________________
" દીક્ષાના પ્રથમ છ વર્ષ
બ્રાહ્મણગ્રામથી નીકળી મહાવીર તથા ગોશાલક ચંપાનગરીએ આવ્યા. તે વખતે ચોમાસાને સમય થઈ જવાથી તેમણે તે ત્રીજું ચેમાસું તે સ્થળે જ બબ્બે મહિનાના બે ઉપવાસ કરીને ગાળ્યું. તે ચોમાસા દરમ્યાનની વિશેષ કાંઈ વિગત કથાકાર નેંધતા નથી. માત્ર એટલું જ કહે છે કે, તે ચોમાસા દરમ્યાન તેમણે વિવિધ આસનએ સ્થિત થઈ ધ્યાન કયાં કર્યું, અને છેવટના બે માસના ઉપવાસનું પારણું ચંપાનગરીની બહાર કાઈને ત્યાં કર્યું.
[ચેથું માસું] ચંપાથી નીકળી મહાવીર ગોશાલક સહિત કેટલાક આવ્યા અને ત્યાં એક શન્ય ગૃહમાં ઉતારે કરી ધ્યાનસ્થ થયા. પછી ત્યાંથી નીકળી તે પત્રાલક ગયા; અને ત્યાંથી કુમ્ભાર સંનિવેશ. તે ઠેકાણે પાર્શ્વનાથની પરંપરાના નિગ્રંથ શિષ્ય સાથે ભેટે થતાં, મહાવીર સાથે ફરતા ગોશાલકે તેમને સંબધી કહ્યું કે,
તમે વસ્ત્રાદિ ગ્રંથીને ધારણ કરે છે, છતાં જાતને નિગ્રંથ કહાવો છે, એ ભારે વિચિત્ર વાત છે. તમે પેટ ભરવા માટે જ આ માર્ગની કલ્પના કરી હોય એમ લાગે છે. નિગ્રંથ તે મહાવીરને કહેવાય કે જે વસ્ત્રાદિના પણ સંગથી રહિત છે, તથા શરીરમાં પણ અપેક્ષા વિનાના છે.' પાર્શ્વનાથના શિષ્યોએ સામે જવાબ આપ્યો કે, “તમે બંનેએ પણ પિતાની મેળે કઢિપત માર્ગ જ ઉપજાવી કાઢ્યો લાગે છે !'
કુમારથી નીકળી મહાવીર ચેરાક આવ્યા. તે દિવસોમાં ત્યાં શત્રુરાજ્યનો ભય વિશેષ હતા. તેથી કેટવાળો વગેરે બહારથી આવનાર નવા માણસની ખાસ તકેદારી રાખતા. ગોશાલક સાથે મહાવીર એક નિર્જન ઠેકાણે ધ્યાનમાં બેઠા
૧. ભગવાનને તે ઉપવાસ લેવાથી ભિક્ષા માગવા ગામમાં ગયા નહોતા.
