Book Title: Karmanu Computer Part 1
Author(s): Meghdarshanvijay
Publisher: Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008956/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gueres * AMkhe pATA jevuM = jJAnAvaraNIya karma karo bhAga - 1) * dvArapALa jevuM = =darzanAvaraNIya karma pU.paM.zrI meghadarzana vijaya ma.sA. | madirA jevuM = mohanIya karmI * rAjabhaMDArI jevuM = AMtarAya karma Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya pitAzrI sva. zAha sonamala sujAjI gAma - pAMthAvADA parama pUjya mAtuzrI zAha kapIlAbena sonamala gAma - pAMthAvADA je haJIG5]=NilAo AmAna helInA hiloLa hisAvyA che, AmanI sIkkAranA pINuNa pAyA che. amAnI snehalInI u10thI bIvISAvyA che jemAnI, lAlAghAsA satata ApAsA upara varasatI ha@I che. evA parama pUjya mAtA-pitAnA caraNomAM koTI koTI vaMdaol putra kAMntIlAla sonamala zAha sva. hemaMtakumAra sonamala zAha jayendrakumAra sonamala zAha surezakumAra sonamala zAha putravadhu - sva. saMtokabena kAMntIlAla zAha maphIbena hemaMtakumAra zAha ramIlAbena jayendrakumAra zAha lalItAbena surezakumAra zAha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna taponidhi, nyAya vizArada pUjya AcArya bhagavaMta vijayabhuvana bhAnusUrIzvarajI mahArAjA nI javamazatAbdI nimitte sva. saMtokabena kAntIlAla zAha gAma-pAMthAvADA, hAla-tulasI TAvara, goregAma (ve) janma tArIkha : 02.02.1952 svaMga tArIkhaH 27.08.2008 tamArI gerahAjarImAM, tamArA jevA guNonuM Agamana, amArI jIMdagImAM thAya, evI prabhu AgaLa namra prArthanA mAtuzrI kapilAbena sonamala, kAMntIlAla sonamala mithuna - rozanI - nikhIla - pInkI - manISA, gIrIza, bindu - rAkeza kuMja - yuvIna - harSa-zubha-smIta-hUizIkA - traTaNa svIkAra ) zAsana prabhAvaka paMnyAsa zrI caMdrazekhara vijayajI ma.sA nA ziSya paMnyAsa zrI kIrtidarzana vi.ma.sA. nI preraNAthI viziSTa pAMcA abhigraha lenArA 300 bhAvukone kAyamI darzanArthe oghA muhapati. arpaNa-vitaraNa karavAno je amUlya lAbha maLyo ane A pustakano je yatkiMcita lAbha maLyo te mATe amArU kuTuMba tamane koTI koTI vaMdana kare che. saMsAra sAgara taravA kAyama mATe amArA kuTuMba upara Apa gurUdeva upakArI bano tevI namra vinaMtI. kAntIlAla sonamala zAha - tulasI TAvara, goregAma (ve) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmanuM kapyurTora *: zaka: sajaja karmanuM kamyuTara bhANu-1 : lekhaka : pU. paM. zrI caMdrazekhara vi. ma. sAhebanA ziSya (pU. paMnyAsa zrI meghadarzana vijaya ma.sA. : prakAzaka : akhila bhAratIya saMskRti rakSaka daLa ra777, nizApoLa, jhaverIvADa, rIlIpha roDa, amadAvAda - 380 001. phona naM. : 535 58 23, 535 60 33 (mUlya : rUA. pa0-00) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda paMnyAsa zrI meghadarzana vi. ma. sAheba likhita saMyojita sAhitya 1. ' s >> 4 s 10. 11. 12. 13. 14. jaina dharmano maulika pAThyakrama - 1. jaina dharmano maulika pAThyakrama - 2. samAdhi paMcaka samAdhi sopAna parvAdhirAja jaina dharmano maulika pAThyakrama - pravezikA jaina dharmano maulika pAThyakrama - pradIpikA jaina dharmano maulika pAThyakrama - prabodhikA jJAna dIpaka pragaTAvo bhAga - 1. jJAna dIpaka pragaTAvo bhAga- 2. jJAnadIpaka pragaTAvo bhAga - 3. jJAna dIpaka pragaTAvo bhAga-4 cAlo cAlo sidhdhagirijaIe re. prabhumilana. zrAvakajana to tene re kahIe bhAga - 1 zrAvakajana to tene re kahIe bhAga- 2. tAraka tattvajJAna pharmanuM kapyuTara bhAga - 1. karmanuM kapyuTara bhAga- 2. karmanuM kamyuTara bhAga - 3. sUtronA rahasyo bhAga - 1 sUtronA rahasyo bhAga- 2. bAravrata tathA zatruMjaya ArAdhanA. prasanna rahetAM zIkho. vata dharIye guru sAkha. AdIzvara alabelo re. tattvajharaNuM. kalyANamitra. 15. 16. 17. 18. - - - --- 19, 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptasthAnI : surata : akhila bhAratIya saMskRti rakSaka daLa caMdanabena kezavalAla saMskRtibhavana, gopIpurA, subhASacoka, surata. phona naM. : 439 337. : amadAvAda : kamala prakAzana TrasTa ke 2777, nizApoLa, jhaverIvADa, rIlIpha roDa, amadAvAda - 380001. phona naM. : 079-pa35 58 23, 535 60 33 : muMbaI : vardhamAna saMskAra dhAma bhavAnI kRpA bilDIMga, 1 le mALe, gIragAma carca sAme, operA hAusa, muMbaI - 400 004, phona : 022-2360974 tathA dhAmanA tamAma kendro : tapovana saMskAradhAma : dhArAgiri - navasArI. phona : 026371-236183 * tapovana saMskArapITha : amIyApura - gAMdhInagara. phona : 079-23276901 prInTIMga : zAha ArTa prinTarsa, muMbaI-400 064. phona : 022-28755912 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAre kaMI kahevuM che jenA romaromamAM jinazAsana vasI rahyuM che, saMskRtirakSA, rASTrarakSA, tIrtharakSA, dharmarakSA mATe jemaNe kamara kasI che, navI peDhInA saMskaraNa mATe jemaNe bhekha lIdho che, hajAro yuvAno ane yuvatIone bhavAlocanA karAvIne navuM jIvana ApyuM che, jinazAsanano jaya jayakAra karavA jeo satata prayatnazIla che, te paramopakArI, paramArAdhyayAda bharvAdadhitAraka gurudevazrI paM.candrazekhara vi. ma.sAheba anaMtAnaMta upakAra karIne mArA jevA adhamAdhamane sarvavirati jIvananuM dAna karyuM vAcanA ane vAtsalya dvArA mArA jIvananuM ghaDatara karyuM. puSkaLa svAdhyAya karArvIne jinazAzananA zAstro ane tenI pAchaLa ghUghavATa karI rahelAM aDhaLaka rahasyonA darzana karAvyA. teozrIe ja ekavAra preraNA karI, ''meghadarzana ! mArI IcchA che ke ghara gharamAM jinazAsananuM tattvajJAna pahoMce. te mATe tu 'ghera beThAM tattvajJAna' mAsika zarU kara, mArA tane aMtaranA AziSa che.'' pUjyazrInI preraNA ane AziSanA prabhAve, akhila bhAratIya saMskRti rakSakadaLanA vahIvaTI prayatno dvArA- mAtra traNa varSa mATe zarU karAyela- A ghera beThAM tattvajJAna mAsike vAcakonA atizaya Agrahane vaza thaIne potAnA tRtIya trivArSika korsa (sAtamA varSa)mAM praveza karyo che. ghera beThAM tattvajJAnamAM atyaMta sara ane rocaka zailimAM gahanatattvajJAna pAmIne vAcakoe ja evo pracAra karyo ke jenA kAraNe junA aMkonI puSkaLa mAMgaNIo thavA lAgI. aMko khalAsa thaI javA chatAMya mAMgaNIo cAlu rahetAM, prathama traNa varSanA aMkomAM AvelA viSayone judA judA pustako rUpe pragaTa karavAno nirNaya saMskRti rakSaka daLe karavo paDyo. tenA anusaMdhAnamAM "tAraka tattvajJAna' ane 'zrAvakajana to tene re kahIe' pustako pragaTa karyA pachI Aje 'sUtronA rahasyo' ane 'karmanuM kampyuTara' pustako pragaTa thaI rahyA che. jinazAsananI A vizvane adbhUta dena che : karmavijJAna. vizvano eka paNa prazna evo nathI ke jenuM samAdhAna 'karmavijJAna'mAM na hoya. jinazAsananA A karmavijJAnane je barobara samajI le, te du:khamAM dIna na hoya, sukhamAM lIna na hoya. tenA mukha para game tevI kaparI paristhitimAMya prasannatA prasarelI hoya. jIvana jIvavAnI kaLA tene AtmasAta thayA vinA na rahe. potAnA jIvanamAM jema jema te A karmavijJAnane vaNato rahe tema tema Atmika AnaMdanI viziSTa anubhUti karyA vinA na rahe. - pUjyapAda gurudevazrInI kRpAthI karmagraMtho, kammapayaDI, paMcasaMgraha vagere graMthonA gahanapadArthone paNa jIvanamAM amalIkaraNa thaI zake te rIte rajU karavAno prayatna karela che. prathama prakaraNa tathA anya keTaluMka pUjyazrInA 'karmavAda' vagere pustakomAMthI paNa lIdhela che. te badala teozrIno RNI chuM. sau koI A pustakanA vAMcana-manana dvArA jinazAsanamaya banIne AtmakalyANa sAdhe tevI zubhabhAvanA. paramAtmAnI AjJA viruddha kAMIpaNa lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDam bhavodadhitAraka gurupAdapareNu meghadarzana vijaya Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ghUghavATa karI rahyo che jinAgamarUpI mahAsAgara. tenA peTALamAM che suMdara majAno dedIpyamAna tattvajJAna rUpI motIo. mAnavajIvanane saphaLa banAvavA mATe atyaMta jarUrI A tattvajJAna rUpI motIone ghera ghera pahoMcADavA mATe pU. paM. zrI candrazekhara vi. ma. sA.nI preraNA ane pU. munizrI meghadarzana vi. ma. sAhebanA satata mArgadarzana pramANe "ame ghera beThAM tattvajJAna' mAsikanuM Ayojana karela che. amArI dhAraNA karatAM paNa amane ghaNo vadhAre rasaponsa maLyo. pUjyazrI dvArA atyaMta saraLa bhASAmAM pIrasAtAM tattvajJAnanAM gahana viSayonuM jJAna meLavIne aneka AtmAonuM jIvanaparivartana thayuM. vAcakoe ja ghera beThAM tattvajJAnano eTalo badho pracAra karyo ke jenA kAraNe mAtra traNa varSa mATe ja zarU karAyela A mAsike vAcakonA atizaya Agrahune. kAraNe potAnA tRtIya trivASike korsamAM (sAtamA varSamAM praveza karavo paDayo che. jUnA aMkonI paNa puSkaLa mAMgaNIo thatI hatI. aMko khalAsa thaI javA chatAM ca mAMgaNIo cAlu rahetAM pahelAM traNa varSanA aMkomAM AvelA viSayone judA judA pustako rUpe pragaTa karavAno amAre nirNaya levo paDayo. tenA anusaMdhAnamAM tAraka tattvajJAna ane zrAvakajana to tene re kahIe pustako pragaTa karyA pachI rAja sUtronA rahayo tathA karmanuM kamyuTara pustako bahAra pADatAM ame AnaMda anubhavIro chIe. samagra vizvamAM koIpaNa dharma pAse AvuM karmavijJAna nathI, jevuM jinazAsana pAse che. vizvanA samagra praznonuM suMdara ane sacoTa samAdhAna ApanAra jinazAsananA karmavijJAnane pUjyamunizrI meghadarzana vi.ma.sAhebe potAnI zAstraparikamita budhdhithI ane pU.gurudevazrInI agAdha kRpAthI sAva sAdI ane saraLa bhASAmAM - badhAne samajAya te rIte - ghera beThAM tattvajJAnanA 'karmanuM kamyuTara' vibhAgamAM rajU karIne aneka AtmAonA jIvanamAM navo prakAza pAtharyo hato. A vibhAgamAM temaNe karmagraMtha, karmaprakRti, paMcasaMgraha vagere zAstronA gahana viSayone ApaNA rojabarojanA jIvanamAM kevI rIte AtmasAt karI zakAya? tenuM hRdayaMgama varNana karyuM che. A vibhAgane ame 'karmanuM kamyuTara' nAmanA pustaka rUpe pUjyazrInA AziSa ane saMmatithI sakaLasaMghanA caraNomAM rajU karavA bhAgyazALI banyA chIe. ghera beThAM tattvajJAnanA bIjA pradIpa) trivASirka korsanA viSayone paNa pustaka rUpe pragaTa karavAnI amArI bhAvanA che. so koI A pustakanA vAMcana dvArA karmonI cuMgAlamAMthI chUTIne jaldIthI mokSa pAme tevI zubhabhAvanA. jItubhAI zAha saMcAlaka, saMskRtibhavana, surata Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAM zuM vAMcazo ? 1 3 16 24 37 - - - - - 70 ---- 93 1 karma vicitra darzana 2 karmonuM prathama praveza dvAra : mithyAtva 3 karmonuM bIjuM praveza dvAra : avirati 4 karmonuM trIjuM praveza dvAra : kaSAya 5 karmonuM cothuM praveza dvAra : yoga 6 karmonuM svarUpa 7 jJAnAvaraNIyakarma 8 darzanAvaraNIyakarma 9 vedanIyakarma 10 mohanIyakarma 11 karmonA be humalA 12 AyuSyakama 13 nAmakarma 14 gotrakarma 15 aMtarAyakarma 16 karmono kALa 17 ATha kiraNa 18 cAra prakArano karma baMdha 19 karmonuM baLa 20 golDana pIrIyaDa 95 106 11 3 117 126 1 34 159 166 174 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmavaicitryanuM darzanA mitro, tamArI sAme huM keTalAka prasaMgo rajU karuM chuM. tame tenI upara vicAra karo. ""Ama zAthI banyuM ?" "koNe karyuM ?" prasaMga-1 eka moTuM zahera che. tenA eka zAnta vibhAgamAM atyaMta dhanADhya lokonI eka sosAyaTI che. A sosAyaTImAM vasato dareka mANasa vaibhava-vilAsamAM masta che. re ! sAhebano TomI kUtaro paNa khUba mojathI rahe che. ahIM eka vAra eja zaherano khUba garIba mANasa kaMIka maLavAnI AzAe AvI caDe che. bicAro keTalAya divasano e bhUkhyo haze, ema UMDuM utarI gayeluM enuM peTa kahI rahyuM che. lohI ane mAMsa to jANe kyAMya jevA ja maLatuM nathI ! mANasa jevo mANasa chatAM sAva ja dIna hIna banI gayelI che. enA paga dhrUje che ! gaLuM, mAthuM dhrUje che. dhIme pagale eka kampAunDanA daravAje e pahoMcyo, koI harAmakhora aMdara pesI na jAya te mATe sAhebe eka Araba rAkhyo hato. harAmakhoranI vyAkhyA ATalI ja hatI : je zrImaMta svajana nahIM te harAmakhora ! Araba tADUkyo : "cale jAo vahAM se ! yahAM kucha nahIM milegA" kyAM jAuM ? dhIrajane ya koI hada hoya che. mArI dhIraja khUTI gaI che!" bhIkhArI manomana bolyo. lamaNe hAtha daI te besI gayo. AMkhe aMdhArA AvatAM hatAM. AMkha sAme ene mota nAcatuM dekhAtuM hatuM. e hasyo : "jIvana karatAM A mRtyamAM avazya ochI kaDavAza haze. kadAca kAMIka mIThuM paNa hoya to nA nahIM." motano paDachAyo jotAM ja ene janmanI yAda AvI. karoDapati pitAne tyAM janma ! bAlyavaya ! ekalA lADakoDamAM pasAra thayuM bALapaNa ! yauvana ! ahA ! kevo vilAsa ! kevo vaibhava ! ane mAruM ya kevuM behada svachaMda vartana ! koI vAte adhUro nahi, roja navAM paryaTano, roja pizcara, roja navI navI mojamajA ! karvicibhyanuM darzana B 1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI enI najare Avyo pistAlIsa varSanI vayano kALa ! eNe niHsAso nAkhI dIdho ! vaibhavano sUrya astAcala tarapha DhaLavAnI taiyArImAM joyo ! surA-suMdarI ane saMpattinI rasalolupatAe enA jIvanane raphedaphe karavA mAMDyuM. enuM kauTumbika sukha veraNa-cheraNa thaI gayuM ! enuM zArIrika sukha lathaDiyA khAvA lAgyuM. vaibhavano sUrya astAcalane aDI gayo ! eka karoDapati zrImaMta bhikhArI banyo ! sahuthI tarachoDAyo ! badhI rIte nicovAI gayelo eka mAnava pAunA phaTakA mATe karuNa svare yAcanAo karato najare paDavA lAgyo. koIno lADakavAyo, keTalAyano jigarajAna mitra, cAra dIkarAno bApa, huvALo - sahuvihoNo banyo ! AMkha sAmethI jIvananA sinemAnI rahIkhila pasAra thaI gaI ! tyAM eka joradAra phaTako baraDe jhakAyo { "harAmakhora kahIMkA, sAhabakA Aneka samaya ho cukI ya ! kamabatta ! tere pApo hamArA satyAnAza nila jAyegA ! UThatA haya yA nahi ?" kodhathI lAlapILo thaI gayelo Araba sattAvAhI sUre bolyo. paNa have UThe e bIjA. UThIne javuM ya kyAM ? mota nAcatuM nAcatuM najadIka AvatuM hatuM. "bevakupha, tuM nahi UThegA, kyAM ? to le" kahIne cAra iMca jADo ThaMDo mAthe jhIMkI dIdho. cIsa pADato bhikhArI tyAM ja DhaLI paDyo ! khoparI phATI gaI. lohInuM khAbociyuM thaI gayuM. samaDI ane gIdhanAM ToLA AkAzamAM cakkara detAM nIce UtarI paDyAM. Araba gALo deto cAlyo gayo. pakSIoe mijabAnI UDAvI. kUtarAone moja maLI. trIjo divasa thayo. tyAM paDyuM hatuM mAtra hADapiMjara ! 2 pharmanuM kamyuTara Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasaMga-2 bAra varSanI eka chokarI. atyaMta rUpavatI; atyaMta buddhimatI; khUba ja vinItA; sarvane priya. eka divasa moM upara cAThuM dekhAyuM. e vadhatuM cAlyuM. hAtha-paga vagere upara paNa evAM cAThAM paDI gayAM. nadInA pUranA pANInI jema ekadama phelAI gayAM ! sarvAMge koDha vyApI gayo ! koI sAme jotuM nathI, badhA ya vAtavAtamAM tiraskAre che. kALanI khIMTIe TAMgelAM soNalAMo dharatI upara tUTI paDe che. bhUmaMDaLa upara vaidyo che, DaoNkTaro che, homiopathI, necaropathI vagere badhI 'pathI'o che, chokarInA pitA pAse ghaNo paiso che. paNa kazuMya kAma AvatuM nathI. roga maTato nathI. sahuthI phiTakAra pAmatI, sahune aLakhAmaNI banatI chokarI gharanA eka khUNAmAM besI rahe che. maravAnA vAMke ja potAnuM jIvana pasAra karI rahI che. prasaMga-3 peTe pATA bAMdhIne majUrI karato pitA potAnA putra mATe kAMIka bacAve che. emAMthI ekanA eka e putrane bhaNAve che. vRddhatva pitAne bhAre trAsa Ape che, koI rIte kAma karavA mATe enuM zarIra taiyAra nathI, parantu ema gharamAM besI rahe to bhUkhamaro AkhA kuTuMbane bharakhI jAya tenuM zuM ? mana mArIne ya tana toDe che. jIvane samajAvIne ya jAtane ghasaDIne roja laI jAya che majUrInI duniyAmAM ! AzAnA eka pAtaLA taMtue ja enuM jIvana TiMgAyuM che : 'kAle dIkaro kamAto thaI jaze. basa pachI zAnti, zAnti, zAnti. huM ne enI mA...be ya nirAMtano dama kheMcIzuM.' paNa bhaNavA jato dIkaro khovAya che. koI zrImaMtanI chokarI enA rUpamAM mugdha thAya che. mA-bApa ghere pUruM khAvAnuM ya pAmatAM nathI. ane dIkaro hoTalomAM pArTIo UDAve che. sahazikSaNa, sinemA ane navalakathAonuM vAMcana enA jIvanane, tanane ane manane bicakAve che. mAtApitA gAmaDiyAM lAge che. upakArI pelI chokarI ja dekhAya che. sukha enA saMga sivAya kyAMya jovA maLatuM nathI. karmavaicitryanuM darzana 1 3 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka divasa Avyo. vRddha mAbApane eNe tyAgyAM. ciThThI mUkIne cAlyo gayo ! "Aja pachI have mAruM moM tamane jovA nahi maLe. huM khUba sukhI jiMdagI jIvavA jaI rahyo chuM. tame mane pALyo-popyo te badala upakAra." ciThThI vAMcatA ja mAtApitA bebhAna thaI jAya che. bhAnamAM lAvanAra paiso to ahIM che ja nahi. bhAnamAM lAve ya koNa? garIbanI vahAre doDe ya koNa ? ThaMDo pavana doDato Ave che. emane jagADe che. jAgIne ya zuM karavAnuM ? chAtI phATa rudana kare che. have jIvavAnuM konI AzAe ? konA AdhAre ? jIvIne kAma paNa zuM che ? dIkaro to sukhI thayo ! chellI aMtaranI AziSa ApatAM mAtApitA esiDanI bATalI pI jAya che. ane mRtyune svIkAre che ! prasaMga-4 eka koleja che. strImitrone potAnA puruSamitro che. puruSamitrone potAnAM strImitro che. eka strI ane eka puruSa saundarya ane saMpattinA AkarSaNe paraspara mohAya che. beya potAnA vaDIlone tiraskArIne lagnagraMthithI baMdhAya che. beyano saMsAra cAlyo jAya che. jema tema karIne sto. varSa upara varSa pasAra thAya che. dazakA upara bIjo dazako gayo. saMpattithI beya sukhI che. paNa eka vAtanuM bhAre duHkha che. badhAya sukhane cinagArI cAMpe evuM. hajI sudhI eka paNa bALaka thayuM nathI. moTAmoTA niSNAta DaoNkTaronI salAha lIdhIjeNe je kahyuM te karyuM. priyatamAne badhuM ja karavAnI priyatame rajA ApI dIdhI. "hAya vAsanA !" pracaMDa puruSArtha khelAI gayo. paNa chatAMya dhAryuM na thayuM. bALakanuM mukha jovA na ja maLyuM. kALA mAthAno mAnavI hatAza thAya che. kalpelA sukhanA attaranI bATalImAM viSTAno loco paDe che. lIlA-sUkA saMsAramAM saLagatI dIvAsaLI paDe che. 'hajIya eka nAnakaDo prasaMga | be lAkha rUpiyAnuM bhavya makAna che. vecavAnuM che. gharAka Ave che. sodo thaI jAya che. makAnamAlika be lAkha rUpiyAno ceka laI tijorImAM mUke che. rAta paDe che. Aga lAge che. ATha ja kalAkamAM AkhuM ya makAna baLIne 4 te karmanuM kamyuTara Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaDathuM thaI jAya che. eka hase che. bIjo bApokAra raDe che. cIso pADe che. jIvananI badhI ja kamANI - be lAkha rUpiyA - AMkha sAme saLagI jatI joIne. - mitro. A pAMceya prasaMgo tamArI najara sAme rAkho ane kaho ke - A badhuM koNe karyuM ? AnI pAchaLa konuM cAlakabaLa kAma kare che ?" avaLI matinuM ? avaLA puruSArthanuM ? bhale. paNa avaLI mati thaI kema? avaLo puruSArtha karyo kema ? enI pAchaLa kayuM adrazya tattva kAma kare che ! lAkaDAM phADato eka chokaro jarmanIne herahiTalara zI rIte thaI gayo ? eka vAra briTana ane amerikA jevI mahAsattAone paNa dhrujAvI mUkavAnI AgabharI tAkAta enAmAM kyAMthI AvI gaI ? mahAna citrakAra banavAnI tAlAvelIvALo chokaro samrATa nepoliyana zI rIte banI gayo ? ane A be ya vizvanA mAMdhAtAonI badhI ja bAjI koNe dhULamAM meLavI nAMkhI ? emanA pracaMDa sAmarthyano bhukko koNe karI nAkhyo. ? saMgItasamrATa omakAranAthane paisAnA phAMphA kema ? alamasta kustIbAja gAmo kema sAva sukAI gayo ? bhAratanA yazasvI vaDApradhAna lAlabahAdura zAstrI vaijJAnikonI duniyAraziyAmAM "hArTapheIlyora" kema thaI gayA? koI paNa upacAra kema kAragata na nIvaDyo ? jenAM rakSaNa mATe saMpUrNa takedArI rAkhavAmAM AvatI te vizvanA lADIlAamerikAnA presiDenTa keneDInuM bharabajAre khUna kema thayuM ? potAnI ja sarjelI, goLIe potAnuM ja khUna ! e vakhate gaphalata kyAM thaI gaI ? gAMdhIjInuM khUna goDasee kema karyuM ? zA mATe ene khUna karavAnI avaLI mati sUjhI ? koNe e avaLI mati sujhADI ? saLagAvI mUkatI eTama bombanI Aga amerikAe zA mATe hirozImAnAgAsAkI upara jhIMkI ? mArIne jIvavAnuM, jIvIne mUDIvAda phelAvavAnuM jaMgalI vijJAna koNe zIkhavyuM ? kavicitryanuM darzana rU. 5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitro, A badhA ya praznonA uttara Apo. je uttara Apazo tenI pAchaLa paNa e prazna che ke e kema thayuM ? e koNe karyuM ? eno paNa uttara Apo. zuM Izvare karyuM ? nA. nA. Izvara to paramakRpALu paramAtmA che. te AvuM na ja kare. jo Izvarane tevI duHkhamaya paristhitinuM nirmANa karanAra mAnazo to tene dayA ke zakti vinAno mAnavo paDaze, kemake Izvara je dayALu hoya to zA mATe koIne duHkhI kare ? jo sarvazaktimAna hoya to te Izvara ja zA mATe bIjAne pApa karatAM roto nathI ? are badhuM Izvara ja karato hoya to loko pAse pApa paNa te ja karAve che ne ? jIvone pApI banAvIne tene naraka vagere gatimAM mokalIne bhayaMkara duHkho ApanAra Izvarane dayALu zI rIte manAze ? paraMtu hakIkatamAM to Izvara karUNAno mahAsAgara che. anaMta zaktino svAmI che. tethI duHkhamaya ke pApamaya avasthAne pedA karanAra Izvara to na ja hoya, to pUrve jaNAvelA prasaMgomAM kAraNa koNa ? zuM koIpaNa kAraNa vinA ja A badhuM bane che ? nA, nA. kAraNa vinA koI ja kArya thatuM nathI. sarva kSetra ane sarva kALamAM mAnya A siddhAnta che. Aja sudhI emAM koI apavAda jovA maLato nathI. je kArya hoya tenuM koIne koI kAraNa to hovuM ja joIe. to A badhI ghaTanAomAM kAraNa koNa ? samagra vizvamAM je kAMI ghaTanAo banI che, bane che ke bhaviSyamAM banavAnI che, te badhAmAM kAraNa Izvara nathI; paNa karma che. Izvare to A jagata jevuM che, tevuM batAvyuM che, paNa banAvyuM nathI. jagatanuM saMcAlana Izvara nahi paNa karma kare che. te kamyuTara jevuM che. kapyuTaranI jema te karma potAnuM gaNita kare ja rAkhe che. lokonA tevA tevA kArya anusAra lokone sukhaduHkhAdi ApyA kare che. A karma to jaDa che. cetana nathI. chatAM jaDa evA tenI tAkAta to ajaba gajabanI che. jyAM sudhI jaDa karma AtmAne coMTyuM hotuM nathI. tyAM sudhI te kArmaNavargaNA (kAzmaNarajakaNo) tarIke oLakhAya che. jyAre te kArmaNa rajakaNo AtmAne coTe che, tyAre te karma tarIke oLakhAya che. te karma AtmAne sukhIduHkhI, baLavAna-nirbaLa, buddhimAna-mUrkha, rUpavAna-kadarUpo banAvavAnuM kArya kare che. AtmA mULasvarUpe to atyaMta pavitra che. zuddha che. tenI upara koI DAgha karmanuM kapyuTara Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kalaMka nathI. paNa tenI upara coTelA karmo tenA svarUpane vikRta banAve che. azuddha banAve che. AvA azuddha AtmAne jIva kahevAya che. A jIva jyAre viziSTa koTInI sAdhanA karIne rAga-dveSa vinAno bane che, tyAre karmo tenAthI aLagA thAya che. te potAnA zuddha svarUpane prApta kare che. te paramAtmA bane che. tenI upara pachI kyAreya kArmaNa rajakaNo coMTI zakatI nathI. ApaNo AtmA locuMbaka jevo banelo che. je lokhaMDamAM cuMbakIya zakti (megneTIka phorsa) pedA thaI hoya che, te lohacuMbaka potAnI AsapAsanA amuka kSetramAM rahelI lokhaMDanI karacone potAnI tarapha kheMce che. potAnI upara coMTADe che. paNa jo te lohacuMbakamAM cuMbakIyakti nAza pAmI jAya to te lohacuMbaka have lokhaMDano sAmAnya TukaDo ja gaNAya. te have lokhaMDanI karacone potAnA tarapha kheMcI na zake. ApaNA AtmAmAM je rAga-dveSanA spaMdano pedA thAya che, te cuMbakIya zakti rUpa che. kArpaNa rajaNo lokhaMDanI karaco jevI che. jyAM sudhI ApaNA AtmAmAM rAga-dveSa vagere pariNAmo jAge che tyAM sudhI cuMbakIya zakti tenAmAM TakI rahe che. je satata kAryaNa rajakaNone kheMcI kheMcIne potAnI upara coMTADavAnuM kArya kare che. tamAma saMsArI jIvomAM satata rAga-dveSanA pariNAmo UThyA kare che. mATe tamAma saMsArI AtmAo pratyeka samaye anaMtI kArmaNa rajakaNo potAnI upara coMTADyA kare che. parantu jyAre A saMsArI AtmAo sAdhujIvananI sAdhanA karIne rAga-dveSanA spaMdano kAyama mATe aTakAvI de che, tyAre temanAmAM kAryaNa rajakaNone kheMcavAnI cuMbakIya zakti nAza pAmI javAthI kAryaNa rajakaNo coMTI zakatI nathI. pariNAme teo karmarahita bhagavAna bane che. karmo coMTyA na hovAthI bhagavAna banelA temane kadIya du:kho anubhavavA paDatA nathI. janmamaraNanI ghaTamALa naDatI nathI. teo sadA potAnA svarUpamAM masta hoya che. AnaMdamAM lIna hoya che. paNa je AtmA haju paramAtmA banyo nathI, saMsAramAM che, te AtmAmAM rAga-dveSanI pariNatIo to paDelI che ja. vaLI te jIvAtmAno pratyeka samaya koIne koI pravRttithI yukta hoya che. manamAM kAMIne kAMI vicAro cAlu hoya che. kyAreka mukhamAMthI vacano paNa sarI paDatA hoya che. zvAsozvAsa rUpa nAnuM ke anya koI moTuM kArya paNa kAyA dvArA thatuM rahe che. A mana-vacana-kAyAnI zubhAzubhapravRttio AtmAnI aMdara rahelI rAga-dveSanI pariNatI sAthe bhaLe che tyAre A baMne (pariNatI + pravRttio) cuMbakIya zakti rUpa banIne kArpaNa karmavaicitryanuM darzana - to Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vargaNAnA jaththArUpI rajakaNone kheMcyA kare che. mana-vacana-kAyAnA karmo (kAryo, pravRttio)thI A kArmaNa rajakaNo coMTatI hovAthI, tene paNa karma tarIke oLakhavAmAM Ave che. AtmA to sUrya jevo tejasvI che. anaMtAguNono svAmI che. paNa vAdaLa jema sUryanA prakAzane DhAMkavAnuM kAma kare che tema coTelA A karmo AtmAnA guNone DhAMkavAnuM kAma kare che. pariNAme AtmA doSono bhaMDAra banI gayelo anubhavAya che. jIvAtmAmAM je anaMta jJAnano prakAza che, apUrva darzana zakti che, anahada sukhanI anubhUti che, atula parAkrama che; te badhuM ja dabAI jAya che A karmothI. udayamAM AvelA A karmo jIvane sukhI ke du:khI, kAmI ke krodhI, krUra ke hiMsaka banAvavAnuM kArya kare che. karmanA kAraNe ja anAdikALathI ApaNDe AtmA A du:khamaya-pApamaya saMsAramAM paribhramaNa kare che. tethI A mAnavabhavamAM A karmone khatama karavAnI sAdhanA karavI atyaMta jarUrI che. jIva, jagata ane karma traNa vastuo anAdi che. (1) jIva (2) jagata ane (3) jIva-karmano saMyoga. jenI Adi = zarUAta hoya te Adi kahevAya. jenI zarUAta ja na hoya te anAdi kahevAya. jIva, jagata ane jIva-karmanA saMyoganI zarUAta thaI ja nathI, mATe te traNeya anAdi che. jIvAtmA kadI utpanna thayo nathI. te sadA hato ja. jo te kyAreka utpanna thayo che tenuM mAnIe to tarata manamAM savAla pedA thaze ke jIvAtmAne koNe utpanna karyo ? ghaDAne kuMbhAra pedA kare, kapaDuM vaNaka2 varNa, makAnane kaDIyA caNe, vastro darajI taiyAra kare tema jo jIvAtmAnI zarUAta hoya eTale ke jIvAtmA utpanna thayo hoya to tene utpanna karanAra koNa ? A savAlano javAba ema ApavAmAM Ave ke jIvAtmAne Izvare utpanna karyo che, to tarata navo savAla utpanna thaze ke te Izvarane koNe utpanna karyo ? jo te Izvarane koI bIjA Izvare utpanna karyo to te bIjA Izvarane koNe utpanna karyo? trIjA Izvare ? to te trIjA Izvarane koNe utpanna karyo ? cothA Izvare ? to te cothA Izvarane koNe utpanna karyo ? A rIte navA navA savAlo pUchAyA ja karaze. savAla-javAbano aMta ja Avaze nahi. AvI savAla-javAbanI paraMparA na cAle te mATe jo evuM samAdhAna apAze ke karmanuM kampyuTara da D Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAne sau prathama Izvare pedA karyo, paNa te Izvarane koIe pedA karyo nathI. te Izvara nitya che, hato, ne raheze. tene koI pedA karatuM nathI. to te paNa yogya jaNAtuM nathI, kAraNa ke A samAdhAnamAM IzvaranA AtmAne to chevaTe nitya mAnavo ja paDyo ne? vaLI jIvone utpanna karanAra tarIke eka IzvarAtmAne mAnavo paDyo, te vadhArAmAM ! tenA karatAM AtmAne koIe utpanna karyo ja nathI, AtmA anAdi che, tevuM mAnavuM vadhAre ucita che. jo Izvare badhA AtmAone utpanna karyA che, tenuM mAnazo to savAla pedA thaze ke Izvare A jIvAtmAne kamarahita zuddha utpanna karyo ke karmasahita azuddha utpanna karyo? Izvara to karUNAno mahAsAgara che. te zA mATe koI jIvane azuddha utpanna kare ? te to zuddha-AtmAne ja utpanna kare ne ! utpanna thayelo zuddha-AtmA to pApa vinAno hovAthI teNe TADha-taDakAnA, janma-maraNanA, bhukha-tarasanA duHkho kema bhogavavA paDe? zuddha-pavitra-niSpApa AtmAne duHkha zenuM? jo zuddha-niSNAta AtmAe paNa duHkha bhogavavuM paDatuM hoya to dharmI AtmAo niSpApa - zuddha jIvana mATe je sAdhanA kare che, te nakAmI thaI jAya ! dharmanI ArAdhanA karavAnI koI jarUra ja na rahe. kemake janma-maraNAdinA duHkho kAyama mATe nivAravA mATe to tapa-tyAganI sAdhanA karAya che. jo te sAdhanA karIne zuddhAtmA banyA pachI paNa saMsAramAM janma levAno hoya, parAdhInatA-ghaDapaNa-motanA du:kho bhogavavA paDavAnA hoya to tevA zuddhAtmA banavA mATe - pratyakSa maLatAM A bhavanA sukhone choDIne " tapa-tyAganA duHkho zA mATe veThavA joIe? A badhI ApattionA nivAraNArthe mAnavuM ja joIe ke Izvare jo zuddhAtmA pedA karyo hoya to te saMsAranA duHkhomAM jhIMkAta ja nahi. paNa samagra vizvamAM ApaNane je jIvAtmAo dekhAya che, te to du:khomAM zekAI rahelAM che. tethI te badhA azuddhaAtmAo che, tema nakkI thayuM. Ama, Izvare jo AtmA pedA karyo hoya to ya zuddhaAtmA to pedA na ja karyo hoya, tema nakkI thAya che. jo Izvare azuddha AtmA utpanna karyo che, ema mAnazo to Izvara jevA karUNAnA mahAsAgara Izvare Avaze azuddha AtmA zA mATe utpanna karyo? zuM Izvara hAthe karIne badhAne sukha-du:khamAM sabaDatA jovA mAMgato hoya tevuM bane kharuM? koI kahe che ke, "A vizvamAM sau prathama dariyAmAM eka iMDuM hatuM. temAMthI brahmAjI nIkaLyA. ghaNA varSo ekalA ekalA rahIne kaMTALI gayA. tethI temane vicAra Avyo, "oDaruM huM sAm " huM ekalo chuM, ghaNo thAuM. temaNe samagra jagatanuM sarjana karyuM. sukhI, du:khI, zeTha, nokara, rAjA, garIba, cora, polIsa vagere vicitravALuM kavicitryanuM darzana B 9 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagata utpanna kare to temane AnaMda prApta thAya, kaMTALo dUra thAya. tethI temaNe AvI vicitratAvALI duniyA pedA karI.' "" ahIM prazna thAya ke brahmAjI jo bhagavAna hoya to bhagavAnane kaMTALo Ave ? te dUra karavA rUpa potAnA svArthane sAdhavA teo bhagavAna banIne koIne duHkhI, cora ke garIba banAve ? tene duHkhanA dAvAnaLamAM jhIMke ? vaLI te brahmAjI iMDAmAMthI zI rIte pedA thayA ? iMDAne koNe pedA karyuM? dariyo kyAMthI Avyo ? temAM iMDuM kyAMthI AvyuM ? vagere aneka savAlo UbhA thAya che. vaLI, jo badhuM Izvara ja kare che, tevuM jo mAnavAmAM Ave to svarga ane narakamAM paNa Izvara ja mokale che ne ? are ! dayALu Izvare na2kanuM sarjana ja kema karyuM ? vaLI jIvone jyAM bhayaMkara duHkha paDe che, tevI-narakamAM mokale zuM kAma ? tyAM mokalyA pachI te Izvara pote ja temane duHkho kema apAvarAve ? zuM Izvara pote pakSapAtI che ke ekane svargamAM mokale to bIjA koIne narakamAM mokale ? jo evo javAba apAya ke Izvara to nyAyAdhIza jevo che. tene koI pratye pakSapAta nathI. pakSapAtanA kAraNe te koIne svargamAM to koIne narakamAM mokalato nathI, paNa jenA jevA karmo (kAryo) hoya te pramANe te jajamenTa Ape che. arthAt sArA karmovALA dete svargamAM mokale che ne kharAba kAryo karanArane te narakamAM mokale che. A javAba sAMbhaLIne sAme prazna UThaze ke jo Izvara nyAyAdhIza jevo hovAthI karmo pramANe svarga ke narakamAM mokale che, to narakamAM javuM paDe tevA kha!! karmo karanArane Izvara tevuM kharAba kAma karatAM aTakAvato kema nathI ? zuM IzvaramAM tevI zakti nathI ? to tevA zaktihina Izvarane mAnavAnI, tenI bhakti vagere kalAnI jarUra zI? ane jo Izvara sarvazaktimAna hoya to teNe kharAba kAma karatAM ja te vyaktine aTakAvavI joIe. jo te na aTakAve to hAthe karIne kharAba kAma tenI pAse pharAvaDAvIne narakamAM moklanAra Izvarane nirdaya mAnavo nahi paDe? Ama, Izvarane jo dayALu ane sarvazaktimAna mAnavo hoya to teNe A jagatane utpanna karyuM che, tevuM mAnI zakAze ja nahi. vaLI, Izvare paNa te te jIvanA karmo pramANe sukha-duHkha ke svarga-narakAdi ApavA paDatA hoya to Izvara paNa chevaTe karmane ja parAdhIna banyA ne ? potAnI jAte svataMtrapaNe to Izvara paNa kAMI karI zake nahi ne ? to zuM Izvarane paNa parAdhIna mAnavo ucita che ? Ama, Izvarane jagatakartA mAnavA chatAM ya karmane to mAnavA ja paDe che. vaLI te karmanuM kampyuTara .. : Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmone anusarIne sukhI-dukhI karatAM Izvarane upara jaNAvyA pramANe zaktihIna, nirdaya ke parAdhIna paNa mAnavA paDe che. A to zI rIte mAnI zakAya? tethI Izvare jagatane ke AtmAne utpanna karela nathI paNa anAdikALathI jagata tathA AtmA che ja, tevuM mAnavuM ucita che. vaLI je karmonA kAraNe Izvara jIvone sukha-du:kha Apato hoya te karmo te jIve kyAM karyA? jo pUrvabhavamAM, to pUrvabhavamAM paNa te jIvane je sukha-du:kho Izvare ApyA haze, te paNa tenA koI karmanA AdhAre ja AkhA haze ne? to te karmo te jIve kyAM karyo? tenA pUrvabhavamAM ja ne ? A rIte te jIvanA dareka bhavanI pUrve paNa te bhava apAvanAra karmo mAnavA paDaze. ane te karmona utpanna karAvanAra pUrvabhava paNa mAnavo paDaze. Ama, jIvano prathamabhava koI rIte saMbhavI zakaze nahi. tethI jIvane anAdi mAnyA vinA cAlaze nahi. jIvane anAdi mAnavAthI, te jIva anAdikALathI jayAM potAnA janma, jIvana ane maraNanI paraMparA calAvyA kare che, te jagatane paNa anAdi mAnavuM ja paDaze. ane jIva tathA tenA A saMsArane calAvanAra je jIva ane karmano saMyoga che, te paNa anAdi mAnavo ja paDaze. Ama, (1) jIva, (2) jagata ane (3) jIva-karmasaMyoga, A traNeya anAdi che, tevuM siddha thAya che. jo A jagata anAdithI ja hoya to A jagatamAM pahelA maraghI hatI ke zuM ? pahelAM pitA hatA ke putra ? pahelAM mAtA ke dIkarI ? zuM javAba Apazo? maraghI vinA iMDuM jo na hoI zake to iMDA vinA maradhI paNa zI rIte hoI zake? pitA vinA putra jo na hoI zake to je putra ja na hoya te pitA zI rIte banI zake? mA vinA dIkarI na hoI zake ne dIkarI vinA mA paNa na hoI zake. tethI mAnavuM paDe ke maraghI ane iMDu, pitA ane putra, mAtA ane dIkarI, badhA anAdikALathI che. temAMthI koInI pahelAM zarUAta thaI che, tema na manAya. mA-dIkarI, pitA-putra, marIiDuMvALuM A jagata anAdikALathI che. jIva, jagata ane karmasaMyoga anAdikALathI hovAchatAM ya teo satata parivartana pAmatAM rahe che. jIva pote deva-manuSya-tiryaMca-naraka vagere avatAro levA dvArA parivartana pAme che. jagatamAM paNa ghaNA parivartano jovA maLe che. AtmAmAM coTelA karmomAM paNa parivartano thAya che. chatAMya jIvano kyAreya nAza to thato ja nathI. jagata paNa kyAreya nAza pAmavAnuM nathI, jIva ane jagata jema anAdi che, tema anaMta paNa che. paraMtu jIva ane karmano saMyoga anAdi hovA chatAMya teno aMta AvI zake che. kamacityanuM darzana pra. 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jIvo potAnA jIvanamAM rAga-dveSane khatama karavAnI sAdhanA kare te AtmAo uparathI A karmo chUTA paDI zake che. sarva karmo chUTA paDatAM AtmA mokSamAM pahoMce che tenuM paramAtmAsvarUpe pragaTa thAya che. jo jIva ane karmano saMbaMdha anAdikALathI che, to te anAdi evA jIva ane jagatanI jema anaMta rahevo joIe ne? evo savAla na karavo. kAraNa ke je anAdi hoya te anaMtakALa sudhI rahe ja; tevo koI niyama nathI. maradhI-iMDuM-maradhInI paraMparA anAdikALathI cAlatI hovA chatAM ya jo koI maraghI iMDuM ApyA pahelAM ja marI jAya to te maraghInI paraMparA to baMdha paDI ja jAya. pitA-putranI cAlI AvatI vaMzaparaMparA paNa tenA tamAma dIkarAo brahmacArI avasthAmAM mRtyu pAme ke dIkSA laI le to aTakI jAya che. mA-dIkarInI paraMparA paNa kuMvArikAvasthAmAM tamAma dIkarIonA mota ke dIkSA thatAM aMta pAme che. jema A badhI anAdi paraMparAno aMta AvI zake che, tema anAdi evA jIva-karmanA saMyogano paNa aMta AvI zake che. jayAre A aMta Ave che tyAre AtmAno mokSa thAya che. jIva ziva bane che. ApaNe saue AvA vi javAnI sAdhanA karavAnI che. bhagavAna bhale jagakartA nathI, chatAM ya bhagavAnanA darzana, vaMdana, pUjana, satkAra, sanmAna roja avazya karavA ja joIe. paramAtmA pratyeno samarpaNabhAva-bhaktibhAva-pUjayabhAva pedA karavAthI ApaNAmAM rahelo ahaMbhAva nAza pAme che. te ahaMbhAvanA kAraNe baMdhAnArA-du:kha ane doSa pedA karanArA-karmo have nahi baMdhAya. vaLI paramAtmA pratyeno A viziSTabhAva pUrve baMdhAyelA karmono jhaDapathI puSkaLa pramANamAM nAza karaze. pariNAme jIvanamAM duHkho nahi Ave. prabhubhakti navuM puNya karma baMdhAvaze. jenAthI jIvanamAM sukha prApta thaze. mATe, duHkhane dUra karanArI, sukhane lAvanArI ane paraMparAe sarve karmono nAza karIne mokSa ApanArI paramAtmabhakita bhAvavibhora banIne roja karavI joIe. 12 ] karmanuM kamyuTara Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonuM prathama pravezadvAra : mithyAtva traNalokanAM nAtha, devAdhideva paramapitA paramAtmA mahAvIradeve tapa-tyAganI asAdhAraNa sAdhanA karIne potAnA AtmA upara coMTelI dhAtIkarmonI rajakaNone dUra karI dIdhI hatI. e kArmaNarajakaNo dUra thatAM ja temanA AtmAmAM jJAnano prakAza pragaTyo hato. e kevaLajJAnanA prakAzamAM paramAtmA vizvanA sarva padArthone jovA lAgyA. A kevaLajJAnanI evI vizeSatA che ke te ekI sAthe traNe kALanuM badhuM jANI zake che. ekI sAthe traNe lokanuM badhuM jANI zake che. hAthamAM rahelo AmaLo ApaNane jema dekhAya tema vizvanA tamAma kSetranA, tamAma kALanA tamAma dravyonI, tamAme tamAma avasthAone teo akramathI eTale ke krama vinA ekI sAthe joI-jANI zake. paramAtmAe kevaLajJAnanA prakAzamAM vizvanA sarva jIvone joyA. pote je paramAtmatattvane pragaTa karyuM, te paramAtmatattva vizvanA sarva jIvAtmAomAM DhaMkAyeluM joyuM. paramAtmasvarUpane DhAMkanArA karmo joyA. te karmonA udaye jIne anubhavavA paDanArA du:kho joyA. te karmonA kAraNe janma-jIvana-maraNanI ghaTAbemAM sapaDAyelA tathA kAma-krodhAdi pApo karanArA jIvone joyA. A karmo AtmA upara je je hetuothI coTe che, te hetuone paNa paramAtmAe joyA. mAtra joyA ja nahi. paNa vizvA rArva jIvonA hitArthe te hetuone upadezyA, je jANavAthI ApaNe badhA te hetuothI dUra rahIe, anaMtA karmo bAMdhatA aTakIe. pariNAme saMbhivat duHkho tathA pApothI bacI zakIe. 52mAtmAe ApaNane jaNAvyuM ke karmo bAMdhavAnA bAhya kAraNo aneka prakAranA hovA chatAM AMtarika kAraNo mukhyatve cAra che. (1) mithyAtva : hRdayamAM satya pratyenA pakSapAtano abhAva. (2) avirati : jIvanamAM satyanA jIvaMta AcaraNano abhAva. (3) kaSAya : jIvAtmAmAM utpanna thatAM ataMdurasta khaLabhaLATo. (4) yoga : mana-vacana ane kAyAnI pravRttio. A jagatamAM satya ane asatya, e be tattvo che. anAdikALathI A be tattvo karmonuM prathama pravezadvAra : mithyAtva 1 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaccenuM ahiMsaka yuddha cAlyA kare che. asatya tattva potAnuM tophAna satata macAvyA kare che. tenI sAme satya tattva potAnI pratiSThA karavAnA ahiMsaka prayatno AdaryA kare che. kyAreka satyanuM baLa vadhe che to kyAreka asatyanuM baLa vadhatuM jaNAya che. dareka jIvAtmAmAM paNa A ja rIte ekabIjAnuM baLa vadhatuM-ghaTatuM jovA maLe che. A vizvanuM sarvazreSTha sthAna mokSa che. A eka evuM sthAna che ke jyAM janma nathI, jyAM pApamaya jIvana nathI. jyAM rIbAmaNamaya mota nathI. jyAM koI prakAranA du:kho nathI, rogonI vedanA nathI to ghaDapaNanI parAdhInatA nathI. kauTuMmbika samasyAo nathI to strI-paisA vagerenA kAraNe thatA jhagaDAo nathI. svArtha-dago-prapaMcakAvAdAvAnuM jyAM nAmanizAna nathI. jyAM pahoMcelo AtmA sadA AnaMdamAM lIna rahe che. sarva prakAranAM baMdhanothI tene mukti maLe che. janma-maraNa to jIvAtmAnA baMdhano che. saMsAranA kahevAtA sukho vAstavika sukha nathI paNa sukhanA AbhAso che. saMsAramAM je sukho maLe che, te to najarakedanI sajA jevA che. duHkhonI bheLaseLavALA che, moTA duHkhone lAvanArA che, kAyama nahi TakanArA che. uparokta satyane svIkAravA kyAreka jIvAtmA taiyAra thato nathI. te uparokta vAtone viparIta samaje che, je asatya che. paNa A jIvAtmA asatyano rAgI bane che.te muktine baMdhana mAne che to baMdhanane mukti mAnavA lAge che. koLIyo jema potAnI AsapAsa pote ja baMdhana UbhuM kare che, tema A jIvAtmA paNa rAga-dveSaajJAnatAnA kAraNe janma-jIvana-maraNanA baMdhano utpanna karIne, jAte ja temAM sapaDAya che. puSkaLa duHkho pAme che. asatya taraphano jIvAtmAno A je jhoka che, te ja mithyAtva che. asatyane satya ja mAnavuM, khoTAne sAcuM ja mAnavuM, satyane asatya na mAnavuM, sAcAne khoTuM ja mAnavuM te mithyAtva che. jIvAtmAomAM jyAre asatyano kAramo pakSapAta hoya che eTale ke satyanA pakSapAtano abhAva hoya che, tyAre te AtmA DhagalAbaMdha kArmaNa rajakaNone coMTADe che. Ama, A satyanA pakSapAtanA abhAvarUpa mithyAtva karmonuM pravezadvAra bane che. jo sAtvika sukhane pAmavuM hoya to teno upAya satyano pakSapAta che. asatyanA pakSapAtano saMpUrNa abhAva che. TUMkamAM samyaktva (satyano pakSapAta asatyanA pakSapAtano abhAva) e Atmika sukhanuM kAraNa che to mithyAtva (asatyano pakSapAta 14 D karmanuM kampyuTara - Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyanA pakSapAtano abhAva) karmonuM pravezadvAra che, je anaMtAkarmone AtmAmAM lAvI lAvIne tene sAcuM sukha pAmato aTakAve che. pakSapAta eTale pakSapAta. satyano pakSapAta eTale satyano satya tarIke svIkAra asatyano asatya tarIkeno svIkAra. kadAca tevuM AcaraNa tenAmAM na paNa hoya. arthAta satyanuM AcaraNa na hoya, asatyano tyAga jIvanamAMthI na paNa thayo hoya chatAMya jo satyano pakSapAta AtmAmAM AvI jAya to te AtmAnuM mithyAtva nAmanuM paheluM bAkoruM baMdha thaI gayuM gaNAya. te AtmA mithyAtvI maTI sabhyatvI banyo gaNAya. satyanuM AcaraNa to jIvana sAthe, zarIra sAthe saMbaMdha dharAve che, jyAre satyano pakSapAta e hRdaya sAthe, mana sAthe saMbaMdha dharAve che. paraMtu jenA jIvanamAM haju satyanuM AcaraNa thatuM nathI are ! hRdayathI satyano svIkAra karavAnI paNa jenI taiyArI nathI, te AtmA pratyeka samaye puSkaLa pramANamAM karmonA Dhagale DhagalAne praveza Ape che. paraMtu jyAre te AtmAne sadguruno saMga thAya che. teno kALa pAke che. saddagurunI vAtone jayAre te zAMtithI sAMbhaLe che. tenI upara vicAraNA karavA taiyAra thAya che tyAre tene satya-asatya vacceno bheda parakhAya che. tenuM hRdaya halabalI UThe che. aMdara pazcAttApa pedA thAya che. tenA AMtaracakSu ughaDI jAya che. asatya pratyeno je kaTTara pakSapAta hato, te DhIlo paDe che. dhIme dhIme saMpUrNa nAbUda thAya che. satya pratyeno pakSapAta pedA thAya che. tenuM hRdaya zuddha thAya che. hRdayaparivartana pAmela. te AtmA have samakitI kahevAya che. asatyanA pakSapAta rUpI mithyAtva dUra thayuM hovAthI karmonA pravezanuM paheluM bAkoruM baMdha thAya che. te bAkorA dvArA praveza karatI kArpaNa rajakaNo have aMdara AvatI aTakI jAya che. karmonuM prathama pravezadvAra : mithyAtva B 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonuM bIjuM pravezadvAra - avirati | prathama bAkoruM baMdha thavA chatAMya bIjuM avirati nAmanuM pravezadvAra to khulluM ja che. tenA dvArA to puSkaLa kArmaNa rajakaNo pravezI ja rahI che. hAla to hRdayaparivartana thayuM che. satyano kaTTara pakSapAta pedA thayo che. satyanuM AcaraNa nathI AvyuM. jIvanaparivartana nathI thayuM. jayAre jIvananuM paNa parivartana thAya, asatya AcaraNa dUra thAya, satyanuM AcaraNa zarU thAya tyAre bIjA naMbaranuM avirati nAmanuM pravezadvAra paNa baMdha thAya. jenuM hRdayaparivartana thAya tenuM ja jIvananuM sAcuM parivartana thAya. hRdayaparivartana vinAnuM jIvanaparivartana azakya che. A sAcuM jIvanaparivartana karavuM hoya to hRdayaparivartana anivArya che. eTale je jIvAtmA satyano kaTTara pakSapAtI bane che, tenuM hRdaya parivartana to thayuM, eTale vahelAmAM vahelI take enI asara enA jIvana upara paDe che. enuM jIvana paNa dhIme dhIme asatyanA AcaraNathI mukta thatuM jAya che. chevaTe jIvana paNa satyamaya (samyagadarzana + viratimaya) banI rahe che. hRdaya parivartana pachI jIvana-parivartana to jhapATAbaMdha thavA lAge ja. paraMtu mitro ! kyAreka evuM paNa bane che ke hRdaya parivartana thaI jAya ane jIvana-parivartana thayeluM jovA na maLe. keTalAka saMyogo, keTalAka saMskAro jIvAtmAnuM jIvana-parivartana zakya banavA detA nathI. satyano kaTTara pakSapAta hRdayamAM jIvaMta banI javA chatAM AcaraNamAM satya utArI zakAtuM nathI. A eka khUba ja asahya sthiti che. je jIvAtmAo hRdaya ane jIvananI AvI visaMvAditAmAM phasaDAya che teo jIvaleNa manovyathAno bhoga bane che. satyano prema jAge ane satyanuM jIvana na jAme e khUba du:khada sthiti banI rahe che. pANI vinA mAchalI taraphaDe tema e jIvAtmAo satyanA AcaraNanA abhAve taraphaDatA hoya che. tamane eka vAta kahuM. eka mANasa che. trIsa varSanI uMmarathI roja pacAsa sigAreTa pheke che. eMsI varSanI bujharga vaye ene koI DaoNkTara maLe che. sigAreTanI bhayAnakatA enA hRdayamAM ThasAvI de che. bhAvImAM kensarano bhayAnaka roga thavAnI AgAhI kare che. pelA mANasane A vAta hRdayamAM barAbara jacI jAya che. paNa aphasosa ke e 16 . karmanuM kamyuTara Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sigAreTa choDI zakato nathI. kema ke varSonI kuTevanAM saMskAranAM mULiyAM khUba ja UMDA UtarI gayAM che. zArIrika saMyogo paNa evA banI gayA che ke jo sigAreTa na pIe to tenuM mAthuM ja ghUmavA lAge athavA to maLazuddhi thAya ja nahi. have zuM thAya? Avo mANasa sigAreTa pIdhA vinA rahI zakato nathI. AMkha sAme kensarano jIvaleNa vyAdhi ramI rahyo che. zArIrika asvasthatAnI kalpanAo tene becena banAve che. eTale te panAmAnuM bokSa gharamAM to lAve che, paNa dhrUjatA hAthe bokSamAMthI sigAreTa kADhe paNa che, paNa dhrujatA hAthe; saLagAvIne moMmAM mUke che, paNa dhrUjatA hAthe; enuM aMtara phaphaDe che; kensaranA roganI AgAhIthI. enI sAMyogika lAcArI ene hatAza banAve che. mitro, tame joyuM ne ! hRdayanuM parivartana thayA pachI paNa A mANasanuM jIvanaparivartana thaI jatuM nathI, tethI ja AvI paristhitimAM phasAyelA mANasanI manodazA keTalI badhI dukhada bane che te juo. sigAreTa nahi pIvAnA satyano te kaddara pakSapAtI banyo; chatAM e satyane AcaraNamAM utArI na zakyo ! A rIte je jIvAtmAo hRdayathI satyanA kaTTara pakSapAtI bane che temane asuMdara kArmika aNuonA melA pANIne dhasIne AvavA mATenuM pahelA naMbaranuM moTuM bAkora to baMdha thaI ja jAya che ane tethI te jIvAtmAnA taLAvamAM teTalAM gaMdA pANI AvatAM ochA to thaI gayAM; pachI jo satya AcaraNamAMya UtaryuM ane e rIte jIvanaparivartana paNa thavA lAgyuM to to khUba majAnI vAta. pachI to bIjA naMbaranuM je moTuMbAkoruM che jemAMthI satyanA AcaraNanA abhAvane kAraNe kArmika aNanAM gaMdA jaLa jIvAtmA upara dhasyAM ja Ave che - te ya baMdha thavA lAgyuM. jeTalA aMzamAM satyanuM AcaraNa teTalA aMzamAM e bAkoruM baMdha. jo pUrNa satyAcaraNa to pUrNa baMdha. paNa je jIvAtmAo hRdayathI satyanA kaTTara pakSapAtI banyA chatAM jIvanamAM satyane utArI zakyA nahi emane mATe to mAtra paheluM ja moTuM bAkoruM baMdha thayuM. paraMtu bIjuM to ughADuM ja rahyuM. chatAM hRdaya ane jIvana vaccenI AvI visaMvAditA lAMbo samaya TakatI nathI. jema bane tema jaladIthI evo samaya AvI ja lAge che ke jayAre hRdayamAM UtareluM satya jIvanamAM paNa UtarI jAya che. kAraNa ke hRdaya parivartana thavAthI te AtmA jAgI gayo hoya che. potAnAM karmonuM bIju pravezadvAra * avirati rU 10 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApo badala pazcAttApa karato hoya che. tevA AtmAne samyadraSTi kahevAya che. paramAtmA pAse te nIcenA zabdomAM potAnI manovyathA pragaTa karato hoya che. jAgelA AtmAnI manovyathA huM A jagatamAM janmyo ane 7-8 varSa jIvyo eTaluM ja mAruM jIvana mApha ! e ATha varSamAM meM koI kALuM kAma karyuM nathI. kAlimAne huM samajyo paNa nathI. nirdoSa khilakhilATa karatuM e bALa-kusuma hatuM. pApa zuM vastu che ? enI ene gaMdha paNa na hatI. lADakoDe ja huM moTo thato gayo. bezaka, mAtApitAnA lADakoDa nirbheLa hatA; paraMtu e lADakoDamAM ja mArA jIvananI hArAkIrI karavAnAM bIja naMkhAyAM. mane kapaDAMnI adyatana TApaTIpathI sajAvavAmAM Avato; khAnapAnanI svAdiSTa sAmagrIonA khaDakalAmAM dATI devAmAM Avato. ramata-gamatanI tamAma sAmagrIo mArI sAme khaDakAtI hatI. AthI ja mAruM nAnakaDuM mitramaMDaLa UbhuM thayuM. 9-10 varSanI uMmara thatAM huM sinemAnI late caDyo. mitronA saMge huM barAbara jhaDapAto gayo ane...ahIMthI ja mArA adhaHpatananI zarUAta thaI. huM sAva svachaMdI bo; uddhata thayo, napAvaTa thayo. ane....eka divasa eka duSTa mitre mArA jIvanane kalaMkita karyuM. pachI to e viSayamAM koDa ane kutUhala vadhatAM gayAM ane huM bhoganA te kAdavamAM UDe ne UDe garakAto cAlyo . vaya dhIme dhIme vadhavA lAgI, paNa mAruM patana raoNkeTa vege thavA lAgyuM. duSTa mitro, praNayakathAo, sinemAo ane sahazikSaNe mArA jIvana upara pharI vaLavA mATe sTIma-rolaranuM kAma karyuM. nirdoSa ane pavitra jIvananA phuracephuracA uDAvI dIdhA. basa. . .pachI to mokSanA Adarza vinAno, sadgatinI ciMtA vinAno; jIvanamAM azAnta banyo. vAsanAonI caLa phATI nIkaLo; Aga bhabhUkI UThI. huM vyavahAre kadI sAro na rahyo; mArI AMkha sadAya vikArothI tagatagatI ! mAruM haiyuM sadAya vAsanAothI khadabadatuM ! mArA hAtha sadAya jAtIya pApe kharaDAyelA ! he bhagavAna ! jeNe AtmAne ja jANyo na hoya enI to bIjI zI dazA thAya ? meM AtmA jevI vastu ja kAne sAMbhaLI na hatI. pachI jaDano rAga; jaDanI bhakti; jaDanI maitrI sivAya mArI pAse bIjuM zuM zeSamAM rahI zake vAruM ? 18 1 karmanuM kampyuTara Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karNapriya saMgItanuM zravaNa, sugaMdhIdAra dravyonuM sevana, caTAkedAra khAdyapadArthonuM bhakSaNa vageremAM koIne pApa lAgatuM nathI, tethI ja sahu haLImaLIne A sudhaDa ane sudharelAM amApa-pApanuM sevana karatA rahe che ane e rIte damita vAsanAothI caLane zAnta karavAno mithyA yatna karatA hoya che. mArA jIvanamAM paNa evuM ja banyuM. sinemA ane haoNTelonA pathiye huM khUba caDyo ... ...meM pagathiyAM ghasI nAkhyAM. konA nAme ? kyA kAma ? konI vAto ? kaI vAta ? mArA jIvanano pratyeka khaMDa pApanI vidyAe kharaDAyo; bharAyo.. ane aMte UbharAI gayo. rUpe ja huM rUpALo rahyo ane e rUpe ja mane kurUpa banAvyo. nArInAM meM rUpa ja joyAM, mATe huM kurUpa banyo. jo meM e rUpa nIce chUpAyelI mAMsa, viSThA ane mUtrAdinI kurUpatAone prIchI lIdhI hota to mArI A kurUpatA mane kadI jovA to na maLata, paNa mArA bAhya ane AMtara rUpamAM anupama lAvaNyanI pUrabahAra khIlI UThI hota, Aje to papha-pAuDare dAbI che, meM mArA abrahmacArI aMgamAMthI vachUTatI badabUo ! bhAtabhAtanA 'meka-apa'thI ane jAtajAtanAM vastrothI DhAMkyAM che :-badanamAM bIbhatsa aMgo ! mArI vAkchaTAoe ane mArAM kRtrima hAsyo, lAsyo ane taraMgI svaproe mArI bhItaranI nistejatAo ane nirmAlyatAone chupAvI rAkhI che. mATelo unmAdI Akhalo ya mArI unmAda dazA pAse bicAro hato ! kRpAlo ! Ama AMtara-jIvanathI huM marato gayo; ane anekone mArato gayo. anekonAM zIla ane saubhAgyone paNa cUMthato gayo. o azaraNazaraNa ! huM rUpanI Agano pataMga banyo, e AgamAM paDIne bhaDathuM thato ja rahyo. o bhagavAn ! kensaranAM dardInI jema vAsanAonI pIDAthI maratAM meM mArAM zata zata mota mArI sagI AMkhe joyAM che ane hAya ! kevI e phasAmaNo ! kevI e biAmaNo ! kevI e mAnasika tANa ! ane kevI e vAsanAthI pIDAtI, kaNasatI, paDakhAM dhasatI, nIMda harAma banAvatI mArI kaMgALa kAyA ! hAya ! kevAM kevAM meM hukamo karyAM ! karmonuM bIju pravezadvAra - avirati - 19 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM dukAne gayo, to luMTAruM banyo. mArI icchA pUrti mATe, mArA papha-pAuDara, ToIleTo mATe; mitronI mijabAnIo mATe mAre puSkaLa paisAnI jarUra to paDe ja. AthIsto huM vagara bukAnIvALo lUMTAruM banyo. mArA ja gharAkonI meM lUMTa calAvI. dhoLe dahADe...UbhI bajAre...zAhukArInA nAte...daMbhI lebAze. paNa toya mArI dhanalAlasA tRpta na thaI. re ! mAre to dareka rAte 100-100nI eka noTa paNa ochI paDatI. kemake mArA rAjazAhI kharcAone pUrAM pADavAM mATe aMdha banyo hato; buddhithI bhraSTa thayo hato; pachI lUMTa calAvIne dhananAM DhagalAM karuM temAM zI navAI ? paNa vepArI lUMTa - mArI icchApUrti mATe kyAreya paryApta na hatI. evAmAM koke mane eka devamaMdira batAvyuM; mAnavatAnuM tattvajJAna samajAvyuM; ane..ane...o mArA nAtha ! meM e maMdiramAM paga mUkyo. huM mAgaNIo banyo. meM vAsanAnAM sAdhano mAgyAM; dhana mAgyuM; AMkaDA mAgyAM; laoNTarInI TikiTonA naMbaro mAgyAM....mAgaNIo banIne meM...ane mArA jevA lAkhoe-na jANe keTalAMya dharmasthAno abhaDAvyAM. huM ATalethI ja na aTakyo. eka di'koke mane dharmaguruo batAvyA ane meM doTa mUkI. me emanA caraNanI raja lIdhI, meM emanI bhaktio karI; eTale emAMnA koka rIjhyA...mane eka doro bAMdhI-Apyo; koke tAvIja karI ApyuM; koke pANI pAyuM; koke maMtra dIdho. huMya A badhuM UMdhuM ghAlIne karavA mAMDyo, paNa akkarmInA paDiyAM ja kANA hoya tyAM zuM thAya? puNye to huM paravArI gayo hato ! pANI ja na hoya pAtALamAM, pachI TyUbavela karavAthI zuM vaLe ? o, jagadIza ? janmatAM maLelI jIvananI A cAdara meM kALImeza karI ! rasoDAnA masotA karatAM ya kALI ! amAsanI mAjhama rAtathI ya kALI ! prazasta ane aprazasta, vaccenI lakSmaNarekhA meM kadI joI nathI. e jotAM mane kadI AvaDyuM nathI, eTale sArA gaNAtA saMbaMdho kharekhara sArAM hatAM, tene duSita bhAvanAthI sparza karyo ane aMte e kharAbathI paNa kharAba banyA; beya pakSanAM jIvana barabAda thayAM ! ahA ! keTakeTalAnAM jIvana meM barabAda karyAM haze ? keTalAMne meM bhoLavyAM haze ? keTalAMne meM lAlaco ApIne phasAvyAM haze ? kharekhara ! mArA aMtarathI huM kadI koIno bhAI banyo ja nathI ! kadI meM koIne mArI kharI bahena banAvI ja nathI. huM dekhAvamAM karmanuM kampyuTara Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAva judo ja rahyo chuM, ane hakIkatamAM sAva judo ja chuM. daMbhanI kaLA meM eTalI badhI AtmasAt karI lIdhI che ke hajI Aja sudhI paNa mane koI pakaDI zakyuM nathI. jo kyAreka paNa ughADAM paDI jAya mArAM pApa, to eka ja paLamAM A samAjamAMthI huM sApha thaI jAuM. e to mahatI kRpA che pApakarmanI; ke pApakarmo udayamAM Ave toya jhaTa-pApa karatAMnI sAthe ja udayamAM AvatAM nathI; ane jyAre paNa udayamAM Ave tyAre lalATa upara enI bhUtakAlIna e pApakathA lakhAtI nathI. jo tema thatuM hota to AkhuM jagata ekabIjAne phiTakAratuM hota, thUMkatuM hota, dhikkAratuM hota. o avinAzI deva ! mane pelI kAvyapaMkti mArA ja mATe kavie na banAvI hoya tema lAge che, ''mo sama kauna kuTila khala kAmI, jIsane yahIM tanu dIo, tAhI bisarAyo; eso nimakaharAmI....mo sama-' o, jagadaMbA ! mArA jIvanamAM haMmeza khelAtI hoLIe mArA tana-mananI tAkAto upara cAre bAjuthI bharaDo lIdho ane tamAma zArIrika zaktio naSTa karI nAMkhI. pauSTika tattvo, kAyAkalpa vagere auSadhanI jAherAtonAM pralobhanonA kAvAdAvAmAM to huM pUrepUro khUMpI gayo. seMkaDo rUpiyAthI nicovAyo. ane to ya...mAruM Arogya huM kadI pAchuM meLavI zakyo nathI. ulaTuM e dina-pratidina ghasAtuM cAlyuM che. akALe ghaDapaNa mane jaNAya che, thoDuMka cAlu tyAre huM hAMphI jAuM chuM; zarIramAM lohI sApha thaI gayuM che. oja ane tejanI to mArA moM upara zakyatA ja hasI nAkhavA jevI che. buddhi-zakti naSTaprAyaH thaIche, vicArazakti rahI nathI. yAdazakti saMpUrNapaNe khatama thaI che. mAnasika sattvo naSTa thayAM che. 'jenA jIvanamAM abrahmanI AMdhI jAge tenI rANI sahune apriya bane, enuM icchita kadI phaLe nahi' - evI agamavANIne mArA jIvanamAM saMpUrNapaNe yathArtha thatI meM anubhavI che. hA, mArA pApe mArI sAthe gharanAM badhAM mANaso jaMge caDyAM che. mArI sAcI paNa vAto kleza ane kaMkAsanuM kAraNa banI jAya che. hA; mAre have koI bacAva karavA nathI. kemake A mArA ja bhUtakALanAM pAponuM phaLa che. mArA ja durAcArI jIvananI e sajAo che. ene to mAre veThavI ja rahI. paNa kyAreka hiMmata hArI jAuM chuM. bA, bApujI, nAnakaDo bhAI, badhAya mArI sAme eka thaIne laDe che tyAre ema thaI jAya che ke A 'dhIkatI dharA'nI sthiti kyAM sudhI baradAsta karavI ? sahanazaktinI paNa maryAdA to hoya ja ne ? karmonuM bIju pravezadvAra avirati ghe 1 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa "seMkaDo' vAra abrahmanA anAcAronA sevanArane have sahana karyA sivAya bIjo koI vikalpa zeSa raheto nathI...A parama satya mAre svIkAravuM ja rahyuM. o mA ! jagadaMbA ! A to meM mArA kAjaLakALA bhUtakALanI vAta karI. tuM sarvajJa che. sarvadarzI che. mArA jIvananI rajeraja tArI jJAnajayotinI bahAra nathI eTale have vadhu jaNAvato nathI. have huM mukhya vAta upara AvuM chuM. mArAM ja pApoe mAruM jIvana duHkhothI gherAI cUkyuM che. huM Adhi (mAnasika ciMtAo), vyAdhi ane upAdhithI grasta chuM; saMsAranA svArtha cakacUra svajano ane snehI (!) janonA tApa ane saMtApathI baLuM baLuM thaI rahyo chuM. copherathI dhikkAra, tiraskAranI lAgaNIono bhoga banyo chuM. badhethI jAkAro pAmyo chuM. paNa...paNa A lokanAM A badhAMya mArA du:khone raDavA mATe huM tArI pAse Avyo nathI. A duHkhone to huM mAMgI-bhIkhIne meLavelAM jugajUnAM puSpo vecI khAIne paNa bhagADI mUkIza; ane kadAca e duHkho nahi lAge ane mArA jIvananI dharatI upara DerA-taMbU nAkhIne paDyAM ja raheze toya mane tenI ciMtA nathI; lagIre vyathA nathI, kema ke have to huM barobara samajayo chuM ke pApIne enA pApanuM phaLa maLavuM ja joIe. sajA na kare to paNa eNe jAte phAMsInA mAMcaDe caDI javuM joIe. jAtane bagADanAra, ane anekone pApanA cepa (vAyarasa) phelAvIne bagADanAra mArA jevA pApAtmA mATe to koI paNa sajA apUratI ja che. mAre maratAM ribAvuM paDe ke paralokamAM narakamAM trAhimAmapokArI devuM paDe : ekavAra...zatazata vAra...toya tenI mane A ciMtA nathI. jeNe ghara AMgaNe bAvaLiyAnAM bI vAvyAM eNe to kAMTA ja jovA paDe, raDIneya eno koI ArovAro nahi. eTale ja huM mArA pApe pragaTelI du:khonI hutAzanIne ThAravAnI vAta karavA Avyo ja nathI.' paNa o azaraNonA zaraNa ! o anAthonA nAtha ! o noMdhArAnA AdhAra ! o patitapAvana ! o mArI vahAlI mA ! jagadaMbA ! mArI pApiSTa vAsanAonI hutAzanIne tuM ThArI nAkha... tuM jaladI ThArI nAkha." paramAtmAnI pAse vAraMvAra potAnA pApo badala raDatAM AvA AtmAmAM ekavAra jIvana parivartana AvI jatAM teo sAdhu banI jAya che. ane tyAre avirati rUpa kArmaNa rajakaNone AvavAnuM bIjuM bAkoruM paNa baMdha thAya che. 22 m karmanuM kamyuTara Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAreka saMpUrNa jIvanaparivartana na thAya tyAre paNa te yathAzakti jIvanaparivartana lAve ja che. ane tyAre tenuM A bAkoruM thoDA aMzamAM baMdha thayuM hovAthI zAstrIya bhASAmAM te jIvane dezaviratidhara (zrAvaka) kahevAya che. Ama, hRdayaparivartana thatAM mithyAttva rUpa paheluM bAkoruM baMdha thAya ane jIva sammadraSTi (jaina) bane. saMpUrNa hRdaya parivartana thavA sAthe thoDuMka jIvanaparivartana thatAM paheluM bAkoruM baMdha thAya tathA bIjuM bAkoruM thoDuM baMdha thAya. tyAre te jIva dezaviratidhara (zrAvaka) bane. - jyAre saMpUrNa hRdayaparivartana sAthe saMpUrNa jIvanaparivartana paNa thAya tyAre kArpaNa rajakaNone AvavAnA mithyAtva ane avirati rUpa baMne bAkorA baMdha thatAM te jIva sarvaviratidhara (sAdhu) bane. baMne bAkorA saMpUrNa baMdha thavA chatAM ya bAkInA be bAkorA khullA che. tenA dvArA haju ya karmo to AvyA kare che. tethI mAtra sAdhu banavAthI na cAle. sAdhu banyA pachI paNa khullA rahelA be bAkorAne baMdha karavAnI sAdhanA karavI joIe. jyAre bAkInA te baMne bAkorA baMdha thAya tyAre karmo AvatAM baMdha thAya, AtmA paramAtmA bane, mokSamAM kAyama mATe AtmaraNitAnA AnaMdamAM masta rahe. karmonuM bIju pravezadvAra : avirati 1. 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonuM trIjuM pravezadvAra H kaSAya have trIjuM kAraNa joIe. e che jIvAtmAmAM jAgatA keTalAka ataMdurasta khaLabhaLATo. jene zAstrIya bhASAmAM kaSAya kahevAya che. r tapa-tyAganI bhavyatma sAdhanAthI je jIvAtmAo sajja banyA nathI, te tamAma jIvAtmAomAM keTalAka ataMdurasta khaLabhaLATo satata utpanna thatA ja rahe che. keTalIkavAra A kaSAya rUpI saMgharSo ugra svarUpamAM dekhAI jAya che, bAkI sAmAnya rIte maMda svarUpe to haMmeza hoya che. jeNe saMsArano tyAga karyo che tevA saMto ke jeo hajI tapa-tyAganI prAthamika ke mAdhyamika kakSAmAMthI pasAra thaI rahyA che, temanAmAMya AvA kaSAya rUpI saMgharSo satata cAlatA hoya che. bhagavAna jine A kaSAya rUpI saMgharSanA cAra prakAra batAvyA che : 1. krodhano dhamadhamATa, 2. ahaMkAra (mAna)nA phUMphADA. 3. daMbha (mAyA)nA prapaMco; ane (4) sattA, saMpatti, sundarI, zarIra vagere uparanI Asakti (lobha). A cAreya khaLabhaLATo bhayaMkaramAM bhayaMkara DAkumAM hoya che, bahu sukhI zrImaMtomAM hoya che, atyanta buddhimAna gaNAtA mAnavomAM hoya che, sattAnA svAmIomAM hoya che, eka nAnakaDI kIDImAM ya hoya che ane saMtonI duniyAmAM paNa amuka kakSA sudhI hoya che ! (1) krodha saMtomAM ya aNagamatuM thatAM krodhanI pAtaLI lAgaNI, vidvattAnuM ke tapa-tyAganuM sAdhAraNa abhimAna, atyaMta unnata AdhyAtmika avasthA na pAmyA chatAM tevuM batADavAnI lAgaNI (mAyA) ke zarIra, bhakto vagereno mamatva bhAva (lobha hoya che. je saMto bahu UMcI kahI zakAya evI AdhyAtmika sthitine pAmyA hoya temanAmAM ja A khaLabhaLATono aMza paNa jovA na maLe. A kaSAyono maMda saMgharSa paNa kyAreka bahu ja khataranAka nIvaDato hoya che. emAM jyAre ugratA AvI jAya che tyAre ghaNI unnata sthiti pAmelA saMtane paNa te eka kSaNa nIce paTakI de che. paramAtmA munisuvrata svAmIjInA e ziSyaH skadaMkasUrijI, jabarA jJAnI ane karmanuM kampyuTara 4. - Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jabarA prabhAvaka. pAMcaso ziSyonA guru ekadA evA eka pradezamAM cAlyA gayA; jyAMno rAjA jainonA kTaraSI maMtrInA kabajAmAM hato. potAnI rAjayahadamAM pAMcaso jaina sAdhuonA pravezanI vAta jANIne maMtrI nakhazIkha saLagI gayo. eka chokaThuM goThavIne teNe tamAma sAdhuo upara rAjadrohano Aropa mUkyo. ane te badala temane tamAmane ghANImAM pIlI nAMkhavAnI AjJA upara rAjAnI mahorachApa laI lIdhI. eka pachI eka sAdhune ghANImAM pIlI nAMkhavAnuM atiraudra kArya zarU thayuM. dareka vaDilanI pharaja che ke potAnA AzritanuM kalyANa karavuM. guru skardakasUrijIne ziSyonAM maraNa samaye temane apUrva samAdhimAM lIna rAkhavAnI potAnI pharaja barAbara khyAlamAM hatI. ane tethI temaNe te pharaja 499 sAdhuo sudhI to atisuMdara rIte bajAvI. nA e kAma emanA mATe atimuzkela hatuM. ghANIno paththara pharatAM ja jayAM AkhA zarIrano chUMdo thaI jAya; lohInA to phuvArA UDe; tamAma hADakAMnI karaca banI jAya; tevI ziSyanI maraNAnta sthitimAM tenA AtmAne paramAtmAnA zaraNe mUkI Apavo; maMtrI upara leza paNa dveSa na thavA devo e keTaluM badhuM kaThaNa kAma che! paNa skaMdasUrijI to jJAnano agAdha sAgara hatA. mahAna nirdhAmaka (rApAdhidAtA) hatA. temaNe te badhI zakti kAme lagADI. paNa sabUra..pAMcasomA naMbarano je ziSya hato, te bALa sAdhu hato. te AcAryazrIne khUba ja vhAlo hato. tenA taraphanA preme AcArya pAse bolAvaDAvyuM ke, he maMtrI ! mane potAne pIlI nAMkhyA bAda tuM A bALa sAdhune pIlaje. paNa maMtrIe A vAtano svIkAra na karatAM sUrijI AgababUlA banI gayA. pAMcasomA ziSyane samAdhidAna to karI dIdhuM paNa pote atikrodhamAM AvI gayA. krodhapizAca ghero ghAle. pachI chaTakavuM bhalabhalAne mATe duSkara che. gurunI kRpA hoya to ja bacI zakAya. haribhadrasUrijI upara paNa jyAre A krodhe humalo karelo tyAre 1444 bauddhabhikSukane taLI nAMkhavAno vicAra ekavAra to temane AvI ja gayelo. paNa upakArI gurubhagavaMte be gAthA mokalI. jenA prabhAve kropizAcanA hAthamAMthI teo chaTakI zakyA. paNa A skardakasUrijI to krodhanA AvezamAM bhAna bhUlyA. niyANuM karI dIdhuM. pariNAme pIlAIne devaloka jaIne te rAjA, maMtrI ane tenI lAkhonI raiyata - tamAmane Aga lagADIne jalAvI dIdhA. tyArathI te pradezanuM daMDakAraNya nAma paDI gayuM. jayAM rAmacaMdrajI vagere vanavAsa samaye pahoMcyA hatA. mitro ! krodhanuM bhayaMkara svarUpa nihALyuM ne ! to AjathI ja A krodhane dezavaTo kamoMnuM trIju pravezadvAra : kaSAya 25 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAno nirNaya karIne trIjA naMbaranA bAkorAne AMzika baMdha karavAno prayatna karajo. nahi to kAzmaNa rajakaNo rUpa gaMduMjaLa (pApa) AvIne AtmA upara pharI vaLaze. ahIM kyAreka evuM paNa bane che ke A trIjA kaSAya nAmanA bAkorAmAMthI keTalIkavAra nirmaLa jaLa (puNya) paNa pesI jAya che kharuM. kemake keTalIkavAra krodha vagerenA khaLabhaLATo (kaSAyo) suMdara pariNAma lAvavA mATe jANIbujhIne dekhADavA paDatAM hoya che jemake vidyArthInI ALasa UDADavA sadguru taraphathI mAtra dekhADavAmAM Avato krodha ! duSTonuM damana karavA mATe, dharmanI rakSA karavA mATe chevaTe saMsAra tyAgI munine paNa krodha karavo paDe che. sAdhvIjI sarasvatIzrInI rakSA mATe kAlakAcArye yuddha laIne AvavuM paDyuM hatuM. pelA viSNukumAra munie paNa dharmarakSA mATe krodha karavo paDyo hato. prasaMga A pramANe hato : hastinApura nAmanI e nagarI hatI. paDyottara nAmano tyAM rAjA hato. tene be putro hatA : viSNukumAra tathA mahApAkumAra. jainadharmanA kaTTara dveSI mANasa namucIe mahApakumAranA kaTTara zatru siMhabaLa rAjAne joradAra parAjaya apAvavAmAM bhAre madada karavAthI te (namuci) mahApadmakumArano jigarI mitra banyo. hastinApuranA rAjA padmottara tathA moTAbhAI viSNukumAre dIkSAno svIkAra karatAM mahApAkumAra rAjA banyo. te vakhate teNe pelA jigarI - ane bhItaramAM jainadharma dvaSI - namucine potAno mahAmaMtrI banAvyo. A bAju mahApadma rAjAnA sagA moTAbhAI viSNukumAre muni banIne ghora tapazcaryAno mArga pakaDI lIdho. tethI temane aDhaLaka labdhio prApta thaI. temAM temane AkAzagAminI labdhi paNa prApta thaI hatI. A labdhinA baLe teo meru parvata upara jatA ane tyAMnA paramAtmAonA darzana vaMdanAdi karIne munijIvanane dhanya banAvatA. eka vakhata suvrata nAmanA jainAcArya hastinApura padhAryA. rAjA mahApadma jina dharmano khUba rAgI che evI khyAtithI ja A jainAcArya tenI nagarImAM padhAryA hatA. durbhAgye namucine bhUtakALamAM A jainAcArya sAthe vAda thayo hato. jemAM te hArI gayo hato. A ja jainAcArya potAnI nagarImAM AvyAnuM tene jANavA maLatAM parAjayano badalo levAnuM teNe nakkI karI lIdhuM. namuci maMtrIe nagarInI prajA upara to kabajo meLavyo hato, paraMtu rAjA mahApadma raka B karmanuM kamyuTara Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa tenA kabajAmAM hatA. namucinI viruddhamAM te kAMI karI zake tema na hatA. hastipuramAM cAturmAsa karavA mATe padhArelA jainAcAryane tAtkAlika nagara choDI javAno hukama pharamAvyo. jainAcArye cAlu cAturmAsamAM vihAra karavAnI azakyatA jaNAvI eTale namuci vadhu uzkerAyo. teNe ''sAta divasamAM nagarItyAga karo nahi to prANa tyAga karavA taiyAra thaI jAo'' tema jaNAvyuM. mUMjhavaNamAM mArga kADhavA mATe suvratAcArye labdhisaMpanna munine meruparvata upara sAdhanA karI rahelA viSNukumAra muni pAse mokalyA, cAlu cAturmAse dUrathI AvatA munine jotAM ja viSNukumAra munine khyAla AvI gayo ke jainasaMgha ke tenA zramaNasaMgha upara koI moTI Aphata AvI hoya tyAre ja A rIte cAlu cAturmAsamAM koI munine mArI pAse mokalavAmAM AvyA hoya. muni AvyA. badhI vAta jANIne viSNukumAra tarata ja hastinApura javAne taiyAra thaI gayA. svanI sAdhanA karatAM saMgharakSA e ghaNI moTI sAdhanA che evAM zAstravacanano temaNe Adara karyo. AkAzagAminI labdhi vaDe hastinApura pahoMcIne teo namuci maMtrI pAse gayA. namucine temaNe pUchyuM, 'A badhA mahAtmAone teM sAta divasamAM nagaratyAga karavAnuM kahyuM paNa teo kyAM jAya ? tuM mane traNa DagalAM jeTalI jagyA ApIza ke nahi ?' namucie kahyuM, hA. tame mahArAjA mahApadmanA moTAbhAI cho mATe traNa DagalAM jamIna ApIza, paNa jo ethI vadhu jamIna lIdhI to dhaDa uparathI mAthuM utArI laIza.' samatAnA sarovaramAM sadA snAna karatA A munirAjane namuci upara krodhAyamAna thavA mATe khUba prayatna karavo paDyo paNa aMte saphaLatA maLI. tarata ja temaNe virATakAya zarIra banAvyuM. AthI sarvatra hAhAkAra thaI gayo. jaMbudvIpanA be cheDA upara temaNe be paga mUkyA. namucine jamIna para paTakIne munie tene pUchyuM, bola, tuM ja kahe. have trIjo paga mAre kyAM mUkavo ? tArI chAtI para ja mUkuM ne ?' ema kahIne tene cagadI nAMkhyo. k munivarano bhayaMkara banelo avAja sAMbhaLIne mahApadma rAjA doDato tyAM Avyo. saghaLI vAta jANIne teNe munirAja pAse caraNomAM paDIne mAphI mAgI. nAlAyaka evA maMtrInA hAthamAM agAdha sattA soMpI devA badala pote ja aparAdhI banela che tema kabUla karyuM. paNa have munino krodha kemeya zAnta paDato nathI. chevaTe muninA mastaka-bhAga AgaLa svarganA devoe kSamAnI mahAnatAne varNavatAM gIto gAyAM : rAsa lIdhA, te karmonuM trIju pravezadvAra : kaSAya i sa Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLIne munirAja zAnta paDI gayA. zarIra tenA mULa svarUpamAM lAvI mUkyuM. viSNukumAra munino A krodha dharmarakSA mATe hato, tethI sAro hato. mahAmaMtrI vastupALe paNa bALa sAdhune tamAco mAranAra rAjAnA sALAnA pAMceya AMgaLA kyAM nahotA kapAvyA? AvA kaSAyone prazasta kapAya kahevAya che. te vakhate paNa bAkorAmAMthI kAzmaNa rajakaNo to Ave ja che. paNa te puNyakarma bane che, jeno udaya thatAM sukhAdi prApta thAya che. paraMtu AvA sArA kahI zakAya tevA krodhAdi khaLabhaLATo pramANamAM atyalya hoya che, jema krodhanI bAbatamAM ApaNe kharAba ane sArA khaLabhaLATa joyA tema mAnamAyA ane lobhanI bAbatamAM paNa baMne prakAranA khaLabhaLATa jovA maLe che. je sArA khaLabhaLATa hoya to te krodhAdi prazasta kahevAya ane tenAthI zubhakarma baMdhAya. jo kharAba krodhAdi hoya to aprazasta kahevAya, ane tenAthI AtmAmAM azubhaka praveze. jenA udayamAM duHkhI thavuM paDe. kAmaNa rajakaNa jebAkorAo vaDe ApaNA AtmAmAM praveze che, te bAkorAonI ApaNe vicAraNA karI rahyA chIe. jeo samyagdarzana pAmyA che, paramAtmAnI AjJA pratye jemane bhArobhAra bahumAna bhAva pedA thayo che, te badhAne mithyAtva nAmanuM paheluM bAkoruM baMdha thaI jAya che. jeo paramAtmAnI AjJAnuM zakyata: pAlana karavA lAgyA che ane je pAlana nathI thaI zakatuM teno kaTTara pakSapAta rAkhe che, temanuM paheluM mithyAtvanuM bAkoruM to saMpUrNa baMdha thayuM ja che paNa sAthe sAthe avirati nAmanuM bIjuM bAkoruM paNa AMzika (thoDuMka) baMdha thaI gayuM che. jemaNe paramAtmAnI tamAma AjJAne kaTTaratA pUrvaka mAnavAnI sAthe jIvanamAM pAlana karavAnuM zarU karI dIdhuM che, saMsAranA sarva pApono tyAga karI dIdho che, temaNe pahelA baMne bAkorAne saMpUrNa baMdha karI dIdhA kahevAya. sAdhu banyA eTale baMne bAkorA baMdha. paNa je krodha-mAna-mAyA-lobha haju paNa cAlu che, te trIjA khullA bAkorAne jaNAve che. sAdhunA jIvanamAM paNa zAsanarakSAnA prasaMgoe krodhAdi dekhAya. te krodhAdi dvArA je kArmaNa rajakaNo praveze te puNya banI jAya. te krodhAdine prazasta kaSAya kahevAya. paNa je kaSAya karavAthI pravezelI kAmaNa rajakaNo pApakarma bane, te aprazasta kaSAya kahevAya. 28 ] karmanuM kapyuTara Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasta ane aprazasta krodhanI vicAraNA karI, have, bAkInA kaSAyo vicArIe. | (2) mAna jyAre zreyAMsakumAranA hAthe thayelA prabhu AdinAthanA pAraNAM bhUlAI jaze, jyAre rAma-rAvaNanuM thayeluM mahAbhayaMkara yuddha paNa visarAI jaze, jyAre yuddhanA medAnamAM zrIkRSNa arjunane ApelA gItA rU5 bodha upara viskRtinA paDala chavAI jaze, jayAre prabhu mahAvIrane caMdanabALAe ApelA bAkuLAnAM dAnanI vAta yAda paNa nahi hoya te samaye paNa kAmanAM gharamAM jaIne kAmanuM khUna karI nAMkhanAra je sthUlabhadrajI yAda raheze; te sthUlabhadrajI upara paNa A mAnakaSAye potAno kevo jhapATo batAvI dIdho! guru saMbhUtivijayanI sevAmAM lIna banIne puSkaLa gurukRpA prApta karI ! jyAM badhA thAkI gayA tyAM potAne sAta sAta vAcanAo paNa ochI paDavA lAgI ! AvA pracaMDa medhAnA svAmI A sthUlabhadrajIne paNa ekavAra jyAre potAnI sAta baheno vaMdana karavA AvI rahI hatI tyAre A mAnakaSAya vIMTaLAI vaLyo. huM keTalo badho jJAnI chuM ! te batADavA siMhanuM rUpa lIdhuM. baheno gabharAIne cAlI gaI. guru mahArAje kahyuM : jAo, have tamane bhAI mahArAja jovA maLaze. teo gaI to mULa rUpamAM sthUlabhadramunine joyA. paNa A ahaMkAranA kAraNe gurue temane AgaLa bhaNAvavAnuM baMdha karyuM. saMghanA ati AgrahanA kAraNe zeSa cAra pUrva rajUtrathI ApyA paNa arthathI to na ja ApyA. ahaMkAra kevo bhayaMkara doSa che ke jenA kAraNe samagra caturvidha saMghe arthathI cAra pUrva kAyama mATe gumAvyA ! ahaMkAra e to vAsaNamAM rahelI khaTAza che. jyAM sudhI vAsaNamAM khaTAza hoya tyAM sudhI vAsaNamAM dUdha salAmata zI rIte rahI zake? phATI ja jAya. ahaMkAra phUlyophAlyo hoya tyAM sudhI te jIvamAM guNo rUpI dUdha TakI zakatuM nathI. karavo che guNavikAsa? to choDI do mAnaSAya ! paNa jayAre ahaMkAra pote ja mArA bhagavAna, mArA guru, mAro dharma e rIte khumArImAM pheravAya che, tyAre te prazasta banI jAya che. jene bhagavAna khUba gamI jAya che; bhagavAnanuM dAsatva jene vahAluM lAgI jAya che evo koI paNa mANasa evI adbhuta mastIne anubhavavA lAge che ke jethI te magajamAM e khumArInI be kilo rAI laIne jANe pharato hoya che. e enAmAM ja mastAno banI rahe che. karmonuM trIju pravezadvAra : kaSAya 29 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnuM dAsatva ene mana enI ghaNI moTI ane bejoDa mUlya dharAvatI mUDI banI rahe che. te mUDInuM tene eTaluM badhuM abhimAna (khumArI) hoya che ke jenA jore te jagatanA koIpaNa padArtha upara ke sattAnI TocanAM siMhAsana upara thUMkI zake che. e kahI de che, ''kadAca tamArI draSTie huM garIba hoI zakuM, paNa mane kharIdI zako teTalA zrImaMto to tame loko nathI ja. maherabAnI karIne mArI pAsethI cAlyA jAo.'' allAuddIne kabIrane rAjadarabAramAM AvavA AmaMtraNa mokalyuM. kabIre kahyuM, 'allAhano darabAra choDIne tArA darabAre zI rIte AvuM ?' akabare tulasIdAsane paNa AvuM ja AmaMtraNa mokaleluM; tulasIdAse uttara vALyo, 'rAmano darabAra choDIne huM kyAMya jato nathI.' zivAjInA AmaMtraNa sAme tukArAme kahyuM; 'tamane maLIne mAre zuM karavuM che ? nAhaka mane cAlavAnuM kaSTa paDaze !' gaMga kavie akabarane saMbhaLAvIne mota meLavyuM, paNa akabaranI khuzAmata to na ja karI. teNe kahyuM, 'jisako haripe vizvAsa nahi, so hI Aza karo akabara kI.' vastupALe vIradhavalane kahyuM, 'tamArI nokarI kabUla paNa tamAro naMbara to mArA ArAdhya deva, guru ane dharma pachI chello cotho !' uparokta udAharaNomAM je ahaMkAra dekhAya che te potAne prApta thayelA paramAtmA badalanI khumArImAM rUpAMtarita thayela che. te prazasta ahaMkAra kahevAya. tenAthI A bAkorA vaDe nirmaLa jaLa = puNyakarma praveze. (3) mAyA mAyA eTale kapaTa, luccAI, badamAsI. aMdara juduM ane bahAra juduM, sAcI vAtane chupAvI devI vagere paNa mAyA che. pelA lakSmaNA sAdhvIjI ! rastAmAM cAlatAM nIce joIne cAlavAnI bhagavAnanI AjJAnuM pAlana cUkyA to najara koIka cakalA-cakalInI ceSTA tarapha paDI. pariNAme bhagavAne AnI rajA kema na ApI ? evo azubha vicAra paNa AvI gayo. pazcAttApa paNa thayo. paraMtu bhagavAna pAse prAyazcita mAMgatI vakhate 'mane Avo vicAra Avyo to tenuM prAyazcita Apo.' tevuM kahevAnA badale 'bhagavAna ! kokane Avo vicAra Ave to tene zuM prAyazcita Ave ?' e pramANe pUchyuM. potAnA pApanuM prAryazcata bIjAne nAma pUchyuM. basa ATalI ja karI mAyA ! paNa tenuM pariNAma ? 80 covIsI sudhI teno saMsAra vadhI gayo. 30 u karmanuM kampyuTara Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A covIsImAM thayelA ogaNIsamAM mallinAtha bhagavAna ! pUrvanA bhavamAM tapa karavAnI bAbatamAM temaNe mAyA karI. A trIjA bAkorAmAMthI kAzmaNa rajakaNo te samaye je pravezI, teNe bhagavAna tarIkenA bhavamAM temane strI tarIkeno avatAra Apyo. sAmAnyataH mAyA karavAthI pachIno avatAra tiryaMcagatino (kUtarA-bilADAziyALano) ke strI tarIkeno maLe tevA prakAranI kArmaNa rajakaNo trIjA bAkorA dvArA AtmAmAM praveze che. mATe kadI paNa, kyAre paNa, mAyA to karavI ja nahi. kyAreka jaina zAsananI avahilanA thaI javAno prasaMga Ave tyAre mAyA parANe paNa karavI paDe. te prazasta mAyA che. kAraNa ke zAsanavilana jevuM bhayaMkara pApa kadAca koI nathI. A pApane nivAravA karavI paDatI mAyA e prazasta mAyA che. te vakhate bAkorA vATe je kArmaNa rajakaNo praveze te zubhaphaLane ApanArI bane che. tevI prazasta mAyAnuM udAharaNa joIe. veza bALatA cakoramuni rAjA zreNika zaivadharmI hato tyAranI A vAta che. eka vAra mahAzrAvikA rANI callaNA sAthe tene moTo vivAda thaI gayo. baMnee kahyuM, "amArA dharmaguru brahmacArI, bIjA badhA goTALAvALA." rANI celaNAnI A joradAra rajUAtathI magadhapati zreNika akaLAI gayo. khAnagImAM eNe mahAdeva-maMdiranA pUjArIne jaNAvI dIdhuM ke koI jaina-muni maMdiramAM rAtavAso karavA Ave tyAre turata khabara ApavI. maMdira gAmanA sImADe hatuM. eka divasa eka jaina muni e maMdiramAM saMdhyA samaye AvI caDyA. koI mahAgItArtha e muni hatA. anyathA teo ekAkI avasthAmAM saMbhave nahi. keTalAka AgADha kAraNe gItArtha munine ekAkI paNa viharavAnI zAstrajJA che. pUjArI doDyo, magadhanA nAtha pAse. jaina sAdhunA AgamananA samAcAra ApIne ravAnA thayo. rAjA zreNike tarata ja potAnA aMgata mANasa dvArA rAtrino samaya thatAM ja e maMdiramAM eka vezyAne mokalI ApI. ene saghaLuMya karI chUTavAnI sattA ApI dIdhI hatI. vezyA maMdiramAM peThI. pUjArIe bahArathI bAraNuM baMdha karI dIdhuM. munivara saghaLI sthiti pAmI gayA. karmonuM trIju pravezadvAra : kapAya rU. 31 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmarAje zarasaMdhAna karyu ! dhanuSaTaMkAra thayo. bhAthAmAMthI eka pachI eka bANa pheMkAvA lAgyAM. anaMge aMganA dvArA badhuM ja karI lIdhuM. paNa e anaMga parAjaya pAmyo. muni to kyAranA ya yoganidrAmAM poDhI gayA hatA. samAdhistha munine dehanuM ya bhAna rahyuM na hatuM. cAra vAgyAno samaya thayo. vezyA sAva ja thAkI gaI, hatAza thaI gaI ! munivara samAdhibhAvathI mukta thayA. emaNe AMkho kholI. vezyAe bhAvabharI vaMdanA karIne kahyuM, ''Aje ja : jiMdagImAM prathamavAra ja : huM eka puruSathI parAjaya pAmI chuM' mAruM to e gumAna hatuM ke amArI najAkata kAyAnA saundaryanA bhaDAkAmAM game tevo puruSa homAIne khAkha ja thAya. puruSa eTale game tema to ya pataMgiyuM ! strInAM lAvaNyano bhapako eTale daidIpyamAna bhaDako ! paNa...munirAja, tame mArA gumAnanI pratimAnA Aje TukaDeTukaDA karI nAMkhyA che. meM Aje ja kAvijetA naravIranuM darzana karyuM ! e darzane mAruM jIvana dhanya banyuM ! kaho, mane zI AjJA che ?'' AkhI rAtrinA rAga-virAganI sAkSI pUrato tyAM hato eka mAtra TamaTamato dIpa ! hajI ya te aDIkhama Ubho rahIne prakAza pAtharI ja rahyo hato. munivare kahyuM, 'vArAMganA ! huM icchuM chuM, tuM vIrAMganA bana. bhagavAna vIranI zrAvikA bana. tArA janama-janamanA pAponuM prakSAlana kara. abhijAta jIvanane pAma, mokSanuM dhAma prApta kara.'' have mane eka vAta kara ke teM A badhuM ya tophAna zAthI karyuM ? zuM e svaprerita hatuM ? tArA AtmAnA ja avAje A nATakanuM sarjana thayuM hatuM ?' dharmasanmukha banelI vezyAe kahyuM, 'nahi, munirAja ! mahArAjA zreNikano mane Adeza hato ke mAre tamAruM patana karavuM. paNa patana to mArA pApajIvananuM ja thaI gayuM ! patitAnA patanabhAvanuM patana karIne Apa to patitapAvana banyA !' munirAjanI najaramAM saghaLI paristhitinuM citra AvI gayuM. have zuM karavuM ? kaTTara zaivadharmI rAjA zreNika savAranA pahoramAM maMdiranAM dvAra udhaDAvIne jagatanI samakSa mArI A sAdhu veSanI ane zramaNasaMghanI phajetI karaze ? vezyAnI sAthe huM maMdiramAMthI bahAra nIkaLIza ane rAjA zreNikanA AmaMtrita nagarajano amane joze ! mArA satyavratanI sAkSI banelo A dIvo kAMI mAro pakSakAra banavAno che ?to karavuM zuM ? sthUladraSTi-bloka keTalo adharma pAmaze ? jagatane dharma ke 32 p karmanuM kampyuTara Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adharma pAmavAnuM mAdhyama to eka AtmAno bAhya vyavahAra ja che ne? vyavahAra suMdara hoya to ene joIne loko dharma pAme; vyavahAra bodo hoya to e lokone adharma pamADe. bezakamAro nizcaya ekadama nirmaLa che. paNa vezyAnI sAthe jainamuni maMdiramAMthI bahAra nIkaLe e vyavahAra eTalo ja malina che ne? cAmaDAnI seMkaDo AMkho to ene ja jovAnI ane jinadharmanI bephAma nindA karavAnI.. AhA! A te kevI Aphata ! mArA malina vyavahAranA nimitte kevI bhayAnaka zAsanahilanA ! thoDIvAra to munirAja zUnyamanaska thaI gayA. zuM karavuM? enI sUjha na paDI, paraMtu e to mahAgItArtha gurukRpA saMpanna muni hatA. emanI e vilakSaNa sthiti lAMbo vakhata na TakI. thoDI ja paLomAM emaNe eka vicAra karI lIdho. emanuM aMtara AnaMdita thaI gayuM. zAsana hilanA aTakAvavA jarUrI mAyA karavA teo taiyAra thayA. vezyA paNa pelA dIpanI sAthe sAkSI banIne muninA mukha upara jhaDapathI palaTAtA jatA bhAvo joI rahI hatI. munirAja e dIpakanI pAse gayA. eka vastrano kaccho banAvIne paherI lIdho. bAkInAM badhAM vastrone pelA dIpakanA sparze jalAvI dIdhAM ! vezayAe eka tINI cIsa nAMkhI dIdhI ! badhAMya vastronI rAkha thaI gaI. pachI jainamuninuM liMga-dharmadhvajarajoharaNa-oghAne paNa saLagAvyo. badhI rAkha bhegI karI laIne bhasmRtirUpe AkhA deha upara munirAje lagADI dIdhI. mahAdevanA maMdiranA eka khUNiye koI cIpiyo dhULa khAto paDyo hato. munivare ene upADI lIdho. jainamuni AbehUba bAvo banI gayo. savAranA cha vAgyA. maMdiranI bahAra kolAhala vadhI rahyo hato. lokonI ThaTha jAmI rahI hatI. mahArAja zreNika cellaNAne laIne hAthI upara AvI rahyA hatA. teo cellaNAne kahetA hatA, "priye ! tArA dharmagurunA dhatiMga Aje ughADA pADI dauM chuM. thoDI ja vAramAM e brahmacArIne tuM vezyA sAthe maMdiramAMthI bahAra nIkaLato joIza. meM e duSTane jhaDapI lIdho che. enA kukarmane jAhera karavA maMdiranA dvAra baMdha karAvI dIdhAM che.' hAthI secanaka maMdiranI najIka AvI gayo. hajAro lokone goThavAyelA A chATakAnI khabara paDI gaI hatI. vidharmIone mana mahotsava banI gayo hato. rANI celuNA maMtrAdhirAja navakAranuM smaraNa karI rahI hatI. karmonuM trIju pravezadvAra : kaSAya re 33 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAvAhI avAjathI rAjA zreNika bolyA, "pUjArI ! maMdiranA dvAra ughADI nAMkho." sarvatra niHstabdha zAnti patharAI gaI. tALAmAM pharatI cAvIno avAja saunA kAne athaDAyo. ane dvAra khUlyAM... tarata ja aMdarathI eka bhabhUtidhArI hAthamAM cIpIyo laIne bAra nIkaLyo. enI pAchaLa ja vezyA nIkaLI. moTethI kAMIka bolato e bAvo AgaLa vadhyo. re ! A zuM ? jaina munine badale koI jogIne joIne rAjA zreNika to thIjI ja gayo ! kApo to ya lohI na nIkaLe ! jaina dharmanI ghora avahilane thatI aTakI gaI. A avahilanA nivAravA jaina sAdhue bAvAjIno svAMga sajavA rUpa mAyA karavI paDI. paNa te mAyA prazasta kahevAya. (4) lobha trIjA naMbaranA A kaSAya rU5 bAkorAno cotho prakAra che lobha, lobha eTale mamatA, mUccha, Asakti. sarva pAponA bApa tarIke A lobha kahevAyo che. jayAM lobha Ave che, tyAM kayuM pApa nathI AvatuM ? te savAla che. A lobhanA pratApe to pelo mammaNa zeTha na bhogavI zakyo ke na to dAna daI zakyo ! bicAro lobhanA pApe aMte badhuM ahIM ja mUkIne pahoMcI gayo sAtamI narake. A lobha to sagA mA-bApane ya yamasadana pahoMcADAve ! are ! sagA bhAIne ya motane bichAne poDhADe. lobhanA karuNa aMjAma jaNAvavA zAstramAM suMdara dRSTAMta Ave che. nAnakaDuM eka gAma hatuM. tyAM be bhAIo vase : jagamohana ane manamohana. ekabIjA vinA eka divasa paNa na rahI zake; Avo emane prema hato. bALa maTIne beya kizora banyA. mAtA ane pitA mRtyu pAmyAM, badhI javAbadArI be bhAIo upara AvI gaI. cAra nAnI bahenonA bhAvino vicAra karatAM karatAM bhAIoe nakkI karyuM ke, "ApaNe dezAvara javuM. tyAM koI dhaMdho karavo ane e rIte kauTumbika javAbadArI pAra utAravI." 34 ] karmanuM kamyuTara Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka divasa baMne nIkaLyA. ghara choDyuM, AMgaNuM choDyuM, pAdara choDyuM. eka gAmathI bIje gAma, bIje gAmathI trIje gAma... visAmo letA jAya ane AgaLa vadhatA jAya che. eka divasanI vAta che. jagamohana ane manamohana mArga kApatA hatA tyAM sAmethI eka bAvAjI doDatA-gabharAtA AvI rahyA hatA. najIkamAM AvIne hAMphatA hAMphatA ja bAvAjIe jagamohanane kahyuM, "o bhAI! A bAju AgaLa vadhazo mA ! rastAnI vacamAM ja eka lAla DAkaNa beThI che !' nAno bhAI manamohana to A vAta sAMbhaLatAM ja hasI paDyo. jagamohane bAvAjIne sasmita kahyuM, "bhale... DAkaNa haze to ame ene khAI jazuM. Apa ciMtA nA karo." bAvAjI pharI doDavA lAgyA. be bhAIo AgaLa vadhyA. beyamAM juvAnInuM jora hatuM. bAvAjInI AvI vAtane e zenA gaNakAre ? thoDe dUra gayA tyAM rastAmAM vaccovacca lAla kothaLI paDelI joI. bhAre kutUhalathI kholI. dasa hajAra sonAmahoro nIkaLI. beyanA AnaMdano pAra na rahyo. have AgaLa vadhavAnuM kAma ja zuM hatuM? ahIMthI ghara tarapha pAchA pharavAno nirNaya lIdho. thAkelA moTAbhAI jagamohane manamohanane kahyuM, "bhAI ! ahIMthI dUra koI gAma dekhAya che. tyAM jaIne thoDI mIThAI kharIdI lAva. peTa bharIne khAI laIe, pachI ghara bhegA thaIe." manamohane mIThAI levA gAma bhaNI paga mAMDyo. beya judA paDyA. dhananA lobhe beyanAM manamAM eka kALo vicAra jhapATAbaMdha pasAra karAvI dIdho. zA mATe bhAgIdArImAM dhana levuM? ekalo ja huM mAlika kema na banuM?" manamohane mIThAImAM jhera bheLavyuM. bhAI pAse AvIne bahAnuM kADhatAM kahyuM, huM khUba thAkI gayo chuM. mATe ArAma karIne mIThAI khAIza. tame hamaNAM khAI lo. manamohane jhADa nIce ja paDakhuM pheravIne laMbAvyuM. jagamohane nAnAbhAInA gaLe dhAriyuM jhIMkI dIdhuM. eka ja jhATake be kaTakA ! pachI jagamohane ArAmathI mIThAI khAdhI, dasa ja miniTamAM bebhAna banI gayo ! thoDI vAramAM enA paNa rAma ramI gayA ! dhananA lobhe chevaTe baMne mRtyu pAmyA. dhana maLyuM koIne nahi paNa baMne durgatimAM pahoMcI gayA? karmonuM trIju zadvAra : kapAya u 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A aprazasta lobhathI jo azubhakarma praveze che, to prazasta lobhathI zubhakarma paNa praveze che. sthUlabhadrajI nepALamAM bhadrabAhasvAmIjI pAse vAcanA letA hatA. sAthe rahelA 499 jyAre vAcanA letAM thAkI gayA, tyAre paNa sthUlabhadrajI aNanama rahyA. eka vAra hAtha upara mAthuM TekavIne jyAre udAsIna hatA tyAre gurue udAsInatAnuM kAraNa pUchyuM. tyAre sthUlabhadrajI kahe che, "gurudeva! ochuM paDe che. haju vadhAre vAcanA Apo. Ama to kyAre pUruM thaze?' ahIM sthUlabhadrajIne jJAna meLavavAno lobha hato. paNa te apekSAe sAro kahI zakAya. te ja rIte guNo meLavavAno lobha, puNya meLavavAno lobha vagere prazasta lobha kahI zakAya. A thaI trIjA naMbaranA bAkorAnI vAta 36 karmanuM kamyuTara Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonuM cothuM pravezadvAra : yogA aMgAramadaka AcArya, vinayaratna sAdhu vagere abhavya jIvone sadA mithyAtva mohanIyakarmano udaya hovAthI teone cAra cAra bAkorA khullA hoya ane tethI te dvArA satata kAmaNavargaNA dhasI jaIne temanA AtmAmAM coMTIne karma banyA ja kare che. pariNAme temano AtmA kadI paNa mokSe jaI zakaze nahi. paNa zreNika, zrIkRSNa vagere je AtmAo samyagdarzana pAmyAM che, temanuM mithyAtvanuM jhera okAI gayuM hovAthI paheluM bAkoruM baMdha thaI gayuM. paNa temanAya bAkInA traNa bAkorAM to khullA ja che. chatAMya eka vAta nakkI ke paheluM bAkoruM baMdha karanAra AtmAnA bAkInA traNa bAkorA kyAreka ne kyAreka baMdha thavAnA ja. ane tyAre te AtmA mokSe paNa pahoMcavAno ja. mATe ja samyagudRSTi AtmAno nakkI mokSa kahevAya che. - sthUlabhadrajI, haribhadrasUrijI vagere gurubhagavaMtonA pahelA baMne bAkorA baMdha kahevAya. chatAMya haju chellAM be bAkorAM temanA khullA ja che. temAMnuM pUrve joI gayA te kaSAya nAmanuM trIjuM bAkoruM baMdha thAya tyAre te AtmA kevaLajJAna-kevaLadarzana pAme. teo sarvajJa, sarvadarzI kahevAya. have kaSAya paNa na hovAthI teo vItarAga ke jina paNa kahevAya. paramAtmA mahAvIradeva nayasAranA bhavamAM samakti pAmyA tyAre temanuM paheluM bAkoruM baMdha thayuM. ra7mAM bhAvamAM 30 varSanI uMmare kArataka vada dasamIe temaNe dIkSA lIdhI tyAre bIjuM bAkoruM saMpUrNa baMdha karyuM. sADA bAra varSanI ghora sAdhanA karIne, prabhu vara4ra varSanI uMmare vaizAkha sudadasamanA juvAlikA nadInA kinAre kevaLajJAna pAmyA tyAre trIjuM bAkoruM paNa baMdha thayuM. chatAMya prabhu tyAra pachI saMsAramAM 30 varSa rahyA. tarata temano mokSa na thayo. hajuM cothuM bAkoruM khulyuM hatuM. jemAMthI navI kArmaNavargaNA pravezatI hatI. prabhu 72 varSanI uMmare, apApApurImAM (pAvApurImAM) divALInA dine mokSe gayA. 4rathI 72 varSanI vaya daramyAna prabhune prathama traNa bAkorAM baMdha hovA chatAM je chelluM bAkoruM khulyuM hatuM, tenuM nAma che : yoga. karmanuM cothuM pravezadvAra : yoga rU. 30 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga eTale pravRtti ke ceSTA. A pravRtti mana, vacana ane kAyAthI thatI hovAthI yoga paNa manoyoga-vacanayoga-kAyayoga ema traNa prakAranA che. 42 thI 72 varSa daramyAna prabhu vIra je vihArAdi karatA hatA, te temano kAyayoga hato. roja pahelA-chellA praharamAM bhavya jIvone dezanA ApatA hatA, te temano vacanayoga hato. prabhuvIra kevaLajJAnI hovAthI, temaNe have manathI vicAravAnI jarUra ja nahotI. teo svayaM badhuM jANatA hatA. chatAM, anuttara devalokavAsI devo potAnA sthAnamAM rahIne je prazno pUchatA, tenA javAbo te devone potAnA sthAne rahIne maLI zake te mATe prabhu manamAM te javAbo vicAratA hatA. prabhunA vicAra rUpe rahelA te manaHpudgalone adhijJAnathI jANavAthI te devone yogya samAdhAna thaI jatuM. Ama devone javAba ApavA mATe prabhu ciMtana karatA hovAthI prabhune manoyoga paNa cAlu hato. A traNe yoga prazasta ke aprazasta hoI zake che. jo mana-vacana ke kAyAthI azubha pravRttio karavAmAM Ave to te aprazasta yoga bane. tenAthI AvelI phArmaNavargaNA pApakarmomAM rUpAntara pAme. paNa jo mana-vacana ke kAyAthI zubha pravRttio karavAmAM Ave to te prazasta yoga kahevAya. tenAthI AvelI kAryaNavargaNA puNyakarmamAM rUpAntara pAme. manoyoga pelo taMdulIyo matsya... mAtra aprazasta manoyoganA prabhAve 7mI narakamAM pahoMcI jAya ! masamoTA magaramacchanI AMkhanI pAMpaNamAM taMdula(cokhA)nI sAIjhano te utpanna thato hovAthI, taMdulIyA matsya tarIke oLakhAya. tenuM AyuSya pUruM 48 miniTanuM paNa nathI. paNa masamoTA magaramacchanA phADelA mukhamAM pravezatAM ane pachI bahAra nIkaLatAM aneka nAnA moTA jaLacara jIvone joIne tene vicAra Ave ke, 'A to mUrakhano saradAra che ! AnI jagyAe huM houM to eyarna na choDuM !' basa A ekeyane na choDavAno teno azubha vicAra teNe eka paNa jaLacara prANI pakaDayuM na hovA chatAMya 7mI narakamAM tene dhakelI de che ! mATe ja ApaNe ApaNA mana upara satata cokI mUkavAnI jarUra che. divasabharamAM ApaNuM mana koNa jANe kevA prakAranA keTalAya vicAro satata karyA ja kare che. jo te vicAro azubha prakAranA haze to durgatimAM dhakelyA vinA nahi rahe. pelo rUpasena ! sunaMdA manamAM vasI gaI. haju sunaMdAno sparza paNa nathI maLyo karmanuM kampyuTara 38 - Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa satata sunaMdA-sunaMdAnA vicAromAM garakAva rahyo. sunaMdAnA mAnasika raTaNe tene sunaMdAnA garbha tarIke utpanna karyo ! sunaMdAnA dvArA ja te garbha khalAsa thayo ! nA... mAnasika pApanI vaNajhAra ahIM ja na thaMbhI. sApa, kAgaDA, haMsa, haraNa ane hAthInA bhavo tene karavA paDayA. bicAro mAnava khoLiyuM gumAvIne pazu avatAramAM paTakAyo. mATe ja AjathI azubha vicAro choDIne manamAM satata zubhavicAro lAvavAno saMkalpa karavA jevo che. vacanayoga kANAne paNa kANo nava kahIe; dhIra rahIne pUchIe zIdane gumAvyA neNa re ! uparanI paMktio ApaNe kevA vacano bolavA joIe ? te jaNAve che. koIne AMdhaLA, baherA, lUlA, laMgaDA, totaDA, bobaDA, mUMgA vagere zabdothI tiraskArIe to tevAM azubha vacanayogathI pravezelI kAryaNavargaNAnA prabhAve bIjAbhavamAM ApaNe paNa tevA banavuM paDe ! ra kAma karIne moDI AvelI mAne dIkarAe kahyuM ke, 'kema moDI AvI ? tane koIe zULIe caDAvelI ? mAre khAvAnuM joIe che.' tenA javAbamAM mAe dIkarAne kahyuM ke, 'zuM tArA kAMDAM kapAI gayA che ? zIkAmAMthI khAvAnuM letAM zuM thatuM hatuM ?' AvA zabdo bolatAM je kArmaNavargaNA pravezIne pApakarma banI, teno udaya thatAM kharekhara pachInA koI bhavamAM dIkaro pati banyo ane tene zULIe caDavuM paDyuM. tathA je mA hatI, te tenI patnI banI ane tenA kAMDAM paNa kapAyAM. uparokta zAstrIya dRSTAMta jANyA pachI have moDhAmAMthI game te zabdo nIkALatAM so vAra vicAra karavo joIe. zabdo jyAM sudhI moDhAmAMthI nIkaLyA nathI hotA; tyAM sudhI ApaNe zabdonA mAlika hoIe chIe. paNa moDhAmAMthI nIkaLI gayA pachI ApaNe zabdanA gulAma banyA vinA rahetA nathI. ghara-dharamAM thatAM sAsu-vahunA, derANI-jeThANInA, pitA-putranA, mA-dIkarAnA, pati-patnInA, dIyara-bhojAInA, bhAI-bhAInA kajiyA-kaMkAsanuM jo mULa zodhazo to te haze A azubhavacana yoga. A loka ane paraloka; ubhayalokamAM sukha ane zAMti meLavavA Aje ja A vacanayoga upara kAbU rAkhavAno saMkalpa karavo joIe. karmanuM cothuM pravezadvAra : yoga gha Be Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyayoga mahArAjA zreNikanA putra meghakumAre prabhuvIranI sumadhura dezanA sAMbhaLIne vairAgya pAmIne dIkSA lIdhI. prathama rAtrinA sUvAno saMthAro karavAnI jagyA - sauthI nAnA hovAnA kAraNe - chelle daravAjA pAse maLI. kyAM rAjamahelanA zayanakakSamAM gulAbanI pAMdaDIonI sukomaLa zayyA ane kyAM A jamIna upara karelo kaThora sparzavALo saMthAro ! adhUrAmAM pUruM jatAM-AvatAM sAdhuonA paganI dhULa temanA saMthArAmAM khaMkherAtA, dhULiyo saMthAro temane kAMTAnI jema khUMcavA lAgyo. AkhI rAtri UMgha na AvI. manamAM satata dIkSA choDavA sudhInA vicAro UbharAvA lAgyA. are ! chelle to savAra paDatAM ja prabhuvIra pAse jaIne ogho (sAdhu jIvananuM cihna) pAcho ApI devAno nirNaya paNa levAI gayo. savAra paDatAM ja jyAre prabhuvIra pAse teo veza suprata karavA pahoMcyA, tyAre kevaLajJAnathI badhuM ja jANatAM prabhuvIre saumya bhASAmAM kahyuM ke, "he megha ! AkhI rAtrI te kevuM durbAna karyuM? yAda kara tArA pUrvabhavane ! pUrve eka vAra hAthInA bhavamAM jaMgalamAM pragaTelA dAvAnaLamAM tuM baLIne khatama thaI gayelo. mRtyu pAmIne vidhyAcalanI aTavImAM pharI hAthI banyo. te bhavamAM pragaTelA dAvAnaLane jotAM tane jAtismaraNa jJAna thayuM. nAsI chUTIne jIva to bacAvyo, paNa pharI AvI ApattimAM phasAI na javAya te mATe te eka mAMDaluM taiyAra karyuM. temAM vanaspatinuM nAnuM taNakhaluM paNa rahevA na dIdhuM! pharI dAvAnaLa pragaTyo. jIva bacAvavA tuM tyAM mAMDalAmAM pahoMcI gayo. aneka pazu-paMkhIo paNa potAnA prANa bacAvavA doDI doDI AvIne tyAM bharAyAM. tane AnaMda thayo. AkhuM mAMDaluM khIcokhIca bharAI gayuM. khaMjavALa AvatAM te eka pagane UMco karyo. tyAM to khAlI thayelI-paganI-te jagyAmAM eka sasaluM AvIne beThuM. khaMjavALIne te paga pAcho mUkavA jyAM jAya che, tyAM to AvIne beThelA te sasalAne teM nihALyuM. paga mUkIza to bicAruM cagadAI jaze, tethI paga mUkavo ja nathI tevo nizcaya karIne te pagane adhdhara ja rahevA dIdho. jIvanI apUrva karuNA te ciMtavI. tArA haiyAmAM jIvarakSAno apUrva AnaMda UbharAto hato. dAvAnaLa olavAtA badhAM pazuo potapotAnA sthAne cAlyAM gayAM. javA mATe te paNa tAro paga mUkavA prayatna karyo, paNa aDhI divasa sudhI satata pagane UMco rAkhyo hovAnA kAraNe lohI jAma thaI javAthI tuM nIce paDI gayo. paNa te vakhateya tane sasalAnI karelI dayA badala pazcAttApa to thayo ja nahi, 40 7 karmanuM kamyuTara Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balka karelI te dayAno AnaMda UbharAyo. karelA suMdara kAryanI anumodanAnA zubhabhAvamAM sAta divase mRtyu pAmIne tuM mahArAjA zreNikano putra banyo. - hAthInA bhAvamAM sasalAnI dayAne ciMtavanAra ane te mATe sakhata duHkhane sahana karanAra tuM Aje sAdhuonA caraNanI pavitra rajano sparza pAmIne akaLAI gayo ! pAMca mahAvratonI suMdara ArAdhanA karatAM, tapomaya dehane dhAraNa karatAM, pavitratAnA paMja samAna sAdhuonI caraNaraja to mastake caDAvIne pUjavA yogya che. tenA badale A vicAra ! prabhuvIranI A vAta sAMbhaLIne pazcAttApanA pAvaka AMsu pADatAM meghe prabhuvIra pAse kSamA mAMgI. saMyamajIvanamAM mAtra sthira ja banyA ema nahi, paNa IryAsamitinA pAlana mATe jarUrI be AMkhone choDIne potAnI samagra kAyA - potAnAthI jemanI AzAtanA thaI gaI hatI te- sAdhu bhagavaMtonI sevAmAM gALavAno nirNaya karyo. samagra jIvana daramyAna sAdhuonI sevAmAM potAnI kAyAne lIna karI dIdhI. sAdhu vaiyAvaccamAM pravRtta thayelI temanI kAyAnI tamAma ceSTAone prazasta (zubha) kAyayoga kahevAya. tenAthI je rajakaNo AtmAmAM praveze te puNyakarma banI jAya. rIjharvezana karAvIne jatAM hoIe, ane gharaDA mAjIne joIne potAnI jagyA temane ApIne UbhA thaI jaIe, te paNa zubhakAyayoga kahevAya. bhUkhyAne khavarAvIe, tarasyAne pANI pAIe, ziyALAnA samaye ThaMDIthI tharathara dhrujatA garIbone blenkeTa jAte jaIne oDhADIe, dAna ApIe, prabhupUjana karIe, gurusevA karIe, to te te samaye kAyAnI A zubhapravRttio rU5 zubhakAyayoga hovAthI, te bAkorA vaDe pravezelI kArmaNa rajakaNo puNyakarma rUpe banIne, udayamAM AvatAM te jIvone sukhanI prApti karAve. paraMtu have pachI jaNAvAtI keTalIya pravRttio jANe-ajANe paNa jIvanamAM sevAI jAya che; je azubha kAyayoga rUpa hovAthI tenA vaDe pravezelI kAmaNa rajakaNone AtmA pApakarmo rUpe banAve che, jenA udaye jIva duHkhI banyA vinA raheto nathI. * bAtharUmamAM pANI bharAvAne kAraNe thatI lIlane (nigodane) ghasI ghasIne kADhI nAMkhavAmAM Ave che. * cAlatA cAlatA paNa jhADanA pAMdaDAM toDIe chIe. * nIce joyA vinA cAlavAnA kAraNe kIDI vagere aneka nAnA jIvo mare che. * vikAro jAge tevA drazyo TI.vI.-vIDiyo upara nIrakhIe chIe ke seksI karmanuM cothuM pravezadvAra : yoga gha 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gIto sAMbhaLIe chIe. * anekone vikAro pedA thAya tevI udbhaTa vezabhUSA dhAraNa karIe chIe. bahAra khullI jagyAmAM javAne badale saMDAsa, bAtharUma vagereno upayoga pharIe chIe. * navarAtrI ke lagnaprasaMgo daramyAna nirlajja banIne DIskoDAnsa letAM hoIe chIe. * janmASTamI, loTarI ke krikeTanA nAme jugAra khelatA hoIe chIe. AMgaLInA TeravA upara TAMcaNI lagADavAthI thatuM du:kha paNa sahana karavAnI jo ApaNI taiyArI na hoya to upara jaNAvelI ane tevI bIjI aneka azubha kAyayogonI pravRttiono (kAyAnI kuceSTAono) zuM satvare tyAga na karI devo joIe ? mitro, kArmika rajakaNone AvavAnA cAra kAraNo ApaNe tapAsyA. jIvAtmA e koruM taLAva che tathA mithyAtva, avirati kaSAya ane yogarUpa cAra kAraNo e taLAvamAM pANI AvavA mATenI naLIo che. kArmika rajakaNo e pANI che. cAreya naLIomAMthI e pANI aMdara Ave che. jema jema jIvAtmA baMdhanamuktinI vikAsayAtrAmAM AgekUca karato jAya che tema tema naLIonAM moM baMdha thatAM jAya che. sau prathama pahelI naLInI lAIna baMdha thAya che. pachI kaMmazaH bIjI, trIjI vagere naLInI lAIna paNa baMdha thatI jAya che. jema jema naLIo baMdha thatI jAya che tema tema navuM kArmika rajakaNorUpa jala jIvAtmAnA taLAvamAM AvI zakatuM nathI. jUnuM jala tapa-tyAganA sUryathI zoSAtuM jAya che. aMte e taLAva sAva cokhkhuM thAya che. jIvAtmAnI A vizuddha sthiti e ja enA parama AtmasvarUpano AvirbhAva che, te ja teno mokSa che. kArmika aNunAM tamAma AvaraNo dUra thatAM ja vizvajJAnano prakAza pragaTI jAya che. : eTale mitro, AtmA uparathI karmANanI AkhI phoja dUra karavI hoya, eno jarA paNa jaththo rahevA devo na hoya to ApaNe be kAma karavAM joIe H (1) phArmaNa rajakaNono je navo dhasAro cAlu che tene aTakAvI devo joIe. (2) je kArpaNa rajakaNono jaththo AtmA upara AvI cUkyo che teno khAtmo bolAvI devo joIe. jIvAtmAne taLAvanI upamA ApIne ApaNe A ja be vAta vicArIne ! je naLIo che. te karmANunA gaMdA jaLanA dhasArAnuM sAdhana che. paNa te naLIonAM moMne DaTTo mArI karmanuM kampyuTara sara - Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daIe to ? navo dhasAro ja baMdha thaI jAya, ane tyAra pachI tapa-tyAgano sUrya tapavA lAge eTale dhIre dhIre taLAvamAM AvI cUkeluM gaMduM pANI paNa sukAI jAya. eka nagara upara zatrusainya caDI AvyuM hoya ane zarUAtamAM ja nAgariko gaphalatamAM rahI jAya to avazya keTaluMka sainya aMdara pesI jAya. pachI dhIMgANuM mace tyAre prathama jo bahArathI Avato dhasAro aTakAvavAmAM Ave ane pachI aMdara pesI gayelAne khatama karavAmAM Ave to ja vijaya maLe. Ama be kAma thAya tyAre tamAma karmANuno nAza thAya. mitro, kyAre ApaNe mithyAtva tyAgIne satyanA pakSapAta rUpa hRdayaparivartana karIzuM ? pachI kyAre e satyane AcaraNamAM utArIne aviratinA tyAga rUpe jIvana parivartana karIzuM ? pachI kyAre pelA cAreya khaLabhaLATone (kaSAyone) zAnta karI daIzuM ? ane pachI mana-vANI ane kAyAnI sarvahitakara pravRtti karatAM karatAM enAthI paNa nivRtta thaIne zuddhAtmasvarUpa pragaTa karazuM ? kyAre Avaze mAMgalyothI khIcokhIca bharelI parama pavitra paLo ? karmanuM cothuM pravezadvAra : yoga Q 43 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonuM svarUpa anaMtajJAnI, anaMtadarzanI, anaMta parAkramI, anaMta zaktimAna A AtmA jyAre tenAthI sAva ja viparIta paristhitimAM jovA maLe, tyAre kone Azcarya na thAya ? anaMta jJAnano svAmI bicAro bALamaMdiramAM jaIne ekaDo ghUMTavA bese! vizvanA sarva padArthone nIrakhavAnI zaktivALo AtmA potAnI pAchaLa rahelI vastune paNa na joI zake ! anaMta parAkramano svAmI A AtmA lakvAgrasta avasthAmAM nAnakaDI camacIne paNa na UMcakI zake! anaMtA sukhamAM sadA mATe ALoTavAnuM che jene, te AtmA khAvA mATe hAthamAM cappaNiyuM laIne ghera ghera bhIkha mAMgato hoya ! sadA mATe sadAbahAramAM rahevAnI pAtratA che jenAmAM, te AtmAne janma, jIvana, maraNanI ghaTamALamAM ghasaDAvuM paDe ! rUpa-rasa-gaMdhasparza vinAnA A arUpI AtmAe kyAreka kUtarAnA to kyAreka nArakanA rUpo levA paDe ! sadAje mahAna che, teNe kyAreka karNanI jema nIca tarIke tiraskAra ane dhikkArane pAtra banavuM paDe ! sadAnA kSamAvAna, nirvikArI AtmA krodhanA phaMphADA mArato ke kAmAvegamAM DhasaDAto ghaNI vAra jovA maLe ! koNe sajaryA che badhA Azcaryo? e savAlano javAba have tamArAthI jarAya ajAyo nathI. te badhA AzcaryonuM sarjana karanAra che karmo. paNa te karmo uparokta judAM judAM Azcaryo zI rIte kare che? te che have ApaNo savAla. cAlo.... tenA javAba jANIe. A karmo mithyAtva avirati-kaSAya ane yoga nAmanA cAra bAkorA vaDe AtmAmAM pravezelI kAmaNa rajakaNomAMthI taiyAra thAya che. jyAre A kAmaNa rajakaNo AtmAmAM pravezIne karma bane che tyAre karmamAM cAra vastuo nakkI thAya che. jIvAtmAne jayAre rajakaNo coMTI, tyAre banI gayelA te 44 d karmanuM kamyuTara Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmamAM (1) svabhAva (Nature = necara) nakkI thAya.(2) te kArpaNa rajakaNo jIvAtmA upara jeTalo samaya coTI rahevAnI hoya, teTalo kALa (Time - pIrIyaDa) te karmano nakkI thAya. (3) te karmo keTalo baLavAna paraco batAvaze? te baLa (Power = pAvara) nakkI thAya ane (4) te rajakaNonI saMkhyA (Bulk = kenTiTi) nakkI thAya. mAtra kArmaNa rajakaNo ke karma mATe ja nahi, sAmAnyataH duniyAnI tamAma bAbato mATe A cAre vAta nakkI thatI ApaNe anubhavIe chIe. dA.ta. sUMThano lADu-koIka bahene banAvyo. ApaNe te bahenane cAra prazno pUchI zakIe : (1) tame je sUMThano lADu banAvyo teno svabhAva zuM che? (2) te sUMThano lADu keTalA samaya sudhI TakI zakaze? (3) te sUMThanA lADuno rasa = svAda kevo che? ane (4) te sUMThanA lADunuM vajana keTaluM che? A cAre praznonA kramazaH javAba ApaNane maLI zake ke (1) A sUMThanA lADuno svabhAva peTamAM thatA rezane dUra karavAno che. (2) te 15 divasa (20 divasa ke mahino) sAro rahI zake tema che. (3) teno rasa ekadama tIkho che. ane (4) tenuM vajana so grAma ke baso grAma che. jema A sUMThanA lADumAM je cAra vAta vicArI, tema karmanA viSayamAM paNa te ja cAra vAto vicArI zakAya che. cAlo ! to have te cAre vAtone kramazaH vicArIe. (1) svabhAvaH jyAre kAzmaNa rajakaNo jIvAtmA upara coMTe tyAre tarata ja tenA svabhAvano nirNaya paNa thaI jAya che. te kArmaNa rajakaNo ja kAraNathI AtmAmAM pravezI, te kAraNe ja te kArmaNa rajakaNono svabhAva nakkI kare che. eka zrImaMta mANasa hato. paisAnI tene tyAM relamachela hatI. chatAMya kaMjUsAI nAmanA doSanA kAraNe te na to dhanane bhogavI zakato ke na to garIbone dAna daI zakato. te kaMjUsa zrImaMtanA tyAM jayAre sAta sAta dinano bhUkhyo bhikhArI bhIkha mAMgavA Avyo ke ko'ka garIba mANasa madada meLavavA Avyo tyAre pelA zrImaMte tenI vAta to na sAMbhaLI paNa gusse thaIne, gALo daIne, dhakkA mArI mArIne kADhI mUkyo. te vakhate zuM thayuM? te ApaNe joIe. tenuM AvuM vartana, tenA hRdayamAM te vyakti pratye pedA thayelI SavRttine jaNAve che. nakkI te vakhate tenA manamAM te garIba pratye dhikkAra-arucibhAva vagere haze. vaLI vANIthI te gALo bolyo che. kAyAthI paNa tene dhakkA mAravAnuM ja kArya karyuM che. karmonuM svarUpa Na 45 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, ahIM azubha manayoga, azubha vacanayoga ane azubha kAyayoga hAjara che. A kaSAya ane yoga rUpI bAkorA vaDe kArmika rajaNo pravezIne te vakhate tenA AtmAne coMTI. te karma banyuM. te karmano svabhAva zuM nakkI thAya ? mitro ! taddana sIdhI ane sAdI vAta che ke, je bIjAne duHkha Ape te duHkhI banne, trAsa Ape te trAsa pAme. sukha Ape te sukha pAme, duniyAnA A sanAtana niyamane koNa nathI jANatuM ? kadAca Aje duHkha ApanAro vyakti Aje duHkhI nahi thAya to kAle thaze. A bhavamAM nahi to AvatA bhave ke tyAra pachInA anya koI bhavamAM paNa du:khI to thaze ja. koNa tene duHkhI karaze ? A bhavamAM, pelA garIbane dhakko mArIne kADhI mUkatAM bAMdheluM karma ja ne ? tethI nakkI thayuM ke baMdhAtA te karmamAM, duHkha ApavAno svabhAva nakkI thayo che. A ja rIte je AtmA udAra che. dilAvara hRdayano che. bIjA jIvone sukhI kare che. te vyakti te vakhate je kArpaNa rajakaNone grahaNa kare che temAM sukha ApavAno svabhAva nakkI thAya che. kArmaNa rajakaNo AtmAne coMTe tyAre te karma banatuM hovAthI, kArmaNa rajakaNo coMTavAnI kriyAne zAstrIya bhASAmAM karmano baMdha thayo tema kahevAya che. jyAre A karmabaMdha thAya che, tyAre te karmabaMdha thavAmAM je kAraNa hoya te kAraNane anurUpa te karmamAM svabhAva nakkI thAya che. 'A mANasanI prakRti sArI nathI.' vAkyano artha duniyAmAM A mANasano svabhAva sAro nathI evo karavAmAM Ave che. Ama svabhAva mATe prakRti zabda paNa vAparavAmAM Avato hovAthI karmabaMdha thatAM, je teno svabhAva nakkI thayo, tene prakRtibaMdha paNa kahevAmAM Ave che. karmano prakRtibaMdha eTale karmamAM svabhAvanuM nakkI thayuM. karmabaMdha thatAM judA judA mukhyatve ATha prakAranA svabhAvo nakkI thAya che. tethI ATha prakAranI prakRti nakkI thAya che tema kahevAya. te ATha prakAranA svabhAvone kAraNe karmonA paNa mukhyatve ATha prakAro gaNAya che. te ATha prakAranA karmonA nAmo A pramANe che. (1) jJAnAvaraNIyakarma (2) darzanAvaraNIyakarma (3) vedanIyakarma (4) mohanIyakarma karmanuM kampyuTara ka ma Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) AyuSyakarma (6) nAmakarma (7) gotrakarma ane (8) aMtarAyakarma AThe karmonA nAmo jaladI yAda rahI jAya te mATe nIcenI TUcako yAda rAkhI levo. - jJAnacaMda zeTha darzana karavA gayA. rastAmAM temane peTamAM khUba vedanA UpaDI. sAme temane temanA mitra mohanabhAI vaidarAja maLyA. temaNe mohanabhAIne kahyuM ke, jaladI davA karo, nahi to mAruM AyuSya hamaNAM pUruM thaI jaze. mohanabhAIe davAnI paDIkI ApIne kahyuM ke, tamArA bhagavAnanuM nAma lo ane gotra devatAne yAda karo. tethI tamArA tamAma aMtarAyo du:kho dUra thaI jaze. A nAnakaDA TUcakAmAM kramazaH AThe karmonA nAmo goThavAI gayA che. A AThe karmo ApaNA AtmAne saMsAramAM aneka prakAranA nAca nacAvI rahyA che. ApaNo AtmA to sUrya samAna che. jema sUrya potAnA kiraNo vaDe jagatane prakAzita kare che, tema AtmA paNa potAnA guNo vaDe potAnA jIvanane prakAzita banAve che. paraMtu jo comAsAnA samaye sUryanI AsapAsa vAdaLonA AvaraNa AvI jAya to sUrya vAdaLa pAchaLa DhaMkAI jAya che. pariNAme sUryanAM kiraNo dharatI upara na pahoMcatA aMdhakAra chavAya che. - basa, teja rIte sUrya samAna AtmAnI AsapAsa karmo rUpI vAdaLo chavAI gayA che. pariNAme AtmAnA guNo DhaMkAI jatAM, teno prakAza jIvanamAM Acho thaI jAya che athavA to guNothI viparIta evA doSothI jIvanamAM aMdhakAra vyApI jAya che. ApaNA AtmAnA mukhya ATha guNo gaNAyelA che. tene DhAMkI detAM karmo ATha che. je AtmAne saMsAramAM rakhaDAve che. have pachI ApaNe te AThe karmonuM svarUpa vicArIzuM. karmonuM svarUpa te 40 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAvaraNIyakarma | AtmAmAM anaMtajJAna che. duniyAnI koIpaNa vastu AtmAthI ajJAta hoI zake nahi. paraMtu jJAnAvaraNIyakarma rUpa A vAdaLa AtmA rUpa sUryanI sAme AvI gayuM hovAthI AtmA ajJAnI-jaDa ke mUrkha banI jAya che. te game teTalI mahenata kare to paNa tene kAMI yAda na rahe; je yAda hoya te paNa A karmanA prabhAve bhulAI jAya. tenI samajaNazakti barAbara na khIle. buddhinI jaDatA rahe. eka munivare uttarAdhyayana sUtranA joga zarU karyA hatA. traNa adhyayana pUrNa thayA. cothA divase cothA adhyayananI 13 gAthA gokhavAnI hatI. munivare gokhavAnuM zarU karyuM. paNa jJAnAvaraNIyakarma evuM ADe AvyuM ke khUba mahenata karavA chatAMya eka paNa gAthA yAda na rahI. uttarAdhyayana sUtranA rogamAM utsarga mArge (mULa vidhie) evo niyama che ke cothA adhyayananI 13 gAthA gokhatAM jeTalA divasa thAya, te badhA joganA cothA divasa tarIke ja gaNAya. cothuM adhyayana saMpUrNa kaMThastha thayA pachI ja jogano pAMcamo divasa zarU thAya. cothuM adhyayana gokhatI vakhatanA tamAma divaso AyaMbIla karavA paDe. jo 13 gAthA cothA dine na thAya to khAsa kAraNe apavAda mArge eka AyaMbIla vadhAre karIne tarata pAMcamo divasa zarU karI zakAya, A munivare ghaNI ja mahenata karI paNa kema karIne gAthA thatI ja nathI. apavAda mArga levAnI taiyArI nathI. temane to utsarga mArge ArAdhanA karavAnI laganI lAgI che. bhalene mAro cotho divasa ja gaNAya....! bhale ne mAre roja AyaMbIla karavA paDe ! bhale ne mane gAthA na caDe ! huM to gokhavAno udyama karIza ja. gAthA caDe ke na caDe te vAta bhale kadAca mArA hAthamAM na hoya paNa gAthA karavA mATeno udyama karavo; te to mArA hAthanI vAta che. huM zA mATe temAM pIchehaTha karuM? ane te munivare to jarAya akaLAyA vinA, dIna ke lAcAra banyA vinA roja gAthA gokhavAno puSkaLa puruSArtha cAlu rAkhyo. jotajotAmAM bAra varSa pUrAM thavA AvyAM. roja gokhavAnI mahenata kare che paNa 48 1 karmanuM kamyuTara Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekeya gAthA AvaDatI nathI. jJAnAvaraNIyakarma potAnuM tIvra jora batAvI rahyuM che. eke ya lITI na AvaDe chatAMya bAra varSa sudhI lagAtAra gokhavAno udyama ! ane ApaNe! mahenata karIe to cokkasa be cAra gAthI caDe to ya game te bahAnA kADhIne gokhavAmAM ALasa ! kyAMya meLa jAmato dekhAto nathI. zuM thaze ApaNuM? eka rAtrinA samaye munivara ciMtanadhArAmAM AgaLa vadhyA. potAno sakhata udyama chatAM jJAna caDatuM nathI tenuM kAraNa vicArI rahyA che. meM bhUtakALanA bhavamAM kevuM ghora jJAnAvaraNIyakarma bAMdhyuM che ke prayatna karuM chuM chatAMya yAda nathI rahetuM. nakkI meM jJAnanI khUba khUba AzAtanA karI haze. kAgaLone bALyA haze. tenA tApaNAM karyA haze. kAgaLamAM kAMIka khAdhuM haze. koIne bhaNavAmAM muzkelI UbhI karI haze. je bhaNelA haze, temanI niMdA-TIkA karI haze. vagere vagere vicAraNA karatAM potAnA bhUtakALanA pApo upara pazcAttApamAM lIna thaI gayA. A prazcAttApe temanuM jJAnAvaraNIyakarma khatama karavA mAMDyuM. dhyAnanI dhArAmAM AgaLa vadhatAM vadhatAM temaNe sIdhuM ja kevaLajJAna meLavI lIdhuM. bAra varSanA satata parizrame eka gAthA paNa je jJAnAvaraNIyakarme na caDavA dIdhI te jJAnAvaraNIyakarma khatama thatAMnI sAthe ja sIdhuM kevaLajJAna temane prApta thaI gayuM. ApaNe paNa jJAnAvaraNIyakarma na baMdhAya tenI paLe paLe satata jAgati rAkhavI joIe. jIvananA pratyeka vyavahAromAM jJAna - jJAnI pratye bahumAnabhAva hRdayamAM vahI rahyo che ke UMDe UMDe paNa jJAna-jJAnInI thatI AzAtanA vakhate upekSAbhAva che? tenI gaMbhIratAthI vicAraNA karavA jevI che. nIce jaNAvelI keTalIka bAbatomAM jo sAvadhAnI rAkhIzuM, to navuM jJAnAvaraNIya karma baMdhAtuM aTakavA lAgaze. mAtra dhArmika pustako, maeNgejhino ke kaMkotrIone ja jJAna na samajavuM. paNa jemAM ekAda akSara paNa chApelo hoya tevuM sAmAjika pustaka, chApA, navalakathA tathA noTa, pena, pensIla vagere jJAnanA sAdhanone paNa jJAna rUpa jANavuM. ane temAMthI koInI paNa AzAtanA na thAya tenI kALajI rAkhavI. * noTa-pena-pensila-pustaka-lakhelo ke koro kAgaLa, chApA vagere jamIna upara mUkavA nahi, bagalamAM bharAvavA nahi. tene pasIno na lAge tenI kALajI levI. * chApA-noTabuka-pustako vagere pastImAM vecavA nahi. * akSaravALI koIpaNa vastu sAthe laIne khAvuM-pIvuM nahi ke saMDAsa-bAtharUmamAM javuM nahi. te mATe akSaravALuM kApaDa kharIdavuM nahi. jenI upara akSaro hoya tevA jJAnAvaraNIya karma 1 49 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra kapaDA lAvavA nahi- paheravA nahi. kapaDA upara darajInuM lebala hoya to kapaDAM paheratAM pahelA te kADhI levuM. cazmAnI phrema uparanA akSara kADhI levA. bUTa-caMpalaslIpara uparanA akSara dUra karavA. gajavAmAM rahelI ghaDiyALa (AMkaDA lakhelA hovAthI) tathA rUpiyAnI noTo ke paisAnA sikkA dUra mUkIne pachI ja khAvuM-pIvuM ke saMDAsabAtharUmamAM javuM vagere dhyAnamAM rAkhavuM. * kAgaLa-pustakAdi upara paga na mUkavo. * roDa upara cAlatI vakhate, tyAM jo akSaro lakhelA hoya to tenI upara paga na AvI jAya tenI kALajI levI. * jJAnI ke jJAnanA sAdhano upara thuMka na lAge tenuM dhyAna rAkhavuM. te mATe vAMcatA-bolatAM moDhA AgaLa rUmAla ke hAtha rAkhavo. antardezIya patra ke kavarane bIDavA ghUMka na lagADatA pANI ke guMdara vAparavo. posTanI TikiTo coDavA paNa thaMkana lagADavuM. * noTa ke pustakanA pAnA jhaDapathI pheravavA ke rUpiyAnI noTo jhaDapathI gaNavA hAthane ghUMkavALA na karatAM pANIno upayoga karavo. * saMDAsa sApha karavA kAgaLa (ToIleTa pepara)no upayoga na karavo. * pena, pensila vagere moDhAmAM na nAMkhavA. * M. C. nA samayamAM bahenoe skUla-kaoNlejanA pustako ke navalakathAo paNa na vAMcavI. kAMIpaNa na lakhavuM. chApA paNa na vAMcavA. skUla-kolejamAM paNa na jatAM, te cAra divasa gharamAM eka khUNAmAM ja besI rahevuM joIe. bhaNatI vyaktine bhaNavAmAM DIsTarba na karavI. takalIpha na ApavI. balka temane sahAya karavI. * jJAnInI AzAtanA na karavI. paraMtu temanI pratye hRdayamAM bhArobhAra bahumAnabhAva dhAraNa karavo. temanI niMdA-TIkA to kadI na karavI. * pUrvanI puNyAIthI maLelI buddhino durupayoga na karavo. kutarko na karavA. jJAnano sadupayoga karavo. * jJAna ane jJAnanI upAsanA - bhakti karavI. te mATe jJAnapaMcamInI ArAdhanA zarU karavI. jJAnapaMcamInI ArAdhanA kArataka suda pAMcamathI zarU karavAnI hoya che. pAMca varSa-pAMca mahinA sudhI dara suda-pAMcamanA dine vidhisahita upavAsa karavo. UMcA Asane pustakAdi jJAnane sthApana karIne tenI sAme sugaMdhIdAra dhUpa karavo. pAMca 50 m karmanuM kamyuTara Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIveTano dIpaka karavo. pAMca varNanA dhAnya, pAMca prakAranA pakavAna ane pAMca jAtinA phaLo mUkIne pa1 sAthiyA karavA. puSpa ane vAsakSepathI pUjA karavI. 51 khamAsamaNa ApavA. 51 logassano kAussagga karavo. jJAnanuM caityavaMdana karavuM. guruvaMdana karIne vyAkhyAna (ma.sA.hoya to) sAMbhaLavuM. be vakhata pratikramaNa ane traNa vakhata devavaMdana karavuM. 'OMOM hrIM namo nANassa' maMtranI 20 mALA gaNavI. A rIte pAMca varSa-pAMca mahine A tapa pUrNa thatAM yathAzakti pAMca jJAnanuM ujamaNuM (udyApana) karavuM. padmapura nagaramAM ajitasena rAjA rAjaya karato hato. tene yazomatI nAme rANIthI varadatta nAmano putra thayo hato. rAjAnA AMkhanI kIkI samAna A varadattakumAra jyAre ATha varSano thayo tyAre pitAe zubhamuhUrta joIne tene bhaNavA mATe paMDita pAse mUkyo. paNa Azcarya ! paMDitajI dhIra ane khaMtathI bhaNAvavA mATe puSkaLa parizrama kare to ya varadattane eka akSara paNa AvaDato nathI. pUrvanA bhavamAM bAMdheluM jJAnAvaraNIyakarma tene mUrkha ziromaNi banAvavA mAMge che ! jotajotAmAM varasonA vahANAM vAI gayAM. kumAra have yuvAna banyo chatAMya kAMI na bhaNI zakyo. adhUrAmAM pUruM tenA zarIre koDha roga gherI vaLyo. koDhiyo ane mUrkha ziromaNi te varadatta du:khamAM divaso pasAra karI rahyo che. bIjI bAju te ja nagaramAM siMhadAsa zeThanI putrI guNamaMjarI janmathI ja rogI ane mUMgI pedA thaI che. aneka upacAro karavA chatAMya phera na paDatAM te paNa du:khamAM divaso pasAra karI rahI che. eka vAra te nagaramAM vijayasenasUrIzvarajI nAmanA AcArya bhagavaMta padhAryA. saparivAra rAjA, zeTha tathA anya prajA paNa gurubhagavaMtanuM pravacana sAMbhaLavA AvyA che. gurubhagavaMte jJAnanI mahattA upara dezanA pharamAvI H mana-vacana ke kAyAthI koIe kadI paNa jJAna ke jJAnInI niMdA, TIkA ke AzAtanA na karavI joIe. jeo kAyAthI jJAnanI AzAtanA kare che teo bhavAntaramAM rogI bane che. vacanathI AzAtanA kare che teo mUMgA-bobaDA ke totaDA thAya che. manathI virAdhanA karanAra jaDa buddhivALA thAya che, mATe jJAnanI ajANatA paNa virAdhanA na thAya tenI dareka jaNe satata kALajI rAkhavI joIe. vagere... gurubhagavaMtanA pravacanane sAMbhaLIne, siMhadAsa zeThe gurubhagavaMtane pUchyuM ke, 'he mahAtman ! ApanI vAta sAMbhaLIne mane manamAM saMdeha thAya che ke, zuM mArI putrI guNamaMjarIe pUrvabhavamAM jJAnanI koI AzAtanA karI che ? ke jenA kAraNe te A bhavamAM janmathI ja mUMgI ane rogI banI che ?' guru bhagavaMte kahyuM ke, 'pUrva bhavamAM karelI jJAnanI virAdhanAnA kAraNe teNe jJAnAvaraNIyakarma 51 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM hatuM. te karmanA udaye A bhavamAM te janmathI ja mUMgI ane rogI thaI che. pUrvabhavamAM jinadeva nAmanA zeThanI te suMdarI nAmanI patnI hatI. teone cAra putrI ane pAMca putro hatA. te pAMca putro barAbara bhaNatA nahi, paNa bhaNAvanAra gurunI mazkarI-niMdA vagere karatA. kyAreka guru zikSA kare to te putro mAtA suMdarIne phariyAda karatA. tevA samaye suMdarI putrono pakSa laIne gurune Thapako ApatI. putronA pustako cUlAmAM bALI nAMkhatI. zikSakanI paNa niMdA-TIkA karatI. zeThane jayAre A badhI vAtanI khabara paDI tyAre temaNe suMdarIne Thapako Apyo. paNa suMdarI to temanI upara ja tUTI paDI. bApa jevA beTA hoya temAM huM zuM karuM? evuM bahu lAgatuM hoya to tame ja teone bhaNAvo ne? divaso vItatA putro abhaNa rahI gayA. koI temane kanyA ApavA taiyAra nathI, tyAre zeTha-zeThANIne potAnA putro abhaNa rahI gayAno trAsa thAya che. baMne jaNA putrone abhaNa rAkhavAno doSa ekabIjA upara DhoLe che. pariNAme thayelA jhaghaDAmAM zeThanA hAthamAMthI gussAmAM chUTelo paththara suMdarIne vAge che. maraNa pAmelI te suMdarI tamArI putrI guNamaMjarI banI che. jJAnane bALavAthI, gurunI AzAtanAdi karavAthI teNe je jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM che, tenA udaye te A bhavamAM rogI-mUMgI banI che. karelA karmo badhAe bhogavavAM ja paDe. masamoTA jIvone paNa A karmoe kadI choDyAM nathI." A vAta sAMbhaLatAM guNasuMdarIne jAtismaraNa jJAna thayuM. pUrvabhava yAda Avyo. gurubhagavaMte kahelI vAta akSarazaH sAcI jaNAI. teNe IzArAthI te vAta jaNAvI. zeThe gurubhagavaMtane A jJAnAvaraNIyakarmane nAza karavAno, putrIne nirogI ane bolatI karavAno upAya pUchayo. jenA javAbamAM gurubhagavaMte jJAnapAMcamI tapa karavAnI preraNA karI. guNamaMjarIe A jJAnapaMcamI tapa karavAnuM vrata gurubhagavaMta pAse svIkAryuM. te samaye ajitasena rAjAe paNa gurubhagavaMtane pUchyuM ke, "mAro putra varadatta eka akSara paNa bhaNI zakyo nathI. mUrkha ziromaNi jaNAya che. vaLI buddhino paNa jaDa che. yuvAvasthAne pAmatAM tene koDha roga thayo che. to tenuM kAraNa zuM haze? jaNAvavA kRpA karazojI." he rAjanuM! "tArA putranI AvI paristhiti thavAmAM paNa pUrvabhavamAM teNe karelI jJAnanI virAdhanA ja kAraNa che. sAMbhaLo teno pUrvabhava : para 1 karmanuM kamyuTara Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpura nAmanA nagaramAM rahetA vasudeva zeThanA vasusAra ane vasudeva nAmanA ba putroe munisuMdarasUrIzvaranI dezanA sAMbhaLIne vairAgya pAmI temanI pAse saMyamajIvana svIkAryuM. moTAbhAIno kSayopazama teja nahoto. buddhi bahu nahotI. paNa nAno bhAI tejasvI hovAthI TUMka samayamAM khUba AgaLa nIkaLI gayo. aneka zAstrono pAragAmI banyo. gurudeve yogyatA jaNAtA tene AcAryapadavI ApI. have vasudevasUrI pAMcaso sAdhuone AgamonI vAcanA Ape che. eka vAra divasanA parizramathI zramita banelA vasudevasUrijI saMthArAmAM ArAma karavAnI taiyArI karatA hatA, tyAre eka pachI eka sAdhu potAne upasthita thatA savAlo pUchavA AvavA lAgyA. pAMca-sAta jaNane to khUba ja dhIraja ane zAMtithI temaNe javAbo ApyA. paNa pachI to jANe lAIna lAgI. atizaya zramita hovAthI, vAraMvAra savAlo pUchavA AvatA sAdhuothI teo kaMTALI gayA. temane manamAM vicAro AvavA lAgyA ke mAro moTobhAI bhaNyo nathI, to keTalo badho sukhI che! tene che koI ciMtA? ArAmathI nirAMte UMghI zake che. murkha hovAthI tene koI pUchavA ya jatuM nathI. marajI mujaba khAIne rAta-dina UMdhyA kare che. pariNAme zarIra paNa nIrogI tathA majabUta che. huM khUba bhaNyo to mane zAMtithI jIvavA ke sUvA ya maLatuM nathI. AnA karatAM na bhaNyo hota to keTaluM sAruM thAta ! mUrkha rahyo hota to sAruM. AvuM mUrNapaNuM mane paNa maLe to sAruM. have te mATe nakkI karuM chuM ke (1) havethI navuM kAMIpaNa mAre bhaNavuM nahi. (2) je kAMI bhaNyo chuM te badhuM bhUlI jaIza; ane (3) koIne paNa havethI mAre bhaNAvavuM nahi. AvA traNa saMkalpa karIne bAra divasa sudhI teo saMpUrNa mauna rahyA. manomana paNa jJAnanI AvI AzAtanA karavAthI temaNe tIvra jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM. pAchaLathI paNa tenI AlocanA na karI. prAyazcitta na svIkAryuM. chelle kALadharma pAmIne - he rAjan ! tamArA putra varadattakumAra tarIke te vasudevasUri utpanna thayA che. temanA bhAI vasusAramuni kALadharma pAmIne mAnasarovaramAM haMsa banyo che. jJAnAvaraNIyakarmanA udayathI tamAro putra mUrkha ziromaNi banyo che. ane koDha roga tenA zarIrane gherI vaLyo che. A sAMbhaLIne varadattakumArane paNa jAtismaraNa jJAna thayuM. potAno tevo ja pUrvabhava dekhAyo. teNe kahyuM ke - gurubhagavaMtanI badhI vAta tadana satya che. rAjAe jJAnAvaraNIyakarma 3 pa3 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAya pUchatAM, gurubhagavaMte jJAnapaMcamInI ArAdhanA karavA jaNAvyuM. varadattakumAre jJAnapaMcamI tapa karavAnuM nakkI karyuM. vidhipUrvaka jJAnapaMcamI tapanI ArAdhanA karavAthI varadattakumAranA sarvarogo nAza pAmyA. aneka kaLAomAM te pAraMgata banyo. rAjA banIne lAMbA kALa sudhI prajAnuM suMdara pAlana karI, chelle sarvavirati jIvananI suMdara ArAdhanA karIne vaijayanta nAmanA anuttaravimAnamAM deva thayA. tyAMthI mahAvidehakSetramAM zUrasena nAmanA rAjA banyA. chelle sImaMdharasvAmI bhagavaMta pAse dIkSA laIne, kevaLajJAna pAmIne mo gayA. guNamaMjarInA rogo paNa jJAnapaMcamInI ArAdhanAnA prabhAve nAza pAmyA. chelle cAritrajIvananI ArAdhanA karIne deva tarIke utpanna thaI. tyAMthI mahAvidehakSetramAM sugrIvarAja. tarIkenA bhavamAM chelle dIkSA svIkArI, karmono nAza karIne kevaLajJAna pAmI moTA pAmyA. ApaNe paNa jo jJAnAvaraNIyakarmane khatama karavuM hoya to A varadattakumAra ane guNamaMjarInI jema vidhipUrvaka jJAnapaMcamInI ArAdhanA karavI joIe. jJAna ke pAnanI bhanathI paNa AzAtanA je thaI jAya tenI paLe paLe phALajI levI joIe. A jJAnAvaraNIyakarma AMkhe bAMdhelA pATA jevuM che. mArAnI pAse jovA mATe pAMkho hoya; chatAM ya je tenI upara pATo bAMdhyo hoya to joI zake? nA. te ja rIte AtmAnI aMdara anaMtajJAna hovA chatAMya, A jJAnAvaraNIyakarma rUpI pATo vIMTaLAyo hovAthI ApaNo AtmA nI pAchaLa rahelI vastune ma jANI zakato nathI. jema AMkhe bAMdhelo pATo AMkha sAme rahelI vastunuM jJAna kyAM aTakAve che, tema A jJAnAvaraNIyakarma paNa AtmAne aneka jAtanuM jJAna karatAM aTakAve che. A jJAnAvaraNIyakarmanA pAMca peTA bheda che : (1) matijJAnAvaraNIyakarma (2) zrutajJAnAvaraNIyakarma (3) avadhijJAnAvaraNIyakarma (4) mana:paryavajJAnAvaraNIyakarma; ane (5) kevaLajJAnAvaraNIyakarma. matijJAnAvaraNIyakarma mati = buddhi. mati = saMjJA. pAMca Indriyo ane manathI ApaNane je juduM juduM jJAna thAya che, te matijJAna kahevAya che. te matijJAnanA judA judA aneka prakAro che. A matijJAnane aTakAvavAnuM kAma je karma kare che, tene matijJAnAvaraNIyakarma kahevAya che. 54 D karmanuM kamyuTara Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNane jANavA maLe che ke koIka vyakti acAnaka mUrchita thaI. pachI bhAnamAM AvatA tene pUrvabhava yAda Avyo. zAstrIya paribhASAmAM tene jAtismaraNajJAna thayuM tema kahevAya. A jAtismaraNajJAna paNa matijJAnano eka prakAra che. amuka prakAranA matijJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya to ApaNane paNa jAtismaraNajJAna thaI zake. rAjasabhAmAM chIMkanI sAthe zeThanA mukhamAMthI sarI paDelA 'namo arihaMtANaM' zabdo sAMbhaLatAM sudarzanArAjakumArIne jAtismaraNajJAna thayuM hatuM. pUrvabhavamAM pote samaDI hatI. tIrathI vIMdhAI nIce paDI. maratI vakhate munivare tene navakAramaMtra saMbhaLAvyo. navakAramaMtrano prabhAva acittva che. navakAra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM te mRtyu pAmI. marIne rAjakumArI thaI. samagra pUrvabhava tene yAda AvI gayo. keTalAkanI yAdazakti khUba tIvra hoya che. khUba jaladI tene yAda rahI jAya che. eka vAra joyeluM-vAMceluM ke sAMbhaLeluM tene lAMbA samaya sudhI bhulAtuM nathI. te badhAnuM kAraNa A matijJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama che. tenAthI dhAraNA zakti vadhe che. te ja rIte keTalIka vyaktiomAM AgavI buddhi dekhAya che. teo je nirNaya Ape temAM temanI dIrghadaSTi chatI thayelI jaNAya che. pUchavAnI sAthe ja je javAba Ape te sAco ane buddhipUrvakano hoya che. tenuM kAraNa temane prApta thayeluM tevA prakAranuM matijJAna che. rohaka nAmano nAnakaDo bALaka potAnA pitAnI sAthe prathamavAra rAjagRhI nagarI gayo. pAchA pharatAM bhulAI gayelI vastu levA pitA pAchA nagaramAM gayA. nadI kinAre beThelA te rohake, nadInI retamAM AkhI rAjagRhI nagarInuM moDela taiyAra karI dIdhuM ! prathamavAra ja joyelI nagarInuM tarata ja AbehUba rIte moDela taiyAra karI devuM te zuM nAnIsUnI vAta gaNAya ? nagarano rAjA ghoDA upara te tarapha AvI rahyo che, tyAre bahAdura nAno bALaka kahe che, 'koNa cho ? tyAM ja UbhA raho. ahIM rAjamahela che. rAjamahelamAM ghoDo na AvI zake !' vagere ane potAnI rAjagRhI nagarIne AbehUba rIte retImAM taiyAra thayelI joIne rAjA tenI buddhi upara vArI gayo. pachI to rAjAe aneka rIte tenI buddhinI kasoTI karI. gAmanI bahAra rahelI paththaranI zilAne jarA paNa khaseDyA vinA te zilAno maMDapa banAvavA kahyuM tyAre gAmanA badhA lokonI ciMtA roke dUra karI. zilAnI jJAnAvaraNIyakarma 55 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekabAju nIce khADo karIne pIllara Ubho karyo. pachI tenI sAmenI trAsI bAjunA cheDe zilA nIce khADo karIne pIllara Ubho karyo. be pIllaranA sahAre TakelI zilAnI nIcenA bAkInA be cheDe paNa nIce khADo karAvIne pIllara karAvI dIdhA. pachI nIce badhe khADo karAvyo. ane e rIte zilA nIce maMDapa taiyAra thaI gayo. tyAra pachI to te rAjAe tenI buddhi-cAturInI aneka parIkSA karI. darekamAM tarata ja rohake potAnI buddhithI ukela ApI dIdho. rokanI A buddhi matijJAnano prakAra gaNAya, prazna pUchAtAM ja je buddhi tarata sahaja rIte utpanna thAya te atpAtikI buddhi kahevAya. divALI vakhate copaDApUjana karatI vakhate "abhayakumAranI buddhi hojo evuM je lakhAya che, te abhayakumAranI buddhi paNa matijJAnano prakAra che. UMDA khAlI kUvAmAM rahelI vIMTI, abhayakumAre potAnI buddhinA pratApe kAMThe UbhA UbhA ja bahAra kADhI dIdhI hatI, te to khyAlamAM ja haze. sau prathama kAMThe UbhA rahIne kUvAmAM rahelI vIMTI upara chANano ghA karyo. vIMTI chANamAM phITa thaI gaI. kUvAmAM ghAsa vagere nAkhI Aga lagADI. pariNAme chANuM sukAI gayuM. pachI temAM pANI bharyuM taratuM taratuM chANuM upara AvyuM eTale hAthamAM laIne vIMTI kADhI dIdhI. subhASacandra bojha jyAre parIkSA ApavA gayelA tyAre temanA sare temane kahyuM ke A vIMTImAMthI subhASa bojhane pasAra karI do." ane viziSTa buddhinA svAmI A subhASacandra bojhe eka kAgaLanI cabarakhI upara "subhASa bojha' lakhIne te cabarakhI vALIne vIMTImAMthI pasAra karI devA dvArA subhASacandra bojhane paNa vIMTImAMthI pasAra karI dIdhA ! guruno vinaya karavAthI paNa A matijJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya che. ane viziSTa buddhi prApta thAya che te vainakI buddhi kahevAya che. eka ja guru pAse be ziSyoe jJAna meLavyuM. chatAM eka vidyArthI guruno vinaya nahoto karato to tene zAstrIya padArthonA rahasyono viziSTa bodha na thayo. jyAre bIjo ziSya guruno vizeSa vinaya karato hato. mAtra bAhya vinaya ja nahi, tenA romaromamAM guru pratye viziSTa bahumAnabhAva hato. pariNAme zAstronA viziSTa rahasyone te pAmI zakyo. tenI buddhi evI viziSTa thaI gaI ke jenA kAraNe te je kAMI kahe te satya TharavA lAgyuM. eka vAra eka DosImAe A baMne jaNane pUchyuM ke, "mAro dIkaro ghaNAM varSothI paka 9. karmanuM kamyuTara Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradeza gayo che. tenA koI samAcAra nathI. te kyAre Avaze?" tyAM ja tenI pAse rahelo pANI bharelo ghaDo nIce paDyo. phUTI gayo. avinayI ziSya kahyuM ke, "ghaDo phUTI gayo che ema sUcave che ke tamAro dIkaro marI gayo che." ane DosIe poka mUkI. paNa vinayI ziSya AzvAsana ApatAM kahyuM ke, "mAjI ! jarAya ciMtA na karo. are ! AnaMda pAmo. tamAro putra tamArA gharanA daravAje AvIne Ubho che. ghaDo phUTatAM mATImAM mATI maLI gaI, te e sUcave che ke tamAro dIkaro pAcho tamArI pAse AvI gayo. te rAha jue che. jaldI ghare pahoMco." DosImA ghare pahoMcyAM. kharekhara temano dIkaro paradezathI AvIne temanI rAha joto Ubho hato. gurue baMne ziSyone jJAna ApavAmAM koI pakSapAta karyo nahoto. paNa ziSyanA hRdayamAM guru pratye rahelo viziSTa bahumAnabhAva ane bAhya vinaya je hato teNe tenAmAM A viziSTabuddhirUpamatijJAna pedA karyuM hatuM. Ane vanayikI buddhi kahevAya che. ekanuM eka kArya vAraMvAra karavAmAM Ave to te kAmamAM hathoTI AvI jAya che. te kAmanA ApaNe spezyAlIsTa banI jaIe chIe. tene kArmikI buddhi kahevAya che. kheDUta vAto karatAM karatAM game tema bIja nAMkhe to ya sIdhA ropAya. kAraNa ke rojanI prekTIzathI tenI tevI buddhi pedA thayelI che. anubhavI mANasonI buddhino ApaNane viziSTa anubhava thAya che. teo dIrdhadaSTivALA hoya che. bahu dUra sudhInuM teo vicArI zake che. temane A buddhi matijJAnAvaraNIyakarmanA kSayopazamathI prApta thAya che. tene pariNAmikI buddhi paNa kahevAya che. eka rAjAnI pAse 500 maMtrIo hatA, temAM keTalAka vRddhamaMtrIo paNa hatA. yuvAnamaMtrIo bhegA thayA. potAne prApta thayelI yuvAnInuM temane khUba abhimAna hatuM. yauvananA kephamAM caDI gayelA te yuvAnone vRddho nakAmA lAgyA. rUDhicusta ane junavANI lAgyA. vRddhA pAse anubhavanuM amRta hoya che, te vAta teo visarI gayA. gharaDAM gADAM vALe te kahevata bhulAI gaI. teoe nakkI karyuM ke maMtrImaMDaLamAM badhA yuvAnamaMtrI ja hovA joIe. eka paNa vRddhamaMtrI na joIe. pahoMcyA rAjA pAse. rAjAne vAta karI. vAta sAMbhaLIne rAjAne hasavuM AvyuM. yuvAnamaMtrIonA ahaMkArane rAjA pArakhI gayo. temane sAcI samajaNa ApavA rAjAe yukti vicArI rAkhI. temaNe te yuvAnamaMtrIone kahyuM ke, "tamArI vAta cokkasa vicArIza. paNa mane jJAnAvaraNIya karma paha Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mUMjhavaNa satAve che, teno ukela tamAre yuvAnamaMtrIoe bhegA thaIne lAvavAno che, lAvazo ne ?' ''hA-hA cokkasa ! pharamAvo rAjan !' yuvAna maMtrIo bolI UThyA. rAjA kahe che ke, ''koIka vyakti tamArA rAjAnA (mArA) gAla upara lAta mAre to te lAta mAranAra vyaktine zuM karavuM joIe ?' yuvAnamaMtrIo kahe che, ''emAM vicAravA jevuM ja zuM che ? ApanuM AvuM apamAna ! ame sahana karI ja na zakIe. pahelAM to AvuM karavAnI tAkAta dharAvanAra koI mADIno jAyo haju sudhI pAkyo ja nathI. chatAM koI AvI ajugatI pravRtti kare to tene phAMsI ja ApavI joIe. tenAthI ochI koI sajA na cAle !'' rAjAe vAta sAMbhaLI lIdhI. pachI temaNe vRddhamaMtrIone bolAvyA ane te ja savAla vRddhamaMtrIone pUchyo. sau prathama to vRddhamaMtrIoe paraspara vicAra vinimaya karyo. javAba ApavAmAM jarAya utAvaLa na karI. potAnI javAbadArInuM temane bhAna hatuM. yuvAniyAo jevI chokaramata temanAmAM nahotI. badhI ja bAbatamAM dUra sudhI vicAravAnI temanAmAM kSamatA hatI. teo vicAravA lAgyA ke, ''rAjAnA gAla upara lAta mAravAnI hiMmata koNa kare ? zatru to bANa mAre, talavAra mAre, goLI mAre paNa lAta thoDI mAre ? kadAca lAta mAre to pITha upara, paga upara ke mAthA upara mAre, paNa gAla upara to mAre ja zI rIte ? A vAta to tyAre ja zakya bane ke jyAre rAjA potAnA khoLAmAM laIne nAnA bALa rAjakuMvarane ramADatA hoya ane ramatA bALakuMvarano paga UchaLato UchaLato rAjAnA gAla upara vAgI jAya. Ama, rAjAnA gAla upara lAta mAranAra to rAjakuMvara ja hoya. rAjakumArane te vaLI phAMsInI sajA karAtI haze ? nA, nAnA rAjakumArane to kAMI ja sajA na karAya. tene to bhAvimAM rAjapATa ApavuM joIe." ane te vRddhamaMtrIoe rAjAne javAba Apyo ke 'he rAjan ! ApanA gAla upara lAta mAranArane sajA to kAMI ja na karAya, paNa bhAvimAM tene rAjapATa bheTa ApavuM joIe.' rAjA A javAba sAMbhaLIne khuza thaI gayo. yuvAnamaMtrIo to vicAramAM paDI gayA. jyAre vRddhamaMtrIo pAsethI A javAbanuM rahasya jANyuM tyAre temane potAnI bhUlanuM bhAna thayuM. vRddho pAse je pariNAmikI dIrghadaSTi hoya che, teno sAkSAtkAra thayo. - karmanuM kampyuTara 5. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe paNa yuvAnamaMtrIone kahyuM ke, "bolo! have vRddhamaMtrIone maMtrImaMDaLamAM rAkhavA jarUrI ke nahi?" zaramiMdA banI gayelA yuvAnamaMtrIoe mAphI mAMgI. A vRddhamaMtrIo pAse je buddhi AvI, te paNa matijJAnano prakAra che. tene DhAMkavAnuM, aTakAvavAnuM kArya matijJAnAvaraNIyakarma kare che. zrutajJAnAvaraNIya-karma jJAnanA pAMca prakAro che. temAMnuM bIjA naMbaranuM jJAna te zrutajJAna. tene rokanAruM je karma te zrutajJAnAvaraNIyakarma. - duniyAnA vyavahAro zrutajJAnanA baLe cAle che. zabdo sAMbhaLatAM, vAMcatA, lakhatAM je jJAna thAya che, te zrutajJAna. zAstrono abhyAsa karIne prApta thatAM jJAnane zrutajJAna kahevAya che. vyavahAramAM zAstrone paNa zrutajJAna tarIke oLakhavAmAM Ave che. - vartamAna paMcamakALamAM jyAre paramAtmAno sAkSAt viraha cAle che, tyAre ApaNA jevA jIvone mATe taravAnuM jo koI sAdhana hoya to te che jinabiMba ane jinaAgama, jinabiMba eTale paramAtmAnI pratimA. tenI stavanA - vaMdanA - pUjA vagere dvArA jema tarI zakAya tema paramAtmAnI vANI jemAM saMgrahita thAya che te jinAgama jinazAstro) rUpa zrutajJAnanI stavanA - vaMdanA - pUjA dvArA paNa tarI zakAya che. kevaLajJAnInA darzana jo ApaNane jinabiMbamAM thAya che, to kevaLajJAnanA darzana ApaNane zrutajJAnamAM thAya. kAraNa ke jinabiMba jema kevaLajJAnI sAthe saMbaMdha karAvIne kevaLajJAnIne oLakhAve che tema zrutajJAna paNa kevaLajJAna sAthe ApaNo saMbaMdha karAvIne kevaLajJAnane oLakhAve che. - uparokta vAta jANyA pachI, kevaLajJAnInI oLakhANa karAvatI jinapratimAnI pUjA vagere mATe jeTalo samaya phALavIe chIe, teno aDadho samaya paNa kevaLajJAnanI oLakhANa karAvanArA zrutajJAnane prApta karavA pAchaLa phALavavAnuM nakkI karazuM ne? have roja pAThazALA jaIzuM ne ? ochAmAM ocho aDadho kalAka jaina dharmanA sUtro gokhavA che, evo nirNaya karIzuM ne? zuM ApaNane kevaLajJAna nathI joItuM? paNa khUba duHkhanI vAta che ke 100 rU.nI noTa mUkIne zrutajJAnanI pUjA (jJAnapUjana) karanAra vyakti 10 miniTa paNa zrutajJAnane prApta karavA (gokhavA mATe) kADhato nathI ! jJAnAvaraNIyakarma 1 59 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skUla-kaoNleja vageremAM maLatA jJAnane zrutajJAna nahi paNa zruta-ajJAna kahevAya. kAraNa ke te AtmAnA guNone pragaTa karatuM nathI. te saMsAramAM bhramaNa vadhAranAruM che. te zikSaNa AtmalakSI nahi paNa bhogalakSI che. te mUlyaniSTha nahi paNa mAhitIpradhAna che. te guNalakSI nahi paNa arthalakSI che. tethI tevA zikSaNane protsAhana na ApI zakAya. mAtra te ja zikSaNa ApatI skUla-kaoNlejone dAnAdi na ApI zakAya. khetaramAM bIja vAvavAmAM Ave to keTalAka samaya bAda temAMthI aMkuro - choDa - pAMdaDAM - phaLAdi prApta thAya. temAM vikAsa thayelo jaNAya. AtmAnI sAkSIe ApaNe jAtane pUchIe ke cha varSanI uMmarano bALaka je saMskAro sAthe skUlAdinuM zikSaNa levA jAya che te bALaka 15 varSa sudhI te zikSaNa meLavIne kaoNlejamAMthI bahAra nIkaLe tyAre tenAthI anekagaNA vadhAre susaMskAro pAmelo bane che ke potAnI pAse rahelA saMskArone ya gumAvIne kusaMskArono bhaMDAra bane che ? jo AjanuM zikSaNa - kusaMga vagerenI taka ApIne - mAnavane pazuthI ya badatara banAvatuM hoya to tene zrutajJAna zI rIte kahI zakAya ? zrutajJAna prApta karavA roja pAThazALA javuM joIe. athavA gurubhagavaMta, potAnI mAtA ke anya dhArmika abhyAsa karelI vyakti pAse roja abhyAsa karavo joIe. saMskRta prAkRtano abhyAsa karIne (jenI gRhasthane anumatI hoya tevAM) zAstronuM paNa adhyayana karavuM joIe. traNa lokanA nAtha devAdhideva paramAtmA mahAvIradeve kArataka vada dazamanA dine dIkSA svIkArI. 12 varSa sudhI ghora upasargo ane pariSo temaNe sahana karyAM. vaizAkha suda dazamanA dine prabhuvIra RjuvAlikA nadInA kinAre kevaLajJAna pAmyA. devo-indro doDI AvyA. suMdara majAnA samavasaraNanuM nirmANa karyuM. 10,000 pagathiyA caDIye tyAre vAhano pArka karavA cAMdIno gaDha Ave ! bIjA 5,000 pagathiyA caDIe tyAre pazu-paMkhIone besavA mATe sonAno gaDha Ave; pachI navA 5,000 pagathiyA upara caDIe eTale ratnono gaDha Ave; jenI madhyabhAgamAM 5ramAtmA pUrva dizAmAM rahelA ratnajaDita suvarNanA siMhAsana upara birAjamAna thAya. deva-devImanuSyo vagere A gaDhamAM AvIne dezanA sAMbhaLe. madhyabhAgamAM prabhuthI 12 gaNuM UMcuM ane eka yojananA samavasaraNane DhAMkI denAruM azokavRkSa racAyuM. devo phulono varasAda varasAvI rahyA hatA. vAMsaLI vagerenA madhura sUro AkAzamAM devo vahAvI rahyA hatA. cAra dizAmAM cAra ratnajaDita suvarNa siMhAsano sthApita karAyA hatA. D karmanuM kampyuTara Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAma devo bhegA thaIne paNa prabhunA eka aMgUThAne racI na zake. chatAM prabhunA viziSTa atizayanA prabhAve prabhuno mAtra eka aMgUTho nahi paNa AkhAne AkhA traNa traNa rUpo devoe taiyAra karI dIdhA. je traNa pratibiMbone pUrva sivAyanI traNa dizAnA siMhAsano upara sthApana karyA. pUrva dizAmAM prabhu birAjyA che. cAre dizAmAM rahelA tamAmane ema ja lAgavA mAMDyuM ke sAcA prabhu mArI sAme che. - dareka prabhu pAchaLa tejasvI bhAmaMDala racAyA. be be devo ratnajaDita suvarNanI, dAMDIvALA ane camarI gAyanA pUMchaDAnA vALa vaDe taiyAra karAyelA be be cAmaro vIMjhavA lAgyA. prabhunI upara traNa traNa chatro zobhavA lAgyA. AkAzamAM rahIne devo duMdubhI (nagArA vagADIne lokone prabhudazanAmAM padhAravA nimaMtraNa ApavA lAgyA. prabhu vIranI khaLa khaLa vahetAM nadInA nIranI jema mAlakauMsa rAgamA-ardhamAgadhI bhASAmAM dezanA vahevA lAgI. loko tarabatara thaIne dezanA sAMbhaLI rahyA hatA. paNa A zuM? ekAeka dezanA baMdha kema thaI gaI? are ! prabhu to UbhA thaI gayA ! are ! juo to kharA....prabhu saDasaDATa 20,000 pagathiyAM UtaravA lAgyA ! ane prabhue vihAra karyo ! badhA stabdha banI gayA ! samajAtuM nathI ke ekAeka A zuM banyuM? indro-devo vagere paNa prabhunI pAchaLa cAlavA lagyA. jANe ke prabhu saMdeza ApavA mAMge che ke, he bhavya jIvo ! mAruM zAsana sattA ke saMpattithI cAlanAruM nathI. jo sattAthI cAlI zake tema hota to hAjara rahelA indro pAse sattA dvArA Adeza karAvIne badhAne jaina banAvI dIdhA hota ! jo saMpattithI cAlavAnuM hoya to indradevo vagere dvArA lAkho-karoDo sonAmahoronI prabhAvanAo karAvavA dvArA badhAne jainadharmamAM joDI dIdhA hota. paNa nA...mAruM zAsana sattA ke saMpatti dvArA nahi, paNa loko jenI pAchaLa pAgala che tevA A sattA ke saMpattinA saMpUrNa tyAga karavAnA bhAvathI cAlavAnuM che. viratidharmanI ArAdhanAthI cAlavAnuM che. prathama dezanAmAM AvelA jIvomAM viratidharma pAmavAnI jarAya zakyatA jaNAtI nathI, tethI bhagavAne dezanA adhUrI choDI vihAra Adaryo che. prabhu vihAra karI, apApAnagarInI bahAra rahelA mahAsana udyAnamAM padhAryA. devoe samavasaraNanI racanA karI. agiyAra brAhmaNo potAnA ziSyonI sAthe AvyA. prabhunA prabhAvamAM AvI sarve prabhunA ziSya banyA. indrabhUti gautama vagere agiyArane prabhue gaNadhara pade sthApavA mATe vAsakSepa karyo. jyAM prabhunA-vAsakSepa-saha-AzIrvAda maLyAM, tyAM ja te agiyArane jJAnAvaraNIya karma 1 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutajJAnAvaraNIya karmano joradAra kSayopazama thayo. gurunI kRpAnI tAkAta ajabagajabanI hoya che. atyaMta rahasyamaya padArthono paNa te (gurukRpA) sahajamAM ughADa karI detI hoya che. agiyAra gaNadharoe te gurukRpA jhIlIne prApta thayelA kSayopazamathI tarata mAtra aMtarmuhUrtamAM ja dvAdazAMgInI racanA karI. je bAra aMgo tarIke prasiddhine pAmyA. bAra aMgo (1) AcArAMga sUtra (2) sUyagaDAMga sUtra (3) ThANAMga sUtra (4) samavAyAMga sUtra (5) vivAhaprajJapti (bhagavatI) sUtra (6) jJAtAdharmakathA sUtra (7) upAsagadazA sUtra (8) aMtakRtadazA sUtra (9) anuttaropapAtika sUtra (10) praznavyAkaraNa sUtra (11) vipAka sUtra ane (12) dRSTivAda sUtra. A cauda pUrvamAM keTaluM badhuM jJAna Ave? te vicAratAM pUrva ! hAthI paNa cakkara Ave evuM che. eka hAthInA vajana jeTalI sUkI zAhano pAuDara laIne temAM pANI nAMkhIne pravAhI zAhI banAvavAmAM Ave. pachI te zAhIthI lakhavAnuM zarU karAya to keTaluM badhuM lakhAya ? badhI zAhI khalAsa thAya tyAM sudhI jeTaluM lakhAya teTaluM paheluM pUrva che ! be hAthInA vajana jeTalI sUkI zAhInA pAuDaramAMthI banAvela zAhIthI jeTaluM lakhAya te bIjuM pUrva. trIjuM pUrva traNa hAthInA pramANa jeTalI zAhInuM nathI, 64 paNa benA Dabala cAra hAthInA vajana jeTalI sUkI zAhImAMthI banAvela zAhIthI jeTaluM lakhAya teTaluM che. 128 A rIte Dabala Dabala karatAM javAthI cothA-pAMcamA256 chaThThA-sAtamA-AThamA-navamA-dasamA-agiyAramA512 bAramA-teramA-caudamA pUrvanuM pramANa anukrame 8, 16, 32, 1024 64, 128, 256, 512, 1024, 2048, 4096 2048 ane 8192 hAthInA vajana pramANa sUkI zAhInA pAuDaramAMthI banAvela pravAhI zAhIthI jeTaluM lakhANa thAya 13 ! 4096 teTaluM hoya. 14 8192 Ama, 16,383 hAthInuM jeTaluM vajana thAya, teTalA kula 16383 sakazAhInA pAuDaramAMthI jeTalI zAhI bane, teTalI zAhIthI 2 1 karmanuM kamyu 32 1 2 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhyA ja karIe, lakhyA ja karIe to je aDhaLaka sAhityanuM sarjana thAya te caudapUrva gaNAya. A caudapUrvanuM jJAna meLavanAra cauda pUrvadhara tarIke oLakhAya. jaMbUsvAmI, prabhavasvAmI vagere sthUlabhadrajI sudhInA mahApuruSo caudapUrvanA jJAnanA svAmI hatA. teo zrutakevalI tarIke paNa oLakhAya che. bAra aMganA samudAyane dvAdazAMgI kahevAya. temAMnA chellA bAramA aMga daSTivAdamAM caudapUrvano samAveza thAya che. paNa pachI dhIme dhIme zratajJAnano viccheda thavA lAgyo. pachI pachInA mahAtmAone pUrvanA mahAtmAo karatAM zrutajJAnAvaraNIyakarmano vadhAre pramANamAM udaya haze, jethI zrutajJAna ghaTavA lAgyuM. pahelA puruSanA hAthamAM rahelo be kilo baraphano TukaDo ekabIjAnA hAthamAM pasAra thatAM thatAM somA mANasanA hAthamAM pahoMce tyAre keTalo nAno thaI gayo hoya ! eka-bIjA pAsethI pasAra thatAM vacce pIgaLato javAthI ocho thayA vinA na rahe. tema zrutajJAna paNa pasAra thatAM thatAM vacce viccheda paNa thatuM gayuM. sthUlabhadrajI pAse 14 pUrva sUtrathI rahyA, paNa arthathI to teo pAse mAtra dasa pUrve ja rahyA. cAra pUrvonA artho teo ane sakaLasaMdha paNa kAyama mATe te vakhate gumAvI beThA ! pUrve zAstro lakhAtA nahotA paNa badhA sAdhuo yAda rAkhatA hatA. vAraMvAra tenuM punarAvartana karatAM hatAM. maukhikapaNe ja ziSyane bhaNAvatA hatA ane te rIte zruta jJAna AgaLa vadhatuM hatuM. banyuM evuM ke 12 varSano dukALa paDavAthI, pUratA poSaNanA abhAve smaraNazaktidhAraNAzakti ochI thatAM sAdhuo ghaNAM sUtro bhUlI javA lAgyA. badhA sAdhuo dukALa bAda eka jagyAe bhegA thayA. jene jeTaluM yAda hatuM teTaluM bolavA lAgyA. ekanI bhUla thAya tyAM bIjo yAda karAve. A rIte jeTaluM zrutajJAna bheguM karAya teTaluM bheguM karyuM. e rIte karavAthI agiyAra aMga bhegA thayA. paraMtu bAramuM je daSTivAda hatuM, te koIne ya yAda nahotuM. zuM jaina saMgha kAyama mATe bAramA aMga vinAno banI jaze? badhAne ciMtA thaI. tyAM khyAla Avyo ke, dukALa vakhate pU. bhadrabAhusvAmIjI nepALa pahoMcI jaIne "mahAprANa' nAmanA dhyAnanI sAdhanA karatA hatA. temane dRSTivAda paNa upasthita hatuM. jo teo badhAne teno pATha Ape to dRSTivAdanuM jJAna aneka sudhI pahoce. saMghe temanI pAse bhaNavA mATe tIvra kSayopazamavALA medhAvI 500 sAdhuone mokalyA. bIjA 1000 sAdhuo temanI sevA karavA sAthe gayA. nepALamAM badhAnuM jJAnAvaraNIyakarma 1 karU Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNavAnuM zarU thayuM. dRSTivAdanA adharA padArthone samajavuM kAMI saheluM thoDuM hatuM ? eka pachI eka sAdhunI vikeTo kharavA lAgI. chevaTe ekamAtra sthUlabhadrajI aNanama rahyA. are ! roja maLatI 7-7 vAcanAo paNa temane ochI paDatI, kAraNa ke gurunI kRpAnA prabhAve temane viziSTa zakti prApta thaI hatI. lagabhaga dasa pUrvanuM artha sahita jJAna temaNe meLavI lIdhuM hatuM, tyAre eka prasaMga banI gayo. temanI saMsArIpaNe bahena thatI sAta sAdhvIjIo temane vaMdana karavA AvI. jJAnanA baLe sthUlabhadrajIne khyAla AvI gayo ke mArI bahena sAdhvIjIo vaMdana karavA Ave che. pote keTaluM badhuM jJAna meLavyuM che ! te batAvavAnI temane buddhi thaI. maLelA jJAnanuM pAcana na thayuM. ahaMkAra Avyo. batAvI devA pote tyAM siMhanuM rUpa laIne goThavAI gayAM. bahena sAdhvIjIo to tyAM sthUlabhadrajInA badale siMhane joIne gabharAI gayAM. pU. bhadrabAhusvAmIjIne kahe che ke, ''tyAM bhAI mahArAja to che nahi! tyAM to bhayaMkara vikarALa siMha beTho che.' gurubhagavaMte jJAnathI jANI lIdhuM ke ''A to sthUlabhadrajInA ahaMkAranuM pariNAma hatuM. have sthUlabhadrajI pAchA mULa rUpamAM AvyA che.'' sAdhvIjIne kahyuM, ''have tyAM tamane pAchA bhAImahArAjanA darzana thaze.' sAdhvIjIo vaMdanArthe gayA. potAnA bhAImahArAjanI AvI siMha vagere banavAnI viziSTa zakti tathA jJAna jANI AnaMdita thayA. paNa pachI jyAre sthUlabhadrajI vAcanA levA pU. bhadrabAhusvAmIjI pAse gayA tyAre gurubhagavaMte pATha ApavAnI nA pADI. jene je cIja pace nahi tene te cIja apAya nahi. jene jenuM ajIrNa thAya te vyakti te cIja mATe apAtra gaNAya. apAtrane na apAya, pAtratA vinA ApelI cIja phaLatI nathI paNa phUTI nIkaLe che. dareka jagyAe pAtratAno vicAra karavo jarUrI che sthUlabhadrajIne meLavelA jJAnanuM ajIrNa thayuM. pote keTaluM bhaNyA che? te batAvI devAnI buddhi thaI. temAM gurudevane temanI apAtratA dekhANI. tethI pATha ApavAnI nA pADI dIdhI. sthUlabhadrajIne potAnI thaI gayelI bhUlanuM bhAna thayuM. dhrusake dhrusake 2DIne, potAnI bhUlanI kSamA mAMgI. paNa gurubhagavaMta makkama che. chevaTe sakaLasaMdhe vinaMtI karI ke, 'guru bhagavaMta ! kSamA karo, jo Apa have bAkInA cAra pUrvanuM jJAna nahi Apo to kAyama mATe teno viccheda thaI jaze. kAraNa ke ApanA sivAya koInI pAse A jJAna nathI. ApanA pachI zuM ?' v O karmanuM kampyuTara Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chevaTe jJAnI gurubhagavaMte lAbhAlAbha jANI, zeSa cAra pUrve bhaNAvAnI hA to pADI, paNa te ya sUtrathI; arthathI to nahi ja. bAkInA cAra pUrve bhaNAvyA kharA, paNa tenA artho sthUlabhadrajIne na samajAvyA. pariNAme sthUlabhadrajI sUtrathI 14 pUrvadhara thayA paNa arthathI to dasapUrvadhara ja thayA. sakaLasaMghamAM cAra pUrvanA arthano viccheda thayo. rUpakozAnA rUpabhavanamAM cAturmAsa karavA chatAMya jenI AMkhanI pAMpaNamAM ya kSaNa mAtra vikAra jAgI zakyo nahoto tevA kAmanA gharamAM jaIne kAmanuM khUna karanArA sthUlabhadrajI paNa ahaMkAranI sAme hArI gayA! mATe ja jJAnIo kahe che ke viSayavairAgya kadAca sahelo che, paNa guNavairAgya khUba muzkela che. maLelA guNonuM, maLelI zaktinuM ajIrNa na thavA devuM khUba muzkela che. sthUlabhadrajI pachI mAtra arthathI 10 pUrva ApaNI pAse rahyA. te pachI thayelA AryarakSitasarijI sADAnavapUrvanA dhAraka hatA. teo paNa atizaya jJAnI hatA. paramAtmA sImaMdharasvAmI bhagavaMte Indra mahArAjAnI sAme temanI prazaMsA karatAM kahela ke nigodanuM jevuM varNana huM kevaLajJAnanA baLe karuM chuM, tevuM ja varNana hAla bharatakSetramAM rahelA AryarakSitasUrijI zrutajJAnanA baLe karavA samartha che ! ane indra sAkSAt bharatakSetramAM temanI pAse AvIne, teno anubhava paNa karyo. vartamAnakALe jainadharmanA je cAra phIrakAo jaNAya che. te cAre ya phIrakAne mAnya hoya tevo grantha tattvArthAdhigamasUtra che. tenA racayitA pU. umAsvAmIjI eka pUrvanA dhAraka hatA, tema kahevAya che, hAla to ApaNI pAse cauda pUrvamAMthI eka paNa pUrva vidyamAna nathI. are ! bAramA dRSTivAda aMgano paNa viccheda thaI gayo che. joke navamA pratyAkhyAnapravAda nAmanA pUrvamAMthI pUbhadrabAhusvAmIjIe jeno uddhAra karyo che, te bArasAsUtra ApaNI pAse vidyamAna che, jenuM zravaNa dara varase paryuSaNamAM ApaNe karIe chIe. agiyAra aMga hAla ApaNI pAse che, paNa te saMpUrNa to nahi ja. chatAMya hAla ApaNI pAse ja kAMI zrutajJAna che, te ApaNA AtmAno vikAsa karavA samartha che. jo tenuM barobara zaraNuM svIkArI, tenuM adhyayana-zravaNa vagere karIe to ApaNuM paNa AtmakalyANa thayA vinA na rahe. dRSTivAda sivAyanA bAkInA agiyAra aMga sAthe saMbaMdha dharAvatAM je anya grantho racAyA te upAMga tarIke prasiddha che. bAra aMga ane agiyAra upAMga thaIne je 23 zAstro thAya, te ra3 zAstrone je bhaNe-bhaNAve tathA (24) karaNasittarI ane jJAnAvaraNIya karma 1 kapa Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) caraNasittarInuM pAlana kare te 25 guNovALAne upAdhyAya bhagavaMto kahevAya. agiyAra upAMgo (1) aupapAtika sUtra (2) rAyapAseNIya sUtra (3) jIvAbhigama sUtra (4) pannavaNA sUtra (5) sUryaprajJapti sUtra (6) candraprajJapti sUtra (7) jaMbUDhIpaprajJapti sUtra (8) nirayAvalI sUtra (9) kalpavataMsikA sUtra (10) puSpacUlikA sUtra (11) vahnidazA sUtra A agiyAra aMga sivAya bIjA dasa prakIrNaka sUtro che, je dasa pannA tarIke oLakhAya che. dasa pannA (1) causaraNa payagrA (2) Aura paccakhANa (3) mahA paccakhkhANa (4) bhAparijJA (5) taMdulaveyAlaya (6) gaNivijajhAya (7) caMdAvijajhAya (8) devendrastava (9) maraNa samAdhi ane (10) saMthArA pannA. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA jIvananA AcAronuM jemAM suMdara varNana che, avasare AcaravAnA apavAda paNa jemAM jaNAvela che, jemAM vratonuM sevana karatAM lAgatAM aticAro ane te aticAranA prAyazcitto batADelA che, te granthone chedasUtro kahevAmAM Ave che. te gupta sUtro che. game te vyakti te grantho na vAMcI zake. gItArtha guru bhagavaMtane jemanAmAM viziSTa pAtratA dekhAya temane ja teo A zAstro vaMcAve che. pAtratA vinA A graMtho vAMcanArane pAra vinAnuM nukasAna thavAnI pUrI zakyatA che. A gupta chatAM atyaMta mahattvanA cha chedasUtronA nAma A pramANe che : | cha chedasUtro (1) dazAzrutaskaMdha sUtra (2) bRhatkalA sUtra (3) vyavahAra sUtra (4) jitakalpa sUtra (5) nizItha sUtra ane (6) mahAnizItha sUtra pAMcamA ArAnA aMta sudhI je cAra Agamo rahevAnA che, te mULasUtro tarIke prasiddha che. pAMcamo Aro jyAre pUrNa thavAno haze, tyAre chellA je duusAhasUri thavAnA che, teo paNa A cAra sUtronA jJAtA haze. cAra mULa sUtro (1) Avazyaka sUtra (2) uttarAdhyayana sUtra (3) dazavaikAlika sUtra ane (4) piMDa niyukti sUtra. 66 re karmanuM kamyuTara Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A cAramAMthI potAnI kriyAne upayogI evA Avazyaka sUtro bhaNavAnI gRhasthone paNa rajA che. paramapitA prabhu mahAvIradeve chellI 16 prahara je dezanA ApI, te uttarAdhyayana sUtramAM saMgrahita thayelI che. sAdhu jIvananA AcAronI vAta dazavaikAlika sUtramAM che, je dIkSA laIne dareke tarata bhaNavAnuM hoya che. tenA dasa adhyayana che. jenA artha sahita cAra adhyayana bhaNyA pachI vaDI dIkSA thaI zake che. artha sahita pAMcamuM adhyayana bhaNanAra gocarI vahoravA javA mATe yogya bane che. artha sahita sAtamuM adhyayana bhaNanArane bolavAnI - vAtacIta karavAnI yogyatA prApta thAya che. piMDa niryukti graMthamAM gocarI vahoravA saMbaMdhita 4ra doSo vagerenuM varNana che. jene pUrti ke pariziSTa kahevAya, tevA be sUtro che, je cUlikAsUtro tarIke prasiddha che. be cUlikA sUtro (1) naMdI sUtra; ane (2) anuyogadvAra sUtra. naMdIsUtramAM zAstronuM varNana che, to anuyogasUtramAM AgamazAstrone vAMcavAnI paribhASA samajAvela che. upara jaNAvelA paMcAMgI rUpa 45 Agamone ApaNe mAnIe chIe. (1) mULasUtro upara (2) niryukti racavAmAM Ave che. tenI upara vivaraNa prAkRtabhASAmAM je karavAmAM Ave che te (3) bhASya tarIke oLakhAya che. tenI upara prAkRta bhASAmAM je vistAra karAya che te (4) cUrNa tarIke prasiddha che. tathA saMskRta bhASAmAM je vistRta rIte varNana karAya che te (5) vRtti ke TIkA che. A pAMce AgamanA aMgo kahevAya che. tethI ApaNA Agamo paMcAMgI tarIke oLakhAya che. A pAMce pAMca aMgone mAnavA joIe. AmAMnA ekAda aMgane paNa na mAnIe to na cAle. 11 aMga + 12 upAMga + 10 payajJa + 6 cheda sUtro + 4 mULa sUtro + 2 cUlikA sUtro maLIne kula 45 Agamo thayA. hAla A 45 Agamo vidyamAna che. tene lahiyA pAse lakhAvavAthI bhAvinI peDhI sudhI pahoMcI zake, jJAna viccheda thatuM aTake ane zrutajJAnAvaraNIyakarma khape. zrutajJAnAvaraNIyakarma uparokta jJAnane AvatuM aTakAve che. ApaNane teno abhyAsa thavA detuM nathI. tenI samajaNa pAmavAnI zakti pedA thavA detuM nathI. jo A zrutajJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya to zrutajJAna prApta thAya. zrutajJAnane jJAnAvaraNIcakarma 1 0 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLavA, samajavAnI zakti-anukULatA tathA prayatna karavAnI icchA pedA thatI aTakAvanAra A zrutajJAnAvaraNIyakarma che. (3) adhijJAnAvaraNIyakarma je karma avadhijJAnane aTakAve tenuM nAma arvAdhijJAnAvaraNIyakarma. avadha = maryAdA. maryAdAyukta jJAna te avadhijJAna. arthAt rUpI-arUpI, tamAma vastuonuM jJAna jenAthI na thAya paNa mAtra rUpI (maryAdita) padArthono bodha jenAthI thAya, tenuM nAma avadhijJAna. maryAdita kSetranA rUpI padArthono bodha karAve te avijJAna. samagra vizvamAM rUpI (raMga-gaMdha-rasa-sparzavALA) ane arUpI; be jAtanA padArtho che. A avadhijJAna temAMthI keTalAka rUpI padArthono bodha karAve che. sAMbhaLavA maLyuM che ke eka sAdhu-mahAtmA kAjo (upAzrayamAM jayaNApUrvaka kacaro) kADhavAnI kriyA karI rahyAM hatA. kAjo letAM letAM temanA hRdayanA bhAvo UchaLavA lAgyA. jinazAsananI A adbhuta (kAje levAnI) kriyA pratye bahumAna vadhavA lAgyuM. te bahumAne kamArno kaDAko bolAvyo. avadhijJAnAvaraNIyakarmano kSayopaza thayo. temane avadhijJAna prApta thayuM ! jainazAsananA tamAma yogo adbhuta che. nAnIthI moTI, tamAma kriyAo kevaLajJAna apAvavA samartha che. temAMthI ekeya kriyAnI kadIya upekSA karavA jevI nathI. kAjo levAnI kriyA bhale sAmAnya jaNAtI hoya, paNa tene sAmAnya samajavAnI bhUla koI karazo mA ! vidhi ane jayaNApUrvaka levAya, supaDImAM bharAya, vyavasthita rIte tene jovAya ane jayaNApUrvaka paraThavAya to te sAmAnya jaNAtI kriyA paNa asAmAnya banIne anaMtAkarmono kaccaraghANa bolAvI de ! karajo levAnuM kArya karatAM ja avadhijJAnanI prApti thaI gaI. upayoga mUkatAM devaloka dekhAyo. indrANIe indrane jorathI lAta mArI to ya indra potAnI te paTarANIne masakA mArI rahyo hato. lAta mAranAranA ya paga paMpALI rahyo hato !! A che saMsAranuM nagna svarUpa ! vAsanAthI pIDAyelo jIva zuM na kare te savAla ? konI cAMpalAsI te na kare ? potAnA svamAnane paNa kacaDI nAkhanArI bIjAnI icchAne pUrNa karatAM khacakATa na anubhave ! sAdhune A dRzya jotAM hasavuM AvI gayuM ! gaMbhIratA te cUkI gayA. pariNAme, AveluM avadhijJAna pAchuM cAlI gayuM. arthAt avadhijJAnAvaraNIyakarmano pharI evo * D karmanuM kampyuTara Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udaya thayo ke jenA kAraNe pragaTa thayelI zakti pAchI DhaMkAI gaI. avadhijJAnane pragaTa thatuM aTakAvavAnuM kAma A avadhijJAnAvaraNIyakarma kare che. | (4) mana:paryAvajJAnAvaraNIyakarma manavALA jIvonA manamAM cAlatA bhAvo je jJAnathI jANI zakAya, te jJAnanuM nAma che mana:paryavajJAna. ApaNe bIjI vyaktionA mananA bhAva sAmAnyataH jANI zakatA nathI. kAraNa ke ApaNane mana:paryavajJAnAvaraNIyakarmano udaya che. teNe ApaNA mana:paryavajJAnane DhAMkI dIdhuM che. mana:paryavajJAnI AtmA mAtra potAnI sAme rahelI vyaktinA ja mananA bhAvone jANI zake ema nahi, kintu potAne jeTalI maryAdAvALuM jJAna thayuM hoya te pramANe potAnA gAma, dezanI bahAra rahelAM, are jaMbUdvIpanI ya bahAra rahelA, aDhI dvIpamAM game te sthaLe rahelA manavALA jIvonA mananA bhAvone jANI zake che. A mana:paryavajJAna sAdhuveza dhAraNa karyA vinA prApta thatuM nathI. tIrthakara bhagavaMto jyAre dIkSA le che, tyAre temanA khabhe devo devadUSya nAkhe che ane te ja vakhate te tIrthakara bhagavaMtane mana:paryavajJAna utpanna thAya che. A mana:paryavajJAnane pragaTa thAM aTakAvavAnuM kAma mana:paryavajJAnAvaraNIyakarma kare che. (5) kevaLajJAnAvaraNIyakarma vizvanA sarva kALanA sarva kSetranA sarva padArthone akramapaNe hAthamAM rahelA AMbaLAnI jema ekIsAthe je jJAna jaNAvI zake tenuM nAma kevaLajJAna. kevaLajJAna pAmelA AtmA kevaLajJAnI, sarvajJa, vItarAga, kevalI, jina vagere zabdothI oLakhAya che. koI cIja evI nathI ke je emanI jANa bahAra hoya. vizvanA vartamAnanA sarva padArthone ja nahi, bhUtakALamAM thayelA ne bhaviSyakALamAM thanArA sarva padArthone paNa teo ekIsAthe jANI zake che. avadhijJAna ke mana:paryavajJAnamAM teno upayoga mUkavAmAM Ave to ja jaNAya. jayAre vagara upayoga mUke, sahaja rIte rUpI ke arUpI tamAma padArtho satata kevaLajJAnanA prakAzamAM to dekhAtA ja rahe. sauthI caDiyAtuM, uttamottama, sarvotkRSTa jJAna koI paNa hoya to te A kevaLajJAna che. tene pragaTa thatAM aTakAvanAra karmanuM nAma kevaLajJAnAvaraNIyakarma che. jJAnAvaraNIya karma 1 9 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanAvaraNIyapharma jJAna = jANavuM. darzana = jovuM. AtmAmAM rahelI jANavAnI zaktine je DhAMkI de te jJAnAvaraNIyakarma ane AtmAmAM rahelI jovAnI zaktine je DhAMkI de te darzanAvaraNIyakarma, AtmAmAM anaMtadarzana che. AtmAthI koIpaNa cIja joyA vinAnI rahI zake nahi. chatAMya jyAre A darzanAvaraNIyakarma rUpa vAdaLa AtmA rUpa sUryanI AgaLa AvI jAya che, tyAre te AtmA AMdhaLo-bahero ke lUlo-laMgaDo banI jAya che. tenI sUMghavAnI zakti kyAreka maMda thaI jAya che. tenI jIbha khorAkano svAda karavA mATe ke tenI cAmaDI sparzano anubhava karavA mATe nakAmI banI jAya che. sadA jAgrata evA AtmAne UMghaNazI banAvavAnuM kAma kare che. relA gaMdhaka munivara ! jemanA zarIranI cAmaDI utaraDAI. sakhta pIDA thaI; chatAM ya samatA rasamAM kevA lIna ! are ! vizvanA jIvamAtra pratye hRdayamAM kevo sneha pariNAma UbharAto haze ke jenAM kAraNe cAmaDI utAranArane kahI rahyA che ke, 'bAdhA rakhe tuma hAthe hoya, kaho tIma rahIe bhAyA re !' he bhAIo ! tapazcaryA karavAthI sukalakaDI banI gayelA A zarIramAM hADakAM khakhaDI rahyAM che. cAmaDI utAratI vakhate tamane mArAM te hADakAM vAgyA karaze. mATe tamane pUchI rahyo chuM ke huM kevI rIte Ubho rahuM ke jethI mArAM hADakA tamane vAge nahi. tamAruM kArya karavAmAM tamane koI takalIpha na paDe. samatA bhAvamAM lIna banelA te khaMdhaka munivare to potAnuM AtmakalyANa sAdhI lIdhuM. paNa prazna e che ke te khaMdhaka munivaranI cAmaDI kema utaraDAI ? pUrvabhavamAM cIbhaDAne sudhAravAno avasara Avyo tyAre temaNe cIbhaDAnI AkhIne AkhI chAla (cAmaDI) utArI hatI. eTaluM ja nahi chAla utAryA bAda tenI bhArobhAra prazaMsA karatAM potAnI patnIne kaheluM ke, che tArI pAse A kaLA ? eka paNa TukaDo karyA vinA kevI akhaMDa chAla meM utArI ! je bIjAnI cAmaDI (chAla) utaraDAve tenI cAmaDI dUra thaIne rahe. je bIjAne AMdhaLA kahe tene bIjA bhave AMdhaLA thavuM paDe. bIjAne mUMgA, totaDA, bobaDA kahevA ke tevuM kahIne cIDavavA te bIjA bhavamAM pote mUMgA-bobaDA ke totaDA banavAnuM rIjharvezana karAvavA jevuM che. tod I karmanuM kampyuTara Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * baherA AMdhaLA-totaDA-bobaDA-mUMgA-UMghaNazI vagere banAvatuM A darzanAvaraNIya karma na baMdhAya tenI ApaNe paNa pratipaLa jAgRti rAkhavI joIe. te mATe - * je kharekhara AMdhaLA-baherA-mUMgA-totaDA vagere hoya temane paNa - he aMdhA, he baherA.. vagere zabdo kahevA nahi. suradAsajI, prajJAcakSu vagere zabdono prayoga pharI zakAya. * AMdhaLA-kANA-mUMgA-totaDA-bobaDA-baherA vagerene dhikkAravA ke tiraskAravA nahi. temanI pratye karuNAbhAve dhAraNa karavo. * badhI IndriyothI sajja zarIravALAne paNa - jyAre potAnuM dhAryuM na hatuM hoya tyAre-kema AMdhaLo che? ATaluM ya dekhAtuM nathI! are e baherA ! kema kAMI sAMbhaLato nathI ! tArAM hADakAM bhAMgI gayAM che? ATaluM kAma karatAM zuM thAya che? vagere vagere je ApAtmaka khoTA prayogo thaI jAya che te baMdha karavA joIe. kema ke te vAkyo bolavAthI paNa ApaNane tevA banAvanAruM darzanAvaraNIyakarma baMdhAI jatuM hoya che, * ApaNane maLelA kAna, AMkha, nAka, jIbha, cAmaDI vagereno durupayoga kadI na karavo. satata teno sadupayoga karavA tarapha lakSya ApavuM. bIjAnI niMdA karavI ke sinemAnA gIto sAMbhaLavA, parastrIne-TI.vI.-vIDiyo dvArA ke anya rIte TIkI TIkIne jovA vagere rIte Indriyono thato durupayoga darzanAvaraNIyakarma baMdhAve che. * jAgatA paDyA hovA chatAM UMghavAno DoLa karIe to paNa darzanAvaraNIyakarma baMdhAya. darzanAvaraNIyakarmane zAstromAM dvArapALanI upamA ApI che. jema koI prajAjane rAjAne jovAnI IcchAthI rAjadvAra para jAya tyAre dvArapALa jo tene aTakAvI de to tene rAjAnuM darzana thaI zakatuM nathI. tema AtmAmAM anaMtA padArtho jovAnI zakti hovA chatAM, A dvArapALa jevuM darzanAvaraNIyakarma AtmAne aTakAvI de che. pariNAme ApaNo AtmA A bhavanI ghaNI cIjone joI zakato nathI. A darzanAvaraNIyakarmanA nava peTA bhedo zAstramAM jaNAvyA che. (1) cakSu darzanAvaraNIyakarma (2) acakSu darzanAvaraNIyakarma (3) avadhi darzanAvaraNIyakarma (4) kevaLa darzanAvaraNIyakarma (5) nidrA darzanAvaraNIyakarma (6) nidrA-nidrA darzanAvaraNIyakarma (3) pracalA darzanAvaraNIyakarma (8) pracalA pracalA darzanAvaraNIyakarma ane (9) thiNaddhi darzanAvaraNIyakarma. darzanAvaraNIyakarma ha1 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) cakSudarzanAvaraNIyakarma : aMdhApo, kANiyApaNuM, motiyo, jhAmara vagere AMkha saMbaMdhI takalIpha lAvavAnuM kArya A karma kare che. (2)acakSudarzanAvaraNIyakarma baherA, mUMgA banAve che. indriyomAM khoDakhAMpaNa pedA kare che. (3) avadhidarzanAvaraNIya ane (4) kevaladarzanAvaraNIyakarma : avadhijJAnanI sAthe avadhidarzana ane kevaLajJAnanI sAthe kevaLadarzana pedA thAya che. te avadhidarzana ane kevaLadarzanane pragaTa thatAM aTakAvavAnuM kAma kramazaH A be karmo kare che. (5) nidrAdarzanAvaraNIyakarma : khakhaDATa thatAM ja UThI javAya tevI alpanidrA (UMgha) lAve. (6) nidrA-nidrAdarzanAvaraNIyakarma : DhaMDhoLIne UThADo tyAre UThe tevI UMgha lAvanAra karma (7) pracalAdarzanAvaraNIyakarma : beThAM beThAM ke UbhA UbhA UMgha lAve. (8) pracalA-pracalAdarzanAvaraNIyakarma : ghoDA-baLada vagerenI jema cAlatAM cAlatAM UMghADe. (9) cidvidarzanAvaraNIyakarma : A karmanA kAraNe AvanArI UMghamAM mANasa divase vicAreluM kArya rAtrI daramiyAna karI de. te vakhate tenuM baLa khUba ja vadhI jAya. pahelA saMghayaNavALAnuM baLa prativAsudeva jeTaluM thaI jAya. vartamAnakALamAM sAtaATha gaNuM baLa vadhI jAya. A nidrAvALI vyakti dIkSA mATe ayogya che. dIkSA apAI gaI hoya to pharI tene ghare mokalavo paDe. eka vAra eka sAdhu vahorIne pAchA pharatA hatA tyAre hAthI pAchaLa paDyo. mAMDa mAMDa te chaTakyo. rAtre uMghamAM thiNanidrAdarzanAvaraNIya karmano udaya thayo. bahAra jaI, daMtULa pakaDIne hAthIne uchALIne pheMkyo. pachI te hAthIne mArIne tenA daMtULa lAvI upAzraya bahAra pheMkyA, pAcho sUI gayo. savAre AvuM kAMIka pote karyuM hoya tevuM svapra AvyAno khyAla Avyo. gurune vAta karI, upAzraya bahAra tapAsa karatAM daMtazuLa dekhAyA. tethI khabara paDI ke A kAMi svapra nahotuM paNa rAtrInA samaye banelI satya ghaTanA hatI. thiNaddhi niMdrAno prabhAva hato. gurue te ziSyane ghare ravAnA karavo paDyo. 02 m karmanuM kampyuTara Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( vedanIyakarmo AtmA kadI paNa duHkhI hoI zake nahi. teno prathama guNa anaMtajJAna che, bIjo guNa anaMtadarzana che; to trIjo guNa che : avyAbAdha sukha. AtmA sadAno sukhI che. tenA sukhamAM kadI bAdhA AvatI nathI. tenuM sukha duHkhanI bheLaseLavALuM nathI. tenuM sukha sadA TakanAruM che. tenuM sukhe kadI paNa duHkha lAvI zakanAruM nathI. tenuM sukha svAdhIna che. tenA potAnA sukha meLavavA tene kadI paNa koInIya sahAyanI jarUra nathI. paNa AtmArUpI sUryanI sAme vedanIyakarma rUpI vAdaLa AvI javAthI AtmA rUpI sUryano avyAbAdha sukha nAmano guNa rUpI prakAza DhaMkAI gayo che. pariNAme jIvana sukhI ke duHkhI banyA kare che. A vedanIyakarmanA prabhAve jIvane parAdhIna-kRtrima sukha-du:kha maLyA kare che. A karmanA udaye jIva duHkhI bane che. kadAca jo tene sukha maLI jAya to te sukha kAyama tenI pAse TakatuM nathI. te sukha duHkhanI bheLaseLavALuM hoya che. te sukha pAchuM navA du:khane lAvanAruM hoya che. te sukha parAdhIna hoya che. koIne koI sAdhana-sAmagrInI sahAyathI ja te sukha anubhavI zakAya che. AvI sukha duHkhanI ghaTamALamAM jIvane rakhaDAvatuM karma te A vedanIya karma aMjanA suMdarInA jIvanamAM satata duHkhanI vaNajhAra AvI. mahAsatI sItAnuM jIvana bhAre duHkhamaya pasAra thayuM. janmatA ja bhAI bhAmaMDalano viyoga thayo : kevI abhAgaNI te bahena ! moTI thatAM sago bhAI bhAmaMDala ja tenA tarapha mohita banyoH kevI abhAgaNI te kumArikA ! rAjakumAra rAmacaMdrajI sAthe lagna thavA chatAM ya vanamAM javAno vakhata teno Avyo. kevI abhAgaNI te patnI! rAvaNane harAvIne, rAmacaMdrajI tene ayodhyA laI AvyA. chatAMya tenA upara kalaMka ko ke lagADyuM. kevI abhAgaNI te nArI! ane putra lava-kuza haju to garbhamAM ja che; chatAM jene jaMgalamAM hiMsaka pazuo vacce choDI devAmAM AvI. kevI abhAgaNI te mAtA ! haju ya ochuM hoya tema... lava-kuzano rAmacaMdrajI sAthe meLApa thayA bAda paNa vedanI cakarma 1 cha3 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNe agniparIkSAmAM pasAra thavAno samaya Avyo... mahAsatInI paNa kevI krUra apabhrAjanA ATaATalAM duHkho sItAnA jIvanamAM koNa lAvyuM ? te duHkho lAvanAra bIjuM koI ja nahi paNa eka mAtra che A vedanIya karma. tenI tAkAta apratima che. te jIvane ghaDImAM sukhanI relamachela karI de che; to ghaDImAM te jIvane duHkhanA dariyAmAM garakAva karI de che. thoDI vAra pahelA potAnA rUpamAM pAgala banelA pelA sanatkumAra cakravartIne aneka rogonI pIDAmAM sabaDAvI de che; to koDhathI kaNasatA zrIpALane rAjyasukhamAM ALoTatA mahArAjA banAve che ! rAjAne banAve che bhikhArI to raMkane banAve che te rAya. karoDapatine roDapati banAvavAnI ke roDapatine karoDapati banAvavAnI tAkAta A karmamAM che. zreNika mahArAjAne chellI vayamAM roja mIThA pAyelA 100-100 haMTara dharAvanAra A ja karma hatuM ne ? khaMdhaka munivaranI cAmaDI utAranAra ke gajasukumAla muninA mastake kheranA aMgArA mukAvanAra vedanIyakarmanA udaya sivAya koNa hatuM ? A vedanIyakarma mAtra duHkhonA dAvAnaLa ja pedA kare che, tevuM nathI. bhautika sukhonA sAgaramAM ALoTAvavAnuM kArya paNa te ja kare che. bharata mahArAjAne cha khaMDanI samRddhi apAvanAra paNa A ja karma che. tIrthaMkarone cAlavA mATe nava suvarNa kamaLonI racanA, cAMdI, suvarNa ane ratnonA gaDhanuM samavasaraNa, aSTaprAtihAryanI saMpadA vageremAM paNa zuM temano A vedanIyakarmano udaya paNa eka kAraNa che. jIvanamAM sukhandu:kha lAvanAruM A vedanIyakarma bIjAne sukha-duHkha devAthI baMdhAya che. bIjAne zAtA ApavAthI, bIjAne sahAya karavAthI, bIjAne anukULa banavAthI, bIjAnI sAthe premabharyo vyavahAra rAkhavAthI, bIjAne takalIpha na thAya tenI paLe paLe sAvadhAnI rAkhavAthI, bIjAne sukhI karavAthI je vedanIyakarma baMdhAya che, te zAtAvedanIya karma kahevAya che. tenA udaye jIva sukhI bane che. tenAthI viparIta karavAthI arthAt bIjAne azAtA ApavAthI, bIjAne pratikULa vartavAthI, bIjAnI sAthe tiraskArabharyo ke dhikkArabharyo vyavahAra karavAthI bIjAne takalIpha ApavAthI bIjAno vicAra na karavAthI, ke koIpaNa rIte bIjAne du:khI karmanuM kampyuTara tod Y Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI A AzAtA vedanIya karmabaMdhAya che, je karmanA udaye jIva pote duHkhI bane che. pelA gauzALAe potAnA guru paramAtmA mahAvIradeva pratye tiraskAra karyo. are ! paramAtmAne khatama karI nAMkhavA tejovezyA choDI. gurudrohanuM A bhayaMkara pApa azAtA vedanIyakarma baMdhAvyA vinA thoDuM rahe ? bIjA pApono badalo to kadAca bhavAntaramAM maLe, paNa gurudroha e evuM hicakAruM kRtya che ke teno paraco sAmAnyataH te ja bhavamAM maLato hoya che. satata sAta divasa te saMtapta rahyo.. pIDAto, kaNasato mRtyune vaza thayo. guru pratyenA tiraskAranI jema krodha, nirdayatA, vratabhaMga, bAdhA toDavI, kRpaNatA, mAtA-pitA pratye tiraskAra vagere paNa azAtA vedanIya karma baMdhAve che. jIvane atyaMta duHkhI banAve che. jayAre gurubhakti, kSamA, dayA, vrata-niyamanuM pAlana, mana-vacanakAyAnA zubhayoga, namratA, saraLatA, nirlobhitA, udAratA, dharmacustatA, sahiSNutA, mAtA-pitA vagere vaDIlonuM bahumAna, vidyAguruno vinaya vagere zAtA vedanIyakarma baMdhAve che. jenA udaye jIva sukhane pAme che. gurubhagavaMta padhAratA hoya tyAre samayasara temane levA sAme javuM, temane vaMdana karavA, temane jarUrI cIjo pahoMcADavI, pauSadhazALAmAM kAjo levo, gocarI-pANI bhAvapUrvaka vahorAvavA, vaiyAvacca karavI, mAMdagI hoya to DaoNkTara vagerenI vyavasthA karavI, sevA karavI vagere gurubhaktimAM gaNAya. gurubhagavaMta pratye hRdayamAM UbharAto chalochala bahumAnabhAva te zreSTha gurubhakti che. :"tamasvAmI paramAtmA mahAvIradevanA paramagurubhakta hatA. cAra jJAnanA svAmI hovA chatAM ya, jJAnano upayoga mUkIne jANavAnA badale paramAtmAne savAlo pUchatA hatA, ane nAnakaDA bALakanI jema paramAtmAnA javAba sAMbhaLatA hatI. "he goyamA ! he goyamA !" zabda sAMbhaLatAM temanA sADA traNa karoDa rUMvADA khaDAM thaI jatAM. romarAjI vikasvara banatI. mukha upara prasannatAno pamarATa prasarato. AvI gurubhakti aDhaLaka zAtAvedanIyakarma baMdhAvatI hatI. koI gALo de, paththara mAre, prahAra kare, khIjave, khoTuM ALa caDhAve, game tevI AkSepabAjI kare tyAre paNa hRdayamAM satata kSamAM rAkhavAthI zAtAvedanIyakarma baMdhAya che. hato to e rAjakumAra, paNa kAMIka vAMkuM paDavAthI banI gayo te bahAravaTiyo. lalATa upara teja camakatuM hatuM ane hAthamAM hatI jabarI kuzaLatA. pariNAme teno prahAra kadI khAlI na jato. prahAra thayo nathI ne sAmenI vyakti marI nathI. tenA AvA deDha prahAronA kAraNe tenuM nAma ja paDI gayuM : dRDhaprahArI. luTArAono te saradAra banyo. aneka mAnavonI nirdayatApUrvaka hatyA karIne lUMTa karavAmAM tene AnaMda Avato. vedanacakarma 2 05 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vAra koka gAma upara te trATakyo. lokomAM nAsabhAga thavA lAgI. te pahocyo koka garIba brAhmaNanA gharamAM...tapAsa ghaNI karI paNa garIbanA gharamAM tene maLe che? bALako mATe banAvAyelI khIra tarapha tenuM dhyAna gayuM. khIranuM pAtra laIne te bhAgyo. raDatAM bALako tenI pAchaLa doDavA lAgyA. nadIe snAna karIne pAchA pharatAM brAhmaNe khIranuM pAtra laIne jatAM dRDhaprahArIne ane tenI pAchaLa khIra vinA raDatAM TaLatAM potAnAM bALakone joyAM. tenAthI potAnA putronuM duHkha na joI zakAyuM. te dRDhaprahArI pAchaLa mAravA doDayo. dRDhaprahArI sAme bicArA A brAhmaNanI tAkAta keTalI ? eka ghA ne be TukaDA ! daDhaprahArInA prahAre brAhmaNane lohIluhANa banAvI dIdho ! teTalAmAM brAhmaNanI garbhavatI patnIe A dazya joyuM. tenAthI nA rahevAyuM AkrozabharyA zabdo te dRDhaprahArIne kahevA lAgI. dRDhaprahArIthI zI rIte A kaDavA zabdo sahana thAya? mAryo ghA ane lothapotha thaI gaI brAhmaNInI kAyA ! peTa tenuM phATI gayuM. daDhaprahArInA zastra brAhmaNInA garbhane paNa choDyo nahoto. aMdara rahela garbha cIsAcIsa karato bahAra paDayo. kSaNamAM khatama thaI gayo. dRDhaprahArI have nAzI rahyo che, paNa te brAhmaNanA tyAM UcharelI gAya tenA rastAmAM vacce AvI. krodhathI AMdhaLA banelA dRDhaprahArIne vaLI gAyanI te dayA AvatI haze? talavAranA eka ja jhATake teNe gAyanA be TukaDA karI nAkhyA. Aje eka ja jagyAe tenAthI thaI gaI tyAre cAra prakAranI hatyA (1) brahmahatyA (2) gauhatyA (3) strI hatyA (4) bhRNa (garbha) hatyA. krUratAbharelI cAra cAra hatyAnA A bhayAnaka dRzyane joIne brAhaNanA bALako ati karuNa AkraMda karavA lAgyAM. temanA chAtI phATa rudane daDhaprahArIne aTakAvyo. teNe pAchaLa najara karI. cArene lohIluhANa hAlatamAM nihALyAM.... cAra cAra hatyAe dRDhaprahArIne Aje UMDA vicAramAM garakAva karI dIdho. pote karelI A cAra hatyAo ane nirdoSa tathA mAsUma bALakonI pedA thayelI dayanIya paristhitie tenAmAM pazcAttApanA pAvaka agnine pradIpta karyo. haiyAmAM pastAvo puSkaLa thavA lAgyo. gAma bahAra pahoMcyo to kharo... paNa tenuM mana becena che.... ucATamAM che.... udvigna che. kayAM ya zAMti nathI. pastAvAno pAra nathI. tyAM sAme maLyA jaina munirAja. mukha upara prasannatA UbharAI rahI che. lalATa upara teja jhagArA mArI rahyuM che. 06 ] karmanuM kamyuTara Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samatAnA sAgara jaNAya che. zAMtinA samrATa jaNAya che. du:khanuM nAma nizAna jaNAtuM nathI. sukhanA sAgaramAM DUbelA jaNAya che. sAkSAta zuddhinA saravarIyAne sAme joIne daDhaprahArI teonA caraNomAM jhUkI gayo. banelA prasaMgane jaNAvIne potAnAM pApo badala codhAra AMsue te raDavA lAgyo. jIvanane zuddha banAvavAno rasto te pUchavA lAgyo. munivare saMyamajIvanano upadeza Apyo. pApanI zuddhi mATe cAritra sahitanA tapanI vAta karI. pratibodha pAmelA teNe munizrI pAse saMyamajIvana svIkAryuM. DAku daDhaprahArI have sAdhu daDhaprahArI banyo. pApanA UbharatA pazcAttApe temanA hRdayamAM zuddhinI talapa lagADI. jaladIthI zuddhi meLavavA temaNe pratijJA karI ke, jayAM sudhI mane mArA pApo yAda AvyA kare athavA to koka mane mArA pApo yAda karAve tyAM sudhI mAre AhAra-pANI karavA nahi. pratijJA karIne, gAmanI bahAra teo kAyotsarga dhyAnamAM lIna banyA. raste jatA-AvatA loko temane joIne krodhathI gALo ApatA.... - ANe mArI patnIne mArI nAMkhI che. pakaDo Ane, ANe ja mArI milakata lUMTI lIdhI che vagere vAkyo bolIne daDhaprahArI upara prahAro karatA. paraMtu munivara dRDhaprahArI to samatArasanuM pAna karatA hatA. potAnA pApo badala pazcAttApa karatA hatA. AvatA du:khone-vacana pariSahane-samatAbhAve sahana karatA hatA. badhAne kSamAnA pANI chAMTatA hatA. krodhanuM nAmanizAna nahotuM. badhuM ja kSamAthI sahana karatAM puSkaLa zAtA vedanIyakarma baMdhAyuM. lagAtAra cha mahinA sudhI kSamAdharmamAM lIna banIne teoe kevaLajJAna prApta karyuM. potAnA AtmAnuM kalyANa sAdhI lIdhuM. - pelA meghakumAre paNa pUrvanA hAthInA bhAvamAM sasalAnI dayA cIMtavI. A jIvadayAnA prabhAve puSkaLa zAtAvedanIyakarma bAMdhyuM. zreNika mahArAjAnA putra meghakumAra tarIke janmyA. puSkaLa zAtA meLavI. paramAtmA mahAvIradevanA ziSya banIne sAdhuonA sAcA sevaka banyA, mahAbaLarAjA vratanuM pAlana karIne, zAtA vedanIya bAMdhI devalokanA sukhanA bhokatA banyA. olo saMgama nAmano rabArI ! mAsakSamaNanA tapasvI munivarane, raDIne potAnA mATe banAvarAvelI khIrane vedanIyakarma p. oo Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvapUrvaka vahorAvIne, supAtra dAnanA prabhAve puSkaLa zAtA vedanIyakarma upArjana karIne mahAdhanADhya zAlibhadra banyA. devalokamAMthI roja AvatI 99-99 peTIonA svAmI banyA. potAnI icchAthI sahana karIe tyAre sakAmanirjarA thAya; paNa icchA vinAya jo sahana karavAmAM Ave to te vakhate je nirjarA thAya te akAma nirjarA kahevAya. AvI akAma nirjarA vakhate paNa zAtA vedanIyakarma baMdhAI zake che. zulapANI yakSa paNa pUrvabhavamAM baLada hato. khUba ja phaTakA teNe khAdhA. sahana karyuM. zatAvedanIya bAMdhyuM. yakSabhavamAM zAtAnI prApti tene thaI. jeno agaNita upakAra che, tevA janma ApanAra mAtA-pitAnI sevA karavAthI paNa zatAvedanIyakarma baMdhAya che. roja savAre tathA rAtre mAtA-pitAne page lAgavuM joIe hRdayamAM temanA pratye UchaLato bahumAnabhAva joIe. ekAda rUMvADAmAM paNa temanI pratye dhikkAra tiraskAra ke AsurIbhAva na joIe. mAtA-pitAnI jema sAsu-sasarA, jeTha, jeThANI moTAbhAI-bhAbhI-bahena vagere vaDIlo pratye AdarabhAva joIe. teonA caraNomAM paNa praNAma karavA joIe. A rIte karavAthI zAtA vedanIyakarma baMdhAya che. jenA udayathI jIvanamAM sukhanI prApti thAya che. azAtA ane zAtAvedanIya karma kayA kayA kAraNe baMdhAya che, te jANyA pachI, zAtAvedanIyakarma baMdhAya tevA upAyo karavA joIe ane bhUlecuka paNa azAtAvedanIyakarma na baMdhAya tenI satata kALajI rAkhavI joIe. zAstramAM vedanIyakarmane madha lIpelI talavAra jevuM kahyuM che. madha lIpelI talavArane cATatAM madhanA svAde AnaMda to Ave paNa talavAranI dhArathI jIbha chedAtA du:kha paNa thAya ja. sukha ane du:kha baMnene lAvyA vinA te na rahe. A vedanIya karmanA be peTA bheda che. (1) zAtA vedanIyakarma : sukhanI sAmagrI Ape. aneka prakAranI anukULatA karI Ape. zarIranuM, strInuM, makAnanuM, ArogyanuM, kuTuMbanuM sukha ApI zake. (2) azAtA vedanIyakarma duHkhanI paristhiti pedA kare. sukhanI sAmagrIone jhuMTavI le. aneka prakAranI pratikULatAo pedA kare. roga-ghaDapaNa vagere lAve. Arthika rIte behAla kare vagere..... % 3 karmanuM kamyuTara Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mohanIyakarma sacInabhAI temanA putro ajaya ane saMjaya sAthe unALAnA vekezanamAM muMbaIthI amadAvAda TrenamAM jaI rahyA hatA. gADI phUlaspIDamAM doDI rahI hatI. vAraMvAra bArImAMthI moDhuM bahAra kADhIne ajaya ane saMjaya gADIne vaLAMka letI zvetA hatA ane AnaMdathI kikiyArI pADatA hatA. teonA kolAhalathI kaMTALelA sacInabhAIe AMkha lAla karIne temane cUpa besADI dIdhA. paNa A to nAnAM bALako ! zAMta rahe to bALako zAnA? thoDIvAramAM saMjayane kahe che, ''alyA saMju ! jo to kharo ! A jhADa kevAM doDI rahyA che ! jhADane paga to che nahi ! chatAM ya kevA bhAgaMbhAga kare che !' saMjaye javAba Apyo,'' ajIyA ! tuM tene pakaDavA doDato jAya ne to ya nA pakaDI zake eTalI jhaDapathI te jhADa doDI rahyAM che. jo ne ...have to dekhAtA paNa nathI ne !'' A sAMbhaLatAM ajaye chaNako karatAM kahyuM,''huM nA pakaDI zakuM to zuM tuM pakaDI zake ? are ! A DabbAmAM beThelA koI nA pakaDI zake. mane ekalAne zeno kahe che ? e jhADamAM to bhUta bharAyuM che. te bhUta ja jhADane jorathI doDAvI rahyuM che. kema pappA ! sAcI vAta ne ?'' ajaye sacInabhAIne pUchyuM. sacInabhAIe kahyuM, ''aju ! saMju ! mArI vAta sAMbhaLo... A jhADamAM bhUtabUta kAMI che ja nahi. "1 aju : ''heM pappA ! to pachI te kevI rIte doDe che ?" sacInabhAI : ''beTA ! jhADa doDatuM ja nathI. te to tenI jagyAe ja sthira UbhuM che." saMju : ''paNa pappA ! hamaNAM ame amArI AMkhe te jhADane muMbaI tarapha doDatuM joyuM, tenuM zuM?" sacInabhAI : ''juo bALako ! jhADa to tenI jagyAe sthira ja UbhuM che. paNa ApaNI A gADI muMbaIthI amadAvAda tarapha doDI rahI che.gADInI jhaDapa eTalI badhI che ke ApaNane evuM lAge ke ApaNe sthira chIe ane jhADa, makAna, khetara vagere mohanIyakarma the Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI tarapha jaI rahyAM che. juo... tamane peluM makAna paNa muMbaI tarapha doDatuM dekhAya che ne ?" baMne bALako : ''hA pappA ! 23 'ane bolo... ApaNe sthira beThA hoIe tema paNa lAge che ne ?'' paNa hakIkatamAM ApaNe to muMbaIthI amadAvAda jaIe ja chIe. paraMtu gADInI jhaDapanA kAraNe ApaNane bhrama thAya che.' 22 aju : ''pappA ! bhrama eTale zuM ?'' sacInabhAI : ''je jevuM hoya tenA karatAM UlaTuM jaNAya tene bhrama kahevAya. ahIM gADI cAle che, chatAM sthira lAge che ane jhADa-makAna vagere sthira UbhA che te doDatA lAge che. ApaNane A je UlaTuM jJAna che, te bhrama kahevAya che.'' eTalAmAM to temanI gADI vaDodarA sTezane AvIne UbhI rahI gaI. sInabhAI nIce UtaryA. haju to mAMDa pAMca miniTa pasAra thaI haze, tyAM to bAjunA pATA upara rahelI gADI muMbaI tarapha cAlavA lAgI. pappA ! gADI UpaDI. jaldI caDho. . rahI jazo...pappA ! jaldI, pappA ! jaldI.' ajaya-saMjaye cIsAcIsa zarU karI. sacInabhAIe plaeNTaphaoNrma upara ja UbhA rahIne bArImAMthI ajaya-saMjayane kahyuM, ''juo beTA ! gabharAvavAnI jarUra nathI. gADI UpaDI ja nathI. A to bAjunA pATA upara gADI cAlI eTale tamane evo bhrama thayo ke ApaNI gADI UpaDI. juo.. ApaNI gADIne UpaDavAnI haju to 15 miniTanI vAra che. samajyA ? jema cAlatI gADImAM beThA hoIe tyAre sthira jhADa-makAna vagere viruddha dizAmAM doDatAM hoya tevo bhrama thAya che, bAjunI gADI cAlatI hoya tyAre potAnI sthira gADI paNa cAlatI hoya tevo bhrama thAya che, tema duniyAmAM paNa je padArtho jevA hoya tenA karatAM kyAreka judA jaNAya che. satya paNa asatya lAge che. asatya paNa satya lAge che. aneka padArthomAM bhramaNAo pedA thAya che. saMsAra hakIkatamAM duHkhamaya che, chatAM tenAmAM sukhanI buddhi thAya che. A bhramaNAo pedA karAve che H mohanIyakarma, : kaDakAI karIe nahi to cAle ja nahi. A kALamAM kSamA dhAraNa karIe to badhA ApaNI upara ja caDhI bese. jevA sAthe tevA thaIe to ja jIvAya. vagere vicAraNA jaNAve che ke krodha kharAba hovA chatAM ya sAro lAgyo che. karmanuM kampyuTara ed - Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhimAnane sTeTasanuM suMvALuM nAma ApIne sAruM manAya che. mAyAne selsamenazIpa ane lobhane invesTamenTanA suMdara lebala lagADIne temane manathI sArA mAnavAnA prayatno thAya che. je krodha-mAna-mAyA-lobhAdi hakIkatamAM kharAba che, durgaMtamAM laI janArA che, temane sArA manAvaDAvavAnuM kArya A mohanIyakarma kare che. AtmAno guNa che : vItarAgatA. tene nathI koI pratye rAga ke nathI koI pratye dveSa. paNa AtmA rUpI sUryanA vItarAgatA nAmanA guNa rUpa prakAzanI ADe jayAre A mohanIyakarma rUpI vAdaLa Ave che, tyAre te AtmA siMha samAna hovA chatAM ya mAyakAMgalo banI jAya che. te kyAreka rAgI to kyAreka dveSI bane che. ghaDIka krodhanA phUMphADA mAre che to ghaDIkamAM ahaMkAramAM akkaDa bane che. kyAreka mAyAnI mastI khele che to kyAreka lobhanA mahAsAgaramAM DUbakI lagAve che. kayAreka khaDakhaDATa hase che to kayAreka dhrusake dhrusake raDe che. ghaDIka AnaMdamAM mazagUla bane che to ghaDIkamAM zokasAgaramAM DUbe che. kayAMka potAnuM moDhuM macakoDe che to kyAMka koInI pratye kAmavAsanAmAM cakacUra bane che. A badhA tophAno che mohanIyakarmanA. A karmano udaya thAya eTale te jIvanI buddhi bhraSTa thavA lAge che. sAcI samajaNa dUra thAya che. khoTAne sAcuM ane sAcAne khoTuM mAnavA lAge che. ''je sAcuM te mAruM'' evI mAnyatA hovI joIe tenA badale ''je mAruM te ja sAcuM' tevo kadAgrahI te banavA lAge che. are ! traNa lokanA nAtha, devAdhideva paramapitA, paramAtmAnI vAto upara paNa A mohanIyakarmanA udayavALA jIvane zaMkA paDavA lAge che. AtmA jevI cIja haze ke nahi ? mokSa, devaloka ane naraka to koIe joyAM nathI, to pachI kharekhara te haze ke nahi ? vaLI sAMbhaLyuM che ke soyanA uparanA tIkSNa bhAga upara baTAkAno jeTalo aMza rahe temAM anaMtA jIvo che. bApa re bApa ! che ne gappA !! koNa jovA gayuM che te anaMtA jIvo ne ? pANInA eka TIpAmAM asaMkhyAtA jIvo che ! ema saMbhaLAya che, zuM koIe sUkSmadarzaka yaMtramAM joyA kharA ? ke pachI basa badhe asaMkhyAtA ane anaMtAnI vAto ja karavAnI che ? A to amArA badhA pAse dharma karAvavo haze eTale devaloka ane devonI suMdara suMdara vAto karI lAge che, ane pApo nahi karAvavA hoya eTale narakanI du:khamaya vAto karI lAge che. dharma karavAthI devaloka maLe ane pApa karavAthI naraka maLe, evI badhI vAto gapagoLA lAge che. bAkI devaloka ke naraka jevI cIja hota to vaijJAnikoe dekhI na hota ! mohanIyapharma pa 81 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI AvI to dharmanI bAbatamAM aneka prakAranI zaMkA-kuzaMkA pedA karAvavAnuM kAma A mohanIyakarmanuM che. AThe karmamAM sauthI bhayaMkara A mohanIyakarma che. badhA karmono te lIDara che. tenA AdhAre ja bAkInAM karmo jIvane cAra gatimAM nacAve che, rakhaDAve che. are ! A mohanIyakarma madArI jevuM che. madArI vAMdarAne jema nacAve, jAta jAtanA tenI pAse khela khelAvaDAve, tema A mohanIyakarma paNa ApaNA jIvane krodhamAna-mAyA-lobha, hAsya-zoka vagere karAvavA dvArA aneka nAca nacAve che. pUrvanA kALamAM gAmaDAomAM bhavaiyA AvatA. teo bhavAI karatA. temanI bhavAImAM aneka loko doDI doDIne AvatA. keTalAka bhavaiyA eTalA badhA niSNAta hatA ke te prekSakone ghaDIkamAM khaDakhaDATa hasAvatA, ghaDIkamAM posa posa AMsu paDAvatA to ghaDIkamAM prekSakone zAntarasamAM lIna karatA. eka gAmamAM eka bhavaiyo potAnI maMDaLI laIne bhavAI karavA mATe Avyo. samagra gAmaDAmAM, "rAtre ATha vAge bhavAI thavAnI che. evI barAbara jAherAta thaI gaI hatI. paNa bhavaiyAe potAno sAmAna tapAsyo tyAre ja khabara paDI ke rAjAno veza bhajavavA mATe jarUrI zeravANI ja bhUlathI potAnA gAma rahI gaI che. have zuM karavuM? jo bhavAI baMdha rAkhe to pahelA dine AbarUno phiyAsko thAya. tethI navI zeravANI sivaDAvavAnuM teNe nakkI karyuM. AkhA gAmamAM eka darajI vasato hato. potAnI monopolI hovAthI tenA magajamAM ahaMkArano nazo sadA caDelo raheto. bhayAe jaIne darajIne namrabharI bhASAmAM sAMja sudhImAM zeravANI sIvI ApavAnI vinaMtI karI. paNa ahaMkArI darajIe potAnA ruAbamAM AvIne kahyuM ke, "e nahi banI zake. huM kAMI tamArA mATe navaro thoDo chuM? bhAI sAheba ! cAlyA AvyA ! mAre laganagALAnI sIjhana che. 10 divase taiyAra thaze. Aje to nahi ja maLe." bhavaiyAe atyaMta kAkalUdI karatAM kahyuM ke, "bhAI ! tamArI vAta sAcI che ke laganagALo hovAthI tamane samaya na hoya. paNa mAre Aje rAtre ja bhavAImAM veza bhajavavAno hovAthI rAtrI sudhImAM zeravANI sivaDAvyA vinA cAle tema nathI. tuM kaheze teTalI majUrI ApIza. gAmamAM bIjo koI darajI paNa nathI. tethI mArI ATalI vinaMtI dhyAnamAM rAkhIne, game tema karIne Aje rAtanA sIvIne Ape to tAro upakAra kadI nahi bhUluM." 82 2 karmanuM kamyuTara Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa A darajInuM to magaja phATatuM hatuM. teNe to ghasIne nA suNAvI dIdhI. koIpaNa saMyogamAM e nahi banI zake. tArA jevA to keTalAya AvyA. jA.. jA. cAlyo jA... huM nahi sIvI ApuM." have bhavaiyAthI na rahevAyu. AvezamAM AvI jaIne teNe kahyuM ke, "yAda rAkhaje, tuM darajI che to huM bhavaiyo chuM. jo haju ya hA nahi pADe to tane barAbara dekhADI daIza. mane sadA yAda karato rahIza." darajI paNa gAMjayo jAya tema nahoto. teNe paNa AvezamAM kahI dIdhuM ke "tuM mane dekhADI daIza eTale zuM karIza ? zuM tuM mane gAmanI bahAra kADhI mUkIza? tArAmAM tAkAta zuM che ke moTI moTI DaMphAsa hAMke che?" basa AvI banyuM - darajInA zabdo pakaDAI gayA. bhavaiyAe celeMja pheMkI ke, "he darajInA baccA ! yAda rAkhaje. tane huM A gAmanI bahAra eka vAra na kaDhAuM to huM bhavaiyo nahi." ane gussAthI dhamadhamato te cAlyo gayo. potAnI maMDaLInA tamAma sabhyone bhegA karIne bhavaiyAe kahyuM ke, "sAMbhaLo! Aja dina sudhI ApaNe rAmalIlAnI bhavAI to ghaNIvAra karI. Aje ApaNe eka navA prakAranI bhavAI karavAnI che. te bhavAInuM nAma che : darajIlIlA. pachI te bhavaiyAe badhA sabhyone teoe bhajavavAnA pAtro tathA ekazano samajAvI dIdhI. jarUrI tamAma sAmagrIo paNa bajAramAMthI te laI Avyo. darajIlIlAnI badhI taiyArIo barAbara thaI cUkI. rAtrinA samaye AkhuM gAma bhavAI jovA UmaTayuM che. pelo darajI ane darajaNa paNa bhavAI jovA AvI gayA hatA. badhAnI najara sTeja tarapha hatI. paDado UMcakAyo. dazya joIne loko khaDakhaDATa hasI rahyAM che. kAraNa ke sTejha upara bhavaiyAe asala darajIno veza lIdho che. khabhA upara mejaraTepa laTakelI che. nAkanA TheTha AgaLanA TeravA upara cazmA kheMcAyelA che. kAna upara pansila che. hAthamAM moTI kAtara che. nAkamAM chIMkaNI suMvyA kare che. bAjumAM darajaNa UbhI che. arasaparasa DAyaloga zarU thayA. jemAM taLapadI gAmaThI bhASAmAM darajI ane darajaNano mazkarI bharelo vArtAlApa cAle che. gAmanA badhA loko dazya jue che, hase che ane vAraMvAra tirachI najare gAmanA darajI ane darajaNa sAme joyA kare che. badhAnA AnaMdano koI pAra nathI. AvI ramUja kadI nahotI thaI. paNa pelI bAju darajI ane darajaNanA Avezano koI pAra nathI. AkhuM gAma mohanIcakarma rU. 83 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI sAme joI rahyuM che ! bharasabhAmAM sTeja upara potAnI mazkarIo thaI rahI che, chatAM koI aTakAvatuM nathI ! are ! badhA temAM sAda purAve che ! khaDakhaDa hase che !!! darajaNane to barAbara khIja caDI. darajIne kahe che : "zuM joyA karo cho ? UTho-UbhA thAo.. tamArI ne mArI A bhavaiyAe ijjata lIdhI to ya tamane kAMI thayuM nathI ! A loko tenAmAM sAda purAve che ne ApaNI sAme joyA kare che. cAlo ApaNe ahIMthI ravAnA thaIe." darajI paNa gusse to bharAyelo hato ja. paNa zaramano mAryo Ubho thaI zakato nahoto. patnInA zabdoe tenAmAM baLa pUryuM. Ubho thaIne patnInI sAthe te cAlavA lAgyo. pelo bhayo darajI-darajaNa tarapha ja joI rahyo hato. jorathI bolI UThyo, "are o darajIbhAI ! A cAlu bhavAImAMthI UThIne kyAM cAlyA? A kAMI tamArI bhavAI nathI cAlatI hoM !" A zabdo sAMbhaLatAM ja badhAnI najara ekIsAthe darajI tarapha maMDAI...have darajIne-AvI rIte bharasabhAmAM potAnuM apamAna thatuM joIne vadhAre gusso caDyo. AvezamAM tenAthI bolAI gayuM.. tuM ane A gAmanA loko samaje che zuM? have to nathI mAre tamArI bhavAI jovI ke nathI huM have A gAmamAM rahevAno ! huM to A cAlyo...." ghare jaIne, gAma choDavAnI taiyArI. teNe zarU karI dIdhI. gADuM bharAvA lAgyuM. A bAju bhavAImAM bhaMga paDyo. darajInI gAma choDIne javAnI vAta sAMbhaLIne sannATo phelAyo. A gAmamAM A darajI sivAya bIjo to koI darajI hato ja kyAM? mukhIe darajIne ghare jaIne kAlAvAlA karyA, paNa A to vaTano kaTako ! pakaDeluM gaddhApUMcha chUTe zI rIte ? ""pelA bhavaiyAe gAma vacce mAruM apamAna karyuM. tame badhAe tamAso joyo. mazkarIo karI. ane have kaho cho ke gAmamAM raho.. zuM kare tamArA gAmamAM rahIne ? huM to A cAlyo." mukhIne saMbhaLAvI daIne darajIe to gADuM haMkAryuM. mukhI pahoMcyo pelA bhavaiyA pAse. "bhAI ! tame to gAmane moTuM nukazAna karyuM. A darajI gAma choDIne jAya che. have ame zuM karazuM?" bhavaiyo mukhIne dharapata ApIne kahe che ke, tamArI icchA darajIne gAmamAM rAkhavAnI che ne? temAM gabharAvAnI zI jarUra? mane TUMko rasto batADo. huM hamaNA ja darajIne pAcho gAmamAM mokaluM chuM." 84 D. karmanuM kamyuTara Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhIe batADelA TUMkA raste jaIne, gAmanA pAdare rasto rokI bhayo Ubho rahI gayo. thoDI vAramAM gharavakharI bharelA gADAmAM beThelo darajI-darajaNaparivAra tyAM AvI pahoMcyo. tarata ja pelo bhavaiyo potAnI AMgaLIthI potAnuM nAka kApato hoya tevI ekzana karato bolyo, "joIne bhavaiyAnI tAkAta ! chevaTe nAka kApyuM ne ! A baMdAe gAma bahAra kADhyo ke nahi? kahyuM hatuM ke sAMja sudhImAM zeravANI sIvI Apa. A bhavaiyAne na satAva.. na mAnyuM! gAma choDavuM paDyuM ne. jA jA bhAga jaladI pAcho gAmamAM kadI Avato nahi !" A sAMbhaLI abhimAnamAM Avelo pelo darajI gADuM UbhuM rAkhIne bolyo. eTale zuM huM tArA kahevAthI gAma choDuM chuM; ema mAne che? jA...jA..tuM mane gAma bahAra kADhanAra koNa? tArI te vaLI zI tAkAta? kADhI to jo gAma bahAra ! huM to A gAmamAM pAcho cAlyo. huM to mArA gAmamAM ja have rahevAno.. tuM mane zuM bahAra kADhavAno?. " vagere bolatA darajIe gADAne potAnA gAma tarapha pAchuM vALyuM. basa, bhavaiyA jevuM che A mohanIyakarma, bhavaiyAnI jema te jIvane gusso karAvI zake che; to ghaDImAM khaDakhaDATa hasAvI paNa zake che. jIvane ahaMkAramAM akkaDa banAvI zake che to kyAreka kAkalUdI karatI narama gAya paNa banAvI zake che. A mohanIyakarmane khatama karavAno puruSArtha A mAnavabhavamAM ApaNe karavAno che. kemake, baMdhAyeluM A mohanIyakarma paramAtmAnA vacana uparanI ApaNI zraddhA DagamagAvavAnuM kArya kare che. navakArazI jevuM nAnakaDuM paccakhANa paNa karavA detuM nathI. kyAreka bAdhA-niyama levAnA avasare khoTI khoTI dalIlo ApaNI pAse karAvaDAve che. sAdhu jIvana ja svIkAravA jevuM hovA chatAM sAdhujIvana levAnI bhAvanA thavA detuM nathI. jUnA baMdhAyelA mohanIya karmane khatama karavAno puruSArtha AdaravAnI sAthe navuM mohanIyakarma paLe paLe baMdhAI na jAya, tenI paNa kALajI rAkhavI joIe. jaina zAsananI mAnyatA karatAM viparIta dezanA ApavAthI mohanIyakarma baMdhAya che. maricIe "vilA ! Idhyapi IrthApi" he kapIla ! dharma ahIM paNa che ne tyAM paNa che. tevI vAta karI to tene mohanIyakarma baMdhAI gayuM. eka koDAkoDIsAgaropama saMsAra vadhI gayo. badhA dharma sArA evuM paNa na bolAya. paradharma pratye tiraskAra to na ja joIe, paNa tenA siddhAntonI prazaMsA paNa na karAya. mohanIya karma 1 85 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ja rIte mArgano nAza thAya tevI prarUpaNA karavAthI paNa mohanIyakarma baMdhAya che. jema ke ajAsAdhvIe ziSyAone kahyuM ke, ukALeluM pANI pIvAthI mane koDha thayo che tenAthI ziSyAoe (eka sivAyanI) ukALeluM pANI pIvAnuM choDI dIdhuM ajajAe mohanIyakarma bAMdhyuM. dharmanI ArAdhanAonI paraMparA baMdha paDe tevA prakAranI vAto ke vartana kadI na karavA. tema karavAthI mohanIyakarma baMdhAya che. devadravyano potAnA mATe upayoga karavAthI paNa mohanIyakarma baMdhAya che. derAsaranI je koI bolI vagere bolyA hoIe, te tarata ja bharapAI karI devI joIe. kharekhara to te rakama cUkavyA pachI ja, je te caDAvAno lAbha levo joIe. chevaTe zakyataH tarata te rakama bharapAI karavI. kadAca moDuM thAya to vyAja sAthe te rakama bharapAI karavI jarUrI che. "saMvatsarI pratikramaNa pUrve ja huM mArI bAkI rahelI tamAme tamAma rakama peDhImAM cUkavI daIza! tevo niyama dareke karavo joIe. RSabhadattazrAvaka devadravyamAM TIpa lakhAvyA pachI bharavAnuM bhUlI gayA. pariNAme mohanIyakarma baMdhAyuM. coroe zeThanA tyAM lUMTa karIne zeThanuM khUna karyuM. marIne zeTha pADo banyA. navA baMdhAtA derAsaranA kAma mATe pANI UMcakIne jatA te pADAne paramAtmAnI pUjA thatI joIne jAtismaraNa jJAna thayuM. paramAtmAnI bhakti teNe zarU karI. potAnI bhUlano pazcAttApa paNa karavA lAgyo. jJAnInA kahevAthI zeThanA putre pADAne choDAvyo ane jeTaluM TIpamAM lakheluM bharavAnuM bAkI hatuM, tenA karatAM eka hajAragaNuM dravya jamA karAvyuM. pADo RNamukta bo. chelle anazana karIne devalokamAM gayo. A dRSTAMta jANIne, je kAMI bolI bolIe te tarata ja bharapAI karI devI che. tevo dareke nirNaya karavo joIe. derAsaranI cIja-vastuono paNa potAnA mATe upayoga karavAthI mohanIyakarma baMdhAI zake che. devasenanI mAtAe paramAtmAne samarpita karAyelA dIvAnA prakAzamAM potAnA gharanuM kAma karyuM, ane agarabattI vaDe potAnA gharano cUlo saLagAvyo to mohanIya karma bAMdhyuM. mRtyu pAmIne UMTaDIno avatAra tene maLyo ! - jinezvara paramAtmAnI niMdA-TIkA ke AzAtanA karavAthI paNa mohanIyakarma baMdhAya che. saMgama deve paramAtmA mahAvIradeva upara upasargo karIne ghaNuM cIkaNuM mohanIyakarma bAMdhyuM hatuM. 86 9 karmanuM kamyuTara Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnI pratimA paNa paramAtmAtulya ja jANavI. tenI paNa AzAtanA na thaI jAya tenI paLe paLe sAvadhAnI rAkhavI. paramAtmA je jinAlayamAM vase che, te derAsaramAM paNa koI AzAtano na thAya tenI kALajI rAkhavI. jaina zAsananI dhUrAne vahana kare che - zramaNa pradhAna caturvidha saMgha, sAdhu-sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAnA banelA A saMghamAM haMmezA sAdhunI ja mukhyatA hoya. ane bahumatI ke sarvAnumatithI nahi paNa zAstramatithI ja nirNaya thatA hoya. AvA mahAna saMghanI AjJAnI avahelanA kadI na karAya.koIpaNa gurubhagavatanI paNa niMdA ke TIkA bhUlamAM paNa na thaI jAya, tenI paLe paLe sAvacetI levAvI joIe. caturvidha saMgha paNa paramAtmAnA zAsanane je zAstronA AdhAre calAve che, te zAstronI paNa niMdA-TI-AzAtAnA na thAya tenI kALajI rAkhavI joIe. te ja rIte krodha-mAna-mAyA ke lobha karavAthI, khaDakhaDATa hasavAthI, karuNa rudana karavAthI, zokamAM garakAva thavAthI, anukULa sAmagrI maLatAM AnaMdita banavAthI ane pratikULatA maLatAM gamagIna banavAthI, bhayabhIta thavAthI ke gaMdakIne jotAM cItarI caDavAthI, kAmavAsanAnuM sevana karavAthI ke tevA gaMdA vicAro karavAthI paNa mohanIyakarma baMdhAya che. A mohanayakama madirA (dArU) jevuM che. jema dArU pIdhA pachI te dArUDiyAne patnI kone kahevAya ne mAtA kone kahevAya ? bahena kone kahevAya ne dIkarI kone kahevAya ? te bhAna rahetuM nathI. te mAtA-dIkarI-patnI-bahena vaccenA bhedane bhUlIne kyAreka anicchanIya vyavahAra paNa karavA lAgI jAya che. sArA-kharAba vacceno bheda tene nathI samajAto. tenA vivecakSu bIDAI jAya che. are ! kyAreka to evuM paNa bane ke te dAruDiyo mAnava athaDAto-kuTAto, cakkara khAto koI gaTaramAM paDI jAya, moTuM tenuM khulluM rahI gayuM hoya ! koI kUtaro tyAM AvIne tenA khullA moDhAmAM pezAba karI jAya! ane pelo bicAro dArUDiyo ! te pezAbane paNa madhathI ya vadhAre mITho mAne ! kevI kaMgALa hAlata ! basa! mohanIyakarmanA jAma pInArAnI paNa A ja hAlata thAya che. tene sArAkhoTA vacceno viveka raheto nathI. atyaMta duHkhamaya saMsAra tene madhathI ya vadhAre mITho lAgavA mAMDe che. ane atyaMta AnaMdanA dhAma mokSano te kaMgALane kSaNa mATe ya vicAra nathI Avato ! je vaiSayika sukhomAM AnaMda ke sukha che ja nahi tyAM te sukha meLavavA doTa lagAve mohanIyakarma rU 80 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ! ane je saMyamajIvana sukha ane AnaMdanI khANa che, te tarapha tene prayANa karavAnuM mana paNa thatu nathI. te prabhAva che dArU jevA A mohanIyakarmano. A mohanIya karmanA mukhya be bheda che : (1) darzana-mohanIyakarma, ane (2) cAritra-mohanIyakarma, paramAtmAnI vANI pratye zraddhAne utpanna na thavA denAra ke utpanna thayelI zraddhAne paNa zaMkAo dvArA toDI nAkhanAra karma te darzana-mohanIyakarma. tenA traNa peTA prakAra che. paramAtmAnI vANI pratye zraddhA pedA thAya topaNa te pramANe AcaraNa na karavA de te cAritra-mohanIyakarma. tenA 25 peTA prakAro che. (1) karAve. Ama, mohanIyakarmanA kula 3 + 25 = 28 peTA bheda che. * darzana-mohanIyakarma mithyAtvamohanIyakarma : sAcAmAM khoTAnI ane khoTAmAM sAcAnI buddhi (2) mizramohanIyakarma : jinavacanamAM ruci ke aruci, kAMI na thavA de. (3) samyaktvamohanIyakarma : AvelA samakitane vAraMvAra zaMkAo pedA karI dUSita kare. A traNa darzana-mohanIyakarma kahevAya che. je samyagdarzana nAmanA AtmAnA guNa upara humalo kare che. te sivAyanA bIjA 25 peTAbhedo cAritra-mohanIyakarmanA che, je AcAra upara asara kare che. * cAritra-mohanIyakarma 16 kaSAyamohanIyakarma ane 9 nokaSAya mohanIya karma 16 kaSAyamohanIyakarma: krodha, mAna, mAyA ke lobha 15 divasa sudhI Take to te saMjavalana kaSAya kahevAya. 15 divasathI vadhAre Take to te pratyAkhyAnIya kaSAya kahevAya. cAra mahinAthI vadhAre Take to apratyAkhyAnIya kaSAya kahevAya ane jo varSathI vadhAre Take to te anaMtAnubaMdhI kaSAya kahevAya. krodha, mAna, mAyA, lobha, A cAra kaSAya, upara jaNAvelA saMjavalana, pratyAkhyAnIya, apratyAkhyAnIya ane anaMtAnubaMdhI ema cAra-cAra prakAranA hovAthI 16 prakAranA kaSAya thayA. temane pedA karanAra soLa prakAranA te te nAmanA kaSAya mohanIya karma che. .. n karmanuM kampyuTara Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 nokaSAyamohanIyakarma : (1) hAsyamohanIyakarma : kAraNe ke kAraNa vinA hasAve. (2) zokamohanIyakarma : zoka karAve. (3) ratimohanIyakarma : AnaMdanI anubhUti karAve. (4) atimohanIyakarma : kheda-kaMTALAno anubhava karAve (5) bhayamohanIya karma : bhayabhIta banAve (6) durgaMchAmohanIyakarma : dugaMchAjugupsA-cItarI pedA karAve. (7) puruSavedamohanIyakarma : strI sAthe kAmasevananI icchA karAve. (8) strIvedamohanIyakarma : puruSa sAthe kAma-sevananI icchA karAve. (9) napuMsakavedamohanIyakarma : puruSa-strI baMnenI sAthe kAma sevananI icchA karAve. atyaMta vAsanA pedA karAve. A 16 kaSAya ane 9 nokaSAya maLI 25 prakAranA cAritra-mohanIyakarma thayA. temAM traNa prakAranA darzana-mohanIyakarma umerIe eTale 28 prakAranA mohanIyakarma thAya. A karma ja sauthI khataranAka che. te pApI banAve che. mATe A karmane khatama karavA satata prayatnazIla rahevA jevuM che. pU.munizrI meghadarzanavi.ma.sAheba likhita jaina zAsananA judA judA aneka viSayone savAla-javAbanA mAdhyama dvArA jaNAvIne AbAla-vRddhane ramatA-ramatA jJAnI banAvanAra jJAnadIpaka pragaTAvo bhAga-1,2,3nI navI AvRttio bahAra paDI gaI che. dareka bhAganI kiMmata rUA. 25 prAptisthAna : saMskRtibhavana tathA vardhamAna saMskRtidhAma mohanIcapharma D lava Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmonA be humalA traNa lokanA nAtha, devAdhideva paramAtmA mahAvIradeve potAnA kevaLajJAnanA prakAzamAM joyuM ke A vizvanA sarva saMsArI jIvo upara karmonA humalA thAya che. 11 vizvanA sarva saMsArI jIvone (1) sukhI ane (2) dharmI ema be vibhAgamAM vaheMcIe to A baMne vibhAganA jIvo upara e karmo evA to trATake che ke jenA prabhAve sukhI jIvo sukhabhraSTa thaIne du:khI bane che. ane dharmo jIvo buddhibhraSTa thaIne pApI bane che. A vizvamAM evA paNa saMsArI jIvo che ke jemane sukha atyaMta priya che. teo sukhanA lAlasa che. sukhano kSaNa mATeno viraha paNa teo sahana karI zakatA nathI. sukhane meLavavA mATe game te cIjano bhoga ApatA temane kAcI sekaMDanI paNa vA lAgatI nathI. dhanane khAtara dharmane vecI nAMkhavA teo taiyAra hoya che. dharmane saLagAvIne paNa temane sukha ja joItuM hoya che. sukhanA bhoge dharma nahi paNa dharmanA bhoge sukha ja joIe tevo temano mudrAlekha hoya che. ane tethI ja nIti, sadAcAra, paropakAra, karuNA vagere dharmone kacaDIne paNa teo sukhane meLavavA doTa lagADatA hoya che. game tevA kharAba banIne paNa sukha ja meLavavAmAM temane rasa hoya che. ane AvI kAramI sukhalaMpaTatAnA kAraNe kyAreka to teo dharmane paNa dhikkAratA jovA maLe che. AvA ati sukhalaMpaTa jIvo upara jyAre karma (vedanIyakarma) potAno humalo kare che, tyAre te jIvo kSaNamAM ja sukhabhraSTa banIne duHkhI bane che. puNya paravAre pachI zuM na bane ? potAnI samuddhi ane saMpattine cAlI jatI joIne teo dIna ane rAMka banI jatA hoya che. mAthA-peTa phUTatA hoya che. ApaghAta karavA sudhInA vicAromAM athaDAtA hoya che. du:khanI kalpanA mAtrathI teo cIsAcIsa karI mUkatA hoya che. karma to game te samaye humalo karI bese. jo tevA samaye AvI dIna ane rAMkaDI dazA na pAmavI hoya to sukhanA kALamAM chakI na javuM joIe. sukhanA kephamAM chATakA na banavuM, paramAtmAnA tattvajJAnane pacAvIne sukhamAM alIna banatA zIkhavuM joIe. kSaNa mATe paNa sukhamAM laMpaTa na banI javAya, tenI kALajI rAkhavI joIe. sukhIone sukhabhraSTa karIne duHkhI banAvanAra A (azAtA) vedanIyakarma che. Er - karmanuM phampyuTara Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene koInIya zarama naDatI nathI. pelI kAmalakSmI ! A karme humalo karyo to bicArIne eka bhavamAM aneka bhavo karavA paDyA ! maravA IchyuM to ya marI na zakI !!! pelo duryodhana ! hastinApu22AjayanA sukhano laMpaTa ! zrIkRSNe pAMDavo mATe pAMca gAmaDA mAMgyA toya jeNe na ApyA ! aMte ae karmanA humalAe bhAIo vinAno banAvyo. dIna banAvIne motane ghATa utAryo ! mahAbaLavAna, te ja bhavamAM mokSe janArA, zrIzatruMjaya tIrthano uddhAra karanArA pAMca pAMDavo paNa A karmanA humalAmAMthI chaTakI na zakyA. jevo A karme humalo karyo ke yudhiSThirAdie jaMgalanI vATa pakaDavI paDI. are ! bAra varSa sudhI vanamAM rakhaDyA pachI paNa zAMti na maLI. eka varSa virATanagaramAM guptapaNe rahevuM paDyuM ane te paNa kevI dayanIya sthitimAM ! mahAsatyavAdI yudhiSThirane kaMka purohita banIne rAjAne rIjhavavAno avasara Avyo ! mahAbaLavAna bhImane rasoI pakAvanAra ballava nAmano rasoIyo banavuM paDyuM ! sahadeva ane naLane paNa Dhoro carAvavA paDyA ke ghoDA hAMkavA paDayA ! ane mahAparAkramI arjuna ! parAkramanuM lIlAma karavA ja jANe ke teNe napuMsaka banavuM paDayuM ! re karma ! tArI kaLA nyArI che. ghaDImAM tuM rAjAne raMka banAve che to ghaDImAM raMkane rAya ! ane pelI mahAsatI draupadI ! kIcaka jevA atituccha ane kAmI mANasanI lAta teNIe khAvI paDI ! mahAbhAratanA yuddhamAM 'pArthane kaho caDhAve bANa, have to yuddha e ja kalyANa' no raNakAra karanAra, pAMDavone yuddhavijetA karanAra ane jarAsaMdhane harAvIne vAsudevapadavIne dhAraNa karanAra zrIkRSNa paNa A karmanA humalAmAMthI kyAM bacI zakyA? ! jIvananI saMdhyAe baLatI dvArikAmAMthI potAnA mAtA-pitAne bacAvI na zakyA ! sAta ghoDAne yuddhabhUmimAM eka lagAme kAbUmAM rAkhanArA zrIkRSNa eka ghoDAnI lagAma kheMcavA gayA to tUTI gaI ! daravAjAne lAta mAravA gayA toya na khUlyo... jaMgalamAM bhUkhe TaLavaLavuM paDyuM. pANInI tarasamAM ja rAjakumAranA bANathI mRtyu pAmyA ! magadhapati mahArAjA zreNika ' paramAtmA mahAvIradevanA parama bhakta ! AvatI covIsImAM thanArA prathama tIrthaMkarano AtmA ! paNa karme, acAnaka humalo karyo. e to kahe che ke, 'mAruM kAma che sukhIne sukha pharmonA be humalA - 91 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhraSTa karIne duHkhI banAvavo." A karmehumalo karatAM ja sagAputra koNI ke baLavo karyo. nAMkhyo zreNIkane jelamAM. roja 100-100 phaTakA-mIThuM pAyelA haMTaranA - phaTakAravAnA zarU thayA. paramAtmAnuM tattvajJAna pAmI zreNIka sukhamAM lIna nahoto banyo mATe ja AvA duHkhamAM paNa te dina na banyo. pratyeka phaTake vIra...vIra vIra... evo raNakAra tenA mukhamAMthI nIkaLato hato. cakravartIkALamAM sukhamAM lIna banelA pelA subhUma cakravartI upara jyAre A vedanIyakarme acAnaka humalo karyo tyAre tenI pAlakhIne UMcakanArA tamAma devone ekI sAthe vicAra Avyo ke, "badhAe to pAlakhI UMcakI che. huM ekalo nahi UMcakuM to zuM vAMdho che?" badhAe ekI sAthe pAlakhI choDI dIdhI... pariNAma ? sukhI sukhabhraSTa banyo. du:khI banyo. dIna banyo! azubha dhyAnamAM maraNa pAmIne sAtamI naraka cAlyo gayo. bhayaMkara duHkhamAM te sabaDavA lAgyo vizvanA sukhI mANaso sukhabhraSTa thaIne kevA duHkhI bane che.. rotA-cIso pADatA-bhIkha mAMgatA kevA atyaMta dIna ane rAMkaDA bane che te ApaNe joyuM. sukhIone sukhabhraSTa karIne duHkhI banAvavAnuM kAma je karmano humalo kare che, te karmanuM nAma che : vedanIyakarma, jyAre A vizvanA dharmI jIvo upara humalo karIne, te dharmIone buddhibhraSTa karIne pApI banAvavAnuM kAma je karma kare che tenuM nAma che : mohanIyakarma. ApaNe pUrve joyuM ke A vizvanA sukhalaMpaTa jIvone sukha eTaluM badhuM priya hoya che ke te sukhane meLavavA teo game teTalA mahAna dharmane paNa tilAMjalI ApI detA acakAtA nathI. te ja rIte A vizvamAM evA dharmI jIvo paNa vase che ke jemane dharma atyaMta priya hoya che. teo dharmane sarvasva mAnatA hoya che. dharmanA kAje dhanane pUMTha karatA temane vAra lAgatI nathI. dharmanA khAtara potAnA bhogasukhone Aga cAMpI devA teo taiyAra hoya che. temanA jIvananA pratyeka vartana, vyavahAramAM dharmanI suvAsa phelAtI jovA maLe che. teo sukhane choDIne paNa dharmI tarIke TakI javA Icche che. pApanI kalpanA karatA teo raDI UThe che. paNa AvA dharmI AtmAo upara paNa jayAre mohanIyakarma humalo kare che, tyAre teoe pApI banI javuM paDe che. jo ke sukha karatAM dharma vadhAre baLavAna che. tethI sukhane dUra karavuM saheluM che paNa dharmane dUra karavo sahelo nathI. tethI vedanIyakarma sukhIo upara humalo karIne, te 92 D. karmanuM kamyuTara Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhIne khUba ja jhaDapathI sukhabhraSTa karIne duHkhI banAvI zake che. paNa mohanIyakarma dharmI u52 sIdho ja humalo karIne, te dharmIne dharmabhraSTa karIne pApI banAvI zakato nathI. tethI mohanIyakarma dharmI upara sIdho humalo karavAnA badale sau prathama dharmanI buddhi upara humalo kare che. dharmAne buddhibhraSTa kare che. buddhibhraSTa thayelo te jIva chelle sadAcAramayajIvanathI bhraSTa bane che, pApI bane che. mahAbrahmacArI ane siMhane paNa ahiMsaka banAvI denAra siMha guphAvAsI munivara upara A mohanIyakarme humalo karIne - buddhine pahelA IrSyA vaDe ane pachI kAmavAsanA vaDe bhraSTa karIne - temanA jIvanane badanAma karyuM hatuM. paramAtmA mahAvIradevanA samavasaraNAdine joIne bodha pAmelA paramAtmAnA saMsArI pakSe jamAI evA mahAjJAnI jamAlI muni upara A karme kevo joradAra humalo karyo ke jethI paramAtmAnA zAsanamAM sau prathama baLavAkhora teo banyA ! mohanIyakarmano humalo thatAM, pa0 ziSyonA prabhAvaka guru suMmagalAcArya eka paTTA upara Asakta thayA ! AlocanA karyA vinA marIne Aryadeza-jainakuLasAdhujIvana; badhuM hArI gayA ! anAryadezamAM janma pAmyA. eka hajAra varSanA ghora tapasvI pelA kaMDarIMka munivara ! mohanIya karme evo humalo karyo ke temanI khAvApIvAmAM buddhi bhraSTa thaI. marIne sAtamI narake cAlyA gayA ! A avasarpiNIkALanA prathama tIrthaMkara paramAtmA RSabhadeva bhagavAnano ja AtmA ! lalitAMgadeva tarIkenA temanA bhavamAM A karme evo to joradAra hallo temanI upara karyo ke jethI buddhibhraSTa thayelA temaNe mokSamArganI sAdhanA karatI nirnAmikAne dhyAnabhaMga karIne mokSe jatAM aTakAvI. atyaMta upakArI paramAtmA mahAvIradevanA AtmAe marIcInA trIMjA bhavamAM A karmanA humalAno evo joradAra bhoga banavuM paDayuM ke jethI zarIramAM Asakata banI saMyamajIvana gumAvI beThA. mAtra eTalethI ja vAta na patI. pharI evo joradAra humalo A karmano thayo ke ziSyanI lAlace teo samyagdarzana paNa gumAvI beThA. are ! mithyAmatanA pravartaka banI beThA ! pelA maMgu AcArya ! marIne banyA khALanA bhUta ! kAMI kAraNa ? A karme humalo karIne temanI buddhi bagADI nAkhI. teo rasanAnA caTakAmAM phasAI paDyA. te Agama granthomAM paramAtmA mahAvIradevanuM jeNe kareluM sAmaiyuM vakhaNAyuM che, koNIka upara paNa A karme evo humalo karyo ke jethI tene sAtamI narakamAM javAnuM mana karmonA be humalA D EUR3 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayuM. paramAtmAnI vAtane khoTI pADavAno prayatna teNe karyo...maLI sariyAma niSphaLatA. paramAtmA mallinAthanA AtmA upara pUrvanA koIka bhavamAM A karme evo humalo karyo ke jethI temanI svaccha buddhi mAyAthI kaluSita banI gaI. tIrthaMkaranA bhavamAM paNa strIno avatAra temaNe levo paDyo ! A mohanIyakarmano humalo to khUba bhayaMkara. te to jIvane buddhibhraSTa karIne pApI banAve. kAmAnya, krodhAnya, mohAndha ke sattAnya banAve. humalA to baMne ya kharAba. sukhI jIvane sukhabhraSTa karIne duHkhI banAvato vedanIya karmano humalo ya sAro nathI ke dharmI jIvane buddhibhraSTa karIne pApI banAvato mohanIya karmano humalo ya sAro nathI. paNa humalo thavo ja hoya to pahelo thAo, bIjo to kadApi nahi; je ApaNane buddhibhraSTa kare. pahelA humalA dvArA sukhIe sukhabhraSTa thaIne duHkhI thavuM haju sAruM; paNa teNe buddhibhraSTa thaIne pApI thavuM; te to khUba kharAba ! te to kadIya icchanIya nahi. duHkhI to potAne ja muzkelImAM mUke. pApI bicAro ! anekone pAyamAla kare. dharmI rahevA sAthe duHkhI banavuM hajuya sAruM. paNa sukhI rahevA sAthe pApI banavuM to khUba ja kharAba. pApI paNa chevaTe duHkhI banyA vinA to rahevAno ja nahi. pApakarmano udaya thatAM ja te jIva durgatinA duHkhonA dAvAnaLamAM athaDAvAno ja. mATe ja vedanIyakarmathI eTalA gabharAvA jevuM nathI, jeTaluM mohanIyakarmathI gabharAvAnuM che. AThe karmono rIMga mAsTara A mohanIyakarma che. jeNe mohanIyane khatama karyuM, teNe have kAMI ja khatama karavAnuM bAkI rahetuM nathI, ema kahIe to ya cAle. mATe to tamAma tIrthaMkara devoe kevaLajJAna meLavavAnI sAdhanA nathI karI paNa mohanIya karmane khatama karavAnI sAdhanA karI che. 10mA guNasthAnake mohanIyakarmane khatama karatAM, aMtarmuhUrtamAM dharmasattAe temane kevaLajJAnanI bheTa dharI che. eka ja upadeza che paramAtmAno ke, ''mohanIyakarma khatama karo." 94 karmanuM kampyuTara Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSyakarma anaMtazaktisaMpanna ApaNA A AtmAne saMsAramAM cha-cha kalaMko lAgI cUkyAM che ! game teTalI ane game tevI baDAza, duniyAmAM paisA ke sattAnA jore, rUpanA ke jJAnanA baLe ApaNe mAratA hoIe to paNa ApaNI A karuNa vAstavikatA che ke anicchAe paNa A cha kalaMkone ApaNe nibhAvavA ja paDe. zuM tamArI ke mArI, ApaNI koInI paNa icchA aneka janmo levAnI che? mAtAnA peTamAM UMdhA mastake laTakavAnI ke garbhAvAsanI kALI koTaDImAM maLa-mUtra vacce purAI rahevAnI ke prasUti samayanI bhayaMkara pIDA sahana karavAnI koInI paNa IcchA kharI? janma na levAnI IcchA hovA chatAM ya,jenA svabhAvamAM janma jevI koI cIja nathI te - AtmAe janma levo paDe te tenA mATe kevuM mahAkalaMka gaNAya ! paNa janma levo paDe, teTalA mAtrathI patI nathI jatuM. anaMta zaktimAna A AtmA upara tarata ja bIjuM kalaMka DokiyuM karI jAya che. jo ApaNe janma levo ja paDe tema hoya to ApaNI IcchA kyAM janma levAnI? deva ke mAnavabhavamAM ja ne? parantu, koInI paNa icchA narakagatimAM ke kUtarA-bilADAnA janma levAnI hoya kharI? jo nA. to zuM ApaNo A AtmA jayAM icche tyAM AvatA bhave janma laI zake tema che. kharo? jo nA. to anaMta zaktimAna A AtmAnI A krura mazkarI na gaNAya ke jayAM IcchA na hoya tyAM te bicArAe janma levA paDe! A paNa AtmAnuM kevuM bhayaMkara kalaMka gaNAya ! AtmA to sadAkALa AtmaguNomAM ramaNa karato hoya, tene vaLI kUtarA-bilADA vagerenAM jIvana thoDAM jIvavAnAM hoya ? chatAM AtmAe AvA aneka jIvana jIvIne pasAra karavA paDe che. A che AtmAnA trIjA kalaMkanI kathA. judAM judAM jIvana jIvavAM paDe teno ya khAsa vAMdho nathI, paNa atyaMta niSpApI A AtmAe te jIvano puSkaLa pApamaya jIvavAM paDe che ! janmathI mAMDIne maraNa sudhInI pratyeka kSaNa prAya: tene pApomAM pasAra karavI paDe che. niSpApa AtmAne lamaNe TIcAyeluM A pApamaya jIvana zuM te AtmAnuM cothuM kalaMka na gaNAya? AyuSyakarma za 5 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA to nitya che. nathI tenI kadI utpatti thatI ke nathI kadI teno nAza thato. chatAMya A AtmAe zarIra dhAraNa karIne pachI maravuM paDe. jIvanalIlA sameTI levI paDe. duniyAmAM marI gayo tevI tenI jAherAta thAya te avinAzI evA AtmAnuM pAMcamuM kalaMka ! ane A maraNa paNa jo ribAmaNabharapUra hoya, rogo gherI vaLyA hoya, pIDAno pAra na hoya to sadAnA sAcA AnaMdamaya AtmAne ribAmaNa bharapUra mota maLe te AtmAnuM chaThuM kalaMka !! Ama (1) janma ane (2) te paNa icchA vinAno,(3) jIvana ane (4) te paNa pApamaya,(5) maraNa ane (6) te paNa ribAmaNamaya; ema cha-cha kalaMko ApaNA AtmAne vaLagI cUkyAM che. A kalaMko lagADanAra che koNa? icchA vinAnA janmo levAnI ApaNane pharaja pADe che A AyuSya karma. janma lIdhA pachI, game teTalI maravAnI icchA hoya topaNa te ja jIvanamAM jakaDI rAkhavAnuM kArya paNa kare che A AyuSya karma. ane game teTalI jIvavAnI IcchA hoya topaNa maraNanuM zaraNa svIkAravAnI pharaja paNa pADe che A AyuSya karma. AtmA rUpI sUryano prakAza jevo guNa che akSaya sthiti. AtmAe kadI paNa janma-jIvana-maraNanI ghaTamALamAMthI pasAra thavAnuM hoya ja nahi. paraMtuM AtmA rUpI sUryanI AgaLa AveluM A AyuSyakarma rUpI vAdaLa AtmAne janma-jIvana ane maraNanI ghaTamALamAM pasAra kare che. IcchA vinAnA janmo tenA mAthe jhIle che. pApamaya jIvananI bheTa dhare che. ane chelle bhayaMkara ribAmaNamaya motanA bichAne poDhAve che. Aso vadI amAvasyAno samaya che. paramAtmA mahAvIradeva chellI soLa praharanI dezanA vahAvI rahyA che. indra mahArAjA paNa paramAtmAno nirvANakALa najIka jANIne AvyA che. UbhA thaIne be hAtha joDIne prabhujIne vinaMtI kare che. prabho! ApanuM AyuSya be kSaNa vadhArI do. bhasmarAzI grahano udaya thavAno che. jo Apa kRpALunI amIdraSTi tenI upara paDe to je kharAba paraco jaina zAsana-saMghane te batADavAno che temAM ghaTADo thaI jAya. paNa paramAtmAe kahyuM ke, he indra! te kadI na banI zake. tIrthakaro paNa potAnuM AyuSya vadhAravA samartha nathI. prabhuvIra paNa jayAM sudhI mokSamAM nahotA pahoMcyA, saMsAramAM hatA, tyAM sudhI 96 3 pharmanuM kamyuTara Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSyakarme potAno paraco temane paNa batADayo. teoe paNa maravuM paDyuM ja. te mota temane mokSa apAvanAra thayuM te vAta judI. A AyuSyakarme sagaracakravartInA 60,000 putrone paNa na choDyA. ekI sAthe badhAne mRtyubichAne poDhADI dIdhA ! nahotuM maravuM pelA vaDodarA nareza gAyakavADane! nahi maravA mATe rojanA 100100 rU nA ijekazana teo letA. chatAM ya eka dina A AyuSyakarme potAno daMDo jhIMkayo. anicchAe paNa temaNe paralokaprayANa karavuM paDayuM. pelo samrATa sikaMdara ! potAne koI kadI ne mArI nAMkhe te mATe anekone mAranAro...! paNa tenI ya sadA amara rahevAnI bhAvanA sAkAra na thaI. chevaTe teNe ya mAMdagInA bichAne poDhavuM paDyuM. vaidyo ane hakImonA upacAro nAkAmiyAba nIvaDayA. tenuM mahAparAkramI sainya bAghu banIne jotuM rahI gayuM. tenI mabalakha saMpatti paNa tene ugArI na zakI. khAlI hAthe AvelA A sikaMdare chevaTe A AyuSyakarmanA prabhAve khAlI hAthe ja A duniyAmAMthI paraloka bhaNI prayANa karavuM paDyuM. chelle chelleya tene sAcI samajaNa maLI jethI tenA mukhamAMthI nIcenA zabdo sarI paDyo. sikaMdaranuM pharamAna ! mArA maraNe vakhate badhI milakata ahIM padharAvajo, mArI nanAmI e ja kabrastAnamAM lAvajo. je bAhubaLathI meLavyuM te bhogavI paNa nA zakyo, abajonI dolata ApatAM paNa A sikaMdara nA bacyo. mAruM maraNa thAtAM badhAM hathIyAra lakara lAvo. pAchaLa rahe mRtadeha, AgaLa sarvane doDAvajo, AkhA jagatane jItanAruM sainya paNa raDatuM rahyuM vikarALa daLa bhUpALane nahi kaLathI choDI zakAyuM mArA badhA vaidyo ane hakImone ahIM bolAvajo mAro janAjo e ja vaidyone khabhe upaDAvajo kaho dardIonA dardane, daphanAvanAruM koNa che ? dorI tUTI AyuSyanI to sAMdhanAruM koNa che ? bAMdhI muThThI rAkhIne jIvo jagatamAM AvatA ne khAlI hAthe A jagatathI, jIvo sau cAlyA jatA. AyuSyakarma 97 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vauvana phanA, jIvana phanA, jara ne jagata paNa che phanA paralokamAM pariNAma maLaze, puNyanA ne pApanA. 4 A AyuSya karma cAra prakAranuM che : (1) devalokamAM utpanna karI, devajIvana vItAvarAvI, devabhavane pUrNa karAvanAruM devaAyuSyakarma (2) mAnavanA janma-jIvanamaraNane karanAruM manuSyaAyuSyakarma (3) kUtarAM-bilADAM-vAgha-siMha-vanaspati vagere tiryaMca tarIke janma-jIvana-maraNa karAvanAruM tiryacaAyuSyakarma ane (4) narakamAM utpatti-jIvana-aMta karanAra narakAyuSya kame. eka bhavamAM mAtra eka ja vAra, AvatA eka ja bhavanu AyuSya baMdhAya che. cAluM bhavanuM jeTaluM AyuSya hoya, tenA traNa bhAga karIe, to temAMnA be bhAga pasAra thAya ane eka bhAga bAkI hoya, tyAre AvatA bhavanuM AyuSya baMdhAya. jo te vakhate na baMdhAyuM to, bAkI rahelA eka bhAganA traNa bhAga karavA. temAMnA be bhAga pasAra thAya tyAre baMdhAya. jo tyAre paNa na baMdhAyuM, to bAkI rahelAnA te ja rIte ra/3 bhAga pasAra thAya tyAre baMdhAya. A rIte ra3, ra3 bhAga pasAra thAya tyAre baMdhAya. chevaTe mRtyu pUrve baMdhAya.paNa navA bhavanuM AyuSya bAMdhyA vinA (kevaLajJAnI sivAya) koInuM paNa maraNa thAya nahi, kevaLajJAnI to mokSe javAnA che, temane navo bhava levAno nathI mATe teo navA bhavanuM AyuSya bAMdhe ja nahi. dA.ta. koInuM 81 varSanuM vartamAna jIvananuM AyuSya hoya to 81nA traNa bhAga ===27, 27, 27. temAMnA be bhAga= 54 varSa pasAra thAya, ane 27 varSa bAkI hoya tyAre parabhavanuM AyuSya baMdhAze. jo tyAre na baMdhAya to bAkInA 27 varSanA 23 = 18varSa pasAra thaze eTale ke(54+18)2varSanI uMmara thaze tyAre baMdhAze. tyAre na baMdhAyuM to bAkInA 9nA 2/3 = 6 varSa pasAra thaze, tyAre (726) 78 varSanI vaye baMdhAya, chevaTe 80varSe ke 80varSa 18 mahine ke 80 varSa, 10 mahinA 20 divase... e rIte karatAM chevaTe mRtyukALa baMdhAya. - jo parabhava AyuSya bAMdhavAnA kALe AtmAne zubhabhAvamAM na rAkhyo ane bhUlecUke bilADInuM AyuSya baMdhAI gayuM to ApaNuM zuM thaze? sAdhu jIvanamAM kIDInI paNa rakSA karanAro AtmA bilADInuM khoLiyuM maLatAM uMdaro upara tarApa mArato thaI jaze! zuM A sahana thaI zake tevI vAta che? to AjathI ja paLe paLe sAvadhAnI karavAno saMkalpa karavo joIe. A bhavanuM AyuSya to ApaNane khabara nathI. tethI AvatA bhavanuM AyuSya baMdhAvAno niyata samaya ApaNe jANI zakatA nathI. jIvananA game te kALe AyuSyakarma 98 karmanuM kamyuTara Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhAI zake che. jevo bhAva tevo bhava, jevI mati tevI gati; te niyamane dhyAnamAM rAkhIne paLe paLe zubha bhAvamAM rahIe ke jethI game tyAre AyuSya baMdhAya to sAruM ja baMdhAya ! | dara be be divasa pasAra thAya eTale moTI tithi Ave. 2, 5, 8, 11, 14 moTI tithio che. sAmAnya rIte A moTI tithie AyuSya baMdhAvAnI zakyatA che mATe ja moTI tithie kapaDAM na dhovAM joIe, lIlotarI (phaLa paNa lIlotarI ja gaNAya) na khAvI joIe. AraMbha-samAraMbhanA kAryo choDI devA joIe. dharma dhyAnamAM vizeSa lIna banavuM joIe. narakanuM AyuSya raudradhyAna karavAthI baMdhAya che. te raudradhyAna cAra prakAre che. (1) hiMsAnubaMdhIH prANIonI hiMsA karavAnA tIvra pariNAma. satata tenI ja vicAraNA. kAlasaurika kasAI hiMsAnA tIvra bhAvamAM satata raheto hato, marIne 7mI narake cAlyo gayo. (2) mRSAnubaMdhI : asatya bolavAnuM tIvratApUrvakanuM satata ciMtana. tenAthI paNa narakAyuSya baMdhAya che. (3) teyAnubaMdhI: corI karavAnI tIvra vicAraNA. satata tenA ja pariNAma. (4) saMrakSaNAnubaMdhI : amaryAditapaNe parigraha bhego karavAnI, tenI rakSA karavAnI satata ciMtA, mammaNazeTha dhanamAM tIvra Asakata banyo to narakanuM AyuSya bAMdhIne 7mI narake cAlyo gayo ! narakagatimAM na javuM hoya to AjathI ja uparokata bAbatomAM breka mArI devI joIe. jo raudradhyAna narakagatinuM kAraNa che, to ArtadhyAna tiryaMcagatinuM kAraNa che. te paNa cAra prakAre che : (1) ISTaviyoga ArtadhyAna: ApaNane gamatI cIja cAlI jatAM je zokasaMtApa-AjhaMda karavuM te. dhaMdhAmAM khoTa jatAM, putra-patnI-mAtAnuM mRtyu thatAM karuNa citkArAdi ArtadhyAna che. rUpAsena kumAre potAne ISTa sunaMdAnA viyogathI ArtadhyAna karavAnA kAraNe sarpa, kAgaDo, haMsa, haraNa, hAthI vagerenA avatAra levA paDyA. (2) aniSTa saMyoga je cIja ApaNane priya na hoya, gamatI na hoya te vastu ApaNI pAse AvI jAya, to kyAre te dUra thAya? tenI vicAraNA te aniSTa saMyoga ArtadhyAna. (3) ciMtAH zarIramAM roga thAya che tevA koI prasaMga bane tyAre je citA thayA AyuSya karma 1 99 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare te paNa ArtadhyAna che. (4) agrazoca ArtadhyAna: bhaviSyanA sukhanI ciMtA karavI ke pote karelA tapAdi dharmane badale sAMsArika phaLanI apekSA rAkhavI, niyANuM karavuM te aproca ArtadhyAna kahevAya. ArtadhyAna karavAthI tiryaMcAyu baMdhAya. mAyA karavAthI paNa tiryaMcA, baMdhAya che. jayAre dAnaruci, alpa parigraha, alpa kaSAya, vinaya-saraLatA-namratA vagere guNothI manuSyAyuSya baMdhAI zake che to samyakRtva, zrAvaka jIvana, sAdhu jIvana vagerenA pAlanathI devalokanuM AyuSya baMdhAya che. anicchAe paNa tapazcaryAdi karavAthI ke duHkho sahana karavAthI devAyuM baMdhAI zake che. narakamAM rahelA jIvo ke devo, manuSya ke tiryaMcanuM AyuSya bAMdhe che paNa deva ke narakanuM AyuSya bAMdhatA nathI. jyAre manuSya ke tiryaMco to cAre gatinuM AyuSya bAMdhI zake che. koIpaNa jIva parabhavanuM AyuSya jayAre bAMdhe che, tyAre grahaNa thatI kArmaNavargaNAmAM manuSya-deva-naraka ke tiryaMcabhava apAvavAno svabhAva nakkI thAya che. kAzmaNavaNAno je jaththo AtmAne coMTyo te jaththAne dravya AyuSya kahevAya che. AtmA upara coTelA A kArmaNa rajakaNonA jaththA (dravya-AyuSya)ne pachInA bhavamAM, AtmAmAMthI dhIme dhIme kramazaH chUTo paDatAM jeTalo samaya lAge tene kALa AyuSya kahevAya che. koIka jIve 70 varSanuM parabhavanuM AyuSya bAMdhyuM che; teno artha e ke baMdhAyelA AyuSyakarmanI rajakaNonA jaththAmAMthI thoDIka thoDIka rajakaNo AtmA uparathI dUra thatAM thatAM, 70 varSe tamAma 2jakaNo dUra thaI jaze. ane tyAre tenuM maraNa thaze. A 70 varSa te kALa AyuSya thayuM ane tyAM sudhImAM je jaththo chUTo paDyo te dravya-AyuSya thayuM. Ama, dravya-AyuSya ane kALa-AyuSya baMne sAthe ja pUrNa thAya. parantu, duniyAmAM ApaNe joIe chIe ke keTalAMkanuM akALe mota thaI jAya che. koIka strI krUra DAkaNa banIne, potAnA peTamAM rahelA potAnA ja bALakanI katala karAvI nAMkhe che. koIka bALakanuM bALapaNamAM ja mota thaI jAya che. taLAvamAM ke nadImAM DUbI javAthI ke moTara-TrenanA ekisaDanTamAM paNa koka paraloka sIdhAvI jAya che. evuM nakkI nathI ke badhA gharaDA thaIne pachI ja mare ! mATe to pratyeka samaye mota AvavAnI zakyatA nihALIne paLe paLe sAvadha rahevAnuM che. "gharaDe goviMda gAzuM vAta zI rIte karI zakAya? jo ghaDapaNa ja na AvyuM to goviMdane gAze koNa? 100 0 pharmanuM kapyuTara Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI kerosIna chAMTIne baLI maravAnA, gaLe phAMso khAIne khatama thavAnA, Trena nIce kacaDAIne marI javAnA, sAtamA mALethI kUdako mArIne ApaghAta karavAnA, jherI davAo laIne paraloka sIdhAvI javAnA prasaMgo paNa sAMbhaLavA maLe che. tethI prazna upasthita thAya ke zuM A badhA jIvo A bhava mATenuM bAMdheluM AyuSya pUrepUruM bhogavIne ja maryA ke temanuM keTaluMka AyuSya bhogavavAnuM bAkI rahI gayuM? te ja rIte, je jIve pUrvabhavamAM A bhava mATe 70 varSanuM AyuSya bAMdhyuM che, te A bhavamAM 70 varSa jIve ja ne? 70 varSa pUrva te jhera khAya to ya jIve ? peTamAM charo hulAvI de to ya jIve? tenuM mota 70 varSa pUrve na ja thAya ne? jeNe je AyuSyakarma bAMdhyuM hoya te pUrepUruM bhogavavuM ja paDe ne? - uparokta tamAma praznono javAba TUMkamAM e che ke, dareka jIve bAMdheluM dravyaAyuSya pUrepUruM bhogavavuM ja paDe. dravya-AyuSya bhogavyA vinA koInuM ya mota na thAya. parantu kALa-AyuSya pUrepUruM bhogavAya paNa kharuM ane kyAreka pUrepUruM na paNa bhogavAya. kALa-AyuSya pUrNa thayA pahelAM paNa mota thaI zake. - chaganabhAIne haoNspiTalamAM dAkhala karavAmAM AvyA che. temanA chellA zvAsozvAsa cAlI rahyA che. te vakhate temaNe pachInA manuSyabhavanuM 70 varSanuM AyuSya bAMdhyuM eTale ke temaNe te vakhate AyuSya karmarUpe kArmaNa rajakaNono je jaththo grahaNa karyA te pachInA bhavamAM AtmAmAMthI kramazaH chUTo paDatAM 70 varSa lAgaze. A 70 varSa te kALa-AyuSya ane 70 varSa sudhI dhIme dhIme chUTo pADanAro je kArmaNarajakaNono jaththo te dravya - AyuSya. chaganabhAI mRtyu pAmyA. amadAvAdamAM garbhazrImaMtanA tyAM temano janma thayo. 70 varSanuM kALa-AyuSya temaNe pasAra karavAnuM che. abhaya nAma paDyuM che. lADakoDamAM UcharI rahyo che. samaya vahI rahyo che. pratyeka samaye dravya AyuSya (kAzmaNa rajakaNono jaththo) ghaTI rahyuM che.... jo A rIte ja cAlaze to abhayanI umara 70 varSanI kyAre thaze tyAre dravya AyuSya ane kALa AyuSya baMne pUrNa thatAM tenuM mRtyu thaze. paNa jo vacce ja tene kensara thaI jAya, hArTa-eTeka AvI jAya, te ApaghAta karavAno prayatna kare to tevA vakhate tenA AtmA upara rahelA AyuSya-karmanI rajakaNonA jaththA upara dhakko lAge ane te dhakko lAgatAM, je rajakaNo dhIme dhIme kharIne chUTI paDavAnI hatI, te eka sAthe chUTI paDI jAya. ane tema thatAM 35 varSanI uMmare ja tamAma jaththo chUTo paDI javAthI, dravya AyuSya pUrNa thAya ane te marI jAya. AvA prasaMge paNa dravya AyuSya to pUrNa karyuM ja, parantu 70 varSa rUpa kALa AyuSya AyuSyapharma 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNa na thayuM. te pahelAM ja tenuM maraNa thaI gayuM. kyAreka ApaghAta karavA chatAM ya bacI javAya che, kAraNa ke te vakhate dravya AyuSya rUpa pUrNa jaththo AtmAthI chUTo paDI gayo hoto nathI. kyAreka be eTeka AvI gayA pachI trIjo eTeka AvatAM mRtyu thAya che, kAraNa ke pahelo eTeka AvatAM ghaNo jaththo kharI gayo chatAM thoDo rahI gayelo. bIjA eTeke bAkI rahelAmAMthI paNa ghaNo jaththo kheravI dIdho. chatAM thoDo rahI gayelo. chellA eTeke bAkI rahelA jaththAne paNa ekI sAthe dUra karI dIdho. pariNAme te vyaktinuM mota thaI gayuM. AyuSyakarmanA jaththAne AtmAthI chUTo paDatAM samaya ochovatto lAgavAthI vahelA-moDA mota thaI zake che, paNa saMpUrNa jaththo AtmA uparathI dUra thayA vinA to mota thatuM nathI, tethI kahyuM ke dareka jIve dravya-AyuSya to avazya pUrNa karavuM paDe che. parantu, ApaghAta vagere koIka tevA kAraNo jo na Ave to jIva kALa-AyuSya paNa barobara pUrNa kare che. pachI ja tenuM mRtyu thAya che. paNa jayAre ApadhAta vagere tevAM kAraNo upasthita thAya tyAre kALa AyuSya pUrNa thayA pahelAM ja AtmA uparathI dravya-AyuSya (karmajaththo) kharI jatAM mRtyu thaI jAya che. eka lAMbI dorIne eka cheDethI saLagAvavAmAM Ave to dhIme dhIme saLagatAM lagabhaga cAra kalAkamAM te dorI saMpUrNa saLagIne khatama thaI jatI hoya che. have jo koI vyakti A lAMbI dorInuM nAnuM guMcaLuM vALI daIne, upara kerosIna chAMTIne saLagAve to? kadAca daseka miniTamAM ja AkhI dorI saLagI jAya ne? basa, AvuM ja che AyuSyakarmanuM. parantu, gUMcaLuM vALIne, karosIna chAMTIne saLagAvI to tarata daseka miniTamAM ja khatama thaI gaI. tema amuka prakAranA AghAto lAge to bAkInuM dravya-AyuSya tarata ja pUruM thaI jatAM pahelAM mRtyu thaI jAya. | dorI dhIme dhIme baLe ke guMcaLuM vaLIne ekIsAthe baLe; dorI to saMpUrNa baLe ja; bhale baLavAno samaya vadhAre-ocho thAya. te ja rIte AghAta vinAnuM mRtyu Ave ke akALe mota Ave; dravya-AyuSya to pUruM thAya ja. bhale pachI jIvana jIvavAno (kALa-AyuSyano) samaya ocho-vadhAre rahe. kALa-AyuSya pUrNa thatAM pahelAM akALe mota lAvanAra je kAraNo che, tene zAstromAM upakrama zabdathI oLakhAvyAM che. A upakrama sAta prakAre che: (1) adhyavasAya (2) nimitta (3) AhAra (4) vedanA (5) parAghAta (6) sparza ane (7) ANaprANa. adhyavasAya : AtmAmAM utpanna thayela vikalpa. te traNa kAraNe utpanna thAya - (1) rogathI (2) snehathI ane (3) bhayathI. 102 3 karmanuM kamyuTara Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) rAgathI : unALAmAM dhomadhakhatA tApamAM musApharI karI rahelA yuvAnane sarNa tarasa lAgI. tyAM thoDe dUra paraba dekhAI. rUpavAna te yuvAnane pANI ApatI vakhate parabe beThelI strI te yuvAna tarapha AkarSAI. paNa potAnAmAM utpanna thayelA tenA pratyenA rAgane jaNAvI zakI nahi. pANI pIne yuvAna to potAnA raste AgaLa vadhyo. paNa yuvAna pratyenA atirAgamAM Asakta thayelI te strI ekITase te yuvAna tarapha joI ja rahI. thoDIka vAramAM to yuvAna daSTipathane pele pAra pahoMcI gayo. ekITase te tarapha joI rahelI. te strI have yuvAnanuM darzana na thatAM, mAro premI puruSa mane pAcho nahi maLe? tevA adhyavasAyathI tyAM ne tyAM mRtyu pAmI gaI. A adhyavasAye ekI sAthe dravya-AyuSyane (karmanA jaththAne) kheravI nAMkhyuM. Ama, rAgathI utpanna thayelo adhyavasAya motane vaheluM lAvI de che. (2) snehathI rAma-lakSmaNa vacce atitivra neha hato. te snehanI parIkSA karavA AvelAe lakSmaNajIne samAcAra ApyA ke rAmacandrajInuM mRtyu thayuM che. A samAcAra sAMbhaLatAM ja, rAmacaMdrajI vinA huM zI rIte jIvI zakIza?' evA snehathI utpanna thayelA adhyavasAyathI lakSmaNajIne AghAta lAgyo. dravya-AyuSya kharI jatAM temanuM akALe mRtyu thaI gayuM. (3) bhayathI : zrIkRSNanA putra gajasukumAle paramAtmA nemInAtha pAse dIkSA lIdhI. mokSa meLavavAnI utkaMThA eTalI badhI joradAra hatI ke prabhunI AjJA laIne te ja dina smazAne kAussagnadhyAnamAM lIna rahyA. potAnI dIkarIne rakhaDatI mUkIne A sAdhu banI gayo che, evo vicAra AvatAM temanA sasarA somIla brAhmaNe gajasukumAla muninA mastaka upara mATInI pALa bAMdhI, temAM kheranAM aMgArA bharyA. munivara samabhAvamAM lIna banyA. sasarAe mane mokSanI pAghaDI bAMdhI che, te rIte temanA upakArane dhyAnamAM levA lAgyA. ghAtI-aghAtI karmo khapAvIne, teo mole cAlyA gayA. somIla sasaro nagaramAM praveza karI rahyo che tyAM ja sAme kRSNa vAsudevane AvatA joyA ane bhaya lAgyo. hAya! have mAruM AvI banyuM ! kRSNa mane mArI ja nAMkhaze. evo adhyavasAya bhayanA kAraNe pedA thatAM ja tene AghAta lAgyo. dravya-AyuSya rUpa jaththo kharI paDyo. kALa AyuSya pUrNa karyA pahelAM ja te mRtyu pAmyo. (2) nimittaH daMDa-cAbuka-doraDA vagereno mAra paDavAnA nimittathI ke jhera pI javAnA nimittathI paNa dravya-AyuSya vahelAM pUruM thaI jAya che ane akALe mota Ave che. AyuSyakarma 2 103 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) AhAra : atyaMta ochuM khAvAnA kAraNe zarIra nabaLuM paDatAM akALe mota thAya. vadhu paDato bhAre AhAra vAparavAthI, vAraMvAra khA-khA karavAthI, atisnigdha AhAra karavAnA kAraNe roga thavAthI, zarIrane pratikULa AhAra karavAthI paNa dravyaAyuSya vahelAM kharI paDe che ane tethI akALe mota thAya che. kaMDarikamuni khAvAmAM lubdha banIne, dIkSA choDIne pharI rAjA banyA. akarAMtiyA banIne khAdhuM. akALe mRtyu pAmIne 7mI narake cAlyA gayA. (4) vedanA : zUla vagere bhayaMkara vyAdhionI vedanAthI paNa kyAreka akALe mota thAya che. (5) parAghAta : UMDA khADAmAM gabaDI paDavAthI, sAtamA mALethI bhUsako mAravAthI, parvatAdi uparathI jhaMpApAta karavAthI, gADI nIce paDatuM mUkavAthI lAgatA AdhAtathI dravyAyuSya kharI jatAM akALe mota thAya che. (6) sparza H cAmaDIne tAlapuTa jherano sparza thavAthI, agni, bhayaMkara sarpAdi ke viSakanyAno sparza thavAthI paNa akALe mota thAya che. (7) ANaprANa H ANaprANa = zvAsozvAsa, dama, vagere vyAdhinA kAraNe zvAsozvAsa khUba ja jhaDapI cAlavAthI ke kyAreka zvAsozvAsa rUMdhAI javAthI akALe mota Ave che. uparokta sAta prakAranA upakramonA kAraNe AyuSyakarmanA pudgalo pratisamaye vadhu ne vadhu kharI paDavA lAge ane tethI te jIvanuM AyuSya akALe pUrNa thaI jAya che. janma thayo tyArathI ja AyuSya karmanA pudgalo pratisamaya kharatAM jAya che. paNa upakrama lAge to ekIsAthe vadhu pramANamAM te pudgalo kharI paDe. joradAra upakrama lAge to eka aMtarmuhUrtamAM ja (gUMcaLuM vALelI dorInI jema) tamAma pudgalo nAza pAmatAM maraNa thaI jAya che. paNa jo upakrama bAda yogya upAyo ajamAvavAmAM Ave ane badhA pudgalo kharI paDyA na hoya to te jIva bacI jAya che. covIsa tIrthaMkaro, bAra cakravartI, nava vAsudeva, nava prativAsudeva, nava baLadeva e tresaTha zalAkApuruSo, te ja bhavamAM mokSe janArA caramaza2I2I jIvo, devo, nArako, yugalika manuSya ane tiryaMco tathA nikAcitaAyuSyakarma bAMdhelA jIvonuM uparokta upakramothI akALe maraNa thatuM nathI. teoe kALa AyuSya paNa saMpUrNapaNe bhogavavuM paDe che. jyAre te sivAyanA jIvone upakrama lAge ke na paNa lAge. paramAtmA mahAvIradeva jyAre potAnI mAtA trizalAdevInA garbhamAM hatA tyAre mAtA pratyenI bhaktine vaza thaIne, temaNe halanacalana baMdha karI dIdhuM hatuM. parantu 104 u pharmanuM kampyuTara Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halanacalana baMdha thatAM mAtAne to garbhanuM kAMIka azubha thayAno vicAra Avyo. pariNAme te karuNa AkraMda ane citkAra karatI vAraMvAra mUrzita thavA lAgI. pote mAtAnuM hita karavA gayA chatAM mAtAne duHkha karAvavAmAM nimitta banyA che, evuM avadhijJAnathI jANIne paramAtmAe pharI halanacalana zarU karyuM. garbhanI salAmatI jANIne mAtA AnaMdavibhora banI gaI. haju to jeNe putranuM mukha paNa joyuM nathI, te mAtAnA putra pratyenA kAramA mohanuM darzana thatAM, paramAtmAe mAtA-pitAnA AyuSyakarmane avadhijJAnathI joyuM to te sopakrama (upakrama lAge tevuM hatuM. bhagavAne vicAryuM ke mAro vairAgya mAjhA mukaze to dIkSA to tarata laI zakIza, paNa tema thatAM, mAtA-pitAnA AyuSyakarmane upakrama lAgaze. teo akALe mota pAmaze. sarvajIvonuM hita karanArI A sarvavirati jIvananI prApti mAtA-pitAnA maraNamAM nimitta banaze.vaLI mAtA-pitAnuM maraNa dIkSAjIvana mATe amaMgaLa rUpa banaze. tevuM na bane te mATe paramAtmAe abhigraha karyo ke mAtA-pitA jIvatAM haze tyAM sudhI dIkSA nahi lauM. - jo mAtA-pitAnuM AyuSya sopakrama na hota to paramAtmAne Avo abhigraha levAnI jarUra paDatI nahi. tethI jeonI pAse potAnA mAtA-pitAnuM AyuSya keTaluM che? tenuM jJAna nathI teo paramAtmAnuM udAharaNa laIne, mAtA-pitA jIvatAM hoya tyAM sudhI dIkSA na levAnuM zI rIte vicArI zake? ane jo badhe bhagavAnanuM udAharaNa ja levAtuM hoya to mAtA-pitAnuM mRtyu thatAM, bhagavAne dIkSA lIdhI hovAthI, jemanAM paNa mAtA-pitAnuM mRtyu thayuM hoya te dareke dIkSA ja laI levI joIe ne? ane neminAtha bhagavAnanuM dRSTAMta laIne lagna pUrve ja dIkSA laI levI joIe ne? tathA RSabhadeva bhagavAnanuM daSTAMta laIne mAtAne raDatI mUkIne paNa dIkSA laI levI joIe ne? AyuSyakarmanA cAra peTAbhedo (1) deva-AyuSyakarma (2) naraka-AyuSyakarma (3) manuSya-AyuSyakarma (4) tiryaMca-AyuSyakarma AyuSyakarma 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 | nAmakamI duniyAmAM aneka prakAranI citra-vicitra ghaTanAo banatI avAra navAra saMbhaLAyA kare che. bhale te ghaTanAo vAMcavA-sAMbhaLavAthI ApaNane Azcarya thatuM hoya, paNa hakIkatamAM Azcarya pAmavA jevuM kAMI ja hotuM nathI; kAraNa ke e badhuM karmanA gaNita pramANe ja thAya che. kadAca brahmA bhUla karI bese, kadAca viSNujI thApa khAI jAya, kadAca zaMkarajIne koIka bhrama thAya tevuM bane, paraMtu karmasattAnI kadIpaNa koI bhUla thatI ja nathI. te to che kapyuTara jevI, je pramANe InapuTa phIDa karavAmAM Ave te pramANe ja gaNita thaIne AuTapuTa maLe. traNa zIMgaDAMvALI gAya jovA maLe, eka dhaDa ane be mAthAMvALo bALaka janmyo tevuM sAMbhaLavA maLe, vicitra avayavovALI chokarInuM astitva jANavA maLe to temAM nAmakarmanI karAmata che tema samajI levuM. A duniyAnI raMgabhUmi upara judA judA vezamAM ApaNane A nAmakarma nacAvI rahyuM che. aMgrejone gorI cAmaDIvALA, cInAone pILI cAmaDIvALA ke habasIone kALI cAmaDIvALA banAvavAmAM A nAmakarmano hisso che. koyalane mITho kaMTha ApavAmAM to kAgaDAne karkaza vANI ApavAmAM paNa nAmakarma bhAga bhajave che. lIMbu khATuM ja kema ? kerI mIThI kema? kArelAne kaDavA koNe karyuM? ane nAma "mIThuM hovA chatAM te khAruM zAne? zuM A badhAmAM bhagavAnanI icchA kAraNa che? nA, jarAya nahi ! karmarAjanI A karAmata che. nAmakarme paDadA pAchaLa rahIne A badhI vilakSaNatAone sarjI che. hAthInuM zarIra ATaluM badhuM moTuM ane kIDInuM zarIra ATaluM badhuM nAnuM kema? potAnA komaLa avayavonuM rakSaNa karI zakAya tevuM suMdara DhALavALuM zarIra kAcabAne koNe ApyuM? AkAzamAM UDI zakAya te mATe pakSIonuM pAMkhavALuM zarIra koNe banAvyuM? hiMsaka prANIonAM zarIramAM nahora ane paMjA konI dena che? koIne AMkho maLI ne koIne na maLI, temAM kono prabhAva? AvA zarIra ane tenA guNadharmo 106 3 karmanuM kamyuTara Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhita ApaNane thatA aneka savAlono javAba che H nAmakarma. bAMdhelA AyuSya pramANe AtmAne manuSya vagere gati ApavAnuM ane te gati tarapha laI javAnuM kAma kare che A nAmakarma, koIne eka to koIne be, koIne traNa to koIne cAra, to vaLI koIne pAMcepAMca indriyo ApavAnuM kArya paNa A nAmakarmanuM ja che. koIne kukaDAnuM to koIne moranuM, koIne devanuM to koIne dAnavanuM, koIne nArakanuM to koIkane mAnavanuM, koIne pazunuM to koIne pakSInuM; judA judA prakAranuM zarIra ApavAmAM paNa A nAmakarmano hisso che ! koIne hAtha to koIne pAMkha, koIne paga to koIne cAMca, koIne paMjA to koIne pUMchaDI ApavAnuM kAma che A nAmakarmanuM ! pazu-paMkhI-mAnava vagerenI cAmaDInA judA judA kala2. judAM judAM phaLa vagereno judo judo svAda. judA judA phUlonI je judI judI vAsa. ane judA judA jIvono je ThaMDo ke garama, suMvALo ke barachaTa, cIkaNo ke rukSa sparza anubhavAya che, temAM paNa nAmakarma ja bhAga bhajave che. labdhidhA2I caudapUrvadharamahAtmAne mahAvideha kSetramAM rahelA sImaMdharasvAmI vagerenI Rddhi jovAnuM mana thAya ke upasthita thayelA koI praznano javAba meLavavo hoya to teo AhArakazarIranAmakarmanA prabhAve muThThI vALelA hAtha jeTaluM atyaMta dedIpyamAna AhArakazarIra banAvIne, tene mahAvideha kSetramAM mokale che, ane te zarIra vaDe tyAMnI Rddhi jue che ane zaMkAno javAba paNa meLave che. naMdana rAjarSi tarIkenA pacIsamA bhavamAM vizvanA sarva jIvo pratye asIma karuNA ciMtavatA paramAtmA mahAvIradevanA atmAe potAne tIrthaMkara banAvanAruM je tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM te paNa A nAmakarmano ja peTA bheda che. tenA prabhAve tIrthaMkara tarIkenA bhavamAM, pAMce kalyANaka prasaMgoe cauda rAjalokamAM ajavALA-zAtA thAya che. devo samavasaraNa race che vagere.... putra-putrI vagerene tenA hitanI vAta karavA chatAMya teone te vAta UMdhI paDatI jaNAya, te vAtathI Adara vadhavAne badale potAnA pratye asadbhAva vadhI rahelo jaNAya to temAM putra ke putrI pratye tiraskAra pedA karavAnI jarUra nathI. sArI paNa vAta, tenA hitanI vAta, niHsvArthapaNe kahevAyelI vAta paNa teo svIkAratA nathI temAM ApaNA potAnuM anAdeya nAmakarma kAraNa che. kyAreka evuM paNa bane che ke tenA kahevAtA mitro tenuM ahita thAya tevI vAta nAmakarma D 10. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare topaNa te svIkArI le che, sAcI mAne che, temAM tenA mitronuM Adeya nAmakarma kAraNa che. tethI jo ApaNI vAto sarvagrAhya bane tevI ApaNI bhAvanA hoya to ApaNe anAdeya nAmakarmano nAza karavo joIe ane Adeya karmane utpanna karavuM joIe. parantu ApaNI sArI salAhane paNa na svIkAranAra Azrita varga upara gusso to na ja karAya. koIkano kaMTha ghogharo hovA chatAM sAMbhaLavo game to tenuM susvara nAmakarma, ane jo sUrIlo kaMTha hovA chatAM bIjAne apriya banato hoya to tenuM dusvara nAmakarma udayamAM che tema samajavuM. kyAreka koIka vyakti phariyAda kare che ke, huM mArA AkhA kuTuMba mATe ghasAuM chuM, badhAnAM kAmo DI chUTuM chuM, mArI jAtanuM khoIne kuTuMbanuM, jJAtinuM, samAjanuM, gAmanuM ke saMghanuM kAma karuM chuM. te mATe mArA zarIranI, dhananI ke kuTuMbanI sAme paNa joto nathI, chatAM mane yaza nathI maLato. badhA apayaza ja Ape che. jazA badale jutiyAM maLe che. zuM karuM ? samajAtuM nathI. ..vagere... jo niHsvArthapaNe bIjAnuM kAma karI chUTavA chatAMya yazanA badale apayaza maLato hoya to temAM koIne ya gALa dIdhA vinA potAnA apayazanAmakarmane dUra karavAno prayatna karavo jarUrI che. jyAre, keTalIka vyaktione cAre bAjuthI yaza maLyA karato jaNAya che. kAma koI bIjA kare ane yaza potAne maLe ! AvuM thavA pAchaLa te vyaktinuM yazanAmakarma javAbadAra che. jaina mAtra kaMdamULanuM kadI sevana na kare. baTAkA, kAMdA, lasaNa, zakkariyAM, gAjara, AduM, sUraNa, bITa ke mULAne kadI mukhamAM na nAkhe, kAraNa ke soyanA uparanA bhAgamAM A badhI vastuono jeTalo bhAga rahe temAM anaMtA jIvo che. te anaMtAjIvo eka zarIramAM ekI sAthe rahe che. temane eka zarIramAM ekI sAthe rAkhanAruM karma che sAdhAraNa nAmakarma. kAcA pANInA eka TIpAmAM pANInA jIvonA asaMkhyAtA zarIro che. dareka zarIramAM ekeka jIva che. eka zarIramAM eka jIvane rAkhanAra pratyeka nAmakarma che. kAcA pANInA eka TIpAno upayoga karyo eTale asaMkhyAtA jIvono kaccaraghANa bolAI gayo. tethI to pANInA jIvonI rakSA karavA mATe roja ukALeluM pANI ja vAparavuM joIe. 108 B karmanuM kampyuTara Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAca anya kAryo mATe kAcA pANIno nA chUTake upayoga karavo paDe topaNa ochAmAM ochuM pANI vAparavuM joIe. jarUra karatAM saheja paNa vadhAre pANI vaparAI na jAya tenI kALajI rAkhavI joIe. kAcA pANInA eka TIpAmAM asaMkhyAtA jIvo zI rIte rahI zake ? soyanI uparanA tIrNa nAnA bhAgamAM anaMtA jIvo zI rIte rahI zake ? tevI zaMkA karavAnI jarAya jarUra nathI. koI eka TAMkImAM pANI bhareluM che. temAM judA judA dasa prakAranI davAo nAkhI pANIne halAvI dIdhuM. have temAM eka soya jhaboLI. soyanI uparanA bhAgane aDelA pANInA TIpAmAM keTalA prakAranI davA che? tevA savAlano javAba dasa Apazo ne? paNa jo te pANImAM anaMta prakAranI davAo mIkSa karIne, temAM soya jhaboLavAmAM Ave to soyanA agrabhAge lAgelA pANInA TIpAmAM keTalA prakAranI davAo hoya? anaMtA prakAranI ja ne? jo soyanA agrabhAge rahelA pANInA TIpAmAM anaMtI davA rahI zake to soyanA agrabhAge rahelA baTAkA vagere kaMdamULanA bhAgamAM anaMtA jIvo kema na rahI zake? soyanA agrabhAge rahelA pANInA TIpAmAM asaMkhyAtA jIvo kema nA rahI zake ? eka bIjuM uhAdaraNa jaNAvuM. eka rUmamAM eka balba cAluM che. teno prakAza AkhA rUmamAM phelAya ne? have jo te rUmamAM nAnA nAnA 50 balba cAlu karavAmAM Ave to te rUmanA pratyeka bhAgamAM je prakAza phelAyo che, te pacAse ya balbano che, ema kahI zakAya ne? ane dhAroke anaMtA balbone te rUmamAM goThavIne cAlu karavAmAM Ave to te anaMtA balbono prakAza paNa te rUmamAM sarvatra chavAI jAya ne? te vakhate eka nAnI chokarI hAthamAM soya laIne te rUmamAM praveza kare to te chokarInA hAthamAM rahelI soyanA agrabhAga upara je prakAza che, te prakAza keTalA balbano gaNAya? anaMtA balbono ja ne? jo soyanA agrabhAga upara anaMtA balbono prakAza rahI zake to anaMtA jIvo kema nA rahI zake ? tethI pANInA eka TIpAmAM asaMkhyAtA jIvo che ane soyanA agrabhAge rahelA baTAkA vagere kaMdamULanA nAnakaDA aMzamAM paNa anaMtA jIvo che, te vAta mAnavI ja nAmakarma 3 109 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe. ane satvare kaMdamULanA tyAgano ane ukALeluM pANI pIvAno niyama grahaNa karavo joIe. nAmakarma citArA jevuM che. te mukhyataH zarIra upara potAnI asara batAve che. tethI tenA peTAbhedonI saMkhyA sauthI vadhAre 103 che. koine devagatimAM, to koIne mAnavagatimAM, koIne kUtarA-bilADAnA avatAravALI tiryaMcagatimAM to ko'kane bhayAnaka duHkhovALI narakagatimAM laI jAya che : te te prakAranuM gatinAma karma (1thI 4) koIka ekendriya bane che to koka beindriya, ko'ka teIndriya, caurindriya ke paMcendriya bane che, temAM mahattvano bhAga bhajave che : te te prakAranAM jAtinAmakarma (pathI 9). manuSya-tiryaMcane audArikazarIra prApta thAya che, to aneka rUpo dhAraNa karI zakAya tevuM vaikriya zarIra deva-nArakane maLe che. AmarpoSadhIvALA cauda pUrvadhara mahAtmAo mahAvidehamAM sImaMdharasvAmI bhagavAnanI pAse Rddhi jovA ke prazna pUchavA AhAraka zarIra banAve che to taijasazarIra khAdheluM bhojana pakave che. AtmA upara je karmo coTe tenAthI kAmaNazarIra taiyAra thAya che. A pAMce zarIramAMthI ochA-vattA zarIra jIvane prApta karAve che te te nAmanA zarIranAmakarma (10thI 14). taijasa ane kArmaNa zarIramAM AMgopAMga hotAM ja nathI. bAkInA traNa zarIramAM judA judA AMgopAMga taiyAra karavAnuM kAma kare che te te nAmanuM AMgopAMganAmakarma (1pathI 17). pAMce zarIra mATe kAco mAla bhego karavAnuM kArya pAMca saMghAtananAmakarma (18thI 22) kare che. to te zarIro sAthe te te kAcAmAlane joDavAnuM kAma kare che. baMdhananAma karma. te (23thI 37) paMdara prakAranuM che. duniyAmAM dareka vyaktinA zarIranA hADakAno bAMdho sarakho nathI hoto. kokano bAMdho khUba majabUta hoya che to ko'kano khUba nabaLo. ochIvattI majabUtI dharAvatA judA judA cha prakAranA bAMdhAne pedA kare che : cha prakAranA saMghayaNanAmakarma (38thI 43) - duniyAmAM koka ThIMgajI hoya che to kokane khUMdha nIkaLI hoya che. kokanuM zarIra beDoLa hoya che to kokanuM zarIra samapramANa hoya che. AvI judI judI cha prakAranI zArIrika AkRti apAvanAra cha prakAranA karmonA nAma che : saMsthAnanAmakarma (44thI 49). 110 ] karmanuM kamyuTara Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe joIe chIe ke ko'kanI haMsa jevI suMdara cAla che to ko'kanI kAgaDA jevI cAla che. AvI sArI ke kharAba gati karavAnI zakti Ape che (50) zubhavihAyogatinAmakarma ane (51) azubhavihAyogatinAmakarma koIkanuM zarIra ghaNuMvarNa che to ko'ka kALo habasI jevo che. kerImAM sugaMdha che to lasaNa durgadhI che. zeraDI mIThI che to maracuM tIkhuM che. koInuM zarIra sukomaLa che to ko'kanuM barachaTa. AvA judA judA pAMca prakAranA raMga, pAMca prakAranA rasa, be prakAranI gaMdha ane ATha prakAranA sparza ApanAra 20 prakAranA te te nAmanA varNa-gaMdha rasasparza-nAmakarmo che (parathI 71). jIva sIdho upara jato hoya, tyAre tene vALIne kheMcIne jarUrI che te gatimAM jarUrI sthAne laI janArA te te gatinA nAmanA (72thI 75) cAra AnupUrvI nAmakarmo che. (1) koIka jIva icchA pramANe hAlI-cAlI zake che to (2) vanaspati vagerene sthira ja rahevuM paDe che. (3) ko'ka sUkSma to (4) koTaka skUla zarIra dharAve che. (5) koIka badhI zakti meLave che to (6) ko'ka ochI zakti. (7) koIkane eka zarIramAM svataMtrapaNe rahevA maLe che to (8) kokane eka zarIramAM (kaMdamULa vageremAM) anaMtA jIvonI sAthe saMkaDAzamAM rahevuM paDe che. (9) ko'ka avayavo sthira maLe che to (10) ko'ka avayavo asthira maLe che. (11) koIka avayavo sArA maLe che, to (1ra) koka avayavo kharAba maLe che (13) koka saubhAgya pAme che to (14) koIka TheraThera durbhAgya pAme che. (15) koIkanuM kaDavuM vacana paNa bIjAne mIThuM lAge che to (16) koIkanuM hitakArI vacana paNa bIjAne trAsajanaka bane che. (17) koIne koyala jevo madhura kaMTha maLe che to (18) koka bheMsAsura kADhe che. (19) koIka kAMIpaNa na kare to ya badhe yaza meLave che. to (20) kokane Dagale ne pagale jazane badale jUtiyAM ja maLe che. AmAM sAruM karanArA dasa sArA traNa dazaka nAmakarmo ane kharAba karanArA dasa kharAba sthAvara dazaka nAmakarmo ja javAbadAra che. (76thI 95). koIka vyakti evo prabhAvazALI hoya che ke tenuM astitva mAtra bIjAmAM dhAka pedA kare che, temAM tenuM (87) parAghAtanAmakarma kAraNa che. ApaNe zvAsocchavAsa sArI rIte laI zakIe chIe te (98) zvAsocchavAsa nAmakarmane AbhArI che ane ApaNA zarIranA judA judA avayavo je yathAsthAne vyavasthita goThavAyA che temAM nirmANanAmakarmano upakAra che. cAlatAM cAlatAM ApaNe AkAzamAM UDI jatAM nathI ke dharatI para DhaLI jatAM nAmakarma 1 111 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. temAM (100) agurulaghu nAmakarmano prabhAva che. sUryakAnta maNi vagere pote ThaMDA hovA chatAM garama prakAza (101) ApanAmakarmanA kAraNe Ape che, to candrakAnta maNi ThaMDo hovA chatAM (100) udyotanAmakarmanA kAraNe ThaMDaka Ape che. sAMbhaLavA maLe che ke rAvaNa rAjA aSTApada parvata upara bhakti karavA gayelA, tyAre maMdodarI nRtya karatI hatI ane teo taMbUro vagADatA hatA. vacce taMbUrAno tAra tUTI gayo. paNa bhaktimAM khalela na paDe te mATe rAvaNe potAnI sAthaLa cIrI tenI nasano tAra tarIke upayoga karI saMgIta cAlu rAkhyuM. tenA hRdayamAM UbharAtI A bhaktie (103) tIrthakara nAmakarmabaMdhAvyuM, jenA prabhAve teo bhagavAna banaze. zreNika mahArAjAe paNa tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM che. teo hAla bhale narakamAM gayA, paNa tyAMnuM 84000 varSanuM AyuSya pUrNa thayA bAda padmanAbhasvAmI nAmanA tIrthakara tarIke pedA thaze. temanA pAMceya kalyANakonI ujavaNI, samavasaraNa maMDANa, tIrthasthApanA vageremAM A baMdhAyelA tIrthakara nAmakarmano prabhAva kAma karaze. Ama, nAmakarmanA 103 bhedo upara pramANenA che. 112 rU. karmanuM kamyuTara Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotrakarma paramapitA paramAtmA mahAvIradevano AtmA sattAvIsamA bhavamAM devAnaMdA brAhmaNInI kukSImAM Avyo. 82 divasa sudhI paramAtmAne tyAM rahevuM paDyuM. tyAra pachI avadhijJAnano upayoga mUktA Indra mahArAjAne jANa thaI ke paramAtmA to brAhmaNa kuLamAM padhAryA che ! tIrthaMkara paramAtmAe karmazatru sAme je zUravIratA batAvavAnI che te zUravIratA brAhmaNakuLamAM zI rIte hoya? vidyA-abhyAsamAM bhale brAhmaNakuLa sarvazreSTha gaNAtuM hoya paNa zUravIratAnI apekSAe to kSatriyakuLa ja ucca gaNAya ne ? brAhmaNakuLa zUravIratAnI apekSAe kAMI ucca na gaNAya. strI bhale putranI apekSAe UMcI gaNAtI hoya paNa patinI apekSAe to te nIcI ja che ne ! te ja rIte brAhmaNakuLa paNa zUravIratAnI apekSAe to nIcuM kuLa ja gaNAya ne ! to pachI vIra paramAtmA kSatriyakuLamAM AvavAnA badale brAhmaNakuLamAM kema AvyA haze? tevo vicAra karatAM indramahArAjAne jANavA maLyuM ke, "prabhuvIranA AtmAe trIjA maricI tarIkenA bhavamAM nIcagotrakarma bAMdhyuM hatuM. te nIcagotrakarma sAdhanA dvArA ghaNuMbadhuM khapI gayuM che. paNa je bAkI rahI gayuM che, te karma bhogavavA mATe prabhuvIre devAnaMdA brAhmaNInI kukSImAM AvavuM paDyuM che. 82 divasa pUrNa thatAM, have A bAkI raheluM nIcagotrakama paNa khapI gayuM che. tethI have mAre temane uccakuLamAM laI AvavA joIe. tevuM vicArIne indra mahArAjAe hariNIgamaiSIdevane bolAvIne, tenA dvArA paramAtmAne devAnaMdAbrAhmaNInI kukSImAMthI mahArAjAsiddhArthanA mahArANI trizalAkSatriyANInI kuzImAM sthApana karAvyA. A nIcagotrakarme paramAtmA mahAvIranI paNa zarama na rAkhI. paramAtmAe jo nIcagotrakarma bAMdhyuM to temaNe te karma bhogavavuM paNa paDyuM ja. karma mahAsattA kahe che ke huM masamoTA rustamonI paNa zarama rAkhatI nathI. je pote potAnA AtmasvabhAvamAMthI saheja paNa sarakyo, tene tenI te bhUlanuM pariNAma batAvyA vinA mane cena paDatuM nathI. gotrakarma 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAme tamAma tIrthaMkara paramAtmAnA cyavana (mAtAnA garbhamAM AvavuM), janma, dIkSA, kevaLajJAna ane mokSakalyANaka samaye cauda rAjalokamAM ajavALAM patharAya che ane Indra mahArAjAnA siMhAsana kaMpAyamAna thAya che. tethI teo paramAtmAnA te te kalyANakanI ujavaNI kare che. parantu paramAtmA mahAvIradevanA A nikAcita nIcagotrakarme kamAla karI ! dharmamahAsattAnA cAlI AvatA uparanA kAyadAne thaMbhAvI dIdho ! prabhuvIranuM cyavanakalyANaka jyAre thayuM tyAre IndramahArAjAnuM siMhAsana kaMpAyamAna na thayuM ! prabhuvIranA cyavanakalyANaka (aSADha suda chaTha)nA dine indranuM siMhAsana kaMpAyamAna thayuM hota to indra mahArAjA te ja dine temane trizalAnI kulIe sthApana ka2Avata. parantu karmasattAnI karAmata vicitra hoya che. teNe siMhAsana na kaMpavA dIdhuM. pariNAme prabhue 82 divasa sudhI devAnaMdAnI kuzImAM rahevuM ja paDyuM. ane jayAM te nIcagotrakarmano udaya pUrNa thavAnI taiyArI thaI, tyAM indra mahArAjAe avadhijJAnano upayoga mUkyo. Ama, eka vAra to karmasattAe potAnI vijayapatAkA gaganamAM laherAvI dIdhI. A vAta jANyA pachI, paLe paLe sAvadha rahevAnI jarUra che ke jethI koI karma nikAcita baMdhAI na jAya. jo karmanA baMdha samaye jarAka cUkI jaIzuM, jarAka pramAdI banIzuM, jarAka vibhAva dazAmAM jaIzuM to atyAra sudhI je kAMI meLavyuM che, te gumAvIne kSaNamAtramAM vinAzanI UMDI khINamAM dhakelAI jaIzuM. paramAtmA vIrane 82 divasa devAnaMdAnI kukSimAM jakaDI rAkhanAra A nIcagotrakarma e sAtamA naMbaranA gotrakarmano prakAra che. A gotrakarmanA kula be prakAra che. (1) uccagotrakarma ane (2) nIcagotrakarma. uccagotrakarmanA prabhAve UMcAkuLamAM janma maLe che. jIvana paNa mAna sanmAnabharyuM pasAra thAya che. jayAre nIcagotrakarmano udaya thatAM halakA kuLamAM janma maLe che. jIvanamAM tiraskAra maLe che. pelo karNa ! kuMtInA peTe janma lIdho hovA chatAMya, nIcagotrakarmanA udaya sArathinA tyAM Ucharyo ! nIcagotrakarmanA udaye Dagale ne pagale tene tiraskAra ane dhikkAra prApta thayo. 114 3. karmanuM kamyuTara Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narakatinA jIvone tathA kUtarAM-bilADAM vagere pazu-paMkhI rUpa tiryaMcajIvone sadA nIcagotrakarmano udaya hoya che, jyAre devone sadA uccagotrakarmano udaya manAyelo che. keTalAka manuSyone uccagotrakarmano to keTalAka manuSyone nIcagotrakarmano udaya hoya che. paNa koI jIvane baMne gotrakarmano udaya ekIsAthe hoI zakato nathI. nAmakarmanA kula 103 peTA prakAro che, jyAre gotrakarmanA mAtra be ja prakAra che. AThe karmomAM sauthI vadhAre peTA prakAro nAmakarmanA che. judA judA jIvonI zarIranI racanAmAM je aneka prakAranI vividhatAo jovA maLe che, te A nAmakarmane AbhArI hovAthI, A nAmakarmanA peTAbheda sauthI vadhAre che. jyAre jIvo UMcA ke nIcA tarIke duniyAmAM prasiddha thatA hovAthI A gotrakarmanA mAtra be ja peTAbheda che. nAmakarma citArA jevuM che. peInTara (citArA)ne jevI icchA thAya tevuM citra te banAve. te ja rIte nAmakarmane anusaranAruM ja zarIra maLe. paNa gotrakarma kuMbhAranA ghaDA jevuM che. kuMbhAre banAvelo sAro ghaDo ghI, dUdha-madha vagere bharavAnA upayogamAM Ave to duniyAmAM te vakhaNAya che, paNa jo dArU bharavAnA kAmamAM Ave to vagovAya che. tema je karmanA udaye jIva prazaMsA pamAya tevA UMcA kuLane prApta kare te uccagotrakarmano udaya ane je karmanA udaye jIva apamAna-tiraskAra pamAya tevA halakAkuLane pAme te nIcagotrakarmano udaya. potAne maLelI jAti ke kuLano mada ka2vAthI nIcagotrakarma baMdhAya che, (1) jAti mada : mArI jAti keTalI badhI mahAna ! AvI rIte potAne prApta thayelI uttama jAtinuM abhimAna karavAthI nIcagotrakarmano baMdha thAya che. rikezIe pUrvabhavamAM potAnI jAtino mada karyo to pachInA bhavamAM teNe caMDALa tarIke janma levo paDyo hato. (2) kuLamada : mAtAnA kuLane jAti kahevAya, jyAre pitAnA kuLane kuLa kahevAya. maricI (prabhuvIranA AtmA) potAnA kuLano mada karatAM nAcyo hato ane bolato hato ke mAruM kuLa keTaluM badhuM mahAn ! mArA dAdA (RSabhadeva) prathama tIrthaMkara !, mArA pitA bharata prathama cakravartI ane huM (ricI) banavAno prathama (tripRSTha) vAsudeva. A rIte kuLamada karavAnA kAraNe baMdhAyelA nIcagotrakarmano udaya thatAM temaNe devAnaMdA brAhmaNInI kukSImAM byAsI dina rahevuM paDyuM ! (3) bIjAnI niMdA : bIjI vyaktionA doSo jovAthI, tenI niMdA-TIkA karavAthI, khoTAM ALa devAthI ke AkSepa karavAthI nIcagotrakarma baMdhAya che. (4) svaprazaMsA : potAnI prazaMsA karavAthI paNa nIcagotrakarma baMdhAI zake che. gotrakarma D 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM karelI suMdara majAnI ArAdhanA svaprazaMsAnA kAraNe dhovAIne sApha thaI jAya che. (5) dharmajanonI hAMsI : dharmanI ArAdhanA karanArA jIvonI mazkarI karavAthI, ke temane bhagata, vediyA, DhoMgI, dharamanA pUchaDA vagere zabdothI bolAvIe topaNa nIcagotrakarma baMdhAya. (6) dugaMchA karavAthI : sAdhu-sAdhvInA malamalina vastro ke zarIranA avayavo joIne cItarI caDavAthI, tenI hAMsI karavAthI, thuthu karavAthI, nIcagotrakarma baMdhAya che. durgachA karavAthI pUrvabhavamAM metAraka munie nIcagotrakarma bAMdhyuM hatuM. jenA udaye temaNe cAMDAlakuLamAM UpajavuM paDyuM! jo nIca kULamAM janma levo hoya to uparanI vAto upara manana-ciMtana karIne, satvare teno sadaMtara tyAga karavAno nizcaya karI devo joIe. uccagotrakarma baMdhAvanArA hetuo: (1) deva-gurunI bhakti : paramAtmAnI ane paramAtmAnI sArI oLakhANa karAvanArA gurubhagavaMtanI bhakti karavAthI uccagotrakarma baMdhAya che. (2) vinaya-vaiyAvaccaH gurubhagavaMtano vinaya sAcavavAthI tathA temanI sevAzuzruSAdi vaiyAvacca karavAthI paNa uccagotrakarma baMdhAI zake che. (3) bhaNavuM- bhaNAvavuMH dhArmika sUtrAdi bhaNAvAthI tathA anyane tenA pAThAdi ApavAthI, tIvra laganapUrvaka bhaNAvavAthI uccagotrakarma baMdhAya che. (4) prAyazcittAdiH thaI gayelI bhUlonuM prAyazcitta karavAthI thayelAM pApo to nAza pAme che, paNa sAthe uccagotrakarma paNa baMdhAI zake che. A ucca gotrakarmanA udayathI aizvarya ane satkArAdithI yukta uttama jAti ane uttamakuLamAM janma maLe che. 116 g karmanuM kamyuTara Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarAyakarma savArathI sAMja sudhI kALI majUrI karavA chatAMya dhanAdino lAbha kema thato nathI? jamavA mATe potAne manabhAvatAM ghebara banAvyAM paNa jyAre jamavAno samaya thayo tyAre ja mahemAna AvI jatAM, te ghebara mahemAnanI thALImAM pIrasavAM paDyAM ane pote ghebara vinA ja rahevuM paDyuM. ghebara khAvAnI tIvra IcchA pUrNa na thaI temAM kharekhara kAraNa koNa? suMdara majAnAM phezanebala vastra taiyAra karAvyAM ane te paherIne pikanika para javAnI jayAM taiyArI karatAM hatAM, tyAM ja koka saMbaMdhInA maraNanA samAcAra maLatAM navAM kapaDAM eka bAju mUkIne sAdAM kapaDAM paherIne javuM paDyuM. icchA hovA chatAM paNa, navAM kapaDAM paheravA jatAM ja AvA samAcAra kema maLyA? kapaDAM paheravAnuM te samayanuM nasIba koNe jhUMTavI lIdhuM? AvA aneka savAlonA javAba rUpe ApaNI sAme rajU thAya che AThamA naMbaranuM aMtarAyakarma. aMtarAyakarma kahe che ke, "mAruM kAma aMtarAya karavAnuM - aTakAvavAnuM che. bahAranI duniyAmAM bhale tamane lAgatuM hoya ke mahemAne ghebara khAtAM aTakAvyA, saMbaMdhInA maraNe navAM kapaDAM paheratAM aTakAvyA, paNa teo to mAtra nimitta che. hakIkatamAM te badhuM kArya paDadA pAchaLa rahIne meM ja karyuM che." AtmA rUpI sUryamAM to anaMtI zakti che. te dhAre te kArya karavA samartha che. tenA mATe kAMIja azakya nathI. AtmAnA A anaMtavIrya (zakti) nAmanA guNane DhAMkanAre je vAdaLa Ave che, tenuM nAma aMtarAyakarma te AtmAnI A zaktine aneka rIte DhAMkavAnuM kArya kare che. tenA kAraNe anaMtazaktino svAmI ApaNo AtmA bicAro sAva gaLiyA baLada jevo banI jAya che. rAtribhojana ke kaMdamULa choDavAnI, navakArazI vagere paccakhANa karavAnI kSamatA paNa gumAvI bese che. 50 kilo vajana UMcakavAnI kSamatA dharAvanAro yuvAna nAnakaDI camacI upADI zakato nathI ! karoDo rUpiyA kSaNa vAramAM kamAI janAro pAko vepArI pAMca rUpiyA paNa meLavavAmAM lAcArI anubhavato thaI jAya che. ra0 gulAbajAMbu khAI janAro kizora icchA hovA chatAMya aDadhI roTalI paNa na khAI zake tevI sthitimAM mukAI jAya che. roja navI navI phezananA vastrothI potAnA dehane zaNagAratA te naTakhaTa yuvAnane A karmanA prabhAve vastro vinA ja bhAgI chUTavuM paDe che! aMtarAyakarma 1 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A aMtarAyakarma pelA rAjabhaMDArI (khajAnacI) jevuM che. rAjA rAjasabhA bharIne beThA che. rAjakArabhAra cAlu che. gAmaDAnA pratinidhi AvIne potAnA gAmamAM paDelA dukALanuM varNana kare che. "anAja vinA mAnavo TaLavaLI rahyAM che. pANI vinA Dhora taraphaDI rahyAM che. tAtkAlika hajAro rUpiyAnI sahAyanI jarUra che." mAnava te kahevAya ke je bIjAnA duHkhe duHkhI ane bIjAnA sukhe sukhI hoya. duHkhIone joIne jenI AMkhamAM karuNAnA AMsu UbharAtAM hoya, chatI zaktie tenAM du:khone dUra karavA je doDI jato hoya, zakti na hoya to ya tenAM duHkho sAMbhaLIne tene be zabdo sahAnubhUtinA kaheto hoya, potAnA jIvanamAM AvatAM du:khone dUra karavAno prayatna karatI vakhate paNa, "te duHkhathI duHkhI je je jIvo A vizvamAM che te lokonuM zuM thatuM haze?' tevA vicAro karato hoya. A rAjA pahelAM mAnava hato, pachI rAjA hato. gAmaDAnA dukALanI vAta sAMbhaLI tenI AMkhamAM kaNAnAM AMsu chalakAyAM. bicArA A grAmajanonuM zuM thatuM haze ? lAva, temane kAMI madada karuM. tevI karuNAthI prerAIne teNe moTI rakama te pratinidhimaMDaLane ApavA mATe khajAnacIne anurodha karyo.... paNa, khajAnacI rAjAne kahe che ke, rAjana ! tijorImAM je paisA che, tenA karatAM vadhu rakama ApaNe judI judI jagyAe vAparavAnI pUrve nakkI karela che. tethI Ape jaNAvelI rakama phALavI zakAya tema lAgatuM nathI." rAjAnI UMcI bhAvanA hovA chatAMya rakama ghaTADavI paDI. grAmajanone sAmAnya rakama ApIne ravAnA karavA paDayA. ahIM rAjAnI icchA hovA chatAMya khajAnacIe temAM avarodha karyo. pariNAmasvarUpe rAjAnI te bhAvanA sAkAra na thaI zakI. basa! A khajAnacI jevuM ja che. A aMtarAyakarma, je AtmAnI aneka prakAranI pedA thayelI icchAo upara breka mAravAnuM kArya kare che. IcchAone paripUrNa thavA detI nathI. evA prakAranI paristhitinuM nirmANa kare che ke jethI svAdhIna cIja paNa tenA hAthamAMthI jhuMTavAI jAya. A aMtarAyakarmanA pAMca peTA prakAra che : (1) dAnAttarAyakarma : dAna ApavAnI tIvra bhAvanA hoya, dAna ApavA mATe pUratI rakama paNa pAse hoya, sAmenI saMsthA vyaktine te dAna svIkAravAnI bhAvanA paNa hoya, chatAMya dAna na karI zaktA hoIe to samajavuM ke A dAnAntarAya karma potAno paraco batAvI rahyuM che! 118 rU. karmanuM kamyuTara Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka zaheramAM zrAvakonI ArAdhanA mATe suMdara pauSadhazALAnuM nirmANa thaI rahyuM che. tenA mATenA mukhyadAtA pAsethI paMdara lAkha rUpiyAnuM dAna levAnI skIma jAhera thaI che. ramaNabhAI zeThanI bhAvanA mukhyadAtA banavAnI che. kAle savAre saMghanA TrasTIone jANa karIne mAre lAbha levo che, tevo sAMje nizcaya karyo, paNa rAtre phona AvatAM, acAnaka kokanA maraNa prasaMge tAtkAlika rAtre ja bIjA gAma temane javuM paDyuM. pAchA pharIne tapAsa karI tyAre khabara paDI ke te dAna anya vyaktinuM svIkArAI gayuM che. teo pote dAna na karI zakyA temAM dAnAntarAyakarma temane naDyuM. (2) lAbhAntarAyakarma: koIpaNa cIjanI prApti karavAnI icchA hoya, te cIja ApanAra paNa ApaNA mATe taiyAra hoya chatAMya te cIja jo ApaNe prApta karI zaktA na hoIe to temAM lAbhAntarAyakarmane javAbadAra gaNI zakAya. zrIkRSNanA bhAI DhaMDhaNarAjakumAre dIkSA lIdhI. temane A lAbhAArAyakarmano udaya hato, tethI temane gocarI maLI zakatI nahotI. temanI sAthe jo anya koI muni paNa gocarI jAya to temane paNa gocarI na maLe ! potAnI labdhithI gocarI maLe to ja vAparavI tevo temaNe nizcaya karyo hato. paNa ADe AvatuM A lAbhAntarAyakarma temane gocarI prApta thavA detuM nahotuM. dAtAnI ApavAnI icchA hoya, temanI levAnI IcchA hoya, vastu paNa hAjara hoya paNa DhaMDhaNa muni vahoravA jAya tyAre temanA lAbhAntarAyakarmanA kAraNe koI ne koI doSa lAgI jato. jethI gocarI lIdhA vinA ja temane pAchA pharavuM paDatuM hatuM. eka vAra teo vahoravA jatA hatA, tyAre rastAmAM zrIkRSNa temane joyA. nIce UtarIne temaNe DhaMDhaNamunine vaMdana karyA. "A munine zrIkRSNa paNa name che, mATe mAre temane dAna ApavuM joIe tevI bhAvanA A dazya nihALanArane thaI. teNe DhaDhaNamunine bolAvIne lADavA vahorAvyA. vahorIne AvyA bAda, temaNe prabhune pUchyuM ke AjanI gocarI to mArI labdhithI maLI che ne? javAba maLyo -- nA, zrIkRSNa nI labdhithI tamane lADavA maLyA che, tamArI labdhithI nahi. ane te munivara potAnI pratijJAnuM pAlana karavA te lADavA laIne paraThavavA jaMgalamAM gayA. paraThavatI vakhate paNa potAnA lAbhAntarAyakarmane ane te karma baMdhAvanArA potAnA doSone dhikkAravA lAgyA. pazcAttApano pAvaka agni pragaTyo, jemAM kAtila karmo baLIne khAkha thavA lAgyAM. lADavAno cUro karatAM karatAM temaNe pazcAttApa dvArA karmono paNa evo cUro kadI dIdho ke jenAthI kevaLajJAnanI temane prApti thaI. aneka jIvone pratibodha karIne chelle teo mokSe gayA. aMtarAyakarma 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) bhogAntarAya karma H je cIjane eka ja vAra bhogavI zakAya te bhoga kahevAya. eka vAra bhogavyA pachI A bhoganI cIja bIjI vAra bhogavI zakAya naihe. bhojana, pANI vagereno bhogamAM samAveza thAya che. paNa vastra, dhana, patnI, baMgalA vagerene bhoganI cIja na kahetAM upabhoganI cIja kahevAya, kAraNa ke A badhI cIjono eka vAra upayoga karyA pachI paNa aneka vAra temano upayoga karI zakAya che. AvI bhoganI cIjono bhogavaTo karavAnI pUrI icchA hoya, te cIjo paNa hAjara hoya chatAM paNa te cIjone bhogavI na zakIe to temAM A bhogAntarAyakarma kAraNa che, tema samajavuM. DAyAbiTIsa thaI jatAM, gaLapaNavALI cIjo jAte banAvI hoya, sAme paDelI hoya, svAdhIna hoya chatAM ya nathI khAI zakAtI ne ? mAMdA paDyA hoya tyAre DaoNkTara lAMghaNa karavAnuM kahe tyAre khAvAnI tIvra icchA hovA chatAyaM bhUkhyA rahevuM paDe che ne ! hArTa-eTekanA daradIne dUdha-ghIvALA carabI vadhAranArA padArtho anicchAe paNa choDavA paDe che ne ? A badho pelA bhogAntarAya karmano prabhAva che !! mahArANApratApa jaMgalamAM rakhaDI rahyA che. khAvAnA phAMphAM che. patnI tathA be dIkarAo sAthe teo paNa bhUkhathI TaLavaLe che. potAne paNa kakaDIne bhUkha lAgI che. tyAM koIka bhikhArI pasAra thAya che. tenI pAse be roTalA che. eka vakhatano rAjA Aje bhikhArI pAse roTalAnI bhIkha mAMge che. karmarAje eka vakhatanA rAjAne Aje bhikhArI banAvyo che ! pelo bhikhArI mahArANApratApane potAnA be roTalAmAMthI eka roTalo ApIne AgaLa vadhe che. eka roTalAnA cAra bhAga thAya che. patnI ane be dIkarAo potAnA bhAgano TukaDo khAI rahyAM che. rANA pratApa jyAM potAnA bhAgano TukaDo khAvA moDhAmAM mUkavA jAya che tyAM ja eka pakSI cIla jhaDape AvIne, rANAnA hAthamAMthI te TUkaDo jhUMTavIne cAlyuM jAya che. rANo dUrathI tene jatuM, lAcAra banIne joI rahe che. bhogAntarAyakarmano udaya hovAthI rANApratApa; roTalo khAvAnI icchA hovA chatAMya, hAthamAM roTalo hovA chatAMya te roTalAne khAvAnA sadbhAgyathI vaMcita rahI jAya che ! dUdhapAka-pUrInuM bhAvatuM bhojana taiyAra che. bhANAmAM pIrasAyuM che. bhUkha paNa kakaDIne lAgI che. hAthamAM koLiyo lIdho che. tyAM ja dUrathI bUma saMbhaLAI - bhAgo re bhAI bhAgo ! nadInA DemamAM gAbaDuM paDyuM che. pUra jhaDape pANI AvI rahyuM che. jenI pAse je hoya te laIne prANa bacAvavA bhAgo" ane A zabdo sAMbhaLatAM ja dUdhapAkapUrI hAjara hovA chatAM, khAvAnI icchA hovA chatAM ya nAzI javuM paDyuM. tethI teno bhogavaTo karI na zakyA, kAraNa ke bhogAntarAyakarma potAno paraco dekhADI rahyuM hatuM. - karmanuM kampyuTara 120 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) upabhogAntarAyakarmaH je vastune vAraMvAra bhogavI zakAya te upabhoga kahevAya. paisA, strI, vastro, makAna, dAgInA vagere upabhoganI vastuo gaNAya. je ekavAra vAparyA pachI paNa nakAmI banatI nathI. teno vAraMvAra upayoga karI zakAya che. AvI upabhoganI vastuno bhogavaTo karavAnI pUrepUrI icchA hoya, te vastu paNa hAjara hoya chatAM teno upabhoga karI na zakIe to upabhogAntarAya karmano udaya samajavo. bhavadevanA nAgIlAnI sAthe haju to lagna thayAM che. bhavadeva nAgIlAnA zaNagAra sajI rahyo che. tyAM ja bhavadattamuni (bhAI mahArAja) gocarI vahoravA padhAryA. nAgIlAnA zaNagAra adhUrA mUkIne bhavadeva vahorAvavA gayo. vahorAvyA bAda pAtra UMcakIne sAthe vidAya ApavA cAlyo. badhAM vaLAvIne pAchAM pharyA chatAM te dAkSiNyathI pAcho pharI zakato nathI. ane guru pAse pahoMcyA bAda dAkSiNyanA kAraNe ja anicchAe paNa dIkSA svIkAre che. bAra varSa sudhI 'nAgIlA...nAgIlA'no ajapAjapa cAle che. bhavadevanI icchA nAgIlAne bhogavavAnI pUrepUrI che. lagna te mATe ja levAyAM che. upabhoganI cIja nAgIlA paNa te mATe taiyAra che. chatAMya bhavadava teno upabhoga na karI zakyo temAM te samaye udayamAM AveluM tenuM upabhogAntarAya karma paNa kAraNa che. bahAra pharavA javuM che. soLe zaNagAra sajavAnA zarU thayA che. AbhUSaNo paherAI rahyAM che. tyAM ja najIkanA sagAnA mRtyunA samAcAra AvyA. pariNAme raMgIna vastro kabATamAM mULasthAne goThavAI jAya che. AbhUSaNo lokaramAM pAchAM mukAI jAya che. sAdAM vastro kamane paNa paheravAM paDe che. ahIM sArAM kapaDAM, AbhUSaNo paheravAnI icchA hovA chatAM, te cIjo pAse hovA chatAMya je teno upabhoga karI zakAto nathI, temAM upabhogAntarAya karmano udaya kAraNa che. (5) vIryAntarAyakarma: vIrya = parAkrama, zakti, baLa. teno upayoga karavAno avasara Ave, upayoga karavAnI icchA paNa hoya chatAM ya teno upayoga na karI zakIe temAM kAraNa A karma che. paryuSaNa mahAparvamAM aDhAI karavAnI bhAvanA che. zarIramAM tAkAta paNa pUrepUrI che. gharanAM vaDIlonI saMmati paNa maLI gaI che. paraMtu paryuSaNanA AgalA divase ja acAnaka tabiyata bagaDI ane aThThAI na karI zakAI athavA to gharanA koI sabhyane eksIDanTa thatAM hospiTalamAM dAkhala karavA paDyA ane tenI badhI javAbadArI potAnA mAthe hovAthI satata tyAM ja rahevuM paDe tema hovAthI aThThAI na thaI zakI temAM kAraNa vIryAntarAyakarmano udaya paNa che aMtarAyakarma 1 121 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A aMtarAyo jo joItA na hoya to aMtarAyakarma baMdhAvanArAM kAryo AjathI ja baMdha karI devA. je bIjAne aMtarAya kare che, te aMtarAyakarma bAMdhe che, jenA udaye tenA potAnA jIvanamAM aMtarAyo Ave che sAMbhaLavA pramANe RSabhadeva 52mAtmAnA AtmAe pUrve ko'ka bhavamAM baLadiyAne khAvAmAM aMtarAya karelo. te aMtarAya daramyAna pelA baLadiyAe 400 nisAsA nAkhelA. te vakhate paramAtmAnA AtmAne bhogAntarAya karma baMdhAyuM hatuM. paramAtmAno AtmA chellA bhavamAM A avasarpaNIkALanA prathama rAjA banyA. pachI pramata sAdhu banyA. lokonA ghare ghare bhikSA mATe phare che. paNa bhikSA maLatI nathI. 400 dinanA upavAsa temane thaI gayA. kAMI kAraNa ? pUrvabhave bAMdhela te bhogAntarAya karma udayamAM AvyuM. pariNAme loko potAnA svAmInI sAme hIrA, mANeka, ratno, sonAmahoro, are ! potAnI dIkarIo dhare che ne svIkAravAnI vinaMtI kare che, paNa bhojana dharavAno vicAra paNa koIne Avato nathI ! pariNAme bhagavAnane paNa 400-400 divasanA upavAsa thaI gayA. 40 divasa pasAra thatAM zreyAMsakumAra dvArA hastinApuramAM zeraDInA rasathI pAraNuM thayuM. karma kahe che ke, 'huM to koInI ya zarama rAkhatuM nathI. tIrthaMkarano AtmA paNa kema na hoya ? tenA karmono paraco teNe paNa bhogavavo ja paDe. mArA tyAM dera cokkasa che, paNa aMdhera to kadI nathI.' je karme tIrthaMkarane paNa choDyA nathI, te ApaNane to choDe ja zI rIte ? mATe pratyeka samaye sAvadha rahevA jevuM che. pApakarma baMdhAI na jAya tenI satata kALajI levA jevI che. baMdhAI gayelA pApane khatama karavA dharmArAdhanAmAM vadhu ne vadhu lIna banavAnI jarUra che. AThe karmonA nIce pramANe 158 peTAbhedo ApaNe vicAryu. karmonA peTAbhedo ghAtIkarmo : * -- jJAnAvaraNIya karma darzanAvaraNIya karma mohanIya karma aMtarAya karma 12 47 5 9 28 5 Y aghAtIko vedanIya karma AyuSya karma nAmakarma gotra karma karmanuM kampyuTara From 111 ra 4 103 ra Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanatakumAra cakravartI ! pUrvabhavonI ArAdhanAnA pratApe viziSTa puNya baMdhAyeluM, jenA kAraNe puSkaLa rUpane teo pAmyA hatA. devalokanI sabhAmAM eka vAra indramahArAjae sanatakumAranA dedIpyamAna rUpanI joradAra prazaMsA karI. paNa be devothI A prazaMsA sahana na thaI. "devalokanA devo ke Indra karatAMya caDiyAtuM rUpa kahevAtA mAnavamagatarAnuM kadIya hoI zake kharuM?" chatAM jyAre IndramahArAjA prazaMsA kare che, to jaIne manuSyalokamAM, jAte ja nIrakhIe ane khAtarI karI laIe IndranI vAtanI !" ane te be devo, brAhmaNanuM rUpa laIne AvyA A dharatI upara. sanatakumAranA bhavana tarapha AgaLa vadhyA. snAna karIne sanatakumAra haju hamaNAM bahAra nIkaLI rahyA hatA. dUrathI abhuta ane AkarSaka rUpa nihALIne baMne brAhmaNo moMDhAmAM AMgaLAM nAMkhI gayA! AMkho visphArita thaI gaI. hAthanA hAvabhAva palaTAI gayA. vikasvara najare potAnI sAme TIkI TIkIne jotAM te brAhmaNone joIne sanatakumArane navAI lAgI. kAraNa pUchyuM. brAhmaNoe rUpa joIne tAjuba thayAnI vAta jaNAvI ane rUpanA ahaMkAranA nazAmAM bhAna bhUlelA sanatakumAre kahyuM, " "A rUpa to kAMI ja nathI. haju to meM snAna ja karyuM che. jayAre AbhUSaNothI sajja thaIne rAjasabhAmAM rAjayasiMhAsana upara huM ArUDha thayo houM tyAre mAruM rUpa, sauMdarya je khIlI UThaze, te jovA jevuM haze. A to kAMI ja nathI ! ane indramahArAjAe varNavelA rUpa-sauMdarya karatAMya adhika rUpa saudarya joIne, manamAM AzcaryathI harakha pAmatAM te devo rAjasabhAnA samaye, khIlI UThanArA viziSTa rUpane nihALavA pharI pahoMcyA. paNa aphasosa ! rAjasabhAmAM brAhmaNa rUpe AvelA te devoe potAnA jJAnanA baLe sanatakumAranA zarIramAM soLa soLa mahArogone pedA thayelA nihALyA. jANe ke rUpanA karelA ahaMkArano sAkSAt paraco nihALyo. ahaMkAra keTalo bhayaMkara che; tenuM AbehUba darzana thayuM. ane je rUpane nirakhavA AturatAthI AvyA hatA te rUpane rogathI mizrita thatuM nihALI teo yUyU karavA lAgyA. potAnA rUpanA ahaMkAranA nazAmAM masta thaIne rAjasiMhAsana upara ArUDha thayelA te sanatakumAre pelA brAhmaNone jovA najara jayAre rAjasabhAmAM pheravI tyAre aMtarAyakarma D 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te brAhmaNone yU yU karatAM joI navAI lAgI. pAse bolAvIne pUche che ke, "kema? mAruM rUpa have kevuM lAge che? yUyU kema karo cho?" tyAre brAhmaNoe kahyuM "rAjan ! ApanA zarIramAM aneka rogomAM praveza karI lIdho che. khAtarI karavI hoya to karI lo." ane ghUMkadAnImAM thUkatAM ja potAne thayelA rogonuM rAjA sanane bhAna thayuM. ane vicAradhArA palaTAI. A zarIra ! kyAre dago daI de tenI khabara na paDe ! game teTaluM sAcavo, game teTalI kALajI lo, paNa teno svabhAva ja nazvara ! te eka divasa nAza pAmavAnuM. tenAmAM pheraphAro thayA ja karavAnA ane rogonuM to te ghara che. AvA zarIramAM Asakta have zI rIte banAya?" ene attara chAMTo toya te kalAko bAda pasInAnA relA nIkALe. ene sArAmAM sArAM bhojana Apo toya te badabUbharelI vijhA ja bahAra kADhe. A kAyA pAchaLanI mAyA anaMtA pApo baMdhAvanArI che. are huM bhUlyo. atyAra sudhI mArA rUpa pAchaLa pAgala banyo. tene ja zaNagAravAnA meM prayatno karyA. paNa A kAyAnI aMdara rahelA AtmAnA rUpane jovAnuM visarI gayo. lAva ! AtmAnA rUpane nihALuM. tene zaNagAruM. je rUpa zAzvata che. sadATakavAnuM che. parivartana nahi pAmavAnA svabhAvavALuM che. sadA sugaMdhI phelAvanAruM ane vairAgyanI dhArAo uchaLavA mAMDI temanA AtmapradezomAM. have A saMsAramAM nathI rahevuM. have to karmone khatama karavA che. ane sanatakumAre dIkSA svIkArI. tyAganA kAMTALA mArge raMgIlArANA cAlI nIkaLyA. kahe che ke lagAtAra cha mahinA sudhI temano parivAra temanI pAchaLa bhaTakyo che, temane samajAvavA ne manAvavA. game te rIte mAnI jAya ane pharI rAjya saMbhALe te mATesto. paNa A kAMI vairAgyano haLadarIyo raMga nahoto. aMdarano Atama jAgyo hato. vairAgyanI dhUNI ghakhI gaI hatI. satata saMsArIo dvArA kAkalUdIo ane vinaMtio thavA chatAMya sanatakumAra potAnA nirdhAramAM makkama rahyA, ane AtmasAdhanAmAM lIna banyA. ArAdhanAnI tAkAta ja viziSTa prakAranI hoya che. aneka prakAranI labdhio ArAdhanAnA prabhAve pedA thayA vinA rahetI nathI. sanamunimAM paNa aneka labdhio 124 rU. karmanuM kamyuTara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paidA thaI che. chatAM zarIrane vaLagIne rahelA 16-16 mahArogone teA samatAthI sahana karI rahyA che. k temAM ekavAra pelA be devo vaidarAjanuM rUpa karIne sanatkuni pAse AvyA. ane vinaMtI karI ke, ''munivara ! ApanA zarIramAM anekarogo che. te rogone maTADavA mATe auSadha karavA AvyA chIe. kRpA karIne Apa rajA Apo to ApanA zarIramAM rahelA rogone dUra karIne ApanI kAyA nIrogI banAvI daIe. jethI dharmArAdhanA karavAmAM Apane khUba anukULatA rahe.'' te vakhate sananmunie potAnI AMgaLI moDhAmAM nAMkhIne bahAra kADhI. potAnA thUMkanA sparze koDhathI bharelI te AMgaLI kaMcanavarNI banI gaI. kaMcanavarNI banI gayelI te AMgaLI vaidarAjane batADIne sanatkuni kahe che ke, 'he vaidarAjo ! zarIranA rogone dUra karavAnI tAkAta to mArA thUMkamAM ya - ArAdhanAnA pratApe - pedA thaI che. paNa mAre A zarIranA rogone maTADavA nathI. te to upakArI che. tene samatAthI sahana karavAthI mArA anaMtA karmo khapI rahyA che. paNa o vaidarAja ! mArA AtmAne je 158 rogo lAgu paDyA che, te 158 rogone tame maTADI zako tema cho ? mAre to A 158 rogone maTADavA che ! te maTADI zakatA ho to te mATe tamAre je kAMI karavuM paDe temAM mArI saMmati che. AtmAnA 158 rogo maTADavAnI tAkAta pelA vaidarAja banIne AvelA devonI thoDI hatI ke teo hA pADI zake ? vilakhA paDI gayelA mukhavALA teo sanatkuninI sahanakti tathA AtmAnA 158 rogamAMthI mukti meLavavAnI bhAvanAne anaMtazaH vaMdanA karatAM potAnA sthAne cAlyA gayA. 700 varSa sudhI lagAtAra bhayaMkara 16 rogone sahana karIne sananmunie AtmAnuM kalyANa sAdhI lIdhuM. AtmAne lAgelA 158 rogo kyA ? tevo savAla ahIM kadAca ApaNane thAya. A 158 rogo eTale 158 prakAranAM karmo. pUrve prakRtibaMdhamAM ApaNe je ATha karmo viSe vigatathI vicArI gayA te ATha karmonA peTA bhedo 158 thAya che. te 158 karmone khatama karIe to ja AtmA nIrogI bane. teno mokSa thaI zake. ApaNe A 158 rogone eka pachI eka oLakhyA che. tenI vigatathI mAhitI meLavI che, have tene khatama karavA mATe ArAdhanAno joradAra yajJa mAMDavAno saMkalpa karavAno che. aMtarAyakarma gha 125 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | karmono kALa AtmA pratyeka samaye je je kAzmaNa rajakaNone grahaNa kare che, te te rajakaNo tyArathI karma tarIke oLakhAya che. te vakhate jema temano svabhAva (prakRti) nakkI thAya che, tema temanI sthiti (kALa)no paNa nirNaya thAya che. eTale ke A karmANuono jaththo keTalA samaya sudhI AtmAnI sAthe coMTIne raheze? te paNa nakkI thAya che. ApaNA AtmAne je je kAzmaNa rajakaNo coMTe che, te dareka rajakaNa kAMI anaMtakALa sudhI AtmA upara rahI zakatI nathI. keTalIka rajakaNo AtmAthI chUTI paDe che to keTalIka navI rajakaNo coMTe che. Ama pravAhathI vicArIe to koI samaya evo nathI hoto ke jayAre saMsArI AtmA upara kArmaNa rajakaNo coMTelI na hoya. koI rajakaNo AMkhanA palakArAthI ya ocho samaya AtmA upara rahe to koI be-pAMca to koI pAMcaso-hajAra varSa sudhI paNa rahe. koI karoDo varSa sudhI rahe, to koI rajakaNo palyopamo ane sAgaropamo (asaMkhyAta kALa) sudhI AtmAne coMTIne rahe che. te rajakaNo jeTalo samaya AtmAnI sAthe coMTIne rahevAnI hoya te samayano - nizcaya te rajakaNo coTe tyAre ja thaI jAya che. paranuM sAmAnya rIte ApaNe joIe chIe ke parastrI sAme TIkI TIkIne vikArI najare jonArAne te vakhate coTelI kAmaNa rajakaNo tarata ja teno AMkhe AMdhaLA banAvavAno svabhAva batADatI nathI! ane konI niMdA-TIkAne sAMbhaLavAno rasa dharAvanArI vyaktionA kAnone baherA karavAno potAno svabhAva te niMdA sAMbhaLatI vakhate baMdhAyelAM karmo tarata ja batAvatA nathI ! anaMta jIvono khAtmo bolAvI detA kaMdamULabhakSaNanA samaye baMdhAtAM karmo tarata ja jIbhano perAlIsIsa karI detA dekhAtA nathI. Ama kema? zuM baMdhAyelAM karmo tarata ja potAno svabhAva na batAve? batAve to kyAre batAve ? keTalA samaya sudhI batAve ? tevA savAlo ApaNA manamAM kadAca upasthita thAya; te svAbhAvika che. teno javAba jANavo ApaNA mATe khUba ja upayogI che. karmothI gherAyelA ApaNA jevA mATe A javAba uparanuM ciMtana khUba ja AzvAsanaprada che. AzAprada che. nirAzA 126 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane lAcArIne dUra karIne puruSArthanuM zUrAtana jagADanAra che. ApaNA AtmAne jayAre jayAre kAmaNa rajakaNo coTe che, tyAre tyAre tarata ja te kArmaNa rajakaNo potAno svabhAva batADavAnuM zarU nathI karatI. dhAro ke bIjA jIvone trAsa ApatAM ApaNe je kArmaNa rajakaNo bAMdhI te kArpaNa rajakaNono svabhAva kensaranI gAMTha karavAno nakkI thayo hoya ane te rajakaNo 100 varSa sudhI AtmAnI sAthe rahevAnI che te teno kALanizcaya thayo hoya topaNa te rajakaNo baMdhAtAMnI sAthe tarata ja kensaranI gAMTha na kare. thoDoka samaya te rajakaNo potAno svabhAva batAvyA vinA zAnta besI rahe. tyAra bAda ja te potAnA paracA batADavA zarU kare. be mitro vacce, (kerIno) vadhAre rasa koNa pI zake ? tenI spardhA lAgI. eka mitre potAnA zarIranI ya darakAra karyA vinA uparAuparI rasa gaTagaTAvavA mAMDyo. ane prathama naMbare Avyo. rasa pIvAmAM atireka karyo hovAnA kAraNe tenA peTamAM vAyu avazya pedA thavAno che. paNa zuM te vAyu tarata ja pedA thAya kharo? nA, be-aDhI kalAka to te rasa peTamAM emane ema paDI rahe che. tyAra pachI ja vAyunuM ajIrNa thAya che. ko'ka mANase anya koInuM khUna karI dIdhuM. zuM tene tarata tenI sajA maLI jAya che? nA, korTamAM kesa cAle, hIyariMga thAya, pachI jajamenTa maLe. jayAM sudhI jajamenTa nA Ave tyAM sudhI tenA te gunAnI sajA tene maLatI nathI. basa, ApaNe bAMdhelAM karmonuM paNa tevuM ja che. je kSaNe bAMdhyA te ja kSaNe teo potAno svabhAva batADavA mAMDatAM nathI. thoDoka samaya to zAnta paDyAM rahe che. pachI ja potAno prabhAva batADe che. A karmone TAImabomba ja samajI lo ne! savAranA sAta vAge koIka TAImabomba goThavyo, paNa temAM dasa vAgyAnA samaye te phUTe tevuM ejasTamenTa kareluM. to have zuM thAya? zuM goThavatAMnI sAthe tarata ja te TAImabomba phUTe ? nA. traNa kalAka to te baoNmba ema ne ema ja paDyo raheze. jayAre barobara dasa vAgaze tyAre ja phUTaze. barobara ne? Ama, TAImabomba thoDo samaya zAnta paDI rahe, tyArabAda te potAno prabhAva batADe. te rIte kArmaNa rajakaNo paNa thoDo samaya AtmAnI sAthe zAntapaNe coTelI. rahe. tyArapachI te prabhAva batADe. karmono kALa | 120 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) jeTalA samaya sudhI te kArpaNarajakaNo potAno svabhAva batAvyA vinA zAntapaNe AtmAne coTelI rahevAnI che, tene zAntikALa kahevAya che, zAstrIya paribhASAmAM te abAdhAkALa tarIke oLakhAya che. kAraNa ke teTalA kALa daramyAna te rajakaNo AtmAne koIpaNa prakAranI bAdhA pahoMcADavAnI nathI. (2) abAdhAkALa pUrNa thayA pachI te kArmaNarajakaNo tarata potAno svabhAva batADavA lAgaze. potAno svabhAva batADavAnuM kAma te rajakaNo jeTalA samaya sudhI karavAnI che, te kALane zAstrIya paribhASAmAM vipAkakALa kahevAya che, kAraNa ke te samaya daramyAna te kArmaNarajakaNo potAno vipAka = paraco batADavAnI che. Ama tamAma kArmaNarajakaNo thoDo samaya zAMta rahIne tyAra pachI ja potAno svabhAva batADavAnuM nakkI kare che. paNa temAM ya keTalIka vizeSatA che. zAntikALa pUrNa thatAM vipAkakALa zarU thAya tyAre karmano udaya thayo, tema kahevAya che. parantu je karmano bAMdhatI vakhate je paraco batADavAno svabhAva hato, te ja svabhAva te karma potAnA udayakALamAM batAve, tevuM dareka vakhate banatuM nathI. zAMtikALamAM te karmanA svabhAva, sthiti vageremAM ghaNA moTA dharakhama pheraphAro paNa thAya che. bAMdhatI vakhate je kAzmaNa rajakaNomAM sukha ApavAno svabhAva nakkI thayo hato, te ja rajakaNono svabhAva duHkha ApavAmAM TrAnsaphara paNa thaI zake che. duHkha devAnA svabhAvavALI kArpaNarajakaNo ekAeka sukha ApavAnA svabhAvavALI pAra banI zake che. A rIte taddana viruddha svabhAva paNa te rajakaNomAM, tenA zAMtikALa daramyAna AtmAnA potAnA puruSArtha vaDe karI zakAya che ane tethI ja ApaNA tyAM prArabdha karatAM ya puraSArthanuM mahattva vizeSa che. jema svabhAvamAM palaTo thaI zake che tema teno kALa paNa ocho ke vadhAre thaI zake che. tenI tIvratA ke maMdatAmAM (rasamAM) paNa dharamULathI pheraphAra puruSArthanA jore thaI zake che. jyAM sudhI kArmaNa rajakaNono zAMtikALa cAle che, tyAM sudhI AtmA pote potAnA sArA ke narasA puruSArtha vaDe temAM sudhAro ke bagADo, vadhAro ke ghaTADo karI zake che. eTale have evo koI niyama raheto nathI ke, kAzmaNa rajakaNonA coMTatI vakhate -- je svabhAva, je sthiti ane je rasa nakkI thayA, te kAyama ja rahe. nA, bilakula nahi, e badhAmAM dharakhama pheraphAro zAMtikALa daramyAna thaI zake che. bIjA jIvone ribAIribAIne mArI nAMkhavAnI kSaNe, kensaranA bhayaMkara duHkhone 128 2 pharmanuM kamyuTara Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAve tevuM 1000 varSanuM (100 varSa zAMtikALa ane 900 varSa vipAkakALavALuM) azAtA vedanIyakarma bAMdhyuM. paraMtu 100 varSanA zAntikALa daramyAna jo te AtmA teno bhArobhAra pazcAttApa kare, jIvadayAnA suMdara kAryo kare, anekonI duA meLave to te kensara karanArI azAtA vedanIya karmanI rajakaNono svabhAva sukha ApavAno banI jAya, eTale ke te karma azAtAvedanIya maTIne zAtAvedanIya banI jAya. teno jyAre zAMtikALa pUrNa thaze tyAre te duHkha ApavAnA badale sukha Apaze. karmano udaya jayAM sudhI nathI thayo tyAM sudhImAM karAtA sAcA puruSArthathI kharAba karmo sArA karmomAM pheravAI jAya che, te vAta samajavA rokaphelaranA jIvanano prasaMga upayogI banaze. amerikAnA sauthI vadhAre zrImaMta gaNAtA rokaphelare potAnI AtmakathAmAM, potAnI pukhtavayamAM AvelI mAMdagInI vAta lakhI che. e mAMdagI emane khUba ja asahya thaI paDI hatI. rAtre UMgha AvatI nahotI. divase paNa AMkha mIMcAtI nahotI. nidrAdevIe jANe ke temanI sAthe abolA lIdhA hatA. - zrImaMtAInA jore aneka DaoNkTaronI davA cAlatI hatI, paNa koI rIte mAMdagI dUra thatI nahotI. aneka rAtrionA ujAgarA thaI gayA. teo trAhimAm pokArI gayA. ati trAselA temaNe DaoNkTarone paNa UdhaDo laI nAkhyo, je aDapheTamAM AvyA te badhAne dhamakAvI nAMkhyA, "premanI vAto karanArAno prema kyAM gayo? mArA duHkhamAM kema koI bhAgIdAra thatAM nathI ? tamArI lAgaNI bharelI mIThI mIThI vAto kyAM gaI? zuM mAruM sAcuM saguM koI ja nathI? mArA AtmAne zAMti koI nahi Ape? eka rAtrinI vAta che. bhayaMkara pIDA cAlu che. badhA sUI gayA che, paNa tene UMgha AvatI nathI. paDakhAM pheravavAnuM cAlu che. vicAroe mana upara kabajo jamAvyo che. 'ATaATalI saMpattimArI pAse hovA chatAMya, sArAmAM sArA DaoNkTaro mArI tahenAtamAM hovA chatAMya, ATalA badhA svajano sevA karatAM hovA chatAMya, bhautika dRSTie koI vAtanI kamI na hovA chatAMya mAruM du:kha kema dUra thatuM nathI? zuM kAraNa? Aja sudhI huM ema ja mAnuM chuM paiso e ja sarvasva che. paisAthI ja badhuM thAya. A duniyAmAM koI cIja evI nathI ke je paisA vaDe na meLavI zakAya ! jagatamAM paisA jevI mUlyavAna cIja koI nathI. jenI pAse paiso che, tenI pAse svarganAM tamAma sukho che. tenI pAse ekAda nAnakaDuM duHkha paNa TakI zakatuM nathI. paisAthI khAvA-pIvAnuM maLe. paheravA-oDhavAnuM maLe. mAna-sanmAna maLe. karmono kALa B 129 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyAnI tamAma cIjo maLe. paisAthI dhArIe te cIja kharIdI zakIe. huM ekalo ja nahi, duniyAnA badhA loko A mAnyatA dharAve che. ane tevI mAnyatAnA kAraNe ja ekamAtra paisAne lakSya banAvIne jIve che. e paiso meLavavA bhISaNa puruSArtha kare che. rAta-divasa paNa jotAM nathI. paNa. paNa Aje huM A zuM anubhavuM chuM? mArI mAnyatAno mahela Aje kIcaDa kicuDa avAja karIne sarI paDato kema dekhAya che? mArI pAse to puSkaLa paiso che. to tenA vaDe mAruM duHkha dUra kema thatuM nathI? tenA vaDe nidrA kema maLatI nathI? huM paisA vaDe zAMtine kema kharIdI zakato nathI? zuM A paisAthI mane ekalAne paNa UMgha na maLI zake? mArA ekalAnA duHkha paNa dUra na thaI zake? zuM huM ekalo paNa zAnti na anubhavI zakuM? to...to....A paiso mAre zA kAmano ? tenI pAchaLanuM mAruM pAgalapana zA kAje? arararara....! A paisAne meLavavA meM rAta-dina eka karyo. kAvAdAvA ane prapaMco karyA. anIti ane vizvAsaghAta karyA. vaLI, paisAno saMgraha karavA mArA jIvanamAM paNa huM khAsa bhoga-vilAsa bhogavI zakyo nahi. zAMtithI jaMpIne besI zakyo nahi. dAnAdi paNa meM kAMI na karyA. kaMjUsa mANasa tarIke prasiddha thayo. anekonA pasInA utArIne, lohI nIcovIne je paiso meM bhego karyo, te badho paiso bhego maLIne ya mAruM AjanuM duHkha dUra karI zakato nathI; mATe lAge che ke A paisA pAchaLanI mArI doTa mArA jIvananI gaMbhIramAM gaMbhIra bhUla che. khera! je banyuM te kharuM. have mAre mArI bhUla cAlu rAkhavAnI bhUla karavI nathI. mAre mArI bhUla sudhAravI che. tenuM prAyazcitta karavuM che ane tethI Aje hamaNAM ja huM paramezvarane yAda karIne, temanA caraNomAM vaMdanA karIne, saMkalpa karuM chuM ke jo huM A duHkhamAMthI mukta thaIza to mArI A saMpattinuM chUTe hAthe dAna daIza. mArA jevo zrImaMta mANasa jo chate DaoNkTare, chatI davAe ATaluM badhuM duHkha sahana kare to bicArA garIbonuM to zuM thatuM haze? temanI pAse DaoNkTarane koNa lAvatuM haze? tene davA jovA paNa maLatI haze kharI? - nA, basa jAgyA tyArathI savAra, have UMghavuM nathI. have paisA pAchaLa doTa mUkavI nathI. have to A paiso te duHkhIo pAchaLa phanA karavo che." 130 9 karmanuM kamyuTara Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane..... rokaphelaranA A saMkalpa jabaruM kAmaNa karyuM. tenA AtmA uparamAMdagInuM A du:kha haju ghaNA samaya sudhI cAlu rAkhanArI - je kAmaNa rajakaNo paDelI hatI, temAM A saMkalpanA jore jANe ke pheraphAra thavA lAgyo. duHkha ApavAno temano svabhAva sukha ApavAnA svabhAvamAM jANe ke palaTAI gayo. paLo jema jema pasAra thAya che, tema tema te te kArmaNa rajakaNo udayamAM to Ave che; TAImabaoNmba phUTe paNa che; parantu tenA dhaDAkA rokaphelarane du:khI karI zakatA nathI. cIso paDAvatA nathI. balake zAnti ane prasannatA Ape che. zULa maTavA mAMDyuM. ghasaghasATa UMgha AvI gaI. najIkamAM rahelA badhA ghasaghasATa UMghatA rokaphelarane joIne AzcaryamAM mukAI gayA; kema ke ghaNA divasonA aMte Aje rokaphelara AvI zAMtithI ghasaghasATa sUto che ! mAMdagInA bichAnethI rokaphelara jhaDapathI Ubho thaI gayo ane tenI sAthe ja tenuM jIvana paNa aMdhakAramAMthI prakAza tarapha AgekUca karavA lAgyuM. kaMjUsa maTIne te dAtA banyo. mahAna dAnavIra tarIke jagatamAM prasiddha thayo. Ama jyAM sudhI karma rUpI TAImabomba phUTato nathI tyAM sudhI to teno Akhone Akho svabhAva, enI sthitino nirNaya ke enuM nakkI thayeluM baLa ! e traNeyamAM moTA pheraphAra thaI zake che. dhAro ke eka dayALu mANasa che. paramAtmAnI roja suMdara rIte, bhAvavibhora banIne aSTaprakArI pUjA kare che. nAno jIva paNa marI na jAya tenI paLe paLe kALajI rAkhe che. aLagaNa pANI kadI vAparato nathI. rasoDAmAM pUMjANI hAjara che. paMjayA vinA tenA tyAM agni pragaTato nathI. Avo A dayALu mANasa jayAre paramAtmAnI pUjA karI rahyo che, tyAre je kArmaNa rajakaNo baMdhAI, teno svabhAva tene puSkaLa sukha ApavAno nakkI thayo che. pachI, te rajakaNono zAntikALa zarU thayo che. haju teno TAImabomba phUTyo nathI, A zAntikALa daramiyAna dhAro ke te mANasane kharAba mitronI sobata thaI. jevI sobata tevI asara. sArAnA saMge sArA banAya ne kharAbanA saMge kharAba. tethI to kahyuM che ne ke mitra vinAnA rahejo paNa kharAba mitronI sobata to svapnamAMya na karajo. kusaMganA phaMde phasAyelo A mAnava have hiMsaka ane krUra banyo, kaThora ne naThora banyo. gaMdA pustako vAMcavA lAgyo. gaMdA phoTA jovA lAgyo. sthUphilma jovAno zokhIna banyo. dArUDiyo banyo, durAcArI banyo. karmono kALa [ 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA jIvanamAM AveluM A viparIta parivartana, pUrve teNe bAMdhelI sukha ApavAnA svabhAvavALI kArmaNa rajakaNonA svabhAva vageremAM paNa parivartana lAvyA vinA na rahe. e ja karmANuo have duSTa svabhAvavALA banI jAya. eTale ke have jyAre te TAImabomba phUTaze tyAre te mANasane sukhanA badale mahotrAsa maLaze. te duHkhI duHkhI banaze. te karma tene hAyavoya karAvaze. raDAroLamAM samaya pasAra karAvaze. vaLI, te pUrve te karmANamAM dasa varSa sudhI potAno paraco batAvavAnuM vipAkakALa) nakkI thayuM haze to have te kALa kadAca pacAsa varSano thaI jaze. eTale ke pUrve je karmANuo zAntikALa pUrNa thayA bAda dasa varSa sudhI puSkaLa sukha ApanArA tarIke niyata thayA hatA, te have zAntikALa pachI pacAsa varSa sudhI bhayaMkara vedanA ApIne du:khI banAvanArA thaze. dArU ane durAcAranI avasthAmAM te karmANano zAntikALa cAle che. tethI tene hAla to te karmANanA badalAI gayelA svabhAva ane sthitino khyAla nahi Ave, paNa TAImabomba phUTe eTalI vAra ! zAntikALa pUrNa thatAM raDI raDIne marI jAya tevI tenI hAlata A dArU, durAcAra vagerenA prabhAve thavAnI che. te ja rIte, dhAro ke eka mANasa kusaMganA nAte jIvana barabAda karI beTho che tenA jIvanamAM aneka prakAranI duSTatA pravezI gaI che. atyaMta svAthI te banyo che. potAnA najIvA svArthane sAdhavA bIjAno jAna jokhamamAM mUkatA paNa tene kAcI sekaMDanI vAra lAgatI nathI. A loka mIThA to paraloka koNe dIThA? tevuM te mAne che. tethI dharma jevI cIja tenA jIvanamAM jovA ya maLatI nathI. "khAo, pIo ne majA karo." te ja tenuM jIvanasUtra banyuM che. potAnA najIvA sukha khAtara te bIjA jIvone duHkhanA dAvAnaLamAM jhIMkI rahyo che. tevA samaye te je kArmaNa rajakaNone kheMce che, temAM duHkha ApavAno svabhAva nakkI thAya che. parantu te kArmaNa rajakaNo tarata to tene du:kha ApavA lAgatI ja nathI. teno zAntikALa pasAra thaI rahyo che. parantu dhAro ke te zAntikALa daramyAna tenA hAthamAM ghera beThAM tattvajJAnanA aMko Ave che. tenuM vAMcana karatAM te ciMtanamAM garakAva bane che. jIvanamAM parivartana lAve che. athavA to mArA gurudevazrI jevA koI viziSTa jJAnI prabhAvaka gurunA pravacana sAMbhaLe che. je tenA hRdayamAM saMvedano pedA kare che. tenA jIvanamAM TarniMga poInTa Ave che. che pariNAme te potAnA jIvananA doSonI kALI kitAba lakhe che. te lakhatI vakhate kyAMya jarAya mAyA-kapaTa na thaI jAya tenI pUrNa takedArI rAkhe che. lakhatI vakhate 132 p. karmanuM kamyuTara Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayamAM bhArobhAra pazcAttApa kare che. kyAM? konI sAthe? kyAre ? keTalIvAra ? kyA kyA bhAvo sAthe ? zuM zuM? bhUlo pote karI beTho che, te badhuM ja enlArja karI karIne, lakhI de che. bezarama banIne je bhUlo karI che, te badhI ja bezarama banIne prAyazcitta meLavavA lakhI le che. ane sAcI zuddhi meLavavA guru bhagavaMtanA caraNomAM potAnA jIvananI kALI DAyarI suprata kare che. A duniyAmAM mArA jevo bhayaMkaramAM bhayaMkara pApI koI nathI, mane bacAvo... mane bacAvo...tevA hRdayanA udgAro tenA nIkaLI rahyA che ane jIvanazuddha banIne navuM sadAcArabharyuM jIvana jIvavAno saMkalpa kare che. jUnI bhUlone kAyama mATe daphanAvI de che. pavitratAne potAno prANa banAve che. zuddhi tenuM dhyeya bane che. jIvanamAM navuM teja, navI kAMti, navI ronaka Ave che. tenA tana-mana-jIvananA A parivartana sAthe ja, pUrvanA tenA duSTa svabhAva samaye baMdhAyelI kArpaNa rajakaNonA svabhAva-sthitimAM paNa parivartana Ave che. have pelA duHkha devAnA svabhAvavALA karmANuo duHkhanA badale sukha devAnA svabhAvavALA banI jaze. tenI sthiti paNa vadhI jaze. pariNAme zAntikALa pUrNa thatAM, jayAre te karmANano TAImabaoNmba phUTaze tyAre te du:khI banavAnA badale sukhI sukhI banaze. - - pUjya munizrI meghadarzanavi.ma.sA. likhita jIvanaparivartaka pustako avazya vasAvo. * zrAvakajana to tene re kahIe. * tAraka tattvajJAna * sUtronA rahasyo * karmanuM kamyuTara dareka pustakanuM mUlya rUA. 30 prAptisthAna saMskRtibhavana tathA vardhamAna saMskRtidhAma karmono kALa [ 133 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ATha pharaNa pratyeka samaye ApaNA AtmAmAM judA judA prakAranA bhAvo pedA thAya che. ane te bhAvone anusaratAM karmo paNa baMdhAyAM kare che. vaLI baMdhAyelAM te karmono jayAM sudhI zAMtikALa cAle che tyAM sudhI temAM keTalAka prakAranA pheraphAro paNa thayA kare che. AtmA upara karmo coMTavAM, temAM pheraphAra thavo vagerenAM kAraNa je bhAvo = adhyavasAyo che, tene karaNa kahevAmAM Ave che. AvA ATha karaNonuM varNana ApaNAM zAstromAM Ave che. paramapitA paramAtmAe potAnA kevaLajJAnamAM je joyuM te ApaNane batAvyuM che. temaNe joyuM che ke koIpaNa AtmA je karma jevA svabhAvavALuM bAMdhe tevA svabhAve prAya: udayamAM AvatuM nathI. lAkhe ekAda karma ja te rIte udayamAM Ave che. bAkInA 99,999 karmomAM to A ATha karaNomAMnA koI ne koI karaNo lAgavAthI pheraphAra thaI jAya che. pariNAme bAMdhyA karatA anya rIte te karmo udayamAM Ave che. paramAtmA pote to je dekhAya che te ja kahe che. temane mata, mamata ke mamatA nahotI pachI teo zA mATe asatya kahe? temanAmAM rAga-dveSa ke ajJAna rahyAM nahotAM. sAdhanA dvArA teoe khoTuM bolavAnA A traNeya kAraNone khatama karI dIdhA hatA pachI teo zA mATe khoTuM bole? krikeTa mecamAM komenTeTaranI javAbadArI keTalI ? je dekhAya te ja rajU karavAnI ne ? beTsamena siksara na mAre to komenTeTara bolI zake kharo ke beTsamene siksara mArI ? ane je khelADI AuTa thayo nathI, tene komenTeTara AuTa thayelo zI rIte jaNAvI zake? komenTeTara ramAtI mecane parAdhIna che. pote svataMtra nathI. potAnI icchA pramANe te bolI zakato nathI. je rIte sAme medAnamAM banI rahyuM hoya te rIte ja te kahI zake. temAM jarAya garabaDa kare to na cAlI zake. basa, te ja rIte paramAtmA paNa A jagatasthitie parAdhIna che. A jagata jevuM che, temAM jevI rIte pheraphAro thaI rahyA che, thayA che ke thavAnA che te badhuM temaNe kevaLajJAnanA prakAzamAM jevuM dekhAya che, tevuM ja teo kahe che. potAnA gharanuM teo 134 ] karmanuM phapyuTara Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI ja kahetA nathI. mATe paramAtmAnI tamAma vAtone pUrNa Adara-bahumAnabhAvathI svIkAravI jo Ie. paramAtmAnI koIpaNa vAtamAM kadI zaMkA karavI joIe nahi. paramAtmAnI vAtomAM to sadA pUrNa zraddhA joIe. paramAtmAe joyuM che ke A AtmA anaMta jJAnamaya-darzanamaya-cAritramayazaktimaya hovA chatAMya A vizvamAM eka karma nAmanuM tattva che ke je A AtmAne ajJAnI, AMdhaLo, durAcArI ke parAdhIna banAve che. - hasatAM hasatAM bAMdhelAM karmo jayAre udayamAM Ave che, tyAre te AtmA raDI raDIne herAna thaI jAya che chatAMya tenA karuNa aMjAmone sahana karyA vinA tene cAlavAnuM nathI. parantu chatAMya AtmAne mATe Azvasta bAbata e che ke A AtmA kharAba kAryo karIne jayAre jyAre tenI khAnAkharAbI karI de tevA kALA karmo bAMdhe che tyAre tyAre te kALAM karmo tarata udayamAM AvIne tene eka golDana cAnsa rUpa zAntikALa Ape che. jemAM te AtmA potAnI bagaDI gayelI bAjIne sudhAravAno javalaMta puruSArtha AdarI zake che. sAmAnyataH pratyeka samaye ApaNA dvArA sAro ke naraso puruSArtha to thato ja hoya che. jo zAntikALa daramyAna kharAba puruSArtha cAlu rahe to baMdhAyeluM te karma vadhAre bhayAnaka pariNAma batAve tevA pheraphAra temAM thAya che. ane jo dharmamaya jIvana jIvavA rUpa suMdara puruSArtha AdarAya to temAM suMdara phaLa ApI zake tevA akalpanIya pheraphAra thaI jAya che. karma baMdhAvAthI mAMDIne te karma udayamAM Ave tyAM sudhI ApaNA AtmAnA judA judA puruSArtho dvArA te karma saMbaMdhamAM je je paristhitinuM nirmANa thAya che; ATha kiraNo potAno je bhAga bhajave che te have ApaNe ahIM vicArIe. (1) baMdhanakaraNa | AtmA pote rAga ke dveSa, viSaya ke kaSAya, mata ke mamatA, niMdA ke IrSA vagere doSonA sevana dvArA AkAzamAM phelAyelI kArmaNa rajakaNone kheMcIne potAnI upara coTADavAnuM kArya kare che. pote karmothI baMdhAya che tyAre A karmabaMdhamAM baMdhanakaraNe bhAga bhajavyo che tema kahevAya. thayelA A karmabaMdhamAM je adhyavasAyo (bhAva) kAraNa hatA, te baMdhanakaraNa kahevAya. ATha karaNa 5 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A baMdhanakaraNa pravartatA AtmAmAM je kAmaNa rajakaNo coMTI, temAM prakRti, sthiti, rasa ane pradeza nakkI thAya che. dhAro ke eka mANase, karaDatA maccharathI kaMTALIne, macchara upara jorathI hAtha ghasyo, macchara taraphaDIne marI gayo. te vakhate baMdhanakaraNa pravarte. pariNAme tenA AtmA upara je kAryaNarajakaNo coTI, teno svabhAve te AtmAne TAIphoIDano tAva karIne duHkha ApavAno nakkI thayo. teNe maccharane trAsa Apyo, pIDA upajAvI ane mArI nAMkhyo tenA pariNAme tene paNa du:kha ja maLe ne ? vaLI te kAryaNarajakaNomAM 10 varSa sudhI zAnta rahevAno ane tyArabAda 35 divasa sudhI TAIphoIDanI pIDA ApavAno ema 10 varSa + 35 divasa (zAntikAla + vipAkakALa)nI sthitino (kALano) nirNaya thayo. vaLI A karma udayamAM Avaze tyAre satata duHkha Apaze, asahya duHkha Apaze, tema rasa saMbaMdhamAM nakkI thayuM. vaLI te karmonI rajakaNono amuka pramANamAM jaththo (pradeza) te AtmAne baMdhAyo. A baMdhanakaraNa pravaryA bAda baMdhAyelI te kAmaNa rajakaNo karma tarIke oLakhAvA lAgI. teno 10 varSano zAntikALa pasAra thaI rahyo che. te daramyAna temAM nIcenA karaNo paNa pravartI zake che. (2) saMkramaNakaraNa baMdhAI gayelA karmanA svabhAvamAM AtmAnA je adhyavasAyathI parivartana Ave, te adhyavasAyane saMkramaNakaraNa kahevAya che. macchara mAratI vakhate baMdhAyelA karmanA zAntikALamAM jo te AtmA sAmAyikapratikramaNa vagere dharmArAdhanA kare to te dvArA A AtmAmAM paDelA te karmanA svabhAvamAM parivartana AvI zake che. du:kha ApavAnA nakkI thayelA svabhAvavALuM te azAtA vedanIyakarma zAtA vedanIyakarmamAM TrAnsaphara thaI jAya. have A karma jyAre (10 varSa bAda) udayamAM Avaze tyAre te TAIphoIDano tAva nahi lAve, parantu AtmAne sukhanI sAmagrI lAvI Apaze. ghaNI vAra evuM bane che ke potAnA sagA dIkarAne ke patnIne tenA hitanI. sAcI vAta paNa kahevAmAM Ave to teone gamatI nathI. kAraNa ke kahenArane anAdeya nAmakarmano udaya cAlI rahyo che. tenAthI viparIta, koIkane tenA ahitanI ke kaDavI vAta karavAmAM Ave to paNa 136 3 karmanuM kamyuTara Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene UlaTI paDatI nathI. tene game che. temAM vAta karanArano Adeya nAmakarmano udaya kAraNa che. te ja rIte kuTuMbIjano mATe, gAma mATe, saMdha mATe, deza mATe, game teTaluM kArya karavA chatAM, jAte ghasAI javA chatAMya ghaNI vAra yazanA badale apayaza maLato dekhAya che, temAM te kArya karanAranA apayaza nAmakarmano udaya kAraNa che. to kyAreka tethI UlaTuM bane che. koInA mATe kAMI ja na karyuM hoya chatAMya vaNamAgyo yaza, yazane yaza ja maLyA kare ! kAraNa ke yazanAmakarmano udaya cAlI rahyo che. baMdhanakaraNa vakhate ApaNA tevA avaLA puruSArtha ke doSonA kAraNe azAtA, anAdeya ke apayaza nAmakarma baMdhAyA hoya ane jo tenA zAntikALamAM ApaNe dharmArAdhanA karavA rUpa suMdara puruSArtha karIe to tenA dvArA pravartatA A saMkramaNakaNa dvArA te azAtAvedanIyakarma zAtAvedanIyakarmamAM, anAdeyanAmakarma AdeyanAmakarmamAM ane apayazanAmakarma yazanAmakarmamAM pheravAI jAya che. te ja rIte, paramAtmabhakti, gurunI vaiyAvacca, supAtradAna, sAmAyikapratikramaNAdi zubhakriyAo karIne baMdhanakaraNa pravartAvyuM. ane te vakhate zAtA-Adeya yaza bAMdhyA. paNa pachI tenA zAntikALamAM, karelA te dharmono pastAvo karyo. paramAtmAnI AzAtanA, gurubhagavaMtonI niMdA-TIkA, dharmakriyAono anAdara vagere karyo to te vakhate pravartatA saMkramaNakaraNa dvArA te zAtAvedanIya azAtAvedanIyakarmamAM, AdeyanAmakarma anAdeyanAmakarmamAM ane yazanAmakarma apayazanAmakarmamAM pheravAI jAya che. Ama, azubhakarmone zubhakarmomAM ane zubhakarmone azubhakarmomAM TrAnsaphara karanArI phekTarI eTale A saMkramaNakaraNa. saMkramaNakaraNane jANyA pachI pratyeka samaye sAvadhAna banyA vinA ApaNe rahI zakIe nahi. paramapitA paramAtmAe gautamasvAmIne kahevA dvArA ApaNane badhAne kahyuM che ke, 'samayaM goyama mA pamAyae !' he gautama ! tuM eka samayano paNa pramAda na karIza.' tenuM rahasya ApaNane barobara samajAI jaze. jo saMkramaNakaraNamAM pUrve baMdhAI gayelA azubhakarmone zubhakarmomAM TrAnsaphara karavAnI zakti che ane baMdhAI gayelA zubha karmone azubha karmomAM TrAnsaphara karavAnI tAkAta che to teno artha e thayo ke jo ApaNe dharmArAdhanA vaDe satata zubhabhAvomAM rahIe to - ATha karaNa - 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) jenA udaye ApaNe atyaMta duHkhI duHkhI thavAnA chIe, herAna, parezAna banavAnA chIe tevA bhayaMkara azubhakarmo zubhakarmomAM jhaDapathI TrAnsaphara thavA lAgaze, pariNAme du:khonA badale ApaNe sukhane prApta karI zakIzuM. (2) jo ApaNe zubhabhAvamAM na rahyA hota to azubhabhAvamAM ja raheta. pariNAme pUrve bAMdhelAM zubhakarmo paNa azubhakarmomAM TrAnsaphara thaIne ApaNane sukhI karavAnA badale duHkhI karata. tenA badale, zubhabhAvamAM rahyA hovAnA kAraNe te zubhakarmo potAnA zubhakarmapaNAmAM TakI rahyAM. duHkhI banatAM ApaNe aTakI gayA. Ama, zubhabhAvamAM satata rahevAthI uparokta baMne lAbha ApaNane prApta thAya che. parantu jo TI.vI., vIDiyo, phIja, erakanDizanara, phiyATa, phenamAM aTavAIe; durAcAra, anAcAramAM lIna banIe, pApa pravRttiomAM mazagUla banIe, to te vakhatanA azubhabhAvone kAraNe ApaNane be moTAM nukazAna thAya. (1) pUrve tyAga-tapa karIne, dharmArAdhanAmAM joDAIne je zubhakarma bAMdhyA che, te have azubhabhAvamAM lIna banavAnA kAraNe azubhakarmomAM TrAnsaphara thaI javAthI ApaNe sukhI thavAnA badale duHkhI banIzuM. (2) vaLI jo ApaNe A samaye zubhabhAvamAM hota to pUrvanA azubhakarmo zubhakarmomAM TrAnsaphara thaIne ApaNane du:kha na Apati sukha Apata, parantu azubhabhAva hovAnA kAraNe have te azubha ja raheze. pariNAme te dukha ja Apaze. tenI zubhamAM TrAnsaphara thaIne sukha ApavAnI je zakyatA hatI te dUra thaI. Ama, zubhabhAvamAM rahevAthI thatA be mahAna lAbhone tathA azubhabhAvamAM rahevAthI thatA be bhayaMkara nukazAnone jANIne kayo buddhizALI mANasa eka samaya paNa azubhabhAvamAM rahI zake ? have satata zubhabhAvamAM rahevAno prayatna je na kare tene kevo gaNavo? saMkramaNakaraNanI vAta jANyA pachI koka buddhijIvI mAnavane manamAM ema thAya ke basa ! have to majA paDI. AkhI jiMdagI moja-majA ane ezaArAma karavAnA. ane pachI jyAre maravAno samaya Ave tyAre chelle dharmadhyAna karI devAnuM. tethI pUrve baMdhAyelAM badhAM azubhaka zubhakarmomAM TrAnsaphara thaI jaze. pariNAme durgationA duHkhonA phaMdAmAMthI chaTakI zakIzuM. sadgati prApta thaze. sukhI banIzuM. nAhaka AkhI jiMdagI dharmArAdhanA karavAnI zI jarUra ? Avo savAla karIne potAnI buddhinuM behUduM pradarzana karAvanAra te baddhijIvIne sauprathama to e pUchavAnuM mana thAya che ke bhAI ! bola to kharo ke tAre kyAre karavAnuM 138 3 karmanuM kamyuTara Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? zuM tuM khAtarIpUrvaka purAvA sAthe kahI zake kharo ke Aje huM nathI ja maravAno ! somavAre ke maMgaLavAre, Aje ke kAle, gharamAM ke bajAramAM, rasoDAmAM ke saMDAsamAM, game te sthaLe, game te samaye mota AvavAnI, jo zakyatA hoya ane te mRtyu samayanI jyAre ApaNane jANa ja nathI, tyAre mRtyunI pUrvekSaNanI paNa khabara zI rIte paDaze? pariNAme dharmArAdhanA te kSaNe jo na thaI to AkhI jiMdagI mojamajA karIne je pAponAM poTalAM bAMdhyAM che tenAM pariNAmo bhogavavA durgatimAM gayA vinA nahi cAle te nizcita hakIkata che. vaLI kadAca koIka jayotiSIe sAcI AgAhI karI hoya ane tenI badhI vAta sAcI paDatI hoya ane tenA kAraNe mota kyAre Avaze teno nirNaya thaI zakato hoya to ya jene AkhI jiMdagI dharmArAdhanA karavAnuM mana nathI thayuM tene chellI kSaNe vaLI dharmArAdhanA karavAnuM mana zI rIte thaze? are ! koI te samaye dharmArAdhanA karAvaze to paNa te vakhate te karavI gamaze kharI ? savAre peTa sApha AvyA pachI, chApuM vAMcyA bAda, cA-nAsto karIne, khuzanumA pavanamAM, palaMgamAM beThAM beThAM paNa 108 navakAra bhAvavibhora banIne je gaNI zakatA na hoya; are ! ekAda navakAramAM paNa lIna jenAthI banI zakAtuM na hoya te vyakti jyAre hospiTalamAM haze, nAka-mo-peTa upara naLIo lagADelI haze, sapta pIDA anubhavAtI haze, sADA traNa karoDa rUMvADAMmAMthI Atmapradezo bahAra nIkaLavA kheMcAI rahyA haze tyAre vedanAnI pArAvAra vyAkuLatAmAM navakAramAM lIna zI rIte banI zakaze? te vakhate zubhabhAva zI rIte TakI zakaze? tethI "ghaDapaNe govida gAIzuM" vAtane kAyama mATe bhUlI jaIne vartamAnanA pratyeka samayane paramAtmabhaktithI sabhara banAvavo joIe. pratyeka paLa dharmArAdhanAyukta karavI joIe. vaLI, ApaNA AtmAmAM bhUtakALamAM bAMdhI dIdhelAM anaMta karmo che, jeno haju zAntikALa cAlI rahyo che. maravAnI pUrva kSaNe dharmArAdhanA karIne, zubhabhAvathI tene zubhakarmomAM TrAnsaphara karI daIzuM evuM vicArIne jo atyAre bhogasukhomAM bephAma banAya, dharmArAdhanAnI upekSA karAya, artha-kAmanA rasiyA banAya, to duHkhI duHkhI thayA vinA nahi rahIe. kAraNa ke je azubhakarmo AtmA upara jAma thaIne hAla zAntikALamAM pasAra thaI rahyA che, te badhAno zAntikALa ApaNA mRtyu pahelAM pUrNa nahi ja thAya tenI ApaNane ATha karaNa C 139 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM khAtarI che? A bhavanA jIvanamAM ja be-pAMca varSa bAda, are ! kAle ja te azubhakarmano zAntikALa pUrNa kema na thAya? ane jo tema thAya to du:khonA dAvAnaLamAM jhIMkAvA sivAya kayo upAya bAkI rahe? tema na thavA devuM hoya to Aje ja, hamaNAM ja, A paLe ja dharmArAdhanAmAM lIna zA mATe na thavuM? TUMkamAM jo duHkho na ja gamatAM hoya, je sukho khUba vahAlAM hoya to azubhakarmone zubhakarmomAM TrAnsaphara karyA vinA nahi cAle. te mATe vartamAna pratyeka kSaNa dharmamAM pasAra thAya, pramAdathI pAchI haTe, zubhabhAvamAM rahe tenA mATenI kALajI satata rAkhavA jevI che. te mATe dharmaguruonA satsaMgane tathA sAhityanA vAMcanane jIvanamAM satata sthAna ApI devuM atyaMta Avazyaka che. | (3) udIraNAkaraNa je karmono zAMtikALa cAlI rahyo che, teno zAMtikALa pUrNa thayA pahelAM ja, tarata udayamAM lAvIne, te karmAno vahelo anubhava je adhyavasAya karAve che, te adhyavasAyane udIraNAkaraNa kahevAya che. moDA udayamAM AvanArA karmo vahelAM udayamAM AvyAM tene kanI udIraNA thaI tema kahevAya che. AtmAnA tevA prakAranA puruSArthathI A udIraNAkaraNa pravarte che. anukULa patnI che. AjJAMkita bALako che. amadaSTivALAM mAtA-pitA che. dhaMdho suMdara cAle che. phrIja, phIyATa, pharnicara, phUleTa, phena vagere pharsTaklAsa prApta thayA che. zarIramAM Arogya paNa sAruM che. zAtA vedanIyakarmano udaya cAlato hoya tema jaNAya che. koI ja takalIpha anubhavAtI nathI. Aje rajAno divasa che. patnIne managamatI rasoI banAvavAnuM kahyuM che. DAIniMga Tebala upara goThavAyA cho. tamArAM bhAvatAM maganI dALanAM bhajiyAM patnI pIrasI rahI che. anAdikALanI lAlasAe potano bhAga bhajavavAnuM zarU karyuM che. uparAuparI bhajiyAM mukhamAM dhakelAI rahyAM che. vakhANa karatAM karatAM tame tene ArogI rahyA cho. dAbI dAbIne bhajiyAM khAvA lAgyA kAraNa ke temAM Asakti pUrI pedA thaI che. Asakti evo zatru che ke je mAnavInI buddhine bhraSTa kare che. tenI sAcAkhoTAne pArakhavAnI zaktine khatama kare che. sArA mANasane kharAba banAvyA vinA te 140 3 karmanuM phapyuTara Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahetI nathI. te kahe che ke mAro Azraya lenAra kadI sAro hoya nahIM, kadAca sAro hoya to te kAyama mATe sAro rahe nahi. vaLI te Asakti AgaLa vadhatAM kahe che ke mAruM zaraNuM svIkAranAra sukhI hoya nahi. kadAca sukhI jaNAto hoya to te sukhI tarIke lAMbo samaya TakI zake ja nahi. te duHkhI thayA vinA na ja rahe. A AsaktinA phaMdAmAM phasAIne, ArogyanA niyamone cAtarI jaIne, masta banIne cikkAra bhajiyAM peTamAM padharAvyAM. pariNAme, vAraMvAra loTA bharavA paDyA. AkhI rAta herAna parezAna thayA. jhADA thaI gayA. zarIramAM azakti varatAvA lAgI. nidrA sAthe duzmanAvaTa UbhI thaI. peTamAM dukhAvo UpaDyo. azAtAno anubhava thavA lAgyo. zuM A dukhAvo karme Ubho karyo? jo Asakta banIne puSkaLa pramANamAM bhajiyA na khAdhA hota, to paNa dukhAvo thAta ? zArIrika pratikULatA je UbhI thaI, temAM pradhAnapaNe kAraNa tarIke zuM avaLA puruSArthane na gaNI zakAya? koIpaNa kAryanI pAchaLa karma, niyati, puruSArtha, kALa ane svabhAva - e pAMce kAraNo kArya karatAM hoya che. paNa temAM koI kAraNa mukhyapaNe to koI kAraNa gaurApaNe kArya karatuM hoya che. - ahIM je jhADA thayA temAM azAvedamayakarmo kAraNa che ja, paNa mukhyapa to vicAryA vinA, pAgala banIne puSkaLa pramANamAM bhajiyA khAvAno je avaLa puruSArtha karyo; te kAraNa che. jo A avaLo puruSArtha na karyo hota to jhADA na thAta. ATaluM badhuM azAtAvedanIyakarma udayamAM na Avata. paraMtu A puSkaLa bhajiyA khAvAnA aveLA puruSArthe, je azAtA vedanIyakarma ghaNA samaya pachI udayamAM AvavAnuM hatuM, jeno atyAre abAdhAkALa (zAntikALa) cAlato hato, te azAtAvedanIyakarma kheMcI tarata udayamAM lAvI dIdhuM. eTale ke teNe azAtA vedanIyakarmanI udIraNA karI. pariNAme moDA udayamAM AvavAnI zakyatA dharAvanAruM te karma vahelA udayamAM AvI gayuM. ane teNe jhADA karAvIne, azakti lAvIne, zarIrane mAMdagImAM paTakI nAMkhIne potAno vipAka (paraco) jaladIthI batAvI dIdho. jo puSkaLapaNe bhajiyA khAvAno avaLo puruSArtha na karAyo hota to A azAtAvedanIyakarmanI udIraNA na thAta. svAbhAvika rIte teno zAntikALa jayAre pUro thAya tyAre teno paraco anubhavavo paData. ApaNA rojiMdA jIvanamAM to evA aneka anubhavo ApaNane thAya che ke jemAM ATha pharaNa 5 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe puNya ke pApakarmonI udIraNA karatAM hoIe chIe. gharamAM khuba ukaLATa lAgato hato. garamIno AMka ghaNo UMco hato. zarIra jANe ke baphAI rahyuM hatuM. zAtAno anubhava nahoto. tyAM ja paMkho ke e.sI. sTArTa karyuM. ThaMDakano anubhava thayo. zAtA prApta thaI. zuM karyuM jIvaDAe? belensamAM paDelA, zAMtikALamAM rahelAM zatAvedanIyakarmane kheMcIne udayamAM lAvI dIdhAM. zAtAvedanIyanI udIraNA karI. koIpaNa karma potAno vipAka = paraco be rIte batAve che. kAM to te potAno zAntikALa pUrNa thatAM, sahaja rIte udayamAM Ave che. athavA to zAntikALa pUrNa thayA vinA ja, tenI udIraNA thavAthI te vaheluM udayamAM AvI jAya che. uparokta bemAMthI koIpaNa rIte jayAre karma udayamAM Ave che, tyAre bhogavAI bhogavAIne te karma AtmAthI chUTuM paDe che. te kArmaNa rajakaNo pAchI AkAzamAM pheMkAI jAya che. te samaye AtmAnA jevA bhAvo hoya tevI navI rajakaNo coMTI paNa zake che. tethI jo puNyakarmanI udIraNA karIe to vaheluM udayamAM AvIne te puNyakarma bhogavAI jAya. ane jo pApakarmanI udIraNA karIe to jaladI udayamAM AvIne te pApakarma paNa bhogavAI jAya. udIraNAkaraNanI uparokta vAta jANyA pachI gaMbhIrapaNe vicAravAnuM che ke ApaNe kayA karmanI udIraNA karavAno prayatna karavo joIe? ane kayA kamanI udIraNAno thato binajarUrI prayatna aTakAvavo joIe ? jayAre ApaNuM zarIra anukULa hoya, sazakta hoya, mana paNa samAdhi sAcavI zakatuM hoya tyAre duHkhone, pratikULatAone sAmethI nimaMtraNa ApIne DhagalAbaMdha pApakarmonI udIraNA karavI joIe. jethI ApaNI anukULa paristhitimAM, udIraNA vaDe udayamAM lavAyelAM te pApakarmone ApaNe samatAbhAvathI bhogavIne khatama karI zakIe. tethI to prabhu vire 12 varSanA sAdhanAkALamAM 11 varSa karatAMya vadhAre covihArA upavAsa karyA hatA ne! zarIra mAruM sAruM che! to lAva sAmethI te pApakarmone udayamAM AvavAnuM, duHkho lAvavAnuM AhvAna karyuM. prasannatAthI sahana karuM. pariNAme navA pApakarmo baMdhAya nahi, jUnAM pApakarmo jaththAbaMdha nAza pAmavA lAge. AvelA upasargone to sahatA hatA, paNa sAthe sAthe sAme cAlIne upasargone vadhAvatA hatA. lokonI nA chatAMya caMDakauzikane tAravA paramAtmA tyAM pahoMcyA. potAnAM pApakarmone jhapATAbaMdha khapAvI rahelA zUlapANI ke saMgamanA, caMDakauzika 142 1 karmanuM kamyuTara Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke govALiyAnA upasargo jANe ke haju ochA lAgatA na hoya, tethI bhaviSyamAM udayamAM AvanArA, haju jeno zAntikALa cAlI rahyo che, tevA karmonI udIraNA karI karIne, teno khAtmo bolAvavA sAme cAlIne anAryadezamAM gayA. tyAMnA anArya lokonA patharA khAdhA. gALo sahana karI. bhayAnaka duHkho veThyA. ane tenA dvArA anaMta karmonI udIraNA karIne khAtmo bolAvyo. eka vAta nakkI che ke bhUtakALanA anAdikALamAM anaMtAbhavo ApaNe karIne AvyA chIe. te te bhavomAM anaMtAM pApakarmo paNa bAMdhyAM che. temAMnAM ghaNAM karmono hAla zAntikALa cAlI rahyo che. tethI ApaNe sukhI chIe. svastha chIe, nIrogI chIe, prasanna chIe. paratu jayAre te karmono zAntikALa pUrNa thaze tyAre to te karmanA udaye jIvanamAM herAna-parezAna thavuM ja paDaze. temAMthI zI rIte chaTakI zakAze? jo te samaye zArIrika ke mAnasika anukULatA nahi hoya to te du:kho samatA bhAve sahana to nahi thaI zake. paNa ArtadhyAnamAM phasAI jaIne navA anaMtA pApakarmono baMdha thaze. jenA udaye pharI du:kho-pharI navAM karmono baMdha vagere cAlyA ja karaze. tenA karatAM jo atyAre zArIrika-mAnasika vRti prApta thaI che, badhI anukULatA che to sAmethI duHkhone vadhAvIne, pApakarmonI udIraNA karavAnuM zarU karIe. te mATe zakya teTalI vadhu tapa karIe. jIvanane tyAgathI bharapUra banAvIe. khullA page prasannatAthI cAlavAnI prekTIsa karIe. vAyukAyanI satata katala karatAM traNa pAMkhaDAnA katalakhAnArUpa paMkhAnA pavanane tilAMjali ApIe. zakya hoya to sAdhujIvana ja svIkArI laIe. 'Invite Difficulties' ne jIvana sUtra banAvIe. pratikULatAne vadhAvavAnA aneka lAbho che. tema karavAthI pApa karmo udIraNAthI bhagavAIne nAza pAme che. pratikULatAmAM zaktio khIlI UThe che. sattva pragaTe che. sAttvikatA vadhe che. zaurya pragaTa thAya che. jIvana jIvavAno ullAsa pedA thAya che. jema pApakarmonI udIraNA karavA tapa-tyAga ane titikSAnuM jIvana jIvavAnuM che, tema puNya karmanI udIraNA thatI aTakAvavA phezana ane vyasanathI mukta sAdagI bhareluM jIvana jIvavAnuM zarU karavAnuM che. jema bhUtakALanA bhAvomAM baMdhAyelAM ghaNAM pApakarmono zAntikALa cAlI rahyo che, tema tyAre baMdhAyelAM ghaNAM puNyakarmone paNa zAntikALa cAlI rahyo che. jo tene parANe-udIraNA karAvIne-udayamAM nahi lAvIe to belensamAM paDelA te puNyakamo zAntakALa pUrNa thatA udayamAM AvIne sukha ApavAnA ja che. ATha karaNa B 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo atyAre sahaja udayamAM AvatAM puNyathI ApaNI badhI anukULatA sacavAtI hoya, zAntithI jIvana jIvI zakAtuM hoya to zA mATe bhaviSyamAM udayamAM AvanArA puNyane atyAre ja kheMcI lAvavuM? duniyAmAM paNa sArI rIte jIvana pasAra thatuM hoya to phogaTano kharca na vadhAratAM bacata karavAmAM Ave che. jethI jayAre jarUra paDe tyAre teno upayoga karI zakAya. te ja rIte, jarUra na hoya to puNyakarmanI udIraNA karavAnI zI jarUra? ja paDI rahyuM haze, to jarUra paDaze tyAre teno upayoga thaI zakaze. paNa jo atyAre udIraNA karIne puNyakarma bhogavI dIdhuM, to jayAre duHkhanA DuMgaro tUTI paDaze tyAre hAyavoya sivAya nasIbamAM zuM raheze? tyAre je je prayatna karazuM, temAM niSphaLatA sivAya kAMI ja nahi maLe kAraNa ke puNyakarma to phezana-vyasanomAM ane mojamajA karavAmAM khalAsa karI dIdhuM haze. mATe ja anukULatAo IcchavA jevI nathI. anukULatAomAM mAnavanI nabaLI kaDIo bahAra Ave che. puNyanA sahaja udaye anukULatA maLe te vAta judI. paNa khUba prayatno karIne je anukULatAo sAmethI meLavI hoya te anukULatAo puNyanI udIraNA karIne meLavI hoya. kemake te sivAya to te anukULatAo zI rIte maLe ? Ama udIraNA karIne puNya bhogavI nAkhyuM. have jyAre jarUra haze tyAre te puNya ja nahi hoya to zuM thaze? mATe ja eka zAka maLe to bIjA zAkanI apekSA na rAkhavI joIe. be joDI kapaDAMmAM masta rahevuM joIe. sUvA jeTalI jagyA maLI jAya to have nizcita banIne dharmadhyAnamAM parovAI javuM joIe. phezano ane vyasanono to saMpUrNa tyAga karI devo joIe. are bhAI, hindustAnanA karoDo loko garIbI rekhAnI nIce jIvatA hoya, temane eka TaMka paNa bhojana nA maLatuM hoya, tyAre temanI sAme phezano ane vyasanonuM sevana karavuM te A karoDo hindustAnIonI kAramI mazkarI karavA rUpa jaNAtuM nathI zuM? kharekhara to hindustAnanI ekAda vyakti paNa jayAM sudhI bhUkhI rahetI hoya tyAM sudhI tamAma prakAranI phezano ane vyasanono saMpUrNa tyAga karavAnI dareka jaNe pratijJA karI devI joIe. ImporTeDa cIjo, sagavaDabharyA sAdhano, mojazokhanA padArtho, saudaryanAM prasAdhano vagereno upayoga karIne puNyane vagara phogaTanuM kharco to rahyAM nathI ne? te gaMbhIratAthI vicAravAno samaya pAkI gayo che. udIraNAkaraNane samajyA pachI vagara phogaTanA kheMcIne karAtA puNyanA udayane 144 ] karmanuM kamyuTara Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (udIraNAne) aTakAvavAnA prayatno karavA sAthe duHkhone sAmethI vadhAvIne pApakarmonI udIraNA karavAnA prayatno karavA joIe. sAta sAta dIkarAnI mA hovA chatAMya eke ya dIkaro potAnA khoLe khUMdanAra banI zakyo nahoto, tethI devakI duHkhI hatI. chelle khoLe khuMdanAra maLyo tene AThamo dIkaro gajasukumAla. kharekhara atyaMta suMvALI tenI kAyA hatI. mAno e lADakavAyo hato. zrIkRSNano te lADalo nAno bhAI hato. doma doma sAhyabImAM te Ucharyo hato. paNa paramAtmA nemInAthanA samavasaraNamAM te jaI caDyo. saMsAranI asAratAnuM tene bhAna thayuM. saLagatA A saMsAramAM eka kSaNa paNa rahI na zakAya te vAta samajAI. atyaMta niSphara ane krUra hoya te ja vyakti chakAya jIvonI kaleAma calAvatA A saMsAramAM kSaNa mATe rahI zake. tenI to IcchA thaI mokSane prApta karavAnI. sarva duHkho ane sarva karmomAMthI mukta banavAnI. te mATe sarvavirati jIvana sivAya kayo mArga hoI zake ? bhAvanA jAgI dIkSA levAnI. sAdhu jIvana jIvIne karmono bukaDo bolAvavAnI mAtA devakI pAse Arajhu karI rajA mAMgI. saMyamapaMthe javAnI anumati ApavA kAkalUdI karI. mAtAe anekavidha savAlo karIne tenA vairAgyanI kasoTI karI, kAraNa ke vairAgya vinA tyAga lAMbo samaya TakI zakato nathI. gajasukumAlanA vairAgya nitaratA javAbo sAMbhaLIne jaina zAsanane pAmelI mAtA devakI AnaMdavibhora banI gaI. gajasukumAlane aMtaranA AziSa ApyA. tenA moDhAmAMthI jANe ke zabdo sarI paDyA, mujane tajIne vIrA, avara mAta mata kIje re karmanuM IdhaNa bALIne, mukti vahelI lIje re...." he beTA ! A saMsAramAM tuM mane chellI mA banAvaje. tamAma karmone bALI nAMkhIne jaladI A ja bhavamAM mokSa pAmaje. jethI tAre pharI janma levo na paDe. pharI mA banAvavI na paDe. ane tArA jevA mokSagAmI AtmAnI chellI mA banavAnuM sadbhAgya mane maLe. mA ho to AvI hojo. je dIkarAnA AtmakalyANanI ciMtA kare. AtmakalyANamAM sahAyaka bane. te mATe aMtaranA ya aMtarathI AziSa pAThave. paNa dharmArAdhanAmAM kadIya aTakAyata to na ja kare. paramAtmA nemInAtha bhagavAnanA caraNomAM gajasukumAle jIvanane samarpita karI dIdhuM. paramAtmAne kahe che, he paramAtman ! mane evI sAdhanA batAvo ke jethI mAro mokSa thAya. ATha karaNa 145 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAe suMdara sAdhanA batAvI. prabho ! A sAdhanAthI mAro mokSa kyAre thaze ?" prabhu: 7 thI 8 bhavamAM." prabhu ! ATalA badhA bhava..? nA...nA.. mAre to jaladI mokSa joIe." prabhu: ""le A sAdhanA kara...." he prabhu! tenAthI kyAre mokSa thaze?" prabhu : " "A ja bhavamAM mokSa....." mokSa meLavavAnI tIvra lagana gajasukumAlane evI joradAra hatI ke A bhavamAM paNa game tyAre mokSa thAya te temane pAlave tema nahotuM. "prabhu ! A bhavamAM paNa kyAre ?" 25-50 varSe maLI jAya." "nA prabhu nA, ATalAM badhAM varSa? bIjI koI sAdhanA batAvo." * "le A sAdhanA ! eka ja varSamAM mokSa." "nA, prabho ! eTalI badhI vATa huM joI zakuM tema nathI. haju UMcI sAdhanA dekhADo." "to pachI A sAdhanAthI cAra mahinAmAM AtmakalyANa ! basa have?" cAra mahinA! ghaNA gaNAya prabhu ! huM eTalo badho samaya paNa saMsAramAM zI rIte rahI zakuM? mArI mAe to mane vahelI mukti meLavavAnuM kahyuM che." to pachI A sAdhanA kara, eka mahinAmAM mokSa. prabho ! mAre eka mahinAmAM nahi, Aje ja mokSa joIe. hamaNAM ja mokSa joIe. prabhu ! upakAra karo A pAmara upara." ane prabhue evI koI sAdhanA ApI. gajasukumAla gayA smazAne. kAussaga dhyAnamAM UbhA rahyA che. karmone kheMcI kheMcIne udayamAM lAvIne bhogavI rahyA che. (hakIkatamAM pratyeka samaye aneka kAraNo AtmAmAM pravartI rahyAM che. ahIM udIraNAkaraNanI sAthe anya kAraNo paNa cAlu ja che. udIraNAkaraNanuM varNana hovAthI tenI mukhyatA jaNAvIne A lakhAyuM che, tenI dareka vAcake noMdha levI) dhaDAdhaDa karmo tUTI rahyAM che, tyAM to temanA somIla nAmanA sasarAe smazAne dhyAna dharatA jamAI munivarane nihALyA. dIkSA levAnA kAraNe potAnI dIkarInA 146 g karmanuM kamyuTara Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakhane saLagAvI denAra A jamAI upara caDyo gusso. gajasukamAlanA mastaka upara cAre bAju goLa pharatI mATInI pALa racI. tenI vacce kheranA saLagatA aMgArA smazAnamAMthI lAvIne bharyA. mAthA upara Aga saLagI rahI che. chatAM gajasukumAla muni to dhyAnamAM tallIna che. sAdhanAmAM lIna che. samatAmAM masta che. are ! apakArI somIla upara gusso karavAnI vAta to javA do, temano paNa upakAra mAnI rahyA che. "mArA sasarAe to mArA mAthe mokSanI pAghaDI bAMdhI che evA vicAro dvArA sasarAnA paNa upakArane citavatA dhyAnanI dhArAmAM AgaLa vadhI rahyA che. paramAtmA pAsethI smazAnamAM sAme cAlIne jaIne temaNe karmonI joradAra udIraNA karI dIdhI che. ane upasarga AvatA dhyAnamAM AgaLa vadhI rahyA che. capocapa karmo tUTavA lAgyAM. cAra ghAtI ane cAra adhAtI, AThe karmono kSaya thayo. kevaLajJAnakevaLadarzana pAmIne, vItarAgI gajasukumAla bhagavAna mokSamAM sIdhAvyA. kauMcapakSIe javalA caNI jatAM, sonIe jayAre pUchyuM, tyAre kacapakSInI rakSA karavA sAmethI sonIno upasarga vadhAvIne metAraka munie paNa karmonI joradAra udIraNA karI hatI. AvA to zAstromAM varNavelA aneka prasaMgone sAMbhaLIne, vAMcIne jIvanamAM je du:kha pratyeno kAramo dveSa ane sukha pratyeno kAramo rAga majabUtAIthI DerA-taMbU tANIne jAma thayelo che, tene dUra karavAno che. pratikULatAmAM prasannatA mAnIne anukULatAnAM AkarSaNone dUra karavAnAM che. pratikULatA ane du:kho pratyenA aNagamAnA sthAne jIvanamAM satAvatA kAma, krodha, niMdA, IrSA, lAlasA vagere doSo pratye aNagamo pedA karavAnI jarUra che. tathA sukha pratyenI kAramI lAlasA ane anukULatAonA AkarSaNane dUra karIne guNonI lAlasA pedA karavAnI jarUra che. ' (4-5) udvartanAkaraNa - apavartanAkaraNa bAMdhelA karmono jyAM sudhI zAMtikALa cAlato hoya che, tyAM sudhI jema karmonA svabhAvamAM pheraphAra (saMkramaNakaraNathI) thAya che, tema karmonA samayamAM paNa vadhAro ke ghaTADo thaI zake che. eTale ke je karmo pUrve 50 varSa sudhI mAMdagI ApIne duHkha lAvavAnA svabhAvavALA hatA, te karmo have 50 varSanA badale 25 varSa ke 100 varSa sudhI du:kha ApavAnA svabhAvavALA paNa banI zake che. ATha karaNa R 147 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ja rIte je karmo tIvrapaNe potAno paraco batADavAnA svabhAvavALA che, te karmonI tIvratAmAM paNa ghaTADo zAMtikALa daramyAna thaI zake che. to kyAreka te tIvratAmAM vadhAro paNa thaI zake che. AtmAmAM pratyeka samaye judA judA bhAvo (adhyavasAyo) pedA thAya che temAMnA keTalAka bhAvo evA che ke je zAMtikALamAM rahelAM karmonA samayamAM ane tenI tIvratAmAM vadhAro karavAnuM kAma kare che. te adhyavasAyone) zAstramAM (4) udvartanAkaraNa nAma Apela che. vaLI je bhAvo zAMtikALamAM rahelA karmonA samayamAM ane tenI tIvratAmAM ghaTADo karavAnuM kAma kare che, te adhyavasAyo (5) apavartanAkaraNa tarIke oLakhAya che. sAdhu bhagavaMtane vahorAvavAnuM ke paramAtmAnI svadravyathI aSTaprakArI pUjA karavAnuM suMdara kArya karyuM. te karavAthI pAMca varSa pachI 25 varSa sudhI lAkhopati banAve tevuM puNya baMdhAyuM. haju pAMca varSa sudhIno zAMtikALa cAlI rahyo che. te daramyAna te AtmA pote karelA A suMdara dharmakAryanI bharapeTa anumodanA kare che. vAraMvAra AvA suMdara kAryo karavAnI bhAvanA bhAve che. tenAthI zAMtikALamAM rahelA te karmano vipAkakALa 25 varSanA badale 50 varSano thaI gayo. ane tenA udaye lAkhopati banavAnA badale tene karoDapati ke abajopati banAvavAnuM nakkI thayuM. Ama, A kissAmAM tenA puNyanA udayano samaya jema vadhyo tema tenI tIvratA paNa vadhI. zAlibhadra pUrvabhavamAM saMgama hato. te bhavamAM teNe garubhagavaMtane khIra bhAvathI vahorAvI. tema karavAthI teNe zAtAvedanIyakarma (zubhakarma) bAMdhyuM. pachI teNe pote karelI-A gurubhagavaMtane khIra vahorAvavA rUpa-bhaktinI bharapeTa anumodanA karI. anumodanAnA tenA bhAva eTalA badhA UchaLavA lAgyA ke jenA pariNAme tenA puNyakarmanI samaya ane tIvratA vadhatI ja gaI, vadhatI ja gaI. pariNAme pachInA bhavamAM te zAlibhadra banyo. rUpa rUpanI aMbAra, apsarA samAna 32 kanyAo sAthe tenAM lagna thayAM. te tathA tenI 32 patnIo ema kula 33 vyaktio mATe 33 peTI bhojananI, 33 peTI vastronI tathA 33 peTI AbhUSaNonI; ema roja 99-99 peTIo devalokathI AvavA lAgI. Aje vAparelAM vastro ke AbhUSaNo kAle nahi vAparavAnA, paNa gaTaramAM pheMkI devAnAM. kAla mATe badhuM ja navuM Ave. 148 ] karmanuM kapyuTara Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zAlibhadrane potAne mAthe prabhu vIra sivAya paNa anya svAmI che; tevuM jANIne vairAgya jAgyo. asAra saMsArane choDIne te sAdhu banyA. AtmasAdhanAmAM lIna banIne mAnavajIvanane saphaLa banAvyuM. jema dharmArAdhanA karyA pachI tenI vAraMvAra anumodanA ke prazaMsA karavAmAM Ave to puNya vadhI jAya che eTale ke vadhu samaya mATenuM tathA vadhu tIvra pariNAma ApanAruM bane che, tema pApa karyA pachI, tenA zAntikALa daramyAna te pApanI paNa prazaMsA karavAmAM Ave to pApa paNa vadhI jAya che; eTale ke vadhAre samaya sudhI bhogavavuM paDe ane tIvratApUrvaka bhogavavuM paDe tevuM bane che. koIkane chetaryA pachI, 'te to e ja lAgano hato, tenI sAthe to Ama ja karavuM joIe" vagere rIte potAnA pApano bacAva karavApUrvaka prazaMsA karavAmAM Ave to te pApa vadhI jAya che. mATe ja dareka dharmakArya karyA pachI, pote karelA te suMdara sukRtanI vAraMvAra hArdika anumodanA karavI joIe, te paNa ahaMkAra na AvI jAya tenI kALajIpUrvaka. "meM A kevuM suMdara kArya karyuM !" tevA vicAro ahaMbhAvane lAvanArA che. tenA badale "mane A kevo suMdara lAbha maLyo ! Avo suMdara lAbha vAraMvAra maLyA kare to sAruM." vagere namratAbharelI rIte-karelAM te kAryonI-anumodanA karavI joIe. te ja rIte jIvanamAM koIpaNa pApa levAI jAya to tenI prazaMsA - anumodanA bhUlamAM paNa na thaI jAya, tenI kALajI rAkhavI joIe. kema ke tema karavAthI te pApa vadhu tIvra banI jAya che. jema pApa ane puNyanA samaya ane tIvratAmAM vadhAro temanI prazaMsA karavAthI thAya che, tema jo temanI niMdA karavAmAM Ave, teno pazcAttApa karavAmAM Ave to tenA samaya-tIvratA vageremAM ghaTADo paNa thaI zake che. paramAtmAnI be kalAka bhAvavibhora banIne pUjA karI, paNa tyArabAda ghare jatAM khabara paDI ke rAha joIne gharAka cAlyA gayA che. tethI sodo thato rahI gayo che. te jANI jaladI AvI gayo hota to sAruM. Aje pUjAmAM ghaNo samaya kyAM lagADyo ! tevo aphasosa karIe to pUjA karatI vakhate baMdhAyelA te puNyakarmanI tIvratA ane samayamAM ghaTADo thaI zake che.... te ja rIte tapa vagere karyA pachI viziSTa prabhAvanA na maLI ane tethI te tapa karyAno pazcAttApa karIe to puNyamAM zuM ghaTADo na thAya? vaLI jo pApa karyA pachI te pApano tIvra pazcAttApa karIe to te paNa nAza ATha karaNa 149 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmavA lAge che, jo nAza na pAme to chevaTe tenA samaya ane tenI tIvratAmAM ghaTADo thAya che. prasannacaMdra rAjarSi sUrya sAme najara lagADIne, bAhu be UMcA karIne dhyAnamAM lIna hatA. te vakhate zreNika mahArAjA prabhuvIranI pAse dezanA sAMbhaLavA jatA hatA. temanA eka dUte bIjA dUtane kahyuM ke, A rAjarSi dhyAna dhare che, paNa tenA dIkarA pAsethI rAjaya paDAvI levAnA prayatna teno maMtrI karI rahyo che vagere. A zabdo sAMbhaLatAM, rAjarSinI kAyA dhyAnamudrAmAM rahI paNa manamAM te maMtrI pratye roSa pedA thayo. manamAM ja temaNe maMtrInI sAthe yuddhano AraMbha karyo. rAjarSi prasannacaMdranI dhyAnasAdhanAthI prabhAvita banelA rAjA zreNike bhagavAna mahAvIrane savAla pUchyo ke, ''he bhagavaMta ! A rAjarSi hamaNAM mare to kaI gatimAM jAya ?' ane bhagavAne javAba Apyo ke, ''7mI narake !'' maMtrInI sAthe mAnasika yuddha karatAM A rAjarSinA kaSAyanA bhAvoe 7mI narakamAM laI janArAM karmo bAMdhyAM hatAM. paNa dhyAnamAM lIna banelA rAjarSi 7mI narake javAnA che, tevuM zreNika zI rIte mAnI zake ? temaNe pharI prabhune pUchyuM, 'bhagavAna ! hamaNAM mare to kyAM jAya ?' ane bhagavAna bolyA, ''sarvArthasiddhavimAna !" Ama kema ? kSaNavAramAM evuM te zuM banyuM ? ke jethI 7mI narakamAMthI sarvArthasiddhavimAna tarapha AgekUca thaI ! mAnasika yuddhamAM, maMtrIthI hAra pAmatAM rAjAe jyAre ratha ane zastro paNa gumAvyA, tyAre maMtrIne khatama karavA potAno mugaTa levA rAjarSino hAtha potAnA mastake pahoMcyo, paNa mugaTanA badale mAthAnuM muMDana jaNAtAM potAnuM munipaNuM dhyAnamAM AvyuM. pazcAttApano agni pragaTI UThyo. jema jema pApano pazcAttApa thato gayo tema tema karmonA daLIyAno samaya ane tIvratA ghaTavA lAgyA. 7mI narakathI chaThThI, pAMcamI, cothI, trIjI, bIjI yAvat pahelI naraka nakkI thavA lAgI. haju pazcAttApa AgaLa vadhyo. sAthe zubhabhAva paNa joDAvA lAgyo. pariNAme devaloka pahoMcADanAruM puNyakarma baMdhAvA lAgyuM. jema jema bhAva vadhavA lAgyA tema tema te karmonA samaya ane tIvratA vadhavA lAgyA. pahelA devalokathI, bIjo, trIjo yAvata, bAramo devaloka, tene vaTAvIne nava traiveyaka, chelle pAMcamA naMbaranA anuttara sudhI pahoMcADe teTalI tIvratA ane samayamAM 150 @ karmanuM kampyuTara Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRddhi thaI gaI. paNa bhagavAnanA mukhe eka vAra sAtamI naraka ane bIjI vAra sarvArthasiddhavimAna; Ama judA judA javAbo sAMbhaLIne saMdigdha banelA zreNika haju koI pUche te pahelAM to AkAzamAM devaduMdubhI vAgI. devo nIce AvyA. kAraNa ke prasannacaMdrarAjarSi kevaLajJAna pAmyA hatA. zukladhyAnanI dhArAmAM AgaLa vadhIne teoe ghAtI karmone bhasmIbhUta karI dIdhAM hatAM. puNya ke pApanI prazaMsA karavAthI ja tenA samaya-tIvratAmAM vadhAro thAya che ne pazcAttApa karavAthI ja temAM ghaTADo thAya che, tema na samajavuM. paNa pAchaLathI paNa koI suMdara puruSArtha karAya to puNyanA samaya-tIvratAmAM vadhAro ane pApanA samaya-tIvratAmAM ghaTADo thAya che. tathA AtmA jo koI avaLo-azubha purUSArtha kare to puNyakarmanA samaya-tIvratAmAM ghaTADo ane pApakarmanA samaya-tIvratAmAM vadhAro thAya che. mATe jIvanamAM koIpaNa pApa thaI jAya to tenA samaya ane tIvratAmAM vadhAro na thAya tenI kALajI karavI joIe. te mATe tenA zAMtikALa daramyAna dharmanI vizeSa ArAdhanA karavI joIe ane te pApanI prazaMsA ke teno bacAva na thAya tenI kALajI rAkhavI joIe. sAthe sAthe thaI gayelAM te pApo badala tIvra pazcAttApa pedA karIne, gurubhagavaMta pAse tenI AlocanA karIne prAyazcitta levuM joIe tathA pharIthI te pApa na karavAno tIvra saMkalpa karavo joIe. zrIkRSNa mahArAjAthI 7mI narakamAM javuM paDe tevuM karma baMdhAI gayuM hatuM. paNa teno haju zAntikALa cAlato hato. zAntikALa eTale ke golDana pIriyaDa cAlato hato, je samaya daramyAna puruSArtha karIne AtmA bAMdhelAM karmomAM dharakhama pheraphAra karI zakavAnI zakyatA dharAve che. ane kharekhara temano A 7mI narakamAM laI janArA karmonA zAntikALa daramyAna dharakhama pheraphAra thayo paNa kharo ja. aparvatanAkaraNa lAgyuM. jenA jore te karmanA samaya ane tIvratAmAM moTo kaDAko bolAyo. banyuM evuM ke bAvIsamA tIrthapati zrI nemInAtha bhagavaMta padhAryA. temanA aDhAra hajAra sAdhuone apramattapaNe zrI kRSNa vAsudeve vaMdana karyA. gurubhagavaMta pratye keTalo badho ahobhAva temanA hRdayamAM UchaLato haze ke jenA prabhAve temane tamAma sAdhuone vaMdana karavAnI IcchA thaI. te IcchA paNa vAMjhaNI nahotI. temaNe teno amala karyo. te paNa veTha vALIne nahi. UbhA UbhA apramatapaNe UchaLatA bahumAnabhAva sAthe. pariNAme pUrve baMdhAyelA te 7mI narakamAM laI janArA karmanA samaya ane tIvratAmAM joradAra kaDAko bolAyo. ATha karaNa 2 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je karma 7mI narakamAM laI jaIne 22thI 33 sAgaropama sudhI tIvra dukho ApavAnI zakyatA dharAvatAM hatAM. te karmo have mAtra trIjI naraka (7thI 10 sAgaropama sudhI)nA madhyama duHkho ApavAnI tAkAtavALA thaI gayA ! samaya ane tIvratAmAM joradAra ghaTADo thayo. sAthe temaNe kSAyika samakita ane tIrthaMkaranAmakarmanI prApti paNa karI. guru bhagavaMtane vaMdana karavAno lAbha kevo acittva che, te A dRSTAMtamAM jovA maLe che. sAthe sAthe ApaNo AtmA, paramAtmAe batAvelI ArAdhanA kare to karmonA samaya ane tIvratAmAM keTalo badho ghaTADo lAvI zakAya che ! te vAta samajavA maLe che | (6) upazamanAkaraNa karmonA zAMtikALa daramyAna AtmAnA adhyavasAyo pramANe temAM satata pheraphAro thayA ja kare che. paraMtu AtmA pote potAnA viziSTa adhyavasAyo dvArA baMdhAyelA karmanI keTalIka rajakaNomAM evI paristhiti pedA kare che ke jenAthI teno svabhAva badalAI zake athavA tenA samaya ke tIvratAmAM kadAca ghaTADo ke vadhAro thaI zake paNa te sivAya temAM anya koI pheraphAra thaI zake nahi. eTale ke saMkramaNakaraNa, udvartanAkaraNa ane apavartanAkaraNa sivAya koIpaNa karaNa lAge nahi, are ! te karmano udaya paNa amuka samaya daramyAna thaI na zake. A adhyavasAyone upazamanAkaraNa kahevAya che. tenAthI karmadalikomAM je A aparivartanazIla avasthA pedA thaI tene "upazamanA thaI ema kahevAya che. AtmA potAnA samagra saMsAra kALamAM sauthI pahelI vAra je samyagdarzana pAme che, te upazama samakita tarIke oLakhAya che. tyAre mithyAtvane lAvanAruM je mithyAtva mohanIyakarma che tenI eka aMtarmuhUrta jeTalA kALa mATe AtmAe upazamanA karI hoya che. eTale ke teTalA samaya sudhI tenAmAM raheluM mithyAtvamohanIyakarma udayamAM AvI zakatuM nathI. te AtmA teTalA kALa sudhI mithyAtvI banI zakato nathI. A upazamanAkaraNa mAtra mohanIyakarmamAM asara kare che. | (7) niddhattikaraNa baMdhAtI vakhate ke baMdhAI gayA pachI tenA zAMtikALa daramyAna AtmAmAM evA prakAranA bhAvo pedA thAya che ke jenA kAraNe te karmanA samaya ane tIvratAmAM vadhAro ke ghaTADo thaI zake paNa tenA svabhAvamAM have saMkramaNakaraNathI koI pheraphAra thaI zake 15ra D. karmanuM kamyuTara Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi. arthAt urtanAkaraNa ane apavartanAkaraNa e be ja karaNa lAge parantu te sivAyanA anya koIpaNa karaNa lAge nahi. niddhattikaraNamAM urtanA ane apavartanA; e be ja karaNa lAge che jyAre upazamanAkaraNamAM te be karaNa uparAMta saMkramaNakaraNa paNa lAgI zake che. A upazamanAkaraNa ane niddhattikaraNa vacceno taphAvata che. (8) nikAcanAkaraNa ja karelAM karmo to bhogavavAM ja paDe. bhogavyA vinA to karma thoDAM chUTe? AvuM je kAMI saMbhaLAya che, te nikAcita karmo mATe samajavuM. eTale ke baMdhAtI vakhate ja ke baMdhAI gayA pachI jyAre baMdhAyelA te karmono zAMtikALa cAlato hoya tyAre AtmAmAM amuka prakAranA bhAvo pedA thAya to te vakhate te karma nikAcita thaI jAya. eTale ke have kadIya temAM pheraphAra na thaI zake. teno svabhAva tevo ja rahe. tenA samaya tathA tIvratAmAM paNa jarAya vadhaghaTa have na thaI zake. A nikAcanAkaraNathI karma nikAcita thaI jAya eTale khalAsa ! basa have to te ja rIte bhogavavuM ja paDe. tyAra pachI game teTalo pazcAttApa karIe topaNa te nAza na pAme. temAM pheraphAra na thAya. game teTalI dharmArAdhanA karIe topaNa tenAthI pUrvanA nikAcita karmamAM kAMI pheraphAra na thAya. hA ! karelI te navI ArAdhanA ke karelo te pazcAttApa kAMIniSphaLa jato nathI. tenAthI navuM puNyakarma baMdhAya che ke anya anikAcita azubhakarma nAza paNa pAme che. parantu nikAcita thayelA karmamAM kAMI pheraphAra thato nathI. (kSapakazreNImAM dhyAnanI dhArAmAM A nikAcita karmo paNa nAza pAmI zake che.) prabhu mahAvIre trIjA maricI tarIkenA bhavamAM, potAnA kuLanuM abhimAna karIne nIcagotrakarma nikAcita bAMdhyuM hatuM, to temaNe te bhogavavuM ja paDyuM. te mATe 27mA bhavamAM 82 divasa sudhI devAnaMdA nAmanI brAhmaNInA peTamAM rahevuM paDyuM. be mAtA karavAnuM laMka svIkAravuM paDyuM. 25mA naMdanarAjarSi tarIkenA temanA bhavamAM 11,80,645 mAsakSamaNa temaNe karyAM, chatAMya temanuM te karma nAza na pAmyuM. kAraNa ke te nikAcita thayeluM hatuM. te ja rIte aDhAramA tripRSTha vAsudeva tarIkenA bhavamAM temaNe saMgItanA sUro baMdha na karanAra zayyApAlakanA kAnamAM dhagadhagatuM sIsuM tIvra duSTa bhAvathI naMkhAvyuM to te vakhate nikAcita karma baMdhAyuM. pachInI temanI sAdhanAoe temAM koI pheraphAra na karyo. chellA bhavamAM te nikAcita karma udayamAM AvyuM ja ane prabhuvIranA kAnamAM khIlA bhoMkAyA. ATha karaNa 1 153 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are ! prabhuvIra kevaLajJAna nahotA pAmyA tyAranI A badhI vAta karI. paNa prabhuvIra kevaLajJAna pAmIne bhagavAna banI gayA to ya nikAcita karme temane choDyA nahi. kevaLajJAna pachI lagabhaga 14 varSa vItI gayA hatA ane mokSe javAnA haju soLa varSa bAkI hatAM, tyAre prabhu upara gozALAe tejolezyA choDI. jenAthI prabhuvIrane cha mahinA sudhI lohInA jhADA-UlaTI thayA. (joke A anaMtakALe banI gayeluM eka Azcarya che.) nikAcita karme bhagavAna banI gayelA mahAvIrane paNa na choDyA. je karmo bhagavAnanI paNa lAja-zarama nathI rAkhatA te karmo zuM ApaNI lAjazarama rAkhaze ? mATe ja karma bAMdhatI vakhate khUba ja vicAra karavo joIe. jyAre ApaNe sAruM ke kharAba kArya karIe tyAre jo ApaNe temAM tallIna banI jaIe, ekarasa thaIe, to te vakhate te karma nikAcita banI zake. athavA to koI zubha ke azubha kArya karyA pachI, tenI puSkaLa prazaMsA karIe topaNa zAMtikALamAM raheluM te karma nikAcita thaI zake. tethI koIpaNa pApa karavuM ja nahi paNa kadAca karavuM ja paDe tema hoya to te pApa rAcI-mAcIne to na ja karavuM, temAM potAnuM mana bhaLavA na devuM. jyAM sudhI zarIra ja pApa kare tyAM sudhI te nikAcita na thAya, paNa jo temAM mana paNa atyaMtapaNe bhaLe to te karma nikAcita thavAnI pUrepUrI zakyatA che. jema pApa karavAnuM ja nathI, karavuM paDe to tIvrabhAvathI karavAnuM nathI, tema te pApa thaI gayA pachI te pApanI prazaMsA paNa nathI karavAnI, paramAtmA mahAvIradevano kahevAto duzmana gozALo bAramA devalokamAM gayo ane temanA parama bhakta zreNikarAjA pahelI narakamAM gayA ! Azcarya lAge che ne ! bhagavAnano bhakta ane narakamAM ! bhagavAnano zatru ane 12mA devalokamAM ! paNa karmavijJAna samajayA pachI AmAM Azcarya lAgavA jevuM kAMI ja nathI. kAraNa ke karmavijJAna kahe che ke gozALo bhagavAnano zatru hato mATe bAramA devalokamAM nathI gayo paNa bhagavAnanI AzAtanAnuM bhayaMkara pApa thaI gayA pachI teNe atyaMta tIvrapaNe teno pazcAttApa karelo, chelle chelle te samakita pAmI gayelo, A pazcAttApanA tIvra bhAve tene 12mA devalokanI bheTa dharI. ane zreNikarAjA bhagavAnanA bhakta hatA mATe kAMI narakamAM gayA nathI, paNa 154 1 karmanuM kampyuTara Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApanI prazaMsAe temane narakamAM mokalyA che. prabhuvIra jyAre temane maLyA nahotA tyAre zikArano temane atyaMta zokha hato. zikAra karavA gayelA temaNe te vakhate eka haraNIne tIra mAryuM. haraNInuM peTa phATI gayuM. tIrathI vIMdhAyeluM baccuM paNa peTamAMthI taraphaDatuM bahAra nIkaLIne marI gayuM. haraNI ane tenuM bacyuM; be ya maraNane zaraNa thayAM. be jIvonI hiMsAnA thaI gayelA A pApano pastAvo karavAnI vAta to dUra raho, zreNikarAjA potAnI mUcho maraDatA potAnI jAtane zAbAzI Ape che, ane jANe ke manomana bole che: "chuM ne huM mahAna bANAvaLI ! eka ja tIrathI beyane khatama karyA ! che mArA jevI zakti koInAmAM? vagere.." potAnA A pApanI prazaMsA karavAthI temaNe narakamAM laI janAruM nikAcita karma bAMdhyuM. pAchaLathI temane prabhuvIra maLyA. temanA teo paramabhakta banyA. pUrve sevAI gayelA pApano tIvra pazcAttApa paNa karyo. tenAthI ghaNAM karmo khapAvyAM paraMtu baMdhAyelA (narakamAM laI janArA) te karmamAM koI ja pheraphAra na thaI zakyo. kAraNa ke te karma nikAcita hatuM. mATejapApa karatI vakhate paNa sAvadhAna rahevuM jarUrI che. khAtI vakhate bhojananI, paheratI vakhate vastronI, mojazokha karatI vakhate maLelI te cIjonI bhUlamAM ya prazaMsA na thaI jAya tenI kALajI rAkhavI. baMdhaka munivare pUrvanA bhavamAM cIbhaDAnI chAla utArIne tenI prazaMsA karI to pachInA bhAvamAM sAdhu banyA to ya cAmaDI UtaraDAI. te vAta kadI ya bhUlavI nahi 'AThe karaNane ekI sAthe samajAvatuM dRSTAMta eka nagaramAM rameza, maheza, sureza, nareza ane pareza nAmanA pAMca mitro rahetA hatA. eka vAra te ja nagaramAM parimalazeThanA putra jayeza sAthe paisAnI bAbatamAM temane duzmanAvaTa pedA thaI. kharekhara paisA jevI kharAba cIja A duniyAmAM koI nathI. paisAnA kAraNe ja corI, dago, vizvAsaghAta-prapaMca vagere pApo A duniyAmAM thAya che ne? paiso sagA bApa upara paNa vizvAsa mUkavA deto nathI. bhAI-bhAbhI vacceno varSono sneha paisA jevI sAva tuccha ane mAmUlI cIjanA kAraNe kakaDabhUsa thaIne tUTI jAya che. ATha karaNa 3 155 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMce mitroe bhegA thaIne jayezane paraloka pahoMcADI devAnuM nakkI karyuM. kharekhara to duzmanAvaTane khatama karavI joIe. duzmanane khatama karavAthI zuM vaLe ? paNa jaina zAsananA tattvajJAnane nahi samajelA te pAMce mitroe paraspara vicAraNA karIne, potAnI rIte eka yojanA ghaDI kADhI. pariNAme jayeza kharekhara yamasadana pahoMcI gayo. korTamAM kesa cAlyo. jaje jajamenTa ApyuM, jemAM temaNe rameza tathA mahezane cha varSanI jela sahita phAMsInI sajA pharamAvI tathA sureza, nareza ane parezane roja 100-100 hanTaranA phaTakA sahita be varSanI jelanI sajA pharamAvI. paraMtu korTanA A cukAdAthI temane saMtoSa na thayo. upalI korTamAM javAnuM nakkI karyuM. upalI korTamAM lAMbA samaya sudhI kesa cAlyo baMne pakSanI vAto sAMbhaLyA pachI, nIce pramANe cukAdo Avyo. (1) surezanI roja 100-100 henTaranA phaTakA sahitanI be varSanI jelanI sajA nIcalI korTe je phaTakArI hatI, te kensala karIne tene nirdoSa jAhera karavAmAM Avyo (2) parezano guno vadhAre jaNAtAM, nIcalI korTe tene je roja 100-100 phaTakA sahitanI be varSanI sajA karI hatI, te vadhArIne 200-200 phaTakA sahita pAMca varSanI jelanI sajA jAhera karavAmAM AvI. (3) narezano vAMka ocho lAgatAM, nIcalI korTe tene je 100-100 phaTakA sahitanI be varSanI sajA karI hatI, te dhaTADIne 50-50 phaTakA sahitanI cha mAsanI jelanI sajA jAhera karI. (4) rameza ane maheza mukhya gunegAra tarIke pharI sAbita thatAM, temanI cha varSanI jela sahita phAMsInI sajA upalI korTe paNa cAlu rAkhI. paraMtu rameza ane mahezane A sajA mAnya nahotI. teo hAIkorTamAM gayA. hAIkorTa pUrvenI korTanA cukAdAmAM pheraphAra karI zakavAnI zakti dharAvatI hovA chatAMya purAvAne AdhAre te baMne gunegAra sAbita thatA hovAthI hAIkorTe temanI te sajAmAM koI ja pheraphAra na karyo. cha mahinAnI jelanI sajA bhogavatA narezanuM suMdara vartana jotAM. teNe karelI arajI svIkArIne korTe tene perola upara vacce eka mahinA mATe chUTo karyo. eka 156 : karmanuM kamyuTara Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahinA bAda pharI te jelamAM gayo. jotajotAmAM bIjA cAra mahinA pasAra thatAM te mukta banyo. Ama, nareza mAtra pAMca mahinA ja jelamAM rahyo hovA chatAM tenI cha mahinAnI sajA pUrNa jAhera thaI. jelamAM rahelo rameza jaMpIne bese tema nahoto. eka varSa bAda teNe tyAM rahelA paheregIra upara ekavAra joradAra humalo karyo. jhapAjhapImAM tenA hAthe paheregIranuM mota thayuM, jeno kesa korTamAM cAlyo. pharI phAMsInI sajA jAhera thaI. paraMtu eka ja vyaktine be vAra phAMsI zI rIte ApI zakAya ? tethI je havethI pAMca varSa pachI phAMsI ApavAnI hatI, te tarata ja ApavAno korTe Adeza karyo. pariNAme ramezane tarata phAMsInA mAMcaDe caDavuM paDyuM. hAIkorTa vaDe paNa phAMsInI sajA kAyama rahetA maheze suprImakorTamAM arajI karI hatI. paNa tenA kamanasIbe suprImakorTe paNa tenI te sajA mAnya rAkhI. have upara to koI korTamAM arajI karI zake tema nahoto. kAraNa ke suprImakorTano cukAdo aMtima gaNAya che. chevaTe snehIjanonI salAhathI teNe rASTrapatine dayAnI arajI karI. jo rASTrapati dhAre to tene phAMsInI sajAmAMthI mukta karI zake. bAkI te sivAya to harva UgaravAno tenI pAse koI ja rasto nathI. dayALa rASTrapatie tenI sajAne mApha karI, pariNAme pharI AvI bhUla kadI na karavAno saMkalpa karIne te navI jiMdagI dharmArAdhanAmaya pasAra karavA lAgyo. uparanA dRSTAMta AdhAre have AThe karaNo ApaNane barobara samajAI jaze. pAMce mitroe khUna karatAM nIcalI korTe je sajA jAhera karI te (1) baMdhanakaraNane jaNAve che. jayAre ApaNo AtmA koI sArA ke kharAba kArya kare che tyAre karma baMdhAya che, te vakhate te karmano udaya thatAM je paraco anubhavavAno che te nakkI thAya che, karmanAM svabhAva-sthiti-rasa-pradeza vagere nakkI thAya che. te korTamAM jAhera thayelI sajA barobara che. nIcalI korTa eTale baMdhanakaraNa. paraMtu nIcalI korTanA cukAdA bAda te mitro upalI korTamAM gayA ane temanAmAMthI keTalAkanI sajAmAM pheraphAra thayo, tema ApaNo AtmA paNa sArAM-narasAM kArya karyA pachI, karma bAMdhyA pachI jo tenI prazaMsApazcAttApa vagere kare to tenA karmono udaya thatAM pedA thanArI paristhitimAM paNa pheraphAra thAya che. jemake : nIcalI korTe doSita jAhera karela surezane upalI korTe nirdoSa jAhera karyo. doSita nirdoSamAM TrAnsaphara thayo. tema (2) saMkramaNakaraNa lAgatA ATha karaNa 150 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azAtAvedanIyakarma zAtAvedanIyakarmamAM TrAnsaphara thaI zake che. rameza zAMta na besI rahyo ane teNe bIjo guno karyo to te bIjA gunAnI phAMsInI sajAnI sAthe ja pahelA gunAnI phAMsInI sajA bhogavAI gaI. pAMca varSa pachI maLanArI phAMsI vahelA maLI gaI. tema (3) udIraNAkaraNa lAge tyAre je keTalAMka karmo moDA udayamAM AvavAnAM hoya te vahelA udayamAM AvIne bhogavAI jAya che. parezanI 100-100 phaTakA sahitanI be varSanI sajAmAM vadhAro thayo ane tene 200-200 phaTakA sAthe pAMca varasanI sajA thaI, tema jo (4) udvartanAkaraNa lAge to karmano sthiti (samaya) ane rasa (phaTakA-tIvratAmAM vadhAro thAya che. narezano vAMka ocho jaNAtAM tenI sajAmAM 100 phaTakAmAMthI 50 phaTakA ane be varSamAMthI mAtra cha mahinAnI sajA rUpa je ghaTADo thayo, te (5) apavartanAkaraNane jaNAve che. arthAta AtmAmAM baMdhAyelAM karmonI sthiti (samaya) ane rasa (tIvratA)mAM A karaNathI ghaTADo thaI zake che. narezano perola upara jayAre chuTakAro thayo tyAre jelamAM rahevA rUpa ke phaTakA khAvA rUpa sajA hakIkatamAM te sahana na karato hovA chatAMya teno perolano te eka mahino tenI cha mAsanI sajAmAM ja gaNAI gayo. tema (6) upazamanAkaraNa lAge tyAre te karmonA udayano vipAka anubhavyA vinA ja teno samaya pasAra thaI jAya che. hAIkorTano cukAdo eTale (7) niddhattikaraNa. jema hAIkorTanA cukAdAmAM pheraphAra karavAno adhikAra mAtra suprImakorTane ja che, tema niddhatikaraNathI nakkI thayela sthiti ane rasamAM (8) nikAcanAkaraNa ja lAgI zake che. paNa maheze suprImakorTamAM arajI karI chatAM chUTakAro na thayo. jo ke suprImakorTa hAIkorTanA cukAdAmAM pheraphAra karI zakatI hatI. jo teNe pheraphAra karyo hota to pachIthI koI ja temAM sudhAro na karI zakata. suprImakorTano viruddhano ke tarapheNano cukAdo aMgIkAra karavo ja paDe. tema (8) nikAcanAkaraNa lAge eTale te karma bhogavavuM ja paDe. temAM koI pheraphAra thaI zake nahi. paraMtu rASTrapati pAse arajI karavAthI jema suprImakorTanA cukAdArUpa phAMsInI sajAmAMthI mukta thaI zakAya che, tema zukladhyAnanI dhArAmAM nikAcita karmo paNa khalAsa thaI zake che. paNa te sivAya nikAcita karmone udayamAM AvatA koI aTakAvI zakatuM nathI. 158 2 karmanuM phapyuTara Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | cAra prakArano karmabaMdha ] ATha kiraNonI vicAraNA karavAthI ApaNane e vAta barobara samajAI gaI haze ke karmanA svabhAva-kALa-baLa vageremAM ghaNA pheraphAro karmanA zAMtikALamAM thaI zake che. parantu tamAme tamAma karmonA zAMtikALamAM AvA pheraphAra thAya ja che tevuM nathI. hA ! moTA bhAganAM karmomAM cokkasa pheraphAra thAya che. paNa eka lAkha karmamAM ekAda karma evuM paNa hoya che ke jemAM zAMtikALamAM paNa koI pheraphAra thaI zaktA nathI kAraNa ke te karmANuo jIva upara sakhata rIte coMTI gayA hoya che AtmA jayAre sArA ke kharAba vicAro. uccAro ke vyavahAro karato hoya che. tyAre tenI upara je karmANao coTe che, te badhA ekasarakhI rIte coMTatA nathI. te karmANuo AtmA upara judI judI cAra rIte coMTI zake che. temAMnI pahelI traNa rIte je karmANuo coMTyA hoya che, te karmANuonA zAntikALamAM pUrve jaNAvelA pheraphAro thaI zake che, paNa je karmANao AtmA upara cothI rIte coMTyA hoya che, temAM koIpaNa jAtano pheraphAra tenA zAntikALamAM paNa thaI zakato nathI. lokhaMDanA TukaDAne ane soyane bhegAM karavAM hoya to te aneka rIte thaI zake. (1) koIka vyakti soyane hAthamAM laIne nIce paDelA lokhaMDanA TukaDAnI upara mUkI de. Ama karavAthI te baMne bhegAM thayAM to kahevAya ne? (2) paNa bIjI vyaktine ema lAge ke soya ane lokhaMDanA TukaDAne bhegAM karavAnI A rIta barobara nathI. kAraNa ke AmAM to kadAca pavana Ave ane soya nIce paDI jAya toya be chUTA paDI jAya. mATe te bIjI vyakti lokhaMDanA TukaDAne ane soyane bhegA karIne doraDAthI kacakacAvIne bAMdhI de, jethI teo sahelAIthI chUTA na paDI zake. (3) paNa trIjI vyaktine A rItathI saMtoSa nathI. soya ane lokhaMDano TukaDo koI chUTo na paDI jAya te mATe te vyakti lokhaMDanA TukaDA upara soya mUkIne hathoDAthI TIpI TIpIne tene lokhaMDanA TukaDAmAM jaDI de che. (4) paNa cothI vyaktine thAya che ke bhalene A soyane lokhaMDanA TukaDAmAM jaDI cAra prakArano karmabaMdha B 159 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIdhI ! vadhAre prayatna karatAM te paNa chUTI paDI zake tema to che ja. huM to evuM karuM ke game teTalI mahenatathI paNa te soya lokhaMDathI chUTI ja na paDe. te mATe teNe te lokhaMDanA TukaDAne ane soyane sAthe gALI dIdhAM ane te baMnenA bhegA thayelA rasamAMthI eka navo ja moTo lokhaMDano TukaDo banAvI dIdho. have game teTalI mahenata karo to paNa te baMne chUTAM pADI na zakAya. soya ane lokhaMDanA TukaDAne bhegA karavAnI je cAra rIto hamaNAM ApaNe vicArI, tevI cAra rIto vaDe AtmA ane karma bhegAM thAya che, coTe che. te A rIte : (1) keTalAMka karmo AtmAne evI rIte coTe che ke jANe te mAtra AtmAne sparzIne rahyAM hoya. bahu sahelAIthI te karmo AtmAthI chUTAM paDI zake. A rIte karmo coTe tyAre tene spaSTa baMdha thayo kahevAya. (2) keTalAMka karmo AtmAnI sAthe majabUta rIte coMTyAM hoya che, je thoDA vizeSa prayatnathI chUTAM paDI zake che. A rIte karma coTe tyAre tene baddhabaMdha thayo kahevAya. (3) keTalAMka karmo AtmAnI sAthe gADha rIte coTelAM hoya che. puSkaLa puruSArtha vinA te chUTAM paDI zakatAM nathI. A niddhattabaMdha tarIke oLakhAya che. (4) jyAre keTalAMka karmo to AtmAnI sAthe ekarasa thavAnI jema coTe che, temAM koI pheraphAra thaI zakato nathI. Ane nikAcitabaMdha kahevAya che. upara jaNAvelI cAra rItamAMthI je karmaparamANuo pahelI traNa rIte baMdhAya che. temanA zAMtikALamAM pheraphAro thaI zake che, eTale ke sRSTa, baddha ane niddhattabaMdhathI baMdhAyelA karmANamAM pheraphAra thaI zake che. paNa cothI rItanA nikAcitabaMdhathI baMdhAyelA karmANamAM tenA zAMtikALamAM paNa koI jAtano pheraphAra thaI zakato nathI. tenAM svabhAvasthiti (phALa) ane baLa tevAM ne tevAM ja rahe che. temAM AThamAMnA koIpaNa karaNa lAgatA nathI. tethI baMdhAtI vakhate jo temAM sAro svabhAva nakkI thayo hoya to te svabhAva sAro ja rahe, jo 100 varSanI sthiti nakkI thaI hoya to te 100 varSanI ja rahe. ane jevuM baLa nakkI thayuM hoya teTaluM ja rahe. jyAre pUrvanA traNa prakAranA karmabaMdhanA zAMtikALamAM, karma baMdhAtI vakhate je svabhAva-sthiti-baLa nakkI thayAM hatAM, temAM pheraphAra thaI zake che. judI judI cAra rIte karmANuo baMdhAvAnuM kAraNa e che ke AtmA jayAre A karmANaone bAMdhe che, tyAre tenA manamAM UchaLatA sArA ke kharAba bhAvo sadA sarakhA hotA nathI paNa temAM vadhaghaTa hoya che. 160 9 karmanuM kamyuTara Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI karmANuo bAMdhatI vakhate tenA bhAvomAM jevo vadhAro-ghaTADo hoya te pramANe karmANuonI baMdhAvAnI rItamAM paNa pheraphAra hoya che. eka klAkamAM pAMca mANaso dvArA pAMca macchara maryA. macchara maravAnI dRSTie bhale pAMce jaNane sarakhA doSita TheravIe, chatAM ya pAMca jaNa dvArA macchara mAravAnI paddhatimAM zuM pharaka na hoI zake ? eka chokarAe rUmamAM maccharane UDatA joyA ne tene trAsa thayo. khacAka karatAM hAthamAM pakaDIne macchara mArI dIdho. bIjI eka vyAMktae jyAre macchara UDato hato tyAre kAMI na karyuM. paNa jevo te macchara tenA hAtha upara beTho ke tarata ja ghasI kADhyo. trIjI vyaktie hAtha upara macchara beTho to ya kAMI na karyuM. paNa jayAre te macchara lohI pIvA lAgyo tyAre teNe maccharane capaTImAM coLI nAMkhyo. cothI vyaktie sahana thAya tyAM sudhI te maccharane lohI pIvA dIdhuM. paNa jyAre sahanazaktinI hada AvI tyAre te maccharane ghasI kADhyo. macchara marI gayo. pAMcamI vyaktie maccharane lohI to pIvA dIdhuM, paNa jyAre tenAthI te duHkha sahana na thayuM tyAre sAcavIne rUmAlathI maccharane te dUra karavA lAgyo. paNa tema karatAM macchara marI gayo. Ama pAMca vyakti vaDe judA judA pAMca macchara maryA hovA chatAMya dareka vyaktinA te te vakhatanA bhAvomAM pharaka hato, tema ApaNe cokkasa kahI zakIe. ane A judA judA bhAvonA kAraNe ja karmo coMTavAnI rItamAM paNa pharaka paDe che. te ja rIte dhAro ke dasa mANaso eka divasamAM dasa vyaktionAM khUna kare che. chatAM darekane khUnanI sarakhI sajA na karAya. kAraNa ke khUnanA ya ghaNA prakAro hoya che. koIe gaLuM dAbIne khUna karyuM, koIe khaMjara mArIne khUna karyuM, to koIe baoNmba visphoTa karIne khUna karyuM, to koIe aMge aMganA TukaDe TukaDA karIne karapINa hatyA karI. koIe mAthuM chUMdI kADhyuM to koIthI potAno jAtabacAva karatAM sAmevALAnuM khUna thaI gayuM ! khUnanI judI judI rIto uparathI ApaNe khUnI mANasonA mananA judA judA bhAvonI kalpanA karI zakIe chIe. jema kharAba kAryo karatI vakhate bhAvomAM taphAvata hoya che tema sAruM kArya ka2vAmAM paNa judA judA bhAvo AvI zake che. jemake ATha vyaktio pUjA kare che. pUjA karavA rUpa zubhakArya eka ja hovA chatAM, eka vyaktine parANe pUjA karavA javuM paDe che. bIjI vyakti zaramathI pUjA kare che. trIjI vyakti patnInA kahevAthI pUjA kare che. cothI vyakti potAnI icchAthI caMdanapUjA kare che. pAMcamI kti aSTaprakArI pUjA kare che. chaThThI vyakti potAnA dharethI dravyo laI jaIne bhaktithI pUjA kare che. sAtamI vyakti pUjA sAthe bhavya AMgI paNa kare che. AThamI vyaktie ghera derAsara banAvyuM che. ane cAra prakArano karmabaMdhana 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhune laIne bhaktibhAvathI pUjA karavAmAM roja kalAko sudhI te magna rahe che. A AThe vyaktio pUjA karatI hovA chatAM, te vakhate temanA manamAM UchaLatA bhAvomAM ghaNo taphAvata che. Ama, nakkI thayuM ke sAruM ke kharAba, koIpaNa kArya karatI vakhate manamAM judA judA prakArano bhAvAveza hoya che. jenA manamAM jevo bhAva hoya te pramANe te vakhate AtmAne coTatA karmANano prakAra nakkI thAya. sAmAnya bhAvAveza karmANuone mAtra coMTADe. vizeSa bhAvAveza majabUtIthI coMTADe. to sArA kAmamAM rahelo atibhAvollAsa ke kharAba kAryamAM rahelo bhayaMkara manobhAva te vakhate coMTatA karmANuone AtmAnI sAthe ekarasa banAvI de. AvA ekarasa banatA karmANuonA zAMtikALamAM ApaNe game teTalo puruSArtha karIe topaNa kAMI pheraphAra karI zakatA nathI. te karmANuono TAImabaoNmba zAMtikALa pUrNa thatAM phUTavAno ja ane potAno baMdhAtI vakhate nakkI thayelo svabhAva batADavAno ja. duHkha na joItuM hovAthI keTalAko duHkhane dUra karavAnA aneka prayatno kare che. tenAthI bhAgI chUTe che. chatAM duHkha temano keDo koIpaNa rIte choDatuM nathI. koIkane mAna-sanmAna joItAM hotAM nathI. tethI teo mAna-sanmAnathI dUra bhAgatA rahe che. chatAMya paristhiti evI sarjAya che ke jemAM temaNe pharajiyAta mAnasanmAna svIkAravAM paDe che koIkane saMsAranI asAratA barobara samajAI gaI che. saMsAranA saMbaMdhomAMthI nIkaLatI svArthanI badabU tenI nAke pahoMcI gaI che. dagAbAjI, vizvAsaghAta ane prapaMcone joIne te saMsAra choDavAnI tIvra tamannA dharAve che. teno vairAgya mAjhA mUkI rahyo che. chatAM paNa te vyakti evA saMjogomAM mukAI jAya ke jenA kAraNe te sAdhujIvana to na svIkArI zake paNa saMsAranA puSkaLa vaibhavono bhogavaTo teNe karavo ja paDe ! AvA badhA prasaMgo mATe ApaNe evI kalpanA karIe to kadAca khoTuM nahi gaNAya ke A jIvone jyAre tevAM du:kha, mAna-sanmAna ke vaibhava bhogavavA mATenAM karmo bAMdhyAM haze tyAre teo tIvra bhAvAvezamAM haze. pariNAme te vakhate coTelAM karmo tenA AtmAmAM ekatraMsa thaI gayA haze. jethI te AtmA temAM kAMI pheraphAra karI zakyo nahi. paNa AvA ekarasa thaIne baMdhAtA karmANuo to ghaNA ochA hoya che. moTA bhAganA karmANuo to pahelI traNa rIte baMdhAtA hoya che. eTale ke baMdhAyelA te IkarmanuM kampyuTara 12 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmANuo jIvAtmAne (1) aDelA (2) majabUta coTelA ke (3) gADha baMdhAyelA hoya che, jenA zAntikALamAM aneka prakArano pheraphAra ApaNe karI zakIe chIe. hA ! e karmANuono zAMtikALa paNa pUrNa thaI jAya to ApaNe temAM koI pheraphAra karI zakIe nahi. jaina zAsananA A karmavAdane samajyA pachI. ApaNA manamAM have e vAta barobara phITa thaI gaI haze ke jaina dharmano karmavAda e bhavya puruSArthavAda che. e kAMI raDAroLa karIne besI rahevAnuM jaNAvato vAda nathI. ke vAtavAtamAM ""karmamAM lakhyuM hoya te ja thAya" evI niSkriyatAnI vAta karato vAda nathI. jaina zAsanano karmavAda to niSkriyatAnI pacheDIne pheMkI daIne sakriya banAvanAro vAda che. karmonI sAme yuddhano moraco mAMDavAnI tAkAta bakSanAro vAda che. gAmaDAnI DosIono karmanA nAme rodaNAM rovAno vAda nathI paNa dhagadhagatA zauryane pedA karavAno ane mardAnagI pragaTAvavAno bhavya puruSArthavAda che. jaina dharmano karmavAda to ApaNane jIvana jIvavAnI sAcI kaLA zIkhave che. du:khamAMthI bacavAno ane sukha pAmavAno rasto cIdhe che. vinAzanI khAImAMthI nIkaLIne vikAsanA evaresTa zikharane sara karavAmAM sahAya kare che. karmavAda ApaNane zIkhave che ke, "he Atama ! tAre gabharAvAnI ke mUMjhAvAnI jarAya jarUra nathI. jayAM sudhI baMdhAyelA karmANuono zAMtikALa cAle che, tyAM sudhI bAjI haju tArA hAthamAM che. tuM dhAre tevuM tAruM bhAvi nirmANa karI zakIza. tArA jIvanano bhAgyavidhAtA tuM pote ja che! tArA jIvananA aNasamajanA kALamAM, kharAba mitronI sobate caDI javAthI. bhalene game teTalI kharAba pravRttio tArAthI thaI gaI ! bhalene pApAcAramAM te jIvana ragadoLI nAkhyuM ! DhagalAbaMdha du:kho lAvIne trAhImAma pokArAvanArA karmANuo sAthe bhalene teM tArA AtmAne coMTADI dIdho. haju teno zAMtikALa cAle che! dosta! gabharAiza nahi. tArA mATe A zukanavaMto samaya che. tuM dhAre to A samaya daramyAna te karmANuomAM dharamULathI pheraphAra karI zake che. he Atman jo tuM have "jAgyA tyArathI savAra' samajIne tArA bAkInA jIvanane vyavasthita banAvI daIza, have pachInA jIvanamAM sadAcAranuM pAlana karavA lAgIza, durbuddhine tilAMjali ApIne sanmatinA sahAre AgaLa vadhIza to DhagalAbaMdha duHkho khaDakI devAnA svabhAvavALA te karmANuo tane du:khanA badale DhagalAbaMdha sukha cAra prakArano karmabaMdha 163 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAnA svabhAvavALA banI jaze ! - duHkha devAnA svabhAvavALA keTalAka karmANuo jo tArI sadAcAritAnA jhapATAmAM pUrepUrA na AvI jAya to teno du:kha ApavAno svabhAva bhale Ubho rahe, paraMtu tArA jIvananI suMdara ArAdhanAnA pratApe tenI sthitimAM to pharaka paDI jaze, vIsa varSa sudhI duHkha ApavAnA badale have te karmANuo kadAca be ja varSa duHkha ApIne aTakI jaze. vaLI dharmanI ArAdhanAno prabhAva ja evo viziSTa che ke jenA kAraNe te karmANuo joradAra cIso paDAvanAruM duHkha lAvavAne badale have haLavuM du:kha ApIne cAlyA jaze." Ama, karmavAda kharAba kAma karanAranI thaI gayelI ghaNIbadhI bhUlone dhoI nAMkhavAno ane ghaNuM suMdara sadbhAgya pAmavAno saraLa rasto batAve che. te kahe che ke, ""sukha devAnA svabhAvavALA karmANanA zAMtikALamAM jo jIva dharmArAdhanAno bhavyapuruSArtha Adare to te zubha karmANuo vadhu baLavAna bane. lAkhopatinA jIvananuM sukha ApavAno teno svabhAva have saMbhava che ke abajopatinA jIvananuM sAttvikatApUrNa sukha Ape." te ja rIte jIvananA pUrvakALamAM jeNe sadAcAritAbhareluM jIvana jIvyuM che, paNa have paiso AvatAM ke kharAba mitronI sobate jenuM jIvana vilAsI ane durAcArI banyuM che, tene A karmavAda gAla upara tamAco mAre che. karmavAda kahe che ke "bhUtakALanA zubha karmANuono zAMtikALa pUrNa thayo hovAthI Aje tuM mojamajA karI rahyo che. paNa yAda rAkhaje ke bhUtakALamAM dharmamaya jIvana ane sadAcAritAnA kAraNe te je suMdara karmANuo bAMdhyAM che, temAMnA jemano zAMtikALa hAla cAlI rahyo che, temAM tArI vartamAnakALanI duSTakaraNIthI dharakhama pheraphAra thaI jaze. je sukha ApavAnA svabhAvavALA karmANao che te tArI vartamAnanI duSTakaraNIthI duHkha ApavAnA svabhAvALA banI jaze. vaLI evuM paNa bane ke jo tArAM duSTa kAryomAM tane vadhu AnaMda Ave to te karmANuo vadhu samaya sudhI, vadhu cIso paDAve tevuM du:kha ApanArA banI jAya. bhUtakALanA te zubha karmANuo kadAca teno sukha ApavAno svabhAva cAlu rAkhe to ya have khUba ja sAmAnya prakAranuM ochA kALanuM sukha ApIne aTakI jaze." Ama, jaina zAsanano karmavAda kahe che ke ""sArA karmANuonA zAMtikALamAM thatI AtmAnI ekAda bhUla, jIvananI dharakhama kamANIne dhULamAM meLavI de. 164 ] karmanuM kamyuTara Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to...duHkha ApanArA kharAba karmANuonA zAMtikALamAM kareluM ekAda suMdara kArya paNa kadAca bhAvimAM jAganArI bhayaMkara Apattione cinagArI cAMpIne khatama karI nAMkhe." jaina zAsananA karmavAdane barobara samajIne sadAcAranA paMthe prayANa karavAnuM. tapa-japanI sAdhanA karavAnI. bahmacaryanuM pAlana karavAnuM. saddagurunI sevAmAM parAyaNa rahevAnuM. paramAtmAnI bhAvabharI bhakti karavAnI. sarvajIvo sukhI thAya tevI satata bhAvanA bhAvavAnI. bhUtakALamAM je agaNita bhUla thaI gaI che, ane te vakhate je karmANuo AtmA upara coMTyAM che, teno jayAM sudhI zAntikALa cAle che, tyAM sudhImAM te karmANuo dvArA AvanArI bhayAnaka honAratane dUra karavA ke chevaTe tene haLavI banAvavA mATe maLelA A mAnavajIvananI pratyeka paLane uttama vRtti-pravRttithI bharI devI joIe zAMtikALamAM pheraphAra na karI zakAya tevA karmANuo bahu ochA hoya che. kAraNa ke tevA karmANuo baMdhAvanArA tIvra bhAvo ApaNane kvacit ja AvatA hoya che. bAkInA moTA bhAganA karmANuonA zAntikALamAM pheraphAra zakya hovAthI AjathI ja tevo pheraphAra karAvanAro puruSArtha satata karavAnuM zarU karI devuM joIe. jaina zAsananA karmavAdane jeo buddhisAt kare che, tene puruSArthavAda AtmasAt thAya che. ATha karaNa 3 15 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 karmonuM baLa. pratyeka samaye jIva je kAMI sArA ke kharAba vicArAdi kare che, te samaye tene karmANuo coMTe che. te karmANuomAM tenA te vakhatanA bhAvone anurUpa svabhAva, kALa (samaya), baLa ane pradeza nakkI thAya che. temAMnA svabhAva tathA kALa aMge ApaNe vicAraNA karI. have tenA baLano vicAra karIe. duniyAnI aMdara judI judI jaDa ke cetana vastunA baLamAM pharaka hoya che. sUtaranA tAMtaNA karatAM lokhaMDanI sAMkaLamAM baLa vadhAre hoya che. kIDI karatAM hAthImAM baLa vadhAre hoya che. gAmanA sarapaMca karatAM dezanA vaDApradhAnamAM baLa vadhAre hoya che. A baLo judI judI apekSAe che, paNa te baLomAM vadhAro-ghaTADo anubhavAya che. tevI ja rIte karmANuomAM paNa eka viziSTa prakAranuM baLa nakkI thAya che. je jIvAtmAoe jIvanamAM viziSTa ArAdhanA sAdhanA karIne, potAnI upara coMTelA karmANuone sadaMtara dUra karI dIdhAM che, teo to mokSamAM pahoMcI gayA che. teo sadA potAnA zuddhasvarUpamAM ramaNa kare che. paNa jeo haju sudhI mokSe nathI pahoMcyA, tevA AtmAo upara to puSkaLa karmANuo coMTIne rahelAM che, eTaluM ja nahi; pratyeka samaye navA navA paNa DhagalAbaMdha karmANuo temane coMTatAM rahe che. sAthe sAthe, je jUnAM karmANuo tene coTIne rahyAM che, temAMnAM jemano jemano samaya pUro thato jAya che, te te karmANao potAnA svabhAvanusAra paraco batAvI batAvIne te AtmA uparathI chUTAM paDIne AkAzamAM vikharAI jAya che. paNa te te samaye je navAM navAM karmANuo coTe che, temAM svabhAva-samayanI sAthe tenuM cokkasa baLa paNa nakkI thAya che. karmANuomAM pedA thatA baLano AdhAra, te karmANuo coMTatI vakhate AtmAnA bhAvo kevA hatA? tenI upara che. jevA bhAva hoya, te pramANe baLano nirNaya thAya. karmANaomAM juduM juduM aneka jAtanuM baLa nakkI thaI zake che, chatAM tene cAra vibhAgamAM vahecI nAMkhavAmAM Avela che. (1) khUba maMdabaLa (2) ochuM maMdabaLa (3) tIvrabaLa (4) vadhAre tIvrabaLa. cAra vyaktine tAva Avyo. temAM ekane 1000, bIjAne 1027, trIjAne 6no meleriyAne cothAne jherI meleriyA. cArene tAva hovA chatAM tenI tIvratA 166 karmanuM kamyuTara Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdatAmAM pharaka che, tenuM zuM kAraNa ? tAva lAvanAruM azAtAvedanIyakarma cArene (svabhAvanI apekSAe) ekasarakhuM hovA chatAM, te karma judA judA baLavALuM hovAnA kAraNe te te jIvanI pIDAmAM pharaka che. cAra vyakti karoDapati banI paNa temAM eka vyaktine pasInAnuM jarAya TIpuM pADyA vinA, vagara mahenate loTarI lAgI jatAM eka ja dhaDAke eka karoDa rU. maLI gayA. bIjAe dhaMdhAne vikasAvyo. rAtorAta dhaMdhAmAM tejI AvI ane sAmAnya mahenate karoDa rUpiyAnI kamANI tene thaI gaI. trIjAe gAmo gAma peDhIo kholI ane mANaso dvArA vepAra vadhAryo. badhI peDhI upara vyavasthita dekharekha rAkhI. dasa varSanI mahenata bAda tenI pAse karoDa rU. bhegA thayA. jayAre cothI vyaktinA dharanA tamAma sabhyoe varaso sudhI kALI majurI karI pasInAnA relA nitAryA, khUba doDadhAma karI, pAI-pAIno hisAba rAkhyo tyAre karoDapati banavAnuM sukha temane maLyuM. karoDa rUpiyA to cAreyane maLyA paNa te meLavavAnI prakriyAmAM pharaka paDyo. temAM te rUpiyA prApta karAvanArAM karmANuonA baLamAM rahelo pharaka paNa kAraNa hoI zake che. karmANumAM judA judA prakAranuM baLa nakkI thavAnuM kAraNa te karmANuo bAMdhatI vakhatano jIvano judA judA prakArano bhAva (adhyavasAya) che. dhAro ke sapheda bAstA jevAM kapaDAMne dhAraNa karato ane duniyAmAM dharmI tarIke potAnI jAtane oLakhAvato koI mANasa aMda2khAne lokone bhayaMkara rIte Thage che. khUba ja cAlAkIthI sAmevALAne zIzAmAM utArI de che. mIThI jabAnathI sAmenI vyaktine vaza karI daIne tene ullu banAve che. game te rIte bephAmapaNe lokone chetarIne dhaMdho ka2vA dvArA te dhUma paisA kamAya che. ' 'dhaMdhAne ane dharmane kAMI lAge vaLagatuM nathI, dharma to derAsara ne upAzrayamAM karavAno. dhaMdhAmAM dharmanI vicAraNA paNa na karAya." AvI vicitra, taddana khoTI mAnyatA dharAvanAro te potAnI kamAvAnI anyAyabharI rItano garva laIne phare che. tevI anItinI kamANIthI bhogavilAsamAM cakacUra bane che. pote kAMI khoTuM karI rahyo che, tevuM mAnavA paNa te taiyAra nathI. tenuM duHkha to pachI tene hoya ja zAnuM ?" karmonuM baLa pa 1 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI vyakti te samaye je karmANuo bAMdhe, temAM svabhAva to potAne du:kha prApta karAvavAno ja nakkI thAya ne ? (kAraNa ke bIjAne trAsa ApIne kamANI karI che !) ane te du:kha paNa be-cAra divase cAlyAM jAya tevAM nahi, paNa lAMbA samaya sudhI herAna karAvanArAM garIbInAM du:kho-tenA jIvanamAM tenAM A kALAM karatUtonA pratApemaLe ne ? bhale te karmANuono svabhAva ane kALa duHkha ApavAno ne dIrgha samayano nakkI thAya, paNa sAthe sAthe, A karmANuo bAMdhatI vakhate teno ugra lAgaNIpUrvakano je duSTa manobhAva che, te thoDo tene choDaze ? tenAthI te karmANuomAM kadAca sauthI tIvra kakSAnuM baLa pedA thaze. pariNAme tene mAtra lAMbA samaya sudhInI garIbI ja nahi Ave, paNa cIso paDAvI de tevA bhUkhamarA ane rogonI pIDApUrvakanI lAMbA kALanI garIbI Avaze. svabhAva tene garIbI Apaze. sthiti tene lAMbokALa garIbImAM rAkhaze, paNa temAM nakkI thayeluM baLa te garIbImAM roga ane bhUkhamarAthI bhayAnaka pIDA Apaze. karmo bAMdhatI vakhatanI lAgaNIo, te karma udayamAM Avaze tyAre tenI tIvratAmaMdatAmAM vadhAro-dhaTADo nakkI karavAnuM kArya karaze. mATe ja jIvanamAM pApo karavAM paDe to ya te samaye temAM lAgaNI tIvra na banI jAya, tenI kALajI levAnI jarUra che. kahevAyuM che ne ke, ''jene pApamAM majA nahi, tene pApanI sajA nahi" tenuM kAraNa A ja che. jene pApa karatI vakhate majA na AvI arthAt pApa karavAmAM jeNe veTha utArI, nAchUTake pApa karavuM paDyuM, mATe karI dIdhuM paNa temAM je rAcyo mAcyo nahi, tenI majA jeNe lUMTI nahi, te vyakti te pApa karavA chatAMya bacI gayo. te pApakarmanuM baLa ghaNuM ochuM nakkI thaze te pApakarma udayamAM Avaze tyAre tenI je takalIpha tene Avaze te takalIpha jevI lAgaze ja nahi. vaLI te ja rIte, dharmanAM kAryo khUba rasapUrvaka karavAM joIe. jeTalI vizeSa ruci ane ullAsathI dharmArAdhanA karIzuM, teTaluM vadhAre baLa te vakhate baMdhAtAM karmANuomAM pedA thaze. pariNAme tevuM viziSTa prakAranuM sukha-tenA prabhAve-prApta thaze. AnAthI have e vAta nakkI thAya che ke jo ApaNane duHkho gamatAM na hoya to ApaNe pApo ja na karavAM joIe. te mATe saMsAra tyAgIne sAdhu-sAdhvI ja banavuM joIe. parantu, tevI kakSA na pAmyA hoIe ane tethI saMsAramAM rahevuM ja paDe, to Dagale ne pagale pApo to karavAM ja paDavAnAM. paNa te vakhate temAM potAnuM mana nahi 1. D karmanuM kampyuTara Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parovavAnuM. manane tenAthI sAva alipta rAkhavAnuM. jo mana temAM parovAyuM. majA paDI. temAM AnaMda Avyo. karelA te pApanI pAchI prazaMsA karI. to khela khalAza ! te karmANuomAM evuM jo2dAra baLa pedA thaze ke jenA udayamAM mAtra du:kho ja nahi Ave, paNa rADo paDAve tevI bhayaMkara asahya vedanA pedA thaze. te ApaNAthI sahana thaI zakaze ? jarAka nAnakaDI TAMcaNI AMgaLInA TeravA upara lagADI juo ne ! cIsa paDI jAya che ne ? jo ATaluM nAnuM amathuM duHkha paNa sahana karavAnI zakti nathI to rADo pADI de tevAM du:kho to zI rIte sahana thaze ? mATe AjathI ja koIpaNa pApa karatI vakhate temAM tIvratA na Ave, potAnI lAgaNI na bhaLe tevI kALajI levAnuM zarU karIe. zuM ApaNe haju e vAta nathI jANatA ke je vastu jene maLI, te vastuno te vyakti jo sadupayoga na kare to amuka samaya bAda te vastu te vyakti pAsethI ghaNA moTA samaya sudhI chInavAI jAya che ! ApaNane AMkho maLI che, traNa lokanA nAtha devAdhidevanAM darzana karavA. garIbonI AMkhanAM AMsuone jovA. parantu A jIvaDo prabhudarzana ke garIbonAM duHkho jovAne badale vijAtIya (parastrI ke parapuruSa)nA saundaryane jovAmAM masta bane, sinemA-TIvI-viDiyo dvArA seksI dazyo ke phAITiMganA prasaMgo nihALavAmAM te AnaMda meLave to te jIvAtmAne kIDI, mAMkaDa ke jhADanA avatAra levA paDe ke jene AMkha ja nathI. maLelA kAnano, prabhubhajana ke sajjanaprazaMsA sAMbhaLavAmAM upayoga karavAnA badale azlIla gIto ke bIjAnI niMdA-TIkA sAMbhaLavAmAM upayoga karyo to jene kAna ja nathI te macchara, vIMchI, mAkhI ke tIDanA janmArA levA paDe ! potAne pUrvanA puNyanA udaye suMdara rUpa-saundarya maLyuM paNa teno bhAre saTTo khelI nAMkhyo, zIla-sadAcAranA phanA-phAtiyA uDAvI dIdhA to jene rUpa ja nathI, jenAM aDhAre vAMkAM che tevA UMTanA khoLiye janma levo paDe, jayAM satata bhAra veMDhAravA sivAya anya kArya nahi maLe ! maLelI sattAno sadupayoga parahitanAM kArya karavAmAM na karyo, maLelI sattA dvArA bIjAne zAMti na pahoMcADI, paNa akkaDa banI rahyA, sattAnA dhamaMDe anekone kacaDI nAMkhyA to tADanuM jhADa banavuM paDe, je sadA akkaDa ja rahe. namavA dhAre to ya namI na zake !! kIDI-maMkoDAno avatAra levAnuM ke UMTa banIne bhAra veMDhAravAnuM; tADanuM jhADa banavAnuM ke narakanuM trAsadAyaka jIvana jIvavAnuM; AvuM je kAMI duHkha Ave che te badhuM karmonuM baLa - 19 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe ja ApaNI bhUlothI UbhuM karIe chIe. A jIvanamAM puNyAIthI maLelI samRddhimAM chakI jaIne ApaNe je bhUlo karIe chIe, te bhUlo ApaNA AtmA upara karmANuone coMTADe che. te bhUlo karatI vakhatanA ApaNA manobhAvo te karmANanA kALano ane baLano nirNaya karAve che. tethI te duHkho mATe kadI koIneya doSa devAnI jarUra nathI. ApaNA vAMke ja duHkha Ave che. te na lAvavAM hoya to game tevA vaibhavo ke samRddhi maLe to temAM chakavAnuM nahi; game tevAM duHkho Ave to temAM DagavAnuM nahi tamAma paristhitine samatAbhAvathI anubhavavAnI, du:khamAM adIna banavAnuM, to sukhamAM alIna banavAnuM. tema karavAthI ja game tevI paristhitimAM ya mukha uparanI mastI jaLavAI raheze. mukha karamAI javAne badale prasanna raheze; jIvana jIvavA jevuM lAgaze; akALe ApaghAta karavAnA manobhAvo pedA nahi thAya. kAryo karatI vakhate mananA ati uccakakSAnA zubha bhAvo ke ati ugrakakSAnA azubha bhAvo te vakhate coMTatAM zubhAzubha karmANamAM cothA prakAranuM baLa pedA kare che; paNa AvA atyagra zubhAzubha bhAvomAM jeTalI ochAza, teTaluM baLa ochuM pedA thAya. pariNAme trIjA, bIjA ke kyAreka pahelA prakAranuM baLa pedA thAya. sAmAnyataH koIpaNa kAma atyaMta ullAsabhera, rAgI-mAcIne harakhabhera karavAmAM Ave to te vakhate coMTatAM karmANuomAM cothA prakAranuM baLa pedA thAya che, jyAre keTalIkavAra evuM bane che ke, mAnavano aMtarAtmA tene amuka khoTAM kAryo karavAnI nA pADato hoya che, chatAM paristhiti ja evI nirmANa thAya che ke jemAM te mAnavane te kArya anicchAe paNa karavAnI pharaja paDe che. te kArya karatI vakhate tenuM mana raDatuM hoya che, dila dubhAtuM hoya che, AtmA nAkhuza hoya che. AvI rIte nAchUTake azubhakArya raDatA dile karatI vakhate je karmANa baMdhAvAnA, te karmANuono svabhAva to du:kha devAno nakkI thavAno. (kAraNa ke azubha kArya te karI rahyo che.) parantu tenA aMtarAtmAnI temAM asaMmati, tenuM mana temAM je nathI bhaLatuM, tenA kAraNe te karmAono kALa khUba ocho nakkI thavAno, tathA baLa paNa cAra naMbaranA badale pahelA ke bIjA prakAranuM ja pedA thavAnuM. eTale jyAre A azubha svabhAvavALA karmANuonA TAImabaoNmba phUTaze tyAre tane kensara, TAIphoIDa ke jherI meleriyA thavAne badale mAtra 100deg tAva Ave, ane te paNa ekAda kalAka pachI UtarI jAya ! tenuM du:kha sAva mAmUlI banI jAya ! kAraNa ke teNe te azubha kArya rasapUrvaka nahotuM karyuM. 100 0 pharmanuM kamyuTara Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhI vicAraNA uparathI have e vAta nakkI thaI ke, baMdhAtA karmANuono svabhAva : duHkha devAno ke sukha devAno; jJAnI banavA devAno ke mUrakha banAvavAno; AMdhaLA ke laMgaDA banAvavAno; sukhamAM pAgala banAvavAno ke asvastha na banavA devAno; puruSa banAvavAno ke strI banAvavAno; vagere bhalene game te nakkI thAya, e bahu moTI ke gaMbhIra vAta nathI. khUba mahattvanI ane gaMbhIra vAta to e baMdhAtA karmANuonA kALanirNayanI ane baLanirNayanI che. duHkha Ave paNa alpakALa mATe mAmUlI asvastha banAvIne tarata ja cAlyuM javAnuM hoya to te duHkha bhalene AvyuM. teTalA mAtrathI gabharAI javAnI jarUra nathI. te ja rIte sukha AvyuM, paNa te sukha TUMka samayamAM hAthatALI daIne cAlyuM javAnuM hoya ane te sukhamAMya khAsa kAMI dama na hoya to tevA tuccha alpakAlIna sukhamAM rAjI thavAnoya zo artha ? paNa tene badale, du:kha mAtra pAMca ja miniTa mATe Ave paNa bhayaMkara cIsa naMkhAvI de tevI vedanAthI bharapUra hoya to ? herAna ja thaI javAya ne ? sukha bhale madhyama kakSAnuM hoya, paNa AkhI jiMdagI sudhI niraMtara rahevAnuM hoya to ? majA paDI jAya ne ? mATe jeTaluM mahattva kALa ane baLanuM che, teTaluM mahattva tenA svabhAvanuM nathI. A kALa ane baLano nirNaya te te kArya karatI vakhate jIvAtmAnA tIvra-maMda manobhAvo upara avalaMbe che. mATe ApaNe Dagale ne pagale duSTa manobhAvo tIvra na banI jAya ane zubha manobhAvo maMda na rahI jAya tenI kALajI levI joIe. have pUjA, sAmAyika, pratikramaNa, dAna, vyAkhyAnazravaNa, brahmacaryAdinuM pAlana vagere je kAMI dharmArAdhanA karIe temAM bhAvone paNa khUba umarIe. temAM tallIna banI jaIe. ApaNA AtmAnuM te te dharmArAdhanAmAM mAtra eTecamenTa na rahe, paNa involvamenTa paNa rahe, tenI kALajI karIe ane jyAre pApakAryo karavAnA Ave tyAre ApaNo AtmA temAM bhUlecUke ya involva na thAya tenI kALajI rAkhIe. nAchUTake te te kriyAomAM eTecamenTa rAkhavuM paDe to bhale, paNa temAM lInatA to nathI ja lAvavI. temAM involva to nathI ja thavuM. koInA lagnamAM javuM ja nathI, paNa saMbaMdho na bagaDe mATe gayA vinA cAle tema nathI; to temanA te pApanI anumodanAnA prasaMgamAM manane to nathI ja joDavuM. temAM rAcI-mAcIne bhAga nathI levo. aMtaramAM te vakhate satata trAsa anubhavavo che. karmonuM baLa d 11 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are ! pelI vAMdarInI jema kALajuM jhADa upara mUkIne ja - pAponI kriyAmAM - nAchUTake joDAvAnuM che. yAda che ne pelI vAMdarInI vAta ! taLAvanA kinAre jAMbunA jhADa upara rahenArI te vAMdarI roja jAMbu khAya. taLAvamAM rahetA magara sAthe tene maitrI baMdhAI. kyAreka jhADa uparathI jAMbu toDIne magarane paNa Ape. jAMbunI mIThAzano avAra-navAra anubhava karato magara svArthI thoDo bane? kyAreka thoDAMka jAMbu laI jaIne potAnI patnIne paNa te Apato. magaranI patnIne jAMbu khUba bhAvyAM. jAMbunI mIThAza tenI dADhane sparzI gaI. vAraMvAra jAMbu maMgAve che ne tenI majA mANe che. tevAmAM ekavAra magarabAIne vicAra Avyo ke jo A jAMbu ATalAM badhAM mIThAM che, to te mIThAM jAMbu roja khAnArI vAMdarIbAInuM kALajuM to keTaluM badhuM mIThuM haze ! mane te kALajuM khAvA maLe to lahera thaI jAya ! teNe magarane vAta karI ke, "mane vAMdarIbAInuM kALajuM lAvI Apo." strIhaThanI sAme konuM cAlyuM che ke magaranuM cAle? badhA bairInA gulAma ! nAchUTake magarabAInI vAta svIkArIne magarabhAI pahoMcyA vAMdarI pAse. paNa kALajAnI mAMgaNI karavI zI rIte? maLI gayo rasto. vAMdarIbAIne potAnI pITha upara besIne taLAvamAM sahelagAha karavAnI oNphara karI dIdhI. vAMdarI magarabhAInA Agrahane tarachoDI na zakI. kUdako mArIne besI gaI magaranI pITha upara. magara vAMdarIne taLAvanI sahelagAha mANavA dIdhI. pachI ekAeka taLAvanI barobara madhyabhAgamAM laI jaIne vAMdarI pAse tenA kalejAnI mAMgaNI karI dIdhI! magare karelo vizvAsaghAta vAMdarIthI ajANyo na rahyo. taLAvanA madhyabhAgamAMthI chaTakI zakAya tema nahotuM. potAnI phasAmaNI samajAtAM ja vAMdarI vicAramAM paDI gaI. jAtane bacAvavAno rasto tene sUjhI Avyo. magarabhAI ! magarabhAI! tamArI vAta sAcI che ke jo jAMbu mIThAM che to te khAnArI mAruM kALajuM to tethI aneka gaNuM mIThuM ja hoya ne! tamArI maitrInA dAve mAre tamane te kALajuM ApavuM ja rahyuM. parantu tamAre mane pahelAM vAta karavI joIe ne ? tame pahelAM vAta karI hota to huM kALajuM ahIM sAthe laIne Avata !!! banyuM evuM che ne ke mAruM te mIThuM kALajuM huM jhADa upara laTakAvIne AvI chuM !!!" 102 3 karmanuM kamyuTara Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have to tame mane pAchA jhADa pAse laI jAo to tenI upara pahoMcIne tamane mAruM kALajuM ApuM. magarabhAIe vAMdarInI A vAta mAnI lIdhI pahoMcADI vAMdarIne jhADa pAse. chalAMga mArIne vAMdarI pahoMcI jhADa upara ane DiMgo batAvatI magarabhAIne kahe che ke, "are ! o magarabhAI ! kALajuM te kadI jhADa upara laTakAvIne avAtuM haze? kALajuM to sadA sAthe ja hoya. bAya bAya ! TATA !" bhale vAMdarI hakIkatamAM kALajuM jhADa upara mUkIne nahotI AvI, kALajuM to tenA zarIramAM ja hatuM, chatAM teNe vartana evuM karyuM ke jANe tenuM kALajuM jhADa upara na hoya ! ane tema karavAthI te motamAMthI UgarI gaI. basa ! ApaNe paNa vAMdarI pAsethI A ja kaLA zIkhavAnI che. jayAre jayAre pApa karavAno avasara Ave tyAre mana, hRdaya, AtmA hakIkatamAM zarIramAM hAjara hovAnA ja parantu te pApo evI rIte karavA ke jANe mana ke AtmA te vakhate tyAM hAjara che ja nahi ! jo A rIte manane te pApothI dUra UMcakI lIdhuM haze to anaMta moto lAvanAra saMsAraparibhramaNamAMthI ApaNe paNa UgarI jaIzuM. te vakhate pApakarmANuo baMdhAze to paNa tenuM baLa khUba ja ochuM nakkI thaze, jenAthI bhayAnaka duHkhomAMthI UgarI jaIzuM. karmonuM baLa rU. 103 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 golDana pIrIyaDa AtmA upara coTelA karmANuono zAMtikALa e evo bhavya AzAspada kALa che ke jo te kALa daramyAna ApaNe dhArIe to ApaNA bhayaMkara aMdhakAramaya bhAvine taddana badalI zakIe ane prakAzamaya navA jIvananuM sarjana paNa karI zakIe. ApaNA mATe te golDana pIrIyaDa gaNAya. e mATe ApaNe zAMtikALa daramyAna te karmANuonA duHkhada svabhAvane sukhada svabhAvamAM pheravI nAMkhavo joIe. tenA lAMbA kALane ekadama ghaTADI devo joIe. kadAca te ya na bane to chevaTe te azubha karmANuomAM cothA ke trIjA prakAranuM je baLa nakkI thayeluM hoya te to toDI ja nAMkhavuM joIe. manamAM zubha bhAvomAM jo joradAra vRddhi lAvI daIe to tenI tAkAta eTalI badhI joradAra che ke tenA prabhAve pUrvIya azubha karmANuonuM baLa tUTyA vinA na rahe. A rIte baLane paNa jo toDI nAMkhavAmAM Ave; atyaMta ochuM karI devAmAM Ave to AvA dUbaLA-pAtaLA azubha karmANuo teno zAntikALa pUrNa thatAM jIvane bhayaMkara rADo paDAve tevAM duHkho to nahi ja ApI zake. bhayaMkara ajagarane mahinAo sudhI bhUkhyo rAkhavAmAM Ave to zuM thAya ? tenI ghaNI tAkAta tUTI ja jAya ne ? pachI kadAca ene chUTo paNa mUkavAmAM Ave to ya te zuM karI zake ? dekhAvano raheze te ajagara ! bAkI to mAkhIne ya na uDAvI zake tevo haze te nirbaLa ! barobara ne ? game tevo bhayaMkara te ajagara; paNa Aje to sAva azakta ja ne ? mahAbharADI mAnavane DarAvanArA te ajagarane have nAno chokaro paNa hAthamAM pakaDIne ramADe ne ? basa, tevI sthiti ApaNe karavAnI che te bhayaMkara ajagara jevA vikarALa karmANuonI ! bhUtakALamAM thaI gaI bhUla ! ane tenAthI bhayAnaka cIsa paDAvI de, tevAM vikarALa du:kho ApanArA karmANuo rUpI ajagaro coMTyA. paNa have te karmANuone azubha bhAvo rUpI bhojana ApavAnuM TALIe. sadA zubha bhAvo UbharAvyA karIe. zubhabhAvomAM paNa vadhAro karatA rahIe to tenAthI te karmANuonuM baLa tUTI jaze. karmANuo rUpI te ajagara thaI jaze sAva nirbaLa ! 14 ghe karmanuM kampyuTara Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have te dekhAvamAM thoDuM ghaNuM duHkha Apaze kharA paNa te duHkha kadAca hasatAM hasatAM sahI levAya tevA haze. TAImabaoNmba teno samaya thatAM jayAre phUTe tyAre AjubAjunA aneka vistArone khedAnamedAna karI nAMkhe; joradAra dhaDAko thAya; moTI jAnahonArata paNa thAya. parantu, jo tenA phUTavAnA samaya pahelAM ja - jANakArI maLI javAnA kAraNe " te TAImabombanI zaktine khalAsa karI devAmAM Ave to zuM thAya ? samaya thatAM TAImabomba phUTe kharo. paNa tenAthI nukazAna kAMI na thAya. sAmAnya nAno avAja thAya. A TAImaoNmbane phUTyo thoDo kahevAya ? phUsa thaI gayo ja kahevAya ne? basa, A rIte ja sAdhanA dvArA zAntikALa daramyAna, je karmANuonA baLane toDI nAMkhavAmAM Ave che, te karmANuo rUpI TAImabaoNmba zAMtikALa pUrNa thatAM, phUTavA chatAM nahi phUTavA jevA ja rahe che. potAno pUrepUro paraco nahi batADI zakavAnA kAraNe teo phUTavAnA badale phUsa thaI jAya che, tema kahIe to ya khoTuM nathI. ApaNA sukha:dukhanA anubhava daramyAna ghaNA badhA karmANuo rUpI TAImaoNmba phUTavAnA badale phUsa thaI jaIne khatama thaI jatA hoya che. kemake temanuM baLa ApaNe pUrve ja toDI nAMkhyuM hoya che. sukhane denArA karmANuono udaya thAya, parantu sukhano to paDachAyo ya jovA na maLe ! sukhanuM sapanuM ya na Ave ! kAraNa ? je karmANuono udaya thayo, tenuM baLa ApaNe tenA zAMtikALa daramyAna azubha bhAvo pedA karI karIne toDI dIdhuM hatuM. have baLa rahita te karmANuo phUTavAnA badale phUsa ja thAya ne ? pachI zI rIte potAno paraco barobara batADI zake ? te ja rIte kyAreka du:kha denArA karmANuono udaya thAya che kharo, parantu ApaNane lezamAtra duHkhano anubhava nathI thato ! kahevAya duHkha denArA karmANuo parantu duHkhanuM to nAmanizAna nahi ! Ama thavAnuM kAraNa e che ke A duHkha denArA karmANuono jyAre zAntikALa cAlato hato tyAre puSkaLa zubha bhAvo lAvI lAvIne ApaNe tenuM baLa toDI nAMkhyuM hatuM, tethI sAva dUbaLA banelA te karmANuo teno zAntikALa pUrNa thatAM phUTavAnA badale phUsa thaI gayA ! ApaNane sukha-duHkhanA je viziSTa anubhavo thAya che, teto jenAM baLa saMpUrNa tUTyAM nathI tevA karmANuothI thAya che kemake te karmANuo evA TAImabaoNmba che, ke jemano TAIma (zAntikALa) pUrNa thatAM teo phUTe ja che paNa phUsa thatA nathI. A vAtane vyavasthita samajavA vyAvahArika prasaMga vicArIe : unALAmAM eka golDana pIrIyaDa gha 15 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktie lAlasAthI kerIno rasa khUba pIdho. pItAM to rasa pivAI gayo paNa thoDoka samaya pasAra thatAM Apharo caDyo. vAyu pedA thatAM ajIrNa thayuM. tenAthI na sahana thaI zake tevo dukhAvo zarU thayo. te puSkaLa raDavA lAgyo. AnuM nAma TAimabaoNmba phUTyo ! paNa jo kerIno rasa pIdhA bAda, jyAM sudhI vAyu pedA thayo nathI tyAM sudhInA zAntikALamAM koI bIjA mANase agamacetI vAparIne sUMThano eka phAko laI lIdho hoya to ! to kerIno rasa vAyu pedA na karI zakatA. kerInA rasanA locA to peTamAM rahe, paNa temAMthI je ajIrNa thavAnI zakyatA hatI, te ajIrNa na thAya. barobara ne ! basa ! TAImabaoNmba phUsa thayo te AnuM nAma. - sUMTha na lIdhI te vyaktinA ane sUMTha lIdhI te vyaktinA, baMnenA peTamAM puSkaLa kerIno rasa pIdhA bAda rasanA locA to rahyA ja che parantu jeNe suMTha nathI lIdhI tenA peTamAM gayelA te rase vAyunuM ajIrNa karIne bhayaMkara pIDA pedA karI; kintu jeNe zAMtikALamAM sUMTha laIne te rasamAM vAyu pedA karanAruM baLa toDI nAMkhyuM hatuM tenA peTamAM gayelo rasa tene vAyunuM ajIrNa karIne herAna karI zakyo nahi. paNa eka vAta to baMnemAM sarakhI ja che ke rasanA locA pachI maLamAM rUpAntara pAmyA ane chevaTe bahAra nIkaLI paNa gayA. te ja rIte je karmonA zAMtikALamAM bhAre puruSArtha karIne, tenA baLane atyaMtapaNe toDI devAya che, te karmANuo zAMtikALamAM potAno paraco batADI zaktA nathI. teo phUsa thaI gayA hoya che. paNa jemaNe dharmArAdhanA rUpI sUMTha levA dvArA, karmANuonA baLane zAMtikALamAM toDyuM nathI, temaNe to zAMtikALa pasAra thayA bAda TAImabomba phUTatAM duHkho bhogavavA paDaze. Ama, keTalAka karmANuo phUTavA dvArA ApaNe vyavasthita anubhavavA paDe che, jyAre keTalAka karmANuo baLahIna banI jatAM phUsa thavA rUpe pasAra karI devAM paDe che. paNa badhA ja karmANuomAM eka vAta to samAna che ke temaNe kAM phUTavA dvArA kAM phUsa thavA dvArA bhogavavA to paDe ja. mATe gItAjImAM kahevAyuM che ke coTeluM karma bhogavyA vinA to nAza pAmatuM nathI ja. (""nAbhakta kSIyate karma, kalpakoTizartarapi"). ane A rIte keTalAka karmANuo phUTavA dvArA, to ghaNA karmANuo phUsa thavA dvArA anubhavAtA hovAthI ja AtmAno kyAreka paNa mokSa saMbhavI zake che. jo badhAM karmo phUTavA dvArA ja anubhavAtAM hoya ane karmone kadI phUsa karI zakAtAM na hoya to koI paNa AtmAno kadI paNa mokSa ja na thaI zake. kAraNa ke eka AtmA eka bhavamAM 176 3 pharmanuM kamyuTara Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUTavA dvArA keTalA karmono anubhava karI zake ? tenA karatAM anekagaNA vadhAre karmANuo te AtmAne te bhavamAM navA baMdhAI jAya. te navA baMdhAyelA karmANuone phUTavA dvArA khalAsa thavA aneka bhavo levA paDe. paNa te aneka bhavomAM bIjA anekAnekagaNA karmANuo navA baMdhAya. pariNAme AtmAno sarva karmANuothI kadI paNa chuTakAro ja na thaI zake. to mokSa zI rIte thAya ? paNa karmo jema phUTavA rUpe anubhavAIne khalAsa thAya che tema phUsa thavA rUpe anubhavAIne paNa khalAsa thAya che ! tethI evA paNa bhavo ApaNane maLe che ke jemAM phUTavA dvArA anubhavAIne bhale ochA karmANuo khalAsa thAya paNa tenA karatAM aneka gaNA karmANuo (baMdhAyelA + navA baMdhAtA) phUsa thavA rUpe anubhavAIne khalAsa thaI jAya che. pariNAme badhA karmANuo dUra thatAM, te AtmAno mokSa thaI zake che. A vAta jANyA pachI ApaNe pApa karmonA zAMtikALamAM tenA baLane toDavAno puSkaLa puruSArtha karavo joIe ke jethI teno udaya phUTavA rUpe nahi, paNa phUsa thavA rUpe thAya. arthAt vagara pIDA anubhave te karmANuo ApaNA AtmAthI chUTA paDI jAya tevI paristhitinuM nirmANa thAya. A zAMtikALa e ApaNA mATe puruSArthanA pracaMDa jaMgano kALa che te na bhUlavuM. karma saMbaMdhita atyAra sudhInI vAto jo ApaNane barobara samajAI jaze to jaina darzananuM nigUDha tattvajJAna ApaNA hAthamAM AvI jaze. ApaNAmAM ane ApaNI AjubAjumAM banatI ghaTanAo pAchaLa kAma karatuM karmanuM gaNita samajAI jaze. ane jo karmanA gaNitane ukelavAnI sUjha ApaNane prApta thaI to jIvanamAM jabaruM parivartana AvyA vinA nahi rahe ! sadvicAra, saduccAra ane sadAcAra dvArA jIvana saMtapuruSanuM banyA vinA nahi rahe. pachI to mokSa paNa najIka AvI gayo samajavo. metAraja muni, baMdhakamuni, arNikAputra AcArya, DhaMDhaNamuni, sItAsatI, kalAvatI, subhadrAsatI vagerenI vAto sAMbhaLIe to khabara paDe ke teoe A karmanA tattvajJAnane keTaluM badhuM AtmasAt karyuM hatuM ke jethI AvelAM bhayaMkara AkramaNomAM paNa teo atizaya samatAne dhAraNa karI zakyAM hatAM. ApaNe paNa karmavijJAnane samajIne jIvanamAM samatAne AtmasAt karavAno prayatna AdarIe. golDana pIrIyaDa D ht Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAM vahAlAM bALakone chevaTe traNa varSa mATe to tapovanamAM mUko ja dara jUna mAsathI zarU thatuM satra cAre bAju vikRtinA vAyarA vIMjhAI rahyA che. khUba ja nAnI - dasathI cauda varSanI vayathI ja bALakomAM kharAba saMskAro paDavA lAgyA che. gaMdu kahevAya te badhuM temanA jIvanamAM pesavA lAgyuM che. samAja tarapha sUkSma najara karatAM A ati kaDavuM darzana koI paNa saMskRti premIne thaze ane te tIkhI cIsa pADI deze. saMsArarasI jIvonI vahAlAmAM vahAlI cIja temanAM saMtAno gaNAya. jo temanuM ja jIvana gulAba khIlyuM na khIlyuM tyAM ja karamAvA lAge; temAM doSonA kIDA paDavA lAge ane ekAeka karamAI jAya to e mAbApoe kyAM javuM? kyAM rovuM ? zuM ApaghAta karI nAMkhavo ? potAnA gharamAM ke game tevAM borDiMga vageremAM rAkhIne bALakone zikSaNa ApI zakAze, paraMtu saMskAro to nahi ja ApI zakAya. dha2mAM mAbApo ja TI. vI. vagerethI samayanI barabAdI karatAM cakkaromAM jo phasAyAM hoya ane borDiMgonA saMcAlakone ja bALa - saMskaraNa mATenI koI gaMbhIratA na hoya to saMskAra tyAM zI rIte maLaze ? tapovanamAM dhArmika ane vyAvahArika - banne prakAranuM - zikSaNa che. e zikSaNa paNa uMcI guNavattAvALuM che; paraMtu tenI sAthosAtha ahIM bALakonA jIvanabAgamAM susaMskAronA choDonuM vAvetara karavAnuM kArya mukhyapaNe najaramAM rakhAya che. mokSalakSa ane sadAcArapakSa ane tapovAnu mukhya tattva che. pratyeka bALakane zArIrika, zaikSaNika, sAmAjika vagere rIte suvyavasthi karavAnI sAthe tene mAnasika ane AdhyAtmika rIte atyanta suMdara banAvavAnuM sauthI dhAna lakSa che. te vaDIlono ane devaguruno bhakta bane; sahuno mitra bane, jAtano pavitra bane. ane e badhuM banIne e zUravIra bane; jethI rASTrarakSA, saMskRtirakSA ane dharmarakSAno e sabaLa yoddho bane. e ja A tapovananuM ekamAtra lakSa che. enAmAM dhArmikatA, mAnavatA ane rASTrIyatA (rASTradAjha) jo lAvI na zakAya to tapovanane nIcuM jovAnuM thAya evuM tenA tamAma kAryakara - gaNanuM maMtavya che. jo A badhI vicAraNAmAM ane enA AdhAre goThavAyelA tapovananA mALakhAmAM mA bApone rasa paDato hoya to temanAM bALakone vikRtionA jhaMjhAvAtamAMthI ugArI levA mATe tapovanamAM (dhoraNa pAMcathI bAra) kamase kama traNa varSa mATe to mUkavAM ja joIe. bALako to nAdAna che. enA bhAvInA bhavya ghaDataranA A kAmamAM ene kyAMka agavaDatA paDe; enI dhareluM svacchaMdatAne ahIM poSaNa na maLe tethI te tapovanamAM dAkhala dhavAmAM aruci batAve to kaThaNa kALajAnA banIne paNa mAbApoe bALakone samagra jIvananA hitamAM tene traNa varSanuM saMskaraNa tapovanamAM apAvavAno nirNaya karavo ja joIe. yAda rAkho : lADamAM ke lAgaNImAM mAbApo taNAze to bALakonA jIvanane AraMbhamAM evuM moTuM nukazAna thaI jaze je jIvanabharamAM bharapAI thaze nahi; jenAthI AkhuM kuTuMba 'trAhimAm' pokArI jaze. nA... have zA mATe krizcayAniTIno ja pracAra karavAnI nemavALI kaoNnvenTa skUlamAM ApaNAM bALako jAya ? dho. 4 sudhI kaoNnvenTamAM bhaNanArA bALakone tapovanamAM jarUra mUkI zakAze. have to mAtra tapovana e ja ApaNAM saMtAnono taraNopAya. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * madhalipta talavAra jevuM = vedanIya karma * beDI jevuM - -ANavya karma, '' ' ' '''. * citArA jevuM nAmakarma kuMbhAranA ghaDA jevuM - gotra karyA