________________
१९२ : जैनधर्म का यापनीय सम्प्रदाय
उत्तराध्ययन
३०/२-३
३०/४-६
३०/८-९
३०/१०-११
३०/१२
३०/१३
३०/१५
वरांगचरित
४/२-३
४/२४-२५
यद्यपि सम्पूर्ण विवरण की दृष्टि से वरांगचरित का कर्म सिद्धान्त सम्बन्धी विवरण उत्तराध्ययन की अपेक्षा विकसित प्रतीत होता है । इसी प्रकार की समानता स्वर्ग-नरक के विवरण में भी देखी जाती है । उत्तराध्ययन में ३६ वें अध्ययन की गाथा क्रमांक २८४ से २९६ तक वरांगचरित के नवें सर्ग के श्लोक १ से १२ तक किंचित् शाब्दिक परिवर्तन के साथ संस्कृत रूप में पायी जाती हैं। आश्चर्य की बात यह है कि जटासिंहनन्दि भी आगमों के अनुरूप बारह देवलोकों की चर्चा करते हैं ।
तुलनीय -
४/२५-२६-२७
४/२८-२९
४ / ३३ (आंशिक) ४ / ३५ (आंशिक)
४/३७
इसी प्रकार प्रकीर्णक साहित्य की भी अनेक गाथाएँ वरांगचरित में अपने संस्कृत रूपान्तर के साथ पायी जाती हैं, देखेंदंसणभट्टो भट्ठो, न हु भट्ठो होइ चरणपब्भट्ठो ।
दंसण मणुपत्तस्स उ परियडणं नत्थि संसारे ॥ ६५ ॥ दंसणभट्ठो भट्ठो, दंसणभट्टस्स नत्थि निव्वाणं । सिज्झति चरणरहिया, दंसणरहिया न सिज्झति ।। ६६ ।।
Jain Education International
दर्शनाभ्रष्ट
एवानु भ्रष्ट इत्यभिधीयते । न हि चारित्रविभ्रष्टो भ्रष्ट इत्युच्यते बुधैः ॥ ९६ ॥ महता तपसा युक्तो मिथ्यादृष्टिरसंयतः ।
तस्य
सर्वज्ञसंदृष्ट्या संसारोऽनन्त उच्यते ॥ ९७ ॥
- वरांगचरित सर्ग २६ इसी प्रकार वरांगचरित के निम्न श्लोक आतुर प्रत्याख्यान में पाये जाते हैं
- भक्तपरिज्ञा
एकस्तु मे शाश्वतिकः स आत्मा सदृष्टिसज्ज्ञानगुणैरुपेतः । शेषाश्च मे बाह्यतमाश्च भावाः संयोगसल्लक्षणलक्षितास्ते ॥ १०१ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org