________________
(૨૫) ચરણસિત્તરીનું પાલન કરે તે ૨૫ ગુણોવાળાને ઉપાધ્યાય ભગવંતો કહેવાય.
અગિયાર ઉપાંગો (૧) ઔપપાતિક સૂત્ર (૨) રાયપાસેણીય સૂત્ર (૩) જીવાભિગમ સૂત્ર (૪) પન્નવણા સૂત્ર (૫) સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર (૬) ચન્દ્રપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર (૭) જંબૂઢીપપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર (૮) નિરયાવલી સૂત્ર (૯) કલ્પવતંસિકા સૂત્ર (૧૦) પુષ્પચૂલિકા સૂત્ર (૧૧) વહ્નિદશા સૂત્ર
આ અગિયાર અંગ સિવાય બીજા દસ પ્રકીર્ણક સૂત્રો છે, જે દસ પન્ના તરીકે ઓળખાય છે.
દસ પન્ના (૧) ચઉસરણ પયગ્રા (૨) આઉર પચ્ચખાણ (૩) મહા પચ્ચખ્ખાણ (૪) ભાપરિજ્ઞા (૫) તંદુલવેયાલય (૬) ગણિવિજઝાય (૭) ચંદાવિજઝાય (૮) દેવેન્દ્રસ્તવ (૯) મરણ સમાધિ અને (૧૦) સંથારા પન્ના.
સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોના જીવનના આચારોનું જેમાં સુંદર વર્ણન છે, અવસરે આચરવાના અપવાદ પણ જેમાં જણાવેલ છે, જેમાં વ્રતોનું સેવન કરતાં લાગતાં અતિચારો અને તે અતિચારના પ્રાયશ્ચિત્તો બતાડેલા છે, તે ગ્રન્થોને છેદસૂત્રો કહેવામાં આવે છે. તે ગુપ્ત સૂત્રો છે. ગમે તે વ્યક્તિ તે ગ્રન્થો ન વાંચી શકે. ગીતાર્થ ગુરુ ભગવંતને જેમનામાં વિશિષ્ટ પાત્રતા દેખાય તેમને જ તેઓ આ શાસ્ત્રો વંચાવે છે. પાત્રતા વિના આ ગ્રંથો વાંચનારને પાર વિનાનું નુકસાન થવાની પૂરી શક્યતા છે. આ ગુપ્ત છતાં અત્યંત મહત્ત્વના છ છેદસૂત્રોના નામ આ પ્રમાણે છે :
| છ છેદસૂત્રો (૧) દશાશ્રુતસ્કંધ સૂત્ર (૨) બૃહત્કલા સૂત્ર (૩) વ્યવહાર સૂત્ર (૪) જિતકલ્પ સૂત્ર (૫) નિશીથ સૂત્ર અને (૬) મહાનિશીથ સૂત્ર
પાંચમા આરાના અંત સુધી જે ચાર આગમો રહેવાના છે, તે મૂળસૂત્રો તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. પાંચમો આરો જ્યારે પૂર્ણ થવાનો હશે, ત્યારે છેલ્લા જે દુuસાહસૂરિ થવાના છે, તેઓ પણ આ ચાર સૂત્રોના જ્ઞાતા હશે.
ચાર મૂળ સૂત્રો (૧) આવશ્યક સૂત્ર (૨) ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર (૩) દશવૈકાલિક સૂત્ર અને (૪) પિંડ નિયુક્તિ સૂત્ર.
૬૬ રે કર્મનું કમ્યુટર
