________________
શ્રી મહાવીરકથા પરંતુ હવે? ભગવાનના જીવતાં જ જે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત ન થયું, તે તેમની ગેરહાજરીમાં કેવી રીતે પ્રાપ્ત થવાનું? છતાં પોતે
જ્યારે એક વાર તેમની આગળ આ બાબતનું દુઃખ વ્યક્ત કર્યું હતું, ત્યારે તે તેમણે ખાતરી આપી હતી કે, સિદ્ધિમાં પણ આપણે એ સાથે રહીશું! તેમણે મને શું આમ ખોટું જ આશ્વાસન આપ્યું હતું અને તેથી જ તેમણે મને છેવટની વડીએ દૂર રાખ્યો! એમ તો ન બને. ભગવાન ખોટું તે બાલે જ નહીં. તે પછી મને ગેરહાજર રાખી એકલા જ સિહિપદે ચાલ્યા જવામાં તેમને હેતુ છે?
ગૌતમના ચિત્તની આ કરુણ તેમ જ દારુણ ગડબાંજ તેમના છેલ્લા બે તોડનારી બની. ભગવાન વિના કેવળજ્ઞાન કેમ કરીને પ્રાપ્ત થશે, એ હતાશા જ તેમનામાં નવી આશા પ્રેરનારી બની.
ખરી જ! મહાવીર ઉપર તેમના શરીર ઉપર અત્યંત મમતા બાંધીને, તથા તેમના ઉપર જ બધે આધાર રાખીને હું પૂરેપૂરું આમબળ દાખવતો નહોતો – એ વસ્તુ મારા ધ્યાન ઉપર લાવવા જ પ્રભુએ આમ નહીં કર્યું હોય? તે હવે હું વસ્તુમાત્રથી નિરપેક્ષ બની તથા શરીરની પણ પરવા કર્યા વિના કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા જ કટીબહ થાઉં. પ્રભુ વિના જીવવામાં બીજો રસ પણ હવે શો છે?
કથાકાર કહે છે કે, આટલી વાત સમજાતાં જ ગૌતમસ્વામીને પણ કેવળજ્ઞાન થઈ ગયું. ત્યારબાદ લેકેને સદુપદેશ આપતા તે બાર વર્ષ સુધી વિચર્યા, અને અંતે રાજગૃહ નગરમાં એક માસના અનશન વડે દેહત્યાગ કરીને અક્ષય મોક્ષપદ પામ્યા.
ભગવાનના ગણધરોમાં હવે સુધર્માસ્વામી જ બાકી રહ્યા. ભગવાન વિનાના બનેલા સાધુસંધની વ્યવસ્થાને ભાર