Book Title: Vivek Vilas
Author(s): Bhimji Harjivan
Publisher: Meghji Hirji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020914/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra / / anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmine namaH // // yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH / / // kobAtIrthamaMDana zrI mahAvIrasvAmine namaH // AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira Websiet : www.kobatirth.org Email: Kendra@kobatirth.org www.kobatirth.org punitapreraNA va AzIrvAda rASTrasaMta zrutoddhAraka AcAryadeva zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. zrI jaina mudrita graMtha skeniMga prakalpa graMthAMka : 1 mahAvIra zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara - zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-382007 (gujarAta) (079) 23276252, 23276204 pheksa: 23276249 jaina / / gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmine namaH / / // cAritracUDAmaNi AcArya zrImad kailAsasAgarasUrIzvarebhyo namaH / / amRtaM ArAdhanA tu kendra kobA vidyA Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Wan zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira traNa baMgalA, Tolakanagara parivAra DAiniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 (079) 26582355 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 10}}} }xi{1 === AcArya zrImad jInadattasUri viracita viveka vilAsa. kivA sro-purUSanA sAcA salAhakAra. ( sUri-ziSya sa MvAda rUpe ) = prayAjaka:-bhImajI harajIvana-suzIla, zivasadana----maDhaDA-( kAThIvADa ) ( caturtha AvRtti ) prati 2000 prakAzaka:-meghajI hIrajI pa69--pAyadhunI-muMbai, saMvata 1969 i. sa. 1920 kiMmata rUA. 20-8-0 SRI KAILASSAGERSURI GYANMANDIR For Private And Personal Long Suo Lun Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir BA tA. // 3 // upahAra. sahI. taraphathI rUpe bheTa spaSTIkaraNa:--upahAra pRSTanI prathamanI traNa paktiomAMnI prathama paMktimAM bheTa ApanAre potAnuM nAma lakhavuM, jI - ktimAM premApahAra' rUpe viA maitrInA cinha svarUpe athavA zrI nA smaraNarUpe ityAdi zabdomAMthI je peAtAne vAjabI lAga te zabdo lakhavA; ane trIjI paktimAM je sajajanane A pustaka bheTarUpe meAkalavAmAM AvatuM hAya te sajjananuM nAma lakhavu, For Private And Personal A graMtha bhAvanagara-AnaMda prInTIMga presamAM~~~ zAhu gulAbacaMda lalubhAie mesa` meghajI hIrajI bukaselarapAyadhunI muMbavALA mATe chApyA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Fen www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir Zhu Zhu Zhu Zhu Zhu Cha Hai 70 trIpUSanA sAAsalAhakAra - viva vibhA jemAM ArogyarIta mAnasazAstra, ayyAmazAstra, ane sAmA kAtra ADhiviyo cha belAkha kelavaNI zanA kalama ka dalA glejha kiMmata rU. 3-0-0 vALa 10 50. BRIE 1921 Hent jAhera Aroga rapha kiMmata rU. 2-8-0 For Private And Personal ********** Fen Fen Mian Fen Cha Cha Cha Cha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir zIra karaNAra prathama maMDalA para dezI zuddha vastra dhAraNa zrI kamala sUrizvara mahArAna pra0 meghajI hIrajI bukaselara pAyadhunI muMbaI. lakSmI ArTa, bhAyakhaLA, muMbaI. For Private And Personal Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir jaina sAdhuomAM sau prathama zuddha svadezI vrata dhAraNa karanAra maMDalAcArya zrI kamaLa sUrIzvara mahArAja, raveza vidyAne paNa rina nahIM ke, Apa eka jena maMDalAcArya che eTalA ja mATe, nahIM ke, Apa eka jaina pUjya muni che eTalA ja mATe, nahIM ke, Apa jAhera pravRttiomAM bhAga letA AvyA che eTalA ja mATe, parantu je zuddha-svadezI vRttane aMgIkAra karavAmAM A yuganA mahA paMDita gaNAtA munivare ane vidvAne paNa niSphaLa nIvaDyA che te vRttane Ape himmata pUrvaka svIkAra karI, jaina munivare tathA gRhasthane svadeza-sevA ane svadharmojatInuM je abhUta ne apUrva sUcana karyuM che ane te arthe Ape je tyAga ane Atmaga svIkAryo che te AdaraNIya tyAga-AtmaganI yakicita arcanA arthe A graMtha ApanA kara-kamalamAM samauM chuM. lI mIzravRtadhAraka, meghajI hIrajI, For Private And Personal Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kiMcit vaktavya. A graMthanI ceAthI AvRtti navIna zailImAM jagatane prakAza pAme che. e sAbhAgyanA viSaya che. chApakhAnAnI agavaDA tathA moMghavArIne lIdhe upasthita thaelI vicitra paristhitine lIdhe, dharelI muddata uparAMta amArA grAhakone dhairya rAkhavu paDayuM che te badala amane du:kha paNa thAya che. amAre amArA sujJa gADhukA ke jemaNe agAuthI mhoTI saMkhyAmAM nAma noMdhAvI amArA utsAhane zithila nathI thavA dIdhe temanA a sthaLe upakAra mAnavA joie, prastuta pustaka jo ke viveka-vilAsanI cAthI AvRtti rUpa ja lekhAya. te paNa prathamanI AvRttie karatAM AmAM prAsagika vivecana ane vyavasthitapaNAnA je saheja sAja vadhArA karavAmAM AnyA che te uparathI mULa graMthanuM svarUpa ghaNuM AkarSaka anavA pAmyu hAya ema amane lAge che. kharUM jota amArA potAnA abhiprAyanI kaMi kImata na hoi zake ane abhiprAya ApavA e asaMgata che te paNa amee lAkiza kSaNa-pracAranA ucca hetuthI A prakArAMtara karAvyuM che ema kahI nAkhavu joie. grAhake! ane vAMcA e ja draSTibiMdu dvArA A prayatna pratye nIrakhI amArA zramane nyAya Apaze evI AzA rAkhIe chIe, For Private And Personal Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir agAuthI grAhaka thanAra grahasthAnI nAmAvalI mukI temanuM maneArajana A vakhate nathI thai zakayuM te mATe ame dIlagIra chIe. paraMtu kAgaLa Adi vastuonA uMcA bhAveza tathA upacegI citrAnA aNadhAryo umeza joi teo daragujara karaze evI khAtrI che. amArA AvA prakAranA sAhaseAne kadaradAna grAhakA taraphathI je Adara-satkAra maLe che ane maLyA che te khadala puna: temanA upakAra mAnI A vaktavya samApta karIe te pahelAM eTalA ullekha karavA atyAvazyaka che ke A graMtha sA prathama pasaMda karavAnuM tathA bhASAMtara sAthe mhAra pADavAnuM mAna sadgata jaina sAkSara bhagubhAi phattehacaMda kArabhArIne ja ghaTe che. ame A sthaLe upakAra pUrvaka temanu nAma smarI satASa pakaDIe chIe. For Private And Personal prakAzaka. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir chelthakAra zI jinadattasUri aNahilapura pATaNa pAse vAyudevatAdhiSita vAyaTa nAme eka mahAsthAna che. teja vAyaTasthAna uparathI "vAyaTa" athavA "vAyaDa" gaccha utpanna thayeluM che. vAyaDagacchamAM mULa purUSa keNa hatA te jANI zakAtuM nathI, paNa zrI jinadevasUri hoya ema anumAna karI zakAya che, kemake te pUrvene joIe te itihAsa sampAdana thaI zakato nathI. vAyaDagacchanI utpatti ane mULa purUSa A mujaba jANyA bAda ja zrI jinadattasUri mATe jANavuM te vadhAre yogya lekhAze. granthote jaNAvela zrI rAziphalasUrIndra ane zrIjIvadevasUri saMsArIpaNumAM eja vAyaTamAM mahIdhara ane mahIpAla nAme zreSThIputra hatAM. mahIpAle ramatagamatamAM samaya gumAvI jarA paNa abhyAsa karela na hovAthI tenA pitA dharmadeve kADhI mukavAthI rAjagRhamAM digambara matAvalaMbI zrI zrutakItigurU pAse dIkSA laI suvarNakIti AcArya thayA, ane gurU pAse parakAyapraveza" tathA cakezvarI vidyA zikhe. mahIdhara paNa tenA pitAnA avasAna samaya bAda Aja vAyaTagacchanAM zrI jinadevasUrinA saMtAnamAM zrI rAziddhasUri thaye. rAjagRhIthI For Private And Personal Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir AvatAM lokone meDhethI suvarNakIrtine vRttAnta sAMbhaLI tenI mAtA tyAM gaI ane banne bhAIone ekaja dharma aMgIkAra karavA samajAvI "vAyaTa" mAM lAvI tyAra pachI rasavatI pragathI banne bhAIonI parIkSA karI, temAM vizeSa zuddhatA jatA mbaronI dekhAvAthI digambarane kahyuM ke "vetAMbare zuddha che, tuM karmacintA karatuM nathI, te leke kahe che te ja pramANe pALe che, mATe tuM emane malI sukhaduHkhanA aMtanI IcchA kara, vigere." mAtAnuM vacana aMgIkAra karI suvarNakAti bhavetA ara dIkSA laI pAMcase ziSyanAM samUhavALe zrIjIvadevasUri thaye ke jenA kuLamAM "granthakAra zrI jinadattasUri AcArya vargamAM khyAti dharAvanAra che." zrI jinadattasUri cokkasapaNe kayA vakhatamAM hatA te jANavuM durlabha che. kAraNa ke teozrI aMtamAM te bAbatane jarA mAtra paNa isAre sUcavatAM nathI, eTaluM ja nahIM paNa A viveka-vilAsa" zivAya teonI kRtine bIje kaI grantha paNa ApaNane sAMpaDI zaka nathI, ane lekavAyakA paNa evI ja che ke, teone karelo A ekaja grantha che. chatAM paNa eTaluM te anumAna uparathI ApaNe meLavI zakIzuM ke teo vikramanA teramA saikAnA keTalAMka varSo vityA bAda haiyAtI dharAvatA hatA. A anumAna upara AvavAnuM sAdhana mAtra eTaluM ja che ke teonA ziSya veNu kRpANa amara" athavA amaracaMda For Private And Personal Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kavi nAme "kAvyakalpalatA, chanda ratnAvalI, sUktAvALI, kalAkalApa, ane bALabhAratAdi" vigerenA kartA hatA. te ama racaMda kavi, gurjaranA rAjA vIsaLadevanI kacerImAM tene teDAvavAthI Lake AvyA hatA. vIsaladeve gujarAta para aNahilavADamAM rahIne saMvata 1300 thI 1317 sudhI rAjya karyuM te pahelAM te saM. 125 mAM dhoLakAnI gAdI upara AvyuM hatuM. A uparathI ApaNe joI zakIzuM ke vIsaLadevanA vakhatamAM zrI amarakavi baeNLake AvyA hatA, ane zrI jinadattasUri teonA gurU thatA hatA. te uparathI ja teramA saikAnuM anumAna ApaNe zrI jinadattasUri mATe kADhIzuM te khoTuM gaNAze nahIM. AthI vizeSa khAtrI karI zakAya tevuM kaI sAdhana ApaNane jovAmAM AvatuM nathI. vAyaDagaccha hAlamAM te gujarAtamAM haiyAtI dharAvato hoya tevuM dekhAtuM nathI, pachI bhale kadAca mAravADa vigeremAM kaI zrIpUje ane garajIo hayAta hAya! sUri mATe ATale TuMke hevAla jaNAvyA bAda atrethI ja virAma pAmIzuM. (prathamAvRttimAMthI) For Private And Personal Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir prastAvanA. pUrvAcAnA kAi eka mAnasa-saMtAnanI akasmAt kAyA palaTI nAMkhavI e kAi kASThanI STimAM kadAca gabhIra gunhA gaNAze. huM eka abhiyukta tarIke bacAvanAmAmAM eTaluM ja jaNAvuM chu ke me' A graMthane sa Mzodhita temaja suvati banAvavAmAM mukhyatve e khAmA khAsa lakSamAM rAkhela cheH-- ( 1 ) sava sthaLe banatAM sudhI mULa AcAryanA ja zabdo TAMkavA ane ( 2 ) nakAmuM pIMjaNa na karavu. pahelI pratijJAmAM tA huM saphaLa thayA chuM. bIjI pratijJA keTale aMze paLI che te vicAravAnuM kAma mArUM nathI. graMthanuM bAhya ravarUpa palaTAvA chatAM AMtar svarUpa tA jemanu* tema ja rahevA pAmyuM che. kadAca ema banyuM hoya ke huM... mULa AcArya mahA rAjane uddeza na samajI zakayA houM ane tethI te viSe spaSTIkaraNa karavA jatAM ADe mAge dorAi gayA hAu; paraMtu mULa purUSanA zabdo ane vAkayA mArU uttaradAyittva nyUna karaze evI AzA che. zrImad chanadattasUrijIe . A graMthamAM bhinna bhinna viSayo evI rIta carcyA che ke mArA jevA eka sAmAnya mANusa te sarva viSaye sa For Private And Personal Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 10 badhe spaSTIkaraNu na ja karI zake. mULa AcArya mahArAjane jyAtiSa, zukanazAstra, tathA svazAstra vigere zAstrIya viSayAnu je jJAna hAvuM joe tenA pramANamAM mArAmAM e viSayeAnu biMdu mAtra pazu jJAna nathI ema kahevAmAM huM namratA ke vinaya nathI batAvatA; paNa vastusthiti ja kahI dauM chuM. mane A pustaka pharIthI lakhatAM ghaNI vAra lAgatu ke AvA vidha vidha viSA eka ja graMthamAM zA mATe dAkhala karI devAmAM AvyA haze ? eka sthaLe sarpanA vizvanA utAratI vAta Ave che te turata ja pAchI pApa-puNya saMbaMdhI ke evI bIjI vAta raju karavAmAM Ave che. Ama banavAnuM zuM kAraNa haze e prazna me' yathAzakti vicArI joye. mULa graM*tha-- viveka vilAsa ' mAM jo kaiM nikRtya-rAtrikRtya-RtukRtya evA bhAga pADI viSayAne vaheMcI nAkhavAmAM AvyA che. te paNa e ceAjanA Akhara sudhI barAbara sacavAi hoya ema nathI lAgatuM. Anu kAraNa mane eTalu ja lAge che ke mULa AcAya mahArAjane potAnI deza-kALa saMbadhI paristhitine laine je kahevAnu` hatu` tene eTalA badhA judA judA viSayo sAthe saMbaMdha hatA ke teo game te eka prasaga ubhe karI te badhu kahI nAMkhyuM ja rahuM! eka ja viSaya judA judA prasaMge carcAyA hoya ema paNa kavacat jovAmAM Ave che. AnuM kAraNa paNa meM upara kahyuM te ja lagabhaga hAvu joie. AcArya mahArAjane uddeza potAnA kALamAM paraMparAthI cAlI AvelI athavA teA cAlatI vAtevidhi lipibaddha karI devI ane e rIte eka sahitA taiyAra karI bhavyAtmAone te sAMpatA javuM evA ja kaika hAvA dhaMTe che. me A savAda-zailInA rUpamAM taiyAra karatI veLA banI zakayu tyAM sudhI viSayAne eka ja vArtAlApamAM purA karavAnA prayatna karyAM che. temAM paNa keTalIka khAmI rahI javA pAmI che e vAta huM sArI rIte jANuM cheM. mATe For Private And Personal Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 11 A graMtha bahu utAvaLathI lakhI nAkhavAno hato tethI jevI joIe tevI kALajI chevaTa sudhI na rAkhI zake cheuM e paNa banavAjoga che. vidvAne te viSe uhApoha karaze te e pachInI AvRttine mATe prakAzakane upayogI thaI paDaze. prakaraNanI vibhAga saMkhyAmAM tathA anyatra praphanA deSo rahI javA pAmyA che te sudhArI levA evI mArI namra vijJapti che. viveka-vilAsa" nI saMtamAM eka mahATI TIkA che ema sAMbhaLyuM che. paraMtu tene upayoga karavA jeTalo samaya mane nathI maLI zako. vaLI mAre esa sImAonI aMdara rahIne ja vivecana vigere lakhavAnuM hatuM tethI kayAi uNapa jevuM jaNAya te vAcakee saMtavya gaNI levuM evI hArI namra prArthanA che. valepArale (muMbaI.) ne tA. 9 mArca 120. | sarvadA sarvane sevaka, suzIla. For Private And Personal Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir AziSa ! abhinaMdana!! maMgaLakAmanA!!! nUtana varSa snehIone snehArpaNa karavA gya kArDa ketrIo. A graMthanA kharIdanArAone ja khAsa lAbha. dara sAlanI mAphaka A sAlamAM paNa amArA taraphathI avanavAM kADaeN kakerIo ane rUmAlo vigere bahAra pADavAne bhagIratha prayatna thaI cUkyo che. pratyeka varSamAM kaIka ne kaIka navI bhAvanA, ucca Adarza tathA izvarI pegAma pahecADavAne amAro udeza jagajAhera hovAthI amane te viSe vAgajALa vistAravAnI jarUra paDatI nathI. navIna varSAraMbhane dine-je vakhate banI zake teTalI pavitratA ane nItimayatA phelAvavAne dIlejAna prayatna the joIe ane snehIonA sneha saMdezAomAM paNa eja lAvanA sacavAvI joIe teve vakhate taddana bibhatsa, prakaTa zaMgAravALA saMdezAo kharIdavA-mokalavA e naitika bhraSTatA nahIM to bIjuM zuM kahevAya? AjakAla bajAramAM prakaTa thatAM mubArakabAdInA kArDa vigeremAM- ghelI banI ghelaDI rasa relaDI raMge caDI, cuMbanataNA kaMI svapnanA unmAdamAM athaDI paDI." jevA ane ethI paNa adhika bhraSTatAvALA vALe joI sajanA purU dhrujI uThe che!! amArI pAsethI evAM kArDa-ketazIo For Private And Personal Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 13 maMgAvAvanArAone amAre khullo javAba e ja che ke prajanI nItine bagADe, zRMgAra ke vikArI vAsanAone pradisa kare evAM vAkya temaja citravALI mubArakabAdInAM kArDa- kakatarIo rUmAle vigere amAre tyAM nahIM maLI zake. tene badale? nUtana varSe snehIonA sneharasa pavitra bhAgirathIgaMgAnA pravAhanI jema kalakala nAda karatAM vahI nIkaLe, gRha gRhe sugaMdhI dhupa-dIpanI mAphaka zuddha sAtviktAnI sairabha maghamaghe, jyAM jyAM mubArakabAdInAM kArDa-kaMketarI jAya tyAM tyAM nehI AtmAonI zucitA-pavitratA-ramyatA ane ullAsanI madhuratA sarvatra prasarI jAya evI jAtanAM rasaparipUrNa-viveka maryAdAyukta ane ucca bhAvanAothI chalochala mubArakabAdInAM kArDa--kakatarIo ja amAre tyAM maLI zakaze. ame eka vAra pharIthI kahIe chIe ke amArA kArDa--kaMkotarIomAM nathI ADaMbara, nathI prakaTa zRMgAra, ke nathI aviveka. zuddha AryabhAvanA, pavitra hRdayavizuddhi ane AtmabhAvane pracAra kare temaja lakhanAranA ucca hetune bara Ave eja amAro pradhAna udeza che. amArA A jAhera DhaMDherAne anubhava levo hoya to eka vAra amArAM kADaeN vigere jeI athavA maMgAvI khAtrI kare. For Private And Personal Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kArDa vigerenA prakAra tathA kiMmata. lakSmIpUjananA. naMga. rU.A.pA. 1 sonerI ArTa kArDa. .. 100 3-0-0 2 beraMgI sarvottama AkAI ... 100 2-0-0 ka suMdara saphAIdAra kArDa. .. 100 1-8-0 ja sacitra-ArTa neTapeparsa. .. 5 ati suMdara sonerI Dabala noTapeparsa 100 3-0-0 6 Dabala beMka noTapeparsa. ... 100 1-8-0 7 sIMgala sonerI noTapeparsa. ... 100 1-9-0 8 sIMgala beMka noTapeparsa. ... 100 1-0-0 nUtana varSAbhinaMdananA. 8 saptaraMgI sacitra kArDa ... 100 6-4-0 10 spezIala kusumAvALA kArDa 100 3-0-0 11 dviraMgI hiMdI-devIonAM TAvALA kArDa 100 3-0-0 12 sonerI akSaravALA kArDa ... 100 3-0-20 13 kaLA-kuzaLatALA bhArata ratnonA pheTAvALA kArDa ... .. 100 -0-0 14 rAjA-mahArAjAonA citravALA kArDa100 20015 dviraMgI uttamottama ArTa kArDa. 100 20000 16 suMdara-saphAIdAra kArDa. - 100 1-8-0 17 phalAvara vALA kArDa, ... ekanA 0-2-0 18 phelDIMga rezamI paTTIvALAM kArDo. naMga 1 nA AnA 2,3,4,6,8, 10,12 thI rUpIo eka deDha ane be sudhInAM. 0. 0 For Private And Personal Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 15 100 19 kaLA kuzaLatAvALA bhArata netAonA citrA sAthe Dabala ArTa neTapeparsa... 20 A--sacitra Dabala nATa peparsa, jemAM e mahAna hiMdI tattvajJAnIonA citra sAthe navIna vaSa~nI zubhAziSa. 21 A sacitra ala neTapeparsa manu 3-8-0 SyanI daza-dazAonAM jJAnadAyaka citrA. 100 6-4-0 22 sannArIo upara lakhavAnAM vartamAna yuganI ATha devIonAM phoTAvALA Dabala ArTa neTapeparsa. 27 utkRSTa Dabala sonerI neTapeparsa, 24 nAjuka saoNnerI Dabala neTapeparsa, 25 Dabala eka neTapeparsa, 26 sAdhAraNa neTapeparsa. 27 rAjA mahArAjA upara lakhavAnA sAnerI neTapeparsa kavarsa sAthe. 28 amaladAra varga upara lakhavAnA neTapeparsa -kavarsa sAthe. 28 mitrA para lakhavAnA neTapeparsa kavara sAthe. ... 30 uMcI kavAlITInA kava ... ... ... ... 600 640 100 For Private And Personal 31 sAdhAraNa kavara .. 32 hAmala vAvaTAvALA jepAnIjha kAgaLanA 100 sonerI kInArIvALA rUmAlA. 33 sAdA rUmAle 100 {-8-0 100 31010 100 2000 100 9-6-0 100 9-0-0 1 nA ==0 1 nA 012-0 018-0 1 nA 0-10 100 3-00 100 9-6-0 >> }-4-0 3-00 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir rezamI rUmAle. 34 sarvotkRSTa rezamI rUmAla . naMga 1 nA 3-0-0 35 bAdazAhI. ... .. , 2-0-0 36 khubasUrata. * * * 1-4-0 37 raMgIna borDaravALA. 38 sAdhAraNa. ... 39 nAnI sAIjhanA rUmAla ... 40 sutarAu rUmAla uMcI kavolITI. 41 uMcI kAlITI-sutarAu rUmAla. 0 12-0 42 uMcI ArTa ceka buka (cha pAnA) , 1-4-0 43 sAdhAraNa. ... ... . 0-2-0 44 ceka pAnA - 100 0-2-0 45 mahAlakSmIjInI chabI raMgIna ... 1nA 0-2-9 46 nayanAnaMda blaTIMga peDa ... , 0-12-0 47 rojanI tArIkha phADavAnuM keleMDara. , 0-12-0 48 rAITIMga peDa. . .. , 0-1200 janmotsava (barthaDe ) nA kArDa, 48 eka kArDanA. ... ... ... 0-2- latsavanAM kAkI . chApelA-taiyAra beraMgI ArTa kArDa 100 nA 2-0- ArTa beraMgI noTapeparsa. 100 nA ----- beraMgI sAdhAraNa noTapeparsa. 100ne 2-0- so pAnAnI ... naMga 1nA 1-8-0 For Private And Personal Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 17 bheTanI pejanA, A sAlamAM ame mAtra 100 kArDa ke kaMkotarIo maMgAvanArAone nIcenA pustaka bheTa tarIke ApavAnI yojanA karI che. A bheTa mekalavAne amAre hetu game te rIte lokone muphatamAM ja uMcAmAM uMcu vAMcana puruM pADavuM ane e rIte prajAkIya jAgRtI ane naitika hIlacAlane sahAya karavI e sivAya bIjuM kaMI ja nathI. bheTanA pustake - (1) bleTIMga peDa. (2) premathI mukti. (3) pravRtti-nivRtti. (4) zrImada rAjacaMdrakRta Atmasiddhi zAstra (mahA tmA gAMdhIjI dvArA prazaMsita) (5) bhajanapada dehana. A pustaka viSe vivecana karavAnI jarUra nathI. grAhakee se kArDa-kaMketarInA orDara sAthe ja potAne kaI bheTa priya che tene spaSTa ullekha kare. eTaluM grAhakoe yAda rAkhavuM joIe ke bheTanA pustake tathA bleTIMga peDa kyAM sudhI sIlakamAM haze tyAM sudhI temane te mekalI zakAze. jemanA oraDaramAM pasaMdagInA pustakanuM " nAma nahIM hoya temane ame game te eka bheTa sIlakamAM haze, tyAM sudhI ravAnA karI zakIzuM. dekhItuM ja che ke jeo vilaMba For Private And Personal Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 18 karaze teo bheTanu manapasaMda pustaka meLavI zakaze ke kema e eka zakAja che. eka agatyanI sUcanA. dareka grAhake potAnu sIranAmu banI zake teTalA sAphaakSarAmAM vigatavAra lakhavu, amArI sAthe game teTalA lAMbe patra vyavahAra cAlyA hAya athavA cAlatA hAya tA paNa pratyeka patramAM temanu spaSTa sIranAsu tA . hAvuM ja joie. je kAgaLamAM svaccha akSarA vALu sIranAmuM nahIM haiAya tenA amala thai zakaze nahIM, daravarSe AvA seMkaDo kAgaLA grAhakAnI bhAre nirAzA vacce amAre rada karavA paDe che. eTalAja mATe ame pharI pharIne vigatathI A sUcanA huAra pADavAnI taka lIdhI che. pArsala athavA buka posTa upara cADI zakAya evuM eka nAja kAgaLanA TukaDA upara potAnu sIranAmuM grAhako lakhI mokalaze te temanA sIranAmAmAM koipaNa prakAranI galata thavAnA bhaya nahIM rahe. AzA che ke grAhaka sIranAmA lakhavAma zuddhatA jALavaze ane banI zake teA kAgaLanA eka jUdAja TukaDA upara sIranAmu lakhI mokalaze. samayanI barabAdI. AjakAla sA keAi jANe che ke pArsala lAkAnA kalAko arabAda thaI jAya che. chatAM pArsalA mAkalI temaja meLavI zakAtA nathI. For Private And Personal mAkalavAmAM ka dhAraNA pramANe AvA hArDamA ', Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 19 rInA saMjogomAM vI. pI. pArsala athavA bupisTa maMgAvI pAchuM vALavuM e eka prakArane asahya julama gaNAya. kaMkotarIo athavA pustakanuM vi. pI. maMgAvyA pachI kadAca bahAragAma javuM paDe te gRhasthoe pAchaLa sUcanA ApatA javuM joIe ane vI. pI. pAchuM na phare tene baMdebata karavA joIe. grAhakonI bedarakArIne lIdhe ghaNI vAra bukaselane samaya ane paisAnI barabAdI bhegavavI paDe che. ethI koIne lezamAtra paNa lAbha thatuM nathI. jeo turatamAM ja orDara lakhI mekalaze temane turatamAM ja pArsala vigere ravAnA karavAmAM Avaze. DipojhITane niyama. bedarakArIthI athavA te bhUlathI vI. pI. pAchuM na vaLe. eTalA mATe orDaranI sAthe ja rUpIyA dITha eka AnAnI DIpojhITa mekalI ApavAnI ame A vinaMtI patra dvArA amArA grAhakene bhalAmaNa karIe chIe. jeo A DIjhITanA niyamane mAna ApI gya rakama nahIM mokale teone mAla mokalavAmAM Avaze nahIM. seMpalA keine mata mekalavAmAM AvatA nathI eTale keIe evA eNpale maMgAvavAnI nakAmI tasdI na levI. For Private And Personal Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrI paryuSaNa parvanA kSamApanAnA kArDa, ka DhAvI magAvanArAone mahAna lAbha. cAmAsAnA nIvRttinA pavitra divaseAmAM jaina sAhItyanAM uttamAttama pustakA vAMcavAmAM jaina bandhu petAnA amUlya samaya pasAra kare, temATe khAsa nIcenA gaThavaNu karavAmAM Avela che. "9 www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kakAtrI keTalA prakAranI che? naga 1 zrAvake zrAvakane lakhavAnA jaina zvetAMbara kAnpharansanA pheATAvAlA A neTapepara ALazrAdha lIpImAM. 100 2 zrAvake zrAvakane lakhavAnA noTapeparsa sAnerI. ' 20 "9 97 zeragI 19 lakhavAnA nATapepa ekara gI "9 5 zrAvake zrAvakana lakhavAnA uccA sacitra kADo. - zrAvaka zrAvakane lakhavAnA saphAi vAra kArDa. 99 For Private And Personal 100 100 100 100 10. 100 mita 3--0-0 3-0-0 -ke. 4-0-0 0620 3-0-0 18-0 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 21 7 kSamApanAnI cha pAnAnI cekabuka 8 bhAcArya mahArAja zrI buddhisAgarajI pAsethI khAsa taiyAra karAvelI kSamApunAnI gajhala. 11 mAravADI sAnerI kaMkotrI. 12 rezamI rUmAla 13 sutarAu rUmAla 14 zrAvake munIrAjone lakhavAnA uMcA eragI nATapepasa 15 kA "9 ?? 16 munirAje zrAvakane lakhavAnA kA ke neTapepara * kAtrI. 1 9 rezamI rUmAlane Takkara mAre evA jApAnIja kAgaLanA rUmAla atyaMta verAgI ane kSamApanAnA padAthI bharapUra ane cauda svapnAnA citrA sahIta. 100 3-7-0 10 mAravADI kakAtrI ke kArDa eragI uMcAmAM uMcA. 10 For Private And Personal 100 100 100 1-8-2 100 1 100 17 moTA munirAje nAnA munirAjane lakhavAnA kArDa aMkAtrI neTapeparsa 100 18 nAnA munizaje mATA munirAjane lakhavAnA kArDa kAtrI. 19 kSamApanAnA kavara 0-2-0 3-0-0 100 100 2-0-0 0-12-0 --. 3-7-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 9-6-0 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ) maitrI tha munirAlakti (7) sa upara jaNAvelI kaMkotrImAMthI ke kAryomAMthI eka sAthe. 100 naMga maMgAvanArane nIce jaNAvelA kiMmatI pustakomAMthI maMgAvanAranI IcchA mujaba eka pustaka bheTa ApavAmAM Avaze. (1) Atmasiddha zAstra (2) lAlana AtmavATikA (3) giranAra mahAmya (4) Atmapradipa (5) maitra maitrI yAne mitradharma (6) premathI mukti (7) samarAditya saMkSepta (saMskRta) A graMtha munirAje sIvAya bIjAone bheTa ApavAmAM Avaze nahi. (8) dharmabIndu (9) AnaMdaghana tathA cIdAnaMda bahoterI. AvI sakhta moMghavArInA samayamAM jyAre sAhityane phelAve karavAno dA karanAra kahevAtI mahAna saMsthAonA kAryavAhakoe vartamAna kALe pitAnA taraphathI laDAI pahelAMnA pragaTa thayelAM pustakanI kiMmata bethI traNagaNuM vadhArelI che tyAre ame AvI rIte lAbha ApIe chIe tene vicAra samAja karaze. orDara mokalanAre-vagara vilaMbe mekala, pustake, salakamAM haze tyAM sudhI ja ApavA baMdhAyela chIe. orDara ApavAnI sAthe DIpojITa tarIke be AnAnI TIkITe mekalavI. kAraNake vartamAnakALe maMgAvIne pAchA mokalanAranI saMkhyAmAM vadhAre thato jAya che. jenA lIdhe amAre A niyama rAkhavA vagara chuTake nathI. maMgAvanAre pitAnuM nAma, ThekaNuM, gAma, pisTa, jIlle, vigere sApha akSaromAM lakhavuM. meghajI hIrajI bukaselara C/o pAyadhunI-muMbaI For Private And Personal Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir anukramaNikA. (1) gRharathe jAgavAne samaya-svapanA kAraNo-kevAM svani kayAre sAcAM paDe. maLano prakopa sahelAIthI kevI rIte dUra karI zakAya. prAta: jaLa-pAnane vidhi-maLotsarga athe kyAM javuM-kasaratanI AvazyakatA, denI mane upara thatI asara-daMtadhAvanane vidhi-nAka vaDe pANI pIvAthI thatA lAbho, prAtaH kALamAM mAtA-pitAne vaMdana karavAnI AvazyakatA. pura 1-16 ( 2 ) snAna vidhi-snAnanuM sthAna-telAbhaMganA lAbha-nAna pachInA zukane-snAna ane nakSatrane saMbaMdha-laura vidhi-paridhAne vidhinavAM vastronI sAthe vAra nakSatrano saMbaMdha-svAbhAvika jIvana, keva vastro dAnamAM ApI zakAya-navA vastranA nava bhAga-maMdiramAM ke upAzayamAM vastrAlaMkAra paherI javAnI jarUra-pUnavidhi-jIna-pratimA saMbaMdhI spaSTIkaraNa, pRra 17-35 (3 tAMbula bhANane vidhinyAyapAI ta dhanathI thatuM kalyANa, saMcayanI sAthe tyAganI AvazyakatA, kaye kaye mArge dravya pedA karI zakAya? kRSinI pradhAnatA-anna saMgraha karavAnI AvazyaktA-zreSTa vaNikanAM lakSaNahastasaMjJA-sucatura vaNika rAkhavI joItI sAvacetI-prathamanA vepArIonI prabhAvitA, temanI satyapriyatA-vyApAranI sAthe dharmane saMbaMdha-kavya jhera jevuM kayAre gaNAya? udyoga ane lakSamI. pRTa 3pa-49 (4) rAjAno paricaya-kevA rAjA samAja tathA dharmanuM kalyANa karI zake-rAjamaMtrI ke have joIe-vaNikaputre maMtrIpada kevI rIte For Private And Personal Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir zobhAvatA ? senApatinA guNo-nokarImAM AgaLa vadhavAne mArganokare ke viveka rAkhavo, sabhAmAM kevI rIte vartavuM, zeThane salAha zI rIte ApavI ? paSTa. 49-56 (5) atithinA lakSaNo-atithi sevA-annadAnanuM mAhAbhya, bhojana karatA pahelA konI saMbhALa levI-bhojanano samaya, ajIrNanA prakAra-bhajana saMbaMdhI bIjA niyama-sparzAsparza parasparanuM e ju khAvAno niSedha-pANI pIvAnA sAdhano-kaLa pulanA bhakSaNamAM vivekanI jarUra, AnaMdi pratInI AvazyaktA, mAtA ke bahenanA hAthanI rasamAM rahelI uttamatA, tyAgI purUSone bhojana sAmagrI arpavAthI thatA lAbha, kevuM bhojana kayAre levuM bhejanamAM pANI kyAre pIvuM, mIThI, khArI vastuomAM rAkhavAne krama-dudhanA phAyadA kiye sthaLe bhojana karavA javuM, bhajana pachI kartavya kartavya bhajanamAMthI jhera zodhI kahIvrAne upAya. (6) saMdhyA samayano prabhAva, saMdhyA bhajana, bhajananAM kAvyo upara sUrya kiraNanI asara, saMdhyA samaye kayA kayA vyApAre varjavA, dipaka tathA palaMga vigere kevA hovA joIe, sutA pahelAM zuM zuM karavuM, pRtha zayAthI lAbha, zayana vidhi, rAvIe keTalAM vAnA zA mATe na karavA ? lagna e pAzavavRttine saMtoSavA mATe nathI, kanyA vikraya viSe saddabedha, kanyA kevA pAtrane ApavI ? apAtra viSe spaSTIkaraNa, vidyAvAna pAtranI pasaMdagI karavAno Agraha, zuravIra narane kanyA kema na ApavI ? mumukSune kanyA ApavAthI hAnI, bhavyAkRti purUSanAM lakSaNe, pUjApAtra purUSa, sukhazIla manuSya, dhanyavAdane pAtra purUSa, unnatIzIla purUSa, kArya sAdhaka purUSa, AdipurUSanA bAhya cinha kevAM hoya. gati varNa Da svara teja ane satva uparathI manuSya, parikSA karavAnI kaLA, For Private And Personal Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir deva nI manuSya nI ticinI tathA nArakImAMthI avatarI Ave hA manuSyo kevI rIte pArakhavA ? manuSyatva kone kahevAya? AkRtI uparathI prakRtI tapAsavAnI vidyA, mAnavadeha uparanAM kudaratI lakSaNe, strI ane purUSanAM lakSaNomAM vibhinnatA, hAtha ane hAthanI rekhAo viSe vivecana, AMgaLIonA vicitra nAme paDavAnA kAraNe, uttama hAtha kayo kahevAya? hatheLInA raMge uparathI anumAna, maNibaMdhanI parIkSA, AMgaLIo uparathI thatuM bhAvI sUcana, sAmudrika zAstra, urva rekhA, AyukharekhA, dhana rekhA, putra rekhA AdinAM sthAne, va vatsa hAthI baLada tathA AyuSyanI rekhAne prabhAva, te rekhAo kyAM AvelI hoya che, jene khAo upara mRtyunuM sUcana, nakha uparathI sUcavAtuM bhAvI.paSTa 82-126. (7) vadhunAM lakSa, strInI niMdA karavAnA kAraNe, badhuvALI kanyA paraNavAnuM kAraNa, kanyA vivAha yogya kayAre gaNAya ? bALa lagna kayArathI pracalita thayA ane tethI zI zI hAnI thaI ? kaMkAsa priya nArInAM lakSaNe, devavALI strInAM lakSaNe, paganI pATalI uparathI strIne ravabhAva oLakhavAnI rIta, durAcAriNI dariddhI dukhI tathA alpAyuSI kanyAnAM bAhya lakSaNe, nArInA Avazyaka guNe, nArI deha uparanA bhamarAo viSe vivecana, kanyAnAM nAma pADavAmAM rAkhavAnI sAvacetI, viSa kanyAnAM lakSaNe, parastrI pratye kevA bhAvathI nihALavuM ? A kALe nItituM adhaH patita dharaNa, kaI strIne pUjaya mAnavI joIe ? asahAya strInuM rakSaNa karavAmAM samAele purUSArtha, strI jAti kayA kayA [Nene lIdhe tiraskAra pAtra bane che? vaMzaparaMparAmAM utare evA rogavALI kanyA ke putranA lagna nahIM karavAne upadeza, lebhI strI kuTuMbamAM kevI rIte kaleza karAve ? kaI strI pratye udAsInabhAva dhAraNa karavA ? rAja For Private And Personal Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir dvAre janArI strI zA mATe varjanIya gaNAya? vyabhicAra viSe zikSo, lagna vakhate daMpatImAM kevA kela-karAra thAya che te viSe khulAso, e pavitra karArane kaNe kayAre bhaMga karyo gaNAya? brahmacaryanI nava vADe, vyabhicArI strI purUSe pitAnA prANabaLanI keTalI hAnI kare che? strIne vazIbhUta rAkhavAno amogha upAya, dAsa dAsIonI saMgatanuM pariNAma (1) bALA (2) tarUNa, (3) proDhA ane (4) vRddhA evA strInA cAra bheda, e cAre prakAranI strInI prasannatA prApta karavAne mArga, rUpa raMga gaMdha uparathI paDelA bhede, padminI citriNI zakhinI ane hastinanA lakSaNa, vilAsI purUSo kAminIone kevI rIte vaza kare ? e viSaya upara saMyama prApta karavAne raste, lagna vakhate mukavAmAM AvatAM aMkaze tenA kAraNo, garbhAzayanA dardo AjakAla kema vadhI paDyAM che ? marajI mAphaka bALake zuM pedA karI zakAya ? strI saMbhoga karavAne hakka kyAre maLI zake che? kAma purUSonI durdazA, saMbhoganI maryAdA, vilAsI purUSone vaibhava, vikAra ane saMyamane saMbaMdha, Rtuo ane strI saMbhoga, strI purUSa parasparane aprItikara kema thAya che? kAmathI unmatta thayelI strInA hAvabhAva, strInA dekhatAM zuM zuM na karavuM ? lakSmI sarakhI strInA lakSaNa, pAzcAtyanA saMsargathI janmelA de, hAlanA poSAkanI khAmI, pati paradeza gaye heya tyAre kulIna strIe kevIrIte vartavuM ? pRSTha 126-175. (8) bALa lagnathI saMtatInI nivatA, garbhAzaya prajotpatti mATe kyAre taiyAra thayuM gaNAya ? Rtudharma, te vakhate strIe zI rIte vartavuM ? Rtu nAnane vidhi, tu dAnane samaya, coksa tithio varjavAnI AvazyakatA, bhAgyazALI putra tathA guNavaMtI putrIo zI rIte pedA thaI zake? ga upara nakSatranI asara, putra putrI tathA napuMsaka For Private And Personal Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir rA janmavAnuM kAraNa, vIye vRddhikAraka dravyo, garbha rahyo ke nahIM te zI rIte jaNAya? bhAvAbhAva uparathI garbhanuM bhaviSya, garbhamAM putra che ke putrI tenI parIkSA, gabhi| mATe niyame, garbhanI vRddhi zI rIte thAya che? strI-purUSa ane napuMsakanuM zArIrika baMdhAraNa, bALaka udaramAM kevI rIte rahe che? janma samayanA nakSatro, bALakane dAMta AvavAno samaya, dAMtaparathI bALakanuM bhAvI, nidrA rAteja Ave tenuM kAraNa, nidrAmAM InuiM kArya, nikAnA prakAra, divase koNe nikA levI ? bhUkhyA peTe nikA lIdhI heya te? grISmamAM divAnidrA. pRSTa 16 thI 199. (9) RtucaryA-vasaMtacaryAzrImbacaya-vaSacaya-zaracaryA-ziziracaryA-hemaMtacaryA, AkhA varSamAM kevI rIte vartavuM te saMbaMdhI hitepadeza, dhama dhyAna karavA viSe khAsa Agraha, kevA dezamAM zrAvake vasavuM, nimitta zAstra rASTrane zire Aphata paDavAnI hoya te kevAM cinha dekhAya? upadrava thavAne heya te prathama zuM thAya? IndradhanuSya tathA vanaspatimAM vaicitrya jaNAya te zuM thAya? dukALanuM agra sUcana kevI rIte jANavuM? dezamAM utpAta thavAne heya te pazu pakSIomAM kevuM parivartana thAya? utpAta sAthe nakSatrano saMbaMdha, ativRSTi, meMghavArI, soMghavArI ke dakALanuM jJAna agAuthI zI rIte meLavI zakAya ? mahAmArI vyAdhi, AdinuM agresUcana, divALInA divase je vAra Ave te parathI baMdhAtuM anumAna, gRha navuM baMdhAvavuM hoya to ye mahine tathA kaI dizA pasaMda karavI? prathama AMkaNI kyA nakSatramAM karAvavI? ya, vyaya tathA lagnAza viSe - chIkaraNa, gharanA bhedo, pANI khAruM kyAM rAkhavuM ? vedhadeSa kyA kyA gaNAya? vRkSa tathA dhvajAnI chAyA viSe khulAsa, uttama gRhanuM lakSaNa pADozIo kevA hovA joIe? gharamAM pharanIcara athavA zobhana sAmagrI kevI For Private And Personal Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir rAkhavI? ApaNe vairI atithi tarIke Ave te zuM karavuM? gharanI AsapAsa vRkSo kevA prakAranAM hovAM joIe? maMdiranI bhUmi tathA pratimA viSe vivecana-pratimAdhikAra vigere kaI pratimA pUjya gaNAya? pratimAnA khaMDitapaNA uparathI anumAna kaI pratimA gharamAM ane kaI pratimA derAsaramAM rAkhavI? prAsAda racanApratimAnI draSTinuM gheraNa-zilpa parIkSA-prAsAdanI uMcAI-pahoLAI-labAI ane dhvajA-chahAranuM vAstu kyAre laI zakAya? bhAmaMDaLa prakaTAvavAno vidhi-kASTa parIkSA. pRSTa 199thI 253 (10) saMtAna premanI sArthakatA ? bALakane nIzALe kyAre mUkapUrvanA kaLAcAryoaithamanA Azrame-gurUnuM kartavya-ziSyane kyAM sajA karavI ? kayA vidyArthIo gurUne priya thAya? ziSya ke vinaya rAkhe ? zigana pipAka kevo haiyagune kevI rIte saMbodhavA ? vidyA prAptinA dasa kAraNe navI vidyAne AraMbha kyAre thAya? bhASAne abhyAsa-narkazAstra-nItizAstra vigerenA abhyAsanI zI jarUra che? vagha vidyAnA ATha bheda-kAmazAstra, maMtrazAstra, aMga araNazAstra, AdinA abhyAsanI jAranavakAra maMtranuM mAhA.... pR. 254 thI 210. (11) viSa cikitsA, sarpo manuSyane zA mATe karatA haze? sarpa daMzane ane tithi-vAra-nakSatrane najIkano saMbaMdha-daza uparathI daradInA bhaviSyanI parIkSA-dUtanA dekhAva uparathI daradInA bhAgyanuM sUcana zarIranA marmasthAne ane te upara sarpadaMzanIakSara, prANaghAtaka jheranuM kamika pariNAma kevA lakSaNevA daradI bacI jAyansanA sthAnabhede prakAraviSane udayakALaaparAnta yoga-vArabhede vizvanI asara anaMta, vAsukI Adi nAganAM lakSaNa-viSa kevI rIte zarIramAM prasare che ane te kyAM sudhI For Private And Personal Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir susAdhya gaNAyaka manuSyanI amRtakaLA viSe vivecana-viva utAravAnA vyavahArika prayogo. puSTa 270 thI 287. (12) darzana zAstranA abhyAsathI prApta thatI AtmazAMti jena darzana mahimA-sadevatattva-syAddavAda navatatva-jIvAjIva-gurUvarUpa-digaM. khara tathA vetAMbara sAdhumAM bhinnatA-mImAMsaka matanI mAnInatAbuddhadharmanuM svarUpa-bauddha dharmanI peTA zAkhAo sAMkhyamata-zaivamatanuM svarUpa, nyAyamata-vaizeSikanA mAnya padArthonAstikanuM maMtavya-anumAna, upamiti, A kathana, AdinuM spaSTIkaraNa, sadAcAranI kImata-vANIvinayano sAmAnya upadezavANInI manaharatA kevI rIte AvI? prazaMsA ane niMdAmAM samabhAva rAkhavA viSe-jyAM mauna sevavuM? abhiprAya ekadama na ApI devo-kaThora zabda kevI yuktithI kahevA? vacamAM belI uThavAnI kuTeva TALavA viSe-punarUkti deSa viSe vivecana, vacana ApatAM pahelAM keTalI vAtane vicAra karI le? dRzyodaya viveka, manuSyanI draSTimAM tenuM hRdaya kevI rIte pArakhavuM netra parikSAdvArA mANasanA nasIbanI parIkSA, neLIo, mayura, tathA kukaDAnA jevA ne hema te zuM samavuM? bhUta vaLagyuM hoya te mANasanI najara kevI hoya? kayAre ke sthaLe javuM te saMbaMdhI sAmAnya sUcanA, mArge cAlatAM dRSTi kyAM rAkhavI? prayANa karatAM pahelAM rAkhavI joItI sAvadhatA, vaLAvavA mATe kyAM sudhI kyuM? pravAsamAM rAkhavAnI sAvacetI, hAthI, gheDAthI keTaluM dUra cAlavuM? kevA sthAnamAM Azraya le? pRSTa 287 thI 3ra. - (13) masalata calAvavAnuM sthAna-masalatamAM sAthe kene rAkha, nI sAthe masalata calAvavI? masalatanAM sthAnamAMthI nIkaLyA pachI zuM karavuM? nirbaLatAnI bhAvanAo karI devA vije, ApattimAM paNa kAvya For Private And Personal Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir karyo jAo-prasaMgopAta ADaMbaranI AzyakatA-kenI upara vizvAsa na muka saMta purUSa pratyenI ApaNI pharaja parAkrama ane tapasyA hIna kuLane dAbI de che-unnati pAmatA pahelAM zuM vicAravuM? AtmavicAraNA, vyavahAramAM kevI taiyArI rAkhavI joIe-upadranI sAme zI rIte Takkara jhIlavI? pratijJA pAlana, jAti drohI koNa gaNAya ? jJAtisevA zI rIte karavI ? jJAtImAM kalezanAM mULa ane te kevI rIte saMzodhAya ? Age vAnanuM lakSaNa jJAtIbaMdhunI sevA-le kapriya zI rIte thavAya? jokapriyatA zI rIte naSTa thAya? pitAne AtmA ja AtmAne uddhAra karI zake, saMmAnya purUSo paNa zI rIte pAyamAla thAya che ? du:kha vahoravAnAM dhorI mArga-gRhanA ATha chidro. pRSTa 3ra1-345. - (14) svara zAstrano mahimA tene lepa thavAnuM kAraNa zarIramAMnI nADIo-sUryasvara tathA caMdasvara-caMdra svara cAlato hoya te vakhatanAM kartavya-sUryasvara veLAnA kartavya-pakhavADIyA sAthe nADIne saMbaMdha rAzIo sAthe svarane saMbaMdha-prazna vicAra sAthe svarane saMbaMdha -svaramAM pAMca tatvane samAveza pAMca tatte oLakhavAnI rIti-svaro dayanI sahAyathI varSaphaLa jANavAnI paddhati-kuTuMba tathA zarIra upara svaradayanI asara svarazAstranA AdhAre vividha prAnA khulAsA, svarazAstra ane paradezagamana-paradezamAM rahela nehInI sthiti jANavAnI rIta-svara zAstranA saMbaMdhamAM dhyAnamAM rAkhavA gya keTalIka bAbata, putra ke putrI pedA thaze te jANavAnI rIta. zukana zAstra. pRTa 345-371. (15) pApa ane tenuM pariNAma-pApane baMdha zI rIte thAyansa sAramAM pratyakSa thatuM pApanuM phaLa-pApathI bacavAnA mArga krodha mAna mAyAnA pariNAma-puNyane pratApasaMsAramAM te prabhAva kema pratyakSa nathI For Private And Personal Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 1 thatA ? dharmanuM svarUpa, dharma parIkSA, dAna zIla tapa bhAvanAnuM vistRta vuMhuM na-gRhasthA zIrIte zILavata pALI zake ? tapanA prakAra tathA svarUpa, bhAvanAnuM svarUpa. pRSTa 372 thI 392. ( 16 ) jIvatattva, tatvatI sAcI jIjJAsA kema jAgatI nathI ? yogInuM AvAsa sthAna, dhyAnanA adhikArI, yAgIonI cittavRtti, yogIe abhakSyabhAgI krama gaNAya che ? maitrI pramAda karUNA mAdhyasthAdi bhAvanAnuM svarUpa, jIvamAtra zu paramAtmA banI zake ? rUpastha padasthAdi dhyAna ane tenA draSTAMtA, kubhaka recakanI sUcanA, manane kANumAM lAvavAne vidhi, rUpAtIta dhyAna, sakSapta AtmasvarUpa, sa*sAra ane meAkSanI raheja samajaNu, dhyAna kevA AtmAnuM karavuM ? dhyAnastha jIva kevA jaNAya ? cArvAkanA matanu` kha'Dana, jIva dekhAte prema nathI ? jIvanuM vajana kema nathI thatu? caitanya e zuM mizraNa janya che ? pratyakSavAdIonuM khaMDana, jIvanA astittvamAM yukitao, manuSyamAM jJAnanu tAratamya jovAya che tenuM kAraNa, dhyAnI purUSanI abhUtatA. pRSTa. 397 thI 415 ( 17 ) mRtyu najIkamAM hoya te tenAM cinho, mRtyu pahelAM kevAM kAryo karavAM, jIvane mRtyuja naAve tenA upAya, mRtyu sudhAravAnA mArga puNyazAlI purUSo dehatyAga kevI rIte kare ? ityAdi pRSTa 415 thI 419 sUri ziSya paricaya pRSTa 420 thI 421 For Private And Personal Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir chapAya che! pAya che!! chapAya che!!! chellA daza varSa thayA amArI pAse eja pharIyAda mukhya AvyA karatI ke "zrAvakane temanA nityanA dharmamAM saraLatA thAya e kaI graMtha kayAM che? ame e pharIyAdane saMtoSakAraka uttara ApavA DAyarInI sAIjhamAM eka be muLa graMtha bahAra pADavAne TharAva karyo che. - A upagI graMtha zrAvaNa mAsamAM bahAra paDaze. A graMthanA agAuthI be AnA DIpojITa mekalI grAhaka thanAra pAsethI kimata rUpIA be levAmAM Avaze, ane pAchaLathI kiMmata rUpIA traNa levAno TharAva karela che. chapAya che. je zrAvake potAnuM zrAvakapaNuM ujavaLa banAvavA cAhatAM heya temane mATe A graMtha ekasalAhakAra tarIkenuM kartavya bajAve che. A graMthamAM nIce mujabaTAo dAkhala karavAmAM Avaze. 1 zrI mahAvIra svAmI 5 zrI maNIbhadrajI yakSa 2 mI gautamasvAmI 6 zrI cakezvarI devI 3 zrI pArzvanAthajI 7 zrI pArvatIjI devI 4 zrI kezavIAnAthajI 8 zrI vIza tIrthaMkara ane navapadajInuM maMDaLa, A darzanIya chabIo khAsa moTA kharce taiyAra karAvela che. A graMthanuM paThuM ati suMdaramAM suMdara banAvavAmAM Avaze. cetavaNI ApIe chIe ke A graMthanA grAhaka thavAmAM je vilaMba karaze te pAchaLathI pastAzo. For Private And Personal Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir A graMthanuM nAma -- -* sarasa sacitra stavanAvALI che, ane tenA grAhaka thavuM hoya to nIcenA ziranAme tamAruM nAma rajIsTara karAvI kupana maMgAvI. meghajI hIrajI bukaselara, pAyaghunI muMbaI. For Private And Personal Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir pRSTa 1. TAR 0 bhavati kamalanetrA nAsikAkSudraraMdhrA, aviralakucayugmA dIrghakezI kRzAMgI / mRduvacanasuzIlA gItanRtyAnuraktA, sakalatanusuvezA padminI padmagaMdhA // For Private And Personal (ratimaMjarI.) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vizvAsa www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir zaza. mRduvacanasuzIla: komalAMga: sukezaH / sakalaguNanidhAna: satyavAdI zazo'yam // (ratimaMjarI.) lakSmI ArTa, bhAyakhaLA, muMbar Private And Personal Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir strI-purUSane sAcA salAhakAra viveka vilAsa ' yAne sUriziSya saMvAda. (1) sUritame barAbara vakhatasara ja mArI pAse AvI pahoMcyA che. dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra purUSArthanI prApti IcchanAra manuSyae rAtrIne AThame paheAra bAkI rahe te vakhate arthAt lagabhaga sADA cAra vAge pathArImAMthI jAgRta thavuM joIe. ziSya--paNa keTalIka vakhata rAtrI becenImAM ane svanimaya sthitimAM pasAra thAya che. tenuM zuM kAraNa haze? gurUdeva! sUri-koI anubhavelI vAta manamAM rahI javAthI, pratyakSa joyelI vastunuM dhyAna karyA karavAthI temaja ajIrNa ciMtA ane svabhAvaSa Adi kAraNone lIdhe manamAM vyAkULatA thaI AvavAthI, manuSya purI nidrA laI zakatA nathI, tethI temanI rAtrI svanAo jevAmAM ja pasAra thaI jAya che. For Private And Personal Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya--e svani sAcA paDatAM haze ke nahIM? sari-meM upara je kAraNe dazAvyAM te kAraNonA pariNAme je svapna AvyAM hoya te te bilakula niSphaLa jAya che, paNa te uparAMta svama AvavAnAM bIjAM keTalAMka devI kAraNe hoya che. dharmakRtyanA prabhAvathI temaja devatAdinA je svapna Ave che, te ghaNI vAra kharAM paDe che. ziSya-devI kAraNa vinAnAM je svapnamAM Ave te badhAM zuM nirarthaka jatAM haze? sUri-nahIM, svapanazAstra e ApaNuM eka prAcIna zAstra che. te saMbaMdhamAM ApaNA pUrvAcAryoe pitAnI divya daSTithI evAM satya zodhI kADhyAM che ke jene purepuro khyAla hajI pAzcAtya prajAne nathI AvI zakyo. TuMkAmAM eTaluM samajI levuM basa thaze ke jeo taddana nIrogI hoya che, jeo potAnI iMdriyane saMyamamAM rAkhI zake che ane je nirdoSa tathA pavitra cittavALA hoya che, temanAM svani kadimithyA thatAM nathI ziSya--eja saMbaMdhamAM bIjI eka vAta pUchI lauM saghaLAM svani suratamAM ja pitAno prabhAva batAvatA haze? sUri-sAmAnya rIte e niyama che ke rAtrInA prathama pahore je svapna Ave te prAyaH eka varSe pitAne prabhAva batAve, bIjA pahoranuM vana cha mAse, trIjA pahoranuM traNa mAse, cothA pahoranuM eka ane mAse rAtrInI chellI be ghaDIe dITheluM svana daza dahADe ane sUryodayanA vakhatanuM vana suratamAM ja phaLa Ape che. For Private And Personal Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir mUriziSya saMvAda. ziSyana-amuka svapnanuM phaLa sAruM vA mADuM Avaze, te kevI rIte jANI zakAya? sUri--e viSaya jarA gaMbhIra che. eTalA mATe gurUnI. sAnidhyamAM tene abhyAsa tha joIe. svananA artha samajavAmAM bahuja buddhimattAnI ane vivekanI jarUra paDe che. AvI buddhimattA ane viveka na hoya to ghaNIvAra tenuM mAthuM pariNAma Ave che. zAstramAM pharamAvavAmAM AvyuM che ke svani saMbaMdhI vAto jenI tenI pAse na karyo karavI. banI zake to sadagurU pAse jaI svapnane khulAse meLava, ziSyacakkasa prakAranA svapnanuM pariNAma cikkasa pariNAmamAM AvavuM ja joIe, pachI te game tene kahI saMbhabA, tethI mAruM pariNAma kevI rIte Ave? sari-ekaja dAkhalo ApuM. eka evI pracalita kathA e che ke ekavAra eka bAIe svapnAvasthAmAM heTa sAgara nihALe ane te sAgaranuM pote pAna karI gaI? savAramAM uThI, bAIe A vAta pitAnI eka bheLI bahenapaNIne kahI saMbhaLAvI. pelI bahenapaNuM A svanavRttAMta sAMbhaLI ekadama bolI uThI ke_bahena! arara? eka-leTA jeTaluM pANI pIvAthI piTa phATI jAya, te pachI eka sAgaranuM pANI pIvAthI tArI zI durdazA thaze, teno koI khyAla karyo? tAruM peTa te hamaNAM ne hamaNAM ja phATI javuM joIe?" A uttara sAMbhaLI pelI bAI gabharAI gaI. kathA kahe che ke chevaTe te bAI tyAMne tyAMja marI For Private And Personal Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. gaI. have je Ane Aja vAta teNe pitAnA sujJa pati ke saMdaguru pAse karI hatI te tene keTalA badhA lAbha thAta, e ame sArI rIte samajI zakIe chIe. matalaba ke evI vAte jyAM tyAM kayo karavAthI lAbhane badale nukazAna ja thAya che, e vAta dhyAnamAM rAkhavI. ziSya-Ape kahyuM ke zarIramAM vyAdhI rahyA karato hoya, te rAtrI becenImAM pasAra thAya che. vyAdhInuM mULa hoTe bhAge maLa-prakopa hoya che, e maLa-prakopa na thAya e kAMI saraLa IlAja batAvaze? sUri-vatsa ! jeo ApaNuM prAcIna zAstrone abhyAsa kare mukI daI, Arogya ane sukhane mATe saMpUrNa ADA-avaLAM phAMphA mAre che, teo kadApi saMpUrNa Arogya ane sukha meLavI zakatAM nathI. bIjI vAta karavAthI viSayAMtara thaze. hAla prasaMgopAta eTaluM ja kahIza ke maLazuddhine mATe ApaNA Arya-zodhakoe je eka saraLa ane asarakAraka upAya zodhI kADhyo che, te upAya je niyamitapaNe cAlu rAkhavAmAM Ave te huM dhAruM chuM ke peTanAM ane mAthAnA asaMkhya dardo dUra thayA vinA na rahe? e upAya paNa evA sahaja ane saraLa che ke eka jhuMpaDImAM vasanAra taddana kaMgALa paNa tene lAbha laI zake ! ziSya-te upAya kRpA karIne jaladI batAvI che ! huM te sAMbhaLavAne bahu utsuka chuM. For Private And Personal Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. sari-tArI utsukatA jotAM mane lAge che ke, jyAre tuM te upAya sAMbhaLaze tyAre tArA Azcaryane pAra nahIM rahe. lekene svAbhAvika ane sahajasAdhya kudaratI upAyomAM bahu zraddhA rahetI nathI, e kharekhara durbhAgyane viSaya che? ziSya-mane ApanI upara saMpUrNa zraddhA che. Apa je kahezo te vyAjabI ja haze, ema huM aMta:karaNathI svIkAruM chuM. sUri-sAMbhaLa tyAre, prAta:kALamAM uThI jaLapAna karavAthI maLa-deSa anAyAse dUra thaI jAya che. jaLapAna keTaluM karavuM e prakRti upara AdhAra rAkhe che. keTalAke te dharAIne jaLapAna karavAnuM kahe che, jyAre keTalAke ATha khobA pANuM pIvAnuM kahe che. prAraMbha karanArAoe dhIre dhIre jaLapAnano abhyAsa kare joIe. ziSya-jaLapAnane kAMI vidhi haze ke nahIM? sUri-jaLa evI nirdoSa vastu che ke, te saMbaMdhe bahu bhaya rAkhavAnuM kAraNa rahetuM nathI. alabatta ATalI vAta dhyAnamAM rAkhavI joIe, ke jaLapAna karyA pachInidrAna karavI joIe. temaja parizrama paDe evuM kArya na karavuM joIe. prAtaHkALanA samayamAM zAstrIya vAtane vicAra karavAthI temaja pavitra purUSanA jIvanacaritranuM smaraNa karavAthI AtmAnI saghaLI glAnI dUra thAya che. eTalA mATe jaLapAna kyo pachI svastha citte besI dhArmika viyenuM manana karavuM, e vadhAre hitAvaha che. ziSya-ThaMDA jaLane badale garamAgarama pANI pIvAthI For Private And Personal Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. je maLazuddhi thatI hoya te pachI garama jaLa pIvAmAM koI harakata kharI ? sUri-prAraMbhamAM kadAca garama jaLa AMtaraDAo upara asara kare ane svasthatAnA jevuM jaNAya, paraMtu ekaMdare tenI asara bahu nukazAnakartA thAya che. kAraNa ke garama jaLano abhyAsa thaI javAthI AMtaraDAo taddana durbaLa ane haThIlA banI jAya che. durbaLa azvane uparAuparI cAbukanA prahAra paDe te te prahArane lIdhe ghaDIbhara doDavA lAge, paNa te tenI svAbhAvika gati te naja kahevAya. prahArenuM pariNAma e Ave ke aMte te azva cheka zaktirahita banI jAya. garama jaLa jevA upAya temaja evA bIjA keTalAka upacAro zarUAtamAM suphI batAve, te paNa DAhyA purUSe tene yathAsAdhya varjavAnuM ja pasaMda kare che. ziSya-maLazuddhine mATe cokkasa samaya mukarara karI zakAya ke kema? sUri-maLetsarga e eka svAbhAvika kriyA che. teno asvAbhAvika rIte rodha karavAthI bhayaMkara dardI utpanna thAya che. adhovAta, viSTA, tRSA, chIMka, heDakI, nidrA, udharasa, zramajanita zvAsa, bagAsuM, azupAta vigere svAbhAvika kiyAo upara baLAtkAra nahIM kare joIe. manuSya kAma-dhaMdhAmAM mazagula banI, keTalIkavAra e svAbhAvika hAjate upara akudaratI dabANa muke che, paNa tenuM pariNAma vividha vyAdhIo rUpe evuM For Private And Personal Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. te jIvaleNa nIvaDe che ke, pachI hajArA upAyo karavA chatAM e jIvaleNa vyAdhIo nivAravAnuM du:sAdhya thai paDe che. niyamIta ane zuddha sAtvika AhAra-pAna, temaja niyamita ane dharma -nItimaya vyavahAra eja ApaNuM AryAvartta nu eka mhATAmAM mhATu gArava che. jyAM e mArganuM rakSaNa thAya che, tyAM Adhi, vyAdhi, upAdhi praveza karI zakatA nathI. ziSyasamajyA. sarva rAgAnuM mukhya kAraNa maLa-prakApaja hAya che, ema me prathama sAMbhaLyuM hatuM. paNa tevA maLaprakaiApa na thavA pAme evA keAi sahaja-saraLa ane gharagatu upAya mArA jANavAmAM na hatA. ApanI kRpAthI Aje e jJAna thayuM. maLatsaga karI AvyA pachI gRhastha purUSAe zuM karavu joie ? sUri--tu ema mAnI letA jaNAya che ke huM je kAMI che atyAre kahuM chuM, tethI azvika kai jANavApaNuM rahetuM ja nathI ? kharI hukIkata e che ke huM atyAre tane je kahI rahyo chuM, te te mahA-sAgaranA eka biMduM rUpa paNa nathI. eka mAtra ArAgyanA ja viSaya ja ApaNA pUrva paDita purUSoe evI sUkSmatAthI ane vizALatAthI caccI che ke, AkhI jIMdagI tenA abhyAsa karavAmAM gujArIe te paNa te viSaya purepurA buddhigamya na thAya. dAkhalA tarIke maLeAtsarga saMba MdhI ja temaNe evA uMDA spaSTIkaraNA karyA che ke, jo huM tane te kahevA lAguM te tane te nirarthaka pralApa ane gAMDapaNa jevAM ja lAge. For Private And Personal Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-kRpA karIne mane e badhuM TuMkAmAM samajAvA. amane pitAne te e avakAza kayAMthI ja heya ke ame jAte te saghaLA graMthane pATha karI zakIe? ApanA jevA paropakArI purUSe dudhamAMthI mAkhaNa banAvIne Ape, tenA upara ja amAre te nirvAha cAle. sUri-je tane kaMTALo Avate na hoya ane pUrva purUnA kathana upara zraddhA hoya te sAMbhaLa. eka maLotsarganA viSayamAM ja keTaluM badhuM spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che? "rAkha athavA chANa jyAM paDayuM hoya, jyAM gAye kuratI-spharatI hAya, jyAM rAphaDe Avela heya, viSTA vigere malina vastuo jyAM paDelI hAya, uttama vRkSa athavA agni saLagate hoya, jyAM pANI bharavAnuM ke visAme levAnuM sthAnaka heya, eve ThekANe athavA rAjamArga upara, smazAna najIka ke nadInA kAMThe, banatAM sudhI maLa-mUtrane tyAga kare nahIM." tenI sAthe vaLI, ema paNa kahevAmAM AvyuM che ke pavanane pravAha je dizAmAMthI AvatA hoya, te dizA tarapha pitAnI puMTha na karavI joIe. strIo athavA pUjya purUnI daSTi-bahAra javuM joIe, temaja patthara upara paga evI rIte mukavA ke, jethI dhIre dhIre maLa-mUtrano tyAga karI zakAya. te pachI kAMTe ke kAMkare na hoya evI mATI laI, maLadvAranI zuddhi karavI. pachI bIjA-ADAM- avaLAM kAmo rahevA daI hata-padAdinuM prakSAlana karavuM." A badhI zAsiya vidhi cheka buddhimAna ane sukhanI IcchAvALA For Private And Personal Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. purUSo dezakALa pramANe e vidhine mAna Ape te prApta kare emAM zaka nathI. e bahu lAbha ziSyaatyAre lokonA mhoTA bhAga bhAgye ja e vidhine anusaratA haze. sUri-enuM pariNAma paNa pratyakSa ja che? keTalA badhA leAkeA peTanA dardo, ane cepI rAgothI pIDAya che? leAkA huArathI svaccha dekhAvAnA hada uparAMtanA prayatna kare che, paNa ArAgyanA saMrakSaNu mATe je prayatna khAsa Avazyaka che, te te koi virala naraja karatA haze. maLotsarganI kriyA patI gayA pachI, manuSya mAtre thADI ghaNI vyAyAma-kasarata karavI joIe. vyAyAmathI deha kasAya che, ane aMgamAM smutti Ave che. ziSya--jene aMgamahenatanuM kAma karavu paDatu hAya tene kasaratanI jarUra paDe. paNa amArA jevA mANase ke jene mAtra dukAnamAM ke gharamAM besI rahevAnu hAya temane kasaratanI zI jarUra ? For Private And Personal sUri--denI jyAMsudhI jeTalI jarUra hAya, tyAMsudhI kasaratanI paNa teTalIja jarUra sA kAie svIkAravI joie. ga-mhenata karanArA tA, hajIye potAnI kamANI athe zArIrika mahenata kare, paNa jemane AkhA divasa besI ja rahevAnu hAya, temaNe tA harakeAi upAye prAta:kALe ke saMdhyAkALe thADI haravA-pharavAnI ne DhADavA vigerenI kasarata karavI joie. ziSya----gADImAM ke azva upara savArI karIne kravA jaie, te kasarata kahevAya ke nahIM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 10 vivaka vilAsa. sUri----gADImAM javAthI khullI huvAnA lAbha maLe, paNa tethI dehane kasAvApaNuM maLatu nathI. azva upara besIne mhAra medAnamAM nIkaLI paDavuM e alamatta upayAgI che. tema karavAthI ApaNA aMgane tathA azvane paNa kasarata maLe che, paraMtu saiA karatAM sarasa rIta teA eja che ke, je vaDe zarIranA tamAma agA--pAMgAne mahenata pahoMce ane pasInA chuTavA pAme, evI vyAyAma karavI joie. jue, Aje tamArU zarIra keTaluM 6La tathA nisteja jaNAya che? pAMcazera bhAra hAthamAM upADI pAMca pagalAM cAlatAM paNa tame hAMkI jAo che? kyAM gayA tamArA pUrvanA jussA ? kyAM gayuM tamArUM pUrvanuM aMgamaLa ? vaibhavamAM paDavAthI ane nitya gAdI upara paDyA rahevAthI tame tamArUM agakhaLa tathA tenI sAthe maneAkhaLa paNa gumAvI dIdhuM che? tamane Aje mhAranuM jagat manuSyatvahIna mAnI beThuM che ane kharU jotAM tamArAmAM kai paNa prakAranu evuM sAmarthya nathI rahyuM ke, jagatnI itara prajA tamane eka prajA tarIke mata Ape.. ziSya--amArAM deha durgaMLa anyAM che, e vAta kabUla karIe, paNa tenI sAthe amArAM manamAM durbaLatAe praveza karyo che, ema kevI rIte kahI zakAya ? sUri------deha ane manane parasparamAM kevA nikaTanA sabadha che te tame nathI jANatA tethIja AvA uddagAra kahADA che. eka-bIjAnI du LatAnI asara parasparane kadi paNa thayA vinA rahetI nathI. tame jyAre azakta banI mAMdagIne bIchAne For Private And Personal Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 11. paDyA hA che, tyAre tamAruM mana keTalI jAtanA taraMgA karyo kare che? tamArI azaktAvasthAmAM tame vAta vAtamAM keTalA badhA cIDAi jAo che? tamArI khIjI vAsanAe keTalI badhI ugra anI jAya che? jo tame lakSapUrvaka A badhI khAkhatAnA vicAra karyo haze, teA tamane dehanI sAthe mana ane AtmAne kevA gADha sabaMdha che, te samajAyA vinA nahIM rahyuM hoya. mArI kahevAnI matalaSa eja che ke, manuSyamAtra kevaLa zarIranA sukhane arthe nahIM, paNa mana ane AtmAnI sakhaLatA sAcavI rAkhavAnI khAtara paNa vyAyAma karavI joie, vyAyAmathI zarIra ttimAM rahe che, tema mana paNu prakRlita thAya che. mana eja pApa-puNyamAM kAraNabhUta che, ema tame atyArapUrva sAMbhaLyu haze. tamArAmAM puratu zarIra-sAmarthya hAya tAja tame maneAnigraha karI zakeA. mana upara sayama rAkhavA e kAMi kaMgALa--ddhi ke duLa kAgaDA-kIDAonu kAma nathI. tene mATe te manuSyatva joie. zarIrane keLavyA vinAvidhi parisaMhA sahana karI zakAtA nathI. ziSya-havethI huM vyAyAma karavAnuM lakSamAM rAkhIza. sUr--tame ekalA tamArA zarIrane kase eja khasa nathI. tamArI prajA tathA tamArA saMba MdhIjanAne paNa tamAre vyAyAmanA phAyadA tamArA potAnA pratyakSa daSTAMtathI atAvI. ApavA joie. tame prathama je evI zaMkA karI ke " amane vyAyAmanI zI jarUra che? amAre raNakSetramAM laDavA javu che? amAre kyAM majurI karavA javu che" evI zakAe ghaNAMne thAya For Private And Personal Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kara viveka vilAsa, che. laDavA janArane athavA majurI karanArane ja dehukhaLanI jarUra hAya, ema mAnavuM e meATI ajJAnatA che. kasaratI manuSya mhATe bhAge nirbhaya ane niDara bane che ane nirbhayatA e AtmAnA guNa hovAthI tenuM AtmakhaLa dhIme dhIme khIlavA lAge che. vyAyAmane eTalA ja mATe huM dhArmika mahattva ApavA prerAyA chuM. ja ziSya--mArI e zakA tA dUra thai. have vyAyAma 5chInA vidhi kRpA karIne khatAvaze| ? sUri vyAyAma pachI daMtadhAvananA vidhi jANavA joi e. pAcanazaktinA ghaNAkharA AdhAra dAMta upara ja rahelA che. jenA dAMta sArA hAya che ane jeA dAMtanA sArI rIte upayAga kare che, temane vyAdhio herAna karatA nathI. dAMtanA saMrakSaNa arthe daMtadhAvananA vidhi sAe jANI levA joie. ziSyadAtaNa te ame banatAM sudhI rAja karIe chIe. chatAM amArI dAMta saMbaMdhI pharIyAda haMmezAM cAlu ja rahe che, tenu zuM karavuM? sUri----eka ja kArya e judA judA mANusA kare temAM ghaNA phera paDe che. DAhyo mANasa je kArya kare che te dIpI nIkaLe che, tenA zrama ane samaya sArthaka thAya che, jyAre abujha mAsa te ne te ja kArya karavA chatAM, tevA lAbha meLavavAmAM pachAta rahe che. tame badhA dAtaNa kareA che e vAta kharI, paNa dAtaNu kevu levu joie, kevI zAMtithI dAtaNu karavu joie ane For Private And Personal Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 13 dAtaNa kayAM pahelAM tathA pachI daMtazuddhi mATe zuM karavuM joIe, e viSaya bhAgye ja koI jANatuM haze. ziSya-ame te prAta:kALamAM uThatAM ja dAtaNa mahAmAM nAMkhI jarA cAvyuM-na cAvyuM, karI kahADI nAkhIe chIe. dAtaNa karavuM emAM te vaLI vidhi ke zAMtinI jarUra ja zI? sari-prAta:ka saMpUrNa zAMti ane udeza pura:sara ja thavA joIe, e vAta ghaNA leke bhUlI gayA che. dAtaNa mahAmAM nAMkhatA pahelA pitAnI TacalI AMgaLIthI dAMtanA peDhAM ghasavA joIe. ema karavAthI peDhAM majabuta thAya che. dAtaNuM paNa sIdhuM, gAMTha vinAnuM, sAre kUco thAya tevuM, jene agrabhAga komaLa hoya evuM, bAra AMgaLa lAMbu, TacalI AMgaLI jeTaluM jADuM, jANItA vRkSanuM tathA sArI bhUmimAM ugelA vR kSanuM dAtaNa manuSya pasaMda karavuM joIe. dAtaNane TacalI AMgaLI ane tenI joDenI AMgaLI e benI vacce pakaDI, jamaNI athavA DAbI dADhe dhImethI sArI rIte ghasavuM. dAMta ghasatI vabate bIjI vAtane tarka-vitarka nahIM karatAM, daMtazuddhija lakSa barAbara sacavAvuM joIe. dAtaNa karatI vakhate dAMtanI Aju bAjunA mAMsane pIDA na thAya e dhyAnamAM rAkhavuM. durgadhavALuM, aMdarathI piluM, sukuM tathA mIThuM khATuM-khAruM dAtaNa varjavuM joIe. ziSya-dAtaNa kadAca na maLI zake che? sUri--dAtaNanA abhAve kogaLAthI mukhazuddhi karI For Private And Personal Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. levI, paraMta jIbha uparano mela te hamezAM ghasIne utAre je ie dAtaNa hoya to tenA zarIA karI jIbha sApha karavI, pachI ta dhoI zuddha bhUmi upara nAMkhI devI. ziSya-dAtaNa hamezAM game tevI avasthAmAM karavuM ja joIe, e kAMI niyama che ? sUri nahIM. dAtaNano uddeza mukhazuddhine che, vaidyakavijJAna kahe che ke, khAMsI-zvAsa-javara, ajIrNa- se tRSA mukhapAka tathA mAthAnA, netranA, hRdayanA ane kAnanA dukhAvAmAM regIoe dAtaNa na karavuM joIe. alabatta mukhazuddhi karavAnI manAI nathI. ziSya-keTalAka nAka vATe pANI pIvAnuM kahe che tene zuM uddeza haze? sari- prAtaHkALamAM dhIre dhIre nAka vATe cekhuM pANI pIvAthI ghaNA regone nAza thAya che. prAraMbhamAM emAM abhyAsa karanArane jarA muzkelI jevuM jaNAya che. paNa dhIme dhIme e muzkelI dUra thaI zake che. vaidyakazAstra kahe che ke, je purUSa hamezAM nAka vATe pANu utAre che, temanA mukhamAM sugaMdhI, svaramAM snigdhatA tathA, iMdriyamAM nirmaLatA ane dehamAM komaLatA rahe che. juo, hAthIo nAka vATe pANI pIe che, tethI teo kevA nIrogI ane baLavAn rahI zake che? yogIo A viSayanuM mAhAsya bahu varNave che. ziSya-daMtadhAvana pachI Apa kayA agatyanA kAryane sthAna Ape che ? For Private And Personal Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ruri ziSya saMvAda. 15 sUri--mukhazuddhine meM prathama sthAna Apyu che, eTale te sarva karatAM vadhu upayAgI che ane tenI pAse bIjA viSaye gANa che, ema mAnI levAnI utAvaLa karavI ghaTatI nathI. prAta:kALamAM pathArImAMthI uThatAM sau prathama mAta-pitAne tathA gharanAM vRddha vaDIlAne namaskAra karavAM joie. mAta-pitAnI sevA e devasevA jeTalI ja mahatvanI che. mAta-pitAne tathA AcArya ne devatulya varNavavAmAM AvyA che. teo ApaNA upara je upakAra kare che ane karyA che, tenuM varNana kAi karI zakayuM nathI. AvA upakArIonI sevA-bhakti karavAthI temanA aMta:karaNanA AzirvAda ApaNA upara utare che ane tethI sukha ane dharmanI prApti thAya che. mAtapitA tathA vRddha purUSonI sevA karavI ane tIrthayAtrA karavI e banne sarakhA che, ema paNa kAi kAi sthaLe upadezamAM AvyuM che. ziSya--mAta pitAnI sevA-bhakti sau mu-saMtAnA kare e svAbhAvika che. jee tema nathI karatAM tee A leAkamAM niMdAya che ane paraleAkamAM paNa du:khI thAya che. jee pAtAnA vaDIle| ane vRddhonA anAdara kare che. teo vRddhAvasthAmAM peAtAnA satAnA taraphathI evAja anAdara meLavI du:khI thAya che ane pazcAttApamAM jI'dagI purI kare che. AvA ghaNA dAkhalAo amArA saMsAra-vyavahAramAM jovAmAM tathA sAMbhaLavAmAM Ave che. sUri--eTalAja mATe manu jevAne eTale sudhI kahevuM paDayuM che ke " vRddha mAbApa, zILavatI bhAryA, ane ajJAna putranuM bharaNa-poSaNa seMkaDA kAryo karIne paNa karavu "" For Private And Personal Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-akA karIne paNa mAta-pitAdine saMtoSa Apa evuM vidhAna karavAnuM zuM kAraNa? sUri-mAta-pitAnI sevA e paNa eka dharmakArya che. dharmanI khAtara adharma kare e joke anucita che, paNa ahIM akAryo karavAM ja e kAMI Agraha nathI. matalaba e che ke pite jAte duHkha sahIne game te bhege mAtR-pitR sevA karavI ja joIe. te arthe kadAca na karavA yogya kAryo karavA paDe topaNa karavAM. manamahArAjane Azaya e bhaktinuM gaurava batAvavAnuM che. AjakAla jeo asatya ane apramANikatAthI zrImaMta banI potAnA vRddha vaDIlene anAdara kare che, teo je eTaluM samaje ke temanI zrImaMtatA ane saMpattine khare sadupaga vaDIlenI sevAmAM ja rahe che, te paNa ghaNuM che. zAstromAM ema spaSTapaNe prabodhavAmAM AvyuM che ke-je vRddha vaDIlonI sevA karatA nathI, temanAthI dharma vegaLe rahe che ane jeo rAjAnI sevA karatA nathI, temanAthI dravya vegaLuM rahe che. ziSya-ApazrIe prAta:kRtyenuM varNana karatAM prasaMgepAta pitRbhakitane je upadeza Apyo che, te mArA aMta:karaNamAM uMDA utarI gayela che. huM kudaratI rIte ja mArAM vRddha mAta- pitA ane sagAM-saMbaMdhIonI sevA karavA utsuka rahyA karuM chuM. kAraNa ke huM mAnuM chuM ke deva-devIo karatAM paNa mAta-pitA pitAnAM saMtAno upara anekagaNuM upakAra kare che. de te jyAre ekAgratA pUrvaka temanI sevA-bhakti ane sAdhanA karIe tyAreja prasanna thaI ApaNuM kalyANa kare, paraMtu mAtA-pitA For Private And Personal Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. te ApaNA seMkaDo da nIhALavA chatAM Atmavat gaNI pAlana-poSaNa karI manuSya banAve che. sUri-kharA dIlathI vaDIla ane vRddhonI sevA karanArAo yathArtha sevake banI zake che, teo ja vizvanI sevA karI parama phaLanI prApti karI zake che. mAre have tamane e saMbaMdha vizeSa kaMI kahevApaNuM rahetuM nathI. Aje e viSayane eTalethI baMdha karI, cAle deva darzana karI AvIe. (2) ziSya---Ape gaI kAle devadarzana nimitte taiyAra thavAnI sUcanA ApI teja vakhate mane e viSe ApanI pAsethI keTahuMka jANI levAnI IcchA uddabhavI hatI, paraMtu anukuLatA na hovAthI meM tat saMbaMdhe kAMI prazna karyo na hate. sUri-zrAvakanAM prAtaH kRtyemAM snAnavidhi paNa AvI jAya che. devamaMdiramAM jatAM pahelAM dareka zrAvake pitAnA aMgepAMge jaLasnAna vaDe zuddha karI levA joIe. snAna karavAnuM sthAna jIva-jaMtuthI rahita ane svaccha hovuM joIe. snAna traNa prakAranAM che. zirAsnAna eTale mastaka paryatanuM snAna, bIjuM kaMThasnAna, eTale gaLA sudhInuM snAna ane trIjuM avathava snAna eTale malIna avayanI ja zuddhi karI levI te. arthAt A traNa snAnamAM Arogyane anukULa Ave tevuM snAna karI levuM. kadAca e traNa snAnamAMthI eka paNa snAnanI anu For Private And Personal Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. kULatA na hoya te pachI manamAM pavitra maMtranuM ciMtana karI zuddha vastro paherI maMdiramAM javuM. maMtrajJAna e paNa eka prakAranuM snAna ja che. kAraNa ke tethI mana ane deha pavitra thAya che. ziSya-cokkasa tithiomAM snAna karavAno niSedha darzAvavAmAM AvyuM che e vAta zuM satya che? sUra~bIja, AThama, dazama, terasa vigere tithiomAM snAna vajevAnuM kahevAmAM AvyuM che, paNa devapUjA nimitte zuddha jaLa vaDe snAnAdi karavAmAM kaMI harakata nathI. regI, musApharI karI AvelA, bhejana karI rahelA ane kaMIpaNa mAMgalika kArya karI rahelA manuSya snAna karavAnuM mulatavI rAkhavuM joIe. kAraNa ke temAM vaidyaka daSTie ane zukanazAstranI daSTie keTaleka bAdha Ave che. ziSya-snAna pahelAM keTalAke telAbhaMganI bhalAmaNa kare che tenuM zuM kAraNa haze ? - sUri--talAvyAMgane artha zarIre telanuM mardana karavuM e thAya che. prAcIna kALamAM A mardananI paraMparA pracalita hutI. AjakAla samayanA saMkecane lIdhe ke bIjA game te kAraNe gRhastha talAvyaMgane bahu mahatva ApatA nathI. zrI mahAvIra svAmInA caritramAM paNa mamaNe vAMcIe chIe ke te vakhate mahA baLavAna mallo prabhunA deha upara telanuM mardana karI temane snAna karAvatA hatA. telanA mardanathI zarIra puSTa ane kAMtivAna bane che. zarIranA sUkSma chidro khullA thaI javAthI te For Private And Personal Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir bari ziSya saMvAda. chidro vATe pasIne bahAra chuTe che ane tethI dehamAM vikAra upajavAno bhaya TaLI jAya che. vedakazAstramAM telAvyaMganuM bahu mAhAo gAvAmAM AvyuM che. ziSya-telanA mardanathI e sivAya bIjuM kAMI upakAra thatA haze? sUri--pitAnA hAthe mardana karavAthI AkhA zarIrane kasarata maLe che tethI aMgopAMga sudraDha bane che. vaidyaka zAstramAM kahyuM che ke AkhA zarIre telanuM mardana na thaI zake te pachI hAtha-paganI penI tathA karNadvayamAM yathAvidhi tela mardana karavuM e Avazyaka che. jeo nitya AvA abhaMganI sAthe snAnAdi kiyAo kare che, temane tvacAnA saMbaMdhI kadi pharIyAda karavI paDatI nathI. AjakAla ApaNuM zArIrika sthiti nabaLI thatI ApaNe pratyakSa nIhALIe chIe. lokone sAtvika-zuddha dravyo maLI zaktAM nathI. chatAM bIjI tarapha zarIrane nukazAna kare evAM - vyasane ane u khAnapAnane chuTathI pracAra thatuM jAya che. leke je telAvyaMganI sAthe AhAra-vihAranI vyavasthA rAkhe te zarIra saMbaMdhI pharIyAda dUra thayA vinA rahe nahIM. ziSya-Ape zuddha jaLathI snAna karavAnuM sUcavyuM, paNa te zuddha jaLa kene kahevuM ? sUri-caMDALAe athavA halakAM kAma karanArAoe je jaLa oLI ane bagADI nAMkhyuM hoya, je jaLa vRkSothI sadA TaMkAyeluM rahetuM hoya ane jemAM vALA bAjhI gaI hoya tevA For Private And Personal Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. jaLAzayamAM snAna karavAthI zuddha jaLasnAnano lAbha maLI zakatA nathI. vaLI ajANyA tathA viSama mArgavALA jaLAzayamAM snAna karavAnuM sAhasa na karavuM joIe. ziSya-snAna karyA pachI keTalAka leke turata ja jamavA besI jAya che e ucita che? sUri-ThaMDA pANIthI nhAyA pachI turata uSNa bhejana karavuM na joIe. tevI ja rIte uSNa jaLathI snAna karyA pachI zItaLa bhejana na karavuM ziSya-snAna pachI keTalAka leke zukana jue che te zuM haze? tene zukana nahIM paNa vyAdhInuM eka sUcaka cinha kahevuM te vadhAre gyA che. vAta ema che ke nhAelA purUSane je pitAnI chAyA chinna bhinna athavA ulaTI jaNAya, dAMta paraspara ghasAvA lAge ane zarIramAMthI maDadA jevI durgadha AvavA lAge te e regInuM traNa divasamAM maraNa thAya ema kahevAya che. vaLI nhAI rahyA pachI je turata ja chAtI ane paga sukAI jAya te cha divase tenuM maraNa thAya ema paNa manAya che, paNa te vAtane ApaNe atyAre javA daIzuM. ziSya-nakSane snAna sAthe kaMI saMbaMdha haze kharA ? -jeo rogathI chuTA thavA mAgatA hoya temaNe zukavAre athavA somavAre tathA revatI, AleSA, traNa uttarA, svAti, punarvasu ane maghA eTalA nakSatramAM nhAvuM nahIM evuM vidhAna jovAmAM Ave che. For Private And Personal Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ari ziSya saMvAda. ziSya-tyAre kayA nakSatramAM snAna karavAthI nIre thavAya ? ri-riktA tithi eTale cotha, navama, ane cAdala, maMgaLavAra tathA ravivAra, kSINa caMdramA, asthira lagna ane bIja, trIje, AThame tathA agIyArame sthAne dUra graha e ga hoya te regavimuktine arthe nhAvuM phaLadAyaka manAya che. ziSya-snAnanI khAsa AvazyaktA kyA kayA prasaMgamAM gaNAya che? sUri-strIsaMga karyA pachI, ulaTI thayA pachI, smazAnamAM cItAne dhumADe lAgyA pachI, kharAba svapana AvyA pachI ane kSAra karma karAvyA pachI gaLelA zuddha jaLathI snAna karavuM joIe. ziSya-Ara karmanA saMbaMdhamAM tiSIone zuM mata che? - cotha, chaTha, AThama, navama, cAdaza ane amAvAsyA e cha tithiomAM hajAmata-kSAra karma na karAvavuM e tiSavidyAnA paMDitene abhiprAya che. ziSya-vArane mATe e viSe zo niyama che? sUri-budha, guru, zukra ane soma kSAra karmane viSe kSema, Arogya ane sukhane ApavAvALA che ema paMDita purU kahe che. ziSya-ane nakSatronA saMbaMdhamAM e kaMI niyama che? For Private And Personal Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vika vilAsa. - suri+mRga, puSpa, cara nakSatra-svAti, zravaNa, ghaniSThA, zatatArakA, jyeSThA, azvinI, hasta, citrA ane revatI eTalA nakSatrane viSe rakama karAvavuM zubha che ema paNa vidvAna leke - ziSya-znAra karmane khAsa niSedha kayAre jANa? sUri-rAtrie, saMdhyAkALane viSe, vidyAbhyAsanA AraMbhamAM telamardana-bhajana-ane snAna karI rahyA pachI tathA thAtrAe athavA saMgAmane viSe jatAM, utsavanA divasamAM ke parva. mAM te kSArakarma naja karAvavuM. ziSya-snAnAdithI paravArI, svacha vastra paherI paheluM kartavya zrAvake kyuM karavuM ? sUri-ema utAvaLa karavAnI jarUra nathI. svaccha vastro paridhAna karavA e tArI vAta alabata satya che, paNa kyAre kevI rItanA vastro paheravA e vAta paNa zAstradraSTie jarA vicAravA jevI che. ziSyasvabhAvadaSane lIdhe utAvaLa thaI gaI hoya to te mATe kSamA mAguM chuM. kevA vastro kaI rIte paheravAM te samajAvavAnI prathama kRpA kare. ' sUri-pitAnI pAse jeTaluM dhana hoya tene zobhate pioSAka manuSyamAtra dhAraNa kare joIe. kahevAno Azaya e che ke Arthika sthiti sArI na hoya te chatAM kIMmatI vastrAbhUSaNe paherI pitAne parama dhanavAna banAvavAne daMbha ka. For Private And Personal Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziva saMvAda. ra e sabhyajanone mATe ucita nathI tevIja rIte yogya dhanapAtra vyaktioe cheka daridratAvALo ane dInatAbharyo kaMgALa piSAka paherave e paNa anucita che. poSAka pitAnI sthiti ane pratiSThAne baMdhabesateja have joIe. te uparAMta zItakALa-uSNakALa vigerene paNa vicAra karavo joIe. keTalAka leke santa tApanA divasamAM paNa zIta Rtune baMdhabesate thAya e unane poSAka paherI pote herAna thAya che, jyAre keTalAke zIyALAmAM paNa jhINuM vastro paherI vividha vyAdhI. enA bhegA thaI paDe che. te uparAMta pitAnI umarane anusaratA hovuM joIe. eka yuvaka vRddhapurUSanA jevo pizAka pahere te te ke kaDhaMge lAge ? A badhI vAta nirUpayegI jevI jazAze, paraMtu upayogI satye hamezAM evAja sAdA ane saraLa hoya che e tamAre bhUlavAnuM nathI. evA satyane jyAre anAdara thAya che, tyAre ja manuSe Adhi-vyAdhI ane upAdhine bhegA thaI paDe che. ziSya-navAM vastro paheravAmAM vAra-nakSatranI kaI vyavasthA che? sUri-navuM vastra paheravuM hoya te budha, ravi, zukra ane gurU e cAra vAra zubha gaNAya che. phakta rAtuM vastra paheravuM hoya to maMgaLavAra paNa zubha jANa. vetavastra-paridhAna karavuM hoya te dhaniSThA, rehi ane traNa uttarA, revatI ane zvinI, hasta, citrA, svAtI, vizAkhA anurAdhA, puSya ane punarvasu eTalAM nakSatre zubha gaNAya che. For Private And Personal Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-strIne kusuMbI vastra paheravuM hoya te sUra-te teNe puSya, punarvasu, rohiNI, uttarAphAlsanI, uttarASADhA ane uttarA bhAdrapadA eTalAM nakSatra varjavAM. kAraNake tema nahIM karavAthI patine asukha thAya che ziSya-vacamAM eka zaMkA karavA badala kSamA Ape te keTaleka khulAso karI lauM. sUri-je sthaLe zaMkAnuM samAdhAna thaI zake tema hoya te sthaLe manamAM zaMkAnuM zalya rAkhI mukavuM e tadna anucita che. huM tamArI zaMkAonuM samAdhAna karavA taiyAra chuM. khuzIthI bele. ziSya-snAna-kSArakarma ane vastraparidhAna jevI bAbatamAM ATalAbadhA vidhio ane niSedho mukavAnuM zuM kArazuM haze te mArI buddhimAM utaratuM nathI. evI bAbatenI sAthe graha-nakSatro vigerene koI saMbaMdha haze ke zAstrakAroe pitAnI mati pramANe vidhi-niSedha ghaDI kahAvyA haze. sUri+ApaNe je pRthvImAM vasIe chIe tenI AsapAsa anekAneka gRha-upagraho ane nakSatre AvI rahelAM che. pRthvItaLa upara vasanAra dareka prANa tenI sArI-narasI asarane anubhava kare che. rUtune pheraphAra e vastuta: grahonakSatra ane vAtAvaraNane ja pheraphAra che. e pheraphArane lIdhe ApaNuM jIvana upara kevI asara thAya che tene thoDeghaNe anubhava sai keIne thaI cukyuM hoya che. eka rAtrI-divasamAM ja keTaluM For Private And Personal Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir mUri ziSya saMvAda. 25 badhuM vaicitrya jovAmAM Ave che. ghaNuMkharAM duSkarmo tathA pApe moTe bhAge rAtrInA samayamAM ja thAya che. AtmaghAta jevA ane pakRtyenuM pramANa cakkasa jatumAM vadhAre paDatuM Ave che ema keTalAka zekee puravAra karyuM che kahevAnI matalaba e ja che ke nakSatra vigerenA pheraphArathI zarIra ane mana upara tenI yathAyogya asara thayA vinA rahetI nathI. ApaNe pUrva ane vidvAna AcAryonI draSTimAM A vAta AvI hatI ane tethI temaNe sUkramamAM sUkSma parivartanane lakSamAM laI vidhi-niSedha ghaDI rAkhyA che. ziSya-te pachI e vidhi-niSedhane lezamAtra paNa bhaMga karanArane tatkALamAM ja tenuM kaTu phaLa prApta karavuM joIe. parantu teto jovAmAM AvatuM nathI. sUri-jyAM AkhI jIMdagI akudaratI rIte pasAra thaI jatI hoya, tyAM nhAnA-nhAnA denuM duSpariNAma jovAmAM na Ave te taddha banavAjoga che. Aje te zvAcchavAsanI kiyAthI laI jIvananI tamAma kriyAo lagabhaga bedarakArI ane aviveka pUrvaka karavAmAM Ave che. lekene egya vidhipUrvaka AhAra karavAne ke zuddha vAyu sevavAne paNa avakAza bhAgyeja maLato haze. pariNAma e AvyuM che ke lekenA zarIranAM bAMdhA dina-pratidina nabaLAM thatAM jAya che, manamAM aneka prakAranA vivRta bhAve sthAna letAM jAya che ane tenI asara AkhA jamAnA upara thAya che. mahAmArI, akALamRtyu tathA meMghavArI vigere zuM che? e badhuM asvAbhAvika jIvananuM ja pariNAma che. For Private And Personal Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-Apa svAbhAvika ane kudaratI jIvana kene kahe che? sUri-te viSe vistAra karavAthI viSayAMtara thaI jAya ane bIjI upagI vAta rahI jAya e bhaya rahe che. chatAM kudaratI jIvana kevuM hoya te praznanA uttaramAM huM mAtra ApaNuM pUrvajonAM jIvana upara draSTi karavAnI tamane bhalAmaNa karuM chuM. teo banI zake teTalI sAdAIthI ane pavitratAthI pitAnuM jIvana gALI zakatA hatA. teo jIvananA ane sUkSama vastuonA paNa UMDA abhyAsI hatA. temanA keTalAka vidhi-niSedha vAMcatAM ApaNane navAI lAge e kudaratI che, paraMtu ApaNe eTaluM nathI bhulavuM joItuM ke teo kevaLa sthULa vastumAM ja zraddhA dharAvatA na hatAM. sUkSma asaranA paNa teo uMDA ane bhyAsI hatA ane tethI temaNe, ApaNane je vAta cheka najIvI lAge te vAtane paNa vicAra karI pitAnuM jIvana vyavasthita rAkhavA uparAMta ApaNane tene vAraso graMtha dvArA ApatA gayA che. ziSya-pUrvanA puNyazALI ane pratibhAzALI purva jene yAda karI huM mAruM mastiSka jhukAvuM chuM ane aMta:karaNathI temanI bhakti karuM chuM. vidhi-vyavasthA pALavI e pratyeka AryasaMtAnanuM pavitra kartavya che, paraMtu vastra-paridhAna jevI bAbatamAM evI vidhi kevI rIte sacavAya? dhAre ke uparInI AjJAne lIdhe ke bIjA koI utsava nimitte navAM vastro paheravA For Private And Personal Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sure ziva saMvAda. hAya ane kSArakarma karAvavuM hoya te te vakhate nakSatra Adine bAdha kevI rIte parIhara? sUri-tene paNa khulAse che. zAstramAM khulluM kahevAmAM AvyuM che ke uttama purUSanI AjJA haiya, vivAha-utsava hoya ane pitAne svAmI Ape te te vastra paheravAmAM tithi, vAra, nakSatra, caMdramA ke viziSTi ityAdikano vicAra na karavA. vaLI, rAjAnI AjJAthI kSAra karma karAvavuM paDe te nakSatra jovAya nahIM, keTalAka zubhAthI lekee kahyuM che ke tIthane viSe athavA zokane lIdhe kSAra karAvavuM hoya te e nakSatrano bAdha jevuM nahIM. ziSya-vastrane ja viSaya jyAre nIkaLe che tyAre huM puchI lauM chuM ke koinAM utarelAM vastro tathA pagarakhAM vigere na paheravAne je rIvAja che temAM zuM hetu haze? sUri-kAraNa ke tema karavAthI lenAranA manamAM dInatAne praveza thAya che. pite daridra heI bIjAnI kRpAne lIdhe pite nabhI zake che evI nabaLAI tenA AtmAmAM Ave che. bIjAnAM utarelAM vastra tathA pagarakhA paheranAra mANasa sadA dIna-daridraja rahe che, ema kahevAmAM nItikArane kaMIka uDe Azaya hoya ema samajAya che. ziSya-te pachI kevA vastranuM dAna karavuM? sUri-vastradAna e bahu upakAraka dAna che. paNa je vastra dAnArthe ApavuM hoya te vastra dAna karanAranA pitAnA parizramathI taiyAra thayeluM hovuM joIe e vAta bhAgye ja koI jANatuM haze. For Private And Personal Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 28 viveka vilAsa. prathamanA samayamAM ATalA yaMtra ke kArakhAnAo nahatAM. te vakhate leke he bhAga pitAne tyAM ja rU vigere kAMtI vastro taiyAra karAvatAM. AvAM vastronuM dAna karavuM eja yathArtha dAna che. bAkI game tevuM utareluM-halakuM ane ApaNuM Arthika sthitine dhakako pahoMcADanAruM vastra dAnamAM ApavAthI kaMI kharuM dAna na gaNAya. ziSya-pahelAnA vakhatamAM leke pite jAte vastrAdi sAmagrI taiyAra karatA ane tema nahIM te pitAnA gAma ke prAMtamAM ja te upajAvI letA ema meM graMthamAM vAMcyuM che. pitAnA pasInAnA TIpAthI taiyAra thayeluM dravya ke vastra dAnamAM apAya teja te yathArtha dAna che. ApaNane je vastu na gamatI hoya athavA je vastu sahelAIthI maLI zakatI hoya te vastu anyane arpaNa karavI te alabatta udAratA che, paraMtu temAM neha-arpaNatA ke bhakitanA aMze nathI AvI zaktA eTaluM te huM paNa kabula karuM chuM. have ApaNe prastuta viSayamAM AgaLa vadhIe. sUri--keTalAka leke navA vastranA nava bhAga kalpI te parathI phaLAphaLa jANavAne prayatna kare che. kaMIka navuM jANavAnuM maLe ane tenI sAthe mane raMjana thAya eTalA mATe prasaMge pAta e vAta paNa Aja sthaLe kahI dauM chuM. | eka vastranA nava bhAga karavA. te e rIte ke cAra khuNanAM cAra bhAga. be kinArInA be bhAga, be cheDAnA be bhAga, ane For Private And Personal Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda, 29 eka vacale bhAga. e nava bhAgamAM pahelA cAra bhAga devatAnA bIjA be bhAga daityanA, trIjA be bhAga manuSyanA ane the ekaja che te rAkSasane jANa. yathA:- deva | tyAM deva manuSya rAkSasa manuSya have je navuM vastra devatAnA bhAgamAM kAdavathI kharaDAeluM phATeluM hoya te uttama lAbha thAya, daityanA bhAgamAM hoya te regano saMbhava thAya, manuSyanA bhAgamAM hoya te madhyama lAbha thAya ane rAkSasanA bhAgamAM hoya te maraNa thAya. ziSya have vastra paridhAna pachI A5 kaye viSaya carcavA mAge che? sUri-sukhI purUe sArAM vastro tathA AbhuSaNe paherI maMdira, upAzraya vigere dharmasthAnake javuM evuM mukhya vidhAna che. ziSya--maMdira ane upAzrayamAM jatAM uttama alaMkAre ane vastro dhAraNa karavA tenuM zuM kAraNa? sUri maMdira athavA upAzraya e rAjadarabAra karatAM kaI rIte utaratI paMkitanA nathI. jevI rIte rAjA samipa jatAM ApaNe uttama vastrAlaMkAre sajIe chIe, tevI ja rIte saddagurU pAse jatAM kivA prabhunA maMdiramAM jatAM bahu mUlya vastro dhAraNa For Private And Personal Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vivaka vilAsa. karavA joIe. ema karavAthI pitAnuM pUrvabhavanuM puNya prekSakonI draSTie DuMDe che ane puNyanA phaLa svarUpe prApta thatI saMpattine joI leke puNyanI mahattA pIchAnavA lAge che, ziSyamaMdiramAM jatAM sAthamAM bIjI kaI sAmagrI rAkhavI? ri-khAlI hAthe maMdira jevA pavitra sthAnomAM na javuM joIe. phaLa-phUla athavA akSata jevI vastuo deva samIpe dharavAthI AtmA ullAsa pAme che. jo ke devane te vastunI kazI jarUra nathI hotI tathApi ApaNuM cittanI zuddhi ane bhAvabaLa khIlavavAmAM e nimittabhUta thAya che. ziSya-regAdi kAraNathI maMdiramAM na javAya te pratinidhi mekalavAthI garaja sAre kharI? --keTalAka lebhAgu paMDita ekanI bAdhA bIjA pAse paLAvavAnI vyavasthA, lobha lAlacane vazIbhUta thaI Ape che ema sAMbhaLavAmAM AvyuM che, paraMtu tema karavuM e dayAjanaka ajJAnatA che. ekanI pratijJA anya manuSya pALe ethI mULa pratijJA karanArane kevI rIte lAbha maLe? tevI ja rIte tame dharmakArya na kare paNa tamArA kara-cAkara pAse karAve to tethI tamArI AtmapariNati kevI rIte sudhare ? sthaLa vastunI prApti karavI hoya te pratinidhithI banI zake, paraMtu Atmazuddhi ane dharmabhAva jevI sUkSmAtisUkSma vastu pratinidhi dvArA meLavI kAkAya evI kalpanA karavI e ghora ajJAnatA che. zAstramAM khullI For Private And Personal Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 31 rIte kahevAmAM AvyuM che ke "ApaNI strIne viSe putra utpanna kare, svAmInI sevA karavI, vRddha mAta-pitAnuM pAlana karavuM ane dharmakRtya AdaravuM e cAra kAryomAM pratinidhipaNuM cAlI zakatuM nathI. regAdi kAraNe kadAca na javAya che tethI baha hAnI nathI, paraMtu evA dharmakAryo pratinidhi mAraphata thaI zake che e vicArane hRdayamAM sthAna sarakhuM paNa na maLavuM joIe. ziSya-snAna karyA pachI tarata maMdire jaI pUjA karavI hoya te te kevA vidhithI karavI te jarA kaheze? - ' sUri-zuddha vastra paherI, mana zuddha karI, nAstIka, vyasanI vigere lokonI draSTithI vegaLA rahI pUjAgrahanI aMdara kula vigere sAmagrI barAbara rAkhI dvAranI jamaNuM bAjue ubhA rahI uMbarAnuM pUjana karavuM pachI uMbarAne pagane sparza thavA na detA jamaNe paga AgaLa mukIne aMdara javuM. pUrva athavA uttara dizAmAM mukha karIne sugaMdhI tathA madhura sAmagrIthI mAnapaNe devanI pUjA karavI. ziSya-gharamaMdira karAvavuM hoya te khAsa karIne karyo bhAga pasaMda kare joIe? sUri--gharamAM praveza karatAM DAbA hAtha upara devamaMdira karavuM. tenI racanA ane hara hovI joIe, eTaluM ja nahIM paNa gharanI bhUmithI maMdiranI bhUmi deDha hAtha uMcI jaIe. ziSyae kathanane hetu sahelAIthI samajI zakAya che. have pUjA vidhi saMkSiptamAM saMbhaLAve. - ja - 1 - For Private And Personal Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. -pUjA karanAre prathama be pagAe, pachI anukrame e jAnue, be hAthe, e khalAe ane mastake pUjA caDhAvavI. kesara caMdana vagara jIna pratimAnI pUjA koi kALe paN karavI nahIM, kapALa, kaMTha, hRdaya, udara vigere aMge anukrame tIlaka karavuM, AvI rIte ha MmezAM nava tilaka karI jIna pratimAnI pUjA karavI. vidhinA jANa purUSo prabhAta kALamAM prathama vAsapUjA paNa kare che. pUjA vakhate bhagavAnanI DAbI bAjue padhANuM rAkhavu AgaLa sammukha naivedya dharavuM ane sAme besI dhyAna karavuM. caityavaMdana karavu' hAya tA dakSiNa bhAgamAM karavuM, dvIpaka:paNa pratimAnI dakSiNa khAnueja rAkhavAnA vidhi che. bAkI caityavaMdana ane bhAvanA Adi zAstrIya vidhividhAnA tA te viSayanA graMthAnA abhyAsa karI jANI levA joie. vArtAlApathI te viSaya ekAeka yAda rahI zake nahIM eTale te sakhaMdhI atra vicAra karavA nirarthaka che. 31 ziSya--jIna pratimAnA saMbaMdhamAM Apa kaMI vizeSa saMbhaLAvavAnI kRpA karazeA ? sUri--e viSaya zilpazAstrane lagatA che, chatAM zrAvakAe paNa te viSe upayAgI jJAna meLavI levuM joie eTale TukAmAM ja Aje kahI dauM chuM. bhagavAnanI eDI athavA ubhI anne prakAranI pratimAe cAvana avasthAmAM ja hAvI joIe. temAM pahelI arthAt beThI pratimA paryaMkAsanavALI hAvI joie. For Private And Personal Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 33 zaSya--pacakAsana eTale ? sUri--prathama jamaNI jAMgha ane jamaNA sAthaLa upara DAbe paga ane DAbe hAtha sthApana karavA, pachI DAkhI jAMdha ane DAbA sAthaLa upara jamaNA paga ane jamaNA hAtha mukavA te paryaMkAsana kahevAya. ziSya--ane pratimAjI ubhA hAya to ? sUri--te tenA be bhuja DhIMcaNa sudhI lAMbA hovA joie. ane pratimA zrI vatsa, uSNISa ane traNa chatra ityAdi parivAra yukata hAvI joie. ziSya-pratimAnA pramANanA sabaMdhamAM zAsrAkta niyame haze ke kema ? sari--me AgaLa jaNAvyuM tema e viSaya khAsa abhyAsa karavA jevA che ! vidvAna purUSA ane zilpazAstranA vettAe ja te yathArtha paNe samajI zake che. te paNa te pramAgunA saMbaMdhamAM eTaluM kahevu khasa thaze nArkIkAnA agrabhAga upara traNa chatranA agra bhAganI samarekhA Ave te te traNa tra sarvottama jANavA, temaja nAsikA ane kapALa enA madhya bhAgamAM ADI rekhAthI kapALano vedha thavA joie. pratimAnA parivAramAM pattharanA varNa zaMkara na thAya tenI saMbhALa rAkhavI temaja pratimAnuM pramANa paNa che, cAra, cha, ATha ityAdi samasaMkhyAmAM hoya te te iSTa na jANavu, ekathI khInna DhIMcaNu 3 For Private And Personal Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 34 viveka vilAsa. sudhI ADuM eka sutra, jamaNA DhIMcaNathI DAbA baMdha sudhI bIjuM sUtra, DAbA DhIMcaNathI jamaNA khaMdha sudhI trIjuM sUtra ane nIcethI mastaka sudhI cothuM sUtra e cAre sUtranuM pramANa sarakhuM Ave te pratimA samacaturasa kahevAya. be DhIMcaNa vacce ADuM sUtra devuM ane sUtrathI nAbhi sudhI eka kaMbikA rAkhavI. e rIte nAbhithI sUtra sudhI aDhAra AMgaLanuM pramANa joIe. ziSya-pratimAnI ane maMdiranI racanAmAM ATalI badhI kaLA-kuzaLatAnI jarUra paDe che te te huM Aje ja sama je eTalI kaLA-kuzaLatAthI pratimA tathA maMdira na racAya te te bhaktajanonA cittane AhalAdaka na thAya e svAbhAvika che. junA samayanI prabhAvazALI pratimAo jotAM AtmAmAM je ullAsa vyApI rahe che te Ape kahyA tevA kAraNene ja A bhArI haze evI have mane khAtrI thAya che. dhanya che te pUrvanA pratibhAvazALI kaLA ane dharma dhuraMdhara AcAryone ke jemanI kRpAthI Aje paramepakArI jIna-pratimAnA darzana ane pUjA-bhaktine anaMta lAbha maLI zake che. Ape Aje jUdA judA viSaya upara vistArathI vivecana karI mArA upara je upakAra karyo che tene badale huM kaI rIte vALI zakuM tema nathI. sUri-adalAnI AzAthI ja A vArtAlApa thAya che ema mAnI levAnI jarUra nathI. keI jIjJAsu prazna kare tene cacita uttara Apa e amAruM pavitra kartavyaja che jeo lobha ke pAkhaMDane vazIbhUta thaI kharI vAta chupAve che teo For Private And Personal Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda 35 nathI pitAnuM kalyANa karI zakatA ke nathI anyanuM karI zakatA. evA gurUone mukitapurInA argalAnI je upamA Ape che te yathArtha ja che. ziSya-jIjJAsuone yathAzakti-mati saMtoSavA e jema ApanuM kartavya che tema ApanA saMyama-nirvAhamAM bhakitaprIti pUrvaka yathAzakti sahAya karavI e amArI paNa pharaja che e pharaja bajAvavAmAM je koI jAtanI khAmI AvI hoya athavA koI paNa prakArano avinaya thayo hoya te huM aMtaHkaraNa pUrvaka kSamA mAgI Ajane mATe rajA lauM chuM. sUri-astu, kAle vaLI tamane rasa paDe ane vyavahArajIvanamAM upayogI thAya eja viSaya cacIzuM. Aje e vAta eTalethIja samApta karIe. sUri--Aje tamArA mukhanA raMga ane suvAsa uparathI tame tAMbula bhakSaNa karyuM hoya ema jaNAya che. ziSya-ApanuM anumAna barAbara che. Ape ja eka vakhata AyurvedanI draSTie kahyuM hatuM ke chae rasanA AdhAra svarUpa, uSNa, kAMtiprada, kapha-kRmi-durgadha ane vAyune nAza karanAra, mukhane zobhA ApanAra evA tAMbulane je mANase khAya che tenA gharane zrIkRSNanA gharanI peThe lakSmI cheDatI nathI. sUri--bIjuM enI sAthe meM zuM kahyuM hatuM te yAda che ke ? ziSyanAbulathI mukhanI zuddhi thatI hovAthI nidrA, For Private And Personal Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ulaTI ane snAna temaja bhejana pachI tenuM sevana karavuM joIe. sabhAmAM jatAM pahelAM paNa gRhastha purUSe tAMbula-sevana kare che. sari-vizeSamAM meM ema paNa kahyuM hatuM ke raktapittavALA, vAta rogavALA, rUkSa ane kSINabaLa thayelA, AMkhanA regI, viSathI pIDAtA ane ghelA tathA zeSa, kSaya roga vALA mANasane mATe tAMbula hitakAraka nathI. ziSya-te uparAMta tAMbulanA cakkasa bhAganA guNa deSa paNa Ape kahI batAvyA hatA. sUri vanaspatizAstranA abhyAsIo kahe che ke pAnanA mULamAM tyAdhI ane agrabhAgamAM pApane samuha rahelo che. sukAceluM ane saDeluM pAna khAvAthI AyuSano nAza thAya che. pAnanI nasa buddhino nAza kare che. ziSya-chatAM deva-gurU pAse jatAM pahelAM mukhazuddhi karI levI joIe te vAta Ape khAsa karIne lakSamAM rAkhavAne Agrahu karyo hate. sUri-astu. have ApaNe mULa viSaya upara AvIe. meM Aje drapArjana viSe be zabdo kahevAnuM gaI kAle chuTA paDatI vakhate vacana ApyuM hatuM. ziSya--e viSaya amArA jevA gRhasthane mATe parama upayogI che. kahyuM paNa che ke dravya je che te ja sarva purUSArthanuM mULa kAraNa che. dravyathI rahita mANase jIvatA chatAM muvA sarakhA manAya che. Ape eka vAra jaNAvyuM hatuM ke sugaMdhI vinAnA For Private And Personal Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 37 kula sarakhA, jaLa vinAnA taLAva sarakhA ane jIva vinAnA kalevara sarakhe nirdhana mANasanI koNa sevA kare. sUri-parantu eTalA uparathI game te rIte dravyanuM upArjana karavuM ja joIe e artha kADhavAnuM nathI. dravya alabatta gRhasthane mATe upayogI che, paraMtu te dravya prApta karavAmAM je sAdhana vAparavAmAM Ave te taddana nirdoSa ane niSpApa hovA joIe. nyAyathI upArjana kareluM dravya eja yathArtha dravya che. bAkI anyAyathI upArjana kareluM dravya e to pApane piTalo ja samaja. ziSya eka mANasa anyAyathI dravyopArjana karI tene upaga dharmakAryamAM kare che? sUri-evI dalIla tamArA jevA gRhastha ane sAdhune sahavAsa sevanArA purUe karavI e ucita nathI. buddhizALI mANase dharmane koI paNa prakArano virodha na Ave evI rIte kulanI maryAdA sAcavatA thakA parizramathI paiso prApta kare che. nyAyathI upArjana kareluM dravya ja dharmakAryamAM vaparAvA gya che. tevuM thoDuM dravya paNa mahAna kalyANa sAdhI zake che, jyAre ethI ulaTuM adharmathI kamAyeluM dravya ghaNuM vApare te paNa te niSphaLa ja jAya che. ziSya-gRhasthAe dropArjana karavuM ja joIe, eve kaMI niyama che? sUri-eka gRhastha keTale purUSAthI che te tenI dravya For Private And Personal Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 38 viveka vilAsa. pArjana karavAnI zakti uparathI sAmAnyataH sUcavAya che. jo ke eja eka mAtra purUSArtha che ema mAnI levAnuM nathI. saMsAramAM je gRhastha dravya vinA daridra dazA bhegave che te jIvatAM chatAM muvA je gaNAya che. vaLI kahyuM paNa che ke sugaMdhI vinAnA kula jevA, jaLa vinAnA taLAva jevA ane jIva vinAnA kalevara jevA nidhana mANasanI keNa sevA kare ? sArAMza e che ke jagatanA Adara-mAna ane pratiSThA prApta karavA hoya te gRhasthAe yathAzakti drapArjana karavuM joIe. ziSya-jeo AMkho mIMcIne kevaLa dravyasaMcaya karyo kare che tene "bhI" "kaMjusa" ane "bhavAbhinaMdI" kahI leke nide che, tenuM zuM kAraNa haze ? sUri-saMcayanI sAthe je tyAga na hoya to te saMcaya sukha ApavAne badale ulaTe dukhadAyaka ja thaI paDe che. jeo upArjana karelA dravyane upayoga popakArArthe nathI karI zakatA temane leke kaMjusa ane lobhI kahe emAM kAMI Azcarya nathI dravyane saMcaya eTalA mATe karavAne che ke tene, IcchAmAM Ave tyAre sadupayoga karI zakAya. tene badale je dravya ja ApaNI vivekabuddhine muMjhavI nAMkhe ane gulAma jevI sthitimAM mukI de te pachI e dravyanI vAsanA ja saMsAramAM bhamAvI mAre che. ziSya-te kevI rIte? sUri--sau koI jANe che ke dravya pArjana karavA mATe moTA AraMbha-samAraMbhe karyA vinA cAlatuM nathI. AvA A For Private And Personal Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 39 raMbha-samAraMbha vaDe prApta thayeluM dravya jo dharmagurU ane jJAnanI sevAmAM na vaparAya te e dravyanI vAsanA bhUtanI mAphaka ApaNA upara caDI bese ane caturgatimAM bhamAve emAM zuM tamane kai bi navAI lAge che ... dravya karatAM paNa dravyanI vAsanA saMsArIone bahu bahu rIte rajADe che. e vAsanA rUpI jALamAMthI chuTavAne mATe dravyanA " dvAna " sivAya bIjo uttama sadvyaya nathI. ziSyadraSya upArjavAnA kayA kayA rastAo che te viSe huM prazna karI zakuM ? "" sUri--khuzIthI jevI saraLatAthI tame pUche che tevIja rIte huM tenA uttara ApavAnA yatna karU chuM. tamArA jevA vivekI purUSa pAse kai vAta chupAvavAnI ke daMbhathI anyathA varNa vavAnI mArI icchA nathI. eTalAja mATe huM spaSTatA pUrvaka kahI dauM chuM ke dravya upAvAne kRSI kivA khetI vigere jevA jo uttama mArga nathI. ziSyaApa khetIne agrapada Ape che te sAMbhaLI mane ajAyakhI lAge che. khetImAM te pazue vigere pALavA paDe che--arthAt temane baMdIkhAne nAMkhavA paDe che--te uparAMta temane prasa MgeApAta na chuTake prahAra paNa karavA paDe che. sUri--te te huM prathama ja kahI gayA chuM ke pApasthAnakanA sevana vinA dravyApAna asaMbhivata che, paraMtu vivekI ane ajJAnI manuSyamAM eTale ja bheda che ke vivekI gRhastha saMsAranA vyApAreAmAM paDavA chatAM anukaMpA ane dharmavRttine For Private And Personal Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa, kiMcit mAtra paNa tyajato nathI. jyAre ajJAnI manuSya dayAmAyA-prIti jevI devI bhAvanAone bhUlI jaI adhikAdhika pApa-paMkathI kharaDAtuM jAya che. ziSya-kRSine agrapada ApavAnuM kAraNa? sUra-pRthvImAMthI pedA thatI anna-sAmagrI upara ja saMsArane hoTa AdhAra che e vAta navesarathI kahevAnI jarUra nathI. je kRSi tarapha cheka upekSA batAvavAmAM Ave te lokone udaranirvAha calAve bhAre thaI paDe ane tenuM pariNAma e Ave ke jagatamAM durAcAra-pApa-anyAya ane atyAcAra vadhI paDe-bhukhya mANasa pApa karavAmAM pAchuM vALIne joto nathI evI sAmAnya kahevata paNa che. khetI viSenuM jJAna jyAre lekene na hatuM tyAre teo pazu-prANuonI hiMsA karatA acakAtA nahetA ema junA itihAsa uparathI jaNAya che. je kRSie lokone sAtvika prakRtivALA banAvyA che te kRSine agrapada ApavAmAM zuM kaMI khoTuM che ? gAya, bheMsa, baLada jevA pazuo pALavA paDe te kRSi karanArA sujJa gRhasthoe hRdayamAMthI dayAne tilAMjalI na ApavI joIe--pazuo bhUkha tarasathI ke evI bIjI koI vedanAthI na rIbAya tenI satat sAvacetI rAkhavI joIe. ziSya-kRSithI anna pedA thAya che e vAta kharI paNa dharmane ane annane zuM saMbaMdha? sUri-dharmathI kalyANa thAya che e vAta jeTalI satya For Private And Personal Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 41 teTalI ja dehathI ane dravyathI dharma thAya che e vAta satya che. deha ane dravyApArjananA AdhAra anna upara che. anna sAmagrInA saMcaya ane vyApAra upara ja jIvananI pratiSThA thayelI che. khAdya sAmagrI na hoya teA anuka pAdAna ane pAtradAna kevI rIte saMbhave ? vicAra karazeA te jaNAze ke kRSi jevI upakAraka vyavahArika pravRtti bhAgyeja bIjI kAI haze. vyApAra paNa kRSine ja anusare che. ekalA vyApAra, khetI pramukhavinA sabhave ja zI rIte ? ziSya--khetI lAbhakArI kayAre thAya ? sUri-kheDutAe vAvavAnA ceAgya avasara jANI levA joie, kaI bhUmimAM kayA pAka vAvavAthI parizrama saphaLa thaze te viSayane bArikIthI abhyAsa karavA joie. RtuonA pariva`na ane prabhAvanuM saMpUrNa jJAna kheDUtAne mATe atyAvazyaka che. ziSya--khetInI pedAzanA saMbaMdhamAM vyApArIonI zI kruja che ? sUrianna jevI upayogI sAmagrInA saMgraha karI rAkhavA ane cAgya buddhimattA pUrvaka tenA dezane samRddha banAvavA e vepArIonI pharaja che. anAjanI utpatti thatAM ja tenA kuzaLa vyavahArIoe saMgraha karI levA joie. annanA jo saMgraha karI rAkhyA haiAya te jarUrIyAtanA prasaMgAmAM te sAmagrInA sandhyaya thai zake. paraMtu jo saMgraha ja na hoya tA pachI loko bhUkhe mare ane bhUkhe maratAM anAcAra-durAcAro For Private And Personal Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. seve emAM kaMI Azcarya nathI evI matalabanuM huM AgaLa jaNAvI gayo chuM. vyApArIo je anna jevI sAmagrI saMgharI na rAkhe ane tenI yathAgya pramANamAM vaheMcaNI na kare to temanI vyApArI-kuneha zuM kAmanI? ziSya--annane saMgraha ja kare-vecavAthI lAbha thata hoya te paNa te lAbha na le ema zuM Apa kahevA mAgo cho? sUri-nahIM. anna vecavAthI lAbha thatuM hoya te te lAbha le. paraMtu tevA lAbhanI khAtara bhUkhamare ke dukALa na vaherI levAya enI sAvacetI rAkhavAnI hoya che. tathApi eTaluM te ikakasa yAda rAkhavuM joIe ke banI zake tyAM sudhI evI sAmagrI udhAre vecavI na joIe. kAraNa ke tema karavAthI ghaNuM karIne vaira tathA kalahanAM bIja vavAya che ane te paNa sagA-saMbaMdhI ane mitrajamAM jyAre udhArane vahevAra vadhI paDe che tyAre te kharekhara bahu du:khadAyaka thaI paDe che ziSya-Apa zreSTha vaNika kene kahI zake ? sUri-kariyANAnA saghaLA prakArene sArI rIte jANata heya, deza-paradezamAM cAlatA nANAnI jhINuM jhINI bAbate samajI zakate heya, vividha prAMta ane pradezanI bhASAmAM kuzaLa hoya ane te uparAMta hastasaMjJA tathA gaNitazAstrathI pUrNa vAkepha hoya ene huM zreSTha vaNika kahI zakuM. ziSya--hasta-saMjJA eTale Apa zuM kahevA mAge che? sUri hasta-saMjJAthI manapaNe saMkhyAnuM sUcana thaI For Private And Personal Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. zake che. mukhagaNitamAM paNa tene chuTathI upayoga karI zakAya che. dAkhalA tarIke tarjanI AMgaLIthI mAMDIne cAra AMgaLIo grahaNa karavAthI anukrame eka, traNabe, ane cAra evI saMjJA thAya che. tenI sAthe aMguThe lIdhAthI pAMcanI saMjJA thAya che. tevI ja rIte kaniSThA AMgaLIthI mAMDIne cAra AMgaLIonA taLane sparza karavAthI anukrame che, sAta, ATha ane navanI saMjJA tathA tajanIne viSe sparza kare te dezanI saMjJA jANavI. teja AMgaLIenA nakhone sparza karavAthI anukrame agyAra, bAra, tera ane cAdanI saMjJA ane hathelIne sparza karavAthI paMdaranI saMjJA jANavI. AvI rIte hajAra-lAkha ane koDanI paNa gaNatarI thaI zake che. ziSya--Ape kahyuM ke mitratA ane saMbaMdha sAcavI rAkhavA hoya te mitro ane saMbaMdhIo sAthe paisA saMbadhI levaDa- devaDane bahu vyavahAra na rAkhave. A vAta lagabhaga tamAma vyavahArIone anubhavamAM AvI gaI hoya che, ghaNe sthaLe evA vyavahArathI mitratA ane saMbaMdhane lepa thaye che eTaluM ja nahIM paNa nANAnI barabAdI paNa thayela che. sUri-evAM bIjAM paNa sthaLe che ke jyAM vyavahAra bAMdhatAM pahelAM pariNAmano pukhta vicAra karI levuM joIe. udAharaNa tarIke eTaluM kahevuM basa thaze ke lakSmInI vAMchAvALo vyApArI banatA sudhI kariyANuM najare nihALyA vinA bAnu ApI detuM nathI eTaluM ja nahIM paNa kariyANuM dIThA For Private And Personal Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa pachI paNa bIjA ghaNuM vyApArIonI sAthe bIna ApavAnuM vAjabI mAne che. vyavahArakuzaLatA e vyApArIone mATe bahuja Avazyaka che. tenI sAthe pratiSThAne khyAla je rAkhavA mAM na Ave te e kuzaLatAnI kimata eka kuTI badAma jeTalI paNuM aMkAtI nathI. matalaba ke dravyanI sahisalAmatI ane AbarU e be vAnAM vyApAramAM saMpUrNa rIte sacavAvA joIe. ziSya--eka te mitro ane bIjA saMbaMdhIo sAthe bahu vadhAre paDato dravya-vyavahAra na rAkhave tevA bIjA paNa sthAne haze kharA ? ri-zastradhArI leke sAthe, naTanI sAthe vezyAsakata, jugArI ane vyasanI purUSo sAthe udhArane vyavahAra rAkhavAthI paNa kaIkavAra Aphata AvI paDe che. vaLI puNyane athI purUSa dharmane hAnI pahece ane kuTuMbanI nirmaLa kIrtine kalaMka lAge eve vyApAra game tevA lAbhanI AzAthI paNa karato nathI. ziSya--keTalAka vaNiko khoTAM telAM ane mApa rAkhI dhanopArjana kare che temanA saMbaMdhamAM Apane zuM abhiprAya che? sUri-evA vaNike vyApArInI nirmaLa kIrtine mahAna kalaMka lagADe che. kheTAM kATalAM rAkhI samAjane chetaranAra vaNika hela-heDe tenuM duSpariNAma prApta karyA vinA rahetuM nathI. chatAM dhAro ke kSaNa bharane mATe te dhanavAna thAya te paNa te dhana naSTa thatAM vAra lAgatI nathI. jevI rIte tapelI ke tAvaDI upara For Private And Personal Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya savAda. 45 jaLanuM biMdu paDatAmAMja adRzya thai jAya che tevI rIte anItithI pedA kareluM dravya jotajotAmAM lupta thai jAya che. ziSya--kharA vyApArIe kadApi kAine chetaratA nathI ane mane lAge che ke tethIja vyApArIonI ATalI kIrtti Aje paNa rahI gaI che. . sAra-vyApAranA saghaLA AdhAra satya ane vizvAsa upara rahelA che. je nIti-nyAya satya ane vizvAsanA sabaMdha sAcavI zake che. teo dravyopArjananI sAthe nima la kIrtti paNa sa MpAdana karI zake che. saMpUrNa nirmaLatA na sacavAya tA paNa peAtAnA upara vizvAsa rAkhanArA, nirmULa svabhAva vALA, peAtAnA gurU, nAyaka, bALaka ke vRddha purUSane te kadi paNa na chetaravA joie. ziSya--pahelAnA samayamAM nagarazeThe ane saMghanA AgevAnAne rAjadarabAra vigeremAM je ahumAna maLatu te paNa temanI nyAyapriyatA ane satyaparAyaNatAne lIdhe ja haze. sUri--kharekhara. te dIrghadazI' vyavahArika purUSaSa kAinI sahemAM dakhAI kiMDha paNa khoTI sAkSI ApatA nahatA, temaja potAnA prANanA bhoge anIti AcaratA nahatA, khATA sAgada levAnu tA teo samajatAja nahatA. rAjadarabAramAM je temanu mAna-pratiSThA jaLavAi rahyA hatA te uparyuM kata kAraNeAneja mukhyatve AbhArI hatuM. hajI paNa ApaNA vyApArIo jo satyaniSTa ane te te mAna-pratiSThAnI varamALa temanA kaMThamAM paDe e ni:zaMka che. For Private And Personal Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-keTalAka mANase jyAre nirdhanapaNAthI kaMTALI chevaTe jugAra ane prapaMca karavA prerAya che, tyAre te kharekhara temanA pratye dayA AvyA vinA nathI rahetI. sUri-nirdhanAvasthA eka rIte potAnA udyamanI athavA purUSArthanIja khAmI sUcavI Ape che. zaktimAna purU dhanepArjananA gya mArgo zodhI kADhavAmAM pramAda karatA nathI. azakta, pAmara ane nirUtsAhI vyApArIo ja jugAra ane prapaMcanA mAge ghasaDAI jAya che. temanI ajJAnatA kharekhara dayAne pAtra che. kharuM jotAM je vyavasAyI purUSanA mana upara TADha, taDakAnI, kAma, meha, kSebha ane bhukha tarazanI paNa asara thatI nathI ane jeo kaMTALIne nirAza banI jatAM nathI teo zreSTa vyavasAyI tarIke amara nAmanA meLavI jAya che. vyApAra kheDa e lagabhaga dharma saMgrAma jevIja pravRtti che. dharma saMgAmamAM jema adharma cAlatuM nathI tema dravyopArjanamAM paNa adharma yukta sAdhano paNa phattehamaMda nIvaDatA nathI. kahyuM paNa che ke jeo jugAra athavA kImIyAthI dhana meLavavAnI IcchA kare che teo potAnA gharane masInI pIchIthI sapheda karavA jevuM viparIta AcaraNa darzAvI jagatamAM hAsyAspada bane che. vaLI, jeo anyAyI, pAkhaMDI ane kRpaNuM jIvana dhanathI dhanavAna banavAno prayatna kare che, teo jIvavAnI IcchAthI jhera khAvAjevuM sAhasa kare che ema ja samajavuM joIe. ziSyae vAta jarA vistArathI samajAvaze ? For Private And Personal Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. sUri-nirdhanAvasthA dUra karavAne bhUkha, tarasa jevA pari saha sahana karavA joIe. jeo evA du:khe sahana karI zaktA nathI ane chatAM dhananI AzAne tyAga karI zakatA nathI teo hAyaveyamAM aMdagI purI kare emAM kAMI Azcarya nathI. prayatna kare te manuSya mAtrane adhikAra che. jugAra ane kImIyAthI dhanavAna banavAnI AzA Aja sudhImAM koInI saMpUrNa prakAre pAra paDI hoya ema jaNAtuM nathI ane tethI ja zAstrakAro jugAranA dhanane masInI upamA ApI che. masIthI jema gharanI ujajavaLatA thatI nathI, ulaTI malInatA vRddhi pAme che, tema jugAra jevA halakA sAdhanothI dravyaprApti thatI nathI, ulaTuM daridratAmAM savizeSa vRddhi thAya che te naphAmAM. anyAyI, pAkhaMDI ane kRpaNa purUSethI prApta thayela paise paNa lagabhaga jhera jeja hoya che. kAraNa ke te paise ApaNane jaMpIne besavA dete nathI. ziSya-te paisAne jheranI upamAM ApavAnuM zuM kAraNa? sUri-jeo svabhAvathI ja kRpaNa, lebhI ane prapaMcI hiya teo pitAnuM dravya pArakAnA hAthamAM gayeluM na joI zake. game te rIte te dravya paDAve tyAre ja temane zAMti vaLe. anyAyI ane kRpaNa purUSonI prakRti ja e rItanI hoya che te tame kayAM nathI jANatA? have je AvA manuSyo pAsethI dravya kaDhAvavAmAM Ave te prAya: viSa samAnaja jIvaleNa thAya emAM tamane kaMI zaMkA jevuM jaNAya che? vyavahAra te haMmezA bane tyAM For Private And Personal Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 48 viveka vilAsa. sudhI sarakhe sarakhA AkhAra ane pratiSThita samAjamAM ja rAkhavA joie. ziSya--dhananA upArjananI sAthe tenA sandhyaya karavAnI Ape sUcanA karI te mArA smaraNamAM ja che, tathApi tevA vyayanA kai niyama zAstrakAroe mAMdhyA che ? sUri-vyavasAya karatAM je lAbha thAya tenA sAmAnyata: cAra bhAga karavAnA kahyA che. temAM eka bhAga bhaDAramAM, khI dharmamAM, trIjo bhAgamAM ane cAthA kuTuMbanA pASaNamAM lagADavA joIe. ziSya--lakSmInI prApti thavI tene keTalAka leAkeA prAradhavaza mAnI ALasu paDyA rahe che te zuM vyAjabI che ? sUri--jevI rIte pANI sIMcavAthI vRkSa phaLa-phulavALu ane che tevI rIte pUrvabhavanA puNyane manuSyanI nipuNatA ane udyogazIlatA rUpI jaLanu sIMcana maLavAthI vyApAra vagere phaLadAyaka ane che. ekalA prArabdha upara AdhAra rAkhI besI rahevuM e anucita che. keTalAka ALasu mANasA puNyavatanA AMgaNe AMTA khAtA vyApArIone joi evA nizcaya bAMdhI le che ke lakSmInA AdhAra kevaLa karma upara ja che, paraMtu te vAta eka taraphI che. puNya paNa sarvathA udyama vinA saphaLa thatu hoya evuM A leAkamAM kAi kALe dekhAtuM nathI. ziSya--tyAre Apa karma karatAM purUSArtha upara vadhu bhAra mukA che ? For Private And Personal Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kari ziSya saMvAda. 49 sUri--huM ema kahevA mAguM chuM ke varSAkALanA meghathI jevI rIte vanazrI khIlI nIkaLe che; te pramANe udyama karavAthI lakSmI vRddhine pAme che. pUrvabhavanuM puNya ane purUSArtha e ane bhegAM lakSmInA kAraNa che. jema eka cakrathI ratha cAlI zakatA nathI tema ekalA karma ke purUSArthathI kAryasiddhi thatI nathI. gRhasthAe pratidIna udyamazIla rahevu joie. ziSya--ApanI kRpAthI Aje ghaNI vAtAnA khulAsA thaI gayA. ApanI saraLa ane nirADaMbara vANI puna: puna: sAMbhaLavA chatAM tRptI thatI nathI. navA navA prazno pUchavAnI jIjJAsA niraMtara vadhatI ja jAya che, paraMtu Aje kAma prasaMge nagaranA nRpati pAse javAnu hAvAthI ATalethI ja patAvavuM paDe che. --bhale. temAM huM vAMdhA letA nathI. caMdra jevI rIte potAnuM teja meLavavA mATe sUrya pAse jAya che, tevI rIte DAhyA gRhastho pAtAnA kalyANanI siddhi arthe potAnA nRpatI ke zeTha pAse jAya emAM kAMI aceAgya nathI. AvatIkAle ApaNe rAjA kevA hAvA joie ane pradhAna tathA zeTha vigerenI pasaMdagI kevA prakAre thavI joie te viSe vArtAlApa karIzuM. ( 4 ) ziSya--Ape gata prasa Mge rAjA-pradhAna-maMtrI vigere viSe vivecana karavAnuM je kahyuM hatu, te ApanA smaraNamAM ja haze. keTalAkane me ema kahetA sAMbhaLyA che ke vyApArIo 4 For Private And Personal Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ane gRhasthoe potAnA nRpatI pAse zA mATe javuM joIe ? rAjAnI darakAra ApaNe zA mATe rAkhavI joIe ? sUri-te temanI bhUla che. ahaMkArI purUSa bhale rAjA pAse na jAya. paraMtu spaSTavaktA ane nItiparAyaNa gRhasthoe rAjA pAse jatAM leza mAtra paNa saMkecAvuM nahIM joIe. rAjane Azraya maLavAthI pitAnA kuTuMbane uddhAra thAya che. eTaluM ja nahIM paNa te nimitte pitAnA samAja ane dharmanuM paNuM kalyANa sAdhI zakAya che. ziSya-dharma ane samAjanuM kalyANa kevI rIte sadhAya? sarirAjA e sarvopari sattAdhIza gaNAya che. lAkha rUpiyA kharcavAthI dharmanuM je kArya nathI thaI zakatuM, te rAjAnI saheja kRpAthI thaI zake che. nItiparAyaNa gRhastha je rAjA pAse jatAM-AvatAM rahe ane pitAnA dharmanA siddhAMta ane AcArathI temane mAhItagAra banAve te prajAne aneka jAtanI sagavaDe prApta thAya. rAjA e kALanuM kAraNa gaNAya che. arthAt te je kuzaLa ane prajAnI abhilASAone jANakAra hoya te te pote jamAnAne paNa ulaTAvI zake che. dharmanI prabhAvanA karavAnA hetuthI athavA samAjanI unnatI karavAnA abhilASathI rAjAne temaja rAjanA amaladArane haLatA-maLatAM thavuM temAM kAMI anucitatA nathI. ziSya-Apa rAjAzrayanI ATalI badhI prazaMsA karo che, te pachI rAjA paNa uttama lakSaNe vALa have joIe ne? For Private And Personal Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 51 sUri-rAjamAM ATalA guNo te khAsa karIne havA joIe. prathama te e ke te kAcA kAnane na hovuM joIe. arthAtu pitAnA nokaro ane amaladAre kahe teja kevaLa satya hovuM joIe, ema mAnI lenAra rAjA prajAne sukha ApI zakta nathI. bIjuM te kRtajJa ho joIe. arthAt kaye rAjasevaka athavA prajAjana keTalI sevA kare che, tene satat jANakAra hovo joIe. trIjuM te udAra ane guNAnurAgI paNa hovo joIe. TuMkAmAM kahuM to rAjA ane saMtamAM bahu bheda nathI. saMta purUSa jevI rIte potAnA Atmasukhane bhega ApI jaganA hitArthe nizadina pravRtti kare che, tevI rIte rAjAe paNa pitAnA aMgata svArtho ane sukhane tilAMjalI ApI prajAhitamAM satata prayatnazIla rahevuM joIe, ziSya keTalAka nRpatio pote to bahu ja bhalA ane vidvAna hoya che, paraMtu temanI AsapAsano nekaravarga bahu halakI keTIne heAya te zuM karavuM? sUri-rAjA athavA te ApaNe svAmI (zeTha, adhikArI vigere) game teTale vidvAna hoya te paNa je te mukhe mANasene parivAra ane saMga rAkhatA hoya te tene choDI de joIe. tethI ulaTuM je prabhu pite mUrkha hoya, chatAM pitAnI AsapAsa vidvAna tathA anubhavI mANasane samuha rAkhato hoya te te paNa sevavA yogya che. ziSya-rAjA te ghaNuMvAra pitAnA salAhakAranA dera For Private And Personal Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. vyAthI gherAya che. salAkAro je gya, vidvAna ane anubhavI hoya to rAjataMtra ghaNI phattehamaMdIthI cAlI zake che. salAhakAramAM mukhya AgevAna maMtrI gaNAya che. mATe e maMtrI ke hoIe? sUri-maMtrI te rAjA karatAM paNa vizeSa anubhavI ane vivekI hai joIe. potAnA svAmI pratye ahoniza vaphAdAra rahenAra, parama utsAhI, kRtajJa, zraddhALu, pavitra, komaLa aMta:karaNavALa, khAnadAna kuLane, zAstronA marmane jANanAra, satyavAdI, vinayaviveka saMpanna, udAra, vyasanarahita, vRddha purUSa pratye bahumAna rAkhanAra, Alasyarahita, sAttvika, buddhizALI, zUravIra, kAryakuzaLa, sadAcaraNaparAyaNa, niSpakSapAta tathA rAjanItimAM kuzaLa eve vaMzaparaMparAe utarI AvelA vaNika putrane maMtrI tarIke nImA joIe." ziSya-vaNika putra pratye Apa kaMIka adhika pakSapAta darzAvatA he ema lAge che! sUri--kadAca te pakSapAta paNa hoya. paraMtu te guNane avalaMbIne che, e bhUlI javAnuM nathI. prathamanA samayamAM vaNika pue je kAryadakSatA, zUravIratA ane udAratAthI maMtrIpadanI sArthakatA karI che, tene je savistara hevAla kahuM te vakhata bahu nIkaLI jAya. ItihAsamAM vaNikaputranA maMtrItvane vijayI vRtAMta tame pite joI zake tema che. jemane ItihAsa A ujajavaLa che ane jemanI kIrti hajI ApaNA kAnamAM prati For Private And Personal Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. dhvanI upajAvI rahI che te vaNika kuLanA maMtrIo sivAya anya kuLanI himAyata huM kevI rIte karI zakuM? maMtrItva te vaNikenuM ja kahevAya che. "vANIyA vinA rAvaNanuM rAjya gayuM" ema je kahevAya che te eka rIte vaNika maMtrIonI nItiparAyaNatA ane zAsanapaddhattinI ja prazaMsA che, ema kahuM te kheDuM nathI. AjanA vaNikanA jevA pUrvakALanA vaNike paNa bhIrU, kAyara ane svArthaparAyaNa haze ema mAnI levuM te ajJAnatA che. ziSya-senApatimAM kayA khAsa guNa hovA joIe? sUri-yuddhanItine anubhavI, azvAdi vAhane vAparavAmAM kuzaLa tathA dharma--nItine vaLagI rahenAra senApati ja rAjanI AbarU ane sahisalAmatI saMbhALI zake che. senApatimAM kartavyatatparatA ane sahanazIlatAnA guNe bahuja Avazyaka manAya che. ane tenuM kAraNa paNa spaSTa ja che. zArIrika zramathI je senApati kAyara thaI jAya te potAnA mAlekane kadi yaza apAvI zake nahIM. ziSya-rAjanA evA ucca mAnavaMtA pado te bhAgyazALI purUja prApta karI zake! jhoTe bhAge saune prathama sAmAnya nokarIthI ja zarUAta karavI paDe che. AvA sAmAnya kareAmAM kyA khAsa guNo hovA joIe ke jenAthI te pote mAna-maratabAmAM unnati karI zake ? sUri-Tharela svabhAvavALa, buddhizALI, madhura vacana bolanAra, parAkramI, nirlobhI, pavitra aMta:karaNavALe, pitAnA For Private And Personal Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 54 viveka vilAsa. svAmIne svapnamAM paNa na chetaranAra ane vaphAdAra nokarIo keInuM mana jItI le che. ziSya--Ape jeTalA ucca guNe hatA te badhA ekIzvAse varNavI nAkhyA. vyavahArika upAya sUcave teja amArA jevA bALajI samajI zake. dAkhalA tarIke eka mAlIka, nokarane potAnI pAse bolAve te teNe kevI rIte javuM, kevI rIte besavuM ane kevI rIte maherabAnI meLavI levI, e vAta te si keI nekare avazya jANavI ja joIe. sUri pihelI A vAta te nekara mAtre yAdaja rAkhavI joIe ke vagara bolAvyuM ane vagara kAme vAraMvAra pitAnA zeTha ke uparI pAse na AvavuM joIe. svAmI pitAne belAve tyAre nekare vinaya pUrvaka pitAne ucita eve mArga uparI pAse jaI ucita sthAne aMgopAMga DhAMkIne besavuM. sujJa kare ghaNu kharUM pitAnA zeThanI mukhamudrA joIne ja temanI prakRti jANuM le che, ane prakRti jANyA pachI kaMI muzkelI naDatI nathI. e prakRti-parIkSAmAM ja nekarane aDadhA vijaya samAI jAya che ( ziSya--Apato "ucita sthAna" kahIne ja aTakI gayA. paNa tevuM ucita sthAna kevI rIte pasaMda karavuM? sUrasevake pitAnA uparInI bahu najIka temaja bahu dUra nahIM besavuM joIe. je bahuja najIka bese te uparIne harakata thAya ane bahu dUra bese te vAtacIta karavAmAM harakata paDe, vaLI Asana paNa evuM hovuM joIe ke je uparIne Asana karatA uMcu ke sarakhuM paNa na hovuM joIe. For Private And Personal Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 15 ziSya--nAkare kevI jAtanAM vastro paheravAM joie ? sUrinasevakavage peAtAnA mAlIka karatAM adhika sAra athavA sarakhA veSa paheravA e yAgya nathI. ethI sevakanA khATA daMbha mAlekanI draSTimAM tarI Ave che, alakhatta, zeThe pote rAjIkhuzIthI je vastro tathA alaMkArA saprema bheTa karyA hAya te paheravAmAM kAi jAtanI harakata nathI. ziSya--rAjasabhAmAM ke kAi khInna evA sthAne amAre kai vAtanI khAsa kALajI rAkhavI joie ? sUrisabhAmAM kadAca chIMka, bagAsu ke oDakAra Ave te eTalA vAnAM mukha DhAMkIne karavAM. bahu mhoTA avAjathI hasavuM nahIM. hasavuM rokAya tema na hAya te mukha ADuM vastra rAkhI hasavu'. keTalAke sabhAmAM besI nAka kAna khAtare che, te paNa ThIka nathI. hAtha-paganA AMgaLAnA TacAkA phADavA te paNa ayeAgya che. ziSya cetI rAkhavI ? vAttolApa karatI veLA kevI jAtanI sAthe sUri+vArtAlApa karatAM potAnA uparI--adhikArI zu kahevA mAge che te kharAkhara samajI levuM. ardhuM samajAyuM na samajAyuM ke turata javAba ApI devAthI "hIrA gheghe jai AvyA" jevuM hAsyAspada pariNAma Ave che. uttara ApatI vakhate svAmIne tuMkArathI na melAvAya, e paNa sAvadhAnI rAkhavI ghaTe che. For Private And Personal Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir pa viveka vilAsa. ziSya--zeThane salAha ke upadezanA e zabdo kahevAnI jarUra paDe teA te veLA zuM karavuM ? sUri--jo peAtAnA uparI kAMi khoTuM kAma karatA DAya athavA karavAnA hAya tA sujJa ane vaphAdAra sevake bahu namratAthI te viSe ceAgya upadeza ApavA joie. eve vakhate zarama ke bhaya rAkhavAthI sevakanI kruja kharAkhara adA thai zakatI nathI. para Mtu tevI salAha ke upadeza svAmIne ekAMtamAM laI jaI madhura vANIthI ApavI eja sevakanI kharI khumI che. ziSya--svAmI yAgya vAtane paNa dhikkArI kahADe te ? sUri--eve vakhate banI zake teTalI zAMti ane saMyama rAkhavA. uparInI sAme krodha karavAthI ke ugratA darzAvavAthI ApaNA iSTa hetu pAra paDatA nathI. samayane oLakhI mauna gRhaNa karI ekAMta maLatAM sevake peAtAnA vicAro darzAvavA joie. ziSya--uparInuM mana prasanna che ke aprasanna che te zI rIte jaNAya ? sUri sevakane jotAMja jo te harSa pAme, pAse khelAve ane besavAne Asana apAve, temaja snehabhInAM zabdo uccAre, tA samajavuM ke atyAre ApaNA uparInuM mana bahu prasanna che. tethI ulaTuM jo sevakane jotAM chatAM mAna rAkhI besI rahe, pratyeka vAtamAM upekSA darzAve ane rASayukta nA uccAre te * samajavuM ke atyAre mAlIkanuM mana prasanna nathI. For Private And Personal Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya savAda. 57 ziSya ApanI sAthenI AjanI vAtacIta uparathI jema sevakavargane ghaNuM jANavAnuM maLI zake tema che, tevI ja rIte amArA hAtha nIcenA mANasA sAthe kevA vyavahAra rAkhavA, te paNa jANI zakAya che. ( 5 ) sUri--Aje rAjanA karatA kaiMka vilaMbathI AvyA hai tema jaNAya che. ziSya-kharekhara Aje aNudhAryA vilakha thai gaye che. tenu kAraNa evuM banI gayuM ke kharAkhara nIkaLavAnA vakhateja eka atithi mhAre tyAM AvI caDayA, eTale temanI AhArasabaMdhI vyavasthA karatAM jarA vadhAre vakhata nIkaLI gayA. sari--tame atithi kAne kaheA che, te mAre jANuvu joie. ziSya--ghare je pANI Ave tene ame sArI bhASAmAM atithi" evuM nAma ApIe chIe. te sivAya e viSayamAM huM kAMi vadhu jANatA nathI. (6 sUri--tyAre atithi ane pANA vacce bahu taphAvata che. ziSya--e vAta to huM Aje prathamaja ApanI pAse sAMbhaLu chu. sUri je manuSya akasmAt ApaNA AMgaNe dekhAva de, jenA Agamana samadhI tithi ke vAra AgAuthI nakkI thayelA na hAya, ane je parva, harSa, zAka Adi sasAranA prapaMcathI mukta For Private And Personal Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 58 viveka vilAsa. hoya, tene zAstramAM atithinA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. bAkInAne mahemAna athavA paNa zabdathI saMbodhavAmAM harakata nathI. jo ke yAcaka ane dIna jana paNa prasaMge pAta AvI caDe che, paraMtu temanI gaNatrI mahemAna ke atithimAM thaI zakatI nathI. ziSya-atithinI sevA zI rIte thavI joIe? sUri-sArA gRhastho atithine deva samAna lekhI temane dareka rIte Adara-satkAra kare che. bhUkha, tarasa ke evA bIjA keI khAsa kAraNa vinA atithio banatAM sudhI gRhasthane tyAM jatA nathI. evA nispRhI atithionI tana-mana-dhanathI yathAzakti sevA karanAra gRhastha atithi taraphane bhAre AzirvAda meLave e spaSTa ja che. AvanAra atithi game tevo paMDita hoya ke mUkha heya, mitra hoya ke zatru hoya, paraMtu tene khAnapAna ApavAmAM kaI paNa prakArane saMkeca na rAkha. ziSya--paNa te ApaNuM gotrane ke saMpradAyano na hoya te? sUri-tethI zuM thaI gayuM ? atithi heya te pachI tene gotra, saMpradAya ke jJAna saMbaMdhI prazna pUchavAnI jarUra rahetI nathI. kharA dharmaniSTha gRhastha pitAnA bhejana vakhate atithinI khAsa tapAsa karAve che. ane gAmamAM ke AsapAsamAM je koI atithi hoya che, te tene prathama bhejana karAvyA pachI ja pite pitAnuM bhajana le che. AvA atithibhakta sajajana mahetuM puNya upArjavA bhAgyazALI thAya che. For Private And Personal Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ziSya-dIna ane yAcakajane Ave te zuM karavuM ? sUri-temane paNa yathAzakti annadAna ke evI jAtanuM bIjuM dAna ApI saMtoSavA joIe. saMsAramAM banatAM sudhI keI bhUkhyuM ke tarasya na rahe, eja sadgahanI mahaTAmAM maheATI bhAvanA hoya che. ziSya--annadAnanuM ATaluM badhuM mAhAtmya zA mATe? sUra--tame gRhastha purUSe annanI upayogitA ane annadAnanuM mAhAsya na samajI zake. jemane mATe jamavAnA avasare vividha prakAranA svAdiSTa bhejane taiyAra rahetA hoya, jeone bhUkhanA abhAve paNa vAraMvAra jamavuM paDatuM hoya, teo bhUkhyA mANasonuM duHkha zI rIte samajI zake ? bhUkhyA mANase bhUkhanA duHkhathI uzkerAI kevA kukarmo karavA lalacAya che ane samAjanI vyavasthAmAM keTalo goTALe ubhe kare che tenuM jJAna zrImaMtane kayAMthI hoya? ziSya ApanuM te kathana satya che. paNa annadAnanuM buddhimAM utare evuM mAhAsya te rahI ja gayuM! sari-vAta ema che ke bhUkhathI rIbAtA mANase pitAnI zubha bhAvanAo jALavI zakatA nathI, bhUkhane lIdhe teonI iMdriyo paNa evI zithila thaI jAya che ke teo pitAnA mana upara purepuro kAbu rAkhI zakatA nathI, temanI cittanI samAdhI tathA zAMti paNa bhukhane lIdhe khovAI jAya che. tatkALamAM ja je. temane anna jevI upayogI sAmagrI purI pADavAmAM na Ave te For Private And Personal Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. AvA leke samAjane keTalAbadhA bhAre thaI paDe tene vicAra paNa karavo joIe. tame jyAre buddhimAM utare evA kAraNe mAge cho tyAre ja huM A badhI hakIkta tamArI AgaLa mukuM chuM. bAkI jyAM anukaMpA-dayA ane mAnavasevAnI uMcI bhAvanA dIpI rahI hoya tyAM AvI dalIlenI jarUra rahetI nathI. vaLI, vicAra kare ke A jagatamAM potAnuM peTa keNu nathI bharatuM? je ghaNA lekene AdhAra Ape te ja kharekhara purUSAthI nara kahevAya. - ziSya--paNa bhejana pahelAM kaI atithi ke dInayAcaka na hoya te? sUri--e te huM prathama ja kahI gayA ke supAtrane vega na hoya te zraddhA pUrvaka evA atithinI bhAvanA bhAvI pitAnuM bhejana le che. bAkI potAnuM peTa bharanArA udaraMbharIethI A saMsAramAM zuM kalyANa thavAnuM hatuM ? ziSya-annadAnane mahimA Aje ApanI kRpAthI barAbara samajAye. dareka gRhastha bhUkhyAne anna, tarasyAne pANI ane nirdhanane vastranuM dAna ApavuM joIe, ethI dayAbhAvanI nirmaLatA thAya che. eTaluM ja nahIM paNa samAja ane saMsAranI vyavasthA paNa kamasara jaLavAI rahe che. ' sUri-gRhasthanA je dasa prakAranA dharma kahyA che, temAM dayA ane dAnane agrapada ApavAmAM AvyuM che, tenuM paNa eja kAraNa che. dIna janane uddhAra kare, keInI joDe matsara For Private And Personal Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya sa MvAda. 1 na rAkhavA, vinaya, saMyama, nyAyaparAyaNatA tathA sahRdayatA vigere guNA paNa gRhasthAe khIlavavA joie. ziSya--atithinA jeTalI anya phAinI saMbhALa levAnI hAya che kharI ? sUri-atithine jema devanI upamA ApavAmAM Ave che tevI ja rIte mAta-pitAne devApama mAnavAmAM Ave che. mAta-pitAnA upakArothI kaceA prANI A saMsAramAM dabAyelA nathI. mAtapitAnI sevAthI bhakti ane kRtajJatA Adi sadguNAne poSaNa maLe che. eTalA mATe bhAjana samaye sAe prathama temanI sArasaMbhALa levI ane temane dareka prakAre satASa ApI peAtAnI bheAjana-pravRttimAM netra, evI ziSTa purUSAnI paraMparA che. te uparAMta peAtAnAM bALakA, garbhavatI strI, kuTu anA vayAvRddha mANaso tathA rogI ane nirAdhAra pazu-prANIenI saMbhALa levI joie. tAbAnA mANaso jo bhUkhyA-tarasyA ke rAgathI rIkhAtA paDayA rahe, ane temanA mAlIka peTa bharIne sUi rahe teA tAkhAnA mANaso tevA mAlIkane hRdayathI AzirvAda na Ape, e svAbhAvika ja che. gharanA vaDAe potAnA saghaLA AzritAnI bhojana pUrve avazya saMbhALa levI joie. emAM svAnI sAtheja parIpakAra rahelA che, ema kahevAnI jarUra nathI. ApaNA Azraye paDelA pazu-prANIonI paNa teja prakAre sabhALa levAnI hAya che. ziSya--bhAjananA samaya vAjabI rIte kayAre thaye kahevAya ? For Private And Personal Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sUri-vastuta: te jaTharAgnI jyAre pradipta thAya ane kharekharI bhUkha jAge tyAre ja manuSyae bhejana karavuM joIe. bhUkhane samaye bhUjana karavAthI manuSyanuM AyuSya, baLa ane zarIranI kAMtimAM vRddhi thAya che; paraMtu vinA bhUkhe jamavAthI ane jIllAnI lAlasAthI peTamAM bhAra nAMkhavAthI e bhajana ulaTuM du:khadAyaka thaI paDe che. ziSya - pUrvanuM bhejana barAbara pacI na jAya, tyAM sudhI navuM bhejana karavuM na joIe ema meM sAMbhaLyuM che. kAraNa ke tema karavAthI ajIrNa thAya che, e vaidya kene abhiprAya che. paNa ajIrNathI mANase eTaluM badhuM zA mATe bahIvuM joIe? sUri-ajIrNa e hArathI jotAM cheka najIvuM darda jaNAya che. paNa sarva reganI utpatti prAya: e ajIrNamAMthI ja thAya che e vAtanI kadAca tamane khabara nahIM hoya. ajIrNathI ja vAta-pitta-kapha Adi deze prakopane pAme che. bahu khAvAthI puSTa thavAtuM nathI, tenI sAthe khAna-pAna barAbara pacI jAya eTalA mATe tene megya e zArIrika zrama paNa kare joIe. ziSya--ajIrNa keTalA prakAranA haze? sUri-mukhyatve rasazeSa, Ama, viSTabdha tathA vipakava ema cAra prakAre ajIrNa varNavyA che. bAkI te sivAyanA bIjA prakAra paNa ghaNA che. For Private And Personal Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ziba--te cAra ajANanA lakSaNe paNa bhinna bhinna ja haze! sUri -rasazeSa ajIrNa thayuM hoya te bagAsA Ave, Ama ajIrNa thayuM hoya te oDakAra Ave, viSTabdha ajIrNa thayuM hoya te zarIra tUTavA mAMDe ane vipakava ajIrNa thayuM heya te dhumADAne oDakAra AvatuM hoya e AbhAsa thAya. ziSyae cAre ajIrNanA sahelA upAya paNa havA ja joIe? sUri -rasa zeSa ajIrNamAM, bhajana karatAM pahelAM thaDe vakhata sUI rahevuM, Ama ajIrNamAM vamana-ulaTI karavAthI lAbha thAya che, viSTaodha ajIrNa vakhate zarIramAMthI paraseve chuTe evA upAye levA joIe ane vipakva ajIrNamAM te jaLapAna je sAde upAya ja basa thaI paDe che. ziSya--AhAra barAbara pAcana thaI gaye che ema zA uparathI jaNAya? sUra-khAdheluM anAja jyAre barAbara pacI jAya che tyAre maLa-mUtra khulAsAthI Ave che, zarIranAM vAta-pitta-kapha vigere samAna avasthAmAM rahe che. emAM jyAre saheja paNa gaDabaDa ubhI thAya tyAre samajavuM ke pAcanazaktimAM bagADe thavA mAMDayo che. ziSya-maLatsarganA bIjA paNa aneka dvArA che. maLamUtranA khulAsAthI bIjA dvArene kaMI sahAyatA maLatI haze? For Private And Personal Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 64 viveka vilAsa. --khrastanI zuddhi upara ja zarIranI tamAma zuddhiAnA AdhAra che. jo ajIrNAdi vikAra na hoya teA maLamUtra tyAga karyo pachI kSaNamAtramAM nAsikA Adi dvArA tathA hRdaya paNa vizuddha thaI jAya che. pAcanazakti kharAbara hoya te iMdriye pAta peAtAnuM kArya bahu saraLatAthI ane utsAhathI karI zake che. ziSya-pAcanakriyAmAM kAI jAtanI vikRtI na thAya eTalA mATe bhAjananA samaya temaja tenI vidhi dareka mANase jANI levAM joie. te saMba MdhamAM Aje Apa kaiMka kahe| evI mhArI prArthanA che. www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir - sUri--ApaNe dhIme dhIme teja viSaya upara AvIzu bhojana kayAre karavuM e vAta huM ekavAra AgaLa kahI gayo chuM. paNa te eka sAmAnya niyama hatA. ziSya--jaTharAgni pradIpta heAya tyAre ja bhojana levu joie evA ApanA upadeza mane barAbara yAda rahI gayA che. sUri--tenI sAthe bhojana kayAre na karavuM e viSaya paNa jANI levA joie. savAramAM bahu vahela, saMdhyAkALe, rAtrIe, hAlatAM-cAlatAM, annanI niMdA karatAM tathA avyavasthi tapaNe esIne bhAjana nahIM karavu joie. ziSya Apane kahevAnA azaya evA hAvA joie ke prAta:kALe bahu vhelA bhAjana levAthI jaThara upara jo vadhI paDe che. jaThara potAnuM junu kArya ukele te pahelAM tenA upara vadhArAnA ejo nAMkhavAthI te susta thaI jAya che. sAMje athavA For Private And Personal Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. rAtrIkaLe te jIva-jaMtune upadrava eTaleba heya che ke ke paNa dayALa gRhastha te veLA bhejana levAnuM ucita naja gaNe. hAlatAM-cAlatAM ane annanI niMdA karatAM khAvuM e te jaMgalIpaNAnI ja nIzAnI che. sUri-ane bhajana karavA besatAM pahelAM mukha-hAtha-paga vigere barAbara sApha karI levA joIe, ema pharIthI kahevAnI jarUra nathI. keTalAka strI-purUSa, hAtha-paga-mAM barAbara zuddha karavA chatAM malIna vastra paherIne, bhInuM vastra oDhIne, ke mAthuM vIMTIne jamavA bese che, te paNa ayogya che. kaI kaI te bhejananI sArI svAdiSTa sAmagrI jeI ekadama bhejana karavA besI jAya che ane jema tema peTa bharI uDI jAya che, te paNa niyama virUddha che. kAraNa ke tevI svacchaMdatAthI AhAranuM pramANa sacavAtuM nathI, tema AhAranA dravya paNa barAbara cavAtA nathI. pariNAma e Ave che ke evI uchuMkhalatAthI prakRti bagaDI jAya che ane zarIramAM vyAdhIo ghara karI bese che. ziSya-bhajana karavAnuM sthAna paNa pavitra ja hevuM joIe, e sivAya vadhu kAI kahI zakAya? sUri-sthAna zuddha heya eTaluM ja basa nathI. cheka khullI jagyA ane atizaya taDakAvALI ke aMdhArAvALI jagyA e paNa bhejanane mATe ucita nathI. pagarakhAM paherIne, utAvaLA cittathI, kevaLa bhUmi upara besIne temaja khATale besIne bhojana karavuM e paNa anucita che. For Private And Personal Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa, ziSya--bhAjanane mATe evI sakhta vidhi rAkhavAnuM zuM kAraNa haze ? * (L sUra--AhAranI asara mana upara thayA vagara rahetI nathI. AhAra tevA ADakAra " evI ApaNAmAM sAdhAraNa kahevata che, tenA Azaya evA che ke jo AhAramAM sAtvika padArthonA upayAga thAya tA tethI manevRtti paNa sAtvika ja rahyA kare che. eTalA mATe bhraSTa athavA akhAdya padArthonA upayAga na karavAnuM temaja bhraSTa purUSAnI najara AgaLa bhAjana na karavAnuM kramAvavAmAM AvyuM che, ne jo eka mANasane game tevA malIna sa MjogAmAM, malIna pAtrAmAM, jamavAnI Teva paDI jAya te| pachI te mANasa potAnI pavitra bhAvanAone vakhata jatAM tevIne tevI pavitra na rAkhI zake. na ziSya--bhAjananA saba MdhamAM sparzAsparze tya viSe ApanA zuM mata che? sUrihuM mAtra pavitratA ane sAtvikatAnAja pakSapAtI chuM, eTaluM ja kahevuM mAre mATe khasa thaI paDaze, apavitra vastu khAvI nahIM; eTalu ja nahIM paNa durAcArI ane duSTa ciratravALA mANusenA pa vALI bheAjana sAmagrIne paNa huM te tyAjaya ja gaNuM chuM. baLada, kutarA, pazu, pakSInI sughelI tathA khAdhelI cIjonA paNa banatAM sudhI keAie upayoga na karavA joie. kAraNa ke te prANIonA mukhanA jheranA aMza te padArthomAM rahI javAnA saMbhava che. For Private And Personal Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 67 ziSya--ApaNAmAM keTalAMka mANaso kutarA, khIlADAnI eTelI vastu AhAramAM vAparatAM saMkocAtA nathI e meM keTalIkavAra pratyakSa joyu che. sUribanI zake tyAM sudhI bhojananA tamAma dravyo vyavasthita paNe surakSita rAkhavA joie. kAraNa ke bhAjananI uparadehanA ane denI upara mananI zuddhAzuddhatAne ghaNA kharA AdhAra rahelA che, ema huM kahI cukayA chuM. kutarA, khIlADA jevA prANIonA su MghelA-sparze lA ane khAdhelA padArthonA upayAga karavA e mhATu jokhama kheDavA kharAkhara che. pavitratA ane zucitAnA upAsakeAe tA tevA padArthInA parityAga ja karavA joie. ziSya--paNa keTalAkA te eka-mIjAnu eThuM-jIThuM khAvAmAM kazeya khAdhaja nathI gaNatA ane keTalAkeA tA pAMca-sAta jaNa sAthe maLIne eka khIjAnA mukhaspa vALuM eThuM bhojana khAvAmAMja AnaMda mAne che; tenu zuM ? sUrie rIti kharekhara niMdanIya che. parasparanuM eThu khAvAthI eka bIjAnA saMsparza janma rAgeA vadhAre vistAra pAmI prasaratA jAya che. vaLI tenI cittavRtti upara paNa ghaNI kharAba asara thAya che. keTalAka sthaLeAmAM ekaja pyAlAthI sekaDA mANaso pANI pIve che ane puna: teja pyAluM pANInA gALAmAM nAkhe che; AthI bhraSTAcAra vadhate jAya che. pANImAM judI jUdI jAtanA roga janaka jaMtuo pedA thAya che ane ri For Private And Personal Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. NAme sarvatra trAsa phelAya che. ApaNAmAM keTalIkavAra cepI roge jota jotAmAM phelAI jAya che, tenuM paNa A bhraSTAcAra eka kArahevuM joIe; e keTalAkane mata che. ziSya-prasaMgopAta Ape karelI A sUcanA hamezAM dhyAnamAM rAkhIza. bhejanamAM khAsa karIne kyA prakAranA anna phalane upayoga kare te viSe kaMi pharamAvaze ? sUri-vividha prakAranA anna ane phaLa-phulanI Arogya upara kevI jAtanI asara thAya che, te e yathAzakti samajI levuM joIe. sarva sAdhAraNane mATe eTalI vAta kahI zakAya ke amuka prakAranuM anna ke phaLa kayAMthI AvyuM che ane tenuM zuM nAma che, ItyAdi bAbatene nirNaya karyA vinA tene upayoga kare na joIe, vaLI eka ja cIja be vAra uhI karelI hoya te te paNa pariharavI. ziSya-bhajana karatI vakhate keTalAka asAvadhAnapaNe aca baca evA zabda kare che, enuM zuM kAraNa haze? sari--te eka jAtanI kuTeva che. bhajanane khuba cAvavuM joIe. emAM te kaI paNa prakArane zaka nathI. paraMtu tema karatAM mukhane vikRta banAvavuM, ane aca-baca jevA zabdo kahA havA e Teva IcchavAyegya nathI. jamatI vakhate mukhamudrA hamezAM hasamukhI tathA AsapAsanA sagA-saMbaMdhIone paNa AhalAda Ape evI hovI joIe. ziSya-huM dhAruM chuM ke je bhajana karavAnuM sthAna e For Private And Personal Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. kAMtamAM ja pasaMda karyu hAya tA pachI Ape kahyu tema aNugamA upajAvavAnI paMcAta na rahe. sUri--bhAjananuM sthAna cheka ekAMtamAM hAya e pasaMda karavA cogya nathI. bhayaMkara AkRtI vALA ane trAsa upajAve evI mukhamudrA vALA cAra, hatyArA ane durjanAthI dUra ane A tmIya sagA-saMbaMdhIo, jevAM ke mA, mhena, mAzI, dharma patnI vigerInI hAjarImAM sAmAnya uMcAIvALA pATalA upara besI, sarvanI sAthe prIti ane AnaMdasUcaka vArtAlApa karatAM bhejana karavu joie. bhAjananI sAmagrI zuddha ane sAtvika hAvI jeIe tenI sAthe bhAjana taiyAra karanAra paNa pavitra ane saMtu STa prakRtivALAM hAvA joie. ziSya--AhAramAM levA yAgya drabyA zuddha heAvA joie; te vAta tA mAre gaLe utare tevI che. paNa dharma patnI tathA snehI janonI zI jarUra haze ? sUri -jarUra eTalA mATe ke snehIjanA pAse hAya ta temanI sAthe Ana MdapUrvaka vAntartAlApa karatAM manane avyagra ane zAMta rAkhI zakAya. bhAjana samaye ciMtA ke bhaya sevavA cita nathI. ane jo ekAMta tathA gamagInI bharyuM vAtAvaraNa hAya tA manarUpI ma Ta ADuM-avaLuM doDayA vagara rahe nahIM. cAgI purUSo ja ekAMtamAM manane sthira rAkhI zake che. khAkI prAkRtajanA tA saheja sAja avakAza maLatAM manane lagAma vinAnA azvanI jema Tu' mUkI de che. pariNAma e Ave che ke levAdevA vagara te harSa zAka-krodha ane bhaya sevI vyagra mane che. For Private And Personal Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSyamA~~hena tathA dharma patnI vigerenI hAjarI bhAjana samaye Avazyaka che, te huM kakhula karUM chuM. paNu ghaNuM karIne teA teo bheAjanAgAramAM hAya che ja. kAraNake khAdya padAsAsu karavAnuM ane rAMdhavAnuM kArya temane ja hustaka hAya che. ze sUri--mAtA--hena tathA patnInA hAthanI rasoi jamavI e saMsAranu eka sadbhAgya gaNAya che. paraMtu dhanava MtapaNAnI mithyA kIrtti meLavavA keTalAka rasAinuM kArya gharanA mAseA pAsethI paDAvI lai pagAradAra rasAyAne suprata karI de che, ane e rIte hAthe karIne sadbhAgyanu sukha gumAve che. ziSya--Apa tene saMsAranuM sadbhAgya lekhA che; te kai rIte ? sUri--mAtAne, vhenane tathA patnIne temanA putrA, bhA ie tathA svAmI mATe jeTalI kALajI hAya teTalI pagAradAra mANasAne bhAgye ja hoya; e tA tame paNa svIkArazeA. mAtA vigere je premathI bhAjana taiyAra kare che, te kevaLa anubhavIe ja samajI zake che. jee premanI kIMmata ane mahattA jANe che teo vividha rasavALA pakavAnAne tilAMjalI ApI mAtA, mhena ke patnInA hAthanA jAranA sukA roTalA khAvAmAM paNa amRtanA jeTaluM sukha anubhave che. ziSya--mAtA ke vhena zu bheAjanamAM kaMi vadhAre rasa mukI detA haze? te te eka rasAie rAMdhe tAe sarakhu ane khuda mAtA ke gRhiNI rAMdhe tA e sarakhuM ! mAtAnA hRdayamAM For Private And Personal Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. prema hoya tethI bhojana vadhAre svAdiSTa thavuM joIe e kAMI niyama nathI. sUri-premathI taiyAra karelA ane premathI pIrasAyelA bhejanamAM je svAda hoya che, te sthaLa rasanAthI cAkhI zakAte nathI. prema e AtmAnI bhUkha che. prema vinAnuM miSTAnna paNa tuchavat lekhAya che. eka mAtA athavA dharmapatnI jeTalI cIvaTa ane kALajIthI bhejana taiyAra kare, teTalI cIvaTa ane kALajI anya koI bhAgyeja rAkhI zake. mAtAne potAnA putranA ArogyanI ane unnatinI jeTalI paravA hoya, eka strIne patAnA patinA svAcya ane sukhanI jeTalI ciMtA hoya, teTalI zuM anya koIne hoI zake! AjakAla keTalAka gRhastha bhejana taiyAra karAvavAnuM kAma paNa pagAradAra sevaka pAsethI levAnuM pasaMda kare che. AnuM pariNAma e Ave che ke gRhiNIomAM kAryakuzaLatA athavA gRhataMtra calAvavAnI kuzaLatA AvatI nathI. te uparAMta bIjI naitika adhogati thAya che te te vaLI jUdI ja. ziSya-bhajana karavA TANe anya kaI saMbaMdhI ke gurUjana AvI caDe che? sUri-te temane paNa ApaNI najIka bhejanA besavAne viveka kare. temAM paNa je kaI pavitra purUSa ke sAdhu mahArAja hoya te atizaya namratApUrvaka temanA AhAranI vyavasthA karavI. A jagatamAM potAnuM ekalAnuM peTa te kAgaDA, kUtarA paNa bharI zake che. emAM kaMI heTa purUSArtha nathI. For Private And Personal Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 7ra viveka vilAsa, khare udAra nara te te kahevAya ke je pitAnI sAthe anya janenuM paNa udarapAlana karI zake. kahevata che ke mAtra pitAnuM peTa bharanArA vetarAo bIjAnuM zuM kalyANa karI zakavAnA hatA?" mATe gya prasaMge bIjAone paNa bhejana karAvavAne viveka rAkho. ziSya-A saMsAramAM evo niyama che ke mANasa si prathama pitAne svArtha jue che. pavitra ane tyAgI purUSane bhejana ApavAthI kevI jAtane svArtha sare? sUri jevI rIte tAjI viyANelI gAyane sAre ghAsacAre ApavAthI pariNAme tenA mAlikane ja lAbha thAya che; tevI rIte sajajana purUnI khAtarI Apele bhega ekaMdare saMsArane ja kalyANakAraka thaI paDe che! sajajane ane mahAtmA o pitAnA jJAna-yAnane samagra vizvane udAratAthI lAbha Ape che. evA purUSenA upagamAM ApaNuM anna Ave te te mahA puNyane udaya ja samaje joIe. jemAM saheja buddhi hoya che teo paNa mahAtmAonI khAtara DI kSati svIkArI levAmAM pitAne khare lAbha samaje che. ziSya kharekhara mahAtmA purUSonA pratApe ja Aje nIti ane dharmane dhorI mArga niSkaTaka rahI zakyo che. bhale temanI pAchaLa ApelA bheganuM phaLa turatamAM te kadAca na jaNAya paraMtu Akhare temane upadezAtmaka eka zabda paNa amUlya thaI paDe che. gurUjana, vRddhajana ane Asajanane paNa amArA upara kAMI ocho upakAra nathI. For Private And Personal Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 73 sUriziSya saMvAda. sUrizAstramAM te eTale sudhI kahyuM che ke mahApuruSe nA puNyapratApe ja sUrya tape che, temanA puNyapratApe ja pRthvImAM rasa-kasa jaLavAI rahe che ane temanA ja sArA ge niya. mita varasAda paDe che. sAdhAraNa rIte duniyA paNa emaja mAne che ke jyAM sudhI puNyazALI mANase saMsAramAM haiyAta hoya che tyAM sudhI ja Rtuo yathA niyama potAnuM kArya bajAve che ziSya--ApaNe bhejananA saMbaMdhamAM vArtAlApa karatA hatA. have mULa viSaya upara AvIe. bhajana kevuM levuM joIe te viSe kaMI niyama che? sUri-buddhizALI purUSe potAnI jamaNI nAsikA vahetI hoya tyAre zarIranA sarva avayavone suvyavasthita rAkhI, khAvAnI vastu suMghIne, draSTi deSa TALIne, nahIM bahu khArUM, nahIM bahu khATuM nahIM bahu ThaMDu ke nahIM bahu uSNa, nahIM bahu miSTa ke nahIM bahu marI-masAlA vALu, nahIM bahu ochuM ke nahIM vadhAre paDatuM evI rIte samabhAva pUrvaka mitAhArapaNe bhejana levuM joIe. vastuo tamAma sArI rIte raMdhAyelI tathA zAstramAM vata kahelI vastuothI rahita hevI joIe. ziSya-bhejana upara beThA pachI keTalAkane amuka amuka vastunI stuti ane amuka amuka padArthanI niMdA karavAnI Teva paDI gayelI hoya che. sUri--e Teva paNa kharekhara varjavA yogya che. niMdA karavAthI athavA stutI karavAthI je mULa vastunA svAdamAM kAMI For Private And Personal Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 7 viveka vilAsa. pheraphAra thAya tema hoya te e niMdA ke stutinI kaIka kImata AMkI zakAya, paNa vadhAre nImaka nAMkhavAthI padArtha khArA thAya ane vadhAre zarkarA nAMkhavAthI vastu svAdiSTa thAya e satya jo akhASita che te pachI ApaNe niMdA karIe ke prazaMsA karIe tethI vizeSa zu phaLa maLavAnuM hatuM ? ziSya--e vAta te satyaja che ke ApaNI niMdA ke stutithI mULavastunA svabhAvamAM kAMi pharaka paDI zake tema nathI; paraMtu sArI vastune sArI ane kharAba vastune kharAba kahevI emAM kAMi harakata kharI ? sari--tame pelI rAjAvALI vArtA tA sAMbhaLI ja haze ! ke tenA hajurIyAee vegaNa ( rIMgaNA ) nI rAjA pAse eTalI badhI prazaMsA karI ane e prazaMsA sAMbhaLI rAjAjIe eTalA khadhA veMgaNa khAdhA ke chevaTe e rAjAne tenI zArIrika sajA sahana karavI paDI. vaLI eka khAvAjIe kaDhInA svAdathI Akoi eTalI badhI kaDhI pIdhI ke chevaTe temane vamana kaye ja chuTakA thayA. kahevAnI matalaba eTalIja che ke kAi paNa vastumAM vadhAre paDatA rAga ke tiraskAra na heAvA joIe. bhAjana eja kAMi manuSyanA jIvananA aMtima hetu nathI. navA ane alpa buddhivALA mANaseAja bhAjananI niMdA ke ati stuti kare che. bAkI DAhyA mANase te evA viSayamAM samabhAvaja rAkhe che. ziSya--bhAjanamAM pANI pIvAnA kai niyama che ? sUri--ardha bhAjana thaI rahyA pachI gheADuM pANI pIvu For Private And Personal Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir mora ziSya savAda. 75 e hitakArI lekhAya che. bhAjananA a Mte bahu pANI pIvuM ucita nathI. kAraNa ke aMte pIdhelu pANI viSe samAna thai paDe che; evA keTalAkeAnA abhimata che. ziSya--bhAjanamAM te mIThI, khATI ane khArI evI ghaNI cIjo hAya, te khAvAmAM kAMi krama sacavAveA joie kharA ? sUri--prathama sArI snigdha-rasavALI vastu khAvI. madhyamAM khATI-khArI tathA aMtamAM tIkhI tathA kaDavI vastu khAvI joie evA sAmAnya niyama che. jamatI vakhate bhinna bhinna vastunuM mizraNa karavAmAM buddhinA upayAga karavA joie. evI kAi e vastunuM mizraNa na karavuM ke jethI vastu rasa rahita anI jAya. je vastu chuTI chuTI khAvA jevI hAya athavA khIjI vastunI sAthe maLavAthI vikRta manI jatI hoya te vastu taddana judI ja khAvI joie. ziSya--bhAjanamAM pIrasAelI vastumAM je kAi evI vastu Ave ke te naja khAvA cAgya heAya te zuM karavuM ? sUri--dAkhalA tarIke ati kSAravALI, baLI gayelI, ardha pakava ke apakava rahI gayelI ane kITADhi yukata hAya te te vastu na khAvI eja ThIka che. tenI sAthe kAinu e anna Ave tA te paNa tyajI devu joie. ziSya--dUdhane pASTika tathA sAtvika vastu tarIke svI kAravAmAM AvI che. te kAnu dUdha pIvuM hitakArI che ? sUri----gAyanuM dUdha khIjA karatAM vadhAre guNakArI gaNAya For Private And Personal Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. che. paNa temAMye navI viyAelI gAyanuM dUdha dasa divasa sudhI choDI devAnuM pharamAvavAmAM AvyuM che. jaMgalI jAnavaranuM, gADaranuM ane eka kharIvALA sarvapazuonuM dUdha paNa sujJa purUSoe varjavuM joIe, ziSya-bhejana karI rahyA pachI mahe tathA hAtha sApha karI levA joIe te sivAya bIjuM kaMI vaktavya nahI hoya. sUri-manuSya bhojana karyA pachI, sarva rasathI kharaDAcelA hAthe pANInI eka aMjalI pIvI. bhejana daramIyAna pANe kayAre pIvuM te huM agAu kahI gayo chuM. eTaluM prasaM. gepAta kahI dauM chuM ke pazunI peThe cheka nIcA namI tathA keInuM eThuM juThuM pANI pIvuM na joIe. kAraNa ke tethI ArogyanI hAni thAya che, temaja buddhi paNa maMda thaI jAya che. ziSya-keIne tyAM bhejana karavA javuM hoya te ? sUri-je gRhastha ApaNA jevA kuLa ane cAritravALo hoya athavA ApaNane pitAnA AtmIya jevA kiMvA ethI paNa vadhAre mAnane hoya tene tyAM bhejanAthe javAmAM kAMI harakata nathI. paraMtu jo ApaNe cheSa karato hoya ane vairabhAva rAkhyA karate hoya tene tyAM te kadi paNa bhejanAthe na javuM joIe. ziSya--evA bIjA kyA mANase che ke jemane tyAM bhejanAthe sagrasthAe na javuM joIe? sUri maraNa pAmavAnI taiyArImAM AvelA hoya, rAjA taraphathI phAMsI ke zulInI sajA pAmelA hoya, cora, vezyA, ku For Private And Personal Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. mAgI, vairI, ghaNA verIe jene hoya tevA gRhastha tathA madyane vikraya karanAra, eThuM anna bhakSaNa karanAra, kukarma karI potAne nivAha karanAra, bhayaMkara mIjAjavALA, pApa karanAra, be bhantaravAlI dudharitrI nArI, tathA jenAthI bhaviSyamAM ApaNane hAni thAya evAM mANasane tyAM kaI kALe paNa bhUjana karavuM nahIM. ziSya-ApanI A sUcanA yathArtha che. jo ke sArA mANase banatAM sudhI potAnA sarakhA AcAra-vicAravALAne tyAMja jAya che. te chatAM Ape kahyAM tevAM mANasane tyAM te bhUle cake paNa bhejanAthe na javuM joIe, e vAta barAbara yAda rAkhavAyegya che. have bhajana bAda tatkALamAM zuM karavuM joIe? sUri- keTalAka leke kahe che ke bhejana karyA pachI se. DagalA haravuM-pharavuM joIe ane keTalAke kahe che ke be ghaDI DAbe paDakhe nidrA lIdhA vinA suvuM joIe. ziSya-Apa pote zuM nirNaya upara AvyA cho? sUri mArA vicAra pramANe bhojana karyA pachI tatkALa pathArImAM paDavuM e ucita nathI. sUvA jatAM pahelAM se. DagalA AsapAsa pharAya-harAya te vadhAre sAruM " ziSya-kaI kaI te bhejana pachI dAta khotaravA besI jAya che. sUri-e Teva IcchavA gya nathI. dAMta khotaravAthI pariNAme dAMtane nukazAna thAya che. dAMta upara ApaNu Are gyane ghaNe oNTo AdhAra che e vAta huM pUrve jaNAvI gayo. che For Private And Personal Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. chuM. dAMtanuM saMrakSaNa manuSya harakeI prakAre karavuM joIe. dAMtanI hayAtImAM dAMtanI kImata samajAtI nathI; e zocanIya che. dAMta khotaravAnI kuTevane prAraMbhamAMja dAbI devI joIe. jamI rahyA pachI kogaLA karavAthI dAMta svaccha rahI zake che. saLIye, nAMkhavAnI kazI AvazayaktA hoya ema mane lAgatuM nathI. ziSya--bhajana pachI kaI kaI kriyAo tyajavI joIe? sUri-AhAra karyA pachI aMgacaMpI ke snAna suratamAM ja na karavA evI Arogya zAstrIonI bhalAmaNa che. AhAra pachI ochAmAM ochA eka--be kalAka sudhI snAna na karavuM. vaLI keTalAkane turatamAMja maLa-mUtrane utsarga karavAnI Teva paDI jAya che te paNa ArogyanA niyamathI virUddha che. ziSyabhajana saMbaMdhI vArtAlApa karavAnI Ape jyAre maherabAnI batAvI che tyAre huM e viSayamAM eka agatyane khulAse karavAnI rajA lauM te AzA che ke te saMtavya gaNAze. sUri-khuzIthI, tamAre je prazna kare hoya te ni:saMkeca paNa karI zake che. ziSya-bhejana e zarIranA nirvAha arthe ghaNe agatyane vyApAra che. paraMtu ghaNIvAra svAthI-prapaMcI ane ghAtakI, mANase bhejanamAM jhera bheLavI sAmA mANasane bheLavI tene prANa laI le che. khAsa karIne dhanavAna kuTuMbamAM ane rAjaparivAramAM AvA banAva banatA hoya ema sAMbhaLavAmAM Ave che. For Private And Personal Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 99 huM dhAruM chuM ke je jheranA lakSaNo ane cinha sArI rIte jANavAmAM AvI gayA hoya to svAthI ane prapaMcI mANasonI kapaTajALa khullI thayA vinA rahe nahIM. sUri-jhera bheLaveluM che ke nahIM te jANavAnA ghaNuM lakSaNe zAstramAM maLI Ave che. prathama lakSaNa te e che ke jheravALuM anna ekadama caDatuM nathI ane caDI jAya che te pAchuM turatamAMja vAzI jevuM thaI jAya che. TharI gayA pachI paNa te pitAnA svAbhAvika varNa, gaMdha ane rasane choDI de che. ziSya-caTaNI ke rAyatA jevA vyaMjanamAM te maLeluM hoya to? sUri-te te kSaNa mAtramAM sUkAI jAya che. ukALe je jhera mizrita hoya che te tene raMga kALe paDI jAya che, paNa Ave che, parapoTA vaLe che ane aMdara lIMTIo paDI jAya che. ziSya-ghI-dUdha tathA pANImAM jhera maLeluM hoya to te zI rIte pArakhI zakAya? suridhI jevA rasamAM maLeluM hoya te temAM lIlA raMganI lIMTIo thaI jAya, dUdhamAM maLeluM hoya te lAla, madya tathA pANImAM maLeluM hoya te kALI ane dahIMmAM maLeluM hoya te paNa zyAma lIMTIo thaI jAya e sAmAnya niyama che, ziSya-bIjA padArthomAM viSa bhaLeluM hoya te te zI rIte pArakhI zakAya? sUri--chAsamAM jhera hoya te temAM gaLI jevA raMganI For Private And Personal Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. tathA pILI lIMTIo paDe, dahIM uparanI taramAM hoya to kabutara ane holAnA raMga jevI chAMya paDe, pravAhI auSadhamAM jhera hoya te temAM kAbaracitrI lIMTIo paDe, telamAM hoya te lAla lIMTIo paDe, carabInA jevI durgadhI paNa Ave, ane kAcA phaLamAM hoya te te tatkALa kRtrimapaNe pAkI jAya, pAkelA phaLamAM jhera hoya te tarata te saDI jAya, lIlI vastu suratamAM ja karamAI ane saMkecAI jAya, sukAI gayelA phaLamAM hoya te te kALAM ane vicitra raMgavALA banI jAya, kaThaNuM phaLamAM jhera maLeluM hoya te te narama thAya ane narama hoya te kaThaNa thaI jAya, kulanI mALAne viSane sparza thayo hoya te te jaladI karamAI jAya che ane barAbara khIlavA pAmatI nathI. puSpo pitAnI svAbhAvika vAsa gumAvI de che. oDhavAnA ane pAtharavAnAM kapaDAmAM jhera kharaDyuM hoya te temAM kALA DAghA paDI jAya. ziSya--pAtra arthAt vAsaNone paNa kaI kaI vAra jhera lagADavAmAM Ave che. sUridhAtunA tathA ratnanAM pAtre jherathI melAM thaI jAya che. suvarNanAM pAtranI tamAma zobhA viSathI adazya thaI jAya che. matalaba ke tenI kAMti ane kamanIyatA haNAI jAya che. ziSya-agnImAM nAkhavAthI paNa jheranI parIkSA thaI zake che e vAta satya che? ri-jheravALI vastu agrImAM nAMkhavAmAM Ave te te agnInI javALAmAM bhamarIo paDatI hoya evo dekhAva thAya che, For Private And Personal Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya savAda. 81 agni paNa jhAMkhA paDI jAya che ane temAMthI caDacaDa jevA dhvanI mhAra AvavA lAge che. agnimAMthI je vAsa Ave te paNa mRta kalevara jevI durgaMdha pUNu hAya che. javALAmAM vividha raMgA dRSTigocara thAya che. ziSya--jheravALI vastunA dhumADA manuSyane kevI asara karatA haze ? sUri--tevA dhumADAthI mAthAnA dukhAvA, saLekhama ane kapha thai Ave, AMkhamAMthI pANI jhare, manamAM AkuLa--vyAkuLatA udbhave ane zarIra rAmAMcita thai jAya. ziSya--vividha pazu-pakSIo upara evA jheranI zI asara thatI haze ? sUri--kAgaDA je viSamizrita anna khAya to tene sAda esI jAya, viSavALA anna upara mAkhI besI zakatI nathI, ane kadApi ese te turatamAM ja maraNa pAme, bhamarAo jheravALu anna sudhI adhika guMjArava karI mUke che, menA ane pApaTa paNa evu anna sudhI kAlAhala karI mUke che. cakeAra pakSInAM netra jheravALA ajJane jotAMja sapheda thai jAya che, kAkIla pakSI maddonmatta thai marI jAya che ane kroca pakSI teja samaye madonmatta thAya che, neALIyA jheravALu anAja joI harSathI praphullita thaI jAya che, mayUra pakSIne paNu temaja thAya che, khIlADo evI vastu joi udvega pAme che, vAnarA viSThA kare che, huM sa cAlatAM cAlatAM skhalanA pAme che ane kukaDA zabda karavA lAge che. For Private And Personal Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya--manuSya upara tatkALamAM e viSanI zI asara thatI haze? sari--viSamizrita anna manuSyanA khAvAmAM AvetA tethI hADamAM caLavaLa thavA lAge che, mukhamAM dAha thAya che ane lALa chUTe che, vaLI haDapacI thaMbhAi jAya che, jIbha bhAre thAya che ane temAM darada thavA lAge che, khArA rasanA svAda jaNAtA nathI. ziSya amuka mANasa upara viSaprayAga nahIM te khAtrIpUrvaka kevI rIte jANI zakAya ? sUri--viSaprayAganI za'kA Ave tA te purUSanA mukhamAM *TakaDI athavA TaMkaNakhAra dharavA ApavA. jyAM sudhI te yukta padArtha khArA na lAge tyAM sudhI tenA aMgamAM viSanA vikAra che ema cAkkasa samajavu. thayo che ke kSAra ziSya----Aje bhAjana sabaMdhI vAttolApa karatAM ghaNI navI vAtA jANavAnI maLI. Ape kahelI tamAma vAtA jo dhyAnamAM rahe te tethI Arogya saMpUrNa sacavAya, eTaluM ja nahIM pazu duSTa mANasAnI kapaTajALa paNa tene kAi kALe phasAvI zake nahIM. sar --Aje ApaNe e viSayane eTalethI ja adha rAkhIe, vizeSa vAta anya koi prasa Mgane mATe mulatavI rAkhIzu. ziSya--gaI kAle jyAre ApaNe chUTA paDyA tyAre bheAjananA saMbaMdhamAM saMpUrNa pranettA thaI gayA heAya ema mane lAgatu hatu. paraMtu mane pAchaLathI jaNAyuM ke sAya kALanA For Private And Personal Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. bhajana viSe kaMI carcA thaI zakI nathI. Aje saMkSiptamAM e vAtane uhApoha thAya evI hArI IcchA che. sUri-saMdhyA samaya bIjA samaya karatAM kaMIka vedhAre bArIka hoya che, arthAt te vakhate manuSyoe pitAnA AcAra-vicAre bahuja sAvadhapaNe pALavA joIe. sunuM asta thavuM ane rAtrInuM AvavuM e be vaccenA samaya-bhAgane ApaNe saMdhyAkALanA nAmathI oLakhIe chIe. sUrya jyAre astAcaLe javAnI taiyArImAM hoya tyAre svAbhAvika rIte ja tenI sattA dhIme dhIme maMda thatI jAya; ethI AsapAsanA vAtAvaraNamAM tathA prakRtimAM paNa keTaloka aNaciMtA pheraphAra thaI jAya. jevI rIte eka mahArAjyane rAjA badalAtAM rA jyamAM ghaNI uthala-pAthala thaI jAya che, tevI ja rIte divasane rAjA je dinakara tenA aMtardhAna vakhate prakRtimAM eTale tApa -pramANa ane vAyu-pramANamAM keTaluMka parivartana thaI jAya che. ziSya-saMdhyA samaye keTalAka pheraphAre te reja anubhavavAmAM Ave che, paNa tenAM kAraNe te Ajeja ApanI pAsethI jANavAnAM maLyAM. sUci--saMdhyA samaye dharmakAryamAM vItAvavAne je u. padeza karavAmAM AvyuM che te taddana prasaMganukULa ane vAstavika ja che ema prakRtinA abhyAsIo spaSTapaNe joI zake che. saMdhyA pahelAM AhAra vigerethI nivRtta thaI javAnuM je kahevAmAM AvyuM che te paNa sarvathA ucita ja che, For Private And Personal Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-saMdhyA pachI AhAra-pANI suddhAM nahIM levAne je niyama bAMdhavAmAM AvyuM che, tenI upakArakatA have ekamate svIkAra pAmatI jAya che. - pazu-pakSInI sRSTine ane temanI jIvana-pravRttine abhyAsa karavAthI eTaluM te khulluM jaNAI Ave che ke rAtrIne samaye AhAra-pAna ityAdimAM utsuktAvALuM rahevuM, e manuSya jevA buddhimAna prANIne mATe bahu ja anucita che. pakSIo kudaratI preraNane vazIbhUta thaI saMdhyA pachI AhAra -pAnAdine sarvathA parityAga kare che. manuSya ja mAtra potAnI uddAma vAsanA ane jIlDA-cApatyane rekI zakatA nathI. teo tIvra buddhinI jALamAM phasAI prakRtinA niyamanuM paNa ullaMghana karI jAya che. AnuM phaLa teo prAya: pratyakSa jue paNa che. ziSya-keTalAka dadIone sAyaMkALa pahelAM bhajana laI levAnuM vaidya tathA cikitsake pharamAve che ene mane anubhava che. sUri-zAstramAM te eTale sudhI kahevAmAM AvyuM che ke be ghaDI eTale divasa bAkI rahe te vakhate Rtune tathA saMdhyAkALane ucita evA AhArathI ghaNI utsukatA na rAkhatAM parimita vALu karI levuM joIe. ziSyasUryanI vidyamAnatAmAM ja AhAra-pAnathI nivRtta thaI javAnuM khAsa kAraNa zuM haze? sUri-paheluM te eja ke sUryanA kiraNanA sparzathI For Private And Personal Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 85 bhAjananA dravyA zuddha rahI zake che. kIraNeAthI A jagatamAM eka kudaratI prakAranI vizuddhi phelAya che ane eTalA mATe sUryanA kIraNAmAM sUrya snAna karavAnu paNa kAi kAI prakhAdhe che. sUryanA pratApe sarva prakAranI azucitA zASAi jAya che. vaLI jIva ja tuonA upadrava paNa divasanA bhAgamAM eTalA badhA nathI hAtA ke jeTalA sUryAsta pachI hAya che, bIjuM e ke rAtrInA samaya anI zake tyAM sudhI saMyama ane dharmakArya mAM ja vItAvavA joie, jo A samaye paNa manuSya peAtAnI vAsanA ane prapa McAne na tyajI zake teA tene AtmavicAraNAnI be ghaDI maLavI azakaya thaI paDe. rAtrIbhojananA niSedha karavAmAM naitika tathA AdhyAtmika ghaNAM kAraNeA rahelA che, tenA teA tame jema jema khArIka vicAra karatA jaze! tema tema adhika spaSTatAthI anubhava thaze. ziSyadharma kArya pratyeka manuSye karavuM joie, eTaluM ja nahIM paNa jee pApa puNya ane izvaranI bAbatamAM zraddhAvALA che, teo anukULa prasaMge dharmanuM kArya karavAmAM pramAda karatA nathI. tA pachI khAsa amuka samaye, dAkhalA tarIke saMdhyA samaye jJAna dhyAna karavAnA AjJA upadeza zA mATe ? sUri-AtmakalyANa sAdhavAnI jIjJAsAvALAM manuSya mATe kai khAsa samayanu adhana hAtu nathI. sAmAnya rIte jyAre vizvamAM apAra zAMti prasare, samagra jagata jyAre nivRttinA vizvavyApI sUramAM ekarAga thai jAya tyAre jo manuSyA paNa For Private And Personal Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. pitAnI kAmanA ane vAsanAone ghaDIbhara aLagI karI zAMta citte pitAnAM pAponuM prAyazcita kare, AtmasvarUpanI vicAraNa karavA cittavRttine aMtarmukha kare te temAM kudarata paNa sahAyaka thAya e nirvivAda che. eTalAja mATe saMdhyA jevA zAMta ane ramaNIya prasaMgane dharmakArya arthe khAsa pasaMdagI, ApavAmAM AvI che. ziSya te have saMdhyA samaye kyA kyA vyApAra khAsa karIne varjavA te TuMkamAM jaNAve. ---zAstrAjJA evI che ke je saMdhyA samaye nidrA kare te lakSmIne nAza thAya, maithuna kare te duSTa garbhanI utpatti thAya, bhaNe te pAThamAM khAmI rahe ane bhejana kare te roga thAya, mATe eTalA vAnAM sAMje na karavAM. ziSya-dharmakAryane mATe saMdhyA samaya bahuja anukULa che te huM kabula karuM chuM, paNa Ape zAstrAjJAnuM nAma laI je Apattio jaNAvI temAM vizvAsa besato nathI. sUri-te bhaya athavA Apattio cheka kApanika che, ema mAnI levAnI utAvaLa karavI e ucita nathI. ApaNe je pRthvI upara vasIe chIe te pRthvI eka prakArane graha che, tenI AsapAsa bIjA graho paNa niraMtara gatimAna rahyA kare che, e tamAma grahonI sArI mAThI asara ApaNA upara eTale ke pRthvI nivAsIo upara thAya emAM azraddhA lAvavA jevuM zuM che? jyotiSavidyAnA AcAryo baLa, buddhi, parivAra ane saMpatti For Private And Personal Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. [87 mAM grahono asarane pradhAnatA Ape che. ApaNAmAM sArA maMgaLa muhUrta jovarAvavAne je cAla che, te paNa A grahane lIdhejasaMdhyA samaye A grahonI asara ApaNI nidrA, maithuna, jana ane abhyAsAdi pravRttio upara kevI rIte thAya che tene vicAra karavAmAM Ave te ukta kathanamAM azraddhA jevuM kaMI rahe nahIM. ziSya-sAyaMkALane kharekhara samaya kaye kahevAya? sUri-ardhA sUryamaMDalane asta thavA pachI AkAzamAM be traNa nakSatro jyAM sudhI na dekhAya tyAM sudhI ja sAyaMkAlane samaya samaja, ema paMDita purUSa kahe che. ziSya- have AvA vakhate kaI atithi AvI caDe che? sUri-AvI veLAe je atithi Ave te prAya: sthAna ke vizrAmane ja abhilASI hoya, dinabharanA zramathI je thAkele hoya ane rAtrInA aMdhakAramAM AgaLa vadhu prayAsa na karI zake tevo hoya ema ApaNe mAnI laIe. AvA atithine gya sthAna tathA zagyA ApI tene samAdara kare joIe. bAkI atithisatkAra viSe ApaNe ekavAra carcA thaI gaI che. ziSya-rAtrInA samaye dIpaka tathA palaMga vigere kevAM hevA joIe te TuMkamAM jANavA IcchuM chuM. ra-palaMga kivA khATa evAM hovA joIe ke jemAM -mAMkaDa Adi jI bharAI rahI zake nahIM, temaja te eTalAM For Private And Personal Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 88 viveka vilAsa. malIna paNa na hovA joIe ke jethI jatuonI utpatti thayA ja kare. zarIrane kaSTa na pahoMce, ane zAMta rIte nidrA AvI jAya evI khATa pasaMda karavA yogya che. have dIpakanA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke saMdhyAnA samaye je maMgaLakArI dIpa prakaTAvavAmAM Ave te dedipyamAna, sArI tivALe, zabdarahita, manahara ane caLakatA survaNa sarakhA prabhAmaMDaLa yukta hovo joIe. ziSya Ape dIpakanA je lakSaNe kahAM tethI virUddha prakAra levAmAM Ave to sUri-eTale ke je taNakhA mUkate, nAnA AkArane, DAbI bAjue bhamarI khAte, zeDe prakAza ApanAre, pavana ane pataMgIyAne trAsa nahIM hovA chatAM paNa bajhI jatA ane taDataDa zabda karato hoya, te te aniSTane sUcaka gaNAya che. ziSya-nidrAne samaya samipa AvatAM zuM zuM karavuM joIe? sUri-mukhamAMthI tAMbula, kapALa uparathI tilaka, kaMThamAMthI mALA ane zayyA thakI strI eTalA vAnAM dUra karavAM. - ziSya--emana thAya che tethI kevA prakAranI hAni saMbhave? sUri-nidrA samaye je mukhamAM tAMbula hoya te te buddhine nAza kare che, kapALe tilaka heya te te AyuSyane haraNa kare che, kulanI mALA hoya che tethI sarpa AvavAne saMbhava rahe che ane strIo pAse hoya te tethI baLanI hAni thAya che. ziSya-Ape kahA te bhaye buddhigamya thaI zake tevA che. For Private And Personal Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 89 sari--emAM eka vAta khAsa karIne tamArA jevA gRhasthAe dhyAnamAM rAkhavI joie. jUnA kathAnA graMthA ane upadezAmAM pRthaNa zayyAnA siddhAMta jovAmAM Ave che, AjakAla e siddhAMtanuM yathArtha pratipAlana thatu jovAmAM AvatuM nathI e kharekhara zeAcanIya che. ziSya--pRthak zayyAne vistRta bhAvArtha samajavAnI jIjJAsA rAkhuM chuM. sUri-pRtha zayyA eTale bhinna bhinna zayyA ane te zayyA, pati--patnInI ja hAya e spaSTa che. svAmI ane strInI zayyA eka na heAvI joIe. kAraNa ke ema na karavAthI khaLa ane buddhinA nAza thAya che ema AgaLa kahevAi gayuM che. ziSya--pUrva kALamAM evI pRtha zayyA hatI enA kai purAveA ? sUriahu dUra na jatAM ApaNe zrI mahAvIraprabhunuM ciratra je varSamAM eka vAra avazyameva sAMbhaLIe chIe, te caritranA prasa MgAnuM manana karavAthI tame je purAvA mAgo che te maLI zakaze. bhagavAna jyAre garbhAmAM Ave che tyAre trizalA mAtA anukrame cAi svama nIhALe che. svama joyA pachI nidrAmAMthI uThI te siddhArtha rAjA pAse jAya che. have jo pRthak zamyA na heAya ane svAmIstrI eka ja zayyAmAM nidrA letA hAya tA pAse javAnI ane svagna saMbaMdhI vRtAMta kahevAnI vAta caritramAM na Ave e khullu' ja che. strI ane For Private And Personal Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 90 purUSanI eka zayyAne hAnikAraka che. viveka vilAsa. rIvAja dharma ke saMsAradraSTie paNa ziSya--saMsAra daSTie zI hAni ! te na samajAyuM. sUri manuScAnA sa MsAra e pazuonA saMsAra nathI. pazuomAM lagna jevA pavitra saMbaMdha nathI hAtA. saMsAranA cAyAgya nirvAhane arthe lagnanI vyavasthA ApaNA prAtaHsmaraNIya pUrvajoe karI che. lagna e vastuta: brahmacaryanA eka prakAra che--dezavirati brahmacarya pALavA mATe lagna Avazyaka che. have jo lagna, ke je kharU jotAM manuSyAnI pAzavRtti upara aMkuza mukanArU eka sAdhana che, tenA jo durUpayoga thAya ane lagnane nAme atyAcAra sevavAmAM Ave te te lagna nahIM pazu ceAkkasa prakAranA vyabhicAra ja che ema kahI zakAya. ziSya--pRthak zayyAthI maneAvRtti saMyamita rahe, te svIkAryA vinA cAle tema nathI. te sivAya bIje kai lAla kharA? sUri--pRthak zayyAthI gharanA nhAnAM-mhoTAM bALako ane yuvAnA upara eka prakAranI naitika chApa paDe che ane temanu cAritra ujjavaLa bane che. e lAbha kai jevA tevA nathI. ziSya--lagnanA hetu ane pavitratA sabaMdhe sakSisamAM Ape je kahyuM te huM kharAkhara lakSamAM rAkhIza. lagna samaye vara Shao vadhanA lakSaNa eLakhavAnI zAstrIya paddhati hajI mAre ApanI pAse jANavAnI bAkI che. para Mtu viSayAMtara thai jAya evA layathI e carcA jatI karU chuM. For Private And Personal Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 1 2-rAtrI athavA sadhyA samayanA kArya -kalApa saMbaMdhe vizeSa kaMi pUchavuM hoya tA pUchI zake che. ziSyarAtrie kai kai pravRttie varjavI joie ? sUrasujANu manuSya rAtrie devapUjA, AAna, dAna, bhrAjana, tAMbula, vihAra, tathA guptamaMtraNA eTalA vAnA karatA nathI ziSyasnAna, bhAjana ane tAMbulanA niSedha to kharAkhara buddhigamya thai zake tema che. paraMtu devapUjA ane dAna jevI pavitra kriyAnA niSedha zAmATe thayA te samajAtuM nathI. sUri-bhAvapUjAnA ane anuka pAdAnano paNa emAM niSedha thai jAya che ema mAnavAnuM nathI. dravyapUjA huMmezAM vidhipura:sara ja thavI joie. rAtrI-samaye evI pUjAnA vidhi jovAmAM AvatA nathI. alakhata, stavana ane stuti jevI bhAvamaya devapUjA thaI zake che. dAna e eka prakAranI pravRtti vizeSa che ane rAtrInA samaya te banI zake tyAM sudhI AtmadhyAna ane tapa-adhyayanamAM ja vItAvavA joie, evA nirdeza agAu thai cUkyA che. khAkI koIne rImAtA athavA pIDA pAmatA dekhI vastradAna ke abhayadAna ApavuM emAM rAtrI-divasa ke graha--nakSatranA khAdha naDatA nathI. ziSya-guptama traNAne niSedha zA mATe ? sUri--rAtrImAM guptacaro ane nizAcaro ApaNI guptama traNAnA khoTA lAbha na lai jAya eTalA mATe ja AvI For Private And Personal Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir hara viveka vilAsa. sAvacetI rAkhavAnuM sUcavavAmAM AvyuM haze. rAtrInA vakhate thayelI maMtraNA gupta rahI zakatI nathI. kAraNake maMtraNA calAvanArAo jyAre talrInapaNuM jhagamagatA prakAzanI madhyamAM beThA hAya che tyAre guptacarA ADAavaLA satAI ni:sakecapaNe maMtraNAnA bheda kaLI jAya che. prakAzamAM beThelA maMtraNA calAvanArAone hAranA guptacaro barAbara joI tathA sAMbhaLI zake che, jyAre hAra aMdhakAramAM chUpAyelA chadmavezIone oLakhI kahADavAnuM lagabhaga azakaya thaI jAya che. ziSya-have zayanavividha saMdhe e khela kahA te AjanI carcA ATalethIja badha karIe. sUri--pAtAnA pUjya purUSo karatAM uMce sthAne vinita manuSyA suvAnu pasaMda karatAM nathI. vaLI sUtI vakhate paga bhInA na heAvA joie. uttara tathA pazcima dizA tarapha mAthu rAkhavu e paNa ayeAgya gaNAya che. ziSyabAkI svapna ane prAta:kRtya viSe Ape atyAra Agamaca je zikSaNa ApyuM che te hajI mhArA smaraNamAMja che, eTale te viSe huM Apane zrama ApavA mAgatA nathI, ziSya-Arya zAstramAM lagna te eka pavitra saMskAranuM nAma ApavAmAM AvyuM che, te saMskAra zAmATe pavitra gaNAya che ane gaNAvA joie te Ape gai kAle asarakAraka rIte sUcavyu che, chatAM te saMba MdhI vizeSa kaMika jaNAvA tA mahAna upakAra thAya. --lagna e sa'sAranu kendrasthAna che, e kendrasthAna sUri For Private And Personal Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 93. aMze te kendrasthAnamAMthI udbhavatI jeTaluM pavitra hAya teTale gati paNa pavitra hAya che, e vAta samajavI muzakela nathI. AjakAla lagna saMskAra jeTale chinnabhinna ane asta-vyasta thai gayelA che teTalA bhAgyeja anya kAi vidhi kruzAgrasta thayA haze. ziSya--strI-purUSanuM saMmilana e kudaratI vyApAra che, temAM vaLI vidhi-niSedha ane nIti-nIyamA zA mATe? suri--e kudaratI vyApAraneja svAthI ane kAmI purUSoe akudaratI banAvI nAMkhyA che. je lagnagraMthI dvArA e AtmAe pavitra premamAM tallIna thai javA joie, je premalagnanA zItaLa chatra nIce ubhaya AtmAonI sasArayAtrA trividha tApa rahita samApta thavI joie, teja lagnavidhine atyAranA jamAnAe prAya: eka vepAra athavA kraya-vikrayanI vastu banAvI dIdhI che. ziSya te kevI rIte ? sari--Aje lagnanA nAme kanyAvikraya, vRddhalagna tathA mALalagnanA je sarvanAzI kurivAjo pravati rahyA che tenA jarA zAMta citte vicAra karaze tA mArA kathitAzaya anAyAse samajI zakaze. ziSya--kanyAvikrayane Apa zA mATe vakhADI kADho che ? te'mAre samajavuM joie. strI-purUSanu lagna e to kudaratI byApAra che ane e vyApAra sahisalAmatI pUrvaka pravartatA hoya te pachI For Private And Personal Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. eka kanyAnA badalAmAM kAMIka dhana ke delata levAmAM Ave ethI lagnasaMskAra kevI rIte kalaMkita thAya? sari-tamAre prazna upara uparathI jotAM mahatvane lAge che paNa uMDA utarIne tapAsatAM jaNAze ke tamAre prazna alpajJatAmAMthI ja udbhavyo che. pahelI vAta te e che ke lagnanI sAthe jyAre drabyulabha athavA kAmavAsanA joDAya tyAre e pavitra saMskAra paNa rAkSasI svarUpa dhAraNa kare che. dhana levA chatAM strI-purUSa lagnanI graMthI vaDe joDAya che e te pragaTa ja che, paraMta kAma-lebhanI vAsanAo evI daSTa hoya che ke tenA sparza mAtrathI amRta paNa viSarUpa banI jAya che. ziSya-lagnanI pAchaLa keTalIkavAra mAta pitAone dhanalebha rahelo hoya che temaja vRddha purUSanI kAmavAsanA paNa rahelI hoya che; paraMtu ethI lagnasaMskAra rAkSasI svarUpa kema le che te vAta te rahI ja jAya che. sari-zAstramAM tUrI bherInA nAda sAthe ema kahevAmAM AvyuM che ke "jenuM zarIra,zILa, kuLa, dhana, vaya ane vidyA e che vAnA sArAM hoya, tathA jene mAthe vaDIla mANase hoya tene pitAnI kanyA ApavI. have je kanyAnA mAta-pitA dhanabhamAM AMdhaLA banI jAya temaja je sAmA pakSavALA rUpa ke kAmamohamAM aMdha banI jAya to pachI kuLa, zIla, vaya vigere keNuM ane kevI rIte tapAsI zake? lagnanA AvA prAthamika niyamanuM ulaMghana thAya tene koI paNa buddhimAna manuSya lagna kahI zake nahI. For Private And Personal Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. ziSya-dhanane lebha jyAM ugra svarUpa le tyAM pachI kuLa ziLa vidyA ane buddhine vicAra pAtALe pahoMce e huM samajI zakuM chuM ane kanyAvikya tathA vRddha lagna karanArA pakSamAM evI vastusthiti pratyakSa jovAmAM paNa Ave che, paraMtu mArA dhAravA pramANe ethI mAtra be pakSane ja sahana karavuM paDe che. sari-nahIM enI mAThI asara samagra samAja upara thAya che. kanyAne eka vikayanI arthAt vecANanI vastu mAnI levAmAM Ave che ane tadarthe vaparAtuM dhana, nirdoSa bALAonuM zIla haraNa karanAra bhayaMkara mAnava zatrunI garaja sAre che; AthI samAjane kivA saMsArane ochI hAni thAya che ema zuM tame dhAre che? ziSya-kanyAvikraya eka duSTa rIvAja che. kAraNake tethI vara-vadhu pakSanA guNa doSa jANavAne avakAza raheto nathI, paraMtu saMsAranA suvyavasthita baMdhAraNane AghAta pahoMce che e te Ajeja ApanI pAsethI jANyuM. sUri-meM prAraMbhamAM ja kahyuM che ke lebha ane kAma evI vAsanAo che ke draSTiviSa sarSanI jema te vAsanAonI draSTi paDatAM ja amRta hoya te haLAhaLa thaI jAya che. mAtra eka ja udAharaNa ApuM. vastuta: saMgIta vastu bahu suMdara ane AtmavRttine prasAda ApanArI che, paraMtu te saMgIta kulaTA vezyAnA hAthamAM javAthI tenA sparza mAtrathI apavitra ane tyAjya banI gayuM che, vyApAra vastu evI che ke jethI deza-paradezane apAra lAbha thAya. paraMtu game te rIte dravya ja kamAvuM-paIsAdAra For Private And Personal Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. thavuM e vAsanA pacaMDa banavAthI vyApAra paNa manuSyanI adhogatI karAvanAre thaI paDe, tevI ja rIte lagnanI pAchaLa je mAtA pitAne dravya-bha ane vRddha ke azakta purUSane kAma-meha rahe te te paNa adhogatie laI jAya emAM zaka nathI. ziSya-vidhavAonI vadhatI jatI saMkhyA, vyabhicAra ane durAcArane prabaLa banate jate dAvAnaLa ane garbhahatyA jevA nArakIya dazyanI bhayaMkaratA e sarva lagnasaMskAranI bhraSTatAnuM ja pariNAma haze? sari-meM je ema kahyuM hatuM ke lagnanA bhraSTAcArathI saMsAranuM baMdhAraNa kalaMkti thAya che ene paNa eja hetu hate. ziSya-kanyA kene na ApavI e saMbaMdhI spaSTikaraNa paNa zAstramAM te haze ja? sUri-joke te saMbaMdhI vistAra ke je zAstramAM jovAmAM Ave che te sarva Aja kahI zakAya tema nathI tathApi TUMkamAM eTaluM kahI zakAya ke DAhyA mANasee mUrkha, nIrdhana, dUra rahenAra, zUra, mumukSu-melanI icchAvALA ane putrIthI traNa gaNuM adhika umaranAne kanyA ApavI nahIM. ziSya-e sarva niSedhanuM kAraNa paNa kaMIka hovuM joIe. sUri-prathama niSedha mUrkha mANasa viSene che. mUrkhatA kiMvA ajJAnatA sAthe bIjA aneka durtha svAbhAvika rIte ja hoya che. ziSyamUkhanI sAthe sadAcAraparAyaNatA heya te? For Private And Personal Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sarita ziSya saMvAda 7 sUri--sIla, sArA svabhAva, naitika vartana e sarva parama buddhimattA ane jJAna-paripAkanAja lakSaNNA che, e kadAca tame nahIM jANatA hA. mAtra akSarA vAMcatA-lakhatAM AvaDe eTaleja mANasa DAhyo gaNAya e siddhAMta bhUlabharyo che. amuka mANasa keTale jJAnavAna ane vidyAvAna che tenI kasATI ha MmezAM tenA sadAcAra ane sarjana uparathI ja thai zake che. eka manuSya saMsAramAM parama vidvAna manAtA hAya ane eTalu chatAM tenAmAM jo nItiparAyaNutA athavA sadAcAra jovAmAM na Ave te tene akSara-jJAnI kahI zakAya, paraMtu jJAnI athavA vidvAnatA na ja kahI zakAya, sadAcAra e jJAnanA ripAka che. ahIM je mUrkha zabda vAparavAmAM AvyA che, te vastuta: sabhyAsabhyatAthI ajJAna, dharmAMdha thI aNuvAkeph tathA svacchaMdI manuSyA mATeja che. evA mUrkha jAmAtAne kanyA ApavAthI nathI thatu kanyAnuM kalyANu ke nathI thatuM tenuM peAtAnuM kalyANu. ziSya--amuka pAtra mUrkha che ke sujJa tenuM mApa kevI rIte kADhI zakAya ? sUri--e vAta kharI che ke tenA nirNaya sau sau potAnI icchA ane rUcI anusAra kare che, paraMtu kanyAnA hiteSIoe AvA prasaMge je jovAnuM che te mAtra eTaluja ke je pAtranA hastamAM kanyAnuM saMpradAna karavAmAM Ave che tenA vidyA-buddhi 17 For Private And Personal Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir rA viveka vilAsa. ane AcAravicAra kanyAnA vidyA-buddhi sAthe sarakhApaN dharAve che ke nahIM huM jo vabhAva ane buddhi vigeremAM samAnatA jovAmAM Ave te vara-kanyAnA saMsAra bhale sarvottama keATInA kadAca na nIvaDe te paNa sukhamaya te nIvaDeja ema vicAra karatAM jazuAya che. ziSya--lAkaDe mAkaDuM vaLagADI devAnI pracalita paddhatti karatAM A kasoTI hajAra darajje uttama che; eTalu kabula karyA vinA cAlatuM nathI. have khInna niSedhanuM rahasya samajAvo. sUri--pAtra cheka nirdhana paNa na hovu joie. ema kahevAmAM AvyuM che. ziSya--dhana ane vidyA ubhaya vastu ekaja sthAnamAM hoya e prAya: asaMbhavita che. jo dhanavAna vara jovA jaie teA vidyA na maLe ane vidyA jovA jaie teA dhana na maLe AvI sthitimAM kanyA kAne ApavI e prazna tA ubhAja rahe che. sUridhanazALI mAtapitAnA putrA atizaya sukha-svaccha MdatAne lIdhe ke nira kuzatAne lIdhe mUrkha rahI jAya che e keTalIka vAra pratyakSa jovAmAM Ave che. tenI sAthe keTalAka vidyAvatAne paNa parimita sAdhanAnI aMdara saraLatAthI jIvana gujAratAM ane potAnI khuvArImAM lagabhaga ninAvasthAmAM dIvaseA pasAra karatAM paNa joie. paraMtu eTalA uparathI dhanavAna heAya te mUkha ja hAya ane vidyAvAna haiAya te ninaja hAya evA nirNaya karI levA e sAhasikatA che. For Private And Personal Page #138 -------------------------------------------------------------------------- Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 100 viveka vilAsa, Ie. mAtra vyAkaraNa nyAya ke nATyAdinA jJAnathI mANasanuM khAlI peTa bharAtuM nathI. bIjuM vidyAonI sAthe artha upajAvI zake evI buddhizakita paNa pAtramAM hovI joIe. ziSya dara rahenAra pAtrane niSedha zA mATe karavAmAM AvyuM haze? sUri-bahu dUra rahenAra vara pakSanA yathArtha guNadoSa ghaNuM karIne kanyAnA sagA sabaMdhIonA kaLavAmAM AvatA nathI eTale mAtra sAMbhaLelI vAta athavA TuMka paricaya uparaja temanI yegyAregyatAne AdhAra rAkhavo paDe che. vaLI bahu dUra paDI javAthI vara-kanyAnA sagA-saMbaMdhIo eka bIjAne bahu upayogI thaI na zake e paNa eka kAraNa hovuM joIe. ziSya-zUravIra narane niSedha zA mATe? suri-jeke zUravIratAne sadguNa parama AdaraNaya ane upAdeya che. zUratAvinAne mANasa kharuM jotAM mANasanA nAmane paNa gya nathI, paraMtu keTaleka prasaMge zUravIratAnI sAthe alpadazItA ane AvezamayatA jovAmAM Ave che e IcchavA yogya nathI. laDAyaka mANase saheja kAdha ke azAMti nimitta maLatA parama vairInI mAphaka AcaraNa kare che. aidhano prasaMgamAM paNa keTalIka vAra zUravIree kiMcitmAtra hemake AzaMkAne vazavati banI potAnI paramatatAdhavI strIne parityAga kyane dAkha. lAo maLI Ave che AnA kAraNasara zUra pAtrane niSedha karavAmAM Avyo hoya ema lAge che, bAkI dhIra, gaMbhIra ane zAMta evA zara pAtrane mATe e pratibaMdha hoI na zake. ITa ( ma For Private And Personal Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda 101 ziSya--mekSanI IcchA e zuM vastutaH burI IcchA che? sUri-bIlakula nahIM, paraMtu ApaNe ahIM je vicAra karavAne che te kanyAnA bhaviSya viSene che e vAta bhUlI javAnI nathI. eka vairAgI athavA udAsIna purUSanI sAthe lagnagraMthI vaDe joDAyela kanyA saMsArasukhane lhAve kayAMsudhI laI zake e vicArane mAta-pitA kevI rIte aLago karI zake? AvA niSedhanuM rahasya mAta-pitAnI draSTie jovAthI ja ApaNe meLavI zakIe. bAkI mekSanI IcchA jevI pavitra, mahAna ane devI IcchA saMbhavatI ja nathI. kanyA ane tenA saMtAna saMsAra-sAgaranI madhyamAM nIrAdhAra ane nIravalaMba na thaI paDe eTalA mATe ja A sAvacetI ApavAmAM AvI haze. ziSya-putrIthI traNa gaNuM varSa karatAM adhika umaranA pAtrane kanyA na ApavI e vidhi-niSedha te cheka bhUlAI ja gayo che. sUri dravyanI bahulatA sAthe jyAM vRddha purUSanI kAmavAsanA prabaLatA bhegavatI hoya tyAM A niSedha sacavAta nathI. maDAne mIMDhaLa bAMdhavAnI ghaTanAo vartamAna kALe aneka sthaLe daSTigocara thaI zake che. samAjanuM A eka moTAmAM moTuM kamanasIba che. jo ke traNa gaNuM varSavALA pAtranI chuTa e paNa atyAranA vilAsI-vaibhavI jamAnAmAM ghaNuM vadhAre jaNAya che, tathApi jyAM bAra varSanI bAlikA sAthe sATha varSanI vayanA vRddha sAthe lagna niHsaMkecapaNe thatAM hoya tyAM A niSedha paNa Avazyaka che. For Private And Personal Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-purUSa-pAtranA lakSaNe Ape jevI rIte varNavyA tevI rIte kanyA-pAtranA guNa-de tathA parIkSAo paNa zAstranA prAcIna graMthomAM hovI joIe. sUri-te sabaMdhI paNa puSkaLa parIkSAo ane bAhyA lakSaNe jANavA cogya che ane te badhA graMthAdhAre kahI zakAya tema che. ziSya--paraMtu Aje te vArtAlApamAM nahIM paDatAM purUSa lakSaNe viSeja vistRta vivecana thAya e vadhAre sagavaDakAraka thaI paDaze. mArA dhAravA pramANe purUSanI bAhA AkRtI uparathI tenI unnatI tathA avanatInuM mApa nIkaLI zake che. ri-amuka mANasa bhaviSyamAM pUjanIya, sukhI ke kItizALI thaze ke nahIM vigere gupta bAbate paNa purUSanA bAhya lakSaNo uparathI nakakI thaI zake che. tamArI IcchA hoya te ApaNe Aje teja viSaya cacIe. ziSya-bhale, bhavyAkRtI purUSanAM lakSaNo kevo hoya ? sUrije purUSanI chAtI-vakSasthaLa, mukhAkRtI tathA kapALa e traNa vistRta eTale pahelA ane nAbhI, svabhAva tathA svara e traNa gaMbhIra hoya te purUSa prazaMsAne pAtra bane che. ziSya-pUjApAtranAM lakSaNe kevAM hoya? sUri-je purUSanAM kaMTha, pITha, lIMga ane jaMghAe eTalA avaye hasva eTale TuMkA hoya te haMmezA pUjApAtra bane. ziSya-sukhazIla manuSyanA lakSaNo kevA hoya? For Private And Personal Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda 103 sari-jemanI AMgaLIonA parva, keza, nakha, dAMta ane cAmaDI e pAMcavAnAM sUkSma hoya te mANasa pitAnuM jIvana sukhazIlatA pUrvaka vitAvI zake che. ziSya-dhanyavAdane cagya thaI paDe evA purUSanA lakSaNe kevAM hoya? -je purUSanI chAtI vistIrNa haya, be netranI vacceno bhAga, be bAha, nAsikA ane haDapacI eTalA avayavo dIrgha hoya te purUSa dhanyavAdane pya thAya. ziSya-unnatIzIla purUSanAM lakSaNo? sUri-nAsikA, grIvA (DAka) nakha, kAkha, chAtI, ane mukha e cha avayave jenA uMcA hoya te purUSa hamezAM unnatI pAme che. ziSya-kAryasiddhi karI zake evA purUSa zI rIte oLakhAya? sUra-jemanA AMkhanA khUNuM, jIbha, tALavuM, nakha, hoTha tathA hAtha-paganAM taLIyAM e sAta avayava rAtAM hoya teo moTe bhAge dhAryuM kArya siddha karI zake. ziSya-manuSya parIkSAmAM gati, varNa, sneha, svara, teja ane satva e sarva vastuonI kaTI karavI paDe che, temAM pradhAnatA kaI vastune ApavI te keTalIkavAra muzkela thaI paDe che e guMcavADe ubho thAya to zuM karavuM ? sUri-ATalI vAta dhyAnamAM rAkhavI ke gati karatAM varNa, varNa karatAM neha, sneha karatAM svara, svara karatAM teja ane For Private And Personal Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 104 viveka vilAsa. teja-temaja bIjA batrIsa lakSaNe karatAM zuddha satva upara manuSya-parIkSAne hoTe AdhAra rahela che. ziSya-gati ane svara vigere uparathI manuSya parIkSA kevI rIte thaI zake? sUri-manuSyanI cakkasa prakAranI gati uparathI tenA nasIbamAM vAhana-sukha che ke nahIM tenuM anumAna kADhI zakAya che. svara uparathI te AjJAkArI thaze ke AjJAMkita thaze tene nirNaya karI zakAya che. hADanI racanA uparathI tenA bhAgyamAM dhana-vaibhavanuM sukha che ke nahIM te kalpI zakAya che, cAmaDI uparathI tenA bhegepagene nirNaya sahelAIthI karI zakAya che ane mAMsanA pramANa uparathI temaja netranI racanA uparathI saMsAra-sukhanuM tAratamya nIkaLI zake che. ziSya-parantu Ape kahyuM ke gati-svara ItyAdimAM satva sAthI adhika prabaLa hoya che, te satvanuM lakSaNa zuM haze? sUra-satvazIla manuSya hamezAM jJAnI ane puNyazALI hoya che. satvaguNa, rajoguNa ane tame guNa karatAM sarvotkRSTa gaNAya che. rajoguNu manuSyaviSayI ane caMcaLa prakRtivALo hoya che jyAre tame guNI manuSya hamezAM pApI,lobhI ane pramAdI ja hoya che. ziSya-amuka manuSya uMcI gatimAMthI saMsAramAM AvyA che te zI rIte oLakhI zakAya? ra-je manuSya dharmaniSTha, svabhAve suMdara, ati nyuna nidrAvALe, sArAM svapna jenAra, nyAyaparAyaNa ane jJAnabhakata For Private And Personal Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vivekAvalAsa. www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir hastinA. pInasvalpatanubhRzaM mRdugatiH krUrA namatkandharA, stoka piMgalakuntalA pRthukucA ljjaavihiinaannaa| bimboSTI bahubhojyabhojanaruciH kaSTakasAdhyA ratau, gaurAMgI karidAnagandharucirA seyaM matA hastinI // lakSmI ArTa, bhAyakhaLaFpr Krivate And Personal Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 105 hAya te svargamAMthI ja sIdhe saMsAramAM AvyuM hoya ema mAnavuM temaja punaH te svarge jaze evuM anumAna paNa kahADI zakAya. ziSya-manuSya yonimAMthI puna: manuSya nimAM A vyA hoya tenA lakSaNo kevAM hoya? sUri-je manuSya daMbharahita, dayAzIla, udAra, saMyamI, saraLa svabhAva ane kuzaLatAvALo hoya te, manuSya nimAMthI AveluM hoya temaja puna: manuSya nimAM utpanna thaze ema kahI zakAya. zi -tiryaMca nimAMthI Ave tenAM lakSaNe kevAM hoya? sUri-je manuSya svAthI, lobhI, chadriyaparAyaNa, susta ane evA bIjA halakA lakSaNe dharAvato hoya te pitAnuM tiryaMca nimAMthI AvavuM ane pAchuM tiryaMca nimAM javuM sUcavI Ape che. ziSya-narakamAMthI saMsAramAM avataranAra manuSyanAM lakSaNa kevAM hoya? sUri-je mANasa potAnAM sagAM-saMbaMdhIone dveSa karyA karato hoya, kaDavAM vacane bolavAnI Adata dharAvate hoya, mUrkha mANasonI sebatamAM ja AnaMda anubhavate heya, tathA niraMtara regI rahyA karatA hoya te narakamAMthI AvyA che ane pAche narakamAM ja jaze ema samajavuM. ziSya-AvA nirNaye bAMdhI levA e mane vadhAre paDatuM sAhasa lAge che. Apane paNa zuM ema nathI lAgatuM? For Private And Personal Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vika vilAsa. suri-jemane e viSayamAM uMDA utarI vastu svarUpa tapAsavAnuM dhairya nathI temane ema lAge kharuM. paraMtu meM upara je lakSaNe kahyA tene te te gati sAthe mukAbalo karavAmAM Ave te sAhasa ke utAvaLa jevuM kAMIja na jaNAya, ulaTuM taddana sarala ane svAbhAvika ja lAge. ziSya-tyAre eja vAta kRpA karIne, jarA viSayAMtara thavA daIne paNa jaNAve. sUri-tamAre prathama prazna e hato ke amuka mANasa svargamAMthI Avyo che te kevI rIte anumAnI zakAya ? A praznane uttara ApatI vakhate athavA tene vicAra karatI vakhate ApaNe svarganAM nivAsIo-arthAta devatAone vyavahAra bArIkAIthI tapAsavuM joIe. devatAo haMmezAM bhadrika prakRtivALA, parama sauMdaryavALA, vaibhavavALA tathA sadA jAgRta hoya ema manAya che. AvA lakSaNe je manuSyamAM vadhatA-ochA aMze jovAmAM Ave tene deva gatimAMthI utarI Avela mAnavAmAM Ave emAM asvAbhAvikatA ke sAhasiktA jevuM zuM che? ziSya-deva prakRti ane devI AcAra-vyavahAra, deva bhUmimAMthI nIce utaryA pachI paNa rahe, e kema mAnI levAya? sUri-AtmA pitAnA gatakALanA anubhavane jyAre tyAM rahevA deto nathI, te pitAnA saghaLA anubhavane pitAmAM saMgraha jAya che. deva gatimAMthI AvyA pachI AtmAmAM asAdhAraNa parivartana thaI jAya e asaMbhavita che. kahevAnI matalaba e che ke devagatinA saMskAre jemanAmAM De-ghaNe aMze For Private And Personal Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 107 jovAmAM Ave tene te gatimAMthI AvelA mAnavAmAM kaMI kapiLakalpitapaNuM nathI. tevIja rIte tiryaMca ane naraka gatinA saMskAra uparathI paNa evuM ja anumAna nIkaLI zake. ziSya-Apa cheka TuMkamAM patAvI de te kAma nahIM Ave. devagatinA saMskAre jema Ape khulAsAvAra kahI batAvyA tema manuSya-nArakI ane tiryaMca gatinA saMskAra ane tenA manuSya svabhAvamAM rahI gayelA avazeSe varNave teja A vAta barAbara buddhigamya thaI zake. sUri--tamAre Agraha hoya te mane te viSe vistAra karavAmAM harakata nathI.devagatithI taddana ulaTI arthAt virUddha gati narakanI che. devatAonA AcAra-vicAra jevA pavitra ane suMdara hoya che tevAja narakanA jInA AcAra-vicAra apavitra ane kutsata hoya che. tame sAMbhaLyuM te haze ke nArakInuM jIvana parama aMdhakAramaya-dardamaya-ane trAsamaya hoya che. narakagatimAMthI tAjeja Avelo saMsArI AtmA pitAnA junA saMskArane anAyAse vaLagI rahe che. jo ke mULa dazA karatAM saMsAranI dazA keTaleka aMze sudharelI jovAmAM Ave che tathApi lakSaNonI bArIka kasoTI karanAra cikitsakanI draSTie ukata lakSaNenA aMze AvyA vinA rahetA nathI. ziSya-tiryaMca gati viSe zo khulAse Apaze? sUri-pazu-prANuonI suSTimAM kevaLa piMDa poSaNa ane vAsanAdhInatA sivAya ApaNe bIjuM zuM bhALIe chIe? pA For Private And Personal Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 108 viveka vilAsa. zava-prakRti prAya: svArthaparAyaNa ane indriyone vazavattI hoya che. jyAM jyAM AvI indriyaparAyaNatA ane niraMkuzatA jovAmAM Ave tyAM tyAM sujJa purUSa tiryaMcagatinA saMskAra hovAnuM spaSTapaNe kahI de che. e lakSaNemAM manuSya potAnA parama purUSAIthI parivartana paNa karI zake che, paraMtu purUSArthanI prabaLatA ke saMskAranI nIrbaLatA varNavavAne ApaNe uddeza nathI. ziSya-AtmAnA baLa ane parAkrama pAse saMskAre kaMI bIsAtamAM nathI eTalI vAta te huM paNa svIkAruM chuM. have gationA lakSaNa saMbaMdhamAM mAtra ekaja prazna bAkI rahe che. sUri-ane te manuSyani viSene che kharUM kanI? manuSya yonimAMthI Avele AmA niya, dayALu ane udAra lakSaNavALo hoya e vAta sAMbhaLI tamane Azcarya thayuM haze. jyAM kharA manuSyatvane khyAla suddha na hoya ane prAya: pAzavitAne ja manuSyatva mAnI levAnI bhayaMkara bhUla thatI hoya, tyAM manuSyatvanI sAthe dayALutA ane udAratAne saMbaMdha jarA camaka upajAve e svAbhAvika che. ApaNuM kharuM manuSyatva Aje haNAI gayuM che. game te rIte-game tevA anyAya ane pApa karIne paNa dhana-vaibhava ane saMsAra-sukha meLavavuM ene ja ApaNe manuSyanI parama siddhi mAnI beThA chIe, paraMtu te eka e bhayAnaka bhrama che ke je bhrama sudhAravAne bhava-bramaNa karyA vinA chuTake thatuM nathI. ziSya-manuSyatva kene kahevAya? For Private And Personal Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziva saMvAda. 199 sUri-pitAnA sukhano bhoga ApI anyane sukha A pavuM, kumArge ghasaDI jatI indrione saMyamamAM rAkhI vRttionA svAmI-mAleka banatA javuM, AtmAnA dabAI gayelA baLane prakaTAvI savizeSa purUSAthI banavuM eja kharUM manuSyatva che. je manuSyatvanI svarganA deve paNa prazaMsA kare che ane je daza draSTAMte durlabha gaNuya che, te manuSyatva prApta karavA chatAM je tenI kIMmata na samajAya te kharekhara pUjyapAda AcArya mahArAja kahe che tema hAthamAMnA ciMtAmaNane nirarthaka pheMkI devA barAbara che. paNa atyAre e viSayane javA daIzuM. ziSya-ApaNe vartamAna viSaya manuSya parIkSAne hate. sari-manuSya paNa ghaNuMkharA be prakAranA hoya che. eka saraLa svabhAvanA ane bIjA vakra svabhAvanA. ziSya te svabhAva AkRtI uparathI kema jaNAya? suri-je manuSyanAM nAka, AMkha, dAMta, heTha, hAtha, kAna ane paga e sAta avayava sama avasthAmAM hoya to temane saraLa svabhAvavALA ane viSama avasthAmAM hoya te temane vakra svabhAvavALA samajavA. ziSya-ahiMA eka khAsa jIjJAsA uddabhave che ane te e ke manuSyanI AkRti uparathI tenA svabhAva AdinuM jJAna kevI rIte thaI zakatuM haze? sUri-prakRti ja manuSyanI AkRti race che, e kudaratI niyama che. eka luMTArA-cera ke badamAzanI AkRtimAM ane eka manuSyamAna saraLa For Private And Personal Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 110 viveka vivAsa. saraLa zAMta ane tapasvI purUSanI AkRtimAM jamIna AsamAna jeTalo phera jovAmAM Ave che. AnuM kAraNa bIjuM kAMija nahIM paNa te purUSanI prakRti ja temanAmAM vibhinnatA utpanna kare che. have e vibhinnatA kema utpanna thatI haze e praznavicAra joIe. eka krodhI mANasa ke je meTe bhAge kodhamAMja divaso vItAvatA hoya ane vAta vAtamAM cIDAI jato hoya tenA bhAla pradeza upara tathA AMkha-nAka upara vilakSaNa prakAranI rekhAo aMkIta thaI jAya che. je rekhAo zAMta, saraLa ane kSamAvAna purUSanA mukha upara jovAmAM AvatI nathI. tevI ja rIte jemane aMdhakAramAM kAma karavAnI Teva paDI jAya che, AsapAsa khuNe-khAMcA zodhavAnI jemane aNadhAryA prasaMge AvazyaktA paDe che, temanI AMkha ane hAvabhAva vigeremAM khAsa eka prakAranI vizeSatA pratyakSa thaI zake che. e vizeSatA temanA svabhAva ane dhaMdhAne ja AbhArI hoya che. ziSya-kaMIka kudaratI lakSaNe paNa mAnava-zarIra upara hoya che kharA? sUri-purUSanI jamaNI bAjue dakSiNAvartI bhamara hoya te te zubha jANavo ane DAbI bAjue vAmAvarta hoya te te ghaNaja azubha samaja. have je jamaNI bAjue vAmAvartana ane DAbI bAjue dakSiNAvarta hoya te madhyama jANavo. ziSya-zarIra uparanA masA ane phraNa viSe paNa e kaMI niyama che? sUri-purUSanI jamaNI bAjue zukana, phillopiTaka, tala For Private And Personal Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 11 athavA chidra rahita masA hAya kavA jamaNI khAjInu aMga sphure-pharake te te zubhane arthe jANavAM. zaSya-strI ane purUSanA lakSaNeAmAM kai vibhinnatA haze ? sUri-purUSanI jamaNI bAjue je lakSaNA sArAM kahyAM te strIonI tathA strI lagna upara utpanna thayelA purUSanI paNa DAbI bAjue sArAM jANavAM. keTalAka zAstrakAre purUSanI jamaNI bAjue thayelA taravAranA ghAtane paNa sArA kahe che. ziSya-Ape je lakSaNA kahyAM temAM koi eka lakSaNa bIjA lakSaNathI virUddha jatu hAya to ? sU pari-manuSyanA zarIra upara je sArUM athavA mAThuM lakSaNa prakhA hAya te khInna sarva lakSaNAne gANu banAvI deche. paraspara virUddha jatA hAya evA lakSaNAmAM kayuM lakSaNa maLavAna che te tapAsavu eja A kaLAnI khakhI che. ziSyahAtha ane hAthanI rekhA uparathI paNa manuSyanuM bhAvI vAMcI zakAya kharU ? sUri paNa te pahelAM hAtha kAne kahevAya ane tenI racanA kevA prakAranI chete jANI levu joie. sa MskRtamAM jene maNIbanya arthAt kAMDu kahevAmAM Ave che, tenI AgaLanA je zarIranA bhAga che tene pANI kivA hAtha kahIe chIe. hAtha ne eka aMguTho ane khIjI cAra AMgaLIo hAya che. ziSya-e AMgaLIonA nAmeA paNa gAThavavAmAM AvyAM che ne ? For Private And Personal Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sUri-aMguThAnI bAjuethI anukrame AMgaLIone laIe te pahelI je AMgaLI Ave tene tarjanI athavA tiraskAra karanArI AMgaLI tarIke oLakhavAmAM Ave che. ziSya-aMguThA pAsenI AMgaLIne evuM halakuM nAma kema ApavAmAM AvyuM haze? sari-dhAre ke tamAre eka nekara tamArI samakSa atyAre ubhuM rahe chete evuM anucita kArya karIne Avyo che ke tenuM he paNa tame vadhAre vAra sudhI jevA mAgatA nathI, eve vakhate tame tamArA bIjA eka nekarane belAvI AjJA pharamAve che ke A mANasane ahiMthI bahAra kahADI muke?" A veLA tame kaI AMgaLIne upaga kare che tenuM dhyAna karaze te jaNAze, temAM mAtra tarjanI AMgaLI ja kAme lAge che. tiraskAra darzAvavA arthe moTe bhAge A AMgaLI kAmamAM Ave che, eTalA mATe tene tarjanI evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. ziSya-bIjI AMgaLIonAM nAme zA zA che? sari-tarjanI pachI je AMgaLI Ave che tene madhyamAnA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. kAraNake te barAbara madhya bhAgamAM AvelI che. tenI pachI je AMgaLI che tenuM nAma kaMI rAkhavAmAM AvyuM nathI, eTale tenuM nAma anAmikA-nAma vinAnI AgaLI evuM paDI gayuM che. chellI TacalI AMgaLI sAthI hAnI hovAthI tene kaniSThA kahevAmAM Ave che. ziSya hastarekhAo ane lakSaNo jovAmAM strI-purUSa ubhayane karyo hAtha upayogI thAya ? For Private And Personal Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 113 sUri-purUSanA jamaNeA hAtha, paNa te sakhta kAmakAja karavAne lIdhe atizaya kaThaNa thaI gayelA na hAvA joie ane strIonAM DAbA hAtha, jo te ati kAmaLa hAya tA te prazaMsanIya gaNAya che. ziSya-- uttama hAthanu sAmAnya lakSaNa zuM haze ? sUri--je hAtha sparza karatAM uSmAvALA jaNAya, raMgamAM lAlAzayukata hAya, jemAMthI pasInA vahetA na heAya, ne mAMsathI ripuSTa ane kAmaLa hAvAne lIdhe chidra rahita jaNAtA hAya ane vaLI snigdha tathA lAla nakha ane lAMkhI AMgaLIethI AlatA hAya, te hAtha uttama samajavA. ziSya--hatheLImAM vividha ra Mgo dekhAya tA te pratyeka raMganuM pariNAma zuM saMbhave ? sUri--purUSanI hatheLI je lAla raMgavALI hoya te te dhanavAna thAya, nIlavaNI hAya tA te dArUIyA bane, pILI hAya tA vyabhicArI bane ane kAmaracitrI hAya te te daridrI thAya, evA sAmAnya mata che. ziSyahatheLInI sama-viSamatA uparathI kaMi kahI zakAya kharUM' ? sUri-mANasanI hatheLI jo uMcI hoya to te dAtAra thAya, uMDI hoya te te pitA nA dravyathI rahita thAya, DI chatAM sArI rekhAthI yukta hAya tA te dhanavAna thAya ane jo viSama arthAt uMcI-nIcI hoya te te nirdhana thAya. For Private And Personal Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 116 viveka vilAsa. khAthI je tarjanI (aMguThA pAsenI AMgaLI) adhika lAMbI hoya te pitRpakSa tathA lakSmI ghaNI jANavI. ziSya-aMguThAnuM ane bIjI cAra AMgaLIonuM je kudaratI mApa hovuM joIe temAM vadhatA yA ochApaNuM hoya che? sUri-te manuSya dhana dhAnya tathA AyuSyAdimAM bahu hIna dazA bhegave. ziSya-kaI kaI bhAgyazALI manuSyanA maNibaMdha upara javanA jevI paMktio jovAmAM Ave che, tene zuM artha karavo? sUri-je maNibaMdha upara traNa javanI paMkitao hoya te te manuSyanA bhAgyamAM rAja-lakSamI arthAt rAja-vaibhava che, ema samajavuM ane je te hAthanI pAchaLa paNa hoya to te rAjA karatAM paNa adhika sukha-vaibhava prApta kare ema kahI zakAya. ziSyahave evI paMktio je mAtra be ja hoya che? sari-te te rAjAne maMtrI kiMvA mahaTe dhanavAna ke prakhara paMDita bane ane jo eka java rekhA hoya te paNa tenA bhAgyamAM vaibhava ane yaza te rahe ja. ziSya-hAthanI rekhAonA saMbaMdhamAM sAmudrika zAstrane sAmAnya abhiprAya ke che? sari-je manuSyanA hAthanI rekhA sUkSma-pAtaLI, snigdha -snehavALI, gaMbhIra-uMDI, lAMbI, madha sarIkhA bhurA raMgavALI, pAchI na vaLelI ane cheda rahita hoya te te zubha jANavI. ziSya-tyAre kevI rekhAone zubha na jANavI te paNa spaSTapaNe dazAvyuM haze? For Private And Personal Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir mUri ziSya saMvAda 117 sUri-je hAthanI rekhAo chedAelI, phAMTAvALI, lukhI ADI avaLI, sthAnabhraSTa thayelI, kharAba varNanI, vacamAM TUTI jatI, raMge kALInalavaNI tathA pAtaLI hoya te te azubha jANavI. - ziSya-Apa je rekhAone zubha phaLa ApanArI kahe che tene jarA vistAra kahI saMbhaLAvaze? sUri-manuSyanA hAthanI rekhA je lAla ane UMDI hoya te te udArapaNuM Ape, madha jevA bhUrA raMganI hoya te te sukha Ape, pAtaLI hoya te te lamI Ape ane mULathI cheDA sudhI cheda rahita hoya te te saubhAgya Ape. ziSya-phAMTAvALI ane chedAelI hoya che? sUri-phaTAvALI rekhA kaleza ApanArI, chedAyelI jIvitana saMzaya upajAvanArI, kaThaNa rekhA kharAba anna ApanArI tathA ADI-avaLI rekhA vinAza karanArI nivaDe. ziSya-vaibhava, AyuSya ane pitRsukhanI khAsa rekhAe paNa hAthamAM hoya che? sUri-maNibaMdhanI pAsethI pitRsukhanI rekhA nIkaLe che, kaniSTA AMgaLInA nIcenA bhAgathI dhananI eka ane AyuSyanI eka ema be rekhAo nIkaLe che. A traNe rekhAo tarjanI ane aMguThAnI vacamAM cAlI jAya che. ziSya-paNa tenuM phaLa zuM maLe che te rahI gayuM ? sUri-jemanI ukta traNe rekhAe saMpUrNa ane deSa For Private And Personal Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 118 viveka vivAsa. rahita hoya temanA kuLa, dhana ane AyuSya paripUrNa hAya che ane jo te rekhAe yathAyeAgya na hoya teA kuLa-dhanAdimAM eTalI uNapa samajavI. ziSya-eja vAta jarA vadhAre spaSTa thAya ema icchuM chuM. sUri kaniSThA AMgaLInA nIcenA bhAga jene karabha kahevAmAM Ave che, tyAMthI nIkaLelI AyuSyanI rekhA jeTalI AMganIone ullaMghana karI jAya teTalI AyuSyAnI paccIsIe samajI levI. ziSya-AyuSyanI rekhAmAMthI je phAMTA nikaLe che tenA hetu zuM haze ? sUri--AyuSyanI rekhAmAMthI je kAMTA maNima dha sAme gayA hoya te lakSmInA denArA ane AMgaLIo tarapha gayA hoya te ApadA denArA samajavA. ziSya-dhana ane AyuSyanI rekhA viSe zuM samajavuM ? sUri-dhananI ane pitAnI rekhA je cheDe maLI jAya te gRha--kuTuba sArI rIte cAle ane jo te e rekhAe maLI na hoya te gharanA bhaMga thAya. ziSya-urdhva rekhA kAne kahe che ane te keTalA prakAranI hAya che? sUri--maNIma thI uMce gayelI rekhAne urdhva rekhA kahevAmAM Aveche. te pAMca prakAranI hAya che. eka maNIkha dhathI a MguThA sudhI jAya che te rAjya tathA sukhanA lAbha arthe hoya che. bIjI maNikha dhathI tarjanI AMgaLI sudhI jAya che te rAjasukha athavA For Private And Personal Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 119 rAjaRddhi arthe hAya che. trIjI maNibaMdhathI madhyamA AMgaLI sudhI jAya che te uparathI mANasa AcArya, rAjA athavA senA pati thaze ke kema ene nirNaya karI zakAya che. ceAthI miNukhaMdhathI anAmikA AMgaLI taraph jAya che tethI mhoTA dhanavaMta -sAvA thaze ke kema e kaLI zakAya che ane pAMcamI maNibaMdhathI kaniSThA AMgaLI tarapha jAya che tethI leAkeAmAM zreSTa ane sArA pratiSThAvALA thaze ke nahI tenu anumAna kahArDI zakAya che. ziSya-srI prAptinuM sUcana thAya evI e rekhA nathI hAtI zuM? sUriAyuSanI rekhAthI kaniSThAnA aMta tarapha je rekhA jAya che te strI-prAptinI samajavI. jo A sama hoya te zIyaLavatI strI maLe ane viSama hAya tA durAcAriNI maLe. ziSya--bhAi-hena sUcavanArI rekhAe paNa hAthamAM haze ? sUrimaNibaMdhathI AyuSyanI rekhA sudhI jeTalI rekhAe spaSTa hAya teTalA bhAi jANavA ane jeTalI aspaSTa hoya teTalI heMne jANavI. ziSya--bhAI --henanA AyuSanuM nirmANapaNa te uparathI kalpI zakAya kharU ? sUri bhAi ane haeNnanI rekhAe jo aspaSTa temaja TuMkI hoya te temanu athAt bhAIhenanuM AyuSya truTita jANavu. For Private And Personal Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 1ra0 viveka vilAsa. ziSya-putra sUcaka rekhA kyAM hoya che? sUri-aMguThAnA mULa pAse jeTalA java hoya teTalA putra jANavA. ziSya--ane te madhya bhAgamAM hoya che? sari-aMguThAnA madhyabhAgamAM je java hoya che tethI vidyA-caza ane lakSmI maLe. te sivAya je jamaNA hAthanA aMguThAnA madhyabhAgamAM hoya to te mANasane janma zukla pakSamAM ane DAbA hAthanA aMguThAnA madhya bhAgamAM hoya te kRSNa pakSamAM thayela hovA joIe ema mAnavuM. eka karatAM adhika java A sthaLe hoya te te sarvanuM phaLa eka ja prakAranuM samajavuM. ziSyahAthamAM matsya AdinA cinho hoya to tenuM pariNAma zuM Ave ? sUra-manuSyanA hAthanA mULa bhAgamAM je ekaja masyA hoya ane te sAmA mukhane hoya te tethI lakSmInI vRddhi thAya. kadAca banne hAthamAM eka eka hoya ane te saMpUrNa hoya te pachI lakSmInI atizaya vRddhi thAya emAM zaka ja nathI! ziSya-lakSmInI vRddhi sUcavanArAM bIjAM evAM cinha hoya che? sUri-samudranI putrI-lakSmI kahevAya che. samudrane ratnA karanI upamA ApavAmAM AvI che. jeo A samudrane kheDI zake teo ghaNuM dhanavAna bane e spaSTa ja che. samudrane kheDavAnI gyatA kenAmAM hoya e praznane uttara hAthanI rekhAoma For Private And Personal Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSyasaMvAda. 121 paNa maLI Ave che. jemanA hAthamAM matyanI kaI jAtivizeSa, magara, zaMkha, kiMvA kamaLa pikImAMthI koI vastunuM spaSTa cilDa heya te te samudra upara sAhasa kheDI zake ane pariNAme pisAdAra paNa banI zake ema kahevAmAM harakata nathI. A cinhonA saMbaMdhamAM eTalI vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke jo upara kahyA te cinho pitAnI sanmukha hoya te haMmezA sArAM phaLe Ape ane jo te sanmukha na hoya te aMtakALe zubha phaLa Ape. ziSya -emAM paNa spaSTato-aspaSTatAne bhedabheda khare ke ? sUri-masya Adi cinho je hAthane viSe spaSTa hoya te anukrame se, hajAra, lAkha ane koDa dravya Ape che; paNa je te chinnabhinna tathA aspaSTa jevA hoya te alpa dhana Ape evI mAnyatA che. ziSya-siMhAsana, sUrya ane caMdranA cinha paNa mAnava hastamAM hoya ? sUrije mANasa sArvabhauma rAjA thavAne nimAyelA hoya tenA hAthamAM siMhAsana, sUrya, naMdyAvarta, caMdra ane tAraNa AdinA cinho hoya che. A cinho ja sArvahinAma rAjapadanA sUcaka che. cakravattI rAjA thavAnuM jenA bhAgyamAM hoya tenA hAtha mAM dAMDA sahita chatra tathA be cAmaranI rekhAo paNa hoya che. ziSya--padavI ane dhaMdhAne chAjatA cinho ja bhAvI kathanamAM agatyane bhAga reke che, ema e uparathI kahI zakAya. For Private And Personal Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 12 viveka vilAsa. sUri-vastutaH ema ja che. dAkhalA tarIke jenA hAthama vajanuM cinha hoya te rAjA thAya, devamaMdiranA AkAranI rekhAo hoya te dhArmika thAya, zrI vatsanuM cinha hoya te te sukhI thAya; pAlakhI, ratha, ghoDo, hAthI tathA baLada pramukhanA rekhAkAra hoya te te digavijayI senApati thAya. chatrIza AyudhomAMthI eka paNa Ayudha je rekhAmAM AveluM hoya te te zatruthI ajeya ane jayavaMta rAjA bane. bIjuM udAharaNa laIe. jenA hAthamAM nhAnAM-moTAM vahANenA AkAre gaThavAyelA hoya te suvarNa, rUpuM ane ratna vigerene svAmI thAya temaja vahANanA vepArI tarIke sArI nAmanA meLave. jenA hAthamAM haLa-mUsaLa (sAMbeluM) khAMDaNIo ane trikoNa rekhA ItyAdika cinha hoya te kheDUta thAya. jenA hAthamAM gAyane gaLe bAMdhavAnA deraDAnuM spaSTa cinha hoya te manuSya ghaNI gAyane svAmI thAya, kamaMDaLa, dhvaja, kaLaza ane sAthIonA cinho hoya te mahA samRddhivAna thAya. ziSyacakkasa prakAranA cinho uparathI manuSyanuM bhAvI kevI rIte ghaDAya te samajAyuM. have jarA urdhva rekhAo viSe vicAra karI laIe. sUra-prabhutA ApanArI, dhArmikatA ApanArI tathA padavI ApanArI rekhAonA varNana paNa zAstramAM maLI Ave che. - ziSya-prabhutA ane dhArmikatAnI rekhA kyAM AvelI hoya che? For Private And Personal Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 123 sUri-anAmikA AMgaLInA chellA parva upara rahelI ADI rekhA prabhutA ApanArI gaNAya che ane teja anAmikAnI taLe uMcI "urva rekhA hoya te tene dhamarekhA samajavI. vaLI A banne rekhAo je madhyamAM AMgaLInI nIce hoya to te daridratA ane adhArmikatAnuM sUcana kare, arthAt te manuSya daridra ane amita thAya. tarjanI AMgaLI ane habaMdhanI vacce te AvelI hoya to te sukhe maraNa ApanArI thAya. ziSya-sukha-samAdhie mRtyu nipajavuM e paNa ahobhAgya? sUri-kema nahIM ? mRtyu sudhare te AkhuM jIvana sudharyuM ema ja mAnavuM! tapa-japa vigerene Azaya paNa eve ja hoya ema keTalAka paMDita purUSa kahe che. mRtyu vakhate vyAmaha ane vAsanA manuSyane atyaMta rIbAve che. paraMtu tapasvI manuSya ke jene zarIra-dhana-parivAra uparathI cAha cAlya gayela hoya che tene pelI vAsanAo bahu rIbAvI zakatI nathI. tethI te bahu sukha-samAdhI e paMcaparameSTinuM ke ISTadevanuM smaraNa karatAM dehAMtara karI jAya che. ziSya-mRtyu vakhate jevI mati rahe che tevIja gati thAya che; ema je kahevAmAM Ave che teno paNa eja bhAvArtha haze? sUri--e viSaya ApaNe anya koI prasaMgane mATe rahevA daIzuM. atyAre te hastarekhAo viSe ja saMpUrNa vArtA For Private And Personal Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 124 viveka vilAsa. lApa karI laie. huM dhArUM chuM ke have tamAre e saMbaMdhamAM bahu pUchavAnuM nathI. ziSya------mAtra e-cAra jIjJAsA raju karI A viSaya baMdha karIza. Ape padavI sUcaka ane satatI sUcaka rekhAonI haiyAtI paNa jaNAvI hatI te ? sUri------aMguThA ane pitAnI rekhA emanI vacce ADI rekhA hoya teA te paDhavI ApanArI samajavI, temaja matsya ane aMguThA vacce rahela rekhAone satatInI rekhA samajavI. ziSya--kayA rogathI mANasanu kayAre mRtyu thAya te kaI rekhAe uparathI jaNAya kharU? sUri---temAM eka vAta ja evI che ane te eja ke jenA aMguThAnI nIce kAkapaTTu arthAt kAgaDAnA paga sarakhI rekhA hoya te mANasa chellI avasthAmAM zULanA rogathI mRtyu pAme; te sivAya vadhu kAMi jANyuM nathI. ziSya-keTalAka sAmudrika vettAe hAthanI AMgaLIo sIdhI bhegI karAvI viSya kahe che te kevI rIte ? sUri--cAre AMgaLIonAM AMtarAM jo chidra vinAnAM hoya, eTale ke cAre AMgaLIo bhegI sIdhI joDI rAkhe ane temAM jo chidra na dekhAya te te purUSa dravyanA saMcaya kare ema jANavu. jo chidra dekhAya to te purUSa dAtAra thAya. ziSya--cAkkasa AMgaLIonI vacamAM ja chidra jaNAya to tenuM phaLa zuM maLe ? sUrintarjanI ane madhyama e e AMgaLIonI vacce For Private And Personal Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 15 sUri ziSya saMvAda. chidra dekhAya te AyuSyanA pahelA tRtIyAMzamAM-trIjA bhAgamAM madhyamA ane anAmikA vacce chidra dekhAyatA AyuSyana bIjA tRtIyAMzamAM tathA anAmikA ane kaniSThA emanI vacce chidra dekhAya te AyuSyanA trIjA tRtIyAMzamAM; zrImAna leAke paNa bhAjana avasare du:kha pAme evA keTalAka AcAyani mata che. ziSya AMgaLIonA TeravA upara je bhamarIo AvelI che te paNa kAMi sUcana karatI haze ? sUri-aMguThAnA tathA bIjI cAre AMgaLIenA agra bhAgane viSe jamaNI bAjue bhamarI khAtA Avatta (bhamarA hAya to zreSTha jANavA. ziSya-nakha jovAthI kai anumAna nIkaLI zake ? ri-nakhanA saMbaMdhamAM evA sAmAnya niyama che ke jo te rAtAM, snigdha, aNIvALAM, uMcA ane AMgaLInA chellA TeravA nA ardha bhAgathI nIkaLelA hoya teA zubha samajavAM ane jo te chIpasarakhAM, kALAM jADAM, agrabhAgamAM phuTelAM, nIlavarNa, nisteja, lUkhA ane vAMkAM heAya te te adhama samajavA. ziSya-nakha upara je sapheda biMdue keTalIkavAra jovAmAM Ave che tenu zuM ? sUri-hAtha paganA nakha upara jo sapheda biMdu utpanna thaI keTalAka dIvasa sudhI rahI pachI nAza pAmatA heAya te te zreSTha che; evuM rAjA bhAjanuM kathana che. For Private And Personal Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 126 viveka vilAsa. uparathI keTalAkeA AyuSya pramANa paNa sUri-tarjanI AMgaLInA nakha je vAMkA hoya te te manuSya pacAsa varSa, madhyamAnA nakha vAMkA hAya tA te tetrIsa vaSa ane cAra mAsa, anAmikAnA hAya to pacIsa varSa ane kaniSThAnA hAya tA sADA khAra varSanuM jIvita jIve. www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ziSya-nakha kahI de che te ? ziSya-aMguThAnA nakhanI te| kai vAtaja na karI ? sUri-jenA aMguThAnA nakha vAMkA hoya te mANaza dharma ane tIrthanI sevA kare tathA jenA aMguThAneA nakha kAcabA jevA hAya te mANasa bhAgyahIna thAya. ziSya-dharma ane tIrthanI sevA karavA jeTaluM sAmarthya paramAtmA sAne Ape evI prArthanA sAthe AjanA viSaya samApta karIzuM. zAstramAM paNa kahyuM che 'madhureNu samAyapet !' dharma ane tIrthonI sevA karanAra mahAnubhAveAnA smamaraNu uccAraNa karatAM jagatamAM zrIjI madhuratA asabhavita che. ( 6 ) ziSya-ApanA smaraNamAM haze ja ke purUSa lakSaNAnuM vana karatI vakhate Ape vadha-lakSaNA viSe vivecana karavAnu vacana ApyuM hatuM. sUri-te vAtanu smaraNa ApavAnI kazI AvazyaktA nathI. A saghaLA saMsAramAM ramaNI nAmaka mULa, te tyajatAM tyAgyu badhu kevaLa zAka svarUpa" athAt strIne jo A sa'sAramAMthI bAda karavAmAM Ave to khAkI kai ja na rahe, ema kahIe temAM For Private And Personal Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 127 atizati nathI. tame eka saMsArI purUSa che. saMsArI purUSa strInA AcAra-vicAra ane lakSaNe saMbaMdhI prazna kare emAM kaMI Azcarya nathI. ziSya-strI e narkanuM dvAra che ema na kahI nAkhatAM saMsArIone upayogI thaI paDe evA viSayamAM paNa Apa sahAnubhUti pUrvaka vArtAlApa kare che e ApanI mahAna udAratA che. ApanA sthAne anya koI hoya te temanI sanmukha A praTana lAvatAM saMkocAvuM paDe. sUraema saMkocAvAnuM kazuM kAraNa nathI. strI enarkanuM dvAra che e kathana tamane apriya lAgatuM haze ane ema lAge te banavA joga che. mAtra eTaluM samajI lyo ke strI e narkanuM dvAra che ema kahevAmAM strIo pratyenI purUSavanI vAsanAne. maMdIbhUta karavA sivAya bIjo koI Azaya nathI. vastuta: tamAma strIo narkanA dvArabhUta che ema nizcaya pUrvaka kahevuM, e eka prakAranuM sAhasa che. "vaduranA vasuMdharA saMsAramAM satI sannArIo paNa hoya che. teo mahApurUSane janma ApI, sevApremanI bhAvanAone mUrtimaMta svarUpa ApI jagatane je anupama saMdarya arpe che, tenI pAse yegIo paNa kSaNavAra digamUDha banI jAya che. ziSya-te pachI strIonI hada uparAMta niMdA karavAnuM kAraNa zuM? sUri-ene mATe je kaI javAbadAra hoya to te purUSa : - For Private And Personal Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 128 viveka vilAsa. ja che. purUSAe jyAre strIone kevaLa kAminI ane ramaNI banAvI dIdhI athAt nArI jAtine mAtra kAma joga ane ramaNa-kriDAnI eka putaLI mAnI lIdhI tyAre karUNAsAgara AcAryo, ane upadezakane e mehadhakAra dUra karavA nArI jAti pratye kaThera thavuM paDayuM. je purUSe potAnI maryAdA saMbhALI zakatA hota te strI jAtinI AvI avamAnanA kadApi thAta nahi. ziSya-maryAdA Apa kene kaho cho te mAre jANavuM joIe. sari-purUSa athavA strIe vivAhita thayA pachI pitAnI vAsanAone maryAdita karavI joIe, ema zAstramAM spaSTapaNe kahevAmAM AvyuM che. purUSa strIne kivA strI purUSane game te upabhega ke upayoga na karI zake. strI-purUSanA lagna e pAzava vRttine piSavA mATe nathI, paraMtu kharuM jotAM parasparane niyamamAM rAkhavA mATe che. lagnane eka prakAranA brahmacaryanI je upamA ApavAmAM AvI che, te A maryAdA kivA niyamane laIne ja. lagna e dhArmika baMdhana che, te purUSa ane strIne vyabhicArI thatA aTakAve che. paNa te kayAre ? patI niyama ane yathAvidhi rahI zake te ja. anyathA svachaMda vartana ane vyabhicAramAM vastutaH kaMI ja bheda nathI. ziSya-maryAdAno jhAkhe khyAla AvI zake che. sUri-spaSTa khyAla ANavA mATe puSkaLa vivecana thavuM For Private And Personal Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 129 sara ziSya saMvAda. joIe. lagna vakhate strI-purUSa parasparane kevA vacano Ape che, parasparamAM kevI pratijJAo kare che te saghaLI maryAdAonuM varNana, hAla turatamAM thaI zake nahIM. ziSya-tyAre e vAtane egya prasaMga mATe rahevA devI eja ucita che. purUSe kevI kanyA sAthe lagna karavuM tyAMthI ja ApaNe viSayanI zarUAta karIe. sUra--badhu-bAMdhava vALI, sArAM lakSaNa yukta, lAvayavatI, ucca kULamAM janmelI, uttama jAtinI, rUpavatI ane jenA zarIramAM kaI jAtanI khAmI nathI evI kanyA sAthe purUSa lagna karavuM. ziSya-bIjAM vizeSaNe te ThIka. paNa kanyA, badhu arthAt bhAIvALI hovI Ie ema kahevAne hetu zuM haze ? sUra-emAM vividha hetuo jovAmAM Ave che. koI kahe che ke je kanyAne baMdhu-bApe hoya te kanyA putra ratnano janma ApavAnI yogyatA dharA ! zake che ane je kanyAne mAtra heneja hoya, bhAI eka paNa na hoya te maTe bhAge putrIene ja janma Ape . putra e jema manuSya che tema putrI paNa manuSya che-vastuta: kaMI gaMbhIra lAbha hAnine A prazna nathI. tathApi oNTe bhAge putranI IcchA vadhAre baLavatI jovAmAM Ave che, eTalA ja mATe Avo niyama sUcavAye haze, bIje mata e che ke badhu, bahena ane banevInA ApattinA sama For Private And Personal Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kayAre kahevAya? jIvanamAM Ave che. emAM e mATe 30. viveka vizvAsa yamAM upayogI thaI zake che. je bhAI na hoya te te kanyAne pitAnA pitRgRhamAM kaI jAtane AdhAra maLatuM nathI. trIjuM kAraNa e paNa kahevAya che ke je kanyAne badhu hoya che te parapurUSe pratye badhupaNunI pavitra bhAvanA rAkhI zake che. evI rIte aneka matAMtare joi zakAya che. ziSya-vArU, kanyA vivAhane thaI kayAre kahevAya ? sUri-jUdA jUdA dezamAM e mATe jUdA jUdA niyame jaNAvavAmAM Ave che. griSmatA pradhAna dezamAM kanyAo vahelI vivAhane cagya thAya che. chatAM seLa varSa nI umara ! je niyama bAMdhavAmAM Avyo che te samucita che. ziSya-nhAnapaNamAM putra-putrIone paraNAvI devAne rIvAja kayArathI pracalita thaye haze? sari-mane ema lAge che ke hiMdanA aitihAsika madhya yugamAM jyAre samAja ane deza cheka chinna bhinna avasthAmAM AvI paDayA hatA, te vakhate jema bane tema jaladI pitAnI kanyAone vivAhita karI nizcita thavAne mArga zodhAyela hevo joIe. koIpaNa rIvAja vya kAraNa vinA janma nathI, paraMtu te kAraNe dUra thayA pachI tevA rIvAja ne vaLagI rahevuM e eka prakAranI jaDatA sivAya bIjuM kAMIja nathI. madhyakALanI aMdhAdhunI vakhate musalamAna amIra umarA hiMdu kanyAo sAthe vivAha karavAnI haTha pakaDatA, evA prasaMge ItihAsamAM ghaNIvAra jovAmAM Ave che. je hiMdu kanyAo For Private And Personal Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 131 khAdhyavayamAM ja vivAhIta thaI gai hAya teA pachI vidhamI A taraphathI tevI mAMgaNI AvavAnA bhaya rahe nahIM. khALalagnanA rIvAja pracalIta thavAmAM AvAM gaMbhIra kAraNeAja heAvA joie. ziSya--mALalagna pracalita rahe tethI Apane nukazAna jevu zuM jaNAya che? sUri-nukazAna mAtra eTaluM ja ke saMsAra narkanA rUpamAM palaTAi jAya ! nisteja mukhavALAM yuvaka-yuvatIonAM ToLAM ja khALalagnanI bhayaMkaratAnA pracAra zuM nathI karI rahyAM? je A pUrva je eka kALe peAtAnA yogabaLa ane AdhyAtmika sAma vaDe iMdranuM siMhAsana DAlAvI zaktA hatA te pUrvajonA saMtAnane Aje peTa puratuM anna ane vastra meLavavAnAM paNa sAMsA paDe che ! zarIrabaLa ane maneAmaLane nAme Aje mIMDuM mUkAyu che! cAvana ane maLa e zabdo mAtra hiMdanA bhASAkASamAMja rahI gayA che ! e sarva parINAma bALalagna jevA kurIvAjonuM ja che ema kahyA vinA cAlatu nathI. ziSya-TukAmAM samAja ane dezanI aAgatimAM bALalagna nimittabhUta che emaja ne ? sari--eka anAcAranI sAthe bIjA seMkaDA anAcAra joDAyelA haiAya che. khALa vayamAMja Arogya ane zaktine nAza thai javAthI mana paNa cheka zithila ane vyagra manI jAya che. pachI e manamAM pApane praveza karavAmAM mahu aDacaNa naDatI nathI. nabaLuM paDeluM mana dIvase dIvase durAcAra tarapha dhasaDAtu For Private And Personal Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. jAya che. chevaTe pApanI paraMparA eTalI badhI vRddhigata thaI jAya che ke mULa kAraNane patto lAga e paNa muzkela thaI paDe che. kahevAno matalaba e ja che ke AvA kurIvAjone ugatAmAM ja dAbI devA joIe. ziSya-ApaNe vartamAna viSaya vadha-parIkSAne hate. keTalIka vadhUo patihaMtAnA lakSaNavALI gaNAya che te zI rIte? sUri-je strInA paganI kaniSThA Adi cAra AMgaLIomAM kaniSThAthI laIne eka, be, traNa, athavA cAre AMgaLIo cAlatI vakhate bhUmIne aTakatI na hoya te te strI anukame eka, be, traNa tathA ca ra bhaktone mAre. ziSya-kaMkAsa priya nArInA lakSaNe kevAM hoya? sUrije strInA paganI ekAdI AMgaLI koIpaNa rIte pramANa karatAM nhAnI hoya to te jenI tenI joDe kalaha karanArI nivaDe. ziSya-paganA aMguThA uparathI kaMi parIkSA thaI zake? sUra-je strInA pagano aMguThe cheDe goLa, vake, sukAcele, nAne, capaTa, athavA lAMbo ane bIjI AMgaLIothI jUdo paDI gaelo hoya te te rI dUSita-arthAt doSavALI jANavI. . ziSya-paganI pAnI-pATalI viSe evuM kaMI kathana che? -je strInA paganI pATalI maheTI hoya te paNa thAya, lAMbI hoya te te kevI thAya, uMcI hoya te te durAcAriNuM thAya, ane uMcI-nIcI hoya te te nIMdanIya thAya. For Private And Personal Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 133 ziSya-te sivAya bIjA evAM ghaNuM lakSaNe haze? sUri-saMkSiptamAMja te sarva lakSaNe ekI sAthe kahI dauM chuM. je strI cAlatAM pagavaDe dhULa upADe, jenA pagane aMguTho bIjI AMgaLI pA karatAM bahu jADehoya, je cAlatI vakhate pagane cokkasa sthAne mukI zake nahIM, jenA paganI tarjanI ghaNuM lAMbI hoya, jenA paga chUTI AMgaLIvALA, jADA ane pahoLA hiya, cAlatAM jenA pagamAMthI zabda thato hoya, jenI zuMTI jADI hoya, jene page paraseve ghaNe vaLate haya, jenA paganI pIMDI uMcI ane baMdhAyelA jevI hoya, jenI jaMghA jADI athavA kAgaDA jevI hoya, jenA hIMcaNa mAMsa rahita, ghaDAnA taLIyA jevA, DhIlA sAMdhAvALA ane kRza hAya, jenI laghunIti ghaNI dhArAvALI hoya, jenI keDa sukI, sAMkaDI, ane pahoLAImAM vIsa AgaLathI vadhAre yA ochI hoya, jenuM udara mRdaMga, java tathA bhUrA keLAnA AkAra jevuM hoya, jenI nAbhI ghaNI uMcI hoya, jenI kRkha karacalIvALI, vALanA bhamarAvALI ane urI hoya, jenA be stana vacce aDhAra AMgaLathI ochuM athavA adhika aMtara rahetuM hoya, jenA DAbA stana upara tila athavA kaMI kALuM cinha hAya, jeno DAbe stana, cAnIne DAbe bhAga ane DAbe pAse UMce hoya, jenA khabhA sAMkaDA, pahelA ane mAMsa rahita hoya, jenA khaMdha uMcA tathA vAMkA hoya, jenI kAkha uMDI tathA mAMsa vinAnI hoya, jenI Deka meMDhA sarakhI TuMkI athavA bagalA sarakhI kivA uMTa sarakhI lAMbI hoya, jenuM mukha vAgha sarakhuM hoya,jenI haDapacI kALI hoya,hasatAM jenA gA For Private And Personal Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 134 viveka vilAsa. lamAM kuvAsarakhA khADA paDatA hAya, jenI jIbha kALI, sapheda athavA jADI DAya, je ahu hAsya karanArI hAya, jenu tALavuM kAgaDA sarakhuM uMcu' hAya, dAMtanA peDhA jAMbu sarakhA raMganA hAya, jenI najaramAM kaTAkSa bharyA hoya, jenI AMkha khIlADA tathA pArevA sarakhI athavA kALI athavA caMcaLa hoya, je dhaNuM mAna rAkhanArI hAya kiMvA aDu bakavA karanArI hAya, jene nIcalA heATha, mAthuM, mukha tathA nAka e jADAM hoya, jenAM kAna supaDA sarakhA hAya, jenA hATha TuMkA athavA lAMbA hAya, jenI banne bhrUkuTIe sAthe maLelI hAya, jenuM kapALa ghaNuM sAkaDuM, uMcu-nIcu, lAMbu, rAmavALu, traNa AMgaLathI echuM athavA adhika, khaMDita rekhAvALu athavA tadRna rekhA rahita hAya, jenA mAthAnA vALa lUkhA, jADA, aNIe phAMTAvALA ane keDathI paNa nIce utare eTalA lAMbA hAya, jenA eka rAmakUpamAM eka karatAM vadhAre ane jADA rAma hAya, jenA nakha phulelA, sapheda athavA supaDA jevAM hAya, jenI nasA AkarI hAvAthI joi zakAya nahIM evI hAya, jenA zarIranI kAMti bhUrA raMganI hAya, je ghaNI kALI, ghaNI gArI, ghaNI jADI, ghaNI pAtaLI, ghaNI lAMkhI, ghaNI TuMkI ane khaDabacaDA aMgavALI hAya, jenA zarIranA AMgaLI vigere avathavA AchA athavA adhika hAya, jenI cAmaDI zuSka tathA kaThaNu hAya, je zarIranI pavitratA jALavatI na hoya, jenA zarIramAM rAga sa McArI rahelA hoya, je svadharma nA dveSa karanArI hoya, paradharma ne viSe Asakita dharAvatI hoya, je nIca karma mAM prIti For Private And Personal Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 135 rAkhatI hoya, jenI mAnI tathA benanI saMtatI jIvavA pAmatI na hoya, athavA theDI thatI hoya, jene rasoI vigere gRha kAryanuM jJAna barAbara na hoya evI kanyA, upara kahelA apalakSaNethI kAte durAcAriNI, durbhAgI, vaMdhyA, daridrI, duHkhI, alpAyuSI adhamA hoI tene tyAga kare. ziSya-Ape je lakSaNe kahA te uparathI ema kahI zakAya ke jenAmAM strIne ucita evA rUpa-raMga-lAvaNya tathA saguNone kudaratI rIte ja abhAva hoya evI kanyA sAthe vivAha karavAthI vivAha karanAra daMpatI sukhI na thAya. sUraje nArImAM nArI-sulabha kamaLatA-madhuratA, mehakatA, gRhakArya kuzaLatA ane prema Adi tatva na hoya tene nArInuM nAma ghaTI zakatuM nathI A tatvanI bAhya parIkSA hAtha paga ane mukha Adi avayave uparathI thaI zake che. dokhalA tarIke jenA hAtha-paga-mukha vigere aMge tathA AMgaLIo bahu remavALAM hoya tenAmAM kaThe ratA ane svachaMdatA vizeSa pramANamAM hoya zAstrakAree AvI nArIone viSa kacAnI sagI bahenanI upamA ApI che. tevI nArIne paNa prayatna pUrvaka tyAga karavo. ziSya-purUSanA bhamarAo-Avatta viSe jema Ape kahyuM hatuM tema strIonI bAbatamAM kaMI kahI zakAya kharuM? sari-je strIone keDa, keTa, (DakuM) mastaka, udara ane kapALa emanA madhya bhAgamAM tathA nAsikAne cheDe bhamare sIdhe For Private And Personal Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 36 viveka vilAsa. hoya te tene zubha lekhavAmAM nathI Avate, temaja je DAbebhAge ulaTA bhamarA heya te te paNuM azubha ja samajavA. mAtra jamaNe bhAge ane vizeSe karIne kapALane jamaNe bhAge sIdhA bhamarA hoya te te zubha gaNAya che. ziSya-kanyAonA nAma uparathI paNa bhaya rAkhavAnuM kaMI kAraNa? sUri-keI paNa rIte devatA, sarpa, nadI, parvata, nakSatra, pakSI, caMDALa, sevaka ke kaI bhayaMkara vastunuM sUcana thAya evuM kanyAnuM nAma pADavuM nahIM. bhUmi, dhAnya, latA, gulma-hAnuM vRkSa, siMha, vAdha ane phaLa evAM nAma dhAraNa karanArI kanyAone paNa pasaMdagI ApavAmAM AvatI nathI, kAraNa kevaLa eTaluM ja ke tevA nAme karNane priya thaI paDatAM nathI ane je vastu karNane priya na hoya te hadayane priya thAya ema kevI rIte mAnI zakAya? ziSya--Apa jene viSa kanyA kaho cho te kevI hoya ? sari-maMtra tathA auSadhonA prayogathI keTalIka kanyAo viSamaya thaI gayAnAM varNana zAstramAM maLI Ave che. tenA lakSa nuM vivecana karatAM zAstrakAroe evA arthanuM kathana kareluM che ke jenA kezanA tathA vastranA sparzathI kulanI mALA karamAI jAya, jenA snAnanA pANIthI anekAneka kSudra ne ghAta thAya, jenA bIchAnAmAM mAMkaDa maraNa pAme, jenA vastramAM juo paNa jIvatI na rahI zake, jene kapha-vAtano vikAra na thatAM hamezAM For Private And Personal Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda 17 pittavikAra ja thAya, jenA janma samaye zani, ravi tathA maMgaLa e traNamAMthI eka vAra. AzleSA, zatatArakA, ane kRttikA e traNamAMthI eka nakSatra tathA dvitIyA, saptamI, ane dvAdazI e traNa tithimAMthI eka tithi hoya te te viSa kanyA kahevAya che. ziSya-bAkI sAmAnya strI jAti pratye kevI niSThA rAkhavI joIe ? sUra-uttama purUSa pitAnA gurU-vaDIla, svAmI,mitra, ziSya ane sagAsaMbaMdhI eTalAnI strIo sAthe mA, bahena tathA putrI pramANe varte che. ene e vAta bIjA zabdomAM kahuM te jeo potAnA karatAM vayevRddha hoya temane mAtA samAna, jeo samavayaska athavA barAbarInI hoya temane hena samAna ane jeo nhAnI hoya temane putrI samAna gaNavI e uttama purUSanuM eka a ka lakSaNa che. ziSya-nIti kivA sadAcAranuM e dhoraNa AjakAla keTaluM badhuM adhogatine pAmyuM che? sUri-teno khyAla karatAM kharekhara khedathI romAMca khaDA thAya che! sadAcAra athavA nItinuM pAlana eja samAja ane thavA rASTranI yathArtha saMpatti kivA zakti che. jyAM sadAcAra rUpI zaktinI avagaNanA thAya che tyAM unnati, jAhojalAlI ane kalyANanI vAta karavI e vyartha vAviDaMbanA sivAya bIjuM kAMIja nathI. sau prathama manuSya pitAnuM cAritrabaLa khIlavavuM joIe. je cAritrabaLa vikAsa pAmyuM te pachI IndranI ke devanA adhirAjanI samRddhi paNa kaTAkSa mAtrathI caraNa taLe raju karI zakAya che. For Private And Personal Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 138 viveka vilAsa. ziSyaevuM cAritrabaLa puna: prakaTe e kaMI upAya khare? sUri-upAya te eka nahIM paNa aneka che. mAtra te ajamAvavA jeTaluM sAmarthya ane tenI sAthe cAritrabaLanI zakti samajavA jeTaluM buddhibaLa joIe ! je jIjJAsu varga Aja kSaNe potAnA vilAsa-vaibhavane tilAMjalI ApI, sAdAI ane sAdhutAmAM jIvana gALavA jeTalI tatparanA darzAve te vartamAna adha:patita nIti punaH ujavaLa ane kalyANakara thayA vinA rahe nahIM. khoTA meja zekhe ane vilAsamaya vyavahArano sarvathA parityAga thavuM joIe. Ama thAya te ApaNe mATe suvarNa yuga bahu dUra nathI, ziSya-ApanI e bhaviSyavANI kharI nivaDe, ema parama kRpALu paramAtma pratye aMta:karaNa pUrvaka prArtha chuM ! sUri-e bhaviSya vANune kharI pADavI ke khoTI e tamArA jevA jIjJAsuo uparaja AdhAra rAkhe che. je pratyeka mANasa pite pitAnuM cAritra sudhAravAnuM lakSamAM le te dhIme dhIme tenI asara samagra samAja ke rASTra upara thayA vinA kaI paNa kALe na rahe! ziSya-astu! kaI kaI strIone pUjya mAnavI joIe? sUri-pitAnI sagI, kuMvArI, sAdhvI, ginI, zaraNe AvelI ane ApaNA karatAM uMcI jAtanI strIne pUjya mAnI temanA pratye te vyavAra rAkhave e uttama purUSano AcAra che. takaraNa , e bhaviSya tamArA para For Private And Personal Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 139 ziSya-pitAnI sagI athavA Atmiya nArIne te se kaI pUjya athavA saMmAnya lekhI tene ghaTatI sahAya Ape emAM kAMI Azcarya nathI. bAkInI strIone pUjya mAnavAnuM kaMI kAraNa? sura-kuMvArI kanyAM, satI sAdhvI nArI athavA zaraNugatAnuM rakSaNa karavuM, e purUSa mAtranI pavitra pharaja che. temanA pratye pUjya buddhi na hoya te tanamana-dhanathI temanuM rakSaNa na thaI zake. nirAdhAra ane azaraNa strIone zaraNa ApI temanA satItvanI rakSA karavI. enA jevuM puNya kArya bhAgye ja bIjuM koI haze! purUSane purUSArtha je dIna nirAdhAra ane nidonA rakSaNArthe upayogamAM na Ave to e purUSArthane vaMdhyA je niSphaLa ja samajavuM joIe? ItihAsamAM ghaNIvAra vIra purUe pitAnA priya prANanA bhege rAtI-sAdhvI-asahAya nArIonA satItvanI rakSA karI amara nAmanA prApta karI che. evA draSTatenA zravaNa mAtrathI ApaNe gadgazcitta thaIe chIe. mahAvIra purUSenA pagale cAlavuM e zuM ApaNuM kartavya nathI ? ziSya-sAmAjIka vyavahArane niSkalaMka ane sahaja suMdara banAvavAno e vidhi ke suMdara che? je azaraNa ane abaLane Azraya na maLe te samAjanuM bIjI ja kSaNe satyAnAza nIkaLI jAya? ApaNuM dIrghadazI pUrvajoe te mATe AgathI ja kevAM suMdara vidhi-vidhAne racI rAkhyA che? sUra--ApaNu Arya vidhi-vidhAnamAM kevaLa sAmA For Private And Personal Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 140 viveka vilAsa. jIka vyavahAranI vizuddhi pratyeja lakSa ApavAmAM AvyuM che. e mAnyatA bhrAMtimUlaka che te uparAMta keI eka mahAna uddeza paNa hovo joIe, e vAta ApaNe ghaNIvAra bhUlI jaIe chIe. azaraNa, abaLa ane dIna-daridra upara je atyAcAra karavAmAM Ave che te atyAcArathI jeTaluM te abaLa ane daridranuM buruM nathI thatuM tethI sahastragaNuM buruM sabaLa atyAcArInuM thAya che. A eka eve AdhyAtmika siddhAMta che ke jenuM svapna paNa atyAranA jaDavAdane mATe azakya che. ziSya--e siddhAMta samajavA jeTaluM sAmarthya mArAmAM nathI; e huM kabUla karuM chuM. chatAM je e sabaMdhI bhUmikA rUpe be zabdo kahezo to mahApakAra thaze. sUra-uttama purUe sAdhvI, yogInI ane zaraNAgata nerIne pUjya mAnI tenA zIlanuM saMrakSaNa karavuM joIe; e ApaNe cAlu carcAno viSaya hate. kalpanA kare ke keTalAka aNadhAryA saMge vacce kiMvA akasamAtane lIdhe eka kanyA, sAdhvI athavA ginInA bhayathI kaMpatI ane Azrayane mATe yAcanA karatI tamArI nirjana kuTIra pAse AvI caDe che. tame tene A prasaMge je Azraya na Apo, tene pUjya kiMvA Azraya gya mAnI sahAya na Ape, eTaluM ja nahIM balka tene nirAdhAra mA atyAcAra karavA tatpara thAo, te teja vakhate tame tamAruM manuSyatva gumAvI bese che. temAM paNa atyAcAra karanAra manuSya jyAre ema samajato hoya che ke atyAre mArA julamanI sAme koI AMgaLI paNa cIMdhI zake tema nathI tyAre e atyAcAranI bhayaM For Private And Personal Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUra ziSya saMvAda. 141 karatA ora vRddhi pAme che. sAme prativAda kare evI koI vyakitanA abhAve te manuSya potAnA AtmAnA gagana bhedI avAjane paNa guMgaLAvI de che. te vakhate atyAcArI manuSyamAM je pracaMDa ugratA, atyAcAraparAyaNatA praviSTa thAya che te tenA saghalA vivekane dhvaMsa karI nAkhe che-tene adhogatino chellI hade laI jAya che ema kahuM te te paNa apUrNa che. ziSya-arthAt azaraNa nArIne pUjya mAnavAmAM naAve te teja kSaNe manuSya pitAnuM pUrvapuNyapAta manuSyatva taddana gumAvI bese che, emaja ne ? sUri-manuSyamAMthI je tenuM manuSyatva cAlyuM jAya che te siMha-vyAdhra jevA hiMsaka prANI karatAM paNa vadhu bhayaMkara banI jAya che, ema zuM kahevAnI jarUra che? eka manuSya hiMsaka pazunA jevuM bhayaMkara dhAraNa kare tethI samAjane te alabatta hAni bhogavavI ja paDe; paraMtu e karatAM paNa vizeSa hAni to te nara pizAcane pitAne bhegavavI paDe che, e vAta samajavA jevI che. ziSya-ApanA kRpAprasAde e vAta yatkiMcit mArA samajavAmAM AvI che. have ApaNe ApaNA mULa viSaya upara AvIe. nArI jatI kyA kyA durgaNone lIdhe tiraskArane pAtra thaI paDe che, e viSaya carcavA jeTalI hade ApaNe AvI pahoMcyA hatA. sUri-aMgIkAra na karavA strIonI samaja ApatAM keTalAka nItikAre SavALI, bahu lobhI, gAmegAma For Private And Personal Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 14ra viveka vilAsa. pharanArI, caMcaLasvabhAvavALI, apavitra ane nATaka tamAsAmAM bahu rasa lenArI strIne tyAga karavAnuM pharamAve che. ziSya-delavALI padane artha ahIM kaMI spaSTa thata nathI-kAraNa ke durAcArAdi deno ullekha te AgaLa jatAM puna: paNa karavAmAM Avyo che. ricAritragata nA niSedha sAthe zarIra saMbaMdhI dene paNa niSedha A "SavALI padathI karavAmAM Avyo che. jevI rIte duHzIlatA, lebha-meha ane ahaMkAra Adi doSavALI strI aMgIkArane nathI rahetI, tevI rIte bIjA zarIra saMbaMdhI doSa jenAmAM hoya evI strIone paNa tyAga karavo joIe. ziSya-zarIranA de upara evuM mahatva mukavAnuM zuM kAraNa haze? sUri mAta-pitAnA zArIrika de putra-parivAramAM utare che e te tame jANatAja haze vaMzaparaMparA utare evA regethI jeo pIDAtA hoya temane lagna karavAno adhikAra maLI zakato nathI. purUSe yogya kanyAnuM pANagrahaNa karavA pahelAM AvA de tapAsavA joIe. tevIja rIte kanyApakSanA vAlI e paNa e viSe sUkSma nirIkSaNa karI levuM joIe. ziSya-te pachI ghaNA strI-purUSane avivAhita avasthAmAMja rahevuM paDe ? sari-ethI saMsAranuM zuM satyAnAza thaI javAnuM hatuM? eka For Private And Personal Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda 143 rigI-dUSita daMpatI potAnI pAchaLa be-cAra putra-putrIone pitAnA rogane vArase ApI svadhAma pahoMce e sAruM ke saMsAramAM eTalI jana saMkhyA nyUna gaNAya te sArU? ene mukAbalo tame tamArA manathI ja karI le. mAta-pitA thavAne hakka sarva keIne eka sarakhe maLI zakatuM nathI. game tevA rogI ane daridra gulAme pedA karavAthI nathI kULanI mahattA vadhatI ke nathI dezanuM kalyANa thatuM? ziSya-atyAranI zocanIya durdazAnuM, Apa kaho cho te paNa eka kAraNa hovuM joIe? sUri-ane te mukhya kAraNa che ema kaho te paNa harakta nathI. pAMca-dasa reMgI-paMgI bALakanA pitA banavA karatA eka sabaLa ane purUSAthI putranA pitA banavAmAM vadhAre garava raheluM che. vividha prakAranA rene vAra pI samAja ane dezane durdazAgrasta karavA karatAM ni:saMtAna gujarI javAmAM vadhAre garava raheluM che, eTaluM prasaMgepAta kahI have mULa vAta upara AvuM chuM. ziSya-deSavALI strIne aMgIkAra na kara e vacananuM rahasya barAbara samajAyuM. te pachInA vizeSaNenuM yatkiMcita rahasya ApanI pAse jANavA mAguM chuM. sari-bahu bhavALI strI kuTuMbamAM ghaNu kaleza-kaMkAso utpanna kare che. nabaLAInI sAthe lebha-meha je ke rahelAja hoya che, te paNa jyAM e lobha-mehanI mAtrA vizeSa pramANamAM hoya che tyAM e dAvAnaLa prakaTAve che ane zAMta saMsArane kalezathI bhasmIbhUta karI de che. For Private And Personal Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 144 viveka vilAsa. ziSya-nirbaLatAnI sAthe lebhane zuM saMbaMdha? sUridravya kamAvA jeTaluM sAmarthya nathI hotuM tyAM kudaratI rIte ja lebha pitAnA sahacArIo sAthe nivAsa kare che. strI-jAti mULeja nirbaLa kiMvA namra gaNAya che. tenI sAthe moTe bhAge temanAmAM ajJAna-aMdhakAra vyApele hoya che. AthI te pitAnA parama AtmIya sagA-vhAlAone paNa potAthI paramAnI laI temanI sAthe prapaMca karavA prerAya che. strIone je yathArtha jJAna ApavAmAM Ave, temanI buddhi ane mana saMbaMdhI zaktione keLavavAmAM Ave, te temanA svAbhAvika gaNAtA lebhamehAdi durguNe paNa dUra thayA vinA rahe nahIM. tevI ja rIte je strI nATayAdi vilAsa-vaibhavamAM bahu rasa letI hoya, pitAnA sagAsaMbaMdhIo pratye niraMtara vairabhAva dhAraNa karatI hoya, ane ahaMkAravALI hoya tevI strIne paNa DAhyA purUSae aMgIkAra na karavo joIe. ziSya-anya kaI strIo pratye udAsInabhAva dhAraNa karavo joIe? -kulIna purU, jIvatA patinI dharmapatnI,vidhavA, patithI tyajAelI, AdarelA vratano tyAga karanArI tathA rAjadvAre janArI strIo pratye vikRta bhAvathI nIhALatA nathI. zaSya- chellA be denuM spaSTIkaraNa thavuM joIe. -vRta bhaMga e eka mahAna doSa-pApa gaNAya che. lIdhelA vRtane bhaMga karanAra pite tenA kaDavA phaLane avazyame For Private And Personal Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda bhagave che. vRttabhaMgatA e mAnasika draDhatAnI purepurI khAmI batAvI Ape che. caMcaLa vRttivALAM strI-purUSane vizvAsa kare e potAnI meLe duHkha ane nirAzAne AmaMtraNa A pavA jevuM che. je strI kivA purUSa ekavAra potAnA mananI sAthe nizcaya karI eka vRtta kiMvA pratijJA le ane bIjI kSaNe te pratijJAne bhaMga kare tene vizvAsa zI rIte rAkhI zakAya? jeo pitAnA vRtane bhaMga kare che teo pitAnI buddhinI gerahAjarI ane kAyarapaNAne DhaDhere pITAve che ema kahevAmAM kaI atizayokti nathI. ziSya-rAjadvAre janArI strI varjanIya gaNAya te zA mATe? sUrirAja prapaMcanI kahANI kaI anubhavInA mukhathI sAMbhaLazo te tamane khAtrI thaze ke rAjavaibhava bahArathI jeTalA manahara ane lalacAvanArA lAge che, teTalAja aMtaramAM prapaMce -pece ane pApothI bharelA hoya che. rAja prapaMcamAM paDayA pachI dhIra-vIra gaNutA purUSanI vizuddhi ane pramANiktA paNa Dagu magu thavA lAge te pachI abaLA jAtInuM to pUchavuM ja zuM? rAja prapaMcamAM aneka prakAranA kAvatarAo cAlatA hoya che, je strI e kAvatarAomAM bhAga le che te prAya: pitAnA dharma ane zIlane bhUlI jAya che. evI strI sAthe gRhasaMsAra bhAgyeja sukhamaya nIvaDe che. ziSya--paraNI ane vidhavA pratyenI Asakti e te prakaTa vyabhicAraja gaNAya ! For Private And Personal Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 146 viveka vilAsa. sUri-zAstrakAre parastrI pratyenI Asaktine kevA sakhta zabdomAM tiraskAro kahADe che te kadAca tame nahIM jANatA ho. teo te eTale sudhI kahe che ke "narakarUpa baMdIkhAne laI janAra je koI dUtI A saMsAramAM haya, vararUpI citra cItaravA mATe je koI upayukta bhIMta A jagatamAM hoya ane yaza rUpI vRkSane jamInadosta kare evuM je koIpaNa zAstra A lokamAM hoya te te kevaLa parastrI ja che. evI parastrI pratinI Asaktine tyAga kare e hitAvaha che. ziSya-vyabhicAra zabda jUdA jUdA arthamAM vaparAya che e zuM satya che? - sara-sAhityanAM jUdA jUdA vibhAgomAM vyabhicAra zabdane prayoga karavAmAM Ave che, paraMtu teno mULa bhAva kayAMI paNa badalAtuM hoya ema jaNAtuM nathI. vyAkaraNamAM eka dhAtu pitAnA mULa arthane tyAga karI anya artha- dhvanita kare, tene prAya: vyabhicArika bhAva kahevAmAM Ave che. A praye ga paraMparA uparathI paNa eTaluM te sUcavAya che ke saMsAramAM je strI-purUSa potAnA prApta-nyAo ramaNa sthAnane tyajI anya sthAnamAM ramaNa karavAnI kAmanA rAkhe te vyabhicArI gaNAya. ziSya--Ape te lagnamAM paNa vyabhicAra hevAnuM eka AvyuM hatuM. panI pavitra graMthIthI joDAyelAM strI-purUSa For Private And Personal Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 14 jyAre pitAnI maryAdA ane vivekanI sImAne oLaMgI jAya che, tyAre e lagna paNa vyabhicAra rUpaja banI rahe che ema meM teja vakhate spaSTapaNe kahI dIdhuM hatuM. dareka vastu pi tAnI maryAdAmAM hoya tyAM sudhI ja te upayogI ane sukhadAyaka thAya che. bAkI uccamAM ucca gaNAtI vastune paNa je durU payoga thaI zake che te pachI vikAradazAmAM aMdha banela manuSya lagnanA kola-karA upara pANuM pherave emAM Azcarya jevuM zuM che? lagnanA hakko ane chUTe ne durUpayeAga na thAya tenI saMsArI janee bahuja sAvacetI rAkhavAnI che, kAraNa ke tema karavuM e vyabhicArane uttejana ApavA jevuM che. ziSya-lagna samaye daMpatI parasparamAM kevA kelakarAra suri (strI ane purUSa banne jaNA vivAhane samaye dharma, artha ane kAma e traNenuM AcaraNa eka-bIjAne cheDIne karIzuM nahIM" evI pratijJA karI jaganI samakSa parasparanuM pANIgrahaNa kare che. ziSya--e karAra kiMvA pratijJA keTalA mANasa samajatA haze? - suri-prAya: tamAma mANaso samaje che. khedano viSaya mAtra eTaleja che ke pratijJAne pahelo bhAga bahu ochA manuSyane yAda rahe che. bAkI chelle bhAga ke jemAM "kAmanuM AcaraNa eka bIjAne cheDIne karIzuM nahIM" evo bhAva rahelo che te te ekaeNndriyathI laI pacendriya parvatanA tamAma For Private And Personal Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 148 viveka vilAsa. prANIo samaje che, eTaluMja nahIM paNa joie te karatAM paNa vadhAre cIvaTathI e karArane vaLagI rahe che. ziSya--ApanA e kaTAkSa yathArtha che. lagna mAtra kAma bhAga arthe nahIM, paNa dharma-arthanI siddhi artha paNa che e vAta prAya: bhUlI javAmAM Ave che. vyabhicArI manuSyo te e chellA padanA artha paNa samajatA haze ke nahIM e zakA che! sUraje srI kivA purUSa vyabhicAra Adare che, te peAtAnI pratijJAnA bhaMga kare che e tA spaSTaja che; para'tu tenI sAthe vyabhicArI purUSa potAnI strInA ane vyabhicArI strI potAnA patinA paNa eka rIte ghAta kare che ema kahIe tA paNa khATuM nathI. ziSya--kharUM che. daMpatImAMthI eka jaNa jyAre durAcArane mArge vaLe che tyAre te jo strI hoya tA tenA patine ane jo pati hoya teA tenI patnIne svAbhAvIka rIteja evA AghAta kare che ke je AghAtanI asahya vedanA teo jIMdagIbhara bhUlI zakatAM nathI ane keTalIkavAra teA e vedanAja manuSyanuM jIgara aMdarathI phAlI khAya che ane tene rIkhAvIrImAvIne prANa rahita karI nAMkhe che. sUra----pati-patnImAMthI eka jaNa durAcArI banatAM svarga jevA gaNAtA gRhasa sAramAM nanA saMtApa utare che. kSaNika sukhanI lAlace kalpavRkSa samA zItaLa taranA mULamAM saDA dAkhala karavA e buddhimAna manuSyane ucita nathI. prakaTa vyabhicArane lIdhe aAra trAsa ane du:khanu For Private And Personal Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 149 suri ziSya saMvAda. vAdaLa gherAya emAM te kaMI navAIja nathI, paraMtu patine potAnI strI vyabhicAriNI hovAnI ane patnIne pitAne pativyabhicAro hovAnI AzaMkA AvatAM sudhAmaya saMsAra viSamaya banI jAya che. kahevAnI matalaba e che ke lagnanA pavitra kelane bhaMga na thAya tenI strI-purUSe bahu sakhta sAvacetI rAkhavI joIe. eTaluM ja basa nathI, paNa te saMbaMdhI zaMkA lAvavAnuM kAraNu suddhAM na maLe tevA prakArane nirdoSa vyavahAra rAkhavo joIe. ziSya-ApaNAmAM brahmacaryanI je nava vADe kahevAmAM AvI che tene je yathocita mAtrAmAM vaLagI rahevAmAM Ave te evI AzaMkAne sthAna na maLe. sari-AjakAlanA sAhasika yuvake evI AzAone hasI kahADe che. tenuM pariNAma paNa teo hAthe hAtha meLave che. dInapratidIna vadhatI jatI svacchaMdatAne lIdhe pati-patnIe parasparamAM je joIe te vizvAsa dharAvatA nathI. si ke pitanA mana kalpita dharaNa pramANe anyane nIhALe che. jevI draSTi tevI sRSTi e nyAya kaMI cheka cheTe nathI. tamArA manamAM je vahema ane AzaMkA hoya te tame anyanA vartanamAM paNa e vastuo joyA vinA rahe nahIM. ghaNIvAra mULa vyAdhinI eka gerahAjarImAM vyAdhinI AzaMkA ja vyAdhI karatAM sahastragaNuM duHkhadAyaka phaLa upajAve che. ziSya-vyabhicArI strI-purUSa pitAnuM punya gumAvI daI mahemAhe eka-bIjAnA ghAtaka nIvaDe che, e vAta barAbara mArA For Private And Personal Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 1pa0 viveka vilAsa. magajamAM utarI gaI che. vyabhicArI manuSya potAnA kSaNika sukhanI khAtara manuSyanA prANane keTalI hAni kare che tene Ape bahu sAre khyAla Ape. - sUri-hajI temAM bIjI paNa eka vAta vicAravA jevI che. vyabhicArI strI pitAnA patine ane vyabhicArI purUSa pitAnI strIne mamabhedaka AghAta kare che eTaluM ja nahIM paNa eka strI parapurUSanI joDe vyabhicAra kare tyAre te parapurUSanI paraNelI strInI ghAta karanArI thAya che ane eka purUSa parastrInI joDe vyabhicAra kare tyAre parastrInA patine ghAta karanAra thAya che. AvI rIte eka durAcAra keTalA nirdoSa manuSyonA mArgamAM kAMTAbIchAve che tene tame sahelAIthI khyAla karI zakaze. ziSya taduparAMta vyabhicArI manuSya potAnA prANabaLanI hAni kare che te juduM ja ? sari-idriyanI tRpta pAchaLa doDI marI phITanArA manuene e khyAla AvatuM nathI eja A saMsAranI eka heTAmAM moTIvicitratA che. pratyakSa pariNumanihALavA chatAM te tarapha upekSA ke vairAgya uddabhavatuM nathI e kharekhara durbhAgyanI vArtA che. eka iMdrayanI tRpti arthe jyAre mIna-masya Adi prANIe potAnA priya prANe gumAvI de che te pachI pAMca IdriyanI jALamAM cotaraphathI gherAelA manuSyanIhAnInuM te pUchavuM ja zuM? - ziSya-strInI mAnasika prasannatA tene kumArge jatAM aTakAve che, ema meM sAMbhaLyuM che. te zuM satya che?. For Private And Personal Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 151 bhartAranI anupama prIti eja strIne kheTe mArge ja tAM aTakAvanAra asarakAraka upAya che. eja strInI mAnasIka prasannatAnuM mULa che. enA jevu saraLa ane upayAgI satya mIjI eka paNa nathI. strI-purUSamAM jo ananya premabhAva hAya tA temanA manamAM vizvAsaghAta keMpApakarmanI zaMkA sarakhI paNa na sphure. purUSA jyAre potAnI strInI ane strIe jyAre peAtAnA pu''nI phAMda kare tyAre ghaNuMkharU temAM ubhayanA thADA -ghaNA doSa rahelA ja hoya evuM anumAna kaDDADavAmAM AvyuM che. ananya prema bhAva heAya tyAM vikalpa ke vitarka ne sthAna nathI maLI zakatuM. prema e amRtanA jharA che. amRtanA jharA jyAM sudhI vahetA heAya tyAM sudhI gaTaranA malIna jharAtu jaLapAna karavu, kone game? saMsAramAM strI-purUSaSa hAthe karIne zaMkA ane avizvAsane lIdhe e premasudhAnA pravAhane khALI de che. parINAme temane jIvanaparyaMta rIkhAvuM paDe che. ziSya--strInI AsapAsa tenA rakSaNane arthe dAsIe vigere rAkhavAthI kai lAbha kharA ? sUridAsa-dAsIo haeNATe bhAge evAM kutsita caritra-vALAM ane halakI jAtInAM heAya che ke temanAM sahavAsamAM kulIna kuLa vadhue paNa peAtAnA vaMzAnugata Teka-nekane sAcavI zakatI nathI. ghaNuMkhare dAsa-dAsIo ja anItinA mArga khullo karI Ape che. kAraNake temAMja te peAtAnI saMpUrNa svArthasiddhi samajatAM hoya che. vaLI dAsa-dAsIonI bahulatAnelIdhe strI-jAtinI svAbhAvika For Private And Personal Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 15re viveka vilAsa. parizramazIlatA khIlavA pAmatI nathI. avakAzamAM ane ArAmamAM TevAyeluM mana aneka jAtanA tarka-vitarka karI potAnA svAsyanI barabAdI kare che. joIe te karatAM adhika dAsa-dAsIo rAkhavA e potAnI meLe AdhI-vyAdhI-upAdhIne AmaMtraNa ApavA jevuM che. dareka manube-pachI te purUSa hoya ke strI teNe potAnI jarUrIyAta banatAM sudhI potAnI meLe ja purI pADavAno prayatna karavo joIe. je prajAmAMthI parizrama karavAnI Teva cAlI jAya che te prajA evI sukhazIla ane vaibhavI banI jAya che ke tenI sthiti eka vRddha ane azakta regI manuSya karatAM kaI rIte caDIyAtI rahetI nathI. ziSya-strI prasannatA pAme evo kaI rAjamArga haze ? sUri-strI jAtInA vayanA bhedane anulakSamI mukhyatve cArabheda pADavAmAM AvyA che (1) bALA (2) taraNuM (3) aiThA ane (4) vRddhA. ziSya-te bhedo kevI rIte samajavA? sUra-strI seLa varSanI thAya tyAMsudhI bALA kahevAya, trIsa varSanI thAya tyAM sudhI tarUNa kahevAya, pacAsa varSanI thAya tyAM sudhI madhya vayanI praDhA kahevAya ane te pachI vRddhA kahevAya che. ziSya-tyAre temanI prasannatA-prAptino mArga paNa bhinnabhinna haze? sari-ALA, gya avasare ApelAM ramakaDAM, sArAM phaLakula tathA sukhaDI AdithI prasanna thAya che. tarUNa avasthAmAM For Private And Personal Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vivekavilAsa bhRga. vadati madhuravANI dIrghanetro'ti bhIrucapalamatisudehaH zIghravego mRgoyam / dAna deta abhyAgata hi paratiya ratisoM ati Darata, mohana mRgase puruSakI jagI prazaMsA ko karata. ArTa bhAyakhaLA. Fof Private And Personal (mAhana kAva.) lakSmI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vivekavilAsa. www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir citriNI. zyAmA padmamukhI kuraGganayanA kSAmodarI vatsalA, saMgItAgamavedinI varatanustuGgastanI zilpinI / bAhyAlAparatA mataGgajagatiH satkuMkumArdrastanI, matteyaM kavi mAdhavena kathitA citropamA citriNI // patra 153. For Private And Personal Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 153 AvelI strI sArAM vastro tathA AbhUSaNethI prasanna thAya che. madhyama vayanI praDha strI ratikriDA viSayaka kuzaLatAthI prasanna thAya che. ane vRddha strI mIThAM vacane tathA Adara satkArathI prasanna thAya che. ziSya-bAhya rUpa raMga ane gaMdha uparathI strI-jAtinA cokkasa bheda pADavAmAM AvyA che, e zuM satya che? sUri-padminI, citriNI, zaMkhinI, ane hastinI ema cAra prakAranI strIo zAstramAM kahelI che. vicakSaNa purUSa ISTa upAye ane vidhAnethI temanI prasannatA meLave che. ziSya-pavinI vigerenAM lakSaNe kevAM hoya? sUri-pazinInA aMgamAMthI kamaLa sarakhI sugaMdha nIkaLe che, hastinI strIne gaMdha madha jevo hoya che, citrine ugra ane zaMkhinIne khAre hoya che. hastinI strInI sAthaLa, citribhunI keDa, zaMkhinInA paga, ane padminInuM mukha suMdara hoya che. vALa uparathI paNa e bhedo kaLI zakAya che. hastinI strInA keza jhINA, citriNanA vAMkA, zaMkhinInA lAMbA ane payinInA nibiDa-bharagaNya hoya che. ziSya-vilAsI purUSe kAminIone tatkALamAM vazIbhUta karI zake che, tenuM zuM kAraNa haze? ri-teo je dizAnI potAnI nAsikA vahetI hoya te tarapha kAminIne Asana upara athavA zayyA para besADe che. Ama karavAthI te unmatta kAminIo tatkALamAMja vazIbhUta thaI jAya che. . ziSya-enuM rahasya zuM haze? For Private And Personal Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 154 viveka vilAsa. sari-kAma e paDhiyane viSaya che e te tame jANatA haze. spazeTriyanI vAsanA jIvane kaMI AjakAlanI nathI. jIva jyAre ekeMdrayamAM hatuM tyAre paNa sparzendriyanI lAlasA te rahelIja hatI--matalaba ke anAdi kALathI spaze dviyanI lAlasA prANI mAtrane anukuLa-pratikuLa evI pIDA ApatI rahI che. zvAsano sparza e paNa eka tika sparza che. vAyune je ke ApaNe joI zaktA nathI, paraMtu tenA sparzane anubhava karI zakIe chIe. purUSanI nAsikAmAMthI nIkaLate uSNa zvAsa kAminI-upara kemI-pracchanna sparzanuM kAma kare che. vaLI sukhAsana ane zayyA e paNa kAmottejaka sAmagrI che. AvA saMgamAM saMyama vinAnI kAmenmatta kAminI vilAsI purUnA kaTAkSane bhegI thaI paDe emAM kAMI Azcarya nathI. ziSya-strIo je aNaghaTatI chUTa meLavI svacchedI purUSenA paricayamAM Ave te temanI pavitratA keTalI jokhamamAM AvI paDe tene khyAla Ape kahelI vigata uparathI AvI zake che. banatAM sudhI parapurUSanI sAthe vadhAre paDatI chUTa nahIM levAnuM je pharamAvavAmAM AvyuM che te prAya: AvA kAra ne ja AbhArI haze ema huM have spaSTapaNe joI zakuM chuM. Ape je anukuLa pIDA ane pratikuLa pIDAne zabda prayAga. karyo tene Azaya barAbara na samajAye. sUri ApaNe jene sAMsArika sukha kahIe chIe te vastutaH eka prakAranI pIDA rUpaja hoya che. mathI ApaNe For Private And Personal Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 155 tene sukha mAnI besIe chIe. dAkhalA tarIke koI paNa eka prakAranI viSaya vAsanA jyAre ApaNA upara kAbu meLave che tyAre te viSayanI tRpti arthe ApaNe prayatna karIe chIe ane viSaya-vAsanAnA vegane upazAMta karavAmAM sukhanuM AropaNa karIe chIe. yathArtha draSTie joIe to viSaya-vAsanA eka prakAranI pIDA hatI, paraMtu te ApaNuM manane anukuLa eTale ApaNe temAM sukhanuM AropaNa karyuM matalabake te sukha bhratijanya hatuM. yathArthamAM to te pIDA ja che. ziSya--viSaya upara saMyama rAkhavAnI kaI yukti dazAvazo ? sUri-manane buddhimAna purUSoe markaTanI upamA ApI che. mana je saMyamamAM AvI jAya te pachI viSaya rUpI rAkSasanuM bahu jora cAlatuM nathI markaTa jevI rIte vRkSanI eka DALI uparathI bIjI DALI upara niraMtara kUdatuM rahe che tevI rIte mana eka viSayane tyajI bIjA viSaya upara kUdA kUda karyA kare che. makeTane je yogya baMdhanathI bAMdhI levAmAM Ave te tene vega ghaNe nyana thaI jAya. manane paNa evI ja rIte jJAna vicAra athavA satsamAgama rUpI rasIthI bAMdhI levuM joIe. - ziSya-manane vaza karavAthI kAmavikAra upara asara thAya kharI? suri-mana eja kAma vikAramAM mukhya bhAga bhajave che. tame joI zakazo ke udyoga ane tapazcaryAmAM rekAeluM mana For Private And Personal Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 15 vivekavivAsa. kAmivakAranI paravA karatu nathI. avakAza, pramAda ane vilAsamaya vAtAvaraNu ja manane kAmavikAra bhaNI kheMcI jAya che. manuSya jo peAtAnA manane pramAdagrasta banavA na de tA pachI kAma vikAranA bhaya adRzya thai jAya ema kahevAnI jarUra nathI. kAmanu bIjuM nAma manasija che--khIjA zabdomAM kahuM ta mano patra bharAtra-arthAta mananI sAthe kAmadeva rahelAja che. manamAMthI ja kAmanA janma thAya che. viSaya upara saMyama meLavavAnI jo tame aMta:karaNa pUrvaka abhilASA rAkhatA hai| teA manane vega rahita manAvI devuM--bIjA pavitra dharma kAryAmAM sa lagna karI rAkhavuM. e sivAya bIjI eka paNa kImatI yukti nathI. ceAgI ane dhyAnI purUSo eja yukti ajamAvI kRtArtha thAya che. saMsArI janeAe paNa e yuktinA yathAzakti upayAga karavA joie. ziSya--Ape kahyuM hatuM ke lagnavidhimAM pagale pagale akuza mukavAmAM Avyo che, te kevI rIte ? te sUri--prathama aMkuza tA eja ke jyAM sudhI purUSa echAmAM oche. pacIsa varSanI umaranA na thAya ane kanyA 16 varSanI na thAya tyAM sudhI temane lagna karavAnA adhikAra maLI zakatA nathI. AjakAla e aMkuzanI cheka avagaNanA karavAmAM Ave che. tethI prajA paNa kevI kaMgALa-ni:satva ane gulAma bane che te ApachuM Aje pratyakSa nIhALIe chIe. strI-purUSa jo ceAgya umaranA thayA pachI lagnagraMthIthI joDAya tA temanI saMtatI paNa vI - For Private And Personal Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 157 vAna-buddhimAna ane samartha bane. ApaNuM prAcIna ItihAsamAM evA seMkaDe draSTAMte maLI Ave che. jyAM sudhI ApaNe e draSTAMtane nahIM anusarIe tyAM sudhI ApaNe prajAkIya uddhAra kadI paNa thavAne nathI e vAta noMdhI rAkhavA jevI che. ziSya evA aMkuzane udeza zuM haze? sUri-kAraNa ke e umare strI-purUSa ubhaya paripakava vI"nA hoya che. tethI putra paNa evA utpanna thAya che ke je AyuSya, baLa ane aMga racanAmAM keIthI utaratA nathI.(ryAvartamAM prathama bALakane 25 varSanI vaya thatAM sudhI gurU AzramamAM rahI vidyAbhyAsanI sAthe mana saMyama kare paDate hate. gurUkULamAMthI pAchA pharyA pachI ja teo lagnane yogya gaNatA. ApaNe ItihAsamAM pUrvajonI kIrtinA ane vIratAnAM je yazagAne sAMbhaLIe chIe te sarvathA e mana:saMyama ane abhyAsane ja AbhArI hatA. Aje lagnanA nAme je DhIMgalADhIMgalInA vivAha karavAmAM Ave che tene kevaLa prahasana sivAya bIjuM zuM kahI zakAya? ziSya-e aMkuzanI avagaNanA karavAthI zI hAnI thAya te skuTapaNe jaNAvaze ? sUra-zabda dvArA tenuM varNana karavA karatAM AjanAM asthI-carmasAra bALaka bAlikAone avalokavAvIja lagnanA prathama-mULabhUta niyamanI avagaNanA karavAthI zI hAnI thAya che te najara-najara joI zakaze. hAthakaMkaNane ArasInI jarUra For Private And Personal Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 158 viveka vilAsa. rahetI nathI. / je pUrvajo ekavAra peAtAnA caraNuthI dharaNIne paNa dhamadhamAvatA hatA, jemanI hAkathI meghanA garbha pazu gaLI jatA hatA ane jemanA bhru kSepa mAtrathI devadevIe praka pAyamAna thatA hatA te pUrvajonA satAneAnI Aje AvI kaMgALa dazA thavAmAM jo koi kAraNa hoya to te ayeAgya vayamAM thatA lagno sivAya bIju kaMi nathI. TuMkamAM kahuM to khALalagnane lIdhe saMtatI alpa AyuSyavALI, nirmaLa, daridrI ane kuSTa pramukha rAgavALI kivA apaMga ane che. ziSya--ghaNI sroe garbhAzayanA dardothI pIDAtI jovAmAM Ave che tenu paNa eja kAraNa haze ! sUri--e viSaya jo ke vaidyakane lagatA che, to paNa ke eTaluM teA sAmanya buddhinI madadathI paNa samajI zakAya che ke ALalagnathI je garbha rahe che. te prAya: garbhAvasthAmAM ja nAza pAme che ane tethI karIne garbha dhAraNa karanArA ane tene sahAya karanArA avayava paNa vividha rAgonAM bhAga thaI paDe che. ziSya-samaLa mAta-pitA potAnI marajI mAphakanA bALakA pedA karI zake che, e vAta zuM satya che ? sUrie vAta akSaraza: satya che. bhAvanAbaLa eka evuM asAdhAraNa ane daivIkhaLa che ke tenI sahAyatho manuSya pAtAnI icchAnukula phaLa anAyAse meLavI zake che. bhAvanAnuM maLa eka prakAranu cAgabaLaja che ema kahuM to paNa atizayAkti nathI. strI purUSa je prasanna cittavALA ane pavitra bhAvanAvALA hAyatA temanI saMtatI paNa prasannatA ane pavitratAthI paripUrNa thAya emAM leza mAtra zaMkA nathI. For Private And Personal Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 158 ziSya--e rahasya jarA vistArathI samajAvaze. sUrijevI rIte mAtA-pitAnA baLa-vIryanI asara garbha upara thAya che tevI ja rIte mAta-pitAnI bhAvanA paNa garbha upara ghaNuM adbhuta asara kare che. manuSya pAMca bhUtanuM baneluM putaLuM mAtra ja nathI. tenAmAM vicAranuM kiMvA bhAvanAnuM eka evuM svargIya ane apratihata baLa raheluM che ke te baLanA pratApe gIo asaMbhavita ghaTanAo ghaTAvI zake che. AvA alokika bhAvanAbaLanI asara garbha upara thAya emAM kaMI navAI nathI. eTalA mATe zAstramAM kahevAmAM AvyuM che ke puruSe prasannacittathI ekAMtamAM strI sevavI. kAraNa ke te samaye pitAnuM jevuM mana hoya tevI saMtatI thAya che. ziSya-arthAt purUSa athavA strI IcchAnusAra kAmaga karI zake ene niSedha thaI ja gayA. kAraNa ke mAtra kAma-vAsanAthI prerAyelo manuSya potAnA tana-manane pavitra-nirmaLa ke prasanna rAkhI zakatA nathI. tethI tene sArI saMtatI utpanna karavAnI gyatA prApta thaI zakatI nathI. sure-A sthaLe lagnane bIjo niyama paNa yAda rAkhave joIe ? ziSya-teja ApaNe cAlu viSaya hato. have teja bAbata uparaja prakAza nAkho. ' sUrijItrA meva raMga arthAta putrane arthe ja saMga karavAne daMpatIne adhikAra che. te sivAya pAzava For Private And Personal Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 160 viveka vilAsa. vAsanAthI prerAI viSaya sevana karavuM e pitAnI meLe pazutvane baherI levA jevuM che. putrane arthe ja lagna karavAmAM Ave che e vivAha vakhate strI-purUSa parasparane kela Ape che. jeo e pratijJAnuM vismaraNa kare teo pratijJA bhaMganuM paNa pApa vahore che ema kema na kahevAya? putrane artheja saMgane adhikAra che, ema kahevAnI matalaba evI nathI ke game tevAM rogI ane bhIru putre usanna karavA mATe saMga vihitakarma che. puitrane artha ahIM sabaLa, AyuSya mAna ane vIryavAna e levAne che. bAkI apaMga, lUlA-laMgaDA, kANuM-baherAM bALako te bhIkhArIo ane nara pazuo paNa pedA karI zake che. paraMtu tethI tene e adhikArane sadupayoga kare che ema na gaNI zakAya? ziSya-putpatti mATeja viSaya sevana che e vAta mArA lakSamAM AvI, te saMbaMdhI bIjA upa-niyama paNa haze! sUri-strI jyAre puSpavatI arthAta RtuvatI thAya ane cothe dIvase ekAMtamAM snAna karI, para purUSanuM mukha joyA vinA pavitrapaNe rahe tyAreja uttama purU tene sevavA gya mAne che. uttama lakSa vinAne kAmavikAra halakA-vyasanI ane vyabhicArI manuSyane ja hoya che. e vikAra dharma tathA dhana ubhayane nAza kare che. eTalA mATe dharma tathA dhanane nAza na thAya evI rIte strI-sevana karavuM eja sujJa gRhasthane ucita che. - riSyi--vilakSa kAma vikArathI dharmane te nAza thAya che, kAraNa ke jyAM adharma kivA pratijJAbhaMganuM pApa hoya tyAM For Private And Personal Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir dIrghA sudIrghanayanA varasuMdarI yA, kAmApabhogarasikA gunnshiilyuktaa| rekhAtrayeNa ca vibhUSitakaMThadezA, saMbhogakelirasikA kila zaMkhinI saa|| (ratimaMjarI.) lakSmI ArTa, bhAyakhaLA, muMbaI, For Private And Personal Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vivekavilAsa. www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vRSabha memunwar bahuguNabahubandhaH zIghrakAmo natAMgaH / sakalaruciradehaH satyavAdI vRSo nA: // pRSTa 161. (ratimaMjarI.) For Private And Personal Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 161 dharma rahI ja na zake, paraMtu dhanane nAza kevI rIte thAya te samajavuM joIe? - sUri--kAmavikAranA paMjAmAM sapaDAyelA manuSyo dhana ane adhIkArane gumAvI rastAnA bhIkhArI banI kevI adhama dazAmAM pitAnuM jIvana purUM kare che tenA eka-be nahIM paNa seMkaDe dAkhalAo A saMsAramAM maLI raheze. bhalabhalA buiddhamAna ane dhanavAna manuSya paNa A vyasananI jALamAM sapaDAyA pachI pitAnI buddhi ane saMpatti gumAvI dayApAtra sthitimAM AvI paDe che. parastrI upara saheja kudraSTi karavAthI rAvaNa jevA mAnyAtAonI saMpadu paNa ghaLamAM maLI gaI; e vAta keNa nathI jANatuM? te pachI pAmara manuSyanuM te kahevuM ja zuM? Apa tene vyasana kaho che? sUri-yasane eTale baMdhana-jALa, kAma vikAra jyAre vyasana rUpe pariName tyAre pachI kAmI purUSane pitAnI avanati ke barabAdInuM leza paNa lakSa rahetuM nathI. jevI rIte jugAra ane madya-mAMsanA vyasanIo prANajatAM sudhI tenA paMjAmAMthI chaTakI zaktA nathI, tevI ja rIte kAmavikAranA prabaLa phasAmAM sapaDAyA pachI buddhimAna gaNAtA manuSya paNa chatI Akhe AMdhaLA banI jAya che. kharekhara kAmAMdha manuSyanI dazA bahu dayAjanaka hoya che! e vikAra vyasanarUpe na pariName eTalA - 11 For Private And Personal Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 16ra vivekavilAsa. mATe karUNAvAna AcAryoe keTalAbadhA aMkuza mUkyA che ! prathameti eja ke cakkasa vaya na thAya tyAM sudhI lagna na thaI zake, bIjuM strI tumatI thaI snAnAdithI pavitra na bane tyAM sudhI te sevavA gya na gaNI zakAya, trIjuM e ke putrane artheja sI-saMganI maryAdA sAcavavI joIe. te uparAMta bIjA evA ghaNA niyama che. ziSya--huM teja niyame jANavA mAguM chuM. sUri-je strI javaravALI hAya, nRtya karavAthI jenA aMgopAMge zramita thaI gayA hoya, cAlavAthI thAkI gayelI hoya cha mAsane garbha udaramAM hoya, prasUti thayAne ekaja mAsa thaye hAya, evI racI bhegavavA gya nathI rahetI. te uparAMta keTalAka AcAryone e paNa mata che ke jyAM sudhI bALaka stanapAna karatuM hoya tyAM sudhI te strI kAmagane yegya gaNAtI nathI. ziSya-strIne mATe niyame kahyA tema purUSone mATe paNa haze ja ! sUri-purUSe putpatti mATe ja viSayasevana karavAnuM che e vAta khAsa karIne lakSamAM rAkhavAnI che. te uparAMta purUSe je divase bhAre bhejana na karyuM hoya, tRSA-sudhAdinI vedanA aMgamAM lavaleza paNa na haya, snAnAdithI paravArI aMge caMdana kesara AdinuM vilepana karyuM hoya ane hadayamAM prIti tathA nehanI umIo uchaLatI hoya te ja te strIne bhegavI zake che. For Private And Personal Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 163 sUri ziSya saMvAda. ziSya--zrI-samAgama pUrve vilAsanA dravyonI kAi kAi graMthamAM atyAvazyakatA darzAvavAmAM AvI che tene zuM hetu haze ? sUra- vilAsanAM dravye kAmeAttejaka hovAthI tenI AvazyakatA atAvavAmAM Ave emAM kaMI navInatA nathI. vilAsanAM vacanA vAsanAne uttejavAmAM sauthI agatyanA bhAga bhajave che. zRMgArI purUSo dakSiNa nAsikA vahetI haiAya tyAre vilAsanA vacanA pUrvaka strIne kAma vikAra upajAvI strI-iMdriyanA kamaLAkAra mULa pradezamAM vIrya samakALe mizra thAya tevI rIte putrane athe saMbhAga kare che. putrInI icchAvALA purUSA DAkhI nAsikA vahetI haiAya tyAre upara kahyuM te pramANe kare che. ziSya--te tA ThIka. paNa vilAsanAM byA ane vacanAnI jarUra zI ? kAmivakAra te kudaratI rIte ja prANImAtramAM rahelA hAya che ! sUri--tamArA e praznanA uttaramAM eka bahuja aMgatyanI vAta prakaTa karyA vinA cAlatu nathI. kAmavikAra prANImAtramAM pratyeka kSaNe vamAna hovAja joie. ema mAnavuM e hada uparAMtanI ajJAnatA che. jee vivekI ane saMyamavALA hAya che te leAkeAttara ciMtana ane adhyayanamAM dattacitta rahetA hovAthI e vikAranu maLa ghaNe aMze nyuna thai jAya che, temane te vikAra eka vyasananI peThe pIDA ApatA nathI. vyasanI purUSonI dazA te tethI cheka bhinna prakAranI hoya che. temanA manamAM tA khAtA-pItA sUtA-besatA ane vepAra udyoga For Private And Personal Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 164 viveka vilAsa. karatA e kAmAgnI dhuMdhavAte ja rahetuM hoya che. e kAmavikAra dharmane ane dhanane nAza kare che ema huM agAu jaNAvI gaye chuM. have saMyamI purUSanI vAta karIe. teonA hRdayamanamAM prAya: janahita ane AtmahitanA devI vicAre niratara ghoLAyA karatA hoya che-alabatta, teo yathArthayegI ke muninI dazA karatAM ghaNuM nIcenI paMktio hoya che te paNa temanuM saMsArI cheraNa pAmara manuSya karatAM ucca keTanuM hoya che. arthAta teo paripuo upara saMyama meLavavAmAM prayatnazIla hoya che. sthiti AvI chatAM putrotpattinI pharaja kiMvA vaMzarakSAnI prakritti temane kAmavikArane zaraNe javAnI preraNA kare che. aMtarathI teo saMyamI hoya te paNa temane te zaraNa levuM paDe che. AvA saMgamAM teo vilAsI dravya ane vacanonI sahAya le e kevaLa svAbhAvika che. kAraNake je teo AvI uttejaka sAmagrInI madada le to upazAMta thayelA vikAre pharAyamAna thAya nahIM. kahevAno matalaba evI che ke vivekI ane saMyamArAdhanA karavA tatpara evAM strI-purUSane vilAsanI sAmagrI sevyA vinA cAle nahIM. bAkI kAmapIDita strI-purUSane mATe te tenI kazI jarUra nathI. temane mATe evI sAmagrI ulaTuM baLatAmAM ghI homavA barAbara thAya che. ziSya-vikAranuM sevana karavuM ane vaLI saMyama sevave. e kema bane ? sari-saMsArI janee A vAta khAsa karIne samajI levI joIe. saMsArane heTa bhAga emaja mAnI beThe hoya For Private And Personal Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda 165 che ke viSayasevana ane saMyamane parasparamAM kaMI ja saMbaMdha nathI hete. kharuM kahIe te saMyamI nara-nArIo viSayane jeTaluM sAMdarya ApI zake che temAMnuM lezamAtra paNa viSayI nara-nArIo ApI zakatA nathI. eka udAharaNa levAthI A vAta vadhAre spaSTa thaze. dhAro ke eka kharekhara kSatrIyanI najarenajara keI eka narAdhama nirbaLa prANu upara julama gujArI rahyo che. svAbhAvika rIte ja AvA prasaMge kSatrIcanuM lehI ukaLI AvyA vinA na rahe! sAme narAdhama paNa je prabaLa zaktivata hoya te cuddha anivArya thaI paDe! yuddhamAM jo pelo kSatrIya purUSa ekamAtra konA vikArathIja prerAyele hoya te te pelA abaLa prANane bahu upayogI na thAya; paraMtu tenI yuddha pravRttimAM abaLa rakSaNa ane kartavya prema paNa navuM devIbaLa prerI rahyA hoya che. krodha te tyAM gANapaNeja vartate hoya che. tevI ja rIte kAmavikAranA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. ziSya--hajI e vAta vizeSa spaSTa kare ema IcchuM chuM. sUriviSayI manuSyanAM aMta:karaNe ja niraMtara kAmAgnithI saLagatA rahe che. teo e adazya agnimAM pitAnA tana-mana-dhananI AhUtI Ape che eTaluM ja nahIM paNa tenI sAthe dharma, nIti ane manuSyatvane paNa bhasmIbhUta karI de che. mayadAzIla manuSyanI sthiti tethI cheka bhinna prakAranI hoya che. ApaNe vilAsanA dravyo ane vacane viSe vArtAlApa karatA hatA ane eja ApaNe cAlu viSaya che For Private And Personal Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 16 viveka valAsa. e vAta tame bhUlI nahIM gayA che. have, jeo gRhasthAvasthAmAM rahevA chatAM laikika ane pAralekika kartavya karmamAM dina-rAta mazagula rahyA karatA hoya, jemanI cittavRtti potAnI aihika unnatI sAthe dharma ane rASTranA hitasAdhanamAM paNa pravaryA karatI heya temanA manamAM akasmAta vikAranI jAgRtI kevI rIte thaI zake ? vilAsanA dravyo ane gaMgAra yukta vacananI te sthaLe AvazyaktA pratIta thAya che. ziSya-A badhI kalpanAo Ape upajAvI kahADI hoya tema jaNAya che. saMsAramAM rahevuM ane vaLI avikArI 2hevuM e te bane ja kema? sUri-kharekhara kALa dharmanI paNa balihArI che! Aje je vAta tamane kAlpanika ane asaMbhavita jevI jaNAya che teja vAta A pavitra AryAvartamAM eka kALe sarva sthaLe pracalita ane svAbhAvika hatI Aja purAtana dharmabhUmimAM eka kALe gRhastha paNa saMyamInA jeTaluM ja tyAga-saMyama baLa darzAvatA hatA. ane enAja pariNAme mahAna mahArathIo ane karmavIrenA parAkramo joI devo paNa cakita thaI jatA hutA bhArata varSane prAcIna ItihAsa sUkSmatAthI avaleze te tamane khAtrI thaze ke saMyamI mAta-pitAnA saMtAno vaDe A bhUmi eka kALe ubharAtI hatI, jaganI sarva saMpatti tenA caraNemAM ALoTatI hatI; parantu e kALa jyAre pasAra thaI gayo che tyAre tenuM adhika mAhAsya gAvAmAM kaMI lAbha nathI. kAladharma palaTe khAze ane dharmanA yathArtha tatve samAjane samajavAmAM Avaze For Private And Personal Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUra ziSya saMvAda. 1 7 eTale asaMbhavita ane asvAbhAvika gaNutI vAte paNa saMbhavita ane svAbhAvika lekhAI jaze. te viSe bahu vAgavistAra karavAnI jarUra nathI. ziSya-have ApaNe prastuta viSaya upara AvIe. rAtaonI sAthe strI-saMgane kaMI saMbaMdha haze? sUri-zarIrazAstranA paMDite kahe che ke purUSa je grISma tumAM pakhavADIye, hemaMta ratamAM prati divase ane bIjI tuemAM traNa divase strI-saMga kare te tenA baLane kSaya thAya nahIM. ziSya-atuone samaya ane te viSayanI carcA jarA spaSTatA pUrvaka jANavA mAguM chuM. sUri-e saMbaMdhI spaSTIkaraNa ApaNe bIje prasaMge karIzuM. hAla turata cAlatA viSaya mATe eTaluM basa thaze ke tra-vaizAane vasaMtaRtu, jyeSTha-ASADhane grISmavAtu, zrAvaNa-bhAdrapadane vaSoAtu, Azvina-kArtika mAsane zaradaRtu, mAgazara piSane hemaMta Rtu, ane mAgha-phAlyunane zizira RtunA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. have A chae RtuomAM strI saMbhAganA niyama paNa judA judA che. eka sthaLe ema paNa kahevAmAM AvyuM che ke baLavAna purUSe vasaMta tathA zarada e be RtumAM traNa divase varSa ane grISma e be ratumAM pakhavADIye tathA he maMta ane zizira e be naDatumAM IcchA mAphaka strI saMbhoga kare. ziSya-daMpatImAM paraspara premabhAva have joIe: paNa ghaNIvAra te bhAva nathI rahete tenuM zuM kAraNa? For Private And Personal Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 168 viveka vilAsa. ' sUri-strI jyAre chIMka, bagAsuM, pAna, bhajana, laghunIti emAMnuM kaMI karatI hoya, naThAre varSa paherela hoya, koI puruSa sAthe vArtAlApa karatI hoya, te vakhate te strInA sAmuM purUSa jevuM nahIM. kAraNa ke tema karavAthI purUSanuM mana strI uparathI utarI jAya che. ziSya-strInuM mana purUSa uparathI utarI javAmAM zuM kAraNa haze? sUri-vAre ghaDIe strI prati joyA karavAthI, athavA to bIlakula na jevAthI, ghaNuM belavAthI athavA te bIlakula na balavAthI, paradeza javAthI athavA te atyaMta paricayathI ane ghaNuM ahaMkArathI strIne purUSa pratyeno prema truTI jAya che. ziSya--ane eTalAja mATe ema kahyuM haze ke- "kAmI purUSe kAmavatI strIone viSe paNa ghaNI IrSA, ghaNe prasaMga, ghaNuM dAna ane ghaNuM javuM-AvavuM e cAra vAnAne parityAga karavo joIe." sUri-tenA hetuo paNa spaSTa rIte samajI zakAya che. je purUSa strIne viSe ghaNuM IrSA rAkhe che te krodha pAme e kudaratI che, tevI ja rIte ghaNe prasaMga kare te udvega pAme, dravyAdika ghaNuM Ape te strIne lebha vadhatuM jAya ane hamezA atizaya Ava-jA karyA kare te strI nirlajaja thAya e vAta paNa dekhItI ja che. ziSya-je strIne rAga purUSa uparathI utarI gayA hoya te te kevI rIte jANI zakAya? For Private And Personal Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. sari-je strIne rAga purUSa uparathI utarI gayela hoya te strI premasahita vacana na bele, sArI rIte sAmuM na juve, bolAvavAthI sAmo krodha kare, manamAM dveSa rAkhI purUSanA mitra jeDe IrSA kare, bhartArano viyega thavAthI ulaTI prasannatA pAme, kheTAM bahAnAM kahADI adekhAI karyA kare, bhattaranA saMgathI kheda pAme, mukha maraDe, bIchAnA upara paDI turataja uMghI jAya, bhartAranA sparza mAtrathI paNa udvega pAme, eTaluM ja nahIM, paNa bhartAranA kaI paNa kAmane te vakhANe nahIM. AvAM AvA lakSaNe uparathI strInI rAgarahitatA kaLI zakAya che. ziSya-kAmenmatta thayelI strInA lakSaNe paNa sAthe sAthe ja kahI gho. sUri-kAmavikAra khamavA azakta thayelI ane saMbhegane arthe unmatta thayelI strI zarIra kaMpAve che, nAce che, hase che, AMsu gALe che ane uMce svare bole che, kiMvA tene maLatAM cinho darzAve che. - ziSya-purUSenAM evAM kyAM vartAne che ke jethI strInA cittane AghAta thAya? sUri-strInA premavacana athavA teNIe dIdhela Thapake, teNInA kaTAkSa kiMvA tenI sAthenI ratikriDA e sarva bAbate je bIjI strI pAse prakaTa karavAmAM Ave te strInuM mana bahu kheda pAme che ane purUSa pratye virAgabhAva rAkhe che. ziSya-te uparAMta strInI aprasannatAnAM bIjAM paNa kAraNe haze? For Private And Personal Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 170 viveka vilAsa. - sUri-DAhyA mANasee strInAM dekhatAM nAkamAMthI saLekhama kADhavA jevAM kAryo ke jethI jenAranA manamAM durgacchA upaje tema na karavuM. kAraNa ke tethI paNa strInuM mana purUSa uparathI utarI jAya che ane je strI-purUSa vacce ekadilI na hoya te temane saMsAra ko jhera je thaI paDe e vAta spaSTa ja che. kleza ane vaimanasyanAM mULa sau prathama najIvI bAbatothI ja ropAya che. pachI vakhata jatAM temAMthI aMkura kuTe che ane aMte sarva nAza thaI jAya che. ziSya-satI strIne prema te game tevA saMyogomAM paNa parvatanI jema aDaga ane acaLa rahe che, ema sAMbhaLyuM che. sUri-mArUM ukta kathana sAmAnya strIone ja lAgu paDe che. kuLa-lakSamI ane satI-sAdhvIo te temAM apavAdarUpa che. je kanyA ucca kuLamAM, ucca prakAranA saMskAre vacce ucharelI hoya che te te potAnA game tevA guNarahita patine paNa devatulya mAnI tenI sevA-suzruSAmAM ja paramAnaMda mAne che. tene te daivI upadra, zArIrika vyAdhIo, ke durgacchAo paNa zuddha premathI calita karI zakatAM nathI. ziSya-lakSmI jevI strInAM lakSaNe TuMkamAM kahI saMbhalAvaze ? sUri-ApaNA vArtAlApamAM ghaNuMvAra e viSe huM belI cukyo chuM. chatAM TuMkAmAM puna: kahuM chuM ke je strI, DAhI, saMtoSI, madhura vacana belanArI, patinuM citta rAjI rahe tema For Private And Personal Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sariziSya saMvAda 191 vanArI, samaya joine kharca karanArI, bhartAranA sUi rahyA pachI sunArI ane tenA jAgyA pahelAM jAgRta thanArI, patine temaja vaDIlAne jamADI jamanArI, potAnA pati, sAsu tathA sasarA vigere parivAranA doSane DhAMkanArI ane parapuSa sAthe vinayaviveka ane maryAdApUrvaka cAlanArI hAya tene lakSmI svarUpa kivA zreSTa strI mAnavAmAM Ave che. vaLI AvI strIe meLAmAM, bajAramAM, tamAsAmAM ke nATakArttimAM bahu pravRtti rAkhatI nathI. tethI temanI kItti mAM kadi paNa kalaMka lAgavAnA bhaya paNa rahetA nathI. ziSya--AvI sannArIe pAtAnA pati pratye temaja sAsu-naNa dAdi pratye kevA vyavahAra rAkhe che ? sUri--suzIla sannArI potAnA patine durathI AvatA joi prasanna citte utAvaLathI ubhI thAya che ane najIka AvatAM patinA caraNa--kamaLamAM daSTi sthApI temane Asana ApI besAre che. bhoranI sAthe vAtacIta karatAM vadana upara prasannatA ane lajjAyukta namratA chavAi rahe che. tenA manamAM kapaTa ke vivekanA eLe paNa kadI paDavA pAmatA nathI. sAcu pramukha vaDIleAnI sevA-suzruSA karavAmAM evI sannArIe kadI ALasya karatI nathI. naNu dAnI sAthenA temaneA vyavahAra cheka namra tathA sahRdayatAvALA hoya che. bhartAranA bAMdhavA upara paNa akRtrIma prIti dAkhave che. peAtAnI zeAkayA pratye paNa te evA amAyika vyavahAra rAkhe che ke jANe sagI henA hoya eve! ja For Private And Personal Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 172 viveka vilAsa. bhAsa thAya! dAsa-dAsIo pratye paNa kulIna strIo krodha ke bhatsanA karatI nathI. bhartAranA mitra maMDaLa sAthe paNa namratApUrvaka bele-cAle che. matalaba ke sannArIonA pratyeka vyavahAramAM lajA-namratA ane prItinuM nidarzana svAbhAvika rIte ja thayA kare che. ziSya-kula-lakSmIone kalaMkarUpa lekhAya evI jAtanA vartane A jamAnAmAM khAsa karIne ApaNAmAM ghusI gayA che. e vAta zuM satya che? sUri-pAzcAtya prajAnA saMsargathI evA ghaNuM de ApaNA Arya saMsAramAM dAkhala thaI gayA che ane te kharekhara Arya sannArIone kalaMkarUpa thaI paDyAM che. AjakAla Arya kuLavadhUo vinA saMkece gharanA bAraNAmAM nirlajapaNe besI hAsya vinoda kare che te anucita che. lajA ane vinaya e strIjAtinuM parama bhUSaNa gaNAya che. A uparathI huM strI jAtine cheka adhama ane pAmara avasthAmAM ja rAkhavA mAguM chuM ema mAnI levAnuM nathI, svataMtratAnI paNa sImA hovI joIe. je svacchadatA strIonA svAbhAvika guNone harI le te svacchaMdatA svataMtra tAnA nAme piSaNa pAme e zuM vAjabI gaNI zakAya? vaLI maheDI rAta sudhI nATaka-nAca vigerenA meLAvaDAomAM pharavuM ane parapurUSanI daSTie rahaDavuM e paNa AryakuLanI lalanAene mATe zobhAyukta na gaNAya ! AvA ghaNA deze satI sItA ane sAvitrInA vaMzamAM utpanna thayelI Arya abaLA For Private And Personal Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 173 sariziSya saMvAda. emAM ajANatA dAkhala thaI gayAM che ane vaLI te vinA rekaTeka puSTa thatAM jAya che e kharekhara zocanIya che. ziSyae sivAya bIjA kayA deze che? sUri-strIone mATe je poSAka nirmANa karavAmAM AvyuM che te temanA mAnamaratabAne baMdha besata thaI zake teve che. chatAM pAzcAtya rUDhIonI dekhAdekhIthI keTalIka strIo evo vicitra paheraveza rAkhe che ke tethI taTastha dANAne kharekhara zaramAvuM paDe. vastrathI DhAMkavA gya aMgopAMga barAbara DhaMkAI rahe evAja paridhAne pasaMda karavA joIe. AjakAlanA sUkSama ane takalAdI vastro e uddeza sAcavI zakatA nathI ane tethI chate vacce ardhanagnavasthA vhorI levAmAM Ave che. A bAbatamAM te ApaNe prAcIna paheraveza bahuja vakhANavA yogya che. te uparAMta pArakA purUSe sAthe besavuM, kIDArketuka karavuM tathA utAvaLI cAlathI cAlavuM eTalAvAnAM kulIna strIone mATe ucita nathI. purUSonI pAse pitAne havarAvavAnuM, tela copaDAvavAnuM, tathA pITha vigere lAvavAnuM eTalAM kAryo AryaabaLAoe kadApi na karAvavA. sebata paNa evI hovI joIe ke jethI kIrti ane kuLane kadi kalaMka na lAge. dAkhalA tarIke jegaNa, vezyA, dAsI, kulaTA ane citArI-raMgArI Adi strIonA ati sahavAsathI kuLakAminIoe sadA dUra rahevuM eja hitAvaha che. ziSya--pati paradeza gayo hoya tevA vakhatamAM kulIna strIoe kevuM vartana rAkhavuM joIe? For Private And Personal Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 174 vika vilAsa. sUri-bAlyAvasthAmAM jevI rIte pitA pitAnI putrInuM pAlana-poSaNa kare che, tevI rIte yuvAvasthAmAM bhattare pitAnI nuM pAlana-poSaNa karavuM joIe. pAlana-poSaNanA yogya sAdhane prApta karavA bhaktone paradeza javuM paDe to te vakhate strIe pArake ghera rahevAnuM, kodha karavAnuM, nIca strI-purUSanI sabata karavAnuM, bagIcA jevA vilAsa kSetramAM haravA pharavAnuM cheka mAMDI vALavuM joIe. kAraNake eTalAvAnAM kulIna strIne deSa lagADanArA che, emAM kaI paNa prakArane zaka nathI. vaLI pati paradeza hoya te vakhate netra AMjavAnuM, AbhUSaNo paherI aMgakAMnti vadhAravAnuM, gAvAnuM-nAcavAnuM, hAsya vineda temaja kriDA-ketuhala karavAnuM, tAMbula tathA miSTAnna khAvAnuM baMdha karavuM joIe. TuMkAmAM je prakAranA khAna-pAna ane alaMkAra vaDe cittanI vRtti caMcaLatA pAme evA sarva vyavahAra tyajI devA joIe. A vAta eTalI sAdI-sIdhI che ke te viSe vadhAre yuktio ApavAnI jarUra nathI. ziSya-ApanI sAthenA atyAra sudhInA vArtAlApathI mane ghaNuM ghaNuM navuM jANavAnuM maLyuM che. Aje ApaNe ATalethI ja A viSaya baMdha karIe. have pachI huM tuvaMtinA dharmo, ane saMtAnotpattinA saMbaMdhamAM keTaluMka jANuM levAno prayatna karIza. sari--ApaNe ATalA divasanI vAtacIta uparathI tame keTaluM samajI zakyA che te mane TUMkamAM jaNAve. tyArabAda ApaNe vizeSa vivecanamAM utarIzuM. For Private And Personal Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 17pa ziSya-vyakti tathA vizvanA sukha ane kalyANanI sAthe strI-jAti ke saMbaMdha dharAve che tathA parasparanI eka bIjA pratye zI zI phare che, te ApanA pratApe huM ghaNuM sArI rIte samajI zakyo chuM. ApaNuM Arya mahilAoe kevuM cAritra pALavuM joIe, pitAnA jIvanane purUSe kevA kama-niyamamAM rAkhavuM joIe, zarIra ane mananI suMdaratA sAcavI rAkhavA mATe kevI kevI jAtanI mayAdAo ubhaye rAkhavI joIe, te badhuM Ape spaSTapaNe pratipAdana karyuM che. huM te uparathI eTaluM khAtrIpUrvaka jANu zakyo chuM ke vyakti, samAja, rASTra, kivA dezanI unnati ekalA purUSa varga upara ja nahIM paNa strI varga upara paNa rahelI che. strI ane purUSa maLIne ja eka aMga ghaDAya che. ekanA pApa-puNyanA bhAgIdAra anyane thayA vinA cAlatuM nathI. sUri-barAbara che. eka cakavALA ratha upagI thata nathI, tevI ja rIte deza ke samAjanI pragati purUSarUpI eka caka vaDe thaI zakatI nathI. mUrkha, ajJAna ane hemI strIo koI kALe uttama guNAvALI saMtatI prakaTAvI zakatI nathI. lIMbaDAmAMthI jeya lIMbaDo ja pAke tema ajJAna ane abhaNa strIonA garbhamAM putre paNa evA ja pAke e ni:saMdeha che. pavitra, suzIla ane ucca manobhAvavALI mAtAnA cAritryanI bALako upara je asara thAya che tene prabhAva AkhA jIvanaparyata vyApele rahe che. te varasonA varase sudhInA AcAryo-upAdhyAyanA zikSaNathI paNa maLI zakato nathI. For Private And Personal Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 176 viveka vilAsa. ziSya-huM te viSaya ja Aje carcavA mAguM chuM. prajotpattine mukhya AdhAra zenA upara che ane sabaLa prajA kema pedA karI zakAya e viSayanI avatAraNa Aje bahu upayegI thaI paDaze ema huM mAnuM chuM. sUri-sabaLa prajAnI utpatti mATe bALalagna tathA vRddhalagna Adi kurUDhIone sarvaprathama tilAMjalI ApI devI joIe ema huM atyAra Agamaca kahI cukyo chuM. bALalagnanI kurUDhIthI apakava garbhAzayane prajotpattine asahya bojo uThAva. paDe che ane tenuM pariNAma e Ave che ke je prajA utpanna thAya che te kAM te TuMkA kadanI, nabaLA bAMdhAnI ke bikaNa ke alpAyuSavALI thaI mRtyu pAme che. evI prAthI nathI patAnuM hita sadhAtuM ke nathI dezanuM kaMI kalyANa thatuM. ziSya-strInuM garbhAzaya prajotpatti mATe kayAre gya thayuM gaNAya ? sUri-anubhavIonuM kathana che ke chatrIsa vakhata rajedarzana thayA pachI uttama prajA pedA thavA lAyaka garbhAzaya bane che. te pachI dareka mahine strI hatuvaMtI thAya te divasathI soLa divasa sudhI saMsAra-vyavahAra karavAnI maryAdA sUcavavAmAM AvI che. e seLa divasanI maryAdAne RtukALa kahe che, je kRSikAra pitAnI vADImAM kula ke jhADa patAM pahelAM mesama ane nakSatrano vicAra na kare te tene zrama sArthaka thatuM nathI, tevI ja rIte gya tukALane viveka karyA vinA tudAnane upayoga For Private And Personal Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda ice A karavAmAM Ave teA uttama saMtatI prApta thaI zakatI nathI. dhairya jevu tA eja che ke manuSyA anAja ane phaLa-phulane mATe cAgya samaya ane kSetranA bahu ja khArIka vicAra karI khIjanikSepa kare che; paraMtu jenA upara mULa ane dezanI mahattAnA gaMbhIra AdhAra rahelA che evAM satAnAnA khIjanikSepa mATe leza paNa viveka vAparavAmAM AvatA nathI. ziSya--ene mATe Apa kai Avazyaka sUcanAo karA che? sUrizrInuM guhya sthAna saMtAna pedA karavAnuM kSetra che ane purUSanu vIrya khIja svarUpa che. RtudharmanA pahelA cAra divaseAmAM guhyAMganI zuddhi thavA sudhI sughaDa strIoe ATalA niyamA te avazyameva pALavA joie ke jethI prajA ekha rahita ane khADa-khAMpaNa vagaranI thAya:rajasvalA strIe humezA tathA vizeSe karIne rAtrIe kai vastune aDakavuM nahIM, saMdhyA samaye mhAra pharavuM nahIM, nakSatrA jovA nahIM, dhAtunA pAtramAM bhojana karavuM nahIM, kulAnI mALA paheravI nahIM, AMkhA AMjavI nahI, divase.nidrA levI nahIM, caMdanAdi suga dhI dravyonu vilepana karavuM nahIM; snAna vigere karavuM nahIM, puSTI Ape evu anna khAvuM nahIM, arIsAmAM peAtAnu mukha nIhALavuM nahIM. peAtAnI RRtu devasthAna AgaLa, gAyAnA vADA AgaLa, jaDa bharavAnA sthaLa AgaLa nAMkhavI nahIM. ziSyae niSedhAnA hetu paNa samajavA jevA ja haze ? 12 For Private And Personal Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. - sUri-rajasvaLA strI je divase vizeSa sue tete RtukALathI prApta thayelI prajA ughaNusI thAya, je te kAjaLa AMje te tenAM saMtAne AMdhaLA thAya, je te rUdana karyA kare te saMtatInI draSTI zakti vikAra vALI thAya, je te snAna kare te prajA dubaLa pAke, tela madana kare te saMtatI ke-roga vALI thAya, nakha utAre te kharAba nakha vALI prajA thAya, hase te chokarAnA hoTha-dAMta tALavuM-jIbha vigere avaya kALAM thAya, bahu bela bela kare te saMtatI paNa bahu belI ane labADa thAya" ghAMTA kahADIne bole te chokarAM baherAM thAya, evAM evAM aneka hetuo Arya mAM ApavAmAM AvyA che. sArAM saMtAnanI IcchA rAkhatI hoya tevI strIoe RtuvALA divasamAM bahu ja zAMti ane maryAdAthI vartavuM joIe.' ziSya-hatu snAnavidhi paNa prasaMgopAta jaNAvaze? sari-rajasvalA strIcothe divase snAna kare te hatu snAnanA nAmathI oLakhAya che. Rtu dAnane samaya paNa eja che. pati parAyaNa strIe ekAMtamAM snAna karI, suMdara vastro paherI, alaMkAre dhAraNa karI, kapALamAM tilaka karI, parapurUSanuM mukha nahIM jotAM pitAnA patinuM mukha AnaMda-ullAsa pUrvaka nIhALavuM joIe. ziSya enuM zuM kAraNa? sari-Rtu snAna karyA pachI jevA purUSanuM mahe jovAmAM Ave tevAM ja saMtAna pedA thAya e niyama che. have je pati gerahAjara hoya te zuM karavuM e prazna udabhave che. eve vakhate For Private And Personal Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. toe strIe potAnA vhAlA dIkarAnu athavA tA peAtAnA kArya sadguNI sakhapInuM mukha darzana karavuM. evA paNa sucAJa na DAya to darpaNanI aMdara potAnuM pratimmi nihALe te paNa ganImata gaNAya. gharamAM mahAna purUSAnA citrA TAMgavAmAM AvyA hAya ane tenAM darzana karavAmAM Ave te paNa bahu suMdara asara upajAvanArAM thai paDe. RtuvatI nArI ne pavitra AcAravicAra vALI hAya anetenA manamAM pavitratAnA ja vicArA ramyA karatA hAya tA kudaratI rIte ja te pavitra purUSAnA darzana karavAne prerAya. patidevanuM sukha darzana A sannArIone mATe parama pavitra ane hitakAraka manAya che. ziSya-Ape kahyuM ke RRtudAnanA samaya paNa eja che. temAM kai vizeSa vidhAna che kharU ? sUri-seALa rAtrI sudhI strIonI Rtu hoya che. te seALamAM pahelI traNa rAtrI sabhAganA sabaMdhamAM vavI evA sa AcAryAnA eka mata che paNa keTalAka cAthI rAtrIne paNa va- - vAnu kamAve che. kAraNa ke ceAthI rAtrIe jo garbha rahe te te a9pa AyuSavALA, guNarahita, vidyA tathA AcArathI bhraSTa, daridrI ane kaleza bhAgavanArA thAya che. Rtu snAna pachI jo pa tizi--pUrNImA- amAvAsyA, athavA AThama AvatI hAya te te tithiomAM brahmacarya vrata pALavuM hitAvaha che. A tithimAM nakSatranI mAnavadeha upara je asara thAya che. tenA vicAra karavAthI jaNAze ke pavitra tithiomAM brahmacarya pALavAnA je For Private And Personal Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 180 viveka vilAsa. upadeza karavAmAM Avyo che te strI-purUSa ubhayane jevo kalyANa kartA che te ja saMtatI ne paNa upakAraka thaI paDe che. prAtaH saMdhyA ane sAyaMsaMdhyA samaye paNa saMbhegane niSedha karavAmAM AvyuM che. te uparAMta saMkrAtikALa, gAye chUTavAnI veLA, adhIrAta ane baporapaNa ukta kAryane mATe niSiddha mAnavAmAM AvyA che. - ziSya-samaya-asamayane khyAla karyA vinA je prajA utpanna karavAmAM Ave te alpa AyuSavALI ane nirbaLa ja bane. e ghaTanA A jamAnAmAM pratyakSa jovAmAM Ave che. have putra-putrI nI utpattimAM kayA kyA niyamo lAgu paDe che te jANavuM joIe. sUri-paraMtu te pahelAM eTaluM yAda rAkho ke uparanA niyamonA pAlana pUrvaka rAtrInA dasa vAgyA pachI daMpatinA saMmelanathI je prajA thAya che te kharekhara uttamanIvaDe che. vinA IcchAe strI-samAgama karanAra vividha raMgane AmaMtraNa Ape che, eTaluM ja nahIM paNa saMtAna paNa regI, durbaLa ane apAyuSI pedA thAya che. ApaNe strI-purUSanI rUcI-prItino viSaya agAu cacI gayA chIe. saMtAnotpattimAM rUcI kivA prIti paNa agatyano bhAga bhajave che. je strInI rUcI purUSa upara na hoya kivA purUSanI rUcI strI pratye na hoya te putrotpatti karavA yogya kAmavRtti jAgatI nathI ane tethI garbha baMdhAtuM nathI, phivA baMdhAya te te sarvAMga saMpUrNa hotA nathI. strI-purUSa ubhaya je parasparamAM AsaktivALA ane prIti pUrNa hoya te temanAthI je saMtAna thAya te uttama ja nIvaDe. For Private And Personal Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 181 ziSya-mArA praznane uttara te hajI bAkI che. sUri--huM teja viSaya upara AvuM chuM. nhAvaNa AvyuM te divasathI gaNatAM navamI ne paMdaramI rAtriye AnaMdapUrvaka daMpatIne samAgama thAya te suMdara kanyAnI prApti thAya. temAM paNa je paMdaramI rAtrIe garbha rahe te mahA bhAgyazALI, rAjataMtra calAvanArI, rAjya sukhamAM vilasanArI, vizeSa puNya upArjana karanArI, pativratA tathA bahAdUra-rUpa guNavaMta putrI pedA thAya che. pAMcamI rAtrIe garbha rahe te paNa putrane janma ApanArI putrI thAya che. sAtamI rAtrI garbhane mATe aniSTa che eTale ke te rAtrIe je garbha rahe che tethI vAMjhaNa kanyA pedA thAya che. navamI rAtrIya suMdara, sibhAgyavatI vidyAvaMtI vIrabALA thAya che, agIyAramI rAtrIya adhamI kanyA thAya che, teramI rAtrIke varNazaMkara prajA utpanna karanArI kanyA uddabhave che. A uparathI joI zakyA haze ke sadguNavatI ane vidyAvatI putrIne mATe te navamI ane paMdaramI rAtrI ja sarvottama che. ziSya-putpattinA saMbaMdhamAM evI kaMI vidhi che ? sari-putra pedA karavAnI jIjJAsA heAya te chaThThI, AThamI, dazamI, bAramI, cidamI ane seLamI rAtrI daMpatIne samAgama upara kahyA niyama mujaba thAya te bhAgyavAna, guNavAna temaja rUpavAna putra pedA thAya evuM kathana che. temAM paNa je AThamI rAtrIe garbha rahe te putra baLavAna-buddhimAna thAya, dazamI rAtre rahe te zreSTha guNavaMta thAya, bAramI rAtrIe purUSa For Private And Personal Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 181 viveka vilAsa. thAya, caudamIe rAjA samAna vaibhava bhAgavanArA kivA rAjyanA lAktA evA putra thAya, ane seALamIe vidvAna, vinayI, satyavADhI, iMdriyAnuM damana karanArA tathA samasta jIvane Azraya ApanAre putra pedA thAya. svarazAstranu paNa vidhAna jANavA jevu che, svarazAanA niyama pramANe putrInI icchAvALA purUSAe potAnI DAbI nAsikA cAlatI haiAya te veLA ane putranI icchA vALAe peAtAnI jamaNI nAsikA vahetI hAya te veLA bIja nikSepa karavA joie. ziSya-khIjA zabdomAM kahu tA cAthI chaThI ityAdi ekI saMkhyAmAM AvatI rAtrIye garbha rahe teA putra thAya ane pAMcamI-sAtamI ityAdi ekI saMkhyAmAM AvatI rAtrIye garbha rahe te putrI thAya, evA ApanA kathananA Azaya hAya ema huM samajuM chuM. garbhAdhAna saMbaMdhI nakSatrAnI asara paNa sArI mAThI thatI ja haze ? sari-e vakhate madhA, revatI, mULa e nakSatrAnA tyAga karavA joie. kAraNa ke e nakSatrAmAM rahelA garbhanA janma mULa azleSA nakSatramAM thAya che ane te nakSatramAM thayelA janma du:khadAtA gaNAya che. mATe te tyajavA yAgyaja che. garbhAdhAna nakSatrathI dazamuM janmanakSatra, janma nakSatrathI dazama karmanakSatra, ane karma nakSatrathI pAMcama' mRtyunakSatra hAya che, mATe teonA tyAga karavA eja hitAvahu che. samAgama samaye pApagrahA--jevA ke ravi, zanI, maMgaLa, rAhu, ketu jo trIje, chaThThuM athavA agIyArame sthAne For Private And Personal Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 1837 DAya, sAmyagraha jevA ke budha, gurU, zukra ne caMdra pahele, ceAthe, sAtame, dazame, pAMcame athavA navame sthAne hAya ane caMdramA zubha grahanA yAgamAM hAya teA putra janma thAya che. ziSya-RtukALa pachI ja samAgama sevavAne mATe pramAdhAyA haze ? vidhi zA sUri-RtukALe purANa leAhI nAza pAme che ane navu leAhI tenu sthAna le che. A vakhate jo purUSanA vIrya nuM saMmizraNu thAya teA strInA garbhAzayamAM potAnA karmanA vAthI jIva avatare e ni:sa Mzaya che. AmAM karmanA vazathI e prayAga khAsa yAda rAkhavAnA che. karmanA vazathI ja prANI mAtranuM bhAvI ghaDAya che. nasIbamAM ja saMtAna sukha hAya tA te mithyA thatuM nathI ane jo tevuM sukha na heAya tA karma upara kAinA adhikAra cAlate nathI. huM dhArU MdhyuM ke A vAta tamane vadhAre vivecana dvArA samajAvavAnI kazI jarUra nathI. ziSya-kharUM. karma, bhAvI athavA adRSTa te sarva mAM pradhA na par3e ja che. strInA rakata ane purUSanA vIryamAM nyUnAdhikatA hAya tA tenu zuM pariNAma Ave? sUri-sabhAgane samaye jo strInu leAhI adhika hAya te kanyA thAya ane purUSanuM vIya adhika hAyatA putra thAya. je strInuM leAhI ane purUSanu vIrya sarakhuM hoya te tethI je sata tI thAya te napuMsaka thAya evA keTalAkonA mata che. eTalA mATe purUSAe vIrya vRddhIne mATe vIryanuM rakSaNa karavu joie. For Private And Personal Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 184 viveka vilAsa. ziSya-evI kaI vastuo che ke jenA khAna-pAnathI vIrya vRddhI thAya? sUri-je kaI vastu madhuracIkaNuM, puSTI karanArI, baLane vadhAranArI ane manane harSa upajAvanArI hoya, te sarva vastuo vRSya kivA viryanI vRddhi karanArI lekhAya che. dAkhalA tarIke dUdha, aDada, kaeNcabIja vigere. ziSya-garbha rahyo che ke nahIM tenI khAtrI kevI rIte karI zakAya ? sUri-jyAre strIne garbha rahe che tyAre sughaDa strI tatkALaja te jANI zake che. chatAM nIcenA lakSaNe uparathI paNa garbha rahyAnuM jANI zakAya che- (1) garbha rahyA pachI rajasvalA baMdha thAya che--je ke apavAda tarIke koI koI vAra garbhakALa puro thatAM sudhI aTakAva Ave che; paraMtu tenA raMgamAM lAlAza ochI hoya che. (2) stananA kadamAM vadhAre thAya che. tene kALo vyAsa mATe thaI te para jhINA jhINA dANuM upaDI Ave che. temAM dukhAvo tathA gAMThA gAMThA jaNAya che. (3) savAramAM uThatAM mahAmAM meLa Ave che, becenI ane arUcI jevuM jaNAyA kare che. (4) cAra mAsa pachI bALakanuM pharakavuM anubhavAya che. (5) peTanuM kada vadhatuM jAya che-je ke bIjA rogothI paNa peTa vadhe che, paNa sagarbhAvasthAmAM kramaza: peTa vadhe che, temaja te sakhta paNa hatuM nathI. (6) DuMTI bahAra nIkaLI Ave che ane te peTanI cAmaDInI barobara thAya che. (7) zarIra kAMti tejasvI athavA nabaLuM For Private And Personal Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 185 dekhAya che. ( 8 ) unavA thaI AvatAM sagalo herAna thAya che. (9) uMgha vadhI paDe che athavA AchI thai jAya che. ( 10 ) kALajAmAM baLatarA thAya che. (11) mhAMmAMthI lALa paDavAthI kaMTALeA Ave che. ( 12 ) dAMtamAM dukhAvA thAya che ane te asahya vedanA upajAve che. (13) bhUkhamAM pheraphAra thAya che, matalaba ke te vadhI jAya athavA AchI paNu thai jAya. ( 14 ) dAhaMda kivA jene bhAvA-abhAvA kahevAmAM Ave che te udabhave che ane te manane vALavA chatAM IcchA pUrNa karavA phAMphAM mAryA kare che. ziSya-bhAvA-abhAvA uparathI garbhanI prakRtI jANI zakAya e vAta satya che ? sAra ema kahevAmAM Ave che ke jevA garbha hAya che tevA ja dohaLe! utpanna thAya che. arthAta jo garbha akamI hAya to dohaLA paNa evA ja thAya che; eTale ke garbhAvatIne jIva hiMsA ane duSkRtyA karavAnA bhAva thAya che. rAkha-jhIMkarA--dhULa --mATI khAvAnA haDakavA hAle che. te sakamI hAya teA sudara phaLa-mevA-mIThAi tIrtha va Mdana-devadarzana-pUjA-prabhAvanA, dayA ane satkRtya karavAnAM bhAva utpanna thAya che. vaLI evuM paNa anumAna AdhavAmAM AvyuM che ke putranI mAtAne purUSa jAtInA padAthonA ane putrInI mAtAne strI jAtInA padArthonA dAhalA-manAratha thAya che. je dAhalA thAya te vazya purA pADavA joie, nahiMtara garbhanA nAza athavA kadarUpe thAya. ziSya--garbhakALa keTalI muddatanA gaNAya ane te garbha mAM putra che ke putrI te kema jaNAya ? For Private And Personal Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sUri-garbhakALa 40 aThavADIyAnA eTale 280 divasanA sAmAnyata: gaNAya che; teA paNa vakhate thADA divasanI vadha-ghaTa thaI jAya che. havejo putra heAya te te garbhiNI strInuM jamaNuM pAsu vizeSa pramANamAM rezake che. ane putrI hoya teA DANyu pAsu roke che. joDalu hAya teA banne khAju bharAvadAra jaNAya ane napuMsaka hAya te mukhanA madhya bhAgamAM sthAna le evA sAdhAraNa niyama che. keTalIka vAra sArI dAyA paNa A guMcavADA bharyA niyama vaDe cAkkasa nizcaya karI zakatI nathI. ziSya-garbhiNIe khAsa karIne kayA kayA niyamAnu pAlana karavuM joie ? 186 mATe ane pavitratA mATe nIcenA sari--sagarbhAvasthAmAM srIe garbhanA saMrakSaNa niyamA yathAzakita pALavA evA Agraha karavAmAM Avye che:--(1) hamezAM zarIra tathA vastra pavitra rAkhavAM, (2) sukhAsana na hAya evAM vAhanA upara besavuM nahI, (3) purUSa-saMga sarvathA aMdha karavA (4) jaTharAgni khagaDe nahI evA prakAranuM halaku tathA rUcIkara bhAjana karavuM (5) mATe sADhuM-ghAMTA pADIne khelavuM nahIM, atizaya krodha, zAka ke irSA vagere karavA nahIM (6) tela vigere padArthA nuM mana karAvavuM nahIM, thAka lAge tevu kAma karavuM nahIM, vAMkA vaLI bhAra upADavA nahIM, bhukha tarasa veThavI nahIM, temaja jhaDA-pIsAkhanA vegane rokI rAkhavA nahIM (7) pavitra purUSA ane satI sannArIonA caritra vAMcavA vicAravAmAM tathA For Private And Personal Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 187 dharmanA pavitra kAryo karavAmAM samayane sadupayoga kare (8) garbhiNIe potAnA deha manane pavitra rAkhavA uparAMta AsapAsa paNa sarvatra pavitratA ane zucitA pravartAvavI (9) cepI regavALAonA saMsargathI tadana dura rahevuM (10) svadeza tathA svadharmanI khAtara je strI-purUe pitAnA prANa samaryA hoya temanA caritranuM manana karI tevA saMskAra garbhastha putra purImAM dAkhala thAya evI bhAvanA bhAvavI. ziSyae bhAvanAnI zuM kharekhara garbha upara asara thatI haze? sUri-e bhAvanAnI asara evI te vizvavikhyAta che ke tenA eka-be ja nahIM paNa saMkhyAbaMdha draSTAMte ItihAsamAM maLI Ave che. kRSNa mahArAja jyAre garbhamAM hatA tyAre vasudevajIe ane devakIjIe saMkalpa karI saMskAra Ape hatuM ke "kase mArAM cha bALakane mAryo che paNa A bALaka bacI jaI kaMsane mada utAre e thAo" A bhAvanAnuM pariNAma zuM AvyuM te kRSNanA jIvanamAM camaktA akSare jhaLakI rahyuM che. akabaranI mAtAe akabara garbhamAM hatuM te vakhate potAnI jAMgha-sAthaLa upara eka yuktivaDe suMdara kula kerI lIdhuM hatuM. bAdazAha humAyue jyAre e viSe begamane prazna karyo tyAre teNIe jaNAvyuM ke "meM mArA paga upara A suMdara kula eTalA mATe karyuM che ke mAre je putra thaze tene paNa barAbara Aja sthAne evuM ja kula thaze." ane vastutaH temaja thayuM. zivAjInA pitA zAhurAjA tarUNAvasthAnA prAraMbhathI ja For Private And Personal Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 188 viveka vilAsa. heTI heTI laDAImAM joDAyA hatA. te vakhate temanI strI paNa sAthe ja rahI temAM yathAzakti bhAga letI hatI. zivAjI mahArAja jyAre garbhamAM hatA te prasaMge paNa rANuM vIratA-dhIratA ane sahana zILatA sAthe garbhanuM pAlana karatA laDAInI aMdara keda pakaDAyA hatA. kedamAM purAvA chatAM te varamAtA hamezAM evI ja prArthanA karatA ke -"mAre putra zUravIra, saMgrAmamAM vijayI ane svadeza tathA svadharmanuM rakSaNa karavAmAM ghavAdritIya bane, eja eka mAtra mArI abhilASA che." thoDA vakhata pachI zivAjIne janma thayo ane mATe thatAM te saMkalpabaLanA prabhAvathI mahAna vIra kesarI, svadezabhakta, ane svadharNodhdhAraka banI hiMdanA ItihAsamAM ajarAmaratA prApta karI. AvA aneka udAharaNe saMsAranA itihAsamAM pagale pagale maLI Ave che. ziSya-Apane kathitAzaya huM je barAbara samajI zakyo houM te te TuMkAmAM eTaloja ke garbha rahevA vakhate tathA garbhakALa vakhate mAtA svadezAbhimAnI kiMvA prabhAvika dharma vIrenA-bhakatanA ke tatvajJAnIonA vRttAMta dhyAnapUrvaka sAMbhaLI manana kare te te vRttAntane anurUpa saMtatI pedA thAya che. temaja je hunnara-kaLAmAM sagarbhA zekha rAkhe athavA pitAnA pharajaMdane je kaLAmAM nipuNa banAvavuM hoya te te kaLA upara zekha rAkhe te avazya teja kaLAmAM nipuNa nivaDanAra pharajaMda prApta thAya che. tethI ulaTuM je sagarbhA strI TaMTA-phasAda For Private And Personal Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 189 cADI-ni vigeremAM laganI rAkhe ane durAcAramAM magna rahe te bezaka tenA saMtAno paNa tevAja pAke ! AMbAmAMthI AmraphaLa ane lIMbaDAmAMthI lIMboLIo ja pAke e abAdhita niyamamAM parivartana thaI zakatuM nathI. sUri--tame kahyuM teja mAro Azaya che. e Azaya siddha karavAne mATe strI keLavaNInI anivArya AvazyaktA che; eTaluM te tame vinA saMkoe svIkArI zakazo. mAtAo saccaritra. udAra ane kartavya tatpara bane eTalA mATe temane zIkSaNa paNa evuM ja maLavuM joIe ke jethI temanI yuganI parataMtra tAnI beDIo dUra thAya ! pitAnuM, potAnA kuTuMbanuM, dharmanuM ane dezanuM gaurava zemAM raheluM che te barAbara samajI zake! jyAM sudhI strIo na sudhare tyAM sudhI samAja-unnatI ke dezanI unnatInuM eka upagI aMga hamezAM pakSAghAtavALuM ja rahevAnuM. huM dhAruM chuM ke strI keLavaNInI AvazyaktA upara jUdA jUdA prasaMge meM je kahyuM che te tamArA lakSa hAra nahIM gayuM hoya. ziSya-garbhanI krame krame kevI rIte unnati thAya che, te hajI Ape nathI kahyuM. mATe te viSaya carcAya te ThIka evI hArI IcchA che. sUri-pitAnuM vIrya tathA mAtAnuM lohI ekatra thayA pachI eka prakAranuM kalala arthAt svarUpa ghaDAya che, pachI sAta divase te kalamathI arbada kahetAM parapoTA je AkAra baMdhAya che, te pachI sAta divase abdanI pezI eTale ke kotha For Private And Personal Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vivekavilAsa. LI je AkAra te dhAraNa kare che ane te pachI sAta dIvase aMdarathI nakkara bhAga racAvA lAge che. ziSya-mAsika kannati kevI rIte thatI haze? ri-garbha pahele mahine dese caThI jeTalo telamAM hoya che. bIje mahIne te karatAM saheja vadhe che ane trIje mahine te garbha mAtAnA dIlamAM dehaLe utpanna karavAne zaktimAna thAya che. ziSya-garbhanA zubhAzubha pramANe mAtAne surUcI tathA kurUcI utpanna thAya che eTaluM ja nahIM paNa je jAtine dehaLo thAya teja jAtine putra ke putrI thAya ema paNa Ape ekavAra agAu jaNAvyuM hatuM te mane barAbara yAda che. suri-dehaLA pramANe svapnanuM paNa evuM ja sArUM-narasuM phaLa maLe che. je mAtAne dehaLe pUrNa na thAya te garbhane nukazAna pahoMce che, e vAta meM agAu jaNAvI hatI; paraMtu tema thavAmAM mukhya kAraNa zuM che, te A prasaMge mAre jaNAvI devuM joIe. dehaLe pUrNa na thavAthI garbhiNInA zarIranI aMdara rahele vAyu prakopa pAme che ane te kepa pAmele vAyu garbhane kavacit nAza kare che kiMvA tene kadarUpa banAvI de che. ziSya-traNa mAsa vItatAM garbhanuM svarUpa kevI rIte paSTa thatuM jAya che ? suri---ce mahine garbha mAtAnA zarIrane khUba puSTa banAve che ane pAMcame mahine te garbhamAMthI hAthanA be, paganA For Private And Personal Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya savAda. 191 e, ane mAthAnA eka ema pAMca aMkurA spaSTapaNe bahAra Ave che. cha mahine te garbha potAnA pittane tathA leAhIne vadhAre che ane sAtame mahuine, me' je pezIe saMbadhe AgaLa vivecana karyuM. tenA tAlathI pAMcasA gaNI vadhI jAya che. vaLI te garbha nAbIthI nIkaLatI sAtaso nADIe ane nava dhamanIe paNa utpanna kare che. ziSya-vacamAM eka prazna pUchavAnI rajA mAguM chuM. zrI, purUSa ane napuMsakanI zarIra racanAmAM agatyanA bheda ze| haze ? sUrijInA zarIramAM chasA ezI nADIe hAya che ane napuMsakanA zarIramAM chasA sIttera hAya che. eTale ke purUSa karatAM strInA zarIramAM vIsa ane napuMsakanA zarIramAM trIsa nADIe AchI hAya che. vaLI purUSAkAra zarIramAM nava dvAra hAya che ane strI zarIramAM agIyAra srota-dvAra hAya che. dAMta khatrIsa hAvAnu sAmAnyata: gaNAya che; paraMtu koI bhAgyazALIne ja eTalA dAMta hAya che. ziSya-have ApaNe garbha-maMdhAraNanA mULa viSaya upara AvIe. sUri--garbhamAM rahelA jIva pAte, aMdara rahelA sutAranI peThe zarIranI khAra pAMsaLInA karaDaka tathA cha pAMsaLIo banAve che. pIThanA asthinA aDhAra sAMdhAo tathA pAMca vAma jeTaluM lAMbu jADuM AMtaraDu paNa te ja race che. garbha AThame mahine ghaNeAkharA paripUrNa thai jAya che. te pahelAM navANuM lAkha rAmakupa tathA dADhInA, mUchanA ane mAthAnAM sarva maLI sADA traNa karoDa rAma utpanna kare che. For Private And Personal Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 192 viveka vilAsa. AThame mahine te eja tathA AhAra grahaNa karavA lAge che. evI rIte garbhAvAsamAM rahelA jIva ra7AA ( asA sArDI sIttAtera ) dvIvasa vyatIta kare che. ziSya-garbhAvasthAmAM tenI avasthiti kevA prakAre hAya ? sUri-garbha mAM rahelA jIva mAtAnI pITha tarapha nIce mukha karI, e hAtha mAthe joDI ghaNA du:khamAM divase nirgamana karatA hAya che. gAvAsanA du:khA--dardInA ahevAla ghaNA kharA A cAryAe vistArathI varNavyo che. te vAMcatAM evu garbhAvAsanu kaSTa puna: AtmAne na sahana karavuM paDe evI prArthanA karavI je ie. janma ane maraNanAM du: kheA kharekhara ghaNAM trAsa dAyaka hoya che. tenA vAMcana ane zravaNathI vairAgya bhAva saheje utpanna thAya che; paNa te vAta javA daie. garbhAvAsamAM rahelA jIva mAtAnA jaTharAgnithI ja paripakava thAya che. mAtAnA ArAma ane zramanI asara te garbha saMpUrNa paNe anubhave che. mAtA jAgatI hAya te vakhate garbha paNa jAgatA hAya che ane mAtA sUtIhAya te vakhate garbha paNu a rAma karatA heAya che. mAtAnA sukhe sukhI ane mAtAnA du:khe du:khI thavAnu te garbhanA bhAgyamAM nirmANa thaI karyu hAya che. ziSya-bALakanA janma vakhate rahelAM graha-nakSatra uparathI kaI sUcanA maLatI haze ? sUri bhAgyazALI manuSyanA janmane samaye ga DAnsa, mULa nakSatra, azleSA nakSatra, avaLe sthAne paDelAM grahu tathA kharAkha For Private And Personal Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 193 divasa eTalAM vAnAM na hoya temaja tevA sadabhAgI bALakanA prasava vakhate mAtAne bahu kaSTa paNa anubhavavuM na paDe. | ziSya-paNa dhAro ke te ja nakSatro hoya, te pachI tenuM pariNAma kevuM saMbhave ? sUri-pahelA ATalI vAta lakSamAM rAkhe ke caMdrane eka nakSatra bhagavatAM Azare saTha ghaDI lAge che. nakSatranA bhAga kALanA cothA bhAgane pAye kahe che. A rIte jotAM Asare paMdara ghaDIne eka pAye lekhAya. have, mULa nakSatrane pahele, bIjo tathA trIjo pAye anukrame pitAne, mAtAno tathA dhanane nAza kare che. pAye zubha gaNAya che. AleSA nakSatrane pahele pAye zubha gaNAya che, jyAre bIjo, trIjo tathA cothe pAye anukrame pitAne, mAtAne tathA dhanane nAza kare che. mUla nakSatranAM trIsa muhUrtamAM pahele, bIjA, chaThe, AThame, navame grevIsame, tathA aThAvIsame muhUrta janmane samaye heAya te te du:khadAyI jANa. (be ghaDIne eka muhUrta gaNAya.) ziSya-keTalAka jyotiSIo, vyabhicArathI utpanna thayelI saMtatInuM anumAna bAMdhe che te kaI rIte bAMdhatA haze? sUri-jo janma samaye ravi, maMgaLa, zani emAMthI eka vAra, apUrNa nakSatra ane bhadrA tithi-bIja, sAtama ke bArasa e traNene coga thAya te utpanna thayelI saMtatI ghaNuMkharUM tyabhicArathI thayelI manAya che. te uparAMta jo lagne ravi tathA caMdramA hAya, lagnane svAmI tathA guru lagnane juve nahIM ane caturtha khadAyI jANa. tiSIe jatA haze, For Private And Personal Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sthAne pApa grahanI sAthe caMdramA tathA ravI hoya te saMtatI parapurUSathI pedA thayelI hovI joIe ema tirSida mAne che. ziSya-bALakane dAMta kyAre Ave ane tenuM phaLAphaLa kevI rIte jaNAya? sUra-divasathI mAMDI be varSa purA thAya teTalI mudatamAM bALakane purAM dAMta Ave che. sAtamA varSathI mAMDI dasa varSanI aMdara sarve dAMta ekavAra paDI jaI puna: ugavA lAge che siAta mahInAnI aMdara je bALakane dAMta AvavA lAge kivA janmathI ja je bALaka dAMta sahita hoya te te nizcayathI kuLane nAza karanAra manAya che. te apalakSaNanI zAMti mATe dharmakRtya karavAM. batrIsa dAMta jene saMpUrNa hoya che te rAjA thAya, ekatrIsa hoya te bhegI thAya, trIsa hoya te thoDA paisAvALo thAya, ogaNatrIsa hoya te dariddhI thAya ane aThThAvIsa hoya te sukhI thAya evo niyama che.aThThAvIsa karatAM ochA dAMtavALe manuSya uttama pAga lekhAto nathI. vaLI kuMdana kelaranA kula jevA jenAM dAMta sarakhA, jhINa, suMvALA, svaccha, lAla peDhAvALA, tIkSaNa dADhavALA ane nakkara hoya te manuSya A lekamAM dhana-dhA yanI samRddhI prApta karI sukha bhogave. gadheDAnA jevA tathA vAghanA jevA dAMta hoya che te paNa zreSTha gaNAya che. paraMtu be hAthI ugelAM, chUTA chUTA, kALA, vikarALa, ane khaDabacaDA athavA mahAnA moTA dAMta hoya te sArAM gaNAtAM nathI. te pApakArI ane duHkhadAyI gaNAya che. For Private And Personal Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 19pa ziSya--huM dhAruM chuM ke e saMbaMdhe bahu kahevAI cUkayuM che. have kaMI khAsa sUcanA karavA jevuM hoya te jaNAvaze. sUra-kalyANanA icchanAra purUSa strI saMga karyA pachI maLa-mUtranI zaMkA hoya te te TALavI ane zaMkA na hoya te maLa-mUtrano tyAga karavAnuM sthAnaka kyAM che te joI rAkhavuM. sarva AhArano parityAga karavo. pAse jaLa rAkhavuM. bAraNuM baMdha karavAM. pavitra thaI ISTa devane namaskAra karI apamRtyunI bIka TALavI; pachI pote pavitra thaI rakSAmaMtrathI pavitra karelI pahALI zayyA upara sArI rIte oDhI DAbe paDakhe sUI rahevuM. ( ziSya-strI saMga pachI ghaMTAne nAda na thato hoya te paNa sAMbhaLavAmAM Ave che? e sUri-e eka bahuja kharAba apazukana gaNAya che. ghaMTA na vAgatA hoya chatAM tenA nAdano AbhAsa karNAcara thAya to te AbhAsa pAmanAra manuSya pAMca mAsamAM mRtyu Ape evuM zukana zAsanuM vacana che. ziSya-bhalA, nidrA rAtre ja khAsa karIne AvatI hare. tenuM zuM kAraNa? sAra-nidrA e vastuta: tamaguNa che. tamaguNane aMdhakAranI upamA ApavAmAM AvI che. jIvanA anAdi kALanA tameguNa rUpI AvaraNo jyAM sudhI dUra na thAya, tyAM sudhI tene nidrA vinA cAlatuM nathI. have rAtre ja nidrA kema Ave che tene khulAsA tame samajI zakaze. nidrA pite tamoguNavALI hovAthI aMdhakAranI bahulatAvALA rAtrinA samaye ja pragaTa thAya che. For Private And Personal Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 196 viveka vilAsa. ziSya nidrA vakhate nADI tathA iDhiye zuM kAma karatI haze? sUri te vakhate saMjJAvAhaka strota-nADIo kaphathI bharAI jAya che ane indriye divasanA zramane lIdhe eTalI badhI thAkI gayelI hoya che ke te potAnuM kAma baMdha kare che; chatAM mana te te vakhate paNa pitAnuM kAma karyA ja karatuM hoya che. ApaNane je svapna Ave che te keTalIkavAra A taraMgI mananA ja pratApe hoya che. mana je ghaDA gaMThatuM hoya che tene AbhAsa ApaNe svapnAvasthAmAM joI zakIe chIe. ziSya-nidrA kevA prakAranI hoya te te zreSTha gaNavI? sari-je nidrAmAM kaI paNa jAtane vyAghAta na thAya, je nidrA phephasA jevA upagI avayane ArAmathI kAma karavA daI zarIranA thAkane dUra kare te nidrA uttama jANavI. amRtanA sIMcanathI jema latA-vRkSa haMmezA lIlAM ane harAbhara rahe che, tevIja rIte uttama prakAranI nidrAthI manuSyanAM tana-mana paNa prakullita ane Arogya rahe che/sArI nidrAlenArA manuSya lAMbu AyuSya ane Aregya bhagave chetethI ulaTuM ati vyAkuLatAvALI tathA samaya vagaranI nidrA kALa rAtrinI garaja sAre che. nidrA nahIM AvavAthI manuSya becenI ane gamagInImAM rAtrI pasAra kare che ane tethI tenA AyuSyane tathA Arogyane paNa kSaya thAya che. keTalAka loko rAtre ujAgarAo karI tana-mananI pAyamAlIne AmaMtraNa kare che te IcchavAyegya nathI. rAgIne sa ' For Private And Personal Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 197 samaya nidrA ane dharma dhyAna mATe ja nirmANa thayelA che. tene je puratA lAbha nahIM letAM vyasanamAM ke vyabhicAramAM vyatIta kare che te A bhavamAM rAga--zAkane vhArI le che, eTalu ja nahIM paNa parabhavamAM ce te pApAnu ati ucca prAyazcitta temane karavuM paDe che. rAtrInA samaya jo zAMtimAM ane dharmAna MdamAM pasAra thAya teA khIjA divasanA prakAza manane AhlAda ApanArA thaI paDe che. vaidyakazAstramAM kahyuM che ke rAtrInA ujAgarA te kSa-lukhkhA ane divasanI nidrA te snigdha -cIkaNI, gaNAya che. divase besI rahevu ane rAtrIe udyama karavA te rUkSa-snigdha gaNAya che. ziSya--zuM tyAre divase kadi paNa naja sUi rahevu ema Apa kahevA mAgo che. sara--krodha, bhaya, zeka, madyapAna, strI sabhAga, bhAra vaDana temaja vAhanamAM besI rahevAthI ane ati thAka lAgavAthI divase sUI rahevAmAM harakata nathI. atisAra, zvAsa, tathA heDakI Adi rogothI pIDAtA; gharaDA, khALaka, dula, mAMdagI bhAgavavAthI kSINa thayelAone temaja kSudhA, tRSA, zULa vigere rAgeAthI pIDAyelA ane ajIrNAdi rAgeAthI upadrava pAmelA manuSyAne divasanA ke!i paNa bhAgamAM sUI rahevAne harakata nathI. kAraNa ke nidrA levAthI upara je rAgI kahyA temanA zarIramAMnA viSama anelA dhAtu sama ane che ane tethI zarIrane puSTi maLe che. nidrAthI rasa, dhAtu snigdha bane che ane For Private And Personal Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir - B 198 viveka vilAsa. zuddha kapha dhana thAya che ema vaidya kahe che te mAnavA yogya che. medavALA manuSyane mATe divase sUvuM hitakara nathI. zikhya-bhUkhyA peTe sUI rahevAya ? sUri-manuSya je kAMI paNa khAdhA vagara divase sUI rahe te hejarIne kAma karavAne puSkaLa samaya maLe che ane tethI tenI pAcana zakti upara bahu sArI asara thAya che. keTalAke te eTale sudhI kahe che ke bhUkhyA peTe sUI rahevAmAM Ave te peTamAM kadApi pASANa heya te te paNa pacI jAya che. rAtrIe ujAgare karyo hoya athavA karavAno hoya te jamyA pachI thoDe vakhata sUI rahevuM e egya che ziSya-griSma rUtumAM ghaNA manuSya divase khUba nidrA le che tenuM kema? suri-griSma rUtumAM divAnidrA nukazAna nathI karatI. kAraNa ke te vakhate zarIramAM vAyune saMcaya thayeluM hoya che, havA rakSa banelI hoya che ane rAtrI TUMkI thaI hoya che tethI griSmamAM divase sUI rahevuM niSiddha nathI. griSma RtumAM paDelI Teva bIjI tu besatA turataja dUra karI devI joIe. nahIMtara e Teva vakhata jatAM manuSyane herAna kare che. divasanI nidrA griSma sivAyanI bIjI RtumAM kapha pittane vikAra utpanna kare che. - ziSya--Ape rAtrI saMbaMdhI, saMtAnotpatti saMbaMdhI tathA TuMkAmAM ehika ane pAralekika kalyANa saMbaMdhI je upadeza mane Ape che, te mArA hRdayamAM barAbara kotarAI rahyo For Private And Personal Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 199 che. huM anatAM sudhI te upadezanuM mArA jIvanamAM akSaraza: pAlana karIza. sUri--tathAstu ! zuddha manavALA manuSyo je A zAstrIya AcAravicArane draDhapaNe vaLagI rahe te dharma, artha ane kAmanI-traNe purUSArthanI siddhi thAya, eTaluM ja nahIM paNa te traNe purUSArtha mitra jevA banI rahe e nisa Mzaya che. dharma e saghaLA purUSArthomAM mukhya bhAga bhajave che, tenA vinA khAkInA traNa purUSArthA vastuta: purUSArthanA abhidhAnane ja ceAgya nathI rahetA. jIvanane dharma maya banAvavAnA yathAzakti prayatna karajo, huM tamArI sAthe je dIkSa kheAlIne vAta karU chuM tenA durUpayoga ke khATA artha uThAvazeA nahIM, ApaNI vAteAmAM keTalIka vAtA evI paNa heAya che ke je ajJAna ane adhikArI manuSyane mATe zastra jevI thai paDe, tenA upayAga bahuja vivekathI ane buddhimattAthI karavAnA che e lakSamAM rAkhajo. ziSya-kai kai RtumAM manuSye khAsa karIne kevI rIte vartavuM joie e viSe vivecana karavAnuM agAu Ape kabalyu hatuM. sUri-mane te smaraNumAM ja che. zarIra ane mananA sukhazreya arthe kALanA khaLAne samajI levA e atyAvazyaka che. sarva ThekANe kALanuM mAhAtmya peAtAnuM jamarU baLa dharAve che. eTalA mATe Rtune ucita thAya tevI rIte AhAra vihAra karavAthI rAgAdi kalezA herAna karatA nathI. ziSya-ApaNe vasanta RtuthI ja prAraMbha karIe. sUri-vasantane RturAja kahevAmAM Ave che. A RtumAM For Private And Personal Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir na kada 200 viveka vilAsa dakSiNa dizAne pavana, AMbAnI maMjarIo, mogarAnI puSpamALAo ane bhramara tathA kekIlAnA rasamaya guMjane rasika hRdayamAM AmedanI umI o uchaLavA zaktimAna thAya che. A rAtanI vizeSatA DhaMkAmAM kahuM te te eTalI ja che ke kaphane prakepa atizaya mAtrAmAM dekhAva de che, jaTharAgni maMda paDe che. kaphanA prakopanI zAMtine mATe vyAyAma karavAmAM tathA auSadhodinA sevanamAM ALasya karavAmAM Ave te zarIrane tenuM pariNAma sahana karavuM paDe che. divase nidrA karavI A vratamAM ISTa nathI. keTalAka vaidyo kaphanI zAMtine arthe vamana AdinA prAge sUcave che te anukuLatA pramANe amalamAM mukavA. _ziSya-khAna-pAna saMbaMdhI sAvacetI paNa rAkhavI joIe ne? sara-kaphane uttejana na maLe evAM ja khAna-pAne levAM ema huM kahI chuM. ghaNuM snigdha nahIM, tatha. jenI aMdara kaDe tathA tIkho rasa pradhAna hoya evAM dravyo, zAlI-khA vigere unhAM bhejane vAparavA hitakara che. ghaNuM TADhuM, pacatAM vAra lAge evuM, ghI jevA snigdha rasethI paripUrNa-cIkaNa, kAcuM tathA pAtaLuM anna A RtumAM na vAparavuM. sarabata vigere paNa evAM hovAM joIe ke jethI kaphanA prakopane ujana na maLe. tene upaga paNa mAphakasara kare. keTalAka zrImaMte zarIre malayAgara, kesarane tathA caMdanane lepa kare che. tema karavAthI temanA dehane zAMti tathA ArAma maLe che. jemane sagavaTha tathA avakAza hoya temane evAM vilepa A tumAM upayogI thaI paDe che. For Private And Personal Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya savAda. ziSyagrISma RtumAM kevI rIte varttavuM? sUra--A RtumAM sUrya, bhUminA sarva rasAne kheMcI levA prayatnazIla rahyA kare che. zarIramAMthI khaLa ochu thatuM hoya evA bhAsa thayA kare che. griSmamAM madhura, zItaLa, snigdha, pAtaLu tathA jaladI pacI jAya evuM bhAjana upAdeya gaNAya che. bheMsanuM dUdha, uttama cAkhA tathA dhI jevAM dravyo khAvAthI zarIranuM khaLa sacavAi rahe che. dahIM athavA chAsa upara je pANI dekhAya che temAM keTalAkeA sAkara meLavI tevu pAna kara che. zIkha'Da jevA bheAjanAthI tathA ThaMDA zarakhatAthI grISmanI garamI keTaleka aMze ochI karI zakAya che. vilAsI strI-purUSa grISmanI cAMdanImAM pharavAnuM, udyAnAmAM vihAravAnu ane suga pIvALA khAna-pAna levAnuM khAsa karIne pasaMda kare che. dharatI jyAre sUryanA tApathI tapI rahI haiAya te vakhate latA-maMDaLamAM paDyA raheva!nuM athavA phuvArA pAse jai potAnI priya strInA agarUpa velInA sparzathI zAMti prApta karavAnuM kayA grahastha na Icche ? jaLathI bhIMjAvelA vIMjhaNAnA pavana kuMvA udyAnanI ThaMDI laharI A RtumAM manane atizaya AmAda upajAvanArI thai paDe che. pavanathI AnaH upajAvatI tathA caMdramAnA kirasuthI zAbhatI agAzImAM zarIre suga MdhI padArtho cALI gRhasthA ane gRhiNIo rAgI ni mana kare che. buddhizALI manuSyAe A RtumAM ati khATA, kaDavA, ane khArA e gaNu rasa tathA garamAgarama bhAjana na karavAM. vyAyAma tathA udyamamAM bahu For Private And Personal 201 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 202 viveka vilAsa. ALasya na sevavu. grISmamAM drAkSanA manehara sarakhatA, sapheda tathA mulAyama vastro, sugaMdhI vilepanA ane jaLAzayeA vige vastuo munionA manane pazu vihvaLa karI de che. ziSya--varSA RtumAM rAganA prakA. akasmAt vI paDe che te zAthI ? sUri--kAraNa ke e RtumAM vAdaLAnA pavanathI, bhUminI aMdarathI nikaLatI khAthI ane jaLiSa...dunA yAgathI manuSyana vAtAdi dASA prakApa pAme che. eka tA griSmanA asahya tApatha manuSyanA deha du La thaI gayelA hAya ane temAM AvA prakApa thAya eTale ghera ghera mAMdagInA khIchAnA paDe emAM kai navAi nathI; paraMtu jo kharAkhara Aja vakhate vAta, pItta, kafe tathA rasarakata pramukha dhAtuone sAmya sthitimAM rAkhavAnA prayatna karavAmAM Ave teA prakRtImAM gaMbhIra pheraphAra na thAya. RtucaryAnA niyame leAko lakSamAM rAkhe to mane khAtrI che ke keTalAka varSomA ane upadravA tatkALamAM ja dUra thai zake. ziSya--tyAre varSARtumAM khAsa karIne kaI jAtanI sAvacetI rAkhavI joie ? sUriA RtumAM kuvAnuM tathA punarvasA nakSatra beThA pachI ja varasAdanuM pANI pIvuM. taLAvanu tathA nadInu pANI pIvu A RtumAM hitakAraka nathI. griSmamAM jaLakriDA karavAnI je Teva paDI gai hAya te varSonA prAraMbhathIja dUra karI devI. ati uzra taDakAmAM haravA kavAnuM, vAdaLIyA taDakAmAM musAphI karavAnuM mAMDI vALavuM joie, athavA tA e tApathI bacatA For Private And Personal Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 23 rahevAne prayatna kare joIe. jyAre sarvatra zaradI prasarI rahelI hoya tyAre gRhasthoe aMge kesaranuM vilepana karI, pavana athavA jaLane upadrava na hoya te sthaLe dhagadhagatA aMgArAvALI sagaDI pAse besI, AsAeza meLavavI. AthI zitane hUmale dUra karI zakAya che. varSARtunA saMbaMdhamAM kAma vilAsI purUnuM evuM kathana che ke je purUSa A RtumAM kezAvalIne sugaMdhI tela lagADI sApha karI rAkhe, rAtA tathA caMdana-lebAnanA dhUpathI sagaMdhita banelAM vastronuM paridhAna kare temaja pari mita bhajana kare tene strIo potAnA aMtaranA umaLakAthI cAhyA vinA rahI zakatI nathI. ziSya-zaraRtune vaidyonI mAtAnI upamA ApavA mAM AvI che te yathArtha ja che. kAraNa ke e RtumAM vaidyakone bahu mATI kamANuM thAya che. sUri-zaratamAM AkarA sUryanA kiraNanA tApathI tapelA manuSyanuM pitta prAya: kupita thAya che ane tethI satra pittajanya vikAre phATI nIkaLe che. AvA vakhatanI aMdara DAhyA manuSyae kSudhA lAge te ja madhura, halakuM, zitaLa, DuM kaDavuM tathA tIkhuM pathya bhojana levuM. jeo manane kAbumAM rAkhI zake tevA heAya che teo A kALamAM pUrva dizAne pavana, dahIM, ati vyAyAma, taDake, khArI vastu tathA telAdi snigdha padAthane yatna pUrvaka parityAga kare che. AmaLAM, dudha tathA zelaDInI sAkara ke goLa jevI vastuo parimita pramANamAM puSTi ApanArI thaI paDe che. keTalAka cikitsake A vatumAM phasa For Private And Personal Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 204 viveka vilAsa. khelavavAnI, julAba levAnI, sapheda phUlanI mALA paheravAnI sapheda caMdananuM vilepana karavAnI, sarovaranuM nirmaLa jaLa pIvAnI tathA rAtrIe DIvAra cAMdanImAM haravA-pharavAnI salAha Ape che. e salAha pramANe vivekapura:sara vartavAmAM Ave te zaradda tumAM pittane asahA prakopa vadhI paDavAnI je pharIyAda karavAmAM Ave che te adRzya thaI jAya e ni:saMdeha che. ziSya--have huM dhAruM chuM ke hemanta ane zizira hatu saMbadhI ja carcA kahevAnI bAkI rahI che. sari-hemanta ane ziziranI Rtu carcAmAM bahu mahatvane bheda nathI. hemaMtamAM TADha ghaNI paratI hevAthI tathA rAtrI lAMbI thatI hovAthI jaTharAgnI pradipta thAya che. mATe A vakhate prAta:kALanA bhejanamAM bahu vadhAre paDate vilaMba na kare joIe. have kevA padArtho bhajanamAM vAparavA e prazna udbhave che. A vAtamAM khATuM, mIThuM, uhuM, rIkANuM tathA khArUM annapAna sevavuM e salAhabharyuM che. sAvacetI mAtra eTalI ja rAkhavAnI ke kaI paNa padArtha e te na ja have joIe ke je hAjIne pacAva bhAre thaI paDe ! vaLI A RtumAM ati sudhI telathI zarIrane mardana karavAnI tathA kezaranuM uvaTANuM lagADavAnI ane navA vastro paheravAnI paNa bhalAmaNa karavAmAM AvI che. ghara paNa evuM svaccha ane upadrava rahita hovuM jeIe ke jethI pavananA jhapATAthI ane zItathI rakSaNa meLavI zakAya. karphera tathA kRSNagara caMdananA dhupanI sugaMdhI phelAyelI hoya te te vadhAre sAruM gaNAya ! dhagadhagatA aMgArAnI sagaDI For Private And Personal Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda, 205 pAse hoya te zItAdi prakepe dehane pajavI zakatA nathI. keTalAka zRMgArapriya vaidya ane kavIo kahe che ke A RtumAM zarIre sugaMdhI aMgarAga lagADelI, puSTa ane uMcA stanathI cittane kheMcanArI tarUNa, temaja kamaLa tathA uSNu sparzavALI zakhyA e banne vastuo TADhane dUra karavA zaktimAna thAya che. zizira RtumAM uttara dizAnA pavanathI lukhI TADha paDe che eTalA mATe e vakhate paNa hemanta RtunAja vidhAne upayogI thai zake che. ApaNuM RtucarcA saMbaMdhI vAtacIta ahIM puro thAya che. paNa teja sAthe mAre jaNAvI devuM joIe ke A niyama meM je kahyA che te kevaLa zarIrane kiMvA indriyone unmatta banAvI devAnA hetuthI nathI kahyA, paraMtu regone samudAya ke je haMmezA ApaNuM upara humale laI AvavAne taiyAra hoya che ema mAnavAmAM Ave che, e garUpI zatruonA paMjAmAMthI kevI rIte bacI zakAya ane pitAnA tana-mana sAthe kuTuMba parivArane nIrogI kema rAkhI zakAya e sucavavA mATe ja A vivecana ziSya-ApanA sthAne athavA te sUcanane durUpayoga nahIM thAya athavA te tene khoTo artha nahIM karavAmAM Ave e viSe huM Apane khAtrI ApuM chuM. Apa punaH puna: e viSaya upara bhAra mukI je sanmArga batAve che te mATe huM aMtaHkaraNa pUrvaka Apane upakAra mAnuM chuM. have mAtra ekaja viSaya saM. baMdhI prazna bAkI rahyo che ane te eja che ke AkhA varSa daramIyAna kevI rIte vartavuM ke jethI jIvana kRtArtha thAya ? For Private And Personal Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 226 sUriziSya saMvAda. sUri-A tamAre prazna ghaNuM mahatvanuM che ane tene uttara eka dhamAcArya tarIke mAre banI zake teTalo asarakAraka Apavo joIe. tame jANe che ke A manuSyadeha maLa devatAone paNa durlabha che. mahA puNyanA baLathI ja te prApta thAya che. je e vAta upara saMpUrNa vizvAsa AvI gayo hoya te mane nuSya janmane sArthaka banAvavA haMmezAM-haraghaDI udyamazIla rahevuM joIe. A durlabha narabhavamAM eka ghaDI paNa nirarthaka na jAya, raMka paLa paNa AmennatImAM vijJakara na thAya enI sAvacetI rAkhavI joIe. sana purUSe Akho divasa evA nirdoSa udyamamAM gALe che ke tethI teone rAtrIe nizcitatA pUrvaka zAMta nidrA AvyA vinA rahetI nathI. dAkhalA rUpe paNa ema kahevAmAM Ave che ke je manuSya samasta divasa nirUdAmapaNe paga upara paga caDAvI, lamaNe hAtha daI besI rahe che temanI upara nidrAdevI kRpA dAkhavI zakatI nathI. jeo satata pari. zrama karyA kare che temane nidrAnI ArAdhanA mATe leza mAtra paNa zrama levo paDato nathI. rAtre zAMta nidrA ANavA mATe jevI rIte zramanI jarUra che, tevI ja rIte jIvananA chellA divasomAM dharmadhyAna karavAno avakAza ane anukuLatA maLI zake eTalA mATe manuSyoe vana dazAmAM yathAzakti parizrama laI jIvanane kutakRtya banAvavuM joIe. yuvAna avasthAne mejamajAha tathA ezaArAmamAM gumAvI nAMkhanAra manuSyo vRddhAvasthAmAM dharma kRtya te karI zaktA ja nathI, paraMtu deha ane manane yathAyegya For Private And Personal Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 207 ArAma ApavAmAM paNa niSphaLa nIvaDe che. eTalA mATe aMdagInI ujjavaLa ane uchaLatI avasthA ke je vanAvasthAnA nAmathI oLakhAya che te avasthAnI aMdara pitAnI prAmANikatA, zubha niSThA ane sadAcArazIlatAne surakSita rAkhI e udyama karavo ke jethI aMdagInA chellA divaso sukha ane parepakAramAM vyatIta thaI zake. ziSya-amArA sarakhA pravRttIvALA gRhasthathI bAre mAsa dharmakaraNuM kema banI zake ? sUra-mAre kahevAne Azaya e che ke rAtrIe ArAmane mATe jevI rIte divasanA parizramanI jarUra che, tevI ja rIte pravRttIvALA gRhasthAe evI pravRttI sevavI ke jethI teone cokkasa samaya nivRttI kiMvA dharmakaraNIne mATe maLI zake. comAsAnA cAra mAsamAM gRhastho athavA dhaMdhAdArIonI pravRttI kaMIka zAMta hoya che. jeo ATha mAsa sakhta ciMtA ane zramamAM pasAra kare che teo cAturmAsanA cAra mahinA zAMti levAnuM pasaMda kare che. A cAra mahinA dharma "dhyAnane mATe khAsa anukaLa thaI paDe evI vyavasthA ApaNA upakArI AcArya mahArAjAoe karI che. have je ATha mahInA ALasa kivA pramAdamAM gALyA hoya te cAturmAsamAM paNa puratI zAMti ke dharma karaNane mATe anukULatA prApta thAya nahIM. cAturmAsanI Rtu dharma dhAnane mATe bahu ja anukULa hoya che. te vakhate koI eka sthaLe muni mahArAjAonI jogavAI paNa maLI zake che. pRthvImAM sarvatra maneharatA ane navapallavatA vyApI rahI hoya che tethI hadaya For Private And Personal Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ra08 viveka vilAsa. ane mana upara tenI ghaNI suMdara asara thAya che. A badhI atakULatAe sArthaka thAya eTalA mATe udyamazIla gRhasthAe ATha mahInAne upayoga nItimaya-nyAyamaya dravyopArjana arthe karI le. ziSya-cAturmAsamAM paNa dharma dhyAna na banI zake te vRddhAvasthA upara mulatavI rAkhyuM hoya te kema? sUra-vRddhAvasthA e jo ke dharma dhyAna karavAnI avasthA jaNAya che, paraMtu e avasthA prApta thaze ke vacamAM ja kALa ApaNa zire caDI besaze tene nirNaya keNa karI zake tema che? je. A vRddhAvasthA upara potAnA AtmakalyANane mulatavI rAkhe che teo saMpUrNa Atmahita sAdhI zakatA nathI. vastuta: tene mATe kaI avasthAnI rAha joI besI rahevuM e nirbaLatA che. evA ghaNuM vRddha purUSane anubhava che ke teo pitAnI vaivanAvasthAnI dhAraNA pramANe vRddha vayamAM dharma kArya karI zakatA nathI. ane chellI vayamAM tana-manamAM je zithilatA vyApI jAya che tene khyAla karatAM e anubhava akSaraza: satya che ema kahI zakAya. vRddha vaya e parAdhInatAmaya avasthA che. nathI te vakhate pitAnA mana upara saMpUrNa kAbu rahI zakato ke nathI yAtrA ke gurU darzana mATe zArIrika zrama laI zakAto. narabhava pAmavA chatAM je bhaviSyanuM jIvana na sudhare te pachI amUlya naradeha eLe gaye ema ja manAya. mAre kahevAne tAtparya eTalo ja che ke banI zake to jIvana ja dharmamaya-nI For Private And Personal Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 9 timaya banAvavuM, tema nahIM teA khAra mAsamAM cAturmAsanA cAra mAsa dharmadyoga arthe vItAvavA ane eTaluM zu na ane te vRddhaSaya thatAM avazya Atmahita sAdhI levuM. huM AgaLa ja kahI gayA chuM ke A chellI taka bhAgyayeAge ja prApta thAya che ane prApta thavA chatAM paNa tenA sadupayoga karI levAnI taka ta te koI virala narane ja maLI zake che. A badhI bAbata evI che ke tenA niNa ya sa manuSye potapotAnI icchA-anukuLatA ane saMyogA pramANe karI levA joie. emAM amArA upadeza lagabhaga nizrcaka thaI paDe evA bhaya rahe che. ziSya--lanI Akhare dharma kRtya karavAnI khAsa sAvacetI rAkhIza. paNa tenA spaSTa nirdeza thai javA joie. sUra--e saMbadhI vistRta carcA ApaNe anya kAi prasaMge karIzu. hAla turata tA eTalu ja kahevu khasa thaze ke kalAnAna manuSyae A bhavamAM evI kaI vastu prApta karI levI ke jethI maraNa pAmyA pachI paNa patri janmanizcayathI maLI zake, potAnA vadhamI bhAienI tathA nimahArAja enI evI sevA-su uSA ane bhakti-pUjA karavI ke jethI ApaNeA AtmA pama prasannatA pAmI zake. vivekI pu So peAtAnA vRddha mAtapitAnI sevAcAkarI karavAnuM bhUlatA nathI tema temane drI yAtrA vagere karAvI saputa tarIkenI kIrtti meLavavAmAM pramAda 14 For Private And Personal Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 20 viveka vizvAsa paNa karatA nathI. ApaNA kULamAM je kaI vRddha athavA azakta hoya temane temanI IcchA pramANe tIrthayAtrA vigere karAvavAM. prativarSe gurU pAse jaI pitAnA pAponuM prAyazcita levuM. kAraNa ke tema karavAthI AtmA zuddha nimeLa ane arisA je ujavaLa banI zake che. varSanA aMte evuM prAyazcita dareka sajIne avazyameva karavuM joIe. ethI pApapujane nAza thaI jAya che ane AtmA pitAnA saddaguNavaDe prakAzI nIkaLe che. "janmelA manuSyane avaya maravuM che ja" ema sUcavavA ameTA mANasee pitAnA pitA-mAtAnA virene saMvasarika divasa paNa pUjA prabhAvanA tathA svAmIvAtsalya Adi kAryo dvArA ujave kie. dukAmAM prativo karavAnAM kAryone ATalo khyAla ApI zakAya. bAkI te pApa-puNya ane tenA phAphaLane mATe te eka Akhe divasa carcA karIzuM, tyAreja kiMcit spaSTatA thaze. ziSya- dareka zrAvake deza-kALa pramANe vartavuM e upadeza ThAma ThAma karavAmAM AvyA che, paraMtu kevA dezamAM zrAvake rahevuM joIe tene spaSTa khyAla AvI zakti nathI. sari-tyAre Aje ApaNe eja viSaya saMbaMdhI vArtAlApanI zarUAta karIe. je dezamAM nirupadravapaNe pitAne dharma pAmI zakAte hoya, je dezanI AsapAsa saMrakSaNArtha sAre kIlo Avela hoya, je dezamAM vepAra-udyoga sArI rIte cAlI zakatAM hoya, ane je dezamAM pANI-anna-baLataNa vigerene For Private And Personal Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda ra gRhasthacita jogavAI maLI zakatI hoya te dezamAM manuSyo vAsa kare te teo ekaMdare bahu sukha legavI zake, e niHsaMdeha che. ziSya-dezamAM vasatAM zuM mAtra eTalI vAtano vicAra kare ! sUri-nahIM. te uparAMta bIjI ghaNI bAbate che ke tene vicAra DAhyA manuSe potAnI meLeja karI le che. dAkhalA tarIke jayAM guNa loko vasatA hoya, satyane ane guNane Adara te he, jayAM pavitratA ane pratiSThAne AMca ave e bhaya na heya, jJAna kiMvA sAdhu-samAgamane lAbha maLavAnI sagavaDa hoya evA saMge buddhimAna manuSyae zeAdhI kahADavA joIe, kaI cakkasa dezamAM vasatA pahelAM dezanI sImA, dezanA rAjAnI rItabhAta, pitAnI jJAtI ane svadharmIonI saMkhyA temaja mitra ane zatruonuM svarUpa barAbara tapAsI levuM. jayAM rajA cheka bALaka avasthAmAM hoya, kiMvA mUrkha hoya; jyAM eka kastA adhika rAjAonuM zAsana cAlatuM hoya athavA te sIyArAjya jevuM hoya te dezamAM vasavuM nahIM. ziSya-pitAnA AvAsanA-vasavAnA sthAnaknA ane samagra dezanA kalyANane arthe nimitta jevAM ema meM pUche sAMbhaLyuM hatuM. prathamanA samayamAM evA nimittIAo maLI AvatAM ane teo je vAta prakaTa karatA te prAya: seLe sela AnA kharI karatI, e nimitta zAstrane zuM cheka lepa thaI haze? For Private And Personal Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sara viveka vilAsa. suranimittakramanI keTalIka khAsa vAta hajI paNa pracalita hoya ema jovAmAM Ave che. buddhizALI kivA anubhavI purUSA cAkkasa cinhonI khArIka parIkSA karI deza ke gAmanuM kalyANu kivA akalyANu agAuthIja bhAkhI de che. paraMtu eTaluM yAda rAkhavu joie ke evA nirNaya gAMdhavA e UtAvaLIyA kivA apadazI manuSyAnu nAma nathI. temAM sUkSma tarka ane vivecanAnI temaja sayata maneAbhAvanI bahuja jarUra paDeche. pratyeka cinhanu yatha: 15 lakSamAM bhAvI jAya teA te cinha uparathI pariNAma zuM Avaze te sahelAIthI kahI zakAya. ziSya--rASTrane zire kAipaNa prakAranA upadrava AvI paDavAnA hAya athavA tA zaheramAM kaMi utpAta thavAnA hAya tA ne kevA cinhA uparathI pArakhI zakAya ? sUri--paraMtu te pahelAM utpAta kene kaMDevAya te spaSTa karavu joie. je vastu haMmezA potAnA svarUpamAM rahetI hoya temAM akasmAta krUra thaI jAya tene utpAta kahevAmAM Ave che. AvA utpAtA eka nahIM paNa aneka prakAranA hoya che. utpAtanA pariNAme durbhikSa, rAjyanAza, prajAnAza thA dezanI khara bAdI thAya. ziSya--have rASTrane viSe upadrava thavAnA hai:ca, nagaranA nAza thavAnA hoya, mahA saMgrAma thavAnA hoya athavA deza bhaga For Private And Personal Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ma thavAnA hAya tA te kevA nimitto uparathI jaNAya te anukrame jaNAvavAnI kRpA karazeA. sUra-jyAM citrAmaNanI athavA madiramAMnI pratienA svarUpamAM kai pheraphAra thaI jAya, athavA te e svarUpamAM kai vicitratA dAkhala thai jAya tathA maMdIranI khta upara caDha tI dekhAya te tyAM rASTra vigene koi ce!kkasa prakAranA upadrava sahana karavA paDe. bojI jyAM jaLacara jIvA bhUmi upara ane bhUcara jIvA jaLamAM cAlatA jovAmAM Ave. nagaranA jIvA jaMgalamAM svAbhAvika rIte haratA-pharatA deMgAra thAya, ziyALIyAM ane kAgaDAe.nA kAlAhalathI dizAe zabdAya mAna i raDe, evI jAtanA vizvakSaNu-vicitra krama thAya te naga ranA najIkanA bhaviSyamAM nAza thAya evu nimitta zAnuM kathana che. vaLI chatra, keTa, sena! vigeremAMthI kAine agninA upadrava thAya te rAjAne zire keAi akta AvI paDe. hathIyAro maLatA dekha ya athavA hathopArA paDyA paDyA myAnamAMthI aDAra nIkaLI jAya te samajavuM ke the!DA ja vakhatamAM yudhdha sagrAma thavA joIe. dezabha'ganuM lakSaNa to khaDuja spaSTa che. arthAt manuSyeAmAM jyAre anyAya, durAcAra, parapIDana ane pAkhaDIpaNa atizaya mAtrAmAM vRddhi pAme tyAre e dezamAM mahA ana mArI utpAta thAya emAM kai zaka nathI. dharma-sadAcAra ane nyAya--ahiMsA uparaja praznanI sthitinA pAyA naMkhA For Private And Personal Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 4 viveka vilAsa. yelo che. e pAyAmAM saDe dAkhala thatAM prajA dhIme dhIme vinAza tarapha pagalAM bhare e sarva DAhyA purUSane eka mata che. -vaSakALamAM je IndradhanuSya dekhAya che te parathI kaI anumAna nIkaLI zake kharuM? sari-je e IndradhanuSya divase sUryanI sanmukha dekhAya te temAM kaMI devuM nathI. kAraNake tema banavuM e svAbhAvika che. paraMtu eja prakAranI sthiti jo rAtrIe dekhAya che te azubha samajavuM. emAM paNa brAhmaNa, kSatrIya, vaizya tathA zudrane mATe bhinnabhinna raMgenuM kathana karavAmAM AvyuM che. arthAt rAtrInA bhAgamAM e IndradhanuSa je sapheda dekhAya te brAhmaNane, rAtuM khAya te kSatrIyane, pILuM dekhAya te vaizyane tathA kALuM dekhAya te zudrane nAzakAraka thaI paDe. ziSya-jema IndradhanuSanA saMbaMdhamAM tema vanapatAnA viyamAM paNa kaMI veci jovAmAM Ave che? ' sUri-je vRkSane akALe kula tathA phaLa aAve te rAjakaMtine samaya najIka AvI pahecele samaja. ahIM eka sAmAnya niyama lakSamAM rAkhavAnuM cheukta dura nimitte je alpa pramANamAM hoya te upadrava apa pramANamAMja saMbhave, ane je pracura pramANamAM hoya te upadrava paNa pracura mAtrAmAM dekhAva da dhanuSanA rAtA pILA raMge uparathI vividha komanAM upadra kaLI zakAya che, tevI ja rIte vananA vicitratAvALA phaLa, phulo uparathI paNa vividha varNanA kokaLI zakAya che. dAkhalA For Private And Personal Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda tarIke je pIpaLe akALe phula-phaLa pAme che te brAhaNane mATe bhayakAraka gaNAya, uMbarAnA viSayamAM je tema bane te te satrIne mATe aniSTa gaNAya, vaDalAnA saMbaMdhamAM je ema thAya te te vaizyane mATe kaSTadAyaka gaNAya ane je pIMparANa mAM evI vilakSaNatA dekhAya te zudrane mATe bhayaMkara gaNAya. ziSya-dezamAM dukALa paDavAne hoya te tenuM aza sUcana kevI rIte thAya? - sari-evuM sUcana anekanimitto dvArA maLI zake che. nakSatra maMDaLanI gatividhi paNa temAM agatyano bhAga bhajave che. nakSatra saMbaMdhI spaSTIkaraNa karatI veLA huM e vAta vistArathI jaNAvIza. pazu-pakSI ane va spatInA Azcaryajanaka pheraphAra uparathI paNa evI AgAhI maLI zake che. udAharaNa je vRkSa upara bIjuM vRkSa uge, eka patra upara bIju patra piSaNa pAmatuM jivAmAM Ave, phaLa upara phaLa ane kula upara kula ugeluM dekhA5 te jagatamAM mahoTe bhayaMkara dukALa paDe ema manAya che te ja pramANe je samaye gadheDuM bhuMkatuM hoya te samaye gadheDAnI sAthe ja je kei bIje nakhavALe jIva muMkavA lAgI jAya te te duSkALanI bhaviSyavANI bhAkhe che ema samajavu eka jatinA jI anya jAtinA cha sAthe bhASaNa ke maithuna kastAM nathI, chatAM je te prasaMga pratyakSa dekhAya te tene aniSTa bhAvInI sAbItI mAnI levI joIe. anya jAtinA jIthI bhinna jAtinA chAne viSe saMtatI thAya ane gadheDI vIAtI dekhAya vimA mATe - - - - - - - - - - te hoya te ja hatA For Private And Personal Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 216 vivekavilAsa. te paNa mahAbhayaMkara gaNAya che. vaLI bIlADa, sarpa ane mAchalI e traNa ja sivAyanA zeSa potAnI jAtInA jInuM - mAMsa bhakSaNa karatA nathI. chatAM je ukta traNa sivAyanA bIjA cha pitAnI jAtinA chAnuM mAMsa bhakSaNa karatA dekhAya kivA kAgaDA jevA ja pitAnuM bhaNya saMtADatA draSTigocara thAya te tethI dhAnyano nAza thAya ema samajI levuM. ziSya-dezane zIre kaI prakArane mahAbhaya AvI paDI vAno hoya tyAre pazu-pakSIo ane anya vastuomAM ke pheraphAra thAya? . sari-e rAtri sarva jagee gAyane zabda saMbhaLAya, jyAM tyAM kalaDa thAya, deDakAne zIkha utpanna thaelI dekhAya, sapheda kAgaDA,zvAna, ane gadhAdi prANuo ama tema bhamyA kare te dezane nAza thAya che pUjavA yuga puSi pUjA na pAmatAM halakA purUSe pUjA pAmavA lAge, hAthaNInA gaMDasthaLamAMthI maDha garavA lAge, ziyALIyuM divase zabda karatuM lAge ane rAvIne viSe tItara pakSI belavA lAge te jagatamAM koI paNa eka prakArane mahA bhaya AvavAnuM che ema dhArI levuM. ziSya-utpAtanuM phaLa kayAre ane mukhyatve kone sahana karavuM paDe? sari-utpAtanuM phaLa sAmAnyataH rAjAnA aMtaHpuramAM, nagaranI senAmAM, bhaMDAra khAnAmAM, azvazALA ke hastizALAmAM, rAjAnA gurUemAM, rAjAmAM, rAjapugamAM temaja pradhAna Adi For Private And Personal Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. mukhya sthAnemAM utpanna thAya che. utpAtanuM phaLa kyAre maLe e praznanA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke kAMte eka-be mAsamAM, eka varSamAM kiMvA prasaMge cha mahinAmAM ke pakhavADIAmAM paNa phebane AbhAsa prakaTa thAya. jo tema na bane te e utpAna vyartha gaye jANa ane aniSTa kharUM paDe te tenI zakti mATe pUjA prabhAvanA jevA dharmaku karI tenI zaMti karAvavI e ja ucita che. zigya-zukana zAsa, tiSa zA tathA anya anya zAponA kathana vi ddha dezamAM upadrava thato jovAmAM Ave che tenuM zuM kAraNa? sa ra-e dezanI mAThI avasthA ja sUcave che. bhAvI upara koIne adhikAra cAlatuM nathI e vAta to tame vAra sAMbhaLI haze. manuSyanAM bhAgyeja jo burAM hoya to zukanazaa -nimittazAnI anukULatA paNa kaMi kAma AvatI nathI. tevIja rIte je dezanA bhAgya paravAryA hoya te nimitta, zukana, devIdevatA ke ti, maMtra vigere paNa kaMI phaLa ApatA nathI. Ama thAya che tyAreja bha vI keTaluM prabaLa hoya che, tene khyAla bALajI karI zake che te chatAM eTaluM te cakkasa jevuM ja lAge che ke dezane nAza thavAne hoya te pahelAM ghaNA upadrava ane azubhe vividha rUpe dekhAva de che. dunuM jora dezamAM vadhI paDe che. anIti ane anAcAranuM rAjya phelAtuM jAya che. eka devatA anya devatAnuM sthAna paDAvI le che. AvA aNInA sa For Private And Personal Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sara bhaga pADavAmAM A parva bhAdrapadA viveka vilAsa. maye manuSya pitAnA zIla ane dharmane vaLagI rahevuM joIe. e sivAya bIjuM kaMI kahevuM prAya: nirarthaka thaI paDaze. ziSya-Ape agAu nakSatra saMbaMdhI vicAra calAjavAnuM kahyuM hatuM te smaraNamAM haze! sUra-have ApaNe e ja viSaya upara AvIe chIe nakSatra maMDaLanA cAra bhAga pADavAmAM AvyA che. (1) vizAkhA, (2) bharaNI, (3) puSya, () pUrvI zunI, (pa) pUrvA bhAdrapadA (6) mavA ane (7) kutti, A sAta nakSatra agni maMDaLanA nAmathI oLakhAya che. (1) ciTA, (2) hasta, (3) azvinI, (4) svAti, (5) munazI , (6) punarvasu ane (7) uttarA phAgunIe sAta nakSatra vAyumaMDaLanA nAmathI oLakhAya che. (1) pUvASADhA (2) uttarA bhAdrapadA () avevA (4) addha, (5) mULa, (6) revaDI (7) ane zata tArakA e sAta nakSatra vaNa maMDaLanA nAmathI oLakhAya che. (1) anurAdhA, (2) abhijana (3) jA , (4) uttarASADhA, () dhanihA, (6) rohiNI ane (7) zravaNa e sAta nakSatra maheMdramaMDaLa evA nAmathI paricita che. zigya-utpAtanI sAthe e maMDaLane zuM saMbaMdha? sara-upAsanI vyAkhyA huM dhAruM chuM ke tamane ekavAra kahI cukyo chuM. dharatIkaMpa, dhULanI vRSTi, dizAomAM dAha, akALe varasAda e badhA aNaciMtavyA banAvene utpAtanA nAmathI saMbodhavAmAM Ave che. have jo utpAta vividha maMDaLamAM hoya te tenuM phaLa paNa vividha prakAre anubhavAya che. jemake For Private And Personal Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, utpAta agnimaMDaLamAM hoya te agnine upadrava thAya ane vAyu maMDaLamAM hoya te vAyune upadrava thAya, vana athavA makamahaLanA utpAta zubhakArI lekhAya che. mATe tevA utpAta thayA hoya te te sarvanuM phaLa zubha ja Ave. vaLI maMDaLanA AdhAre kaI dizA khAsa karIne utpAtanI pIDA pAmaze, tene paNa niradhAra thaI zake che. agnimaMDaLamAM utpAta thAya te dakSINa dizA pIvaya. vAyu maMDaLamAM thAya te uttara dizA pIDAya, va Na maMDaLamAM thAya te pazcima dizA pIDAya, ane madramaMDaLamAM sthAna te pUrva dizA pIDAya, e krama che. nakSatra maMDaLanI sAthe utpAtane saMbaMdha have kiMcit aMze STa thaye haze. - ziSya-utpAta te ghaNA prakAranA hoya che -ativRSTi jema utpAtamAM gaNAya tevIja rIte anAvRSTi eTale varasAdanI cheka gerahAjarI e paNa upadravamAM ja gaNAya. tIDa-uMdarane upadrava e paNa upadravamAM ja gaNAya. deza upara anya rAjAnuM sainya caDI Ave athavA te rAjyanA pitAnA sainyamAM ja aMtarakalaha jAge e sarva utpAta ja gabAya. A saghaLA utpAtenI gaNatarI karavA jaIe te vakhata ba0 nIkaLI jAya ane A NI ca apUrNa rahI jAya eTalA mATe TuMkamAM utpAtane khyAla ApI de meM Avazyaka mA. ziSya-viza spaSTIkaraNa athe ja mAro e prazna haste. Ape maMDaLa saMbaMdhI je upadrava jaNAvyA tenuM phaLa kyAre maLe? For Private And Personal Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 220 viveka vilAsa. ri-agnimaMDaLanuM phaLa ATha mahIne, varUNa maMDa |LanA utpAtanuM phaLa eka mahIne, maheMdra maMDaLanA utpatinuM phaLa sAta ratrIo ane vAyu maMDaLanuM phaLa be mAse prAyaH prakaTa thAya. ziSya-dezamAM meMghavArI-suMghavArI ke ativRSTi-anAvRSTi ke sukALa-dukALa paDavAnA hoya te kevI rIte jANa zakAya? su-punamanA divase je TharAveluM nakSatra Ave che te mahinAnuM nakSatra gaNAya che e vAta te tame jANatA ja haze. dAkhalA tarIke caitrI punamane divase citrA nakSarAja Ave che. have je mAsanA nakSatrathI pUrNimA ochI heya te vastu e.nA bhAva ghaTe, sarakhI hoya te bhAva paNa sarakhA rahe ane adhika hoya te bhAva paNa uchALo mAre e sAmAnya niyama che. eka mahinAmAM pAMca ravivAra Ave te paNa azubha gaNAya che. amAvAsyAnA divase je ravivAra hoya to meMghavArI thAya ema samajavuM. vaLI ka saMkrAnita-(dakSiNAyana ) ane makarasaMkrAnti(uttarAyaNa) ravivAre, zanivAre athavA maMgaLavAre thaya te meMghavArI, ativRSTi, dukALa tathA yuddha paNa anivArya jevAja thaI paDe. tulA, vRzcika, dhana, makara, kula, ane mIna e cha saMkrAnti potapotAnI tithithI calita thAya te dukAla AdithI sarva jagatane pIDA thAya evuM tirvidyA vizAradenuM mAnavuM che. For Private And Personal Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 221 sUra ziSya saMvAda ziSya -ativRSTi ane anAvRSTinA saMbaMdhamAM zuM niyama che? sari-kuMbha ane mIna saMkrAntinI vacce rohiNI nakSatra Ave che. te jo AThamane divase Ave te ara, navama divase Ave te madhyama ane dazamane divase Ave te adhika vRSTi thAya e yAda rAkhavuM. keTalAka leke zakane gaNagaNe karI temAM be umerI je saMkhyA ane tene cArathI bhaMgI nAkhe che. Ama bhAga pADatA je chele sama saMkhyA bAkI rahe te alpa vRSTi thAya ane viSama saMkhyA bAkI rahe te ghaNI vRddhi thAya ema kare che. apADhavadi dazamane divase rohiNI nakSatraNeya te sukALa thAya, agIyArasanA divase heAya te madhyama vRSTi thAya ane bArasane divase hoya te dukALa paDe. sUrya je rAzIe hoya te rAzIthI AgaLa magaMLa hoya te te vRddhineharakata karanAra gaNAya che. maMmaLa vigere graha sUryanI rAzInA dakSiNa bhAge ane caMdra u. ttara bhAge hoya te tethI vRSTino nAza thAya che. devI, reNiI , puSya, maghA, uttara ane punarvasu e nakSatrone viSe maMgaLa hoya te jagatamAM a5 vRSTi thAya. je mAsamAM citrA, strI ane vizAkhA e nakSatre ma na thAya te garga muninA kadanAnusAra te mAsanAM vAdaLa ene paNa vinAnA ja samajI levA. vADava muninA abhiprAya pramANe sUryanI karka rAzIe saMkrAnti For Private And Personal Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 222 viveka vilAsa. thAya, te divase aleSA nakSatra hoya te be vRSTi thAya. vaLI ema paNa kahevAmAM Ave che ke ASADha zudi pratipadAne divase pura narvasu nakSatrane jeTale bhAga hoya teTalIja comAsAmAM vRddhi thAya. . ziSya-dezamAM koIpaNa prakAranI mahAmArI, duHkha, vyAdhi ke dukALa Adi paDavAnAM hoya te te nakSatra uparathI kevI rIte jANI zakAya? - sari-makara, karka, meSa, vRSabha ane mIna e pAMce rAzImAM sUrya rAsAe DAbe page ane bAkInI sAta rAzIomAM jamaNe page cAle che have je rAtrIe ane divase kahelo saMkrAnti kALa pitapotAnI rAzImAM hoya te te svAstha karanAre gaNAya ane tethI viparIta hoya te tenuM phaLa rega-zekamAM ja Ave ema kahI zakAya. Adra nakSatranA chellA pAyAmAM athavA sviAti nakSatramAM rAhu chatAM jo caMdramA rahiNI zakaTano bheda kare (akAzamAM gADA sarakhA AkAranA tArAo phAgaNa mAsamAM sUryAsta same pazcima dizAmAM dekhAya che tene rehiNI zakeTa kahe che) te tethI dubhisa-dukALa paDe. je maMgaLa nI gurU ane gurU nIce zanI hoya te musala nAme vega thAya che. te jagatamAM mahA anarthakara gaNAya che. vaLI kyAMsudhI zanI mIna rAzImAM hoya, gurU karka rAzImAM hoya ane maMgala tulA rAzimAM hoya tyAM sudhI jagatamAM uparA uparI kaSTa paDayA kare ema sAdhAraNa rIte manAya che. je zani, rAhu, maMgaLa ane sUrya e cAra graha pAMcame ane bIje sthAne pote Ave athavA temanI draSTi e sthAne para Ave te upara kahelA cAra grahomAM ekeka graha paNa dezamAM For Private And Personal Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 23 mahaTe khaLabhaLATa macAvI de. vaLI zukra, zanI, maMgaLa ane gurU emAM kaI paNa graha je caMdramAnA maMDaLane bhede te kare subhaTo -laDavaiyAe saMgrAmamAM deha Ape ane tethI sagrAmabhUmi kareDe bhuta-pretene mAnavabalidAna samapI saMtuSTa kare. zikhya-bIjA kaMi evA sAmAnya niyamo che kharA? ri-dIvALInA divase je vAra Ave te upara paNa keTalAka madAra bAMdhavAmAM Ave che. dAkhalA tarIke te divase maMgaLavAra hoya te agnine upadrava thAya ema manAya che ane saMkrAti samIpamAM AvelI hoya te zubha kArya karavAnuM leke mulatavI rAkhe che. jyeSTha vadi amAvAsyAnA divase keTalAka sUryanA AthamavAnuM sthAnaka cinha vaDe nizcita karI rAkhe che ane te pachI zudi bIjane divase caMdramAnI astakriyAnI parIkSA kare che. emAM evo niyama che ke je bIjano caMdramAM sUryathI uttaramAM ame te tenuM phaLa zubha Ave. aSADha zudi pratipadAne divase punarvasu nakSatranA jeTalo bhAga hoya teTalI ceDamAsAmAM vRddhi thAya evI mAnyatA che. ziSya--gRhasthane gRha vinA cAlatuM nathI, eka gRhastha pite game te niyamaparAyaNa ane sAtvika vRttivALA hoya te paNa je tenuM gRha aniSTa saMye gAvALuM athavA duSavALuM hoya te te saMpUrNa sukha-svArathya ke zAMti meLavI zakatuM nathI. matalaba ke gRhasthanAM sukha-du:kha ane zeka-regano AdhAra jevI rIte tenA potAnA AcAra-vicAra upara rahelo che tevI ja For Private And Personal Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 224 vika vilAsa, rite gharanI bAMdhaNI ane pasaMdagI upara paNa rahe che. vastu sthiti A prakAranI hovAthI huM ApanI pAsethI Aje gRhavidyA saMbaMdhI keTalAka sUtre jANavA mAguM chuM. sUra--tamArI mAgaNIne mAna ApI Aje gRha saMbaMdhIja vArtAlApa karIzuM. ApaNA prAdhina sAhitya bhaMDAramAM e viyanA puSkaLa graMtho maLI Ave che. eka kALe ApaNA dezamAM e vidyAne athavA e vidyAnA jANanAra 5 ne asAdhAraNa mAna maLatuM hatuM. makAna rAjAo ane zrImaMto e vidyAne uttejana ApI apratima maMdira, devAla ane dharmazALAe vAra karAvatA hatA, tenA keTalAka namunAo Aje paNa ApaNe joI zakIe chIe. vartamAna kALanA parama pArekha gata gaNatA kArIgare paNa evAM sthAne naDALI azcAM mugdha thaI jAya che. A rIte bhUtakALanA mAhAsyanI stuti karI have ApaNe viya praveza karIe. zigya--pahele savAla te amane gRhasthone e udara bhave che ke navuM ghara baMdhAvavuM hoya te ka mahino pasaMda kare ' sUra-vaizAka, zrAvaNa, mAgazara ane phAgaNa e cAra mAsamAM navuM ghara baMdha.vavuM, bIjA mahinAomAM tema karavuM hitAvaha nathI, je ke varAhamihiranA mata pramANe te paNa mAsamAM paNa navuM ghara karAvI zakAya. pUrvAcAryoe cekasa mahine nane phaLaphaLA paNa batAvyA che, jema ke tra mAsamAM navuM ghara bAMdhe te zAka thAya, zAkamAM badhe te dhAnyavRddhi thAya, jeThamAM For Private And Personal Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 225 bAMdhe te maraNa thAya, aSADhamAM bAMdhe te pazuono nAza thAya, zrAvaNamAM badhe te dhananI vRddhi thAya, bhAdaravamAM baMdhe te vinAza thAya, AmAM bAMdhe te kaleza-kaMkAsa thAya, kArtikamAM bAMdhe to sevakane nAza thAya, mAgazaramAM badhe to dhananI vRddhi thAya, paSamAM bAMdhe to strInI prApti thAya, mAhamAM bAMdhe te agnine bhaya naDe, ane phAgaNamAM bAMdhe te lakSmInI vRddhi thAya, evI rIte vAstu zAstranA anubhavI AcAryoe mArga kama dAkhavyuM che, te gRhasthoe lakSamAM rAkhavuM joIe. ziSya-gharanuM mukha kaI dizAmAM hovuM joIe? sUra-karka, siMha, makara ane kuMbha e cAre rAzImAMnI game te eka rAzIne viSe sUrya hoya tyAre pUrva athavA pazcima dizA saMmukha ghara karavuM, meSa, vRSabha, tulA ane vRzcika e cAramAMnI koIpaNa rAzIne viSe sUrya hoya tyAre uttara athavA dakSiNa dizA saMmukha ghara karavuM, mithuna, kanyA, dhana ane mIna e cAramAnI keIpaNa rAzIne viSe sUrya hoya tyAre navuM ghara na karAvavuM evA keTalAka graMthakArono abhiprAya che. ziSya-gharanI pahelI AMkaNI kayA nakSatramAM thaI javI joIe? ri-55, hasta, svAti, vizAkhA, jayeSThA, zatatArakA, rohiNI, uttarA, uttarASADhA, uttarA bhAdrapadA, mRga, citrA, anurAdhA, revatI eTalA nakSetramAMnuM koIpaNa nakSatra hoya tyAre 15 For Private And Personal Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ka sari ziSya savAda. gharanuM' prathama sUtra athavA pahelI AMkaNI karAvI levI evA vi DhAnAnA mata che. ziSya eka dare kayuM gRha zubha gaNAya ? sUri--jyAM yAga, nakSatra tathA tArA e traNe sArAM, lagnAMza sthira ane vyaya karatAM Aya adhika hoya tathA dvio~daza khIAkhArU, tri trikANu traNa-pAMca athavA traNa nava ane SaT kASTaka (cha-ATha ) e traNa mAThA yAga na hoya te ghara zubha jAvu. vaLI Aya jeTalA athavA AyathI adhika vyayane ane peAtAnA dhaNIne maLatA nAmane dhAraNa karanArU, yamanA azamAM AveluM, duSTa mAsa, duSTa nakSatra tathA duSTa vAr upara khaMdhAvelu evAM gharanA prayatnathI tyAga karavA. ziSya Aya ane vyaya kAne kahevAya ane te keTalA prakAranA hAya temaja kace kace sthaLe kevA Aya ApavA te samajavuM hajI bAkI che. sUri--lakhAI ane paheALAInA guNAkAra karavAthI je saMkhyA Ave tene AThe bhAgatAM je zeSa Ave te Aya kahevAya. te ApanA ATha prakAra heAya che. laMbAi ane paheALAinA guNAkArane AThathI bhAgatA roSa jo eka rahe te te dhvaja Aya kahevAya, e rahe teA dhUma, traNa rahe tAsiMha, cAra rahe teA zvAna, pAMca rahe teA vRSabha, cha rahe teA gardabha, sAta rahe teA gaja ane sama Ave teA kAka, e prakAre AyanA ATha prakAra pADavAmAM AvyA che. zilpa zAstrIoe te kharAkhara jANI levA joie. For Private And Personal Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri zivya saMvAda. rara3 AThe AyanI anukrame pUrva dizAthI mAMDI ATha dizAone viSe sthiti manAya che. have ke Aya ye ThekANe Apa te jANavuM joIe. vaja, gaja ane siMha e traNa Aya pita pitAnA sthAnake zreSTha gaNAya che. dhvaja sarva ThekANe deve paNa vRSabha anya ThekANe na devo. vRSabha, siMha, ane gaja e traNa Aya beTa-gAmaDuM, kharvaTa-DuMgaranI taLaTImAM AveluM gAmaDuM, tathA keTa e traNane viSe ApavAM. gaja nAmaka Aya vApI- vAva, kupa-kuvA ane taLAvane viSe apAya che. Asana ane hathIyArazALA e bene viSe siMha Aya, zayanane viSe gaja Aya, bhejana pAtrane viSe vRSabha Aya ane chata Adikane viSe dhvaja Aya de. dhama Aya pAka sthAnamAM tathA agni upara AjIvikA calAvanArA luhAra vigerenA gharamAM apAya che temaja mleccha Adi jAtine zvAna Aya ApavAmAM Ave che. vezyAne ghare gardabha Aya, bAkI rahelI sarva kuTI-jhuMpaDAne viSe kAka Aya, tathA prAsAda-devamaMdira kiMvA rAja mahela ane nagarastha gRhane viSe vRSa, siMha tathA gaja Aya Apa e cagya che. ziSya-gharanI mULa rAzI kaI kahevAya, gharanuM nakSatraryuM gaNAya tathA vyaya zI rIte jANI zakAya e badhuM samajAvavAnI ja rANI kaI kahevA u thA vyaya thI sUri-dhIme dhIme huM eka vAta kahevA cAhate hate. laMbAI ane pahoLAIne guNAkAra karavAthI je saMkhyA Ave For Private And Personal Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 28 viveka vilAsa. tene jayotiSIo gharanI mULa rAzi kahe che ane mULa rAzIne AThathI guNI sattAvIze bhAga detAM je zeSa rahe te gharanuM nakSatra gaNAya che. have nakSatranI saMkhyAne ADe bhAgatAM je zeSa rahe tene ghara viSayaka vyaya evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. jevI rIte AyanA prakAro AgaLa varNavyA te ja rIte vyayanA paNa traNa bheda paDe che. vyaya je AyanA jeTale ja Ave che te pazAca, Aya karatAM vyaya adhika Ave che te rAkSasa ane e che Ave te te yakSa vyaya gaNAya che. A traNa vyayamAM yakSa vyayane uttama gaNavAmAM Avyo che. AyanI mAphaka vyayanA paNa ATha vibhAga karI zakAya che. nakSatranI saMkhyAne AThe bhAgatAM zeSa eka bAkI rahe te zAMta, be bAkI rahe te pira, traNa bAkI rahe te udyota, cAra zeSa rahe te zreyAnaMda, pAMca zeSa rahe te manohara, cha rahe te zrIvatsa, sAta rahe te vibhava ane samabhAga Ave te ciMtya vyaya gaNAya che. - mULa rAzImAM vyayanI ane gharanA nAmAkSaranI saMkhyA umeravI tene traNe bhAgatAM je zeSa rahe te aMza jANa. aMzanA traNa bheda che. eka zeSa rahe to iMdrane, be zeSa rahe te mane ane sama bhAga guTe te rAjAne aMza samaje. ziSya -Aya, vyaya tathA nakSatra saMbaMdhI vAta thaI gaI. have tArA kone kahevAya ane tenA keTalA bhedo che te TuMkamAM jaNAvazo. sUri--gharanA nakSatranI ane dhara dhaNunA nakSatranI saMkhyA For Private And Personal Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya savAda. 9 ekatra karI tene nave bhAgatAM je zeSa rahe te tArA kahevAya che. nArAnA nava bheda pADavAmAM AvyA che. navanA bhAga detAM jo eka zeSa rahe teA janma tArA, be rahetA saMpatta, traNa rahe te vipatta, cAra rahetA phrema, pAMca rahe tA pratyari, cha rahe tA sAdhanI, sAta rahe tA naidhanI, ATha rahetA maitrikA ane nava rahe te parama maitrikA tArA gaNAya che. A nava tArAomAM ceAthI, chaThThI ane navamI tArA zreSTha, trIjI, pAMcamI ane sAtamI tArA adhama, bAkInI madhyama jANavI. A uparAMta rAkSasa, devatA, manuSya nAmanA gaNu tathA nakSatrA viSe jyeAtiSa zAstramAM bahu lakhANu varNana karyuM che. e sarva vAta ahIM karavA besuM to tamane kadAca kaMTALA Ave. eTalA mATe sUcanA mAtra ApIne AgaLa vadhavAnuM ceAgya dhArU chuM. ziSya--dharanA sAmAnyata: keTalA bheda pADavAmAM AvyA che? sUri~sAdhAraNa rIte gharanA sALa bheda che. tenA nAma tathA artha A pramANe: (1) dhruva-sthiratA rAkhanArU, (2) anya-yaza ApanArU, (3) jaya-Atteha ApanArU, (4) nanda- Anada arpanArUM, (5) khara-snehamAM bhaMga paDAvanArUM, (6) kAnta -suMdaratA upajAvanArU,(7)mane rama-manane prIti upajAvanArU, (8) sumukha-sArA mukhavALu, (9) du kha-kharAma hovALuM, (10) krura-bhaya upajAvanArU, (11) supakSa-parivArane vadhAranArU, (12) dhanada-dhana ApanArU, (13) kSayanAza karanArUM, For Private And Personal Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 230 viveka vilAsa. (14) AkaMda-zeka upajAvanAruM, (15) vipula-vRddhi karanAruM, (16)vijaya-ati jaya arpanAruM evI rIte gharanA seLa prakAra che. gharanA tathA nAmanAM phaLamAM bheda gaNAtanathI e yAda rAkhavuM. ziSya-A soLa bhede zA uparathI paDyA haze? sUri-piMgaLa zAstramAM cAra gurU varNane je soLa prakArane chaMda jovAmAM Ave che, tene ja anusarIne A bhedo paDyA hiMya ema lAge che. daravAjA AgaLane ceka athavA jene aliMdaka kahevAmAM Ave che, te upara bheTene ghaNo kharo AdhAra rahe che. piMgaLazAstrane prastAra tamane AnaMda Apaze ema dhArI jarA viSayAMtara kare gya dhAruM chuM. chaMdamAM jema hasva-dIrdha hAya tema ahIM paNa samajI levuM. dAkhalA tarIke cAra gurU te dhruva, eka hasva ane traNa gurUne dhAnya, eka gurU eka sva ane be gurU te ja, be hasva ane be gurU te nanda, begurUeka hastra ane eka gurU te khara, eka hasva eka gurU-eka husva. ane eka gurU te kAMta, eka gurU be hasva ane eka gurU te manerama, traNa hasva eka gurU te suvatR, traNa gurU eka hrasva te durmukha, chelle pahelo hasva ane vacalA be gurU te kara, eka gurU, eka hasva eka gurU eka hava te vipakSa, be hRsva eka gurU ane eka hasva te dhanada, be gurU be hrasva te kSaya, eka had eka gurU ane be hasva te AkaMda, eka gurU ane traNa hasva te vipula ane cAra hasva te vijaya ghara kahevAya. ziSya--A badhA bhedapabhedene zuM AjakAla vicAra karavAmAM AvatuM haze? For Private And Personal Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda 231 sUri-e zilpa vidyA ghaNuM kALathI lepa pAmI gaI che. paraMtu tene uddhAra kare bahuja jarUrano che. kAvya ane saMgItamAM jema chaMda ane tAlanA baMdhane heAya che ane e baMdhanothI ja kAvya ane saMgItanI khabI khIlI nIkaLe che teja prakAre zI5 vidyAnA niyamo saMbaMdhe paNa samajI levuM. te niyamanA pAlanathI zilpakaLA prakAzI nIkaLe che. ziSya-gharamAM pANIyAruM vigere kaye sthaLe rAkhavuM joIe ? sUri--gharanA dakSiNa bhAgamAM pAkazALA-raDuM, pANIyAruM, chANa tathA dIpakanuM sthAna goThavAvavuM. DAbI bAjue -pazcima dizAe bhejanAlaya, dhana-dhAnyAgAra tathA deva sthAnaka hovuM joIe. ahIMA sUryodaya thAya teja pUrva dizA gaNaya e niyama nathI. jema chiMkamAM je dizAe mukha hoya te pUrva dizA gaNAya che tema gharanI bAbatamAM paNa je dizAe gharanuM dvAra hoya teja pUrva dizA tathA tenI apekSAe bIjI dizAo jANI levI. gharanA mApanA saMbaMdhamAM paNa e niyama che ke jyAre ghara mApavuM hoya tyAre hAthanI saMkhyA madhya khuNAthI ja karAya che. gharanA thAMbhalA tathA pATIyAM samasaMkhyAmAM temaja gharanA khaMDe viSama saMkhyAmAM hovA joIe. ziSya--Ape je Aya-vyaya AdinuM zikSaNa ApyuM temAM kaMI pheraphAra thaI jAya che ? - sUri-te tenuM phaLa sAruM AvatuM nathI. zilpa zAstramAM For Private And Personal Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ra72 viveka vilAsa. ema kahevAmAM AvyuM che ke jo gharane viSe Aya jevA joie tevA na heAya te sukha na thAya, cha-ATha hAya tA maraNu nIpaje, bImAra hAya tA dhananeA kSaya thAya ane traNa-pAMca tathA traNa--nava hoya teA putranAza thAya. gharane viSe yamanA aMza hAya te gharadhaNInuM maraNa thAya, sAtamI naidhanI tArA hAya te paNa maraNa thAya, pAMcamI pratyarI tArA hoya te gharadhaNI nisteja thai jAya, ane trIjI vipatArA hoya te ApadA AvI paDe. A badhI vAtAnA vicAra karatAM tamane zuM ema nathI lAgatu ke prAcIna zilpa vidyAnA anubhavIenI salAha lIdhA vinA maTvIra-prAsAda tathA mahelAdi manAvavAM ucita nathI ? saghaLu kAma jo vidhi ane niyama pura.sara thAya tAja te maLa-kIrtti -sukha-ArAgya ane saMpatti arpe. mAkI svacchaMdatA ane taragAthI kAinuM kalyANa thayuM nathI ane thAya evI AzA rAkhavI e paNa niratha ka che. mAre pharIpharIthI kahevAnu che te eja che ke ApaNA prAcIna zAstro ane vidhi-vidhAnAnA uddhAra thavA joie. ziSya-gharamAM veSadoSa kahevAya che te kai rIte ? sari--dvAramAM vRkSanA, khIjAnA gharanA khuNAno, ghANI tathA pANInA araTanA ane zailI pIlavAnA kolu vagere bramAne vedha AvavA na joie tevIja rIte bIjAnA gharanA thAMbhalAne, dvAra sAme kuvA hAya tenA ane jAhera rastAnA doSa hoya te paNa vedhadoSamAM AvI jAya che mATe tenA tyAga karavA joie, gharanA uparanA athavA nIcenAM pATIyAM jo echAM athavA adhika For Private And Personal Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 233 suri ziSya saMvAda. hoya te te tulAvedha kahevAya che. eka khaMDamAM je pATIyAM uMcA -nIcA hoya te te tAluvedha kahevAya, gharanI jamIna uMcI-nIcI hiya te te talavedha kahevAya. ekaja gheDA je saMmukhamAM hoya te dvArevedha kahevAya, paNa je be hoya te tene dvArevedha na kahI zakAya. ziSya-thAMbhalAthI paNuM dvAra thatuM haze? sUri-vAstunI chAtI, mastaka, nAbhI ane be stana e pAMca gharanAM marmasthAna kahevAya che. e pAMca marmasthAnemAM thAMbhalA na AvavA joIe. dvAdhinI vAta huM hamaNAja kahI gaye chuM. dvAranI vacce thAMbhalo egya na gaNAya. gharanI bhUmithI bamaNI bhUmi cheDIne upara kahelI vastuo hoya te tene dvAravidha na kahI zakAya. ziSya-ghara upara vRkSa tathA vijAnI chAyA paDatI hoya che? sUri-pahele tathA chelle pahora choDI bIja tathA trIjA paheranI vRkSanI athavA dhvajAnI chAyA ghara upara paDatI hiya te te sadAe duHkha ApanArI jANavI. vaLI gharanA dvAra AgaLa arihaMtanI puMTha, caMDInI, mahAdevanI tathA sUryanI draSTi, vAsudevano DAbo bhAga ane brahmAne jamaNo bhAga heya to te vaje, e yAda rAkhavuM. ziSya-TUMkAmAM have kayuM ghara gRhasthane ucita, lakSmInA nivAsa rUpa ane rega-zoka rahita gaNAya te kahI che. For Private And Personal Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sUri--je gharamAM vedhAdinA doSA khIlakula na hAya, jyAM gharanuM AkhuM daLa navuM hAya, jyAM pesavAnAM ane nIkaLavAnAM ghaNAM khArI-khAraNAM na hAya, jayAM dhAnyanA saMgraha rahyA karatA hAya, jyAM devatAonI prasanna mane pUjA thatI hAya, je gRhamAM atithI ane parANAonuM ati ghaNu Adara-sanmAna thatuM hoya, jyAM paDadAo rAtA raMganA hAya, svacchatAnuM sAmrAjya satra pravattI rahyuM hoya, jyAM nhAnA-mhoTAnI yathAyeAgya maryAdA sacavAtI hAya, jyAM sUryanA kIraNe chAparAmAMthI nIce AvI zakatA na heAya, jyAM dvIpakanA prakAza sArI rIte jhagamagI rahetA hAya, rAgI leAkAnAM rAgo dhIme dhIme kSINa thatA hAya ane je gharamAM bhUkhyAne anna, tarasyAne pANI, zramitane ArAma ane sarvane AdaramAna maLatAM heAya te gharamAM lakSmIdevI haMme zAM nivAsa karIne rahe emAM kAi paNa prakAranI zaMkA nathI. 134 Fo ziSya--atithi sevAnA saMba MdhamAM Ape agAu je kahyuM che te kharAkhara mArA smaraNamAM che. atithionI sevAne hu gRhasthalAkAnu parama bhUSaNa mAnuM chuM. have pADozIo kevA joie te vAta ApanA zrImukhathI jANavA iMtejAra chuM. sUri--jyAM mUrkha, adhI, pAkhaDI, mahA pAtakathI bhraSTa thayelAo, cAra lokeA, cepI rAgavALAe, krodhI, caDALa, ahaMkArI, vyabhicArI vizvAsaghAtI, leAbhI, khunI, luTArAo jevA mANaso vasatA hAya tyAM ApaNane game teTaleA lAbha maLatA hoya te paNa temanI najIkamAM vasavuM athavA tA temanI sAthe khIjo koi paNa prakAranA vahevAra rAkhavA e eka dare For Private And Personal Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ApaNaneja pitAne bhAre thaI paDe che. pADozamAM evA leke hevA joIe ke jeo prasaMgopAta ApaNuM sukha-du:khamAM bhAga laI zake, ApaNane sArI salAha ApI enItinA raste jatAM rokI zake, ApaNuM AtmIya mAphaka ApaNA kalyANamAM pitAnuM kalyANa mAnI zake, sagAo karatAM paNa pADezIo adhika upayogI thaI zake che. sArA ane khAnadAna kuTuMbanA mANase kharAba sahavAsamAM paDyA pachI khuvAra thaI jAya che. eTalA mATe pADoza e have joIe ke je ApaNA saMtAna ane strI-parivAra upara paNa uMcI-naitika chApa besArI zake. anukaraNa priyatA e manuSyane eka svabhAva che arthAt bIjAne amuka kAma karatA joI te pramANe vartavAnI ApaNane kudaratI rIteja IcchA udbhave che, temAM paNa bALaka ane strIomAM te A svabhAva adhika mAtrAmAM hoya che. have pADezIo je halakI vRtti vALA-adhama ane bhakSyAbhakSyamAM avivekI hoya to ApaNe kuTuMbIo upara tenI kevI asara thAya teno khyAla tame sahelAIthI karI zakaze. pADezIo sArA hevA joIe e kathana upara ApaNuM jIvana-sukhane keTalo AdhAra rahele che te samajI zakaze. pADozIo sArA havA e jIvananI eka maheTI lhANa manAya che. tamAre paNa dareka rIte sArA pADethI banavA prayatna kare joIe.. ziSya-gharamAM zobhana-sAmagrI kevI hevI joIe? sUri-A viSayamAM Arya bhAvanA ane Arya sAmagrI For Private And Personal Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 236 viveka vilAsa. pratyenA mArA pakSapAta tamane spaSTapaNe jaNAi Avaze. huM mhA TAM khurasI-dekhalA, kImatI jhumA ane raMga-beraMgI paDadAne eTalA badhA upayAgI temaja Avazyaka mAnatA nathI. tene adale atithione sahelAithI ApI zakAya evA AsanA, trAMmA, pItaLanA ke suvarNa -rajatanA vAsaNA ane cAmara-5khA vigerene bahu sAdA temaja upayogI mAnu chuM. gharanI zAlana-sAmagrI ke jene loko AjakAla knIcara kahe che, tenI pAchaLa hajArA zrImatA peAtAnI zrImatAi batAvavAnA aceAgya AvezamAM lAkhA rUpIyA dara varSe barabAda kare che. A bAhyADaMbara athavA pAzcAtya anukaraNane huM pasaMda karatA nathI. A jIvana huM tadna sAdAmAM sAduM ane nirADaMbara hAvu joie. samAjanA zrImatA kadAca apavyaya kare te tethI bIjAne zuM ? eveA prazna ghaNIvAra ApaNI sAme lAvavAmAM Ave che, paraMtu evA prazna karanArAo ApaNA A saMsAranI kuTuMbajALa samajatA nathI Arya ane tethI ja teo evA vicitra praznaneA kare che. ApaNA samAjanA eka zrImaMta jyAre gharazRMgAra mATe anarthaka vyaya kare che tyAre tenu joine tenA bIjA garIba bandhumAMdhavAne paNa tema karyAM vinA cAlatuM nathI. Anu pariNAma e Ave che ke eka purUSanI avicAritA eka cepI roganI mAphka AkhA samAjamAM phelAi jAya che ane te eka dare hAnIkAraka thaI paDe che. ApaNA pUrvanA havA-pANI ja evA che ke tene pazcimanA dezenuM anukaraNa karavAnI kazI ja jarUra nathI. eka A bALaka For Private And Personal Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 37 jAjama upara TaTTAra besI jevu... adhyayana karI zakaze tevuM khurasITebala upara besIne nahIM karI zake. chatAM zrImatAne tyAM zAbhana sAmagrI tarIke khurasI-Tebala AdinI je khaDulatA jevAmAM Ave che tenA Azraya lIdhA vinA bALakAne cAlatuM nathI ane tethI bALakAne maLavayathI ja pAzcAtya sAmagrI atizaya Avazyaka hAya ema lAge che. vastuta: e chApaja pALakanA bhaviSya upara bahu kharAba asara nIpajAve che. ziSya--samajyA. pAzcAtya anukaraNA icchavA yogya nathI e tA khullu ja che; paNa eka zuddha A gRhasthane tyAM kevI jAtanI sAmagrI joie te mAre jANavu joIe. sUri--caMdana, darpaNu, baLada, vyajana-pa MkhA, Asana, azva, zaMkha, dhRta, dahIM tathA tAMbAnAM vAsaNe eTalI vastue gharanI zeAbhA vRddhi mATe gRhasthAe avazya rAkhavI joie. Aje gRhasthane tyAM nahIM jevu ja pazu-pAlana thAya che. kharUM jotAM pratyeka gRhasthane tyAM daha-dUdha-ghI jevAM zuddha-sAtvika padArtho anAyAse maLI zake eTalA mATe gAya-bheMsa jevA pazuo avazya hAvAM joie. gAmaDAnA loko hajI keTaleka aMze A pRthA sAcavI rahyA che, paraMtu zaheranA mehu pratidIna eTalA badhA vRddhI pAmatA jAya che ke gAmaDAo bhAMgI zahe vastIthI ubharAvA lAgyA che ane tenu phaLa e Avyu` che ke zuddha gRhasthadharma paNa dhIme dhIme leApa pAmatA jAya che ! pazupAlana karavu e jANe bharavADa ane rabArI lokonuM ja kAma For Private And Personal Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 238 viveka vilAsa, heya ema manAI gayuM che. AthI karIne ApaNane ghI-dUdhachAsa jevA sAtvika padAthI saMpUrNa zuddha maLI zakatA nathI ane jo tamane pitAne ja te na maLe te pachI tamArA atithio kiMvA dharmagurUone te tame ApI ja kevI rIte zake ! AhAranI zuddhi upara vicAra ane AcAranI zuddhino ghaNe are AdhAra rahele che e te tame jANatA ja hazo. gAya-bheMsa Adi pazuonuM je tamArA sarakhA gRhasthAthI barAbara pAlana- piSaNa thatuM hoya te tamArA AcAra-vicAra paNa zuddha ane sAvika rahe. A jamAnAmAM e satya bhUlAI gayuM che eTalA mATe mAre e bAbata viSe vistArathI bolavuM paDyuM che. ziSya-ApanuM kahevuM barAbara che. gRhastha dharma pALavAmAM kaI kaI sAmagrI atyAvazyaka che te paNa samajAyuM, paraMtu atithisevA saMbaMdhI eka vAta barAbara mArA samajavAmAM nathI AvatI. atithi tarIke AvanAra manuSya je amAre gherI hoya te paNa zuM amAre tene Adara-satkAra kare? sUri-vairanA badalAmAM prema Apa e ApaNuM sanAtana AryanIti che. agninuM zamana jaLathI ja thaI zake e vAta jeTalI sAdI-sIdhI ane sanAtana che teTalI ja vairIne paNa prema thI vaza karavo e vAta sAdI-sIdhI ane sanAtana che. agnine olavavA mATe je ke mANasa temAM lAkaDA ke ghAsa nAkhe te tene ApaNe mukhe sivAya bIjuM zuM kahIe? tevI ja rIte varIne vaza karavA je vaira ke krodhane Azraya zodhe te tene ajJAna For Private And Personal Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 239 ke pAmara sivAya bIjuM zuM nAma ghaTe? virAgni kodhathI ke badale levAthI nahIM paNa kSamA zAMti ke prIti rUpI amRta sIMcavAthI ja zAMta thAya che. vaLI eka bIjI vAta paNa samajI le. tamAre vairI tamArI pratye vera rAkhI karmane be bhAre karate jAya, tenI sAthe tame paNa tamArA aMta:karaNamAM veranA bIja vAvI piSaNa karatA jAo to tethI tamane pitAne ke jagatane zuM vizeSa lAbha thavAne hate? varanuM pramANa jagatamAM vadhe te sivAya bIjuM zuM thAya? eTalA mATe ja meM tamane kahyuM che ke ApaNe ghera ApaNe vairI Ave te paNa tene zAMta draSTithI ja mIThI vANIthI belA, tene satkAra karavA tenI hAme javuM, tene Asana ApI besavAnI vinaMtI karavI ane yathAzakti bhejana-pAna tathA tAMbulavigere ApI tene zrama dUra kare. Ama karavAthI tamAre eka vakhata kaTTo zatru paNa tamAre mitra banI jaze. jagatamAM maitrI bhAvane pracAra karavAne temaja vaira-kodha ochA karavAne eja eka rAjamArga che. ziSya-ApanI kImatI salAha mATe Apane eTale AbhAra mAnuM teTale ocho ja che. huM mArA vairIo pratye paNa kSamA-prItinuM jaLa chAMTI maitrI bhAvane paricaya ApavAne nizcaya karuM chuM. have gharanI AsapAsa kevAM vRkSo hovAM joIe te viSe kaMI kaheze? sUri-paNa te pahelAM ghara kayA kayA sthAnethI dUra hovuM joIe te jANavuM ucita che. ghara je deva maMdiranI pAse hoya For Private And Personal Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 240 viveka vilAsa. to du:kha thAya, cauTAmAM DAya to hAnI thAya, dhutArAnI tathA maMtrInI samipamAM hAya teA putra ane dhananA nAza thAya, have vRkSeAnA viSayamAM evI mAnyatA cAle che ke khajUrI, dADamI, keLa, kheraDI ane khIjorU jevAM vRkSa jyAM ugI nIkaLe te gharane samULA nAza thAya. pIparanuM vRkSa hAya te paNu sArUM nahIM, vaLI pI'paLA heAvA te paNa bhayaMkara gaNAya che. vaDa hoya te rAjAnA upadrava keAI vakhate AvI naDe ane uMbara hAya to netra vyAdhI anivArya thai paDe ema kahevAya che. jemAMthI dUdha nIkabe evAM jhaDa athavA velA hAya tA te lakSmInA nAza kare, kAMTAvALA vRddhA zatrunA bhaya upajAve, lavALu vRkSa satatIne nAza kare. lavALA vRkSanuM lAkaDuM paNa vAparavuM nahIM joie. kAi kAinA evA abhiprAya paNa che ke gharanA AgaLanA dakSiNa bhAgamAM uMbara, pazcima bhAgamAM pIMpaLAane uttara bhAgamAM pIMpara hAya to te sArAM gaNI zakAya. ziSya-gRhanI bAMdhaNI ane sAmagrI viSevI rIte spaSTa samajaNa ApI, tevI rIte maMdiranI bhUmi racanA ane pratimA viSe paNa kaMi jANavA yeAgya hakIkata kaheze te kRpA thaze. sUri-huM e viSe agAu sakSiptamAM kahI cUkayA chuM; 5rantu eTalAthI tamArA mananuM samAdhAna thayuM hoya ema jaNAtu nathI. eTalA mATe e viSe krIthI vigatavAra hakIkata raju karavAnI mArI pharaja samajuM chuM.--prathama pratimAdhikAra laie. bhagavAnanI beThI athavA ubhI ane prakAranI pratimAe vana For Private And Personal Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda, 241 avasthAmAM ja hovI joIe. temAM pahelI eTale ke beThI pratimA paryakAsana vALI hovI joIe. paryakAsana kone kahevAya? e A sthaLe prazna thaze. prathama jamaNuM jAMgha ane jamaNa sAthaLa upara DAbe paga ane DAbe hAtha sthApana kare, pachI DAbI jAMgha ane DAbA sAthaLa upara jamaNo paga ane jamaNe hAtha mUke. ema karavAthI paryakAsana vALI pratimA taiyAra thAya che. have je bhagavAnanI pratimA ubhI hoya te tenA be bhuja DhIMcaNa sudhI lAMbA joIe. je ke cinha te banne pratimAone eka sarakhA ja hoya-dAkhalA tarIke zrI vatsa, uSNISa, traNa chatra ItyAdi parivAramAM kaMI pheraphAra saMbhava nathI. chatranI racanAmAM je eka bI samAelI che te tamAre jANavI joIe. je nAsikAnA agra bhAga upara traNa chatranA agra bhAganI sama re. khA Ave te te traNe chatra sarvottama gaNAya. te ja pramANe nAsIkA ane kapALa enA madhya bhAgamAM ADI rekhAthI kapalane dha tha joIe. ziSya-pratimAmAM pASANanI pasaMdagInuM dharaNuM zA pramANe haze? sUri-pratimAnA parivAramAM pattharanuM varNazaMkara athavA varNa vecicca na Ave tenuM lakSa rAkhavuM joIe. tenI sAthe pratimAnuM pramANa paNa be, cAra, cha, ATha ItyAdi sama saMkhyAmAM hoya te te paNa ISTa na jANavuM. For Private And Personal Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 242 viveka vilAsa. ziSya-samacaturasa pratimA kaI rIte jANI zakAya ? sUri-eka DhIMcaNathI bIjA DhIMcaNa sudhI ADuM eka sUtra, jamaNA DhIMcaNathI DAbA khaMdha sudhI bIjuM sUtra, DAbA DhIMcaNathI jamaNA baMdha sudhI tranuM sUtra ane nIcethI mastaka sudhI caDyuM sUtra, e cAre sUtranuM pramANa sarakhuM Ave to te pratimA samacaturastra kahevAya. be DhIMcaNanI vacce ADuM sUtra devuM ane sUtrathI nAbhi sudhI eka kaMbikA rAkhavI. e rIte karatAM nAbhithI sUtra sudhI aDhAra AMgaLanuM pramANa joIe. ziSya-pratimAnI uMcAInuM pramANa kevI rItanuM hovuM joIe? sUri-pratimAnI uMcAInuM pramANa nava tAla jANavuM. bAra AgaLano eka tAla thAya che. ahIM AMgaLAM kaMbAnA na letAM pratimAnI levAM. ubhI pratimAnuM pramANa ekase ATha aMzanuM ane beThI pratimAnuM chappana aMzanuM jANavuM. ubhI pratimAnA agIyAra sthAnaka paNa tamAre jANavA joIe. (1) kapALa, (2) nAsikA, (3) haDapacI, (4) gaLuM, (5) hRdaya. (6) nAbhI, (7) guhya, (8) sAthaLa, (9) DhIMcaNa, (10) jAMgha ane (11) paga e aMzanA agIyAra sthAnake gaNAya che. temAM kapALe cAra, nAsikAe pAMca, haDapacIe cAra, keTetraNa, hadaye bAra, nAbhIe bAra, guhyane viSe cAra, sAthaLe vIza, DhIMcaNe cAra, jAMghane viSe vIza, ane pagane viSe cAra aMza samajavA. A pramANe hIsAba karatAM pratimAnI uMcAInA eka For Private And Personal Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda 143 ATha aMza barAbara maLI raheze. have beThI mUrtinA ADa sthAnaka ane chapana aMza dhyAnamAM rAkhelo. kapALe cAra, nAsikAe pAMca, haDapacIe cAra, keTe traNa, hadaye bAra, nAbhIe bAra, ane DhIMcane cAra e hIsAbe meLa maLI rahe che. ziSya-kaI pratimA pUjaya gaNAya ane kaI kaI pratimAo samarAvI zakAya? sari-jenI pratiSThA so varSa pahelAM thaI hoya, athavA je kaI uttama AcArya sthApita karelI hoya te jIna-pratimA vyaMga hoya te paNa pUjA karavA gyaja jANavI. zAstramAM "jInI pratimAne jana sama" gaNavAno je upadeza karavAmAM Avyo che te tamArA dhyAna bahAra nahIM hoya. pratimApUjanamAM jeo zraddhA dharAvatA nathI teo A saMsArano eka alekika lhA gumAvI bese che, ema kahyA vinA cAlatuM nathI. pratimA dvArA prabhunI pUjAne hA bhAgyazALI strI-purUSe ja laI zake che. jIna-pratimAnI susaMbaddha AkRtInA dUrathI darzana karavA mAtrathI ja zAMtarasane sAgara hRdayamAM ullAsa pAmavA lAge che. jagatanI tamAma AdhI-vyAdhi-upAdhIo te kSaNane mATe cheka visarI javAya che. jeone hadaya che, jeo sahRdayatAnI kIMmata AMkI zake che teo nitya pratimAnuM arcana-pUjana karavAnuM cukatA nathI. e vAta te kevaLa hRdayathI ja samajI zakAya evI che. temAM dalIle ke yuktio ApavI e bahulatA che. hRdayane AnaMda . ane bhAva samajAvAmAM zabdo lagabhaga nirbaLa banI jAya che, For Private And Personal Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 244 viveka vilAsa. paraMtu e vAtane atyAre javA daIzuM. kaI pratimA samarAvI zakAya e praznanA uttaramAM jaNAvavAnuM ke dhAtunI, lepanI athavA bIjI evI pratimA kadAcita khaMDina thAya te te pAchI samarAvI zakAya, paraMtu kASTanI athavA pASANanI pratimA hoya te te samarAvavA lAyaka gaNAtI nathI. ziSya-pratimAnA khaMDitapaNuM uparathI kaMI yegA ga jANI zakAya kharA? sUri-je pratimAnAM nakha khaMDita thAya te zatru taraphathI bhaya AvI paDe, AMgaLI khaMDita thAya te dezabhaMgane upadrava najIkamAM saha paDe, bahu khaMDita thAya te koI paNa prakAranuM baMdhana naDe, nAsikA khaMDita thAya te kuLa kSaya ane paga khaMDita thAya te dhana hAnI sahavA paDe evI mAnyatA che. te uparAMta pratimAnuM siMhAsana khaMDita thAya te sthAnane nAza thAya, besavAnuM vAhana khaMDita thAya, jevI rIte ke hAthI, gheDa vigere, te vAhanane nAza thAya ane pratimAne parivAra khaMDita thAya te cAkarano nAza thAya evA ullekha che. ziSya-kaI pratimA gharamAM rAkhavI ane kaI pratimA derAsarajImAM rAkhavI e viSe kaMI nirNaya thaI zake khare? sUra-je pratimA eka AMgaLathI agyAra AMgaLa sudhI uMcI hoya te te gharamAM pUjavAyegya mAnI zakAya. paNa te karatAM heTI hoya te te maMdiramAM rAkhIne ja pRjavI joIe. For Private And Personal Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. te sivAya kASTanI, lepanI, pattharanI, dAMtanI, citrAmaNanI lahAnI temaja parivAra rahita pratimAjI paNa gharamAM pUjAya nahIM. ziSya-jInI pratimAnA bAhya svarUpa kiMvA vadha-ghaTa, uparathI lAbha-hAnIne saMbhava khare? sUri-jana pratimA je ugra svarUpavALA bhAse te te pitAnA karAvanArane nAza kare che, adhika aMgavALA hoya te kArIgarane nAza kare che, kRza hoya te dravyane nAza thAya che, sasalAnA jevuM udara hoya te dubhikSane utpanna kare che nAka vAMka heya te ghaNuM du:kha upajAve che, TuMkA avayavanA hoya te kSaya karanAra thAya che, cakSu vinAnA hoya te cakSane nAza kare che, sAMkaDA mukhanA hoya te bhega sAmagrIthI dUra rAkhe che, nAnI keDanA ke keDa vinAnA hoya te AcAryane nAza kare che, nAnA jAMghanA athavA jaMghArahita hoya te bhAI, putra ane mitra emane nAza kare che, TuMkA hAtha-paganA athavA hAtha-paga vinAnA hoya te dhanane kSaya kare che. pUjA vagara ghaNe kALa emanI ema paDelI pratimA jyAM-tyAMthI grahaNa karavI nahIM e paNa dhyAnamAM rAkhavuM. pratimA cattA hoya te dravyano nAza karanArI thAya che, nIcA mukhanI hoya te ciMtA utpanna karAvanArI jANavI, vAMkI hoya te manamAM duHkhAdi upajAvanArI ane nIcI-uMcI hoya te paradiza mokalanArI samajavI. ziSya-pratimAjI keNa ane zemAMthI banAvI zake? sUri-pratimAjI banAvarAvavAne adhikAra sarva kene For Private And Personal Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ra46 viveka vilAsa. eka sarakho maLI zakatuM nathI. nyAyathI upajeluM dravyaja te pAchaLa kharacavuM joIe. eka mANasa anIti ane asatyathI dhana upAjaeN ane pachI pratimAjI banAvarAvI dharma karavAnI abhilASA rAkhe e dekhItI rIte ja behaMdu lAge che. matalaba e che ke anyAyathI upajelA dravyamAMthI pratimA banAvanAra ane pratiSThA karanAra pitAnI ISTa siddhi karavAne badale ulaTI adhogati kare che. pratimAjI kayA pASANamAMthI banAvI zakAya e prazna paNa mahatvanuM che. emAM dhyAna rAkhavAnuM che te eja che ke e patthara meM AgaLa kahyuM tema khAsa pasaMdagIvALo ane zAstrokta paddhattisarano have joIe. keIe gharakAma sArU amuka pASANa Aryo hoya temAMthI je pratimAjI banAvavAmAM Ave to te paNa pUjAdikathI thanArI unnatImAM phaLaprada na thatAM ulaTI vihvakara thaI paDe, ziSya-pratimAnI racanA ane prAsAdanA baMdhAraNa vacce kaMI saMbaMdha haze kharo? sUri-prAsAdanA cothA bhAga jeTalI pratimA pasaMda karavA yogya che. paNa uttama lAbha prAptine arthe te cothA bhAgamAM eka AMgaLI ochI-vastI paNa karI zakAya che. DAhyA kArIgare prAsAdanA cothA bhAganAM daza bhAga karI, te dazame eka bhAga prAsAdanA cothA bhAgamAM e che karI athavA temAM eka dazama bhAga umerI teTalA pramANanI pratimA teyAra kare che. sarve dhAtu enI, ratnanI, sphaTikanI athavA pravAlanI pratimAne A niyama For Private And Personal Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda, 247 lAgu paDatA nathI. eve prasa Mge pratimAnA pramANa upara prAsAdanuM pramANa levAnuM nathI, paNa icchAnusAra ja pramANa rakhAya che. ziSyaprAsAdanA kayA bhAgamAM kAnI kezanI pratiSThA karI hAya te ThIka ? surigabhArAnA ardhabhAganA pAMca bhAga bhittithI karavAM, temAM prathama bhAgamAM yakSAdikanI sthApanA karavI. bIjA bhAgamAM sarva devIonI sthApanA karavI. trIjA bhAgamAM jIna, sUrya, kAntikeya tathA kRSNa emanI pratimA sthApana karavI, cothA bhAgamAM brahmAnI pratimA ane pAMcamA bhAgamAM zivaliMganI pratimA rAkhavI. ziSya--pratimAnI draSTi uMcI-nIcI hAya to ? sUri--je pratimAjInI draSTi uMcI hAya tA te dravyanA nAza kare, tirachI hoya teA bhAganA nAza kare, stabdha draSTi hAya to du:kha Ape . ane nIcI hoya to kuLano nAza kare. A badhI vAta huM eTalA mATe kahuM chuM ke zilpakaLAnA ane pratimA racanAnA mukhya mULa sUtreAnA kharAkhara amala thavA joie. evI mahatvanI khAkhatamAM svacchapaNe-icchAnusAra vavu e keAi rIte hitakara nathI. ziSya--tyAre pratimAjInI draSTinu dhAraNa kaye prakAre rAkhavuM joie ? sUrisAmA dvAranI zAkhAnA nIcethI ATha bhAga karavA, temAM je AThamA bhAga badhAM karatAM upara AvelA hoya te mUkI For Private And Personal Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 28 viveka vilAsa. de ane tenI nIcene je sAtame bhAga rahe tenA pAchA nIcethI sAta bhAga karavA. A sAtamAnA cha bhAga mukI devA ane uparane je sAtamo bhAga rahyo temAM gajaza-aSTamAM saMbhave che, te gajAMzane viSe kArIgaree prAsAdanI aMdara rahelI pratimAnI draSTi rAkhavI. ziSya-prAsAdanI bhUmi parIkSA kevI rIte karavI ? sUri-je ThekANe maMdira bAMdhavuM hoya te bhUmi geLa bAkAranI tathA dizAne bhrama utpanna kare tevI nahIM hevI joIe. te catuSkoNa-cekhaDI, sArA AkAravALI, vAvelA dhAnyane traNa divasamAM ugADanArI ane pUrva, uttara athavA izAna dizA tarapha utaratI hoya te bhUmi zreSTha jANavI. rAphaDAvALI bhUmi prAsAdane mATe pasaMda karavA gya nathI. kAraNa ke tevI bhUmi vyAdhI utpanna kare che, pilANavALI hoya te te dAradrapaNuM upajAve che, phATelI hoya che te te maraNa nIpajAve che ane zalya vALI hoya te te duHkhada thaI paDe che. ziSya--paNa te zalya zI rIte jANI zakAya? ri-bhUmi upara eka catuSkaNakhaMDu yaMtra lakhavuM, temAM nava kaThA karavA. catuSkoNanI bAju upara pUrvathI mAMDI izAna sudhI AThe dizAo lakhavI, ane vacalA nava koThAmAM anukrame ba, ka, va, ta, e, ha, sa, pa, ane ya emanava akSara lakhavAM yathA - For Private And Personal Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir hari ziSya saMvAda. 249 i. pUrva. ane sa | ya | va | de vA. pazcima ne have praznamAM je "ba" Ave te jANavuM ke pUrva dizAmAM bhUminI aMdara deDha hAtha nIce manuSya-zalya arthAt mANasanA hADakAM vigere hovAM joIe ane tethI manuSyanuM maraNa nIpaje, je "ka"Ave te agnikeNamAM bhUminI aMdara be hAtha nIce gardabha-zalya arthAt gadheDAnAM hADakAMvigere hevAM joIe ane te zalyathI rAjadaMDa thAya kiMvA haMmezA bhayabhIta sthitimAM rahevuM paDe. je "va" Ave te dakSiNa dizAmAM bhUminI aMdara keDa jeTaluM uMDuM manuSya-zalya hoya ema samajavuM ane tethI gRhasvAmInuM maraNa thAya. je "ta" Ave te nainatya dizAmAM bhUminI aMdara deDha hAtha nIce va-zalya athAta kutarAnAM hADakAM vigere che ema jANavuM. te zalya bALakenuM maraNa nIpajave. je "e" Ave te pazcima dizAmAM bhUminI aMdara deDha hAtha nIce bALa-zalya arthAta bALakanA hADakAMvigere che ema samajavuM ane tethI gRhasvAmI-gharadhaNIne paradeza veTha paDe. je "ha" Ave te vAyavya dizAmAM bhUminI aMdaracAra hAthanIce mANasanA aMgArA che ema jANavuM ane tenA For Private And Personal Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 250 viveka vilAsa, pariNAme svana jovAmAM Ave te mitro nAza thAya. je "sa" Ave te utaradizAmAM bhUmanI aMdara keDa jeTaluM uMDuM vipra-zalya arthAt brAhmaNanAM hADakAM che ema samajavuM ane tethI gRhasvAmI kadAca dhanavAna hoya te paNa nidhana avasthAmAM AvI paDe. je "pa" Ave te IzAna dizAmAM bhUminI aMdara doDa hAtha nIcege-zalya athAt gAyanAM hADakAM vigere che ema jANavuM ane tethI gRhasvAmInA gedhananegAva jevA upayogI pazuone nAza thAya, vacalA kaThAmAM je "ya che te ja praznamAM Ave te bhUminA madhya bhAgamAM chAtI jeTalA uMDANamAM mANasanA vALa, khAparI, bhasma tathA letuM che ema jANavuM ane tethI maraNa nIpaje. dIpaka tathA mApaka rajaju vaDe paNa evA zukane joI zakAya che. khANanI kAcI mATInuM keDIyuM karI temAM cAra dIvA karavA. je dizAne dI ghaNIvAra sudhI prakAzita rahe te bhUmi te varNane mATe sArI jANavI. bhUmi mApatAM je sUtra truTI jAya te gRhasvAmI marI jAya, khIlA ThokatAM je vAke vaLI jAya te roga thAya, ghaDe paDI jAya athavA bhAgI jAya te mRtano nAza thAya. ziSya-tyAre bhUminI aMdarathI kevI vastuo nIkaLe te jIna prAsAdane mATe te bhUmi uttama gaNAya ? sUri--gharanI khADa puratAM jyAM pANI, patthara ane kAMkarA nIkaLe te bhUmi uttama gaNAya. tyAM AgaLa senAnI vAstu, devatAnI mUrti vidhithI sthApana karavI. For Private And Personal Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 251 ziSya-prAsAdanI uMcAI-pahoLAI-laMbAI ane dhvajA saMbaMdhI kaMI vizeSa spaSTIkaraNa thaI zakaze? suri-prAsAdanI uMcAI, pitAnI uMcAI karatAM traNa gaNI vadhAre hovI joIe ema paNa kahevAmAM AvyuM che. prAsAdanI jeTalI uMcAI heya teTalIja vistAravALI jagatI kahetAM kaTa karAve e zreSTha gaNAya che. cokhaMDe je mULa kaThe tenI bahAra je sthira kuMbhI hoya che tenA be khuNAthI prAsAdanA hastanI saMkhyA jANavI. mULa rekhAnA khaNamAM jeTalI pahoLAI hoya tene anusarI kaLazane viSe pahoLAI levI ane pahoLAithI laMbAI paNa be gaNI jANavI. dhvajAnA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke prAsAda upara vajA caDhAvelI na hoya te tyAM karelI pUjA-hAma-japa vigere sarva niSphaLa thAya che, mATe dhvajA te avazyameva caDhAvavI. jana-prAsAda eka divasa paNa dhvajA rahita na rahevuM joIe. ziSya--vAnuM pramANa tathA ghaMTanuM sthAnaka kaI rIte nirdhAravuM ? sUri-prakAzita prAsAda upara dhvajane daMDa prAsAdanI hasta saMkhyAne anusAre kare, ane aMdhakAravALA prAsAda upara madhya prAsAdanA pramANathI dhvajAne daMDa nirmANa kare. ghaMTa gabhArAmAM, raMga-maMDapamAM tathA valAnakamAM have egya che ane tenuM pramANu zukanAsA samAna jANavuM. ziSya-jIrNoddhAra pachI navuM vAstu karAvavuM ja joIe e kaMi niyama che ? For Private And Personal Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 21ra viveka vilAsa. sUri-jIrNa thayelA gharane athavA deva-maMdirane uddhAra karatAM ja tenuM dvAra tathA pramANa pahelAnI mAphakaja rahevA dIdhuM hoya te navuM vAstu karavAnI jarUra nathI, paraMtu jo pheraphAro hoya te nUtana vAstunI jarUra rahe kharI. ziSya-staMbha tathA pATIyA vigerenuM pramANa kevI rIte samajavuM? sUri-staMbha tathA pATIyA vigerenuM je pramANa vAstuzAstramAM kahevAmAM AvyuM che teja maMdiranA kAmamAM paNa samajI levuM. e viSe mArI bhalAmaNuM mAtra eTalI ja che ke huzIyAra kArIgarenI salAha lIdhA pachI ja evAM kAryono prAraMbha karavA athavA te keI vidvAna sAdhu-munirAja pAsethI te saMbaMdhI saMpUrNa khulAsAo meLavI levA. ziSya-pratimAjImAM prakaTa bhAmaMDaLa dIpI nIkaLe, e mATe zo upAya kare ? sUri-nirmala achaNamAM pIselI billInI chAlano lAkaDA upara athavA pASaNa upara lepa karavAthI prakaTa bhAmaMDaLa khIlI nIkaLe che. jemAMthI pratimAjI banAvavA hoya te kASTa yA te pASANapara ukta vidhi anusAralepa kare. te lepathI je madha jevuM maMDaLa paDe te aMdara khata, rAkha sarakhuM paDe te retI, geLa sarakhuM paDe te rAte deDake, AkAza sarakhA raMganuM paDa te pANu, kapAta sarakhA raMganuM paDe te giLI, majITha sarakhA raMganuM paDe to deDake, rAtuM paDe te kAcaMDa, pILuM paDate godhAkhuM, For Private And Personal Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 253 suri ziSya saMvAda. kapila varNanuM paDe te uMdara, kRSNavarNa paDe te sarSa ane citra varNa paDe te vIMchI Adi jIva-jaMtuo tenI aMdara che ema jANavuM. A rIte parIkSA karavAmAM na Ave ane jIva-jaMtuo rahI jAya che tethI saMtatI, saMpadA, prANu ane rAjyane paNa nAza thAya. ziSya--pratimAjI banAvavAnA kASTamAM kevA kevA de hoI zake ke jethI te nivAravAnI sAvadhatA rAkhI zakAya? sUri-pratimAnA kANamAM temaja pASANamAM paNa je khale, chidra, polANa jIvanAM jALAM, sAMdhA, maMDalAkAra rekhAo tathA gAra hoya te te mahA deSamaya gaNAya che. pratimAjI nimittanA pASANa tathA kASThamAM kavacit lITAo athavA reSAo paDelI jovAmAM Ave che, paNa je te mULa vastunA raMgane maLatI heya te temAM kaMi deSa nathI, paNa je mULa vastunA varNathI bhinna vaNavALI hoya te te deSayukta gaNAya che. evA do nivAravAnI sAvacetI rAkhavI e jIna pratimAnA bhaktonuM parama kartavya che. ziSya-Aje zilpakaLA, pratimA racanA ane prAsAda, nirmANa jevA bahu upayogI viyenI laMbANa carcA karI Apane je zrama Ave che te badala aMtaHkaraNa pUrvaka kSamA cAhuM chuM. Aje ATalethIja viramIe evI mArI prArthanA che. sUri--tathAstu! For Private And Personal Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 254 vika vilAsa. ziSya_"dIkarA te devatAne paNa priya hoya che." evA bhAvArthavALI kahevata Ape sAMbhaLI haze. manuSyamAM te zuM paraMtu pazuomAM paNa je saMtAna prema jovAmAM Ave che te uparathI jaNAya che ke e prema prANuM-jagatumAM svabhAvika ja che. e prema gRhastha zI rIte sArthaka karI zake e prazna ghaNo mahatvanuM che. sUri-pitAnA saMtAna upara prema hoya e svAbhAvika che. pazuomAM paNa tene prema jovAmAM Ave che e vAta tame hamaNAja kahI gayA. have pazuo ane manuSyamAM je eka mATe bheda rahe che te e che ke pazuo pitAnA saMtAna prema mAraphata jevuM joIe tevuM saMtAnanuM kalyANa karI zaktA nathI. alabatta, teo amuka aMze saMtAnane sukhI karI zake che paraMtu pitRdharma ke mAtRdharmanI parisamApti teTalethI ja nathI thaI jatI. manuSyane zire te viSayamAM gaMbhIra javAbadArI rahelI che. je prema potAnA saMtAnanuM kalyANa karI zake nahIM, je prema pitAnA saMtAnone uMcu zIkSaNa ApI purUSArtha-siddhine vegya banAvI zake nahIM, te premanI huM prazaMsA karI zakato nathI. saMskatamAM eka sthaLe kahyuM che ke je mAtapitAo pitAnA bALakane gya zikSaNa ApatA nathI teo bALakanA premIo-vAlIo ke rakSaka nathI paNa ulaTuM te temanA kaTTA zatruo ja che. ziSya--mAtApitA te vaLI zatru hoI zake ? For Private And Personal Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 255 sUri-jarA vicAra karavAthI mAro kahevAno Azaya tame samajI zakaze. virodhI zatru jyAre ApaNuM ahita karavAne kammara kase che, tyAre ApaNe tenI sAme barAbara rakSaNa karavAne taiyAra thaI zakIe chIe. kAraNa ke te vakhate ApaNe eTaluM te spaSTa rIte ja samajatA hoIe chIe ke amuka ApaNo zatru che ane tethI tenI dvArA ApaNuM zubha kadi paNa thaI zake nahIM, paraMtu jeo prIti ke rahanA rUpamAM zatrutvane chupAvI rAkhe che teonI zatrutA ApaNe kaLI zakatA nathI ane tethI tenI sAme ApaNe ApaNuM rakSaNa karavAne taiyAra thaI zaktA nathI. je mAtA-pitA potAnA saMtAnane aNaghaTatA lADa laDAvI svachaMdI banAvI muke che, je mAtapitA potAnA vhAlA baccAone puratuM jJAna ke zikSaNa ApyA vinA vilAsa-mejazekha ane vaibhavamAM DUbADI de che, teo mAtapitA rUpe paNa zatrunI ja garaja sAre che. ema kema na kahI zakAya? huM prathama ja kahI zake ke nehabhAva darzAvavA, premAMdhatA prakaTa karavI e to pazuothI paNa banI zake che. paraMtu manuSya uttamottama keTInuM prANuM hovAthI tenI pharaja teTalethI ja aTakatI nathI. tene pitAnA saMtAnanA kalyANanI khAtara ane vyavasthAo karavAnI heya che- aneka prakAranI ciMtAo veThavAnI heya che. pitRdharmanuM pAlana karavuM e ramata vAta nathI. pitA thavAthI ja e dharmanuM pAlana nathI thaI zakatuM, pitAnI javAbadArI ghaNuM maTI che. ziSya---tyAre ApaNe Aje eja viSayanI avatAraNA For Private And Personal Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 256 viveka vilAsa. karIe. prathama prazna e ubhave che ke bALakane keTalA varSanI vaye nizALe mukavo joIe ? sUri-mAtapitAe potAnA bALakane pAMcamuM varSa beThA pachI, utsava karI evA kaLAcAryanA hAthamAM suprata kare ke je AcArya zAMta svabhAvane haiya, zAstronA marmane bI pUrvaka samajI zakti hoya, ALasa ane vyasanAdi dethI rahita hoya, yazanAmakamIM haiya, yukti pUrvaka mIThI vANuM belI zakate heya temaja ziSyanA manabhAve ane kudaratI zaktio viSe saMpUrNa anubhava dharAvatA hoya. ziSya--evA kaLAcAryo karyAM maLI zake? -kharuM che ke evA kaLAcAryo AjakAla sahejamAM maLI zaktA nathI, paraMtu AryAvartamAM eka kALe evA AcAryonA Azrame hatA ane tyAM vidyAthIo rAjA ke raMkane bhedabhAva rAkhyA vinA pitAnI zakitaone keLavI zakatA hatA. Aje evA Azramane lagabhaga lopa thaI gayuM che, e kharekhara bahu zocanIya che. paraMtu have tene uddhAra joIe, ema mane lAge che. ziSya--prathamanA Azrame ane atyAranI zALAomAM zuM bheda haze? sUri-jamIna-AsamAna jeTale bheda che. AjanI zALA vidyAthIone cokkasa viSayenI upalaka mAhItIo ApI zake che, paraMtu jene yathArtha bhAvamAM keLavaNI kahevAmAM For Private And Personal Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 257 sari ziSya saMvAda. Ave che ane je vaDe vidyArthInI zArIrika-mAnasika--hArdika ane AdhyAtmika zaktio saMpUrNa keLavAvI joIe tevI keLavaNIne nAme to prAya: mIMDuM ja mUkAyuM che ema kahIe te cAlI zake. pUrvanA kaLAcAryo pitAnA ziSyane amuka pustaka saMbaMdhI chuTuM-chavAyuM jJAna ApavAmAM ja pitAnA kartavyanI Iti mAnI. letA nahIM. teo vidyAthInI zArIrika, dhArmika ane mAnasika zaktio keLavavA tarapha haMmezA lakSa rAkhatA, AthI temanA hAtha nIce zIkSaNa pAmelA vidyAthIo zarIrabaLamAM, mane baLamAM, jJAnabaLamAM ane dharmabaLamAM dIpI nIkaLatA. zikhe paNa AzramamAM rahe teTale vakhata pitAnA mAtApitAnA snehane bhUlI jatA ane gurUmAMja pitAnuM sarvasva mAnI letA. ziSya-kharekhara e yuga bahu pavitra haze, paNa have jyAre e badhA viSaya bhUtakALa banI gayA che te pachI ApaNe vartamAna kALaneja sudhArI levA mathavuM joIe. emane? sUri-bhUtakALane etihAsika prakAza tamArA mArgamAM upayogI thaI zake evA hetuthI ja meM te viSe vivecana karyuM che. zAstramAM te eTale sudhI kahevAmAM AvyuM che ke pitAne vhAlo putra mukha rahI jAya te bhale, paNa tene nAstika ane duSTa caritra vALA gurU pAse vidyA prApti arthe nahIM mekalavo joIe. vicAra karI ke je vidyAmAM athavA vidyA gurUmAM nAstikapaNuM kuTIkuTIne bhareluM hoya te vaDe ziSyanuM kevI rIte kalyANa thaI zake ? je 19 For Private And Personal Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 28 viveka vilAsa. suvarNa mukhamaMDaLane zobhAvavAne badale ulaTuM kAnane cIrI nAkhe tevuM suvarNamaya kuMDala zA kAmanuM ? ziSya-gurUe ziSya prati kevuM valaNa rAkhavuM joIe? ri-tene TuMke uttara ApuM to te mAtra eTale ja ke saMpUrNa premamaya. prema vinAnuM zikSaNa ziSyanA hadaya upara kazI sArI asara karI zakatuM nathI. premanA pariNAme gurUnA mukhamAMthI evA madhuratAvALA zabdo nIkaLe che ke tenuM puna: puna: pAna karavA chatAM ziSyo saMtuSTa thatA nathI, gurUnA mukhanI vANI sAMbhaLavAnI temanI jIjJAsA kamaza: vadhatI ja jAya che. gurUnuM se prathama kartavya eja che ke teNe pitAnA ziSyanuM mAnasika baMdhAraNa samajI levuM. vidyArthIone bhArabhUtana thAya ke apriya na thAya evA prakAranuM gurUnuM ziSya prati valaNa hevuM joIe. keTalAka zikSaka zine niraMtara dhamakIo ApI ke mAra mArI evA nileja ke kaThera banAvI de che ke e ziSyamAM ane jAnavaramAM mahuvane kaMI bheda ja nathI rahevA pAmate. netara karatAM netranI zakti ghaNuM adhika hoya che. vidyAthIone sajA karavI e jaMgalI paNuM che. jyAM guru-ziSya vacce premamaya saMbaMdha hoya tyAM e rAkSasI rUDhIne uttejana maLI zakatuM nathI. ziSya-gurU kadAca uttama lakSaNe ane vicAravALo hoyapaNa ziSya ene anurUpa na hoya te pachI zAsana-sajA karyA vinA kema cAle? sura-ma e eka apUrva prakAranuM sparzamaNuM che, For Private And Personal Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. tenA sparzathI game tevuM lokhaMDa paNa suvarNa banI zake che. jeo "sajA karyA vinA na ja cAle "ema kahe che teo premanuM mahAsya samajatA nathI. gurUnI tivra daSTimAM jaganI tamAma sajAo samAI jAya che. eTaluM chatAM je leke sajA karyA vinA na rahI zakatA hoya temaNe bhUlecUke paNa ziSyanA mastakamAM ke hadayamAM AghAta na kare. na chUTake sajA karavI paDe te gurUoe ziSyanA zarIranA nIcalA bhAgamAM theDI zikSA karavI. ziSya-kyA vidyAthIe pitAnA gurUne Atmapriya thaI paDe ? sUri-jeo potAnA uparakarelA upakAre jANI zaktA hoya, pavitra citta vaDe sarvanI sAthe haLImaLI zakatA hoya, khaMta ane utsAha rAkhI pitAnA nityanA pAThe taiyAra karI zatA hoya, temaja jemanAmAM phUDa-kapaTa ke mAyA-prapaMcane choTe sarakho paNa na hoya evA buddhizALI vidyAthIo temanA gurUene Atmavat priya thaI paDe che. evA vidyAthIone keLavavA gurUo pitAne sarvasvane lega ApavAne paNa taiyAra thaI jAya che. je vidyAthIo jJAna prApta karavA chatAM gurUne viSe avinaya rAkhe che, dharma upara dveSa bhAva dharAve che, potAnA guNa ane buddhimattA viSe bhAre ahaMkAra rAkhe che, ane guNI jane pratye dveSa kivA tiraskArathI varte che teonuM jJAna temane pitAne ke saMsArane upagI thavAne badale, dUdhamAM kALakUTanA chAMTA paDavAthI jevI rIte te prANanAzaka thaI jAya tevI rIte ulaTa For Private And Personal Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 210 viveka vilAsa. zAparUpa thaI paDe che. vidyA to viveka ane vinayathI ja zobhe che. pitAnA kaLAcAryanuM je vidyAthIo niraMtara hita ciMtave che, yathAzakti sevA-suzraSA karI temane saMtoSa Ape che ane jeo pitAnI priyamAM priya vastu paNa gurUne caraNe dharavA sadA utsuka rahe che tevA vidyAthIo gurUnI asAdhAraNakRpA saMpAdana karI pitAnuM alakika kalyANa sAdhavA bhAgyazALI thaI zake che. gurUnA upakAranA viSayamAM eTale sudhI kahevAmAM AvyuM che ke ziSya kadAca potAnA gurUne grAma-nagara sahita pRthvI ApI de te paNa te gurUnA traNamAMthI mukta thaI zake nahIM. A anadhi upakAra karanAra gurUvaryanuM ziSyoe keTaluM bahumAna karavuM joIe tene khyAla tame piteja karI . Aje evI gurU bhaktine chAMTe paNa zuM koI vidyAthImAM maLI zakaze? ziSya haze, evA vidyAthI paNa koI haze. "bahuratnA, vasuMdharA" ema je kahevAya che te kaMI sAva khoTuM nahIM hoya! sUri-evA vidyAthIne huM saMpUrNa bhAgyazALI ja kahuM. je vidyAthIo gurU ane zAstra upara bhakita-prIti rAkhI zake che, jeo potAnA zarIra pratye bedarakArI nahIM rAkhatAM nitya nIga rahI zake che. jeo vinaya parizrama ane buddhimatA dAkhavavAmAM saMpUrNa ulaTa dharAve che temane kharekharA bhAgyazALI vidyAthIo ja lekhavA joIe. teo pite dhanya che eTaluM ja nahIM paNa temanA mAtA pitAne paNa dhanya che. teo Atmahita sAthe jagata kalyANa karavAne paNa samartha thaI zake che. For Private And Personal Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUra ziSya saMvAda. 261 ziSya--vidyArthI avasthAmAM zivaeNkevI rItanA niyamo pALavA joIe ? sUra-guru pAse bhaNanAra ziSya haMmezA sAde ane svAthyakara AhAra levo. brahmacaryanuM kAya-mane vAkayathI rakSaNa karavuM, dayA-dAna Adi aMtaranA bhAvone keLavavA haMmezA lakSa rAkhavuM, ketu-kutuhaLa ke nAca-raMga jevAnuM sarvathA mAMDI vALavuM, keDI-pAnA AdithI je vividha ramata ramAya che te tarapha nitya udAsIna rahevuM, keInI mazkarI karavI nahIM, pitAnA gurUne haMmezA vinaya rAkho. vidyArthImAM eTalA vAnAM avazyameva hovA joIe. ziSya-ziSya avasthAmAM ke poSAka rAkhavuM joIe? sUri-sugya zivee pitAnI avasthAne baMdha besate thAya te ja poSAka dhAraNa kare joIe. gurUnA A zramamAM raMka ke dhanavAna paNAno bheda rahetuM nathI. tethI te sarvane ekaja prakArane paheraveza rAkhavo paDe che. A paheraveza taddana ADaMbara rahita, svaccha ane sahaja prApya hevo joIe. ziSya--vidyAthIe pitAnA gurUjIne kevI rIte bedhavA? sUra-potAnA pUjya gurUjIne "pUjya" evuM pada mukIne mULa nAmathI ja bolAvavA. arthAt pUjya pada vinA mULa nAmathI gurUne saMbodhavA e avinaya batAve che. eka nItikAre kahyuM che ke purUSe potAnuM, pitAnA gurUnuM, pitAnI strInuM tathA For Private And Personal Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 262 viveka vilAsa. kRpaNanuM ekaluM mULa nAma na levuM; kAraNa ke tema karavAthI dhanane ane AyuSyane kSaya thAya che. ziSya--vidyAthIe zALAmAM kevI rIte paThana-pAThana karavuM ? sUri-vidyAthIe bahuja ghATo pADIne temaja bahuja dhImethI bolavuM na joIe. mana bIje sthaLe bhaTakatuM rAkhIne padane saMbaMdha tUTI jAya temaja sAmAne samajaNa ja na paDe evI rIte paNa na bhaNavuM joIe. A avasthAmAM je utAvaLa karavAnI athavA te dhImAzathI bolavAnI Teva paDI jAya che te te pachI keme karatAM dUra thaI zakatI nathI. ghaNA vidyAthIe zALAmAM hoya che tyArathI pitAnI jIbhane evI vikRta karI de che ke pachI temanAthI spaSTa uccAra thaI zakato nathI ane kone temanI vANImAM je joIe te rasa paDatuM nathI. sArAMza e che ke bahuja spaSTatA pUrvaka, sAmAnya bhAra sAthe vANuM vadavAnI Teva pADavI joIe. ziSya-vidyA prAptimAM mukhya kAraNe kyA haze? sUra-mukhya kAraNe dasa che. temAMnA pahelAM pAMca jevAM ke vidyAnurAga, nirogatA, vinaya, udyama, ane buddhi e vagere aMtaraMga kAraNo gaNAya che. kAraNa ke te kAraNe upara ja vidyAprAptino ghaNekhara AdhAra rahelo che. A pAMca aMtaraMga kAraNene khIlavavAne vivAthIoe pite temaja temanA vAlIee prayatna karavo joIe. jevI rIte A aMtaraMga kAraNe For Private And Personal Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 263 kahyAM tevI ja rIte bIjA pAMca bAhA kAraNe paNa che. jema ke sahAdhyAyIono sahavAsa, bhajana, vastra, gurU, tathA pustaka AdinI jogavAI vigere. sahAdhyAyIo kiMvA sAthe bhaNanArAene sahavAsa na hoya te hariphAI ke spardhA jAmatI nathI ane tethI paThana-pAThana kAryamAM utsAha rahetuM nathI. manuSya -prANu upara dekhAdekhInI ghaNuM asara paDe che. vidyAthIo jyAre sAthe maLI abhyAsa kare che tyAre teo eka bIjAthI AgaLa vadhI javAne haisabhera prayatna kare che ane tethI ekadare temane sarvane sAro lAbha prApta thAya che. sahavAsathI navuM jANavAnuM maLe che, Alasya ke je manuSyajAtine mahAna zatru gaNAya che te adrazya thaI jAya che. keTalAka mAbApo pitAnA bALakone zALAmAM nahIM ekalatA eka svataMtra paNe zikSaNa ApavAnI kozISa karatA jovAmAM Ave che. alabata, A zrama bIlakula niSphaLa jAya che ema huM kahevA nathI mAMgate; paraMtu sahAdhyAyIonA sahavAsanA pariNAme je kheta-utsAha ane prasannatA AvavAM joIe te saMpUrNa pramANamAM AvI zakatAM nathI. pustaka, gurU tthA vastra vigerenI upagitA te tame jANo che ja eTale e viSe vistAra karavAnI jarUra nathI. je vidyAthIo vastra tathA pustakanI ciMtAthI vegaLA rahI zakatA nathI, teo paThana-pAThanamAM saMpUrNa lakSa ApI zaktA nathI ane tethI temane ghaNe kIMmatI samaya keTalIkavAra barabAda jAya che. gRhasthAnuM e kartavya che ke je vidyArthIo pAse puratAM For Private And Personal Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 264 viveka vilAsa. pustakAdinA sAdhana na hoya temane te purAM pADavA ane e rIte jJAna-pracAranA kAryamAM yathAzakita sahAyaka thavuM. ziSya-vidyAno AraMbha karatI veLA vAra tahevAra jevAne kaMI vidhi haze ke? sUri--vidyAne AraMbha karela hoya te jIrU, soma ane budha e traNa vAra zreSTha gaNAya che. zukra ane ravinI gaNanA madhyamamAM thAya che ane maMgaLa tathA zani aniSTha gaNAya che. nakSatromAM pUrvA phAlganI, pUrvASADhA, pUrvA bhAdrapadA, zravaNa, dhanichA, mULa, azvinI, hasta, zata tArakA, svAti, citrA, mRgA, Adra, punarvasu, puSpa ane aleSA e zreSTha jANavA. prasaMgopAta adhyayana kyAre mulatavI rAkhavuM e paNa tamAre jANa levuM joIe. caturdazIe, amAvAsyAo, pUrNimAe, aSTamIe, maraNa sutakamAM tathA caMdra- sUryanA grahaNayoga vakhate vidyA dhyayana baMdha rAkhavuM e vidhi che. tevI ja rIte jyAre ukApAta thAya arthAta agninA jevA caLakatA tArA AkAzamAMthI kharavA lAge tyAre, tophAnI pavana vAvA lAge tyAre, bhUmikaMpa te heya tyAre, meghanI garjanA vakhate, pitAnA sagA-vhAlA athavA saMbaMdhInAM pretakarma cAlatA hoya te velA. akALe vija nI thatI hoya (Adra nakSatranI pahelAM ane hasta nakSatra utaryA pachI vijaLI thAya te akALa vijaLI kahevAya che te same, AcArabhraSTa ane malIna lokenA samAgamamAM, smazAnamAM, durgadhI vALA sthAnamAM, apavitra zarIra hoya tevA saMjogomAM, vidyA For Private And Personal Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, 265 dhyayana mulatavI rAkhavuM joIe. vidyA-maMdira e devamaMdira jeTaluM ja pavitra che. vidyAnuM adhyayana paNa devapUjA jeTaluM ja pavitra che. eTalA mATe temAM apavitratA ke azucitAne bAdha Ave te teTalIvAra adhyayana paNa baMdha rAkhavuM e Azaya che. ziSya-abhyAsamAM sau pahelAM bhASAone abhyAsa Avazyaka che. kAraNa ke bhASA na AvaDatI hoya te bIjA viSacine abhyAsa na thaI zake e nirvivAda che. sUri-bhASAo paNa vividha prakAranI che ane se bhASAmAM yathAyogya sAhitya paNa hoya che. mukhyatve cha bhASAone abhyAsa jIjJAsuoe kare joIe. A cha bhASAenA nAma nIce pramANe che - (1) saMskRta, (2) prAkRta, (3) zirasenI, (4) mAgadhI, (5) pizAcI, (6) apabhraMza ziSya-bhASAjJAna thayA pachI kayA kyA viSe jANavA jarUranA che? sari-vidyAthI sAhityazAstranA abhyAsathI kavitAnI racanA karI zake che, tarkazAstranA abhyAsathI vaktA thaI zake che, nItizAstranA abhyAsathI parama buddhivAna banI zake che. eTalA mATe e viSane abhyAsa vidyAthIoe yathAyogya pramANamAM kare joIe. te uparAMta pATI gaNita, geLagaNita, cakra gaNita, graha gaNita ane bIja gaNita ItyAdi gaNitazAstrano abhyAsa paNa atyAvazyaka che. gaNitanA puratA a For Private And Personal Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. bhyAsa vinA zAstrIya viSaye barAbara samajAtA nathI. tiSazAstramAM gaNita, saMhitA ane herA e traNa bhAga agatyane bhAga bhajave che. jeo tikazAstramAM pAraMgata thavA mAMgatA hoya temaNe gaNitazAstranA aMgepagene khAsa Ada2 pUrvaka abhyAsa kare joIe. sarva viSayamAM dharmazAstrane viSaya agrasthAna bhogave che. dharmazAstranA abhyAsa vinA anya viSaye lagabhaga nirarthaka thaI paDe che eTaluM ja nahIM paNa ayogya raste laI jAya che. dharmazAstranA jJAna vinA paropakAra ane nItinA sArabhUta marmo samajAtAM nathI ane je vidyA kiMvA jJAna paropakAra arthe nathI vaparAtuM tenI kIMmata eka phaTI badAmathI adhika thaI zakatI nathI. paramArtha jANavAne mATe dharmane abhyAsa anivArya che. ' ziSya--e sivAya bIjA viSaye paNa haze kharA? sari-vaidyakazApa, citravidyA, lekhanakaLA, pazu parIkSA vigere evA ghaNA viSaya che ke je jIvanamAM dhana-mAna ane keyanI prApti arthe ati upayogI thaI paDe che. vidvAna lekenI sabhAmAM jeo praveza karavA mAgatA hoya temaNe citrakaLA temaja lekhanakaLA avazya jANavI joIe. nahIMtara game te jJAnI heya te paNa tenI kadara thatAM vilaMba thAya che. rAjAnI pAse rahenArAoe hAthI-ghoDAnA lakSaNe khAsa karIne jANavA joIe. kAraNa ke rAjAne potAnA rAjyarakSaNane mATe temaja prajAnA sukhane mATe azva-hAthI vigere rAkhavA paDe che, For Private And Personal Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ra67 eTale te viSe sArI salAha ApanAra vidvAne rAjAnA ane rAjyanA paNa mAnavaMtA thaI paDe che. ziSya--vaidyaka zAstramAM kaI kaI bAbatene samAveza thAya che? sUri-rogInI prakRtI, esaDa, vyAdhI, sAmya-regIne sadavArUpa vastunI aMdara rahele eka guNa, zarIrabaLa, vaya, kALa, deza, jaTharAgnI, vaibhava, ane praticAraka eTale regInI mAvajata karanAra koNa che e saghaLI bAbate vaidyakazAstramAM pravINa evA purUSe prathama samajI le che. vaidyaka zAstrathI ghana kamAI zakAya che eTaluM ja nahIM paNa yaza ane dharmanI paNa saheje prAptI thaI zake che. je popakArI vaidyo daradIonI aMta:karaNa pUrvaka sevA-suzruSA kare che teo parakamAM sAruM phaLa meLave che emAM koI jAtane zaka nathI. dareka gRhastha banI zake te thoDuM ghaNuM vaidyakazAstra avazya jANavuM joIe. vaidyakanA paNa ATha bheda pADavAmAM AvyA che -(1) kAyacikitsA, (2) bALacikitsA, (3) bhUta cikitsA, (4) urvIga cikitsA, (5) zalya cikitsA, (9) viSa cikitsA, (7) rasAyana ane (8) vAjIkaraNa ziSya--evA bhede zA uparathI paDyA haze? sUri-kAya eTale jaTharAgni-tenA vikArathI je re nIpaje te maTADavAno prayatna kare tene kAyacikitsA kahevAmAM Ave che. te ja pramANe bALakone thatA roga maTADavA te bALa For Private And Personal Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 28 viveka vilAsa, cikitsA, bhUta-pizAca vigereno upadrava maTADe te bhUtacikitsA, haDapacI upara AvelA mukha, nAsikA, karNa, netra, mastaka Adi avayavonA renA upAyo karavA te urdhvagacikitsA, zalya eTale bANanI aNI jevA padArtho zarIramAM veMcAyA hoya tene uddhAra kare te zalyacikitsA, sarpAdikanA viSanA upacAra karavA te viSacikitsA, vRddhAvasthAne aTakAvavAne tathA yuvAvasthAne vadhAre vakhata TakAvI rAkhavAne upAya karavAmAM Ave te rasAyana ane jethI strIsaMga cagecha karI zakAya evI zakti uzkeravAno prayatna kare te vAjIkaraNa kahevAya che. ziSya-sAmudrika zAstranuM jJAna paNa Avazyaka che, ema agAu Ape aneka vAra kahyuM che, eTale IrAdA pUrvakaja tene ullekha Ape nahIM karyo hoya ! suri-pitAnA yazanI vachA rAkhanAra jANa purUSe je sAmudrika zAstra, ratnaparIkSA zAstra, svani zAstra, zakuna zAstra, vRSTizAstra, aMgaskuraNa zAstra ane zArIrika zAstra jevA viSaya jANe te temane ghaNe lAbha thAya e to khulluM ja che. nityanA gRhasthacita vyavaDAramAM upara kahyA te zAstro upayogI thaI paDe che. eTalA mATe gurUgamathI athavA te AtmazaktithI e bAbatene abhyAsa kare joIe. ahIM eka vAta mAre khAsa karIne kahevAnI jarUra che. kAmazAstra paNa eka upayogI viSaya che. tenuM jJAna meLavavuM, paNa tene jyAM tyAM phelAve na For Private And Personal Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda 9 kare. egya pAtra pAseja e viSayanI carcA thAya te hAnI nathI. nATaya zAstranuM jJAna paNa Avazyaka che; paraMtu nATakane dhaMdho kare e ISTa nathI. A uparathI tame joI zakaze ke cakkasa viSaye evA che ke je jANavA eTalA badhA hAnikAraka nathI. paraMtu tene AMkho mIMcIne durUpayega karavo, eja vastuta: nukazAna kAraka che. ziSya--maMtra zAstranA saMbaMdhamAM paNa emaja haze? sUri-vivekI purU maMtrazAstrane abhyAsa jenI-tenI pAse karatA nathI. temAM te pahelAM maMtra ApanAra gurUne atizayavicAro joIe. je gurU pite pavitra AcAra-vicAra dharAvanArA hAya, saMpUrNa prabhAvikatA vALA hoya teja temanI pAse maMtrane abhyAsa kare. kutsita gurU pitAnA akalyANanI sAthe ziSyanuM paNa ramakalyANaja kare che. vaLI maMtranA jIjJAsue brahmacarya ane tapa-niyamathI pitAnA tana-mananI barAbara vizuddhi sAcavavI joIe. maMtramAM jaraNa-mAraNa jevA keTalAka evA maMtre che ke je lokonuM ahita karavAmAM ja upayogI thAya che. evA kara maMtranuM nAma levuM e paNa pApa che; te pachI tene aMgIkAra te kema thaI zake ja? je maMtra vaDe pitAnuM ane vizvanuM zubha na thAya te maMtrane uccAra sarakho paNa DAhyA manuSyae na kare Ie. jagatamAM je koI mahAna maMtra hoya te te eka navakAra maMtra che. tenA samaraNa ane jApathI seMkaDo prakAranA upadrava dUra thaI zake che. evA gaMgAjaLa jevA For Private And Personal Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 270 vika vilAsa. pavitra maMtrane mukI je leke khALakuMDInA pANI jevA malina maMtrane Azraya le che, teo pitAnuM yathArtha kalyANa sAdhI zakatA nathI. ziSya-meM e navakAra maMtrane mahimA ApanA zrImukhathIja ghaNIvAra sAMbhaLyo che. mane temAM pUrNa zraddhA che. sUri-Aje e mahA maMgalakArI pavitra navakAranA samaraNa sAthe ja ApaNe Ajane vArtAlApa purA karIzuM te ekapaMtha ne do kAjanI kahevata barAbara sArthaka thaze. ziSya-jevI AjJA. (8) ziSya-gaI kAlanA vArtAlApamAM viSa cikitsA ullekha Ape karyo hato. Aje huM e viSayamAM kaMika adhika jANavAnI IcchA rAkhuM chuM. sara-pahelI vAta to e ja che ke jIvavAnI IcchA rAkhanAra strI-purUe banI zake tyAMsudhI vachanAga, caluM, mala vigere sthAvara viSanuM bhakSaNa na karavuM tathA jaMgama viSane dhAraNa karanArA sarpa daka jIva-jaMtuone sparza na kara. ziSya-sapi manuSyane zA mATe karaDatA haze ? temaja te viSa kevIrIte nivRtta thAya ? sUri-sarpAkAM te kaI deva vizeSanI AjJAthI, kopathI, madenmattapaNAthI, bhUkhathI athavA to pUrva bhavanA verabhAvathI pitAnI jatanA na karanAra bIjA prANIne karaDe che. sAdika For Private And Personal Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 201 sUriziSya saMvAda. prANIyAnuM viSa utAranArA deva-devatAo, mAMtrika tathA vaidyo jana samAjanA mhoTA AzirvAda meLave che. te sivAya jherathI pIDAtA manuSyanuM jAgulI, kurUkullA, tAtalA tathA garUDa e cAra jaNu rakSaNa karI zake che. have jhera utarAvavu' hAya tA sA prathama jheratho pIDAyalA mANusanuM kAla-lakSaNa jevuM. arthAt je vakhate era caDhayu hAya te vakhata kevA hatA te tapAsavuM. pachI jIvavAnAM lakSaNu jovAM ane te pachI mAMtrika lAkone lAvavA. vAra, tithi, rAzI, nakSatra, dizA, DaMkha, dUta----vaidya athavA mAMtrikane teDavA janAra mANasa, marma sthAna, jherathI pIDAtA mANasa ane husapracAra pramukha kalAe eTalAM vAnAM kAlanAM lakSaNa kahenArAM che. ziSya--vAra-tithi--nakSatra tathA dizA vigere saMbadhI vadhAre khulAsA thavA jeie. sura--huM eja vAta kahevA mAMgatA hatA. vAranA sa aMdhamAM eve niyama jANavAmAM AvyA che ke maMgaLavAre, ravIvAre ane zanivAre, prabhAtakALe tathA sAyaMkALe athavA sUryanI saMkrAnti vakhate jene sarpadaza thAya te maraNa pAmI devAMganAe sAthe kriDA kare. tithinA sabadhamAM evA ullekha jovAmAM Ave che. ke pAMcama, haTha, AThama, navama ane cAdaLa ke amAsa emAM koi paNa tithie sarpadaMza thAya to te mANasa avazya maraNa pAme. rAzinA saMbaMdhamAM evu kahevAmAM AvyuM che ke caMdramAnA yAgathI dagdha thayelI tithinedivase jene sarpa za thAya tenuM jIvana saMzayAtmaka samajavuM athAt te jIvaze ke marI jaze te eka zaMkAspada viSaya banI rahe che. have dugdha tithinI For Private And Personal Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 272 viveka vilAsa. bAbatamAM evo niyama che ke mIna athavA dhana rAzImAM caMdra hoya te dvitIyA (bIja) kuMbha athavA vRSabha rAzimAM hoya te catuthI (tha) karka athavA meSa rAzImAM hoya to SaSThI (chaTha) kanyA athavA mithuna rAzImAM hoya te aSTamI (AThama) siMha athavA vRzcika rAzImAM hoya te dazamI (dazama) ane makara athavA tulA rAzI hoya te dvAdazI (bArasa) dagdha thAya che. nakSatranA saMbaMdhamAM e niyama che ke mULa aleSA, maghA, pUrva phAgunI, pUrvASADhA, pUrvAbhAdrapadA, bharaNI, azvinI, kRttikA, Adra, vizAkhA ane rohINI emAM kaIpaNa nakSatrane viSe jene sarpadaMza thAya tenuM maraNa nIpaje. vaLI ema paNa kahevAmAM AvyuM che ke atya, Agneya ane dakSiNa e traNa dizA mukIne bIjI koIpaNa dizAthI AvelA sarpAdika jene daMza kare te mANasa jIve emAM saMzaya nathI. ziSyasarpa daMzanA AkAra-prakAra uparathI daradInuM bhaviSya samajI zakAya ? sUra-jemAMthI pANI ane lehIjUduM juduM karatuM hoya evA cAradaMza (DaMkha) sAthe thayA hoya to te, ekaja daMza je sejAvALA, jalanA bhamarA rAkho ane jhINo, kAgaDAnAM paga sarakhA AkAra vALe, lehIthI jharatA ane khADA vALo hoya te te, traNa rekhAvALa kALA ane sukAyela hoya te te avazya prANa nAza kare. tethI ulaTuM je daMza kIDInA caTakA jevo viMdhyA je ane baLatarA tathA kharaja upajAvanAro na hoya to te jhera vinAne samajo. For Private And Personal Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. zikha-daMza thayA pachI je dUta mAMtrikanI pAse jAya te tanA hAvabhAva ane aMgabhaMgI uparathI kaMI anumAna nIkaLe kharuM. sari-je dUta mAthe tela cALI, vALa chuTA rAkhI, ughADe mAthe ane hAthamAM zastra laI Avele hAya, lathaDatAM vacane bela hoya, be hAtha uMcA karI u rahelA hoya, rogI hoya kiMvA AkUla-vyAkuLatA dharAvato hoya, gadheDuM, pADuM, athavA uMTa upara besIne AveluM hoya, bhayabhIta je jANatA hoya, AMkhomAM caMcaLatA prakaTI AvatI hoya, paherelA vastra vinA bIjuM eke vasa na dharAvate heya, meTuM baMdIne ke jIrNa vastra paherIne AvyA hoya, nadI utaravAthI hAthapiotha thaI gayehoya, rIsAyelA jevo lAgato hoya te dUta vaidha athavA mAMtrikane bolAvavA Ave te jherathI pIDAte regI maraNa pAme. ethI ulaTuM je dUta sthira, madhura vacana belanAre,hAthamAM kula tathA akSata laI Avele hAya, khUNAnI dizAo mukI daI pUrva Adika cAra dizAomAMnI eka dizAmAM ubhe rahele heya, rogInI jAtane athavA dharmane hoya te dUta vaidya athavA mAMtrikane belAvavA Ave te jherathI pIDAtA manuSyanuM jhera utarI javuM joIe evuM anumAna thaI zake. ziSya-ta ekI sAthe keTalA mekalavA joIe? sUri- dUta viSama saMkhyAmAM eTale ke eka, traNa, pAMca, ItyAdi parimANamAM mekalavA zreSTha gaNAya che. temaja strIne je - 18 For Private And Personal Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. daza tha hoya to tenA taraphathI sI-dUta ane puruSane daMza thaye hoya te tenA taraphathI puSa-dUta jAya e zreSTha gaNAya che. ziSya- dUta mAMtrikanI pAse ke vaidyanI pAse jaIne ubhe rahyo che ane pitAne AvavAne hetu kahI rahyo hoya tevanI dUtanI sthiti joIne koI aTakaLa thaI zake kharI ? ra-TherathI pIDAtA mANasanuM nAma prathama laI pAcha nathI je dUta pelA mAMtrikanuM nAma le te mAMtrike jANavuM ke A dUta "rathI pIDAtA mANasane yamanuM AmaMtraNa ApI che mATe ene tame mUkI che " emaja kahe che. arthAta thI paDato mANasa jIve nahIM ema mAMtrike samajI levuM. mAtrikanA gharamAM pisatAM je dUtane jamaNe paga AgaLa hoya terathI pIDAto purUSa che ane DAbe paga AgaLa hoya te jherathI pIDAtI strI che ema nizcaya pUrvaka jANI zakAya. pachI AgaLa AvIne dUta uo rahe ane pitAnA zarIranA je bhAgane sparza kare te bhAgane viSe sarpAdikano daMza thayo che evI maMtrika kapanA kare che temAM kaMI khoTuM nathI. have AgaLa ubhA rahelA dUtanI je DAbI nAsikA bahetI lAge te "jherathI pIDAtA mANasanI vyathA maTaze evI AzvAsanamayI vANIrUpI sukhaDI dUtane ApavAmAM harakatanathI kAraNa ke DAbI nAsikAmAne svara ja dUtane cAlato hoya te dUta A bAbatamAM bahu zreSTha lekhAya che. keTalAka mAMtrike dUtanA mukhamAMthI nIkaLelA akSarane bamaNa karI je saMkhyA Ave tene traNe bhAgI nAkhe che ane ema karatAM je bAkI eka rahe che te daMza sAra thavAnI For Private And Personal Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda ra7pa AzA rAkhe che. evA bIjA paNa ghaNA niyame che, jema ke dUta je kaI vidizA- NAmAM ubhe na rahetAM spaSTa dizAmAM ubhe rahe, temaja nAsikA dvArA aMdara zvAsa letAM prazna na kare paNa zvAsane bahAra kADhatAM dhImethI prazna raju kare te regI jIvI jAya. prazna karI rahyA pachI dUta ja pitAnuM mukha baMdha rAkhe te DakhelA mANasane turatamAM ja Adara kare; kAraNa ke te regI yaza apAve che ane dUta je prazna pachI pitAnuM mukha ughADuM rAkhe to te daradI maraNa pAme che joIe, ema mAnI zakAya. dhAro ke dUta rAtrInA samaye maMtrikanA nivAsasthAne pahoMce ane aMdhakArane lIdhe dUtanuM mukha barAbara na joI zakAya te mAMtrika purUSa potAnA mukhanA baMdha thavA pramukha cinho uparathI nirNaya karI le. ziSya-zarIranI aMdara evA kyA marmasthAne che ke jyAM viSamaya daMza thAya che te prANaghAtaka ja thaI paDe? sari-ApaNA zarIramAM evA 19marmasthAna che. temAM (1) kaMTha, (2) chAtI, (3) lIMga, (4) mastaka, (5) dADhI, (6) gudA, (7) nAka, (8) be bhamarane madhyabhAga (9) nAbhI, (10) heTha, (11) be stana. (12) hAtha tathA paganAM taLIyA, (13) AMkhane kAna pAsene bhAga, (14) khabhe, (15) kAna, (16) kapALa, (17) bane AMkhe, (18) kapALane mAthAnA vALa pAseno bhAga ane (19) kAkha. eTalA sthAnake je mANasane DaMkha thAya te prAyaH mRtyu pAme. For Private And Personal Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ra76 viveka vilAsa. _ziSya-je mANasa prANughAtaka jherathI pIDA pAmI rahyo hoya te kevA lakSaNo prakaTa kare ? sUri-rathI pIDAtA je mANasanA vALa kUTe, AMkhamAM sapheda biMdu dekhAya, gaLuM rU dhAya, zarIra ThaMDu paDavA lAge, heDakI Ave, gAla karamAvA lAge, phera Ave, bebhAna bane, zarIra sukAtuM jAya, sUrya ane caMdra pratyakSa chatAM najare na joI zakAya, zarIra je-tUTavA lAge, A rAtI thAya, ghena caDe, mahemAMthI lALa jhare, nAsikA sUkAya, zarIra phIkuM dekhAya, mahemAMthI je zabda nIkaLe te anunAsikavALA lAge, eka vastumAM bIjI vastune bhAsa thAya, bagAsAM Ave, ulaTI thAya, svaravikRta thaI jAya, zarIrane chedavA chatAM temAMthI lehI na nIkaLe, lAkaDIne AghAta karavA chatAM tenuM cinha aMga uparanA thAya, be stanI nIce ane gaLAmAM dhabakAro saMbhaLAto baMdha paDe, kAnanI pAchaLa dAMtanA AkAra pragaTa paNe dekhAya, ni:zvAsa ThaDe jaNAya, DAka Thare nahIM, regInuM lehI pANImAM nAMkhavAthI telanI mAphaka pasarI jAya, bane heThe baLathI ughADavA chatAM pitAnI meLe bhIDa i jAya, regI pitAnI jIbhane athavA nAsikAnA agra bhAgane na joI zake, pAMce Idriye pitA potAnA viSayena jANI zake, nAsikAmAMthI je zvAsa nIkaLa joIe te mukhamAMthI nIkaLavA lAge, AMkha ane mukha khullA rahe, caMdramAne badale sUrya dekhAya ane sUryane badale caMdramAM dekhAvA lAge, kAkhamAM, chabhamAM tathA be kAnamAM kAgaDAnA paga sarakhuM nIlavarNa cinDa dekhAya, arIsAmAM tathA jaLamAM pitAnA mukhanuM pratibiMba For Private And Personal Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. nIhALI na zakAya, AgaLa beThelAone regInA AMkhanI kIdhIo na dekhAya, peTa upara sejA caDI AvyA hoya, nakha ekadama kALA paDavA lAgyA hoya, parasevo tathA zULa AvatuM hAya, gaLethI kaI khAvAnI vastu nIce utarI na thatI hoya, piTamAM AkaDI AvatI hoya, romAMca khaDA thatA hoya, dAMta ane hoTha eka bIjA sAthe ghasAtA hoya, mukhamAMthI cItkAra zabda nIkaLyA karate heya, vAraMvAra mUcha AvatI hoya, AMkho divasanA bhAgamAM sapheda, saMdhyA samaye rAtI ane rAtrInA vakhate kALI paDI jatI hoya te te jherathI pIDAte mANasa avazya maraNa pAme. A je lakSaNo kahyAM te badhA eka regImAM havA joIe ema samajavAnuM nathI. keTalAka lakSaNo hoya ane bIjA na paNa heya e banavA joga che. ziSya-kevA lakSaNe vALa daradI bacI jAya ? sari-jherathI pIDAtA mANasane zarIre ThaMDA pANInI dhAra karavAthI je te romAMca ubhA kare athavA hilacAla kare te maMtra temaja auSadhAdinA upacAra phatehamaMda nIvaDe-arthAta evI saMjJAvALe daradI sAjo thAya. hAthanA nakho vaDe pANInA biMduo jyAre daradInI AMkhamAM chAMTavAmAM Ave te ja vakhate je jherathI pIDAte daradI pitAnI AMkha mIMcavA maMDI jAya te samajavuM ke e daradI viSathI maraNa na pAme. daradInA hAthanA nakhanA mAMsane nakha vatI dAbavAthI je daradIne vedanA thAya te samajavuM ke hajI viSanI asara purA pramANamAM thaI nathI ane tethI daradI jIvI jAya. For Private And Personal Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir raNa, viveka vilAsa. ziSya-sarpadaMzanI sAthe sthAnane kaMI saMbaMdha haze? sUri-iTamAM,citAmAM, rAphaDAmAM, parvatamAM, jhADanA taLe, kuvA kAMThe athavA nadInAkInAre, velaDIo tathA jhADathI DhaMkAyelA pradezamAM, smazAnamAM, jIrNagharamAM, pattharanA DhagalAmAM, deva sthAna Adika jene sarpadaMza thAya te avazya maraNa pAme. e sthAna prabhAva zAzva prasiddha che. ziSya-have sapanuM viSa kevI rIte utArI zakAya? sU--ipaNa te pahelAM jheranA prakAra jANavA jeIe ane e prakAra barAbara samajI zakAya eTalA mATe nAgane viSane udaya kaye samaye thAya che te jANavuM Ie. ranA prakAra jANyA vinA jheranA upAya joIe tevA kArya sAdhaka thatA nathI. ziSya-tyAre sarpane vinAnuM ane sarpanuM svarUpaja va, sAthe tenA virane udayakALa paNa TuMkAmAM AvI jAya te ThIka. sUra-vAyumaya viSane dhAraNa karanAra ane jAte brAhmaNa eve ana ta namana nA ravivAre paNa cAra ghaDI sudhI jhera udaya dhAraNa kare che. tene mastake kamala hoya che tathA zarIre sapheda varNano hoya che. bIjo asamaya viSane dhAraNa karanAra vAsukI nAme kSatrIya jAtine nAga semavAre poNAcAra ghaDI sudhI jherano udaya dhAraNa kare che. tenuM zarIra suMdara hoya che, tenA mAthA upara nIla kamaLa hoya che. jagatanuM rakSaNa karanAra ane pRthvImaya viSane dhAraNa karanAra takSaka nAme vaizya jAtine nAga maMgaLavAre piNAcAra ghaDI For Private And Personal Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 279 sudhI jherane udaya dhAraNa kare che. tenuM zarIra rAtuM hoya che, tene mastake sAthIAnuM cinha hoya che. jaLamaya viSane dhAraNa karanAre kaTaka nAme zudra jAtine nAga budhavAre piNAcAra ghaDI sudhI jherane udayadhAraNa kare che. tenA zarIrane raMga aMjana sarakho hoya che, tenA zarIra upara traNa rekhAo hoya che. mAhe dravijane dhAraNa karanAro pa nAme zudra jAtino nAga gurUvAre poNAcAra ghaDI sudhI ne. udA dhAraNa kare che. tenA zarIrano suvarNa rahe che, tenA zarIra upara caMmA sarakhA pAca sapheda biMduo hoya che. maya vitA dhAra karanAra mahApA nA zudra jAtIne nAga zukravAre paNa cAra ghaDI sudhI jherano udaya dhAraNa kare che. tenA zarIrano raMga megha sarakho hoya che, tenA marataka vorALa hoya che. tejomaya viSa dhAraNa karatA zekha nAme kSatrIya jAtino nAga nI re, paNa hara ghaDI sudhI jherano udaya dhAraNa kare che, tenA zarIrane raMga a Na sarakhA rAtA hoya che, tene gaLe sapheda rekhAo hoya che. vAyumaya viSa dhAraNa karanAro rAhu sarakho kAraka nA brAhmaNa jAtIne nAga sarvavA ne viSe ghaDIyAnA sahI kALamAM jheranA udaya dhAraNa kare che, tenA zarIrano raMga rada hoya che. zi--Ape je vinI gaNanA karavI temAM susAdhya ane duHsAdhya kyA kyA haze? -sAmAnya rIte divasa tathA rAtrIne sarva samaya viSamaya gaNAya che, paNa temAM traNa bhAga paDe che. prathama agni For Private And Personal Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 280 viveka vilAsa. jaya vimadhyamAM mA virAchalebhAge jaLamaya viSa have paheluM Arimaya vira mahA susAdhya ane duHkhadAyaka gaNAya che, bIjuM mAheMdraviSa kaSTasAdhya, eTale ke mahenatathI paNa utarI zake evuM manAya che ane trIjuM jaLamaya viSa susAdhya sukhethI utArI zakAya evuM hoya che. . ziSya-susAdhya hevA chatAM paNa je te viSa dUra na thAya to? sari-te tyAM aparAntAga jANa. ziSya-aparAMta ganI sthitinuM pramANa kevI rIte aMkAya che? sari-ravivAra, rohiNI nakSatra tathA amAvAsyA hoya te be pahAra sudhI ane semavAra, azleSA nakSatra tathA aSTamI tithi hoya te cAra pahera sudhI viSanI maryAdA rahe che. navamIne divase maMgaLavAra tathA uttarA phAlyunI nakSatra hoya te eka sarakhI che paheAra sudhI ane catuthone divase budhavAra tathA anurAdhA nakSatra hoya te ATha paherasudhI viSanI maryAdA rahe che. pratipadAne divase gurUvAra tathA kA nakSatra hoya te soLa 5hAra sudhI ane tRtIyAnA divase zukravAra tathA maghA nakSatra heya te batrIsa pahera sudhI viSanI mayAdA hoya che. caturdazIne divase zanIvAra tathA AdrA nakSatra hoya te cha divasa sudhI viSanI maryAdA hoya che. evI rIte keTalAka lokoe ga, tithi, vAra ane nakSatranA vegathI aparAMta coga mAnya che. For Private And Personal Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. - ziSya-eja vAta jarA prakArAntare ane spaSTatAthI samajAvaze? ri-bhale, paherane pahele ane chelle ardhabhAga divasa saMbaMdhI vAranA divase tathA rAtrIe paNa jANa. divase te tenA chaThThAne zeSa ane rAtrIe pAMcamAne zeSa hoya che. saryAdikane viSe chaThuM vivarse divasamAM ravi, zukra, budha, caMdra, zani, gurU, ane maMgaLa jANavA tathA rAtrie pAMcame viva ravi, gurU, caMdra, zuka, maMgaLa, zani ane budha jANavA. e pramANe nAganA ardha prahara thayA. emAM zanIne viSe kALa, aparAnta ane jIva evI rIte e traNa vastuo samajavI. ravivArane divase kALa sane daMza thAya te paNa mANasa aThAvIza ghaDI sudhI jIve. teTale samaya vyatIta thaI javA chatAM maraNa na thAya te kALanu marma tUTI gayuM ema samajavuM. ravivAre visa ghaDI sudhI aparAnta hoya che. te teTalI mudata sudhI jherathI pIDAtA mANasane svastha rAkhe che. pachI aDhAra ghaDI sudhI nizcaya pUrvaka bebhAna banAvI de che. emavAra vigere divasene viSe paNa e rIte ja kALanI ane aparAntanI ghaDIo samajI levI. temAM pahelAM kALanI ane tyArabAda aparAntanI ghaDIo anukrame Ave che. arthAta semavArane divase kALanI grevIsa, regIne svastha rAkhanArI aparAMtanI seLa, ane te pachInI bebhAnapaNAnI aDhAra ghaDI spaSTa rIte jaNAI Ave che. maMgaLavArane divase pahelAM kALa For Private And Personal Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 282 viveka vilAsa. nI vasa, regIne svastha rAkhanArI aparAntanI bAra, te pachI bebhAna rAkhanArI meDanI chatrIsa ghaDI hoya che budhavArane divase pahelAM kALanI seLa ghaDI, pachI svastha rAkhanArI aparA ntanI ATha ghaDI ane te pachI deDha divasa sudhI meha-mUcho rAkhanArI maryA hoya che. gurUvAre kALanI bAra, aparAntanI cAra, tathA mohanI be divasa ane cha ghaDI sudhInI maryAdA hoya che. zukravAre kALanI ATha ghaDI, aparAntanI aThAvIsa ghaDI ane te pachI mehanA cAra divasanI maryAdA hoya che. zanivAre divase kALanI cAra ghaDI, aparAntanI vIsa ghaDI ane mahine sADA cha divasa samajavA zanIvAre chelle ardhabhAga kALane gurUvAre chellI ghaDI aparAntanI hoya che tathA sarva paherane cheDe niraMtara kALa hoya e anirvivAda che. rogInA deha uparathI aparAntanI kaMI mAhitI maLe? sUra-thI pIDAtA rogInAnAbhipradezanA nIcalA bhAgamAM je baLelA je pheDako pragaTa rIte daSTigocara thaI zake te te lakSaNa uparathI jANI zakAya ke aparAnta yega vartamAna che. ziSya--Ape je nAganA prakAra varNavyA temanI gati ane kriyAmAM kaMI vibhinnatA haze? * sUra-anaMta nAmane nAga jamaNI bAjuthI juve che, vAsukI nAmane nAga DAbI bAjuthI jue che, takSaka nAga kAnane sparza kare che ane karkoTaka nAga nAkane sparza kare che. padma nAma For Private And Personal Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 283 kaMThane sparza kare che, mahApadma ghaNe zvAsa muke che, zaMkha nAmaka nAga bhUmi tarapha joI hase che ane kulIka nAmane nAga DAbI bAjuthI vIMTaLAte jAya che. ziSya-DaMkhanuM jhera DaMkhamAM keTalo vakhata rahe ane tyArapachI te kevI rIte prasaratuM jAya ? sUra-ThIMcaNane hAthe pradakSiNA daI eka capaTI vagAtAM eTale vakhata lAge tene eka mAtrAno kALa kahevAmAM Ave che. DaMkhamAM jhera bAvana mAtrA sudhI rahe che pachI kapALa, AMkha, mukha, nADIo ane sAte dhAtuomAM prasarI jAya che. ziSya--paNa jhera zarIranA kayA bhAga sudhI paDe che te zI rIte jANI zakAya ? sUra-jhera je rasa dhAtu sudhI pahoMcyuM hoya to ja ujaka, lehamAM maLyuM hoya to zarIranA bA hA bhAga upara tAva upajAve, mAMsamAM maLyuM hoya te ulaTI utpanna kare ane e dhAtumAM paheravuM hoya te banne akhane nukazAna kare, hADamAM hoya te mAthAnake che DA kare, ma mAM hoya te zarIrano aMdara baLatarA utpanna kare ane zukra dhAtumAM hoya te ju pamADe. e rIte dhAtunA anukamathI sapanA viranI asarajaNI zakAya che. - bi-pera kyA bhAga sudhI pahoMcyuM hoya tyAM sudhI susAya gaNAya? -rasa,lehI, mAMsa ane medanA sthAnaka sudhI viSa pahoMce teTalAmAM je tenI cikitsA karavAmAM Ave to te dUra For Private And Personal Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. karI zakAya che. bAkInA sthAnakemAM te kaSTasAdhya, atizaya kaSTasAdhya ane asAdhya thatuM jAya che. ziSya-jUdI jUdI jAtanA viSanI asara paNa judI jUdI thatI haze? - sari-agnimaya viSa hoya te tethI ghaNe tApa lAge, varUNanuM viSa hoya che tethI jaDatA-mUchovasthA ghaNe lAMbe vakhata cAle ane je vAyunuM viSa hoya te rogIne pralApa --bakabakATa cAlyA kare. e rIte jheranA traNa lakSaNa sAmAnya rIte pracalita che. ( ziSya-daradInuM viSa dUra thaze ke nahIM te tatkALamAM kevI rIte jANI zakAya? sari-jene sarpadaMza thayela hoya tenI baMne AMkhamAM mane rInuM bArIka cUrNa AMjavuM, je e aMjanathI daradInI AMkhamAMthI AMsu vahevA lAge te samajavuM ke hajI daradIne mATe jIvavAnI AzA che kharI, je evuM pANI na nIkaLe te jIvananI AzA mukI devI. ziSya-viSamaya sarpadaMza thavA chatAM keTalAka manuSya aNIzuddha bacI jAya che tenuM zuM kAraNa? sUri-e kAraNa jANavuM hoya te tamAre manuSyanI amRtakaLA kyAre kyA sthAne hoya te samajavuM joIe. tamArA hitArthe e bAbata jarA vistArathI kahIza. zukala pakSanA paDavAthI mAMDI punama sudhI anukrame (1) pagane aMguTha, (2) pagane For Private And Personal Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sariziSya saMvAda kaDe, (3) ghuMTaNa (4) DhIMcaNa, (5) lIMga upara, (6) nAbhimAM, (7) hRdayamAM, (8) stanamAM, (9) kaMThamAM, (10) nAkamAM, (11) AMkhamAM,(12) kAnamAM, (13) be bhramaramAM,(14) lamaNAmAM kivA mastakamAM amRtanI kaLA rahe che. kRSNa pakSamAM-aMdhArIyAmAM paDavAthI mAMDI amAsa sudhI upara kahyuM tethI barAbara ulaTA kamamAM eTale paDavAne divase mastakamAM, bIjane divase lamaNAmAM e rIte amRtanI kaLA rahe che. purUSa ane strInA amRtakaLA-sthAnakamAM phera hoya che. purUSanI jamaNI bAjue ane sInI DAbI bAjue amRtanI kaLA hoya che. kAla ane jIva paNa e amRta kaLAnI sAthe sAthe ja hoya che. have tamAre khAsa karIne je jANavAnI jarUra che, te eja ke amRtanA sthAnakathI, vizvanuM sthAnaka sAtamuM hoya che. amRtanA sthAnakane masaLavAthI amRtanI vRddhi thAya che. ane viSanA sthAnakane masaLavAthI viSanI vRddhi thAya che. amRtanI kaLA jyAM vasatI hoya tyAM kALasarpa daMza thAya to paNa tevaDe mRtyu nIpajatuM nathI, viSanA sthAnakamAM najIve daMza paNa tatkALamAM prANunAzaka thaI paDe che. kAmazAstranA graMthamAM ukta amRtakaLA saMbaMdhI keTaleka vistAra jovAmAM Ave che, tyAM evA AzayanuM kathana karavAmAM AvyuM che ke amRtanuM sthAnaka masaLavAthI strI paNa avazya. vaza thAya che. vizeSa karIne gudA sthAne amRta kaLA AvI hoya tyAre tene masaLavAthI strIo tatkALa vazIbhUta thaI jAya che. te game tema che. je mANasane sarpadaMza thayela hoya te je amRtaka For Private And Personal Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 286 viveka vilAsa. LAne viSe rahelA prANanuM pitApitAnA AtmAne viSe ciMtana kare to tethI vizvane nAza thAya, eTaluM ja nahIM, paNa satatu e prayatna karanAranI taraNa avasthA dIrghakALa paryata TakI rahe che, tenuM zarIra kAMtimaya bane che ane vRddhAvasthAnA kaThera pajAmAthI bacI jAya che.' ziSya--viva utAravAnA vahevArU prayogo vize Ape hajI kaMIkahyuM nathI. sUri-pahele upAya ke je bahu sAde ane saheje ajamAvI zakAya evuM che te ja kahuM, jIbha tAive lagADavAthI je amRta rasa jhare che, teno DaMkha upara lepa karavAmAM Ave te viSano kSaNa mAtramAM nAza thAya che. DaMkhAyelA mANasane ghI pAvAthI, cIbhaDAM vigere bhakSaNa karAvavAthI ane huM upara kAnano mela athavA kaLIcune lagADavAthI paNa ArAma thaI jAya che. joLI sADInA muLIyAM pANImAM vATIne pAvAthI jheranI pIDA dUra thAya che, sudarzanane kaMda athavA tuLasInA muLIyAM pANImAM ghasIne daradIne pAyA hoya to paNa sAre phAyado kare che. agathIyAnA pAnane pANImAM vATI nAkamAM tenAM TIpAM nAMkhyA hoya te rAkSasAdika deSa tathA vizvanI pIDA paNa dUra thAya che. evA bIjA paNa keTalAka prayoga che. ziSya Ape je sarala ane saheja prApya praga kahyA teja basa che. Aje kevaLa viSenI carcAmAMja ApaNe ghaNe khare samaya nIkaLI gaye. evI vAte gurUgamathI jANI hoya te For Private And Personal Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziva saMvAda. 287 vadhu upayogI thAya ema dhArI meM Aje Apane ATale kIMmatI samaya lIdho che. AcArya mahArAjane je jJAnaHAgaranuM vizeSaNa lagADavAmAM Ave che, te kharekhara sArthaka che. ApanI pAse e kaI vidhya nathI ke jemAM Apa uMDA na utarI zaktA che. Aje ATalethIja vArtAlApa baMdha rAkhIzuM. have pachI huM darzanazAsA saMbaMdhI kicit mAhItI meLavavAnI jIjJAsA rAkhuM chuM. ziSya-Aje Sa darzananI mukhya mukhya vAte AgnI pAsethI jANavA IcchuM chuM. jena, mImAMsaka, bauddha, sAMkhya, reva ane nAstika ema che darzane mArA sAMbhaLavAmAM AvyA che. paNa temAM paraspara ze bheda che temaja temanI taka paraMparA kevA prakAranI che te viSe prAya: ajJAna ja chuM ema kahuM to khoTuM nathI. saddharma sadudeva ane saMguranI prApti karI zake eTalA mATe manuSyae darzana zAstrane abhyAsa karavo joIe ane temAM je nirdoSa-abAdha ane sarvajJa bhASita lAge teno svIkAra karI mAnavajIvana saphaLa karavuM joIe. darzana zAsanA abhyAsathI AtmAne zAMti maLe che, buddhi nirmaLa thAya che e yata kiMcit anubhava mane thayo che, paraMtu mArI pAmara mati vividha darzanenA yathArtha svarUpane pAmI zakI nathI. sUri--ApaNe jenA darzanathI ja Ajane vArtAlApa zarU karIe. svadharmanI babIo jANI levI ane tenuM mAhA For Private And Personal Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 188 viveka vidyAsa. tmya vicAravu e pratyeka svadharmI'nI anivAya kruja che. temAM pazu jaina darzana jevuM pavitra-niLa ane sarvaijJa bhASita darzana prApta thavA chatAM je kAI pramAdI bedarakAra rahe tene te huM hINabhAgaja lekha. jaina darzanamAM sadeva, sadgurU tathA saddharmanI je Ta varNa nA ApavAmAM AvI che tevI anya koi paNa darzanamAM nathI, ema huM zraddhA pUrvaka kahI zakuM chuM. zrI chanadeva e jaina danamAM sadevarUpe suprasiddha che. aSTAdaza doSA paikInA eka paNa doSa jemanAmAM na heAya te sadeva jaina dharmane sanmAnanIya che. ziSya--te aDhAra doSa kayA ? sari 1) vIryaMtarAya, (2) bhAgAMtarAya, (3) upabhAgAMtarAya, (4) dAnAMtarAya, (pa) lAbhAMtarAya, (6) nimbrA, ( 7 ) bhaya, ( 8 ) ajJAna, ( 9 ) dugA, ( 10 ) hAsya, ( 11 ) ratI, ( 12 ) aratI, ( 13 ) rAga, ( 14 ) dveSa, ( 15 ) aviratI, ( 16 ) kAmavikAra, ( 17 ) zAka ane ( 18 ) mithyAtva. jaina darzanamAM sadgurU kone kahevAya tene paNa spaSTa ullekha karavAmAM AvyA che. je samyag jJAnanA upadeza kare te sadgurU gaNAya. ane jJAna, darzana tathA cAritra e traNe maLIne mAkSamArga kahevAya che. temaja jainamatamAM "syAdasti, syAd nAsti" ityAdika bhAMgAvALA syAdvAda tathA pratyakSa ane parAkSa e be pramANeA manAya che. sarva jagat dravyathI nitya ane paryAyathI anitya che. For Private And Personal Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 289 ziSya-svAda asti ane svAda nAsita temaja dravyathI nitya ane paryAyathI anitya e kathanane bhAva dAkhalAthI samajAvaze? sUri-svAda asti eTale amuka apekSAe che ane svAda nAsti eTale amuka apekSAe nathI. dAkhalA tarIke ghaDe e ghaDAnI apekSAe vidyamAna che, paNa vastranI apekSAo ghaDe e vastra nathI. matalaba ke eka ja vastumAM che ane nathI e banne vAda ghaTI zake. vadhAre spaSTa rIte kahuM te tamArAmAM tamArA pitAnI apekSAe putratva che, paNa tamArA putranI apekSAe tamArAmAM pitRtva hoI travanathI. vadhAre vistAra thavAthI tamane keTALe Avaze ema jANe e carcA laMbAvatA nathI. dhAruM chuM ke tame mAro kathitAzaya samajI zakyA hazo. have dravya ane payAyanI vAta karuM. mATIne ghaDo nAza pAmavA chatAM tenA upAdAna rUpa je mATI teno nAza kadI thato nathI. eTale ghaDo nAza pApe ema kahevAmAM Ave tyAre paryAya rU5 ghaDe nAza pAme ema gaNAya; paNa mATI rUpa dravya te sadA vidyamAnaja rahe che. suvarNanA vividha alaMkAra bane che te tame jANo che. suvarNa e dravya che jyAre alaMkAra e paryAya rUpa che. eka alaMkArane nAza karI bIjuM alaMkAra ghaDAvI zakAya che. arthAta eka paryAyano nAza thAya che, paNa mULa dravya to jemanuM temaja rahe che. paryAya ane dravyanuM e rahasya jANavAjoga che. 18 For Private And Personal Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 290 viveka vilAsa, ziSya--ApaNAmAM je nava tattvA svIkAravAmAM AvyA che te kayA kayA ? sUri--(1) jIva, (2) ajIva, (3) puNya, (4) pApa, (5) Azrava, (6) savara, (7) aMdha, (8) nirjarA ane (9) mokSa. keTalAka AcArya, puNya ane saMvara tathA pApa ane Azravane jUdA jUdA nahIM gaNutA ekamAM khIjAnA samAveza karI de che; tethI temanAM iiMduthI sAta tatvA gaNAya che. vastuta: temAM kaMI mahattvanA bheda nathI. ziSyajIvana-ajIva vigerenI vyAkhyA paNa haze ne ? sUri--AgamAdika graMtho ane sutrAmAM te viSe joie teTaleA vistAra maLI Ave che. te paNa TuMkAmAM tenI vyAkhyA evI rIte ApI zakAya ke jemAM cetanA hoya te jIva, jemAM tevI cetanA na heAya te ajIva, karma nA zubha pudgala te puNya, te karmanA azubha pudgala te pApa, jIvanA karmanI sAthe sabaMdha thavA te Azrava, jIvane aMdhana karanArAM kamenei rokavA te saMvara, konA ba Mdha thavA te baMdha, kane khapAvavA te nirjarA ane AThe karmIne khapAvI sarva prakAranA kamAMthI chUTA thavu te meAkSa zrI jIna bhagavAne mekSanuM je svarUpa bhAkhyuM che te paNa jANavA jevuM che, jemanI jJAna, darzana, vIya ane sthiti e cAre vastu anaMta-koi kALe paNa nAza na pAme evI che, tathA ATha karmanA kSayathI siddhazIlAe rahelA javanuM pAmyuM A saMsAramAM AvavApaNuM rahetu nathI te mukti kahevAya. For Private And Personal Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. ziSya--jaina gurUnu svarUpa kevu hAya ? sUriedhrA dhAraNa karanArA, gocarI upara potAnA nirvAha karanArA, kezanA leAca karanArA, kAi paNa ThekANe mamatA ke Asakti na rAkhanArA ane kSamAzIla evA zvetAMkhara jainanA sAdhu hAya che. digambara jainanA sAdhue kiMcit bhinna svarUpanA hAya che. kezanA leAca karanArA, mArapIchanA AdheA hAthamAM dhAraNa karanArA, nagna rahenArA ane bhIkSA ApanAranAja gha hAtha upara bhIkSA lai tyAMja ubhA rahI AhAra karanArA evA diga MbarI jainanA sAdhuo hAya che. 291 ziSyadigakhara ane zvetAMbara sAdhuomAM mahatvanA ze bheda che te te huM samajyA. paNa mane AmnAyanA siddhAMtamAM mahatvanA zo bheda che te jarA kahezeA ? na sUri--kevaLI bhAjana na kare ane strI mAnne na jAya ema digaMmare kahe che. digabarA ane zvetAMbarA vacce mhATAmAM mhoTA ane sadAkALanA jo koi bheda hAya tAte eja che. ziSyahave mImAMsaka matanI mAnInatAo zuM che? sUrimImAMsaka matamAM paNa e saMpradAye jovAmAM Ave che. eka kamamImAMsaka ane bInne brahmamImAMsaka. kumArIla bhaTTa ane prabhAkara karma mImAMsaka tarIke suprasiddha che. vedAMtI leAkA brahmamImAMsaka hAvAthI tee brahma mAne che. ziSya--kumArIla bhaTTa, prabhAkara ane vedAntI vacce matabheda kyAM che? For Private And Personal Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vizvAsa. sUra --bhaTTanA mata pramANe pratyakSa, anumAna, zabda, upamAna, arthApattI ane anupalabdhI e cha pramANu gaNAya che. prabhAkaranA matAnusAra anupalabdhI, khAda karatAM bAkI rahelA pAMca pramANa upara bhAra mukavAmAM Ave che. advaitavAdI vedAM tIe prabhAkaranA svIkArelA pramANane mAne che; chatAM muktinI AbatamAM te judA paDe che. arthAta advaitavAdI vedAMtIe sarva jagatane brahmarUpa mAne che ane peAtAnA svarUpamAM laya pAmavuM eja temane mate mukti manAya che. ziSya temanAmAM bhaTTa tathA sanyAsIe! hAya che temanI raheNI-karaNI kevI hAya che ? 292 ?) sUri--pApakarma ne vajra nArA, bhaNavu -bhaNAvavuM ityA dvika ja kriyAne yathAvidha karanArA, zudranu annA vigere na lenArA, janeAi dhAraNa karanArA evA brAhmaNa jAtIne gRhastha bhaTTa kahevAya che. vedAntI matanA brAhmaNa saMnyAsIe " bhagavana " evA nAmathI eLakhAya che. te sanyAsIe janAda dhAraNa karatA nathI, tee brAhmaNane ghera jame che ane eka brahmaneja sastu mAne che. A saMnyAsIomAM paNa cAra prakAra hAya che. eka kuTIcara, khIjA ahudaka, trIjA huMMsa ane cAthA paramahu sa. A cAra prakAramAM ekathI bIjo ane khIjAthI trIjo ema uttarAttara zreSTha gaNAya che. ziSya-madrumatanI mAnInatAe zI che ? sUri-boDho buddhane deva tarIke mAne che. jagatane kSaNa For Private And Personal Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 293 sUri ziSya saMvAda. bhaMgura kahe che ane AryasattA nAmathI prasiddha evAM cAra tatva svIkAre che. A cAranA nAma (1) du:kha, (2) Ayatana, (3) samudAya ane (4) mA e prakAre che. ziSya-temanI pratyekanI vyAkhyA paNa hevI joIe? sUri-saMsArI jIvanA kaMdha te duHkha kahevAya che. bauddha mata pramANe evA pAMca skaMdha che. (1) vijJAna skaMdha, (2) vedanA skaMdha, (3) saMjJA skaMdha (4) saMskAra skaMdha ane (5) rUpa skaMdha, AyatananA prakAra bAra che. pAMca Idriye, pAMca iMdrinA zabdAdika viSaye, agIyAramuM mana ane bAramuM dharma. AtmAtmIya svabhAva evA nAmathI prasiddha je rAga-dveSAdi vikAre manuSyanA manamAM bhegA thAya che te samudAya kahevAya che. sarva saMskAra kSaNika che evI je draDha vAsanA teja mArga ane teja mokSa ema mata kahe che. teo pratyakSa ane anumAna evA eja pramANe mAne che. ziSya-baddhamAM piTA saMpradAye haze? sari-bhAvika, sitrAMtika, gAcAra ane mAdhyamika evA boddhanA cAra saMpradAye che. temAM vibhAvika jJAnane viSaya thaI zake evI vastu mAtrane mAne che, jyAre trAMtika leke kevaLa pratyakSa pramANathI levAya evI bAhA vastune mAnatA nathI. gAcAra matavALAne AcAra sahita buddhi saMmata che. mAdhyamikaleke kevaLa pitAne viSe ja rahelI saMvida (jJAna) ne mAne che. eka vAta e cAre saMpradAyane saMmata che ane te eja ke For Private And Personal Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 294 viveka vilAsa. rAgAdika jJAnanA saMtAna rUpa vAsanAonA samULa uccheda te mukti. ziSya--aiAddha sAdhunuM bAhya svarUpa kevuM hAya ? sUri--cama, kamaDaLa, zira muMDana, cIra, apeAra pahelA AhAra grahaNa, saMdha ane rAtAM vastra eTalI vastuo baddha matanA yatiyeAe mAnelI che. ziSya--sAMkhya matanA zaiA siddhAMta che ? sUri--sAMkhya lokomAM keTalAko zivane ane keTalAko viSNune deva tarIke mAne che; paraMtu tattvAnI gaNatarImAM temanI vacce kai bheda nathI. teo kahe che ke mukhyatve satva, raja ane tama e rIte traNa guNa che. jyAre e traNe guNe! sAmya avasthAmAM sarakhA pramANamAM hAya tyAre te prakRtInA nAmathI oLakhAya che. ziSya--sAMkhya matAnuyAyIo prakRtimAMthI jagatanI racanA kevI rIte mAne ? sUri--prakRtithI mahattatva, mahattatvathI ahaMkAra, ahuM kAramAMthI pAMca jJAnendriyA--pAMca karmendriyA, zabda, rUpa, rasa, gadha ane sparza e pAMca tanmAtra tathA mana thAya che. pAMca tanmAtrathI anukrame pRthvI, jaLa, teja, vAyu, ane AkAza e pAMca mahAbhutA thAya che. A sarva cAvIsa tattvarUpa prakRtIno vistAra thayA. have prakRtIthI cheka vegaLA rahelA purUSa che. tene sAthe letAM A pacIsa tatvothI thayelu jagat sAMkhyane mate che. teo pratyakSa, anumAna ane upamAna e rItanA traNa pramANa mAne che. For Private And Personal Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda ziSya-sAMkhya vAdIoe muktinI kalpanA kaMikarI che? sUra-jyAre prakRtI ane purUSa jUdA paDe tyAre mekSa thAya, evI sAMkhya vAdIonI kalpanA che. mekSane teo khyAti evA nAmathI oLakhe che. temanAmAM saMnyAsIo hoya che. temAM kaI zikhAdhArI hoya che te koI jaTAdhArI hoya che. ane koIka muMDAvALA hoya che. teo bhagavA vastra pahere che. veSanI bAbatamAM te leke bahu takarAra letA nathI. mAtra upara kahelA tAnI bAbatamAM teo bahu draDha Agraha dharAvatA hoya che. ziSya-zaiva matanA svarUpane kaMI khyAla Apaze? sura-zaiva darzanamAM nyAya ane vaizeSika e be nAmanA tarkamata che. nyAya matamAM seLa to che ane vaizeSika matamAM cha ta che. chatAM babI e che ke seLa tatva mAnanArAomAM ane che tava mAnanArAomAM tivra matabheda nathI. kAraNa ke soLa ta no samAveza paNa che temAM thaI ja jAya che. bannenA matamAM ziva deva svarUpa manAya che. te nitya, sRSTi-sthiti (rakSA) ane saMhArane kartA lekhAya che. pratyakSa, anumAna, upamAna ane zabda e cAra pramANa nyAya matane saMmAnya che, jyAre vaizeSikamata pratyakSa, anumAna ane zabda evA mAtra traNa pramANe ja mAne che. ziSya--Ape nyAyamate je soLa padArtho, ane vaizeSika mate cha padArtho, kahA te kayA kyA? sUri- (1) pramANa, (2) prameya (3) saMzaya For Private And Personal Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. (4) projana (pa) draSTAMta (6) siddhAMta, (7) avayava (8) tarka (9) nirNaya (10) vAda (11) ja95 (12) vitaMDA (13) hetvAbhAsa (14) chaLa (15) jAti ane (16) nigraha sthAna e seLa padArtha nyAya matamAM che. jyAre (1) dravya (2) guNa (3) karma (4) sAmAnya (5) vizeSa ane (6) amavAya e cha padArtha vaizeSikane mate che. ziSya-vezeSika matamAM je cha padArtha mAnya hovAnuM Ape jaNAvyuM tene kaMI vistAra haze? sUri-vaizeSika dravyanA nava bheda pADe che-jemake (1) pRthvI (2) jaLa (3) teja (4) vAyu (5) AkAza (6) kALa (7) dizA (8) AtmA ane (9) mana. A nava padArthomAM pRthvI, jala, teja ane vAyu e cAra dravya kAraNarUpathI nitya ane kArya rUpe anitya gaNAya che. AkAzadizA, kALa, AtmA tathA manane kevaLa nitya mAnavAmAM Ave che. vaizeSika manamAM guNanI saMkhyA 24nI che ane te anukrame A pramANe lekhAyaH- (1) sparza, (2) rUpa (3) rasa (4) gaMdha (5) saMkhyA (6) parimANa (7) pRthakatva (8) saMcAga (9) vibhAga (10) paratva (11) aparatva (12) buddhi (13) sakhya (14) duHkha (15) icchA (10) zreSa (17) prayatna (18) dharma (19) adharma (ra0) saMskAra (21) gurUtva (rara) dravatva (ra3) sneha ane (24) zabdakanA paNa teo pAMca bhAga pADe che. (1) ukSepaNa For Private And Personal Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 27 eTale upara phekavuM te (2) apakSepaNu eTale nIce pheMkavu te (3) Akucana eTale kheMcI levuM te (4) prasAraNa eTale paheALuM karavuM te ane (5) gamana eTale javu te e pramANe karma paNa pAMca prakAranA hoya che ema teo kahe che. sAmAnyanA be prakAra che (1) para tathA (2) apara. vizeSatva nitya dravya upara rahenArA vizeSa paramANuomAM hoya che. avayava ane avayavI, guNa ane guNI ityAdi ayuta siddha vastumAM mAMhAmAMhe rahelA je AdhArA dheya bhAva rUpa sabaMdha te vaizeSika mane samavAya kahevAya che. samavAyathI samaveta vastunuM jJAna thAya che. ziSyanaiyAyikA ane vaizeSikAnI mukti sabaMdhI mAnyatA kevI che? sUri-zabda, sparza vigere viSayA, iMdriya, buddhi, zari2, sukha ane du:kha eTalI vastunA atyaMta abhAva thayA pachI je eka AtmAnuM rahevuM tene nyAya matAnuyAyI--naiyAyika leAkA mukti kahe che. veSika lAkA ema kahe che ke cAvIsa guNA je upara gaNAvyA temAMnA (1) buddhi (2) sukha (3) du:kha (4) icchA (5) dveSa ( 6 ) prayatna (7) dharma (8) adharma ane (9) saMskAra e nava guNNAnA samULe nAza thavAthI muktinI prApti thaI gaNAya. ziSya--temanA matanA sAdhuonu svarUpa kevu hAya ? sUri--AdhAra--pAtra, bhasma, kApIna-la MgoTI, jaTA For Private And Personal Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ane yajJopavita-jaI eTalAM vAnAM dhAraNa karanArAM tApase, maMtra tathA AcAranA bhedathI cAra prakAranA hoya che. (1) zaiva (2) pAzupata (3) mahAvratadhAra ane (4) kAlamukha. ziSya--nAstikonA maMtavyamAM bahu mAla nahIM hoya? sUri-jeo AtmA, puNya, pApa, ke paraleka jevI. vastune bIlakula mAnatA na hoya teo nAstika gaNAya che. tee padArtha tathA dravya-guNanI yukti-prayuktimAM jhAjhuM mAthuM mAratA nathI. teo sarva vastune paMca mahAbhUtamAMthI-jaDamAMthI banelI mAnI le che. AtmA jevI ke vastune svIkAravAnI mAthAphUTamAM paDatA nathI! pramANamAM paNa teo kevaLa eka ja pramANa svIkAre che ane te pratyakSa pramANe, matalaba ke je pratyakSa thaI zake ema hoya tene ja svIkAra kare. bAkI bIjA pramANenI paravA na karavI e nAstika matane Azaya che. ziSya-Sa darzananI saMkSipta vyAkhyA ApatAM Ape je pramANeno ullekha karyo tene savistara khulAse hajI nathI tha. sara--pAMce Indriyane je pita pitAnA viSayenuM jJAna thAya te pratyakSa pramANathI utpanna thayeluM jJAna gaNAya. A pramANu ghaNuMkharuM khoTuM paDatuM nathI. kAraNa ke te sAva spaSTa hoya che. keI eka hetu uparathI amukanI kalpanA karI levI te anumAnajanya jJAna kahevAya che. dAkhalA tarIke dhumADo dekhI tyAM agni hevAnuM kahevuM te anumAna. pUrva anumAna, zeSa anumAna ane sAmAnya anumAna ema anumAnanA paNa traNa prakAra che. For Private And Personal Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 199 varasAda anukULapaNe varasaze tA bhaviSyamAM sAro pAka utaraze" evI kalpanA karavI te pUrva anumAna, nadInu pUra joi te uparathI kayAMi varasAda thayA haze ema mAnavuM te zeSa anumAna. ane ravine asta pAmatA joI te uparathI sUryanI gatinI kalpanA karavI e sAmAnya anumAna kahevAya, sAdazyathI eTale sarakhApaNAthI kAi cAkkasa vastu siddha karavI te upamiti pramANa gaNAya. jema ke aLada ane rAjha anenA sAsnAdi ava thavA sarakhA heAvAthI baLada sarakhA rAjha kahevA te umiti jANavI. Apta purUSa kahetAM jemanAmAM rAga-dveSa Adi doSA nathI evA purUSanu kathana te A vAkaya athavA Agama kahevAya. AgaLa paNa eka pramANu svarUpa gaNAya che. bhinna bhinna matavAdIonA Apta purUSo paNa bhinna bhinna heAya che. zabdArthanuM jJAna kharAbara na thatu hAya tA te khareAbara thavAne arthe je pramANa levAya te aopatti kahevAya. draSTAMta tarIke "bhaNanArA bALaka divase bhAjana karatA nathI" tathApi te dehe rU-puSTa rahe che. A vAkayanA artha kharAkhara baMdha besatA nathI. kAraNake bhAjana vinA deha sabaLa ane puSTa kema rahe e praznanA khulAsA thavA AAkI rahe che. bhaNanArA bALaka divase bhAjana karatA nathI ane chatAM jo rUo-puSTa rahe che te te rAtrI kALe leAjana karatA hAvA joie ema arthAt ja siddha thai jAya che. AnuM nAma arthokRtti. A pAMce pramANeAthI je vastu siddha na thAya te abhAva je pramANathI siddha karAya che. jemake AraDAmAM ghaDA nathI kAraNa ke For Private And Personal Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. te jaNAtuM nathI. A abhAva pramANa thayuM. vAdIoe tatvanA pramANathI pitapotAnA matanuM A rIte sthApana karyuM che. bAkI paramArthathI je satya ane tatva heya te je vaDe sadhAya te pramANa kahevAya. ziSya--e badhA zAstro ane rahasya amArA bhAgyamAM kayAMthI hoya? sUri-manuSya mAtre badhA zAstro ane rahasya samajavA ja joIe ane e samajAya te ja tenuM kalyANa thAya e kaMi niyama nathI. eka akSara paNa je samyapaNe zIkhAye heya ane AcAramAM utAryo hoya te te bahu kIMmatI thaI paDe che. maheTAM thathAo kaMThastha karavA karatAM AcAramAM banI zake teTaluM nItimAna ane cAritravAna banavuM e hajAra daraje uttama che. lAkha maNa jJAna karatAM AcAranI eka rati jeTalI mAtrA mahA mUlyavAna gaNAya che. mArI kahevAnI matalaba eTalIja che ke je zIkho te barAbara zIkho; eTaluM ja nahIM paNa tene tamArA vartanamAM-vyavahAramAM AvavA dyo. hAtha-paga aphaLAvavAthI tarI zakAya ema heTethI ame pADayA karavI ane vakhata Ave DUbI maravuM tenA karatAM e jJAnane kiyAmAM mukI jIvana bacAvI levuM e zuM khoTuM che? pALe popaTa "ballI Ave. te uDI javuM-ballI Ave te uDI javuM" ema gekhyA kare paNa bIlI AvI pipaTanuM gaLuM dabAve ane chatAM uDavAnuM na sUjhe te te gekhelA jJAnanI kIMmata keTalI AMkavI? mAre puna: For Private And Personal Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda 31 puna: kahevAnuM che te eTaluM ja ke zAstranA rahasyA bhale thADA samajo, paNa tene zraddhA pUrvaka amalamAM mukatA jAe. AtmahitanA eja rAja mArga che. ziSya-ama jevA gRhasthAne sAmAnya nItinI khArAkhaDI paNa na AvaDatI hAya tA pachI ucca nIti ane dharmamaya jIvananI sUjha teA kayAMthI ja paDe ? kema elavu', kema jovu, kema cAlavuM ane vyavahAramAM kevI rIte vartavuM eja hajI amAre samajavAnu khAkI che. sari--prasaMgApAta Aje ApaNe eja naitika vArtA lApa upara AvIzu tA ThIka thaze. prathama vANIne viSaya laI e. vANI eka zastra che. tenA upayAga marajImAM Ave tema svaccha dapaNe ke uddhRtapaNe karI nAMkhavAnA nathI. eka sthaLe kahyuM che ke vANImAMja manuSyanuM mUlya vasa che, eka vyaktinI vANI evI hAya che ke te ApaNane sAMbhaLavI paNa gamatI nathI jyAre bIjA keinI vANI evI hAya che ke ApaNe puna: puna: sAMbhachAvA chatAM tRpta thatA nathI. tapanA prakAromAM vANInA tapane paNa sthAna ApavAmAM AvyuM che. vANIne aMkuzamAM rAkhavI jarUra paDe tyAre satya-manehArI vANI vadavI e vANInA tapa gaNAya che. ziSya-sabhAmAM tathA sAmAnya zvemAM manuSye kevI rIte khelavuM ke jethI te sarvane priya thai paDe ? sUra DAhyA mANase peAtAnA hetune spaSTatA pUrvaka rajI For Private And Personal Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 302 viveka vilAsa. karanAruM, svArthane sAdhanArUM, , mIThuM, ahaMkAra vinAnuM ane ne kAryane sAdhe tevuM sayuktika ane vicArapUrvakanuM vacana uccAravuM. sabhAmAM kaI kaMI pUche athavA bolavAnuM prApta thAya te nirmaLa satya, miSTa, ukhalatA vinAnuM tathA dInatA rahita vacana evI rIte bolavuM ke jethI zrotAonAM mana prasanna thAya ane vaktA tarapha mAna buddhi udbhave. haMmezA vyavahAramAM paNa udAra, vikathA vinAnI, gaMbhIra, ucita, sthira ane apazabda vagaranI vANI bolavI. ApaNuM vacanathI ke inA marmano bheda na the joIe arthAt keinuM dIla IrAdA pUrvaka na dubhavavuM joIe. ( ziSya-DAhyA mANasanI vANamAM mana mehakapaNuM hoya che tenuM zuM kAraNa haze ? sUri-teo haMmezA saMbaMdhane anusaratuM ja bole che. temanI bhASAmAM vyAkaraNane deSa ke paraspara virUddhatA jevuM kaMI hetuM nathI. sAmAnya mANasanI mAphaka teo vAta karatAM karatAM khaDakhaDa hasatA nathI ke game tevuM kaThera ke aspaSTa vacana paNa nAMkhI detA nathI. vAta karatAM hasavuM Ave te paNa kulIna purUSa mAtra haTha pahoLA thAya teTaluM ja smita hAsya kare che. maryAdAnuM ullaMghana karI jorathI hasI paDavuM e abhadratA gaNAya che. hasavuM paNa evuM hovuM joIe ke je avasarane ke prasaMgane anukULa hoya. vAta vAtamAM hasI paDavuM e egya nathI. ziSya--ApaNe kaI prazaMsA kare athavA niMdA kare te te vakhate zuM karavuM ? For Private And Personal Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 303 sUri-vAcaka vigere leke nA mukhethI prazaMsA sAMbhaLI garvathI phulAI javuM e mukha mANasanuM eka prakaTa lakSaNa che. zAMta ane sujJa purUSa evI vANI sAMbhaLI garvamAM AvI jatA nathI. kadAca paMDita loke prazaMsA kare te tethI abhimAna upaje ane e vAstivika che. paNa tene prasaMge abhimAna na ja AvavuM joIe. e prasaMge pitAnI prazaMsA sAMbhaLI pitAnA guNane nizcaya kare ane e guNane vadhAre khIlavavoeja kartavya che. ApaNe pote paNa pArakAne guNa svalpa pramANamAM hoya te tene mATe karI je ane yathA prasage tenI prazaMsA paNa karavI. emAM ekaMdare ApaNane pitAneja lAbha thAya che. guNa pratye Adara buddhi na hoya te mANasa pazuvat gaNAya che. guNAnurAgathI ja ApaNAmAM heTA saguNe dAkhala thaI zake che. guNanu rAgI manuSya anyanI guNavalI joI prakullita thAya paNa pitAnA guNanI jAhera khabara jyAM tyAM phelAvavAnuM mana te kadApi kALe paNa na ja kare. jeo potAnA mahAna guNane alpa rUpe joI zake teja anyanA alpa guNane mahAna rUpe nirakhI zake. tame pUchyuM ke kaI ApaNI niMdA kare te zuM karavuM ? evA samaye niMdA sAMbhaLI uzkerAI na jatAM niMdakanA zabdone gUDha abhiprAya samajavAne prayatna kare ane ApaNAmAM niMdA karavA jevAM je kaMI aMzo hoya to tene tyAga karavA sadA ujamALa rahevuM. zaThaM prati zAThayaM karavuM e nIti uttama keTInI nathI ane eTalA mATe bhUMDA vacana kahenArane sAmA tevAja vacane saMbhaLAvavA e saune mATe prazaMsanIya nathI. For Private And Personal Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 304 viveka vilAsa. ziSya-na bolyAmAM navaguNa ema mAnI keTalAka taddana manapaNe besI rahe che e zuM ISTa gaNAya? sUri--belavAne gya avasara prApta thavA chatAM mina sevavuM e hitakAraka nathI. hA,gIo ane munione mATe eka jUdI bAbata che. je sthaLe vAtanI madhuratA sAcavI zakAtI hAya, lekenuM hita thaI zakatuM hoya, ApaNuM potAnuM bhaluM thAya evA saMge vidyamAna haya, rAjA tathA prajA ubhayane kalyANakara thaI zakAya evI paristhiti hoya tyAM AgaLa dharmane bAdha na Ave tathA deza-kALane baMdha besatuM thAya evuM vacana na bolavAmAM kaMi harakta nathI. mAna rahevuM sAruM che, paNa te the prasaMge tene vicAra kare joIe. je sthaLe pitAnI tathA pArakAnI guhya vAta prakaTa thaI javAne bhaya raheto hoya, jyAM kevaLa anyanA marmo ja bhedatA hoya ane jyAM ApaNane uzakerAI javAnuM nimitta maLatuM hoya te sthaLe miAna rahevuM e alabana vidheya che. DAhyA mANaso sAMbhaLavA chatAM baherA rahI zake che ene paramArtha evo samajavAne che ke pitAne gussa upaje evI vANI sAMbhaLavA chatAM teo te pratye badhira jevA ja banI rahe che ane tethI te AkSepa rUpI vacana bANa pitAnI meLe ja niSphaLa thaI jAya che. vivekI -purUSane tevuM vacanabANa vadhI zakatuM nathI. ziSya-koI vakhate ApaNe pitAne abhiprAya darzAvavAnI AvazyakatA AvI paDe che? For Private And Personal Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir Ie. yajha haiyAe te mariziSya saMvAda 35 sUri-abhiprAya ApatAM pahelAM mULa vAtane ane tene nI sAthe saMbaMdha dharAvanArI yukitaone zAMta citte vicAra kara joIe. magajane samatala rAkhI badhI bAjune vicAra karI je abhiprAya ApavAmAM Ave te ja AdaraNIya thaI zake che. ApaNuM abhiprAyanI kiMmata ApaNe pote prathama AktAM zIkhavuM joIe. jemane pitAnA abhiprAyanI kIMmata nathI ane vAta-vAtamAM abhiprAya pheMkI de che, teo hAsyAspada thayA vagara rahetA nathI. dhAro ke kai viSaya e hoya ke je viSe ApaNe pateja cekasa abhiprAya bAdhavAne azakta heIe teve vakhate pitAne spaSTa abhiprAya mulatavI rAkhavAmAM ja kharUM garava samAeluM che. AMkha mIMcIne koInI hAmAM hA meLavI devI ane cAlatI velamAM caDI besavuM e buddhimattAnuM paricAyaka nathI. "hA, hA e te ema ja che." e spaSTa ane bhAradarzaka abhiprAya ApatAM pahelAM baba vicAra kare. keTalAka mANase vinA mArge salAha ApavAne athavA zikhAmaNa ApavAne taiyAra thaI jAya che te paNa anucita che. je sthaLe ApaNI salADu athavA zikhAmaNa upayogI thAya evI khAtrI rakhAtI hoya tyAM ja salAha kiMvA zikhAmaNanA zabdo uccAravA. vaNamAgI salAha ApavAthI kaMI sAruM pariNAma AvatuM nathI, balake keTalIkavAra kaleza-kaMkAsa paNa thaI jAya che. vinA pUche keIne kaMI kahevuM te eka heTuM sAhasa gaNAya che, e vAta yAda rAkhaze. For Private And Personal Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 306 viveka vilAsa. ziSya-kadAca koIne kaThera zabda saMbhaLAvavAne prasaMga AvI paDe? sUri-te te prasaMge ati vyaMgyakti ke koI miSa pUrvaka vacane cAra kare e sahisalAmata che. banatAM sudhI keInuM vAMku na belavuM, kaThora vANumAM paNa ISa ke dveSa nahAvA joIe. pitAnA mAbApa, mAM mANasa, AcArya, atithi, dhaNI, tapavI, vRddha, bALaka, durbaLa, vaidya, pitAnA lADakavAyA saMtAna, cAkara, sasarA, Azrita, saMbaMdhI tathA mitra eTalAnI sAthe bhASaNa ke vArtAlApa karatAM kaThera ke apriya zabdoccAra na thAya te bAbatanuM khAsa lakSa rAkhavuM. je evuM lakSa rAkhavAmAM na Ave te kaleza thatAM vAra lAgatI nathI. bALake, vRddho, tapasvIo tathA Azrita kaThera vAkya sahana karI zakyAM nathI. temanAM citta eTalAM badhAM durbaLa hoya che athavA duLa banI gayAM hoya che ke teo najIvI bAbatamAM ekadama uzkerAI jAya che ane kAgano vAgha banAvI de che. eTalA mATe upara je jAtanA manuSya gaNAvyA temanI sAthe saraLatA ane madhuratAvALe ja vAgyavahAra cAlu rAkhave. khAsa karIne jyAM kaMI kArya karAvI levuM hoya tyAM to bahuja namratA rAkhavI. anyakti ane draSTAMtavALI mIThI-madhurI vANIthI kArya sadhAtuM hoya te pachI kaThera vANuM vadI bAjI bagADI nAkhavAnuM ke buddhimAna nara I che? - ziSya-vArtAlApa daramIyAna vacamAM bolI nAMkhavuM heya te? For Private And Personal Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, 307 sUri--koi paNa mANasa vAta karatu hAya tyAre tenI thacamAM khelI uThavuM e aziSTatA che. prathama to te zuM kahevA mAge chete kharAkhara sAMbhaLavuM ane tyArapachI nirAMte tenA uttara vALavA. khAsa karIne ApaNA mAleka athavA gurUnA vacana upara takarAra karavAnuM to haMmezA mulatavI rAkhavuM ja joie. te vAta karatA hAya teve vakhata ekadama utAvaLA thai vacamAM kAi kALe paNa na khelavuM evA upadeza karavAmAM AvyA che. vacamAM e lavAthI kAMtA sakSatI thAya che athavA to kAine kodhe bharAvAnu nimitta maLe.che. ApaNe je khelavAnu hAya teja je ApaNI pahelAM koIe kahI nAMkhyuM hoya te pachI vadhAre vakhata kharabAda karavAnI AvazyaktA rahetI nathI. evI veLAe tA peAtAnA abhiprAyane maLatu anya kAinu vacana hAya tA tene ja pramANu karI devu. AthI samayanI sAktA thAya che. ziSya--punarukti doSa na karavA eja ApanA kahevAnA Azaya che ne ? sUri--keTalAkAne ekanI eka vAta pharI pharIne karavAnI Teva hAya che tethI te leAkeAmAM apriya thai paDe che. ekaja vAta pakaDI rAkhI tenI upara cuMthaNA cuMthyA karavA e kSudratA sUcave che. vAtamAM leAkAne rasa paDavA joie. jo evA rasa na paDe te elanAranA zrama prAya: niSphaLa ja jAya che. ahIMA eka vAta yAda rAkhavAnI che. anuvAda, Adara, adekhAi, anyakti, sabhrama, hetu, Azcaya, stutI, vIsA, ane smaraNa eTalAmAM kAMI kAraNa heAya te punarUkti doSa gaNAtA nathI. For Private And Personal Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 308 viveka vilAsa. ziSya-keIne kaMI vacana ApavuM hoya te te pahelAM keTalI bAbatene vicAra kare? sari-pahelI mahatvanI bAbata te eja ke huM je vacana ApuM chuM te mArAthI barAbara paLI zakaze ke nahIM? tene pukhtapaNe vicAra kare. vicAranA aMte je ApaNA manamAM e draDha nizcaya baMdhAya ke vacana-pAlanamAM koI jAtanI harakata nahIM Ave teja vacana ApavuM vacana ApyA pachI prANAte te pALavuM ja joIe e draDha nizcayI purUSone Agraha hoya che. ApaNA ItihAsamAM keTalA mahA purUe pitAnA vacana ane Tekane khAtara rAjayariddhi ane prANane paNa bhega Ape che. ApaNe eja nekaTeka vALA pitAnA saMtAne chIe. eTalA mATe ApaNe paNa yathAzakti neka Teka ane vacananuM paripAlana karavAne taiyAra rahevuM joIe. AjakAlakeTalAka gRha udAratA pUrvaka cakkasa prakAranuM vacana te ApI de che paNa tenuM pAlana karavAnI bIlakula darakAra karatA nathI. ghaNA mANase amuka gRhasthane tyAM AMTApherA khAI chevaTe nirAza banI ni:zvAsa nAMkhe che. pitAthI na banI zake ema hoya te cAkhI nA pADI devI. paraMtu keIne AzAmAM ne AzA rajhaLate mukI de e karatA che. vacana keTalI mudatamAM vALI zakAze tene paNa vacana ApatAM pahelAM vicAra karI levuM joIe. ApaNe samaya niSphaLa na jAya eTalA mATe jeTalI kALajI ApaNe rAkhIe chIe teTavIja kALajI anyane mATe paNa rAkhavI joIe. ApaNA ALasya kiMvA pramAdane lIdhe anyane samaya barabAda jAya e For Private And Personal Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 309 ApaNane peAtAne asahya lAgavu joIe. vakhata keAine mATe rAha jotA nathI, temAM paNa garIba-dIna-azrita janAne TuMka samayamAM ghaNAM kAme karavAnA haiAya che. tethI karIne ApavAmAM AveluM vacana keTalI mudatamAM phaLIbhUta thaze tenI maryAdA mAMdhIneja koIne vacana ApavuM. ziSya---Ape Aje vAsyama ane vacana ApavA viSe je vivecana karyuM te mArA manamAM kharAkhara ThasI gayuM che. huM yathAsAdhya koi kALe asatya, apriya ane anAvazyaka vANI nahIM khAlavAnA nizcaya karU chuM, eTalu ja nahIM paNa kAine vacana ApI vacanathI bedarakAra nahIM rahevAnI daDhatA mArAmAM Ave ema aMta:karaNa pUrvaka icchuchuM. have vANInI mAphaka draSTinA viSayAnu naitika jJAna ApanI taraphthI prApta thAya evI prArthanA karavAnI taka lauM chuM. sUri zuM jovuM ane zuMna jovuM e viSe mahu vistAra karavAnI mane jarUra nathI. apUrva tIrthasthAna, jUdA jUdA deze, vividha prakAranI maneAraMjaka vastuo, alaikika purUSA, chAyA purUSA tathA zatrunA jovAnA manuSyane svAbhAvika rIteja zAkha hAya che. tIrtha sthAnAmAM javAthI AtmA nirmaLa thAya che, tyAMnA pavitra vAtAvaraNamAM thoDA kALa nivAsa karavAthI ApaNA deha tathA AtmA paNa pivatra ane che. sadgurUnA samAgama paNa evA sthaLAmAM khanI zake che. vividha dezeAmAM pravAsa karavAthI gRhasthAne ghaNuM ghaNuM navIna jANavAnuM ane zIkhavAnu For Private And Personal Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 310 viveka vilAsa. maLI Ave che. ethI jJAnamAM ane anubhavamAM vRddhI thAya che. vividha vastuo nihALavAthI tenI upayogitA samajAya che ane e rIte hunnara tathA kaLAne uttejana maLe che. alokika purUSanA darzanano lAbha te pUrvanA koI mahApuNyanA geja prApta thatuM hovAthI te viSe vadhu vivecana karavAnI kaMI AvazyaktA hoya ema mane lAgatuM nathI. chAyA purUSanA darzana paNa eka Azcaryajanaka vyatikara A saMsAramAM lekhAya che. zukana. viSe huM AgaLa vistArathI belI cUkyo chuM eTale punarUkti karavAnI jarUra nathI. ziSya-kaI kaI vastuo na jevI? sUra-sarvakALa sUrya tarapha joyA karavuM e sAruM nathI. kAraNa ke ema karavAthI daSTi bagaDI jAya che. sUrya-caMdranuM grahaNa jevAno paNa keTalAka graMthamAM niSedha karavAmAM Avyo che. meTA kuvAnI aMdara pANI levA jatAM ghaNane cakkara AvI jAya che ane saheja gaphalata thatAM prANunI hAnI paNa thaI bese che. eTalA mATe uM -bhamarIyA kuvAmAM uDe daSTi nAMkhavAne prayatna na kare. saMdhyAkALane samaye AkAza tarapha jevuM e paNa aniSTa gaNAya che. te uparAMta DAhyA manuSya strI puruSane saMga, nagna avasthAmAM rahelI tarUNa strI, bALakanyAnI yoni ane pazunI ratikiDA bhUle ke paNa nIhALatA nathI. keTalAkane pitAnA mukhanuM pratibiMba telamAM, jaLamAM, caLakatA hathIcAramAM, mUtramAM tathA lehImAM jovAnI Adata hoya che. evI For Private And Personal Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 311 Adata niMdavA gya manAya che, kAraNa ke tema karavAthI AyuSya traTe e ullekha zAstramAM maLI Ave che. ziSya--vividha vikArane lIdhe manuSyanI dRSTi paNa vikRta banI jAya e zuM satya che? sUri-krodha, kSobha, kAma ane vyagratAne lIdhe daSTimAM paNa te pheraphAra thaI jAya che. manuSyanI daSTie tenA hadayanuM pratibiMba sUcavI Ape che. eka bhAva athavA vicAra gupta rAkhavAne manuSya game teTale prayatna kare te paNa tenI daSTi eTalI badhI satyavaktA hoya che ke tene hadayanA bhAva, daSTimAM prakaTa thayA vinA rahI zakatAM nathI. anubhavI ane vicArazilA mahAtmAo sAmA manuSyanI daSTi jotAMnI sAthe ja tenA hRdayane vAMcI le che ane tyAM kaye vikAra pradhAnapaNe pravarte che tene nirNaya karI le che. ziSya--manuSyanI draSTimAM tenuM hRdaya kevI rIte vAMcI zakAya? sUri-prasanna manuSyanI daSTi sarala tathA ujavaLatAvALI hoya che. jyAre tame ke manuSyanI daSTimAM saralatA tathA ujajavaLatA bhALo tyAre samajavuM ke sAme mANasa parama prasatratAmAM che. kodhamAM hoya tyAre tevA mANasanI daSTi joI Apa ne bhaya lAge che, je daSTi vAMkI ane bhayaprada lAgatI hoya te daSTivALA manuSyanA hRdayamAM krodhAgni dhamadhamI rahyo hoya ema samajavuM. praphullita daSTi udAra ane puNyamaya hadayanI sAkSI For Private And Personal Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 312 viveka vilAsa. Ape che. pApI purUSanI daSTi nIcI, vyagra cittavALAnI zUnyatAvALI, rAgI purUSanI pAchI vaLanArI, madhyastha purUSanI madhya pradezamAM rahenArI, sajajana purUSanI saraLa, nirdeza mANasanI ADI-avaLI, kAmI purUSanI vikAravALI, adekhAI karanAra mANasanI bhamarAnA vAraMvAra maraDane lIdhe vakratAvALI, manmatta purUSanI Amatema bhamanArI, dIna purUSanI AMsuthI malIna thayelI, coranI caMcaLa, nidrALu manuSyanI bhAna vinAnI ane DarI gayelA mANasanI daSTi zaktitA trasanAvALI hoya che. A sivAya bIja paNa daSTinA ghaNA bheda che, paraMtu te badhAnuM varNana karavAne atyAre prasaMga nathI. ziSya-netra parIkSA dvArA manuSyanuM bhAvI joI zakAya e kyA niyama pramANe sUri-AnA cheDA rAtA tathA svAbhAvika rIte nirmaLa hovA joIe. kIkInA be paDakhA sapheda temaja nirmaLa hoya te uttama gaNAya che, tevI ja rIte kIkI kALI tathA nirmaLa hoya te te utkRSTa gaNAya. manuSyanA svabhAva tathA AMtarabhAvamAM jema jema pheraphAra thAya tema tema netranA svarUpamAM paNa pheraphAra thAya e niyama che. manuSyamAM jyAre adhamatA praveza kare che, tyAre tenI daSTi paNa kharAba varNavALI, bhUrA raMganI, bhamatI ane caMcaLatAvALI banatI jAya che. kudaratI rIte jenI daSTimAM cakkasa lakSaNo hoya te uparathI je tenA bhAvInuM anumAna bAMdhavAmAM Ave te te akSaraza: satya nivaDe. For Private And Personal Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 313 ziSya--huM paNa eja jANavA mAguM chuM. sUri-haratALa jevI jenI AMkho hoya te cakavarI thAya, nIlavarNavALI jenI A heya te ahaMkArI thAya, rAtI heya te rAjA thAya, peLI hoya te jJAnI thAya ane madha sarakhA bhUrA raMganI hoya te mATe dravyavAna thAya. hAthInA jevI jenI AMkho hoya te kaI mATe senAdhipati thAya, lAMbI AMkhavALA manuSya dIrdhAyuSI thAya, pahebA netravALe manuSya sArA sArA sukhane bhakatA thAya ane jenI AMkha pArevAne maLatI hoya te pArevA je kAmaviDaLa thAya. ziSya-uttama netranuM svarUpa te Ape kahyuM, paNa madhyama, nirdhana ane pApI purUnI AMkhamAM kevI jAtanI vizeSatA hoya te barAbara nathI samajAyuM. sUra-madhyama keTInA purUnI AMkha naLIA jevI athavA mayuranA jevI hoya che. kAgaDa-deDakA jevI tathA dhumADAnA raMga jevI AMkhavALA mANasa bahu halakI keTInA gaNAya che. phara AMbavA purUSa duSTa, kukaDA sarakhI AMkhavALe kacchaAkhera, sarpanA jevI AMkhavALa netrarogI ane bIlADAnA jevI AMkhavALe manuSya pApI hoya che. zyAma AMkhavALe manuSya devazALI, snigdha AMkhevALe bhegI, jADI AMkhavALe buddhimAna ane dIna AMkhevALa nirdhana hoya che. uDI AMkha dIrdha AyuSya sUcave che. uthalI AMkha alpAyuSa sUcave che ane taddana goLa AMkha ati apAyuSa For Private And Personal Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 14 viveka vilAsa. prakaTa kare che. pAtaLI-khI ane jemAMthI pANI jharyA karatuM heya evI AMkhe nirdhanatA jAhera kare che. AMdhaLo mANasa kara haya, kANe te thakI paNa vadhAre, kekara netravALe kANAthI paNa adhika karatAvALA ane kAkara netravALe te sauthI adhika krUra hoya che. - ziSya-bhUta-pretavALI AMkhanI parIkSA zIrIte thAya? vaidya netra joI vAta-pitta kaphanuM nidAna kare che te zI rIte? sUri-bhUta vaLagelA mANasanI dRSTi prAya: uMce ne UMce ja rahe che. pugaLa jene vaLage te mANasanI daSTi mIMcAyelI rahe che ane devatA vaLagelA mANasanI draSTi duHsaha-AkarI hoya che. zAkinI vaLagelA mANasanI draSTi nIcuM jenArI tathA bhayAnaka hoya che. repalAthI pIDAtA manuSyanI daSTi zUnyatAmaya, caMcaLa tathA bhayagrasta hoya che. vAta rogathI pIDAtA manuSyanI daSTi rAtI tathA zyAma varNanI heAya che. pitta regavALAnI pILI tathA popaTanA pIcha jevI lIlA raMganI hoya che. kapha regavALAnI daSTi mizra hoya che. vaidyo netramAMnA varNanI bArIka parIkSA karI vAta-pitta temaja kaphanI cikitsA kare che. ziSya-Ape vANI tathA draSTi saMbaMdhI je nIti-ni. yama sUcavyA tevI rIte gati saMbaMdhe kaMI khAsa kahevA jevuM Apane lAge che? sUri-kayAre kayAM javuM, kevI rIte cAlavuM, cAlatI vakhate draSTi kayAM AgaLa rAkhavI. mArgamAM kaI vastuonaLa For Private And Personal Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda, 35 gavI, bahAra gAma javA nIkaLatA pahelAM zuM zuM na karavuM, keIne vaLAvavA javuM hoya te kayAM sudhI jaIne pAchuM pharavuM, hAthI, gADA ane zIMgaDAvALA pazuothI keTaluM dUra rahevuM, mArgamAM visAmo levAnI jarUra paDe te kaye kaye sthaLe na utaravuM e badhI bAbate gRhae jANavI joIe. ApaNuM tika mAM upalI bAbatene caMkramaNa vidhinA mathALA nIceullemaLI Ave che. ziSya--Ape je caMkamaNa saMbaMdhI prazno ubhA karyA tene khulAse maLe te paNa amAre mATe te basa gaNAya. sUri-pahelI je vAta gRhasthoe javA-AvavA saMbaMdhI lakSamAM rAkhavA jevI che te e che ke vinA kAme vinA prajane keIne tyAM javuM naDIM; kadAca javuM paDe te paNa jeTalo samaya besavAnI jarUra hoya tethI vadhu vakhata gappA hAMkatA besI rahevuM nahIM. kAraNa ke ema karavAthI baMnene samaya niSphaLa jAya che. sAme mANasagaMbhIra hoya te spaSTa rIte niSedha na kare te paNa nirarthaka vAtemAM vakhata cA ja joIne manamAM khinna thAya e svAbhAvika che. mAge cAlatAM tAMbula sivAya bIjuM kAMI paNa cAvavuM e abhadratA batAvI Ape che. ziSya-mArge cAlatAM draSTi kayAM AgaLa rAkhavI ? sUri-mANase mArge cAlatAM pitAnA zarIranI temaja pArakA nI rakSAne arthe haMmezA gADAnA dhasarA jeTalI AgaLa draSTi rAkhI sAvacetI pUrvaka pagaluM mAMDavuM. deDakAnI For Private And Personal Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir za viveka vilAsa. mArka, gadheDAnI mAphaka ke uMTanI mAphaka cAla cAlavI e manuSyane mATe zeAbhAvaha nathI. gajanI, huMsanI tathA aLadanI dhImI -dhIra-gaMbhIra cAla sarvathA anukaraNIya manAya che. mAge cAlatAM jo sAme rAgI, vRddha, brAhmaNa ke AMdhaLA maLe tA prathama tene mArga karI ApavA joie. tevIja rIte gAya, pUjaya purUSa, garbhiNI strI ke mAthe bhAra uMcakI ApanAra majura ne paNa AgaLa mArga karI ApavA sajjanAe eka bAju khasI javu' joie. ema karavAmAM bhaktibhAva darzAvAya che. eTaluMja nahIM paNa dayA ane kartavya pratyenA prema paNa vyakata thai jAya che. mArgamAM koi sthaLe kAcu-pAkuM dhAnya paDeluM hAya, 'pUjavA ceAgya maMtra maMDaLa pratiSThita karyuM... hAya, nhAvAnu pANI nAMkhI dIdhelu hAya athavA leAhI tathA mRta zakha paDayuM hoya te teTalA vAnAM hiMdu ullaMghavA nahIM. te sivAya thuMka, kaph, viSTA, mutra, saLagatA agnI, sarpa ane zastradhArI manuSyane te kadi paNa oLaMgavAnA prayatna na karavA. kANu ke tema karavAthI ArAgyane, kivA jIvanane hAnI thavAnA purepurA bhaya rahe che. koi ekalAnA gharamAM gRhasthe ekAkI javuM e paNa sahisalAmata nathI. teja pramANe koi gRhasthanA gharamAM upara caDhIne akasmAt prarvaza karavA e paNa sabhyatA bhareluM nathI gaNAtuM. upara sUcanA mokalAvyA pachI ke hArathI sAda karyo pachI gRhasthAnA gharamAM dAkhala thavAnA prayatna karavA joie. ziSya--manuSye eka sthAnakathI anya sthAnake prayANu karavu hAya tA ? For Private And Personal Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 17 sUrikAi kAmane arthe prayANa karavuM... hAya tyAre je AjInI nADI vahetI hAya te khAjunA paga prathama AgaLa mukAya to vAMchita phaLanI siddhi thAya evA svarazAstranA siddhAMt che. vivekI purUSo dha vAparIne, strI--sabhAga karIne, nhAIne, pAtAnI strI sAthe kaleza-kaMkAzakarIne, thuMkIne ke kAine rAtAM sAMbhaLIne prayANa karatA nathI, hajAmata karAvIne, AMsu gALIne tathA azubha zukana joIne paragAma javu e paNa aniSTa gaNAya che. koIpaNa prakAranA utsava cAlatA hAya teve prasage temaja sUtakanA divaseAmAM dUra gamana karavu e niSidhya che. ziSya--sagA snehIoe kayAM sudhI peAtAnA AtmIya janane vaLAvavA mATe javuM ? sUri-potAnA kAI snehI jana paradeza jatA hoya te temane nadInA pAra sudhI, gAyAnA sthAnaka sudhI, rAyaNa ke vaDa jevA dUdhALA vRkSa sudhI athavA jaLAzaya sudhI vaLAvI pAchu vaLavu joie. ziSya-mArge musApharI karatAM keTalI jAtanI sAvacetI rAkhavI ? sari--kAI DAhyA mANasane ke vizvAsu mArga darzakane sAthe lIdhA vinA ajANyA bhayavALA mArgamAM javu e hAthe karIne jokhama kheDavA jevu che. ajANyA mANasAnI sAthe temaja nokarInI sAthe taddana apeAre athavA rAtrIne samaye musAphI na karavI, koi kAi sthaLe peAtAnA sagA bhAinI sAthe paNa mAge For Private And Personal Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 38 viveka vilAsa. na cAlavuM e spaSTa niSedha maLI Ave che. musApharI lAMbI heya te sAthe bhAtuM levAnuM bhUlavuM nahIM, jyAM mukAma karyo heya tyAM tadana bedarakArapaNe uMghavuM e paNa jokhamakAraka che. musApharImAM nekara varga upara hada uparAMtane vizvAsa rAkhavAthI tenuM pariNAma sAruM AvatuM nathI, rAtrIne vakhate vRkSa nIce paDyA rahevuM e paNa IcchavAyegya nathI. ziSya-mArgamAM thAka lAge te? sura-te hAthI-ghoDA jevA suMdara prANI upara besI musApharI karavAmAM harata nathI, paraMtu lakSmInI IcchA rAkhanAra purUSe thAka lAge te paNa pADA, gadheDA, uMTa tathA gAyanI pITha upara te na ja besavuM joIe. ziSya-mArgamAM hAthI, ghaDA ke gADA sAmA maLe te temanAthI keTaluM dUra rahevuM? sUri- mArge jatAM hAthI sAme dekhAya to tenAthI eka hajAra hAtha dUra khasI javuM, gADAthI mAtra pAMca hAtha, gheDAthI ane zIMgaDAvALA prANuM mAtrathI daza hAtha dUra rahI cAlavuM e salAmatI bhareluM che. ziSya-raste cAlatAM nadI ke sarovara Ave to? sUri-to vahANamAM besavAne kaMI vAMdho nathI, paNa vahANa taddana jIrNa thaI gayeluM hoya te tene Azraya na levo. buddhimAna manuSya jaLamAM athavA sthaLamAM rahelA viSamakillAo, viSama aTavIo tathA UMDuM pANI eTalI vastuonuM kaMI For Private And Personal Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 319 sAdhana vinA ullaMghana karatA nathI, eTalA mATe evA prasaMge keeka sAdhanane Azraya levAmAM harakatanathI:nadImAM ke jaLAzayamAM pANI bahu UMDuM nahIM hoya ema vagara vicAre mAnI laI kudI paDavuM e jIvane jokhamamAM nAMkhavA barAbara gaNAya. * ziSya-musApharImAM koI sthAne Azraya le hoya te kevuM sthaLa zodhavuM ? sari-musApharImAM ThagArA loke, kara mANasa, narapiza tathA cugalI kherenA ghaNA upadra naDe che. e upadrathI dUra rahevuM hoya te evA luccA ane ThagArAonA AzramamAM kadApi kALe paNa AzAosa levA na utaravuM eTaluM ja nahIM paNa upara kahyA tevA loko sAthe vAtacIta karavAno ke ka vakhate haravA pharavAne-paNa prasaMga na pADe. kharAba mitra jema ApaNuM aMdara rahI dhIme dhIme phelI khAya che tevI rIte luccA ane dagAkhora mANase prathama upara uparathI mIThuM bolI, mehapAzamAM phasAvI dhana ane lehI cusI le che. mAre kahevAne hetu e che ke ThagArAnA gharamAM, bhara jaMgalama, gaNikAnA gharamAM, dharmanA sthAnakamAM tathA pANInI paraba utAre na rAkhe temaja tyAM lAMbA vakhata sudhI vAtonA gapATA mAratA besI paNa na ra vuM. baMdIkhAnuM, phosI devAnuM sthAnaka, jugArIne akhADe, jyAM pitAne ekavAra parAbhava thayo hoya tevuM sthAnaka, bhAMDAgAra tathA anyanA aMtaHpuramAM Azraya na le, je sthAna manane prathama draSTie ja aNagama upajAve For Private And Personal Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 320 viveka vila, e sthAnane parityAga karI de. smazAnamAM, zunya sthAnakamAM, ajaramAM, katarA tathA sukuM ghAsa jyAM chavAyeluM paDyuM hoya tevA sthAnamAM, AvatA-nAM kaNa upajAve evA sthAnamAM, kacarA, kIcaDavALA makAnamAM, mArI bhUmimAM, vRkSanI upara, parvatanI aMka upara, nadI athavA kuvAne kAMThe, rAkha, vALa, khoparI tathA aMgArA je jagyAe paDyA hoya tevA sthAne paNa ArAma levA. na utaravuM e DAhyA purUSeno nirvivAda abhiprAya che. | ziSya-Aje ghaNIkharI vahevArika bAbatenA samAghAna thaI gayA. have mane sAmAnya gRhasthanItinA saMbaMdhamAM kaMI pUchavApaNuM rahyuM nathI. sUri-paraMtu mAtra eTalA khulAsAomAM ja gRhasthanI sarva prakAranI vahevArU nItiono samAveza thaI jAya che ema mAnI leze te pAchaLathI pastAvuM paDaze. hajI gRhasthane mATe vizeSe karIne je niyame atyAvazyaka che. ane jenI upara sAsarika sukha-samRddhI ane kIrtine AdhAra rahe che te vizeSa-upadeza te bAkI ja rahI gayela che. jyAre tame e vizeSa upadeza sAMbhaLaze tyAre tamane evI pakkI khAtrI thaze kevizepadeza na sAMbhaLyo hatoatyArasudhIne vArtAlApa prAya: apUrNa ja rahI jAta. eka gRhastha puraSa saMsAramAM sukha-zAnti pUrvaka jIvana gujAratAM kevI rIte yaza-mAna-meLe jALavI zake te ekI sAthe vizeSa-upadezamAM ja kahI devA mATe meM bAkI rAkhyuM che. AjanA jeTalI baLavatI jIjJAsA rAkhI kAle A thazo te tamane ghaNuM navuM jANavAnuM maLaze ema huM mAnuM chuM. For Private And Personal Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 321 sUriziSya saMvAda. (10) ziSya--Aje Ape nIti saMbaMdhI vizeSa upadeza saMbhaLAvavAnuM kahayuM hatuM. sUri-vizeSa upadezamAM mAre ghaNuM agatyanI vAte raju karavAnI che. atyAra sudhI ApaNe je eka viSayane lakSamAM rAkhI vArtAlApalaMbAvatA tema AjanA viSayamAM nahI banI zake. kAraNa ke huM kaMI ekaja bAbata upara vizeSa kathana nathI raju karavA icchate. matalaba e che ke bhinna bhinna viSaya upara carcA calAvavAnI hovAthI eka vAtane bIjI vAta sAthe saMbaMdha na jaNAya che tethI akaLAze nahIM. e vAta te prakaTaja che ane te e ke viSayane eka bIjA sAthe bhale dekhIte saMbaMdhana hoya te paNa jIvanane te e badhI vAte sAthe eka sarakho saMbaMdha rahele ja che. ziSya-mane temAM harakta nathI. khAsa puchavA jevuM haze te ja Apane prazna karIza. bAkI ApanA asaMbaddha jaNAtA upadezane mATe mAruM hRdaya khulluM ja raheze evI khAtrI ApuM chuM, sUri-astu. ApaNe Aja sudhI je sthaLe jJAnacarcA karatA AvyA chIe te sthaLa eka dharmasthAnaka tarIke prasiddha che. ahIMA ApaNuM jJAnagoSTI cAlatI hoya teve vakhate game te AvIne besI jAya ane pitAnI buddhi ke gyatA anusAra badhAmRtanA be-cArabiMdu laI jAya emAM ApaNane kazI hAnI 21 For Private And Personal Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 322 viveka vilAsa. na ja hoya, balka evo prasaMga AnaMda upajAve ema kahe te paNu atizayokti na gaNAya. paraMtu gRhastha purUnI tamAma vAte prakaTamAM ja karavA jevI hoya ema nathI banatuM. temane masalata calAvavAne mATe khAsa sthAnonI pasaMdagI karavI paDe che. ziSya kharekhara, gRhasthoe masalata calAvavAne mATe kevuM sthAna pasaMda karavuM te te pratyeke jANavuM ja joIe. ri-jyAM uparane bhAga ughADe na hoya, pasavA-nI kaLavAnuM dvAra ekaja heya, cekIvALAnI beThaka paNa durahAya, zaMkA pramukha karavA jevuM kAMI na haya, saMkaDAza nahAya tyAM masalata karavAnuM sthAnaka gRhasthoe nakakI karavuM joIe. AvA sthAnakamAM bahu thAMbhalAo na hoya te paNa tapAsavuM. kAraNa ke thAMbhalAnI vacamAM kaI bharAI bese ane khAnagI vAtane bheda pAmI jAya te mane rathanA badhA kIllAo tUTI paDe. masalatanA sthAnanI dIvAla temaja gekha paNa evA na hovA joIe ke jemAMthI belanAranA zabdo spaSTapaNe bahAra nIkaLI jAya. rAjAo banatAM sudhI bhaMyarAmAM athavA dUranA jaMgamAM jaI masalata calAve che te eja hetuthI. rAjA masalata calAvavA mATe pote eka khAnagI sthAnamAM jato nathI, paNa pitAnI sAthe traNa athavA pAMca vizvAsu maMtrIone paNa laI jAya che. ekAMtamAM vizvAsaghAta thavAne kudaratI rIte ja Dara lAgyA kare che. eTalA mATe bahu dUranA nirjana sthAnamAM masalata calAvavA javuM hoya te koI vizvAsu mitra ke anucarane sAthe levo e ThIka For Private And Personal Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir eri ziSya saMvAda 3ra3 gaNAya. banI zake tyAM sudhI ALasu, vezadhArI, dIrdha sUtrI ane zudra buddhinA manuSyanI sAthe masalata na karavI. kAraNake tevAenI sAthe masalata calAvavAthI kaMI mahatvane lAbha maLato nathI. jeo pote ja ALasa, dIrghasUtrI ane DhegI hoya te ApaNuM dAridraya dUra karavAmAM kevI rIte upayegI thAya? masalatanA saMbaMdhamAM bIjI paNa eka vAta lakSamAM rAkhavA jevI che. masalata purI thaI gayA pachI tyAMne tyAM lAMbe vakhata besI rahevAthI keI AvatA-jatA pathikane zaMkA karavAnuM kAraNa prApta thAya che ane masalata karanAranA saMbaMdhamAM vividha-vicitra aphavAo bahAra Ave che. jagatamAM citra-vicitra prakRtivALA asaMkhya manuSya hoya che. teo potAnI kSudra buddhi anusAra ka95nAo kare che ane ApaNA uMcA uddezone paNa vyartha banAvI de che. eka sthaLe kahyuM che ke je samAjamAM krodhI, sukhanA lupI ane kRpaNa loke moTA pramANamAM vasatA hoya che te samAja pitAnuM kalyANa sAdhI zakato nathI. vicAra kare ke jyAM se keIpita pitAnI sukhasagavaDa ane samRddhi vadhAravAmAM gAMDAtUra jevA banI gayA hoya tyAM potAnA anya dharmabaMdhuone uddhAra karavA jeTalo khyAla paNa kema udbhave ? je samAjamAM Atmabhega, parahita ane tyAganA ta adrazya thaI gayA hoya te samAja chinna bhinna thaI jAya, enA thakabaMdha dAkhalA itihAsanA prakaraNamAM maLI Ave che. "huM nirbaLa chuM, mArAthI zuM thaI zake?" evA nirbaLatAnA vicArane hadayamAM sthAna ApavAthI DI-ghaNI zakti For Private And Personal Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 34 viSeka vizvAsa. hAya che te paNa lupta thai jAya che. eka vidvAn nItikAre tA eTale sudhI kahyuM che ke vivekI purUSe ha MmezAM heATA maneAraze karavA. kAraNa ke deva paNa jenA jevA manArathI hAya che tevAMja phaLa ApavAne niraMtara prayatna kare che. nirAzA ane du:khathI 6khAi na jatAM saMsArayuddhamAM prasanna mane sadA tatpara rahenAra gRhastha sarva vijayI nIvaDe che. kaleza ke du:khane tAe thai javAthI kalezAdi Apattie cAlI jatI nathI, ulaTuM te peAtAnA bhayaMkara prabhAva dAkhavI manuSyAnuM satya cusI le che. game tevI vipatti AvI paDe teA paNa purUSAthI janAe peAtAnu kartavya na cakavu. kanyazIla purUSa heMlA yA mhADA Akhare vijayalakSmInI varamALa paheravA bhAgyazALI thAya che. kAyara kivA bIkaNu manuSyA ke je najIvI Aphata dUrathI joine gabharAI jAya che, teo potAnA pUrvanA udyamanA phaLane paNa gumAvI ese che. keTalAka kaLAvAna ane vicAravAna manuSyA paNa hArathI jotAM evA nirmaLa ane kAyara jevA jaNAya che ke temane joi ApaNane dayA AvyA vinA na rahe. saMsArIonI madhyamAM AvA bheALA-bhadrika prANIo aNudhAryo DhAi jAya che. ziSya--Apanu kahevu yathArtha che. paNa tethI khacavAha! kai upAya batAvaze ? sUra--jayanI vAMchA karanAra purUSa sarva kAyAmAM peAtAnu sAmarthya batAvI ApavuM joie. "ame leAkeAnA pAdaprahAra nIce cagadI javAne mATe utpanna nathI thayA, paNa kaMika karI batAvavAne A jagatamAM amArUM avataraNa thayuM che" ema chAtI ThekIne For Private And Personal Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir yuri ziSya saMvAda daSTAMte dvArA saMsArane sidhdha karI ApavuM joIe. sArA kaLAvana manuSya paNa temanI aMdhArI koTaDImAM bhUkhe paDyA hetA ane game te rIte jIvana nIbhAvatA jovAmAM Ave che. zuM teo dhAre te svArthanI sAthe jagata upara upakAra na karI zake? paNa nahIM, teo pitAnuM AtmavIrya skurAvI khvAra medAnamAM AvI zaktA nathI ane tethI temanA kAryanI kadara paNa thaI zakatI nathI. eTalA mATe ja eka sthaLe vAjabI rIte kahevAmAM AvyuM che ke DAhyA purUSae uttama evI kaMIka paNa pitAnI prasiddhi rAkhavI. kaI paNa kaLAvAna-kasabI manuSya aMdhArA khUNAmAM paDI rahI jIvanane vyartha jevuM nahIM banAvI devuM joIe. jagatamAM keTalIkavAra bAhya ADaMbara karavAnI paNa jarUra paDe che. ekalI saraLatAthI kAma nathI cAlatuM, eTalA vAste pitAnA mananI saraLatA-bhaktiA sarva sthaLe prakaTa thaI jAya e dekhAva na kare. vyavahAranA kSetramAM jyAM jyAM dhRSTatA ane DabaranI jarUra jaNAya tyAM tyAM tene Azraya levuM joIe. ADaMbara na rAkhanAra mANasanI prAya: mAnakhaMDanA thAya che. mATe buddhizALI purUSe pitAne ADaMbara koI paNa sthabe na mUko. keTalAka gRhastha thoDA ghaNA mIThA zabda sAMbhaLI game tenI upara vizvAsa mukI mugdha thaI jAya che. saMsAranA bhISaNa saMgrAmamAM evI vizvAsa nirbharatA bhayaMkara thaI paDe che. vivekI purUSa bArIka kaTa karyA vinA keInI upara vizvAsa rAkhatA For Private And Personal Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 321 viveka vilAsa. nathI. temAM paNa kevalI bhASita dharmanI utthApanA karanArA, patAne mata sthApavAnA kadAgrahathI Ad, re dhyAna karanArA, pAkhaMDI, nirdaya, yavana dezanA rahIza, Thaga, ekavAra ApaNI sAthe laDelA-jhaghaDelA, bALaka, strIo, senI, jaLa, agnI, svAmI, asatya bolanArA, nIca leke, ALasu, parAkramI laDavaiyA, kRtajJa, cora ane nAstika eTalA lekene keI kALe paNa vizvAsa na ja kare, ema ApaNA prAcIna graMthomAM aneka prasaMga e puravAra karavAmAM AvyuM che. A uparathI sapurUSane paNa bIlakula vizvAsa na kare ema mAnI levAnuM nathI. ApaNe jenI pAse haMmezA rahetA hoIe, prasaMgepAta jemanI pAse niraMtara Ava-jA thayA karatI hoya ane jemanAmAM TharelapaNu vigere guNAnI ApaNane khAtrI thaI cukI hoya temanI sAthe vizvAsayukta prasaMge pADavAmAM vadhe na laI zakAya. samAgama vinA purUSanI ke strInI parIkSA thatI nathI. eTalA mATe prathama sAmAnya prasaMge pADI amuka mANasa vizvAsapAtra che ke nahIM teno nirNaya kare ane tyArapachI tadanusAra vartana rAkhavuM. paricaya athavA saMta-samAgamanA pariNAme je kaI zAMta-kSamAzIla ane tyAgI purUSanA satsaMgane lAbha maLe te tene jIvananuM eka mahabhAgya mAnavuM. evA purUSe upara vizvAsa kiMvA zraddhA mukavAmAM koI jAtane bAdha nathI. kSamAzIla purUSa jagatumAM bahu durlakSa che. teo jagatanA AkSepa ane saMkaSTI muMge moDe sahana karavAne TevAyelA hovAthI ApaNuM asabhya For Private And Personal Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 327 vahevArane mATe vAMdho uThAvatA nathI. paraMtu ene artha e te na ja thavuM joIe ke kSamAzIla purUSa pratye nidaMya-ra banavuM e sahisalAmata che. sugaMdhI caMdananuM maMthana karavA chatAM caMdana te Akhara sudhI pitAnuM kartavya bajAve jAya che ane jagatane sugaMdhI purI pADe che. satyarUSe paNa tevI ja rIte pitAne dharma bajAve che. paraMtu ApaNe temanA pratye jema bane tema bhaktivAna ane zraddhAvAna banavAnI kezeSa karavI joIe. malaya parvata uparanA sAganAM tathA bIjA evA vRkSo caMdananA saMgamAM rahevAthI caM. dana sarakhAja banI jAya che evI kiMvadantI che. je jaDa padArtha AvI rIte samAgamane uttama lAbha laI e lAbha cirasthAyI rAkhI zaktA heAya te manuSya prANIe mahApurUnI sArI sebatane lAbha laI AtmakalyANa karavA zA mATe ujamALa na thavuM? moTA paMDite, dharmazAstranA pAraMgata purUSe, sArA upadezake ane praDha vayanA purUSanI sevA karavAne prasaMga kavacitaja prApta thAya che. e prasaMga bhAgya vege prApta thAya te te sArthaka karavA cukavuM nahIM, mhArathI sArA lAgatA mANasanA vacanamAM athavA vyavahAramAM zithilatA-daMbha ke vyavahArathI virUddha vartana jovAmAM Ave te DAhyA purUSae tethI bharamAI nahIM jatAM evA manuSyane samAgama vaje. kAraNa ke je mANasa pitAnuM hita ke kalyANa na karI zake te ApaNuM kalyANa zI rIte kare ? sajAnI parIkSA karavAmAM tenA For Private And Personal Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 38 viveka vilAsa. hInakuLane bahu lAMbo khyAla deDhAvavAnI AvazyaktA nathI, hInakuLamAM bhAgya deSane lIdhe manuSya utpanna thAya tethI karIne te hInaja heya ane sadA hIna ja rahe ema kaMija nathI. game tevA kulane mANasa pitAnA parAkamathI, tapasyAthI, jJAnathI ane dhanathI kSaNa mAtramAM sArA kulIna lekema gaNAya che, jyAre ethI ulaTuM apakarmI-pApakAryo ane bhayaMkara AcArAthI kSa mAtramAM potAnI kulInatA gumAvI de che. uttama darajaje caDatI vakhate manuSya mAtra eka sAvacetI rAkhavI joIe. je padArtha jeTale uMce caDe che, teTaleja pAcho kALa prabhAve ke anya keI adaSTa kAraNe pAcho paDe che. manuSyanA saMbaMdhamAM paNa prAya: temaja banatuM jovAmAM AvyuM che ane Ave che. vidhinI anukuLatAne laIne uMce darajaje caDelA purUSe jyAre adha:pAta pAme che tyAre te temane asahya thaI paDe che. dhana dalita ane vaibhavanA girizikhare caDI pAchuM nIce paDavAnuM prApta thAya te teve vakhate cittane khUba draDha banAvI saMsAranI anityatA athavA asthiratA ciMtavI prasannatA pUrvaka sadhaLuM vedI levuM joIe. je teTaluM sAmarthya aMtarAtmAmAM na hoya te bahetara che ke unnatInA zIkhare pahoMcavA karatA madhyama sthitimAMja saMtuSTa banI saraLatA ane sAdAImAM ja kharuM sukha mAnI levuM. mAruM kuLa kevuM? meM zAstrane keTale abhyAsa karyo che? mAre Aje khAsa karIne kyA kyA kartavya karavAnAM che? mArI A vaka ane jAvaka keTalI che? mArA vacanamAM keTalI zakti rahelI For Private And Personal Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 3e che? mAre keTale zrama levAne che? mAre buddhibhava keTaluM che? mArI zakti keTalA pramANamAM che? mArA dumane kyA kyA che? huM koNa chuM ? hamaNu ke kALa varte che? mArA hAthamAM kevA kevA sAdhane che? mArA sahAyake kaNa kaNa che? mArA kAryanuM pariNAma zuM Avaze? deza tathA kALanI AkhA samAja upara kevI asara thaI rahI che? mArI sAmagrI keTalI che? mArA viredhIo mane amUka viSayamAM bAMdhI levA prayatna kare te mAre temanI sAme kevA uttare taiyAra rAkhavA? AvI ane bIjI aneka bAbate gRhasthoe vicAravI joIe. avicArIpaNe jyAM tyAM praveza karavAthI Akhare mAnahAnI thAya che, eTaluM ja nahIM paNa je kaMI sAdhana-sAmagrI pAse hoya te paNa gumAvI devI paDe che. vicAra eja manuSyanuM manuSyatva che. bhaviSya mATe taiyArIo karavI ane e taiyArIo barAbara thAya eTalA mATe potAne vartamAna ane bhUtakALa barAbara vicAre e DAhyA purUSenuM pradhAna lakSaNa hoya che. jeo upara kahA tevA prazno vicArI agAuthI tenA nirNaya karI rAkhe che teo vyavahAramAM kadApi nAsIpAsa thatA nathI. jIvana eka prakArane saMgrAma che. saMgrAmamAM-yuddhamAM jatAM pahelAM sainika jevI rIte pitAnA sAmarthya ane sAdhananI badhI taiyArIo karI le tevI ja rIte manuSya mAtra vyavahAra-saMgrAmamAM paDatAM pahelAM AsapAsanI tamAma paristhitine ekAgra citte vicAra karI le joIe. potAnI zakti upara hada uparAMtane vizvAsa rAkhanAra manuSya jevI rIte For Private And Personal Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 330 viveka vilAsa. khuvAra thAya che, tevI ja rIte pitAnI zakti upara leza mAtra vizvAsa nahIM rAkhanAra manuSya paNuM khuvAra thAya che. pitAnI yathArtha zakti ane sAdhananA saMbaMdhamAM egya abhimAna hovuM e vijyanI adhI" khAtrI che. vijyanI prAptimAM vidha naDe te. tethI nirAza na thavuM. AzAnI sAthe nirAzA te vaLagelI ja che. e DhaMDhone nAza thaI zake tema nathI. jema sukhanI sAthe duHkha, AnaMdanI sAthe zeka, eka bIjAnI pAchaLa lAgelA ja che tevI. rIte lAbha ane hAnI, ye ane parAjyanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. manuSya pitAthI bane teTale prayatna kare. pari. NAma to haMmezA pUrvanA saMcitAnusAra ja AvI maLe che. je ApaNane ema lAge ke koI eka prakArane daivI upadrava athavA mAnuSI vidha sadaMtara naDayA kare che te daivI upadrava dUra karavAne puNya kArya-zAMti karma karavA ane mAnuSI upadrava hoya te te pitAnAM baLa ane buddhi-parAkramathI dUra kare. paraMtu hatAza thaIne lamaNe hAtha mukIne besI te na ja rahevuM. uttama purU vighathI punaH puna: parAbhUta thavA chatAM pitAnA prArabdha kAryana kadi paNa tyajatA nathI. Akhara sudhI pramANiktA ane satyaniSThA pUrvaka te hetune vaLagI rahe che. tamAre paNa evI ja rIte uttama purUSanI keTImAM praveza karavAne utsAha darzAve joIe. manuSya eka sAmAjIka prANI che. te ekale rahI zakta nathI. tene pitAnA kuTuMbIo, sagA-saMbaMdhIo ane ADe zI-pADIo sAthe vyavahArika saMbaMdhamAM AvyA vinA For Private And Personal Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 31 cAlatu nathI, samAjamAM rahenAre peAtAnA sukha-sagavaDanI sAthe potAnI AsapAsanA sagA-2nehIonA sukhasagavaDanA paNa vicAra karavA joie. jo te tema na kare teA te mahA svAthI gaNAya ane svArthA'dha manuSya A jagatamAM tA sa nA dhIkkAra pAtra thai paDe che, te uparAMta te peAtAnA AtmAne paNa bhayaMkara adhogatie lai jAya che. samAjamAMnA eka prANI tarIke manuSya ghaNA ghaNA saMyame pALavA atyAvazyaka che. ApaNe kAryane vacana ApyuM hoya tA te game tebhAge paNa pALavu " e vAta jyAM sudhI samAjamAM pratiSThA pUrvaka rahevu hAya tyAM sudhI khAsa sma raNamAM rAkhavI. tenI sAthe eka nItikAra ema paNa kahe che ke ' kabula karelA vacananA bhRga, gai vastunA zAka ane kAIne nidrAbhaga e traNa vAnAM kAI kALe paNa na karavAM. " A spaSTa kathana viSe huM dhArUM chuM ke vizeSa vivecananI jarUra nathI. ziSya--samAjamAM haMmezAM jJAtInA ane kuTuMbanA jhaghaDA tA cAlatA ja hoya, amAre samAjanA eka aMga tarIke kevu` valaNa levu' ? sUri--je vyakti potAnI chatI zaktie jJAti, kAma ke kuTuMbanA du:kha-kaSTa dUra karavAnA prayatna na kare te jAtidrohI gaNAya. samAjanA eka aMga tarIke jo ApaNe gaNAvA icchatA hAie to jAti ke kAmanAM sukha-du:khane ApaNe pAtAnA ja sukha-du:kha mAnI levAM joie. peTane kaI pIDA thatI hAya tA hAtha-paga vigere avayavA zuM bedarakArapaNe esI rahe kharA ? zu te vakhate AMkha-kAna-nAka jIbha vigere maLI peTane kahevA For Private And Personal Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 332 viveka vilAsa. lAgI jAya ke-"sAruM sAruM khAvAnuM te tuM bharI rAkhe che, ame tArA du:khamAM zA mATe madada karIe?" aMgAMgI bhAvamAM evA vivAdane sthAna nathI. samAjanA eka aMga tarIke ApaNe samAjanA duHkha-kacchanI avagaNanA na karavI joIe. kema ke jJAtImAM je kaleza ane kusaMpa cAlatA hoya te kemanA eka pratiSThita gRhastha tarIke tamAre te kaleza-kusaMpa dUra karavA e tamAruM anyatama kartavya che. kemanI niMdA athavA avanati e tamArI pitAnI ja niMdA athavA avanati che. kaI paNa kemamAM jyAre kasaMpa vadhe che tyAre hAranA leke kemanI niMdA te kare che ja paraMtu tenI sAthe kemanA pratiSThita AgevAna ane mAnanIya gRhasthanI paNa apakIrti karyA vinA rahetA nathI. ane ema bane e taddana saMbhavita che. sArAMza e che ke jJAtinI, saMghanI ke samAjanI kusaMpa-kalezavALI sthiti sudhAravAnuM niraMtara lakSa rAkhavuM joIe. "jJAtImAM kusaMpa cAle che emAM amane zuM?" ema vicArI upekSA na karavI. eka sthaLe kahyuM che ke-"jJAtio ekabIjAnI sAthe kaleza-kusaMpa karavAthI prAya: pAyamAla thaI jAya che. te ja jJAtI je ekabIjAnI sAthe saMpa ane sadbhAva pUrvaka vartana-vyavahAra rAkhe te jaLamAM jema kamalinI vadhe tema vRddhi pAmeApaNI jJAtIo, jaLamAM kamalinI vadhe ane pUra bhabhakAthI khIle tevI rIte unnatImAM AgaLa vadhe ane praphale e dareka prayatna jJAtinA hita ciMtakee ane jJAtInA sevakae karavuM joIe. For Private And Personal Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 333 ziSya--jJAtImAM vaira virodha kema vadhatA haze ane te vera-virAdhAnuM nikaMdana zIrIte thAya ? sUri--matabhedane lIdhe prAyazaH jJAtimAM bhAga ketaDA paDI jAya che. matabhedanu oSadha thai zakatuM nathI. kAraNa ke matabheda anivAya che. paNa jo matabhedane pariNAme upajanArAM vaira virAdha aTakAvavAM hoya to DAhyA . manuSyAe ahumatIne mAna ApI jJAtInI ekatA jALavI rAkhavI joie, " huja kharA, mArU dhAryuM ja thavu joie" evA durAgraha rAkhavAthI kalezanA mULa ropAya che. ApaNA pramANika mata-bhedo alakhatta raju karavA ane jJAti baMdhuone samajAvavAnA prayatna karavA. paraMtu game te bhAge te matabhedane mAna maLavuM ja joie ane tenA svIkAra thavA ja joie evA Agraha jJAtinA hiteSIAne mATe cAkhya na gaNAya. huM AgaLa ja kahI gayA ke samAjamAM rahenAra prANIne ghaNI vAra pAtAnI icchAo-manarathA ane yAjanAnA saMba MdhamAM sa Myamita thavuM paDe che. AvA mata-bhedanA prasaMgamAM paNa saMyama-zAMti ane dhIratAthI kAma levu e zreyaskara che. vera-virodhanI AgAhI thatAMja keTalAka DAhyA gaNAtA purUSA jJAtInI AgevAnImAMthI khasI jAya che, e paNa icchavA yAgya nathI. sujJa manuSye sarva zubha kAryomAM AgevAnI bharyo bhAga levA amuka jokhame paNa taiyAra rahevuM joie. jo AvA bhAga nispRhatA pUrvaka ane sevAnI bhAvanAthI levAya te to ghaNu ja uttama gaNAya. kapaTatA vALI nispRhatA batAvanAra manuSya paNa jo peAtAnA uddezA bhalI rIte pAra pADe che, te For Private And Personal Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 334 viveka vilAsa. pachI aMta:karaNa pUrvaka je mANasa nispRhatA dharAvatA hAya te samAjanuM saghaLuM dAridraya dvaita jotAmAM dUra karI de emAM Avya pAmavA jevuM zuM che ? AgevAnAmAM eka guNa mukhyatve hAvA joie ane te e ja ke aniSTa, arthAt AgevAnamAM irSA ke matsara na heAvAM joie. irSA ane matsaravALA AgevAna jJAtI rUpI jahAjane bhara darIye lai jai uMdhuM vALI de che. tema karatAM tene leza paNa AMcakA nathI lAgatA. kAraNa ke te pAte irSA ane matsaratAnI DAkaNAnA paMjAmAM evA AbAda rIte sAelA hAya che ke tene sArA sAranA vicAra karavA jeTalA avakAza paNa nathI maLI zakatA eTalAja mATe kahevAmAM AvyuM che ke sArA purUSoe irSA-maratAthI kAi paNa kArya karavA utsuka na thavuM. temaja kAI suyeAgya pAtra pratye paNa irSA-matsara bhAva dhAraNa na karavA. jJAtInA eka AgevAna banavA mAgatA ho te A sUtra khAsa smaraNamAM rAkhaze. samAjanA zubhecchekeAne zire eka khIjI paNa javAbadArI rahelI che. peAtAnA koi mitra ke svadharmI andhu aNudhArI AtamAM AvI paDayA hAya tA tene tana-mana-dhananA bhAga ApI pacAvavA ane tene sArI sthitimAM lAvI mukavA, jJAtI nA sabhya tarIkenu e eka mukhya kartavya che. vicAra karo ke ApaNI pAse puratI sattA ane saMpatti hoya ane eTalu chatAM ApaNe ApaNA svadharma andhuA, mitrA ane bhAImhenAne kAi paNa rIte upayAgI na thai zakIe te te sattA tathA sa patti zu' kAmanI ? dIna bandhue ane henAnA uddhAra For Private And Personal Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 335 mAM ja sattA kiMvA saMpattinI kharI sArthaktA rahelI che. bAkI khAvuM-pIvuM-eza-ArAma kare e te kAyara ane drohI manuSyathI paNa banI zake che. paNa temAM kaMI purUSArtha nathI. DAhyA manuSya daridrI avasthAmAM AvI paDelA potAnA mitranI, svadhamI badhunI, potAnI apekSAe kULa maryAdAmAM ane guNamAM zreSTha darajajAnA hoya tevA mANasanI temaja vidhavA ke vAMjhaNI bahenanI yathAzakti AsanA-vAsanA avazya karavI joIe. gRhastha dharma yathAyogya rIte pALavA IcchatA ane e ukta kathana haMmezA smaraNamAM rAkhavuM eTaluM ja basa nathI, tevuM pAlana paNa thavuM joIe. ziSya-A jagatamAM sai keI kapriya thavA banatuM kare che, chatAM keTalAka lokapriya thavAne badale ulaTA hAsyAspada thaI paDe che tenuM zuM kAraNa? sUra-jeo Adara mAna pUrvaka dAna ApI zake che, avasara egya rUDA zabdo belI lekenuM dilaraMjana karI zake che ane prasaMga paDaye nyAya yukta zaurya-baLa darzAvavAmAM jeo pAchI pAnI nathI karatA, teo traNe jagatane vaza kare evA loka priya thaI paDe che. mAtra maheTI heTI vAte karavAthI athavA sArAM sArAM vastrAbhUSaNe sajavAthI keI kapriya thaI zakatuM nathI. mIThI vANI, saraLa hRdaya, tyAga ane saMyama vagere vastuo lekapriyatA saMpAdana karavAmAM anivArya agatya dharAve che. sArAM vastrAbhUSaNenI bIlakula jarUra ja nathI, ema huM nathI kahevA mAgata, pitAnI pAse puSkaLa dravya hoya ane For Private And Personal Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 336 viveka vilAsa. tenA pramANamAM sAjasajA rAkhavI emAM kaMI harakta nathI. paNa kevaLa pitAnI heTAI dekhADavAne je ujjavaLa veza pahere te lekene draSTimAM rUcIkara thaI zakto nathI. tenI sAthe paNa ke kaMjusanI mAphaka cheka halakA ane cIMtharehAla jevA melA-gaMdA vastro paheravAthI paNa leka priyatA pitAnI varamALa paherAvI detI nathI. vastutaH asamartha hovA chatAM jeo samartha purUnI sAme bAtha bhIDI pAchA paDe che ane veranA kaDAone hRdayamAM niraMtara piSaNa Ape che teo paNa kapriya thavAne badale ulaTA hAsyAspada ja thaI paDe che. je pote adekhAIthI purepure bharela hoya ane chatAM satI strInI vAMchA rAkhe, nirdhana havA chatAM gaNikAne atizaya premapAtra banavAnI abhilASA rAkhe. ane vRddha thavA chatAM bALa vayanI kanyA sAthe pANugrahaNa karavA Icache tevI jAtanA manuSya sarvatra dhikkArane pAtra banI jAya che. loka priya banavA mAgatA manuSyae A dene sarva thA tyAga kare. ziSya-kharekhara evA evA dene lIdhe ghaNA kharA. AgevAna ane pratiSThite paNa pitAnuM mAna-padamayadA ane mA vigere gumAvI bese che. sUri-bIjA paNa aneka kAraNethI mANase kyAM apriya thaI paDe che. je mANasa namra mANasonI sAthe vAta ane vyavahAramAM eka cakravartI rAjAnI jema mina ane gAMbhIrya dhAraNa kare, je durbaLa lokene upadrava karavAnA kAmamAM ghaNe utsAha dharAve ane je pitAne bahumAna maLavAne lIdhe ahaMkArathI For Private And Personal Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 367 phalAI jAya te pitAnI lokapriyatA upara ja kuhADAne ghA kare che ema kahevAmAM atizayokti nathI. je mANasa duHkhaAbe dIna-garIbaDuM moM karIne besI rahe, je sukhI avasthAmAM paNa bhAvI duHkhanA bhayathI prajyA kare ane vaLI kukarmo karavAmAM pAchuM vALIne na juve evA durbaLa cittavALA mANasanI te bALake paNa mazkarI kare che. je Thaga lekanA mukhathI pitAnA vakhANa sAMbhaLI bhUla khAI bese, kIrti meLavavA mATe kupAtrane uttejana Ape ane pitAnuM kharuM hita zemAM raheluM che tene vicAra na kare evA mANase paNa samAjamAM mAnahInA banI jAya che. je "huM prakhara vidvAna chuM ema samajI bakabakATa karyA kare, "huM mahAna ka gI chuM" ema samajI pitAnI baDAI hAMkyA kare ane "huM zuravIra puruSamAM aghaNuM chuM" ema samajI sane pitAnI bedarakArI dekhADe te purUSa aMte mithyAbhimAnamAM ne mithyAbhimAnamAM ja dhana-kIrti vigere hArI jAya che. je mANasa lakSmInI prApti thavAthI vikAra pAme, vAcALatAmAM ja pAMDitya samAyeluM che ema mAnI pitAne paMDitamAM gaNave ane jozInA kahevA mAtrathI pite bhaviSyamAM rAjA thaze ema mAnI rAjapadanI vAMchA rAkhyA kare teo prakaTa Ne mUrkhatA batAvI lemAM dayApAtra thaI paDe che. je mANasa keIna samaje evA kilaSTa vacane belI pitAne kavi mAne, paMDita pu nI sabhAmAM pitAnA vakhANa teija kyo kare ane je zAstranuM nAma sva For Private And Personal Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 338 viveka vilAsa. mAM paNa na sAMbhaLyuM hoya evA zAstranI vyAkhyA karavA taiyAra thaI jAya te mANasane lake cheTethI nava gajanA namaskAra karI sateSa mAne che. je ghaNuM khuzAmatIvALA mIThAM vacane bolI trAsa upajAve, hasatAM hasatAM pArakAnA marma bhedavAne prayatna kare ane pote nirguNa chatAM guNa purUSanI niMdA karavAmAM agra bhAga le te mANasa janasamudAyamAM karavatanA je gaNAI jAya che arthAt tenI jIbhamAM karavatanI mAphaka mAtra game tema kApI nAMkhavAnI ja zakti che, ema badhe manAI jAya che. je pite avidvAna chatAM heTI bame pADI pitAnI vidvattA jAhera karavA mathe, je kRpaNa purUSa pAsethI paNa heTA dhananA badalAnI IcchA rAkhe ane avasara jANyA vinA jyAM tyAM mAthuM mAre tevA mANe se paNa akAza thaI paDe che. upara kahA te dezamAM te eka dekha paNa hoya te te bhAre anarthakAraka thAya che. kharekharA lekapriya thavuM hoya ane e rIte lekahita karavuM heya te ukta vivecanamAM manuSyanI je khAmIo batAvavAmAM AvI che te upara vicAra karaze ane de hoya te tenuM prakSAlana karI denA sthAne guNane abhiSeka karaze te ApaNe zrama sArthaka thaze. ziSya--paraMtu lAMbA kALanA de dUra karavA e kaMi sahaja nathI. ApanA jevA kRpALuM mahAtmAonA kRpA-prasAde kadAca tema banI zake; paraMtu ame pite amArI jAtane sudhArIe e te azakya jevuM ja lAge che. sUra-gurUo te mAtra aMgulI nirdeza kare. bAkI For Private And Personal Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda (339 pitAnA AtmAne kumArge jate aTakAvavAmAM te sA sene AtmA ja mukhya bhAga bhajave che. tamane bIje kaI AvIne sudhArI de ema je mAnaze te tame kaI kALe paNa tamAre uddhAra nahIM karI zake. AtmAne uddhAra AtmA ja karI zake che. te sthaLe bahAranI madade kaMI vizeSa kAma nathI karI zakatI. samudramAM jyAre bharatI Ave che, tyAre ApaNane kSaNavAra e bhAsa thAya che ke A mejAe AkhA vizvane grAsa karI jaze ke zuM ? paraMtu pitAnI maryAdAe pahecyA pachI bharatInA mejAe pitAnI meLe ja pAchA phare che ane vizALa samudramAM samAI jAya che. vicAra kare ke A bharatIne kaNa aTakAve che? samudra pite ja ke bIjuM kaI ? je samudranI pracaMDa bharatIne samadra pite ja aTakAvI zake che, te pachI manuSya mAtra potAnI kutsita pravRttione kema pAchI vALI na zake? ziSya-ApanI yukti evI saDa hoya che ke tenI sAme kaI belavA jevuM ja nathI rahetuM. sUri--have sArA ane saMmAnya gaNAtA gRhastha paNa kevI rIte khuvAra thaI jAya che te viSe be zabdo kahI Ajane A vizeSapadeza samApta karIzuM. ziSya-ghaNA mAnanIya ane avTa lakSmI saMpanna gRhasthane meM daridvAvasthAmAM TaLavaLatA ane pitAnA vividha pApane pazcAttApa karatA pratyakSa nIhALyA che. paraMtu evI zocanIya sthiti prApta thavAmAM zuM kAraNe haze tenI purepurI For Private And Personal Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. kalpanA thaI zakI nathI. Aje Ape eka evA viSayanI avataraNa karI che ke je gRhasthane e viSaya sAMbhaLavAno prasaMga maLe te kharekhara ja pitAne bhAgyazALI samaje. sUri-pramANiktA ane nItinI rakSA karI zakAya evA. vyApAra-dhaMdhA cheDI daI cerI-jugArI jevA hINA dhaMdhAmAM bahoLuM dravya prApta thaze evI che ke AzA rAkhe, chati za. ktie udyama karavAmAM ALasa rAkhe, phaLa meLavavAne vakhata Ave te ja avasare bhega vilAsamAM paDI rahI kALane vyartha vItAvI de, egya samaya na hoya tyAre phegaTane zrama le, zatruenI madhyamAM rahevA chatAM temanA tarapha joIe teTale sAvacetI na rahetAM ulaTe temane vizvAsa rAkhe te mANasa lakSmI ke unnatI meLavI zakatA nathI. kadAca meLave te paNa te cirasthAyI rahI zakatI nathI. pApamaya dhaMdhAothI koIne sukIrti ane saMpatti maLe e zuM svapnamAM banAvAya che? zAstramAM ema spaSTapaNe kahevAmAM AvyuM che ke je mANasa dharmane droha karIne sukhanI IcchA rAkhe, anyAya karavA chatAM unnatinI A zA rAkhe tathA pitAne eka vakhata aMta AvavAne che ema nizcaya pUrvaka mAnI puNya ane dharma rUpa bhAtuM na bAMdhe, te A lekamAM ane paralokamAM du:khI thAya, emAM kaMI navAI nathI. potAnI moTAI ane dhana-mIlakata lAMbA vakhata sudhI TakI rahe e mATe gRhasthane ghaNI ghaNa jAtanI sAvacetIo rAkhavAnI hoya che. daMbhI lokonA sapATAmAM sUve che paNa na For Private And Personal Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 34 AvI javAya, Thaga tathA kulaTA strIonA vacana sAMbhaLI ApamaNA hAthathI nahIM karavAnAM kAryo na thaI jAya tathA sArA purUnI avagaNanA na thAya e badhI bAbatene pagale pagale vicAra kare paDe che. jeo laMpaTa lekenI sAthe harIphAImAM utarI dhana uDAvI de che, pitAnI strI upara krodha karI bIjI bAyaDI paraNavA taiyAra thaI jAya che temaja strI upara atyaMta Asakti rAkhI buddhi ane vivekane vecI de che te manuSya pAchaLathI pazcAttApanA sAgaramAM DUbI jAya che. vezyAnA jAranI sAthe vera karanAra, strInA bhayathI bhIkhArIone dAna ApavAmAM saMkoca rAkhanAra temaja durlabha vastu daIne paNa strInI sAthe viSayoga karanAra purUSa pitAnI tathA pitAnA pUrvajonI kamAelI pratiSThA tathA dhana delata upara pANI pherave che emAM zaka nathI. jeo buddhi balane purepure sadupayega karyA vinA kAryanI siddhi vache che, duHkhanA darIyAmAM DUbakI khAvA chatAM pitAne parama sukhI batAvavAno prayatna kare che ane devuM karIne paNa gharabAra kharIdI pitAnI maheTAIne re pITAve che, te purUSa mUrkhanA saradArimAM pitAnuM nAma agra bhAge dhAve che. uDAu ane durA cArI putranA hAthamAM sarvasva dhana-saMpatti arpaNa karI pote 'nya bhegavanAra, strInA tAbAmAM badhuM samapI daI bhIkha mAganAra, ane dAna daI pAchaLathI pastA karanAra mANasanI sthiati kharekhara dayAjanaka thaI hoya che. je kaI duSTa maMtrithI beda For Private And Personal Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. rakAra rahe, kRtana mANasa taraphathI upakAranI aziA rAkhe ane duSTa rAjA pAsethI nyAya meLavavAnI IcchA rAkhe te pitAnI caDhatI A bhavamAM to kadi paNa karI zake nahI. je vepArI, dANane bacAva karavA cora mAge baMdha kheDavA jAya, je mANasa bhajananA avasare kodhe bharAi rIsa kare ane pitAnA kuLanA madathI cAkarI karavAmAM zarama jevuM samaje, evA maMdamatI. manuSya paNa saMsAramAM sukhI thaI zaktA nathI. je kImIyAmAM dhana khe, je rasAyaNa upara anahada prIti rAkhe, tathA parIkSAne mATe jhera khAtAM paNa vicAra na kare te manuSya hAthe karIne anarthane AmaMtraNa Ape che ema kahIe te khoTuM nathI. je pitAnI chAnI vAta kahIne paravaza thAya, je kukarma karIne pitAnA cAkarane Dara rAkhe tathA je kodhanA AvezamAM AvI akArya karI nAkhe te traNe jAtanA purUSe kAyamane mATe apayazanA sthAnaka jevA banI jAya che. je mANasa guNane abhyAsa karavAmAM kSaNa mAtra paNa rUcI na kare, ethI ulaTuM je deSa kADhavAmAM ghaNI utkaMThA rAkhe tathA je ghaNuM khoIne thaDAnI rakSA kare tevA mANase lakSmIdevInI kRpA meLavI zaktA nathI, eTale lakSmI hoya te paNa krame krame cAlI jAya che. je regI hovA chatAM paraheja na rAkhe, zIkhAmaNa devA Ave tenI upara krodha kare, regI nahIM hovA chatAM hemathI davAo khAdhA kare te Arogya ane dhanathI khuvAra thaI, mRtyu pAme e niHzaMka che. je potAnI strI suMdara chatAM parastrInI vAsanA rAkhe, raseI taiyAra thayA pachI bahAra For Private And Personal Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 343 pharavA nIkaLI jAya athavA bIjA kAmamAM rokAI jAya, temaja pote daridra hovA chatAM vAte ane pArakI paMcAtamAMthI navara na thAya te purUSa mUrkha ane ALasuonA saradAra tarIke sarvatra prasiddha thAya che, eTaluM ja nahIM, tana-mana-dhananI paNa pAyamAlI kare che. jeo pArakAnI sArI-narasI vastuone pitAnI mAnI laI te upara vepAra kheDavA lAgI jAya tathApitAnA kuLane amuka kArya zobhAspada thaze ke nahIM teno vicAra karyA vinA hIna dhaMdhAmAM dravyanI lAlacathI jhaMpalAya, teo janasamAjanI vacamAM heTAI meLavI zaktA nathI. jeo haMmezA pitAnA mitrane paNa udvega upajAve, Thaga lekene bhase ThagAI jAya ane pite guNI chatAM bIjA guNa purUSanI adekhAI kare te traNe purUSonI kaLA keIne kazA upagamAM AvatI nathI. je dUta thaI saMdeze bhUlI jAya, je garva thaI kaThera svare gAya, tathA je bhegI thaI gRhasthAzramamAM rahe te traNe purUSe jyAM jyAM jAya tyAM tyAM udvega-kheda upajAvanArA thaI paDe che. jeo bhAdAramaMDaLamAM jaI kuTevane lIdhe kAma vagADe, zIseTIo mAre, kAraNa vinA tarakhalAnA kaTakA kare, zarIrane vAjIMtranI peThe vagADavA lAge, dAMta vatI nakha utAravA ke nakhathI bhUmi khotaravA lAgI jAya teo pitAnI jaMgalIpaNAnI Tevane lIdhe mAnapAtra thaI zaktA nathI. mANasenA dekhatAM rAjA vigerenA avarNavAda balavA, guNI purUnI niMdA karavI tathA durAcArI mANasenA vakhANa karavA For Private And Personal Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. e saMkaTa zira para laherI levA jevuM che. gRhasthAzramIoe (1) gharanAM chidra, (2) maMtra (3) dhana (4) AyuSya, (5) marma vacana (6) ThagAI (7) apamAna tathA (8) pitAno dharma e ATha vAnAM keInI pAse kadipaNuM pragaTa na karavA. manuSyane AkhA janmamAM pagale pagale je kRtyo karavAM paDe che ane je je vidanenI sAme thavuM paDe che temaja je je sAvadhatAo rAkhavI paDe che te sarvanuM varNana, punarUktine deza kavacita vaherI laIne paNa tamArI samakSa raju karyuM che. kavacita viveka pUrvaka jo e upAye ane sAvacetIonuM zaraNuM leze te tamAre gRhasthAzrama parama sukha ane AnaMdanA niketana sarakho banI raheze ema kahevAnI jarUra nathI. meM tamane A vArtAlApanI zarUAtamAM ja kahI dIdhuM hatuM ke gRhasthacita kartavyonA saMbaMdhamAM bhinna bhinna viSaya upara mAre prakIrNa svarUpa eTaluM badhuM kahevAnuM hatuM ke te sarvane eka bIjA sAthe saMbaMdha sAMdho lagabhaga azakaya ja hatuM tathApi gRhastha dharmane jyAM sudhI lAge vaLage che, tyAM sudhI mane khAtrI che ke mArA AjanA vaktavyamAMthI pracura upAdeya sAmagrI tamane maLI raheze. mArA upadezane tamAre akSaraza: vaLagI ja rahevuM joIe ema paNa huM kahevAnuM sAhasa nathI karatuM. je sthaLe je upadezane amalamAM mukavAnI AvazyakatA Ave te sthaLe tene parama vivekathI upaga kare temAM paNa deza-kALanI paristhiti vicAra . meM tamane A . rAtamAM ja kahI che kaLyo For Private And Personal Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 25 viI e thI vizeSa agatyanuM che. mAtra zabdane vaLagI rahenAra upadezanuM yathArtha rahasya samajI zakatA nathI. mane khAtrI che ke "tamArAmAM je gyatA huM jete Avyo chuM te gyatA tamane tamArA nirNamAM avazyameva mArgadarzika thaI paDaze. ziSya--Apane Ajane gRhastha dharma saMbaMdhIne upadeza huM kAyamane mATe mArA hRdayamaMdiranA siMhAsana upara parama mAnI buddhi pUrvaka sAcavI rAkhIza ane Ape sUcavyuM tema yathAzakti-yathAmati viveka vAparI tene upayoga karIza. Apa eka tyAgI purUSa hovA chatAM mArA jevA gRhasthane je sabedhAmRtanuM pAna karAve che te badala Apane kevA kImatI zabdamAM AbhAra mAne te huM vicArI zakatA nathI ane eTalA mATe ApanA pavitra pAda paMkajamAM eka vAra puna: namana karI kRtArtha thavAnI bhAvanA rAkhuM chuM. (11) zikhya-Ape AgaLa eka vakhata svarazAstra viSe mukhya mukhya vAta kahevAnuM svIkAryuM hatuM te ApanA smaraNa sUri-svarazAstra eka ghaNuM ja pavitra zAstra che. te vaDe vyavahAra ane AtmakalyANanI sAdhanA paNa thaI zake che. zrIjIniMdra deva tathA gaNadhara mahArAjAe paNa A zAstranA prANAyAma Adi aMga-upAMgo bahu sArI rIte jANatA hovA joIe ema For Private And Personal Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 346 viveka vilAsa. zAstra vacane uparathI siddha thAya che. jInAgamamAM paNa lakhyuM che ke-zrI mahAvIra bhagavAnanI pachI cadamI pATe zrIbhadrabAha svAmI thayA. temaNe sUkSma prANAyAmanA dhyAnanuM parAvartana karyuM hatuM, te vakhate samasta saMghe maLI temane vijJapti paNa karI hatI." jaina ItihAsamAM paNa evA anekAneka draSTAMta maLI Ave che. pUrvanA je mahAna adhyAtmayegI purUSonA varNane ApaNe sAMbhaLIe chIe teo saghaLA prAya: gAbhyAsanI vidhi saMpUrNa rIte jANatA hatA ane ene pratApe teo mahAna siddhio prApta karI zakatA hatA. Aja kAla eka te zarIranI zakti ja kSINa prAyaH thaI che temaja lokone zraddhA paNa jevI joIe tevI rahI nathIAvI sthitimAM svara zAstra samajavAnI takalIpha keNa ane zA mATe le? gAbhyAsa-prANAyAma vigere AtmakalyANamAM agatyane bhAga bhajave che. prANAyAma nI je daza bhUmikAo kahI che, temAM svarazAstra AvI jAya che. svarazAstranA abhyAsathI mahAna gupta bhede jANI zakAya che eTaluM ja nahIM paNa aneka regenI paNa nivRtti thaI zake che. ziSya-svadayane abhyAsa vartamAna jamAnAmAM kema lepa pAmI gaye haze? sari-svadaya padane zabdArtha zvAsa nIkaLave te che. temAM zvAsane oLakhI levAnI khUbI AvaDavI joIe. svareda yanA pAraMgata purU nAka upara hAtha rAkhatAM ja keTalIka gupta vAtenAM rahasya citravat pitAnI draSTi AgaLa joI zake che. For Private And Personal Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 340 keTalAka kAraNeAne lIdhe gRhasthA A viSayanA saMpUrNa, abhyAsa karI zaktA nathI. pahelI vAta teA eja che ke A viSaya ghaNA kaThina che ane temAM aneka sAdhanAnI AvazyaktA paDe che. bIjuM A viSayanA je prAcIna graMtho maLI Ave che temAM ghaNI vAtA ati kaThina tathA saMkSipta heAya che. tethI te sahelAi pUrvaka samajI zakAtI nathI. trIjuM AjakAla e viSayanu gurUgama pUrvaka jJAna ApI zake evA yAgI--mahAtmAe du bha che. ATalI muzkelIo chatAM tenI pAse lAgyA rahe che teomAM bhAgye ja kAi kuttehuma thAya che. ziSya-svara zAstranuM svarUpa tathA tenA Avazyaka niyama kayA kayA che? sari--nAsikAnI aMdarathI je zvAsa nIkaLe che tene svara kahevAmAM Ave che. sthira citte te viSe vicAra karavAthI zubhAzubha kAryonA ni ya thaI zake che. A svaranA sabaMdha nADIo sAthe huMAya che. zarIramAM nADIo te jo ke ghaNI che, paNa temAM 24 nADIyA mukhya gaNAya che. 24 mAM paNa 9 nADIe ati pradhAna ane 9 mAM ce traNa nADIyA atizaya pradhAna manAya che. e traNanA nAma anukrame iMgalA, piMgalA ane suSumnA che. nAkanI jamaNI taraphathI je zvAsa nIkaLe che. tene igalA nADI athavA sUrya svara kahevAmAM Ave che. DAkhI taraphathI nIkaLe tene pIMgalA nADI athavA caMdravara kahevAmAM Ave che tathA banne bAjuethI samAna zvAsa nIkaLe athavA thADI For Private And Personal Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 348 viveka vilAsa. vAra jamaNI bAjuethI ane thoDI vAra DAbI bAjuethI nIkaLe tene suSummA athavA sukhamatA svara kahevAmAM Ave che. A svara prAya: svara badalavAno hoya che te ja vakhate cAle che. sArA nigI mANasane dIvasa rAtrI daramIyAna kalAke kalAke caMdra ane sUrya svaranI adala badala thayA kare che. DAbI bAjune svara cAlatA hoya tyAre caMdrane udaya tathA jamaNuM bAjune cAlato hoya tyAre sUrya udaya jANa. - ziSya-caMdra svara cAlato hoya tyAre kevI jAtanAM kAryo karyA hoya te ThIka gaNAya? sUri...zItala ane sthira kAryo caMdra svara cAlatuM hoya teve samaye karavA egya gaNAya. dAkhalA tarIke keInavA maMdiranI zarUAta karavI hoya, pAnaMkhAva hoya, mUrtinI pratiSThA karavI heya, maMdira upara daMDatathA kalaza caDhAvavAM haya, dharmazALA, upAzraya, vidyAzALA, pustakAlaya, ghara, dukAna, gaDha, mahela vigere banAvavAM hAya, ne dAna devuM hoya, nagaramAM praveza kare hoya, navA gharamAM rahevA javuM hoya, navA kapaDAM tathA ghareNAM kharIdavA heya, paheravAM heya, adhikAra levo hoya, aiSadha banAvavuM hoya, bAgabagIce lagAva hoya, rAjA jevA meTA mANase sAthe bhAIne baMdhI bAMdhavA javuM hoya, tathA vegane abhyAsa kare che; ityAdi kAryo caMdra svara cAlatuM hoya te vakhate karyA hoya te mahAkalyANakArI ane saphaLa thAya. . ziSya-tyAre surya nADI cAlatI hoya te vakhate ke kAryo karavAM joIe? For Private And Personal Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 349 sUri-kura ane cara kAryo, A sUrya svara vakhate ucita gaNAya che. dAkhalA tarIke vidyAraMbha kare heya, dhyAna-sAdhanA tathA maMtra ke devanI ArAdhanA karavI hoya, arajI karavI hiya, vairI sAthe laData calAvavI hoya, sarpanuM jhera utarAvavuM hoya, vinanI zAMti karavI hoya, hAthI-ghaDA jevAM vAhanepAgI pazu kharIdavA heya, bhejana-snAna-vyApAra vigere karavAM hoya, strIne tudAna devuM haiya, vairInA makAnamAM dAkhala thavuM hoya, keInI pAsethI rUpiyA uchInA levA hoya, athavA devA hoya to sUrya svaramAM lAbhadAyaka thAya. svaranI adala-badala thavAnI hoya te vakhate pAMca-sAta mInITa sudhI banne svara cAle che, tene sukhamnA kahe che. A svara cAlatuM hoya te vakhate kaMI paNa kArya na karavuM. kAraNa ke te samaye kArya kara vAthI lAbhane badale ulaTI hAnI thAya che. ziSya-kayAre kaI nADI cAlatI hoya te zreSTha gaNAya? sari-mahInAmAM kRSNa pakSa tathA zukalapakSa ema be pakhavADIyA Ave che, temAM aMdhArIAne svAmI sUrya ane ajavALIyAne svAmI caMdra gaNAya che. have je kRSNapakSanI pratipadAnA divase prAta:kALe sUryasvara cAle te AkhuM pakhavADIyuM AnaMdamAM pasAra thAya. zukla pakSanI pratipadAnA dIvase prAta:kALe svara cAle to te pakhavADIyuM bahu sukha ane AnaMda ApanAruM thaI paDe. tethI ulaTuM je bane arthAt caMdranI tithimAM (zukalapakSanI pratipadAnA prAtaH kALe) sUrya svara For Private And Personal Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 3pa0 viveka vilAsa. cAle te kaleza ane pIDA sahana karavI paDe temaja dravyanI paNa kSati thAya, teja prakAre sUryanI tithimAM (kRSNa pakSanI pratipadAnA prAta:kALe) je caMdrasvara cAle te pIDA, kaleza tathA caMcaLatA ane rAjane bhaya AvI naDe. kadAca kRSNa ane zukalapakSanA paDavAne dine prAta:kALamAM suSanA svara cAlatA jaNAya te AkhA mAsamAM lAbha-hAnI sarakhe saravALe thaI rahe. ziSya-pakhavADIyAnA paMdare divase viSe eja niyama lAgu paDe ? sari-aMdhArIyAnI paMdara tithiomAM anukrame traNa traNa tithio sUrya ane caMdranI hoya che. jemake paDave, bIja ane trIja e traNa tithie sUryanI ane etha, pAMcama tathA cha e traNa caMdranI gaNAya. A rIte amAvAsyA sudhI samajI levuM. temAM caMdranI tithimAM caMdrasvara ane sUryanI tithimAM sUrya svara cAlatuM hoya te kalyANakArI gaNAya. ajavALIyAmAM paNa - lagabhaga e ja niyama che. temAM anukrame traNa traNa tithio candra tathA sUryanI hoya che. jemake paDa, bIja ane trIja e traNa caMdranI tathA cetha, pAMcama ane chaThTha e traNa sUryanI gaNAya. A rIte pUrNimA parvata samajI levuM. caMdra tithimAM candrasvara ane sUrya tithimAM suryasvara prAta:kALe cAle te kalyANakArI lekhAya. ziSya-rAzIomAM kaI kaI rAzIo caMdra tathA sUryanI gaNAya ? For Private And Personal Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, 351 sUri-vRzcika, siMha, vRSa tathA kuMbha e cAra rAzIo candra svaranI gaNAya che. te vakhate sthira kAryo karyA hoya te uttama phaLa prApta thAya. karka, makara, tula, tathA meSa e cAra rAzI sUrya svaranI gaNAya che. te vakhate cara kAryo karyA hoya te lAbhadAyaka thAya. mIna, mithuna, dhana ane kanyA e cAra suSumnAnI dvisvabhAva lagna rAzI gaNAya che, te vakhate kArya karavAthI ulaTI hAni thAya. bAra rAzI uparathI bAra mahinA paNa samajI levA. arthAt saMkrAti pramANe sUrya, caMdra tathA suSummAne nirNaya thaI zake. " ziSya-prazna vicAranI sAthe svarazAstrane zo saMbaMdha sUri-je kaI mANasa pitAnA keI kAne aMge prazna karavA Ave ane te samaye te ApaNI sAme, DAbI bAjue athavA uce rahe temaja ApaNe caMdrasvara cAlatuM hoya te kahI devuM joIe ke-jA, tAruM kArya siddha thaze. je ApaNI nIce, pAchaLa athavA jamaNI bAju ubhuM rahI prazna kare ane te vakhate ApaNe sUrya svara cAlato hoya to paNa kahI devuM ke-tAruM kArya siddha thaze. jo ke jamaNI tarapha ubhe rahI prazna kare ane te vakhate ApaNe sUrya svara cAlatuM hoya tathA lagna, vAra ane tithi e badhAno yoga maLI rahe te kahevuM ke tAruM kArya avazyameva siddhi prApta karaze." A sthaLe eka vAta smaraNamAM rAkhavAnI che. maMgaLa, zani ane ravi For Private And Personal Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 35ra viveka vilAsa. e vArene viSe sUrya svara tathA sema, budha, gurU ane zukane viSe caMdrasvara svAmI tulya gaNAya che. je praznakartA ApaNI jamaNI bAju ubhuM rahI athavA besI savAla kare ane te vakhate ApaNe caMdrasvara cAlatuM hoya te sUryanI tithi ane vAra vinA te khAlI dizAne prazna siddha na thAya. je kaMI ApaNI pAchaLa ubhuM rahI prazna kare ane te vakhate ApaNe caMdrasvara cAlato hoya te kahI devuM ke -"tAruM kArya siddha nahIM thAya."je kaI DAbI bAju ubhuM rahI prazna kare ane te vakhate ApaNe sUryasvara cAlato hoya te caMdraga svaranA vinA te kArya siddha na thAya. eja prakAre je kaI ApaNuM sAme avI athavA uce rahI prazna kare tathA te vakhate sUrya svara cAlatuM hoya te caMdrasvaranA saghaLA ye maLyA vinA te kArya kiI kALe siddha na thAya. ziSya-svaramAM pAMca tatvane paNa samAveza thAya che te zI rIte ? sari-svarajJAnanI sAthe pAMca tatva ane temanA raMga, AkAra tathA kALanuM jJAna khAsa Avazyaka gaNAya che pRthivI, jaLa, agni, vAyu, ane AkAza e pAMca tatva gaNAya che. temAM pahelA be-pRthivI ane jaLane svAmI caMdra ane chellA traNano svAmI sUrya che. pRthvI tatvane varNa pILo, jaLa tatvano sapheda, agni tattavana lAla, vAyu tatavano bhUro tathA AkAzano kALo hoya che. pRthivI tatva sAme cAle che tathA nAsikanI bahAra 12 For Private And Personal Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. 53 AgaLa sudhI dUra jAya che ane tenA svaranI sAthe sama corasa AkAra dhAraNa kare che. jaLa tatva nIce tarapha cAle che, te nAsIkAthI seLa AMgaLa dUra jAya che ane caMdramAnI mAphaka goLa AkAra dhAraNa kare che. agni tatva uparanI dizAe cAle che, te nAyikAthI ATha AgaLa dUra jAya che ane dhvajAnI samAna AkAra le che. AkAza tattva nAsikAnI aMdara ja cAle che arthAt banne svaromAM rahe che. AkAza zUnya padArtha hovAthI tene AkAra nathI hote, nAka upara AMgaLI rAkhyA pachI je. zvAsa bAra AMgaLa dUra jato jaNAya te pRthvI tatva, seLa AgaLa dUra jAya to jaLa tatva ema anukrame samajI levuM. - tyekasvara eka eka kalAka vahe che. temAM pRthvI tattva pacAsa paLa jaLa tava cALIsa paLa, agni tatva trIza paLa, vAyutattva vIza paLa, ane AkAza tattva daza paLa evI rIte traNe nADIo, traNe svare ukta pAMce tonI sAthe divasa ane rAta prakAzita thayA kare che. ziSya--paNa e pAMce tanuM jJAna saheje zI rIte thAya? sUri-je raMga meM AgaLa varNavyA te pAMce raMgenI pAMca goLIo tathA eka vicitra raMganI goLI banAvavI. A cha goLIo pAse rAkhI levI. jyAre manamAM koI eka tatvane vicAra Ave tyAre pelI cha geLImAMthI eka goLI AMkha mIMcIne upADI levI. je gALIne ane ApaNuM manane raMga 23 For Private And Personal Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 54. viveka vilAsa eka sarakhe Ave te tatva maLyAM lekhAya. athavA te kaI eka taTasthane kahevuM ke-tame keI eka varNanI dhAraNa kare. pachI jyAre te eka raMganI kalpanA kare tyAre ApaNe ApakA nAkamAMnA cAlatA svara uparathI tattvane nirNaya kare ane te uparathI taTastha purUSanA manane raMga kahI de. je ApaNe kahela ane pelA taTasthane dhArelo raMga eka sarakhe maLI jAya te tattvanuM mIlana yathAyogya thayuM mAnavuM. athavA te kAcanA darpaNane barAbara hoTha pAse laI jaI tenI upara jorathI zvAsa che. ema karyAthI darpaNa upara jevA AkAranuM cinha thAya te AkAranI, huM AgaLa kahI gayo te AkAronI sAthe sarakhAmaNa karavI. Ama karavAthI paNa tatvane paricaya thaI zakaze. tame je tamArA pita nA be kAna be aMguThA vaDe baMdha kare, nAkanAM nasakorAM vacalI AMgaLIo vatI baMdha karo, chellI a ne anAmikA vaDe mahe baMdha kare ane aMguThAnI joDenI tarja nI vaDe AMkha baMdha kare te A sthitimAM paNa ghaNe bhAge dhIme dhIme pILA, dhoLA, rAtA, bhUrA ane bIjI kaIpaNa jAtanI upAdhi vagaranA ta joI zakazo, gurUgama pUrvaka je A tane barAbara abhyAsa karyo hoya te bhAvInAM pariNAme ghaNuM kharAM hastAmalakavat thaI rahe. ziSya-svaramAM udita thatA tattva dvArA varSaphaLa zI rIte jANI zakAya? sUri-jyAre meSa rAzInI saMkrAnti thAya tyAre zvAsa For Private And Personal Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. upapa ne rAkI svaramAMnA tattvane nihALave. je te vakhate caMdra svaramAM pRthvI tattva cAlatuM jAya te samajavu ke varasa bahu sArUM Avaze, rAjA-prajA sukhamAM raheze, pazuone mATe ghAsa puSkaLa ugI nIkaLaze, rAga-zAka-bhaya Adi upadravA nahIM naDe. temaja candra svaramAM jaLa tattva jaNAya teA paNa te uttama gaNAya, kAraNa ke varasAda bahu thAya, aparimita dhAna pedA thAya, prajA sukhI thAya, rAjA ane prajA dharma mArge cAle ane puNya, dAna tathA dharmanI unnatI thAya. have jo teja vakhate sUrya svaramAM pRthvI tatva ane jaLa tatva cAlatu jaNAya to samajavuM ke phaLa jevu joIe tevuM sArU nahIM Ave. upara kahyA te samaye jo e svaramAMnA koI paNa svaramAM agni tattva cAlatu lAge tA samajavu ke varasAda kharAkhara nahIM thAya, rAga-pIDAnA upadrava vadhaze, durbhikSa paDaze ane dezamAM duHkha phelAze, temaja game te svaramAM, ukta samaye vAyu tatva cAlatu jaNAya te samajavu ke rAjyamAM vigraha-laDAi thaze, varasAda puratA nahIM thAya, pazuone mATe thAyAgya ghAsa cArA nahIM thAya; AkAza tattva cAlatuM jaNAya te mhoTA bhayakara duSkALa paDaze tathA pazue ghAsa cArA vinA TaLavaLaze ema samajavuM. ziSya~te sivAya svarazAstra uparathI varSaphaLa jANavAnI bIjI paNa rItie haze zuM ? sari--jo caitra zuda paDavAne divase prAtaH kALe caMdrasvaramAM pRthvI tattva cAlatu hAya to varasAda puSkaLa paDe, varSa For Private And Personal Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 356 viveka vilAsa. bahu sArU nivaDe, rAjA-prajA ubhayane hitakArI thAya. je te divase caMdra svaramAM jaLa tatva jaNAya te varSa ghaNuMja sAruM thAya tathA anna temaja dharmanI atizaya vRddhi thAya, saghaLe prakAre AnaMda-maMgaLa va. je te divase prAta:kALe sUryAsvaramAM pRthivI athavA jaLatattava cAlatuM hoya te varSa madhyama prakAranuM samajavuM, athota sAdhAraNa phaLa maLe. je te dIvase prAtaHkALamAM caMdra svaramAM athavA sUryasvaramAM agni, vAyu ane AkAza e traNe to cAlatAM hoya te meSa-saMkAntinI mAphaka ja phaLa samajI levuM. arthAt sUryasvaramAM agni tatva cAlatuM hoya te prajAmAM rega-zeka udbhave, durlikSa paDe, rAjAnA cittamAM cena na rahe. sUryasvaramAM vAyu tatva cAlatuM hoya te rAjyamAM laDAI-bakheDA thAya, vRSTi ochI paDe tathA je sUrya svaramAM suSummA cAlatI hoya te pitAnuM mRtyu thAya, chatra bhaMgane prasaMga Ave ane keI sthaLe ghAsa cAre thAya ne kaI sthaLe duSkALa paDe. te uparAMta eka trIjI rIta paNa varSaphaLa jANavAnI che. je mAgha zudi saptamIe athavA akSaya tRtIyAnA divase prAtaH kALamAM caMdra svaramAM pRthvI tatva athavA jaLa tattva cAlatuM lAge te pUrve kahyuM te pramANe tenuM phaLa zreSTha samajavuM; je teja divase teja samaye agni Adi traNe tatve cAlatAM hoya te tenuM phaLa nikRSTa prakAranuM samajavuM. je teja divase teja samaye sUrya svaramAM pRthvI tattva ane jaLa tatva cAlatuM hoya te sAdhAraNa phaLa For Private And Personal Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 357 sUriziSya saMvAda. samajavuM. je teja divase te ja samaye chellA traNe ta cAlatAM hoya te tenuM phaLa AgaLa kahyuM te pramANe vicArI levuM. ziSya -pitAnAM zarIra, kuTuMba tathA dhana-saMpatti sAthe varazAstrane zo saMbaMdha haze? -je citra zadi pratipadAne divase prAtaHkALe caMdra svara cAlatuM na hoya te traNa mahInAnI aMdara hRdayamAM bahuja kaleza ane ciMtA utpanna thAya. citra suda bIjane dIvase prAtaHkALe caMdrasvara na cAlatuM hoya te paradeza veTha paDe ane tyAM adhika duHkha bhogavavuM paDe ema samajavuM. teja pramANe caitra zudi trIjane dine caMdrasvara na cAlato hoya te zarIramAM garamI, pittajavara, raktavikAra vigere roga thAya. cotha, pAMcama, chaThTha, sAtama, ane AThamane dine tema thAya te anukrame nava mAsamAM mRtyu thAya, rAjya taraphathI koI bhaya AvI paDe, cAlu varSanI aMdara ja bhAInuM maraNa thAya, cAlu varSamAM ja strInuM mRtyu thAya tathA A varSamAM ja kaSTa temaja pIDA prApta thAya, sukha maLe te teTale bhAgyAga samaje. te uparAMta je upalA divasamAM caMdra svaramAM pRthvI tathA jaLatatva Adi zubha tava cAlatAM jaNAya te te zreSTha samajavAM. - ziSya--pAMca ta uparathI vividha praznonA khulAsA zI rIte thaI zake? sari-caMdrasvaramAM jayAre pRthvI tatva vA jaLa tatva cAlatuM hoya tyAre koI prazna kare te kahI devuM ke "tAruM kArya For Private And Personal Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 358 viveka vilAsa... purUSa roga li ane te vakhate cAla avazya siddha thaze." caMdra svaramAM agni tathA vAyu tava cAlatAM hoya tyAre ke prazna kare te uttaramAM jaNAvI devuM ke-"tArUM kArya kaI paNa prakAre siddha thavA yogya nathI." ahIMA eTaluM smaraNamAM rAkhavAnuM che ke candra svaramAM jaLa tatva tathA pRthvI tattva sthira kAryone mATe ja sArA che, cara kAryane mATe kika nathI. vAyu tattva, agni tatva tathA AkAza tatva e traNa cara kAryane mATe sArAM gaNAya che. paraMtu te paNa sUrya svaramAM hoya te ja, caMdra svaramAM nahIM. je kaI purUSa rega viSayaka prazna karavA Ave ane te vakhate caMdra svaramAM pRthvI athavA jaLatatva cAlatuM hoya temaja prazna karanAra paNa caMdrasvaranI tarapha DAbI bAjue beThelo hoya te kahevuM ke "regI nahIM mare." je caMdra svara baMdha thai sUryasvara cAlavA lAgyuM hoya ane praznakartA DAbI bAjue beThA hoya te kahI devuM ke regI jIve evI AzA mukI dyo." je kaI purUSa khAlI dizAmAM AvI (je taraphane svara cAlato hoya te dizAne cheDI bAkI sarva dizAo khAlI gaNAya che.) prazna kare te kahevuM ke-"regI nahIM bacI zake." paraMtu je khAlI dizAmAMthI AvI bharI dizAmAM besI arthAt je taraphane svara cAlatuM hoya te tarapha besI prazna kare te kahevuM ke "regI sAre thaze." je prazno karatI vakhate caMdrasvaramAM jaLa tatva athavA pRthvI tatva cAlatuM hoya te jANavuM ke- regInA zarIramAM eka ja rega che" paNa je prazna karatI vakhate caMdra svaramAM agni tatva For Private And Personal Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 359 Adi ta cAlatAM hoya te samajavuM ke-"regInA zarIramAM mizrita rege che."je prazna karatI veLA sUrya svaramAM agni, vAyu athavA AkAza tatva cAlatuM hoya to samajavuM ke- regInA zarIramAM ekaja rega che. " paraMtu je prazna samaye sUrya svaramAM pRthvi tatva athavA jaLa tatva vartatuM hoya te samajavuM ke "gInA zarIramAM ekathI adhika re rahelA che. " dhyAnamAM rAkhavuM ke vAyu ane pittane svAmI sUrya che. kaphane svAmI caMdra tathA sannipAtane svAmI suSumnA che. jo ke purUSa, cAlatA svara taraphathI AvI cAlatA svaranI tarapha ubhe rahI athavA besI prazna kare te kahI devuM ke- "jo tAre manoratha siddha thaze." je kaI purUSa khAlI svara taraphathI AvI, khAlI svaranI tarapha ja ubhuM rahI athavA besI prazna kare te kahevuM ke-"tamArU kaI paNa kArya siddha nahIM thAya." je kaI purUSa khAlI svara taraphathI AvI cAlatA svaranI bAjumAM ubhuM rahI athavA besI prazna kare to kahevuM ke-"tamAruM kArya bezaka siddha thaze." kaI purUSa cAlatA svara taraphathI AvI, khAlI svara tarapha ubherahI athavA besI prazna kare te kahI devuM ke-"tamAruM kArya siddha nahIMthAya" je gurUvAre vAyu tAva, zanivAre AkAza tatva, budhavAre pRthivI tatva, semavAre jaLa tatva ane zukravAre agni tatva prAta:kALamAM cAlatuM jAya te samajavuM ke-"zarIramAMne pUrva keIrAga maTI ja joIe." For Private And Personal Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 360 www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ziSya-paradeza javu hAya tyAre svarazAstra uparathI kai sUcana thAya kharU ? sUri--je purUSa candrasvara vhetA thakA dakSiNa ane pazcima dizAmAM paradeza jAya te paradezamAM sukhathI karI AvI pAtAnA gharamAM sukhApabhoga kare. sUrya svaramAM pUrva ane uttaranI tarapha paradeza kheDavA jIsakArI gaNAya. caMdrasvaramAM pUrva ane uttaranI tarapha paradezagamana karavuM sArUM nathI. sUrya svaramAM dakSiNa ane pazcimanI tarapha paradeza javuM DIka na gaNAya. uMcI dizA caMdrasvaranI lekhAya che. eTalA mATe caMdrasvaramAM parvata Adi urdhva dizAmAM javuM sArUM che. pRthivInA taLa bhAganA svAmI sUrya che. eTalA mATe sUrya svaramAM pRthvInA taLabhAgamAM javuM sArUM che. paraMtu suSumnA svaramAM pRthvInA taLa tarapha prayANa karavuM e ThIka nathI. ziSya--paradezamAM rahelA snehI jananI sthiti kevI rIte samajI zakAya ? sUri--prazna karatI vakhate game te svara cAlatA hAya paNa jo temAM jaLa tattvavatu hoya te uttaramAM eTaluM ja kahevuM ke-"sarva kAmA siddha karIne te paradezI turatamAM ja AvI jaze. " jo pRthvI tattva game te svaramAM va tu hAya te kahevu ke " te t purUSa peAtAnA sthAne beThA che, tene kAi paNa jAtanI takalIpha nathI." jo vAyu tattva pravartta`tu hAya te kahevuM ke " te purUSa eka sthAnethI bIje sthAne gayA che tathA tenA hRdayamAM For Private And Personal Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 31 ciMtA utpanna thai rahI che. je agni tatva cAlatuM hoya te prazna kartAne kahevuM ke "tenA zarIramAM roga che."je AkAza tava cAlatuM hoya te kahevuM ke te purUSa A saMsAramAM jIvita nathI." ziSya-svarazAstra saMbaMdhI bIjI kaMi prakIrNa bAbate jANavA joga che kharI? sUri-kyAMI jatAM pahelAM athavA uMghamAMthI uThavA pachI bIchAnAthI nIce paga mAMDatI veLA je caMdrasvara cAlatuM hoya ane vAra paNa caMdramAne hoya te pahelA cAra pagalA DAbA pagathI mukavA. je sUryane vAra hoya ane sUryasvara cAlatuM hoya te pahelA traNa pagalA jamaNA pagathI mAMDavA. AvI rIte je mANasa tattva vigerenuM jJAna meLavI tadanusAra varSe tenA prAya: saghaLAM kAryo siddha thAya emAM zaMkA karavA jevuM nathI. pazcima dizA jala tatvarUpa che. dakSiNa dizA pRthivI tatvarUpa che, uttara dizA agni tatvarUpa che, pUrva dizA vAyu tatvarUpa che tathA AkAzanI dizAsthira che. jya,tuSTi, puSTi rati, khelakUda, ane hAsya e cha avasthAe caMdra svaranI gaNAya che. javara, nidrA, parizrama, ane kaMpana e cAra avasthAe jyAre caMdrasvaramAM vAyu tatva tathA agnitatva cAlatAM hoya tyAre zarIramAM utpanna thAya che. caMdra svaramAM AkAza tatva cAle tyAre AyuSyane kSaya athavA mRtyu thAya. manuSya je sUryasvara vakhate bhejana kare, caMdra svara vakhate pAchuM For Private And Personal Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 362 viveka vilAsa. pIve ane DAbe paDakhe sUve te tenA zarIramAM kadi paNa rega na thAya. tethI ulaTuM caMdra svaramAM bhejana ane sUrya svaramAM jaLa pAna kare te rega thayA vinA rahe nahIM. ane mATe javuM hoya te caMdrasvara ane pezAbane athe ke zayanane mATe javuM hiya te sUrya svara uttama gaNAya che. je koI mANasa e abhyAsa rAkhe ke divasane udaya thatAM ja caMdravara cAlu kare ane rAtrI paDatAM sUryasvara cAlu kare to te saMpUrNa AyuSya gALavA bhAgyazALI thAya. je ATha paheremAM sUryasvara ja cAle ane temAM vAyutatva hoya che tenuM AyuSya traNa varSanuM samajI levuM. je seLa paheAra sudhI sUryasvara ja cAlyA kare, casvara muddala Ave ja nahIM te tenuM be varSanI aMdaranuM AyuSya samajI levuM. je traNa divasa sudhI eka sarakhe sUrya svara cAlyA kare te eka varSamAM mRtyu thAya. je seLa divasa sudhI barAbara sUryasvara ja cAlyA kare te eka mahinAmAM mRtyu AvavuM joIe. je eka mahinA sudhI sUryasvara niraMtara cAlyA kare te be divasanuM AyuSya samajI levuM. je sUrya, caMdra ane suSumrAmAMthI eke svara na cAle paNa mukhathI ja zvAsa levuM paDe te cAra ghaDImAM mRtyu AvI pahoMce. je Akho divasa caMdrasvara cAle tathA AkhI rAta sUryasvara cAle te. AyuSya ghaNuM lAMbu hevuM joIe. je AkhA divase sUryasvara cAle ane AkhI rAta barAbara caMdrasvara cAle che tenuM AyuSya cha mahinAmAM purUM thaI javuM joIe. je cAra, ATha bAra; seLa athavA vIsa dIvasa ane rAta barAbara caMdravara For Private And Personal Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda 363 cAle te tenuM AyuSya bahu lAMbuM hoya ema samajavuM. je traNa rAta ane traNa divasa sudhI suSamrA cAle te eka varSanuM AyuSya ane je cAra divasa sudhI barAbara suSumrA cAle te cha mahinAnuM AyuSya samajI levuM joIe. ziSya-svarazAstranA AdhAre putra ke putrI pidA thaze, ema zI rIte kahI zakAya? sUri-jyAre caMdra svara cAlatuM hoya tyAre sAmethI AvI kaI prazna kare ke-garbhavatIne putra thaze ke putrI? te uttara mAM kahevuM ke "putrI thaze. sUryasvara cAlatuM hoya ane sAme AvI prazna kare te "putra ane suSamrA cAlatI hoya tyAre prazna kare te "napuMsaka thaze ema kahevuM. jyAre sUryasvara cAlatuM hoya tyAre sAmethI AvI keI savAla kare ane savAla karanArane pitAno caMdrasvara cAlatuM hoya te kahevuM ke "putra thaze te khare, paNa te lAMbo vakhata Avaze nahIM." je prazna vakhate banene sUryasvara cAlato hoya te kahevuM ke "putra thaze ane ciraMjIvI thaze." je ApaNe caMdrasvara cAlato hoya ane praznakartAne sUryasvara cAlatA hoya te kahevuM ke "putrI thaze ane te dIghAyuSI thaze." je sUryasvaranA pRthivI tattvamAM teja divase prazna kare te kahevuM ke "putra thaze ane te rUpavAna rAjyavAna tathA sukhI thaze." je sUryasvaramAM jaLatattva cAlatuM hoya te kahevuM ke "putra thaze ane te sukhI, dhanavAna ane che rane bhegI thaze." je caMdrazvaramAM ukta bane tatva-pRthivI For Private And Personal Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ane jaLa vartamAna hoya te kahevuM ke "putrI thaze ane te paNuM upara kahA tevAM lakSaNavALI thaze." je ukta svaramAM agnitatva cAlatuM hoya te kahevuM ke "garbha gaLI jaze ane kadAca saMtatI thaze te paNa te jIvaze nahIM." je vAyutatva cAlatuM hoya te kahevuM ke "kAM te piMDAkRtI baMdhAI jaze ane nahIM te garbha paDI jaze."je sUryasvaramAM AkAzatatva cAlatuM hoya te napuMsakanI ane caMdra svaramAM AkAza tatva cAlatuM hoya te vadhyA vInI utpatti thAya ema praznaktane kahI devuM. suSamrA svara cAlatuM hoya te vakhate kaI prazna kare te kahevuM ke "be putrIo thaze." banne svare cAlatA hoya te vakhate garbha saMbaMdhI je kaI prazna kare ane te vakhate caMdra svara tejIthI cAlI rahyo hoya te kahevuM ke "be kanyAo thaze." sUryasvara tejIthI cAlatuM hoya te kahevuM ke be putro thaze." evI rIte garbha saMbaMdhI praznonA khulAsA svarazAsane. AvalaMbI samajI levAnA che. - ziSya-prasaMgepAta eka vizeSa prazna pUchI Ajane viSaya samApta karIzuM. paragAma jatAM je zukana thAya temAM kayA kayA zukana zreSTha ane kayA kayA nikRSTa jANavA? sari-paragAma jatI vakhate je kumArI kanyA, sadhavA strI, gAya, bhale ghaDe, dahIM, bherI, zaMkha, uttama phaLa, puSpa mALA, dhumADA vinAne devatA, gheDA, hAthI, ratha, baLada, rAjA, mATI, cammara, sopArI, chatrI, taiyAra bhejanane thALa, vezyA, For Private And Personal Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 315 cArenuM ToLuM, arIse, mAMsa, madha, mukuTa, madhuvALuM vrata, gerecana, bhAta, rana, vINa, kamaLa, sihAsana tamAma prakAranA hathIA, mRdaMga Adi badhA vAjI, gIta dhvanI, saputra strI, vAchaDA sAthe gAya, dhAelAM vastro laI Avate dhAbI, eghA ane muhapattivALA sAdhu, tilakavALo brAhmaNa, vagADavAnuM nagArUM tathA dhvajA-patAkA Adi zubha padArtho sAme maLe athavA vidAya thatI vakhate "padhAre! phatteha karIne A ! bahelA vahelA vAMchita phaLa prApta kare evA udgAre. sAMbhaLavAmAM Ave te samajavuM ke ApaNuM dhAreluM avazyameva siddha thAya emAM koI paNa prakArane zaka nathI. je paragAma jatAM sAme athavA jamaNI bAju chIMka thAya, kAMTAmAM vastra bharAI jAyaphATI jAya, kAMTe lAge, keI akaLAtuM hoya e zabda sAMbhaLavAmAM Ave athavA sApa ke bIlADI najare paDe te gamana mulatavI rAkhavuM joIe. cAlatI vakhate nIlacAsa, mera, bhAradvAja tathA neLIo najare paDe te sArA gaNAya che. muraghAnuM DAbI tarapha bolavuM, rAjAnAM DAbI bAjue darzana thavAM, DAbI bAjue gadheDAnuM maLavuM uttarottara vadhAre sArA gaNAya che. jamaNI tarapha nAhara maLe te uttama addhi, siddhi prApta thAya. tamAma prakAranA nakhanA zo DAbI bAjue nIkaLatI vakhate maLe ane dAkhala thatI vakhate jamaNI bAjue maLe te maMgaLakArI thAya. gherathI nIkaLatI veLA gadheDuM DAbI bAjue ane gAmamAM dAkhala thatAM jamaNI bAju maLe For Private And Personal Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 36 viveka vizvAsa. to te sArU gaNAya. AgaLa-pAchaLa gadheDuM bhUkaMtu hAya ta paNa sArA zukanamAM lekhAya che. cAlatI vakhate gardabha maithuna karatA jaNAya tA dhananA lAbha tathA kAryanI siddhi thAya, popaTa DAkhI khAjue mAle tA bhaya, jamaNI khAjue mele tA mahAlAbha, sukelI lAkaDI upara besI khAle te bhaya ane sAme AvIne khele tA bandhananuM du:kha naDe. mainA e sAme AvIne khele tA kalaha, jamaNI khAju khele te lAbha sukha, DAmI AjIe Ale te azubha tathA pITha pAchaLa khele tA mitra samAgama thAya. gAmanI bhAra nIkaLatAM jo khagalA pAtAnA DAkhA pagane upADI jamaNA paganA AdhAre ubhA rahelA dekhAya tA lakSmInA lAbha thAya. prasanna thayelA agaleA khelatA sabhaLAya athavA AkAzanI tarapha uDatA jaNAya te kanyA ane dravyanA lAbha tathA sa tASa thAya, jo te bhayabhIta banI uDatA lAge tA bhaya utpanna kare. jo gAmathI nIkaLatAM ekathI adhika cakavA eka sthAne beThelA dekhAya tA mahA lAbha ane satASa upaje. temaja bhayabhIta anI uDatA dekhAya te bhaya utpanna kare. jo sArasa pakSI DAbI bAju dekhAya te mahA sukha, lAbha ane saMtoSa thAya. je te beTheluM dekhAya teA mitra samAgama, jo sAme bAlatu jaNAya teA rAjAnI kRpA prApta thAya tathA jo joDu eka sAthe khelatu hoya teA strInA lAbha thAya, paraMtu jamaNI bAju sArasanu maLavu niSiddha che. jatI vakhate TIToDI sAme ele te kAryanI siddhi thAya tathA DAkhI khAjI khele te tenu phaLa For Private And Personal Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sariziSya saMvAda. 367 nikRSTa maLe. jatI vakhate jaLakukaDI pANImAM belatI hoya te kAryanI siddhi thAya paNa je pANInI bahAra nIkaLI hatI hoya to nikRSTa phaLa maLe. gAmamAMthI nIkaLatI vakhate mera eka zabda ekavAra bole te lAbha, be vAra bole te strI lAbha, traNa vAra bele te dravya lAbha, cAra vAra bele te rAjAnI kRpA tathA pAMcavAra bele te kalyANa thAya che. je nAcate thake mera dekhAya te utsAha utpanna thAya,. maMgaLakArI tathA lAbhadAyaka paNa gaNAya. samaLI pitAnA AhAranI sAthe vRkSanI upara beThelI jaNAya te heTe lAbha thAya, je AhAra vagaranI beThelI hoya te paragAma javuM niSphaLa thAya. je DAbI tarapha bolatI hoya te uttama phaLa thAya tathA jamaNu bAju belatI hoya te uttama phaLa na phaLe. je ghuvaDa DAbI bAju bolatuM hoya to uttama phaLa prApta thAya, je jamaNI tarapha bolatuM hoya te bhAya utpanna thAya, je pIThanI pachavADe belatuM hoya te vairI vazamAM Ave, je sAme belatuM jaNAya to bhaya utpanna thAya, je adhika zabada karatuM hoya te adhika vairIo utpanna kare, je gharanI upara bese te strInuM mRtyu thAya athavA kaI eka gRhajana maraNa pAme. je barAbara traNa divasa sudhI bole te carI thaze evuM sUcana samajavuM. cAlatI vakhate kabutara jamaNI bAju maLe te lAbhakArI gaNAya, DAbI tarapha maLe te bhAI ane parijanane kaSTa utpanna kare, pAchaLa caNatuM hoya te For Private And Personal Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. uttama phaLa prApta thAya, e suraghA sthiratA pUrvaka DAbI khAjue zabda karatA jaNuAya tA lAbha ane sukha thAya; paNa jo bhayabhIta banI khAlatA hAya tA bhaya ane kaleza upajAve. jo nIlakaMTha pakSI sAme athavA jamaNI khAjue kSIra vRkSa upara besIne khele tA sukha ane lAbha thAya. je jamaNI bAjue tAraNa upara bese te atyaMta lAbha ane kArya - siddha thAya. jo te DAbI tarapha sthira citte khelatA lAge te uttama phaLa prApta thAya. paNa jo te cupacApa beThI rahetA uttama phaLa na maLe, nIlakaMThuM ane nIliyA pakSInuM darzana zubhakArI gaNAya che, paragAma jatAM tenu N darzana thAya teA sarva saMpattie AvI maLe paradeza jatAM athavA koipaNa zubha kAryanA AraMbha karatAM jo bhamarA DAbI bAjue kula upara beThelA dekhAya tA harSa ane kalyANa upajAvanArA gaNAya, jo sAme kula upara beThelA jaNAya tA te paNa zubhakAraka gaNAya; paraMtu jo ebhamarA laDatA laDatAM zarIra upara AvIne paDetA azubha sUcaka gaNAya. ema ane te vastrasahita snAna ane kALA padArthanuM dAna karI nAkhavuM eTale sarva dAkha nivRtta thai jaze. karALIyA jo DAbI bAjuethI jamaNI tarapha utare te te divasa paragAma javAnuM mulatavI rAkhavu. jo DAbI bAjue jALa mAMdhate dekhAya tA kAryasiddha thAya. jo jamaNI taraphathI DAbI bAjue uttare tA paNa zubha gaNAya che. jo paga upara thai jAMgha upara caDe te azvanI prApti thAya; jo gaLA sudhI caDhe tA vastra ane AbhU te For Private And Personal Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUra ziSya saMvAda. SanI prApti thAya, je mastaka paryata caDhe te rAjamAna prApta thAya tathA zarIra upara caDhe te varajhanI prApti thAya. ekaMdare tenuM upara caDhavuM zubhakArI ane nIce utaravuM te azubhakArI gaNAya che. kAna khajure DAbI tarapha utare te te zubha gaNAya, paNa je jamaNI bAjue utare temaja mAthA upara ke zarIra upara caDha te te kharAba gaNAya. je hAthI pitAnA jamaNA dAMta upara sUMDha rAkhIne athavA suMDhane uchALate sAme Avate jaNAya te sukha, lAbha ane saMtoSa thAya tathA DAbI bAju kiMvA bIjI koIpaNa dizAe sUMDha rAkhIne Avate jaNAya te sAmAnya phaLa prApta thAya. hAthInuM sAme maLavuM zukanamAM sAruM gaNAya che. je ghaDe pitAnA AgalA jamaNA pagathI pRthivI khodata jaNAya athavA dAMta vaDe pitAnA jamaNA aMgane khaMjavALa hoya te sarva kAryonI siddhi thAya; paNa je DAbe paga phelAvine ubhe hoya te kaleza thAya. gheDa sAme maLe te zubhakArI gaNAya che. uMTa DAbI bAjue bole te sAruM, jamaNI bAjue bele te kalezakArI ane uMTaDI sAme maLe te zubha zukana gaNAya. gAmamaMthI nIkaLatAM je baLada pitAnA DAbA sIMgaDA ane pagathI dharatI khodate jaNAya te sAruM gaNAya, kAraNa ke tethI ramukha ane lAbhanI prApti thAya. paNa je jamaNA aMgathI pRthivI badata lAge te azubha jANavuM. baLada ane pADe ekaThA ubhelA najare paDe te paNa azubha gaNAya. evI sthi For Private And Personal Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. timAM paragAma javAnuM baMdha rAkhavuM. chatAM je koI jAya te tenA prANane saMdeha samajI levuM. garjanA karate sAMDha sAme, maLe che te sAre gaNAya. je gAya DAbI tarapha zabda karatI jaNAya athavA vAchaDAne dUdha pAtI dekhAya te lAbha, sukha ane sateSanI prApti thAya, paNa je pAchalI rAte gAya bele te kaleza upajAve. je gardabha DAbI tarapha jAya te sukha ane saMtoSa thAya, pAchaLanI bAju athavA jamaNI tarapha jAya te kaleza thAya. je be gardabhe parasparamAM eka bIjAnI kAMdhane khaLatA ubhA hoya, dAMta dekhADatA hoya, athavA DAbI tarapha jatA hoya te bahuja lAbha ane sukha thAya. rAkhamAM ALoTatA athavA laDatA lAge te azubha ane kalezakArI gaNAya. je nIkaLatI vakhate gardabha DAbI bAjue avAja kare ane dAkhala thatI vakhate jamaNI tarapha bole te zubhakArI gaNAya. paragAma jatAM vAMdare jamaNI tarapha maLe te te sAre gaNAya, macAlDa kALa pachI DAbI bAju maLe te paNa zubhakArI ja gaNAya. je kutare mukhamAM kaMI bhaya padArtha laI sAme maLe te sukha,kAryasiddhi, ane lAbha thAya. khIlelA vRkSanI nIce, vADImAM, lIlI kacArIomAM, dvAranI iMTa upara, dhAnyanA DhagalA upara je kutare pezAba karatA jaNAya te paNa mahA lAbha ane sukhanI prApti thAya. je te DAbI bAjue utare athavA jAMgha, peTa hRdaya tathA pAchalA jamaNuM pagane cATate athavA khaMjavALatA najare paDe te lAbha thAya. je sUpaDA upara, smazAnamAM athavA patthara For Private And Personal Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir TAkara sUriziSya saMvAda. upara pizAba karate dekhAya te bahu kaSTa utpanna thAya ema samajavuM. evuM zukana joI paradeza na javuM. vidAya thatAM je kutarU uce sthAne besI kAna, mastaka ane hRdayane khajavALatuM kiMjala cATatuM dekhAya athavA be kutarAo gela karatAM jaNAya te kAryasiddhi thAya. je te jamIna upara AletuM athavA pitAnA dhaNI sAthe lADa karatuM khATalA ke pATa upara beTheluM dekhAya te te maheTe kaleza upajAve. nIkaLatI vakhate potAnA mukhamAM koIpaNa jAtane bhakSya padArtha laI bIlADI sAme AvatI ja. NAya te lAbha ane kuzaLa thAya. paNa jo be bIlADIo aMdara aMdara laDatI ane ghuraghura zabda karatI hoya te ThIka na gaNAya. je bIlADI ADI utare te grAmAMtara javAnuM mAMDI vALavuM. chachuMdaranuM DAbI bAjue utaravuM uttama tathA jamaNI bAjue utaravuM kharAba gaNAya che. paragAma jatAM je prAta:kALamAM haraNAo jamaNI tarapha utare te sAruM; paraMtu je te pitAnA sI. gaDA ne ThektA, mAthAne halAvatA, maLa-mUtra karatA tathA chIMkatA hoya temaja jamaNI tarapha utaratA hoya te ThIka na gaNAya. bahAragAma jatAM zagAlanuM DAbI bAju belavuM tathA dAkhala thatA jamaNI bAju belavuM uttama gaNAya che. ziSya-svarazAstra tathA zukana zAstranA vivecanama Aje ghaNe samayanIkaLI gayuM che. puNya-pApa saMbaMdhI vicAra have AvatI kAlane mATe rahevA daIe eja ucita gaNAze. sUri-tathAstu! For Private And Personal Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. (12) ziSya-AtmakalyANanA sAdhakoe pApa-puNyano baMdha kevI rIte thAya ane tenI nirjarA zI rIte karI zakAya e viSaya barAbara samajI leve joIe ema Ape ghaNI vAra kahyuM che. Aje huM anukrame pApa-puNya saMbaMdhI ja kImatI upadeza ApanA zrImukhathI sAMbhaLavA IcchuM chuM. sUra-pApa-puNyanI AtmA upara zI asara thAya che e viSaya tatvajJAna kivA adhyAtmavidyAne lagate che. eTale pAmara athavA mUDha manube AtmAnA svAbhAvika nirmaLa svarUpane ane pApanA a.varaNane yathAyogya svarUpe na samajI zake e banavA tega che. pApakarmathI AtmAnI akhUTa zaktio kema dabAI rahe ane tethI Atmika pragatimAM keTalo vilaMba thAya e vAta paNa sA keI na samajI zake, paraMtu pApanAM phaLe te sarvatra jevAmAM Ave che. pApanA pariNAme manuSya mAtrane je kaThera daMDa sahana kare paDe che te te game te sthaLe pratyakSa thaI zake ema che; chatAM Azcarya che ke kadAgrahane lIdhe manuSyo pApanuM kaDavuM phaLa cAkhavA chatAM tethI nivRtta thaI zakatA nathI. nIzAmAM cakara banelA dArUDIyA leka jevI rIte pitAnA tana mana-dhananI pratyakSa hAnI nIhALavA chatAM samajI zakatA nathI tevI rIte saMsAra-bhramaNamAM ja AnaMda mAnanArA je pApa ane tenAM pariNAmene pratyakSa anubhavavA chatAM te thakI viramatA nathI. jeo chatI AMkhe AMdhaLI banavA mAgatA hoya temane vizeSa zuM kahI zakAya? For Private And Personal Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. - ziSya-pApakarma zI zI rIte baMdhAya? sUri-jIvahiMsA, madyapAna, asatya bhASaNa, cerI ane cADI e pAMca manuSyane narakamAM laI janArAM bhayaMkara data gaNAya che. pArakAne ThagavAthI, mATe AraMbha karavAthI, parigraha rAkhavAthI, kadAgrahathI, parastrInA saMgathI, abhakSya vastunuM lakSANuM karavAthI, vikathA ane beTI prarUpaNa karavAthI, pitAnA AtmAne vazamAM nahIM rAkhavAthI, kRSNa, kApata, nIla ane e traNa lezyathI, mAThA adhyavasAyathI tathA Arta-vaidra dhyAna karavAthI du:khane upajAvanAruM, saMtApane vadhAranAruM, janma-maraNanA trAsadAyaka duHkhane ApanAruM ane nArakInA duHkhamAM nAkhanAruM pApakarma baMdhAya che. ziSya-Ape kahyuM ke pApanuM phaLa saMsAramAM pratyakSa jevAmAM Ave che te te kayuM phaLa? sari--tame A saMsAramAM kaI vAra koI mANasane pAMgaze, huM The, durbhAgI, viSayI ane napuMsaka je nIhALe che? tema thavAmAM zA zA hetuo rahelA hovA joIe te viSe kadI vicAra karyo che? eka mANasane majabUta hAtha-pagAdi avayave chatAM khamA-khamAnA avAjo sAthe pAlakhImAM besI jate joIe chIe ane eka mANasane dehamAM puratI zakti na hovA chatAM majurI karate ane maraNatola avasthAmAM dIvase gujAratA jaIe chIe tenuM zuM kAraNa? A sthitinA bhedamAM kaMI paNuM mahatvanuM kAraNa te hAvuM ja joIe. AnuM kAraNa For Private And Personal Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. bIjuM kaMIja nahIM paNa pUrvanAM pApa-puNya ja samajI levAM. manuSya pitAnI sAthe pUrvakarmanuM je bhAtuM laIne Ave che tene ja prAya: saMsAramAM upabhega kare che. jo e bhAtuM puNyakarmanuM hoya te te sarvatra mAna-Adara ane sukha-zAMti bhogave ane jo pApakarmanuM haiya te te badhe duHkha-nirAzA ane ApattiothI gherAelo ja rahe. manuSyanI vartamAna sthiti uparathI ja pApa-puNyanAM phaLane nirdhAra thaI zake che. A khullI ane spaSTa vAta paNa jeo joI ane samajI zakatA nathI, teo saMsAranA yathArtha svarUpane kadi paNa samajI zakatA nathI. eka AtmA rAjAne tyAM deha dhAraNa kare che ane eka AtmA evI garIba jhuMpaDImAM janma le che ke jyAM garbha tIne paNa purUM poSaNa na maLI zakatuM hoya, te pachI A navA. ALakane te bhAva ja keNa pUche? pApa-puNyanI preraNA ja na mAnavAmAM Ave te ukta samasyAne nirNaya thaI zakta nathI. kaMkAmAM pApathI ja mANasa pArakAne dAsa, malina, kelIo, bebaDe, muMge ane dariddhI thAya che. pUrvanA pApane lIdhe ja manuSya nArakI ane pazunImAM janma dhAraNa karI asahya duHkho ane yAtanAo veThe che. pApane pratApe ja manuSya hInakULa, matimaMda tathA dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra purUSArthothI bhaSTa ane sadA rogI rahe. che. A saMsAramAM jIvane je kAMI mAThuM phaLa prApta thAya, manane je kAMI paNa dukha prApta thAya te sarva pApanuM ja phaLa For Private And Personal Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, samajavuM. pApa-puNyanA pAyA uparaja A vizvanI sthiti rahelI che. A rIte jeo pApanAM kAraNene vicAra karI zakatA haya, pApathI kevAM kevAM duHkhe-kaSTa-vedanAo veThavI paDe che tene manamAM sAkSAtkAra karI zakatA hoya teo haMmezA pApanA hetuo dhyAnamAM rAkhI puNyane saMcaya karavAne ja prayatnazIla rahe che. jo tame paNa sukhamAM rahevAnI IcchA rAkhatA che te tamAre paNa pApanA hetuothI bacavAne satata udhamazIla rahevuM joIe. ziSya-pApathI bacavAnA mArgo darzAve te A pAmara prANI upara mahA upakAra thAya. surajIvo A lekamAM kaSAya,viSaya, pramAda, AdraudradhyAna, viratine abhAva ane ajJAnathI ja navAM kA Ape che, ema zAstra tathA gurUmukha dvArA hajAre vAra sAMbhaLa vAmAM AvyuM haze. saMsArane eka maMdikhAnAnI upamA ApavAmAM AvI che. baMdikhAnAnA jIvatA-jAgatA paheragIra tarIka koSa, mAna, mAyA ane lebha Adi kaSAye kAma karI rahyA che. jIvarUpI badivAnane eja pALIA saMsAramAM mamata rIte pakaDI rAkhe che. ziSya krodha, mAna, mAyA, leba vigere zI rIte jIvane pakaDI rAkhe che? sUri-koi eka dAvAnaLa sarakhe paNa gaNAya che. For Private And Personal Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir :39 viveka vizvAsa. krodhathI mANusa potAne tA hAni kare che ja paraMtu tenI sAthe bIjAne paNa hAnI upajAvatA jAya che. jevI rIte eka gharamAM lAgelI Aga vakhatasara kAbumAM na Ave teA bIjA gharane-trIjA gharane ane e rIte dhIme dhIme aneka dharAne saLagAvatI vyApI jAya tevI rIte krodha kaSAya paNa pAtAnA AtmAnI zubha sa'5ttine ba LatA thakA AsapAsanA manuSyAne paNa nukazAna karatA jAya che. krodhAvezamAM manuSya potAnu hita vicArI zakatA nathI, tethI tenA saMsAra vRddhi pAme che arthAta adikhAnAnI muddata lakhAtI jAya che. vivekI purUSAe krodhana durgAtInu eka mahA kAraNu mAnIne te thakI bacavAnA prayatna karavA joie. caDakAzika nAganI pUrva bhavanI kahANI krodhanuM bhayaMkara pirazuAma rajI kare che te vicAravu, abhimAnanA paNa aneka prakAra jovAmAM Ave che, kAine mULanuM, kAine jAtinu, kAIne potAnI tapasyAnu teA kAine rUpanuM, baLanuM, lAbhanuM, zAstrajJAnanu ke lakSmInu paNa abhimAna che. AvA abhimAnathI manuSya kulAi jAya che ane jagatane- jagatanA prANIone tRNuvat gaNI kaDADe che. abhimAnane lIdhe ja rAvaNanI la'kAnA nAza thayo ema keTalAka mAnasazAstra vettAo kahe che. A kSaNabhaMgura saMsAra ke jyAM manuSyanAM mULa 1---jAti-maLa-dravyU vigere cirakAla rahevAnAM nathI, jenA viyeAga eka kALe anivArya che, tenuM abhimAna, mUkho sinAya bhAgyeja kAine zAbhA Ape ! je vastu ApaNI peAtAnI D For Private And Personal Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. nathI tenuM abhimAna ApaNe zI rIte rAkhI zakIe ? A tmAnI samRddhinuM-sattAnuM abhimAna rAkhI e samRddhinA bhaMDAre khullAM rAkhyAM hoya te ApaNane pitAne temaja jagane paNa lAbha thAya ! paraMtu ethI ulaTuM upara kahI tevI kSaNika vastuonuM abhimAna karavAthI teja vastuo parabhavamAM halakA rUpe prApta thAya che. arthAta kULanA abhimAnI paraba vamAM halakuM kULa ane rUpanA abhimAnIo parabhavamAM dhRNApAtra thavAya evuM rUpa pAme che e rIte abhimAnI chanI saMsAra jamaNA vadhatI jAya che. mAyA-kapaTa e daubhAgyane utpanna karanAruM, durgatIe pahoMcADanAruM tathA purUSane strIne janma ApanAruM hAi vivekI purUSoe mAyA-kapaTane sarvathA tyAga karavo joIe. zrI mallInAtha bhagavAne pitAnA pUrva bhavamAM tapasyAnA saMbaMdhamAM mAyAkapaTanuM sevana karyuM tethI temane strI veda prApta thayuM! mAyAvI ke kapaTI strI-purUSa A vizvamAM keInA prItipAtra thaI zaktA nathI, eTaluM ja nahIM paNa parabhavamAM tenA viSamaya phaLe temane cAkhavAM paDe che. sapheda vastra kAjaLamAM boLavAthI jema malIna thAya che tathA AchaNathI dudha jema bagaDI jAya che tema strI-purUSanAM saMkhyAbaMdha guNo eka mAtra lebhanA durguNathI malIna thaI jAya che. kupaNa purUSa ke strInuM mahe jevuM e paNa saMsAramAM eka apazukana gaNAya che. pudgala upara leba rAkhavA karatAM je For Private And Personal Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. Atmika siddhi prApta karavA tarapha te lebha rAkhavAmAM Ave to manuSya jAtinuM keTaluM badhuM kalyANa thAya ? je mANasa uparanA cAra kaSA upara vijaya prApta karI pitAnI idri upara saMyama rAkhatA zIkhe tene zUravIratA, gaMbhIratA, udAratA, zubha thAna, adhyayana ane tapasyAnI prApti thayA vinA rahe nahIM. ziSya-pApanAM pariNAma tathA kAraNe samajAyAM. te ja rIte puNyanAM pariNAma ane kAraNe jANyAM hoya te puNyAcaraNa sarala thAya ema huM mAnuM chuM. te kRpA karIne puNyanA viSayamAM jarA vizeSa samajaNa Apaze ? - sari-puNyanAM zubha pariNAme eTalA badhA vividha prakAranA hoya che ke tene saMpUrNa khyAla Apavo azakya che. puNya kiMvA dharmathIja jagatamAM prazaMsA karavA cogya kULa, uttama jAti, mane hara rUpa tathA Azcarya janaka sibhAgya prApta thAya che. puNyathIja manuSyane nIrogI pazuM, lAMbu AyuSya, bhegethavA gya dhana tathA jJAna prApta thAya che. vadhAre zuM kahuM dharmathI ja A vizvamAM meghanI vRSTi thAya che, puNyathI ja sarva vizuddhi jaLavAI rahe che, dharmathI ja samudra pitAnI mayAdAne kaI kALe paNa cheDatA nathI, A jagatamAM jeTaluM suMdara-aneharasukhakara tathA kalyANakara che e badhe puNyane ja pratApa samaja. dharmanA prabhAvathI ja pRthvI rasAtaLa jatI bacI jAya che, dharmathI ja manuSya cAra purUSArthonI siddhi karI zake che. For Private And Personal Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda. svarga, mekSa vigere bIjI je kaI managamatI cIja chavane maLe che te sarva dharmanA prabhAvathI ja hoya che. puNyane prabhAva AthI vadhu asarakAraka zabdomAM varNavavAne huM azakta chuM. ziSya-Apa je dharmane Ave anahada prabhAva varNa ve che tene pratyakSa purA A jagatamAM kema dazyamAna nahIM thatuM hoya? sari-jagatamAM jayavata dharma, parAka, deva ane tatva e cAre che ja, emAM bIlakula zaMkA karavA jevuM nathI. paNa manuSyamAM pitAnAmAM je satva joIe te kyAM che? zastra-asa badhA vartamAna heya paNa laDanAramAM-pitAnAmAM ja je satva-mAla na hoya te pachI sAyane bicArAM ekalAM zuM karI zake? dharmane prabhAva draSTigocara thAya che te leSa dharmane nahi, paraMtu manuSyane ja lekhAve joIe. ziSya-manuSyane deSa zI rIte? sari-je manuSya pitAnA mAThA adhyavasAyane laIne pitAnI indriyone saMyamamAM na rAkhe, cittavRttine jyAM tyAM bhaTakavA de, saMsAranA pagalika bhegepabhegamAMthI kSaNamAtrane paNa avakAza na meLavI zake ane eTaluM to ema kahe ke "dharmanuM kaMI pariNAma na AvyuM-dharmano prabhAva kaMI pratyakSa na thayo te te eka prakArane mithyAlApa nahIM te bIjuM zuM kahevAya? je eka mANasa pitAnA manane ja kAbumAM na rAkhI zake ane chatAM deva-devatAone vaza karavAnI sAdhanAo kAra For Private And Personal Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. te te zI rIte phaLIbhUta thAya? jyAM sudhI ApaNe ApaNI pitAnI mane vRttione aMtarmukhI na karI zakIe tyAM sudhI dharmane ke kevaLInA vacanane vAMka kADha e pitAnI halakAI batAvavA jevuM che. kahyuM paNa che ke "kugurU, kukiyA, pUrvabhavanA aMtarAya tathA kALadeSane lIdhe kevaLInAM vacana pramANe phaLa na Ape te temAM kevaLInA vacanane ze deza?" manuSya mA pitAnuM AtmavIrya prakaTAvavuM joIe. saMpUrNa zraddhApUrvaka sadagurUnuM zaraNa laI suviDita kiyAo dvArA dharmanuM pAlana karavuM joIe. je eTaluM thAya te dharmane prabhAva pratyakSa thayA vinA rahe nahIM. mAThA adhyavasAyane lIdhe samipa AvelI siddhio paNa cAlI jAya che, te pachI je siddhione patte paNa nathI ane kaNa jANe te keTalIye dUra haze tevI siddhio kevaLa vAta ane daMbhathI prApta karavAnI abhilASA rAkhavI e nirarthaka che. dharma pratye Adarabuddhi udbhavavI joIe. jema Adara na karanAra mANasa pAse kaI jatuM nathI tema dharma pratye anAdara rAkhanAra mANasa pAse dharmaprabhAva ke Rddhisiddhi paNa jaI zakatI nathI. je leke pitAnA manamAM ema mAnI beThA che ke "amane A bhavamAM suMdara zarIra, mane rama bhAryA, tathA rAjakRpA vigere anAyAse prApta thaI cUkyAM che, te pachI amane have dharma karavAnI zI jarUra che?" teo saMsAranA yathArtha svarUpane nahIM samajI zakavAne lIdhe ja ema bake che. A nazvara saMsAramAM For Private And Personal Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, 38 koInuM zarIra ke rUpa, dhana-dhAnya ke kuTuMba-parivAra ajaraamara rahI zakyAM che? je vastumAM kSaNe kSaNe parivartana thayA kare che tenI upara Asakti rAkhI besI rahevuM e mAnavajIvana rUpI ratnane kAcanI mAphaka pheMkI devA barAbara che. rAjAnI kRpA, dhana, prIti, deha, durjana ane AyuSya eTalI vastu ene vighaTatAM vAra lAgatI nathI. chatAM jeo saMsAranA pagalika vyAhamAM phasAI, pApa-puNyamAM rahela pratyakSa bheda, joI ke vicArI zakatA nathI, sadgurUne upadeza sAMbhaLI te pramANe vastI zaktA nathI temanI sthiti kharekhara zocanIyadayAjanaka che. sutelA mANase jevI rIte phegaTamAM ja rAtrI vItAvI de che tevI rIte dharmAcaraNa vinAnI-pramAdI jIMdagI gujAranAra pitAnA manuSyatvane phagaTa ja gumAvI de che. mAre kathitAzaya mAtra eTale ja che ke harakoI prakAre dharmAcaraNa karavuM, dharmanuM tattva samajavuM ane jIvanane dharmamaya banAvavuM. eTaluM karazo to pachI dharmane prabhAva anubhavavAne tamAre dUra nahIM javuM paDe. dharma pate ja tamane tene pitAno prabhAva batAvaze. ziSya-Apa je dharmanI ATalI prazaMsA kare che, tenuM kaMI svarUpa ke prakAra varNavaze? sUri-te dharmane dAna, zILa, tapasyA ane bhAvanA ema cAra prakAra che, ane tethI krame krame mukti paNa prApta karI. zakAya che. dAna zIla, tapa ane bhAva vinA dharma kevA prakArano For Private And Personal Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. hoya tenI kalpanA thaI zakatI nathI. jeo e cAra vastuonuM yathAyogya svarUpa vicArI zaktA nathI temane dharmanI vAte karavAne paNa adhikAra maLI zakatuM nathI. mAre amuka dharma zreSTha che" ema ghaNA mANase vAtavAtamAM kahyA kare che ane vastutaH pitAnA dharma saMpradAyanuM sane jUnAdhika pramANamAM abhimAna hoya e svAbhAvika che. eka sthaLe zreSTha dharmanuM svarUpa samajAvatAM spaSTapaNe kahevAmAM AvyuM che ke -"tapasyA, kSamA, mRdutA, ArjavatA, satya, pavitratA, aparigraha, dayA, brahmacarya ane dAna e dasa vastuo jemAM hoya te dharma zreSTha gaNAya che." dharma parIkSAmAM A vAta yAda rAkhavI joIe, temaja ukta dasa vAtomAMthI kaI vAtanuM pAlana ApaNAthI thAya che tene AtmasAkSIe vicAra karIne ja pitAnI dhArmikatAnI baDAI hAMkavI joIe. keTalAka mANase tapa, kSamA, dayA, satyane nAme moTuM AmaLA jevuM mIMDu mukAvatA hoya; chatAM parama dhArmika purUmAM khapavAne daMbha karyA vinA rahetA nathI. sAcA dhAmikanI ane dharmanI paNa kase TI ukta kathana uparathI saheje karI zakAya che. ziSya--dharmo bahArathI jotAM te badhA eka sarakhA ja lAge che! sUri-gAyanuM dUdha ane AkaDAnuM dUdha hArathI jotAM to eka sarakhuM ja svaccha ane zubhra jaNAya che, paraMtu teTalA ja uparathI te bannemAM eka ja prakAranA guNa che ema ka buddhi, For Private And Personal Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 383 mAna kahI zake? bAhA dekhAva uparathI kaI vastune nirNaya kara e haMmezA nibrAnta nathI hotuM. sAgaramAMnuM jaLa uparathI jotAM sarva sthaLe ekasarakhuM uMDuM hoya evo bhAsa thAya; paraMtu DAho mANasa ema vinA vicAre mAnI letuM nathI. tevI ja rIte bahArathI jotAM sarva dharmo samAna lAgatA hoya tethI karIne sarva dharmamAM dayA, kSamA, mRdutA, satya, brahAcarya vigerenuM svarUpa eka ja prakAre varNavAmAM AvyuM haze ema mAnI levAnuM nathI. zuddha pariNAmavALe mANasa dAna-zIlatapa-bhAvanA tAratamya uparathI dharmanI kasoTI karI samyaga jJAna, darzana ane cAritranuM pAlana kare to tevA narapuMgavane mukitarUpI sI baLAtkAre paNa AliMgana kare emAM zaka nathI. arthAta e purUSasiMha saheje ziva vadhune vare. ziSya-dAna, zIla, tapa tathA bhAvanAnuM svarUpa jarA vistArathI samajAvazo? suredAnanA cAra prakAra che. (1) jJAnadAna, (2) abhayadAna, (3) dhapakaraNa dAna-athAt vastra, pAtra pramukha vastuonuM dAna ane (4) anukaMpAdAna. jJAnadAna satkRSTa che. jJAnane pracAra karavo, satyAsatya samajI zake evA prakAranI vivAvRddhi karavI e jJAnadAna gaNAya che. jJAna vinAne nara pazava manAya che. ApaNuM svadharmabaMdhuo tathA mAnava badhue.na jJAna prApta thAya evI vyavasthA karavI e jJAnadAnane uttama prakAra che. jIvane mRgunA pajAmAMthI mukta kare e For Private And Personal Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 384 viveka vilAsa. abhayadAna che. zatrune paNa tenA duzamanethI abhaya ApavuM e jema kSatrIne dharma che, tevI ja rIte prANImAtrane pitAnA Atmavat lekhI temanuM rakSaNa karavuM e dvitIya dAnane eka prakAra manAya che. dhapakaraNa dAnamAM vastradAna tathA pAtradAnane samAveza thaI jAya che. je tyAgI jJAnI ane saMyamI purUSane vastra ke pAtra vigerenI AvazyaktA hoya temane te mAna ane bhakti pUrvaka arpaNa karavA e A tRtIya dAnane mukhya kta che. zuM anukaMpA dAna--kaI prANIne bhUkha-tarasa ke parizramathI rIbAtuM jemAM tene AhAra, pANe ke Azraya ApI gAtA upajAvavI e A caturtha prakArano mULa uddeza che. dhamI puruSe A cAre dAnanA svarUpa vicArI yaMgya prasaMge tenuM pAlana karavA cakatA nathI. eka vAta khAsa yAda rAkhavAnI che kekevaLa dAna karavAthI ja dharmanI prApti thAya ema mAnI levAnuM nathI. dAnazIlatAnI pAchaLa dharmabuddhi joIe, zubha bhAvanA joIe, bhUta dayA . keTalAka loko potAnI prasiddhine khAtara maheTA moTA dAne kare che; paNa tevA kIrtidAnanI vivekI parU bahu prazaMsA karatA nathI. kItinI khAtara dAna karavuM e eka prakAranuM vyasana gaNAya che. vyasanamAM lAMbe viveka ke sAhadayatA nathI hotI ane tethI dAna denAranI A tmika pragatimAM tevuM dAna sahAyaka thaI zakatuM nathI. dAna ApatI veLA pAtra pAtrane paNa vidyA karavAno che. kupAtre dAna ApavuM te paNa kalyANakArI nathI. kAraNa ke sapane For Private And Personal Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 385 dUdha pAvAthI viSa sivAya anya kai vastunI vRddhi thai zake ? je dAna kapaTathI, ahu kArathI zaramathI ke upakAranA badale vALavAne arthe devAya te paNa laMgabhaga vyartha ja jAya che. meM kahyuM tema evA dAnamAM kAM te kIrttinI lAlasA athavA vyApArI lAbhanI vRtti rahelI hAya che. dAna tA vizuddha ata:karaNa pUrvaka, koi paNa prakAranA badalAnI icchA vinA ane dharma buddhithI ja thavu joie, have zIlanA viSaya laIe, je purUSa hRdayamAM vairAgyabhAva ANI strIne eka zRMkhalArUpa gaNe ane viSaya--kriDAne viSavat mAne te mhoTA vivekI gaNAya che. zIla vRttapALavAnI jIjJAsAvALAoe parama vivekanA cakSu ughADI strI- purUSanI yathArtha racanA vicArI brahmacaryanuM pAlana karavAne udyamazIla thavu joie. tyAgI ane saMyamI munivaro AjIvana e vRttanuM pAlana kare che. temanI vAta eka bAjue rahevA daIe te paNa A lAkamAM tathA paralAkamAM sukhI thavA icchatA gRhastha mAtra ucita evuM zIla vRtta pALavu ja joie. ziSya-gRhasthA zI rIte zIla vRtta pALI zake ? sUri----je purUSa potAnI-svasrImAM saMtASa mAnI tiryaMcanI, devatAnI ane bhuvanapatinI strIonA tathA manuSyamAM parastrInA tyAga kare te gRhasthAcita zIlavRtta kahevAya. buddhivAna ane sadAcAra parAyaNa strI-purUSAe Avu zIla vRtta 25 For Private And Personal . Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir * .. 86 viveka vilAsa avazyameva pALavuM joIe. je pramAdane lIdhe kaI samaye kacita strInAM mehaka aMgepage upara draSTi jAya ane vRtti subdha thAya te te prasaMge manuSyanA zarIramAM rahelI maLa-mUtra vigere ghaNA janaka vastuone ciMtavI te upara vairAgya ANa. je vastu bahArathI suMdara ane manamehaka jaNAya che te vastuta: kevA dudhI padArthothI paripUrNa che enuM dhyAna karI viSayavAsanAne rekI sakhavI eja vivedI purUnuM pradhAna kartavya che. zaherane je gAmaDIyAoe kadApina joyuM hoyateloke pitAnA zuddha gAmaDAnI ja prazaMsA kare, tevI rIte jeo AtmAnA paramAnaMdane anubhava levAne cheka niSphaLa nivaDelA hoya che teo ja viSaya vanamAM sukhanI kalpanA karI pitAnA Atma sAmarthyane gumAvI de che. vastuta: jJAna darzana ane cAritryane je AnaMda che tenI pAse viSayane AnaMda te eka bindu mAtra paNa nathI. paramAnaMdamAM magna rahenAra saMcamI purUSane viSaya-vAsanA raMjADI zaktI nathI, kAraNa ke teo eka evA adbhuta AnaMdasAgaramAM snAna karatA hoya che ke temane viSaya-vAsanAnA gaMdA pANImAM paDavAnuM rUce ja nahIM. gRhastha purUSa ane strIoe yazAkrame svadArA ane svapatimAM saMtoSa mAnI gRhasthacita zIla pALavAne dareka prayatna kare jaIe. zIlanA mahAmyanA aneka apUrva praNA zAstramAM maLI Ave che. zIla vRtta zaLInuM siMhAsana banAvI zake che e vAta te tame sAMbhaLI ja haze. A vRta sAdhu-munione jeTaluM upayogI che teTaluM ja gRhasthane paNa che. For Private And Personal Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ziSya cana karaze ? www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. 387 tapanA prakAra tathA svarUpa viSe kaMI vive suritayanA ekadara khAra prakAra varNavavAmAM AvyA che. prathama cha prakAra mAhI tapanA ane bAkInA cha aMtaraga tapanA. bAhya tapamAM (1) rasatyAga (2) kAyakleza (3) uThyA darI-pramANa karatAM ochA AhAra (4) upavAsa (5) aMgA pAMga sa kAcIne besavuM te ane (6) vRttisakSepa ityAdi tAnA samAveza thAya che. ataraMga tapamAM ... (1) prAyazcita (2) zubha dhyAna (3) svAdhyAya (4) vinaya (5) vaiyAvacca ane (6) kAusagga e cha khAkhatA AvI jAya che. kharA tapasvI sA prathama potAnAM mananAM pariNAmAne zuddha karI, sarva iddhine samAdhimAM rAkhI, sarva prakAranA A bha-samAraMbhAne tyAga karI du:khanA samudAyane TALavAne arthe tapasyA kare che. je alpa buddhivALA mANusa jagatamAM pUjanika thavAne mATe koi eka sAMsArika lAbha artha ke khAlI prasiddhine arthe tapasyA karI zarIrane sUkave che te tapasyAnuM kharU phaLa meLavI zakatA nathI. viveka vagara tapasyA karavAthI mAtra zarIrane tApa upaje che eTaluM ja. bAkI evA ajJAna kaSTothI bahu phaLa prApta thatuM nathI. tapasyA jJAna, viveka ane pavitra uddezanI siddhi arthe ja thavI joIe. ziSya-bhAvanA eTale zu? te keTalAM prakAranI che? sarisatya ane hitakara draDha vicAra ke je jIvana For Private And Personal Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. upara cirasthAyI asara kare tene bhAvanA kahevAmAM Ave che. manuSya vairAgya vega pALI zake eTalA mATe bAra bhAvanAo, rUpI bhUmikA zAstrakAre nakakI karI che. (1) anitya bhAvanA (2) azaraNa bhAvanA (3) saMsAra bhAvanA (4) ekatva bhAvanA (5) anyatva bhAvanA (6) azucI bhAvanA (7 ke Azrava bhAvane (8) saMvara bhAvanA (9) nirjarA bhAvanA, (10) loka bhAvanA (11) bedhidurlabha bhAvanA ane (12) dharma bhAvanA. A bhAvanAonI sAthe je zAstrokta kriyAo karavAmAM Ave te mokSa prAptimAM te agatyano bhAga bhajave AMdhaLA ane pAMgaLAnA meLApathI jema eka bIjA parasparane paramApayegI thaI paDe tevI rIte kriyAnI sAthe jJAnajanya bhAva nAo paNa parasparane sahAyaka thaI paDe e nirvivAda che. pahelI anitya bhAvanA dvArA A jagatanI anityatAne vicAra karavAnuM che. A zarIra, yuvAvasthA, dhana delata ane e sivAya saghaLA prakAranA sukha saMjoga anitya che ema mAnI saMsAra uparane meha dUra karavA prayatna kare. bIjI azaraNa bhAvanA dvArA, A jagatanA padArtho ke sagA saMbaMdhIo paNa aMte kaMija kAma AvatA nathI ema ciMtA vavAnuM che. iMdra tathA cakravattI vigere paNa kALa maryAdA purI thaye maraNa pAme che, temane eka ghaDI paNa kaI bacAvI rAkhI zakatuM nathI. to pachI anya sAmAnya nara nArIonI te vAtaja zuM pUchavI? jagatamAM maraNa samaye kaI koIne zaraNa ApI For Private And Personal Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda, 386 zakatuM nathI. saune pitAnI AyuSyanI mudata purI karIne cAlI nIkaLavuM paDe che. AvI bhAvanA bhAvI AtmAne sthaLa baMdhanothI alaga karatA javuM ane sAthe sAthe sUkSma zakitaonI khIlavaTa karavI e A bhAvanAne hetu che. trIjI saMsAra bhAva nA che. e bhAvanA dvArA saMsAranI asAratA vicAravAnI che. ne A rIte ke jIva saMsAra rUpa nATakamAM nATakIyAnI piDe karmanA ge uttama, madhyama tathA adhama evA nAnAvidha veSa dhAraNa kare che, vastuta: te tenI mULa ane cirasthAyI sthiti nathI. Ama vicArI vairAgyavAna thavuM e A bhAvanAne upadeza che. saMsAra bhAvanA vaDe rAga-dveSane tyAga karatA zIkhavuM joIe. saMsAra dukhamaya che, parivartana zIla che ane janma maraNanA cakamAM pharatAM kharI rIte leza mAtra sukha nathI evI draDha mAnyatA rAkhavI. cothI ekatva bhAvanA dvArA AtmAnuM ekAkIpaNuM ciMtavavAnuM che. jIva ekale janma le che, marANa paNa ekale ja pAme che ane sukha-du:kha paNa te eLe ja bhagave che, bIjo koI paNa tenA janma-maraNa ane sukha-duHkhAdimAM bhAga paDAvI zakatuM nathI. pAMcamI anyatvabhAvanA dvArA samajavAnuM ke jevI rIte AtmA ekalAja kartA ane bhetA che tevI rIte sarva vastuothI arthAt deha, dhana, bAMdhava, mitra vigerethI taddana nyAre che. deha, bAMdhava ke dhananI caDhatI paDatImAM AtmAe rAga-dveSa na mAnave joIe, chaThThI azucI bhAvanA manuSyane tenA dehanuM yathArtha svarUpa samajavAmAM madada For Private And Personal Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 30 viveka vilAsa. kare che. je deha upara ATalo badho meha rAkhavAmAM Ave che. je dehanI khAtara nhAnAM-maheTAM pApa karmo karavAmAM Ave che, te deha kevA apavitra padArthothI bhareluM che tenuM azucI bhAvanA dvArA manuSyane jJAna thavuM joIe. rasa, lohI, mAMsa, meda, hADakAM, majA ane vIrya e sAta dhAtuothI baneluM ane nava dvArathI vIMTaLAyeluM evuM zarIra pavitra kyAMthI hoI zake ane evA apavitra deha upara bahu meha rAkhavo e sujJa purUSane kema chAje? have AtmA kevI rIte nirmaLa ane pragatizIla bane e savAla ubhuM thAya che. AtmA zuM che te samajAyA pachI ane deha tathA saMsAranuM svarUpa vicAryA pachI AtmAne karma rUpI je mela lAge hoya te dUra karavA ujamALa thavuM joIe. karmo kevI rIte AtmAne lAge che ane zI rIte temane aTakA vavA temaja vikherI nAkhavA e vidhinuM sUcana Azrava, saMvara tathA nirjarA bhAvanAmAM thAya che. mithyAtva, aviratI, kaSAya, viSaya, pramAda tathA Artandra dhyAna Adi je thI AtmA ne karma vaLage che te tenuM jJAna meLavavuM ane bhAvane ke e doSa mArAmAMthI dUra thavA ja joIe. A bhAvanA Azrava bhAvanAnA nAmathI oLakhAya che. navAM karma AtmAne vaLage nahIM teTalA mATe karma vaLage tevA dene niSedha kare arthAta samyaga jJAnanA zastra vaDe mithyAtvane haThAvavuM, viratI dvArA aviratIne repa kare, kSamA vaDe kaudhane parAjaya kare ItyAdi vidhine saMvara bhAva For Private And Personal Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir kA sUriziSya saMvAda, nAmAM samAveza thAya che. je purUSe A bhAvanAnuM avalaMbana grahI saMvara dvArA navAM karmonI utpattine rokI zake che teo kharekhara dhanya che. zAstramAM ema spaSTa paNe kahevAmAM AvyuM che ke "navA karmanI utpattine aTakAvanAra saMvarane haM na skAra karuM chuM, kAraNa ke saMvara samatA ra javA zubhAzubha karmone teDI nAkhe che. jI -1nA kamene khapAvavAnuM kArya navamI nija bhAvanA vaDe bajAvavAnuM rahe che. mahAtmA purUSo sArA saMyamathI ane niSkAma tapasyA rUpa agnithI saMsAra vadhAranArAM karmone bALIne bhasmIbhUta karI de che. A vAta lakSamAM rAkhI AtmAne karmathI mukta karavAnI bhAvanA rAkhavI te nirja. rA bhAvanA gaNAya. lekane vistAra kevo che, keTalo che ane kevI kevI addhivALA che temAM rahelA che, kevI karaNI dvArA teo addhine prApta thayelA che ane uccatama trAddhi prApta karanAra siddha bhagavAna kayAM virAjI rahyA che, tenuM ciMtana A dazamI lekabhAvanA dvArA karavAnuM che. zAstra-graMthomAM lokanuM svarUpa A pramANe varNavAmAM AvyuM che:-"sIdhe sarAvaLa nIce ane uo sarAvaLa upara rAkhyo hoya te te zarAla saMpuTa kahevAya. te zarAla saMpuTanI nIce eka udde sarAvale rAkhe heAya tevA AkAramAM raheluM A jagata utpatti, sthiti ane laya pAmanArA jIva, aMjIva pramukha dravyathI paripUrNa bhareluM che ema sAdhake ciMtavavAnuM che." satyajJAna durlabha che mATe sarvasa bhagavAne prarUpelAM siddhAMta upara zraddhA rAkhavI, sane sat tarIke ane ane asat tarIke oLakhavuM tathA temAM pAraMga For Private And Personal Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 32 viveka vilAsa. gata thavu e bhAvanAne " Adhi durlabha " evu nAma ApavAmAM AvyuM che. kAika Asanna siddha jIvaja paripUrNa iMdriyAvALe manuSya bhava pAmI zruta, gurU vigere sAmagrIonA cAga meLavI Aga karI medha pAme che. Adhi durlabha bhAvanA vaDe tattva nizcaya ane samyag zraddhA N kramazaH AgaLa vadhavuM eja A bhAvanAnA uddeza che. chellI bhAvanA dharma bhAvanA che. kevaLajJAnI tIthaMkara prabhue jaganA hitArthe lAkone je jJAna ApyuM che ane zreSTha dharmAMnu je svarUpa samajAvyu che te upara saMpUrNa zraddhA rAkhI deza viratI tathA sarva viratI rUpa upadezAyelA dharmanu pAlana karavuM e ApaNuM karttavya che. A chellI bhAvanAnA ciMtanathI temaja anusaraNathI AtmA potAnuM zreya sAdhI zake che. bhAvanA vinAnI kriyA jevI joie tevI safaLa thatI nathI. guNasthAnakanI zreNIe caDavA mATe paNa AvI bhAvanAonI AvazyaktA svIkAravAmAM Ave che. huM prathama AMdhaLA ane pAMgaLAnA hRSTAMtathI sUcavI gayo chuM ke kriyA ane bhAvanAne eka bIjA sAthe ghaNA gADha sabaMdha rahelA che. thADI kriyA paNa jo upacu kta bhAvanAnI madada pUrvaka karavAmAM Ave te te AtmAne bahu zreyaskara thai paDe che. bhavya jIvAe zubha dhyAna pUrvaka upara kahI tevI Ara bhAvanAA bhAvavI. kAraNa ke te bhAvanA jIvane saMsAra nAza karavAmAM amAgha zastranu kArya khajAve che. For Private And Personal Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir suri ziSya saMvAda, ? (13) ziSya---ApaNe vArtAlApa samAptine pAme te pahelAM tatvanA saMbaMdhamAM kaMIka jANavAnuM maLe evI hArI namra prArthanA che. sUri-tamArI A tatvajJAsA sAMbhaLI mane kharekhara atyAnaMda thAya che. atyAra sudhI meM tamArI yAcanAne mAna ApI keTalAka vyavahAranA tathA paramArthane viSaya carcA che; paraMtu tatva saMbaMdhI vAta karavAne je joIe te prasaMga maLyo nathI. kharuM che ke pUrvabhavanA zubhasaMskArathI athavA sadagurUnA prAsAdathI ja koI zuddha manavALA jIvane tatva jANavAnI-samajavAnI jIjJAsA thAya che. pAMjarA upara mahAI rahelA pAmara manuSya pAMjarAne ja yatnathI sAcavyA kare che paNa temAM rahelA haMsa rUpajIvanuM zuM thAya che tenI teo bahu paravA rAkhatA nathI. pAMjarAnuM rakSaNa karavuM e jJAna alabatta jarUranuM che, paNa tenA karatAM e adhika jarUranuM to jIvanuM kalyANa kema thAya te ciMtavavAnuM che. tamane Aje jIva tatva samajavAnI IcchA udbhavI e tamArUM sadbhAgya sUcavI Ape che. jagatamAM evA ghaNA paMDita maLI Avaze ke je vividha kaLAo ane prapaMconA saMbaMdhamAM asAdhAraNuM jJAna dharAvatA hiya; paraMtu jyAM sudhI adhyAtma vidyAnuM jJAna na thAya tyAM sudhI bIjI kaI paNa kaLA ke zAstra jIvanuM zreya karI zakatuM nathI. jevI rIte ajJAna lekene saMsAra pAtra-vAsaNa vigere sAdhanothI For Private And Personal Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 34 viveka vizvAsa. nitya vadhatA jAya che tevI rIte paMDita gaNAtA lekAnA sa MsAra pazu adhyAtma jJAna vagaranA bIjA ghaNA nakAmA zAothI vadhatA jAya che. ghaNA vidvAnA vividha prakAranAM pustakA lakhI jagadgu kalyANu karIe chIe ' evI mithyA baDAi hAMke che; paraMtu huM pUchuM ke AgALa sarakhA ghaNA graMthA racavAthI zuM lAbha thavAnA hatA ? kharA paDiMta ane mumukSue te zarIranI aMdara rahelA divya jyotirUpa heATA jIva tatvano vicAra karavA eja temane mATe zANAspada che. ziSya---paDita temaja jJAnI purUSone te tattvajIjJAsA avazyameva thavI joie, chatAM ghaNe bhAge tema anatu jovAmAM nathI AvatuM enu zu kAraNa haze ? sari---vAtA sAMbhaLavI ane zAstrIya carcA karavI e ghaNuM saheluM che, paNa ghaNA junA kALanA malina saMskAro temaja junA abhyAsathI mukta thavu e saraLa viSaya nathI. bhalabhalA jJAnI ane sujJa gaNAtA manuSyeA paNa AvI tattvanI bAbatamAM tA bALaka jevA ja jovAmAM Ave che. "huM sukhI chuM, athavA du:khI chuM, huMgArA chuM... athavA kALA chuM, huM majabuta chuM athavA namaLeA chuM, huM DhIMgA chuM athavA lAMbA chuM, huM yuvAna chuM athavA vRddha chu " evA vikA kivA adhyavasAyAthI kAi viralA nara ja mukta thai zake che. evA adhyavasAyA eTalA badhA lAMbA kALathI ApaNAmAM ghara karIne rahelA che ke sakhta prayatna ane satata parizIlana sivAya te DhASAthI nivRtta na thai zakAya. * For Private And Personal Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ari ziSya saMvAda. 395 keTalAka mANaso A jagatamAM evA paNa jovAmAM Ave che ke jemaNe "tatvanA abhyAsanI pAchaLa kaIka parizrama karyo hoya, paraMtu eTaluM chatAM ye je temanAmAM jAti ane pAkhaMDanA vicAre rahI gayA hoya te samajavuM ke temane zrama niSphaLa ja gaye che. evA manuSya tatva kadAca sAMbhaLyuM hoya te te vArtA rUpe sAMbhaLyuM hoya, paNa paramArthathI te tatvanI vAtane nirdhAra naDuM ja karyo hoya evI khAtrI maLI zake che. tatvanI vAta kayAM sudhI barAbara samajavAmAM AvI che ane te keTale aMze pariNamI che tene tela kevaLa eka jIvAta uparathI karI zakAya. jayAM sudhA pitAnuM ane pArakuM e bheda rahyo hoya tyAM sudhI tatvanI vAta lezamAtra paNa samajavAmAM nathI AvI ema samajI levuM. jyAM sudhI nagaramAM ane gAmaDAmAM taphAvata dekhAya tyAM sudhI tattvanI vAta nathI pariNamI ema mAnI levuM. tatva samajavuM ane pacAvavuM e mahAbhAge purUthI ja banI zake che. tevA purUSanuM kuTuMba paNa tevuM ja mahAbhAga hoya che. tatva vicArakenuM kuTuMba kevuM hoya te viSe kahevAmAM AvyuM che ke evA purUne pitA dharma, mAtA kSamA, bhAryA dayA, ane putra saguNa hoya che. e sivAya bIjuM sarva temane bhrama rUpa ja lAge che. ziSya-gI purUSe ja tatvane samajI zake e A panA kathanane Azaya hoya ema jaNAya che. ga-sAdhanA viSe kaMI upadeza maLaze? For Private And Personal Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. sari--gIone ghara-bAra nathI hotA e te tame jANatA ja haze. pagarUpa majabuta pAyAvALuM, keDarUpa madhya bhAgavALuM, bhUjArUpa bhuMgaLavALuM, sAta dhAturUpa bhIMtavALuM ane navadvAravALuM evuM zarIra teja bhalA yogInuM ghara hoya che. chatAM samAdhine mATe eka khAsa sthAnanI AvazyaktA mAnavAmAM Ave che. satyarUe samAdhine arthe evuM sthAnaka zodhI kahADavuM ke je manehara, zAMta, ekAMtavALuM, pavitra, vizALa, sarala tathA samatA upajAvanAruM hAya. tethI viparIta prakAranuM gRha citta vRttine vikSita karI nAkhe che ane tethI mananI ekAgratAmAM vighakAra thAya che. sthAnanI egyatA karatAM paNa sAdhakanI gyatA viSe te bahuja sUkSma rIte vicAra karavAne che. jo keIne vega sAdhanAne ke dhyAnane eka sarakhe adhikAra maLI zakatuM nathI. ziSya-dhyAna karavAne adhikArI keNa hoI zake? sUri---jene jaTharAgni, di deSa, rasAdi dhAtu ane mala samAna heya, arthAta vaidyaka zAstramAM jenuM jeTaluM pramANa kahyuM che te teTalA ja pramANamAM hoya tathA jenAM Idriya ane mana suprasanna hoya te svastha purUSa ga-dhyAna karavAne adhikArI gaNAya che. A svasthatA uparAMta nIcenA guNe paNa teTalA je Avazyaka che e yAda rAkhavuM. je padmAsana vALIne besI zako hAya, Iddhine vaza rAkhavAmAM nipUNa hoya, koI vigere kaSAcine vaza na thatuM hoya, zIta-uSNu pramukha pariSahethI parAbhava pAmele na hoya, viSaya-bhega pratye verAgya bhAva dharAvanAra For Private And Personal Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 39 hAya, pitAnA deha upara paNa mUchana rAkhate heya, rAjA tathA raMkane sarakhI draSTithI joI zakta haya, pavananI mAphaka keI ThekANe pratibaMdha na rAkhanAre hoya, parvatanI peThe nizcaLa, caMdramAnI peTha jagatane AnaMda upajAvanAre, bALakanI peThe sarala svabhAvane, sarva kriyAomAM nilepa rahenAre, pitAne viSe pitAne jANanAro, jagatane Atmatulya jANanAre, ekSamArgane viSe Asakta thayelA tathA saMsArathI vairAgya pAmele hAyae buddhizALI purUSa dhyAnakriyA karavAne egya gaNAya che. ziSya-bhegIonA cittanI sthiti kevA prakAranI hoya? suri-kharA gIonuM citta sarvathA nirmaLa hoya che. evA yogI pUrvanA puNya bhege ja maLe che. eka sthaLe kahyuM che ke kulIna, paMDita tathA suzIla purUSe helAIthI jagamAM maLI Ave che, paraMtu tatvanA jANa ane vizuddha cittavALA gIo maLavA bahu durlabha che. keTalAke bahArathI te bahuja svaccha dekhAvAne prayatna kare che, paraMtu temanA aMtaHkaraNamAM utarIne joIe te tyAM-kAma-dha-mAna-mAyAdinA kIDAo uchaLI rahyA hoya che. tame ja kaho ke AvI uparanI svaccha tAthI jIvanuM kalyANa zI rIte thAya? lIbaLI jayAre pAke che tyAre temAM kaMika miSTatA Ave che. paNa adara tapAsIne joIe te jaNAya ke lIMboLInuM bIja te hajI jevuM ne tevuM ja kaDavuM rahI gayuM che. mahatvanI vAta to e che ke miSTatA ke svacchatA aMdarathI AvavI joIe. rogIonI cittavRtti bahArathI ane For Private And Personal Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 398 viveka vilAsa. aMdarathI samAna bhAvavALI hoya che. teo jyAre dhyAnAvasthAmAM tallIna thAya che tyAre temanA zuddha AtmA jagane lagabhaga ghelA jevuM ja nIhALe che; chatAM pRthvI e che ke temanAmAM samabhAva eTalA badhA gabhIra hoya che ke jagatanuM upahAsa karatA nathI. vacananI maryAdAnA paNa bhaMga thavA detA nathI. temanu koi AvIne apamAna kare tA paNa tee sAmAnya mANasanI mAphaka krodha ke verathI dhamadhamI uThatA nathI. jemanA manamAM vikA udabhavatA hAya teoja amuka vastune mAna ane amuka vastune apamAna gaNe; paraMtu jyAM vikalpane ja abhAva Aya tyAM mAna-apamAna AdinI kalpanA zI rIte saMbhave ? sAdhaka purUSone ema paNa nathI lAgatuM ke ahA hA ! A jagatamAM mArA keTalA badhA anuyAyIo che ? huM kevA bhAgyazALI chuM ! " tema evA paNa zeca nathI thatA ke--" arere ! A jagatamAM mAre joie teTalA anuyAyIo nathI! lAke keTalA kRtaghdhI che ! " matalaba ke sAdhako ane nirmala AtmAvALA ceAgIAne evI khAkhatamAM harSa-zoka thatA nathI. vicAra karo ke je mANasane jUdI jUdI rUcIvALA AtmAnI ane mananI sAthe sIdhI maitrI baMdhAi hAya tene ceTagamAM vinna upajAve evAM sthala iMdriyarUpI mitrAnI sAthe tuka karavAnI icchA ja zI rIte udbhave ? kriyA tA anucaro mAtra che ! rAjAnI sAthe jyAM sIdheA samadha cAlatA haiAya tyAM pALIyAone! ke rakSakanA bhAva keANa pUche ? 66 "" For Private And Personal Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 39 sUri ziSya saMvAda ziSya-gIo azakya bhegI temaja apeya pInArA ane agamya gAmI gaNAya che e zuM satya haze? sari-ekarIte e satya che. gIo nahIM khAI zakAya evI vastune khAnAra gaNAya che, te A rIte -kALa sarva vastunuM bhakSaNa karI jAya che, kALane paje vastu mAtrane jIrNa banAvI de che, kALanuM bhakSaNa keI karI zukatuM nathI paraMtu A jagatamAM gIo ja evA che ke je kALanuM paNa bhakSaNa karI jAya che, arthAt samAdhI avasthAmAM kALane prabhAvagIo upara cAlI zakatuM nathI. have nahIM pIvA cogya vastu pInAra kevI rIte gaNAya tene vicAra karIe. brahmAmRta rUpI kaLA A saMsAramAM kaI pI zakatuM nathI. rogIo te brahmAmRtanuM ghuMTaDA bharI bharIne pAna kare che eTalA mATe teo apeya pInArA gaNAya che. jyAM keIthI jaI zakAya nahI e sthAne yegIo pahoMcI jAya che. paramapada rUpa agamya sthAnake paNa rogIo pahoMcI zake che eTalA mATe temane agamyagAmI kahevAmAM Ave te te khoTuM nathI. rogIo kharA brahmacArI gaNAya che. AtmAnuM bIjuM nAma brahma che. brahmamAMja ramaNa karanAra tathA brahmanuM je manana-ciMtavana karanAra purUSa khare brahmacArI gaNAya. jeNe strIne ke viSaya saMgane tyAga karyo hoya, paraMtu Atma tatva ciMtanamAM rasa lete na hoya te te kharekhare brahmacArI na gaNAya. kAmagane varjanAre sAdhaka sthaLa brahmacArI kahevAya, bAkI brahmanA AnaMdamAM lIna rahenArane ja kharekharA brahma For Private And Personal Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 400 viveka vilAsa cArInuM nAma ghaTI zake. sthaLa brahmacarya te napuMsaka paNa pALI zake, paraMtu AtmadhyAna vinAnuM te brahmacarya eTaluM badhuM prazaMsanIya nathI. ziSya-trI-prada-karUNA tathA mAdhyastha Adi bhAva nAonuM svarUpa tathA bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA vacce bheda batAvaze? - sUri-chava karmanA vazathI aneka AkAra dhAraNa kare che, paNa karmathI chuTAyelA jIvane tema karavAnI jarUra paDatI nathI. eTalA mATe mukta jIvane "ekAkAra" kahevAmAM Ave che. A jagatamAM koI paNa jIva duHkhI na thAya, keI paNa jIva pApa na kare, saMpUrNa jagata mokSane AnaMda bhegave te sArUM evI je mati te maitrI bhAvanA kahevAya che. koI kALe koinI sAthe rAga-dveSa vigere karavAM nahIM, koIne rAga-dveSa karatAM joI khuza thavuM nahIM, jaganA prANImAtrane pitAnA mitravat lekhI temanA sukhamAM ApaNuM kharuM sukha che ema mAnavuM te maitrI bhAvanA kahevAya. doSa rahita AcaraNa karanAra ane dharmanA sarva svarUpane jANanAra evA purUnA guNa upara rAga te pramada bhAvanA kahevAya. saMte mahAtmAo ane popakArI purUnAM guNa joI e guNonuM pAna karavA ujamALa thavuM ane mana thakI e guNanI prazaMsA karavI e prabheda bhAvanAne upadeza che. DarI gayelA, regathI pIDAtA, dIna ane jIvananAM sAdhane jenI pAse khuTI gayAM hoya evAM prANIone joI For Private And Personal Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir asahAya ke bhAvanAthI temane suri ziSya saMvAda. 401 zakti anusAra temanI jarUrIAte purI pADavI, temane sukha upaje ema karavuM e karUNA bhAvanAnA nAmathI zAstramAM prasiddha che. A jagatamAM karUNa lAvavA egya prANuone kayAM teTe che ? jyAM jyAM kaI du:khI, asahAya ke trAsadAyaka avasthAmAM hoya tyAM tyAMthI temane uddhAra karavA prayatna kare e A karUNa bhavinAnA kArya pradeza che ema prasaMge pAta mAre kahI devuM joIe. mehAMdhatAne lIdhe dharmane dveSa karanArA, bIka rAkhyA vinA pApanA pradezamAM ghumanArA ane teija pitAnAM vakhANa karanArA evA lokene tiraskAra na karatAM temanA pratye upekSA karavI, temanA tarapha bahu dhyAna na ApavuM-e "mAdhyastha bhAvanA" kahevAya che. eka mANasa game te durgaNuM ke bhraSTa hoya te paNa tene tiraskAra na karatAM madhyastha vRttithI samajAvavA ane eTaluM chatAM na samaje te ApaNe ApaNuM AtmAne te keIpaNa kALe kaluSita na thavA de. keTalIka vAra evuM bane che ke eka durAcArI mANasane upadeza ApavA jatAM athavA sudhAravA jatAM ApaNe pote ja eTalA badhA tivra ane uzkerAelI vRttivALA banI jaIe chIe ke sAmA AtmAnuM hita thavuM to dUra rahyuM; paNa ApaNe pite ja ApaNA AtmAne malIna banAvatA hoIe chIe. e prasaMge mAdhyastha bhAvanAnuM avalaMbana levuM eja sva-parane hitAvaha che. lakSmI ane zarIrAdi padAtho "bahirAtmA" gaNAya che. zarIranA adhiSThAyaka tathA karmavaDe baMdhAyelo jIva "aMta For Private And Personal Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 802 viveka vilAsa rAtmA" kahevAya che. bhaya, AkAMkSA, vika95 ane karmane lepa e cAra vAnAM jenAM jatAM rahyAM hoya, jenA AtmIya guNene nAza athavA kSaya na thaI zake evA hoya-arthAta jenA anaMta guNa hoya e jIva paramAtmA" gaNAya che. ziSya-pratyeka jIva zuM paramAtmA banI zake? sUri-jema vanaspatInA pegathI loDhAnuM senuM thAya che, tema jIva paNa paramAtmAnA dhyAnathI pote ja paramAtmA banI zake che. dhyAnamAM AtmavicAraNAne pradhAna sthAna ApavAmAM Ave che e bhUlavAnuM nathI. AtmavicAra vinA kevaLa zAstramAM rahelA dhyAnathI kAMI paNa phaLa nIpajatuM nathI. pANImAM phaLonA paDachAyA paDelA te tame joyA haze, te paDachAyAmAMnA phaLa khAvAthI zuM koIne kadApi kALe tRptI thAya kharI? tevIja rIte zAstramAM dhyAnanuM varNana karavAmAM AvyuM che ema kahyA kare, te saMbaMdhI vivecana paNa mukhathI be lyA kare; paraMtu AtmavicAraNa sAthe dhyAnamAM praveza na kare to tevA zAstragata dhyAnathI jIvanuM zI rIte kalyANa thAya ? ziSya-dhyAna keTalA prakAranAM che ane te kyA kayA? sUri-rUpastha, padastha, piMDastha, ane rUpAtIta e rIte cAra prakAranAM sthAne saMsArarUpa samudra tarI javAmAM nIkA svarUpa gaNAya che. sAdhaka prathama dhyeya vastunuM rUpa juve che, pachI pade karI te dhyeya vastunI stavanA kare che, te pachI piMDane viSe tanmaya thAya che ane pachI anukame rUpAtIta thAya che. e rIte cAra prakAranA dhyAnanI saMkSipta vyAkhyA samajI levI. For Private And Personal Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir mUri ziSya saMvAda. 403 ziSya-draSTAMta sAthe e cAre dhyAnanuM rahasya samajAvaze ? sUri--tIrthakara bhagavAnanuM jevuM rUpa che tevA rUpanuM AlaMbana laIne je bhagavAnanuM harSathI dhyAna karavuM te rUpastha kahevAya che. vidyAmAM, maMtramAM, gurUnI ke devanI stutImAM ane bIjI paNa pavitra vastunI stutImAM je dhyAna dharavAmAM Ave tene padastha dhyAna kahevAmAM Ave che, temAM vividha hetuone arthe padanA ke maMtranA akSare judA judA vargamAM ciMtavavAnA hoya che. udAharaNArtha-staMbhana karavuM hoya te maMgAkSara senA sarakhA pILA, vazIkaraNa karavuM hoya te rAtA, keIne lebha pamADa heya te paravALA sarakhA gulAbI raMganA, mAraNa karavuM hoya te kALA, TheSa upajAvavo hoya te dhumADA jevA raMganA, zAMti prasarAvavI hoya te caMdramA sarakhA sapheda ane AkarSaNa karavuM hoya te rAtA raMganA mAkSaro ciMtavavA evo niyama che. paraMtu huM eka vArtAlApa daramIyAna tamane kahI cu chuM ke mAraNanI ke udvega phelAvavAnI sAdhanA e bahuja halakA prakAranI che ane te tenA sAdhakane uMDI adhogatie laI jAya che. bhUle cuke paNa evI malIna sAdhanAnA pAzamAM na phasAvuM. tanmaya bhAvathI zuddha evuM je kAMI zarIramAM devatAdikanuM dhyAna karavAmAM Ave tene piMDastha dhyAna kahevAmAM Ave che. ziSya-kaI kaI sAdhaka A sthaLe kuMbhaka-recaka AdinI vidhi batAve che te zA mATe ? For Private And Personal Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 44 viveka vilAsa. sari--DAkhI vATethI prANavAyune zarIramAM bharI te ja bAjuthI pAchA vAyune mhAra kaDDADavA ane e rIte manane brahmapade lai javuM evA vidhi che; paNa jo mana sthira rahI zakatu hAya tA recakAdikanA abhyAsanI bahu jarUra paDatI nathI. mananI sthIratA hAya tA vAyu paNa potAnI meLe ja sthira thai jAya che. jee mana sthira na karI zakatA hoya teo bhaka-recakAdinA vidhithI lAbha meLavI zake. ziSya--manane kAbumAM zI rIte lai zakAya ? sari--mana ghaNuM caMcaLa che. pratyeka ardha nimeSamAM te te traNe leAkamAM pharI vaLe evI tenI gati che; chatAM Azcarya jevuM tA e che ke te yukitathI sthira karI zakAya che. manane kAi koi sthaLe sarpanI paNa upamA ApavAmAM Ave che. caMcaLa mana jo kAMi AdhA na naDe teA sarpanI mAphka potAnI icchAnusAra game tyAM bharAI jAya ane eve vakhate jo tenI svacchaMdatA sAme avarodha mukavA jaie to sarpanI peThe kSeAbha paNa pAme che. manane sthira thavAmAM je eka mahAna saMkaTa athavA vijJa naDe che te ajJAnatAnu che. mana rUpI netra jyAM sudhI ajJAnarUpa aMdhakArathI vIMTaLAyeluM DAya che tyAM sudhI te bicArI nya dekhI zakatuM nathI; ane tethI te viSayamAM ja sujhAyA kare che, sthiratA prApta karavI azakaya thaI paDe che. ajJAnatA dUra karavA manane kSaNe kSaNe samajAvavu joie ke * 4 huM mana ! janma, maraNa, dhana ane dAridra e For Private And Personal Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 40pa sarva pita pitAnA kALe thayA ja kare che! tuM phegaTa enI ciMtA ane hAyaya karI zA mATe vyathita thAya che? tAre e badhAnI sAthe kyAM lAMbo saMbaMdha che?" AvI rIte vikamaya praznomAM manane tallIna karavAthI ane egya mArga vALavAthI te kAbumAM AvI jAya che. pachI te jema pavana vinAnA gharamAM dIpaka sthira rahe tema mananI sarva vAsanAono lakaMthavAthI paMDita purU ijagatamAM siddhanI peThe niraMtara sthira thaIne rahe che. manasthirathavAthI amUlya tattvavicArarUpa ratna paNa saheje prApta thaI jAya che.samudramAM jayAre mejA uchaLatA baMdha thaI jAya tyAre samudranA taLIye rahelA rane pragaTa paNe joI zakAya. tevI ja rIte vikajene sarvathA abhAva thavAthI AtmAnI zaitanya ti pragaTa thAya che ane e jyotimAM aneka aNamUla ratna sAmagrI prApta thaI zake che. mana samatAne prApta thAya te pachI iMdriyane viSayane viSe joDavAnI ke viSayathI vAravAnI jarUra rahetI nathI. mananI samatA pitAnI meLe ja Idrine zAMta karI de che. iMdriya svAbhAvika rIte ja pita-pitAnA viSayane viSe deDI jAya che. paNa te indriyenI pAchaLanuM mana je rAga-dveSathI mukta hoya te tethI bahu hAnI thatI nathI. mananI vizuddhi upara ja ghaNe khare AdhAra rahelo che e vAta tame samajI zakyA haze. mananA AdezamAM rahele idrine samuha potAnI IcchA mAphaka bhale game te viSayane viSe jAya; paNa tene vALa nahIM. kAraNa ke baLAtkArathI vALavA jatAM te siMha sarakho lobha pAme che. For Private And Personal Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. matalaba e che ke manane haDathI ke baLathI rUddha karavAne badale tene dhIme dhIme keLavatAM zuddha banAvavuM joIe. haTha kivA baLathI rekeluM mana thaDA samayane mATe kAbumAM AvI gayuM heya tema lAge che, paraMtu tene pratyAghAta sAmAnya jIvane mATe asahya thaI paDe che. baLavAna AtmAo ja tevA bhane sahana karI zake che. eTalA mATe jJAna-viveka ane vairAgya pUrvaka manane saMyamamAM rAkhavuM e sauthI vadhAre hitAvaha che. ziSya-rUpAtIta dhyAnanuM svarUpa zI rIte citavAya? sUri-kamalepa vinAnA, nirAkAra ane cidAnaMdamaya siddha paramAtmAnuM ciMtana karavuM te "rUpAtIta dhyAna kahevAya che. suvarNa vigerenuM biba banAvyuM hoya ane tenA dvAranI pilANa kADhI nAkhI heya temaja biMbanuM saMsthAna tejomaya hoya evA svarUpane viSe rUpAtItanI kalpanA thAya che. teja kone kahevAya e prazna paNa vicAravAno che. je dekhAya te tatva na hoya ane je tAva hoya te dekhAya nahIM. eTale deha ane AtmAnA madhyastha bhAvane tejatatva kahevAmAM Ave che. ziSya-AtmAnA svarUpa viSe vadhu kaMI vakatavya saMbhave che? sUri-nikaTa rahelI iDhiye paNa AtmAne dekhI zakatI nathI; chatAM AtmA te Idvione nIhALate ja hoya che. e kAraNane lIdhe kSetrajJa AtmAne alakSya paNa kahevAmAM Ave che. anya kSetranuM vAveluM bIja bIjA ja keInA kSetramAM vavAya che For Private And Personal Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 407 sUra zaka saMvAda. ane te kSetramAM kSetrajJa te ugeja jAya che e eka he, Azcarya gaNAya che. ati sUkSma paramANu ane sarvavyApI AkAza e bane vastune pitAnA mAhAmyathI jItanArA paramAtmA haMmezA vaMdanIya ja che. temanA smaraNa mAtrathI saMsAra sAgara seSAIne khAbocIyA je banI jAya che. agatya RSi jevI rIte samudranuM pAna karI gayA hatA tevI rIte paramAtmAnA dhyAnathI saMsAra paNa eka kogaLA jeTalo ja banI jAya che. AtmAnI aneka bAddhi-siddhione bhUlI jaI je leke bAhya dravya-dhana-daulata prApta karavA tanatoDa prayatna kare che temanI sthiti kharekhara dayAjanaka ja gaNAvI joIe. bhaMDAramAM asaMkhya dravya bharyuM hoya ane chatAM ghare ghare bhIkha mAgavA jAya tenA jevI bIjI mUrkhatA kaI hoI zake? AtmAnI samRddhine pAra hajI sudhI kaI pAmI zakayuM nathI. evI samRddhi prApta karavA prati je loko bedarakAra rahe che teo sAcuM sukha zI rIta prApta karI zake? temanA bhAgyamAM to rakhaDavAnuM ane kuTAvAnuM ja nimAyeluM hoya che. kasturIvALo mRga jevI rIte pitAnI nAbhImAM kasturI hovA chatAM kasturInI khAtara jaMgalamAM rakhaDI-rakhaDI potAnuM jIvana niSphaLa gumAvI nAkhe che, tevI rIte AtmAnI zakti ane samRddhi upara vizvAsa nahIM rAkhanArA manuSya paNa pitAnuM jIvana vyartha ja vitAvI nAkhe che, ema kahIe te khoTuM nathI. ziSya--saMsAra, mekSa tathA svargagAmIne zo artha kare joIe ? For Private And Personal Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ri-karmathI vIMTaLAyelA jIvane paMDita saMsAra kahe che, karmathI mukta thaelA jIvane mokSa kahe che. e jIva ja karma karone rahita thAya ane kevaLajJAnathI sUrya samAna prakAzI, leka tathA alakane jANe te kevaLI gaNAya, temane sarvagAmI paNa kahI zakAya. jIva zubhAzubha karmane atyaMta kSaya thavAthI jyAre ekAkI thAya che tyAre teja jIva zUnya paNa kahevAya che. ziSya-tyAre dhyAna kevA AtmAnuM karavuM? sUri-DAhyA purUSe traNa liMgathI mukAelA, siddha, eka, niraMjana, nirAkAra evA AtmAnuM dhyAna karavuM. evA Atma dhyAnathI iMdriye vazIbhUta thAya che, zarIra haLavuM thAya che, kemaLatA utpanna thAya che, mana-vacana ane kAyA parama prasanna rahe che, cetanAne udaya thAya che, sudhA, matsara, kAmavikAra, ahaMkAra, kapaTa, bhaya, krodha, nidrA ane lebha ityAdika vikArane nAkA thAya che. ziSya-dhyAnAvasthAmAM rahelo jIva hArathI ke dekhAya? sUri-abhyAsathI dhyAnamAM tallIna thaelA ane paramAtmAnAM darzanathI AnaMda pAmele jIva jAgRta hoya che. paNa sUtelAnI peThe nizcaya dekhAya che. vivekI purUSoe mana-vacanakAyAthI AraMbha-samAraMbha vaI, sarvatra udAsInapaNe vattI nizcaLa rahevAne prayatna kare joIe. keTalAke e prazna kare che ke puNyanA arthe paNa zuM AraMbha na kare? muktinI abhilASA rAkhanArAo evA prayatna karavA IcchatA nathI. For Private And Personal Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 49 kAraNa ke pApa-pUNyane samULo nAza thAya tyAre ja muktAvasthA maLe e jagaprasiddha niyama che. kahevAnI matalaba eTalI ja che ke pApa-puNya bannene viSe samatA rAkhavI e mumukSuone AMtarika uddeza hoya che. tamAre paNa saMsAramAM jyAM kAMI sukha jevuM jaNAya tyAM draSTikama ke draSTine bheda samajI te pratye udAsIna bhAva ja dhAraNa kare. veda, yajJa, tapasyA, zAstra, saMyama e sarvene ekaThA karIe te paNa te badhA samatAnI barAbarI karI nathI zakatA. tatvanA vicArake samatA prAptinA rAjamArge prayANa karavA pitAne abhyAsa cAlu rAkhe che. pachI te game te dharma ke saMpradAyanA heya tenI ciMtA karavAnI rahetI nathI. jUdA jUdA raMganI sarva gAyane viSe dUdha te eka ja prakAranA raMganuM hoya che tema dharmanuM bAhya svarUpa jUdA jUdA prakAranuM hevA chatAM parama tattva te ekaja hoya che ane tatvanA abhyAsIo eja tattvane svIkAra karI AtmahitanA mArgamAM AgaLa vadhe che. ziSya-cArvAka AdinAstike je AtmAne asvIkAra kare che temane kAMI yuktipUrvaka uttara ApavAmAM Ave che zuM? sari-temanI vicitra zaMkAo ane tenA asarakAraka uttare jANavA joga che. teo eka evI dalIla kare che ke moDhe lAkha coTADI majabuta baMdha karelI koThImAM eka cAra rAkhyuM hatuM, te maraNa pAmyo. have chidra vinAnI te vastumAMthI For Private And Personal Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 410 viveka vilAsa. cerane jIva bahAra zI rIte nIkaLyo? temaja tenA zarIre bIjA kRmirUpa jIva paDyA hatA te zI rIte aMdara peThA?" Ane asarakAraka uttara evI rIte vALavAmAM Ave che ke keThImAM cAra have teNe jyAre zaMkha vani karyo tyAre te avAja bahAra zI rIte nIkaLyo? bIjo prazna e paNa udbhave che ke agni te AkAravALe che; chatAM te loDhAnA dhagadhagatA gALAmAM zI rIte dAkhala thaI jAya che? je sAkAra vastu anya vastumAM pesI ane nIkaLI jaI zake che te jIvarUpa nirAkAra padArtha keDImAMthI hAra nIkaLe ane aMdara dAkhala thAya emAM Azcarya pAmavA jevuM zuM che?" A uttara sAMbhaLI nAstike jIvanuM astitva mAnavAne taiyAra thaI jAya che. - ziSya-jIvanuM astitva hoya te pachI te dekhAte kema nathI? e prazna te udbhava ja joIe. sUri--nAstikanI e zaMkAnuM samAdhAna paNa bahu. suMdara rIte karavAmAM AvyuM che. araNuM vRkSamAM adazya rUpe agni raheluM hoya che ema sau ke svIkAre che paraMtu te vRkSanA kaTake kaTakA karI nAkhIe te paNa aMdara rahelA sAkAra agni najare paDatuM nathI. je sAkAra vastu paNa nathI pratyakSa thaI zakatI te pachI jIvane sthaLa draSTithI nIhALyA pachI ja tene svIkAra kare e kadAgraha nahIM te bIjuM zuM kahevAya? ziSya-nAstike A sthaLe trIjo prazna e kare ke bhale jIva pratyakSapaNe na dekhAya, paNa tene tela te the For Private And Personal Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. joIe ne? eka cArane jIvato teLIe ane pachI turatamAM ja tene zvAsarodhathI mArI nAkhIne taLIe topaNa telamAM kaMI vadhaghaTa thatI nathI tenuM zuM kAraNa? sUri-pANuM bharavAnI je mazaka Ave che te te tame joI haze. e mazakane khAlI toLIe ke pavana bharIne teLIye te paNa tenA vajanamAM kaMI pheraphAra thatuM nathI tenuM zuM kAraNa? pavananuM jema vajana thaI zakatuM nathI tevI rIte jIvanuM paNa vajana thaI zakatuM nathI. vajana thAya te je vastu siddha thAya ema mAnavuM e buddhibhraMzatA che. ziSya--nAstike kaMI eTalI yuktio sAMbhaLIne ja besI na rahe, keTalAka nAstika kahe che ke "caitanya mAnavAmAM amane harakata nathI, paNa te cetanya kevuM che? jema jaLa, leTa vigere vastuonA mizraNathI eka navI ja vastu utpanna thAya che ane vividha dravyanA mizraNathI madhamAM mAdaka zakita Ave che tevI rIte acetana pAMca mahAbhUtanA saMmelanathI caitanya utpanna thAya che, teja je jIvasvarUpa manAtuM hoya te ame teTaluM mAnavAne taiyAra chIe." sUri--paNa caitanya tevuM mizraNajanya nathI e vAtanI jevI joIe tevI khAtrI ApI zakAya tema che. vastuo judI jUdI hoya chatAM e vastuonA mizraNamAM kaMIka adbhuta prakAranI zakti AvI jAya ema mAnavuM e asaMgata che. mizraNamAM teja zakti AvI zake ke je mULa padArthamAM cheDe For Private And Personal Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. ghaNe aMze paNa vartamAna heya; je vastumAM ja zakti na hoya te pachI samudAyamAM te zI rIte Ave? ghaNA bIkaNa mANasane eka sthaLe samAgama karIe te zuM ghaNuM bIkaNa maLavAthI zuravIrapaNuM utpanna thAya kharUM ? je zuravIrapaNuM keI eka vyaktimAM hoya te ja samudAyamAM bahAra Ave. mULa na hoya te pachI tenI zAkhA saMbhave ja kema? nAstike je A vAtane vicAra kare ane vividha vastuonA dharmanuM manana kare te temane jIvanuM svayaMsiddha citanya samajAyA vinA rahe nahIM. ziSya--nAstiko pratyakSa sivAyanA bIjA pramANane mAnatA ja nathI te kema?. rite temanI maheTAmAM heTI bhrAMti che. anumAna pramANane AdhAra lIdhA vinA cAlatuM nathI. lagaDAnA hAlavA uparathI ja jema vAyunuM anumAna nIkaLI zake che. tevI rIte jIva paNa anumAna uparathI ja siddha thaI zake che. jema suMdara bIjamAM aMkura, sUrya. kAMtamaNImAM agnI ane caMdrakAMta maNImAM jaLa rahelAM che ane te yuktithI ja siddha karAya che. tevI rIte zarIramAM rahele jIva paNu yuktithI ja siddha karI zakAya che. yukti ke anumAna vinA khAlI pratyakSa pramANane ja vaLagI rahevuM e kheTe matAgraha che. matane aMdha AgRha hoya tyAM sudhI kaI vastu saMpUrNa rIte oLakhI ja kema zakAya? For Private And Personal Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda, 413 ziSya-anumAna ke yukita vinA na ja cAle ema kahevAnuM zuM prajana? suri-pratyakSa pramANa ja je mAnavAmAM Ave te "tArAmAM buddhi che ke nahIM" e praznano uttara Apo bhAre thaI paDe ? pratyakSa thaI zake e ja vastune jo tame mAnatA he te buddhi ke je pratyakSapaNe joI zakAtI nathI, paraMtu kevaLa lakSaNa uparathI ja jANI zakAya tema che tene svIkAra zAmATe kare che ? dhAro ke tamArUM kaI saguM vhAra gAma gayuM hoya. jo tame pratyakSa pramANa ja mAnatA che te tamArUM te saguM tamArI najare nathI paDatuM mATe te marI gayuM hovuM joIe ema zuM tame kahI zakaze? ApaNe nathI joI zakatA eTalA mATe te vastu vizvamAM vidyamAna ja na hoya ema kahevuM che ghara ajJA natA che. jema talamAM tela, lAkaDAmAM agni, dudhamAM ghI ane kulamAM sugaMdhI rahelI ja che ane te tenA yukti saMgata lakSaNo uparathI nakkI karI zakAya che tevI ja rIte jIva paNa zarIramAM rahelo che ema yuktithI siddha karI zakAya che. ziSya-jIvanuM astitva siddha karavAmAM zI zI yuktio che? sari-pratyeka jIvatA zarIramAM jIva nizcayathI rahelA che ema saMjJA, vijJAna, caitanya, citta vigere lakSaNe uparathI saheje siddha thaI zake che. bALakane viSe dhAvavAnI, saMkoca pAmavAnA svabhAvavALI vanaspatImAM bhaya, azeka vRkSane viSe For Private And Personal Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 414 viveka vizvAsa. maithuna tathA bilvavRkSane viSe artha sagRha karavAnI je sA rahelI che te cAre saMjJAe jIvane viSe hAya che ja. sthAvara ane jaMgama jIvAmAM paNa kriyAnI apekSAe thADu ghaNu caitanya te nizcaye karIne hAya che ja, emAM zaMkA karavA jevu nathI. ziSya--tA pachI manuSyamAM jJAnanuM vadhatA-ochA paN kema jovAmAM Ave che ema kAI pUche te ? sari--sattAmAM te saghaLA AtmAomAM jJAna sarakhuM ja hAya che; paNa mati, zruti, avadhI, mana: paryaM va tathA kevaLa e pAMca nirmaLa jJAnAmAM keTaluM ka koi ThekANe jJAna tarAyanA tuTavAthI ja prakaTa thAya che. emAM aMtarAya karmonA kSaya jeTalA pramANamAM hAya teTalA ja pramANamAM jJAna zakti khIle. cittanI vyAkhyA paNa A sthaLe sama" levI joie. atIta anAgata ane vartta mAna ema traNe kALanA viSayanI ciMtAne huMmezA dhAraNa karanArU tathA nAnAvidha saMkalpa-vikalpavALu citta hoya che. nAstikA jo AvI rIte tathya grahuNu karavAnI jIjJAsAvRttithI viSaya carca teA temane sAva nirUttara ja thavAnA prasaMga Ave. nAstikAnI ni:sAra dalIleA AstikA pAse bIlakula cAlI zakatI nathI. kharUM jo pUcho to nAstikane prazna karavAnI paNa sattA nathI. para Mtu temanA nAstikapaNAnA ahaMkAra ja temane badhu khelAve che. ziSya--ApaNA dhyAnanA mULa viSaya hatA te mukI dai Astika-nAstikanI carcAmAM utarI paDayA. For Private And Personal Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 415 ari ziSya saMvAda. sUri--A carcAne paNa dhyAnanI sAthe sIdho saMbaMdha rahela che. je AtmA vastu siddha karavAmAM na Ave te keNa kenuM dhyAna kare? AtmAnI siddhi karavI e sarva Astika darzanenuM mukhya lakSa hoya che. ApaNe paNa e Atmasiddhine mATe ja Astika-nAstikanI yukti pUrNa dalIle cacI hatI. chevaTe AtmA siddha thayA. je Astike AtmAne svIkAra karI dhyAna kare che temanI upara duHkha, kaThaNa roga tathA mananA vikAre pitAne humale laI jaI zaktA nathI. dhyAnI purUSanA hAthamAM siddhi ramI rahelI ja hoya che sarva prakAranA kalyANe zubha dhyAnI purUSanA caraNanI AgaLa nokaranI mAphaka rAha jotA ubhA rahe che. temane mAThAM karma lAgyAM hoya to te karma paNa kamaLataMtunI peThe sahajamAM tuTI jAya che. dhyAnane jagamAM sarvoparI padavI ApavAmAM AvI che te sArthaka che, ema uparanA vivecanathI spaSTa thayuM haze. ziSya--Aje AtmakalyANanA aneka viSaye upara carcA thaI gaI. dhyAnanI stutI karyA pachI viSayanI samApti karavI rogya thaI paDaze ema mAnI Aje eTalethI ja viramavAnI prArthanA karuM chuM. (14) ziSya-saMsAramAM je kaI nhoTAmAM maheTe bhaya hoya ane je rAjA-mahArAjAothI laI eka garIbamAM garIbane For Private And Personal Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. paNa eka sarakhI rIte bhaya pamADate hoya te te mRtyune ja bhaya che ema lagabhaga se kaI svIkAre che. e mRtyune Dara je. mANasane mAthe na hota te A saMsAranuM svarUpa Aje kevuM hota te kahI zakAtuM nathI. mRtyunA bhayathI ja keTalAka ja sadAcAranA mArge cAle che. mRtyunA bhayane lIdhe ja leke pApakarma karatAM pAchuM vALIne juve che. mahetanA keTalAka upakare che ema paNa cakhuM jaNAya che. mahApurUSone-sAdhuone mRtyu mahatsavarUpa thaI paDe che. je vastu samagra saMsArane bhayAnaka lAge che te mahApurUSane taddana sAmAnya jaNAya che tenuM zuM kAraNa haze te samajAtuM nathI. eTalA mATe Ajano chelle divasa e viSayamAM ja vitAvavAnI ane samAdhi-mRtyu saMbaMdhI be zabda ApanA zrImukhathI sAMbhaLavAnI mArI vAMchA che. huM se paheluM jANavA mAguM chuM te e che ke mRtyu samipa AveluM zI rIte jANI zakAya?" rimAThAM svapnathI, pitAnI prakRtInA badalAvAthI, mAThAM nimittAthI. mAThA grahagathI tathA haMsacAra kiMvA svaranA pheraphArathI maraNa samipamAM AveluM hoya evI kalpanA thaI zake. paraMtu tame je mRtyune mahA bhayaMkara mAnI beThA che tene teTaluM badhuM bhayaMkara mAnavAnuM zuM kAraNa che te huM samajI zakatA nathI. vidvAna hoya ke sAva jaDa je manuSya hoya te paNa sarva jIvone eka vAra maravAnuM to che ja. te pachI vivekI purUe mRtyunuM nAma sAMbhaLIne ke tene pitAnI pAse AvatuM For Private And Personal Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUriziSya saMvAda. 417 joIne zAmATe gabharAI javuM joIe? alpa dhana chatAM dAna devAnI IcchA, du:kha AvavA chatAM mananI sthiratA, tathA maraNa samipa AvatAM chatAM dhIratA e satparUSane sAmAnya svabhAva ja hoya che. tathApi mRtyu mahA bhayaMkara ane trAsadAyaka lAgatuM hoya te pharIthI maraNa na thAya evuM kAMI paNa kRtya karavuM e sarvottama che. sArA purUSe punaH puna: janma dhAraNa karI vizvanA kalyANanI khAtara saMsAramAM AvatA hoya te te eka rIte vakhANavA yogya gaNI zakAya. paraMtu aviratI ane kaSAyaparipUrNa je punaH punaH janma ane mare e te kharekhara temane mATe zaramabhareluM che. ziSya-jIvane mRtyu ja na Ave e kaMI upAya che khare? sUre-sarva vastuonI zakti jaNavA chatAM tathA sarva vastuo pAse hovA chatAM zrI jInabhagavAnanI jANamAM paNa mRtyune dura kahADavAno ke AyuSya vadhAravAno upAya AvyA nahIM. eja batAvI Ape che ke mRtyu te prANI mAtrane mATe ane nivArya ja che. vicAra kare ke jagatamAM mRtyu na hoya to A lekanI zI sthiti thAya? sarva jIvanA pUrvajo te dUra rahe, paNa dareka jIva je jagatamAM sthira rahe te paNa A AkhA leka teTalAthI bharAI jAya. ziSya-mRtyu sudhare e te kaMI upAya haze ne? For Private And Personal Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir 18 viveka valasa. vivekI purUSe maraNa najIka AvyuM prAyazcitta, teccAra, abhayadAna tathA devagurUnA samaraNane ja vadhe che. mRtyu sudhAravAne mATe vrata-tapa-japa vigere uttamamAM uttama sAdhana che. tapasyA vigerene uddeza paNa samAdhi maraNane ja havA gya che. eka sthaLe kahyuM che ke AcarelI tapasyA, sa mya prakAre bhaNeluM jJAna ane sArI peThe pALeluM vrata e traNenuM phaLa samAdhi maraNa vakhate prakaTa thayA vinA rahetuM nathI. je mANasa maraNa samaye A dhyAna na kare paNa zAMtimAM rahe te mANasa tiryaMca athavA naraka gatimAM ja nathI. je mANasa AkhuM jIvana dharmamaya vyatIta kare te sAdhi mRtyu pAmI devatA thAya ane je anazana karI kALadharma ane te te devatAne paNa svAmI thAya. ziSyapuNyazALI purU dehatyAga kevI rIte karatA haze ? -bAlyAvasthAthI mAMDI cirakALa sudhI karelAM sukRta vaDe pitAno janma saphaLa karIne, dharmadhyAna viSe pitAnuM mana talIna rAkhanArA ane mehano nAza karavAne arthe pra-na karanArA evA puNyazALI loko avasara be potAnA AyuSyano che vizeSa jJAnathI jAne kalI rIta - rthAt dhyAna-tyAga tathA vRoccAra sAthe dehano tyAga kare che. je purU pitAnuM maraNa jANe, je mohinI kananA atyaMta kSaya karI lekanA aMte rahelA zAzvata padane-mudine pAme teja For Private And Personal Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sUri ziSya saMvAda. e purUSa jagatamAM zreSTha, manuSyeAmAM zirAmaNI, subhaTAnA agresara, vakhANavA lAyaka, paMDita, kaLAmAM kuzaLa, munirAja, yAgI, jJAnI tathA guNI leAkAmAM zreSTha gaNAya. ziSya--Aje ApanI vANI sAMbhaLI mRtyunA ghaNA kharA bhaya dUra thayA. tapa-japa ane vrata vigerene samAdhI maraNanI sAthe ze| saMbaMdha che te paNa samajAyu. have tapajapanA uddeza samajAyAthI temAM vadhAre rasa paDaze ema mane lAge che. Ape mArA khALeAcita pranAne paNa vadhAvI laI je gaMbhIra ane upakAraka khulAsAo karyA che tenA khadalA huM A bhavamAM teA keAI rIte vALI zaku tema nathI, Ape mane vAttAM lApa daramIyAna vyavahAra ane paramArthanu je jJAna ApyuM che te huM hamezAM mArA smaraNu bhaMDAramAM saMgrahI rAkhIza. ApanI dharmAzi: mArA jevA pAmara manuSyanuM tathA vizvanuM kalyANa karo eja mhArI eka mAtra aMtima yAcanA che. A graMthamAM sthaLe sthaLe sUri ane ziSyane je nAmehlekha karavAmAM AvyA che temanA saMkSipta paricaya A prakAre che:-- sUri~~~ , AMbAnA vRkSanI peThe jagatane prIti upajAvanAra ane zreSTha sajjana rUpa kokIlAethI vyAsa evA gacchamAM jainamata rUpa nagarInuM rakSaNa karanArA For Private And Personal Da vAyaDe jANe ke eka Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir viveka vilAsa. mahA keTa ja hAyanI ane vAdi rUpa zUravIrethI kadApi hAra na pAme evA temaja sthiratA vigere sadguNonuM eka mahetuM vasatisthAna ja hoyanI evA zrI rAziprabhu thaI gayA che. zrI jIvadeva gurUmahArAjanA guNenI lIlA te kaMI adbhUta ja che. kAraNa ke te guNe vidvajanA mastaka rUpa hIMcakAne koI kALe paNa mukatA nathI. arthAt vidvAne paNa je jIvadevagurU - hArAjanA guNane saMsmayo-prazasyA kare che te jIvadeva gurUmahArAjanI caraNasevAthI kalyANanI paraMparA pAmelA evA zrI nadattasUri nAme AcArya ke je sarva AcAryomAM prasiddha ja che temane prastuta graMthamAM "sUri" tarIke svIkAravA. ziSya "bAhumA" vaMzarUpa samudrane ullAsa pamADavAne caMdramAM samAna evA zrI udayasiMha nAme, jAbAlIpurane eka rAja thaI gayA che. te rAjAne ghaNo vizvAsu tathA tenA bhAMDAgAranI kSA karavAmAM nipuNa e devapAvI nAme eka mATe maMtrI hatA. te maMtrI buddhi rUpa naMdanavanamAM caMdana sarakhe arthAta buddhizALIonI sabhAne bhAve evuM hatuM. tene sarva dharmone AdhAra, jJAnazALI lekemAM agresara, sarva puNyanuM vasatisthAna, tathA jANe ke sarva saMpadAonI khANa kema na hoya e pavitra, buddhizALI, vivekathI vikAsa pAmatA manane dhA For Private And Personal Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir sari ziSya saMvAda. 1 . raNa karanArA ane vAyaDa vazamAM utpanna thayele evA " dhanapALa " nAmanA mAnelA putra hatA. te dhanapALa ja prastuta graMthamAMnA ziSya. zrI jInadattasUrijIe dhanapALanA manane sa teSa pamADavA khAtara ja A vivekavilAsa nAme graMtha racce che. aMte prA vAnu ke-- - nAgakumAranA svAmI dharaNedra deva, sphuraNa pAmatI sa kaLAone obhAvanAra ane sarvajJa evA zrI yugAdinAtha RSabhadeva bhagavAnanI atizaya bhakti jyAM sudhI pragaTa kare che tyAM sudhI paMDita purUSo vaDe Adara pUrvaka vAraMvAra paThana karAtA evA A graMtha cirakALa jayavaMta raheA ! rAmApta For Private And Personal Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir nATaka ane sInemAomAM tana-mana-dhananI barabAdI karavA karatAM avanavA bhAve ane hadayabheThaka bAra citro yukata Adarza caritra mahucaraNuMkaze vAMcI jIvanane pavitra, ujavaLa ane svargIya banAvavuM zuM cheTuM che? nATaka ane sInemA e AjakAlanI eka mahaTI jAha gaNAya che. paraMtu tenI pAchaLa tana-mana-dhanane je durUpayega thAya che ane te uparAMta je durAcAre dAkhala thAya che, tenuM varNana karavuM nakAmuM che! e bacAva karavAmAM Ave che ke nATaka jevAthI manuSya sadAcArI thAya che, sInemA jevAthI manuSyane dunIAdArInuM bhAna thAya che. te pachI vastu dunIAmAM durAcAra ane duSTatAne pracAra nitya vadhate jAte jovAmAM Ave che tenuM zuM kAraNa? Aje ApaNe daSTi AgaLathI Adarza purUSanAM caritra ane satI sannArIonAM daivI jIvane cheka aTaLa thaI gayAM che. tene badale duSita For Private And Personal Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir vanenA citArA pagale pagale ApaNa daSTi saMmukha khaDA karavAmAM Ave che. emAM zikSaNa ane bedha levA lAyaka aMzo te nahiM jevAja hoya che. - ame kahIe chIe ke, "malayAsuMdarInuM" je Adarza caritra amArA taththathI thoDA ja vakhatamAM bahAra paDanAra che tenA vAMcanathI jANe judI ja dunIAmAM vimAna vaDe vihAra karatA haiIe, svadyAnamAM camatkArika dave anubhavatA hoIe e bhAsa thAya che. nATaka ane sInemAnA dekhAve te A caritramAMnA prasaMga pAse pANI bhare! eka vAra pustaka hAthamAM lIdhA pachI nice mukavAnuM mana thatuM nathI, pratyeka loMTI ane pRSTha vAMcatAM bIjI lIMTI ane bIjuM pRSTha vAMcavAnI jIjJAsA kadhatI jAya che. mULa AcAryanI varNana zailInI adbhutatA sAthe manahara bAra citrone saMga thavAthI suvarNa ane sugaMdhaneja saMgama thaye che, ema kahIe to khoTuM nathI. paMnyAsa zrI kezaravijayajI mahArAja ke jemanI lekhanazailI "gazAstra" graMthanA abhyAsIo ekI avAje rakhANI rahyA che te ja mAnavaMtA lekhakanI lekhinIthI malayAsuMdarInuM caritra navA jamAnAnI navI zailImAM lakhAyeluM che. eka vAta amArA vAMcoe khAsa karIne yAda For Private And Personal Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir rAkhavI joIe ke amArA taraphathI pragaTa thatAM othA je ke, mahAvIra jIvana vistAra-mahAvIra bhakata maNibhadra sacitra Adaza-rAmAyaNa ane adabhuta draSTAMtamALo. jota jotAmAM upaDI jatAM hovAthI pAchaLathI AvanArAone nirAza thavuM paDe che, eTalA mATe suratamAM nAma neMdhAvavAne Agraha karIe chIe. malayAsuMdarI caritra (pRSTha 500) A mAsa daramyAna pragaTa thavAnI AzA rAkhavAmAM Ave che. agAuthI nAma naMdhAvanAra pAsethI rU. 2-0-0 ane pAchaLathI rUA. 3-0-0 levAne ame TharAva karyo che. nAma dhAvanArAe pojhITa tarIke AnA benI pisTeja TikITa mokalI ApavI. ane amAruM kupana (bIla) maMgAvI levuM. pitAnuM ziranAmuM haMmezA sApha akSaromAM lakhavuM. mesarsa meghajI hIrajI bukaselara pAyadhunI naM. 56-mubaI, For Private And Personal Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.orgAcharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal