________________
સંબંધિત આપણને થતા અનેક સવાલોનો જવાબ છે ઃ નામકર્મ.
બાંધેલા આયુષ્ય પ્રમાણે આત્માને મનુષ્ય વગેરે ગતિ આપવાનું અને તે ગતિ તરફ લઈ જવાનું કામ કરે છે આ નામકર્મ,
કોઈને એક તો કોઈને બે, કોઈને ત્રણ તો કોઈને ચાર, તો વળી કોઈને પાંચેપાંચ ઇન્દ્રિયો આપવાનું કાર્ય પણ આ નામકર્મનું જ છે.
કોઈને કુકડાનું તો કોઈને મોરનું, કોઈને દેવનું તો કોઈને દાનવનું, કોઈને નારકનું તો કોઈકને માનવનું, કોઈને પશુનું તો કોઈને પક્ષીનું; જુદા જુદા પ્રકારનું શરીર આપવામાં પણ આ નામકર્મનો હિસ્સો છે !
કોઈને હાથ તો કોઈને પાંખ, કોઈને પગ તો કોઈને ચાંચ, કોઈને પંજા તો કોઈને પૂંછડી આપવાનું કામ છે આ નામકર્મનું !
પશુ-પંખી-માનવ વગેરેની ચામડીના જુદા જુદા કલ૨. જુદાં જુદાં ફળ વગેરેનો જુદો જુદો સ્વાદ. જુદા જુદા ફૂલોની જે જુદી જુદી વાસ. અને જુદા જુદા જીવોનો જે ઠંડો કે ગરમ, સુંવાળો કે બરછટ, ચીકણો કે રુક્ષ સ્પર્શ અનુભવાય છે, તેમાં પણ નામકર્મ જ ભાગ ભજવે છે.
લબ્ધિધા૨ી ચૌદપૂર્વધરમહાત્માને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં રહેલા સીમંધરસ્વામી વગેરેની ઋદ્ધિ જોવાનું મન થાય કે ઉપસ્થિત થયેલા કોઈ પ્રશ્નનો જવાબ મેળવવો હોય તો તેઓ આહારકશરીરનામકર્મના પ્રભાવે મુઠ્ઠી વાળેલા હાથ જેટલું અત્યંત દેદીપ્યમાન આહારકશરીર બનાવીને, તેને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં મોકલે છે, અને તે શરીર વડે ત્યાંની ઋદ્ધિ જુએ છે અને શંકાનો જવાબ પણ મેળવે છે.
નંદન રાજર્ષિ તરીકેના પચીસમા ભવમાં વિશ્વના સર્વ જીવો પ્રત્યે અસીમ કરુણા ચિંતવતા પરમાત્મા મહાવીરદેવના અત્માએ પોતાને તીર્થંકર બનાવનારું જે તીર્થંકરનામકર્મ બાંધ્યું તે પણ આ નામકર્મનો જ પેટા ભેદ છે. તેના પ્રભાવે તીર્થંકર તરીકેના ભવમાં, પાંચે કલ્યાણક પ્રસંગોએ ચૌદ રાજલોકમાં અજવાળા-શાતા થાય છે. દેવો સમવસરણ રચે છે વગેરે....
પુત્ર-પુત્રી વગેરેને તેના હિતની વાત કરવા છતાંય તેઓને તે વાત ઊંધી પડતી જણાય, તે વાતથી આદર વધવાને બદલે પોતાના પ્રત્યે અસદ્ભાવ વધી રહેલો જણાય તો તેમાં પુત્ર કે પુત્રી પ્રત્યે તિરસ્કાર પેદા કરવાની જરૂર નથી. સારી પણ વાત, તેના હિતની વાત, નિઃસ્વાર્થપણે કહેવાયેલી વાત પણ તેઓ સ્વીકારતા નથી તેમાં આપણા પોતાનું અનાદેય નામકર્મ કારણ છે.
ક્યારેક એવું પણ બને છે કે તેના કહેવાતા મિત્રો તેનું અહિત થાય તેવી વાત
નામકર્મ D ૧૦.