________________
કર્મવૈચિત્ર્યનું દર્શના
મિત્રો, તમારી સામે હું કેટલાક પ્રસંગો રજૂ કરું છું. તમે તેની ઉપર વિચાર કરો. ““આમ શાથી બન્યું ?” “કોણે કર્યું ?”
પ્રસંગ-૧ એક મોટું શહેર છે. તેના એક શાન્ત વિભાગમાં અત્યંત ધનાઢ્ય લોકોની એક સોસાયટી છે. આ સોસાયટીમાં વસતો દરેક માણસ વૈભવ-વિલાસમાં મસ્ત છે. રે ! સાહેબનો ટોમી કૂતરો પણ ખૂબ મોજથી રહે છે.
અહીં એક વાર એજ શહેરનો ખૂબ ગરીબ માણસ કંઈક મળવાની આશાએ આવી ચડે છે. બિચારો કેટલાય દિવસનો એ ભૂખ્યો હશે, એમ ઊંડું ઉતરી ગયેલું એનું પેટ કહી રહ્યું છે. લોહી અને માંસ તો જાણે ક્યાંય જેવા જ મળતું નથી ! માણસ જેવો માણસ છતાં સાવ જ દીન હીન બની ગયેલી છે. એના પગ ધ્રૂજે છે ! ગળું, માથું ધ્રૂજે છે.
ધીમે પગલે એક કમ્પાઉન્ડના દરવાજે એ પહોંચ્યો, કોઈ હરામખોર અંદર પેસી ન જાય તે માટે સાહેબે એક આરબ રાખ્યો હતો.
હરામખોરની વ્યાખ્યા આટલી જ હતી : જે શ્રીમંત સ્વજન નહીં તે હરામખોર ! આરબ તાડૂક્યો : “ચલે જાઓ વહાં સે ! યહાં કુછ નહીં મિલેગા”
ક્યાં જાઉં ? ધીરજને ય કોઈ હદ હોય છે. મારી ધીરજ ખૂટી ગઈ છે!” ભીખારી મનોમન બોલ્યો.
લમણે હાથ દઈ તે બેસી ગયો. આંખે અંધારા આવતાં હતાં. આંખ સામે એને મોત નાચતું દેખાતું હતું. એ હસ્યો : “જીવન કરતાં આ મૃત્યમાં અવશ્ય ઓછી કડવાશ હશે. કદાચ કાંઈક મીઠું પણ હોય તો ના નહીં.”
મોતનો પડછાયો જોતાં જ એને જન્મની યાદ આવી. કરોડપતિ પિતાને ત્યાં જન્મ ! બાલ્યવય ! એકલા લાડકોડમાં પસાર થયું બાળપણ ! યૌવન ! અહા ! કેવો વિલાસ ! કેવો વૈભવ ! અને મારું ય કેવું બેહદ સ્વછંદ વર્તન ! કોઈ વાતે અધૂરો નહિ, રોજ નવાં પર્યટનો, રોજ પિશ્ચર, રોજ નવી નવી મોજમજા !
કર્વિચિભ્યનું દર્શન B ૧
