________________
સિગારેટ છોડી શકતો નથી. કેમ કે વર્ષોની કુટેવનાં સંસ્કારનાં મૂળિયાં ખૂબ જ ઊંડા ઊતરી ગયાં છે. શારીરિક સંયોગો પણ એવા બની ગયા છે કે જો સિગારેટ ન પીએ તો તેનું માથું જ ઘૂમવા લાગે અથવા તો મળશુદ્ધિ થાય જ નહિ.
હવે શું થાય? આવો માણસ સિગારેટ પીધા વિના રહી શકતો નથી. આંખ સામે કેન્સરનો જીવલેણ વ્યાધિ રમી રહ્યો છે. શારીરિક અસ્વસ્થતાની કલ્પનાઓ તેને બેચેન બનાવે છે. એટલે તે પનામાનું બોક્ષ ઘરમાં તો લાવે છે, પણ ધ્રૂજતા હાથે બોક્ષમાંથી સિગારેટ કાઢે પણ છે, પણ ધ્રુજતા હાથે; સળગાવીને મોંમાં મૂકે છે, પણ ધ્રૂજતા હાથે; એનું અંતર ફફડે છે; કેન્સરના રોગની આગાહીથી. એની સાંયોગિક લાચારી એને હતાશ બનાવે છે.
મિત્રો, તમે જોયું ને ! હૃદયનું પરિવર્તન થયા પછી પણ આ માણસનું જીવનપરિવર્તન થઈ જતું નથી, તેથી જ આવી પરિસ્થિતિમાં ફસાયેલા માણસની મનોદશા કેટલી બધી દુખદ બને છે તે જુઓ.
સિગારેટ નહિ પીવાના સત્યનો તે કદ્દર પક્ષપાતી બન્યો; છતાં એ સત્યને આચરણમાં ઉતારી ન શક્યો !
આ રીતે જે જીવાત્માઓ હૃદયથી સત્યના કટ્ટર પક્ષપાતી બને છે તેમને અસુંદર કાર્મિક અણુઓના મેલા પાણીને ધસીને આવવા માટેનું પહેલા નંબરનું મોટું બાકોર તો બંધ થઈ જ જાય છે અને તેથી તે જીવાત્માના તળાવમાં તેટલાં ગંદા પાણી આવતાં ઓછા તો થઈ ગયાં; પછી જો સત્ય આચરણમાંય ઊતર્યું અને એ રીતે જીવનપરિવર્તન પણ થવા લાગ્યું તો તો ખૂબ મજાની વાત.
પછી તો બીજા નંબરનું જે મોટુંબાકોરું છે જેમાંથી સત્યના આચરણના અભાવને કારણે કાર્મિક અણનાં ગંદા જળ જીવાત્મા ઉપર ધસ્યાં જ આવે છે - તે ય બંધ થવા લાગ્યું. જેટલા અંશમાં સત્યનું આચરણ તેટલા અંશમાં એ બાકોરું બંધ. જો પૂર્ણ સત્યાચરણ તો પૂર્ણ બંધ.
પણ જે જીવાત્માઓ હૃદયથી સત્યના કટ્ટર પક્ષપાતી બન્યા છતાં જીવનમાં સત્યને ઉતારી શક્યા નહિ એમને માટે તો માત્ર પહેલું જ મોટું બાકોરું બંધ થયું. પરંતુ બીજું તો ઉઘાડું જ રહ્યું.
છતાં હૃદય અને જીવન વચ્ચેની આવી વિસંવાદિતા લાંબો સમય ટકતી નથી. જેમ બને તેમ જલદીથી એવો સમય આવી જ લાગે છે કે જયારે હૃદયમાં ઊતરેલું સત્ય જીવનમાં પણ ઊતરી જાય છે.
કારણ કે હૃદય પરિવર્તન થવાથી તે આત્મા જાગી ગયો હોય છે. પોતાનાં
કર્મોનું બીજુ પ્રવેશદ્વાર • અવિરતિ રૂ ૧૦