Page Text
________________
(૪) ઉપભોગાન્તરાયકર્મઃ જે વસ્તુને વારંવાર ભોગવી શકાય તે ઉપભોગ કહેવાય.
પૈસા, સ્ત્રી, વસ્ત્રો, મકાન, દાગીના વગેરે ઉપભોગની વસ્તુઓ ગણાય. જે એકવાર વાપર્યા પછી પણ નકામી બનતી નથી. તેનો વારંવાર ઉપયોગ કરી શકાય છે.
આવી ઉપભોગની વસ્તુનો ભોગવટો કરવાની પૂરેપૂરી ઇચ્છા હોય, તે વસ્તુ પણ હાજર હોય છતાં તેનો ઉપભોગ કરી ન શકીએ તો ઉપભોગાન્તરાય કર્મનો ઉદય સમજવો.
ભવદેવના નાગીલાની સાથે હજુ તો લગ્ન થયાં છે. ભવદેવ નાગીલાના શણગાર સજી રહ્યો છે. ત્યાં જ ભવદત્તમુનિ (ભાઈ મહારાજ) ગોચરી વહોરવા પધાર્યા. નાગીલાના શણગાર અધૂરા મૂકીને ભવદેવ વહોરાવવા ગયો. વહોરાવ્યા બાદ પાત્ર ઊંચકીને સાથે વિદાય આપવા ચાલ્યો. બધાં વળાવીને પાછાં ફર્યા છતાં તે દાક્ષિણ્યથી પાછો ફરી શકતો નથી. અને ગુરુ પાસે પહોંચ્યા બાદ દાક્ષિણ્યના કારણે જ અનિચ્છાએ પણ દીક્ષા સ્વીકારે છે. બાર વર્ષ સુધી ‘નાગીલા...નાગીલા'નો અજપાજપ ચાલે છે.
ભવદેવની ઇચ્છા નાગીલાને ભોગવવાની પૂરેપૂરી છે. લગ્ન તે માટે જ લેવાયાં છે. ઉપભોગની ચીજ નાગીલા પણ તે માટે તૈયાર છે. છતાંય ભવદવ તેનો ઉપભોગ ન કરી શક્યો તેમાં તે સમયે ઉદયમાં આવેલું તેનું ઉપભોગાન્તરાય કર્મ પણ કારણ છે.
બહાર ફરવા જવું છે. સોળે શણગાર સજવાના શરૂ થયા છે. આભૂષણો પહેરાઈ રહ્યાં છે. ત્યાં જ નજીકના સગાના મૃત્યુના સમાચાર આવ્યા. પરિણામે રંગીન વસ્ત્રો કબાટમાં મૂળસ્થાને ગોઠવાઈ જાય છે. આભૂષણો લોકરમાં પાછાં મુકાઈ જાય છે. સાદાં વસ્ત્રો કમને પણ પહેરવાં પડે છે. અહીં સારાં કપડાં, આભૂષણો પહેરવાની ઇચ્છા હોવા છતાં, તે ચીજો પાસે હોવા છતાંય જે તેનો ઉપભોગ કરી શકાતો નથી, તેમાં ઉપભોગાન્તરાય કર્મનો ઉદય કારણ છે.
(૫) વીર્યાન્તરાયકર્મ: વીર્ય = પરાક્રમ, શક્તિ, બળ. તેનો ઉપયોગ કરવાનો અવસર આવે, ઉપયોગ કરવાની ઇચ્છા પણ હોય છતાં ય તેનો ઉપયોગ ન કરી શકીએ તેમાં કારણ આ કર્મ છે.
પર્યુષણ મહાપર્વમાં અઢાઈ કરવાની ભાવના છે. શરીરમાં તાકાત પણ પૂરેપૂરી છે. ઘરનાં વડીલોની સંમતિ પણ મળી ગઈ છે. પરંતુ પર્યુષણના આગલા દિવસે જ અચાનક તબિયત બગડી અને અઠ્ઠાઈ ન કરી શકાઈ અથવા તો ઘરના કોઈ સભ્યને એક્સીડન્ટ થતાં હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવા પડ્યા અને તેની બધી જવાબદારી પોતાના માથે હોવાથી સતત ત્યાં જ રહેવું પડે તેમ હોવાથી અઠ્ઠાઈ ન થઈ શકી તેમાં કારણ વીર્યાન્તરાયકર્મનો ઉદય પણ છે
અંતરાયકર્મ 1 ૧૨૧
| SR No. | 008956 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 188 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 4 MB |