________________
ઉપાય પૂછતાં, ગુરુભગવંતે જ્ઞાનપંચમીની આરાધના કરવા જણાવ્યું. વરદત્તકુમારે જ્ઞાનપંચમી તપ કરવાનું નક્કી કર્યું.
વિધિપૂર્વક જ્ઞાનપંચમી તપની આરાધના કરવાથી વરદત્તકુમારના સર્વરોગો નાશ પામ્યા. અનેક કળાઓમાં તે પારંગત બન્યો. રાજા બનીને લાંબા કાળ સુધી પ્રજાનું સુંદર પાલન કરી, છેલ્લે સર્વવિરતિ જીવનની સુંદર આરાધના કરીને વૈજયન્ત નામના અનુત્તરવિમાનમાં દેવ થયા. ત્યાંથી મહાવિદેહક્ષેત્રમાં શૂરસેન નામના રાજા બન્યા. છેલ્લે સીમંધરસ્વામી ભગવંત પાસે દીક્ષા લઈને, કેવળજ્ઞાન પામીને મો ગયા.
ગુણમંજરીના રોગો પણ જ્ઞાનપંચમીની આરાધનાના પ્રભાવે નાશ પામ્યા. છેલ્લે ચારિત્રજીવનની આરાધના કરીને દેવ તરીકે ઉત્પન્ન થઈ. ત્યાંથી મહાવિદેહક્ષેત્રમાં સુગ્રીવરાજ. તરીકેના ભવમાં છેલ્લે દીક્ષા સ્વીકારી, કર્મોનો નાશ કરીને કેવળજ્ઞાન પામી મોટા પામ્યા.
આપણે પણ જો જ્ઞાનાવરણીયકર્મને ખતમ કરવું હોય તો આ વરદત્તકુમાર અને ગુણમંજરીની જેમ વિધિપૂર્વક જ્ઞાનપંચમીની આરાધના કરવી જોઈએ. જ્ઞાન કે પાનની ભનથી પણ આશાતના જે થઈ જાય તેની પળે પળે ફાળજી લેવી જોઈએ.
આ જ્ઞાનાવરણીયકર્મ આંખે બાંધેલા પાટા જેવું છે. મારાની પાસે જોવા માટે પાંખો હોય; છતાં ય જે તેની ઉપર પાટો બાંધ્યો હોય તો જોઈ શકે? ના.
તે જ રીતે આત્માની અંદર અનંતજ્ઞાન હોવા છતાંય, આ જ્ઞાનાવરણીયકર્મ રૂપી પાટો વીંટળાયો હોવાથી આપણો આત્મા ની પાછળ રહેલી વસ્તુને મ જાણી શકતો નથી. જેમ આંખે બાંધેલો પાટો આંખ સામે રહેલી વસ્તુનું જ્ઞાન ક્યાં અટકાવે છે, તેમ આ જ્ઞાનાવરણીયકર્મ પણ આત્માને અનેક જાતનું જ્ઞાન કરતાં અટકાવે છે. આ જ્ઞાનાવરણીયકર્મના પાંચ પેટા ભેદ છે : (૧) મતિજ્ઞાનાવરણીયકર્મ (૨) શ્રુતજ્ઞાનાવરણીયકર્મ (૩) અવધિજ્ઞાનાવરણીયકર્મ (૪) મન:પર્યવજ્ઞાનાવરણીયકર્મ; અને (૫) કેવળજ્ઞાનાવરણીયકર્મ.
મતિજ્ઞાનાવરણીયકર્મ
મતિ = બુદ્ધિ. મતિ = સંજ્ઞા.
પાંચ ઈન્દ્રિયો અને મનથી આપણને જે જુદું જુદું જ્ઞાન થાય છે, તે મતિજ્ઞાન કહેવાય છે. તે મતિજ્ઞાનના જુદા જુદા અનેક પ્રકારો છે. આ મતિજ્ઞાનને અટકાવવાનું કામ જે કર્મ કરે છે, તેને મતિજ્ઞાનાવરણીયકર્મ કહેવાય છે.
૫૪ D કર્મનું કમ્યુટર