________________
પ્રસંગ-૨
બાર વર્ષની એક છોકરી. અત્યંત રૂપવતી; અત્યંત બુદ્ધિમતી; ખૂબ જ વિનીતા; સર્વને પ્રિય.
એક દિવસ મોં ઉપર ચાઠું દેખાયું. એ વધતું ચાલ્યું. હાથ-પગ વગેરે ઉપર પણ એવાં ચાઠાં પડી ગયાં. નદીના પૂરના પાણીની જેમ એકદમ ફેલાઈ ગયાં !
સર્વાંગે કોઢ વ્યાપી ગયો !
કોઈ સામે જોતું નથી, બધા ય વાતવાતમાં તિરસ્કારે છે. કાળની ખીંટીએ ટાંગેલાં સોણલાંઓ ધરતી ઉપર તૂટી પડે છે. ભૂમંડળ ઉપર વૈદ્યો છે, ડૉક્ટરો છે, હોમિઓપથી, નેચરોપથી વગેરે બધી ‘પથી’ઓ છે, છોકરીના પિતા પાસે ઘણો પૈસો છે. પણ કશુંય કામ આવતું નથી. રોગ મટતો નથી.
સહુથી ફિટકાર પામતી, સહુને અળખામણી બનતી છોકરી ઘરના એક ખૂણામાં બેસી રહે છે. મરવાના વાંકે જ પોતાનું જીવન પસાર કરી રહી છે. પ્રસંગ-૩
પેટે પાટા બાંધીને મજૂરી કરતો પિતા પોતાના પુત્ર માટે કાંઈક બચાવે છે. એમાંથી એકના એક એ પુત્રને ભણાવે છે. વૃદ્ધત્વ પિતાને ભારે ત્રાસ આપે છે, કોઈ રીતે કામ કરવા માટે એનું શરીર તૈયાર નથી, પરન્તુ એમ ઘરમાં બેસી રહે તો ભૂખમરો આખા કુટુંબને ભરખી જાય તેનું શું ? મન મારીને ય તન તોડે છે. જીવને સમજાવીને ય જાતને ઘસડીને રોજ લઈ જાય છે મજૂરીની દુનિયામાં !
આશાના એક પાતળા તંતુએ જ એનું જીવન ટિંગાયું છે : ‘કાલે દીકરો કમાતો થઈ જશે. બસ પછી શાન્તિ, શાન્તિ, શાન્તિ. હું ને એની મા...બે ય નિરાંતનો દમ ખેંચીશું.’
પણ ભણવા જતો દીકરો ખોવાય છે. કોઈ શ્રીમંતની છોકરી એના રૂપમાં મુગ્ધ થાય છે. મા-બાપ ઘેરે પૂરું ખાવાનું ય પામતાં નથી. અને દીકરો હોટલોમાં પાર્ટીઓ ઊડાવે છે.
સહશિક્ષણ, સિનેમા અને નવલકથાઓનું વાંચન એના જીવનને, તનને અને મનને બિચકાવે છે. માતાપિતા ગામડિયાં લાગે છે. ઉપકારી પેલી છોકરી જ દેખાય છે. સુખ એના સંગ સિવાય ક્યાંય જોવા મળતું નથી.
કર્મવૈચિત્ર્યનું દર્શન 1 3
