Page Text
________________
(૧) જેટલા સમય સુધી તે કાર્પણરજકણો પોતાનો સ્વભાવ બતાવ્યા વિના શાન્તપણે આત્માને ચોટેલી રહેવાની છે, તેને શાન્તિકાળ કહેવાય છે, શાસ્ત્રીય પરિભાષામાં તે અબાધાકાળ તરીકે ઓળખાય છે. કારણ કે તેટલા કાળ દરમ્યાન તે રજકણો આત્માને કોઈપણ પ્રકારની બાધા પહોંચાડવાની નથી.
(૨) અબાધાકાળ પૂર્ણ થયા પછી તે કાર્મણરજકણો તરત પોતાનો સ્વભાવ બતાડવા લાગશે. પોતાનો સ્વભાવ બતાડવાનું કામ તે રજકણો જેટલા સમય સુધી કરવાની છે, તે કાળને શાસ્ત્રીય પરિભાષામાં વિપાકકાળ કહેવાય છે, કારણ કે તે સમય દરમ્યાન તે કાર્મણરજકણો પોતાનો વિપાક = પરચો બતાડવાની છે.
આમ તમામ કાર્મણરજકણો થોડો સમય શાંત રહીને ત્યાર પછી જ પોતાનો સ્વભાવ બતાડવાનું નક્કી કરે છે.
પણ તેમાં ય કેટલીક વિશેષતા છે. શાન્તિકાળ પૂર્ણ થતાં વિપાકકાળ શરૂ થાય ત્યારે કર્મનો ઉદય થયો, તેમ કહેવાય છે.
પરન્તુ જે કર્મનો બાંધતી વખતે જે પરચો બતાડવાનો સ્વભાવ હતો, તે જ સ્વભાવ તે કર્મ પોતાના ઉદયકાળમાં બતાવે, તેવું દરેક વખતે બનતું નથી. શાંતિકાળમાં તે કર્મના સ્વભાવ, સ્થિતિ વગેરેમાં ઘણા મોટા ધરખમ ફેરફારો પણ થાય છે. બાંધતી વખતે જે કાશ્મણ રજકણોમાં સુખ આપવાનો સ્વભાવ નક્કી થયો હતો, તે જ રજકણોનો સ્વભાવ દુઃખ આપવામાં ટ્રાન્સફર પણ થઈ શકે છે. દુઃખ દેવાના સ્વભાવવાળી કાર્પણરજકણો એકાએક સુખ આપવાના સ્વભાવવાળી પાર બની શકે છે. આ રીતે તદ્દન વિરુદ્ધ સ્વભાવ પણ તે રજકણોમાં, તેના શાંતિકાળ દરમ્યાન આત્માના પોતાના પુરુષાર્થ વડે કરી શકાય છે અને તેથી જ આપણા ત્યાં પ્રારબ્ધ કરતાં ય પુરષાર્થનું મહત્ત્વ વિશેષ છે.
જેમ સ્વભાવમાં પલટો થઈ શકે છે તેમ તેનો કાળ પણ ઓછો કે વધારે થઈ શકે છે. તેની તીવ્રતા કે મંદતામાં (રસમાં) પણ ધરમૂળથી ફેરફાર પુરુષાર્થના જોરે થઈ શકે છે.
જ્યાં સુધી કાર્મણ રજકણોનો શાંતિકાળ ચાલે છે, ત્યાં સુધી આત્મા પોતે પોતાના સારા કે નરસા પુરુષાર્થ વડે તેમાં સુધારો કે બગાડો, વધારો કે ઘટાડો કરી શકે છે.
એટલે હવે એવો કોઈ નિયમ રહેતો નથી કે, કાશ્મણ રજકણોના ચોંટતી વખતે -- જે સ્વભાવ, જે સ્થિતિ અને જે રસ નક્કી થયા, તે કાયમ જ રહે. ના, બિલકુલ નહિ, એ બધામાં ધરખમ ફેરફારો શાંતિકાળ દરમ્યાન થઈ શકે છે.
બીજા જીવોને રિબાઈરિબાઈને મારી નાંખવાની ક્ષણે, કેન્સરના ભયંકર દુઃખોને
૧૨૮ 2 ફર્મનું કમ્યુટર
| SR No. | 008956 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 188 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 4 MB |