________________
એક શહેરમાં શ્રાવકોની આરાધના માટે સુંદર પૌષધશાળાનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે. તેના માટેના મુખ્યદાતા પાસેથી પંદર લાખ રૂપિયાનું દાન લેવાની સ્કીમ જાહેર થઈ છે. રમણભાઈ શેઠની ભાવના મુખ્યદાતા બનવાની છે. કાલે સવારે સંઘના ટ્રસ્ટીઓને જાણ કરીને મારે લાભ લેવો છે, તેવો સાંજે નિશ્ચય કર્યો, પણ રાત્રે ફોન આવતાં, અચાનક કોકના મરણ પ્રસંગે તાત્કાલિક રાત્રે જ બીજા ગામ તેમને જવું પડ્યું. પાછા ફરીને તપાસ કરી ત્યારે ખબર પડી કે તે દાન અન્ય વ્યક્તિનું સ્વીકારાઈ ગયું છે. તેઓ પોતે દાન ન કરી શક્યા તેમાં દાનાન્તરાયકર્મ તેમને નડ્યું.
(૨) લાભાન્તરાયકર્મ: કોઈપણ ચીજની પ્રાપ્તિ કરવાની ઇચ્છા હોય, તે ચીજ આપનાર પણ આપણા માટે તૈયાર હોય છતાંય તે ચીજ જો આપણે પ્રાપ્ત કરી શક્તા ન હોઈએ તો તેમાં લાભાન્તરાયકર્મને જવાબદાર ગણી શકાય.
શ્રીકૃષ્ણના ભાઈ ઢંઢણરાજકુમારે દીક્ષા લીધી. તેમને આ લાભાારાયકર્મનો ઉદય હતો, તેથી તેમને ગોચરી મળી શકતી નહોતી. તેમની સાથે જો અન્ય કોઈ મુનિ પણ ગોચરી જાય તો તેમને પણ ગોચરી ન મળે !
પોતાની લબ્ધિથી ગોચરી મળે તો જ વાપરવી તેવો તેમણે નિશ્ચય કર્યો હતો. પણ આડે આવતું આ લાભાન્તરાયકર્મ તેમને ગોચરી પ્રાપ્ત થવા દેતું નહોતું. દાતાની આપવાની ઇચ્છા હોય, તેમની લેવાની ઈચ્છા હોય, વસ્તુ પણ હાજર હોય પણ ઢંઢણ મુનિ વહોરવા જાય ત્યારે તેમના લાભાન્તરાયકર્મના કારણે કોઈ ને કોઈ દોષ લાગી જતો. જેથી ગોચરી લીધા વિના જ તેમને પાછા ફરવું પડતું હતું.
એક વાર તેઓ વહોરવા જતા હતા, ત્યારે રસ્તામાં શ્રીકૃષ્ણ તેમને જોયા. નીચે ઊતરીને તેમણે ઢંઢણમુનિને વંદન કર્યા. “આ મુનિને શ્રીકૃષ્ણ પણ નમે છે, માટે મારે તેમને દાન આપવું જોઈએ તેવી ભાવના આ દશ્ય નિહાળનારને થઈ. તેણે ઢઢણમુનિને બોલાવીને લાડવા વહોરાવ્યા.
વહોરીને આવ્યા બાદ, તેમણે પ્રભુને પૂછ્યું કે આજની ગોચરી તો મારી લબ્ધિથી મળી છે ને? જવાબ મળ્યો -- ના, શ્રીકૃષ્ણ ની લબ્ધિથી તમને લાડવા મળ્યા છે, તમારી લબ્ધિથી નહિ.
અને તે મુનિવર પોતાની પ્રતિજ્ઞાનું પાલન કરવા તે લાડવા લઈને પરઠવવા જંગલમાં ગયા. પરઠવતી વખતે પણ પોતાના લાભાન્તરાયકર્મને અને તે કર્મ બંધાવનારા પોતાના દોષોને ધિક્કારવા લાગ્યા. પશ્ચાત્તાપનો પાવક અગ્નિ પ્રગટ્યો, જેમાં કાતિલ કર્મો બળીને ખાખ થવા લાગ્યાં. લાડવાનો ચૂરો કરતાં કરતાં તેમણે પશ્ચાત્તાપ દ્વારા કર્મોનો પણ એવો ચૂરો કદી દીધો કે જેનાથી કેવળજ્ઞાનની તેમને પ્રાપ્તિ થઈ. અનેક જીવોને પ્રતિબોધ કરીને છેલ્લે તેઓ મોક્ષે ગયા.
અંતરાયકર્મ ૧૧૯