________________
૨૪૧
નાથનાં કર તથા તેના જૈન ધર્મના અને
એવાણ
જગૃહમાં આગમન પરંતુ ચેલ્લણ સાથેના લગ્ન પછી તે જૈન ધર્મની અસર તળે આવ્યું. કારણ કે ચેલાણું તથા તેના પિતા ચેટક વગેરે જૈન તીર્થંકર પાર્શ્વનાથનાં અનુયાયી હતાં. બિંબિસારે કાંઈ ઝટ ચેલાણનું કહ્યું માની જન ધર્મ નહિ જ સ્વીકાર્યો હોય. બંને વચ્ચે બંને ધર્મના સાધુઓના સારા-નરસા પણું બાબત કડવી-મીઠી ચર્ચાઓ પણ થઈ હશે. પરંતુ એક વખત રાજા વિહાયાત્રાએ નીકળ્યો, તે દરમ્યાન મંડિફોક્ષ ચિત્યમાં તેને એક સુકુમાર જૈન સાધુ સાથે ભેટે થયે. તેની સુચિત નાની અવસ્થા તથા સુંદર આકૃતિ અને છતાં મુનિશ દેખી રાજાને અત્યંત કૂતુહલ થયું. તેણે તેને પૂછયું: “હે આર્ય ! તારી અવસ્થા તરુણ છે છતાં આ ભેગકાળમાં જ તું શા કારણથી પ્રજિત થયો છે?”
સાધુએ કહ્યું, “મહારાજ ! હું અનાથ છું; મારા ઉપર અનુકંપા રાખે તેવું કંઈ મને મળ્યું નહીં તેથી હું સાધુ થયા
ત્યમાં તેને
સુંદર આકૃતિ એ થશે
* આ સાંભળી શ્રેણિક રાજા હસીને બેલ્યોઃ
(ગુણ અને રૂપની) આટલી ઋદ્ધિ તારી પાસે હેવા છતાં, તું અનાથ હેય એમ કેમ બને? ભલે હું તારે નાથ થાઉં છું. હવે સગાંસંબંધીથી યુક્ત થઈને તું ઉત્તમ એવા માનુષક કામગ ભોગવ. કારણ કે મનુષ્યપણું બહુ દુર્લભ છે.”
આ સાંભળી મુનિએ કહ્યું, “હે રાજા! તું પોતે જ અનાથ છે તે પછી બીજાને નાથ શી રીતે થવાને હતો?”
પિતે કોઈ દિવસ નહીં સાંભળેલું એવું તેનું વચન સાંભળી નવાઈ પામી શ્રેણિક રાજા બોલ્યોઃ “મારે ઘડાઓ છે, હાથીઓ છે, મનુષ્યો છે, નગરે છે, અંતઃપુર છે, આજ્ઞા છે, તથા અશ્વાર્ય છે. આમ સર્વ કામો પૂરા પાડનારી ઉત્તમ સંપદા મારી પાસે હોવા છતાં હું અનાથ કેમ કરીને કહેવાઉં?”
