________________
૨૨૮
શ્રી મહાવીર કથા વાત બુદ્ધ અંતર્ગોનથી જાણી. પછી તે મનમાં બોલ્યા, “મારી સાથે જે પાંચ તપસ્વી રહેતા હતા, તે જ ધર્મ પ્રથમ શ્રવણ કરવાને ચગ્ય છે. હું જ્યારે તપશ્ચર્યા કરતો હતો ત્યારે તેમણે પુષ્કળ મદદ કરીને મને આભાર નીચે આપે છે. પણ તે આ સમયે ક્યાં રહેતા હશે?'
તે પાંચ તપસ્વી વારાણસી પાસે ત્રષિપત્તન નામના ઉપવનમાં રહેતા હતા તે વાત દિવ્ય દૃષ્ટિએ જાણું લઈ, બુદ્ધ કાશીએ જવા માટે ઉરુવેલાથી નીકળે.
તેને આવતો જોઈ, તે પાંચ તપસ્વીઓએ આપસમાં નિશ્ચય કર્યો કે, પેલે યોગભ્રષ્ટ શ્રમણ ચાલ્યો આવે છે. આપણે કોઈ પણ રીતે તેને આદરસત્કાર કરે નહીં, પણ અહીં એક આસન માંડી રાખવું. એની ઈચ્છા હશે તે એ કે તેના પર બેસશે. પરંતુ જ્યારે બુદ્ધ આશ્રમના દ્વાર આગળ આવ્યો, ત્યારે તેમનો વિચાર આપોઆપ પડી ભાગ્યો. તેમનામાંના એક જણે બુદ્ધનું પાત્ર અને ચીવર (કંથા) પોતાના હાથમાં લઈ લીધાં, બીજાએ આસન તૈયાર કર્યું, અને બાકીનાઓએ પગ ધોવા માટે પાણું વગેરે આણું મૂક્યું. બુદ્ધ પગ જોઈ પિતાને માટે માંડેલા આસન પર બેઠે. તપસ્વીઓએ તેને નામથી સંબોધન કરી કુશળસમાચાર પૂછયા.
“બુદ્ધ બોલ્યા, હે ભિક્ષુઓ, હું હવે અહંત, તથાગત અને સમ્યફ સંબુદ્ધ એવા સંબંધનને યોગ્ય થયો છું. તમે મારે ધર્મ લક્ષપૂર્વક સાંભળે, મારા અમૃતતુલ્ય ધર્મનું એકાગ્રતાથી મનન કરે. હું કહું છું તેમ તમે ચાલશે તો તેનું રહસ્ય સમજાઈ, તમારું બ્રહ્મચર્ય સાર્થક થશે.
તપસ્વીઓ બેલ્યા હે ગૌતમ! અમે જ્યારે તારી પાસે હતા ત્યારે તીવ્ર તપશ્ચર્યા વડે પણ તને મોક્ષમાગનું જ્ઞાન થયું
