Book Title: Gyananand Shravakachar
Author(s): Moolchand Manager
Publisher: Sadbodh Ratnakar Karyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022321/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L jJAnAnaMda zrAvakAcAra [bhASATIkA ] prakAzaka mUlacaMda jaina-sAgara, (sI0 pI0) "jaina vijaya " presa-sUrata / Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ramro Sandi - zrI vItarAgAya namaH / kuku BE. - - - - - sadbodharatnAkara saptama jJAnAnaMda zrAvakAcAra - - INOAAAEETERDISEASONIPANTARNALAMRITE PHO PAN kuku kuku kuku DG -o-me- saMzodhaka. zrI mUlacandajA - prakAzaka zrI kanhaiyAlAla mUlacanda mAlika sadbodharatnAkara kAryAlaya bar3AbAjAra sAgara sI. pI. vIra na 2445 prathamavAra mUlya 1 // ) kapar3ekI jillakA 1) AkhArrow... - - Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka:zrI kanhaiyAlAla mUlacanda mAlika sadbodharatnAkara kAryAlaya bar3AbAjAra sAgara sI. pI. mudraka:IzvaralAla kimanadAsa kaDeca 'jainavijaya prinTiMga presa ' khapATiyA dhaka lakSmInArAyaNavAr3I, sUrata Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA / sajamo, jisa granthakI hama prastAvanA likhanekA AraMbha karate haiM vaha vAstava meM bahuta hI mahatvakA hai / granthakartAne isa granthakI racanA kara jainajAtikA bar3A bhArI upakAra kiyA hai| isa granthake raciyatA zrIyuta virya paM0 rAyamalchanI sA0 jayapuranivAsI haiN| Apake viSaya meM bahuta kucha likhane kI hamArI icchA thI parantu jaina samAja aitihAsika viSayoM meM sabase pIche par3A huA hai isI kAraNa Aja koI kisI Acarya, vidvAnakI jIvanI likhanA cAhe to pahale to use sAmagrI hI nahIM milatI; yadi kucha sAmagrI bhI mila gaI to pUrI na milaneke kAraNa pAThakoM ko saMtoSa nahIM hotA / aitihAsika viSayoMkI khoja karaneke liye jisa zikSAkI AvazyakatA hai hamAre samAjameM saca pUcho to usakA prArambha hI nahIM huA hai / pranthakartAkI jIvanIkA maine bahuta khoja kiyA, kaI grantha dekhe, kaI jagaha DhUMr3ha khoja kI kintu duHkhakA viSaya hai ki aise mahatvapUrNa granthake racayitA vidvAnakA kevala nAma aura grAma vidita honeke sivAya aura kucha patA na lagA / itanA bhI paricaya zrIyutaM mAsTara darayAvasiMhajI sodhiyA indaura nivAsIdvArA prApta huA / yaha grantha (jJAnAnaMda zrAvakA - cAra jainiyoMkA AcAra pradhAna grantha hai isa granthakI eka 2 prati vartamAna samaya meM pratyeka jainIke hAthameM honA Avazyaka hai, / Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA isakA saMskaraNa nikAle aisA honA asambhava thA isI liye maiMne isa granthako prakAzita karanekA sAhasa kiyA hai / granthakAkI kRtimeM lezamAtra pheraphAra na karake jayapurI bhASAmeM isako jaisAkA taisA chapAyA hai / isa granthake saMzodhanameM zrIyuta paM0 bAlacandanI saMghI tathA zrIyuta mAsTara dIpacandranIne vizeSa sahAyatA dI isaliye maiM unakA AbhArI hokara unheM koTizaH dhanyavAda detA huuN| jakhaurA jilA jhAMsI . hitaiSI- . .. caitra vadI 2 saM0 1975 mUlacanda mainejara yaha pustaka milanekA patA mRlacanda mainejara sadbodharatnAkara kAryAlaya bar3A bAnAra, sAgara (sI. pI.) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namaH siddhebhyaH jJAnAnanda shraavkaacaar| maMgalAcaraNa / dohaa| rAjata kevalajJAna yuta paramaudArika kAya / nirakha chabi bhavi chakita he pIrasa sahaja subhaay||1|| arahata jI hana arinakoM pAyo sahaja nivAsa / jJAna jyoti paragaTa bhaI saMgha kiye saba grAsa // 2 // sakala siddha vandoM suvidhi samayasAra avikAra / svaccha svachanda udyota nita lakhyo jJAna vistAra // 3 // jJAna svaccha jasu bhAvameM lokAloka samAya / jJeyAkAra na para nave sahaja jJAna rasa pAya // 4 // anta A~cake pAcateM zuddha bhaye zivarAya / abheda rUpa je ranave sahajAnaMda supAya // 5 // jina mukhateM utpanna bhaI jJAnAmRta rasa dhAra / svaccha pravAha vahai lalita jaga pavitra karatAra // 6 // jina mukhateM utpanna bhaI surati sindhumaya soya / mo nimitta agha haraNate saba kAraja sidha hoya // 7 // niravikAra nigrantha e jJAna dhyAna rasa lIna / Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / nAsA agraju dRSTi dhara kara karma mala chIna // 8 // iha vidhi maMgala karana" saba vidhi maMgala ho / hota udaMgala dUra saba tama jyoM bhAnu udyota // 9 // saprakAra maMgalAcaraNa pUrvaka apane iSTadevako namaskAra kara RSS jJAnAnanda pUrita nina rasa nAma zAstra tAkA anubhavana karUMgA / so he bhavya ! tUM suna / kaisA hai iSTa deva, aru kaisA hai yaha zAstra, aru kaisA hUM maiM soI kahiye hai| deva doya prakAra haiarhanta, siddha / gurU tIna prakAra hai-AcArya, upAdhyAya, sAdhu / dharma eka hI prakAra hai so vizeSapane bhinna bhinna nirUpaNa kariye hai / so kaise haiM antadeva paramaudArika zarIra tAvirSe puruSAkAra Atmadravya hai / bahuri nAza kiyA hai ghAtiyA karmamala mAne ara dhoyA hai AtmAse karmarUpI maila jAne, aru ananta catuSTayako prApta bhayA hai, aru nirAkulita anupama bAdhArahita jJAna surasa kari pUrNa bharayA hai, aru lokAlokako prakAzaka jJeyarUpa nAhI paranave hai / eka TaMkotkIrNa jJAyaka svabhAvako dhare hai, aru zAntika rasakara atyanta tRpta haiM / kSudhAdi aThAraha doSanasau rahita haiM / nirmala (svaccha) jJAnakA piMDa haiM, jAkA nirmala svabhAva vighe lokAlokake carAcara padArtha svayameva Ana prativiMva huve haiN| mAno bhagavAnakA svabhAva virSe pahile hI e padArtha tiSThai thaa| tAkA nirmala svabhAvakI mahimA vacana agocara hai / bahuri kaise haiM arahUMta deva jaise sAMcA virSe rUpA dhAtukA piMDa niramApiai hai / taise arahaMta deva caitanya dhAtukA piMDa parama audArika zarIra vi tiSThe Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAnakAcAra / vvvvvv haiM / zarIra nyArA hai arahaMta atmA dravya nyArA hai tAkau huM aMjulI jora namaskAra karoM hauM / vahuri kaise haiM parama vItarAga deva atIndriya AnaMda rasako pIvai haiM vA AsvA~rdai haiN| tAkA sukhakI mahimA hama kahavA samartha nAhIM / pana cha nasyakA jAnaba nai upamA saMbhava hai / tIna kAla sambandhI bArahA gunasthAnake dhArI muni tAke AtmIka sukhakI judI jAta hai| so ai to atendriya kSAyika sampUrNa svAdhIna sukha hai / aru kSadmasthakai indriyajanita parAdhIna kiMcit sukha hai / aisA nisaMdeha hai bahuri kaise haiM kevalajJAnI kevala eka nija svaccha jJAnakA puMja hai| tA virSe aura bhI anaMtaguNa bhare haiN| bahuri kaise haiM tIrthakara deva apanA upayoga* apane svabhAva vive gAla diyA hai / jaise lUnakI DalI pAnI virSe gala jAya tyoM hI kevalI bhagavAnakA upayoga svabhAva virSe gala gayA hai| pheri bAhija nikasavAne asamartha hai niyama kri| vahuriAtmrIka sukha sau atyaMta rata bhayA hai / tAkA rasa pIvAkara tRpti nAhIM hoya hai vA atyaMta tRpti hai aura vAkA zarIrakI aisI saumya dRSTi dhyAnamaya akaMpa AtmIka prabhAvakari sobhai hai mAnau bhavya jIvanai upadeza hI deya hai ki re bhavya jIvo ! apanA svarUpa viveM aisai lAgau / vilamba mata karau aisA zAMtIka rama pIvau aise saina kari bhavya jIvanakU apanA svarUpa virSe lagAvai hai / iha nimattanai pAya aneka jIva saMsAra samudasU tire / aneka jIva Agai tireMge / vartamAna virSe tirate dekhiye hai / so aisA parama audArika zarIrako bhI hamArA namaskAra hohu / jinendradeva haiM so lau Atmadravya hI haiM parantu Atmadravyake nimitane zarIra kI bhI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / stuti ucita hai / aru bhavya nIvanai mukhyapanai zarIrakAhI upakAra hai tAteM stuti vA namaskAra karavau ucita hai / ara jaise kulAcalanake madhya meru zobhe hai / taise gaNadharAnake virSe vA indroMke virSe zrI bhagavAna zobhai haiN| aisA zrI arahaMta devAdhideva yA granthakU pUrA kreN| . Age zrI siddha parameSThIkI stuti mahimA kari aSTa karma hanUM huuN| so kaise haiM zrI siddha parama deva jina dhoyA hai ghAtiyA aghAtiyA karmamala niSapanna bhayA jaise solA vAnIkA zuddha kaMcana aMtakI AMcakara pacAyA huvA niSapanna hoya hai / taise apanI svaccha zakti kara daidIpyamAna pragaTa bhayA hai svarUpa jAkA / so pragaTa hItai mAnUM samasta jJeyako nigala gayA hai / bahuri kaise haiM siddha eka eka siddhakI avamAhanA virSe anaMta anaMta siddha nyAre nyAre apanI apanI sattAsahita tiSTeM haiM / koU siddha mahArAja kAhu siddhase mileM nAhIM bahuri kaise haiM siddha parama pavitra haiM / aru svayaM suddha haiM aru AtmIka svabhAva virSe lIna haiM / parama ateMdrI anupama bAdhA rahita nirAkulita surasakU niraMtara akhaMDa pIvai haiM / tAmai aMtara nAhIM par3e hai| bahuri kaise haiM siddha bhagavAna asaMkhyAta pradeza caitanya dhAtuke piMDa nivar3a ghanarUpa dhare haiM aru amUrtIka carma zarIra haiM kiMcit Una haiM / sarvajJa devakoM pratyakSa vidyamAna nyAre nyAre dIsai haiM bahuri kaise haiM siddha bhagavAna apanA jJAyaka svabhAvate pragaTa kiyA hai / aru samaya 2 SaT prakAra hAni vRddhi rUpa anaMta aguru laghu guNarUpa paranavai haiM / anaMtAnaMta AtmIka sukhakoM AcareM haiN| vA AsvAda haiM / aru tRpti nAhIM hoya haiM vA atyaMta Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 5 tupta hoya hai / aba kucha bhI cAha rahI nAhIM kRtya kRtya huA kAraja karatA thA so kara cukA / bahuri kaise haiM paramAtmA deva jJAnAmRta kara zravai hai svabhAva jinakA aru svasaMvedana kari uchaleM haiN| AnaMdarasakI dhArA jAvi uchalakara apane hI svabhAva virSe gar3apha hoya hai athavA sakarakI DalI jala vidheM gala jAya / taise svabhAva virSe upayoga gala gayA hai / vAhareM nikasaneko asamartha haiM / aru nija parinati (apane svabhAva) vi ramai haiM / eka samaya virSe upanai haiM aru vinaseM haiM aru. dhruva rahaiM haiN| para paranatise bhinna apane jJAna svabhAva vitheM praveza kiyA hai / aru jJAna parinati virSe praveza kiyA hai / ara ekameka hoyaM abhinna pariNavai hai| jJAnameM aru parinatimeM do jAyagA rahai naahiiN| aisA abhUta pUrva kautUhala siddha svabhAva viSaihoya hai / bahuri kaise haiM siddha atyaMta gaMbhIra haiM aru udAra hai ara utkRSTa hai khabhAva jAkA / bahuri kaise haiM siddha nirAkulita anupama bAdhA rahita svarasa kara pUrNa bharacA hai vA jJAnAnaMda kari ahalAda hai vA sukha svabhAva virSe magana haiM / bahu kaise haiM siddha akhaMDa haiM, ajara haiM, amara haiM, avinAzI haiM / nirmala haiM, aru cetanA svarUpa haiM, suddha jJAnamUrta haiM / jJAyaka haiM, vItarAga haiM, sarvajJa haiM, trikAla sambandhI carAcara padArtha dravya guna paryAya saMyukta tAkoM eka samaya virSe yugapata jAne haiN| aru sahajAnanda haiM, sarva kalyAnake puMja haiM, trailokya kari pUjya haiM, sevata sarva vighana vilaya jAya haiM, zrI tIrthaMkara deva bhI tinako namaskAra kareM haiM, so maiM bhI bArambAra hasta jugala mastakakoM lagAya namaskAra karUM hUM so kyA vAste namaskAra karUM hUM vAhI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / ke gunakI prAptike artha / bahuri kaise haiM siddha bhagavAna devAdhideva haiN| so deva saMjJA siddha bhagavAna viSai hI zobhai hai / aru cAra paramaiSThinakI guru saMjJA hai / bahuri kaise haiM siddha parameSThI sarva tatvakoM prakAza jJeyarUpa nAhIM paraNamaiM haiM apanA svabhAvarUpa hIM rahai haiM / aru jJeyako jAneM hI haiM so kaise jAne haiM / jo e samasta jJeya padArtha mAnUM zuddha jJAnameM DUba gayA hai / ki mAnUM pratibiMbita huvA hai kai mAnUM jJAnameM ukIra kADyau haiN| bahuri kaise haiM siddha mahArAja zAMtikarasa ara asaMkhyAta pradeza bhare haiN| aru jJAnarasa kari ahalAdita hai zuddhAmRta soI bhayA parama rasa tAkau jJAnAMjali kara pIvai haiM bahuri kaise haiM siddha jaise candramAkA vimAna virSe amRta avai hai| aru aurAkU AhalAdi AnaMda upajAvai hai / aru AtApakU dUra karai tyauM hI zrI siddha mahArAja Apa tau jJAnAmRta pIvai haiM vA AjareM haiM ara aurAkU AhalAdi AnaMda upajAvai hai / tAko nAma stuti vA dhyAna karate jo bhavya jIva tAkA AtApa vilai jAya hai| paranAma zAMta hoya haiN| ara ApA parakI siddhi hoya hai aru jJAnAmRtanai pIvai haiM / aru nija svarUpakI prApta hove hai aise siddha bhagavAnako phira bhI namaskAra hohu / aise siddha bhagavAna jaivante pravartI aru saMsAra samudra mAhIMsUM kAr3hau aru saMsAra samudra virSe par3anaiteM rAkhau mhArA aSTa karmako nAza karau aru mAne apa sarIvau karau / bahuri kaise haiM siddha bhagavAna jAkai janma marana nAhIM jAkai zarIra nAhIM hai, jAkai vinAsa nAhIM hai, saMsAra virSe gamana nAhIM hai, jAkai asaMkhyAta pradeza jJAnakA AdhAra hai / bahuri kaise haiM siddha bhagavAna anaMta gunakI khAna haiM / anaMtaguna kari pUrNa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAmAnanda zrAvakAcAra / bharayA hai / tAteM avaguna Avanai jAMgAM naahiiN| aise siddha parameSThIkI mahimA varNana kara stuti kari / Agai sarakhatI kahiai jinaghAnItAkI mahimA stuti kariye haiN| so he bhavya ! tUM suna so kaisI hai jinavAnI jinendrakA hRdaya sroI bhayA draha tahAM thakI utpanna bhaI hai| vahAM thakI Agai calI so cala kari jinendra mukhAraviMdatai nikasI, so nikasakari ganadhara devAMkA kAna vi jAya pdd'ii| aru paDikari kA thakI Agai cali gaNadhara devAMkA mukhArabiMdateM niksii| nikasikari AgAne cAla surata sindhumeM jAya prApta bhaI / bhAvArtha-yA jinavAnI gaMgA nadIkI upamAnai dharA hai| vahura kaisI hai jinendra devakI vAnI syAdvAda lakSaNa kari aMkita hai vA dayA amRta kAri bharI hai / ara candramA samAna ujvala hai vA nirmala hai, jaise jaise candramAkI cAMdanI candravasI kamalAnai praphullita karai hai aura saba jIvoMke AtApanai harai hai / taise hI jinavAnI bhavya jIva soI bhayA kamala tyAnai praphullita kau hai / vA AnaMda upajAvai hai, aru bhava AtApamai dUra karai hai| bahuri kaisI hai sarasvatI jagatkI mAtA hai sarva jIvAnai hitakArI hai / parama pavitra hai / puna kuvAdI rUpa hastI tAkA vidAravANai vA parihAra karavAne vAditta riddhikA dhArI mahA muni soI bhayA zArdUla siMha tAkI mAtA hai| bahuri kaisI haiM jina praNIta bAnI ajJAna aMdhakAra vidhvaMza karavAnai jinendra deva sUrya tAkI kirana hI hai| yA jJAnAmRtakI dhAra baraSAvaneko meghamAlA hai| ityAdi aneka mahimAne dharayA hai| aisI jinavAnI tAkai artha mhArA namaskAra hohu / IhAM sarUpAnubhavanakA vicAra maiMne kiyA hai so isa kAryakI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / siddhatA hI hai / aisI jinavAnIkI stuti vA mahimA baranana kaare| Age niragrantha gurU tAkI mahimA stuti karai haiM / so he bhavya ! tUM sAvadhAna hoyake nIke suna / kaise haiM niragrantha guru dayAlu hai citta jAkA aru vItarAga hai svabhAva jAkA ara prabhutva zakti kara AbhUSita haiM / ara heya jJeya upAdeya aisA vicAra kari saMyukta haiN| aru nirvikAra mahimAnai prApti bhaye haiM / jaise rAjaputra bAlaka nagana nirvikAra zobhai haiM / aru sarva manuSya vA strIkU priya lAgai hai| manuSya vA strI vAkA rUpakU dekhyA cAhe hai / vA strI vAkA AliMgana karai hai| parantu strIkA paranAma nirvikAra ho rahe hai sarAgatAdikako nahIM prApta hoya hai / taise hI jina liGgakA dhAraka mahA muni vAlavata nirvikAra zobhai hai / sarva janakau priya lAgai hai, sarva strI vA puruSa munyAkA rUpanai dekha dekha tRpta nAhIM hoya hai azvA vaha muni nirgrantha nAhIM huvA hai| apanA nirvikArAdi gunAne hI pragaTa kiyA hai| bahuri kaise haiM zuddhopayogI muni dhyAnArUr3ha haiM / aru AtmA svabhAva virSe sthiti haiM / dhyAna binA kSaNamAtra gamAvai nAhIM, kaise sthiti hai nAsAgra dRSTi dhara apanai svarUpanai dekhe haiM, jaise gAya bacchAnai dekha dekha tRpti nAhIM hoya hai| niraMtara gAyake hRdaya virSe baJchA vasai hai taise hI zuddhopayogI muni apanA mvarUpanai chinamAtra bhI visarai nAhIM hai| gauvacchAvat nija svabhAvasau vAtsalya kie haiM / athavA anAdi kAlakA apanA svarUpa gumigayA hai tAkoM terai haiM / athavA dhyAnaagani kara karma Idhana * AbhyaMtara gupta homai haiM / athvA nagarAdika nai chor3a vanake viSai jAya nAsAgra dRSTiM dhara Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - jJAna sarobara viSai paiTha sudhA amRtanai pIvai hai / vA sudhA amRta viSai keli karai hai vA jJAna samudrameM DUba gayA hai athavA saMsArakA bhaya thakI Darapi AbhyaMtara virSe amUrtIka puruSAkAra jJAnamaya mUsta aisA caitanya devake zaraNakuM prApta huvA hai yA vicAra hai bhAI mhAnai to eka caitanya dhAtumaya puruSa jJAyaka mahimAnai dharacA aisA paramadeva sohI zaraNa hai| anya zaraNa nAhIM aisAmhAkai niHsandeha avagAr3ha hai| bahuri sudhAmRta kari caitanya devakA karma kalaMkanai dhoya lepana kahiye prakSAlaNa kariai hai pAchai magana hoya tAkau sanmukha jJAna dhArAko kSepai hai / pAchai nina svabhAva sohI bhayA candana tAkI arcA kahiye tAkau pUje haiM / aru anaMta guNa soI bhayA akSata tAko tina viryai kSepai haiM / pAchai sumana kahiye bhalA mana soI bhayA ATha pAMkhur3I saMyukta padama--puSpa tAkau vA viSai bahur3e haiN.| aru dhyAna sohI bhayA naivedya tA viSai sanmuSa karai hai aru jJAna sohI bhayA dIpatAkoM tAvi. prakAzita karai haiM / mAnauM jJAna dIpakara caitanya devakA svarUpa abalokana karai hai / pAchai dhyAnarUpI agani viSai karma so hI bhayA dhUpa tAkau udAra mana kari zIghrapane Achai 2 kSepe haiM, pAchai nijAnaMda so hI bhayA phala tAkU bhalIbhAMta tAviSai prApta karai haiM aise aSTa dravya kari pUjana karai hai / mokSa sukhakI prAptike artha / bahuri kaise haiM zuddhopayogI muni Apa tau zuddha svarUpa viSai laga gayA hai / tahAM mAragameM koI bholA janAvara DhUMTha jAna vAke zarIra soM khAna khujAvai hai / tohU munyAkA upayoga dhyAnasau caleM nAhIM hai / aisA nija svabhAvasau rata huvA hai / bahuri hastI, siMgha, zUkara, vyAghra, mRga, gAya ityAdi vairabhAva chor3a sanmukha khar3A Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - hoya namaskAra karai hai / aru apanA hitakai artha munyAke upadeza nai cAhai hai / bahuri jJAnAmRtakA Acarana kari netraviSai azrupAta cAlaisoM aMjulI viSai par3e hai tAko cir3I kabUtara Adi bholApakSI jala jAna ruciso pIve hai / so e azrupAta nAhIM cAle haiM yaha to AtmIka rasa hI avai hai / so AtmIkarasa samAyA nahIM hai tAtai bAhya nikAyA hai athavA mAnau karmarUpI baiTIkI jJAnarUpI SaDga kari saMghAra kiyA hai / tAtai rudhira uchalikara bAhya nikase hai / bahura kaise haiM zuddhopayogI muni apanA jJAna rasa kari kSaka rahyA hai / tAteM bAhya nikasavAnai asamartha hai| kadAcit pUrvakI vAsanA kara nikasai hai tau bAnai jagat indra jAlavat bhAsai hai| phera tatkSaNa hI svarUpa virSe hI laga jAya hai / pheri svarUpakA lAgavA kari AnaMda upajai hai / tAkara zarIrakI aisI dazA hoya hai| aru gadagada zabda hoya hai / aru kahIM tau jagatake jIvAnai udAsIna mudrA prati bhAsa hai / aru kahe mAnUM munyAnidhi pAI aisI haMsa mukhamudrA pratibhAsai hai| ye doU dazA muniyAkI atyanta zobhai hai / bahura muni tau dhyAna viSai maraka ( lIna) huvA saumya dRSTinai dharayA hai / ara vahAM nagarAdikasaM rAjAdika baMdhavAnai Avai hai so avai ve muni kahAM tiSThai hai / kai to masAna bhUmikA viSai kai niraMjama purAnA vana vi aru kai parvatAdikakI kaMdarA kahiye guphA vi aru kai parvatakA sikhara virSe aru kai nadIke tIra virSe athavA nagara bAhya caityAlaya virSe ityAdi ramanIka manake lagavAne. kArana jo hoya tA aru udAsInatAke kArana aisA sthAna viSai tiSThe haiM jaisai koI apanI nidhinai chipAvatA phirai ara ekAnta jAyagAkA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ anubhava karai taise hI mahAmuni apanA jJAna dhyAna nidhiko chipAvatA phirai hai ara ekAnta hImeM vAkA anubhava kiyA cAhai hai| aru aisA vicAra hai ki mhAkI jJAna dhyAna nidhi jAtI na rahai aru mhAkA jJAna bhogamaiM aMtara na pare, tihi vAstai mahA muni kaThina kaThina sthAmaka viSai vasai haiM / jeThe manuSyakA saMcAra nahIM teThe vase haiM aru muninai parvata guphA nadI masAna bana aisA lAge hai mAnau dhyAna dhyAna hI prakAra hai| kahA kahi pukAra hai kahai Avo Avo yahAM dhyAna karau dhyAna karau nijAnaMda svarUpanai bilAsau vilAsau / thAko upayoga svarUpa viSai bahuta lAgasI tIsauM aura mata vicArau aise kahai hai| bahura zuddhopayogI muni ghanau pavana cAlai teThe, ara ghanA ghAma hoI tesai vA ghanA munuSyAMkA saMcAra hoI tehra jorAvarIteM nahIM vasai hai / kyoM nAhIM vasai hai munyAkA abhiprAya eka dhyAnAdhyana kari vAMkI hI ai / jeThe dhyAmAdhyana ghanau vadhai teThe hI vgai| koI yA jAnaigA ki muni sarva prakAra aisA kaThina kaThina sthAnaka virSe hI basai ara svataH cAhi cAhi parISahanako sahai ara etA duddhara tapazcarana karai hai / ara sAsvatA dhyAnamaI hI haiM so yUtau nAhIM / kAraNa ki munyAkai bAhya kriyAsUM tau pranojana hai nAhIM, ara aThAIsa mUla guna grahana kiyA hai tAnai silA Upara vA parvatake sikhira virSe dhyAna dharai vA caumAsemeM vRkSyAMke talai dhyAnako dherai hI tau apanai paranAmAkI vizuddhatAkai anusAra dharai hai| - atyaMta virakta hoya tau aisI jAgai dhyAna dharai / nAhIM tau aura Thaura mana lAgai jeThe dhyANa dherai ara sAmhA AyA upasargako Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv chor3i nAhIM jAya hai so munyAkI siMghavat vRtti hai aura munyAkA parinAma dhyAna viSai sthiti hoya hai / taba dhyAnako chor3a aura kAryako nAhIM vicArai hai / aru dhyAnasU paranAma utarai hai tava zAstrAbhyAsa karai hai / vA aurAkU karAvai hai / vA apUrva jinavAnIke anusAra graMtha jor3e hai / aru zAstrAbhyAsa karatA karatA paranAma laga jAI / tau zAstrAbhyAsa chor3i dhyAna virSe lAga jAya hai / so zAstrAbhyAsa bIca dhyAnakA phala bahuta hai / tAtai ochA kAryako chor3i UMcA kAryakU lAgavo ucita hI hai / so dhyAna virSe upayogakI thiratA bahuta rahai hai| ara zAstrAbhyAsa viSai upayogakI thiratA bahuta rahai hai| tIsau muni mahArAja dhyAna bhI dharai haiM / ara zAstra bhI vAMcai hai / ara Apa gurana pai par3he hai vA caracA karai haiM / mUla granthAke janusAra apUrva grantha jor3e haiM / vA nagarasUM nagarAntara dezasUM dezAntara vihAra karai haiM / aru bhejanake artha nagarAdika viSai jAya haiM / teThe paDagAhyA UMcA kSatrI, vaizya, brAhmana kula viSai navadhA bhakti saMyukta chiyAlIsa doSa battIsa aMtarAya TAla khar3A khar3A ekavAra kara pAtrameM AhAra leya haiM ityAdi zubha kArya viSai pravata hai / aura muni utsarganai chor3e tau paranAmoMkI nirmalatAke artha apavAdamArganai Adarai hai / aru apavAdamArganai chor3a utsarganai Adarai hai / so asargatau kaThina hai ara apavAda mArga sugama hai / munyAkai aisA haTha nAhI kI mhAnai kaThana hI Acarana AcasnA vA sugama hI AcaranakA Acarana karanA / bhAvArtha-munyAkai tau paranAmakA taula hai vAhya kriyA Upara prayojana Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 1000 0000000 - - Nrvarvvvvvvvv~-~ 'VVVVV~~~~~~ ~ ~ ~ nahIM jA pravita viSai paranAmAkI zuddhatA badhai ara jJAnakA kSayopazama badhai soI Acarana Acarai / jJAna vairAgya AtmAkA nija lakSana hai tAhIko cAhai hai / aura avai munirAja kaisai dhyAna viSai sthiti hai| aru kaise vihAra karai hai ara kaise rAjAdika Aya baMda haiM soI kahie hai / muni tau vana viSai vA masAna viSai vA parvatakI gupaya viSai vA parvatakI sikhira viSai vA silA viSai dhyAna diyA hai| ara nagarAdika sau rAjA vidyAdhara va deva baMdavANai Avai hai| ara munyAkI dhyAna avasthA deSi dUra thakI namaskAra kari uhA hI khar3A rahai hai / ara kaiI puruSAkai yaha abhilASA varte hai / kadi (kaba) munyAkA dhyAna khulai ara kadi maiM nikaTa jAI prazna karauM / ara gurAMkA upadezanai sunau ara praznakA uttara jAnoM ara atIta anAgatake paryAyoMkU jAnoM / ityAdi aneka prakArakA svarUpa tAkau gurAMkI mukhathakI jAnyA jAya : aise kaI puruSa namaskAra kari kari uThanAI hai / ara kaiI aisA vicAra hai so mhaiM munyAkA upadeza sunyA vinA ghara jAI kAMI karA / mhai tau munyAkA upadeza vinA atRpta kSA / aru hAkai nAnAtarahakA saMdeha au / ara nAnA taraikA prazna chai / so yA dayAlu gurAM vinA aura kauna nivArana karai / tI he bhAI mhainau jetai munyAkA dhyAna khulaite taiubhaaiikssaa| ara muna kSai so parama dayAla : muna apanA heta nai chor3i anya jIvAnai upadeza de haiM / tIsyUM munyAnai apanA Agamana janAvo mati, apanA Agamana kari kadAca dhyAna sau calasI tau apanA aparAdha lAgi tIsaM gopya hI rahai hai / ara kaiI paraspara aise kahaiM deSau bhAI munyAkI kAI dazA hai / kASTha pASANakA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jJAnAnanda zrAvakAcAra | sthaMbhavata acala hai / ara nAsAgra dRSTa gharacA hai / atyaMta saMsAra udAsIna hai / apanA kharUpasaM atyaMta lIna hai IhAM Atmaka sukhake vAstai rAja lakSmIne vo vodA tRNakI nAI kSor3i hai / so apanI yAkai kAI ginatI chai / ara kaiI kahatA huvA re bhAI ApanI ginatI tau nAhIM so satya paraMtu yaha parama dayAla hai mahA upakArI hai, tArana tarana samartha hai / tAsUM dhyAna khulai apanau bhI kArya siddha karasI / bahuri kaiI aisA kahatA huvA dekhau mAI munyAkI krAnti ara dekho bhAI munyAkA atizaya ara munyAkau sAhasU krAMti kara tau dazau dizA udyota kInI hai aru atizayakA prabhAva kari mAragakai siMgha hastI vyAghra, rIcha, cItA, mRga ityAdika janAvara vairabhAva chor3i munyAMnai namaskAra kari nikaTa baiThA hai / aru munyAkau sAhasa aisA hai so aisA krUra janAvara tAkI bhaya thakI nirmai huvA hai udyAna viSai tiSThai hai / ara dhyAnasUM kSina mAtra bhI nAhIM calai hai / ara krUra janAvaranai apUrAmoha liyA hai / so yaha bAta nyAya hI hai jaisA nimitta milai taisA hI kArya upabhai / so munyAkI zAMtitA dekha krUra janA - vara bhI zAMtitAkuM prApta huvA hai / re bhAI yA munyAkA sAhasapanau adbhuta hai / koI jAne dhyAna khulai kai nA bhI khulai / tIsUM aiTAhI sUM namaskAra kara gharAM cAlau phera Avalau / aura koI aise kahatA huvA re bhAI avai koI utAvalau hohu kSo zrI gurUkI vAnI soI huvau amRta tIkA piyA vinA ghara jAvA mai kAMI siddha hai / dhAne ghara AkSau lAge hai mhAMne to lAge nAhIM mhAnai tau munyAkA dazana utkRSTa priya lAge hai / ara munyAkA dhyAna aba khulatI / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 15 rAga ghanI vAra huI hai tInU koI prakArako vikalpa mata karau / aura koI aise kahatA huvA re bhAI taiM yA AchI kahI yAkai atyaMta anuchai | zrAvaka dhanya kSai aise paraspara batalAvatA huvA / ara mana jai vicAratA huvA taise hI munikA dhyAna khulyA / ara bAhya upajoga kAri silya janAdine dekhavA lAgA taba sikhya kahatA huvA | re bhAI suna parama dayAla ApAne dayA kari sanmukha avalokana kare hai / mAnUM Apanai vulAvai hI hai hIsUM avaiM sAvadhAna hoi ara sitAvI cAlau cAlikara apanA kAraja siha karau / so ve sikhya munyAke nikaTa jAtA huvA ara zrI gurAkI tIna pradakSinA detA huvA ara hasta jugala mastaka kai lagAI namaskAra karatA huvA / ara munyAkA carana kamala viSai mastaka dharatA huA / ara carananakI raja mastakakai lagAtA huvA ara apanau dhanyapanau mAnatA huvA | ara dUra na ghanA najIka aise vinaya saMyukta khar3A huA aru hAtha jora stuti karatA bhayA, kAI stuti karatA huA he prabhU, he dayAla, he karunAnidhi, he parama upagArI, saMsAra samudra ke tAraka, bhoganasUM parAnmukha, aru saMsArasUM parAnmukha, ara saMsAra saM udAsIna, ara zarIra niHppreha ara khapara kArya vi lIna aise jJAnAmRta kari lipta the jaivaMtA pravattauM / ara mo Upara prasanna ho, prasanna ho, bahuri he bhagavAn thAM vinA aura mhA kau rakSaka nAhIM the avai mhAMnai saMsAramAhi se kAr3au ara saMsAra viSai par3atA jIvAne theM hI AdhAra kSai / ara theM hI sarana kSau / tIsUM jIvAtameM mhAkau kalyANa hoi soI karau ara Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / mhAkai ApakI AjJA pramAna hai / hai nira buddhI kSA ara viveka rahita kSA / tisUM vinaya avinayamaiM samajhA nAhIM kSA / eka Apane hetunai hI cAhUM kSA / jaise bAlaka mAtAnai lAr3a kari cAhaiM jyauM bolai / ara laDUvA Adi vastunai mAgai so mAtA pitA bAlaka jAna vAsU prIti hI karai / ara khAvAnai miSThAnAdika cokhI vastu kAr3a hI de / jaise hI prabhu mai bAlaka kSo Aya mAtA pitA kSo / bAlaka jAna mhAM Upara kSimA karau / ara mhAkA praznakA uttara karau ara sandehakA nivArana karau / tyU mhAko ajJAna aMdhakAra vile jAI / ara tattvakA svarUpa pratibhAsai / ApA parakI pichAna hoI / so upadeza mhAMnai . dyo / aise sikhya jana khar3A khar3A vacanAlApa karatA huvA pAchai cupakA hoya rahyA pAchai muni mahArAja sikhya janAkA abhiprAyake anusAra miSTa madhura Atma hitakArI komala aisA amRtamaI vacanakI paMkitatA kara megha kaisI nAI siravya janAnai poSitA huvA ara kaise vacana uccAratA huvA he rAjana! he putra ! he bhavya ! he vakSa ! teM nikaTa bhavya kSau / ara avai thAkai saMsAra thorau jhai / tImUM thAkai yaha dharma ruci upajI : / ava thai mhAkA vacana aMgIkAra karau so mai thAnai jinavAnIke anusAra kahauM kSA so cita hai suno / yo saMsAra mahA bhayAnaka kSai / dharma vinA yo saMsArako nAza hoi naahiiN| tIsu eka dharmanai sevau pAchai aisA munyAko upadeza pAya jathA jogya jina dharma gRhana karatA huvA / ara kaI praznakA uttara sunatA huvA keI jathA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra-1 - - jogya Akhar3Iko gRhaNa karatA huvA bharu kaI prabha karatA huvA / keI apanA apanA saMdehakA nivArana karatA huvA aise nAnAprakArake punya upArja jJAnakoM vadhAI munyAnai phera namaskAra kari munyAkA gunAnai sumaratA sumaratA Apanai ThikAnA jAtA huvA / aiThA Agai munyAkA vihAra svarUpa kahie hai jaise nirabaMdha svecchAcArI vanavirSe hastI gamana karai hai| taise hI muni maharAna gamana karai hai so hastI bhI dhIre dhIre iMDikI cAlana karitA aru sUMDanai bhUmasUM sparsa karAvatA- thakA aru sUMDanai aiThI uThI phailAvatA thakA aru dharatInai sUDasuM sUMghatA thakA nizaMka niramaya gamana kare hai| tyoMhI muni mahArAja dhIre dhIre . jJAnadRSTi kari bhUmikU sodhatA nirabhaya nizaMka sva icchAcArI vihAra karma karai hai / munyAkai bhI netrakai dvArai jJAnadRSTi dharatI paryaMta phailI hai| so yAke yahI suMDa hai tIsU hAthIkI upamA saMbhava hai aru gamana karatA jIvAMkU virAdhyA nAMhI cAhai hai / athavA muni gamana nAhI kara hai bhUlI nidhana hegnA nAya hai / aru gamana karatA karatA hI svarUpameM laga jAya hai / taba khar3A rahi jAi hai / phera upayoga talA uttare hai taba phera gamana karai hai pAchai ekAMta tISTha phera AtmIka dhyAna karai hai| aru AtmIka rasa pIvai hai jaise koI puruSa kSudhA kari pIr3ita traSAvAna grISma samaya zItala jala karigalyA mizrI kADhelA atyaMta rucisUM gar3aka gar3aka pIvai hai / aru atyaMta tRpti hoI hai / taise zuddhopayogI mahAmunasvarUpAcarana kari atyaMta tRpti hai vAra vAra veI rasanai cAhai haiM vAkU chor3i koI kAla pUrva lI vAsanA karizubhopayoga vidhai lAgeM haiM / tava yA jAnai hai ghA UparaAphata Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - AI / yaha halAhala viSa sArasI AkulatAmhAsU kaisI bhogI jaaii| avAra mhAko AnaMda rasa kar3i gayau / phera bhI mhAkai jJAnanaMda rasa kI prApti hotI kai nAMhI / hAya, hAya avai mhai kAMI karau yau mhAko svabhAva nAhIM chai, mhAko svabhAva tau eka nirAkulita bAdhArahita atendrI anopama surasa pIvAkau hai| soI mhAMnai prApti hoI kaisai prApta hoi / jaise samudra vi magana huvA macchA vAhya nikasyA na cAhai / aru bAhya nikasavAnai asamartha hoya / tyoMhI maiM jJAna samudra virSe DUba phera nAhIM nikasyA cAhUM huuN| eka jJAnarasa hokauM pIvau karauM AtmIkarasa vinA aura kAImeM rasa nAhIM sarva jagakI sAmagrI cetana rasa vinA jar3atva svabhAva nai ghaTyA phIkI, jaisai lUna binA alUnI roTI phIkI, tIsU aisau jJAnI puruSa kauna hai so jJAnAmRtanai chor3i upAdIka AkulatA sahita dukha Acarai, kadAcana Acarai / aise zuddhopayogI mahAmuna jJAnarasake lobhI aru AtmIka rasake svAdI nijasvabhAvatai chUTe haiM tava aisai jhUre haiN| vahuri Age aura bhI kahie hai muni dhyAna hI dharai haiM so mAnUM kevalIkI vA pratimAjIkI hor3a hI karai haiM / kaise hor3a karai haiM bhagavAnajI thAMke prasAdakari mhai bhI nijasvarUpanai pAyA hai| so avai mhai nijasvarUpa ko hI dhyAna karatA / thAko dhyAna nahIM karA thAMkA dhyAna bIca mhAMkA nijasvarUpako dhyAna karatA AnaMda vizeSa hoya chai / mhAMkai anubhava kari pratIti hai / aru AgamameM Apa bhI aisau hI upadeza diyau chai / re bhavyajIvau ! kudevAnai pUjau tAteM anaMta saMsArake viSai bhramolA ara nArakAdikA dukha sahaulA aru mhAMnai pujau tAtai svargAdika maMda klezasahelA / aru nijasva Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 - - - . jJAnAnanda zrAvakAcAra / . rUpanai dhAvaulA tau niyamakari mokSa sukhanai pAvaulA / tIsuM bhagavAnanI maiM thAnai aisA upadezakari sarvajJa-vItarAga jAnyAM araje sarvajJa vItarAga haiM tehI sarva prakAra jagata viSa pUjya haiM aisA sarvajJa vItarAga jAna bhagavAnajI mhai thAnai namaskAra karUM chu| sarvajJa vinA tau sarva padArthokA svarUpa jAnyA jAI nAhIM aru vItarAga vinA rAga dveSakauM vasakari yathArtha upadeza diyA jAI naahiiN| kaitau apanI sarva prakAra niMdAkA hI upadeza hai| kai apanI sarva prakAra bar3AI mahaMta tAkA upadeza hai so e lakSana bhalIbhAMti kudevAdika viSai saMbhavai hai / tIsUM bhagavAnajI mhai bhI vItarAga chaa| tIsU mhAkA svarUpakI bar3AI karA chAM / so mhAnai doSa naahiiN| eka rAga dveSa hI kA doSa hai| so mhAkai rAga dveSa Apake prasAda kari vilai gayA hai| bahuri kaise haiM zuddhopayogI mahA muni jAkai rAga aru dveSa samAna hai / aru jAke satkAra puraskAra samAna hai| aru jAke ratana aru kaur3I samAna hai| aru jAkai sukha dukha samAna hai| aru jArke upasarga anaupasargasamAna hai / jAkai mitra zatru samAna hai| kaisai samAna hai so kahie hai pUrva tau tIrthakara cakravarti vA balibhadra vA kAmadeva vA vidyAdhara vA bar3A maMDalezvara mukuTa baMdharAjA ityAdi bar3A mahaMta puruSa mokSa lakSmIke artha saMsAra deha bhogasU virakta hoI rAjya lakSmInai vodA tRNakI nAI chor3i saMsAra baMdhananaiM hastIkI nAIM tor3a vanake virSe jAi dIkSA dherai haiN| niragrantha digambara mudrA Adarai haiM / pArcha paranAmoMkA mahAtma kari nAnA prakArakI riddhi phure hai kasI hai riddhi kAya bali riddhikA bala kariM cAhe jetA choTA bar3A zarIra banA le hai| vA sArakhI sAmarthatA hoya hai aru vacana bali riddhi kari dvAdazAMga Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jJAnAnanda shraavkaacaar| zAstra aMtara muhUrtamai par3a jAi hai| aru mana bala riddhi kara dvAdazAMga zAstrakA aMtara muhUrtameM ciMtavana kara leM haiM / aru AkAza viSa gamana kare haiM aura jalavirSe Upara gamana kareM haiM panajalakA jIvako virodhai nAhIM haiN| aru dharatI vi DUbi jAI haiM paNa pRthvI kAyakI jIvako virodhaiM nAhIM haiM / aura kahI viSAvaha rAyA hai, aru zubha dRSTi kari dekhai tau amRta hoI jAya hai pana aisai muna mahArAja karai naaNhii| aura kahIM amRta vaha rAyA hai| aru munamahArAja karai draSTi kara dekhe tau viSa hoya jAi pana aise bhI karai nAMhI / aura dayA zAMti draSTi kari dekhai tau ketaIka yojana paryaMtakAkA jIva sukhI hoi jAi / aru durbhikSa Adi Ita bhIta dukha miTi jaai| so aisI zubha riddhi dayAla buddhi kari phure hai tau dopa nAhIM / aru Rri draSTi kari dekhai tau ketAika jojanake jIva bhasma hoi jAi / pana aise kareM nAhIM, aru jAkA zarIrakA gaMdhodaka va navoM dvAroMko mala aru caranAtaralI dhUla aru zarIrakA sUparsA pavana zarIrakU , lagai taba lagatA ko Adi sarva prakArake roga nAzakuM prApti hoi| aura muni mahArAjajI gRhastha ke AhAra kIyA hai tIke bhojana viSa nAnA prakArakI aTUTa rasoI hoya jAI tihi dina sarva cakravartikA kaTaka jImai tau bhI TUTe nAhIM aru cAra hAthakI rasoIke kSetramai aisI aba gAhana zakti hoyajAI so cakravartikA kaTaka. sarva samAi jAI / aru baiTha kara judA judA bhojana karai taba bhI sakar3AI hoi nAhIM / aru jeThe muna ahAra kareM tIke duvArai paMcA cArya hoii| ratnavRSTi, pahupavRSTi, gaMdhokavRSTi aru jaya jayakAra zabda, aru deva duMdubhi ye paMcAcArya jAnanai / aru samya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / gdRSTI zrAvaka munyAnai ekavAra bhojana de to kalpavAsI deva hI hoya aisai zuddhopayogI munyAne ekavAra bhojana devAkA phala nipajai / aura muna mati, zruti, avadhi, manaHparyaya jJAnakA dhArI hoi hai ityAdi aneka prakArake guna saMyukta hote saMtai bhI koI raMka puruSa Ai mahAM munarle gAlI de vA upasarga karai tau vAsU kadAcit bhI krodha na karai / parama dayAlu buddhi kari vAkA bhalA cAhai hai aura aisA vicAra e bholA jIva hai yAkau apanA hita ahita kI khabara nAhIM ye jIva yA paranAmoM kari bahuta dukha pAvasI / mhAMko kucha vigAra hai nAhIM parantu ye jIva saMsAra samudramAMhIM dduuvsii| tIsU jau hoI tau yAko samujhAIe aisA vicAra kari hitamita bacana dayA amRta kari karatA bhavya jIvanakU AnaMdakArI aisA vacana prakAza kAMI prakAzai he bhavya ! he putra ! tUM ApAnai saMsAra samudrA viSai mati Dobai yA parinAmoMkA phala tonai khoTA lAgasI aru tUM nikaTa bhavya chai / aru thArA Ayu bhI succha rahA hai| tIsU avai sAvadhAna hoI jinapraNIta dharma aMgIkAra kari I dharma binA tUM anAdi kAlako saMsAra virSe rulyau aru naraka nigoda Adi nAnA prakAra duSa sahyA so tUM bhUla gyaa| aisA zrI gurAkA dayAla vacana suna vaha puruSa saMsArakA bhaya thakI kaMpAImAna hotA huvA aru zIghra hI guruke caranAkU namaskAra karatA huvA / aru apanA kiyA aparAdhanai nindatA huvA aru hAtha jor3a khar3A huvA aru aisA vacana kahatA huvaa| he prabhu ! he dayA sAgara ! moUpara kSimA karau, kSimA karau, hAya hAya, avai hUM kAI karUM / yau mhArau pApa nivRtti kaise hoI / mhArai kauna pApa udaya Ayau so mhArai yA khoTI buddhi upajI / binA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jJAnAnanda zrAvakAcAra / I 'aparAdha mhA munyAne maiM upasarga kiyau / aru jAkA caranAkI sevA indrAdika devAne bhI durlabha hai / aru mai ekane aisI karI ye parama upagArI trailokAkari pUjya tAnai mai kAMI jANa upasarga kiyau / hAya hAya, aba mhArau kAMI hosI / aru hUMsI gati jAsUM / ityAdi aise vaha puruSa bahuta vilApa karatau huvau aru hAtha masalato hUvo aru vAraMvAra munyAke caraNane namaskAra karato havo jaise koI puruSa daraAva viSai itau jihAnane avalaMbai / taise gurAMkA caranaviSai avalaMbatau huvau / abai to mAne aihIkA caranakau sarana chai / amya zarana nAhIM / joI aparAdha sUM bacau tau yAhIke caranAkA sevani kari bacUM chU, aura upAI nAhIM / mhArau tau dukha kATavAne aihI samartha hai / pAchai I puruSakI dharama buddhi dekha zrI guru phera bolyA he putra ! he vaccha ! tUM mati Darapai / thArai saMsAra nikaTa Ayau hai / tI avaithai dharmmAmRta rasAInane pI / aru jarAmarana duHkhakA nAza kara / aisA amRtamaI vacana kari ve puruSanai poSatA huvA jaise grISama samaya kara murajhAI vanaspatikaM meSa poSe taiseM poSatA huvA somahaMta puruSAMkA yaha svabhAva hI hai / avaguNakA Upara guNa hI kaiTai so aise guru tAravA samartha kyauM nAhI hoI hai / bahura ye zuddhopayogI vItarAga saMsAra bhoga sAmagrI tAsUM udAsIna zarIra sUM niSpreha zuddhopayogakI thiratA ke artha zarIranai AhAra de hai / so kaise de haiM tAkUM kahiye hai munyAkai AhAra kai pAMca artha hai / gocarI kahiye jaise gaunai raMka vA punyavAna koI ghAsAdi Dorai so caravA hI sau prayojana hai / aru koI puruSa sau prayojana nAhIM / tyoM hI munyAne bhAvai tau Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraankaacaar| 23 raMka par3agAhi ahAra dyau / bhAvai rAjAdika par3agAhi ahAra dyau / so AhAra levA sau tau prayojana hai| raMka vA punyavAna puruSasUM prayojana naahiiN| bahura dUsarA artha bhrAmaTI kahiye jaise bhaurA ur3atA phUlakI bAsanAtai phUlanai virodhai naahiiN| bahura tIsarA artha dAhazramana kahiye jaise lAya lagI hoI tAnai jetI prakAra bujhAI denA / tyauMhI munyAkai udarAgna soI bhaI lAya tInai jIsau tIsau AhAra milai tihiMkari bujhAva hai| AchA burA svAdakA prayojana nAhIM / bahuri cauthA akSa prakhyana kahiye jaise gAr3I auMgana binA cAlai nAhIM / tyoMhI muna yA jAnai yaha zarIra ahAra diyA binA 'sathila hosI aru mhAnai pAsU mokSasthAna biSe pahuMcA jai tauM yAsU kAma hai / tAhaiM yAkU ahAra hai yA kai Asarai saMjama Adi guna aikaThA kari mokSasthAna viSa pahuMcanA bahuri pAMcamA garata pUrna kahiye jaise koI puruSakai sAMpa AdikA khAr3A khAlI hoi gayA hoI / tInai ve puruSa bhATA IMTa mATI kAkari pUra diyA cAhai / tyoMhI munyAkai nirAhArAdika kari khAr3A kahiye udara hoI tau jItI bhAMti ahAra kari vAkU bharahe / aisA pAMca prakArake abhiprAya jAna vItarAgI muna zarIrakI thiratAke artha ahAra lai hai| zarIrakI thiratAtUM parinAmakI thiratA hoya hai| aru munyAkai paranAma sudhara vA koI niraMtara upAya rahai hai / tI vAtamaiM rAgadveSa na upanai tihi kriyArUpa vaH / aura prayojana nAhIM so aisA zuddhopayogI munyAnai gRhastha dAtArakA sAta guNa saMyukta navadhAbhakti kari AhAra de hai| pratigrAhana kahiye prathama tau munyAnai par3agAhA hai| pachi Ucau sthAna kahiye munyAnai UMcA sthAna viSai sthAMpai / pAchai pAdodaka Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 24 jJAnAnanda zrAvakAcAra / kahiye munyAkA pada kamala prakSAlana karai soI bhayA gaMdhodika so apanA mastaka Adi uttama aGgoM ke karmakA nAza kai artha lagAva apanaiko dhanya mAnai vA kRtya kRtya mAnai / pAchai arcana kahiye munyAkI pUjA karai / pAchai pranAma kahiye munyAkA caranAnai namaskAra karai / bahuri mana zuddha kahiye mana praphullita hoya mahA harSa hoya bahuri vacana zuddhi kahiye mIThA mIThA vacana bolai bahuri kAya zuddhi kahiye vinayavAna hoi zarIrakA aGgopAMgako namrIbhUta karai / ... bahura aiSaNa zuddhi kahiye doSa rahita zuddha ahAra deI / aisai navadhAbhaktikA svarUpa jAnanA / Agai dAtArake sAta guna kahiye munyAne ahAra deI lokake phalakI vAMkSA na karai kSamAvAna hoI kapaTa rahita hoI adeka sakhApano na hoi aru viSAda kari rahita hoI haraSa saMjukta hoI ahaMkAra rahita hoI aise sAta guNa sahita jAnanA soI dAtAra svargAdikakA sukha bhoga paraMparA mokSasthAna pahuMce hai aise zuddhopayogI muna tAranatarana hai / AcArya, upAdhyAya, sAdhu tAke caranakamalako mhArA namaskAra hou / aru kalyAnake kartA ho / asa bhavasAgara viSai par3atAnai rAkhau aise munyAkA svarUpa varnana karA / so he bhavya ! jau tUM ApanA hitanai vAMjhai chai / tau sadaiva aisA gura yAMkA caranArabiMda sevo anyakA sevana dUrahI teM tano / iti guru svarUpa varNana sampUrNa / / - 1-aiseM AcArya, upAdhyAya, sAdhu yA tIna prakArake gurAkA bhelA hI barnana kiyA tInau hI zuddhopayogI haiM / tAteM samAnatA hai vizeSatA nAhIM aise zrI gurAkI stuti kari vA namaskAra kari vA tAke guna varnana kari ITai Agai jJAnAnaMda pUrita nirabhara nina rasa zrAvakAcAra nAma Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / zAstra jinavAnIke anusAra merI buddhi mAphika nirUpana kruuNgaa| so kaisA hai yaha zAstra kSIra samudrakI zobhAnai dherai hai so kaisA hai samudra atyaMta gambhIra hai aru nirmala jala kari pUrNa bharayA hai aru aneka taraMgoMke samUha kara vyApta hai| tAkA jalakuM zrI tIrthakara deva bhI aMgIkAra kareM haiM / tyoM hI zAstrArtha kari atyaMta gambhIra hai / aru surasa kari pUrNa bharacA hai soI jala hai / aru sarva doSa rahita atyaMta nirmala hai / aru jJAna lahara kari vyApta hai / tAko bhI zrI tIrthakara deva seveM haiM / aise zAstrako mhArA namaskAra hohu kyA vAstai namaskAra hoya jJAnAnaMdake prAptakai artha, aura prayojana naahiiN| Age karatA apanA svarUpako pragaTa karai hai vA apanA abhiprAya janAvai hai| so kaisA hUM mai jJAnajoti kara pragaTa bhayA hUM tAteM jJAna hI nai cAhUM hUM / jJAna chai so mhArA svarUpa chai| soI jJAna anubhava na kara mere jJAna hI kI prApti hoya maiM tau eka caitana svarUpa kari utpanna bhayA / aisA jo zAMtika rasa tAke pIvAko udyama kiyA hai / graMtha banAvA kA abhiprAya nAhIM, grantha tau bar3A bar3A paMDitoMne dhanA hI banAyA hai merI buddhi kAMI / puna usa viSai buddhikI maMdatA kari artha vizeSa bhASatA nhiiN| artha vizeSa bhAsyA vinA citta aikAgra hotA nahIM // aru cittakI ekAgratA vinA kaSAya galai nahIM / aru kaSAya galyA vinA AtmIka rasa upajai nahIM // AtmIka rasa upajyA vinA nirAkulita sukha tAkau bhoga kaise hoI // tAtai granthakA misa kara citta ekAgra kari vAkA udyama kiyA / so e kArya tau bar3A hai| aru hama jogya nhiiN| aisA hama bhI jAne hai| parantu arthI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / vvvvvvvvvvvvvv anvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv. doSAnna pazyati // arthI puruSa che te zubhAzubha kAryakuM vicAre nahIM ApanA heta nahIM cAhai hai // tAtai maiM nija svarUpa anubhavanakA atyaMta lobhI hoN|| jAtai mere tAI aura kachU sUjhatA naahii| meretAI eka jJAna sUjhatA hai // jJAna bhoga vinA kAMI bhoga tAtai maiM aura kArya chor3i jJAna hIkuM ArAdhUM chu, aru jJAna hIko Adara karuM chU, aru jJAnahIkA AcaraNa karUM chU arujJAna hIkA zaranarahyAcAhUM chU bahuri kaisA hUM maiM zuddha paranati kara prApta bhayA hauM / aru jJAna anubhUta kari saMyukta hauM aru jJAyaka svabhAvanai dharacA hUM / aru jJAnAnaMda sahana rasa tAkA abhilASI hauM vA bhogatA hUM aisA merA nija svabhAva chai tAke anubhavanakA mere tAI bhaya nAhIM apanI nina lakSmIkA bhogatA puruSanai bhaya nAhI tyauM hI monai svabhAva viSai gamana karatA bhaya nAhI / yA bAta nyAya hI hai / apanA bhAvakA grahana karatA koI daMDa devA samartha nAhI para dravyakA grahana karatA daMDa pAvai hai tAtai maiM para dravyakA grahana chor3A hai tIsyUM mai nizaMka svacchaMda huvA prvtto hoM mere tAMI koI bhaya nAMhI jaise zArdUla siMhake tAI koI jIva jaMtU Adi vairIkA bhaya nAhI / tyoM hI merai bhI karmarUpa vairI tAkA bhaya naaNhii| tIsUM aisau jAna apane iSTadeva tAkU vinayapUrvaka namaskAra kari Age jJAnAnaMda pUrita nirabhara nijarasa zrAvakAcAra nAma zAstra tAkA prArambha kariai hai| iti zrI svarUpa anubhUta lakSmIkari AbhUSita aisA maiM ju hoM samyakta jJAnI AtmA soI bhayA jJAyaka parama puruSa tAkari ciMtate jJAnAnaMda pUrita nirabhara nija rasa nAma zAstra tA viSai baMdanA aisA jo nAmAdhikAra tA viSe anubhavana pUrvaka varnana bhayA / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / OM namaH siddhebhyaH / dohA - jinarAja deva vandau sadA kahUM zrAvakAcAra | pApArambha tava hI miTai kaTai karma aghadvAra // 1 // artha :- aise apane iSTa devakuM namaskAra kari sAmAnyapanaikari zrAvakAcAra kahiye hai so he bhavya ! tUM suna, zrAvaka tIna prakAra hai / eka tau pAkSika, eka naiSThika, eka sAdhaka / so pAkSika kai deva guru dharmakI pratIta tau jathArtha hoya / aru ATha mUla guNatA viSai / aru sAta vikRtA jo sapta vyasanatA viSai atIcAra lAge / ara naiSThikakai mUla guna viSai vA sAta vikatA viSai atIcAra lAge. nAhIM tAkA gyAraha bheda hai tAkau varnana Age hoyagA ara sAdhaka aMta viSai sanyAsa marana kare hai / aise ye zrAvaka tInau deva, guru, dharmakI pratIta sahita che / aru ATha samakitakA aGga sahita hai. niHzAMkita, niHkAMkSita, nirvicikitsA, amUr3hadRSTi, upagUhana, sthitikaraNa, vAtsalya, prabhAvanA / evaM ATha aru ATha samakita ke guNa sahita hai tAke nAma kahiye hai / karunAvAna, kSamAvAna saujanitA ApaniMdA, samatA, bhakti, vItarAgatA, dharmAnurAga / evaM ATha, aru paccIsa doSa tAke nAma kahiye hai / jAti 1 lAbha 2 kula 3 rUpa 4 tapa 5 bala 6 vidyA 7 siradArI 8 ina AThoMkA garbha hai| ATha maha jAnanA | zaMkA 1 kAMkSA 2 vicikitsA 3 mUDhadRSTi 4 paradoSa bhASana 5 asthiratA 6 vAtsalya rahita 7 prabhAvanA rahita 8 e. ATha mUla samyaktvakA ATha aMga tyAsUM ulaTA jAnanA / kuguru 1. kudeva 2 kudharma 3 arU ina tInakA dhAraka pAchai vAkI sarAhanA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - karanI e SaT anAyatana aru deva guru dharma ina viSai mUDhadRSTi aise paccIsa doSa 25 / ina kari rahita aise nirmala darzana kari saMjukta tIna prakArake jaghanya madhyama utkRSTa saMjamI jAnanai / so pAkSika viSai aru sAdhaka viSai gyAraha bheda nAhIM hai / naiSThika viSai hI hai / so pAkSikako tau pAMca udambara 1 pIpara 2 vara 3 uMbara 4 kaLaMbara 5 pAkara ina pAMcakA phala aru madya madhu mAsa sahita ye tIna makAra pAkA pratyakSa tau tyAga hai aru ATha mUla guna viSai atIcAra lAgai hai so kahiye hai / mAsa viSai tau cAmake saMjogakA ghRta tela hIMga, jala aru rAtrIkA bhojana, aru vidala aru do ghar3IkA chAnyA jala aru vIdhA anna ityAdi maryAdA rahita vastu, tA viSe trasa jIbAkI vA nigodakI utpatti hai tAkA bhakSanakA doSa lAgai hai / aru pratyakSa pAMca udambara tIna makAra bhakSana nAhIM karai hai / aru sAta vyasana bhI nAhIM sevai hai / aru aneka prakArakI Akhar3I saMjama pAlai hai / aru dharmakA jAkai vizeSa pakSa hai / aisA pAkSika vizeSa jaghanya saMyamI jAnanA / so ai prathama pratimAkA bhI dhAraka nAhIM hai / aru prathama pratimA Adi saMyamakA dhAravA kA udyamI huA hai / tAtai yAkA dUnA nAma prAradhva hai| naiSThikakA gyArA bheda / darzana 1 vrata 2 sAmAyika 3 proSadha 4 sacitta tyAga 5 rAtrimukti vA dina viSai kuzIla tyAga 6 brahmacarya 7 ArambhatyAga < parigraha tyAga 9 anumati tyAga 1 0 uddiSTa tyAga 11 aiseI gyAraha meda viSai asamakA hInapanau jAnanAM / tAteM yAkA dUjA nAma ghaTamAraga hai / aru tIjA sAdhaka tAkA dUsarA nAma nipuna hai| bhAvArtha pAkSika tau saMyama viSai udyamI huvA hai karavA nahIM lAgA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 29 - - - shah-rnNAAM ~ ~ ~ ~ v- hai / aru sAdhaka sampUrNa kara cukyA aisA prayojana nAnanA / abai pAkSika vA sAdhakanai chor3i naiSThika tinakA sAmAnyapanai varNana kariye hai / prathama darzana pratimAko dhAraka sAta vyasana atIcAra sahita chor3e / aru ATha mUla guna aticAra rahita grahaNa karai / ara dUsarau vrata pratimAko dhAraka pAMca anuvrata tIna guNavrata cAra zikSAvrata . inai vratoMkA gRhaNa kre| aru tIsarau sAmAyika vratadhAraka adhauna (sAMjha) savAre va madhyAna viSai sAmAyika karai / aru cauthA proSadha vratako dhAraka AThai caudaza je parabI tina viSai Arambha chor3i dharmasthAna viSai vasai / aru pAMcamau sacitta tyAga vratako dhAraka sacittako tyAga kare / rAtri bhukta tyAga vrata ko dhAraka rAtri bhojana chodd'e| aru dina viSe kazIla chiidd'e|, aru sAtathau brahmacarya vRtako dhAraka rAtri yA dina viSai maithuna sevana taje ara AThamo ArambhatyAga vratako dhAraka Arambha taje aru navamau parigrahatyAga vratako ghAraka parigraha tje| aru dazamau anumati tyAga vRtako dhAraka pApa kAryakA upadeza vA anumodanA tje| aru gyAramo uddiSTa tyAgavratako dhAraka upadezo bhojana tanai / aisA sAmAnya lakSaNa jAnanAM aiThA Agai inakA vizeSa varnana kariye hai / so darzanapratimAko dhAraka ATha mUla guNa pUrva kahA so grahana karai aru sAta vyasana tanai aru inakA atIcAra tajai athavA koI AcArya ATha mUlaguNa aisai kahe haiM pAMca udaMbarakA eka aru tIna makArakA tIna so cAra nau pUvai ATha kahyA tehI bhyaa| aru cAra aura jAnanA soI kahiye hai| NamokAramaMtrakA dhAraNa aru dayAcitta aru rAtri bhojanakA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - . .. ~ ~ - ~ jJAnAnanda zrAvakAcAra / tyAga aru doya ghar3I uparAMtako anachAnyA jalakA tyAga aisai ATha mUla guna jAnanAM / sAta vyasana hai tai jAnanA 1 jUvA 2 mAMsa 3 dArU 4 vezyA 5 parastrI 6 zikAraM 7 corI evaM sAta / jyAsau rAjA daMDa deI aru laukika viSai mahAnindA pAve aisA jAnanA / avai mUla guna vA sAta vyasana tAkA atIcAra hiye hai prathama dArUkA atIcAra ATha pahara UparakA athAnA aru calita rasa aru jo vastu uphana ke AI vA vastukA bhakSaNakarai / ityAdi aru mAMsakA atIcAra cAmake saMgamako hIMgaghrata taila jala ityAdi zahadakA atIcAra phUlakA bhakSana aru zahadakA aMjana auSadhi aratha lainA ityaadi| aru pAMca udambarakA atIcAra / anajAna pharalAkA bhakSaNa kare aru vinA zodhyA phalakA bhakSaNa kare ityaadi| ATha mUla gunake aticAra jAnatA / bahura Age sAta vyasanake atIcAra kahiye hai so prathama juvA aticAra hoDAdi ara mAsa madirAke pUrva kahi Aye / parastrIke atIcAra kvArI lar3aka sau kIDA karavau / ara akelI strIsuM aikAMta batalAvau 'ityAdi' ara vezyAke ati cAra nRtyAdi vAditra gAMnatA viSai Azakta hoya dekhai aru sune / aru vezyA virSe rame tyAM puraSAsau goSThI rAkhai // aru veSyAke ghara viSai jAi ityAdi arU zikArake atIcAra kASTha, pASANa mRttakA dhAtukA citrAmase dhor3A hAthI manuSya Adi jIvanake AkAra banAyA huvA tAkA ghAta karanA 'ityAdi' corIke atIcAra parAyA dhanakuM lenA vA . jovarIkari khoza lenA / thor3A mola deya ghanA molakI vastuse le lenI taulamai ghaTa Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / denA bar3a lenA dharohara rAkha melanI jhole mAranA ityAdi aise sAta vyasanake atIcAra jAnanA / ai atIcAra choDai so darzanapratimAkA dhArI zrAvaka jAnanAM aura Age bhI ketIka vAta nItapUrvaka prathama pratimAke dhAraka pAlai so kahiye hai / anArambha virSe jIvakA ghAta na karai / mAvArtha havelI mahala AdikA karAvA viSai hiMsA hoI chai so tau hoI cha hI / paraMtu vinA A. rambha jIvane mAre nAMhI aru utkRSTa Arambha na karai khoTA vyApAra jihimaiM ghanI hiMsA hoI ghanau jhUTha hoI vA jagata viSai niNdhoii| hAr3a cAma Adi athavA tA viSai ghanI trapNA vadhai ityAdi utkRSTakA svarUpa jAnanA aru nija strI jihi tihI prakAra kara dharma virSe lagAvai / strIkI dharmabuddhisau dharmasAdha nIkA sAdhai hai / aru apanA dharmakA anurAga hota sUcai hai / aru dharmAcAra rahita lokAcAra ulaMghe nAhIM / jA viSai loka niMdA karai aisA kArya kauna karai paraMtu jA virSe apanA dharma jAI hai aru loka bhalA kahai hai so aisA nAhIM / kai dharma chor3i lokakA kahA kArya karai tAte apanai dharmako rAkha lokAcAra ulaMghe nAhI aru strInai puruSakI AjJA mAphika karavau ucita hai pativRtA strIkI yahI rIta hai| aura yaha dharmAtmA puruSa hai soSaT Avazyaka hamezA kari bhaujana kare so kahiye hai prabhAta hI tau deva arahaMtakI pUjA kare / pAchai nintha gurukI sevA karai / zakti anusAra tapa aru saMyama karai zAstra zravana par3hana karai pAchai pAtrake tAI vA duHkhita bhukhita jIvAMke tAIM cAra prakAra dAna de / supAtrAnai tau ahAra auSadhi zAstra vastrakA dAna bhaktipUrvaka deve aru dukhitatAko AhAra auSadhi Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jJAnAnanda zrAvakAcAra / abhaya Adi dAna dayA kari deve aru cAra bhAvanA bhAvatA niraMtara tiSThai so sarva jIvAsU to maitrI bhAva rAkhai / bhAvArtha- sarva jIvAne apanA mitra jAnai / Apa sAkhA svarUpa Uko bhI jAne / tIbhu kAinai virodhai nAMhI sarva jIvAMko rakSapAla hI hoya / aru dUsarI pramoda bhAvanAmUM ApasUM adhika gunavAna puruSasU vinaivAna hoya prvttau| aru tIsarI kAruNya bhAvanA dukhita jIvAMkau dekha vAkI karunA karai aru jisa prakArase bAkau dukha dUra hoya tI prakAra dukhyanai maiTai / aru ApanI sAmartha nahIM hoI tau dayArUpa paranAma hI karai / vAnai dukhI dekha nirarda rUpa kaThora paranAma chai so yahAM kaSAya hai / aru komala paranAmA chai so niHkaSAya chai so hI dharma chai aru cauthI mAdhyasta.mAnanA so viparIta puruSa tAsU mAdhyastha rUpa hai nahIM tau vesU rAga karai nahIM vesU dveSa karai / koI hiMsaka puruSa chai / athavA sapta vyasanI puruSa chai so vAnai samajhai tau dharmopadeza de kari pApa kArya chur3AI dIjai / nahIM samajhai to Apa mAdhyastha rUpa rahanai / aise cAra bhAvanAkA svarUpa jAnanAM / aru aura bhI ketIka vastUkA tyAga karai so kahai hai / aru bIdhA anna aru mAkhana kahiye nainU / aru vidala kahiye TuphAr3A nAjakA saMjoga sahita una binA / athavA dAkhaM cirauMjI Adi vRkSakA phala dahI vA chAchakA khAnA / aru caumAsai tIna dina siyAle (sIta Rtu ) sAta dina unhAlai (garamImeM ) pAMca dina uparAMta kAlake ATAkA bhakSaNa nAhIM karanA ATha paharake uparAMtakA dahI na khAi / bhAvArtha:-AjakA jamAyA kAva khAnA jAmana diyA pAchai pahara aSTakI maryAdA hai aura Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 33 vIdhI vastUkA bhakSaNa ara dahI gura milAi khAneko vA jalebI ityAdimeM trasa jIva vA nigoda upanai hai tAtai yAkA tyAga krnaa| aru nainUkI do ghar3IkI maryAdA hai vA koI AcArya zAstra virSe cAra ghar3IkI maryAdA bhI likha haiM tAtai doya ghar3I vA cAra ghar3I pAchai jIva upajai hai / parantu ye bhaakSa haiM tAtai turatakA bhI viloyA khAnA ucita hai naahii| yAkA khAvA viSa mAsa kaisA doSa hoya hai yA viSai rAga bhAva hovai hai aura baiMgana aru sAdhArana vanaspati aru ghoMsakA varA aru pAlA atha gADA mRttakA aru viSa aru rAtri bhojanakA bhakSana tajai / pAMca udambara aru baiMgaNa tAkA bhI bhakSaNa nahIM karai / yAkA khAyA sUM roga bhI bahuta upajai hai / aura calita rasa tAko vyaurau vAsI rasoI maryAdA uparAMta ATA ghI tela miThAIkA bhakSana tanai aru Ama va mevA Adi jAkA rasa cali gayA hoI tAkA bhakSana nAhIM karai hai| aura bar3e vera vA jAriyAkA vera hAtha sU phor3A vinA aru netra sau vinA dekha Apa hI mukhameM na deya / ye kAnA bahuta hoya hai tA viSai laTa hoi hai / aru galita Ama viSa bhI sUtakA tAra sarIkhA laTa hoya hai / so vinA dekhyA cUse naahii| aru kAnA * sAMThA vA kAnI kakaDI ityAdi kAnA phUla tAmai laTa upajai hai tAkA bhakSana tajai aura siyAlemeM sAga Adi harita kAya tA viSe vAdalAkA nimitta kari laTAM upanai haiM tAkA bhakSana tanau aru kalIdA tarabUja Adi bar3A phala yAkA ghAta virSe nirdaIpanA vizeSa upajai hai / malIna citta hoya hai aru yAkau hasta viSai churiyAsU vidAre taba bar3A trasa jIvAM kIsI hiMsA kiye kI so paranAma viSai pratibhASe hai / tAtai Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / bar3A phalakA doSa vizeSa hai / aru kelA tAkA bhakSaNa tajai yA khAyA rAga bahuta upanai hai / aru phUla jAta vA narama harata kAya jAkI chAli kahiye choTA jAr3A hoya vA baTake iTai vA sAMTA AdikI ye lIvA kAMkarI Adi tAkI lakIrI aru niMbU dAjhauM Adi tAkI jAlI ye gUDha hoya yAkA vyakrapanA nAhIM bhAsai tAkA bhakSaNa tajai / bhAvArtha aisI vanaspati viSai nigoda ho hai / ityAdi jIva harita kAya viSai nigoda hoya vA jA viSe trasa jIva aru duSTa citta atyaMta hoya hai / aru atyaMta gadalA paranAmA kari pApa kari lipta aisA bahuta hoya te vanaspati sarva hI tananI ucita hai / aura Agai aise vyApArAdi nAhI karai hai tAkA vyaurA-loha hAr3a cAma keza hIMga sIghar3AkA ghata tela tila tAka haladI sAjI loha rAMga phiTakar3I kasuMbhA nIla sAbaNA lAkha viSa sahada pasArIpanAkA sarva hI vyApAra niSidha hai / ara harita kAyakA vyopAra tAkA ara vIdhA anna Adi jA virSe trasa jIvAkA ghAta bahuta hoI aisA sarva hI vyApAra tanai / aura caMDAla kasAI dhovI luhAra DheDa Drama bhIla korI vAgarI sADhanA kuMjarA nIlagara Thaga cora pAlIgara yAkA banana kahiye vAkoM vastu mola veMcai bhI nAhI, vAkI vastu mola lainIkA bhI tyAga karai, vA halavAIgarIkA kisaba tanai / vA dhobI pAsa dhuvAI vA chIpA nIlagara pAsa raMgAyA kapar3A baicanA tAkU tanai vA khetI karAvai nAhI, khAMDa pir3Avai nAhIM vA khetIkA karAvA vAlenai udhAra dai nAhIM vA cUnA khairakI maTTI Adi gharai karAvai nAhIM aura bhAr3a viSa bastu sikAvai naahiiN| vA bhar3abhUnA vA luhAra lAkU Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / dravya udhAra dai nAhIM vA koyalAkI bhaTThI karAvai nAhIM vA dArukI bhaTThI karAvai nAhIM vA sorA kahiye dAru jAkau karAvai nAhIM vA koilA vA madirA vA sorA ko karanevAlau ko bananai naahiiN| bahura UMTa ghor3A bhaiMsA balada gadhA gAr3I bahala kudAr3I basUlA bhADai dai nAMhI vA Apa bhAr3I deya vahAvai nAhIM / vA tAkai vahAvanaivAle puruSakU udhAra dravya de nAhIM yA viSai mahat pApa hai| jA kArya kAri prAnI duHkhI hoI vA virodho jAI aisA kArya ko dharamAtmA puruSa kaise karai / jIvahiMsA uparAMta aura saMsAra viSai pApa nAhIM tAtai sarva prakAra tyananau jogya hai| ara tAkU dravya bhI udhAra dai nAhIM aura zAstra kA vyApAra tanai aru zAstra ke vyApArIkU udhAra bhI dai nAhIM ityAdi khoTe kimava ta ne aru yAke sevA vAle tAkI devA laiI ko tanai aura pApinakI vastu mola le nahIM aura virAnA DIla (zarIra) kA pahirayA vastra mola lai Apa pahirai naahiiN| apane DIla (zarIra) kA vastra aura kuM vaicai nahIM / aru maMgatA Ahi bhikSuka dukhita jova nAna Adi bhikSuka vastu mAga lyAye hoya tAkaM mola dai kara bhI lainAM nahIM / aru deva arahaMta gurU niragrantha dharma jina praNIta tAke artha dravya car3hAyA tAkau nirmAlya kahiye tAkai aMzamAtra bhI grahaNa kara nahIM yA kA phala naraka nigoda hai / ihAM prazna jo aisA niramAlyakA doSa kaise kahA, bhagavAnakuM car3hA dravya aisA niMdya kaise bhayA tAkA samAdhAna / re bhAI ye sarvotkRSTa deva hai tAkI pUjA karave samartha indrAdi deva bhI nAhIM / aru tAke artha koI bhakta puruSa anurAgakari dravya car3hAyA pAchai apUThA cahor3a bAkI jAigA vAkai dravyamau vinA diyA grahana kare to ve puruSa deva murU Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 jJAnAnanda zrAvakAcAra / wovvvvvvvvvv~~~~~~~~~~ dharmakA mahA avinaya kiiyaa| binA diyAkA artha e hai jau arahaMta deva tau vItarAga haiM tAteM ai to Apa kari koI ne de naahiiN| tAtai vinA diyA hI kahiye hai jaisA rAnAdika bar3e puruSa koI vastu najara kari pAchai vAkA vinA diyA hI mAMgate hai tau vAkai rAjA mahAdaMDa dai hai| aise hI niramAlyakA doSa jaannaa| aura bhagavAnake artha cahAyA sarva dravya parama pavitra hai| mahA vinaya karane yogya hai / parantu lenA mahA anogya hai / yA samAna aura anogya nAhIM tAtai niramAlya ko tananA / vA nirasayala vastukA levA vAlA tAkau udhAra dai nAhIM / bahana putrI Adi suvAsinI tAkau dravya udhAra tanaka bhI gRhana kara nAhIM ityAdi anyAI pUrvaka saba hI kAryakU dharmAtmA chor3e hai, jA kArya virSe apajasa hoya apanA pariNAma saMkaleza rUpa rahe vA zoka bhayarUpa rahe tA kAryakU chodd'e| taba dharmAtmA sahaja hI hoI aisA bhAvArtha jAnanA / aise prathama pratimA ko saMyamI nIta mAraga cAlai cha / gharakA bhAra saupa dUjI pratimAkA grahaNa karai so kahe hai| pAMca aNuvrata tIna guNavrata cAra zikSAvrata e bAraha vrata atI cAra rahita pAlai / tAkU dUsarI pratimAkA pAlaka kahiye pratimA nAma pratijJAkA hai / aba yAkA vizeSa kahiye hai / dveSabuddhi kara cAra prakAra trasa jIvakA ghAta / aru vinA prayojana pAMca prakArakA thAvara jIvakA ghAta nAhIM karai tAkA rakSaka hoI / bhAvArthakaiI yA kahai tUnai pRthvIkA rAja yUM chaM / tUM thArAM hAthasUM kIr3Anai mAra aru nAhIM mArai tau thArA prAnanakA nAza karisUM / aisA sajAdikakA haTha jaanai| jo huM yAkU kahI na karisyUM tau e vicArI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | soI rasI aisI jAna dharmAtmA puruSa aisI vicAra kare jo hamAre bUtai trasa jIva Upara zastra kaise calAye jAI / tImUM zarIra dhanAdika . is | to jAvayAkI sthiti ye te hI chai mahArau, koI tarau rAkhA kaise rahasI / aru thiti badhatI chai / tau rAjA vA deva kari hatyA kaise jAsI / yaha ni:zandeha hai| tIsaM mhAre sarvathA kari jIva ghAta karavau ucita nahIM aru koI yA hai avAra tau eka hI chai sohI karau pAchai prAyazcita kari lIjau, so dharmAtmA puruSa I naiyA kahai / re mUr3ha jina dharmakI khar3I aisI nAhIM / jo zarIra bAMdhuvAdika vAste bhaMga kI aru pAchai phera prAyazcita kIje yau upadeza tau An2amata hai jinamata meM nAhIM so aisI jAna ve dharmAtmA puruSa jIvakau mAravau tau dUra hI rahau / pana aMza mAtra bhI paranAma calAve nAhIM aru kAyaratAkA bhI vacana uccAre nAhIM / aru calana halanAdi kriyA viSai aru bhoga saMjogAdi kriyA viSai saMkhyAta asaMkhyAta jIva trasa ara anaMta nigoda jIvakI hiMsA hoya hai / parantu yA jIva mAravA ko abhiprAya nAhIM / halana calanAdi kriyAkA abhiprAya hai ara vA kriyA trasa jIvakI hiMsA binA bane nAhIM tAMte yA sthUlapanai trasa jIvakI rakSA kahiye aru pAMca thAvarakI hiMsAkA tyAga hai nAhIM tau bhI vinA prayojana thAvara jIvakA sthUla parne rakSaka hI hai / tAtai yA ahiMsAvRtakA dhAraka kahiye / aise jAnanA Age satya vRta kA svarUpa kahiye haiM jo jhUTha bolau rAjA daMDa deve jagata viSai apajaza hoya / aisA sthUla jhUTha bolai nahIM / aru aisA satya bacana bhI bolai nahIM jA satya bacana bolai parijIvakA burA hoI / aru / 1 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jJAnAnanda zrAvakAcAra / kaThoratAne liyA aisA bhI satya bacana bolai nhiiN| kaThora bacana kahiye vAkA prAna pIr3A jAya hai aru apanA bhI prAna pIr3A jAya hai aisA satya bacanakA svarUpa jAnanA / aru acauryavrata svarUpa kahie hai aurAMkI caurI sarva prakAra taje aura corIkI vastu mola lenA hI / ara gaile par3e pAi hoi tau vastu tAkA grahana kare nahIM aru jo le mAre nAhIM aruM vastra adalA badalI kare nAhIM kAhIkI rakama curAvai nAhIM, rAjAdikakA hAsala curAvai nahIM / taula viSai ghATa dai nhiiN| bAr3ha lenA hI / aura gumAstAgirI viSai vA gharakA vyopAra viSai ki saukI corI bhI nahIM kare ityAdi sarva corI kA tyAga hai / bhAvArtha / / mAragakI mATI vA darayAvakA jala AdikA tau yAkai binA diyA grahana hai| ye mAla rAjAdikakA hai yAkA nahIM yetI corI yAkau lAgai hai aru vizeSa corI nahIM lAge hai tihi vAstai yAkuM sthula panai acaurya vratakA dhAraka kahyA / Agai bRhmacarya vratako kahie hai| so parastrIkA to sarva prakAra tyAga karai / ara svastrI viSai AThai caudaza aThAI solaha kArana dakSalakSana ratnatraya Adi je dharma parva tAkau zIla pAlai aru kAma vikAra viSa ghaTatI kareM / aru zIlakI nava vAr3i tAkU pAlai tAko vyaurau / kAma utpAdaka bhojana kare nahIM, udara bhara bhojana kare nahIM, zrRMgAra kare nAhIM, para strIkI sejyA viSai Upara basai nahIM akelI batalAvai naahiiN| akelI strIkI saMgati karai nAhIM rAgabhAva kari strIke bacana sunai nAhI rAgabhAva kari strIkA rUpa lAvaNya nirakha karai nhiiN| manamatha kathA karai nahIM aise brahmacarya vrata jaannaa| Agai parigraha parimAna vrata kahiye haiM so ApanA puNyake Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / A . N v . . . anusAra daza prakArake sacita acita bAhya parigraha tAko pramAna na kare aisA nahIM ke punya tau thor3A ara pramAna bahuta rAkheM tAko parigraha parimAna vrata kahiye sau yo nAhIM hai yA viSai tau apana lobha tIvra hoI hai ihAM lobha hIkA tyAga karanA hai aise jAnanA abai daza prakArake parigrahakA svarUpa kahiye hai / dharatI, jAna kahiye pAlakI Adi, dravya kahiye dhana, dhAnya kahiye nAna, havelI, halavAI, varatana, sijyAsana, caupada, 'dupada, aise daza prakArake parigraha tyAgakA pramAna rAkha avazeSa tyAga karanA tAkau parigraha tyAga vrata kahiye hai| aise pAMca aNuvratakA svarUpa jAnanA / Age digvatakA svarUpa kahiye hai / so diga nAma dizAkA hai / so dazU dizA virSe sAvadya joga arthi gamana kara vAkA paranAma rAkha jau vau jIva maryAdA kara leI uparAMta kSetrasU vastu maMgAvai nAhIM vA bhaijai nAhIM ciTThIpatrI bheje nAhIM / aru vahAkI patrI ciTThI AI vAcai nAhIM aise jAnanA / Age dezavrata kahiye hai / deza nAma ekaudezakA hai dina prata dizAvrata dizA pramAna kara lai Aja monai doya koza vA cAra koza vA vIsa koza maukalA hai| abazeSa kSetra viSai gamana na karanai Adi kAryakA tyAga hai tA viSa bhI rAtakA judA pramANa hai / dinakA judA pramANa karai rAta viSai tuccha gamana karanA hai dina virSe aru deza vrata viSai vizeSa gamana krnaa| tAtai ti mAphika gamana karai tA Agai kauna karatA / bhAvArtha / digavirata viSai aru deza virata virSe etA vizeSa hai so digavirata viSai tau dizAkA jAvata jIvana pramAna rAkha tyAga karai / ara dezavirata Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / virSe maryAdatImaiM maryAdaalpa rAkha ghaTAya ghaTAya tyAga karai / jaise barasa dinakA, chaha mahInAkA, mahInAkA, eka eka pakSakA, vA dinakA vA paharakA vA doya ghar3IkA tA paryaMta kSetrakA pramANa sAvadha jogake arthikari dharmake artha nAhIM karai / dharmake artha koI prakArakA tyAga hai naahiiN| Agai anarthadaMDatyAgavata kahiye hai vinA prayojana pApa lagai athavA prayojana viSe mahApApa lagai tAkA nAma anarthadaMDa hai / tAkA pAMca bheda hai 1 pApodeza 2 apadhyAna 3 hiMsAdAna 4 pramAdacaryA 5 duzrutizravana evaM pAMca yAkA vizeSa kahiye hai / apadhyAna kahiye jA bAta kari anya jIvakA burA hoi vA rAga dveSa upane, kalaha upanai aru vizvAsa upajai duHkha upajai, marayA jAya, dhana lUTA jAi so kalaha upanai tAkA upAyakA citavana karai / muvA manuSyakU tAke vAke duSTako sunAya denaa| paraspara baira Adi karAvanA rAnAdikakA bhaya vatAvanA abaguna prakaTa karanA / maramacheda bacana kahanA tAkA dhyAna rahai ityAdi apadhyAnakA svarUpa jAnanA / bahuri hiMsA dAna kahiye hai / churI, kaTArI, taravAra, barachI ityAdi hathiyAra mAMgA denaa| Idhana, agni, dIpaka mAMgyA dainA, kusI, kudArI, phAvar3A, kI mAMgyA denA, gAr3I baladha UMTako ghor3Akau mAgA denA, siMgArAdikako mAMgA dainA aura cUlA, ukhalI, mUsala, gharaTI (cakkI) mAMgA dainA, kAkasI buhArIko mAMgyA dainA ityAdi hiMsAnai kAranaje vastu so dharamAtmA puruSa pelekA bhalA manAvA vAstai mAMgyA hai nAhI / aise hI hiMsAnai kArana je vastu tAkA vyaupAra bhI karai nAhI, aura baiThA baiThA hI vinA prayojana khoda nAkhe ara pAnI Dholai chai| Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - D aru agninai prajAle chai / aru vIjanAsau pavana karavau karai / vanaspatInai zastrakari chaida nAkhai hAthasau toDinAkhai aise hiMsAdAnakA svarUpa jAnanA / Agai pramAda caryAko svarUpa kahiye hai| pramAda liye dharatI Upara binA prayojana AmhAM sAmhAM phiravau kare, kahInai hAlai kahIne cAlai, kaThainai hI vA vinA dekhyA baiTha jAya, vinA dekheM vastu uThAya leya vA mela deya ityAdi pramAdacaryAkA svarUpa jAnanA / Agai pApodezakA svarUpa jAnanA aisA upadeza denA hI phalAnA tUM havelI karAI vA kuvA, vAvar3I, talAva khanAya vA kheta bAMdha thorai khetI nidAnI Ayo hai, tIko nihAu vA thArau kheta sUkai chai jAkuM jali kari sIcavA, thArI beTI kuMvArI hai tAko vyAha kari vA thArau baiTA kuMbArA chai tAkU vyAha karavA, bajAra viSai. nIbU, AlA, kAkar3I, kharabUjA Adi je phala vikai chai so tU mola lyAva aru gAjara, kaMdamUla, sakalakaMda, Adi vajAramaiM vikai chai so tUM mola lyAva vA maithI, vathuvau, gAdala ityAdi bAjAramaiM vikai chai so mola lyAva / toraI, karelA, ThIThasA Adi mola magAI vAkI upadeza deI ara ani Idhana jala ghRta lUna maMgAya vAkA upadeza deya, vA cUlyo bAlavAMko, AMgana lipAyavAMkI, gArA govara karavAkA upadeza dei / kapar3A dhuvAvAkA, snAna karAvAkA, strIke mastakakA keza savAMravAkA, khATa tAbar3e naSAyavAkA, kapar3A vA sena Adi kAr3avAMkA, dIvo jovAkau, vIMdhyo sUMlyo nAna maMgAvekA vA ghRta taila gur3a khAMr3a nAja Adi vastu bhAMDAra rAkhavA kA upadeza deii| vA dAna tapa zIla saMjama sau su Akhar3I Adi dharma kArya virSe koI puruSa lAgai tAkU manai karai aisA upadeza Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 jJAnAnanda zrAvakAcAra / de athavA pUrva kahai je sarva vastukA saudA karai aru nAnA prakArakI khoTI vastu caturAI va akala aurAkuM sikhAvai athavA rAjakathA vA corakathA strIkathA dezakathA ityAdi nAnA prakArakI vikathAkA upadeza deI aise pApodezakA svarUpa jAnanA / Agai duHzrutikA svarUpa kahiye hai| duHzruta kahiye hai khoTI kathAkA sunanA aMgArAdika gIta rAga bAnitrakA sunnaa| kAma utpAdana kathA bhojana cora rAja deza strI vezyA nRtyakAraNIkI kathA vA rAra saMgrAma juddha bhogakI kathA strIkA rUpa hAvabhAva kaTAkSakI kathA, jotiSa vaidyaka maMtra taMtra jaMtra mvarodayakI kathA. khyAla tamAzA ityAdi pApanai kArana tAkI kathAkA sunanA tAko duHzruti zravana kahiye hai / ityAdi ye vinA prayojana mahApApa tAko anarthadaMDa kahiye hai / tAkA tyAga karai tAko anarthadaMDa tyAga vrata kahiye aise tIna guNavRtakA svarUpa jAnanA / Agai sAmAyika vrata ko svarUpa kahiye hai so athona savAra madhyAna virSe traikAla ( tIna vera ) sAmAyika karai / ATha caudaza proSadha karai tAkA svarUpa Agai kahaige / Agai bhogopabhoga vratakA svarUpa kahA hai / so ekavAra bhogavAmeM Avai so bhoga jaise bhojanAdi / aru vehI vastu bAra bAra bhogiye jaise strI vastra vA gahanA Adi tAkau upabhoga kahiye / nittavAra cAra pahara ko pramAna karale / prabhAta pramAna karai so tau athaoNnanai yAda karale aru athaunakA pramAna kInau prabhAta yAda karale / yAkA vizeSa bheda tAkA nAma sattarA nema hai tAkA vyorA bhojana 1 SaTa rasa 2 jalapAna 3 kuMkumAdi 4 lepana 5 puppa 6 tAmbUla 7 gIta 8 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / nRtya 9 brahmacarya 10 znAna 11 bhUSaNa 12 vastrAdi 13 vAhana 14 sena 15 Asana 16 sacita 17 Adi vastu saMkhyA aisA jaannaa| Agai atithi saMvibhAgakA svarUpa kahiye hai| vinA bulAyA tIna prakArake pAtra vA dukhita apanai vAranai Avai anurAga kara dAna de so pAtranai tau bhakti kari dai| aru dukhita jIvana anukaMpA kara dai / so dAtArake sAta guNa sahita de aru munpAne navadhAbhakti kara de| tAko vyorau navadhAbhaktikA nAma pratigrahana hai| Ucau sthAna 1 pAdodaka 2 arcana 3 caraNa dhonA 4 manazuddhi 5 vacanazuddhi 6 kAyazuddhi 7 eSaNAzuddhi 8 zuddhaa hAra denA 9 aisA jAnanA aura bhI dAna de| munyAnai kamaMDala pichI pustaka vA auSadhi vastakA deI / aru ArjikA zrAvakAne pAMca to ve hI aru vastra deI / aru dukhita jIvane vastra auSadhi AhAra Adi deI / aru abhaya dAna bhI dei aura jina maMdira viSai nAnA prakArake upakarana cahoMDai pUjA karai vA zAstra likhAi dharmAtmAjJAnI puruSanai dei / aru baMdanA pUjA karAve, tIrtha jAtrA vi. dravya kharacai / aru nyAipUrvaka dravya paidA karai tAkA tIna bhAga karai / tImai eka bhAga dharma- nimitta kharce, aru eka bhAga bhojanake artha kuTumbanai saupai, aru eka bhAga saMcaya karai so tau utkRSTa dAtAra jAnanA / aru eka bhAga tau dAna arthi tIna bhAga saMcaya kare so jaghanya tyAgI hai| aru jo dazau bhAga dharma meM kha. nAhIM / tau vAkau ghara masAna samAna hai| masAnavirSe bhI aneka prakArake jIva haume jAi haiM / aru gRhasthakA cUlA viSai nAnA prakArake jIva dagdha hoMya hai| athavA kaisA hai vaha puruSa Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jJAnAnanda zrAvakAcAra / so sarvasU halakIsauM halakI toraI hai / aura tAmai bhI halakau Akake phUla hai, aura tAsUM bhI halakI paramAnU hai tIsUM bhI halako jAcaka hai / tIsUM bhI halakau kRpaNa dAna rahita puruSa so ve to apanau sarvasa khoya hAthamor3o, aru jAcanA ko dIna vacana mukhasetI bhAkhau aru vinA bulAye Apanau ghara Ayau tau bhI vAkau dAna nAhIM dInau / tIsau jAcaka puruSa sau bhI hIna dAna 1 kari rahita puruSa hai, aura dharmAtmA puruSa ke dharma dekha pUjA aru dAna che / paT AvAzyaka viSai bhI ye doya mukhya dharma devapUjA aru dAna chai / bAkI cAra gauNa chai gurubhakti 1 tapa 2 saMyama 3 svAdhyAya 4 tAtai sAta ThikAnA viSai dravya kharacavau ucita hai / munaH 1 arnikA 2 zrAvikA 3 zrAvaka 4 jinamaMdirapratiSThA 5 tIrthajAtrA 6 zAstra likhAvai 7 e sAta sthAnaka jAnanA / so dAna denA ke cAra bheda hai / prathama tau dukhita bhukhita jIvakI khabara pAi vAke ghara devA jogya vastu pahuMcA so tau utkRSTa dAna hai so dAna denA / bahuri vAkUM - apane ghara bulAI kara dAna denA so e madhyamadAna hai / bahuri apanau kAma cAkarI karAya dAna denA so ye adhama dAna hai / aura koI prakAra dharma viSai dravya nAhIM khara hai aru tRSNAke vazIbhUta huvA dravya kamAI kamAI ikaTThA hI kiyA cAhe hai tau vaha puruSa marakai sarpa hoya hai / pAchai paramparA naraka jAI hai nigoda jAi haiM / tA viSai nAnA prakArake bhedana mArana tADana sUlAropana Adi tau narakake dukha aru mana kAna A~kha nAka jilhA kau abhAva hai jAke, aru sparza indra dvArA eka akSara ke anaMtavai bhAga jJAna bAkI rahai hai / tA 1 haiN| Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / viSai bhI AkulatA pAvajai hai| aisA ekendriya parajAI hai so narakake dukhase bhI vizepa dukhya jAnanAM / so vaha lobhI puruSa aisI naraka nigoda parajAI viSai anaMtakAla paryata bhramana karai hai| vAsau ve indrI Adi parajAI pAvanA mahA durlabha hoI hai / tAtai lobha paranatikU avazya tananA jogya hai / je jIva naraka tiryaca parajAinai chor3i manuSya bhava viSa prApta hoya hai / aru naraka tiyaMca gata hU ko pAchai jAnai jogya hai tAkA tau yaha svabhAva hoya hai tAkau dravya bahuta priya lAgai hai aru dhanake vAste nija prAnakA tyAga karai pana dravyakA mamatva chor3e nahIMtauM vaha raMka vAparA garIba kRpana hInabuddhi mahAmohI paramArathake artha dAna kaise karai vAke. bRta rUpekA rupaiA kaise diyA jAI / bahuri kaisA hai ve puraSa macchake samAna hai svabhAva va paranati jAkI / bahuri dAtAra puruSa hai so devagati mAhIMsU tau Aai haiM aru devagati vA mokSagatinai jAnai jogya haiM / so e nyAya hI hai / tirayaMca gatike Ahe. jIvake udAra citta kaise hoi jyAM vAparA asaMkhyAta anaMta kAla paryaMta kyoM bhI bhoga sAmagrI dekhI nAhI / aru Agai milanaikI Asa nAhI to vAkai tRSNArUpI agni aru kiMcit viSaya sukharUpa jala kari kaise bujhe / aru asaMkhyAta varSa paryaMta ahamindra Adi devopunIta AnaMda sukhake bhogI aisA jIva manuSya paryAyake hAr3a mAMsa cAmake piMDa mala mUtra kari pUrita aisA zarIra tAke poSanai viSai Azakta kaisai hoi / aru kaMkara pattharAdi dravya viSai anurAgI kaise hoi / aru bheda vijJAna kari khapara vicAra bhayA hai jAnai Apako paradravyamUM bhinna sAsvatA avinAzI Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .46 jJAnAnanda zrAvakAcAra / siddha zAdRzya lokAlokake dekhanahAre AnaMdamaya jAnyA hai| tAhIke prasAda kara sarva prakAra paradravyamU nivRtti huvA cAhai hai tAkA sahajahI tyAga vairAgyarUpa bhAva varte hai| eka mokSa hI nai cAhai hai tAkeM paradravyasU mamatva kaise hoi e dhana mahApApa kleza kari tau utpanna hoya hai / aru aneka upAya kara vAkau Apane AdhIna rAkhiye hai / tAkai viSai bhI mahA pApa upaje hai / aru yAkai mAna bar3AI arthi vA viSaya bhoga seiveke arthi apane hAthAMkari kharaciye hai| tA viSai vyAhAdikakI, hiMsA karivA dravyake chIjanai kari mahA pApa kapTa upajai hai| aru vinA diyA rAjA cora khosa lUTa le hai vA agnimaiM jala jAi hai vA vyaMtarAdi haralai hai| vA svayameva guma jAi hai vA vinaza jAi hai tAke dukhakI vA pApa baMdhakI kAMI pUchanI / so ye para dravyakA mamatva karanA satpuruSAMnai heya kahyA hai / koI prakAra upAdeya nAhIM parantu apanI icchAkari paramArthakai artha dAna viSai dravya kharacai tau Iloka viSai mahAsukhanai pAcai aru devAdika kari pUjya hoya tAke dAnako prabhAva kari trailokya kari pUjya hai caranakamala jAke aisA jo munirAja tAkA vRMda kahiye samUha so dAnake prabhAva kari preracA huvA vinA bulAyA dAtArake ghara cAlyA Ave hai| pAchai dAnake samai ve dAtAra aisA phala sukhako prApta hoya hai aru aisA zobhai hai so kahiye hai mAnUM Aja mere AMgana kalpataru Ayau kai kAmadhenuM AI hai| ki mAnUM ciMtAmana pAyA ki mAnUM ghara mAMhi navanidhi pAI ityAdika sukha phala upanai hai / aru trailokya kari pUjya hai carana kamala jAkA aisA mahAmuna tAkA hastakamala tau talai aru dAtAra Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / / 47 kA hasta Upara / so yAsau bhI dAtArakI utkRSTatA pAtrake dAna vinA aura kauna kArya viSai hoya / ara jo ve muni riddhi dhArI hoi tau paMcAzcarya hoi tAkau vyaurA / ratnavRSTi 1 pahupavRSTi 2 devaduMdabhI Adi vAditra 3 aru devAkai jayajayakAra zabda hoya 4 gaMdhodaka vRSTi yaha 5 bAta AzcaryakArI hoya tAtai yAkA nAma paMcAzcarya hai| bahuri tihi dina vA cAra hAthakI rasoI viSai nAnA prakArakI tarakArI vA pakavAna sahita amRtamaI aTUTa hoya jAi aru ve rasoIzAlA viSai sarva cakravartikA kaTaka judA judA vaiTha jImai tau bhI sakur3AI hoya naahii| aru rasoI TUTai nAMhI aisA atizaya varatai / pAchai bar3A bar3A rAjA nagarake loga sahita aru indrAdika deva tyAM kara vaha dAtAra pUjya hoy| aru bar3AI jogya hoya aru vAkA dIyA dAnakI anumodanA kari ghanA jIka mahA punyako upArne / paraMmaparAya mokSanai pAvai / so samyagdRSTI tIna prakArake pAtranai dAna dai tau svarga hI jAya / aru mithyAdRSTI dAna dai tau jaghanya madhyama utkRSTa bhogabhUmi jAI / pAchai mokSa jAya aisA pAtradAnakA Iloka vA paraloka viSa phalai hai / aru dukhita bhukhita jIvAnai karunA kari dAna dIjai tau vAkA bhI mahA punya hoI hai| sarva sauM bar3A sumera hai tAsUM bhI bar3A jaMbUdvIpa hai tAsU bhI bar3A tIna loka hai tAsU bhI bar3A alokAkAza dravya hai / pani etau kachU de nAhIM tAtai yAkI zobhA naahii| tAsU bhI bar3A dAtAra hai tAsUM bhI bar3A ajAcIka tyAgI puruSa hai / tAtai koI ajJAna mUrakha kubuddhi apaghAtI aisA phala jAna kari bhI . dAna nAhIM karai hai tau vAkI lobhIkI vA ajJAnakI koI pUchanI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 jJAnAnanda zrAvakAcAra / 'aru kadAca dAna karai tau kupAtranai pokhai hai aru punya cAhai hai / tau ve puruSa kaunakI nAI, jaise koI puruSa sarpa nai dugdha pyAya vAkA mukhaso amRta lIyA cAhai hai / jala viloya ghatako kAr3A cAhai hai, pattharakI nAva baiTha svayam ramana samudra tiracA cAhai hai / vA vajJAna viSa kamala ko bIja boya vAke kamalanake phUlakI AzA karai hai| vA kalpavRkSa ka Ta dhatUrA bothai hai vA amRtakuM taja halAhala viSakA pyAlA pIke amara huvA cAhai hai / tau kAI vA puruSakA mana bAMkSita ka rana siddha ho sii| kArya siddha tau kArya kai lagai hosI / aru jhUThA hI garaja kari mAnyA tau garaja koI sarI / kAMca kA khaMDanai cintA mana ratna jAnai ghanA anurAga sU pallai vAdhya rAkhyA tau kAI vaha cintAmaNi ratna huvaa| jaise bAlaka gAri pAkhAnake AkArakU hAthI ghor3A mAna saMtuSTa hoya hai tyoM hI kupAtrakA dAna jAnanAM ghanA kahA kahiye / jinavAnI viSai tau aisA upadeza hai re bhAI dhana dhAnyAdika sAmagrI aniSTa hI lAmai hai to AMdhere kUvAmaiM nAkha yo to kevala dravya jAI lo| aura aparAdha kyoM nAhIM hoyalA aru kupAtra ko dAna diye dhana bhI jAi / aru paraloka viSa narakAdikA bhava bhava viSai dukha sahanai par3egA tIsUM prAna jAvo to jAvo pana kupAtrane dAna devA ucita nAhI / so e bAta nyAi hI hai| pAtra to AhArAdika lai mokSa sAdhana karai hai aru kupAtra AhArAdika lei anaMta sAgarake badhAvanaikA kArya karai hai / so kAryake anusAra kAranake kartA dAtAra tAkau phala lAgai hai / so ve kupAtrAne dAna diyA mAnau ApAne mokSakA dAna diyA / aru ve kupAtranai dAna Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 jJAnAnanda zrAvakAcAra / diyA apUThA ApAne anaMta saMsAra viSai DuboyA anya ghanA jIvAnai DuboyA aisA jAna buddhimAn puruSana kU sarva kupAtra kaM dAna tananA supAtra dAna karanA ucita hai / grahasthake gharakI zobhA dhanasU hai / arudhanakI zobhA dAnasU hai / arudhana gaIe hai so dharma so pAI ye haiM / dharma vinA eka kaur3I pAivau durlabha hai| je apanA puruSArtha kara dhanakI prApta hoya tau puruSArtha tau sarva jIva kara rahai haiM / aika aika jIbakai tRsnA rUpI khAr3A aisA dIrgha ur3A hai / tAke viSai tIna lokakI sampadA pAI huI paramAnU mAtrasI dikhalAI dai haiM / so aisA tRsnA rUpI khAr3akau sarva hI jIva pUrayA cAhaiM haiM / parantu Aja paryaMta koI jIvanai nAhIM pUracA gayA / tAtai satpuruSa tRsnA chor3i santoSanai prApta bhayA hai ra tyAga vairAgyanai prApta hoya hai / tAhIkA prasAdakari jJAnAnaMdamaya nirAkulita zAMti kari purNa sUkSma nila kavalajJAna lakSmInai pAvai hai / avinAzI avikAra saba doSa rahita parama sukhanai sadaiva sAsvatA anaMtakAla paryaMta bhogave hai / aisA nirlobhatAkA phala hai tAtai sarvajIva nirlobha tAkau sarva prakAra upAdeya jAna bhanau, rUpanatAnai dUra hI tai tananau / Agai dukhita bhukhitake dAnakA vizeSa kahiye hai / aMdhA, baharA, gUMgA, lUlA pAMgulA vA sakala vRddhi strI rogI ghAyala kSudhAkari pIr3ita zItakI bAdhA kari pIr3ita vaMdIvAna tiyaca vyA vyAvara strI kuMkarI vilAI gAya bhaiMsa ghoDI Adi jAkA koi rakSaka sahAika khAviMda naahiiN| ai pUrva kahe manuSya tiryaca te sarvadA anAtha parAdhIna haiM / ara garIba haiM dukhita hai, dukhakari mahAkaSTanai sahaiM haiM / aru vilavilATa kareM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| haiM / ara dInapanAkA bacanaM uccArai haiM / dukha sahanai kU asamartha haiM tAke dukha kari vilakhA gayA hai mukha jAkA / ara zarIra kari chIna hai bala kari rahita hai / so aisA dukhI prAnina kuM dekha dayAlu puruSa haiM te bhayabhIta hoya haiM / aru vAkaisA dukha Apakai hoya haiN| ara ghabarAi gayA hai citta jAkA aisA hotai vaha dayAlu puruSa nihi tihi prakAra apanI zakti ke anusAra vAke dukhakoM nivRtta karai hai| aru prAnI jIvakU mAratA hoI bAdhA karatA hoI tAkau jihi tihi upAya kari chuDAvai hai / dukhI jIvakA avilokana kari niradaI huga Agai nAhIM calyA jAi hai / aru vajra samAna hai hRdaya jAkA aisA nirdaI puruSa dukhI prAnInakU bhI viloMka jAkai dayA bhAva nAhIM upanai hai / aru yA vicAre hai ai pApI pUrva pApa kiyA tAkA phalaMkU bhogavai hI bhogave / aise nAhIM jAnai maiM bhI pUrva aisA dukha pAyA hoIgA aru phera 2 pAUMgA / tAtai AcArya kahai haiM dhiMkAra hou aise niradaI paranAmakau / jinadharmakA phala eka dayA hI hai| jAke ghaTa dayA nAhI te kAhekA jainI / jainI vinA dayA nAhIM yaha niyama hai| . Agai dAna denekA svarUpa kahiye hai| rogI puruSana ko auSadhi dAna dIjiye so nAnA prakArakI auSadhi karAi karAi rAkhanai pAchai koI rogI Ai mAMgai tAkU dIjiye / athavA vaidya cAkara rAkhavA kA ilAja karAiye tAkA phala kara devAdikakA niroga zarIra pAiye hai Ayu paryanta tAkau rogakI utpatti nAhIM athavA manuSyakA zarIra pAvai tau aisA pAvai--apanai zarIramai tau roga koI prakAra upanai nAhIM aru apane zarIrakA sparza kari vA nahAnekA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / -0.hhhhhhh. jala kari anya jIvanakA aneka prakAra china mAtra maiM roga dUra hoi hai bahuri kSudhA tRSA kari pIr3ita prAnIko zuddha anna jala dInai / bhAvArtha--anna tau aisA trasa jIva aru harita kAya kara rahita yathA jogya anna roTI ara chAnyA jalasau pokhiye tAkA 'phala kari kSudhA kari rahita devapada pAvai / aru manuSya hoi tau jugaliyA tIrthakara cakravarti Adi padavI dhAraka mahA bhoga sAmagrI sahita hoya bahura marate jIvakU chur3Aiye vA Apa mAranA chor3iye tAkA phala kari mahA parAkramI vIryake dhArI deva manuSya hoi / tAko koI zaMkA nAhIM aisA nirabhaya pada pAvai / bahuri Apa paTTA hoya to aurako sikhAiye, tatvopadeza deya ninamAraga vithai lagAiye / Apa zAstra likhiye vA sodhiye va kAvyazAstrako TIkA banAiye athavA dhana kharaca nAnA prakArakai jaina zAstra likhAiye / aru dharmAtmA puruSanako dIjiye / ye jJAna dAna sarvotkRSTa hai| yAkA phala bhI jJAna hai / so jJAna dAnakA prabhAva kari matijJAna zrutajJAna avadhijJAna manaHparyayajJAna vinA abhyAsa kiye aisI phurai hai pAchai zIva hI kevalajJAna upanai hai / bahuri paranai sukhI kiyA Apanai jagata sukhadAI paranavai / bahuri gurAdikakI vinaya kiyA Apa jagata kari vinaya jogya hai / aru bhagavAnake camara kSatra siMhAsana vAdira caMdovA jhArI rakevI Adi upakarana cahor3e / tau bhI aisA pada pAvai hai so Apake Upara kSatra phira camara Dhurai hai / vA siMhAsana Upara vaiThi deva vidyAdharoMkA adhipati hoi / bahuri ninamaMdirakA karAvAM ari bhAdhAnako pUnA kara Apa bhI trailokya pUjya pada pA hai| Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 52 jJAnAnanda zrAvakAcAra / bhAvArtha-tIrthaMkara pada vA siddha pada pAvai hai| so ai nyAya hI hai jaisA vIja bobai taisA phala lAgai / aisA nAhIM ke vIna tau aura hI vastukA aru phala aura hI vastukA laageN| so e trikAla triloka viSai hoi nAhI yaha niyama hai / so hI jagata viSai pravRtti dekhiye haiM jaisA jaisA hI nAja vovai taisA taisA hI nipajai / so jaisA hI vRkSakA vIja vovai taisA taisA hI vRkSake phala upale so jaisA jaisA hI puruSa vA strI vA tIryacanakA saMyoga hoi tAkai taisA hI putrAdika upanai / aisA vInake anusAra phalakI utpatti jAnanI / tIsU zrI guru kahai haiN| he putra kupAtra apAtranai choDi supAtra artha dAna karahu / athavA anukampAkari dukhita bhukhita jIvAnai poSi jaise jIvAkI bAdhA nivRtti hoi / vA gurukI Thasaka dharAva tAko damarI mAtra bhI denA ucita nAhIM / bahuri kaisA hai apAtrakA dAna jaise muradAkA cakaDola kAr3iye hai / aru rupaiyA paisA uchAliye hai aru caMDAlAdika cuna cuna le hai aru mukha sUM dhanya dhanya kareM haiM / parantu dAnake karane vAlA gharakA dhanI tau jyU tyU dekhai hai| yUM tyU~ chAtI hI, kUTai hai taise hI kupAtrane dAna diyA lo bhI puruSa jaza gAvai hai / parantu dAnake karanai dainai vAlaukuM tau naraka hI jAnA hosii| samyaktva sahita hoya tau pAtra jAnanA aru samyaktva tau nAhIM hai aru cAritra hai te kupAtra jAnanA / aru samyaktva vA cAritra hU hai nAhI te apAtra hI hai| tAkA phala narakAdi anaMta saMsArI hai / aru sarva prakAra hI dAna nAhIM karai hai so kaisA hai masAnake sthUla muradA samAna hai| aru dhana hai sau yAkA mAMsa hai / aru kuTumba paravAra so kaisai hai gRha pakSI hai yAkA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 53 dhana AmiSa khAya hai / aru viSas kaSAya rUpI asthI hai / tAviSai e jaleM haiN| tAtai masAna muradAkI bhalIbhAMti upamA saMbhave' hai tA aisI sarva prakAra niMdita avasthA jAna krapanatA bhani para-: dravyakA mamatva na karanA / saMsAra mamatva hIkA bIja hai| aisI heya upAdeya buddhi vicAra zIghra dAna karanA / aru paralokakA phala lainA nAhIM tau yaha sarva sAmagrI kAlasvarUpa dAvAgni viSai bhasma hoyagI / pAchai tuma bahuta pachatAvoge so kaisA hai vo pachatAvo jaise koI Ai samudra ke tIra baiTha kAga ur3Avane arthi ciMtAmaNi ratna samudra viSai pheMka pachatAve hai / pAche ratnakaM jhUra mere hai / parantu svapna mAtra bhI ciMtAmana ratna pAvai nAhIM aisA jAnanA / ghanI kahA kahiye udAra puruSa hI sarAhavA yogya hai aru ve puruSa deva samAna hai tAkI kIrti deva gAvai hai / iti atithisaMvibhAgavratakA svarUpa sampUrNa | bAraha vrata sampUrNa - aisA bArA vratakA svarUpa jAnanA / Age zrAvakake bAraha vrata tathA samyaktva aMta samAdhi maranake sattara atIcAra tAkA vyorA svarUpa kahiye hai / prathama samyaktvake atI cAra 5 tA viSai 'zaMkA' kahiye jina vacana viSai sandeha 1 kAMkSA kahiye bhogavilAsakI icchA 2 vicikitsA kahiye glAni 3 anya dRSTIkI parokSa prazaMsA 4 anya dRSTi saMstava kahiye mithyAdRSTikI samIpa jAya stuti karanA 5 | aise hiMsA anuvratake atIcAra pAMca / tA viSai 'baMdha' kahiye bAMdhanA 1 badha kahiye mAranA 2 cheda kahiye chedanA 3 atibhArAropana kahiye bahuta bojha lAdanA 4 anna pAna nirodha kahiye khAnA pAnI 4 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 jJAnAnanda zrAvakAcAra / AdikA rokanA 5 / aise satyAnuvratake atIcAra 5 mithyopadeza kahiye jhUThakA upadeza denA 1 rahyo vyAkhyAna kahiye kAhUkI gupta bAta prakAza dainA 2 kUTalekha kriyA kahiye jhUThA khAtAdi likhanA 3 nyAsApahArA kahiye kAhUkI gharI vastu maiTanA 4 sAkAra maMtra bheda kahiye anya puruSakA mukhAdikakA cinha dekhi tAka abhiprAya jAna prakAza dainA 5 / abai acorya anuvratake atIcAra pAMca / stena prayoga kahiye corIkA upAi batAi denA 1 tadAhRtAdAna kahiye coranakA haracA mAla mola lenA 2 aru viruddha rAjyAtikrama kahiye hAsalakA curAvanA 3 hInAdhikamAnonmAna kahiye ghATi dainA vAr3i lainA 4 pratirUpaka vyavahAra kahiye bAr3ha mola vastumai ghATa molI vastu milAvanA 5 / aise brahmacarya anuvrata ke pAMca atIcAra / para vivAha karana kahiye parAyA vivAha karAvanA 1 itvarikA paragRhItA gamana kahiye vyabhicAranI parAI strI suhAgina tAke viSai gamana karanA 2 itvarikA apara gRhItA gamana kahiye khAviMda rahita strI tA viSai ganama karanA 3. anaMga krIr3A kahiye hastasparzAdikara krIr3A karanA 4 kAma tIbrAbhiniveza kahiye kAmakA tIvra pariNAma karanA / avai parigRha ke - vizeSa kahai hai / tathA aura bhI kahiye hai / ati vAhana kahiye 1 manuSya pazu Adiko adhika gamana karAvanA 1 ati saMgraha kahiye vastunakA saMgraha karanA 2 ati bhArAropaNa kahiye lAlaca kari ati bojhA lAdanA 3 ati lobha kahiye ati lobha karanA gaye dhanakA lobha karanA / tathA aura prakAra bhI kahai hai / kSetra vAstu - kahiye gAMva kheta hATa khelI Adi 1 hiranya suvarNa kahiye rokar3a Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - tathA gahanau va dAsI dAsa kahiye naukara naukaranI 1 kUpa bhAMDa vastra tathA sugaMdhi bhAjanAdi 1 inakA pratikrama kahiye pramAna kiyA thA tAkau ulaMghanA va digvatake atIcAra pAMca Urdhva vyatikrama kahiye Urdhva dizAkA pramAna ulaMghanA va adho vyatikrama kahiye adho dizAkA pramAna ulaMghanA 2 tirya vyatikrama kahiye tiryaka dizAko ulaMghana karanA 3 kSetra vRddhi kahiye kSetrakA jo pramAna thA soI kSetrakA pramAna badhAya dainA 4 smRtyantarAdhAna kahiye kSetrakA pramAna kiyA thA tAhi bhUla jAnA 5 aise jAnanA dezavratake atiicaar| va Anayana kahiye maryAdA uparAMta kSetra tai vastu magAvanA 1 va preSa prayogya kahiye maryAdA uparAMta vastu bhejanI 2 zabdAnupAta kahiye pramAna uparAMta kSetra tai zabda kahi kAhU ko bulAvanA 3 rUpAnupAta kahiye pramAna uparAMta kSetra viSai apanA rUpa dikhAya abhiprAya janAya dainA 4 pudgala kSepa kahiye pramAna uparAMta kSetra viSa kaMkarI ityAdi vgaavnaa| 5 anarthadaMDa vratake atIcAra pAMca / kaMdarpa kahiye kAmoddIpana AhArAdikakA karanA 1 kautkucca kahiye mukha mor3anA AMkha calAvanI bhauha nacAvanI 2 maukharya kahiye vRthA bakavAda karanA 3 amIkSAdikarana kahiye vigara dekha vastunakA uThAvanA melanA 4 bhogAnartha kahiye niSiddha bhogopabhogakA sevanA 6 sAmAyikake aticAra pAMca / manoyoga duHpranidhAnAna kahiye manakI duSTatA 1 / vacanayoga duHpranidhAnAna kahiye bacanakI duSTatA 2 kAyayoga duHpranidhAnAna kahiye zarIrakI duSTatA 3 anAdAra kahiye sAmAyikakA nirAdara 4 smRti anupa. sthAna kahiye pAThakA bhUla jAnA 5 proSadhopavAsake atIcAra Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / pAMca, apratyavekSita apramArjita utsarga kahiye vinA dekhai vinA pUche vastukA dharanA apratyavekSita apramArjita AdAna ka haye vinA dekhe binA zodhe vastukA uThAvanA apratyavekSita apramArjita saMstara kahiye vinA dekhai vinA pUcha sAtharA vichAvanA 3 anAdara kahiye nirAdarase proSadhakA karanA 4 smRtyanupasthAna kahiye proSadha dina AThai caudaza je paravI dina tinako bhUla jAnA 5 bhogopabhoga paramAnake atIcAra, sacita AhAra kahiye harita kAyAdikakA AhAra karanA va sacitta sambandha AhAra kahiye pAtala doMnA Adi sacitta vastu vartana viSai maiM le tathA DhAMke / ityAdi sacitta sambadhakA AhAra karanA 2 sacitta mizrAhAra kahiye umna jalamaiM zItala jala nAkhyA hoya 'tAkA aMgIkAra karanA 3 abhiSava AhAra kahiye sIlA viMdali ityAdi ayogya AhAra karanA 4 duHpakvAhAra kahiye duHkhate pacai jo AhAra tAkA lainA 5 atithi saMvibhAga vratake aticAra pAMca sacittanikSepa kahiye sacitta je pAtala doMnA tA viSai melyau jo AhAra tAkA dainA va sacittopadhAna kahiye sacitta kamala patrAdise DhaMke hue AhAra auSadhi AdikA denA 2, paravyapadeza pAtra dAna auranako banAi Apa anya kArjako jAi. 3 mAtsarya kahiye auranakA dAna diyA dekha na sakai, 4, kAlAtikrama kahiye hInAdhika kAlakA lagAvanA, 5, aMta sallekhanAke atIcAra pAMca / jIvita AzaMsA kahiye jIvanaikI abhilASA 1, marana AzaMsA kahiye maranekI abhilASA, mitra nurAga mitrana viSai anurAga 3, sukhAnubaMdha kahiye ihi bhavakA sukhakA citavana 4, nidAna kahiye Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / .. - - - - vvvvvvvvvvvvvvvvvvv.AnAnamne parabhavake bhoganakI abhilASA 5, aise saba mila sattara atIcAra bhaye, tinakA tyAga karanA / Agai sAmAyikakA battIsa doSa kahai hai / anAdRtta kahiye nirAdarasau sAmAyika karai 1, para jIvane pIr3A upajAve artha sAmAyika karai 2, pratiSThA kahiye mAna bar3AI mahimAke vAste sAmAyika karai 3, aru pIr3ita kahiye parijIvanai pIr3A upanAvai 4, dolApati kahiye haM dIvAlAkIsI nAI sAmAyika viSai hAlai 5, aMkuza kahiye aMkuza kIsI nAI sAmAyika vakratA liye karai 6 kachuparityAgakA kachuvAkI nAI zarIra saMkoca kari sAmAyika karai 7, matsodana vartana kahiye mAmalA kaisI nAIM nIcau Ucau hoI 8, manoduSTa kahiye mana duSTatA rAkhai 9, vedakA baMdha kahiye AmnAya bAhya 10, bhaya kahiye bhaya saMyukta sAmAyika karai 11, vibhasta kahiye gilAna sahita sAmAyika karai 12, Rddhi gaura kahiye riddhi gaurava manasai rAkhai 13, gaurava kahiye jAti kulakau garva rAkhai 14 stena kahiye corakInI nAI karai 15 vyatIta kahiye vyatakAla 16, praduSTa kahiye atyaMta duSTatAsau kahai 17, tapita kahiye pailanai bhaya upajAvai 18, zabda kahiye sAmAyikamaiM sAvadha kArya liyA bolai 19, hIlati kahiye parakI niMdA kareM 20, tRvalI kahiye mastakakI travalI bhauMha car3hAI sAmAyika karai 21, kuMcita kahiye manake viSai saMkucyA sAmAyika kareM 22, digaviloDana kahiye dazoM dizAmAhIM abalokana karai 23, adiSTa kahiye jAgA vinA dekhyAM vinAM pauchai karai 24, saMyama kari mocana kahiye jaise kAhIko lahanau dainau hoI so jihitihi prakAra pUrau pAr3anau cAhai tyauhI dainai kaisI nAI jihitihi prakAra sAmAyikako kAla pUrau Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jJAnAnanda zrAvakAcAra / kiyau cAhai 25, labdha kahiye sAmAyikakI sAmagrI laMgoTI pIchI vA kSetrakI jogAI mile to kareM nahIM to Adhokara jAya 26, alabdha kahiye na labdhI 27, hina kahiye sAmAyikakA pATha hai| so hIna par3e athavA sAmAyikakau kAla pUrau huvA hI vinA uThabaiThA hoya 28, ucUlikA kahiye khaMDita pATha kahai 29, mUka kahiye gUMgA kaise nAI bole 30, dAdura kahiye mIDhakakI nAMI suranai lIyA bole 31, calunita kahiye cittako calAIva 32, aise sAmAyika battIsa doSa jAnanA / Agai sAmAyika viSai sAta zuddhi rAkha sAmAyika karai tAkA byorA / kSetra zuddhi ai jeThe manupyAkau kalakalATa zabda ghanA na hoya aru DAsa macchara na hoya. aura nau pavana vA ghanI garamI vA ghanau zIta na hoI 1, kAla zuddhi kahiye prAtaHkAla vA madhyAnakAla vA sAMjhakAla sAmAyikakau kAla chai ulaMghai nAMhI / jaghanya doya ghar3I madhyama cAra ghar3I utkRSTa chaha ghar3I sAmAyikakau kAla chai / so doya ghar3IkI karanI hoya tau ghar3IkA tar3akA sUM lagAI ghar3I dina car3A paryaMta / cAra ghar3IkI karanI hoya tau do ghar3IkA tar3akA lagAI doya ghar3I dina car3A paryaMta chaha ghar3IkI karanI hoya tau tIna ghar3IkA tar3akA lagA tIna ghar3I dina car3A paryaMta I kAlakI Adi viSai sAmAyikakI pratijJA kareM / pratijJA sivAi kAla lagAvai nAhIM / aise hI madhyAna samai viSai jAnanA 2, Asana zuddhi kahiye padmAsana vA kAyotsargAsanasau sAmAyika karai 3, aru AsanakUM calAyamAnaM na karai vinaya zuddhi kahiye deva guru dharmmako vA darzana jJAna cAritratAkau vinaya liyA kareM mana zuddhi kahiye rAga dveSa rahita manakUM rAkhe 5 vacana Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 59 zuddhi kahiye sAvadha vacana bolai nAMhI 6 kAla zuddhi kAhiye vinA dekhyA vinA. pUMchA hAtha pagi uThAvai vA dharai nAMhI 7 aise sAta zuddhikA svarUpa jAnanA / Age kAyotsargake bAIsa doSa kahiye hai| kuAzrita kahiye bhItako Asaro levau 1 latAvakra kahiye velakI nAI hAlatA rahanA 2 staMbhAvaSTaka kahiye thaMbhakA AsarAlenA 3 kuMcitkahiye zarIrakA saMkocanA 4 stavekSA dekhanA 5 kAkadRSTi kahiye kAka kaisI nAI dekhanA 6 sIrSa kaMpati kahiye mastakakA kaMpAvanA 7 bhUkeSa kahiye bhaMvara kaisI caMcalatAI karanA 8 uta rIti kahiye mastakakA UcA karanA 9 unmatta kahiye matta vAlAkI nAI ceSTA karanI 10 pizAca kahiye bhUta kaisI nAI ceSTA karanI 11 aSTa dize kSaNa kahiye ATha dizAkI tarapha caudhanA 12 grIvAM vana kahiye nAgraIko namAvai 13 mUka saMjJA kahiye gUMgekI nAI saina karanA 14 aMguli calAvana kahiye AMguli calAvana 15 niSTIvana kahiye khakhAranA 16SalitanaM kahiye khakhArakA nAkhanA 17 sArI guhyagRhana kahiye guhya aMga kATanA 18 kApi muSTa kahiye kAthoDIkI nAI muThI bAMdhanA 19 grIvo tramana kahiye nAr3IkA uMcA karanA 20 zrRMkhalitApa kahiye sAMkala kIsI nAIM pAdakA honA 21 mAlikocalana kahiye koI pITha mAthA Upari tIkau Azraya lenA 22 aMga sparsana kahiye apanA aMga saparsanA 23 ghoTakaM kahiye ghor3A kIsI nAI pAdakA karanA 24 aisA cauvIsa doSa kAyotsargakA jAnanA / Age zrAva kake cAra prakAra aMtarAya kahiye haiM / madirA 1 mAMsa: 2 hAr3a . 3 kAcA carma 4 cAra aMgula lohUkI dhArA var3A pacendrI janAvara Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 jJAnAnanda zrAvakAcAra | 1 viSTA mUtra 1 cUhaDA 1 ina AThaunakA tau pratyakSa netrA kari dekhane hIkA bhojana viSai aMtarAya hai / bahuri ATha tau pUrva dekhane viSai kahyA soI / aru sUkA carma 1 nakha 9 keza 1 UrAta 1 pAMkha 1 ajamI strI vA puruSa 1 var3A paJcendrI tiryaca 1 RtuvaMtI strI 1 Akhar3IkA bhaMga 1 mala mUtra karanekI zaMkA 9 zUdrakA sparza, kAMsA viSai kIr3A trasa mRtaka jIva nikasai vA hastAdika nija aMgasau ve indrI Adi choTA bar3A jIvakA ghAta, ityAdi bhojana samaya sparza hoya tau bhojana viSai aMtarAya hoi hai / bahuri marana AdikA dukha tAkA viraha kari rovatA hoi tAkai sunanaikA, lAya lAgI hoya tau tAkai sunavA kI, nagarAdikakA mArAkA dharmAtmA puruSakau upasarga hoI va koI kA nAka kAna cheunaikA va koI corAdikake mArane gayA hoI tAkA va caMDAlake bolanaikA va jina biMba va jina dharmake avinayakA va dharmAtmA puruSake avinayakA va ityAdi mahA pApake vacana satyarUpa Apanai bhAsai tau aise zabda sunaneM viSai bhojanakI aMtarAya hoya hai / / bahuri bhojana karatI bAra AzaMkA upajai yA tarakArI tau mAMsa sArakhI hai / vA lauhI sArakhI hai| vA cAma sArakhI hai vA viSTA vA zahada ityAdika niMdya vastu sArakhe bhojana viSai kalpanA upajai aru manameM glAna hoya Avai / / aru mana vAke cAkhanai viSai auhauTA hoya tau bhojana viSai aMtarAya hai / aru bhojana viSai niMdya vastuko kalpanA tau nAhIM upajai ara yahAMse mani viSaikA jAnapanA hoya tau aMtarAya nAMhI // aise dekha vAke ATha 8 sparzake vIsa 20 sunane kI daza // 10 // manakA chaha || 6 || saba mila cArake cavAlIsa aMtarAya Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / jAnanA // 44 // keI mUrakha ajJAnI pAkhaMDI kalaMgI rAga bhAva ghaTanaike kArana ari anya jIvakI dayA heta ye aMtarAya tau pAlai nAhIM // aru jhUThA chorAnakA mukhatai bhraSTA Adi khoTA bacana sunanete aMtarAya honA mAnai // pAchai jhAlara thAlI bajAi aMdhA baharA kaisI nAI dekhyA anadekhyA karai sunA anasunA karai pAchai nAnA prakArakI gariSTa gariSTa mevA pakavAna dahI dugdha ghRta tarakArI khAdya akhAdya ke vicAra vinA trasa thAvara jIvakA hiMsA ahiMsAke vicAra vinA kAmotpAdaka vastu aghorIkI nAI anabhAvatai Thaga Thaga peTa bharai hai| rAjI hoi svAda lai hai aru bhikhArIkI nAIM sarAvagAMkI khusAmada kari kari mAga mAga khAi / jaise koI puruSa sUkSma thAvarAkI tau rakSA karai aru bar3A bar3A trasa jIvAkuM AMkhamIca sAnA hI nigalai / aru pAchai kahai mhai sUkSma jIvAkI bhI dayA pAlau hoM aisA kAma kari bAparA garIba bholA jIvanake dharma aru dhanakuM Thagai hai / pAchai Apuna sAthi mohamaMtra kari kugati le jAI / taise mahAkAlezvara deva aru parvata brAhmana mAyAmaI indranAla sAdRzya camatkAra dikhAi sagararAjAke vaMzakuM jagya viSa homyAkara naraka viSai prApta kiye aru mukhatai aisA kahai jagya viSai homyA prAnI vaikuMTha jAya hai aisA AcAra kuliMgAkA jAnanA / Age sAta jAigA mauna karanAkA svarUpa kahiye haiM 1 devapUjA virSe 2 sAmAyika viSe 3 snAna viSe 4 bhojana viSaM 5 kuzIla viSaM 6 laghudIrgha bAdhA viSaM 7 vamana virSe ina sapta maunake dhAraka puruSa hAthaV va mukhasU sainako nAhIM kareM ya huMkAra kareM nAhIM / bhAge bAraha sthAna virSe zrAvakake jIvanakI dayAke artha caMdovA cAhiye 1 pUjAjIke sthAnaka Upara Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda: zrAvakAcAra / 2 sAmAyikakA sthAnaka Upara 3 cUlhe Upara 4 panahar3e 5 ukhalI 6 cAkI 7 bhojana sthAna / sejyA sthAna ATau cAlatai Upara 9 vyApArAdika karai teTai 10 aru dharma carcAke sthAna 11 dugdha garamake sthAna 12 aisA jAnanA / Agai sAmAyika pratimAkA svarUpa kahiye hai / dUnI pratimA viSai ATha caudaza vA aura parva vivai tau sAmAyika karai hI karai / aurA dinA viSai mukhyapanai tau sAmAyika karai hI karai pana sarva prakAra nema nAhI karai vA nAhIM karai / aru tIsarI pratimA dhArIkai sarva prakAra naima hai / aisA vizeSa jAnanA / Agai prauSadha pratimAkA svarUpa kahiye hai / aisI hI dUnI tIjI pratimAdhArI kaiproSadha upavAsakA niyama nAMhI hai| mukhyapanai tau karai hai gauNa panai nAhI karai hai| aru cauthI pratimAdhArI ke niyama hai yAvajIba karai hI karai / Agai sacitta tyAga pratimAkA svarUpa kahiye hai / doya ghar3I uparAMtakA ana chAnyA. pAnI aru harita kAya mukha kara nAMhI virAdhai hai / aru mukhyapanai hastAdika kara bhI pAMca sthAvarAnakuM nAMhI virodhai hai / yAkai sacitta bhakSana tyAga hai pAMca sthAvarAMkA zarIrakI kriyAdi kari tyAga nAMhI munIkai hai| hastAdika aMga kari hiMsAkA pApa alpa hai aru mukhamaiM bhakSyanaikA mahA pApa hai / mukhakA tyAga pAMcavI pratimA dhArI karai hai| aru zarIrAdikakA tyAga muni karai / muni vizeSa saMyamakU prApta bhayA hai| Agai rAtri bhukti tyAga dina vithai kuzIla tyAga pratimAkA svarUpa kahiye hai / rAtribhojanakA tyAga tau pahalI dUsarI pratimA sUM hI mukhya panai hoya AyA hai| parantu kSatrI, vaizya, brAhyaNa, zUdra Adi jIva nAnA prakArake haiN| sparza zUdra paryaMta zrAvaka vrata Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - jJAnAnanda zrAvakAcAra / 63 hoya hai / so jAkai kula karma viSai hI rAtra bhojanakA tyAga calyA AyA hai tAkai tau rAtri bhojanakA tyAga sugama hai| parantu anyamatI hoya aru zrAvaka vrata dhArai tAkuM kaThina hai| tIsU sarva prakAra chaThI pratimA viSa hI yAkA tyAga saMbhavai hai| athavA apanai khAvA kA tyAga tau pUrva hI kiyau thau ihAM aurAkuM bhojana karAvanai AdikA tyAga kiyA / Agai brahmacarya pratimAkA svarUpa kahiye hai| yahAM gharakI strIkA bhI tyAga kiyA nava vADa sahita brahmacarya vrata aMgIkAra kiyA / Agai Arambha tyAga pratimA kahai hai / ihAM vyaupAra rasoI Adi Arambha karanaikA tyAga kiyA pailAke ghari vA apanai ghara nyautA vA bulAyA jImai hai| Agai parigraha tyAga pratimAkA svarUpa kahiye hai / ihAM jo vAkai lakSa apanai paravAnakai dhovatI dupaTA pacher3I ityAdi rAkhai hai / avazeSa sarva parigrahakA tyAga karai / Agai anumati tyAga pratimAkA svarUpa kahiye hai| ihAM sAvadha kAryakA upadeza denA tajyA hai / sAvadha kIyA kAryakI anumodanA bhI nAhIM karai hai / Agai uddiSTa tyAga pratimAkA svarUpa kahiye hai / yahAM bulAyA nAhIM jImai hai / udaMDa hI uttara hai| eka kSullaka ailaka, kSuka tau kamaMDala kI pIchI AdhA pachai baDA laMgauTa rAkhai hai / sparza zUdra lohakA pAtra rAkha hai| UMca kulI pItala Adi dhAtako rAkha hai / aru paMcagharAsU bhojana leya aMtake ghara pAnI lai vahAM hI baiTha lohake pAtra tAmai bhojana karai hai| koI UMca kulI eka hIke ghara bhojana karai hai| aru ekAntameM bhI karai hai| ailaka pakSe bar3A vinA eka kamaMDala pIchI laMgoTa rAkhai hai| anya nAhI rAkhai hai / aru kara pAtra AhAra kara hai / ari lauca karai hai| Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 jJAnAnanda zrAvakAcAra | ari laMgoTa lAla rAkhe hai / aru laMgoTa cAhiye tau bhI leya / ari AhArako jAya taba zrAvakake dvAra aisA zabda kare hai ajhai dAna / ari nagara vArai maMDala viSe vasai hai / vA munyAke sabhIpa vanAdika biSai vasai hai / aru munyAke caranAravinda sevai hai / aru munyA sAtha vicarai hai| ari kSullaka bhI munyAke sAtha vivare hai | aru saMsArasau mahA udAsIna hai / aru aneka zAstrAMkA pAragAmI hai / ari svapara vicArakA vettA hai / tAtai Apa cinmUrtti huvA zarIraM bhinna svabhAva tiSThai hai / ari ailaka ArjikA jI tau kSatrI vaizya brAhmana UMca kulI hI niyama kari utkRSTa zrAvaka vrata dhAre hai / aru asaparza zUdranai prathama pratimAkA dhAraka jaghanya zrAvaka tAkau bhI vrata nAhIM saMbhavai hai / aru yA Akhar3I palai nAhIM / aru bar3A sainI paJcendrI tiryaca viSai jJAnakA dhAraka tAtai bhI madhyama zrAvaka vrata hoya hai / so dekhau zrAvakakau tau yaha vrata hai / ari mahA pApI ari mahA kAI mahA mithyAtI mahA parigrahI va viSaI deva guru dharmakA avinaI mahA tRSAvAna mahA lobhI strIke rAga mahA mAnI gRhasthAMkai vibhava mahA vikala sapta vyasana kara pUrana aru maMtra maMtra jotiSa vaidyaka kAminAdike DorA gaMDA kari mohita kiyA hai bArA bholA jIvAnai ari jyAkai koI prakArakA saMvara nAhIM / tRzvA ana kara dagdha hoya gayA hai AtmAjAkA | so apane lobhake artha gRhasthAMkA bhalA manA vAcanaike vAstai trailokana kari pUjya zrI tIrthaMkara devakA pratibiMba vAke ghara le jAya, vAkUM darzana karAve / mAchai auhITA lyAvai aisA anartha apane matalaba ke artha kare / so Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - A-Vvvvvvvvvvvvvvvvvvv... Apa tau ghorAna ghora saMsAra viSa bUr3A hI hai / paraMtu vApare bhorA jIvAnai saMsAra viSa Dovovai hai| doya cAra gAMva tAkA ThAkura bhI sevakakA matalabake vAstai sevakakA le gayA auSakake ghara jAya nAhIM / tau e sarvotkRSTa deva yAkU kaise le jAI / so isa samAna pApa aura huvA na hosI / so kaisA kaisA viparyaya-vAta kahiye AjIvikAke artha grahasthAke ghara jAya zAstra vAMcai aru zAstramaiM artha tau viSaya kaSAya rAgadveSa moha chur3AvAkA aru ve pApI apUThA viSaya kaSAya rAgadveSa moha tAkau pokhai / aru yA kahai avAra ko paMcamakAla hai, na aisA guru na aisA shraapk| apanai guru mAnA vAkai vAstai gRhasthAne bhI dharmamUM vimukha ko aru gRhasthAnai eka zloka bhI prIti kari sikhAvai nAMhI / manamai yA vicAra kadAca yAkai jJAna hoya jAsI tau mhAkA auguna vA pratibhAsasI to pAchai mhAMkI AjIvikA manai kisI rItijJa hosI / aisA nirdaI apanA matalabake vAstai jagatanai Dobai hai / aru dharma paMcamakAlake aMta tAI rahatA hai ye aba hI dharma ghaTA hai aru jinadharmake Asarai jIvikA pUrI karai hai / jaise koI puru: koI prakAra AjIvikA karavAnai asamartha hai | pAchai vaha apanI mAtAne pIThe baiThAra AjIvikA pUrI karai hai / tyoM I jinadharma sei satpuruSa tau eka mokSanai hI cAhai hai| svargAdi bhI nAhI cAhai hai tau AjIvikAkI kahA bAta / so hAya hAya huMDA va sarpanI kAladoSa kari paMcamakAla viSai kaisI viparItitA phailI hai| kAla dukAla viSai garIbAkA chorA bhUkhA maratA hoya cAra rupaiyA viSe cAkara bhayA bhUrA golAkI nAIM mola vikayA pAchai nirmAyala Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / khAi khAi bar3A huvA / aru jinamaMdiramai apanai rahavAkA ghara kiyA aru zuddha deva guru dharmake vinayakA tau abhAva kiyaa| aru kugurAdike sevanakA adhikArI huvA aisA hI aurAnai upadeza diyaa| jaise amRtanai chor3a halAhala viSanai sevai vA ciMtAmaNi ratna chor3i kAMca khaMDakI cAha karai vA kAmadeva sau bharatAra chor3I asaparza zudra aMdhA baharA gUMgA lUlA kor3I tAsU viSaya seya Apanai dhanya mAnai aru yA kahai zIlavaMtI pativratA strI hUM / so isI rIta vezyA viSa pAIye hai / aru tAhIkA AMdhA jIva AsarA lei dharma sAdhanA kahai hai| aru vaha ApakU punAya mahaMta mAnanai lagA aru apanai mukhasai kahai hai bhaTTAraka digambara gurU hauM mhAnai puujau| aru nAhIM pUjau tau daMDa desyAM vA thAke mAthai bhUkhA rahasyA / vA mAne caMdA karasyA / aru strI sAtha liyA phirai sau bhaTTAraka nAma tau tIrthaMkara kevalIkA hai / aru digambara kahiye diga nAma dizAkA hai avara nAma vastrakA hai so dazU dizAke vastra pahirai hoya tAkU digambara kahiye hai / nigrantha nAma parigraha tyAgakA hai tAtai tila tusa mAtra parigraha tau bAhya nAhI ara caudA prakArako AbhyaMtara tAsU rahita sau vastukA svabhAva tau anAdinidhana hai aisA aru yaha yasai mAnai so yaha bAta kaisI hai| mhArI mAM aru vAMjha so jagata viSai parigrahasU narakAM jAi hai / aru parigraha hI jagata viSai niMdya hai| jyU jyU parigraha choDai tyoM tyoM saMjama nAma pAvai / so yA bAta to aisI nyAya banI aru hajArA lAkhA rupaiyAkI daulati aru ghor3A va hala ratha pAlakI car3hanaikuM cAkara kaMkara aru kar3A motI paharai / naraka lakSmIke pAnagrahana karanaikI dazA karai hai| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / bahura celA cAMTA soI bhaI phauja aru celI soI huI strii| aisI vibhUti sahita rAjA sAdRzya hotA saMtA bhI Apakau digambara mAnai hai | sohe digambara hama kaise jAne mAnai eka digambara nAhi huMDA sarpanI paMcamakAlakI vidhAtAnai eka mUrti hI gar3I hai, kai mAnUM sAta vyasanakI mUrati hI hai kai mAnUM pApakA pahAra hI hai / kai mAnUM jagatake DubovAnai pattharakI nAva hai| bahu 2 kaisA hai. kalikAlake guru so AhArake artha dinaprati nagR vrata Adarai / aru strIkA lakSana dekha vAMkA misakara strIyAMkA sparza karai / strIkA mukha kamalanai bhaMvara sADhasya hoi vAkA avalokana karai / pAchai atyaMta magna hoya Apanai kRtya kRtya mAnai / so yA bAta nyAya hI hai| aisA tau nAnA prakArakA gariSTa nitya navA bhojana milyA aru nitya naI strI milI tau yAkA sukhakI kAMI pUchanI / aisA sukha rAjAna bhI durlabha so aisA sukhanai pAi kauna puruSa magana na hoi ? hoya hI hoya / so kaisI hai ve strI aru kaisA hai vAkA khAviMda / so strIkA tau aMtahakarana paranAma kaisI bnii| aru puruSa moha madirA kari mUcchita bhayA tAtai I anyAyakA maiTha vAnai kauna samartha hai ? koI nAhIM / tIsU AcArya kahai hai haiM I viparjaya dekhi mauna kari tiSTho yAkA nyAya vidhAtA hI karanaikaM samartha hai| aru vahIM daMDa denetuM samartha haiM hama nAhI so aisA gurAnai paraloka viSai bhalA. phalamU vochai haiM so ve koi karai haiM / jaise koI puruSa vAMjhake putrakA AkAzake phUralamhaM seharA gUMtha Apa muvA pAchai vAkA avalokana kiyA cAhai haiM vA jasa kIrtikU sunyA cAhaiM haiM tihi sADhasyanavAkA phala svarUpa jAnanA bahuri ve paraspara prazaMsA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| karai hai thai mhAMke sataguru hau ve kahai hai / ke punyAtmA zrAvaka ho / kauna dRSTAMta jaise UMTakA tau vyAha aru gaMrdhavagIta gAvane vAre ve tau kahai hai bIMdakA svarUpa kAmadeva sADhasya banyA hai aru ve kahe haiM kaisA kinnara jAtake devake kaMTha sAdrazya kaMThasU rAga gAvai hai| yA sAdRzya zrAvaka gurAkI zobhA jAnanI / ihAM koI kahasI ke thai apanA gurAkI dazA baranaI / aru zvetAmbara Adi anyamatIna kI dazA kyoM na baranaI ve tau pAna yA vIca bhI khoTA hai tAkuM kahiye hai bhAI e nyAya tau nIkai hosI jada brAhmaNAke hI hAthakI rasoI niSaddha cha / tau caMDAla dikake hAthakI rasoI lIna kaise hosI / aisA jAMyanAM ihAM koI prazna karai aise nAnA prakArake bheSa kaise bhaye tAkU kahiye haiM jaise rAjAke subhaTa vairIke zastraprahAra kari kAyara hoya bhAgeM pAchai rAjA yAkU bhAje jAna nagaramaiM AvanA manai kiyA aru bAhari hI sau kaiIko kAlau mukha kari mAthA mUDha tAkau yA kahI ke gadhe car3hAI nagara daulyA pherau, kaihIkU lAla kapar3A pahirAye, kehI kU curiyA pahirAI, kehI kA rAMr3a strIkA sA bheSa kiyA, kehIkA suhAgala strIkA bhesa kiyA hai kai inamai bhIkha maMgAI ityAdi nAnA prakArake svAMga karAya nagara bArai kAr3a diyaa| aru je rana viSa bairIko jIta Aye mujarA kiyA tAkU rAjA nAnA prakArake pada diye aru mukhasUM bar3AI kInI tau yahAM dRSTAMtake anusAra dRSTAMta jAnanI / tIrthaMkarAdi deva trilokInAtha soI bhayA rAjA tAke bhakta puruSa bhagavAnakI mastaka Upara AjJA dhAra moha karma { lar3avAnai jJAna vairAjJakI phauji sAtha le vanavAsI hoya mohase larayau / pAchai mohakI viSaya kaSAya phauja kari jJAna vairAjJa phaujako Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvv jJAnAnanda zrAvakAcAra / 69 luTAI aru Apa kAyara hoya bhAge tAkU bhagavAnakI AjJA anusAra vidhAtA karmanai gRhasthapanA rUpa nagarameM tau AyA nAhIM diyA vAhya hI rAkhyA aru raktAMvara pAMTAvara svetAbara jaTAdhArI kanaphaTA Adi nAnA prakArake svAMga banAye aru je bhakta puruSa mohakarmakI jayanai prApta bhaye tAkauM ahaMtadeva nAma nagarakA rAjA kiyA tAkI apanai mukhakari bahuta bar3AI kInI aura bhI anAgata kAla viSai tIrthakara hosI aisA yAkA svarUpa jaannaa| aisA gyArA pratimAkA svarUpa vizeSapanai kahyA / ___Agai rAtri bhojanakA svarUpa vA doSa vA phala kahiye hai / prathama tau rAtri viSai trasa jIvAkI utpatti bahuta hai so bar3A trasajIva tau DAMsa mAcchara pataMga Adi AMkhyAM dekhiye hai, jo mahA choTA jIva dina viSai bhI najarAM nAhIM Avai hai aisA saMkhyAta asaMkhyAta upajai hai / aru vAkA svabhAva aisA hoya so agni viSai tau dUrasetI bhI AI jhukai hai / aisA hI koI vAke netra indriyakA viSaya pIDai hai / bahuri saradI bigaTA rasa sajAti viSai beThA huvA cipaTI jAya hai aru kaur3i makor3i kuMthuvA kasAra makar3I visamarA Adi trasa jIvAkA samUha chudhAkari pIr3A huvA vA nAsikA netra indrIkA pIr3A huvA bhojana sAmagrI viSai AI prApta hoI hai / athavA bhojana sAmagrIkU kiyA pAchai dhanIvAra huI to vahI viSai maryAdA ulacai pAchai ghanA trasa jIvAkA samUha upanai / pAchai vahI bhojanakU rAtrinai kAMsA viSai dharai pAchai UparasuM mAkhI mAchara TAr3arA kIr3I makor3I nAlA visamarAkA baccA Adi AI pare hai vA kaNasalI sarpakA vaccA Aya par3e hai athavA sArA kAsA viSe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / tAlAsUM car3i Avai hai athavA jaTI taTI UThImUM kAsA viSai AI DUbe hai aura nizAcara jIvanakUM rAtrinai vizeSa sUjhe hai / tAtai rAtrinai gamana ghanA kare hai| so gamana karate bhojana sAmagrI viSai bhI AI jAI hai| pAchai aisA jIvAkA samUhane koI pazu sAdRzya manuSya nirahai huvA khAI hai to vaha manuSyA maiM aghorI hai / pAchai nAnA prakArake jIvane bhakhaTA kari nAnA prakArake roga upajai vA icchA chINa pare haiM / jaisA jaisA jIvana kai mAsakA jaisA vipAka hoya taisA hI roga utpanna hoi / koDi upajAvai koDa hoi zUla hoi sakodara atIsAra hoi aru peTamai gaDArI paricalai vAla sirai bAI pitta kapha upajai ityAdi aneka rogakI utpatti hoya / athavA aMdhA hoi buddhi kari rahita hoi so aisA dukha tau ihI paryAya upajai / pAche pAkA phala kari anaMta sarpAdika khoTI paryAya viSai janma pAvai hai paramparAya narakAdi jAI hai / aise hI narakasUM tiryaca tiryaMca sauM naraka ketA Ika payArya narkakA dhArI pAchai nigoda mAhIM jAi pare paryaMta bhI nikasavau durlabha hai aura bhI hai 1 / pAchai uhAMsaM dIrghakAla doSa kahiye hai / kIr3I bhakSana taiM buddhi nAza hoi aru juvA bhakSana tai jalodhara roga upajai, mAchI bhakSana tai vamana hoi, bAlatai surabhaMga hoi, makoDI te kor3a hoi, bhaMvarI tai suna hoI, kasArI tai kaMpAi hoi, AMkha aMdhI hoi / sa jIvAkA bhakSanamai mAMsakA doSa lAge 1 mahA hiMsA hoi 2 apaca hoya apacatai ajIrna hoya 3 ajIrnatai roga hoI 4 tirakhA lagai 5 aru kAma vadhai 6 jaharatai marana hoi 7 DAMkanI bhUta pizAca vyaMtarAdi bhojana jhUThau kari jaai| aisA pApa kari Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / naraka viSai patana hoi / aisA doSanai dharmAtmA puruSa sarva prakAra kari janma paryaMta rAtrikA khAna pAna tajau / eka mAMsakA rAtra bhojanakA tyAgakA phala paMdraha upavAsakA phala hoya aise rAtri bhojanakA svarUpa jAnanA / ari dina viSai tAkhAnA viSai guphA viSai vA bAMdala viSai AMdhI vA dhUlyAke nimitta kari cauhar3e aMdherA hoya tA samaya bhojana kariye tau rAtri sAdRzya doSa jAnanAM / bhAvArtha - jIva najara na Avai tau dina viSai bhI bhojana karanA ucita nAhIM / iti rAtri doSa / / Age cUlhA rAtri na vAriye tAkA doSa dikhAIe hai / prathama tau rAtri koI jantU sUjhe nAhIM aru chAnemai tau trasa jIvAkA samUha hai aru AlA kAkI khabara pare nAhIM, jo AlA chaunA hoI tA viSai paisA paimA bharA giDolAnai Adi dai bAlakA agrabhAga saMkhyAtakA vA bhAga paryaMta saikar3A hajAroM lAkhAM asaMkha jIvAkA samUha pAvanai hai / so sarva cUlhA viSai bhasma hoyajAya / aru lAkar3I bAliye tau vA viSai bhI aneka prakArakI laTa vA kIr3I va kanasalA va alIkhA Adi bahuta trasa jIvakA samUha hoya hai / bhAvArtha - ghanI taraha lAkar3I to bIdhI hoya hai tA viSai tau jIva aginita hai hI aru lakar3I polI hoya hai tA viSai kIr3I makor3I makor3A udeI kAmalA sapalI Apaisa jAI hai / aru jeThamAsakA nimitta pAi saradI hoya tau kuMthiyA nigoda Adi jIvakI utpatti hoya pAchai vaisAhI balI tAnai bAliye tau vAke jIva dagdha hoMya / tA pApIkI kAI pUchanI / bahuri cUlhA viSai unatAkA nimitta pAi vA chidra Adi AzrayakA nimitta pAi kIr3I makor3I Adi trasa jIva rahaiM haiM / so saba Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / cUlhA viSai homyA jAi hai| bahuri mAkhI mAkar3I Adi jIva rAtri nai Upara chata viSa va ThATa viSa vizrAma le / aru pAchai rAtrinai cUlhAkA dhuvA karau hoya sArA gharamai AtApa phailai tAkA nimitta kari hajArA jIva daur3A daur3A phirai hai / aru cUlhA viSaM vA hA~DI viSai vA ATA viSai vA pAnI virSe AI par3e hai tau saba hI prAnAMta hoi / aru agnikA jhAra va lapaTa dUra hI thakI pataMgA DAMsa mAchara AI cUlhAmai homa hoI aura rAtrinai ATA sIdhA viSai ilI sulasulI kuMthiyA hoya aru kIr3I makor3I IlA Adi Apa hI car3i Avai hai / aru dhI tela mIThA viSai jIva Ana par3e hai / so ve choTA janAvara dina viSa bhI dIsai nAhIM tau rAtri viSai vA jIvakA dekhavAMkI kAI gamya / tAte AcArya kahai hai aisA doSa saMyukta AhAra kaisA kiyA jAya tAteM rAtrikA cUlhA bAlanA masAnakI arathIsUM bhI adhika kahyA hai / masAna viSai tau dinanai eka muradA haumiye hai aru cUlai virSe aginita jIvatA prAnI haumiye hai| tIsUM rAtri cUlhA bAlavAkA mahApApa hai arutA viSai caturmAsa viSai koI mahApApI vAle hai tau vAke pApakI maryAdA hama nAhIM jAnai kevalajJAna gamya hai / aru keI dharmAtmA puruSa tau aisA hai / so rAtri virSe divA bhI jovai nAMhI / aise rAtrIke cUlhA vAlanaikA doSa khaa| Agai anachAnyA pAnIkA doSa kahiye hai| lAkha kor3i veDAM turaMtake chAnyA pAnI DAriyetAtai bhI eka indrI jIvake mAravekA pApa ghanA hai, tAsU asaMkhyAta gunAve indrIke mArave kA pApa hai tAsU asaMkhyAta gunA te indrIkau / tAsau asaMkhyAta gunA cau indrI tAsU asaMkhyAta Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 - ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ jJAnAnanda zrAvakAcAra / gunA asainI paJcendrIkA tAsU asaMkhyAta gunA sainI paJcendrI mAra vA kA pApa hai| so anachAnyA pAnIkA eka culU viSai ve indrI te indrI, cauindrI, paJcendrI, sainI asainI lAkhAM koDyA tau AkAzake viSa peharAkI rena AyA sAMdhA gamana kare tA sAhazya paMca prakArake trasa jIva pAvana haiN| sonIkA draSTi kari dekhiye to jyoMkA tyoM najara Avai / bahuri tAsUM choTA jIva tAhI ke saMkhyAtavai bhAga sUkSma avagAhanAke dhAraka asaMkhyAta pAMca prakArake Rsa aura bhI pAvanai hai / aika aika nAtanAkA chidramai asaMkhyAta trasa jIvA yugapata pAnI chAnitI vAra nikara jAi hai / indriya gocara nAhIM Avai, avadhijJAna va kevalajJAna gamya hai| bahuri kaiIka pAnI chAnai bhI haiM / aru vilachAnI jahAMkA tahAM nIkA nAhIM pahuMcAva hai| to vaha pAnI anachAnyA hI piyA kahiye bhAvai, tIsUM eka culU anachAnyA pAnIkA apanai hAthasU DAlau vA varatau vA pIvau vA auranai pyAvo tAkA pApa eka gAMva mArA kaisA hai| aise he bhavya tUM anachAnyA pAnIko doSa jAna anachAnyA pAnI pIvau bhAvai lohu pIvau aru anachAnyA pAnIsau sApar3au bhAvai lohusau saapdd'ii| lohI bIci bhI ana chAnyA pAnI kA vizeSa doSa kahai / aru lohu tau niMdanIka hai hI / aru ana chAnyA pAnIkA varatavA viSai asaMkhyAta trasa jIvAMkA ghAta ho hai| aru jagata viSai niMdya hai, mahA nirdaI puruSa yAke pApa kari bhavi virSe rulai hai narka tiryacake klezane pAvai haiM, saMsAra samudramAMhI sU nikasanA durlabha hoya hai / yA samAna pApa aura nAMhI hai ghanA kahA kahi ye jainI puruSanakA tIna cinha hai / eka tau pratimAke Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 - - - - jJAnAnanda zrAvakAcAra / darzana kiyA vinA bhojana na karai aru anagAlau jala na pIvai aura rAtri viSai bhojana nAhI karai / yA maiM suM eka bhI kasara hoI tau jainI nAhIM anyamatI zUdra sAdRzya hai| tAtai apanI hetakA bAMchA kari puruSa zIghra hI anagAlyA pAnIko tanau iti anagAlyA pAnI dopa smpuurnn| Agai sAta vyasana viSai chaha vyasanAnai chor3i juvAkA doSa varNana kariye hai| chaha vyasanakA doSa pragaTa dIsai hai juvAkA doSa gUDha hai| tAkU chaha vyasana adhika pragaTa dikhAiye hai / juvAmai hAra hoi tau corI karanai parai corIke dhana Aye parastrIkI vA parastrIkA saMjoga milai taba vezyA yAdi Avai / vezyAke ghara Aye surApAna karai, vAke amala mai mAMsakI cAha hoi. mAMsa cAha bhayai zikAra khelA caahai| tatai sAta vyasanakA mUla juvA hai aura bhI dhanA doSa upajai hai / juvArI puruSakA gharakI jAyagA AkAsa hI raha jAya hai, Iloka viSai apajaza hoi hai, paiTi vigarai hai vizvAsa miTai hai, rAjAdika kari daMDako pAvai hai, aneka prakArake - kalaha keza bar3e hai-aru krodha lobha atyaMta baDhe hai| janai janai Agai dInapanA bhAsai hai-ityAdi aneka doSa jAnanA pAchai tAke pApa kari naraka jAI hai jahAM sAgarA paryaMta tIvra vedanA upanai hai| tAtai bhavyajIva haiM te duSTakarma zIghra chodd'au| paMca pAMDava Adi juveke vazIbhUta hoya sarva vibhUti va rAjya khoyA aisA jaannaa| - Agai khetIkA doSa kahiye hai / asAr3hake mahinA prathama varSA hoi tAke nimitta kari pRthvI jIvamaI hoi jAi / aise Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / jIva vinA eka aMgula bhUmikA na pAiye tA bhUmikAkU hala kari pheriye so bhUmikA vidAravAM kari sarvatra sthAvara jIvana prApta hoi / pheri pUrvavat navA jIva upanai pAchai dUjI varasA kari ve bhI maranakU prApta hoi / pheri jIvAkI utpatti hoi pheri hala kari hanyA jAi tA bhUmikA viSa bIja bovai pAche sarva jAyagA anyake aMkUrA anaMna nigoda rAsi sahita utpanna hoi / pheri varSA hoi tAkari aginita trasa thAvara jIva upanai pheri niMdavA kari sarva jIva hanyA jAi, pheri varSA kari aisI hI aura upajai / phera dhUpa vA nunanI kari marai aise hI caturmAsa pUrNa hoya / pAchai sarva khetI trasa thAvara jIvA kari Azrita tAkU dAMtalAdi kari kATiye / so kATivA kari sarva jIvadala malyA jAi aise tau caturmAsakI khetIkA svarUpa jAnanA / Agai unArIkI khetIkA svarUpa vA doSa kahiye hai / so sAvanakA mahinAsUM lagAi kAtika mahinA paryaMta pAMca sAta vAra hala kusiyA phAvar3A kari bhUmikAnai AmI sAmI cuna karai pAchai vAke artha doya cAra varSa pahalI guvAra roDIkA saMcaya kiyA thA / athavA doya cAra varasakA ekaThI huI molalai kheta viSai nAkhe / so ve roDIkA pApakI koI pUchanI jetI vaha roDIko bojha hoya tetAhI laTAdika trasa jIva jAnanA / eka doya dinakA gobara par3A cohaDe raha jAi tA viSai lAkhAM koDayAM Adi aganita laTAdi trasa jIva kila kila karate AMkhyAM dekhiye hai| tau doya cAra barasakA saMcaya kiyA saikar3A gAr3A bhara gobara viSTA Adi azuci vastu UparA Upara ekaThI huI sAsatI saradI sahita tA viSai jAya pekhai tau vAkA nirdayIpanAkI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| kahya bAta / pAchai vA khAta* sArA kheta viSai bakheratA Upara sAre vakhaTa pherai tA pIche bIja bobai| pIche magasirakA mahinAsU lagAI phAguna paryaMta anachAnyA kuMvA bAvar3I talAbakA jala kari dinaprati tAI sIcyAM karai so vA jala kara pAhilA trasa thAvara jIva tau pralayana prApta hoi navA saradIkA nimitta kari trasa thAvara jIva phera upanai aisau hI dina prati cAra pAMca mahinA tAI pUrva pUrva jIva marate jAMya apUrva apUrva jIva upajate jAya / aise hote sante aneka upadrava kari nirvighnapanai khetI gharamaiM Avai / vA na Avai kadAcida Avai tau rAjAkA bIjakI dainI cukai vA na cukai so phala tau jAkau aisA aru pApa pUrve kahyA taisA / asaMkhyAtAsaMkhyAtA trasa jIva anaMtAnaMta nigoda rAzi Adi thAvara jIvakA ghAta eka nAjakA kanakai vaMdA avai hai| bhAvArtha-aisI aisI hiMsA kari eka eka nAjakA kanA paidA hoya hai / bahuri keI yA jAnaigA khetI karatI vAra tau sukhI hoyagA tAko kahiye hai| jahAM paryaMta khetI karanaikA saMgraha ho hai jahAM paryaMta rAkSasa te daitya daridrI kalaMharavat tAkA svarUpa jAnanA aru parabhava viSa narakAdi phala loga hai / tAtai jJAnI vicakSaNa puruSa khetIkA kisaba chodd'ii| aise khetIkA doSa jAnanA so pratyakSa caur3e dIse haiM tAkau kahA likhiye / ari kuMvA bAvar3I talAba khanAive kA mahala aTArI banAvanekA khetI havelIke pApa asaMkhyAta anaMta gunA pApa jAnanA / iti khetI dharatI doSa / ____Agai rasoI karavAkI vidhi kahiye hai / soI rasoI karavA viSe tIna bAta kari vizeSa pApa upanai vinA sodhyA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| ~~ ~~~~~ ~~~~~~ ~~~~ anna, viveka binA gAlyA jala, aru vinA dekhyA valItA (iMdhana) ai tIna pApa kara rasoI upanai so rasoI mAMsa samAna jaannaa| aru ye tIna pApa rahita rasoI nipajai so rasoI kahiye hai| tAkA svarUpa kahiye haiM / prathama to nAjakA aU saMgraha na karanA / dasa dina pandrA dinakA pAMca daza jAyagA avadhi dekha mola lyAvai / pIche tAko dina viSai nIkA sodha bIna dina hI viSai tAbar3A mAheM kapar3AtUM poMche taba pisAvai / pAchai loha pItala bAMsa Adi cAma binA cAlanIsU cAla lInai / aise to ATAkI kriyA jAnanI ! valItA chAnAnai phaur3a kADha phAra jIva rahita prAsuka lakar3I vA koile e balitA tAkI zuddhatA hai / aru chAnA gobara rasoI viSai sarva prakAra alIka hai / aru tA viSai jIvakI utpatti bhI biseSa hai / aru aMtara muhUrta sau lagAI jahAM paryaMta vA viSai saradI hai / tahAM paryaMta aneka trasa nIva upanai haiM / pAche gobarakA sUkavA kari sArA nAsanai prApta hoi hai / sUkA pIche bar3A bar3A tAkA kalevara paImA paIsA bhari giDAlA Adi zaMkhyA dekhiye hai| pAcha phera caturmAsa Adi viSai saradIkA nimitta pAikara asaMkhyAta kuMthavA laTa upajai haiM / tAtai chAnAkA balItA tau hiMsAkA doSa kara sarva prakAra hI tananI / aru lakar3IkA koilA grahanaiM yogya hai / so koilA to sarva prakAra trasa thAvara jIva rahita prAsuka hai| tAtai manuSyanai bAlanA ucita hai| tAtai buddhivAna puruSa vizeSa panai bIdhI sUkhI lakar3I phAra avavi dekhakara gRhana karai |yaa viSai Alasa pramAda rAkhai nAhI, yA viSai pApa aginita apAra hai| so vivekakara tacha lAga hai| tAtai dharmAtmA puruSanai valItAkI sAvadhAnI raakhnii| polI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| lakar3I viSai kIr3I makor3I dehIkAMnakhajUrA sarpa Adi aneka trasa jIva paisajAI haiN| so vinA dekhI bAliye to sarva bhamma hoya / so pArzvanAtha tIrthakarake samai kamaTha nirdaya huvA paMcAgni tpai| tahAM adhajalyA lakar3I polI viSai sarpanI aI dagdhi huI tAkU pArzvanAtha svAmI avadhijJAna kara balatA dekhyA tAkU navakAra maMtra sunAI devalokanai prApta kiyA / aise binA dekhyA balatAtA viSai jIvakA dagdhi jAnanA dhanI kahA kahiye / bahuri talAva kuMDa tuccha jalakara bahatI nadI aru kuMvA bAvar3IkA pAnI to chAnyA huvA bhI ayogya hai| yA jala viSe trasakI rAsa indriya gocara Avai hai / tAtai jA kuvAMkA pAnI car3asa kari chaTatA hoya tAkA jala viSa jIva najara nAhIM Avai / vA jalako kuvA Upara Apa ja ya va ApakA pratItakA AdamI jAya dovar3a nAtanA gAr3hA guThalIkara rahita vA jAmeM jalakau grAsa huvA eka pala bhI rahai tatakAla hI aike sAtha chana na jAya / anukrama sauM dhIre dhIre chanai aisA nAtanAMsU jala chAniye tAkA pramANa / jI vAsaNa viSai chAniye tAkA muMhasU tigunA lAMbA caur3A Dayor3A so dobar3o bar3o kiye samacaukora ho jAya aisA jAnanA / athavA binA chAnyA hI kuMvAso bhari Derai lai jAya / yukti pUrvaka nIkA chAnanA, chAnatI bAra anachAnyA pAnIkI bUMda bhI gire nAhI vA anachAnyAkI bUMda chAnai pAnIpai Avai nAhIM aise pAnI chAniye / anachAnyA pAnIke hAthasUM chAnyA pAnI kari anachAnyA pAnIke bAsanameM na dhariye / pIche chAnyA pAnIkA bAsanakuM pakar3iye / doya vAra tIna vAra chAnyAM yAnI kari bAsanakU kholiye / pAThe vAke mor3e nAtinA dauniye vA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hAtha viSai belA belA leya choTA bAsanasoM bora bora pAnI chAnai aru vaha nAtanA belA Upara dhara bahura kUpasoM pAnI kADhai phera vAhI bhAMti chAnai jaba bAsana bhara cukai taba nAtanA hAthameM kari vAnai pAnI bhara pAla Upara liyA liyA AvanA nAtinA Upara dhari dhari dhIredhIre kAr3hiye / pIche anachAnyAkA hAthakuM khola agala bagala sU konA * pakar3a ulaTau kariye / pIche chAnyA pAnI kari avizeSa anachAnyA pAnI rahyA tA viSa jIvAnI kariye / athavA judI vAsanA viSa jIvAnI kariye / bIcamUM jIvAnIkI tarapha cimaThI kari nAtinA rakhar3iye naahiiN| pIche cAra pahara dinakA va ATha pahara dinakA jIvAnI ekaTThA kara bhaMvarakalIkA Dola jAkA vAkA jala AyA hoya tihi kUce pahuMcAvai / athavA bhaMvarakalIkA Dolana hoya to bhaMvarakalIkA Dola banA carUkA loTAsa bhI pahuMce hai| vAkA pAMsAnai ulaTau bAMdha pIchoM DorA apUTI lyAva pAMca sAta aMgulakI lAkar3I bAMdha loTeke mauThe bhItara Ar3I lagAiyo tAkA sahArAsU loTA sUdhyA calyA jAya, kuMvAke pIde jala Upara loTA pahuMce taba UparatUM Dola hilAya dIje / pIche vaha loTesUM lAkar3I nikasa auMdhA hoya Upara tai baiMcyA huvA calyA Avai aise pahuMcAvanA / athavA i bhAMti bhI na pahuMcyA jAi to sArA prabhAta sarva pAnIkA jIvanI ekaTThA kara pAnI bharakA bAsana viSai ghAliye aru panahArIkuM sauMpiye panahArInai pAnI bharavAkA mahInA sivAya Tako doTako bar3hAiye aru vAkuM aisA kahiye / jIvAnai zuddhatA pUrvaka kuMvAmeM nAkha dainii| gailA vA UparasUM kuMvA viSai jIvanai na nAkhanA kadAca nAkhyA tau tUneM pAnI bharavAsau hI dUra karauMgA / aiso kahA pIche Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / bhI doya cAra vAra gupati vAke pIche jAya kuvA paryaMta ThIka pAr3hiye je pUrvai kahyA / tA mAphika jIvAnI suddha urAsanA aise hI kuMvAmeM urAsa hai tAko vizeSa par3hAI dIjiye TakA do TakAkI gamya khAiye, pApakA bhaya dikhAIye haiN| yA bhAMti jIvAnI pahucAvai tinakuM chAnyA pAnI piyA kahiye / aru pUrvavat jIvAnI na pahuMce tAkoM anachAnyA pAnI piyA kahiye / vA zUdra sADhasya kahiye / jinadharma viSai hI to dayA hI kA pAlanA dharma hai dayA binA dharma nAma pAvai nAhIM / jAke ghaTa dayA hai teI satpuruSa bhavasAgara tirai haiN| aise pAnIkI zuddhatA svarUpa jAnanA / bahuri maryAdA uparAMta ATA viSai kuMthavA sulasulI Adi aneka trasa jIvAMkI rAsa vA saradI viSai bhI nigodarAsa sAsvate trapsarAsa upajai hai / jyoM jyoM maryAdA ulaMgha ATA rahai tyoM tyoM adhika bar3I bar3I avagAhanAkA dhAraka ATA viSa kanaka sArakhA trasa jIva upanai hai / so pratyakSa hI AMkhyA dekhiye hai tAteM maryAdA ulaMdhyA ATA aru bAjArakA turata pisAyA bhI avazya tajanA, jetA ATAkA kanakAte tA hI trasa jIvaM jAnanA / tAteM dharmAtmA puruSa aisA dekhike ATAkA bhakSana kaise kareM / bahuri cAmakA saMyoga kari dhRta viSai aMtara muhUrtasU lagAya jahAM paryaMta cAmake sIdhar3AmeM ghRta rahai tahAM paryaMta adhika adhika saMkhyAtA trasa jIva upajai hai / aru carmakA asparsa kari mahA niMdya abhakSa hoya hai / tAkA udAharaNa kahiye hai| kADhU eka sarAvagI rasoI karavAke samai koI saradhAnI puruSa hAtha paisA TakAkA ghRta bAjArasoM maMgAyA taba vaha sIgha vAkA ghRta chuDAyavAke artha eka akala upajAvatA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / / huvaa| so banAramAMsU navA jUtA molale vAmeM ghRta ghAla vAkI rasoI viSa jAya dhasyo taba vaha rasoI chor3a uThavA lAgA taba yAnai kahI rasoI kyoM chor3au hau / thai pUrva yA kahI thI mhAkai to carmake ghRtakA aTakAva nAhIM tAtai bajArakA mahAjanoMke to kAcA camake bAsanameM ghRta thaa| maiM thAkai aTakAva na jAna pAkA khAlakA jUtA viSa ghRta lyAyA aru thAne saupyA tau mhAnai kAhekA doSa maiM yA na jAnI thI ke pUrvovAlI kriyA hai / pUravyA mokalA anachAnA pAnIsoM to sApha hai / aru sIsA sADhasya soI ujjala rasoIkA bAsana rAkhe / aru bar3A bar3A caukA deI koI brAhmana Adi uttama puruSAkA sparza hoI to rasoI utara jAya / pAcha kAMsAmeM mAMsa lai rAnI hoya hoya khAya / tAtai tyoMhI cAmakA ghRta mahA abhakSya jAnanA / aisA sunate pramANa cAmakA ghRta taila, hIMga, jala Adi vastukA tyAga ve puruSa kiiyaa| aise aura bhavya jIva yAkauM tyAga karau / aba rasoI karanakI vidhi kahiye hai / jahAM jIvakI utpatti na hoI aisA sthAnaka viSai khAr3A khovarA rahita cUnAkI vA mATIkI sApha jAyagAnai tau jIva jaMtu dekha Upara candovA bAdhi gArikA vA lohakA cUlA dhriye| cUnAkI jAyagA to jIva jaMtu dekha komala buhArIsoM buhAra de phira tukSapAnI kari jAyagA AlA bastrasetI poMcha nAkhai vA dhoya nAkhai aura gArakI jAyagAnai tukSa zuddha mATIsetI dayApUrvaka lipAIye hai / tA viSai ujalA kapar3A pahara tukSa pAnIsUM hAtha pAMva dhoIye / sarva vAsanoMkU mAMja rasoI viSai dhariye / pUrve kahyA aisA ATA, sIdhA, dAla, cAMvala, balItA sodhi rasoI viSai lai baitthiye| rasoI viSai lAgai jetA pAnIkI maryAdA doya ghar3I hIkI hai / tAtai Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 jJAnAnanda zrAvakAcAra / prAsuka pAnI te rasoI karanA ucita hai| prAsuka pAnIko doya pahira pahile baratAya denA | Age rAkhyA yAmeM jIva upajai hai jIdAnI yAkau hoya naahiiN| aise dayApUrvaka kriyA sahita rasoI nipana tAkau ujjala kapar3A pahara hAtha pAMva dhoya patrAkU cA dukhita jIvakU dAna deI / rAga bhAva chor3a caukI Upara bhojanakI thAlI dhara thAlI Upara dRSTi rAkhe, jIva jaMtu dekha mauna saMjama sahita bhojana karai / aisA nAhIMkai dayA binA aghorIkI nAIM Apa tau khAyale pAtra va dukhita janavAranai Avai Apa uThi jAya / aisA krapaNa mahA rAgI mahA rogI viSaI daMDa dene yogya hai / tAtai dharmAtmA puruSa hai te vidhipUrvaka dAna deM, pIche bhojana karai, aise dayA sahita rAgabhAva rahita bhojanakI vidhi kahI / bahuri rasoI jIme pIche I viSai kUkarA bilAI hAr3a cAma maile vastra sUdra Aya jAya / vA vizeSa auMTha (jUMThana) par3I hoya to prabhAta Aya vA parasau Adi hamesA rasoI kara vA samaya pahalI cUlAkI rAkha sarva kAr3hI nAkhiye / namarAsoM jIvajaMtudekhi komala buhArIse buhAra deI pIche caukA dIje, caukA diye vinA hI rAkha pheMka kara buhArI deha rasoi kariye vinA prayojana caukA denA ucita naahiiN| caukA viSai jIvAkI hiMsA vizeSa hovai hai / aru azuma jAyagA viSai rasoI kariye to caukAkI hiMsA bIca bhI akriyAke nimittakari rAga bhAvakA pApa vizeSa hoya hai / tAteM jAmai thor3A pApa lAgai, so krnaa| dharma dayAmaya jAnanA dayA vinA kAryakArI nAhIM / aru keI durbuddhI nAna lakar3Iko dhovai hai| tavelA carU tavA Adi bAsana tAkA paidA dhoya ArasI samAna unjala rAkhai hai / maukalA pAnI sosA par3e vA caukA dai hai / strIke hAthakI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0000000000000000000002 jJAnAnanda zrAvakAcAra / rasoI nAkhAi hai / nAnA tarAkI tarakArI mevA miSTAnna dahI, dUdha, ghRta, harita kAya sahita bAra bAra bhojana banavAbai hai / pIche rAjI hoya hoya cAra bAra tiryacakI nAI peTa bharai hai| aru yA kahai hai maiM bar3A kriyA pAtra hUM, bar3A maiM saMjamI hU~ aisA jhUThA DiMbhadhArI dharmakA Asare vAparA bholA jIvAMne Thage hai| jinadharma viSai tau jahAM jahAM nizcaya eka rAgAdika bhAva chur3AvaneMkA upadeza hai| aura yAhIke vAste anna jIvakI hiMsA chur3AI hai| so ina pApI rAga bhAva va anya jIvakI hiMsA apUThA baMdhAya dInI tAtai jA rasoI viSai jyoM jyoM rAgabhAkkI vA anya jIvAkI hiMsAkA nimitta nAhIM hovai hai, soI rasoI pavitra hai jA viSai ai doSa baMdhe soI rasoI apavitra hai aisA jAnanA bahura kuliMgyA AyanAM viSaya pokhavAke artha dharmakA AsarA leya / aSTAMnakA solAkArana dasalAkSanI ratnatraya Adi parva dinA viSa AkSA AkSA mana mAnyA nAnA prakAra mahA gariSTa aura diva viSe kabahu mile naahiiN| aisA to bhojana khAnA aru cokhA cokhA, vastra AbhUSaNa pahiranA tAkA upadeza diyA pAche aise hI Aya viSaya pokhane lage to gRhasthAnikU kAheko manai karai / so bhAdavAMke parva dinA viSai kakhAyakU chodd'naa| saMjamako AdaranA jinapUjA, jina zAstrAbhyAsa, jAgaranakA karanA dAnakA denA, vairAgyakA baMdhAvanA, saMsArakA svarUpa anitya jaannaa| tAkA nAma dharma hai, viSaya kaSAya pokhanekA nAma dharma kadApi nAhIM jhUThA mAnyA to garaja kAI vAkA phala khoTA hI lAgasI / Age kaMdoIkI vastu khAnekA doSa dikhAIye hai| prathama to kaMdoIkA svabhAva nirdaI hoi hai / pAThe lobhakA prayojana parai tAkI vizeSa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 jJAnAnanda zrAvakAcAra / kari dayA rahita hoya hai tAkA kisaba hI mahA hiMsAkA kArana haiM so vizeSaparne kahiye hai| nAja sastA hoya so mola lyAvai so sastA to bIdhA ghunA purAnA hI mile so bInA sodhA bInA nAjaneM bAta binA dekheM pIsai pAcheM vaha ATA besana medA mahInoM par3A raha jAya tA viSai aginati trasa jIva upajai hai / pIche vaisA to ATA ana chAnyA masakakA pAnI tAkari usane bIghA sUlyA AlA gAbhaTI viSai rAtanai valItA bAleM / aru cAmakA ghanA dinakA vA sajyA vRta viSaivAneM taleM / aru rAtriteM agnikA nimitta kari dUra so DAMsa, mAkSara, pataMga, mAkhI maTTI meM va kar3AhI meM Aya Aya par3e va tapata dhuvAMke nimitta kari aneka jIva makar3I bisamarA kAnakhajUrA bharI kar3AhI meM parai / pAche vaha miThAI pakavAna turata hI to sArA bika jAya nAhIM / anukramasoM bike so bikatA bikatA mahInA pandraha dina do mahInA paryaMta par3A rahi jAya / tA viSai aneka laTaIlA Adi pari cAle / aru asparza sUdrakUM vaha miThAI ceM tAkI mIThI jaMThI miThAI pAchI apanA vAsanameM DAra hai hai / aru dhanAka doI kalAri khatrI Adi anya jAti hoya haiM / tAkI dayA kahA pAIye / aru koI vaipya kulake bhI kaMdoI hoya so bhI vA sAdRsya jAnanA aru jala anna nUna milAya ghRtameM talai so vaha samAna hI hai / saMsArI jIvAne thor3A bahuta aTaka meM rAkhanai artha sakharA nikharIkA pramANa bAdhA hai / vastU vicAratA donyoM eka hai * koI jainI kula viSai rAtanai annakA bhakSaNa chor3anA aru phalAhAra Adi rAkhyA to kAI vaha rAta bhojanakA tyAgI huvA ? yadi rAtrikIM paravAnagI nahIM desI toM annAdi sarva hI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Ananda prAvakAcAra / 85 - -- vastukA bhakSaNa karanA, yAkai khAyA binA to rahauya nAhIM / tAtai annakI vastU chur3Aya maryAdAmeM rAkhyA annakA nimitta tau raMkAdikakai bhI sAstA pAiye / dUdha per3Adika nimitta koI punyavAnakai koI kAla vi. pAiye hai| tAteM ghanI vAra dhanI vastukA rAtrinai saMvara hoya hai| aisA prayojana jAnanA tAtai buddhimAna puruSa kSe, te asaMkhyAta trasa jIvAMkI hiMsA kari nipanI aneka trasa jIvakI rAsi mahA akriyA sAdRzya abhakSya aisI kaMdoIkI vastU. tAkU kaise khAya aru Thaga gaI hai buddhi jAkI AcAra rahita hai svabhAva jAkA / paralokakA bhaya nAhIM hai jAke aisA puruSa kaMdoIkI vastU khAi hai / tAteM apanA jAnai hita cAhiye te puruSa halavAIkI vastU sarvathA tano / bahuri koI ajJAnI rasanA indrIkA lolapI aise kahai hai / kaMdoIkI vastU bajArakA vAMsanA viSai madya mAMsa vAparai / aisA gUjara rajapUta kalAra Adi sUdrake gharakA dahI, dUdha, roTI Adi vastU prAsuka hai tAteM nirdoSa hai so mahA trasa thAvara jIvAkI hiMsA kari nipajI madya mAMsake vAMsana viSai dharI / aisI vastU prAsuka nirdoSa hoya to aura uparAMta doSIka vastU kaise hosI hAr3a cAmake deSanaikA mRtagake sunanaikAI bhojana viSai aMtarAi gIta ai to pratakSa khAyavekA kaisA doSaNa ginanau jAte je vastU hiMsA kari nipanI vA akriyA kari nipajI so dharmAtmA puruSa koI Acarai naahiiN| prAna jAvai tau jAvo pana abhakSa vastU khAnA ucita naahiiN| dInapanA sivAya aura pApa nAhIM hai| tAtai jina dharma viSai ajAcIka vRtti kahI hai| Age sahatakA doSa dikhAIye hai| mAkhI, khATa yA mIThA rasa vA jala oMTa viSTAdi mukhyameM lai aavai| so vAke mukhya Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- - - - - - - - - - -.. - - - - ---... jJAnAnanda shraavkaacaar| viSai vastU lAlarUpa paranavai / pIche lobhake artha jaise kIr3I nAMna lyAya vilameM ekaThA karai / pIche bhIlAdika sakala pahuMce so vAke sarva kuTumba paravAra sahita nAjasora lyAvai / pIche sarva kIr3AkA to saMdhAra hoya nAja bhIla khAye jAya~ taise hI machikA traSNAke bazIbhUta huvA lAlakU eka sthAnaka cUMki thUkaraiMka DhAke / pIche aisau hote hote dhanI lAla ekatra hoya ghanA lAlake rahane kari miSTa svAdarUpa paranavai tA viSa samaya samaya lAkhAM kor3anA bar3A aMDA AMkhyA dekhiye tAteM Adi dai aura asaMkhyAta sUkSma jIva upanai haiM / aru nigodarAsa upajai haiM / aru tisa hI viSai mAkhyAM nihAra karai hai tAkau bhiSTA bhI bAhI viSai ekaThau hoya hai / pIche bhIla Adika mahA nirdaI vAkU patharAdi kari pADeM hai| pArcha vAke vaccA sudhA aru mAhilA aMDAzuddhA masala masala nicoya nicoya rasa kAr3eM hai / pIche paMsArI Adi nirdaya akriya khAna leveM haiN| tA viSa mAgvIkI DIma kor3I Adi aneka trasa jIva ur3A hai vA capi jAya hai / aru do cAra varasa paryaMta lobhI puruSa saMcaya kare haiM tA viSai pUrvavat jA samaya hAlakI utapatti bhaI tA samayasUM lagAya tahAM tAI sahita rahai / tahAM paryaMta asaMkhyAta trasa jIva sAsatA upajai hai / so aisA sahata paMcAmRta kaise huvA / apanA lobhaka artha na jIva kauna kauna anartha na kareM / aru kAMI kAMI aSAda vastU na khAya tAtai e sahita mAMsa sADhasya hai / madya mAMsa rahita tInoM ekasAM hai / so yAkA khAvA to dUrI rhau| auSadhi mAtra bhI yAkA sparza karanA ucita nAhIM taise jAnanA yAko auSadhi mAtra bhI gRhana kiyA dIrgha kAlakA saMcyA punya nAsanai Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / prApta hoya hai / Age kAMjIkA doSa kahiye haiM chAMchakI maryAdA biloyA / pAche athauna tAI kI hai, pAjhai rahyA aneka trasa jIva upajai haiM jyoM ghanAkAla tAIM rahai tyoM tyoM ghanA trasa upanai / jaise rAta basAkA anachAnyA jala abhakSa hai taise rAta vasAkI chAcha abhakSa hai / so eka to yaha doSa aru chAchi viSai rAI parai hai| rAIkA nimitta kari tatkAla chAchi viSe trasa jIvAkI utapatti hoya hai / tAhI vAste rAI chAchikA rAya tau abhakSa hai / eka doSa to yaha aura chAcha viSai bhujiyA para hai / so eka bidalakA doSa bahuri chAchi viSai mokalA pAnI aru lUna parai hai soI tAkA nimitta pAya zIghra hI ghanA trasa jIvakI utapatti hoya hai / so eka doSa yaha pAchai dasa pandraha dina tAI yAkau bhakhavau karai hai| jaise dhovI chIyA nIlagarake kuMDakA jIva rahai / taise kAMjIkA jIvA rahA jAnanA / jyoM jyoM ghanA dina kAMjI rahai tyoM tyoM vAkA svAda adhika hauya hai| so ajJAnI jIva indrIyAkA lolapI rAnI rAnI hoya hoya khAya jAvai e svAda trasa jIvoMkA mAMsa kalevarakA hai / so dhikkAra hai aise rAgabhAvake taaiiN| aisA aSAda vastUko na Adherai / aisA hI doSa DohA kirAvakA jAnanA / yA viSai bhItrasa jIvaghanA upanai hai| AgeathAnA saMdhAna lyoMjIkA doSa kahiye haiN| solUna, ghRta, tailakA nimitta pAya nIMbU AdikA athAnA viSaM doya cAra dina paryaMta saradI miTai nAhIM / so lUna saradIkA nimitta pAya trasa jIvAMkI utapattI hoya hai| vA hI viSai marai hai| aise janma maraNa jahAM tAI vAkI sthita rahai tahAM tAIM huvA karai / aise hI lauMnI saMdhAna murabbA viSai jIvAko rAsakA samUha jaannaa| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / so naSTa bhaI hai buddhi jAkI aise anAcArI mUha viSaI puruSa Acarana krai| yA jAne nAhIM ki yaha anAcArakA mUla hai aisA doSa jAna avazya tananA yogya hai / aru sarvathA na rahA jAya to ATha paharakI khAvo nirdoSa hai / athavA sUkI AvaulI vA AMvalAkI banAya lyo vRthA hI Apanai saMsArasamudra viSai mati ddovai| Age jalebIkA doSa kahiye hai / so rAtra viSai maidAnai mAhiM vai hai so SaTAI uThe to jIva pratyakSa najara Avai hajArAM lAkhAM laTAkA samUha upaje, so khaTTA maidAnai kapar3A Upara raha jAya / aisI laTA sahita maidAnai svAdake artha ghRta kar3AhameM taliye pIche mizrI khAMDakI cAsanImeM vaure hai / vahuri aghorIkI nAIM rAta vA dina viSai bhojana karai soya bhojana kaisA so hamanai jAnai sarvajJa jAnai hai| Age bhelai jImaNakA doSa kahiye / so jagata viSai auMDhi aisI niMdya hai so mana doya mana miThAIkI chAva bharI tA mAhIMsU eka kanakA uThAya mukhameM dIje to vA miThAinai koI bheTe nAhIM / aru yA kahai aito oMThI hogaI so ye tajane yogya hai| aru ai mUr3ha sarAgI pIca sAta janA / ekai sAtha bhelai baiTha bhojana prasAdI karai so mohaDhA mAhima sArAkI auMTha thAlI mAMhi parai / vA mukhakI lAla thAlImeM parai athavA grAsakI sAthi pAMcU AMgurI mukhameM jAya so mukhameM AgulyAM lAlasoM lipta hojAya phira vaisA hI hAthasoM grAsa uThAya mukhameM deya aise hI sArekI oMThi kAMsA viSai dhila mila eka meka hojAya / so paraspari sarAvai to ve vAkI auMThi khAya, vau vekI oMThi khAya paraspara e hAsya kautUhala atyanta sneha baMdhAya vA manuhAri kari pUrna indrI pokhai tAke pokhane para kAma vikAra tIvra hoy| mAna Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / (9 atyaMta baMdhai so bhele jIvavA viSai aisA aneka tarahakA pApa upanai hai| tAteM sagA bhAI, putra, iSTa mitra vA dharmAtmAsA dharmIke bhele jImanA ucita nAhIM / auMTha khAvAkA svabhAva tau cAMDAlakU karAkA hai| bhele khAvAkA svabhAva UMca kulakai puruSakA naahiiN| __ Agai rajasvalA strIkA doSa khiye| sAmAnyapanau mahInAke mAhiM vAkI jo nisthAMna mAhiMsUM aiso ninda rudhira vikArasamUha nikasa hai| tAke nimittakari manuSya tiryaMca keI puruSa AMdhA hoya jaay| va AMkhameM phUlI parajAya, pApara, bar3I, mugor3I, lAla hoya jAya i sAdivAkI chAyA dekhavA kara kapar3AkA sparsa kari karavA kara tIna dina paryaMta aneka auguna upajai hai / yAkai jA samaya mahA pApakA udaya hai| brahachA samAna hai yAkA hAthakI sparza vastu sarva alIna hai| pIche cauthe dina vA keI AcArya pAMcaveM dina chaTe dina kahe haiM / bhAvArtha:-chaTe dina va pAMcave dina va cauthe dina snAna kara ujala kapar3A pahira bhagavAnakA darzana kara pavitra hoya hai| mukhya panai cauthA snAna kara bharatAra samIpa jAya hai| koI manuSa sUdra samAMna yAkU apavitra nAhIM gine hai / so vaha bhI cAMDAla sAdRsya hai ghanA kahA kahiye / Age dUdha dahI chAMchi ghRtakI kriyA likhiye haiN| garaDI UMTa AdikA dUdha to alIna hai| yA viSai dohatA dohatA trasa jIva upanai haiN| aru gAya bhaisakAlIna hai| so chAnyA pAnIsUM dohanevAreke hAtha dhuvAIye gAya bhaiMsako AMcala dhuvAya cokhyA mAMjA carU vAsana tAkoM jala kara dhoyavA virSe duhAIye / pIche dUje vAsanameM kapar3AtUM chAniye pIche dohyA pIche do ghar3I pahile pI jAIye athavA do ghar3I pahile uSNa kriye| do ghar3I uparAMta Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / / 90 . kAcAM raha jAya to vA viSa nAnA prakArake trasa jIva upajai haiM / tAtai doya ghar3I pahilA garama karanA ucita hai| so prathama hI AMbalA Adi khaTAI batAtAM rupyA dUdha viSai DAra jmaaiiye| vAkI maryAda ATha paharakI hai / AjakA jamAyA prabhAta dahIkU kapar3A viSai bAMdha vAkI mugor3I tor3a sukAI hai| pAchai aura hI vAkA jAMvaNa dai dUdha jamAIye / aise dUdha, dahI Acaranai yogya hai| suTha vA aura khaTAI vA jasada rupAkA bhAjana kara jama jAya hai / koI durAcArI jATha gUjara anya jAtakA dUdha dahI pAIye hai| te dharma viSai vA jagata viSai mahA niMdya hai / aura aisA sUdra dahIkU loyA pIche to turata agni Upara tAtA kari jAIye / chAMchi athoMna tAI uThAya dIje rAta viSai rAkheya nAhIM / rAtakI rAkhI savArai anachAnyA pAnI samAna hai / aise dUdha dehI chAMchi kriyA jAnanI aru keI viSai lolupI kriyAkA AsarA leya gAya bhaisa mola lai nija ghara viSai Arambha baMdhAvai hai| so ArambhameM bar3hAvai nAhI jyoM jyoM Arambha bandhai tyoM hiMsA vadhai caupada jAta rAkhavekA vizeSa pApa hai soI kahiye hai so vaha tiryaMca kAya vA binA anachAnyA pAnI piyA binA na rahai / aru sUke trana chAnyA pAnIkA mera milanA kaThina aru jo kadAcitta kaThinapanai vAkA sAdhana rAkhiye to vizeSa AkulatA upajai, AkulatA hai so kakhAyakA bIja hai| kakhAya hai soI mahA pApa hai, bahuri kadAcita vAkU bhUkhA tisAyA rAkhaye zIta uSNa mAMcharAdike dukhakA jatana na kariye . to vAke prANa pIr3e jAya, mohavAso volyA jAya naahiiN| aru yAkU sAsatI kaise khabara rhai| aru zIta uSNAdi vAdhA meTe Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Vvvvvvvvvvvvvvvvvvvv. nahIM, tAtai vAM veda nAhIM hoya tAtai vAkA mahA - pApa rAkhanai vAreko lagai / bahuri vAke govaramUtra viSai vizeSa trasa jIvakI rAsa utpanna hoya hai / aru IdhanakA nimitta kara sAsatA rAtadina cUlA bAlyA karai / cUlAke nimittakari chaha grAma dAha karavAM jitano pApa lage / tAtai aisA jAna caupada rAkhanA ucita naahiiN| bahuri tAkI telhI khAnekA vizeSa pApa hai| ghanA dinako dUdha gAya bhaisakA peTa viSai rahai hai / pIche ve prasUta hoya aru tA samaya vAke AMcalajhaM rakta sADhasya nicoya kaadd'iye| vAkU uznakara jamAiye tAkA AkAra aura hI tarahakA hoya jAya / tAkU dekha galAna upanai pIche vaiso ninda vastuko Acarie to vAke rAgabhAvakI kAIM pUchanau / tAtai avazya yAkA Acarana na karanA / chalIkA parasUta bhayA, pIche ATha divasakA aru gAyakA divasa dasa piiche| arU bhesakA pandraha divasa pIche dugdha lainA yogya hai, pahalI abhakhya hai / aru AdhA dugdha vAke bacchAkoM chodd'iye| Age kapar3A dhuvAneM varigAbanaikA doSa kahiye hai / prathama to vA kapar3A virSe mala nimitta kara lIkha, juvAM Adi aneka trasa jIva upajai haiM / so ve jIva kUpameMteM jIkA pAnImeM nAsanai prApta hoya / pIche ve kaparAne dariyAva viSa silA Upara pachAr3a pachAr3a dhovai / so pachAhatI vAra mIMr3haka mAchalA paryaMta anaginata choTA bar3A jIva kapaDAke Upara timeM Avai tAkA kapaDAkI sAtha silA Upara pachAr3atAM jAya / so pachAr3ivAkara jIvakA khaNDana hoya jAya / bahuri ve tejIkA khArau pAnI dariyAva viSa ghanI dUra phaileM / vA bahatI nadI hoya to ghanA dUra kahatA calyA jAya to tahAM paryaMta jIvakoM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 jJAnAnanda zrAvakAcAra / khArA rasa pauMhucai tahAM paryaMta sarva jIva mRtyUrva prApta hoy| bahuri kaparAkauM sAvana setI phera dariyAvameM dhovai / so vaise hI jahAM tAI sAvanakA aMsa pahuMce tahAM tAMI dariyAvakA dariyAva prAsuka hoya jAya / jaise eka pAnIkA maTakA viSai cimaTI bhara loMga DoMDA lAyacIkA nAkhavA kara prAsukha hoya hai / taise eka doya kapar3AkA dhoyavA kari sarva dariyAvakA jala prAsuka hoya hai / aru keI mahata pApake dhAraka saikarA hajArA thAna chadAma adhelAke vAste dhuvAya beMceM hai / to vAke pApakI bArtA kauna kahai / tAteM dharmAtmA puruSa sarva prakAra dhobIke kapar3A dhuvAyavau tau tanau yAkau pApa aginita hai / aru kadAca pahiravekA dhoye vinA na rahai jAya to gAr3hA nAtanA sU dariyAvake bAhara kuMr3I Adi viSai pAnI chAna chAna pAchai jIvAnAM dariyAva va kuvAmeM viloya kaparAkI jU lIkha sodhi dhoiiye| bhAvArtha-mailA kaparAnai DIla sUM utaTharayA pALU dasa prandraha dina to par3A rAkhiye / pIche pheri bhI vA viSai koI jU lIkha rahI hoya tAkU netrakara dekhiye aru koI najara Ave tAkU leya aura DIlake purA yA vastra tA viSai melhi aura Thaura na nAkhiye. nAhIM kapar3A viSai juve maiMlanai kara ghanA dinatAI marai nAMhI hai / Ayu pUrIkara hI merai hai bahuri aisI jAgA dhoiye ki dariyAvake bAhara prAsuka sthAna viSai jala uhAMkA uhAM hI sUSa jAya va bhUmi viSai sUkha jAya aru jaise kadAci vaha panI vahakara apUThA dariyAva hImeM jAya, tau anachAnyA pAnI sAdRzya hI dhoyA kariye / tAteM vivekapUrvaka chAnyApAnI sUM dhovanA ucita hai / baiMcavekA koI prakAra dhovanA ucita nAhIM / Agai raMgAvanaikA doSa kahiye hai| nIlagara chIpA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Adi raMgarejake doya cAra va pAMca dasa varasa paryaMta raMgake pAnIkA bhAMDA rahai hai| pIche vA viSa kaparAke samUha Duboya masalimasali raMga hai| so masala vAkara sArA kuMDakA jIva saMgarAma salyA jAya hai| tA pIche dariyAvameM jAya dhovai hai| aise hI pAMca sAtavAra raMganA dhovanA karai so vA dhovA viSai vaise hI raMgakA pAnI jahAM paryaMta dariyAvameM phaile tahAM paryaMtakA jIva bAra bAra hanyA jAyA tAtai aisA raMgAnaikA mahA pApa jAna sata puruSanakoM raMgAbanA tyAjya hai| Agese takhAnAkA. doSa kahiye hai| eka bAra madhyAnha samaya cauMr3e Thaura viSai nihAra kariye hai / so tatakAla hI sanmUrchana manuSya aura asaMkhyAta. trasa jIva sUkSma avagAhanAke dhAraka utapanni hauya haiM pIche doya cAra paharake Atarai najara Avai hai / aisA laTAdikAkA samUha jetA baha mala ho ya tetA jIvAkI rAsa utpanna hotA dekhiye hai / so jahAM sAMsatI gUDha saradI rahai hai / aru UparA UparI dasabIsa puruSa strI mala mUtra chaipa vI sIlA tAtA pAnI kuMDesoM aisA azuddha sthAna viSai jIvAkI utpannakI kahA pUMchanI / aru hiMsA doSakI kahA pUMchanI, tAteM aisA pApa mahat jAna svapanai mAtra bhI setakhAnA jAnA yogya nAhIM / Age nigoda Adi paMca thAvarake. jIvakA pramANa dikhAIye hai / eka khAnakI mATIkI DalI virSe asaMkhyAta prathvI kAyake jIva pAIye hai / so nijArAkA dAnA, dAnAkA pramANa deha dharai tau jambUdIpameM mAvai nAhIM ka saMkhyAta. asaMkhyAta dIpa samudrAmeM mAvai naahiiN| vA tIna loka vA asaMkhyAta. lokameM mAvai nAhIM / ai tAhI eka pAnIkI bUMdameM vA agnike tinagAmeM tuccha pavanameM va pratiyeka vanaspatI kAike agra bhAga mAtra. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / wovvvvvvvvvvvvvvvv.x.vvvvww. gAjara, mUlA, zakarakanda, AdhA phUla,muMvArA, kUpala Ada narama vanaspati viSai tAsU anaMta gunA jIva pAIye haiN| so aisA jAna pAcauM thAvarakI bhI vizeSapanai dayA pAlanai, vinA prayojana thAvara bhI nahIM birodhanA / aru trasa sarva prakAra nahIM virodhanA thAvara kI hiMsA bIcase trasakI hiMsAmeM bar3A doSa hai / so AraMbhakI hiMsA bIca nirAparAdha jIva hatanakA mahA tIvra pApa hai / Age duvA itakA doSako dikhAya hai so duvAyata viSa doya cAra varasa paryaMta syAhI rahai hai / tA viSai asaMkhyAta trasa jIva anaMta nigoda aise sAsatA upane hai| so yaha nIlagarakai kuMDI sADhasya hoya hai| tAke hajAra pAMcasai vaibhAga samAna eka choTI kuMDI hI hai / yA virSe jIvAkI hiMsA vizeSa hoya hai tAtai uttama pAnIsoM syAhI gAla pramANa so likhAvA karai pIche sAjha samaya vaha syAhI mihIna kapar3AmeM sukhAyale / prabhAta phera bhiMjoIye / aise hI nitya syAhI kara lenA ai prAsuka hai / yAmeM koI prakAra doSa nAhIM thorau pramAda chor3avAkara aparaMpAra naphA hoya hai| Age dharmAtmA puruSake rahanekA kSetra kahIye hai / jahAM nyAyavAna jainI rAjA hoya nAja balItA sodhA hoya bikalatraya jIva thorA hoya / gharakI bA vAralI phaujakA upadrava na hoy| saharake donyU gar3ha hoya jina maMdira hoya, sAdharmI hoya, koI jIvakI hiMsyA nahoSa, bAlaka rAjA nA hoya, rAja viSe bahu nAyaka na hoMya, strIkA rAja na hoya, paMcyAkA sthApyA rAja na hoya, anavaisa buddhike dhAraka rAjA na hoya aurakI akalake anusAra rAjA kArya na karai / nagara dolyU birAnI phaujakA gherA na hoya mithyAMtI logAMkA prabala jora na hoya / ityAdi duHkhanai Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / kAraNa va pApanai kAraNa ese sthAnaka tAnai dUra hI tajanai yogya hai / Age zrI jaina maMdira viSai ajJAna vA kakhAya kara caurAsI AkSAdAna doSa lAgai, aru vicakSaNa dharma buddhi kari nahIM lAgai tAkA svarUpa kahiye hai / zleSa mAnApai nAhIM hAsya kautUhala kare naahiiN| kalaha karai naahiiN| koI kalA caturAI karai naahiiN| nakha cAma upAr3a nAkha nAhIM malamUtra chepe nAhIM snAna karai nAhIM gAlI bole nAhIM / kesa mur3Avai nAhIM / noMha livAveM nAhIM / lohU kahAvai nAhIM / gUmar3A pIva Adi bikAra nAkha nAhIM / nIlA pIlA pitta nAkhai nAhIM / bamana kare naahiiN| bhojana pAna karai nAhIM ThAMr3e dAMta mAhatUM annAdika asa kADhe nAhIM / sainAsana karai nAhIM / dAMta mala, AMkha mala, nakha mala, nAka mala kA? nAhIM / galAkA maila, mastakakA maila, zarIrakA mala, pagakA maila utArai nAhIM / gRhasthapanAkI bAteM karai nAhIM / mAtA, pitA, kuTuMba, bhrAtA, vyAhI bahina Adi loka ki janatA zruzrUSA karai naahiiN| sAsu jiThAnI nanada Adake paga lAgai nAhIM / dharma zAstra uparAMta lekhaka vidyA na karai bAMcai hii| zrRMgArakA citrAma citrai naahiiN| koI vastukA baTavArA karai naahiiN| divyAdikakA bhaMDAra rAkhai nAhIM / aMgulI caTakAvai nAhIM Alasa karai naahiiN| bhItakA AsarA lebe naahiiN| gAdI takiyA lagAvai na hiiN| pAMva pasaura nAhIM / paga para paga dhari baiThe naahiiN| chAnyA thopa naahiiN| kapar3A dhovai nAhIM, dAla dalai nAhIM, sAla Adi kUTai nAhIM, pApar3a mugaur3I Adi sukhAvai nAhIM, gAya bhaisa Adi tiryaca bAMdhai nAhIM / rAjAke bhaya kari bhAja deharai jAya nAhIM vA lukai nAhIM 'rudana karai nAhIM, rAjA cora strI bhojana deza Adi vikathA na kreN| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 jJAnAnanda zrAvakAcAra / bhAjana gahanA zastrAdi banAyeM nAhIM / tiryacakI thApanA karai nAhIM, rupayA moharIratna parakhe nAhIM, pratamAjIkI pratiSThA huvA pAche. pratamAjIkai TAMcI lagAvai nAhIM, aura pratamAjIkA aMgakai kesara candana AdikA caracana kareM nAhIM, pratamAnIke tale siMghAsana Upara vastra bichAvai nAhIM e bhagavAna sarvotkRSTa vItarAga hai / tA 1 sarAgatA ke kAraNa je sarva hI vastU tAkA saMsarga dUra hI tiSTho aru koI kubuddhI apanA mAna bar3AyakA pokhaneke artha nAnA prakAra ke sarAtAke kAraNa Ana milAve hai tAkA doSakA kAMI pUMchanI muna mahArAja kai bhI tila tusa mAtra gRhana na kahA to bhagavAnakai kesara AdikA saMyoga kaise cAhiye / koI ihAM prazna kare camara chatra siMghAsana kamala bhI mane kiyA hotA tAkUM kahiye hai / sarAgake kAraNa nAhIM prabhutvatAke kAraNa haiM jala kari abhiSeka karAIye hai / soye snAnAdi 1 vinayakA kAraNa haiM jalakara abhiSeka karAiye hai so ye snAnAdi viSayakA kAraNa hai yAke gaMdhodakake lagAye pApa dhoyA jAya hai aru caMvara chatra siMghAsana nirAlA hai / jAteM jo vastu vinayanai sUcatI hoya tAkA doSa nAhIM / biparya panai kAraNa tAkA doSa ni hai / tAteM bhagavAnakA svarUpa nirAdhAra nahIM mAnanA ucita hai tAhI ko pUjanA yogya hai / bahuri pratamAjIke hajUra vaiThiye nAhIM / jo paga 1 dUne lage to dUra jAya baiThiye / kAMcameM mukha dekhiye nAhIM / naka cUTI AdisUM kesa upAr3iye nAhIM / gharasauM jor3A pahare vastra bAMdhyA deha Avai nAhIM / pAMur3I pahire maMdira viSai gamana kareM nAhIM / vA becai nAhIM vA mola leya nAhIM / deharAkI vikSAyaNa nagArA unizAna Adi jAvanta vastu vivahArAdikake artha baratai nAhIM / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / -~ -~~~~~~~~ ~~~~ ~ ~ ~~... athavA deharAkA dravya udhAra bhI nA leya / va paisA dai mola nA leya / vA Apa manameM aisA vicArai, e vastu e dravya devaguru dharmake artha hai| pAche vaha vastu dravya saMkalpa kiyA mAphaka nA cahoDai / tau yAkA aMza mAtra bhI apanai ghara viSai rahyA huvA nirmAyala sAdRzya jaannaa| nirmAyalakA gRhanakA pApa sAdRzya aura pApa naahiiN| yA pApa ananta saMsAranai karai hai nakhasU le mastaka tAI zarIrakA maila utArai nAhIM / bratI puruSa sacitta vastusau pUjA na karai / deharAkI bhItake Adi sarAgapara nAmake kAraNa aisA citrAma na karAvai / deva guru zAstranai dekhi tatkAla utthe| hAtha jor3a namaskAra kreN| strIjananai eka sAr3I or3ha dehare na Avai / Upara uparanI Adi or3ha Avaiana pUjA vinA deharAkI kesara candana Adi tilaka nAhIM karai / snAna va candanakA tilaka aru AbhUSaNAdi siMgAra binA sarAgI puruSa tinakau pUjA nAhIM karanI / tyAgI puruSanai aTakAu nAhIM / pUjA kiyA pAche tilaka ghoSa nAkhanA / pratimAjIke Agai cahor3anI phUla so Apa sirapara dharai naahiiN| vAkAgRhaNa viSai nirmAyalakA doSa lagai / gadirA caupara staraMja gaMjIphA Adi koI prakArake khela na khelai / vA hor3a nAhIM pATai / deharAmeM vavasAkhA Adi azuca kriyA nAhIM krai| juhAra vyohAra Adi zRSTAcAra na krai| bhAMDa kriyA nAhIM karai / re kAre nUM kAkho kaThora vA tarka liye bacana vA marma cheda bacana masakarI kuThA viSAda adayA mRSA koI na rokavau / DAMDavo ityAdi bacana nA bolai / kulAMTa nA khAya pagAke darabaDI nA dAbai / hAr3a cAma kesa Adi maMdira viSai lai jAya nAhIM / maMdirameM binA prayojana AhyA sAhyA phirai naahii.| Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - jJAnAnanda zrAvakAcAra / kapar3A huI strI tIna dina va prasUta huI strI Der3ha mahinA paryaMta deharA viSai jAya nAhIM / guhya aMga dikhAvai nAhIM / khATa Adi bichAvai naahiiN| jotika vedika maMtra maMtra taMtra na krai| jalakrIr3A Adi koI prakAra krIr3A na karai / lUlA, pAgalA, bikala aMgI, adhika aMgI, vA banyA, andhA, bahirA, gUMgA, kAnA, mAjarA, sUdra, varaNasaMkara varNa puruSa snAna kara ujala kapar3A pahira zrI jinako pakhAlAdi abhiSeka kara aSTadravyasUM pUjA na karai aru apanai gharamUM vinayapUrvaka cokhAdravya lyAya kapar3A pahira zrI jinake sanmukha hoya Age dhari deya, pIche nAnA prakArakI stuti kari pATha paThana namaskArAdi kari uTha jAya aisI dravyapUjA vA stuti pUjA karai / rAte pUjA na kreN| maMdira{ cAroM tarapha gRhasthakA havelI ghara nA hoya / so sarvatra malamUtra Adi azuca vastu rahita pavitra hoya anachAnyA jala kari jinamaMdirakA kAma karAvai nAhIM / aura jina pUjana Adi sarva dharmakArya viSai bahuta trasa thAvara jIvoMkA ghAta hoya so sarva kArya tajanai yogya hai / aise caurAsI AsAdanAkA bheda jAnanA / bhAvArtha-jina maMdira viSai sarva sAvadha yoga liyA jo kArya hoya sarva tajanA / aura sthAnaka viSai pApa kiyA tAke niravRtya karanaikuM jinamaMdira kariye hai / aru jinamaMdira viSa upAyA pApa tAke upasAMta karavAne aura koI samartha nAhIM bhugatyAM chUTa hai| jaise koI puruSa kisI janasUM lare tAkI takasIra rAjA pAsa mApha karAvai / aura rAjA sUM bhI lar3A tAkI takasIra mApha karavAne ThikAnA, vAko phala baMdIkhAnA hI hai / aisA jAna nija hitamAna jihi tihi prakAra vinayarUpa rahanA / vinaya guna hai sodharmakA mUla Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hai| mUla vinA dharmarUpI vRkSake svarga mokSarUpI phala kadAci lagaiM naahiiN| tIsUM he bhAI ! Alasya chor3a pramAda taji khoTA upadezakA vamana kara bhagavAnakI AjJA mAphika prvrto| ghanI kahavAkara kAMI e to apanA hetakI bAta hai jAmeM apanA bhalA hoya soko karanA, so dekhau arahaMta devako upadeza tau aisA hai yA caurAsI mAMhiMsU koI eka doya bhI lAgai tau narka nigoda jAya / aru kuliMgyA jinamaMdiranai apanA ghara sAdRzya kari gAdI takiyA lagAya UMcA caukA caukI bichAya Upara baiTha bar3e mahaMta puruSAnai pujAvai hai yAkA phala kaisA lAgaigau so hama nAhIM jAneM hai| aru gRhasthayAkI bhUla kaisI, aise mahaMta, pApake dhAraka, saMsAra samudra viSai khevaTiyA binA pattharakI nAva sAdrazya tAkoM sata guru mAneM haiM dharma rUpI amolaka ratna musAvai haiN| tau bhI mAna bar3AIke artha Apanai dhanya hI mAnai hai / bahuri gRhasthAne barajorI bulAya bhAvanA karAvai hai so yaha to munikI vRtti nAhIM muni to bhamarA kIsI nAIM ur3atA phUlakI bAsa le phUlanai virodhai nAhIM tyoMhI udaMDa utarai / binA bulAyA anAcI vRtya bhare gRhasthIke bAranai Sar3A chayAlIsa doSa battIsa aMtarAya TAli udAsIna vRtti kara virasa alpa AhAra leya tatkAla vanameM uTha jAya hai| gRhasthanai pIDai nAhIM tAkA nAma bhAMvara vRtti kahiye hai| aru jA kuliMgAkI bhAvanA kaisI so hamanai jAnai / aNe cauthAkAla viSa bar3e jina maMdira karAye aru pAMcavAM kAla viSai jinamaMdira karAyA tAkA svarUpa va phala varNana kariye hai / cauthA kAla viSa bar3e dhanADhyake abhilASA hotI / mere bahuta duHkha tAkU dharmake artha kachU kharacAIye hai / aisA vicAra kara dharmavuddhI pAkSika Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - zrAvaka sAdrazya mahaMta buddhike dhAraka aneka jainazAstrake pAragAmI bar3e bar3e rAjAna kari mAnanIka aise gRhasthAcArya hute tA samIpa jAya prArthanA karai / he prabhu ! merA jinamaMdira karAyave kA manortha hai ApakI AjJA hoya to maiM e kArya kruuN| pIche dharma buddhI gRhasthAcArya kahai yAkA uttara prabhAta kAla dUMgA / avAra tuma Derai jAvau / pAche ve gRhasthAcArya rAtrinai maMtrakA ArAdhana kari saina karai / pIche rAtrine svapnA dekhai so bhalA zubha svapnA AyA hoya tau yA jAnai e kArya nirvighnatAko pahuMcasI / azubha AyA hoya to yA jAnai e kArya nirvighnapanai honekA naahiiN| pIche gRhasthI phera Avai tALU zubha svapnA AyA hoya tau e kahai vicArayAsoM karau siddhi hosI / azubha AyA hoya tau e kahai thAke dhana hai so tIrthayAtrA Adi dharmakArya viSa kharacau / e kArya yAsU hotA dIse naahiiN| jA kArya bani Avai so hI kariye / aru jo zubha svapna Avai to yaha kahiye prathama to apanai pariNAma viSai dravyakA saMkalpa karai / aitA dravya mane yAke artha kharacanA / pAchai jaisA pariNAma hoya taisA kArya vicaareNge| ara yA dravya viSai merA maMtra nAMhI tAkU alAdhA eka jAyagA dharai aisA naaNhii| kai parimAna kie binA deharAke artha anukramasoM kharacai jAya so yAkA paramAna kAI pahalI to paranAma bhalA hoya tAkara bahuta dravya kharacanA vicArayA hai pIchai parinAma ghaSi jAya yA punya ghaTi jAya tau pUrva vicAra mAphaka kharaca sakai nAhI, bahuri jahAM maMdira karAIye so vaha bar3A nagara jahAM jainI loga ghanA basatA hoya tAke bIca Asa pAsa dUra gRhasthayAkA ghara chor3a pavitra UMcI bhUmikA dAma dai mola leya barajorI nAMhI leya / pIche, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - jJAnAnanda zrAvakAcAra / bhalA mahUrta dekha gRhasthAcArya vAke Upara yaMtra mAMDai / pIche jaMtrakA koTya viSai supArI akSata Adi dravya dherai / tAke dharanai kara aisA jJAna hoya phalAnI jAyagA etA hAtha taleM masAnakI rAkha hai| etA hAtha talai hAr3a cAma hai / pAche vAkU khudAya hAr3a cAma Adi azuci vastu parI kAr3he pIche zreSTha nakSatra lagna dekhi nIva viSa pAkhAna dherai jI dina viSai nIva lagAvai tI dinasU karAvane hArA gRhasthI brahmacarya strI sahita aMgIkAra karai so pratiSThA kiye pIche zrIjI jinamaMdira viSai virAnai tahAM paryaMta pratijJA pAlai aura chAnyA pAnIsU kAma karAvai / cUnAko bhaTTI gharai karAvai nAhIM / prAzuka hI mola le aura kArIgara maMjUrAMsU kAmakI ghanI tAkIda nAhIM karai / vAkA rojagAra viSai kasara nAhIM karai / vAkai sadIva nirAkulatA rahe aisA dravya dai maMdirakA kAma karAvai / Itau dharma kArya vicArayA hai so moTA moTA kAma karAya cokhA kAma hoya hai / moTI vastu mola leya cokhI hAya hai ara kRpaNAtA tana dukhita bhukhitanai madIva dAna de ara kArIgara majUra cAkara Adi je prAnIjana tA Upara koI prakAra kakhAya nA karai / sadA prasannacitta hI rahai sArAMkU vizeSa hita janAvai / eka bAMkSavaH ki kaba zrIjinamaMdirakI pUrNatA hoya / zrIjina vinayapUrvaka birAjai aura jinavAnIkA vyAkhyAna hoya tAke nimitta kari ghanA jIvAkA kalyANa hoya / jina dharmakA udyota hoya dharmAtmA jIva I sthAnaka viSai dharma sAdhana kara svarga mokSa viSai gamana kare aura bhI saMsArakA baMdhana tor3i mokSa jAvai / saMsArakA svarUpa mahA duHkharUpa hai / so phera jina dharmake pratApa kari na AUM / bItarAga hai so svarga mokSake Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - phalanai zIghra de hai / tAte jinadevakI bhakti parama AnaMdakArI hai| AtmIka sukhakI prApti yAhI te hoya hai tAte meM khargAdikake laukika sukhane chor3i alaukika sukhanai vAkSa hUM / aura mhAre koI bAtakA prayojana nAhIM / saMsAra sukhasU pUrai par3I dharmAtmA puruSakai tau eka mokSa hI upAdeya hai| maiM hUM nai eka mokSa hIkA arthI hUM / so yAkA phala mere upajai / bhAvArtha-dharmAtmA purupa to eka mokSa hIne cAhai hai / mAna bar3AI jasa kIrti vA gaukha vA svargAdika punyaphala nAhIM cAhai hai| yAkI cAha adhama puruSakai hoya hai yAhIkI cAhake arthi jinamaMdira karAvai hai so ve jIva adhogatanai hI jAya hai / Age pratamAkA nirmApanake artha khAna jAya pAkhAna lyAvai tAkA svarUpa kahiye hai / so vaha gRhasthI mahAM ukSAvamUM khAna jAvai khAnakI pUjA karai / pIche khAnakU nyauta Avai / aru kArIgaranai mela Avai so vaha kArIgara brahmacarya aMgIkAra karai / alpa bhojana le ujala vastra pahirai / zilpazAstrakA jJAnI ghanA vinayasUM TAMkI kari pAkhAnakI dhIre dhIre kora kaatte| pIche vaha gRhastha gRhasthAcArya sahita aura ghanA jainI loga kuTuMba paravArake loga aura gAjA bAjA bajAte maMgala gAvate jina guNake stotra par3hate mahA utsava sU khAna jaay| pIche pheri vAkA pUjana kara vinA cAmakA saMjogakari mahA manojJa rUpA sonAke kAmakA mahA pavitra manakuM raMjAyamAna karanai vArA ratha viSai mokalI rUIkA pahalAmai lapeTa pAkhAna rathameM dharai / pIche pUrvavat mahA utsavamUM jinamaMdira lyAvai / pIche ekAMta sthAnaka viSai ghanA vinaya sahita zilpazAstra anusAra pratamAjIkA nirmApana karai tA viSai aneka prakAra guNa doSa likhyA Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 103 annanname namin hai / so sarva doSAnai chor3a sampUrNa guNa sahita yathA jAta svarUpa nipuNatA doya cAra pAMca sAta barasameM hoya / eka taraphanai tau jinamaMdirakI pUrNatA hoya / eka taraphanai pratimAjI avatAra dherai pIche ghanai gRhasthAcArya paMDita ari deza dezakA dharmI tAkU pratiSThAkA mahUrta Upara kAgada dai dai ghanA hetasUM bulAvai / sarva saMghako nita prati bhojana hoya aura sarva dukhitaGa jimAvai nita prati aru koI jIva vimukha na hoya rAtra divasa hI prasanna rahai / ari kuttA bilAI Adi tiyaca bhI pokhyA jAya ve bhI bhUkhyA na rahai / pIche bhalA dina bhalA mahUrta viSai zAstrAnusAra pratiSThA hoya / ghanau dAna baTai ityAdi dhanI mahimA hoya / aisI pratiSThI pratimAnI pUjanA yogya hai / vinA pratiSThI pUjanA yogya nAhIM / aru jAneM bhole sau barasa pUjatA hoya tau vA pratimA pUjanai yogya hI hai| aMga hIna pratimA pUjya nAhIM upaMga hIna pUjya hai / aMga hIna hoya tAkU jAkA pAnI kar3e TUTai nAhIM tA jala viSa padharAya denA yAkA vizeSa svarUpa jAnyA cAhau tau pratiSThA pATha viSai vA dharma saMgraha zrAvakAcAra Adi aura zrAvakAcAra virSe jAna lenA / ihAM saMkSepa mAtra svarUpa dikhAyA hai / aise. dharma buddhinai liyA vinaya sau paramArthake artha jina maMdira banAvai hai / vA nAnA prakArake camara chatra siMghAsana kalasa Adi upakarana cahaur3e to vaha puruSa thorA sA dinAmeM trailokI pada pAvai / vAkA mastaka Upara bhI tIna chatra phireM, aneka camara durai aura indrAdika saMsArIka sukhakI kahA bAta aise cauthA kAlake bhakta puruSa jina maMdira nirmApai tAkA phala va svarUpa kayA / aba paMcama kAla viSai banAvai tAkA svarUpa kahiye hai| Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jJAnAnanda zrAvakAcAra / mAnaka yA panne liyA ghanA kAla tAI nA rahai aisA abhiprAya sahita va mata matAMtarakA pakSa na liyA gaurava sahita mahaMta puruSAnai A binA apanI icchA anusAra jina maMdirakI racanA nihi tihi nagara viSai vA nihi tihi thAnaka viSai banAvai hai / deharAke artha dravya saMkalpa kiye binA dravya lagAvai hai / vA saMkalpa kiyA dravyanai ApanA gRhasthapanAke kArya . viSai lagAvai hai / athavA nAriyala Adi nirmAla vastu bhaMDAra viSai ekaThA karakai vAkA dravya lagAvai hai vA paMcAyatImeM nAma mAMDi barajorI gRhasthAna pai rupayA paisA maMgAya lagAvai pIche bhAr3e dai leke artha maMdirake tale mokalI dUkAnai bnaavai| tina vi kadoya chIyA darajI haravAnyA pasArI gRhasthI Adi rAkha hai / vA nAjasU hATa bhara desii| gRhasthIto uThai kusIlAdi sevai; kadoI rAta dina bhaTTI bAlai nAjakI nAmeM jetA nAjakA kanakA tetA hI jI parai | so aisA pApa jahAM paryaMta maMdira rahai tahAM paryaMta huA karai / vAke bhAMDekA dravya jinamaMdirake kArya lagAvai vA pUjA karane vAre bahura jinamaMdira viSai kuliMgyAnai rAkha ghorAnaghora zrIjIkA avinaya karAvai / uhAM hI khAya uhAM hI pIvai uhAM hI sovai vA maMtra jyotika vaidyaka kautuka karai juvA khelai strIyAMkI hAMsI masakarI karai / deharArAkI vastu mana mAnI varte / vA beMca khAya Apa pujAvai pratimAjIkA avinaya karai / gRhasthAkA gharA le jAya aisA pApa kuliMgyAnake karAvai aura kuliMgyA deharai Avai so mahA bikathA kara pApa upArne / pratimAjIkI pUTha dai paraspari pagA lAge / mAlIkU daina ki roTI zrIjIko cahoDai, rAta pUjA karAvai vA tIna lokakA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| - - nAyakanai mAna bar3AIkA bharayA pramAdI huvA baiThA baiThA pUjA karai / rAjAdikanai tau baiThanai pAvai hI nAhIM tau bhagavAnake nikaTa baiThanA kaise saMbhavai / aru pUjA karatA bhagavAnako avalokana chor3i strI Adi nai dekhai lugAyAMkI khusAmadIke artha mAthAsU Upara bAraMbAra jaladhArA dikhAvai / so bhagavAnakA darzana uparAMta jaladhArA dekhanaikA utkRSTa phala kahyA aura paMDita jetI jetI aru jetI pUjA gRhasthAnapai karAvai tAkA nega mAMga leya / ityAdi jetA kArya hoya so abidhi sau hoya aura purupa jetA Avai tetA laukika bAta karai / vAraMvAra parampara bhRSTAcAra karai pratimAjIkA vA zAstrajIkA avinaya tAkI khabara nAhIM aura jAjama nagArA Adi deharAkI nirmAyala vastu graMhasthI apanA vivAhAdi kArya viSai lai jAya baratai aisI vicArai naahiiN| yAmeM nirmAyalakA doSa lAgai hai / ityAdi jahAM paryaMta maMdira haiM tahAM paryata maMdira viSai ayogya kArya hoya dharmopadezakA kArya nAma mAtra bhI nAhIM / tAteM aisA maMdira karAvA binA tau naM karAyA zreSTha thaa| yAke pApakA pArAvAra naahii| je je anyamatI avinaya karai taisA hI jainI hoya avinaya karai aru manameM ye mAna rAkhai maiM jinamaMdira karAyA hai so maiM bhI dharmAtmA hauM / so nAma mAtra dharmAtmA hai| so yAko phala tau udaya AvasI taba khabara prsii| zreNika mahArAjA celanA rAnIkI hAsya karanai artha kautUhala mAtra munyAke galAmeM mRtaka sarpa nAkhyA hatyau / so nAkhata pramANa hI sAtavAM narakakA Ayu baMdha kiyaa| pIche munyAkA zAMti bhAva dekhakara pariNAma sulaTanA mahAM darega upajyau / samyatvakI prApti huI / vaImAna aMtama tIrthakarakai nikaTa kSAyaka samya Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jJAnAnanda zrAvakAcAra / tva pAya tIrthakara gotra bAMdhyau sabhAnAyaka bhayA tau bhI karma sauM chUTo nAhIM narka hI legayau / aisA parama dharmAtmAsUM karma gamya na khAya / to tIrthaMkara mahArAjakai pratibiMbakA avinaya karai tAsu gamya kaise khAsI / tAte zreNikajIkA pApa vIca yAkA pApa anaMta gunA adhika jAnanA / so dharmAtmA puruSa aisA avidhi kArya zIghra hI chAMDau / aru keI virale puruSa paMcamAkAla viSai bhI pUrva hI avidhi kahI tA binA apanI zakti anusAra mahA vinaya sahita dharmArthI hoya jinamaMdira niramApai hai| nAnA prakArake upakarana cahaur3eM hai| to vaha puruSa svargAdinai pAya mokSake sukhakA bhoktA hoya hai| bahuri AnamatI rAjA jinadharmakA pratapakSI tyAkA darabArasU nasAyarakA. cabUtarAtUM pAMca sAta rupaiyAko mahInA jinamaMdirake jAcanA kari pUjAdikake artha rojInA baMdhAvai hai so e mahApApa hai| zrI jinako apanai parama sevakAdi binA aurakA dravya lagAvanA ucita naahiiN| bairIkA paIsA kaise lagAIye tAtai dharma viSai vivekapUrvaka kArya krnaa| Age sarva kuliMgyAkI utpatti kahiye hai| dasa kor3A kor3I sAgara pramANa avasarpaNI kAla, aitA hI utsarpiNI kAla tAkA nAma kAlacakra hai| prathamA sukhamA cAra kor3A kor3I sAgara pramANa tA viSai manuSyakI Ayu tIna palyakI, kAya tIna kosa / dUnA sukhamA tIna koDAkor3I sAgara tA viSai Ayu dopalyakI, kAya doya kosa / tInA sukhamA dukhamA doya kor3A kor3I sAgara pramANa tA viSa Ayu eka palya, kAya kosa eka cauthA dukhamA sukhamA vyAlisa hajAra barasa ghATa eka kor3A kor3I sAgara pramANa koTi pUrva Ayu, savA pAMcasai dhanuSa Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 107 - kAya / so prathama caudA kulakari bhye| tahAM paryaMta nau kor3A kor3I sAgara tAI jugaliyA dharma rahyau saMyamakA abhAva ari dasa prakArake kalpavRkSa tA kari diyA bhogatAkI adhikatA bahura pIche aMtakA kulakara AdinAtha tIrthaGkara bhaye so jaba prabhu dikSA dhArI tinake sAtha cAra hajAra rAjA dIkSA dhArI so ye munavratake parIkhA sahavAna asamartha bhaye nagara ayodhyAmeM to bharata cakravartike bhaya kara Aye nAhIM aura vana phUla anachAnyA pAnI bhakSaNa karane lage tava banakI devI bolI re pApI ! nagna mudrAdhAra thai abhakhyakA bhakSaNa karau hai / thAnai zikyA hai ki jinadharma viSai kSudhAdikakI parIkhA na sahI jAya tau aura liMga dhArau pAche vA bhraSTi aisA hI kiyaa| kaiI tau jaTA bAMdhyA, keI babhRta lagAyA, keI yogI, kaiI sanyAsI, kanaphar3A eka daMDI, tridaMDI, tApasI bhye| kaiyAM laMgoTI rAkhI ityAdi nAnA prakArake bheSa dhare pIche hajAra barasa pAchai bhagavAnakai kevalajJAna upajyA so ketAMI sulaTa dIkSA dhArI, ketAMIka vaisA hI rahyA tAkai nAnA prakArake bheda bhaye bahuri bharata cakravarti dAna denA vicArA so dravya to bahuta aru lenevAre koI mAtra nAhIM, taba saba nagarake loga bulAye aru mArgameM harita tRNa ugAye, kachu mArga prAsuka rAkhA aru puruSanako AjJA dInI / IThAM aprAsuka mArga Ayau taba nirdayI hai hRdaya jAkA te to bahuta loga usa hI harita Upara paga dai dai Aye / aru dayA salila kara bhInA hai citta jAkA te uhAM hI khar3e rahe Age nAhIM Aye / taba cakravarti kahI isa mArgase Avo taba vA phera kahI hauM tau sarva prakAra harita kAyakoM virodhauM nAhIM / taba bharatajI usa puruSane dayAvAna jAna prAsuka Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jJAnAnanda zrAvakAcAra / mArgakI tarapha bulAye / aru bAneM kahyA tuma dhanya hau suta hamAre dayA bhAva pAya aisau aba hama kahaiM so tuma karau / samyaka darzanajJAna cAritrake cinhakI tau tIna tArakI kaMTha sUtra kahiye janeU kaMTha vidhai dhAro aru pAkSika zrAvakake 'dharmako dhArau aru gRhastha kAryakI dharmakI pravRti calAvau aru dAna levau dAna devo yAmeM koI prakAra doSa nAhI thA mahA kara mAnanIka ho sothau vehI karatA huvA / so gRhasthAcArya kahAye pIche e brAhmana sthApa ketAI kAla pIche zrI AdinAtha bhagavAnakoM pUchA yaha kArya ucita kiyA kai anucita kiyaa| taba bhagavAnakI divyadhvani viSai aisA upadeza huA yaha kArya viruddha kiyA / Age zItalanAtha tIrthakarakai samaya sarva bhraSTa hosI AnamatI hoya jinadharmakA virodhI hosI pIche bharatanI manake viSai bahuta kheda pAya kopa kari yAkA nirAkarana karatA huvA / so ve hotavyake vaza kari pracura phailai / vikSitti nAhIM bhaI phera bhagavAnakI divyadhvani viSai aisA upadeza huvA aitau aise hI honahAra hai, kheda mata karau aise brAhmaNa kulakI utpatti bhaI jAnanA, soI avai vipra rUpa dekhiye hai / bahura aMtima tIrthakarake samaya bhagavAnakA mausyAItA bhAI gyArA aMgake pAThI masakapUrana nAma bhayA tAkoM mahA prajvalita kaSAya upajI tyANe malekSa bhASA rcii| aru malekSa turakIko mata cala.yau, zAstrakA nAma kurAna ThaharAyau / jAkI tIsa adhyAya tAkA nAma tIsa sipArA nAma ThaharAyA aise ghorAnaghora hiMsA hI meM dharma prarUpyA so kAlakA doSa kara pracura phaile jaise pralaya kAlakA pavana kari pralaya kAlakI agni phailai aise turakoMkI matakI utpatti Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 109. - jAnanI / bahura varddhamAna svAmInai mukti gayA pIche ikaIsa hajAra barasa pramAna paMcamakAla tAke ketAika kAla barasa aThAIsake anumAna gayA taba bhadravAhu svAmI AcArya bhaye / tA samaya kevalI avadhijJAnakI vikSitti bhaI / tAhIM samaya eka candraguptanAma rAjA ujjainI nagarIkA bhyaa| tAnai solA svapna dekhyA tAkau phala bhadravAhu svAmInai pUchyA taba vA judA judA svapnakA phala batAyo so hI khai| kalpavRkSakI TUTI DAhalI dekha vAkari kSatrI dIkhyA bhAra chor3asI / sUrya asta dekhavAkara dvAdasAMgapAThIkA abhAva hosii| caMdramA chidra sahita dekhavA kara jinadharma viSe aneka mata hosI, bhagavAnakI AjJAsU vimukha hoya ghara ghara mana mAnyA mata sthApasI / bAraha phanahakA sarpa dekhavAkara bAraha barasa kAla par3asI, yatI kriyA AcaraNasaM bhrsstthosii| deva vimAna ApUDhA jAtA dekhavAkara cArana muna kalpavAsI deva vidyAdhari paMcamakAla viSa na AvasI / kamala kuMDA viSa UMgA dekhakara saMyama sahita jinadharma vaizya ghara rahasI, kSatrI vipra vimukha hosI / nAcatA bhUta dekhavAkara nIca devakA mAna hosI, jaina dharmasU anurAga banda hosI / camakatA agniyA dekhavAkara ninadharma kaTai alpa hosI, koI samaya ghanau ghaTasI koI samaya alpa badhajAsI, mithyAmatanai seisI / sUkA sarovara viSai dakSina dizAkI tarapha tuccha jalakai dekhavAkara dakSiNakI tarapha dharma rahasI, jahAM jahAM paMca kalyAnaka bhaye tahAM tahAM dharmakA abhAva hosI / sonAke pAtrameM svAna khIra khAtA dekhavA kari uttama janakI lakSmI nIcanana bhogasI / hastI Upara kapi car3hA dekhavAkari rAjA nIta chAMr3a prajAnai bAMdha ttuuttsii| vRSabha taruNa rathakai jutA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / dekhavAkara navIna sthAnameM dharma saMyama AdaragI, vRddhapanai sithila hosI / UMTa Upara rAjaputra dekhavAkara yatI parampara doSI hosii| kAlA hastIkA samUha lar3atA dekhavAkara samaya samaya varSA thorI hosI, manamAnyA megha na varaSasI / ai solA svapnAkA artha azubhanai sUcatA bhadrabAhu svAmI nimittajJAnakI balasU rAjA candraguptanai yAkA artha yathArtha kahyA tAkara rAjA bhayabhIta bhayA aisA svapnAkA phala sArA munyAM prasiddha jAnyoM / aihI solA svapne caturtha kAlake Adi bharata cakravarttinai Aye the / so vA bhI yAkA phala zrI AdinAthajIko pUchyA / taba zrI bhagavAnanI divyadhvani viSai aisA upadezabhayA Age paMcamakAla AvasI / tA viSai huMDA sarpanI kAla dekhakara aneka tarahakA viparne hosI tA kari yA bhava viSai vA paribhava viSai jIvanai mahA duHkhakA kAraNa hosI / solA svapnA paMcamakAlameM rAjA candraguptanai Ae / ari rAjA candragupta dIkSA dharI tAmeM bArA phanakA sarpa dekhavAM thakI bArA barasako kAla par3au jAnyau taba caubIsa hajAra munyaukA saMga chAr3i yAnai kahI I dezameM bArA bArA barasako akAla paDailau ye ThaharasI te bhraSTa hosI, dakSiNameM jAsI tA munapada rhsii| akAlakA abhAva hosI pIche aisA upadeza suna bhadrabAhu svAmI sahita bArA hajAra muna tau dakSiNa dizAmeM vihAra kiyA / aba zeSa bArA hajAra muni ihAM hI rahate anukrama tai bhraSTa bhaye / pAtara, DolI, pakSeDI, lAThI rAgvate bhye| aise bAraha barasa pUrNa bhaye pIche subhikSya kAla bhayA taba bhadrabAhu svAmI to paraloka viSai padhAre aura dakSiNa dizAteM sarva muna Ae yAkI bhraSTa avasthA dekha niMdyA taba ketA tau prAyazcitta daMDa lai chedo Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 111 sthApita kara zuddha huvA aru ketAika pramAdakA bazIbhUta huvA viSaya kaSAyake anurAgI dharmasUM zithila huvA aru kAyarapanAne dhAratA huvA aru manameM citavana karatA huvA yaha jinadharmakA AcAra tau ati kaThina tAteM maiM aise kaThina AcArana AcArave samartha naahiiN| aisA hI bhraSTa hote hote sarva bhraSTa huA aru anukrama adhika bhraSTa hote Ae so pratakSa abai dekhiye hai bahura aiseI kAla doSa kara rAjA bhI bhraSTa huve aru jinadharmakA drohI hoya gye| aise aise sarva prakAra dharmakI nAsti hotI jAna je dharmAtmA gRhasthI rahe the te manameM vicAra karate hue aba kAIM kara nau ke valI zrutakevalI tAkau tau abhAva huA aru gRhasthAcAryapUrva hI bhraSTa bhaye the aba rAjA aru muna bhI bhraSTa bhaye so aba dharma kisake Asare rahai / tAsUM apane dharma rAkhane sau abai zrIjIkI r3hIlA hI pUjA karau ara r3hIlA zAstra yAMcauM / ari kuveSyAMne jina maMdira bAharai nikAsa diyau / je bhagavAnakA abinaya bahuta karai Apako pUjAvai ari deharA ghara sAdRzya kara liyA / soyA bAtakA mahata pApa jAna je grahasthA dharmAtmA kuvepyAM halAhala samAna khoTA 'dharmakA drohI jAna vAkA tajana kiyA aru zrI vItarAga deva soM arja karate bhaye, he bhagavAna ! tau thAkA bacanA ke anusAra calA tAtai terApaMthI hote sivAya aura kudevAdikakau hama nAhIM sevai hai, vAkA sevana narkAdikake kArana hai aru tuma svarga mokSake dAtA hau tAteM tuma hI deva hau, tuma hI guru hau, tuma hI dharma hau tAtai seva hoM aura nAhIM me trauM hauM / tumeM na sevai hai so vaha tumA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 112 jJAnAnanda zrAvakAcAra / harAmakhora hai / jo I terApaMthI so tumhAre AjJAkArI sevaka haiM / aru tumanai chor3a tumhAre pratapakSI haiM, kudevAdikako sevai haiM so vaha harAmakhora hai so harAmakhorI uparAMta saMsArameM pApa nAhIM so ve harAmakhora narkAdikake duHkha pAvai hI pAvai / bahuri mata hoya hai so devake nAma hoya hai vA guruke nAma hoya hai so terA prakArake caritrake dhAraka aise nirgrantha digambara guru nA mAne / aru aura paragrahadhArI gurukau nAhIM mAnai tAte gurukI apekSA bhI terApaMthI saMbhava hai| ari terA prakArake caritra pAlanai vAre pUrva guru varya tA. ko bhI mAnai / aru sapta bisanakai sevana hAre tIvra kakhAya tAke. avalokana kiye hI bhai upajai mAnUM avAra hI prAna haraigeM aise bhayakari kUri dRSTi strIkerAgI moha madarAke pAna kara unmatta bhaye / iMdrI viSayake atyaMta lolapI molake cAkara sAdRzya te guru kahiye hai / aru devoMke mAnasIka AhArakI icchA bhaye kaMThamAsau amRta avai tAkari tRpti hoya tAkau kahiye hai| so cAra prakArake deva devAMganA tAkai pAiye hai / bahuri majjA AhAra vIrya nAmA dhAta zarIrakai sahakArI hoya tAkau kahiye hai / so paMkhIMnake aMDe tAkeM pAIye hai so paMkhI garbha mAsUM aMDA dherai hai ve kete dina paMkhIM kavalA AhAra vinA hI vRddhinai prApta hoya hai / so vA viSai bIrya dhAta pAIye hai tAke nimitta kari zarIra puSTa hoya hai| koIke hastAdika lagAyai vIrya gala aMDA gala jAya hai| bahuri leya AhAra sarvAMga zarIra viSa vyApta hoya tAkau kahiye hai so ekendriyAdika cau thAMvarAkai pAiye hai| jaise biraSa mRtakA jalako Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 113 nar3ase to kheMca sarvAMga AcArave kau samartha hai tIsauM abai sugama kara yA mAphika pravarati karisyAM aru kAla pUrna karisyAM / pIche aisA upAya karatA huvA yA jina pratIta zAstrakA lopa kari jAmeM apanA matalaba sadhai / viSaya karavAya pokhyA jAya tI anusArane liye| peMtAlIsa zAstra paMDitAIkA bala kara mano kalpata gUMthe / aru tAkA nAma dvAdasAMga dharayA tA viSai deva gurU dharmakA svarUpa aNyathA likhyA / deva gurukai paragraha ThaharAya dharma samyakadarzana jJAna cAritra vinA upavAsameM jala miSTAnAdi lainA kAya kaleza vItarAga bhAva binA sthApana kInhaiM / so kiyA taba tau laMgoTI pichaur3I bhojanakA pAtra ye tIna rAkhethe dravyAdikakai abhAva thA pIche jyoM jyoM kAla AvatA gayA tyoM tyoM buddhi vizeSa rAgabhAvanai anusastI gaI tAhI mAphaka dravya asavArI Adi parigRha rAkhate bhaye / maMtra jaMtra jotiSa vaidyaka kari mUrkha gRhasta lokAnai basa karate bhaye / ApanA viSaya kakhAyanai pokhate huve tA viSai bhI kakhAyoMke tIvra vasIbhUta huve tapAlo bIjamata paratarA Adi caurAsI mata sthApai / pIche vizeSa kAla doSa kari zAstramAhikA mata viSa hI mAravAr3a deza viSai eka celA lar3akara DhUMTAra viSai jAya pIche DhUMTayA mata calAyA / aru peMtAlIsa zAstra mAhiM battIsa hI zAstra rAkhe tA viSai tau pratamAjIkA to sthApana hai| pUjanakA viSai phala likhyA hai AkRtama caityAlaya vA pratamAjI tIna loka viSai saMkhyAta hai| tAkA vizeSa mahimA varNana likhyA hai| paraMtu hindU musalmAna digaMbara vA zvetAMbarasU doSa pAlanaike artha pratamAjIkA vA jina maMdirajIkA jina thApana kiyA / so kAla doSa kara vA matikI bRddhi pracura phaila Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jJAnAnanda zrAvakAcAra | gii| siddha dharma kI pravartta barajorI bhI cAla sakeM nAhIM hiMsA hI pratikSa deSiye aise zvetAMbaramatI utapatti bhaI / yAkauM vizeSa jAnyA cAhau tau bhadrabAhu svAmI caritra viSai dekha lenA / bahura pIche avizeSa buddhi suddha digaMbara gurU rahe the te ketAIka kAla paryaMta tau vAkI bhI parapATI suddhi calI AI | pIche kAla doSake basateM 1 koI bhraSTa hone lAge so banAdikanai chor3a rAtri samaya bhayake mAre nagara samIpa A rahe huve pAche vA viSai zuddha munarAja the te niMdyA karate hue hAya hAya yA kAlakau doSa munakI siMhavRtta thA so - syAlavRtta AdarI siMhanai banake viSai kAhekA bhaya / tyoM munyAMneM kAhekA bhaya syAla rAtra ke samaya nagarake Asare Aya vizrAma leM tyoM hI syAlavRta je bhraSTa muna nagarakA AsarA le haiM, prabhAta samaya to sAmAyika karave kau vaiThasI aru nagarakI lugAyAM govara pAnI ke artha nagarake bAhara AvasI so yAkI vairAgya saMpadAkU lUTa lai jAsI taba nidharna hoya nIca gati viSai jAya prApta hosI aru loka viSai mahAM niMdyAne pAvasI / so nagarake nikaTa rahane kara hI bhraSTatAne prApta hovai / so aura paragraha dhAraka gurUkI kahA bAta / so ve gurU bhI aisA hI bhraSTa hote hote sarva bhraSTa huve / aru anukramate adhika adhika bhraSTa hote Ae so pratakSa aba dekhiye hai / bahura aise I kAla doSa kara rAjA bhI bhraSTa hote Aye sarva bhraSTa huve / aru jina dharmakA drohI hoya gaye so aise sarva hotI jAna dekha dharmAtmA gRhasthI rahe the te - huve aba kAI karanau kevalI zrutakevalIkA to abhAva hI huvA aru gRhasthAcArya pUrva hI bhraSTa bhaye the / aru rAjA aru muna bhI 1 prakAra dharmakI nAstI mana vicAra karate 7 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / sarva bhraSTa bhaye so aba dharma kisake Asare rahai / tAteM apane dharma rAkhane sU abai zrIjIkI DhIlA hI pUjA karau aru DhIlA hI zAstra bAMcyau aru kuveSyAnai jina maMdira bAharai nikAra dyau| e bhagavAnakA avinaya bahuta karai / Apako punAvai aru deharAko ghara sAdRzya kara liyA bAtakA mahata pApa jati / ye gRhasthI dharmAtmA kuveSyAne halAhala khoTA dharmakA drohI jAna vAkA tajana kiyA / aru zrI vItarAga deva sUM araja karate bhaye / he bhagavAna mhAM tau thAkA bacanAke anusAra cAla hoM tAtai terApaMthI hote sivAya aura kudevAdikakauM hama nAhIM savai hai / vAkA sevana narkAdikakA kAraNa hai / aru tuma svarga mokSake dAtA hau tAte tuma hI deva ho tuma hI gurU hau tuma hI dharma hau tAtai tuma hI nai sevau hau / aura nai nAhIM sevau hau tAte tuma hI nai sevau so terApaMthI so mhAM tumArau AjJAkArI sevaka hau aru tumanai chor3a tumhAre pratapakSI hai kudevAdika tAko sevai hai so vaha harAmakhora hai isa uparAMta saMsArameM nAhI. so harAmakhora narkAdikake duHkha pAveM hai pAveM bahura sata hoya hai so devanake deva hoya haiM vA gurUke nAma hoya hai / so terA prakArake cAritrake dhAraka aise niragraMtha digaMbara guru tAkau hI mAnaiH / aru aura hI parIgrahIko nAhI. mAnai tAte gurUkI apekSA bhI terApaMthI saMbhava hai / aru terA prakArake cAritrake pAlanai vAre pUrva gurU bhaye tAko bhI mAnai / aru viznuke sevana vAre tIbra kakhAya tAke avalokana kiye hI bhaya upanai mAnUM avAra. hI prAnakU-hareMge aise bhayaMkara kRri dRSTi sIke rAgI moha madarAkA pAnakara unmatta bhaye indrInake atyaMta Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 jJAnAnanda zrAvakAcAra / otopI molake liye cAkara sAdrazya tAkau bhI mAnai / aru zrAvaka devAdika mAnai tAteM sarvapaMthI kahiye hai| aise yAkA artha jAnatA so terApaMthI tau anAdi nidhana jinabhASita zAstrake anusvAra cale Aai hai / aru jete kumata cAlai hai so rikhabhanAtha tIrthakI AdateM aba paryaMta tyoM tyoM terApaMthIkI pAMta vAre nisarate gye| aru AnamatameM parate gaye taise dugdha ghanA hI cokhA thA paraMtu madarAke bhAjanameM jAya pare so ve dugdha alani kara gayA / aba bhale manuSya kaise gRhana kareM tyoM hI zuddha jainI hoya kugurU kudeva kudharma soI bhaye alIna bhAjana tAkoM aMgIkAra kare / tAkau satpuruSa jainI kaise mAneM jainI tau sohI hai| jo jinadeva sivAya aura kisahIne na mAneM / tAkI lAlana pAlana nAhIM kara / jaise zIlavaMtI strI hoya apane kAmadeva se bharatArakoM chor3a ai nIca kulake upaje bhraSTa puruSa tAkau lAlana pAlana nAhIM karai / aru vAkA lAlapAla karai tau zIlavaMtI kAhekI / hamArI mAM aru bAMjha aise kahatA saMbhava nAhIM / aisA bacana koI kahai hai tau bAkoM bAvalA matavAlA jAniye syAnA nAhIM tyoMhI jainI hoya / jinadevako bhI sevai hai ari kudevAdikako bhI sevai vAko bhI bhalau jAne hai / ve puruSa strI madarA pIya bAvare kaisI ceSTA kare hai / tAteM bAvarekA bacana pramAnIka nAhIM / tAteM deva arihaMta gurU nigraMtha dharma jina pranIta dayAmaI mAnanA ucita hai / yahI mokSamAraga hai anya mokSamAraga nAhIM / keI ajJAnI aura prakAra bhI mokSamAraga mAne hai so ve kAMI kare hai sarpakA mukha thakI amRta cAhai hai / vA jala viloya ghRta kADhayA cAhe hai| bAlU Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / retako pera telakI abhilAkhA karai haiM / vA agnike viSai kamalakA bIna boya vAkI zItala chAyAmeM baiTha ArAma kiyA cAhai hai / ityAdi virodha kArya kiye phalakI niSpatti, hoya nAhIM bhrama buddhi kara mAniye to mhAM kaSTa hI upanai / aisA prayojana jaannaa| Age zvetAMbara digaMbara dharmasoM virodha caurAsI acherA mAna hai| tinakA nAma va svarUpa varNana kariye hai| kevalIkai kevalAhAra mAnai aisA vicAra karai nAhIM / saMsAra viSai kSudhA uparAMta aura tIbra roga nAhIM aru tIba duHkha nAhIM aru jAkai tIba dukha pAiye to paramezvara kAhekA saMsArI sAdRzya hI huve to anaMta sukhapanA kaise saMbhavai / aru chayAlIsa doSa battIsa aMtarAya rahita nirdoSa AhAra kaise milai / kevalI tau sarvajJa hai so kevalI. tau doSIka niradoSIka vastu sarva dIsai / aru triloka hiMsyAdi sarva doSa maI bhara rahai hai| tau aise doSako jAnatA sunatA kevalI hoya .doSIka AhAra kaise karai manu mahArAja bhI sadoSa ahAra na karai to sarva munyAM kara sevanIka tralokanAtha ikSyA vinA sadoSa ahAra kaise lahe / aru eka ahAra pIche kSudhA 1 traSA 1 roga 1 doSa 1 janma jarA 1 maraNa 1 zoka ' bhaya 1 viSmaya 1 nidrA 1 kheda 1 sveda 1 -mada 1 moha 1 arati 1 ciMtA 1 e aThArA doSa upaje tau aise aThArA doSake dhAraka paramezvara anyamatI sAdrazya paramezvara hoya gaye / aru yahAM koI prazna karai terahAM guNAsthAMna paryaMta AhAra anAhAra donoM kahA hai| so kaise tAkA uttara yaha jo AhAra chai prakArakA hai| kavala 1 mAnasIka 2 ojha 3 leya 4 karma 5 nokarma 6 / tAkau artha likhaye hai so kavala nAma mukhameM grAsa Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jJAnAnanda zrAvakAcAra / leMneMkA hai| so beMdrIM teMdrI cauindrI asainI pacendrI yetau tiryaMca aru manuSya nArakInakai pAiye aru mAnasIka AhArakI ikSyA bhaye kaMThamAMsU amRta avai tAkara tRpti hoya tAkau khiye| aru ujjhA AhAra paMkhInake aMDena kara pAIye hai| sI pakSI garbhamAsU bAhara aMDA dherai hai ve kete dina ahAra binA hI bRddhinai prApta hoya so vA viSai vIrajya dhAna pAiye hai / tAke nimitta kara zarIra puSTa hoya hai| koIke hastAdika lagAya vIryya gali jAya hai| bahuri leya AhAra sarvAMga zarIra viSai vyApta hoya / tAkau kahiye hai. so ekeMdrI pAMcau thAvarakai pAiye hai| jaise vRkSa mRtakA jalakaujar3asetI kheMca sarvAMga apanai zarIrarUpa paranavAve hai / so yaha cAra prakArake AhAra tau chudhyAke nivRtta karanaikA kAraNa hai| bahura naukarma ahAra chai so paryApti pUrNa karanaikA kAraNa hai / so samaya samaya sarva jIva naukarma jAtakI varganAkA grahana karai / prApta rUpa paranavAvai hai so kAramAna kAyakA tIna samai aMtarAlake chor3a vA kevalIkA samudghAta viSai pratarake kAla jugalakA do samaya pUraNa kara / eka samaya binA, AyukA aMta samaya prajaMta trilokake sarva jIva siddha ara ayogya caudahAM guNasthAnavI kevalI yA guna lahai / tAkI apekSA terA guNasthAna paryaMta AhAra kahA hai| so to hama bhI mAnai hai paraMtu kavalA AhAra chaTauM guNasthAna paryaMta hI hai / tAte AhAra saMjJA chaTAM guNasthAna paryaMta kahI hai / mAnasIka AhAra cauthA guNasthAna paryaMta hI hai / ojhA leya prathama guNasthAna viSai hai hai bahura karama AhAra Agai kAramAnake grahaNa karanekA hai / so yaha saMsArI jIva siddha ayoma kevalI binA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 119 - prathama guNasthAnateM lagAya teramA guNasthAnake aMta samaya paryaMta Ayu sahita AThavAM Ayu vinA sAtavAM moha binA: / yA sAtA vedanI eka karamakA grahaNa karai hai| aise SaTa prakArake AhArakA svarUpa jAnanA / tAteM kevalIke kavalAhAra saMbhavai nAhIM ara je pUrvApara vikalpa kara rahita haiM te mAneM haiM / svetAMbara mata viSai bhI AhAra saMjJA chaTAM guNasthAna paryaMta hI kahI hai| mohakA mAtA ahaMkArakA pakSanai liye vAkA bicAra hI karai naahiiN| yaha AhAra kaisA hai aisA bicAra upaje nAhIM so yaha nyAya hI hai / apanai auguNa DhAkanaiM hoya taba ApasUM gunakara adhika hoya tAkau auguNa pahalI sthAnapai / taise sarva anyamatyAM Apane viSayabhoga sevanai AyA / taba paramezvarakai bhI viSayabhoga lagAya diyA / tyoMhI zvetAMbara apane eka dina vipeM bahuta bera tiryacakI nAIM AhAra karatA AyA tAteM kevalIke bhI AhAra sthApyA so dhikkAra hohu / rAga bhAvAMkai tAI apanai matalabake vAstai aise niradoSa parama kevalI bhagavAna tAkau doSa lagAvai hai / tAke pApakI bAta hama nAhIM jAne kaise pApa upanai so jJAnagamya hI hai| bahura kevalIko rog| kevalIkai nihAra / kevalIkoM kevalI namaskAra karai / kevalIko upasarga pratamAkai bhUSaNa 6 / aru tIrthakara stuti par3he 7 / tIrthaMkara pahalI desanA ahalI jAya 8 / mahAvIra tIrthakara devAnaMdI brahmAnIkai ghara avatAra liyau pAchai indra vAkA garbha meM kAr3ha trasalAde rAnIke garbha viSa jAya melA pIche vAke garbhathakI janma liyo 9 / AdanAtha bhAI sunandA bahana jumaliyA 10 / sunandA bahanako AdanAtha paranI 11 / kevalIkoM chIMka Avai 12 / sudakara brAhmaNa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jJAnAnanda shraavkaacaar| mithyAdRSTiko gotameM lIsAM bhAga gayA 13 / strIko mahAMvRta palai 14 / strIko mukta 15 / tIrthakarane dIkSyA samaya indra sveta vastra AnaMde so muna avasthAmeM pahare rahe 16 / pratamAnIkai laMgoTa kaMdorA kodhihU 17 / zrImallinAthajIko tIrthakara strI paryAya mAnai 18 / julyAkai chor3I kAyakara deva bharatakSetrameM lyAye / cauthA kAlake Ada tAsoM phira jugalyau dharma calasI 19 / jugaliyA so harivaMza calyau // 20 // jatIke caudA upakarana 21 / munazuvRtti tIrthakarakai ghor3au ganadhara huvau 22 / muna zrAvakakA gharasoM AhAra lyAvai / aru gharakA kivAr3e jor3a khAvai // 23 // aru dUnau ahAra karai tAkA artha yaha jau koI sAdhu ahAra vihAra lyiAya hau AhAra kiye pAchai avazeSa bAkI rahau te ahArakoM belA Ada ghanaupavAsake dhArI aura koI sAdhu hoya tAkA gheTameM khavAya dIjiye to doSa nAhIM / sAdhuko udara chai so roTI samAna chai| bhAvArtha-velA Adi ghanaupavAsA vivai aura sAdhuko bacyau bhojana lainau ucita hai yAmaiM upavAsakA bhaMga nAhIM au niradoSa AhAra chai // 24 // nau pAnI AhAra karai tAkA artha / yaha jo jalakI bidhi nAhIM milai tau nita pI ara traSA bujhAvai / sAdhAko kaiso svAda aru naujAtakA bIdhaikA bheda so| ghRta 1 dugdha 1 dahI 1 tela 1 mIThA 1 madamAMsa 1 sahata 1 ekebore / athavA koI zrAvakAnai pAnI AhAra pacAyA hoya so bhI sAdhuko lenA ucita hai // 25 // niMdyaka mArayAMkA pApa nAhIM // 26 // jugalA bhI mara narka bhI jAya // 27 // bharatanI brAhmanI bhAganI bhAganIko paranaike artha apanai gharameM nAkhI // 28 // bharatanI gRhasta Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 121. avasthA viSai mahalA AbhUSaNa paharayA, bhAvanA bhAvatA kevalajJAna upajyau // 29 // mahAvIra janma kalyANika viSai bAla avasthA viSe hI pagake aMguSTA sau sumeru kaMpAyamAna kiyo // 30 // pAMca paMDavAkI draupadI strI paMca bharatArI zIlavaMtI mahAsatI huI // 31 // kUvaDayA celAkai kAMdhe guru car3hA / aura gurU yoM yAkA daMDa kiyA kI celAkai mAthAmeM dete jAya / taba cele chamAya taba chimAke prabhAva kari celAko kevalajJAna upajyAM taba celA sUdhAgamana karane lgaa| tabai gurA phuramAya koI celAM sUdhA gamana karanai lAgA / so tauneM kevalajJAna upajyA taba celai kahI gurAke prazAda // 32 // aru nai mAlI jAtako mAlI so mahAvIra tIrthakarakI beTI paranyau // 33 // kapala nArAyaNaneM kevalajJAna upajyau taba kapilanArAyaNa nAcyauM thAtakI khaMDako yaha Ayau chai // 34 // basudevakai bahattara hajAra strI huii||35|| munIzvara sparza sUdrake ghara AhAra leya ara koI mAMsAdika vairAyA hoya tau sAdhu aisA vicAra karai so sAdhakI vRtti tau ye hai / baharAvai soI lainA aru dibhAyA pIche parathI uparai khaipiya to vaha jIvakI hiMsA hoya / tAteM bhakSaNa hI karanA ucita hai pIche guru khaipAkA daMDa prAyazcita le leNge|||36||, devatA manuSyaniso bhoga kareM so sulasA zrAvakanIkeM devasau veTau huvau ||37||ckrvrtiikai chaha hajAra strI huI // 38 // tripiSTanArAyaNa chIpAkI kula viSai upajyau // 39 // bAhubalakau savApAMcasai dhanuSa zarIra utaMga nahIM mAneM ghaTi mAnai // 40 // anArya deza viSa barddhamAna vihAra karama kiyau // 41 // cauthe aru asaMjamIko jati pUnai // 42 // devakoM eka kosa manuSyako cAra kosA barAbara Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jJAnAnanda zrAvakAcAra / cha // 43 // prAnajAtai prAnakI rakSAke artha vRtibhaMga kIje tau doSa nAhIM upAsa mAhai oSadha khAnai tau doSa nAhIM // 46 // samosaranamAMhI tIrthaMkara kevalI nagana nAhIM dIsai kapar3A pahirai dIsai // 46 // jatI hAthamaiM DAMDo rAkhai // 47 // marudevI mAtAneM hastI Upara car3hayA kevalajJAna upajyoM // 48 // bhAvArtha-dravyI cAritra binA kevalajJAna upanai // 49 // cAMDAlAdi nIcakulI dikSyA dherai mokSa jAya // 10 // candrasUrya mUla bimAna sahita mahAvIrasvAmIkau baMdavA Aye // 11 // pahalA svargakA indra dUjA svargako jAya svAmI hoya // 52 // aru dUjA svargakA indra pahalA svarga / mI // 53 // jugalyAko zarIra muvA pIche par3hAnA rahai // 14 // jinezvarakA mUla zarIrako dAga deya // 15 // zrAvaga jatIko strI Ana thiratA karAvai tau asatako doSa nAhIM upajai / jatI zrAvagakA vikArakI bAdhA miTI // 57 // aThArA doSa sahita tIrthakarako mAnai // 58 // tIrthakarake zarIrasuM pAMca thAvarakI hiMsyA hoya // 19 // tIrthakarakI mAtA caudA hI svapnA dekhe // 60 // svarga bArA // 31 // gaMgAdevIsUM bhogabhUmiyA paMcAMuna hajAra pranaMta bhoga bhogyA // 62 // aru bahattara jugala pralayakAla samai deva uThA lai jAya // 62 // bamaThAkA pAnI niradoSa // 64 // ghRta pakavAna va kharI rasoI vAsI niradoSa hai // 65 // mahAvIra bhagavAnakA mAtA pitA bhagavAna dIkSA liyA pahalI paryAya pUrI kara devagati gaye 66 // bAhubalaM mugalakau rUpa // 6 // sArA jo phala khAyA doSa nAhIM // 68 // jugalyA parasparai lerai kakhAya karai // 69 // tresaTha zalAkA puruSAMkI nihAra maan||7||cndr causaTha jAtake mAneM // 71 // ' Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | 123 jAMdavA mAsa bhakSau // 72 // mAnaSottara Age manuSya jAya // 73 // kAmadeva cauvIsa nAhIM mAneM // 74 || devatA tArthaMkarakA mRtaka zarIrakA mukha mAhekI DAr3ha upAr3a svarga lai jAya pUjai // 75 // nAbhi rAjA marudevI jugaliyA // 76 // nava greveyakakA vAsI jIva deva anusanau paryaMta jAya || 77 || celyoM AhAra lyAyau sarvagya sevAkA pAtA pAtarAmai thuko / celai gura jUMTha uttama jAna khAya gayo / tAteM kevalajJAna upajyau || 78 || aru zAstrakauM bAMcana veThanekau caukA paTA tAke nIce dhari deya, yA zAstrako sirAneM de sovai aru yA hai ai tau jar3a hai / yAkA kahA binaya kariye aru pratamAjIko kahai yaha bhI jar3a hai yAkA kahA vinaya kariye / aru pratamAjIko bhI kahai yaha bhI jar3a hai yAkau pUjai vA namaskAra kareM kahA phala hoya // 80 // aru kudevAdika ke pUjavAmeM aTakAva nAhIM vaha tau gRhastapanAko dharma hai // 81 // aru aurAne tau kahe dharmake artha asa mAtra bhI hiMsA kIje nAhIM / aru mAna bar3AIke artha saikarA strI puruSa caitra mAsa Adi tIna Rtu viSai gArA khUdatA khUdatA asaMkhyAta vA anaMta trasa thAvara jIvakI hiMsyA karAya apane nikaTa bulAvai va Apako namaskAra karAve va cAlatA huvA bI jAya / AvatA pAMca sAta koMsa tAI jAya / ityAdi dharma artha nAnA prakArakI hiMsA kare tAkA doSa garne nAhIM / aru mUr3he pATI rAkhe kahai pavanakAyakI hiMsA hoya hai / so mukhakA chiMdra to sAsatA mudita rahai hai aru boleM bhI mUrkhakI Ar3I sAMsoMsAMsa nikasatA nAhIM / sAMsatau nAkakI Ar3a nikase hai| tAke tau pATI de nAhIM / aru mUr3hAkI lAlasoM asaMkhyAta trasa jIva upajai tAkA doSa Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jJAnAnanda zrAvakAcAra / hI nAhIM / jaise eka strI apane laghu putrako apane zarIra ke Ar3A paTa dai putrakaM aMcala cukhAvai mukha sUM yA kaha ye lar3akA puruSa hai tAte yAkA saparza kiye kuzIlakA doSa lAge hai / arumeM parama zIlavaMtI hoM tAte puruSa nAma mAtrako bhI saparza karanA mauneM ucita nAhIM / pIche apane patiko niMdrA viSai suta melhA vA khAMdakI AMkha curAya dAva ghAva kara AdhI rAtra ke samaya vA dina viSai madhyAna samaya Adi cAhai jaba apane ghor3ekA ciravAdAra nIca kulIkUM bar3A mahAMkurUpa nirdaI tIvra karavAya aise niMdya puruSasUM jAya bhoga kare 1 aru vaha strI kade jAra nakhe mor3I vegI jAya taba bejAra unai lAThI mUDhI AdasU mArai tau bhI jArasUM vinayavAna hoya prIti hI kare / kAmadevase nija bharatArakuM ikSa nAhIM / taise hI svetAmbarako prakAra mukha sUM bola kara sakAya thAvara jIvakI bAdhA hotI nAhIM / jo bAdhA hotI tau parama dayAla SaTa kAyake pIhara trasa kAyake rakSaka parama digambara jogIzvara banovAsI saMsAra bhogamUM udAsIna nija deha tyAgI parama bItarAgI zuddhopayogI tarana tArana zAMti mUrata indrAdi devA kara pUjya mokSagAmI tAkA darzana kiye hI jJAna prApta hoya / Apa parakA jJAnapanA hoya / aise nirvikAra nirgratha gurU bhI khule mukha upadeza kAheko desI / tAke mukhake koI prakAra hastAdika kara AchAdana dekhave nAhIM / so jI bAta meM koI prakAra hiMsA nAhIM / tAkau tau aisA jatana kare aura bhIla DavyAdinakI vA sUdrake gharakI anachAnyAM pAnI khAlake saparse jala madarA mAMsa saMyoga sahita aise gArake bhAjana tA viSai rAtrasamaya - Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 129 pacAI rasoI dIna puruSakI nAI jA sudrake gharakI lai Avai vA jainadharmakI drohI so jainadharmakI AjJA kara rahita vinA AdarasU ahAra de so aise bhojanake rAgI tAkA bhakSana karatai aMsa mAtra bhI darega mAnai naahiiN| kaise hai bhojana trasa jIvAkI rAsa hai / bahura aise I trasa jIvakI rAsamaI kaMdoIkI vastu athAnA saMdhAnA naunI kAnI Adi mahAM abhakSakA AcarNa karai hai / tAkI saMsAra maiM doSa ganai nAhIM aru vAkU prAmuka kahai hai| e prAsuka kaisA jaisA soka. ho tAteM gRhasthAMkA sAga tyAga kAheko krte| so rAgI puruSoMkI viTaMbanA kahAM tAIM kahiye / / 83 // bahuri citrAmakI pUtalI nakhai rahanaikA to doSa ganai / aru saikar3AstrI tAkau sikhAvai vadAvai upadeza devAke saMsarga rahe vAkA lAla pAla kare / aru vA naHrI dekhaveke misa hI vAkA sparza kre| vA oSadha jotika vaidaka kara manoratha siddha kare / bahu dravyaka saMgraha kare / tAkari manamAnyA viSaya poSe / AvAkA sevana kare vAke garbha rahA hoya to vAkoM auSadha de garbhakA nipAta kare / ara kahe maiM jatI hoM, maiM sAdhu ho mhAne pUjo / so aise sAdhu bhASA samarthaka kaise hoMya / pattharakI nAva samudraviSai Apa hI DUbe to orAne kaise tAre / bahura strIkA bhalAmata vAke vAste vAkA kapar3A sahita hI grahastapanAme hI mokSa vatAve bhara yA bhI kahe vajavRSabha nArAca saMhanana vinA mokSa naahiiN| ara karama bhUmakI strIke aMtakA tIna saMhanana hai to strI mokSa kaise jaaii| tAke zAstrameM pUrvApari doSate aise zAstra paramAnIka kaise aru paraMmAnIka vinA sarvajJakA vacana kaise / tAta nemakara anumAna pramAna kari yahA jAnyA gayA zAstra kalpita haiN| kaSAI puruSAM apanA mata Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / laba poSaveke artha racyA hai / bahura kaiI kahe haiM strIkoM mokSa nAhIM to navAM gunasthAna paryaMta tInoM vedakA ude kaise khaa| tAkA uttara yaha jo ye kathana bhAva apekSA hai / so bhAva to mohakarmakA udayasU hoya hai / aru dravyAM puruSa strI napuMsakakA cinha nAma karmake udayase hoya hai / so bhAva tInoM vedAvArene to mokSa hama bhI mAne haiM / dravyAM strI napuMsakakoM mokSa nAhIM / vAkI samarthatA paMcamA gunasthAna paryaMta car3hanekA hai / Age nAhIM yaha nema hai| Age eka dravyAM puruSako hI mokSa hai / so ekendrI Adi asenI paryaMta aru vA saMmUrchana paMcendrI vA nArakI jugalyAM ya.ke to jaiso dravyAM cinha hai taisA hI bhAvAveda pAiye hai / aru sainI garbhaja paMcendrI manuSya vA tiryacake dravyAM mAphika bhAvaveda hoya / vA ana vedakA bhI udaya hoya / yaha gomaTTasArajI viSe kahA hai| jaise udAharaNa kahiye, dravyAM to puruSa hai / aru bAke puruSasUM bhoga karane kI abhilASA varte tAkA to bhAvAM strI vedI dravyAM puruSavedI kahiye / aru ekai kAla puruSa strI bhoga karanekI abhilAsA hoya tAkA bhAva napuMsaka veda kahiye / aru dravyAM strI puruSa bhoganekI abhilAsA varte tAko bhAva puruSa vedI aru dravyA vedI kahiye / aise dravyA puruSa bhAva tIna vedavAre jIvakoM mokSa hoi hai / aise hI tIna vedakA udaya dravyA strI va napuMsakake jaannaa| tAko paMcamA gunasthAna taka Age hoya naahiiN| tAko ye mokSa mAne hai| tAkA viruddhapana hai| bahuri digambara dharma viSe vA zvetAmbara dharma viSe aisA kahA hai| aba samyaktame utkRSTa ekaso ATha jIva mokSa jAya / ar3atAlIsa puruSa vedI batrIsa strI vedI aThAIsa napuMsaka Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 127 vedI mokSa jAya / so yaha aise bhAva vedake dhArIkI apekSA to vidhi mile haiN| aru dravyAMkI apekSA vidhi milatI naaNhii| puruSa strI to Adha Adha dekhaneme Ave hai / dravyAM napuMsaka la khA puruSa strImeM eka bhI dekhavemeM Ave nahIM / tAteM bhI tumhAre zAstrakI bAta jhUThI bhaI / bahuri bAhubala munike ve I aise kaheM haiM / varasa dina tAI kevalajJAna Dolyo Dolyo phiravo karo parantu bAhubalajIke pariNAma virSe aisA kaSAya rahavo karayA so yaha bhUma bharatakI hai| tA Upare hama tiSTe haiN| to yaha ucita nhiiN| aise mAna kaSAya kara kevala jJAna upanA naahiiN| ityAdi vAvalA puruSakI nAI asaMbhava kahiye hai| to ve anna matase kahA ghaTi hai| jinadharmakI bAta aisI viparne hai nAhIM aisI bAta to lar3akA bhI kahAnI mAtra kahai nAhIM / jA puruSa kadeM siMha deSyA nAhIM tAke bhAve vilAva bhI siMha hai tyoM hI jA puruSa vItarAgI puruSAkA mukha thakI sAcA jinadharma kadeM sunyA . nAhIM tAke bhAve mithyAdharma hI satya hai| tAtai AcArya kahe haiM aho loko, dharmane parIkSA kara grahaNa kro| saMsAra viSaM poTe dharma bahuta haiM poTA dharmake kahanahAre lobhI AcArya bahuta hai sAcA dharmake kahanahAre vItarAgI puruSa virale haiM / so yaha nyAya hai acchI vastu . jagata viSe durlabha hai / so sarvotkRSTa zuddha jina dharma hai so durlabha hoya hI hoya / tAtai parIkSA kiye vinA poTA dharmakA dhArana hoya . tAke saradhAna kara ananta sAgara viSe bhramana karanA pare / yaha jIva saMsAra viSe rule hai tAke rulanekA kArana eka hI hai aura , koI kArana mAne hai so bhrama hai| tAtai dharma adharmake niradhAra kara nekI avazya buddhi caahiye| panI kahA kahiye / aise zvetAmbara Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128. jJAnAnanda zrAvakAcAra / matakI utpatti khii| aru tAkA kAmarUpa khaa| Age strIke sikhAye vinA sahana subhAva hoya hai| tAkA svarUpa vizeSa kara kahiye hai| mohakI mUrata hai| kAma vikAra kara AbhUSata hai| soka maMdira hai| dhIrajatA kara rahita hai ! kAyaratA kara sahita hai / sAhasa kara nivartI hai| bhayakara bhIta hai| mAyA kara hiradA mailA hai| mithyAta aru ajJAnakA ghara hai| adayA, jhUThA, asuca aMga, capala aMga vA capala netra aru aviveka, kalaha, nizvAsa, rudana krodha, mAyA, krapanatA, hAsa, gilAnatA, mamatva, adesakapano, aTImara buddhi, bisarma, pIvakAsthAnaka hai nigoda, vA krama, vA laTa, e sanmUkSana nimeSa Api trasa thAvara jIvanakI utpattikI kothalI vA jonIke sthAnaka hai koIkI acchI vA burI bAta sunA pIche hRdai viSe rASavAne asamartha hai / sAlI molI bAta karavAne paravIna hai vikathAke sunavAne ati Asakta hai| bhAr3a vikathA bolaveko ati aSatA hai| gharake SaTa kAraja karave virSe catura hai| pUrva pari vicAra kara rahita hai / parAdhIna hai| gAlI gIta gAvanekI bar3I bakatA hai| kudevAdikake rAta jagAvaneko sIta kAlAdi viSe parIsaha sahavAne ati sUravIra hai| garava kara sAro ghara sAro grahavArAke mArane dharavA hai| vA bhAravAne samartha hai| putra pautrAdi mamatva karaneko bAMdarI sADhasya hai| dharma ratanake khosavAne bar3I luTera hai| vA dharma ratanake coravAne paravIna coraTI hai| narakAdi nIca gatiko lejAneko sahakArI DalAva chai mokSa svargakI Agala hai| hAva bhAva kaTAkSa kara puruSake mana aru netra bAdhaneko pAsa hai| brahmA visnu maheza indra dharanendra cakravarta siMha hastI Adi bar3e bar3e tinako jor3A Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / mAtra vasa karaneko moha vidhUlake dharayA sAhasya hai| bahuri manameM kyoM hI vacanameM kyoM hI koIko bulAve koIko sena de koItUM prIta jore koIsU prIta tore chinameM miSTa bole chinameM gArI dei chinameM lubhAya kara nikaTa Ave chinameM udAsa hoya kara jAtI rahe ityAdi mAyAcAra. subhAva kAmake tIvratAke vasa kara svayaM siddha pAye haiM strIke kArI sAkI apri jAnanI sAdRsya kAmadAhakI jvAlA jAnanI, puruSake traNakI agni, napuMsakakai pijAvAkI agni sADhasya kAma agna jAnanI bahuri dAna deveko kapalA dAsI samAna rUpana hai / sapta sthAnakA monya kara rahita hai| ciDIvata cakacakATa kiye binA dukhita hai| aMdarAyanake sAhasya phala rUpako dharayA hai| bAhya manohara bhItara viSa samAna kdd'vaa....| dekhaneko manohara khAye prAna jAi / tyoMhI strI dIsatI bAhya manohara aMtara prAna hare hai, draSTi virSe sarpanI sAdRsya hai / savada sura pAye vicakSana sUravIra puruSanako vibhale karaneko kAmajvara upajAbanekA kArana hai / rajasvalAmeM vA prasUta hone samaya cAMDAlanI sAhasya hai / aise oguna hote saMte bhI mAnake pahAra Upare car3hI auranakU sADhasya ma ne haiN| so AcArya kahe haiM dhikkAra hohu mohake tAI / so vastukA svarUpa yathAratha bhAse nAhIM / tAhI te ananta saMsAra viSai bhRme hai mohake udaite hI jinendra devane chor3a kudevAdika pUje hai / so moI jIva kAI kAI akalyAnakI bAteM nAhIM kre| . aru apane saMsAra viSe nAhIM upamA pAve / Age strInake besarmakA svarUpa kahiye hai| mAgakI sarma hoya hai / so to svayameva hI maahii| mUMchakI sarma hoya hai so mUcha nAhIM / ASyAkI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 jJAnAnanda zrAkAcAra / sarma hoya hai so kAlI kara nASI / nAkakI sarama hoya hai so nAkane vedha kADyA aru chAtIkI gar3Asa hoya hai so Ar3I kAcalI pahira lInI aru bhunAkA parAkrama hoya hai so hAtha viSai cUr3I paharalInI aru lASI nAnha jAnekA bhaya hoya hai so medhI kara lAla kara dInhI / kAchakI sarama hoya hai so kAcha khola nAkhI aru manakA gaThAsa hoya hai so mana mohakara kAmakara vevala hoya gayA aru muSakI sarma hoya hai so mukha vastrakara AkSAdana kInI mAnU ye muSa nAhIM AchAde hai aisA bhAva janAve ha / so kAmI puruSa mane muSane dekhakara naraka mata jAvo aru jaMghAkI sarma hoya hai so ghaMgharA pahara liyA / ityAdi vesarmake kAraNa ghane hI hai / so kahAM laga kahiye / tati strI napuMmaka nirlajja svabhAva dharayA hai bAhya to aimI sarma dikhAve so apane aMga sarva kapar3Akara AchAditake aru putra bhrAtA mAtA pitA devara jeTha sAsu zvasarA rAnA pranA nagarakA logAM Adi loga dekhate gAve tA vikheM mana mAnyA viSe pove aMtaraMgakI vAsanA kArana pAya bAhara jhalake vinA rahai nAhIM / bahuri kaisI hai strI kAmakara pIr3ita hai mana indrI jAkI aru naSasUM le rasanA paryaMta sapta kudhAtamaI mUrata banI hai bhItara to hADakA samUha hai tAke Upara mAMsa aru rudhira bharayA hai Upara nasA jArakara ver3hI hai / tA Upara kesanake jhuMDa hai mukha viSe laTA sAhasya hAr3ake dAMta haiM / bahuri bhItara vAya pita kapha mala mUtra vIrana kara pUrita hai urA agra vA aneka rogakara grasita hai jarA aru kAlakara bhayabhIta hai aneka tarAMke parAdhInatAko dharayA hai| penI jAyagA sanmUrchana upaje hai kAkha viSe, kuca nIce, nAbhi Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 131 taleM, jona sthAna viSe, vA mala mUtra viSe asaMkhyAte manuSya upaje haiM bahuri dugdha dvArA virSe vA saba zarIra vikheM isa vA nigoda sadaiva upajo kareM haiM / vA vAhya tanake maila viSa lIkha juvA aneka upaje haiM so nitakA uta dekhiye hai hI aru keI nirdaI yA mUrata vAko mAre bhI hai dayA kara rahata hai hRdaya jAkA so dekho sarAga pranAmAkA mahAtama aisI nidhi strIko bar3e bar3e mahaMta puruSa utkRSTa nidha jAna seve hai Apane kRtArtha mAne hai vAkA AliMgana kara janma saphala mAne hai so AcArya kaheM haiM dhikkAra hohu mohakarmake tAI aru dhikkAra hohu aisI strIko mokSa mAne tAko aru sadA bhayavAna atyaMta kAyara sthila saMkA sahita svabhAva jAkA aisI strIko mokSa kaise hoya solavAM svarga chaTA narka Age jAya nAhIM aMtakA tIna hI saMghanana uparAMta saMghanana hoya nAhIM antakA tIna hoya hai aru bhogabhUmayAM jugaliyAke puruSa vA strI tiyaca vA manaSAMke eka AdikA hI saMghanana hai tAtai puruSArtha kara rahita hai to hI tAta vAke zukla dhyAnanakI siddha nAhIM aru zukladhyAna vinA mokSa nAhIM so yaha niMdyapanA kahI so svAdhIna rahita vA zIla rahita strI hai tAkA kahA hai aru saradhAvAna zIlavAna strI hai so niMdyA kara rahita hai vAke guna indrAdika deva gAve haiM aru muni mahArAja vA kevalI bhagavAna bhI zAstra viSai bar3AI - karI hai aru svarga mokSakI pAtra hai to aurAMkI kahA bAta aisI niMdya strI bhI tinakA so nina dharmakA anugraha kara aisI mahamA pAve hai| to puruSa dharma sAdhe tAkI kahA pUchanI / vahu guna Age laghu ogunakA jora cale nAhIM / ye sarvatra nyAya hai| Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 132 jJAnAnanda zrAvakAcAra / aise strIkA svarUpa varNana kiyaa| Age dasa prakAra vidyA sIkhanekA kArana kahiye hai / tA viSai paMca bAhinake kArana haiM / sikhAvanevAle AcArya / pustaka / par3anekA sthAnaka / bhojanakI thiratA / UparalI cAkarI karanevAle tthluaa| AbhiMtarake pAMca niroga zarIra / buddhi kaSAyopaSama / vinayavAna / vAta salyatva aMga / uddhima evaM daza / Age zAstravaktAkA utkRSTa guna kahiye hai / kulakara UMca hoya / punyavAna hoya / paMDita hoya / aneka matake zAstranakA pAragAmI hoya / zrotAkA prazna pele hI abhiprAya jAnavAne samartha hoy| sabhAcatura hoya / prazna sahAvanai samartha hoya / apane jina matake zAstra ghanAke vaktA hoya / ukata jugata milAvaneko pravIna hoya / lobha kara rahita hoya / krodha mAna mAyA kara varjita hoya / udAsa cita hoya / samyaktadRSTi hoya / saMyamI hoya / zAstrokta kriyAvAna hoya / nisaMka hoya / dharmAnurAgI hoya / anamatake khaMDavAne samartha hoya / jJAna vairAjJakA lobhI hoya / paradoSa DhAMkavAvAlA hoya / aru dharmAtmAkA gunakA prakAzaka hoya / adhyAtmarasake bhogI hoya / vAzilatva aMga sahita hoya / dayAlu hoya / paropakArI hoya / dAtAra hoya / zAstra vAMca zubhakA phalane nAhIM cAve / lokA bar3AI nAhIM cAhe / eka mokSa hI cAhe / mokSake. artha hoya / supane upadesa devekI buddhi hoya / jinadharmakI prabhAvanA karave virSe Asakta citta hoya / saMyama ghano hoya / hRdaya. komala hoya / dayA jala kara bhIgA hoya / vacana miSTa hoya / hita mitane liyA vacana hoya / savada lajita hoya / utaMga svara hoya / aura vakatApuruSa zAstrake vAcave samai AMgalI kaThakAve Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 133 naahiiN| Alasa mAre naahiiN| ghUme nAhIM / maMda savada bole naahiiN| zAstrasUM UMcA baiThe naahiiN| pAMva para pAMva nASe nAhIM / ukar3a baiThe naahiiN| gor3I do vaDivAre nAhIM / ghanA dIrgha zabda ucAre nAhIM / aru ghanA maMda sabada bhI bole naahiiN| bhRmAyala savada bhI bole nAhIM / zrotAnakI nija matalabake artha khusAmada kare naahiiN| jinavAnIke lakhe arthako chipAve nAhIM / jo eka akSarako chipAve to mahApApI hoI / ananta saMsArI hoya / jinavAnIke anusvAra vinA apane matalaba poSaneke artha adhika hIna artha prakAse nAhIM / jA zabdako artha Apa so upaje nAhIM tA zabdako artha mAna bar3AI liyAM anyathA nAhIM kahai / jinadeva na bhulAya deya / mukhaso sabhA viSe aisA kahe / yA zabdakA artha kachU hamAre tAI bhAsyA naahiiN| hamArI buddhikI nUnatA hai / vizeSa jJAnI milegA vA ko pUMchege / nAhIM milegA to jinadeva dekhyA so pramAna hai / aimA abhiprAya ho va hamArI buddhi tukSa hai| tAke doSa kara tatvakA svarUpa aurakA aura kahanemeM Ave vA sAdhanameM Ave / to jinadeva mopara chimA karo merA abhiprAya to aisA hI hai| jinadevane aisA hI deSyA hai tAteM bhI aisA hI dharo hai / aru aise hI orAMko Acarana karAUM huuN| mere mAna bar3AI lAbha ahaMkAra prayojana nAhIM / sUkSma arthakU orase ora bhAse to maiM kahA karUM / tAhI te mo Adi digambara devAM pranaMta jJAnakI nUnatA pAI hai / tAteM asatya vA ubhai mano joga vA vacana joga vAramAM gunasthAna prayaMta kaho hai / satya vacana joga kevalIke bhI hai| Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 134 jJAnAnanda zrAvakAcAra / 1 tAteM mone bhI doSa nAhIM / so jJAna to eka kevalI jJAna sUrya prakAzaka hai / soI satya hai / tAkI mahamA vacana agocara hai / eka kevala jJAna hI gamya hai / kevalI bhagavAna vinA aura ke jAnavAkI samartha nAhIM / tAteM aise kevalI bhagavAnake artha merA vAraMvAra namaskAra hohu / ve bhagavAna mone bAlaka jAna mo Upara chimA karo / aru mere zIghra hI kevala jJAnakI prApta karo / tyoM mere bhI nisaMdeha sarva tatva ke jAnane kI siddhihoya / tAhI mAphika sukhakI prApti hoya / jJAnakA aru sukhakA jor3A haijetA jJAna tetA sukha / so maiM sarva prakArakA nirAkulatA sukhakA sAthI hUM / sukha vinA aura saba asAra hai / tAteM ve jinendra deva mone sarana hoya janma maranake dukha so rahita karahu / saMsAra samudra so pAra karahuM merI to dayA zIghra karahu / maiM saMsAra ke dukha atyaMta bhayabhIta bhayA hUM / tAteM saMpUrna mokSakA sukha dehu ghanI kahA . kahiye / iti vaktA svarUpa saMpUrna / athAM zrotA lakSana kahiye hai so zrotA aneka prakAra ke haiM tinake dizatakara kahiye hai / mATI cAlanI, chelI, vilAva, vaka, pApAna, sarpa, haMsa, bhaiMsA, phUTA ghar3A, DaMsa masakAdika, jauka gAIeka aise ye caudA dRSTAMta kara yA sAdRzya zrotA caude prakAra jAnanA / yAne koI madhyama haiM koI adhama haiN| Age parama utkRSTa zrotAke lakSana kahiye hai / vinayavAna hoya / dharmAnurAgI hoya / saMsArake dukhasUM bhayabhIta hoya / zraddhAnI hoya / buddhimAna hoya / udyamI hoya / mokSabhilASI hoya, tatvajJAna cAhaka hoya / parIkSA pradhAna hoya / heya upAdeya karanekI buddhi hoya, jJAna: vairAgyakA lobhI hoya / dayAvAna hoya mAyAcAra kara rahita hoya.. -- Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 135 nirvAkSika ho| kSamAvAna hoya / kRpanatA rahita udAra hoya, prazamavAna hoya, praphullita mukha hoy| sojarA paguna rahita hoya, sIlavAna hoya, svapara vicAra vipe pravIna hoya / lajyA garbha kara rahita hoya / ThIbhara buddhi na hoya / vicakSana hoya! komala paranAmI hoya / pramAdakara rahita hoya / vAtsalya aMgakara saMyukta hoya / AThamadakara rahita hoya / ATha samakitakA guna vA ATha aMgAra rahita hoya, AThamala doSakara rahita hoya, SaT anAyatana tIna mUr3hatA doSakara rahita hoya / Ana dharmakA Arocaka hoya / satyavAdI / jina dharmakA prabhAvanA aMga viSe tatpara hoya / gurAdikakA mukhasUM jinapranIta upadeza zruta ekAMta sthAna viSe baiTha heya upAdeya karavAMkA svabhAva hoya / gunagrAhI hoya / nija ogunako heya hoya / vIja buddhi riddhi sADhasya hoya / jJAna kaSAyopaSama viseza hoya / vainarUno hoya / UMca kula hoya aru kiyA upagArane bhUle nAhIM / kiyA upagArane bhUle hai so mahAM pApI hai / yA uparAnta aura pApa nAhIM / lokIka kAryake upagArako hI satya puruSa nAhIM bhUle haiM / to paramArtha kAryake upagArako satya puruSa kaise bhU / / eka akSarako upagAra bhUle so mahAM pApI hai / visavAsaghAtI hai kRtaghnI kahiye / kiyA upagAra bhUle hai so saMsAra viSe tIna mahA pApa hai| samadrohI / aru gurAdika Apaso gunakara adhika hoya / sAkSAta sipyA dipyAdhi dharmopadesa de nAhIM / de to ve sarva daMDa dene hI jogya hai / bahuri guru Adi apane bar3e puruSa gunakara adhika hoMya / to upadesa de / aru guru Apa sanmukha na bole tinake vacanako poSanerUpa vacana kahai / aru kadAca gurAMkA kahAM upadesameM koI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jJAnAnanda zrAvakAcAra | taraha kA saMdeha varte to viseSapane sahita praznakaratAke uttara suna nirasalya khoya / cupakA hoya rahyo / vAra vAra gurAMke agArU vacanAlApa kare nAhIM / gurAMke abhiprAyake anusvAra gurU sanmuSa avalokana kare / tatra praznarUpa bacana bole aisA nAhIM ke gurU pahilyAM Apa aurAne upadesa dene lAga jAya / so gurA pahalI hai upadesakA adhikArI honA ye tIvra kaSAyAMkA laSina hai / yAmeM mAna kaSAyakI mukhyatA hai / aMtaraMga viSai aisA abhiprAya varte hai / so maiM bhI vizeSa jJAnavAna hotA to uttama ziSya hoya te pahalI apanA auguna kAr3he Apako vAraMvAra niauM ki maiSadarega kare | hAya merA kAI hosI hoM tIvra pApaso kaba chUToM / kaca nivRta hoM so tAtaiM apane sadIva nUnatAI mA~ pIche koI osara pAya kaMTha so puSTa hoI / vacana miSTa hoya / AjIvakAkI AkulatA kara rahita hoya / gurukA carana kamala viSai bhramara samAna sadA lIna hoya / sAdharmIkI saMgata hoya sAdharmI hI hai kuTamba jAke bahuri netra nIka DAka soMTIkA pASAna darpana agrasArase saroMtA siddhAnta rUpa ratanake paratanake pariSyA karanekA adhikArI hai bahuri sunanekI icchA / zravana | grahana | dhAranA / samAna eka prazna | Itara niha ye ATha zrotAnake guna caahiye| aise zrotA zAstra viSai sarAha - ve jogya haiN| sohI mokSake pAtra hai tAkI mahamA indrAdika deva bhI kareM haiM / aru mahamA karanevAre puruSake punyakA saMcaya hoya hai / aru vAkA moha gale hai gunamAna kI anamodanA kiye vAkA gunakA lAbha ho hai / augunavAnakI anumodanA kiye vAke augunakA lAbha ho hai / tAtai augunavAnakI anumodanA karanI nAhIM / iti zrotA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 137 varnanaM / Age kRta kArita anumodnaa| mana vacana kAya ye tIna karanI aru tIna jogAke paraspara lapaTana kara gunacAsa bhaMga upaje haiM jaise bhAgAkAra sAvadha jogakA tyAga karanA hoya / aru Akhar3I Adi viratakA gRhana karanA hoya / soyA gunacAsa bhaMga kariye tAko vyoro krati kArita anamodanA e to tIna bhAga pratyeka anumodanA rAtra saMjogI bhAga eka kahe aise sAta bhaMga ai to tIna karanake bhaye bahuri aise hI sAta bhaMga tIna jogake jAnane mana vacana kAya ai tIna pratyeka ikaIsa joga bhaMga hai / mana vacana mana kAya vacana kAya ye tIna doSa jogI bhaMga haiM / mana vacana kAya ye trisaMjogI bhaMga haiN| aise ye sAta tIna jogoMkA bhaMga huA so sAta karanAkA bhaMga pUrve kahA / so eka eka Upara sa.ta sAta jogAMkA bhaMga la iye / gunacAsa bhaMga huye so yAkA vizeSa kahiye hai| kRtakAra mana kara / kRtakAra vacana kara / kRtakAra kAyA kara manakara / vacana kara kRtamana kAya kara / stamana vacana kAya kara / soM ye sAta to kRta sau bhaMga bhaye / aisehI ora bhI jAnanA kAritamana kr| kAritavacana kara / kAritamana kAya kara / kAritavacana, kAya kara / anamodanA vacana kara / anamodanA kAya kara / anumodanA vana kara / anumodanA mana kAya kara / anumodanA vacana kAya kara / anumodanA mana vacana kAya kara / kRtakArita mana kr| kRtakArita vacana kr| hatakArita mana kAya kr| kRtakArita vacanakAya kara / kRtakAritamana vacana kAya kara / kRta anumodanA mana kr| kRta anumodanA vacana kara / kata anumodanA kAya kara kRta anumodanA manakara vacana kara / kRta anumodanA manakara kAya kara / kRta anumodanA vacana Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jJAnAnanda zrAvakAcAra | kAya kr| kRta anumodanA kAya kr| kRta anumodanA mana vacana kara | kArita anumodanA mana kAya kara kArita anumodanA vacana kAya kara | kArita anumodanA mana vacana kAya kr| kRtakArita anumodanA mana vacana kAya kr| aise ye guNacAsa bhAga jAnanA / so Ika bhayano Ika bhayanoke bhAga / Ika bhaino do mainoke bhAga / Ika bhaino tino ke bhAga / dubhaino Ika mainoke bhAga / dubhaino dubhainokA bhAga / dumaino tibhainokA bhAga / Ika mainokA bhAga / tibhaino dubhainokA bhAga / I tibhauno tibhonokA bhaag| e gunacAsa bhAgakI saMjJA jAnanI hoya / evaM gunacAsa aru tIna kAla setI ginyA eksai saitAlIsa bhAga saMpUrNa / Age SoDasa bhAvanAkA svarUpa kahie hai| darasana vizuddhI kahiye darzana nAma zraddhAnakA hai / so saradhAnakA niha vivahAra triSai paccIsa mala doSa rahita samakitakI nirmalatA hoya tAko nAma darzana vizuddhI kahiye | devagurU dharmakA vA Apa so gunakara adhika dharmAtmA puranakA vinaya kariye tAkA nAma vinaya saMpannatA kahie / zIla aru vRta tA viSe atIcAra lagAve nAhIM / tAko zIla vRta anatIcAra kahiye / munyAke to pAMca mahAvRta haiM avazeSa mUla teIsa zIla hai / ara zrAvakake bArA vRta tAmeM pAMca anuvRta to vRta haiN| ora avazeSa sAta zIla hai aisA artha jAnanA / niraMtara jJAnabhyAsa ho vAko abhIkSana jJAnopayoga kahiye / dharmAnurAga hoya tAko saMvega kahiye / apanI sakta ke anusAra tyAga kariye arat nAma kati tyAga khie| apanI sakta ke anusAra tyAga kariye tAko saktisa tapa kahiye | nikaSAya marana kariye tAko Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 139 - sAdhasamAdha kahiye / daza prakArake saMgakA vaiyAvRta kahiye cAkarI kariye vA Apa sogunA kara adhika dharmAtmA puruSa hoya / tAkI bhI paga cApI Adi cAkarI kariye tAko vaiyAvRta khiye| arhanta devakI bhagata kariye tAko arhata bhakti kahie / AcArajakI bhagata kariye tAko AcArya bhakti khiye| upAdhyAya Adi bahuta zruta kahiye / dhanA sAstrakA jAmeM jJAna hoya tAko bahuzruta bhagata kahiye / jinavAnI samasta siddhAnta gRntha tAkI bhagata kariye / tAko pravacana bhakti khiye| SaT AvadayameM dina prati aMtarAya na pAr3iye tAko AvasyakA pradAna ka'haye / jyoM jyoM dharmakA aMgIkAra kara jina dharmakI prabhAvanA hoya / tAko prabhAvanA aMga khiye| ninavAnI soM vizeSa prIta hota / tAko pravacana vAtsalya kahiye / ye solAkAraNa bhAvanA tIrthakara prakRti baMdhaneko cauthA gunasthAnasUM lagAya AThavAM gunasthAna paryaMta baMdhaneko kArana hai| tAteM aise solAkAranake bhAva niraMtara rAkhiye / yAkA viSeza vinaya kariye yA viSeza prIta rAkhiye / yAke uchavasU pUjAkara baiThA karAiye argha utAriye yAkA phala tIrthakara pada hai| evaM Sor3asabhAvanA sAmAnya artha saMpUrNa / Age dazalakSanIka dharmakA svarUpa kahiye hai| na krodha kahiye krodhakA abhAvatAko uttima kSimA kahiye / mAnakA abhAva huye vinaya guna pragaTai taba komala paranAma hoya tAko mArdava khiye| kuTilatA kahiye dagAvAjI mAyAcAra rahita sarala paranAmI hoya tAko Arjava kahiye / jhUTha jo asatya mana vacana kAyakI pravRti rahita hoya tAko satya kahiye / nirlobhatA kara AtamA pavitra Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hoI tAko sauca kahiye / kevala jalakara snAna karanekA nAma sauca nAhIM hai / asaMjamakA tyAga saMjamakA grahana tAko saMyama kahiye hai / bAraha prakArake tapa tAkara AtmAko tapAya karmakalaMkako nAsa kariye tAko tapa kahiye / cauvIsa prakArake parigraha AbhyaMtara bAhyake tAkA tyAga tAko tyAga kahiye / kiMcita kahiye tilakA tusamAtra parigraha so rahita naganasvarUpa tAko AkiMcana khiye| zIlakA pAlanA tAsoM brahmacarya kahiye / aisA sAmAnya daza lakSaNa dharma evaM dasalakSanIka dharma saMpUrNa / Age ratnatraya dharamakA svarUpa kahiye hai / 'samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH ' aisA dasa sUtra vi kahyA hai / vA umAsvAma AcAryane darzana nAma zraddhAnakA kahA hai| darzanopayogakA nAma yahAM darzana nAhIM / darzanakA aneka artha hai / jahAM jaisA prayojana hoya tahAM taisA artha jAna lenaa| so darzanakA aneka nAma hai| subhAve darzana kaho vA pratIta kaho saradhAna kho| vA ruca kaho ityAdi jaannaa| evameva aisehI hai| yahI hai| anya nAhIM aura prakAra naahiiN| aisA saradhAna hoya tAko to "sAmAnya darzanakA svarUpa kahiye / bahuri sarAhavA jogya kaho bhAve bhale prakAra kaho bhAve kAryakArI kaho bhAve samyaka prakAra kaho bhAve satya kaho jathAratha kaho ye saba ekArtha haiM / bahuri yAso ulTA jAkara svabhAva hoya / tAsoM viparyaya vA anogya kahiye / bhAve bure 'prakAra kaho / bhAve akAryakArI kho| bhAve mithyA prakAra kaho bhAve asatya kaho / bhAve anathArtha kaho / ye saba kArya tAte sapta tatvakA yathArtha saradhAna hoya tAko nizcaya samyaka darasana kahiye / ara sapta tatvanakA ajathArtha zraddhAna hoya tAko mithyA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 141 1 | darzana kahiye / tatva nAma vastUke bhAvakA hai / aru artha nAma padArthakA hai so padArtha to AdhAra hai aru tatva Adhyeya hai / so yahAM mokSa honekA prayojana hai / so mokSane kArana mokSa mArga jo ratnatraya dharma hai| so prathama samyaka darzana kAraNa tatvArtha saradhAna hai| so tatva sapta prakAra haiM / jIva / ajIva / Azrava / baMdha | saMvara / nirjarA / baMdha | mokSa / yAmeM pApa punya milAye yahIkA nAma naka padArtha hai / so tatva kaho bhAve padArtha kaho / so sAmAnya bheda kahe tyAko to sapta tatvAM kahA aru vizeSa bheda kahe tAko nava padArtha kahe / yAkA mUla AdhAra jIva ajIva doya padArtha haiM aru jIva to eka hI prakAra hai ajIva pAMca prakAra hai / gala | dharma / adharma / AkAsa / kAla / yAhIkUM SaT dravya kahiye / kAla vinA paMcAstikAya kahiye / yAhI te sapta tatva nava padArtha SaTa dravya paMcAstikAya yAkA svarUpa vizeSa jAnyA cAhiye / so yAkA - bhedAbheda kariye tAko bheda kahiye / aru yAkA vizeSa jJAna tAko vijJAna kahiye / donoMkA samudAyako bheda vijJAna kahiye / yAhI te samyaka darzana hone ko bheda vijJAna jina vacana viSe kArana kahA hai / tAteM vijJAnakI vRddhi sarva bhavya jIvane kArana ucita hai / tine mUla kArana jina vAnI kara kahA jaina siddhAnta grantha tAkA. muSya pahalI avalokana karano / jetA samyaka cAritra Adi aura uttarottara dharma haiM / tAko siddha eka siddhAnta granthake avalokanateM hI hai / tAteM vAcana prakSanA / anupekSA / AmanAya / dharmopadesa / ye pAMca prakAra ke svAdhyAya niraMtara karanA yAkA artha bAMcanA sAstrakA vAMcanekA hai / prakSanA nAma prazna karavekA hai / T Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| anupekSA nAma vAra vAra ghoSanekA hai| AmanAya nAma kAlake kalpa paranekA hai| jI kAla jyoM par3anekA hoya so par3he / dharmopadeza nAma paramArtha dharmopadeza denekA hai / Age sapta tatva ai AdikA svarUpa kahiye / so cetanA lakSano jIva jAme cetanapano hoya tAko jIva, kahiye / tAme cetanapano nAhIM tAko ajIva khiye| tAreM cetanapano rahita karma Avaneko kArana tAko Azrava kahiye / dravya bhAvakara doya prakAra hai| so dravya Azrava to dharmakI sakti jo anubhAga tAko khiye| tathA bhAvAzrava mathyAte / avirata / kaSAya / jogeN| ye saMtAvana Azravako kahiye / so yahAM cAra jAtake jIvakA bhAva lenA bahuri dravya Azrava bhAva saravakA abhAva honA tAko saMvara kahiye / pUrve dravya karma va sattA viSe vaMdhartha tinakI saMvara pUrvaka ekI desa nirjarAkA honA tAkoM nirjarA kahiye / vahuri jIvake rAgAdika bhAvanake nimitta kAraNa karmakI varganA Atmake pradesa viSe vadhe tAko vaMdha khiye| vahuri dravya karmakA udaikA abhAva honA / aru sAtAkA bhI abhAva honaa| ApakA anaMta catuSTaya svabhAva pragaTa honA yAko mokSa kahiye / mokSa nAma dravya karma vA bhAva karma saMyukta honekA vA rahita honekA vA nirvadha honekA vA nivRtta honekA hai| siddhakSetrake viSe jAya tiSTe hai Age dharmadravyakA abhAva hai / tAteM dharmadravyake sahakAkI vinA Age gamana karavekI sAmartha nAhIM / tAta vAhI sthita bhaye usa kSetrameM aru isa kSetrameM bheda naahiiN| vaha kSetra hI sukhakA sthAnaka hoi to usa kSetra virSe sarva siddhoMnakI avagAhanA virSe pAcoM jAtake sthAvara sUkSma vAdara anante tiSTeM haiM / te to mahA ajJAnI eka akSarake anantaveM bhAga Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 143 jJAnake dhAraka tIvra pracura karmoMke udai sahita sadIva tIna kAla paryaMta sAsvate tiSTeM haiN| tAte ye nizrai karanA so sukha jJAna vorya AtmAkA nija svabhAva hai / para saMjogate nAhIM / aru dukha ajJAna vIraja jyo parAkarmakA nAsa honA / aru moha kaSAya Adi jeteka audayika bhAva haiM / so sarva karmake udaiteM AtmA viSe sakta utpanna hoya hai / so ye svabhAva bhI jIvakA hai / yA bhAvA rUpa jIvahI para hai| aura dravya paranamatA nAhIM aura dravya to jIvake nimitta mAtra hai / tAteM jo paradravyake nimita pAya jIvake zakti utpanna tAko upAdIka vibhAvaH / vA azuddha vA vikalpa vA duHkharUpa bhAva kahiye / bhAvArtha / jIvako jJAnAnaMda to asala bhAva hai| ajJAna dukha Adi azuddha bhAva haiM para dravyake saMjogate haiM tAteM kAryake viSe kAranakA upacAra kara parabhAva hI kahiye / aise sapta tatvakA svarUpa jAnanA yA viSe punya pApa milAiye tAko nava padArtha kahiye | sAmAnya kara karma eka prakAra hai| vizeSakara punya pApa rUpa doya prakAra hai / so Azrava bhI punya pApa kara doya prakAra hai / aise hI saMvara nirjarA baMdha mokSa viSaM bhI do bheda jAnanA / mUlabhUta yAMkA Sadravya hai / kAla binA paMcAstikAya hai / tAkA dravya guna paryAya vA dravyakSetrakAla bhAva vA paranAma jIva mUrta Adi gAthAke arthako ihAM jAne / sapta tatvakA svarUpa nirmala bhAse hai / vA pramAna - naya - nayanikSepa - anuyoga - gunasthAna - mArganA- tIna lokakA svarUpa vA mUla karma ATha vA uttara prakRti ekasai ar3atAlIsa tinako gunasthAna mArganA viSe baMdha udIrna sattA nAnA jIva apekSA vA eka jIva apekSA vA nAnA kAla Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jJAnAnanda zrAvakAcAra | apekSA lagAiye vA trepana bhAva gunasthAnake car3hane utaraneko gaila ityAdi / nAnA prakAra ke uttarottara tatvakA vizeSa svarUpa jyoM jyoM ghanA ghanA bheda bheda nimita naimitya AdhAra Adheya nizce vivahAra heya upAdeya ityAdi jJAna viSai vizeSa avalokana hoya / tyoM tyoM saradhAna nirmala hoi / yAhIko chAyaka samyaktakA ghAtAkA kAma to sAtavAM gunasthAna hI huA so bAravAM gunasthAna paryaMta to kSAyaka samyakta hI nAma pAyA / aru kevala siddhoMke parama kSAyaka samyakta nAma pAyA / tAtaiM satyaktakI nirmalatA honeko jJAna kArana hai / tAtaiM tAsoM sa sarva viSai jJAna guna hI aisA prazna kare sapta tatva hI kA kahA / aura prakAra kyoM na kahA tAkA uttara kahiye hai / jaise koI rogI puruSako rogakI nirvRtike artha koI syAnA vaidya cinha dekhe so prathama to U rogIkI cApa deSa pIche rogako nizce kareM / pIche yaha roga kauna kArana te bhayA so jaaneN| aru kauna kAranasoM roga miTe tAkA upAya vicAra aru roga anukrama so kaise ghaTe tAkA upAya jAne aru isa rogasoM kaisA duSI hai / roga gaye kaisA sukhI hoyagA / jaise pUrve nija svabhAva yAkA yA teMsAhI mokoM rogasoM rahita kara degA / aise sAnutrAtake jAnanahAre vaidya hoMya tAhI so roga jAya ajAna vaidyasoM roga jAya nAhIM / ajAna vaidya jama samAna hai / taiseM hI AzravAdi sadA tatvakA jAnapanA saMbhavai so hI kahiye hai / so sarva jIva sukhI huvA cAhe haiM / so saMpUrna sukhakA kArana mokSa hai / tAteM mokSa jJAna - vadhAvanA / jJAna hI pradhAna hai / pradhAna hai / ihAM koI saradhAna karaneko mokSamArga Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 145 AAAA vinA kaise bane bahura mokSa to baMdhake abhAva honekA nAma hai| pUrve baMdha hoya to mokSa hoya / tAteM baMdhakA svarUpa bizeSa naannaa| bahura baMdhakA kArana Azrava hai| Azrava vinA baMdha hotA naahiiN| ta.teM AzvakA svarUpa nAnyA vinA kaise bneN| bahuri AzravakA abhAvane kArana saMvara hai| saMvara vinA AzravakA nirodha hoya nAhIM to saMvarako avasya jAnanA yojJa hai / bahurI baMdhakA abhAva nirjarA vinA hoya naahiiN| tAtai nirjagakA svarUpa jAnanA / aise tatva jAnyA vinA nemakara mokSa mAragakI siddhi kaise hoya / yAhI teM sUtrajI virSe tatvArtha zraddhAna samyaka darasana kahA hai / so yaha sarvatra nyAya hai| jI kArana kara unakA upArSyA hoya tinasoM viparyayakArana melyAM ulajhAu miTai jaise zItake nimitta kara bAI utpanna bhyaa| to vAkA viparne usnake nimittate bAIkI nivRtya hoya / aiMsA nAhIM ke zItakA nimita kara utpanna bhayA bAyakA rogaso phera sItake nimitta kara bAya miTe so miTe nAhIM adhika tIvra baMdha jAya / tyoM hI paradavyAtoM rAgahepa kara jIvanAmA padArtha karmAsU ultto| so vItarAga bhAva kiye vinA sulaTe nAhIM / aru vItarAga bhAva hoya so sadA tatvake svarUpa jAnane te hoya / tAteM sapta tatvakA jAnapanA hI nizce samyaka honeko aisA dhArana Advaita eka hI kAna khyaa| aiseM samyaka darasanakA kharUpa jaannaa| tAte zrI AcArya dayAbuddha kara kaheM haiM vA hetakara kaheM haiM / sarva jIva hI samyaka darzanako dhAro / samyaka darzana vinA trikAlameM mokSa naahiiN| cAho to tapazcarana karo jI kArya kA jyoM kArana hoya tAhI kArana teM vo kAryakI. siddha hoya / ye sarvatra nema hai| iti samyaka darsana prarUpana sNpuurnn| Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jJAnAnanda zrAvakAcAra | 1 Age samyaka jJAnakA svarUpa kahiye hai / so jJAna jJeyake jAnanekA nAma hai| so jJAnAvarnI darzanAvana ke kSapopasamateM jAnaneM / samyakta sahita jAnapanAko samyakajJAna kahiye / so mithyAtake udai sahita jAnapanAko mithyAjJAna khiye| yahAM jJAna viSeM darzanako garbhita jAnanA | sAmAnyakara donyAko samudAyako jJAna hI kahiye / so sapta tatva jAnapanA virSe saMsaya vimoha vibhrama hoya tAko mithyA jJAna kahiye aura uttarottara padArtha vA ajathArtha vA jAne to vAke jAnyAne te samakita nAma vA mithyA nAma pAvai nAhIM / tAteM sapta tatva jhala padArthakA jAnapanA saMsai vimoha vibhrama kara rahita hoya samyaka jJAna nAma pAvai hai / aru nizce vicAratA mUla sadA tatvakA svarUpa jAnyA vinA uttarottara tatvakA svarUpa jAnyA jAya nAhIM kArana viparje bheda triparje svarUpa jera kasara raha jAya / jaise koI puruSa sonAne sonA kahe hai / rUpAne rUpA kahe hai | poTA parA rUpaiyAkI parIkSA kare hai / ityAdi lokIka viSe ghanA hI padArthAkA yathArtha svarUpa jAne haiN| paraMtu kArana vipa hai / mUla kRta yAkA purakI paramAnU cAhe / tAko jAnatA nAhIM / koI paramezvarako kartA batAve hai koI yAsta batAvai hai / koI pAMca tatva prathvI apa tena vAyu AkAsa mila jIva nAnA padArthakI utpatti kahe hai / yA pramAna dA bhinna bhinna jur3A judA banAve hai / tAteM kArana vi jAnanA | bahuri jIva pudgala mila manuSyAdika aneka prakAra asmana jAtakI paryAya banI hai| tAko eka hI vastu mAne hai / so bheda vipa hai / bahuri hU AkAza dharatI lagyA dIme / egara choTA dIse, jotaSIdevAkA vimAna choTA dIse / vA casamA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / . 144 ~ ~ ~ ~ ~ vA durabIna padArthAkA svarUpa choTA bar3A dIse ityAdi svarUpa vipa jAnanA / aru samyak jJAna huA vastUkA svarUpa jaise jinadeva deSyA hai / taise hI saradhAna karane meM Ave / tAteM padArthakA svarUpakA jAnapanA bhI samyak jJAnIke hI saMsai vimoha vibhRma rahita hai| bahuri saMse vimoha vibhRmakA svarUpa kahIye jaise cAra puraSAM sIpake paMDakA avalokana kiyA / so eka puruSa to aise kahane lAge na ja ne suvarna hai na jAne rUpA hai tAko saMso kahiye / bahuri eka puruSa aise vahate bhaye yAteM sIpakA khaMDa hai / tAko pUrva pradoSa rahita zruddha vastukA svarUpa jaisA thA taisA hI jAnapanAkA dhArI kahiye / tyoM hI sapta tatvake jAnapanA virSe vA apara kI jAnavA virSe lagAya lainA soI kahie hai| AtmA kauna hai vA pugala kauna hai tAko saMpto kahiye bahurimeM to raraThA hI hI tAko bimoha kahiye / bahurimeM vanukSu tAko vibhrama kahiye / bahurimeM cidrUpa AtmA hUM tAko samayak jJAna kahiye / mukhaso kahanA tI mAphika mana vi dhAranA hoya soM manakA dhArana jaisA jaisA hoya taisA taisA hI jJAna vAko kahiye hai| aise sabhyakajJAna kA svarUpa jaannaa| samyakajJAna samyakadarzanakA sahacArI hai / sahacArIkA sAtha hI virale lAgyA hai vA vinA nAhIM hoya / tAke udai hotA vAko bhI udai hoya / vAkA nAsa hote unakA bhI nAsa hoya / .tAko sahacArI kahiye / so sammakadarsanA / hote samyakajJAna bhI hoya / samyakadarzanake nAsa hone samyakajJAnakA bhI hoya / samyakadarzana vinA samyakajJAna hoya naahiiN| samyakadarsana samyakajJAnako kArana hai / aise samyaka Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - * jJAnakA svarUpa jathArtha jAnanA / iti samyakajJAna saMpUrNa | Age samyaka cAritrakA svarUpa kahiye hai / cAritra nAma sAvadha jogake tyAmakA hai / so samyakajJAna sahita tyAga kiye samyaka cAritra nAma pAve hai / so samyakadRSTike saraghAnameM vItarAga hai / pravRttimeM kiMcita gaga bhI hai / tAko cAritra moha kArana aru saradhAnake bhAvAko darsana moha kArana / so samyakadRSTike alpa kaSAya nAhIM gani vItarAga bhAva hI kahiye / tAteM samyakadRSTiko baMdha nibaMdha nirAzrava hI kahiye hai to doSa nAhIM vivasthA jAna lenii| yA kathA eka jAyagA sAstra virSe kahI hai / mithyAdRSTike. saradhAnameM vItarAga bhAva nAhIM / vItarAga bhAva vinA nibaMdha nizrava naahiiN| nibaMdha nirAzrava vinA sAvadha jogakA tyAga kArajakArI nAhIM / suragAdikane to kArana hai| parantu mokSane kArana nAhIM / tAteM saMsArakA hI kArana kahiye / je je bhAva saMsArakA kArana haiM te te Azrava haiN| yaha kAryakArI hai| aru samyak vinA sAvadha jogakA tyAga kare hai so narakAdikake bhayakA duHkha thakI kare hai / parantu aMtaraMga viSe koI dravya iSTa lAge nAhIM / keI dravya aniSTa lAge hai / tati saradhAna viSe rAgadveSa pracura jIve hai / samyakadRSTi para dravyane aptAra jAna taje hai / ye paradravya koI sukha dukhane kArana nAhIM nimitta bhUta haiM / dukhane kArana to apane ajJAdika bhAva haiN| sukhane kArana apane jJAnAdika bhAva haiM / aisA jAna saradhAna virSe para dravyakA tyAgI, huvA hai / tAta yAke para dravya so rAga naahiiN| jaise phaTakarI lodakara kaSAyalA kiyA vastara vAke Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 1/ hI raMga car3he / vinA kaSAyalA kiyA vastara dIrghakAla paryaMta raMgake samUhameM bhIgA rahe to bhI vAke raMga lAge naahiiN| Upara Upara hI dIsyA kare / vA vastrako pAnImeM dhoiye to raMgata utara jAya / kaSAyalA kiyA vastra raMgyA huA tA raMga koI prakAra utare nAhIM / tyoM hI samyaka dRSTike kaSAya kara rahita jIvakA pranAma hai / tAke dIrgha kAla paryaMta parigrahake bhArame raheM to bhI karma mala lAge naahiiN| yaha mithyA dRSTike kaSAyakara pranAma kaSAyalA hai / tAteM karmAkara sadIva liSata hoya hai / bahuri sAha gumastA mAtA dhAya bAlakako ekasA palAve ekasA lADapAla kare / parantu aMtaraMga virSe rAga bhAvAkA viSeza par3ata hai / tyoMhI samthakadRSTi mithyA dRSTike aMtaraMga bhAvAkA alpa bahutva viSeza jAnanA tAteM vItarAga bhAvA sahita sAvadha yogakA tyAga sohI samyaka cAritra jAnanA / iti cAritra kathana saMpUna / Age vArA anupekSAkA svarUpa kahiye hai / bArA nAma bArahakA hai anupekSA nAma citavana karanekA hai / so ihAM bArA prakAra vastukA svarUpa niraMtara vicAranA aura nAhIMke vArayAMkA svarUpa jAna sthita hoi para haranA / bhAvArtha / yaha jIva bhRma buddhikara anAdi kAlase vArA sthAna virSe Asakta huA hai / tAta yAkI AsaktatA chur3Avaneke artha parama vItarAga gurU yaha bArA prakAra bhAvanA yAke AsaktatA subhAvasU viruddha dikhAya chuTAyA hai| jaise madavA hastI suchaMda huA jahAM jahAM sthAnaka viSe aTake / apanA vA. virAnA himAra bahuta kare tAkoM caraSA vA bhAlAvAre sAMTa mAra bahuta hastIko bahuta mAra deya chur3Avai haiN| soI kahiye Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 150 jJAnAnanda zrAvakAcAra / hai prathama to jIva saMsArakA svarUpa thira mAna ramatyA hai| tAko adhruva bhAvanA kara saMsArakA svarUpa athira dikhAyA / zarIra soM udAsa kiyA / bahuri ye jIva mAtA pitA kuTumba rAjA deva indra Adi bahuta subhaTanakI marana vAMkSatA saMtA nirabhai amara sukhI huvA cAhai hai / kAla karama so Darapa thakI sarana vAMkSe hai| tAko asarana bhAvanA kara sarvatra lokake padArtha tAko asarana dikhAya sarana eka nizce cidrUpa AtmA hI dikhAyA / bahuri ye jIva jagata jo saMsAra vA catura gata tAke duHkhakA yAko khabara nAhIM / saMsAra virSe kaisA kaisA duHkhe hai| tAko jagata bhAvanA kara narakAdi saMsArake bhayaMkara tIvR duHkhakI vedanAko sahe I dikhAya saMsAra duHkha soM bhayabhIta kiyA / aru saMsArake duHkhakI nivRtaH honekA kArana parama dharma tAkA sevana kiyA / bahuri yaha jIva kuTumba sevA kara putra kalitra dhana dhAnya zarIra Adi apane mAne hai| tAko ekatva bhAvanA kara eka koI jIvakA nAhIM / jIva anAda kAlakA ekalA hI hai / naraka gayA to ekalA tiryaMca gatimeM gayA to ekalA, manupya gatimeM gayA to ekalA, devagatimeM gayA to eklaa| punya pApakI sArtha hai / aura koI yAke sAtha jAya Ave nAhIM tAteM jIva sadA ekalA hai| aisA jAna kuTumba paravArAdikakA mamatva chur3AyA / bahuri yaha jIva zarIrane aru Apane eka hI mAna rahA hai / tAko asatya bhAvanAko vasa karateM nyArA dikhAyA jIvakA dravya guna paryAya nyArA btaayaa| pudgalakA dravya guna paryAya nyArA batAyA / ityAdi aneka tarahaso bhinna bhinna dikhAya ninaH svarUpakI pratIta anAI / bahuri ye jIva zarIrako bahuta pavitra Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jJAnAnanda zrAvakAcAra / 151 mAne hai / pavitra mAnyA so bahuta asakta hoya / tAkI AsaktatA chur3Avane artha azubha bhAva tAkari zarIra virSe hAr3a-mAMsa-rudhira cAma-nasA jAla vAya pitta kapha mala mUtra Adi sapta dhAta vA sapta. upadhAtamaya zarIrakA piMDa dikhAyA / zarIra soM udAsa kiye aru apanA cidrUpa zarIra mahApavitra zuca nirmala parma jJAna sukhakA puna ananta mahamA bhaMDAra avanAsI apaMDa kevala kalola kara daidIpamAna niHkaSAya zAMta mUrata sabako pyArA siddha svarUpa devAdhideva aisA advaita dhruva triloka kara pUjya nija svarUpa dikhAya Apa viSai mamatva bhAva karAyA / bahuri yaha jIva saMtAvana Azrava kara pApa punya jala kara DUbe hai / tAko Azrava bhAvanAkA svarUpa dikhAyA / Azrava hai tinatai bhayabhIta kiyA / bahuri yaha jIva Azravake chidra mUMdanekA upAya nAhIM jAnatA saMtA tAko saMvara bhAvanAkA svarUpa dikhaayaa| saMtAvana saMvarake kAraNa kesyA so kahiye / dasalakSanIka dharma / bArA tapa / bAIsa parIsaha / terA prakAra cAritra / nAkara saMtAvana kiye / Azravake mUMdanekA upAya batAyA / bahuri yaha jIva pUrvokta karma baMdha hote tAkA nirjarA honekA upAya na jAnatA saMtA tAke nirjarA bhAvanAkA svarUpa dikhAya cidrUpa AtmAkA dhyAna hosI / bhayA parma tapa tAkA upAya batAyA / bahuri saMsAra viSe moha karmakA udaya kara saMsArI jIvake yaha mithyA bhrama laga rahA hai| keIkato IzvarakartA mAne haiM / keI nAsti mAne haiN| keI punya mAne haiM / keI vAsa kiye jAke AdhAra ityAdi nAnA prakArake bhrama soI huvA moha aMdhakAra jIva bhrama rahA tAke bhRma dUra Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 jJAnAnanda zrAvakAcAra / karaneko kAMta bhAvanAsvarUpa dikhAya moha bhrama jinavAnI kiranyA kara dUra kiyaa| tIna lokakA karatA SaT dravya hai / SaT dravya samudAyakA nAma loka hai / jahAM SaT dravya nAhIM eka AkAsa hI hai tAkA nAma aloka hai / isa loka eka padArtha karatA nAma hI e loka anAdi nidhana akratama hai| avanya jI sAsvatA svayaM siddha hai| bahuri ye jIva adharma viSe laga rahA hai adharma kartA tRtI hotA nAhIM / adharma kriyAkA burA hoya hai mahA klesa pAye hai / aise hI anAdikAla vItA parantu yAke dharma ruca kavahuM na bhaI tAteM adharma chur3Avaneke artha dharma bhAvanA svarUpa dikhAya dharmameM lagAya aru dharmako sAra dikhAyA aura saba asAra dikhAyA / dharma vinA yA jIvakA kabahuM bhalA hoya nAhIM tAta sarva jIva dharma cAheM haiN| parantu mohake udaya kara dharmakA svarUpa jAne nAhIM dharmakA lakSana tanaka jJAna vairAjJa hai / aru yaha jIva ajJAnI huA sarAga bhAvA viSaM dharma cAhe hai aru parama sukhakI vakSA kare hai / so yaha vAMkSA kaise hai jaise koI ajJAnI sarpake mukhasoM amRta pAna cAhe vA jala viloya vRta kADyA cAhe vA vajAni virSe kamalake bIja voya vAkI chAyA virSe vizrAma kiyA cAhe / athavA vAMjha strIke putrake vibhAvake virSe AkAsake puNyakA seharA gUMtha muvA pIche vAkI sobhA dekhyA cAhe hai / to vAkI manortha kaise siddha hoya / athavA sUraja pacchima virSe udaya hoya, caMdramA usna hoya / sumera calAcala hoya / samudra maryAdA lope vA sUkha jAya / vA silA Upare kamala uuNge| agni zItala hoi / pAnI usna hoya / vAMjhake putra hoya / AkAsake puSpa laageN| sarpa nirviSa hoya / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 153 amRta viSa rUpa hoya ityAdi ina vastukA subhAva viparje huA na - hoya na hosI parantu kadAca e to viparje rUpa hoMya to hoMya / parantu sarAga bhAvane kArana jIvakI dayA Adi rAga bhAva meM dharma kadAci na hoya / yaha jinarAjakI AjJA hai / tAteM sarva jIvA sarAga bhAvane chor3a vItarAga bhAvane bhajo / vItarAga bhAva hai so hI dharma hai / aura dharma hai so hI dayA hai / dayAmeM aru vItarAga bhAvameM bheda nAhIM / sarAga bhAva hai so hI adharma hai / aura dharma mAMDI yaha nema haiN| sarAga bhAva so hiMsA jAnanI / aura jetA dharmakA aMga hai so vItarAga bhAvane anusAratA hai / vA vItarAga bhAvAne kArana hai / tAhI teM dharma nAma pAve hai / aura jetA sarAga bhAva hai so pApakA aMga hai vA hai| te adharma nAma zabe haiM / aura anya bAhya kArana viSaM dharma hoya va na hoya / jevA kriyA viSeM vItarAga bhAva mileM to tA viSaM dharma hoya / aura vItarAga bhAva nAhIM mileM to dharma nAhIM / aru hiMsA asta Adi bAhya kriyA viSaM kaSAya aMsa mile to pApa upaje nAhIM / tAteM yaha nema ThaharayA vItarAga bhAva hI dharma hai / vItarAga bhAvane kArana ratnatraya dharma hai / ratnatraya dharma aura aneka kArana haiN| tAteM vItarAga bhAvAMke mulAjhe / kAranakA karana uttarotara sarva kAranako dharma kahiye to doSa nAhIM / aise hI sarAga bhAva hI adharma hai / yAko kArana mithyA darzana jJAna cAritra vAko uttarotara ye kArana aneka haiM / tAko adharma kahiye to doSa nAhIM / samyaka darzana samyaka jJAna vItarAga bhAva yaha to jIvakA nija svabhAva hai / so mokSa paryaMta sAsvatA tIca bhAvakA vibhAva hai| so hI saMsAra mArga hai svabhAva rahe hai / yAsoM ulTA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jJAnAnanda shraavkaacaar| mokSa mArga hai| aru mokSarUpI bhI samyaka cAritra mokSa mArga hai / mokSarUpI nAhIM / tAtai siddhAke nahIM kahyA hai / aru sayoga ayoga kevalIke cAritra kahayA hai / so hI upacAra mAtra kahA hai / cAritra nAma sAvadha yogake tyAgakA hai / vItarAga bhAvAne kArana hai / vItarAga bhAva kArya hI kArajakI siddha huA pAche kArana rahita nAhIM / tAteM jJAnakI chayopasama avasthA vAravAM gunasthAna hI hai| tAhI te hI heya upAdeyakA vicAra hai / taba hI heya upAdeyakA vicAra saMbhave kevalI ruta huA kAraja karano cho so kari cukyA / tAsoM vAke sAvadyayogakA tyAga saMbhave nAhIM / aisA mokSa mArga dharma tAhI ke prasAda kara jIva parama sukhI hoya hai / aise adharmako chur3Aya dharma bhI sanmukha kIyA / bahuri yaha jIva samyakajJAnako sulabha mAne hai / tAko durlabha bhAvanAkA svarUpa dikhAya samyakajJAna virSe sanmukha kiyA so kahiye hai / prathama to sarva jIvAkA ghara anAdi te nitya nigoda hai / tina mAMhIsU nikaranA mahA durlabha hai| uhAMse nikalanekA koI prakAra upAva naahiiN| jIva hIna sakta bhayA hai AtmA jAkA so saktahIna jIva mUM kaise nisarnekA upAya Ave / eka akSarake anantameM bhAga jJAnakA kSayopasama rahA hai| aru aneka pApa prakRti samUhakA udaya pAiye hai / aru vahAM so che mahInA ATha samayoMmeM chesau ATha jIva nikare haiN| tA uparAMta adhika hIna mIsare hI anAdikAlake aise nikara vyavahAra rAzi viSaM AveM haiN| utanA hI vivahAra rAzimeM sau mokSa jAya haiN| so yaha kAla labdhi mahAtma. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 159 jAnUM pUrvai anAdi kAlake jete siddha bhaye vA nitya nigoda meM so nikase vinateM ananta guna eka samai viSeM anAdi kAla so lagAya sAsvate nitya nigoda meM sUM nikasavo kareM / to bhI eka nigodake sarIra mAMhi tA jIvakA anantaveM bhAga eka aise meM khAlI hoya nAhIM / to kaho rAjamAraga baTavArA mAphika nigoda mAMsU jIvakA nikasanA kaise hoya / aru koI bhAga uThe vahAM so nikasatA Age bhI aneka ghATA ulaMgha manuSya viSe bhI Uca kula, sukSetra vAsa, niroga zarIra, pAMcoM iMdrI vA nirmala dIrgha Ayu, saMgati jinadharmakI prApti ityAdi paraMparanAmoM kI mahamA kahA kahiye / aisI sAmagrI pAya samyakadarzana ratnako nAhIM vAMkSe hai / tina durbudhIkA kahA pUchano / aru vAke apajasakI kahA pUchanoM / tIsUM ekendrI paryAyasUM paMcendrI paryAya pAvanA mahAdurlabha hai / ve indrI paryAyasUM indrI paryAya honA mahAdurlabha hai / paryAyasUM cauindrI paryAya pAvanA ati kaThina hai| cauindrI paryAyasUM paMcendrI asenI paryAya pAvanA ani kaThina hai / asenI senI tAmeM bhI garbhaja paryAptana honA mahAdurlabha hai / so ye paryAya anukramasoM mahAdurlabha thA so bhI ananta vAra pAyA / parantu samyakajJAna anAdakAla leya antaka ekavAra bhI nAhIM paayaa| so samyakajJAna pAyA hotA to viSeM kyoM rahatA mokSake sukhako bhI jAya prApta hotA / tInoM bhavya jIva zIghra hI samyaka jJAna parama cintAmani ratna mahA amolaka parama maMgala kArana maMgala rUpa sukhakI AkRta paMca parama gurukara sevanIka triloka ke pUjya mokSa sukhake pAtra aisA sarvotkRSTa samyakajJAna mahAdurlabha, 1 saMsAra Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / parama utakRSTa parama pavitra UMcA jAna yAko bhajo / ghanI kahA kahA kahiye kadAcita aisA mosara pAyakara IhasoM cUkatA bhayA to bahuri aisA mosara milanekA nAhIM / avara aura sAmanI to sarva * pAiye hai eka ruca karanI hI rahI hai / so tU yA pAyA vinA aisI sAmagrI pAI huI ahalI jAya / to yAkA darega satpuruSa kaise na kareM / aru kaise samyakajJAna honeke artha udyama nAhIM kareM parantu kare hI kareM / yaha jIva phera ekendrI paryAya virSe jAya par3e to asaMkhyAta pudgala paravartana paryaMta anutkRSTa rahai / eka pudgala paravartanakI saMkhyA ananta hai / anaMte sAgara anante sarpanI vA kAla cakra anantAnanta pramAna eka pudgala parvartanake anantameM bhAga eka aMsa bhI pUrna hoya nAhIM / aru ekendrI paryAya viSaM duHkhakA samudra apramita hai| narakateM bhI adhika dukha pAiye hai so aisA aparaMpAra duHkha aise dIrghakAla paryaMta sAsvadA kaise bhoge jAMya / paraMtu karmake vasa paDyA jIva kahA upAya Tare / uhA aneka roga virSe koI kAla viSe eka rogakI vedanA udai hoya / tAke dukha kara jIva kaiso Akula vyAkula paranave hai / apaghAna kara muvA cAhe soye satAI paryAya vi sarvamAhI hI pravarte hai / vA sarva tiryaMca punyahIna puruSa dukhaHmaI pratyakSa dekhane meM Ave haiN| tinake eka eka duHkhakA anubhavana karaai to bhojana ruce nAhIM / parantu yaha jIva ajJAna buddhikara moha madarApAna kara bhUla rahA hai / so kahuM ekAMta baiTha vicAra hI kare nAhIM / je je paryAya vartamAna viSa pAve tina paryAya soM tanamaya hoya ekatva buddhi kara paranameM hai pUrvApara kucha Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 157 vicAra nAhIM aisA jAne nAhIM ke yaha vA anya jIva kaha avasthAmeM vA sarva pUrva ananta vera bhogI hai / aru dharma vinA bahuri bhogegaa| yaha paryAya chUTA pAche / dharma vinA nIca paryAya hI pAvanA hoyagI / tAtai gAphala na raha, nAhIM to gAphala bahu dagA khAya hai| mArA jAya duHkha pAve hai aura vairI vasa pare che ityAdi vicAra kara samyakajJAna samyakacAritra ratnatraya dharma parma nidhAna hai sarvotkRSTa upAdhyeya jAna mahA durlabha yAkI prApti jAna jiha tihi prakAra ratnatraya dharmakA sevana karanA / aise durlabha bhAvanA sampUrNa / iti vArAnupekSA svarUpa varNana sampUrNa / - ___ Age bArA prakAra tapakA svarUpa kahiye hai tapa anasana kahiye inakA artha cAra prakAra, asana / pAna / khAdi / svAdi / asana nAma peTabhara khAnekA hai| pAna nAma jaladugdhAdi pIvanekA hai / khAdi nAma sopAr3IkA hai| svAda nAma mukhasodikA. hai| yaha cAra jihvA indrIkA bhI viSaya jAnanA aura indriyanakA nAhIM aura indrInakA virSe aura hai / bahuri Amodarya kahiye kSudhA nivRtya vive eka grAsa ghATa doya grAsa ghATa Adi ghaTitA ghaTitA eka grAma paryaMta bhojanakI pUrNatA viSa Una bhojana kare tAko Unodara tapa kahiye / Aja ihi bidha bhojana mile to lenI / nAhIM mile to hamAre AhAra pAnIkA tyAga hai / aisI aTapaTI pratijJA kare / mana bole vAke arthi Adi chahoM rasa paryaMtakA tyAga hai tAko rasa parityAga kahiye / ' bahuri ArAma pramukha chor3iye kathanakA viSaM jAya baiThe tAko vivisana kahiye / bahuri sIta kAla virSe nadI talAva caupaTA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaaaaaa ANA 158 jJAnAnanda zrAvakAcAra / Adi sIta vizeSa paranekA sthAnaka tiSTe viSe, grISmakAla viSe parvatake sikhira, retake sthAna vA copaTa Adi mAraga virSe tiSTe / varapAkAla viSe vRkSa tale tiSTe ityAdi tInoM ritake upAya kara mana bhI kasyA jAya hai / parantu kiMcit kasA kahA jAya hai| manake kase vinA to tapa nAma pAve naahiiN| aru abhyaMtara tapa kara mana saMpUrNa kasyA jAya hai| tAteM bAhya tapa bIca abhyaMtarake tapakA phala viSeza kahA hai| aisA artha jaannaa| Age chaha prakArake abhyaMtara tapakA svarUpa kahiye hai| tina viSaM apa. nasU Akhar3I vrata saMyama vi bhUlavAjAna kara alpa bahuta doSa lAge hai| tAko zrI gurU pAsa jI prakAra mana vacana kara kRta kArita anumodanA kara pApa lAgA hoya tAko jyoMkA tyoM gurAne . kaheM hai| asa mAtra bhI doSa chipAve nAhIM / pAche zrI guruno daMDa deM tAko aMgIkAra kara pherasU Akhar3I vrata saMnamAdikakA cheda hue sthApana kreN| tAko prAyazcit tapa kahiye / bahuri zrI arahaMtadeva Adi paMca paramaguru vA jinavAnI, jina dharma, jina maMdira, jinavimba tinakA parama utkRSTa vinaya kare / vA muni arnikA zrAvaka zrAvikA catura prakAra saMgha tAkA vinaya kreN| vA dasa prakAra saMghatAyA vinaya kare / vA ApasUM gunA kara adhika hoya, avrata samyakadRSTi Adi dharmAtmA puruSa hoya tAkA vinaya kariye / tAko vinaya tapa kahiye / bahuri Apa so gunAkara adhika hoya tAko vaiyAkRta tapa kariye / vAkI paga cApI Adi cAkarI kariye AhAra diijiye| nAkA unake kheda hoya tAko jItI prakAra nivRtya kriye| roga hoya to oSada dIjiye ityAdi Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 159 viSeza cAkarI kariye tAko vaiyAvRta tapa kahiye / bahuri vAMcanA | prakSanA, anupekSA, AmanAya, dharmopadeza | ye pAMca prakAra svAdhyAyake bheda haiM / so vAMcanA kahiye zAstrako vAca jAnA, prakSanA kahiye prazna karanA, anupekSA kahiye kAvya zloka Adi jo pATha tAkA vAraMvAra kaMThAya karaneke artha ghokhanA / AmnAya kahiye jI kAla joga svAdhyAya hoya / vA jo zAstrapAu pahane jogya hoya / tinakA tina kAla virSe adhyayana kare / aura dharmopadeza kahiye dharmakA upadeza denA aise paMca prakAra svAdhyAya karanA tAko tapa kahiye / bahuri jaba jIva vA pramAna zarIrakA tyAga karanA, tyAga kahiye zarIrakA mamatva chor3anA / bAhubali munakI sI nAI zarIra kA koI prakAra zoka sara nAhIM karanA / aMga upaMgako calAcala apanI icchA karanA tAko viutsarga va utsarga tapa kahiye | bahuri ekAgra citta nirodhodhyAna isakA artha yaha hai / Arata raudra dhyAnako chor3a dharma dhyAna zukrodhAyakA karanA tAko dhyAna tapa kahiye / aiseM bArA prakAra svarUpa jAnanA | Age barA prakAra tapa tinakA phala kahiye hai / AgAM anasanAdi cAra prakArake tapa kara yaha jIva svarga viSe kalpavAsI deva punIta pAve hai / thor3IsI bhoga sAmagrI manuSya paryAya viSaM chor3asI tAko phala ananta pAyo / so asaMkhyAta kAlaparyaMta nirvighrapane rahasI / aru mahA sundara zarIra amRtake bhogakara Rpta asaMkhyAtakA paryaMta niroga ekasA gulAba ke phUla sAhasya mahA manojJa DahaDAta karata Ayu paryaMta nirmai rahasI / tAkI mahamA vacanA agocara hai kahAM lo kahiye / Age svarganake sukhakA vizeSa varNana kareMge tahAM te Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | jAna le / bahuri vivyakta saiyAsana kAya klesa yeka kara atyaMta atasevaMta mahA daidIpa teja pratApa saMyukta indra cakravarta kAmadeva vA mahata puruSakA zarIra pAvai hai / yaha to bAhya prakAra ghaTU tapa tina viSaM prAyazcitakA phala hai / bAhyake tapa kara to zarIra dayA jAye hai / aru zarIra damyAkara kiMcit mana damA jAya hai / tAhI bhIta nAma pAve hai / aru mana nAhIM damyA jAya to ekaH zarIrako duvyAM tapa nAma pAve nAhIM / dharmAtmA puruSa eka manakI buddhi tAke artha vaharaMga tapa kare haiM / aru AnamatI zarIra meM to ghanoM hI kaso hai / puna mana aMsa mAtra damyA jAya nAhIM / tAteM vAko asamAtra bhI tA na kahA / aru abhyaMtara ke tapa kara mana damyA jAya hai / manake damavAkara kapAyarUpI parvata gale hai / jyoM jyoM karmAkI hInatA viSeza jAna tapakara hoya hai / tyoMhI tapakA phala vizeSa jAnanA / jina dharma viSe karmAkI maMdatA so hI paranAmAkI vizudvatA tAhIkA nAma tapa hai dharma hai / ve hI mokSa mArga hai vo hI karmA bAlavAne dhyAnAni che saMpUrna sarva sAstrAMkA rahasya kara moha karmake maMda pAr3anekA vAstA nAsa karane kA hai / aura jetA saMyama dhyAnAdhyayana jJAna vairAjJa Adi aneka kArana batAye haiM / so eka rAgAdika bhAvAM so vadhe haiM / aru vItarAga bhAvAMkara khule haiN| tAteM sarva prakAra tIna kAla tIna loka viveM eka vItarAga bhAva hai soI mokSa mArga hai| samyaka darzana, jJAna, cAritrako mokSa mArga kahA hai / so yaha vItarAga bhAvAMne kArana hai tAteM kAranake viSe kAryako upacAra kahA hai / kArana vinA kAryakI siddhi hoya nAhIM / tAteM kArana pradhAna hai so pratakSa yaha bAta anubhava meM Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - Ave hai| AgamameM Thaura Thaura sarva siddhAnta tA viSaM eka siddhAnta bhAva hI hai| karma varganA soM tIna loka ghIkA ghar3Avata bharayA hai / so karma varganAsoM hI baMdha hoya hai to siddha mahArAjake hoya / aru virSe bhoga parigrahake samUhasoM hI baMdha hoya to avRta samyakadRSTi cakravarta tIrthakara Adi tAke hoya / bharata cakravarta kSAyaka samyakadRSTi thA, tAtai samyaktike mahAtma kara SaT khaMDakI vibhUta chiyAnave hajAra strI yogane kara hI baMdha nirAzrava hI rahA tAhI teM dikSA dhare pache aMtamuhurtakAla va ne kevalajJAna upAA so samyakakA mahAtma adabhuta hai| yahAM prazna tuma kahate ho muni mahArAja avRta samyakadRSTike baMdha naahiiN| to cauthA gunasthAnasUM lagAya dasavAM gunasthAna paryaMta anukramateM ghaTatA ghaTatA baMdha kaise kahyA / jAkara utara yaha kathana hai / so turati samyakta kI apekSe hai / so baMdhane mUlabhUta kArana eka darzana moha hai / jaisA darzana mohate baMdha hai tAteM nAhIMgane / nizca vicAratA dasamAM gunasthAna paryaMta rAgAdikoMmeM baMdha pAiye hai / yaha bhI zAstra viSe kahA hai| so yaha nyAya hI hai / jI jI sthAnaka virSe jetA rAgabhAva hai / tetA tetA hI baMdha hai yaha bAta siddha bhaI / eka asAdhArana kArana aSTakarma baMdhaneko mohakarma hai tAte eka moha hIko nAsa karanako prAyazcita tapa virSe dharmabuddhi viSeza hoya hai| aru jAke barmabuddhi viSeza hoya saMsArake dukhakA bhaya hoya soI gurunape jAya prAyazcita daMDa leya yAkA manakI bAta kauna jAne thA yAke Akhar3I bhaMga gaI hai| parantu yaha dharmAtmA paralokakA bhaya thakI prAyazcitta aMgIkAra kareM haiN| yAteM ananta gunAphala vinaya tapakA hai| yA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jJAnAnanda zrAvakAcAra / viSe mana viSeza lage hai / yAteM ananta gunAphala svAdhyAya tapakA hai / yA viSe cyArU kaSAya moha sahita viSeza gale hai / aru pAcoM indrI vasa hoya haiM / mana vasa hoya hai / cittakI ekAgratA 1 hoya hai sohI dhyAna hai / dhyAnasoM mokSa vizeSa hai / saMmyakadarzana jJAna cAritra nirmala hoya hai / aru punyakA saMcaya atizaya sahita hoya hai / jetA dharmakA aMga hai te sarva jJAna cAritra nirmala hoya hai / aru punyakA saMcaya atizaya sahita hoya hai / tetA dharmakA aMga hai te sarva jJAnabhyAsa te jAnyA jAya hai / tAteM sarva dharmakA mUla eka sAstrabhyAsa hai / yAkA phala kevala jJAna hai / bahuri svAdhyAya ne vyutasarga aru dhyAna cAkA phala bhI anaMtAnaMta gunA hai / yAkA phala mukhyapane eka. mokSa hI hai / bahuri bAhya tapa kaheM haiM so bhI kaSAya ghaTAvanAke artha kaheM haiM / kaSAya sahita bar3A tapa kare to vaha tapa saMsArakA hI bIja hai / mokSakA bIja nAhIM tAhIM te ajJAna tapa kahA hai / so hI Ana matameM hai / jina matameM nAhIM / aise vArA prakArake tapa tAke phala jAnanA / age tapakA phala vizeSa kahiye hai / so dekho Anamata bAre vA tithaMca maMda maMda kaSAya ke mahAtma kara solavA svarga paryaMta jaya haiN| to jina dharmake saradhAnI karma kATa mokSako na jAya / tAteM tapa kara karmokA nirjarA vizeSa hoya hai / so hI dasa sUtra viSeM kahA hai / tapateM nirjarA tAteM avazya AbhyaMtara vA bAhya bArA prakArake tapa tinako aMgIkAra karanA / tapa vinA kadAci karma kareM nAhIM / aisA tAtparya jAnanA / evaM saMpUrna / Age bAra prakAra saMyama kahiye 1 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / ~~ ~~ ~~ ~~~ ~ ~~ ~ hai| tAkA svarUpa kahiye hai| saMname tiyA. saMyama so saMyama doya prakAra hai| eka iMdriya saMyama eka dUsarA prAna saMyama so indriya saMyama chaH prakAra hai aru prAna saMyama bhI chaH prakAra hai / pAMca indrI chaTA manako nirodha kare / SaTra kAyakI hiMsA tyAge tAko indriyA saMyama prAna saMyama niHkaSAyA honeko kArana hai| niHkaSAya hai so hI mokSakA mAraga hai / saMyama vinA kadAci niHkaSAya hoya nAhIM / niHkaSAya vinA baMdha udai sattAkA abhAva hoya nAhIM / tAtai saMyama grahana karanA yoga hai| evaM saMyamakA svarUpa saMpUrna / Age jinabimbakA darsana tathA namaskAra kara kahA bheMTa dhariye kaise astuta vA vinaya kariye tAkA svarUpa vizeSa kara kahiye hai| dohA-maiM vandoM jina devako kara ati nirmala bhAva / karama baMdhake chedane aura na koI upAva / yA bhAMta citavana kara prabhAtakI samAyaka kiye pIche laghu dIrgha vAdhA meTi jala zuca kari pavitra vastra pahare / aru manojJa pavitra ya doya - Adi aSTa dravya paryaMta rakevI viSe dhara taMdula dho rakebImeM le Apa u vayanAyagA / cAma unakA sparza vinA mahA harSa saMyukta jina maMdira Ave / aru jina maMdirameM ghasatA tIna sabda aise uccAre / jaya niHsahI / jaya niHshii| jaya niHshii| tAkA artha yaha jo devAdika koI gupta tiSTe hoMya te dUra ho / bahuri tIna sabda pIche aise uccAre / jaya, jaya, jaya, pIche zrIjIke sanmukha khar3A hoya / jo dravya lyAye tinako rakebImeM ghara tIna vAra phera zrInIke sanmukha khepiye| pIche rakebIko dUra mela donoM hasta jor3a nyAle aru pole hAtha rAkha tIna A Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / bartana kara eka zronita kIje pIche aSTAMga namaskAra tAkA artha tIna / mana vacana kAya zuddha, doya hAtha, doya paga aru. mAtho navAve vAko. aSTAMga namaskAra kahiye / namaskAra kIje aru tIna pradakSanA pahalI dIje / bhAvArtha-aSTa karmako hI navAiye / aSTa aMga kona tinake nAma / hAtha doya / paga doya / mstg| mn| vacana / kAya / tIna aise ATha aMga tAke uttara aghaya avayava mukha AMkha kAna aMgulI Adi upaMga jAnane / bhagavAna sarvotkRSTa haiM tAsako sarva hI aMga upaMga namAya namaskAra kariye / sarvotkRSTa binai saMdhai hai| bahuri jinavAnI vA nigrantha gurU tinako paMcAMga namaskAra kriye| paMcAMga kauna donyoM goDyA dharatI sU lagAya donyo hasta jor3a mastakaso lagAya hasta sahita mastaka bhUma sU lagAya / yAmeM chAtI pITha nitaMba vinA paMca hI aMga nae tAtai paMcAMga khiye| bahuri pIchA khar3A hoya tIna pradakSanA dIje eka eka prati eka disAkI tarapha pahalI tIna Avarta sahita eka eka zronita kIjiye / pIche sanmukha khar3A hoya / stutyAdi pATha par3hiye / pIche aSTAMga daMDotakara pIche pagAhI pagA hoya / apane gharako uTha Aithe / aru nirgrantha gurU virAje hoMya to namostu kIje vAkA mukha thakI dharmopadesa sunIje prasnakA nivArana karIje aru maMdira viSaM ninabAnIkA uccAra hotA hoya to saradhAnI puruSa mukha thakI zAstra zravana kara apane Dere Aiye / asaradhAnI puruSakA mukhasoM zAstra sunanA jogya naahiiN| zAstra zravana kiye vinA na Aiye / bhAvArtha-jina darzanakI kriyA viSaM to aSTAMga namaskAravAlA zronita chattIsa Avati Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / kariye / aba stuti karanekA vidhAna kahiye / jaise rAjAdika bar3e mahaMta puruSa nikaTa koI dIna puruSa apane duHkhakI nirvRti artha jAya sanmukha khar3A hoya mukha Age bhaiTa dhara aise vacanAlApa kre| pahile to rAjAkI bar3AI kare pIche nikaTa jAya hai Apako duHkha hoya to ke vAra yuktakara khe| pIche vAkI nirvRtako vAMkSatA saMtA aise kahe / ye mere duHkhakI nivRti karo so hI ye saMsArI parama dukhita AtmA dIna moha kara pIr3A huvA zrInIke nikaTa jAya khar3A hoya bheTa Age dhara pahale to zrInIkI mahamA varNana kre| gunAMvAda zrIjIkA mAve / pIche Apako anAda kAlako mohakarma ghorAna ghora nigoda narkAdikake duHkha deve tAkA nirnaya kre| pIche vAkI nivRtike artha ye prArthanA kare / so he bhagavAna yaha aNTakarma merI lAra lAge hai / moko mahA tIvra vedanA upanAve hai| merA svabhAvako ghAta melI hai / tAke duHkhakI bAtameM kAloM kahUM so aba aise duHkhanakA nipAna kriye| aru mokoM nirmoha sthAna mokSa tAko dIjiye / so maiM cirakAla paryaMta sukhI huuN| pIche bhamavAnakA pratApa kara yaha jIva sahajA hI sukhI hoya hai / aru mohakarma sahaja hI gale hai / abai yAkA vizeSa varnana kariye hai| jaya jaya tvaM ca jaya tvaM ca jaya jaya bhagavAna jaya prabhUjaya nAthamaya karunAnidhi jaya trilokanAtha jaya saMsArasamudratAraka jaya bhogasUM parAnmukha jaya vItasaga jaya deva jaya sAcA deva jaya satyavAdI jaya anopama jaya bAdhA rahita jaya sarvatra prakAzika kevala jJAna mUrata jaya trilokitraloka jaya sAMta mUrata jaya avinAsI jaya niraMjana jaya nirAkAra jaya nirlobha jaya atula mahamA bhaMDAra jaya Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jJAnAnanda zrAvakAcAra / ananta darzana ananta jJAna anaMta vIrya anaMta sukhakara maMDita saMsAra siromaNi ganadharadevA kara vAsau jAtake indrAMkari pUjya tuma jaya vaMta pravartI tumhArI jaya hoya tuma bar3A vRddhi hohu jaya paramezvara jaya parma Izvara jaya jaya anaMdapuMja maya anaMdamUrti jaya kalyAna puMja jaya saMsAra samudrake pAragAmI jaya bhava jalada jihAja jaya mukati kAmanI kaMta jaya kevala jJAna kevala darzana locana parama puruSa paramAtmA jaya avanAzI jaya TaMkotakIrNa jaya visvarUpa jaya visvatyAgI visva jJAyaka jaya jJAna kara lokAloka pramAna vA tIna kAla pramAna ananta guNa khAna jaya cosaTa riddhi bhaMDAra ananta gunake Izvara jaya sukha sarovara mAna jaya saMpUrna sukhakara ti sarva doSa dukhakara rahita jaya ajJAna timirake vidhvaMsaka jaya mithyA vajrake phor3aneko cakacUra karaneko parama vajra jaya tvaMga zIsa jaya tvaMga jJAnAnaMda varasAne bhava tApako dUravAne vA bhavya jIva khetI ke poSane yA bhavya jIva khetIke jJAnadarsana sukha vIrya AMgo pAMga tIna lokake agrabhAga tiSTe haiM / parantu tIna lokane eka pramAnake bhAga mAtra kheda nAhIM upajAveM haiM / bhagavAnake upagArane nAhIM bhUleM haiM / tAteM buddhikara alpa tiSTe haiM / tava meM bhagavAnake anantavIrya jAke bhAra mastaga Upara kaise dhAroge / yAkA bhAra mere bUte kaise rahA jAyagA bhagavAna ananta valI meM asaMkhyAta valI asaMkhtAtavalI Upara ananta valIkA bhAra kaise Thahare / tina agArU jAya bhagavAnakI sevA kahiye to bhagavAna parama dayAla haiM / so mere tAI kheda na upajAyeMge / so abai pratyakSa dekhiye bhagavAna vRddhi honeko megha sAdRzya hai / aho bhagAvanajI 1 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 167 Vvvvvvvvvvv AkAsa viSe ye sUraja tiSThe hai / so kahiye hai mAno tumhArI dhyAnarUpI agnikA kanakA hI hai / athavA tumhAre nakhakI lalAI AkAzarUpI ArasI viSaM ye pratibiMba hI / aru ho bhagavAnajI tumhAre mastaga Uparai tIna kSatra sobhe haiN| so mAnU chatrakA misa kara tIna loka hI sevaneko Aye haiM / aru ho bhagavAnajI tumhAre Upara causaTa camara dure haiM so mAnU camarIkA misakara indrake samUha gopya hI namaskAra kareM haiM / ahA bhagavAnajI je tere siMhAsana kaise sobhe haiM yaha siMhAsana nAhIM mAnU ye tIma lokakA samudAya eka loka hoya tumhAre caranakamala sevaneko Aye haiM / so kaise hota saMte seve haiM / yaha bhagavAna ananta catuSTayako prApta bhaye haiM / so siddha avasthA viSaM mere Upara tiThege / aho bhagavAna nI tere asoka vRkSa Upara tiSThe hai| so trilokake jIvAne zoka rahita kare hai / bahuri he bhagavAnanI Apake zarIrakI krAMta jaisA jaisA zarIra hoya taisA taisA hI bhAmaMDala kiyo dasoM disAne udyota kiyA hai / tA virSe sAta to dekhane hArekA pratabhAse hai / bahuri he bhagavAnanI tumhAre AbhyaMtarake AtmIka guna to anaMtAnaMta haiN| tAkI mahamA to kaunapai kahI jAI hai| paraMta ApAke pratisaya kara zarIra bhI aisA atizayarUpa praNamyA hai / tAkA darzana kiye vikAra bhAva vile jAya / kAma upasAMta hoya / moha jar3a mUlo uDa jAi / jJAnAvaranAdi ghAtiyA karma sithila hoMya / pApa prakRti praleteM prApta hoya / samyakadarzana mokSakA vIrya utpanna hoya / ityAdi sarva AbhyaMtara bAhya vipra vilai jAi / so he bhagavAna aise zarIrakI mahamA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 -jJAnAnanda zrAvakAcAra / sahasra jihvAM kara indrAdika deva kyoM nAhIM kreN| aru hajAra netra kara tumhAre svarUpakA nirUpana kyoM nAhIM kreN| aru indrAyAkA samuha aneka sarIra banAI bhakta Ana darasakI bhIgI kyoM nAhIM nRtya kareM / bahuri keso hai tumhArA zarIra tA viSaM eka hajAra ATha lakSane pAiye hai| tinakA pratabimba AkAza rUpI ArasI virSe mAnU nAhIM parayA hai| so tumAre gunoMkA pratibimba tArenake samUha pratabhAse hai / bahuri he jinendra deva tumhAre caranArabiMdake nakhakI lalAI kaisI hai mAnU kevala jJAna disakA udaya karavAne sUraja hI uhAM. UgA hai| vA bhavya jIvake varma kASTa vAne tumA nAgnike tina jJAna hoya Ana nAhIM prApta bhayA vA maMgala vRkSa tinake kUpala hI nAhIM hai| vA tapa rUpI gana tAke mastagakA tilaka hI nAhIM haiM / athavA cintA mana ratna kalpavRkSa citrAmavela kAmadhena rasakUpa pArasa vA indra dharnendra nArAyaNa balabhadra tIrthakara catura prakArake deva rAjAne samUha yaha samasta ullaSTa padArtha aru mokSa denekA eka bhAnana parama utkRSTa nidhAna hI hai / bhAvArtha / sarvotkRSTa vastukI prApti tumAre caranAke ArAdhyAye milai hai / tAtai tumAre carana hI utkRSTa nidha haiM / bahuri bhagavAnajI terA hRdaya vistIrana kaise sobhe hai mAn lokAlokake padArtha hI abhyaMtara samAya gaye haiN| bAteM vistIrna hai / aru tumArI nAsakA aisI sobhe hai mAnU mokSa car3hanekI nasenI hai / aru tumArA mukha aisA sohe hai mAnU gulAbakA phUla hI vigasyA hai aru tumAre netra aise sobhe haiM mAnU rakta kamala vikasAyamAna hai / aru tumhAre netrAmeM aisA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 169 AnaMdarasa hai| tAke eka aMsa mAtra bhI AnaMdakA nirmApana tAkara jAnake deva tinake zarIra utpanna bhaye haiM / ityAdika tumhAre zarIrakI mahamA kahane samartha trilokameM koI naahiiN| lAr3alA putra mAtA pitAkU cAhe tyoM bole pIche mAtA pitA vApe bAlaga jAnakara vAsU prIti hI kare / aru mana vaMkSita miSTa vastu vAna khAvA magAya deya / tAsU he bhagavAna tuma hamAre udhita mAtA pitA ho| aru meM laghu putra hoM so laghu bAlaka jAna mopara kSimA kriye| he prabhUjI tuma samAna mere aura vallabha nAhIM / aru he bhagavAnajI mokSa lakSamIke kaMtha theM hI ho / aru jagatakA udhAraka theI hIM ara bhavya jIvAne uddhAravAM samartha theI ho| tumAre caranArabindako seya seya aneka jIva tire aura tireMge aru tire haiM / aho bhagavAna dukha dUra karane theI samartha ho / aru he bhagavAna he prabhU he jinendra tumhArI mahamA agamya hai / aru he bhagavAna samosarana lakSmIsU virakta theI ho / kAmavAnake vidhvaMsaka theI ho| moha mallako jItavAne abhUta malla ho / aru jarA vA maranasU rahita hoi kAlarUpa dAnAkA japane tuma hI prApta bhayA ho| kAla nirdaI anAda kAlako trilokakA jIvAne nigalato nipAta karato so jAkA nivAravAne koI samartha nAhIM samasta trailokyake jIva kAlakA gAlameM vase hai / tinakU nirbhe vo dAtAteM cagala cagala nagalai hai| khobhI tripta nAhIM hoya / tAkI duSTatA aru pralabatAne jItavA koI samartha nAhIM tAko tuma china mAtrameM jItA so he bhagavAna tumakU hamArA namaskAra hohu / bahuri he bhagavAnanI tumAre caranaka sanmukha AvatA merA paga pavitra bhayA ara tuma Age hasta Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NARANA jJAnAnanda zrAvakAcAra / jor3atA hAtha pavitra bhayA aru tumArA rUpa avalokana karatA netra pavitra bhayA / tumAre gunakI mahamA vA stuti karatA jihvA pavitra bhaI / aru tumAre gunanakI paMkati sumarana karatA mana pavitra bhayA / tumAre gunAnuvAda zravana karatA zravana pavitra bhayA / tumAre gunanakA anamodanA kara mana pavitra bhayA / tumAre carananakU aSTAMga namaskAra karatA sarvAMga pavitra bhayA / ho jinendradeva dhanya AjakI ghar3I dhanya AjakA dina dhanya AnakA mAsa vA saMvatsara so yA kAlameM darzana karanekU sanmukha bhayA / he paramezvarajI mere ApakA darsana karatA aisA Ananda bhayA mAnU nidhi paaii| cintAmana ratna pAyA vA kAmadhena vA citrAvela gharameM AI / mAnU kalpa vRkSa mere dvAre bhayA / vA pArasakI prApti huI / samyaka ratana to mere sahana hI utpanna bhayA / so aise sukhakI mahamA maiM kauna kahoM / aho bhagavAnajI tumAre gunakI mahamA karatA jihvA trapti hoya naahiiN| tumhAre guna anamodanA karatA mana trapti hoya nAhIM / aru tumAre rUpako avalokana karatA netra trapti hoMya nAhIM / he bhagavAnanI mere aisA utkRSTa punya udaya AyA aru aisI kAla labdhi Aya prApta bhaI jAke nimittakara sarvotkRSTa trailokyaM pUjya so Aja aise deva pAye / so dhanya merA manuSya bhava so Apake darzanakara saphala bhayA / pUrvaM ananta paryAya tumAre darzana vinA viphala gaye / aho prabhUjI tuma pUrvaM tIna loka pUjya pavitra nava tU chor3a saMsAra dehasU virakta hoya bho bhagavAna bhoga bhAva asAra jAna mokSa upAdeya mAna svameva ahaMtI dikSA dharI / tatakAla hI mana paryaya gyAna bhyaa| pIche zIghra hI kevala jJAna sUryakA-nirAvarna Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 171 udai hoya / lokAlokake anante tatva padArtha dravya guna paryAya saMyukta dravya kSetra kAla bhAvane liyA tIna kAla madhya carAcara padArtha eka samayameM tumhAre jJAna rUpI ArasImeM svayameva hI vinA indriya Ana jhalakA tAkI mahamA kahavAne sahasra jihvAsu indra bhI samaratha naahiiN| vA vacanavala riddhake dhAraka ganadharAdi mahA jogIsura bhI naahiiN| bahuri bhavyajIvAkA punyake udayate tumArI divyadhvani nikasI so eka aMta mahUrtameM aisA tatvopadesa khire tAkI racanA zAstrameM likhiye / to una zAstroMso ananta loka pUna hoyaM / he bhagavAna tumhAre gunakI mahamA kaise kariye / bahuri he bhagavAna tumArI vAnIkA atizaya kahA kahiye / jo aisA khire. anakSara rUpa aneka bheda liyA pIve bhavyake karna saMpuSTameM pudgalakI varganA sabda rUpa pravarte / asaMkhyAta aise caturana kAyake deva devAMganA asaMkhyAta varSa paryaMta prazna vicAre the / aru asaMkhyAte manuSya vA tiryaMca ghanA kAla paryaMta prazna vicAreM the tinako apanI bhASAmeM praznake uttara huve aura jina uparAnta aneka vAkyakA upadeza deya tisa uparAnta anantAnanta tatvake nirUpana ahalA gayA jUMgha tyUM aparaMpAra eka jAtake jalarUpa varSA kare pIche Ama nAriyala ityAdi aneka vRkSa apanI apanI samartha mAphika jalakA grahana kare / apane apana svabhAva rUpa paranave / bahuri daryAva talAva kuA vAvar3I Adi nivAna apane apane mAphika jalakA grahana ko aru avaSeza meghakA jala yoMhI jAya hai| tyoM hI jinavAnIkA upadeza jAnanA bahuri tA viSe he bhagavAnajI tuma aisA upadeza diyaa| ye SaTadravya anAdi nidhana haiN| tAmeM pAMca dravya to Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jJAnAnanda zrAvakAcAra | thira dhruva tiSTeM duharA tIna acetana jar3a hai| jIva nAma dravya cetana hai tAme pudgala mUrtIka hai avazeSa pAMca amUrtIka haiM / yehI chahoM dravyakA samudAya so hI loka kahiye / jahAM eka AkAsa dravya hI pAiye pAMca na pAiye -tAsU aloka kahiye / loka alokakA samudAya AkAza eka ananta pradezI tIna loka pramAna asaMkhyAta pradezI eka eka dharma adharma dravya hai / aru kAlakI kAlAnu asaMkhyAta eka eka pradesa mAtra hai / jIva dravya eka eka tIna lokake pramAna asaMkhyAta pradeza samUha teM hai jinaso anantagune eka pradesa AkAzako dherai pudgala dravya anaMta hai / so cAra dravya anAduke haiM / jIva pudgala ye gamanAgamana bhI kareM haiM / so loka AkAsa dravyake bIca tiSThe hai / yAkA karatA koI aura nAhIM / ye chahoM dravya anantakAla paryaMta svayaM siddha bana rahe haiM / aru jIvanake rAgabhAvana kari pudgala pinDarUpa prakRti pradesa sthita anubhAga cAra prakAra baMdha tAsUM jIva baMdhe hai / vAke upadesane jIvakI dazA eka vibhAvarUpa hoya hai / nijabhAva jJAnAnaMdamaya dhArayA jAya hai / jIva ananta sukhakA puMja hai / karmake udayateM mahA AkulatArUpa paranave hai tAke dukhakI vArtAko kahaneko samartha nAhIM / yA dukhakU nivArave artha samyakadarsana jJAnacAritrakA upadesa bhagavAna dete bhaye / tumahI saMcAra samudra meM DUbate prAnInako hastA laMvana ho / tumArA upadesa na hotA to e sarva prAnI saMsAra meM Dube hIM rahate to bar3A nala laho tAMtai tuma dhanya ho aru tihArA upadeza dhanya hai / aru tumArA sAsana dhanya hai / * tumArA batAyA mokSakA mArga dhanya hai / aru dhanya tumAre anusArI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | 173 1 munyAdika satpuruSa tAkI mahamA karane samartha hama nAhIM / kahAM to narka vA nigodAdikake dukha vA jJAna vIrajakI nUnatA aru kahAM mokSakA sukha aru jJAna vIryAdikakI anantatA sohe bhagavAna tumAre prasAda kara yaha jIva catura gatike dukhako chor3a sukha hai / aise parama upagArI tuma hI ho / tAteM hama tumAre tAI vAraMbAra namaskAra kareM hai| bahuri bhagavAnarjI ma aisA tatvopadesakA vyAkhyAna kiyA ye adho loka hai, ye madhya loka hai, yaha Urddha loka hai, tIna bAta vilaikara veSTita hai / vA tIna lokakA eka mahA skaMdha hai / tA viSeM aSTa pratamA svarga vimAna jar3a rahe hai / bahuri ekendrI jIva ve indrI jIva aite indrI aite paMcendrI aine tiryaMca aite manuSya aite deva aite paryApta aite aparyApta aite sukSma vA bAdara aite nitya nigodake jIva aite atIta kAlake samaya anante tAsu ananta varganA sthA gune jIva rAsakA pramAna hai / aru tAso ananta varganA sthAnA gune pudgala rAsakA pramAna hai aru tAsU ananta varganA sthAna gune ananta kAlakA pramAna hai / tAsU ananta varganA sthAna gune AkAsa dravyakA pradesanakA pramAna hai / tAteM ananta varganA sthAna gune dharma dravya adharmaM dravyakA agura laghu nAmA guna tAkA avibhAga pratikSeda hai / tAteM ananta varganA sthAna gune sUkSma nigodiyA alabdhi aparyAptanake sarva jIvAMsU ghATi ghATi eka choTe akSarake anantaveM bhAga jJAna koI aisA nirAsa pAiye hai / tAkA nAma paryAya jJAna hai vAsUM koIke jJAna trikAla trilokameM ghATa na hoya / vaha jJAna nirAvarana rahe hai vApara jJAnAvaranIkA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 jJAnAnanda zrAvakAcAra / Avarana Ave nAhIM / je Avarana Ave to sarva jJAna ghAtyA jAya / sarva jJAna ghAtavA kara jar3a hoya jAya so hoya nAhIM / so vaha parjAya jJAna viSe avibhAga pratikSepa pAiye hai / tAteM ananta varganA sthAna gune jaghanya chAyaka samyaka ke avibhAga praticheda pAiye hai / tAteM ananta varganA sthAna gune kevala jJAna kevala darzanakA AvibhAga praticheda pAiye hai / so aisA bhI upadeza tuma hI dete bhaye aura bhAta upadesa tuma diyA jo eka suIkI anIkA DAgalA Upara asaMkhyAta loka pramAna aSadha pAiye hai| eka eka sakhaMda meM asaMkhyAta loka pramAna aMDara pAiye hai / eka eka aMDA viSe asaMkhyAta loka pramAna AvAsa pAiye hai| eka eka AvAmeM asaMkhyAta lokapramAna pulavI pAiye hai / eka eka pulavI viSe asaMkhyAta loka pramAna zarIra pAiye hai / eka eka zarIra viSai aMtakAlake samayAsUM anaMtAnanta varga sthAna guna jIva nAmA padArtha pAiye / eka eka jIvake ananta ananta karma carganA lAgI hai / eka varganA viSeM ananta ananta paramAna pAiye hai / eka eka paramAnUke sAtha akrama nisara so pacaye jIva rAsaso anaMtAnanta gunI pramAna viSaM ananta ananta guNa vA paryAya pAiye hai / eka eka guna vA paryAyakA ananta avibhAga praticheda hai / aisI vivitratA eka suIkI anIkA DAgarA Upara nigoda rAsake jIvA viSe pAiye hai / so aise jIva aiso paramAnU kara ver3hata vA varganA kara akSAdita jIvAM tIna loka ghIkA ghar3Avata atisaya kara pUrna bharayA hai / so eka nigoda zarIra mAhilA jIva tAke anantava 1 bhAga bhI niraMtara mokSa jAne kara tIna kAlameM ghaTe nAhIM aura * Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 175 aisA upadesa bhI tuma hI dete bhaye / bahuri veI suIkI anIkA DAgalA Upara pUrve kahe jIva tIna lokake lAyA karma va akarbha rUpa anaMtA ananta gunI pramAna vA eka suIkI anIkA DAgalA Upara AkAsa pAiye hai| tA virSe anantAnaMta pramAna vApulI tiSTeM haiM / anaMtA sakhaMdha do do pramAna vAkA tiSTe hai| aise hai| eka eka paramAnU adhika adhika skaMdha tIna paramAnU vAkA skaMdha so lagAya anaMta paramAnU vAkA skaMdha paryaMta anaMta jAtake sakaMdha eka eka jAtake skaMdha so bhI anaMta anaMta suIkA agra bhAgameM anaMta parajAya anaMta guNa anaMta avibhAga praticheda tIna kAla sambaMdhI utpAda vyaya dhruvakI avasthA sahita eka samayameM minendradeva tumahI dekhe aru tumahI jAne aru tumahI khe| aru yA paramAnU vAke paraspara rukha sacikhana dUnAkA di vArtA naahiiN| do do aMsAMsU adhikatA ye saMga kara sajrabaMdha viSayabaMdha sunAtibaMdha vinAtibaMdha aise paramAnU vAkA paraspara baMdha / vA niH kArana rUkha sacikana aMsAkA samUha tAkI parapATI liyAM baMdhane kArana hai / vA akAranakA svarUpa bhI tumAre jJAna viSaM jhlke| aru divyadhvani kara kahate bhaye so he jinendradeva tumArA jJAna rUpI ArasI kaisI bar3I hai / tAkI mahamA kahA laga kahiye / bahuri he bhagavAna he kalyAnanidha he dayAmUrata hama kahA kare prathama to hamAre sarUpa hI hamane dIse nAhIM / aru hamane duHkha denevAre dIse naahiiN| aru vAkA kahA aparAdha hama pUrvaM kiyA / tAkara hamAre tAI karma tIvra duHkha deheM / aru ye karma kisI bhAMta soM upasAMta hoMya so hI hamane dIse naahiiN| aru hamArA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / nija svarUpa kahA hai / kaisA hamArA jJAna hai kaisA hamArA darsana hai| kaisA hamArA sukhavIrya guna hama kauna haiM / hamArA dravya guna paryAya kahA hai / pUrvaM hama kisa kSetrameM kisa paryAyakU dharai tiSTe the / aba isa kSetra I paryAyameM kauna mitrane lyAya prApta kiye| aru. aba hama kahA kartavya kareM haiM aru kaunakA paranAyA paranave haiM / so jAke phala acche.lAgeMge vA bure lAgeMge hama kahAM jAyage kaisI kaisI paryAya dhareMge so hama kichU mAnate nAhIM / to hamAre khuzIkA upAya jo jJAna so kaise pAveM jo hamAre hI aitA jJAnakA kSayoMpasama hote parama sukhI honekA upAya bhAse nAhI to ekendrI Adi ajJAnI tiryaMca jIva vA nArakI mahA kalesa kara pIr3ata jAke AMkhake pharakane mAtra bhI nirAkulatAkA kArana nAhIM / to una jIvanakU kahA doSa parantu dhanya hai ApakI dyaalutaa| dhanya hai ApakA sarvajJa jJAna / dhanya hai ApakA atizaya aru dhanya hai ApakI parama pavitra buddhi / dhanya ApakI pravINatA aru vicakSanatA so Apa dayA buddhi kara sarva hI vastuko bhinna bhinna batAvo ho / aru AtmAkA nija svarUpa ananta darzana ananta jJAna ananta sukha anantavIryakA dhanI Apa sADhasya batAyA aru dravyasoM rAgAdika bhAvako upajAvana batAo / rAgadveSa moha bhAvanakara karmanasU jIva baMdhate Aye / pIche vA kAla virSe jIva mahA dukhI hote dikhaaye| vItarAgatA kara karmanasU nibaMdha nirAzrava honA dikhAyA / vItarAga bhAvoMsU hI pUrva saMcita dIrghakAlake karma tAkI nirjarA hojI btaaii| nirjarAke kArana kara nija AtmAkI jAti kevalajJAna kevala sukha pramaTa honA dikhaayaa| Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / tAhIkA nAma mokSa hai| baMdha AzravateM chUTanekA nAma mokSa hai / vA mukta hai / vA hita hai vA bhinya kaho / aru narka tiSThate jIva tine mokSa kI siddha hoto to sarva siddhAMkI avagAhanA viSe anante pAca thAvara sUkSma vAdara batAiye hai to mahA dukhI kyoM hote / tAteM niranai kara ApanA jJAnAnaMda subhAva dhArayA gayA che / vAhIkA nAma baMdha thA so jJAnAvarnAdika karma abhAva hoteM su 1 rAyamAna huA jaise sUrjakA prakAza vAdara sUM ruka rahA thA ) vAdala ke abhAva hote saMpUrNa prakAsa vigasAya mAna hoya tyoM hI karma paTala vigase te jJAna sUrya vigasAya mAna bhayA aru Urdha jAya tiSTA so jIvAkA Urddha gamana svabhAva hai tAteM Urdha gamana kiyA / aru Age dharma dravya nAhIM / teM dharma dravyake kArana vinA Age gamana kiyA / uhAM hI tiSTe so anaMtakAla paryaMta sAtA sukha rUpa tIna lokake netra vA tIna kAla lokAlokake dekhane rUpa ye jJAna darzana netra anaMta bala anaMta sukhake dhArI siddha mahArAja tIna loka kara tIna kAla paryaMta pUjita tiSTasI so he bhagavAna aisA upadeza bhI tumahI diyA so prabhU iha upagArakI mahamA kahA tAMI kahiye aru kahA tumArI bhagata pUjA vaMdanA stuti kreN| tAtaiM hama sarva prakAra karaneko asamartha haiM / aru tumato parama dayAla ho tAMteM mo para kSimA karo / tAsoM he bhagavAna meto aura kichU samajhatA nAhIM / meM to mahA ajJAna mahA mUrkha avivekI tumArI kahA bhakti kareM yaha mere tAMI bar3I asaMbhava phikara hai| jo hama tumArI stuti mahamA karane lajjAyamAna hoM haiM / parantu kahA kareM tumArI bhakti mahA haTha pane kara jauvarI vAcAla kare hai / so tumAre caranAraviMda viSe namrI -- 12 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - bhUta kare hai / tAteM tumArA caranAne vAraMvAra namaskAra hohu / ye hI carana jugala mone saMsAra sandra viSaM parasI rASasI / bahuri agni kAyake jIva asaMkhyAta loka pradesa samAna hai / tAta asaMkhyAta loka varga sthAna eka nigodake zarIrake pramAna hai / tAteM asaMkhyAta loka varga sthAna gaye nigoda eka zarIrakI sthitakA pramAna hai / tAta asaMkhyAta loka varga sthAna gaye yogAke avibhAga praticcheda hai / so bhI asaMkhyAtake hI bheda haiN| so he bhagavAnanI aisA upadeza tumahI diyA / bahuri je asaMkhyAte dIpa samudra haiM / e aDhAI dIpa pramAna manuSya kSetra hai tAkA bhI nirUpana tumahI kiyA / yaha jotika paTala hai| tAke pramAna jude jude dIpa samudra tumahI kahe / bahuri pudgala paramAnU vA inakA skaMdhakA pramAna mahAM skaMdha paryaMta tuma kahA ityAdi anaMta dravyoMke tIna kAla saMbaMdhI dravya gunaparyAya vA dravyake kSetrakAla bhAva sahita aura sthAna liye anaMta vicitratA eka samayameM lokAlokakI tumahI dekhI / so tumAre gyAnakI adbhuta mahimA tumhAre hI jJAna gamya hai| tAte tumAre hI jJAnakU phera bhI hamArA namaskAra hohu / aho bhagavAna tumhArI mahimA athavA tumhAre guNanakI mahamA dekha ati acaraja upajai hai / aru AnandakA samUha upajai hai / tA kari hama ati trapta haiN| tAteM he bhagavAna jIva dayA amRta kara bhavya jIvAMne tumahI pokho ho| tumahI trapti karo ho tumare vacana vinA sarva hI loka aloka sUnya bhaye haiN| tAtai samasta jIva bhI sUnya ho gaye so abai tumAre vacana rUpa kiranana kara anAdakA moha timira merA vilaya gayA aba mone tumAre Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / wwwwwwe .......... prazAda kara tatva atatvakA svarUpa prtibhaaso| jJAna locana mere ughaTe tAke sukhakI mahimA mope na kahI jAya / tAsU he bhagavAnajI saMsAra saMkaTase nikAlaneko niHkArana parama vaidya the mone adbhuta dIkho ho tAteM tumAre caranAra bindu sU bahuta anurAga vte hai| so bhava bhavake virSe paryAya paryAyake virSe eka tumArA carananakI sevA hI pAuM je puruSa dhanya hai jo tumAre caranAne seve haiN| tumAre gunAkI anumodanA kareM haiN| tumAre rUpane dekheM haiM tumare gunAnuvAda gAveM haiN| tumarA vacanakA nAma sune haiN| manavirSe nizce dhAre haiN| tumArA carana pUjeM haiN| tumArA dhyAna kareM haiN| tumAre gunAnuvAda gAveM haiM tumArA vacanakA nAma sune haiN| manavirSe nizcai dhAreM haiN| tumArA caranAne argha de haiM tumArI mahamA bhAve haiM / tumAre caranA latAkI raja va gaMdhodaka mastakAdi nAbhi paryaMta uttama aMga tAmeM lagAveM haiM / tumAre sanmukha khar3e hoya hastAMjulI jor3a namaskAra kareM haiM / aru tuma Upara camara Dhore haiM te puruSa dhanya haiM / vAkI mahamA indrAdika deva gAveM / ve hI kRta kRtya haiM ve hI pavitra haiN| vAhIne manuSya janama saphala kiyA / tAhI ne bhavavilAMkU jalA jala diyA bahuri he jinendra deva he kalyAnake puMja he trailokake tilaka anaMta mahamA lAIka parama bhaTTAraka kevala jJAna kevala darzana ye jugala netrake dhAraka sarvajJa vItarAga tuma jayavaMta pravartI tumArI mahamA jayavaMta pravartI tumArA sAsana jayavaMta pravartI dhanya yaha merI parajAi meM tuma sArace adbhuta padArtha pAye tAkI adbhuta mahimA kauna kara sake aru tumahI mAtA. tumahI pitA tumahI baMdhava tumahI mitra tumahI parama upagArI tumahI, maiM Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - jJAnAnanda shraavkaacaar| kAyakI pIra harI tumahI bhavasamudrameM par3ate prAnInako AdhAra ho aura koI traikAlameM naahiiN| AvAgamana soM rahita karavAne tumahI samartha ho / moha parvatake phor3avAne tuma vajAyudha ho ghAtiyA karmanakA cUra karavAne tuma ananta balI ho aho bhagavAna tuma doU hAtha lAMbA kiyA aru bhavya nIvAne saMsAra samudramAhIMsU kAr3hivAne hastAlaMvana diyA hai| bahuri he paramezvara he parmajoti he cidrUpamUrti ananta catuSTayakara maMDita ananta gunAkara pUrita tumArI kaisI vItarAga mUrata Anandamaya Ananda rasakara ahalAdita mahAmanoga advaita akRta anAdi nidhana trilokapUjya kaisI sohe tAkA avalokana kara mana vA netra sIghra hoya haiN| bahuri he kevalajJAna sUna SaTa dravya nava padArtha paMcAstikAya sapta tatva caudaha gunasthAna caudaha mArganA vIsa prarUpanA cauvIsa ThAnA gyArA pratimA bArA vRta dapa lakSanIka dharma SoDasa bhAvanA bArA anupekSA cAra bhAvanA aThAIsa mUla guna caurAsI lAkha uttara guna tInasai chattIsa matijJAnake bheda aThArA hajAra sIlake bheda sAr3hA setIsa hajAra pramAdake bheda arahanta ke chayAlIsa guna AcAryake chattIsa guna upAdhyAyake paccIsa guna sAdhuke aTThAIsa guna zrAvakake ekavIsa guna samukitake ATha aMga tinake paccIsa doSa muni AhArake chayAlIsa doSa tinameM battIsa aMtarAya caudaha maladoSa nodhA bhakti dAtArake sapta guna cAra prakAra AhAra cAra prakAra dAna tIna prakAra pAtra ekaso ar3atAlIsa karmaprakRti baMdha udaya sattA udIranA aru AzravakA sattAvana bheda aru trepana kriyA inake ghaTa tribhaMgI so pApa prakRti ar3asaTa punya prakRti saMtAlIsa aghAtiyA prakRti ekaso eka ghAtiyA prakRti Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / -- Vvvvvvvvvvvv ~ ~ ikavIsa sarva ghAtiyA chavIsa desaghAtiyAkI prakRti SetravipAkI cAra bhavavipAkI cAra vahattara jIvavipAkI unasaTha pudgalavipAkI prakRti dasa karnacUlakA nava prastacUlakA pAca prakAra bhAgAhAra prati pradesa saMsthita anubhAga baMdha ityAdika inakA bhinna bhinna sarUpa tumahI pragaTa kiyA aru upadesa dete bhaye / bahuri prathamAnuyoga karanAnuyoga caranAnuyoga dravyAnuyoga cAra sukathA cAra vikathA tInase tresaTha kuvAda vA kuvAdake dhAraka jotika vaidyaka maMtra yaMtra pAMca vA ATha prakAra nimittajJAna, nyAya nIta chaMda vyAkana ganita alaMkAra Agama adhyAtma zAstra nirUpana bhI tumahI karate bhaye caude dhArA teIsa varganA jotigI vyaMtara bhavanavAsI kalpavAsI saptanarka tinakA pUrvalA parAkrama sukhadukhakA vizeSa nirUpana tumahI karate bhaye / aDhAIdvIpake chetra kulAcala draha kuMDa nadI parvata nava kSetrakI maryAdA Arya anArya karmabhUmi bhogabhUmi kubhogabhUmikI racanA Acarana avasasarpanI utsarpanI kAlakI phirana palya sAgara Adi ATha asaMkhyAta saMkhyAta anantake ikIsa bheda paMca prakAra paravartana inakA nirUpana bhI tumahI kahate bhaye / manuSyakSetra trasanAr3I siddhakSetra loka alokake bheda tumahI kahate bhaye / so he bhagavAna he jinenda deva he arahaMta deva he trailoka guru tumArA jJAna kaisA hai aitA jJAna tumAre eka samaya meM kaise bhayA mere yA bAtakA Azcarya tumAre jJAnake atizayakI mahamA hanAra jihvA kara na kahI jAya hama to eka jJeyane aike kAla tuccha vastu ne nIu jAna sake tAte he dayA mUrata Apa sAraSe hamakU bhI kIjiye mere jJAnakI bahuta cAha hai / tuma parama dayAlu ho manavaMkSita vastUke denahAre ho / tAteM merA manoratha Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jJAnAnanda zrAvakAcAra / siddhi kIjiye / yA bAta maiM DhIla na karoge he saMsAra samudra ke tAraka moha mallake vijaI ghAtiyA karmake vidhvaMsaka kAma satruke nAzaka samosarana lakSmI soM virakta Apako sarva prakAra samartha jAna tArana vRddhikU mAna Apake carananakI sarana Ayo hUM so jagata baMdha he saranAgata pratipAla he pitara he dayA bhaMDAra mone caranakI sarana jAna rakSa rakSa moha karmate chur3Aya chur3Aya kaisA hai moha karma lokakA samasta jIvAne ApanA paura pakara jJAnAnaMda parAkrama Adi samasta jIvAMkA svabhAva nidhi lakSmIko lUTa zakti hIna kara jela meM rAkha diye keIka to ekendrI jAta bhAvasI meM pare che mahA ghorAna ghora dukha pAve hai tAke dukhakA artha ke to jJAnI puruSAne mAse hai / vacanana kara na kahA jAya aru keIka jIva 1 indrI paryAya meM mahA dukhada haiM / keIka jIvAMne te indrI cauindrI asenI sanmUrchana tAke mahAdukha bhogave hai so to dukha pratyakSa indrI gocara Ave haiM / so tuma hI siddhAMta meM dukhanakA nirUpa kiyA tAteM tumAre vacana anumAna pramAnakara satya jAnyA bahuri kaiI jIva narka meM par3e par3e bahuta villAve haiM rove haiM hAya hAya zabda kareM hai / Apato AnakU mAre haiM / aurAM kara Apa hatyA jAi hai / tahAM chedana bhedana mArana tArana tApana sUlAropana ai pAMca prakArake dukhakara atyaMta pIr3ita bhUmikI duHssaha vedanA kara parama AkulatA pAie haiN| koTAna roga kara zarIra dagdha hoya hai aise dukha sahane nArakI asamartha haiM kAyara haiM dIrgha Ayu sAgarA paryaMta duHkha bhogave haiM / aise moha duSTake vasI hUA phera moha hI kare hai / aru moha hIne bhalA mAne hai / moha hI ke sarana rahA cAhe Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 183 hai / aru parama sukhane bAMdhe hai / so yaha bhUla kevala tumAre upadeza vinA vA tumAre guna jAne binA tumArI AjJA sirapara dhAre binA trikAla trilokane dukhakA kArasA moha tAne jIta sake nAhIM / aru mohane jItyA binA dukhakI nirvRti hoya nAhIM nirAkula sukhakI prApti nAhIM tAteM tuma zIghra hI merA parama vairI moha tAkA vinAza karo, yaha kAraja ApahIne karano Ayo, tAkA vicAra kahA karanA aru mo auguna disa kahA dekhanA, meM to augunakA puMja hUM so anAdikA banyA hUM / so merA auguna dekho to parama kalyAna kArakI siddhi nAsa huii| auguna Upara guna tuma hIse satpuruSa kareM hai / kudevAdika nIca puruSa haiM te guna Upara auguna hI kiyA meM to vAne bhalA jAna seyA pUjyA vaMdyA stuti kInoM to bhI mone ananta saMsAra meM rulAya mahA trAsa dIno tI vedanAkI cAratA bacanAna kara na kahI jAya so kaise haiM satpuruSa tAkA diSTAnta dIne haiM / taise pArasane lohakA ghana so Thoke so pArasa Une suvarNamaI kare | caMdanane jyUM jyUM ghise tyUM tyUM suvAsa deya Ikhane jyUM jyUM chede tyUM tyUM amRta rasa deya / jala Apale dugdhane vacAya leya / so aisA jAkA jAta subhAva hai / kAhUkA meTA miTe nAhIM sarpa dugdha dadhi piye parantu vaha prAna hI hare sana ApanA cAma upar3Ai anyakU bAMdhe mAkhI apanA prAna deya orAne bAdhA upajAve so ye kudevAdika je durjana puruSa tAke svabhAva sama jAnanA yAkA subhAva bhI miTai nAhIM / maMtra yaMtra taMtra nAhIM tAtaiM subhAva tarkanAse so aba jinendradeva tumAre prasAda kara kudevAdikakA svarUpa bhalI bhAMti jAnyA so Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...184 jJAnAnanda shraavkaacaar| aba hama bidha ricatu dUra hIne tajyA dhikAra hohu aisA viSaphala khAvAne aru kudevAdikakA Acarane aru hamArI bhI pUrva avasthAne dhikAra hoya aru aba mere he jinendra deva thAkI saradhA AI so merI buddhi dhanya hai aru maiM dhanya hoM merA janama saphala bhayA meM kRta kRtya bhayA mere cAha thI soI bhaI aba kArya karanA kachu rahA nAhIM / saMsArake dukhate tIna cUla jala diyA aisA tIna lokameM vA tIna kAlameM pAra kauna hai, so bhagavAnakA darsanane vA pUjA vA dhyAnateM vA sumaranateM vA stutite namaskArateM aru jJAnateM nina sAsanakA sevana jAya nAhIM / jyoM koI ajJAnI mUrkha mohakara ThagAI hai buddhi jAkI aise arahantadevakU chor3a kudevAdikane seve haiM vA pUje haiM aru mana AkSata phalane cAhe haiM so manuSya nAhIM pasu haiM yA lokameM vA paralokameM tAkA burA honA hai / jaise koI ajJAnI amRtane chor3a va cintAmanane chor3a kAca khaMDane palle bAMdhe kalpavRkSane chor3a dhatUro bove tyoMhI mithyAdRSTi zrI jinendrane chor3a kudevAdikakA sevana kare haiM ghanI kahA kahiye bahuri he bhagavAna aisI karahu jo garbha janma maranakA dukhakI nirvRtya hoya aba mere bUte dukha sahA jAtA nAhIM vAkA sumarana kiye hI dukha apane to sahA kaise jAya tAte koTa bAtakI eka bAta ye hai merA avaguna nivAriye aSTa karmA te mokSa kariye kevala jJAna kevala darzana kevala sukha anaMta vIrya yaha merA catuSTaya svarUpa dhAtA gayA hai| so hI ghAtiyA nAsane prApta hohu mere surgAdikakI cAha nAhIM meMto paramAnU paryaMtakA tyAgI hUM mere to trailokameM svarga cakrIpada kAmadeva tIrthakara pada paryaMta cAha naahiiN| mere to merA svabhAvakI vAkSAM hai| cAhe jaise svabhA-- Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 185 vakI prApti hoya / sukha cha so Atma svabhAbameM che so meM svabhAva sukhakA arthI hUM tAtai nija svabhAvakI prAptiko avazya cAhUM hUM so tumAre anugraha vinA va sahakArI vinA yaha kArya siddha hoya nAhIM tAtaiM aura sarva kudevAdikane chor3a tumhAre hI sarana prApta bhayA hUM merA karatavya thA soM to kara cukayA aba karatavya tumhArA hai| tumane tarana tArana viradha dharayA hai so apanA viradha rASyA cAho ho to mone avazya tAro tyoM tArane teMhI tumArI kIrti lokameM phailI hai / Age anaMta kAla paryaMta rahegI so he prabhU Apa uddhata viradha dharayo hai / aru anaMta jIvAne mokSadInI aMjanacora sArakhA adhama puruSa tAko thor3e hI kAlameM zIghra hI mokSa pahuMcAyA aura bharata cakravarta sArakhA bahu parigRhI tAne eka aMtara mahUrtameM kevalajJAna pAyA zreNika mahArAnane gurUkA avinaya kiyA munakA kaMTha viSaM sarpa DArayA baudhamatI hUvo tA pApa kara sAtavAM narkakI Ayu baMdhI tAkU tuma miharavAnI kara Apa sArakhA ekA bhavatArI kara liyA ityAdi ghanAhI jIvAMne tAre so aba prabhUjI merI vera kyoM DhIla kara rAkhI hai / so yaha kArana kahA hai| hamane jAne tuma vItarAga paramadayAlu kahAvo so merI dayA kyoM na karo merI vera aisA kaThora paranAma kyoM kiyA so Apane yaha ucita nAhIM / aru meM ghanA pApI thA to bhI tuma pApta pUrvehI kSamA karAI tAteM merA aparAdha kyoM bhI rahA naahiiN| tIsoM abameM nema kara aisA jAno ho / jo mere bhI thore bhava bAkI rahe haiM / so paratApa tumArA hI hai / so tumAre jasa gAyavekara kaise trapta hUjiye so dhanya tumArA kevalajJAna dhanya tumArA kevala sukha Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / dhanya tumArA ananta bIrya dhanya tumArI parama vItarAgatA dhanya tumArI utkRSTa dayAlutA dhanya tumArA upadeza dhanya tumArA ji nasAsana dhanya tumArA ratnatraya dharma dhanya tumAre ganadharAdi muni va zrAvaka va indrAdi. avRta samyakadRSTI deva manuSya so tumArI AjJA sirapara dhAre haiN| tumArI mahimA gAyeM haiM tAtai dhanI mahimA tumhArI kahAM taka kahiye / tuma jayavaMta pravarto aru hama bhI tumAre carananake nikaTa sadaiva tiSTeM mahA prItasoM bhI jayavaMta pravarto / iti zrIjina darzana saMpUrna / bahura mArgameM jetI vAra jina maMdira Age hoya nikasiye tetI vAra zrIjinakA darzana kare vinA Age na jAiye / athavA bahuvAra jinamaMdirake nikaTa AhyA samAgavana karanA par3e taba bahuvAra darzanakA sAdhana sadhe nAhIM to bAhya soM namaskAra kara Age jAnA namaskAra kare vina na jAnA aru maMdirake virSe jetIvAra pratimAnI AmU sAmU gamana karatA dRSTi par3eM tetIvAra donoM hastaka mastakako lamAya namaskAra kariye / bahuri jo asavArI car3ha AyA hoya aru jinamaMdira dRSTi par3e to asavArI teM utara payAde gamana kare aru car3hA ninamaMdira paryaMta calA jAya to yAmeM bar3A avinaya hai / aru avinaya soI mahApApa hai / aru vinaya soI dharma hai devaguru aru dharma inake avinaya uparAnta aru kudevAdikake vinaya uparAnta pApa tIna lokameM huvA na hosI na hai / tyoM hI jAsU ulTA devaguru dharmakA vinaya uparAnta aru kudevAdikakI avajJA uparAnta dharma tIna loka tIna kAlameM huvo na hosI na hai / tIsoM deva guru dharmake avinayakA vizeSa bhaya rAkhanA yAmeM cUke kahI ThIkAnA nAhIM / ghanI kahA likhiye / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / namanna kor3a upavAsa kiye kaisA phala eka jinadarzana kiyA hoya hai| aru kor3a vAra jinadarzana kiye barAbara eka dina pUjana kiye kara phala hoya hai / tAtai nikaTa bhavya jIva haiM te zrIjIkA nita darzana pUjana karo darzana kiyA bina kadAca bhojana karanA ucita naahiiN| aru darzana kiyA bina koI mUr3ha buddhi saTha ajJAnI roTI khAya hai so vAkA mukha seta khAnA barAbara hai| athavA sarpakI vAmI barAbara hai jihvA hai soI sarpanI hai mukha hai so vilahai aru kubheSI kuliMgI minamaMdira viSaM rahate hoMya te vA maMdira viSaM bhUlakara bhI jiyeM nAhIM / vahAM gaye saradhAnarUpI ratana jAtA rahe vahAM vizeSa avinaya hoya so avinaya dekhave kara mahApApa upaje jahAM jahAM jo bheSI rahe tahAM zrIjIkI vinayakA abhAva hai| so vinaya sahita eka hI vAra zrIjIkA darzana kariye to mahA punya baMdha hoya aru avinaya sahita jyoM jyoM ghanIvAra darzana kare tyoM tyoM ghanA ghanA pApa upaje apane mAtA pitAne koI duSTa puruSa avinaya kare jo Apa samartha hoya to vAkA nigraha kare aru apane mAtA pitAne chur3Aya vizeSa binaya kare aru. jo apanI samarthatA na hoya to vA mArga na jAya vAkA bahuta darega kariye taise hI zrI vItarAga devakA jinabimbakA koI duSTa puruSa avinaya kare to vAkA nigrahakara jinabimbakA vizeSa vinaya kariye / aru apanI samarthatA na hoya to vA avinayake sthAna kadAca na jaiye / jahAM kuveSyA rahai tahAM ghora aneka tarahako pApha hoya hai / uhAM jAne vAre kuveSyAke pAsa gRhastha bhI vAkA upadeza pAya vA sArakhe hI ajJAnI mUDha kaSAI vajramithyAtI hoya Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 188 . jJAnAnanda zrAvakAcAra / haiM / tAte vAkA saMsarga dUra hI te tananA yogya hai jo pUrvaM halkA mithyAta kamAi hoya to vahAM gaye apUrva tIvra hoya jAya to dharma kahAM te hoya dharmakA luTerA yasu koI dharma cAhe to vaha mohakara bAvalA hoya jAya jaise sarpakU dUdha pyAya vAkA mukhasetI amRta cAhe so amRtakI prApti kaise hoya / tyohI kuveSyAkI saMgatisoM adharma hoya ve dharmake niMdaka paramavairI haiM adharmake poSaka mithyAtakA sahAyaka haiM eka aMsamAtra pratimAjIkA avinaya hoya to nemakara narkakA baMdha par3e aru jAke ghorAnaghora aneka tarahakA avinaya pAiye to vAkA kahA honahAra hai| so hama na jAne sarvajJa jAne aru bheSI yA kahe haiM ke pratimAjIke kesara candana lagAyavo yogya hai tAkA nAma vilepana hai / aneka sAstranameM kahA hai / aru bhavAnI bheru Adi kuMdevAdika kI mUrata Age sthApa pahale vAkA pUjana kare namaskAra kare aru pratimAnI* gane bhI nAhIM / Apa siMhAsana Upara baiTha jagatameM pujAve aru mAlInase anachAnyA pAnI magAya mailA kapar3AsU pratimAkA prakSAla kare jete puruSa strI Ave tetA sarva virSe kaSAyakI vArtA kare dharmakA lesa bhI nAhI ityAdika avinayakA varnana kahAM laga kariye so pUrva vizeSa varnana kahA hai / aru pratakSa dekhane meM Ave hai / tAkU kahA likhiye subhUma cakravarta hanumaMtakI mAtA aMjanI zrenika mahArAja navakAra pratimA nigraMtha guru tAkA tanaka sA avinaya kiyA thA so vAkU kaisA pApa upajyA aru mir3aka vA mAlI zUdrakI kanyA zrI jinake Age phUla car3hAyA so yogya hI hai / so phUla car3hAyavAkA vAke tanakasA anurAga Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| 189 thA so svargakA pada pAyA tIsU jina dharmakA mahAtma alaukIka hai / tAte pratimAjIkA vA sAstrakA vA nigraMtha gurUkA inake avinayakA vizeSa bhaya rAkhanA / koI yaha prazna kare pratimAjI to acetana haiM tAke pUje kAI phala nipanai tAkA sAmAdhAna maMtra taMtra maMtra auSada cintAmana ratana kAmadhena citrAvela pArasa kalpa vRkSane acetana haiM aru vAMchitaphala de haiM aru citrAmakA strI vikAra bha va upajAve haiM pIche vA kA phala narkAdika lAge hai / tyoMhI pratimA jAna nirvikAra zAMti mudrA dhyAna dazAkU dharai tinakA darzana kiye vA pUjana kiye moha karma gale rAga doSa vilaya jAya dhyAnakA svarUpa jAnyA jAya tIrthaMkara mahArAna vA samAna kevalIkI chavI yAda Ave hai so vAke nimittakara jJAna vairAjJakI vizeSa vRddhi hai / jJAna vairAjJa hI mokSa mArga hai / aru zAstra bhI acetana hai| tAkA avalokana kara Atma jJAna vairAjJakI vRddhi hotI dekhiye hai / je te dharmake aMga haiM te te sarva zAstranateM jAniye tA jAnave kara yaha vastu tyAMga sahaja hI hoya jAya upAdeyakA grahana kara leya pIche mokSa hoya jAya so vaha nirvAna avinesvara hai / tAta yaha bAta siddha bhaI / iSTa aniSTa phala kArana eka zubhAzubha paranAma haiM / aru ina , paranAmanake kArana aneka jJeya padArtha haiN| kArana binA kArajakI siddhi trikAlameM nahIM jaisA kArana mile taisA kArya nipajai tAtai pratimAjIkA pUjana sumarana dhyAna aviSeka parama uchava vizeSa mahimA karanI ucita hI hai / jo koI mUrkha ajJAnI avajJA kare te ananta saMsAra viSaM bhrameM haiM / catura gatike jIvakU mukhya dharma zrI jina pratimAkA pUjana kahA hai / tAteM sarva Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - prakAra tyArA vAraMvAra trailokameM jinabimba hai| tinakU namaskAra hohu aru bhavabhavameM inahIkA sarana hohu / yAhIkI sevA prApti hohu yAkI sevA vina eka samaya bhI mata jAvo moneM anAdi kAlate saMsAra meM bhRmana karatA bhAgya udeM kAla labdhike jogateM yaha nidha pAI so dIragha kAlakA daridrI cintAmana ratanateM pAya sukhI hoya tyoM meM zrI jina dharma pAya sukhI ivo so aba mokSa hone paryaMta yaha jina dharma merA hRdAmeM sadaiva aMtara rahita tiSTo yaha merI prArthana zrI jina bimba pUrna karo ghanI kahA arjI karai dayAlu puruSa thor3I arjI kiye bahuta mAMgege / iti darzana saMpUrNa / Age apane iSTadevakU vinayapUrvaka namaskAra kara sAmAyikakA svarUpa kahe haiN| so he bhavya tU suna / dohA-sAta bhAva juta vaMdake tatva prakAzana sAra / ve guru mama hirade vaso bhavadadhi pAra utAra / / so sAmAyika nAma samabhAvakA hai / sAmAyika kaho bhAve samabhAva kaho / bhAve suddhopayoga kaho bhAve vItarAga bhAva kaho / bhAve nikaSAya kaho ye saba ekArtha haiM / so yaha kArana kAryakI siddhi honeke artha bAhyakI kriyA sAdhana kAranabhUta hai / kArana vinA kAryakI siddha nAhIM / tAteM bAhya kAranakA saMjoga avazya karanA yogya hai / so dravya kSetra kAla bhAva cAra prakAra hai / dravya to zrAvaka eka laMgoTa tathA eka auchIsa bar3A panAkI tIna hAthakI dhovatI aru eka morapichakA rAkhe bahuri sItakAlameM sItakI parISaha ughar3A zarIra soM na sahI jAya / eka sveta vastara iha noTe sUtakA tAsU DIla * DhAMke yaha uparAnta parigraha rAkhe nAhIM caukI bA par3ASA zuddha bhUmapara baiThakara sAmAyika kare aru zuddhakSetra jAme kolAhala zabda na hoya Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 191 bahuri puruSa strI tiryaMca inakA saMcAra na hoya / agala bagala bhI inakA zabda na hoya / aisA ekAnta nijatu sthAna apanI aTArImeM va jinamaMdirameM vA sUnA grahameM vA vana parvata guphA virSe aise zuddhakSetrameM sAmAyika kare aru kAlakA pramAna kara lIniye jA kSetrameM tiSTA hoya so kSetra uThanA baiThanA namaskAra karatA dasoM disA saparsanameM Ave / so to kSetra mokalo hoya so apane pramANasU uparAnta kSetrakA sAmAyika kAla paryaMta tyAge aru kAla jaghanya doya ghar3I madhya cAra ghar3I ullaSTa chaha ghar3I pramAna kare, prabhAta eka ghar3IkA tar3akAnUM leya eka ghar3I dina car3he paryaMta vA doya ghar3IkA tar3akAtUM leya doya ghar3I dina car3he paryaMta vA tIna ghar3I dina car3he paryaMta jaghanna madhya utkRSTa sAmAyakakA kAla hai / hI madhyAna samai eka ghar3IsU lagAya tIna ghar3I paryaMta pUrvaka soma bhAMta kareM / aru sAMjha mamaya eka ghar3I dinasu eka ghAsata paryaMta vA doya ghar3I dinamU doya ghar3I rAta paryaMta aise sa maya kare yA bhAMta tIna kAla sAmAyaka kare kAlakI jetI pramilA lenI hoya tAsU sivAya savAyA ToTA adhikA kAla vIte hI vahAM apanA pana nizcala hoya tatra sAmAyaka nAma pAvai bahuriyA viSa Arauidra dhyAnane chor3e dharmadhyAna vA zukla dhyAnakU bhAve aise dravya kSetra kAla bhAvakI zuddhatA jAnanI bahuri padmAsana vA kAyotsarga Asana rAkhe aMgane calAcala na kare ita uta dekhe nAhI aMga saMkoce nAMhIM ghUme nAhIM u~ghe nAhIM utAvalA bole nAhIM aise zabda kare dhIrA jo ApakA zabda ApahI sune aura kA zabda Apa rAgabhAva kara na sune aurakU rAga bhAva sahita dekhe nAhIM AMgulI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 jJAnAnanda zrAvakAcAra | uThAve nAhIM ityAdi zarIrakI pramAda kriyA chor3e aru sAmAyaka viSeM mauna rAkhe jina vAnI vinA ora kachU par3e nAhIM vizeSa vinaya sahita sAmAyika kare sAmAyika karanekA agAU ukSava rahai ki ye pIche paDhitAya doya cAra ghar3I nirarthaka kAla gamAyA aisA bhAva na kare jo etI vera lAgI nAtara kachU gRhastIkA kArya siddha karanA aru aisA bhAva rAkhe maiM avAra vRthA hI uThA ave merA: paranAma ghanA zuddhatA jo baiThA rahAtA to karmanakI nirjarA vizeSa hotI bahuri sAmAyika meM doyavAra paMca namaskAra paMca paramaguruH kokare bArA AvRtana sahita cAra zrotrita kare no vAra namokAra maMtra par3he aite kAla paryaMta ekavAra khar3A hoya kAyotsarga kare so namaskAra to sAmAyikakA Adi aMta meM kare / bhAvArtha / cAra zrInita vArA avRtana sahita aru eka kAyotsarga ye tInoM kriyA sAmAyikakA madhyakAla viSe tAkI vyaurA sAmAyika pAThakA coIsa saMskRta vA prAkRta pAThI hai / tAmeM yA vidha hai tAsUM samajha lenA bahuri sAmA1 yaka karatI vAra prabhAtakA sAmAyaka karane baiThatI vera rAtra sambandhI kuzIlAdika kriyA kara utpanna bhayA jo pApa tAke nirvRtyake artha zrI arahanta devasUM chimA karAve apanI nindA kare meM mahA pApI chU mo iha pApa kArya chUTatAve meM kaba AvegA jabameM jAkA jana karUMgA yAkA phala udeM Aye atyaMta kaTuka lAgegA so he jIva tU kaise bhogasI yaha to tanakasI vedanA sahavekUM asamartha hai / to parabha meM narakAdika ghorAna ghora tIvra vedanAke duHsaha duHkha dIrgha kAla paryaMta kaise sahegA jIvakA paryAya chAr3ane te tAsa hotA nAhIM yaha to anAdi nidhana avinAzI tAne paraloka avazya ApahI kUM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 193 bhogane preNge| paralokakA gamana aise haiM jaise gAvaso gAvAntara kSetraso kSetrAntara desaso desAntara koI kArajakU gamana kariye so jo kSetra chor3A tahA to kichU usa puruSakA astitva rahA nAhIM aru jo kSetra meM jAya prApta bhayA tahAM usa puruSakA astitva jyoMkA tyoM hai to vaha puruSakUM kSetra chor3e kachU vA puruSakA to nAza na bhayA aru koI kSetra viSaM jAya prApta bhayA to tahAM tisakUM upajAna kahiye parajAyakI palaTana hai pUrva kSetra viSe to vRddha huvA uttara kSetra meM bAlaka bhayA athavA pUrve duHkhI thA pIche sukhI bhayA athavA pUrve sukhI thA pIche duHkhI bhayA aite hI parabhavake zarIrakA svarUpa jAnanA / pUrve manuSya kSetra meM thA pIkSe narka kSetrameM gayA pUrve sukhamaI paryAya thI aba ye dukhamaI paryAya bhaI pUrve koI manu yabhavameM dukhI thA aba pIche deva paryAya meM sukhI bhayA aise hI bhava bhavameM aneka paryAyakI phirana jAnanI jIva padAratha sAsvatA hai tIsoM he jIva ye pApa kArya chor3e to bhalA hI hai| aisA darega karatA saMtA doU hasta jor3a mastakane lagAya zrI jinendra devakUM parokSa namaskAra kara aise prArthanA kare he bhagavAna ye mere pApa nirvRtya karo tuma parama dayAlu ho so mere auguna na hero merI dayA hI karo mone dIna . thA mope chimAhI karo mAtA pitA Apa hI ho so putra cAhe jaisA augunagrAhI hoya parantu mAtA pitA chimA hI kare / aru vAkA siMha siMha prakAra malA hI kare so e jineza ejinendra deva mopara anugraha karo / aru yaha pApa malinatAko haro tumAre anugraha vinA pApa parvata gale nAhIM tArte mo Upara vizeSa prIta 13 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 . jJAnAnanda zrAvakAcAra / karo sarva pApanakA chaya karo aise pUrvale pApakU halkA pAr3a jarita kara pIche dravya kSetra kAla bhAvakA mAnavA svarUpa pUrve yahAM hI kaha Aye tAke anusArapUrvaka tyAga kara pUrva disAne vA uttara disAne mukha kara pIchI kara bhUmi sodha paMca parama gurune namaskAra kare padmAsana mAMDa baiTha jAya pIche tatvanakA cintavana kare vArAnupekSAkA cintavana kare ApA para kA bheda vijJAna kare nina svarUpakA bhedarUpa vA abhedarUpa anubhavana kare vA saMsArakA svarUpa dukhamaI vicAre siMsAre so bhayabhIta hoya bahuri vairAjJa dasA Adare aru mokSakA upAya cintave saMsArake dukhakI nirvRti vAMcchatA saMtA paMca parama padane sumare tAke gunakI vAraMbAra anumodanA kare gunAnuvAda gAve vAkA strotra par3he vAkA Atma dhyAna kare vA viSeza vairAjJa vicAre mhAre koI nAhIM meM yA saMsArake ghorAna ghora bhayAnaka duHkha soM kaba chUToM vo samaya mere kaba hosI taba digambarI dIkSA ghara parigrahake bhayAnaka dukha so chUdasI parigrahake bhArane paTaka nirduda hosI. pAna pAtra ahAra karasI, bAIsa parIsaha jItasI duddhara, tapa AdarasI moha bajane phora paMcA cArja karasI aru apane nina sudra svarUpako anubhavana karasoM tAkA atasaya kara vItarAga bhAvAMkI vRddhi hosI taba moha karma galasI ghAtiyA karma sithila hosI vA khira jAsI ananta darzana ananta jJAna ananta sukha ananta vIrya ye anaMta catuSTaya pragaTa hosI so meM siddha sADhasya lokAlokakA dekhana jAnana hArA ananta sukha vIryakA puMja karma kalaMka sUM rahita mahA nirAkula Anandamaya sarva duHkhoMsoM rahita kaba hosI kahAM to merI yaha dazA narka nigodAdi mahA pApakI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 195 mUrti dukhamaI AkulatAkA puna nAnA prakAra pAyake dharana hAre / so jinadharmake anugraha binA anAdi kAlasU leya siMha sarpa kAga kUkara ciTI kabUtara kIr3I makor3I Adi mahAM bhRSTa paryAya sarva dhArI eka paryAya ananta anantana bera dharI to bhI jina dharma binA saMsArake dukhakA anta na AyA aba koI mahA bhAgyake udai zrI jinadharma sarvotkRSTa parma rasAyana adbhuta apUrva pAyA tAkI mahamA kauna kaha sake keto maiMne jAnyA ke sarvajJa jAne so yaha vItarAga paranatamaya ninadharma jayavaMta pravarto naMdo vRddho mhAMne samudra soM kADho ghanI kahA arja kareM aisA cintavanakara mahA vairAjJa bhAva sahita sAmAyaka kAla pUrNa kare koI prakAra rAga dveSa na kare / Arata dhyAna raudra dhyAnakU chor3a ApA parakI samhAra kara yaha sAkSAta cinmUrti sabakA dekha nahArA jJAtA dRSTA amUrtIka AnandamaI sukhakA puna svasaMkhyAta pradezI tIna loka pramAna paradravyasUM bhinya apane nija svabhAvakA kA bhogatA paradravyakA aphartA aimA merA svasaMvedana svarUpa tAkI mahamA kaunakUH kahiye yaha jIva pudgala dravyakA piNDa tAkA katI bhogatA mAhIM moha karmake udai karmakI buddhikara jahAM hI apanA jAne thA tAkara bhava bhavameM narkAdika parama klesane prApta bhayA so aba meM sarva prakAra para vastukA mamatva chor3a huI pudgala dravya cAhoM tyoM paranavo mere aisA rAgadveSa nAhIM soye pudgala dravyakA pasArA hai| so mAve kSIno bhAve na kSIno bhAve pralaya hoya bhAve. ekaTThA hoya jA kAmeM munAma naahiiN| yAke mamatva so mere jJAnAnaMdakI buddhi nAhI jJAnAnanda to merA nina svabhAva hai so vRthA para dravyake mamatva sUghAtA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 jJAnAnanda zrAvakAcAra | gayA jyoM jyoM paradravyakA nirvRtya hoya tyoM tyoM jJAnAnaMda svarUpakI vRddhi hoya so pratakSa anumAnameM Ave hai / tAteM vivahAra mAtra mere vairI cAra ghAtiyA karma haiM / nizce vicArateM merA ajJAnabhAva vairI hai / merA maiM hI vairI merA meM hI mitra so maiM ajJAna bhAvAM kara kArya kiyA so tAke vala teMsA hI AkulatAmaya phala nipajyA tAkara maiM dukhI bhayA so ve dukhakI bAta kaunase mitraso kahiye sarva jagatake jIva moha karmarUpa paranameM haiM / bhrama kara hI atyaMta pracura anAdi kAlakA hI mahA dukha pAveM maiM bhI vAhI ke sAtha anAdakAlakA dukha pAvUM thA aba koI mahA zubha bhAgake use zrI arahaMta deva ke anugraha kara zrI jinavAnI ke pratApase muni mahArAjane Adi de parama dharmAtmA dayAlu puruSanakA milApha bhayA aru vAke vacanarUpI amRta pAna karAyA tAke ataya kara moha jura miTa kaSAyanakI AtApa miTI aru sAMta paranAmateM kAmarUpI pizAca bhAga gayA aru indrIM bhI jJAnarUpI jAlateM pakarI gaI aru pAMca avRtanakA nAza bhayA aru saMyama bhAvakara AtmA zItala bhayA satyakUdRSTi jJAna locanateM mokSakA sukha lakhyA aba hama dhIraja ghara zIghra hI mokSamArgakUM cAhUM hUM mohakI senyA luTa jAya hai / ghAtiyA karmanakA jora ghaTatA jAya hai merI jJAna joti udai hoya hai / merA amUrtIka nirmala asaMkhyAta pradeza tA UparasUM karma raja ur3atI jAya hai / tAkara merA svabhAva haMsa aMsa ujjala hotA jAya hai / so atra meM jatI pada lesI tAkara mohakA 1 nAza hosI taparUpI vajrakara moharUpI parvatakA khaMDa khaMDa nAsakarasI ghAtiyA karmanakUM paravAra sahita dhyAnarUpa agnimeM bhasma karUMgA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 197 aise mere parama uchAha pravarte hai / kevala lakSmIkA dekhavAMkI atyaMta abhalASA bhaI hai / so kaba yaha merA manoratha siddha hoya maiM yA 'ghararUpa vaMdI gRhane chor3a nivRtya hoya / ananta catuSTaya saMyukta tIna lokakA agra bhAga viSe siddha bhagavAna merA kuTumba tahAM jAya tiSToMgA aru lokAlokake tIna kAla saMbaMdhI dravya guNa paryAya sahita samasta Sadravya nava padArtha tAkA eka samaya meM avalokana karUMgA aisI merI dasA kaba hoyagIno aisA meM parama jotimaya Apa dravya tAkU dekha aurakaunakU dekhU aura to samasta geya padArtha jar3a haiN| tina sU kaisA sneha aru unasU kahA prayojana jaise kI saMgati kare taisA phala lAge so jar3asU pyAra kiyA so mujhane bhI jar3a sArakhA karanA kahAM to merA kevala jJAna svabhAva aru kahAM eka akSarake anantaveM bhAga jJAna aru kahAM pUrna sAsvatA sukha aru kahAM narka paryAyameM sAgarA paryaMta AkulatAmeM dukha aru kahAM vIrya aMtarAyake nAsa bhaye kevala dasA bhaye ananta vIrya parAkrama anaMtAnaMta lokake upAya leve sArakhA sAmartha kahAM ekeMdrI paryAyakA vIrya so ruI ke tArake agrabhAga tAke asaMkhyAtaveM bhAga sUkSma ekendrIkA sarIra so indrI gocara naahiiN| vajAdika padArthameM aTake naahiiN| agniteM jale naahiiN| pAnIte gale naahiiN| indra mahArAjake vaja daMDa kara hanyA jAya nahIM aisA sUkSma zarIra tAvaM levA samartha ekendrI nAhIM / yAM kArana kara yAkU thAvara saMjJA hai| aru veindrI Ada paMcendrI paryaMta jyoM jyoM vIrya aMtarAyakA kSayopasama bhayA tyoM tyoM vIrya pragaTa bhayA so veindrI apanA sarIrakU le cAle aru kiMcita mAtra apanA mukhameM vA vAkA vastu bhI le cAle aise hI sarvArtha Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 jJAnAnanda zrAvakAcAra / siddhake deva vA tIrthaMkara mahArAja vA riddha dhArI muni ina paryaMta vIrya kI adhikatA jAnanI soI kevalI bhagavAna ke saMpUrNa vIryakI prApti jAnanA jetA AkAza dravyakA pramAna hai jete manakA loka hoya to bhI aise anaMtAnaMta loka ke uThAyace kI sAmarthatA siddha mahArAjake hai| etI hI sAmarthatA saba kevalIna ke hai| donoM hIke vIrya antarAya ke nAsa hone te saMpUrNa sukha pragaTa bhayA hai / so mere svarUpakI mahimA bhI aisI hai so mere pragaTa hoya / aba taka merI ajJAnatAne anartha kiyA kaisI paryAya dhAra parma duHkhI bhayA dhikkAra hohu yaha merI bhUlakUM aru mithyAtmatInakI saMgatikaM aru dhanya hai yaha jinadharma aru paMca parama guru aru saradhAnI puruSa inake anugraha kara maiM apUrva mokSamArga svAdhIna hai / tAneM atyaMta sugama hai maiM to mahA kaTina jAnyA parantu zrI guru sugama batAyA so aba mokUM yaha mAraga cAlatA kheda nAhIM / meM bhrama kara kheda mAne thA aho parama gurU thAMrI mahimA vA anamodanA kahA karoM / maiM merI mahimA siddha sAhasya tumAre nimitta te jAnI / OM namaH siddhebhyaH / Age apane parama iSTa devakUM vidhi pUrvaka namaskAra vA gunastavana kara sAmAnyapane svarganakI mahamA varnana karie hai / so he bhavya sAvadhAna hoya suna dohaa| jina covIsoM baMdake baMdoM sArada mAta / guru nirgratha subaMda puna tA seveM agha jAta // puna puna karma vikArateM bhaye deva sura rAya / Anandamaya kIr3A kare bahuvidha bheSa banAya // svarga saMpadA lakSmIko kava kahe banAya / ganadhara bhI jAne nahIM jAne saba jiMnara || zrI gurusoM ziSya prazna kare hai / vinayavAna hoya kAI prazna kare hai / soI kahie hai hai svAmI, he nAtha, pA- 1 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | 199. nidha parama upagArI hai| saMsAra samudra ke tAraka he dayAmUrti he kalyAna puMja, he AnandasvarUpa sarva tatva jJAyaka he mokSa lakSmI abhilASI saMsAra sUM parAnmukha parama vItarAga jagata baMdha kAyake pitA moha vijaI amarana sarana mopara anugraha kara svargana ke sukhakA svarUpa kaho so kA hai / sipya parama vinayavAna hai Ama kalyAnakA arthI hai saMsArake dukhateM bhayabhIta hai vyAkula bhayA hai vacana jAkA kaMpAyamAna hai mana jAkA vA komala gayA hai mana jAkA aise hota saMtA zrI gurukI pradakSanA deya hastaM jugala jora mastaka lagAna zrIgurAMke carananakU vAraMvAra namaskAra kara mastaga unake carana nikaTa dharayA hai aru carana talakI raja mastako lagAve hai / Apane dhanya mAne hai / vA kRta kRtya mAne hai vinaya pUrvaka hasta jor3a sanmukha khar3A hai / pIche zrI gurAMkA mosara pAya bAraMbAra dInapanAkA vacana prakAza svarganake sukhakA svarUpa bUjhe bahuri kaisA hai sipya atyaMta punyake phala suna vAkI abhilASA jAkI jaba aisA prazna hote saMte aba ve zrI guru amRtarUpa vacana kara kahe haiM bahuri kaise haiM parama nitha banavAsI dayA kara bhIjyA hai citta jAkA yA bhAMta kahate bhaye he putra he ziSya he bhavya he Arja tene bahuta acchA prazna kiyA bahuta bhalI karI aba sAvadhAna hoi suna meM toha jinavAnIke anusAra kahUM hUM / e jIva zrI jinadharmake prabhAva kara svargake vimAnana meM jAya upaje hai yahAM kI paryAyakA nAsa kara aMtamuhartakAla meM utpanna hoya hai / jaise megha paTala vighaTate dedIpamAna sUrya vAdala bAhara nikase taise upapAdaka sijyAke paTa dUra * Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jJAnAnanda zrAvakAcAra / hote vaha punyAdhikArI saMpUrna kalA saMyukta jotikA puna AnaMda saumya mUrti sabako pyArA sundara deva upaje hai bahuri jaise bArA barasakA rAjahaMsa mahAamolaka AbhUSana pahare nidrA te jAga uThe kaisA hai vaha deva saMpUrna chahoM paryApti pUrna kara zarIrakI krAnti sahita ratanamaya AbhUSana vastra pahireM sUrna vata udaya hoya hai aneka prakArakI vibhUtiko dekha visamaya sahita dasoM disAnakU Alokana kare manameM yaha vicAre maiM kauna hUM kahAM thA ? kahAM AyA yaha sthAnaka kauna hai ? yaha apUrva aura ramanIka alaukika mana ramanekA kArana adbhuta sukhakA nivAsa aisA adbhuta sthAna kauna hai / yaha jagamaga ratnoMkI joti kara udyota ho rahA hai aru merA deva sArakhA sundara AkAra kAheteM bhayA aru jahAM tahAM ye sundarAkAra manojJa manakU pyArA devana sArakhA kauna hai / aru vinA bulAye merI stuti kare hai / namrIbhUta hoya namaskAra kare haiM aru mIThA vinayapUrvaka vacana bole haiN| so ye kauna hai so yaha saMdeha kaise miTe aisI sAmagrI kadAca sAcI hoya aru kaise hai ye strI puruSa gulAbake phUla sArakhe mukha jinake aru candramA sAdRsya hai saumya mUrti jinakI sUrya sAdRsya hai prakAza jinakA rUpa lAvanya kara adbhuta hai 6bahIkI dRSTi ekAgra mo tarapha hai mone svAmI sADhasya mAna hAtha jor3a khar3e haiM aru amRtamaI ma ThA komala vinaya sahita mhArA mana mAphake vacana bole hai / tAkI mahamA kaunakU kahiye dhanya hai e sthAna aru dhanya ye puruSa vA strI dhanya haiyAkA rUpa dhanya hai / pravInatA dhanya yAkA vinaya guna vA sajanatA vAtsalyatA bahuri kaise haiM puruSa strI puruSa to sarva kAmadeva sADhasya aru Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... ..... . - jJAnAnanda zrAvakAcAra / 201 strI indrAnI sAdRsya tinakI sugaMdha phaila rahI hai / tinake zarIrakA prakAza kara sarva ora udyota hai / jahAM tahAM ratana mAnika pannA hIrA cintAmana ratana pArasa kAmadhenu citrAvela kalpavRkSa ityAdika amolaka apUrva nidhake samUha dIse haiM / aru aneka prakArake maMgalIka vAditra bAje haiN| keI gAna kareM haiM keI tAla mRdaMga banAveM haiM, keI nRtya kare haiM, keI adbhuta kautUhala kareM haiM / keI ratanake cUna kara maMgalIka devAMgaNAna so sthAna pUre haiM / keI utsava varte haiM keI jasa gAveM haiM keI dharmakI mahimA gAve haiM keI dharmakA utsava kareM haiM so bar3A Azcarya hai / e kahA hai, maiM na jAnU aisI adbhuta ceSTA AnandakArI apUrva aba taka dekhanemeM na AI / sunane meM na AI mAnU yaha paramezvarapurI hai vA paramezvarakA nivAsa hI hai / athavA mere tAMI bhrama upajyA hai / aisA vicAra karate saMte ve punyAdhikArI devatAke sarva Atma pradezoM vi so upagrahI avadhijJAna phurAyamAna hai tAke hote pUrvalA bhavakU nizcaya kari yathArtha dekheM hai| tAke dekhave kara sarva bhrama vilaya jAya taba phera aisA vicAra hai| meM pUrva jinadharma sevana kiyA thA tAkA ye phala hai sumna to nAhIM aru bhrama bhI nAhIM indranAla bhI naahiiN| marA pIche pratyakSameM kalevarakU le jAya kuTumba paravArake loga masAna bhUmameM dagdha kareM haiN| aisA nisaMdeha hai yAmeM saMdeha hai nAhIM bahuri kaise haiM ve deva devAMganA aru kaisA hai vibhUta aru kaise haiM maMgalAcarana kaise haiM janmakA jAna zIghra hI uchava saMyukta avatA bhayA aru. . dInapanAkA vinayapUrvaka vacana laghutAI kara prakAsatA bhayA kaisA vacana prakAsatA bhayA jaya jaya svAmina jaya nAtha Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 jJAnAnanda zrAvakAcAra / wwwwwwwwwwwwwwww jaya prabhU the jayavaMta pravartI naMdo vRddho AjakI ghar3I dhanya jAmeM utpanna bhaye hama aite dina anAtha rahe so aba sanAtha bhayA aru aba maiM tumhArA darsana kara hata kRtya bhayA pavitra bhayA so he prabhU saMpadA tumhArI arU yaha rAja tumhArA arU yaha vimAna tumhAre aru ye devAM nAnake samUha tumAre a.ye hAtI ghor3A tumhAre aru vidyA nATazAlA AbhUSana sugaMdha mAlA ye mara chatra ye vastra ratanAdi sarva tumhArA ai sAta jAtiko senyA vA gunaM cAsa jAtakI senA ye ratananake maMdira ye dasa jAtake deva ye gilamaI vichAI ratanAnake bhaMDAra tumArA hai / he prabhU he nAtha hama tumArA dAsa haiN| so mhAM U ra AjJA kIje soI hamane pramAna hai / he prabhU he nAtha dayAmUrti he svAmina kalyAna puna tumane pUrve kauna punya kiyA thA aru kauna zIla pAlyA kauna supAtraneM dAna diyA kauna pUjana kiyA kauna sAmAyika vA proSadha upavAsa kiyA kauna SaT kAyakI dayA pAlI kauna saradhAnakA ThIka kiyA aru kauna anuvrata vA mahAvrata pAlyA kaisA sAstra abhyAsa kiyA ke ekAvihArI hoya dhyAna kiyA ke tIrtha jAtrAmeM gamana kiyA ke vanovAsa ho tapazcarana kiyA vA vAIsa parIsaha sahI vA jina gunameM anurakta bhayA ke jinavAnIkA mAthA Upara saradhA rAkhI itya di jina pranIta jina dharma tAke bahuri aMga Acarana kiye vAke prasAda kara tuma hamAre nAtha avatare so he prabhU ye svarga sthAna hai aru hama deva devAMganA haiN| tuma pugyake phala kara manuSya lokasU jina dharmake prabhAva kara paryAya pAI hai| jAmeM saMdeha mata karo so aba haye kAI kahAM ApahI avadhi jJAna kara sAro vRtAnta jAnoge dhanya ApakI buddhi Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 203 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ aru vaha manupya bhava dhanya jo saMsAra asAra jAna nija Atma kalyAnake artha zrI jina dharma ArAdhyA tAkA phala aba aisA pAyA dhanya hai yaha jinadharma tAke prasAda kara sarvotkRSTa vastu pAI hai| jina dharma uparAnta saMsAra meM aura padArtha nAhIM tAta saMsAra sukha hai so eka jina dharma hI teM hai / tAtai parama kalyAna rUpa eka jina dharma hai / tAkI mahamA vacana agocara hai / sahasra milA kara surendra bhI pAra pAve nAhIM / vA munendra bhI pAra na pAveM so yaha kAI Azcarya hai jinadharmakA phala to sarvotkRSTa mokSa hI hai tahAM ananta kAla paryaMta avinAsI atendrI anopama bAdhArahita nirAkulita mvAdhIna saMpUrna sukha pAje aru lokAloka prakAzaka jJAna pAje aise ananta catuSTaya saMyukta Ananda puMja arahanta siddha aise mokSa sukha aMtara rahita bhogaveM haiM / tAkara atyaMta trapta hai / jagata pUja haiM / vAke pUjane vAre vA sArakhe he haiN| so he prabhU jinadharmakI mahamA hamateM na kahI jAya / aru dhanya ho Apa, so aise jinadharmako pUrve ArAdhA tAke phala kara yahAM Aya avatAra liyA so ApakI pUrva kamAI tAko phala jAno tAkU nirbhe citta kara aMgIkAra karo aru manavaMchita devo punIta sukhane bhogavo aru manakI saMkA dUra hI teM. tano he prabhU he nAtha paramadayAlu jinadharma vAtsalya sabako pyArA mhAM sArakhe devanakara pUjya asaMkhyAta devadevAMganA ke svAmI aba tuma hohu. apane kiyA kAryakA phala avadhAro he prabhU he sundarAkAra he devanake pyAre hamapara AgyA karo soI hama sira Upara dhAregeM aru ye asaMkhyAta devAMganA Apake dAsa haiN| tinakU apane jAna ahaMkAro yaha jinadharma vinA aisI saMpadAko pAve nAhIM jAsU he prabhU aba zIghra hI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jJAnAnanda zrAvakAcAra / -~~ ~ ~ ~uan ~~wnwww amRtake kuMDameM snAna kara anopama vastra AbhUSana pahira anya amRtake kuNDameM ratanamaI jArI bhara aura utkRSTa devoM punIta aSTa dravyakU hasta jugalameM dhAra mana vacana kAyakI zuddhatA kara mahAanurAga saMyukta mahAADaMbarasU ninapUnanakU pahalI cAlo pIche aura kArya karo jAsU pahile ninapUjana kara pAche apanI saMpadAkU samhAra apane AdhIna karo so apane nina kuTumbakA upadeza pAya vA pUrvalI dharmavAsanA soM sva icchAsU uTha mahA uchAhasoM jina pUjanakU jinamaMdira virSe jAtA huA so kaisA hai jinamaMdira aru ninabimba soI kahiye hai / sau jonanaM lAMbA pacAsa jojana caur3A aru pacahatara jonana UMcA aisA utaMga ninamaMdira adbhuta sobhe hai / tAke abhyaMtara eka so ATha garbhagraha haiM / eka eka garbhagrahameM tIna kaTanI Upara gaMdhakuTI nirmApita hai tAmeM eka eka jude jude zrInI pAMcasai dhanuSa pramAna utaMga padmAsana siMhAsana Upara virAjamAna haiM bahuri vedI Upara vanA aSTa' maMgala dravya dharma cakra Adi aneka acarajakArI vastuke samUha pAiye hai / aisI gaMdhakuTImeM zrInI adbhuta sobhA sahita virAje haiN| eka eka garbhagraha virSe eka eka sAsvate anAdi nidhana akratama ninabimba sthita haiM so kaise haiM jinabimba samacaturasaMsthAna hai| aru koTa sUryakI jotine mAta karatA tiSTe haiM gulAbake phUla sArakhe mahAmanojJa haiM / zAnta mUrti dhyAna avasthAkU ghare nAsA dRSTikU dhAre parama vItarAga mudrA Anandamaya ati sobhe hai| so kaise haiM jina vimba tAyA sonA sArakhI rakta, jivhA vA hoMTha vA hathelI vA pagatalI haiN| phaTaka mana sArakhe dAMtoMkI paMkati vA hasta Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - 205 pagake nakha atyaMta ujjala nirmala haiM / aru syAma manamaI mahAM narama mahAM sugaMdha aise mastakapai kesakI amI hai / mukhakI vakra rekhA tIrthaMkaravat sobhe hai| bahuri kaise hai jinavimba keI to suvarnamaI haiM / keI raktamaNike haiM keI nIla vanake hai / keI pannAke haiM keI syAma varnake haiN| keI sveta phaTaka manake mastaka Upara tIna chatra virAje haiM mAnU chatrake misa kara tIna loka hI sevAne Aye haiN| causaTha yakSa jAtake devatAkA ratnamaI AkAra hai / tAke hasta viSaM cosaTha camara haiM / so zrI jI Upara battIsa dAhanI tarapha battIsa vAIM tarapha liyeM khar3e haiM / aneka hajArA dhUpakA ghar3A dharayA hai| lAkhA koDyA ratna maI kSudra ghaMTakA hai lAkhA koDyA ratnake daMDa ratnamaI komala vastra sahita mahA anaMga sobhe hai / aneka caMdrakAMta maNi silAnakI vAvar3I vA sarovara kuMDa nadI parvata mahaloMkI paMkti sahita vana vA puppa vaTI ninamaMdira sobhe haiN| bahuri kaise ninamaMdira eka bar3A daravAjA pUrvadisA sanmukha caukhuTA hai doya daravAjA dakSina uttara disI caukhUTA hai bahuri pUrva sanmukha racanA saikar3A hamArA jojana paryaMta AgAne calI gaI hai| vizeSa itanA pUrvake dvArA Adi racanAkA lAMbA caur3A utaMgakA pramAna hai| tAteM AdhA dakSina uttara dvAra AdikA pramAna hai / tAhI te dakSina uttara dvArako mUlyahAra kaheM haiM / bahuri sarva racanA kara bAhu cAra cAra dvAra sahita tIna mahA utaMga koTa haiN| vahuri tina maMdirake lAkhA koDyA aneka ratnAna sahita nirmApita mahA utaMga sthaMbha lAge haiM / bahuri tIna tarapha aneka prakArake saikar3A hajArAM yojana paryaMta racanA calI gaI hai| kaThai Ito sAmAnya maMDapa hai kahIM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jJAnAnanda zrAvakAcAra / sabhA maMDapa hai / kahIM dhyAna maMDapa hai / kahIM jinaguna gAna vA caracA sthAna hai / kahIM chatra hai kahIM mahalanakI paMkti haiN| kahIM ratananake cautarA haiM daravAjeke torana dvAra haiN| kahIM dvArAke Age mAnasthaMbha haiM / tinakU dekhate mahAM mAnInakA mAna dUra hoya hai / tAte atyaMta UMce haiM / AkAsa* saparse haiM / saba jAigA hajArAM senAkI ratanAnakI mAlA lUme haiM / jahAM hajArA dhUpa ghar3AnameM dhUpa kheveM haiM jAgA jAgA hajArAM mahaloMkI paMkti vA dhujAnakI paMkti sobhai haiM / kaisI dhvajA aru kaisA hai mahala svarga lokake indrAdika devanakoM vastrake hAlane kara mAnUM senakara bulAve hai / kahAkara bulAve hai| kahe yahAM Avo yahAM Avo zrIjIkA darsana karo mahAM punya upArja pUrvalA karma kalaMkane dhovo, kahIM ratanAnakA puMja jagamagATa kare hai kahIM hIrAnakI bhUmi hai kahIM mAnikakI kahIM sonAkI kahIM rUpAkI kahIM pAMca sAta varna ratanAnakI bhUmikA hai / koI mahalake thaMbha hIrAkA hai / koIke pannAkA koIke mAnikakA koIke aneka ratanAkA koIke sonA rUpAkA koI sthAnameM kalpa vRkSoMkA bana hai / kahIM samAna vRkSoMkA bana haiM / kahIM pahupa vAr3I che tinameM ratanAnakA parvata silA mahala vAvar3I sarovara nadI sobhe hai / cAra cAra aMgula harayAlI dUva pannA sADhasya mahA sugaMdha komala mIThI sobhe hai / mAnoM zrAvana bhAdoMkI harayAlI sAhasya hai / athavA AnaMdake aMkUrA hI haiM / kahIM jinaguna gAve haiM kahIM nRtya kare haiM / kahIM rAma alApa jinastuti kare haiN| kahIM deva dravyakI caracA kare hai kahIM dhyAna kareM kahIM madhya lokake 'dharmAtmA puruSa vA strIkA gunAkI bar3AI kare aise jina maMdirameM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - saMkhyAta va asaMkhyAta devAMganA darsana vAste Ave va jAMya haiN| tAkI mahamA vacana agocara hai dekhatehI Ave tAte aise jina devakU hamArA namaskAra hoya vAraMvAra ghanI kahavAkara pUnatA hohu, bahari kaise haiM jinabimba mAnU bole haiM ki mulakeM haiM ki haMse haiM ki svabhAvameM tiSTe haiN| mAnUM aisA syAta tIrthakara hI haiN| bhAvArthanakha sikha paryaMta jinavimbakA pudgala skaMdha tIrthakarake zarIravata aMga upaMga zarIrakI avayava hAtha paga mastaka Adi sarvAMga barna guna lakSanamaya svayameva anAdi nidhana paranave hai / tAtai tIrthakara sAdRzya hai vizeSa tIrthaMkara mahArAnake zarIra virSe kevala jJAnamaya AtmA dravya lokAlokake jJAyaka ananta catuSTaya paMDita virAne haiN| jina bimbako ve deva pUje haiM / aru maiM bhI pujyUM hUM aura bhI bhavyajIva pUnana karo eka nayakara tIrthaMkarakA pUjane bIca pratimAjIke pUjanekA phala bahuta hai / so kaso kahiye hai / jaise koI puruSa to rAjAkI vidyamAna sevA kare hai / aru koI puruSa rAnAkI chabIkU pUje taba rAnA dezAntarase Ave taba I puruSa so bahuta rAnI hoya aru yA vicAre jAne hamArI chabIkI sevA karI so hamArI. kare hI kare tAteM aisA bhakta jAna bahuta prasanna hoya / tyoMhI pratimAjIke pUjanameM bahuta anurAga sUce hai / phala hai so eka paranAmAkI visuddhatAkA hI hai / aru paranAma hoMya so kAranake nimittase hoMya jaisA kArana mile taisA kArya utpanna hoya niHkaSAya puruSake nimitta te pUrva kaSAya gala jAya jaise agnike nimittase dUdha uvala bhAjanameM sU nikase aru jalake saMyogase bhAjanameM nirUpa pararanameM tyoMhI pratimAjIke sAMta dasAne dekha nirmala paranAma nirvikAra Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jJAnAnanda zrAvakAcAra / 1 sAMta rUpa ho hai / soI parama lAbha jAnanA aisA hI anAda nidhana nimitta naimittane liyA vastukA svabhAva svayameva bane hai / jAke nivArane samartha koI nAhIM / bahuri aura bhI udAharana kahiye hai / jaise jalakI bUMda tAtA tavA Upara pare to nAsane prApta hoya aru sarpakA mukhane par3e to viSa hoya / kamalakA pAtra Upara par3e to motI sAdRsya sobhe sIpameM par3e to motI hI hoya / amRta kuNDa meM par3e to amRta hoya ityAdi aneka nimitta kara aneka prakAra jalakI bUMda paranavatI dekhiye / aura bhI aneka padArtha nAnA prakAra ke kArana kara aura soM aura paranavate dekhiye hai tAka adbhuta vicitratA kevalI bhagavAna hI jAne lesa mAtra samyaka dRSTi puruSa hI jAne yahAM koI prazna kare pratimAjI to jar3a acetana haiM svarga mokSa kaise desI tAkUM kahiye hai re bhAI pratyakSa hI saMsAra meM acetana padArtha phaladAI dekhiye hai / ci tAmana pArasa kAmadhenu citrAvela nava nidhi je aneka vastu dete dekhiye hai bahuri bhojana khAye kSudhA miTe hai jala piye tRSA miTe auSadhake nimittakara aneka roga sAMta hoya pAcoM indrInake viSayase ye sukha hoya citrAmakI vA kASThakI pASAnakI acetana mUrti dekhane meM cetana strIke nimitavata vikAra paranAma hoya haiM / sAcI strI sarIkhA pApa lAge hai / tyoMhI pratimAjIkI pUjA stuti karanA hai / so tIrthakara mahArAjake gunAkI anumodanA hai / jA puruSake gunAkI anumodanA kare to vAke guna sAdRsya phala utpanna hoya augunavAna puruSakI anumodanA kiye pApakA phala narakAdika lAge tyoM hI dharmAtmA puruSakI anumodanA kiye dharmakA phala svarga mokSa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / ___209 lAge tAtai pratimA jo sAkSAta tIrthaMkara mahArAjakI chavI hai tAkI, pUjA bhakti kiye mahA phala upaje hai / yahAM koI phera prazna kare jo anumodanA kare to vAkA sumarana hI karavo kare mUrti kAheko banAve tAko kahiye hai sumarana kiye to vAkA parokSa darsana hoy| sAhasya AkAra banAye pratidarzana hoya so parokSa bIca pratakSa virSe anurAga vizeSa upanai hai| aru AtmA dravya hai / so DIlA kabhI dIse nAhIM DIlAkA bhI vItarAga mudrA svarUpa zarIra hI dIse hai tAte bhakta puruSane to mukhapanoM vItarAga sarIra hI kA upagAra hai| bhAve jaMgama pratamA hoya bhAve thAvara pratamA hoya donyAkA upagAra sAhasya hai / jaMgama nAma tIrthaMkarakA hai| thAvara nAma pratamAkA hai / jaise nArada rAvana ne sItAkA rUpakI vArtA kahI tabato rAvana thorA Asakta bhayA prIche vAkA citrapaTa dikhAyA tara vizeSa Asakta bhayA aisA pratakSaM parokSakA tAtaparja jAnanA so ve to citrapaTa jathAvata na thA aru pratimAjIkA yathAvata rUpa hai / tAtai pratimAjIkA darsana kiye tIrthaMkarakA svarUpa Ada Ave hai / aisA paramezvarakI pUjA kara bahuri ve deva kAMI kare aru kaisA kahe hai so kahiye hai / jaise bArA varasakA rAjahaMsa putra sobhAyamAna dIse hai| tAsUM bhI asaMkhyAta asaMkhyAta. ananta gunA teja pratApakU liyA sobhe hai bahuri kaise hai zarIra jAkA hAr3a mAsa mala mUtrake saMsarga kara rahita koTa sUryakI jotane liyA mahA sundara zarIra haiM / vA vahu molo antara tAsUM bhI ananta gunI sugaMdhamaI zarIra hai| aru aise hI sugandhamaI usvAsa Ave hai / bahuri sovarnamaI pIta tapAyA sonA samAna lAla athavA 14 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / UgatA surya samAna lAla vA phaTaka mana maI sveta aimA hai varna jAkA bahuri aneka prakArake AbhUSana ratanamaI pahire hai| aru mastaka Upara mukaTa so dhAre haiN| aru hajArAM varasa pIche mAnasIka amRtamaI ahAra le haiM / aru keteka mAsa pIche sAMsa usvAsa le haiM / aru koDyA cakravarta sArakhe vala hai / aru avadhi jJAnakara . AgalA pIchalA bhavake vA dUravartI padArthakA vA gRha padArthakU vA. sUkSma padArthakU nirmala puSTa jAne hai / aru AThariddha vA aneka vidyA vA vaikriyAkara saMyukta hai jaisI icchA hoya taisA hI kare / bahuri rezama soM asaMkhyAta gunI vimAnakI bhUmikA hai aru aneka prakAra ratanIkA cUna sADhasya komala cUla hai / aru gulAba aMbarI kevar3A ketukI camelI jAya sevatI nargasarAya velasona juhI mogarA sugaMdharA caMpA Adi de pahupanakA cUna samAna sugaMdhamaI raja hai / aru kahIM aneka prakArake phUla tinakI vAr3I sugaMdha vAr3I sobhe hai / aru koTaka sUrya sArakho tA rahita sAta maI prakAza hai / aru maMda sugaMdhi pavana bAje hai mAnU pavana nAhIM bAje devatAnake Ananda upajAve haiM / aneka prakArake ratanamaI citrAma haiM / aru aneka prakArake ratana bhI sobhe haiM / teThe vanameM aneka bAvar3I nivAna parvata silA sobhe haiM / teThe deva kIr3A kareM haiN| bahuri devanake maMdirake aneka prakArake ratana lAge haiN| ratanamaI hai / mahAmanohara daMDanapara lAgI dhunA hAle haiM / so mAnUM dharmAtmA puruSanakU senakara bulAve hai / kAMI kaha bulAve haiM yA kahe hai Avo Avo aisA yahAM sukha hai jo aura Thaura durlabha jAsUM iThAM Aya sukha bhogo ApanA kiyA karatavya tAkA phala lyo bahuri, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / koDyA jAtake vAdina bAteM haiM aru nRtya hoya hai aru nATaka hoMya haiM aru aneka kalA caturAI vA hAvabhAva kaTAkSa kari devAMganA komala haiM / zarIra nirmala sugaMdhamaI hai aru candramAkI kiranasUM asaMkhyAta gunA nirmala prakAzamaI mukha hai / bahuri kaisI hai devAMganA mahA tIkSana kokalA sArakhA keTa jinakA aru mIThA madhura vacana bole haiM aru tIkSana mRga sArakhA netra hai aru cItA sArakhI kaTa hai aru phaTakamanI samAna daMta aru UgatA sUrya hathelI vA paga thalI hai bahuri kaisI hai devAMganA jaise bArA varasakI rAjaputrI sobhe tAsUM asaMkhyAta gunA atulane liyAM paryaMta ekAdasa rUpa rahe hai / bhAvArtha-yaha taruna vA vRddhapanAne na prApta hoya bAladasA sADhasya hI rahe hai bahuri kaisI haiM devAMganA mAnUM yaha sarva sukha boyake pinDa hI hai| sarva gunAnake samUha haiM sarva vidyAke Izvara haiM sarva kalA caturAIkI adhapati hai| sarva lakSmIke svAmI haiN| aneka sUryakI krAMtiko jIte haiN| aneka kAmakA nivAsa hai zarIra jinakA bahuri kese haiM deva devI devatA to devInake manakU hare haiM aru devI devanake manakU hare haiM haMsanIkI cAlaka jIteM haiM cAla jinakI aneka vikriyAmaya hai zarIra jinakA aneka taraha sU nRtya kareM haiM aru deva aneka zarIra banAyA puSata aneka devAMganAsU aneka bhoga bhogave haiM / aru jude mahAna mahAsugaMdhamaI koTaka candramA sAsya sAtamaI manakU raMjAya mAna karavAvAle mahAdaidIpyamAna aneka prakArake kalpavRkSa tinake phUlana kara bhUsita aisI seja Upara deva tiSThaM haiM / pIche devAMganA aneka AbhUSana pahire jude jude mahalanameM nAya haiM / pIche dUra hote hasta Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 jJAnAnanda zrAvakAcAra / jora sIsa namAya tIna namaskAra kare haiN| pIche devakI AjJA pAi sejyA Upara jAya tiSTe hai / pIche deva kabhI goda para dhora hastAdika saparse vA nRtya karane AjJA kare pIche deva devAMganA aneka prakArake zarIra banAya va nRtya kare vA gAMna kareM tAmeM aisA bhAva lyA he prabho he nAtha maiM kAmavAna kara dagdha hUM tAkU bhogadAna. kara sAMta karo Apa mhAMke kAmadAha meTavekU megha sADhasya hau / bahuri kabhI ve devakA gunAnuvAda gAveM haiN| kabhI kaTAkSa kara jAnI rahe hai / kabhI Ai ekaThI hoya kabhI yAi tale loTai jAya kabhI bulAya bulAya bhI na Ave so pahara AMkA mAyAcAra jAta svabhAva hI hai| manameM to atyaMta bAhya aru vAhU acAha dikhAve bahuri kabhI nRtya karatI dharatImeM jhuka jAi hai| AkAzameM uTha jAya vA cakapherI dei vA bhUma Upara pagAMkU ati zIghra calAve va kabhI deva disAprati here / vA talI dRSTi dekhe devAMganA vastra kara mukha AchAdita kara deya vA ughAr3a deya jaise candramA vAdala kara AchAdita hoya kabhI vAdala so rahita dikhAI deya bahuri kabhI deva devAMganA Upara uchAle so ve bhayakara bhAga jAi pIche anurAga kara devake zarIrasU Aya lipaTe phera dUra jAya hai kabhI indra sahita devAMganA mila cakapherI deya kabhI tAla mRdaMga vIna bajAya devakU rijAve kabhI sejapara loTa jAya kabhI uTha bhAge pIche AkAsameM nRtya kare / mAnU AkAsameM vijulI camake athavA AkAzameM tArAna sahita candramA sobhe hai / athavA candramA sAtha candrakalA gamana karatI sobhe / taiseM devake sAtha devAMganA mila kautUhala kare bahuri devAMganA nRtya karatI thakI pAvana bhUmi Upara vA AkAsameM nevara Adi paganake anurAga kA jAya hai - rijAve kasI karI deya Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 213 gahane tAke jhanakAra sahita calAve hai so kahiye hai| jhima jhima jhina jhina china china tina tina Adi zabdanake samUha aneka rAgane liyAM gAtake gahanenake zabda hoya mAnUM devakI stuti kareM haiM / pIche komala sejapara devakA AliMgana kareM so paraspara devakA saMyoga kara aise sukha upaje mAnUM netra mUMda kara sukhane Acare hai / aru tiryaca manuSyakI nAI bhoga kiye sithila hoya nAhIM / atyaMta trapta hoya jaise paMcAmRta piye hoya / bahuri vaha devameM aisI sakti pAiye kabhI to zarIrakU sUkSma kara leya kabhI halkA zarIra kare kabhI bhArI zarIra kare kabhI AMkhake pala mAtrameM asaMkhyAt jojana cAle kabhI videha kSetrameM jAya tIrthaMkara devakU vaMde haiM stuti kare haiM / koI stuti kare hai jaya jaya bhagavAnakI jaya prabhUkI jaya trilokI nAthakI jaya karunAnaMdanI jaya saMmAra samudra tAraka jaya parama vItarAga jaya jJAnAnaMda jaya jJAna svarUpa jaya parama upagArI jaya lokAloka prakAzaka jaya subhAvamaya modita jaya / svapara prakAzaka jaya jJAna svarUpa jaya mokSa lakSmIke kaMta jaya siddha svarUpa jaya Ananda svabhAva jaya cetanya jaya akhaMDa sudhArasapUna jaya jvalita mucalita yoti jaya niraMjanajaya mirAkArajaya amUrtIka jaya paramAnaMdaikakArana jaya sahana subhAva jaya sahana svarUpa jaya sarva vinnanAsaka jaya sarva doSarahita jaya niHkalaMka jaya parama subhAva nityaM jaya bhavya jIva tAraka jaya aSTa karma rahita jaya dhyAnArUr3ha jaya caitanya mUrti jaya sudhArasamaI jaya jJAna maI jaya ananta sukha maI jaya ananta darzanamaI jaya ananta vIryamaI jaya atula jaya ava nAtI jaya anUpama jaya sukhapinDajaya sarva tatva jJAyaka jaya Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / ~ ~ ~ ~ MAAVAVANAANNA ananta gunabhaMDAra jaya nija paranatimeM ramanahAra jaya bhava samudrake taranahAra jaya sarva doSake haranahAra jaya dharmacakrake dharanahAra he prabhUnI parama deva theM hI ho aru ho prabhUnI devAMkA deva the hI ho Anamatake khaMDanahAra theM hI ho aru ho prabhUjI mokSamAragake calAvanahAre theM hI ho| bhavya jIvanakU praphullata the hI ho aho prabhUjI jagatakA uddhAraka theM hI ho / jagatakA nAtha theM hI ho aru kalyAnake kartA theI ho dayAbhaMDAra theM hI ho aho prabhUjI samosaranako lakSmIsU virakta theI ho / prabhUjI jagata mohatrAne samartha theI ho aru uddhAra karavAne bhI theMI samartha ho prabhUjI thAkA rUpa dekhakara netra tripta na hoyaM aho bhagavAnajI AjakI ghar3I dhanya hai / AjakA dina dhanya hai| so meM thAMko darzana pAyo so darasana karavA thakI bahu kRta kRtya hUvo aru pavitra hvo kArana karano ho Aja meM kiyo / aba kArya karanoM kyoM raho naahiiN| aho bhagavAnajI thAkI stuti kara jihvA pavitra bhaI aru bAnI suna zravana pavitra bhayo aru darzana kara netra pavitra huA aru dhyAna kara mana pavitra huA aSTAMga namaskAra kara sarva aMga pavitra hUvo aura he bhagavAnanI mere tAI aite praznakA uttara kaho Apake mukhAravinda teM sunyA cAhUM hUM soI kahiye hai he prabhU he deva sapta tatvakA svarUpa kaho aru paMcAstikAyakA svarUpa kaho aru paTa dravya nava padArthakA svarUpa aru caudaha gunastha na vA caudaha mArganAkA svarUpa aru aSTakama svarUpa vA uttara karma kA svarUpa he svAmI mone kaho / prathamAnuyoga karanAnuyoga caranAnuyoga dravyAnu yoga inakA svarUpa kaho svAmI tIna kAla vA tIna lokakA sva Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 215 rUpa zrAvaka munikA Acarana vA mokSakA mAraga he svAmI theM kaho punya pApakA svarUpa vA cAra gatikA svarUpa vA jIvadayAkA svarUpa vA deva guru dharmakA svarUpa vA kudeva kuguru kudharmakA svarUpa he nAtha mone kaho samyakadarzaka jJAna cAritrakA kharUpa atendrI Anandamaya nirAkulita anopama vAdhA rahita akhaMDita sAsvato avanAsI AtmIka sukhakA svarUpa he bhagavAnajI thehIM kaho dharma dhyAna zukla dhyAna AratadhyAna raudradhyAna he prabhUjI inakA svarUpa kaho / jotiSa vA vaidika vA maMtra taMtra jaMtra inakA svarUpa kaho vA causaTha riddha vA tInase tresaTha kuvAdikA svarUpa bhI kho| aru vArA anupekSA dasalakSanI SoDasa bhAvanAkA svarUpa aru nonaya vA saptabhaMgI vAnI aru dravyakA sAmAnyaguna aru viseSa guna tAkA svarUpa kaho vA adholoka vA madhyaloka vA Urdhaloka tAkI racanA vA dvAdazAMgakA svarUpa vA kevalakA svarUpa yAne Adi de sarva tatvakA rUpa jAnyA cAhUM hUM aru he bhagavAnajI narka kisA pApa so jAya hai| tiryaMca kaisA pApa sUM hoya manuSya kaisA paranAma sUM hoya / deva paryAya kaise paramAna sU hoya nigoda kyoM kara jAya ekendrI vikalatraya kyoM kara hoya asainI kaisA pApa sU hoya sanmUrchana alabdhi paryApta sUkSma vAdara kaisA khoTA paranAma sUM hoya AMdhoM baharo gUgo lUlo kaisA pApa kara hoya vAvana kUvar3o vikaliMgI adhika aMgI kaisA pApa kara hoya kor3hI dIrgha romI daridrI kurUpI zarIra kasA pApa sUM hoya mithyAtI kuvisnI anyAyamArgI cora nirdaI adayAvAna dharmasU parAnmukha pApa kAryaso Asakta adhogAmI kaisA pApa sUM hoya / zIlavAna saMtoSI dayAvAna saMyamI tyAgI vairAgI kula Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .216 jJAnAnanda zrAvakAcAra / vAna punyavAna rUpavAna nirogI vicakSana buddhimAna paMDita aneka zAstrako pAragAmI dhIra vIra sAhasI sajjana sabakA mana mohana sabakUM pyArA dAnezvarI arhata devakA bhakti sugatigAmI kaisA punya soM hoya ityAdi praznakA divyadhvani kari svarUpa sunyA cAhUM hUM / so mo para anugraha kara vA dayA kara mere tAIM kaho aho bhagavAnajI hamArA pUrvalA bhava kaho aru anAgata bhava kaho aru he bhagavAnajI aba mere saMsAra ke to bAkI rahA aru dikSA ghara kaba thAM sArakhA hohuMgA so mo yathArtha kaho hamAre yaha jAnavAkI ghanI vAMchA hai / vA ghanI abhilASA hai| aisA prazna pai zrIbhagavAnanIkI vAnI khiratI huIM aru sarva praznakA uttara eka sAtha jJAnameM bhASatA bhayA tAke mukhakara suni atyaMta tRpti bhayA pIche svarga loka gayA pIche kabhI nandIsuradvIpameM jAya vA merukA caityAlA jAi pratimAjIne baMda kabhI aneka prakArakA bhoga bhogave kabhI sabhA meM siMhAsana para baiThe aru rAjyakAna karai kabhI dharmakathA karai / kabhI cAra jAta vA sAta jAtakI senyA saja bhagavAnakA paMcakalyANakameM jAya vA vanAdimeM krIr3A karavAne jAya kabhI devAMganA deva aMguSTa Upara nRtya kareM / kabhI hathelI Upara kabhI bhujA Upara kabhI AMkhakI bhoMha Upara kabhI AkAza meM nRtya kareM kabhI dharatI meM jhuka jAya kabhI aneka zarIra banAya leya kabhI bAlaka ho jAya kabhI devakI stuti kare / kAMI stuti kare he deva thAne dekhavA kara netra trapta na hoMya he deva thAMkA gunakA cintavana kara mana trapti nAhIM hoMya / aru he deva thA vinA mhAMne kauna prIti upajAve hai / he deva thAMkA darzana kara atyaMta trapti hoya / he deva thAMkA saMyogako aMtara kabhI mata kro| thAMkI sevA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / jayavaMtI pravarto aru theM jayavantA pravarto the mhAne kalyAnake kartA ho / aru the mhAMkA mana vAMchita manorathane pUro / bahuri kaise haiM deva devAMganA jAke AMkhakA TamakAra hoya nAhIM / aru zarIrakI chAyA nAhIM aru kSudhA tRSA roga nAhI hajAra varasa pIche kiMcit mAtra kSudhA lAge so manahIkara trapti hoya haiM tAteM kSudhA nAhIM ve keI deva aneka tarekA svAMga lyAve aru keIka deva sugaMdhamaI jala varAve haiM / aru keI indra Upara camara Dhore haiN| kaise Dhore mAnU camarake misakara namaskAra karai haiN| kaIka chatra liyA keI deva Ayudha liye daravAjA tiSTeM hai| kaiIka deva mAhalI sabhAmeM tiSTeM / kaiIka vAralI sabhAmeM tiSTeM kaiIka viradAvalI boleM haiN| kaiIka deva stuti kareM haiM kaiIka hAtha jor3a vInatI kareM haiM / kaiIka deva amolaka nidhi lyAi najara kareM haiN| kaiIka deva aise kaheM haiM he prabho kauna dharma kiyA thA tAtUM aisI riddha pAI aru maiM bhI kauna punya kiyA thA tAkara aisA nAtha pAyA aru kaiI deva tIkhA kaNTha soM rAga gAveM so rAgane gAve mAnU yA kaheM haiM he prabhUjI mhAMpara prasanna hohu hamArI sevA disa dakho aru kaiIka prazna kare haiM he prabhU jIvako kalyAna kauna bAta kara hoya so mone kaho theM sabanameM jJAtA ho aru vizeSa punyavAna ho yAne Adi deya aneka prakArake kautUhala kara vA nRtya karavAvai gAna kari stuti kari apana svAmIne rijhAve yA jAneke koI prakAra deva mhAMpara prasanna hoya bahuri svarga meM rAtadinakA bheda nAhIM ratananakI joti vA kalpavRkSanakI joti vA subhAva kara AkAsa nirmalatAke prabhAva ekasAM koTyAM sUryakA prakAsane liyAM sAsvatA hai / kaisA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jJAnAnanda zrAvakAcAra / vvwwwwwwwwwwrnvvvvvvvvvvvvvvo hai prakAsa mAno yaha prakAsa nAhIM Ananda barSe hai / mAnUM devakA punya ekaThA hoya AyA hai ki mAnU trailokakI subha paramAnU Ana ekaThI bhaI hai / bahuri kabhI ve deva dharmakI caracA kara apanA devAMne poSi na kare hai / aru Ananda upanAve hai aru mahA manohara vacana bole aru yA jAne hai ke ai deva mhArA cAkara hai / maiM yAkA svAmI hoM so mone yAkI rakSA kara karanI hUM yA devakara sobhAyamAna dIsU dekho yo dharmako mahAtama tIsU vinA bulAyA vA vinA preracA deva Ana stuti karai hai / aru sevA kare hai yo adbhuta kotUhala svarga loka vinA aura Thaura to nAhIM hotii| dekho yA vimAnakI sobhA aura dekho devAMganAkI sobhA aru dekho rAga vA nRtya vAditra vA sugandha utkRSTa aiThe hI Ana ekaThI huI hai| kaise IkaThI huI hai| kahIM to devAMganA nRtyagAna kare kahIM krIr3A kare kahIM devAMganA Ana ikaTThI bhaI haiN| ki mAnU sUrya candramA nakSatra graha tArAkI aMkita ekaThI hoya dasoM disA prakAsita kInI haiM kahIM devAMganA ratanoMkA cUrana kara maMgalIka sAthiyA pUre haiM / koI devAMganA mIThA mIThA suramU maMgala gAve ___ mAnU maMgalake misakara madhya lokasU dharmAtmA puruSAne bulAve haiM / koI devAMganA deva Age hAtha jor3e UbhI hai / koI devAMganA hAtha jor3e stuti kare haiN| koI hAtha jor3a prArthanA kare haiM koI devAMganA lajyAkara nIcI dRSTi kare hai koI devAMganA devakA teja pratApane dekha bhayavAna hoya hai| koI devAMganA tharathara dhunatI jAya hai / hAtha jor3e madhura madhura vacana bolatI jAya haiM / aru kaiI devAMganA yA kahe haiM / he prabhU he nAtha he dayA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 219 in mUrti kIr3A karavA cAlo mhAne trapti karo bahuri kaisA hai svarga kahIM to dhUpakI sugandha phailI hai| kahUM devAMganAkA samUha vicare hai / kahIM dhujAnakA samUha cAle hai / kahIM pannA sADhasya harayAlI hoya rahI hai / kahIM pahupavAr3I phUla rahI hai kahIM bhramara guMjAra kara rahe haiM / kahIM caMdrakrAMti manikI silAnakara saubhita hai / tAmeM deva tiSTe haiM / kahIM kAMca sADhasya nirmala vA jala sADhasya nirmala pRthvI sobhe haiN| mAnU jalake dara AyutI hai| tAke avalokana karateM aisI saMkA upaje haiM / mataM yAmeM DUba jAya kahIM mAnika sArakhI lAla sonA sArakhI pIta bhUmi vA silA sobhe hai kahIM tela kara matho kAjala sADhasya vA kAlI vAdarI sADhasya bhUmi sobhe mAnU pApake chipAve pApakI mAtA ? ityAdi nAnA prakArake varna liyAM svargAkI bhUmi devatAke manakU ramAve haiN| ora sarvatra pannA sArakhe harI amRta sArakhI mIThI rezama sArakhI komala vAvana caMdana sArakhA sugandha sAvana bhAdavAMkI harayAlI sAhasya pRthvI sobhe sadA ekasI rahe hai| bahuri Thaura Thaura jyotiSI devanakA vimAna sAhasya ujjala Ananda maMdira vA . silA vA parvatanake samUha tAmeM deva tiSTaM haiM / kahIM sovana rUpAke parvata sobhe haiM / kahIM vaiDUryamana puSparAga motanake samUha nAnake Dheravata pare haiM / kahIM AnandamaMDapa hai kahIM kIr3A maMDapa hai| kahIM sabhAmaMDapa hai kahIM caracA maMDapa haiM kahIM kela maMDapa hai kahIM dhyAna maMDapa hai| kahIM citrAmavela kahIM kAmadhenu kahIM rasakUpa kahIM amRta kuMDa bharayA hai| kahIM nIla mana Adi manyAMke Dhera pare haiN| aise sobhAke samUha kara vyApta haiN| Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 jJAnAnanda zrAvakAcAra / bahuta sugaMdha vA aganita vAditra kara vimAna vyApta haiM / so yAne Adi de sukha sAmagrI svarga meM sarva hai aura khoTI sAmagrIkA abhAva hai| aisI sukha sAmagrI saMsArameM naahiiN| jomeM svargameM pAje ave to madhyaloka Adi viSaM sukha sAmagrI hai se svarga lokakI nakala eka aMsamAtra ihAM punyake phala lesa mAtra dikhAvA nipajA hai / so svarga lokakA sukha barnana karavAM samartha zrI ganadhara deva bhI nAhIM kevala jJAna gamya hai / so yo jIva dharmakA prabhAva kara sAgarAM paryaMta aisA sukha pAve hai, jAMsU he bhAI tU dharma sevana niraMtara kara dharma vinA aisA bhoga kadAca na pAve tAsUM apanA hita vAMkSane puruSako dharma sevanA jogya cha / kaiso che dharma paraMparAya mokSako kArana che so aisA sukhamaI Ayune pUrA kara punya pUrA hove kara UThA socave hai so mAsa chai AyumeM bAkI rahe taba vaha devatA apanA marana jAne hai / so mAlA va mukaTa va zarIrakI krAnti maMda par3avA thakI so deva marana jAna bahuta jhUre hai / kaise jhUre hai hAya hAya aba maiM mara jAsI ye bhoga sAmagrI kauna bhogasI aru maiM kauna gata jAsI mone rAkhavA samartha koI naahiiN| aba meM kAMI karUM kaunakI sarana jAUM hamAro rakSaka koI nAhI hamArA dukhakI bAta koneM kahUM / ye bhoga hamArA vairI thA so saba ekaThA hoya moneM dukha deve AyA hai / so yonake sArakho yo mAnasIka dukha kaise bhogaUM / kahAM to ye svarga sArakhA sukha aru kahAM ekendrI Adi paryAyakA dukha so kaur3Ike anantA jIvake aru kahAM hAr3Ana sU chede haiM hAr3I merA vA rAdhe so aisI paryAyameM pAvAsI hAya hAya yo kAI huuvo| aisAnakI aisI dasA hoya jAya hai| phera vaha deva apane paravArake Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wand jJAnAnanda zrAvakAcAra / 221 devanasoM kahe haiM deva ho Aja mo Upara kAlakA kiMkara kopyA so mopara soM aisA surapadakA sukha chur3Ave hai aru khoTI gatimeM nAkhe chai I dukha sahavAne meM samartha naahiiN| dhanImeM kAI kAI kahUM mhArA dukhakI bAta sarvajJa deva jAne chai aura jAnavA saka nAhIM aisA dInapanAkA vacana suna paravArakA deva tAmeM koI buddhivAna deva zAstrakA paragAmI kahatA hUvo he nAtha he svAmI he prabho aisA dInapanAkA vacana kyoM kaho / yA dasA to sabana kI honI hI hai| jo kAlasU kAhUko jora nAhIM I kAlakA basa trailokakA jIva hai / jAsU aba eka dharma hI saraNa hai| so theM bhI dharmako sarana lehu Aratane chor3o ArtadhyAna tiryaMca gatako kAraNa chai / aru paraMparAya ananta saMsAra kare chai tIsU abAra kichU gayo nAhIM aba sAvadhAnI sahita bhagavAnakI pUjA karo / vArA anupekSAko ciMtavana karo aru ahaMta devako sumarana kro| aru ApanA sahanAnandakA samhAra karo svarasane pIvo jAsU jAmana maranakA dukha vilaya jAya aru sAsvatA sukhane pAvo I saMsArasU zrI tIrthakara deva bhI DarayA zIghratAsUM rAjasaMpadAne chor3a banameM jAya vasyA, tIsoM thAne bhI yo karano jogya hai / aru soka karano jogya nAhIM pIche vAraMvAra zrInIne yAda karatA havA aru dharmamaya buddhi karatA bhayA aru vArA anupekSA ciMtavato vo / kAI cintavato hUvo dekho bhAI kuTumba paravAra hai so bAdarakI nAI vilaya jAsI tathA jaise sAjha samai vRkSape dasU disasU aneka pakSI Ana base prAta samaiM dasU disa jAte rahe athavA jaise hATameM aneka vyApArI haTayA bhele. hoya pIche doya cAra dinameM nAkA kAma hoya Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 jJAnAnanda zrAvakAcAra / soI jAtA rahe aru tamAsagIra hU jAte raheM taise kuTumba paravArakA caritra hai / aru mAyA hai so vijulIke camatkAra samAna caMcala hai / aru jovana hai so sAMjhakI lalAI samAna hai| so jAne Adi de sarva ThATha vinAsIka hai china bhaMgura haiM karmajanita haiM parAdhIna haiN| I sAmagrImeM hamAro koI naahiiN| hamAro caitanya svarUpa sAsato avinAsI hai / hUM kaunako soca karUM aura kauna so rAcyoM aba asarana anupekSA cintave chai / dekho bhAI thA saMsArameM deva vidyAdhara vA indra dharaNendra vA nArAyana prati nArAyana vA baldeva vA rudra vA cakrI kAmadevane Adi de koI sarana naahiiN| ai bhI sabakAlake basa haiN| to aura kaune sarana rAkhasI tAsU vAhya mone paMcaparameSTI sarana hai| aru nizca sarana hamAro nina svarUpa hai / aura trikAlameM sarana naahiiN| aba saMsArAnupekSA ciMtave haiM / dekho bhAI yo jIva bhUlakara mohake basa ivo I saMsArameM jAmana maranAdi dukha sahe hai| tAsUM yA saMsAramUM udAsa hoya nizce dharma hIko niraMtara sevana karano / aba ekatvAnupekSAko citavana kareM haiN| dekho bhAI yo jIva akelo hai Ike kuTumba paravAra hai nAhIM narka gayo to akelo aiThA Ayo to ekalo aru aiThAsUM bhI ekalo jAsI tIsU hamAre ananta darzana anantajJAna anantasukha anaMtavIrya yo paravAra sAsvatI chai / so mhAre sAtha chai / aba anityAnupekSAko cintavana kare che / dekho bhAI chahoM dravya anAdi nidhana aru nyArA nyArA eka kSetra avagAhI bhelA tiSTe hai / koI dravya kAhUM so mile nAhIM / aisA hI vastukA svabhAva hai jAmeM saMdeha nAhIM / caitanya svarUpa amUrtIka aru jo Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 223 zarIra jar3a mUrtIka tAsU merA kAI mela Iko svabhAva nyAro mhAro svabhAva nyAro IkA pradeza nyArA mhArA pradeza nyArA IkA dravya guna paryAya nyArA mhArA dravya guna paryAya nyArA / tAsUmeM yAsU bhinna trikAlakA huuN| aba azucitvAnupekSAkA cittavana kareM haiM / dekho bhAI yo sarIra mahA asuca hai / aru dhinAvano hai / aitA dina yA sarIrane poSatA bhayA kAma paDyo taba dagA hI diyA I sarIrane sAgara bharapAnI so dhovo to bhI pavitra na hoya / yo jar3a acetana hI rahe tAsU budhajana aisA sarIra sU kaise prIti kareM kadAci na kareM / aba AzravAnupekSAko cintavana kareM haiM / dekho bhAI yo jIva mithyAta avi. rati pramAda kaSAya yoga inakara upanA jo bhAvata dravyata karma tAkara saMsAra samudrameM DUve haiM / kaise DUbe hai jaise chidra sahita jihAja jalameM DUbe / aba saMvarAnupekSA cintaveM haiM / dekho bhAI jihAjakA chidra muMde jala na Ave taise tapa saMyama dharma kara saMvara hoya hai / aba nirjarAnupekSAko cintavana kare hai| dekho bhAI AtmAkA cintavana kara pUrvalA karma nApsarvaM prApta hoya / jaise jihAjameMkA pAnI uchAla dIje nihAja tIra pAra hoya vaise AtmAkU karmarUpa bojha kari rahita kara muktikI prApta kare / abalokAnupekSAkA citavana kareM haiN| dekho bhAI yaha loka SaT dravyanakA paptAra hai / koIkA kiyA naahiiN| aba dharmAnupekSAkA citavana kreN| dekho bhAI dharma hI saMsArameM sAra hai / aru dharma hI mitra hai / aru dharma hI bar3o hitU hai / aru dharma vinA koI sarana nAhIM tAtai dharma hIko sAdhana karano aru dharma hI ArAdhanoM jetA. trailokameM utkRSTa sukha hai so dharma hIkA prasAda kara pAte hai| Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 jJAnAnanda zrAvakAcAra / aru dharma hI kara mukti pAve so dharma hI hamAro nina lakSana hai / nija svarUpa hai mhAro svabhAva hai / soI mhAne gRhana karano aura kara prayojana nAhIM / aba durlabhAnupekSAkU cintave chai / dekho bhAI saMsArameM ekendrI paryAya sUM vendrI durlabha hai / vendrIsUM tendrI, tendrI sUM caundrI, caundrI sUM paMcendrI tAmeM manuSya paryAya meM bhI dharmInakI saMgati dharma saMyoga yaha anukramase durlabhase durlabha jAnanA, tAmeM bhI samyaka jJAna mahAM durlabha jAnanA aise vaha deva bhAvanA bhAvatA huvA pIche Ayu pUnakara manuSya paryAyameM ucca pada pAvatA huvA aru vinA dharma veindrIna kara ghaTe hai| tAte he bhAI he putra he vakSa dharmakA sevana niraMtara kara dharma hI saMsAmeM sAra hai dharma samAna aura hitU nAhIM / aru mitra nAhIM tAteM sIghra hI pApa kAryane chor3a apanA hita vAMkSita puruSAne dharma hI sevano DhIla na karano ghanI bAtakara kAMI / aise guru uttara diyA sundara upadesa kara AsIrvAda diyA yaha subhAvakU jJAtA jAne haiM / iti svarga varnana saMpUrna / OM namaH siddhebhyaH / Age apane iSTadevako namaskAra kara samAdhi maranakA svarUpa varnana kariye hai| so he bhavya tU suna | soI aba lakSana varnana kariye hai| so samAdhi nAma kaSAyakA sAMta paranAmakA hai / aisA yAkA svarUpa jAnanA Age aura vizeSa kahiye hai / je samyakajJAnI puruSa haiM tAkA yaha sahaja subhAva hai / jo samAdhi marana hI kU cAhe haiM aisI niraMtara sadaiva bhAvanA varte pAche marana samaya nikaTa Ave taba aisA sAvadhAna hoya. mAnUM sUtA jo siMha tAke tAI koI suruSa lalakAra aisA kahe hai| siMha apanA puraSArtha samhAra thAM para Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jJAnAnanda zrAvakAcAraH / 229 vairInakI phauja AI, so guphA mAha sUM nikaso, jete vaiMrInakA vRMda kahiye samUha ketIka dUra hai te te tuma sAvadhAna hoya vairInaM jIto mahaMta puruSAM kI yahI rIti hai / jo vairI AyA kAyara na hoya so siMha tatakSana hI uThato hUvo aru aiso guMjAro mAno asAr3a mAha meM megha gAno so aisA siMhakA zabda suna vairInakI phaujakA hastI ghor3A puruSa sabahI kaMpAyamAna bhayA vA siMhakA jItavAne asamartha bhayA hastIkA samUha Age pAMva na dhAratA huA kaisA hastI DarayA mAnUM yAkA hRdAne siMhakA AkAra paiTha gayA hai| so hastInakA dhIraja na rahA kSina kSina mone hAra kare tApari siMhakA parAkrama sahA na jAya / taise hI samyaka jJAnI puruSa soI bhaya siMha tAke aSTakarmI varI so marana samaya karma jIta vAkA udyama vizeSa kare vaha samyakajJAnI siMha samAna sAvadhAna hoya kAyarapanAne dUra hI te chor3e bahuri kaisA hai samyak dRSTi puruSa tAkA hRdAmeM AtmAkharUpa dIpamAna pragaTa pratyakSa bhAsyA hai kaisA mAsyA hai jJAna jyotine liyA Ananda rasa bhara to aisA sAkSAta pRruSAkAra amUrtIka caitanya dhAtuko pinDa ananta gunakara pUrNa aisA caitanya deva Apako jAne tAkA atizaya kara para dravyasUM aMsamAtra bhI raMjina kahiye rAgI na hoya hai / kyoM na hoya hai / apanA nija svarUpa to vItarAga jJAtA dRSTA paradravya soM bhinna svAsvatA avinAsIka jAnyA hai / aru paradravyakA galana pUrva china bhaMgura asAtA apanA svabhAva bhinna bhalIbhAMti nIke jAnyA hai / sAteM samyaka jJAnI maranateM kaise Dare aru vaha jJAnI puruSa marana samaya aisA vicAre aba isa zarIrakA Ayu tukSa rahA hai / ai cinha mone pratyakSa bhAse / tAteM 15 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - Cr o c ~ ~ ~ ~ ~ aba sAvadhAna honA ucita hai / DhIla karanA ucita nAhI naise subhaTa puruSa ranabherI sunyA pIche vairIna Upara jAvAmeM DhIla china mAtra bhIta kare aru ghanA ropta car3ha Ave tatachina jAya jhuke aru vairIkA samUhane jAya jIte aisA jAkA citta abhilASI hai tyoMhI hamAre bhI abhiprAya kAlakA jItavAko hai / so he kuTumbake loka tuma suno aru dekho ye pudgala paryAyakA caritra jo dekhatA dekhatA hI utpanya bhayA aru dekhatA dekhatA hI aba vilaya jAyagA so meM to pahile hI yAkA vinAsIka subhAva jAnyA thA soI aba ausara pAya vilaya jAsI aba yAkA Ayu tukSa rahA hai tAmeM bhI samaya samaya galatA jAya hai / so meM jJAtA dRSTI bhayA dekhoM hoN| meM yAkA par3osI ho so meM aba dekho yA zarIrakI Ayu kaise pUrna hoya / aru kaise nasa jAya so yA hetu kara rahA ho| aru jAkara tamAsagIra hI yAkA caritra dekhoM hoM / jo asaMkhyAta kulakI paramAnU ekaThI hoya sarIra nipajyA hai / aru merA svarUpa caitanya svabhAva sAsvatA avinAsI hai| tAkI adbhuta mahimAM so maiM kaunaLU kaI bahuri dekho isa pudgala paryAyakA mahAtama jo anaMta pula paramAnukA ekasA paranamana aite dina rhaa| so yaha bar3A visamaya hai mro aba yaha pudgala paramAnU bhinya bhinya hoMya aura rUpa pasnameMge so jAkA Azcarya naahiiN| jaise lAkhoM manuSya ekaThe hoya melA nAma paryAyakU banAve aru ketAika kAla paryata melA nAma paryAya banyA rahe to yAkA Azcarya giniye aitA dina tAI lAkhyAM manuSyanakA parinAma ekasA rahA / aisA vicAra dekhanevAle Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / .227 puruSanakU acaraja upajai hai / pIche melAke puruSa judA desane gamana kara jAMya taba melA nAsa hoya so aite manuSyanakA anya anya paranAma chAM aitA kAla ekasA rahA so acaraja hai / tyoM hI yaha zarIra aura bhAMti paranave hai / so yA subhAva hI hai thira kaise rhe| aba yaha zarIrakA rAkhavAne koI samartha naahiiN| so kyoM samartha nAhIM soI kahiye hai / jete trilokameM padArtha hai so apanA svabhAvarUpa paranameM haiN| koI kisIkU paranamAve nAhIM / aru koI phisIkA bhoktA nAhIM Apa hI Ave Apa hI jAya Apa hI viThure Apa hI gale Apa hI pUre to maiM isakA kartA bhogatA kaise merA rAkhyA zarIra kaise rahe aru merA dUra kahA yaha zarIra dUra kaise hoya / merA kartavya kachU hai nAMhIM Age jhUThA hI kartavya mAne chA maiM to anAdikAlakA kheda khinna Akula vyAkula hoya mahAM dukha pAvU thA so yaha bAta nyAya hI hai / jAphA kartavya to kyoM cale nAhIM / ve paradravyakA kartA hoya paradravyakU ApanA svabhAvake anusAra paranamAmeM te kheda pAve hI pAve tAtai maiM to eka jJAyaka svabhAva hI kA kartA aru bhoktA aru tAhIkU vahu aru tAhIko anubhavo yU~ aba jA zarIrake jAte merA kichU bigAra nAhIM aru zarIrake rahe merA sudhAra nAhI yaha to paradravya jaisA kATha pAkhAnameM bheda nAhIM zarIrameM yaha jAnapanekA camatkAra hai so merA guNa zarIrakA guna nAhIM zarIra to pratyakSa muradA hai / jo maiM zarIrasaM nikasA so yAkoM murdA jAna dagdha kiyA mere Ike milApa teM jAkA jagata Adara kare haiM / jagatake tAI aisI khabara nAhIM jo AtmA myArA hai aru zarIra nyArA hai / tAtai jagata bhrama kara I zarIrako Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 jJAnAnanda zrAvakAcAra / apanA jAna mamatva kare haiM / aru jAke jAte bahuta jhUreM haiM aru vizeSa zoka kare haiM kAMI zoka kare haiM hAya hAya mArA putra tUM kahAM gayA hAya hAya mhArA khAmiMda tU kahAM gayA hAya hAya putrI tU kahAM I hAya hAya mAtA tU kahAM gaI hAya hAya pitA tU kahAM gayA hAya hAya draSTa bhrAtA tU kahAM gayA ityAdi ve ajJAnI puruSa aisA vicAra kare haiM aho kaunakA putra kaunakI putrI kauna kA khAvaMda kaunakI strI kaunakI mAtA kaunakA pitA kaunakI havelI kaunakA maMdira kaunakA dhana kaunakA mAla kaunakA Abharana kaunakA vastra ityAdi sarva sAmagrI jhUThI hai| ai sAmagrI kichU vastu nAhIM jaise suvA ko rAja vA indrajAlakA tamAsA jaise bhUtakI mAyA jaise AkAsa viSe vAdarAnakI sobhA ye sAmagrI dekhate to nIkI lAge parantu vastu svabhAva vicAra tAMkU bhI nAhIM / jo vastu hotI to thira hotI nAsane prApta na hotI tAsUM maiM aisA jAna sarva trailoka meM pulakIjetI Ika paryAya hai / tAkA mamatvane chor3a hUM taise hI sarIrakA mamatva choDU hUM jA sarIrake jAte merA paranAma meM asa mAtra bhI kheda nAhIM / ai sarIra dasA sAmagrI hai| so cAho jyoM paranamoM merA kachU bhI parojana nAhIM bhAve kSIjo bhAve bhajo bhAve para lene prApta hoya bhAve ekaThAM Ana milo bhAve jAtI raho hamArI kyoM bhI matalaba nAhIM / aho dekho mohakA mahAtama paratakSa yaha sAmagrI para vastu haiM / aru tAmeM vinAsIka hai / aru para bhavameM dukhadAI hai / to bhI yaha saMsArI jIva apanA mAna rAkhyA cA hai / so yaha caritra maiM jJAtA bhayA dekhUM hUM merA to kSokSA jJAna mAtra hai tAha avalokoM hoM / aru kAlake Agamana sUM nAhIM Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 229 - A DarUM huuN| kAla to yA zarIrakA grAhaka hai merA grAhaka naahiiN| jaise mAkhI daur3a daur3a mIThI vastupai baiThe aru aganimeM kadAca baiThe nAhIM tyoMhI yaha kAla daur3a daur3a zarIrakU grase hai aru mosU. dUra bhAge maiM to anAdi kAlakA avinAsI caitanya deva traloka kara pUjya aisA padArtha hUM / tApara kAlakA jora nAhIM so aba kauna mare kona jIve / kauna maranakA bhaya kare mhAMne to marana dIsatA nAhIM / mare chai so pahile hI muvA kSA aru jIve chai so. pahale hI jIve kSA jIve so mare nAhIM mare so jIve nAhIM moha dRSTi kara anyathA bhAse chai aba mere moha karma kSaya bhayA so jaisA hI vastukA svabhAva thA taisA hI mokoM pratibhAsyA tAke jAmana marana sukha duHkha dekhyA nAhIM / to maiM aba kAhekA soca karoM maiM to eka caitanya mUrti sAsvatA banyA huuN| tAkA avalokana karanA, maranAdikakA dukha kaise vyApe bahuri kaisA hUM maiM jJAnAnaMda rasa kara pUrNa bharA hUM aru suddhopayogI huvA jJAna rasane ArU cAhUM vA jJAna aMjulI kara amRtane pIvU hUM yaha sudhAmRta merA svabhAva thakI utpanna bhayA hai / tAteM svAdhIna hai parAdhIna nAhI bahuri kaisA hU maiM apanA nija svabhAvane sthita ho aDaula hUM akaMpa hUM bahuri kaisA hUM maiM svarasa kara nirabhara kahiye atizaya kara bharayA hUM aru jvalita kahiye daidIpamAna jJAna jotakara pragaTa apane hI nija svabhAva maiM tiSTra hUM dekho adbhuta I caiyanya svarUpakI. mahimA tAkA jJAna svabhAvameM samasta jJeya padArtha svayameva jhalake haiN| para jJeyarUpa nAhIM paranave haiM tAke jAnatA vikalpa kAstA aMsa bhI na hoya hai| tAtai nirvikalpa abhogati atendrI anopama Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - am vAdhArahita akhaMDita sukha upaje hai / aru paravastu kara saMsArameM dukha hI hai / sukhakA AbhAsa ajJAnI jIvAMkU bhAse hai / bahuri kaisA hU~ maiM jJAnAdi guNa kara pUrna bharayA huuN| so jJAna ananta gunakI khAna hai / bahuri kaisA hai merA caitanya svarUpa jahAM tahAM caitanya sarvAMga vyApI hai / jaise lUnakI DalIkA pinDameM sarvAMga khAra rasa vyApta hai / athavA jaise sakarAkI DalIkA pinDameM sarvAMga mIThA kahie amRta rasa vyApta rahA hai| ve sakarAkI DalI eka kSokSA jJAnakA puna hai| momeM sarvAMga jJAna hI jJAna hai vivihArameM zarIra pramANa hUM / nizca nayakara vicAra setI tIna loka pramAna merA AkAra hai / avagAhana sakti kara AkAsa samAna hUM / eka pradezameM asaMkhyAta pradeza bhinna bhinna tiSThe haiN| sarvajJa deva judA judA dekhe haiM jIvameM saMkoca vistAra sakti hai / bahuri kai hai merA nija svarUpa ananta AtmIka sukhakA bhoktA hai / eka sukha hI kI mUrti hoM caitanya puruSAkAra hoM / jaise mATIkA sAMcAmeM eka sudda rUpAmaya dhAtukA bimba nirmApiye hai| taise hI AtmAkA svabhAva zarIrameM jAnanA mATIkA sAMcA kAla pAI gala jAya varajAya phUTa jAya taba bimba jyoMkA tyoM Avarna rahita pratyakSa dIse sAMcekA nAsa hote bimbakA nAsa nAhIM vastu pahale do hI thIM ekakA nAsa hote dUnIkA nAsa kaise hoya tyoMhIM kAla pAi zarIra gale to galo mere svabhAvakA vinAsa hai nAhIM / maiM kAhekA soca karUM / bahuri kaisA hai caitanya svarUpa AkAsavata nirmala hai| AkAsameM koI jAtakA vikAra nAhIM eka svakSa nirmalatAkA piNDa hai / aru koI AkAzane khar3aga kara kSedA bhedA cAhe aru agnakara Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / . 231: pAlyA cAhe pAnI meM gholyA cAhe to AkAsa kaise kSedA bhedA jAya aru kaise jale gale kadAca AkAsakA nAsa nAhIM bahuri koI AkAsa ketAMI pakar3A cAhe toDA cAhe so kaise tor3A pakar3A jAya tyoMhI maiM AkAzavata amUrtIka nirmala nirAkAra svacchatAkA piNDa hoM / merA nAma nisI kAla koI prakAra hoya naahiiN| yaha nema hai jo AkAsakA nAsa hoya to merA bhI nAsa hoya aisA jAnanA pana AkAsameM aru mere svabhAvameM eka vizeSa hai| AkAsa to jar3a amUrtIka hai aru maiM caitanya amUrtIka padArtha hoN| jo maiM caitanya thA to aisA vicAra bhayA so yaha AkAsa jar3a hai aru maiM caitanya hUM mere vidyamAna yaha jAnapanA dIse hai| AkAsameM dIse nAhIM yaha nisaMdeha hai bahuri maiM kaisA hUM jaisA nirmala darpana hoya / vAkA nirmala zakti svayamaiva hI ghaTa paTAdi padArtha Ana jhalakeM haiN| taise hI maiM eka svaccha sakti pragaTa hoM merA nirmala jJAnamaya samasta jJeya padArtha svayameva jhalake hai| aisI svakSa saktisU tadAtma vyApti kara svabhAvameM tiSThaM hUM sarvAMga svakSatA bhara rahI hai aru jJeya padArtha nyArA hai| so tukSatAkA yaha svabhAva hI hai| jo sarvate nyArA rahe usa viSaM sakala padArtha pratibimbata haiN| bahuri kaisA hUM maiM atyaMta atizaya kara nirmala sAkSAta pragaTa jJAnakA puna hUM aru atyaMta zAMti rasa kara pUrna bharayA hUM / aru bheda nirAkula kara vyApta huuN| bahuri kaisA hUM maiM caitanya svarUpa apanI anaMta mahimA kara vrAjamAna hUM koIkA sahAya nAhIM cAhUM huuN| aisA svabhAvane dharUM hUM svayaMbhU hUM akhaMDa jJAna mUrata para dravya sU bhinya sAsvatA avinAsI parama deva huuN| Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jJAnAnanda zrAvakAcAra / aura I uparAMta utkRSTa deva kaunakUM maaniye| jo triloka trikAla viSeM hoya to mAniye bahuri kaisA hai yaha jJAna svarUpa apane svabhAvakUM chor3a anya rUpa nAhIM paranave hai / nija svabhAvakI maryAdA nahIM hai jaise samudra jalake samUha kara pUrNa bharayA hai / pana svabhAvaka chor3a aura Thaura gamana kare naahiiN| apanI taraMgAvalI jo lahara tA kara apane svabhAva hI meM bhramana kare hai tyoM hI yaha jJAna samudra suddha paranata taraMgAvalI sahita apane sahaja svabhAvameM bhramana kare hai / aisA abhUta mahimA kara brAjamAna merA svarUpa parama deva I zarIra sUM nyArA anAdi kAlakA tiSTe hai| mere aru I zarIra ke par3osI kaisA saMjoga hai / merA svabhAva anya prakAra yAkA svabhAva anya prakAra yAkA paranamana anya prakAra so aba isa zarIra galana svabhAva rUpa paranave hai / to maiM kAhekA soka karUM aru kAhekA dukha karUM maiM to tamAsagIra par3osI hUvA tiSToM hoM isa zarIra soM rAma dveSa nAhIM so jagatameM aru paralokameM mahAM duHkhadAI hai / yaha rAgadveSa eka moha hIne upaje hai jAkA moha vigya gayA tAkA rAga dveSa bhI vilaya gayA / moha kara para dravya viSeM ahaMkAra mamakAra upaje hai / so ye dravya haiM so hI maiM hUM aisA to ahaMkAra aru ye dravya merA hai aisA mamakAra upaje ve sAmagrI cAhe to mile nAhIM / aru dUra kiye jAya nAhIM / taba yaha AtmA kheda khinna hoya hai aru je sarva sAmagrI para jAneM to kAhekA vikalapa upaje tAteM merA moha pahale vile gayA aru pahile hI sarIrAdika sAmagrI virAnI jAnI haiN| to aba bhI mere I zarIrake jAte kAhekA vikalpa upajai | kadAca na upaje vikalapa upajAnevAlA moha tAkA 1 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / . 233 AoNN ~vvvvvvvvvvviwwww nAza kiyA tAsU maiM nirvikalpa Anandamaya jina svarUpane vAraMvAra saMbhAlatA vA Adi karatA svabhAvameM tiSTraM huuN| yahAM koI kahe yaha zarIra tumArA to nAhIM / parantu yAke nimitta kara ihI manuSya paryAyameM zuddhopayogakA sA dhana bhalI bhAMti hoya tAsU yAkA yaha upagAra jAnyAkU poSanA ucita hai / yAmeM ToTo nAhIM tAkU kahiye hai he bhAI tU aisA kahA so yA bAta hama bhI jAne haiM manuSya paryAya viSe suddhopayogakA sAdhana aru jAnakA sAdhana aru vairAgakI badhavArI ityAdi aneka gunAkI prApti hoya hai aisA anya paryAyameM durlabha hai parantu apanA saMyama guna rahA aru zarIra hai to bhalA hI hai| mhAMke koI jA zarIra sUM vaira nAhIM aru na rahe che to apanA saMyamAdi nirvighnapane rAkhanA aru zarIrakA mamatva avazya chor3anA zarIrake vAste saMyamAdi guna kadAca khovanA naahiiN| jaise koI puruSa ratanakA lobhI paradeza jo ratana dIpameM phUsakI jhoMpar3I. banAve aru usa jhoMpar3ImeM ratana lyAya lyAya ekaTA kare aru jo usa jhoMpar3Ike Aga lAge to vaha vicakSana puruSa aisA vicAra kare jo koI ilAja kara agni dujhAvanI aru ratana sahita jhoMpar3IkU rAkhanI jo yaha jhoMpar3I rahasI to phera yA jhoMpar3Ike Asare phera bhI ratana bhelA kara sU / so vaha puruSa jhoMpar3I bujhatI jAne to ratana rAkha bujhAve aru koI kArana aisA dekhe jo ratana gayA jhopar3I rahe to kadAca bhI jhoMpar3I rAkhanekA upAya na kare jo jhoMpar3Ine varavA deya aru apanA sarva ratana le ghara uTha Ave pAMche eka doya ratanane beMca aneka tarahakI vibhUtane bhogave aneka prakArake suvarna rUpAmaI maMdira karAya mahala vA havelI vA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jJAnAnanda zrAvakAcAra / / gAdi banavAvai pAMche vAmeM thitakara rAgaraMga sukha voI saMyukta Ananda krIr3A kare aru nirbhe bhayA atyaMta sukhasU tiSTe soI bheda vA jJAnI puruSa hai te zarIrake rahane vAste / saMyamAdi gunanameM atIcAra bhI lagAve nAhIM aisA vicAre * saMyamAdi . guna rahasI tAmeM videha kSetrAmeM jAya autAra leghAM aru janma janmakA saMcita pApa tAkA atizaya kara nAsa karasyA aru aneka prakArake saMyama tAkA grahana karasyUM aru zrI tIrthakara kevalI bhagavAna tAkA caranAra vida virSe kSA eka samyaktakA grahaNa karasyUM aru aneka prakArake mana vaMkSita prazna karasyU aru tinake aneka prakArake yathArtha tatvAko svarUpa jAnasU / aru rAga dveSa saMsArakA kArana tAkU zIvapane atizaya kara jarA mUlasoM nAsa karatUM / aru parama dayAlu Anandamaya kevala lakSmI kara saMyukta aisA jinendra deva tAkA svarUpake dekha dekha darasanarUpI amRta tAkA atizaya kara Acamana karasyUM / tAkA aracana kara hamArA karma kalaMka dhoyA jAsI taba maiM pavitra hosI tAkA atizaya kara zuddhopayoga atyaMta nirmala hosI taba nijarU ne atyaMta lAgasI taba kSapaka zrenI car3havAne sanmukha hosI pIche karma satrUsoM rArakara bhava bhavake karma jar3a mUrasoM nAsa kara kevala jJAna upavAsU / pIche eka samaya meM samasta lokAlokake trikAla saMbaMdhI samasta padArtha dekhasyU / pIche aisA hI svabhAva sAsvatA rahasI aisI lakSmIkA svAmI hai to I zarIra sU mamatva kaise rahe / samyaka jJAnI puruSa aisA vicAra karatA tipTe hai| hamAre donoM hI taraha Ananda hai / aba jo zarIra rahasI to phera suddho Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 235 payogane ArAdhasI so hamAre koI prakArase suddhopayogakA sevanameM kamI nAhIM to hama re paranAmoMmeM saMkalesatA koIkI na upaje aru mhArA paranAma suddharavarUpasU atyaMta Asakta tAkU chur3Avane brahmA viznu maheza indra dharanendra Adi koI calAvAne samartha nAhIM / eka moha karma samartha thA tyAne to maiM pahi lehI hatyA so aba mere to trailokyameM koI vairI raho naahiiN| are vairI nAhIM to triloka trikAlameM dukha naahiiN| tohe kuTumbake loga ho mere isa maranakA bhaya kaise hoya tAsoM maiM Aja sarva prakAra nibhai bhayA hUM theM yA bAta nIke kara jAnoM aru jAmeM saMdeha mata jAnoM aise suddhopayogI puruSa zarIrakI sthita pUrana jaaneN| taba aisA vicAra kara AnaMdameM raheM haiM / koI taraha kI AkulatA upajAve nAhIM / AkulatA hai soI saMsArakA bIja hai / isa hI nIti kara saMsArakI sthita hai| AkulatA kara aneka kAlakA saMcyA huvA saMjamAdi guna agnimeM rUI bhasma hoya taise bhasma hoya hai tAteM samyakadRSTi puruSa haiM tAke koI prakAra AkulatA hoya nAhIM nizce eka svarUpa hIkA vAraMvAra vicAra karanA vAhIkU vAraMvAra dekhanA vAhIke guNa* ciMtavana karanA vAhIkI paryAyakA vicAra karanA aru vAhIkA sumarana karanA vAhI viSaM thira rahanA kadAca suddha svarUpa sU upajoga cale to aisA vicAra kare yaha saMsAra anitya hai| I saMsArameM koIkA sarana nAhIM / jo sAra hotA to tIrthaMkara deva kyoM chor3atA tAsU mere nizce to hamAro svarUpa hI sarana hai / bAhya parameSThI jinavAnI vA ratnatraya dharma sarana hai| aru kadAca svapna mAtra bhI vA bhUle visare hamAre aura koI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / nayaparvvvvvvvvvvvvvvvvsnnnnn sarana nAhIM / hamAre yaha nema hai aisA vicAra kara phera svarUpameM upajoga lagAve. phera vahAMsU upayoga cale to arahanta siddha tAkA dravya guna paryAya vicAre tana vAkA drA guna vicAratA upayoga nirmala hoya taba phera ApanA svarUpameM lagAve aru ApanA svarUpa sArakhA arahaMta siddha jAne so kaise dravyatva svabhAva meM phera nAhIM hai / aru paryAya svabhAva virSe phera hai / aru maiM hUM so dravyatva svamAvakA grAhaka hUM tAsUM arahaMtakA dhyAna karatA AtmAkA dhyAna bhalI bhAMti sadhe arahaMtakA svarUpameM aru Atma svarUpameM phera nAhI bhAve to arahantakA dhyAna karo bhAve AtmAne dhvAvo aisA vicAra kare to samyakadRSTi puruSa sAvadhAna hUvo svabhAvameM tiSThe haiM / Age aba kAI vicAra kareM aru kaise kuTumba paravArAdikasoM mamatva chur3AveM soI kahiye hai / aho I zarIrake mAtA tuma nIke kara jAnoM yaha zarIra ete dina tumhArA kSA aba tumhArA nAhIM aba jAkA Ayu pUrna bhayA so kaunakA rAkhyA rahe kabhI na rahe yAkI yehI sthita thI so aba jAsoM mamatva chor3o aba jAsoM mamatva karavA kara kAI aba jAsoM prIti karavo dukhakA kArana chai aru zarIra to indrAdika devAMko bhI binase chai jaba marana samaya Ave taba indrAdika deva julaka julaka mukha coghatAI rahe sarva devAkA samUha dekhatA kAlakA kiMkara le jAI aiso na suno jo koI kAlasU bacAyo yo kAla sarvabhakSI chai aru je ajJAna tAkara kAlake vasa rahasI tyAkI yAhI gati hosI so the mohake vasakara saMsArako jhUTho caritra dekho naahiiN| aba theM mohakA vasakara vinAsIka zarIrasU mamatva karo cho / aru jAne eka cAho so Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 237 5 pailAko zarIra to rAkha voI dUra rahI the thAMko zarIra to pahile rAkho pAche aura kA rAkhavAko upAya kIjo thA kIyA bharama buddhi che so vRthA dukha hIke artha chai thAMne pratyakSa dIse nAhIM / Aja pahale hI lehI saMsArameM kAlasoM koI baco aru Age bacasI hAya hAya dekho Azcarya kI bAta the nirmai bhayA tiSThoM ho so thAMke kauna ajJAnapano chai aru thAMko koI honahAra cheM tAmeM thAne chU hUM thAMne ApaparakI kichU khabara chai jo maiM kauna chA aru kiThAsUM AyA chA aru paryAya pUrI kara kahAM jAsI aru putrAdikasUM prIta kare chA so kauna chA aite dina putra kiThe cho aru mhAMke. putrakI kSati huI tAkara yAkA viyogako mhAne soka upajo, tAsaM aba theM sAvadhAna hoya vicAra karo bhUmameM mana paro theM apano kArya vicAro tAkA sukha pAvo parako kArya akArya pelAke hAtha hai| thAroM karatavya kyoM bhI nAhIM theM vRthA hI kheda khinna kyo bhayA aru theM apano AtmA moha kara saMsArameM kyoM DUbyo hai saMsAra virSe narakAdika dukha saba theMne hI sahanA paDelA jAkA badale kichU aura na hosI jinadharmako aiso upadeza hai nAhIM | jo pApa kare koI aura bhogave koI aura tAsoM mone apUThI thAMkI dayA Ave hai / so theM hamArI upadeza grahana karo thAMne mahA dukhadAI hoya lo kaise dukhadAI hai / so kahiye hai mhe to yathArtha jina dharmako svarUpa jAno cho tIsoM thAMne bhI moha dukha deya che aru maiM moha jina dharmakA pratApa kara sulabhapane jIto so yaha jina dharmakA atizaya jAno tAsoM thAne bhI jina dharmako svarUpa vicArako kAryakArI chai / dekho theM pratakSa jJAtA dRSTA cho aru ye zarIrAdi 1 1 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jJAnAnanda zrAvakAcAra / maroon paravastu che ApanA svabhAvarUpa svayameva paranave che kAhUkA rAkhyA hai nAhIM bholA jIva bharama khAya che tAsoM the bharama buddhi chor3o aru ApA parakI ThIka ekatA karo / tAsoM apano hita sadhe soI karo / vicakSana puruSAMkI yAhI rIti che eka ApanA hitane hI cAheM / vinA prayojana eka paiMDa bhI dhare nAhIM aru theM moha soM mamatva je to ghano karasyo te to ghano dukha hosI jo jIva anantavAra ananta paryAyameM nyArA nyArA mAtA pitA pAyA, so aba ve kahAM gayA aru anantavAra I jIvakI strI putra putrIkA saMjoga bhayA so ve kahAM gayA aru paryAya paryAyameM bhrAtAkuM Apa mAne aru paryAya sUM tanamaya hoya raho yA jAne jo vinAsIka paryAya svabhAva cha / aru mhAko svarUpa sAsvato avinAsI chai aiso vicAra upaje nAhIM so thAMne dUSana kAI nAhIM yo mohako mahAMtama che paratakSa sAMcI vastu jhUThI dIse aru jhUThI vastune sAcI dekhe aru jAko moha gala gayo aiso bheda vejJAnI puruSa cha / teI paryAyasaM kaise Ayo mAne aru kaise yAkU satya jAne aru kaunako calAyo cale kadAca bhI na cale tAsUM mere jJAna yathArtha bhayA hai aru ApA 'para ThIkatA bhaI so mo ThagavAne kauna samartha hai| anAdi kAla so paryAya paryAyameM ghanoM hI ThagAyo tAhIteM mava bhavameM janma maranakA duHkha sahA tAsUM the aba nIkA kara jAno thAMko aru mhAMko aite dinako saMbaMdha cho / so aba pUro hUvo so thAneM bhI aba Atama kAja karavoM joga che jo moha karano ucita nAhI tAtai nija svarUpa apano sAsvato che / tyAne samhAlo tAmeM koI tarahako kheda nAhI azA hI ghaTameM mahAM amaulika nidhi hai| Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 239 tyAMne jAne janma janmakA dukha jAya tyoM jeI saMsArameM dukha che tetA Apya jAnyA tAMsU eka jJAnane hI dhyAvo jJAnamaI hI Apano nija svabhAva che tAkU pAyA hI mahAM sukha ch| tAke pAyA vina mahAM dukhI che / tAmU yo paratakSa dekhane jAnane hArA jJAyaka puruSa zarIrasU bhinna aiso apano svabhAva tAne chor3a aura kisa vastusU prIta upaje jaise solA svargako kalpavAsI deva kautuka vAste madhya lokameM Aya eka raMka puruSako bheSa dhara raho phera ve raMka kaisI kriyA karavAM lAgo kAI kriyA karavAM lAgo kabhI to kAThakA bhAra mAthe dhara bajArameM becavAM jAya aru kabhI mATIko kathorA mAthe mela striyAM kane roTI mAgavA jAya / kabhI mArgameM dInatAkA vacana kaha rove / kabhI rAjApe jAya yA bhAMti kahe mahArAja A jIvakA kara mahAM dukhI chu hamArI prata pAlanA karo kabhI dAMtarole ghAsa kATavAM jAya kabhI bhAyAkara vRthA hI rove aru aisA vacana kahe vAhare vAhare aba meM kAMI karUM hamArA dhana cora le gayA maiM nITha nITha kamAi kamAi bhele kiyo cho so Aja jAto raho so aba hUM kaise kAla pUro karasyoM aru kabhI nagrameM bhAga na par3e taba ve puruSa eka lar3akAkU kAdhe car3hAve aru lar3akIkI AMgarI pakareM aru strIkU Age kara tAkA mAthA para kSAjalo rAMdhavAkI hAMDI jhAravAMkI buhAri Adi sAmagrI Tokaro bhara dIyo aru Apane godar3A gudar3IkI poTa mAthA lInI / pAche AdhI rAta nama sU nikasyA pAche mArgameM koI veDho IteM pUchatA hUvA re bhAI tU kaThe cAlyA taba puruSa kahe I namra viSe bairiyoMkI phauna AI so maiM Apano dhana leya bhAgU chU Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 jJAnAnanda zrAvakAcAra / jAsoM aura nagara jAya gujarAna karasU ityAdi nAnA bhAMsi caritra kara to vaha kalpavAsI deva ApanA solaha svargakI vibhUti tAne china mAtra bhI na visAre / vaha vibhUtakA avalokana kara mahAM sukhI hUvAM vicarai hai / ve raMka puruSakI paryAyameM bhaI je nAnA prakArakI vivasthA tA virSe kadAca ahaMkAra mamakAra kare naahiiN| so ve solaveM svargakI devAMganA Adi vibhRta aru ApanA devo punIta sukha tA virSe namaskAra Ave hai| soI meM siddha samAna Atma dravya paryAyameM nAnA prakAra kI ceSTA karatA thakA apanI mokSa lakSmIne nAhIM visarU chu / to ho loka ho maiM kAhe / bhaya karo aba aiThAM strI sUM mamatva chur3AveM haiM, aho zarIrakI strI tU I zarIrasoM mamatva chor3a terA aru isa zarIrakA aitA hI saMyoga thA so aba pUrA huvA terI garna I zarIrasU ave sare nAI tAsuM tU aba moha chor3a binA prayojana aba kheda mata kare, jo thAMrA rAkhayA yo zarIra rahe to rAkha meM barajoM nAhIM vinA prayojana kheda kyoM karUM aru jo tUM vicAra kara dekhe to tU bhI AtmA hai| aru maiM bhI AtmA hoM strI puruSa paryAya so pudgalI kahai tAsUM kaisI prIti / ye jar3a AtmA caitanya UTa baila kaisA jor3A so yaha saMyoga kaise bneN| terA paryAya hai so bhI tU caMcala jAnatA tUM ApanA hita kyoM na vicAre the aite dina bhoga kiyA tAkara kAI siddha huI aru aba siddha kAI honI che vRthA hI bhogAM kara AtmAne saMsArameM Duboyo jo marana samaya jAnoM nAhIM / ara muvAM pIche tIna lokakI saMpadA jhUThI tAsU hamArI paryAyako soka karato jogya naahiiN| no tUM pyArI mhAkI che to mhAne dharma upadeza dyo yA dharma sAdhavAkI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 241 viriyA cha / aru jo tU matalabakI saMgI che to thAMrI tU jAneM maiM thArA DigAyA kyUM DigazI mheM to thAMrI dayA kara tUne upadeza diyo che mAne to mAna na mAneM to thAMrI honahAra hosI sohI mhAro to kachU matalaba nAhIM / tAsU aba tU mhArA naSAsuM jAvo apanA paranAma zAMta rAkha AkulatA mata kare / AkulatA hI saMsArakA kArana che aise strI samajhAkara sIkha dInI aba nija kuTumba paravArako bulAya samajhAve aho kuTumba paravArake aba I zarIrakI Ayu tuccha rahI hai / aba mhAre paraloka najIka che tAsU aba meM thAne kahA chA te mhAMne koI. bAtakA rAga karo mati thAMke aru mhAMke cAra dinakA milApa cha / jAdA che naahiiN| jaise sarAIke viSe rAhagIra rAtri bhelA tiSTe pache vIchuratA dukha kare yaha kauna sayAna tAsU chimA bhAva dhArate saghalA Ananda rUpa taSTo anukrama thakI sArAnakI yahI rIti honI che / so yaha saMsArako caritra jAna aisA buddhivAna kauna hai so jAsUM prIti karai / aise kuTumba paravArakU samajhAya sIkha dInI aba putrakU bulAya samjhAve hai / aho putra te syAnA chai mhAsoM koI tarahako moha kIno mata aru zrIMjinezvarako bhASo dharmanIke paalno| thAne dharma hI sukhakArI hoyago mAtA pitA sukhakArI naahiiN| aru koI mAtApitAne sukhakA kartA mAne che so yaha bhI mohakA mahAtama cha / koI kisIkA kartA nAhIM koI kisIkA bhoktA nAhIM sarva hI padArtha apanA apanA svabhAvakA bhogatA karatA che| tAsUM aba mheM thAMne kahA chA jo theM vivahAra mAtra hamArI AjJA mAno cho to maiM kaho so. karoM prathama the deva aru guru dharmakI aba gAr3hI Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jJAnAnanda zrAvakAcAra / maminnnnn.. pratIta karo / aru sAdharmInasU mitratA karo aru dAna tapa zIla saMyama ina soM anurAga karo aru svapara bheda vijJAna tAkA upAya karo / aru saMsArI puruSAsU prIta kahiye mamatva bhAva tAkU chodd'o| aru sarAgI jIvAkI saMgati chor3o aru dharmAtmA puruSAMkI saMgati karo yaha loka paralokameM dharmAtmA puruSAMkA saMgati sukhadAI cha / I lokameM to nirAkulatA sukhakI prApti hoya aru jasakI prApti hoya aru paralokameM svargAdikakA sukhane pAi mokSameM siva ramanIko pati hoya / nirAkula atendrI anopama bAdhA rahita sAsvatA avinAsI sukhane bhogavo jAsU he putra thAne mhArA vacana satya dIse aru yAmeM thAMko bhalA hovo dIkhe to ye vacana aMgIkAra karo aru thAne mhAMko vacana jhUThA dIkhe aru yAmeM thAko bhalo hovo na dIse to mhAMko vacana mata mAno mhAro to thAsU kachU bAtako prayojana nAhIM / dayA buddhi kara thAne upadesa diyo tho mAno to mAno na mAno to thAMkI theM jAnoM / aba ve samyaka dRSTi puruSa apanI Ayu tuccha jAne taba dAna punya karano hoya so apanA hAthasU kareM haiM / pAche jetA puruSAsoM batalAvanA hoya tinasU batalAya nisalla hoya hai pAche sarva karmakA nAtA kAje puruSa strInine Apa nikaTateM sIkha deya aru dharmakA tAkA puruSAne ApanA nikaTa rAkhe / aru ApanA Ayu niHkapaTa pUrA hUvA jAne to sarva prakAra parigrahakA jIvana paryaMta tyAga kare / aru cAra prakArake ahArakA tyAga kare / sarva gharakA bhAra putranapai DAlakara Apa vizeSapane nizalya hoya vItarAga paranAma dhare, aru AphnA AyukA nema jAne pUrA hoya yA na hoya yaha saMdeha rahe to doya Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 243 cAra ghaTI Adi kAlakA maryAdA kara tyAga kare | jAvata jIve tAvata dhIrAM dhIrAM tyAge jaba khATa teM utara bhUmimeM siMhakI nAI ni tiSTe jaise vairInake jItaveko zubhaTa udyamI hoya ranabhUmimeM 'tiSTe koI jAtakI aMsa mAtra bhI AkulatA na upajAve / bahuri kaisA hai vaha suddhopayogI samyaka dRSTi jAke mokSa lakSmIkA pANigRhanakI vAkSAM varate che aisA anurAga hai jo avAra hI mokSakaM jAya varoM tAkA hRdAmeM mokSa lakSmIkA AkAra varte hai / tAkI prAptikaM zIghra cAhe hai / aru tAhIkA bhaya thakI rAga paranatiko Avane deya hai aisA vicAre hai jo kadAca hamArA svabhAva viSai rAga paranatine praveza kiyA to mokSa lakSmI mone vara kUM sanmukha huI hai so jAtI rahasI tAteM maiM rAga paranatikUM dUra hI taiM chor3o hoM aisA vicAra karato kAla pUrna kare tAkA paranAmoM meM nirAkulita Ananda rasa varase hai / to sAMtIka rasa kara tAmeM tRpti hai / tAke AtmIka sukha vinA koI bAtakI vAkSAM nAhIM / eka atendrI abhogata sukhakI vAkSAM hai / tAhIkUM bhogave hai aru svAdhIna sukha hai so yadyapi sAdharmI saMyoga hai / so merA yo pAsa hai / aise Ananda maI tiSTato sAMta paranAmoM saMyukta samAdhi marana kare pAche samAdhimaranakA phala thakI indrAdika vibhUtine pAve pAche vahAM thakI caya kara rAjAdhirAja hoya pAcheM ketAika kAla rAjavibhUtane bhoga arhatI dIkSA dherai / pAche cAra ghAtiyA karmoMko nAsa karake kevala jJAna hai tAmeM samasta lokAlokake padArtha tIna kAla Ana jhalake haiM / tA sukhakI mahimA vacana kSapaka zreNI caha lakSmIne pAve kaisA saMbaMdhI eka samaya meM agocara hai / iti Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 jJAnAnanda zrAvakAcAra / Smama samAdhi marana svarUpa saMpUrna / Age mokSakA sukha varanana kariye hai / zrI gurAM pAsa ziSya prazna karai hai| kAMI prazna kare hai he prabhU he svAmina he nAtha he kRpAnidhAna he dayAnidhi he parama upagArI he saMsAra samudrake tAraka bhoganAsU parAnmukha AtmIka. sukhameM lIna tuma mere tAI siddha parameSThI sukhanakA svarUpa kaho, kaisA hai zipya mahAM bhaktivAna hai aru vinayavAna hai / aru mokSa lakSmIkI prAptikA abhilASI hai / so vaha zrIgurAMkA tIna pradakSanA deya hasta kamala mastakake lagAya hasta jora gurAMkA mausarane pAi vAraMvAra dInapanAkA vacana vinayapUrvaka prakAsito hUvo aru mokSa lakSmIkA sukhane pUchato hUvo taba zrI guru kaheM he ziSya he putra he bhavya he Arya teM bahuta bhalA prazna kiyA aba tU sAvadhAna hoya kara suna yaha jIva suddhopayogakA mahAtma kara kevala jJAna upAya siddha kSetrameM jAya tiSTaM so carama zarIrate kiMcita Una pradezoMkI AkRtanai dhare sAsvato mokSa viSe tiSTe hai so kaise haiM siddha eka eka siddhakI avagAhanAmeM ananta ananta siddha bhagavAna nyAre nyAre tipTe haiM koI kAhUsoM mile naahiiN| vahuri kaise haiM siddha bhagavAna tinake AtmIka jJAnameM lokAlokake samasta padArtha tIna kAla saMbaMdhI dravya guna paryAyane liyAM eka samayameM jugapata Ai jhalakeM haiM / tAke carana jugalakU~ maiM namaskAra karUM hUM bahuri kaise haiM siddha bhagavAna parama pavitra haiM parama zuddha haiM aru AtmIka svabhAvameM lIna chai aru parama atendrI anopama bAdhArahita nirAkula rasane niraMtara pIveM haiM tAmeM antara pare nAhIM bahuri kaisA haiM siddha bhagavAna asaMkhyAta Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| 245 - caitanya dhAtuke pinDa na guru na laghu amUrtIka haiM sarvajJa devane pratyakSa vidyamAna nyAre nyAre dekheM haiM bahuri kaise haiM siddha prabhU niHkaSAya Acarana rahita haiM / bahuri kaise haiM siddha mahArAja jina dhoyA hai ghAtiyA aghAtiyA karmarUpa mala bahuri kaise haiM siddha bhagavAna apanA jJAika svabhAvane pragaTa kiyA hai / aru samaya samaya paTa: gunI hAni vRddhirUpa samudrakI laharavata paranameM haiM anaMtAnaMta AtmIka sukhakU Acare haiM vA asvAde haiM para tRpti nAhIM toI vA atyaMta tRpti haiM aba kachU cAha rahI nAhIM / bahura kaise haiM paramAtmA deva akhaMDa haiN| ajara haiM amara haiM nirmala haiM zuddha haiM caitanya kharUpa haiM jJAna mUrti haiN.| jJAika haiM vItarAga haiM -- sarvajJa haiM saba tatvake jAnana hAre haiM aru sahanAnanda haiN| sarva kalyAnake puMja haiM trailoka kara pUjya haiM / sarva vighnake harana hAre haiN| zrI tIrthaMkaradeva tAkU namaskAra kareM haiN| so maiM bhI vAraMvAra hasta mastakakeM lagAya namaskAra karUM huuN| so kyA vAste namaskAra karUM hUM vAhIke gunAkI prAptike artha bahuri kaise haiM siddha bhagavAna devAdhideva haiM / so saMjJA siddha bhagavAna viSe hI zobhe hai aru cAra parameSTIne guru saMjJA hai deva saMjJA nAhIM / bahuri kaise haiM siddha bhagavAna sarva tatvake prakAza jJeyarUpa nAhIM paraname haiM / ApanA svabhAva rUpa hI raheM haiM aru jJeyako jAne haiM / kaise jAne haiM / samasta jJeya padArtha haiM so mAnUM siddha jJAnameM paiTha gayA hai| mAnUM ukhArane laga gayA hai| ki mAnUM ava gAhanAsti kara samAya gayA hai / ki mAnUM Acamana kara liyA . ki mAnUM svabhAvameM Ana vasA hai| ki mAnUM tadAtma hoya paranameM Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hai| ki mAnUM pratibimbita hai / ki mAnUM pASAnake ukIra kAr3he hai / ki mAnUM citrAmakI citereM hai ki mAnUM svabhAvameM Ana praveza kiyA hai ki mAne svabhAvameM Ana jhalake hai ki mAnUM abhinna rUpa hI pratibhAse hai aisA svabhAvane liyAM zrI siddha bhagavAna ApanA svaccha nirmala svabhAvarUpa paranave hai| bahuri kaise haiM siddha mahArAja sAMtIka rasa kara asaMkhyAta pradeza bhare haiM / aru jJAnarasa kara AhalAdita haiM / aru suddha amRta kara zraveM haiM pradesa jAkA va akhaMDa dhArA prabhAva vahe hai / bahuri kaise haiM caMdramAkA vimAnameM sUM amRta ave hai / aru aurAMkU ahalAdita bar3hAve aru AtApa dUra kare aru mana praphulla kare hai tyoM hI siddha mahArAja Apa to jJAnAmRta pIveM Acare aru aurAMne AnandakArI tAko nAma leta hI vA dhyAna karatA hI bhavatApa vilaya jAya aru paranAma sAMta hoya ApA parakI zuddhatA hoya aru jJAnAmRtaneM pIve aru nijasvarUpakI prApti hoya so aisA siddha bhagavAnake hamArA namaskAra hohu / aru siddha bhagavAna jayavaMta hohu aru hameM saMsAra samudrateM kAr3ho / aru mhAMkI saMsArameM par3avAteM rakSA karo aru mhArA aSTa karmane haro aru hamArA kalyAnakA kartA hohu / aru mhAne mokSa lakSmIkI prApti karo aru hamAre hRdaya meM niraMtara vaso / aru mhAMne Apa sArakho karo bahuri kaisA hai siddha bhagavAna jAke janma marana nAhIM / jAke zarIra nAhI jJAna vA jIvakA pradeza hai / bahuri kaise haiM siddha bhagavAna astitva vastutva vA prameyatva va ameyatva pradesavatva agurulaghutva caitanyatva amUrtika niraMjana nirAkAra bhogatRtva abhogatRtva dravyatva yAne Adi deya, Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 247 - ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ananta gunAkara pUrana bharayA hai / tAteM auguna Avane jAgA nAhIM / aise siddha bhagavAnakU phera bhI hamArA namaskAra hohu / aise zrI gurayAM ziSyane siddhAkA svarUpa batAyA aru aisA upadeza diyA aru AsIrvAda diyA he ziSya he putra tU siddha sAhasya hai yAmeM saMdeha mata kare, siddhanakA svarUpameM aru thArA svarUpameM phera nhiiN| jaisA siddha hai tasA hI tU hai tU nizce vicAra kara dekha siddha samAna che kI nAhIM / dekhatA hI parama anopama Ananda upajelo / so kahavAmeM Ave nAhIM / tAsU tU aba sAvadhAna hoya ekacitta kara sAkSAt jJAtA dRSTA tUM parakA dekhana jAnanahArA tU dekha DhIla mata kara aisA amRta rUpa vacana zrI gurukA suna aru zIghra hI apanA svarUpako vicAra zipya karato vo zrI guru parama dayAlu vAraMvAra mune yAhI bAta kahA aru yohI upadeza diyo so yAke kaI prayojana che eka mhArA bhalA karavAkA prayojana cha / tAsU mone vAraMvAra kahe che so dekho hUM siddha samAna hUM vinA hI dekho yo nIva marana samai I zarIra mAhiM sU nikasa paragatimeM jAya taba I zarIrakA AMgopAMga hAtha paga AMkha kAna nAkAdi sarva cinha jyoMkA tyoMhI rahe hai| aru caitanya rahe tAteM yaha jAnyA gayA, dekhavAMvAlA jAnavAMvAlA koI aura hI thA yA zarIrameM caitanya zakti nAhIM / yaha nirdhAra bhayA I bAtameM cetanapanAkI zakti avazya AI bahuri dekho marana samai yaha jIva paragatimeM jAya taba kuTumba paravArakA milaI ghano pakar3a pakar3a kara rAkhe aru Ur3A bhoharAmeM gAr3A kibAr3a jar3a Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 jJAnAnanda shraavkaacaar| rAkhe aru vaha AtmA sarva kuTumbako dekhate hI ghara phor3a nikara jAya / so kisIne bhI dekhe nAhIM tAteM yaha jAnyA gayA ki AtmA amUrtIka cha / jo mUrtIka hotA to zarIrakI nAI pakar3A raha jAtA tAteM AtmA pratyakSa amUrtIka hI hai| yAmeM saMsaya nAhIM yaha AtmA netra indrIke dvArA pAMca prakArake varNakaM dekhe haiM / aru zrota indrIke dvArA tIna prakAra vA sAta prakAra zabdoMkI parikSA kare hai / bahuri yaha AtmA naHsikA indra ke dvArA doya prakArakI sugandha durgaMdha tAkU jAne hai / bahuri rasanA kara pAMca prakArake rasakU svAde hai / bahuri yaha AtmA saparasa indrIke dvArA ATha prakArake saparasakU vede hai vA anubhave hai vA niradhAra kare hai / so aisA jAnapanA jJAyaka svabhAva vinA indrInameM nAMhI / indrI to jar3a haiM ananta pudgalakI paramAnUM mila kara banyA hai / so jahAM jahAM indriyoMke dvAra darsanajJAna upayoga AvatA hai so vaha upayogamaya maiM hUM aura nAhIM bharamateM aura bhAse che / taba zrI gurAMke prasAda kara merA bharama vilaya gayA maiM pratyakSa jJAtA dRSTA amUrtIka siddha sADhasya dekhU hUM aru nAnU hUM anubhavU hUM / so anubhavanameM koI nirAkulatva sukha zAntIka rasa upaje hai / aru Ananda ave hai so yaha Ananda prabhAva mere akhaMDa asaMkhyAta AtmIka pradezameM dhArA pravAharUpa hoya cale hai| tAkI adbhuta mahimA maiM jAnU hUM ke sarvajJadeva jAne vacanagocara nAhIM / bahuri dekho maiM bahuta oMr3A taikhAnAmeM baiTha kara vicArUM mere tAI vaja mai bhIti phor3a kara padArtha dIse hai aisA vicAra hote merI yaha havelI dekho Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 249 pratyakSa mone manadvAra kara dIkhe / aru yaha nagara pratyakSa dIkhe yaha bharatakSetra moneM dIse aru asaMkhyAta dIpaka samudra mone dIkheM / aru pRthvI tale tiSThatA nArakI jIva moneM dIse vA solA svarga vA navagrevaka va uttara vA sarvArthasiddhi vA siddhakSetra virSe tiSThate antiAnaMta siddha mahArAja vA samasta trailoka vA amUrtIka dharma dravya vA aite hI mAna amUrtIka eka adharma dravya vA aite hI mAna eka eka pradeza virSe aika aika amUrtIka kAlAnu dravya eka eka pradeza mAtra tiSTeM haiM / bahuri anantAnta nigodake jIvanasU trailoka bharayA hai / bahuri cAroM jAtike sUkSma sthAvaranasU trailoka bharayA hai / bahuri jAta cArake trasa trasanAr3ImeM tiSTeM haiM / aru naraka virSe nArakInake mahAduHkha hai / aru svargana viSe svargavAsI deva kIr3A kareM haiM / aru indrI janita sukhakU bhogave haiM / aru eka eka samayameM ananta jIva marate upajate dIseM haiN| bahuri eka doya pramAnUkA skaMdha Adi deya ananta pramAnUM vA trailoka pramAnUkA mahAskaMdha paryaMta nAnA prakArake pudgala paryAya moDUM dIkheM haiM / aru samai same aneka svabhAvane liyAM paranavatA dIse haiM / aru dasoM disAne avalokAkAsa sarvavyApI dIse hai / aru tIna kAlake sambandhI sarva padArthake paryAyakI palaTanI dIse hai| kevala jJAnakA jAna panA pratyakSa mokU dIse hai| so aisA jJAnakA dhanI kauna hai aisA jJAna kinake bhayA aisA nAyaka puruSa to pratyakSa sAkSAta vidyamAna mone dIse hai aru yaha jahAM tahAM jJAna hI jJAnakA prakAza moneM dIse hai| kisU zarIrakA hI so aisA jAnapanAkA svAmI aura naahiiN| maiMhI hUM jo aura hotA to mere tAMI aisI khabara kaise Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jJAnAnanda zrAvakAcAra / hotI aurakA dekhyA aura kaise jAne tAteM yaha jAnapanA mere hI upajyA hai / athavA yaha jAnapanA hai so maiM hUM / tAteM jAnapanAmeM aru moneM dujAyagI nAhIM / maiM eka jJAnakA nirmala zuddha pinDa banyA huuN| jaise nonakI DalI khArakA pinDa banyA hai| athavA jaise sarkarAkI DalI miSTAna amRtakA piMDa banyA hai / taise hI maiM sAkSAta pragaTa zarIra bhinna jJAyaka svabhAva lokAlokakA prakAzaka caitanya dhAtu sukhakA piMDa akhaMDa amUrtIka ananta guna kara pUrana banyA huuN| yAmeM saMdeha nAhIM dekho mere jJAnakI mahimA so avAra hamAre koI kevala jJAna naahiiN| koI manaparyaya jJAna nAhIM koI avadhi jJAna naahiiN| mati zrutajJAna pa.vaje che so bhI pUrA naahiiN| tAkA anantaveM bhAga kSayopasama bhayA hai / tAhI teM aisA jJAnakA prakAza bhayA aru tAhI mAphika Ananda bhayA so yA jJAnakI mahimA maiM kaunakU kahUM / so yaha AzcaryakArI svarUpa hamAro che / koI aura ko nAhIM / aisA apanA nija mitrane avaloka aura kaunasU prIti karUM kaunakU ArAdhU aru kaunako sevana karUM aru kauna pAsa jAya jAcanA yarUM Izvara rUpa pAyA vinA maiM karanA thA so kiyA so yaha mohakA prabhAva cho merA svabhAva naahiiN| merA svabhAva to eka TaMkotkIrna jJAyaka caitanya lakSana sarva tatvakA jAnanahArA nija paranatakA ramana hArA svasthAnakA vasa karanahArA rAga dveSakA haranahArA saMsAra samudrakA tAranahArA svarasakA pIvanahArA jJAnapanAkA karanahArA nirAvAdha virAga mana niraMjana nirAkAra abhogata jJAna rasakA bhogatA vA parasvabhAvakA akaratA nija svabhAvakA kartA sAsvatA aba zarIrasUM bhinna amUrtIka nirmala pinDa puruSAkAra Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra 1 251 aisA devAdhideva maiM hI hUM tAkI niraMtara sevA karavo mone jojJa hai / tAke sanmukha rahanA aru vAra vAra avalokana karanA so tAkA avalokana karatA hIM sAMta rasa dhArA rUpa amRtakI chaTA uchale aru Ananda zrave tAke rasakUM maiM pIkara amara huvA cAhUM hUM | so yaha merA svarUpa jayavaMta pravarto aru isakA avalokana vA dhyAna jayavanta pravartI isa kara aMtara china mAtra hUmata hohu I svarUpakI prApta vinA kaise sukhI hohu | kadAca na hoya bahuri jaise kAThakI ganagorakuM AkAzameM thApiye so sthApita pramANa AkAza to ganagorake pradeza meM paiTha jAya aru ganagora AkAza meM paiTha jAya so kSetrakI apekSA ekameka hoya tiSTe bhelA hI samai sabai paranave mana svabhAvakI apekSA nyArA nyArA bhAva liye tiSTe / judA judA paranave kaise paraname jo AkAsa to samai samai apanA nirmala amUrtIka svabhAvarUpa paranave so kAThakI ganagora AkAsa ke pradezoM meM so uThAya dUra sthApe to AkAsakA pradeza to vahAMkA vahAM hI rahe kAThakA prade1 calA jAya AkAsakA pradeza eka bhI tAkI lAra lAge nAhIM / tAsU je bhinna bhinna svabhAvarUpa paraname te nyArA nyArA karatA nyArA hUvA taise maiM bhI I zarIrasUM kSetrakI apekSA eka kSetra avagAhI hoya bhelA tiSTraM hUM / pana svabhAvakI apekSA nyAro che IM ko svarUpa nyAro che ye to paratakSa jar3a acetana amUrtika galAni pUrna svabhAvane liyAM samai samai paranameM aru maiM cetana amUrtIka nirmala jJAyaka sukhamaI Ananda svabhAvane liyAM samai para namuM chU / aru zarIrakUM nyArA hote nyArA hU~ / zarIrake aru hamAre bhinnapano pratyakSa haiM / jo IkA dravya guna paryAya nyAsa mhArA dravya Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - VA guna paryAya nyArA IkA pradeza nyArA mhArA pradeza nyArA IkA svabhAva nyArA hamArA svabhAva nyArA aura koI aise kahe pudgala davyasoM to vAraMvAra bhinnapano bhayo pana avazeSa cAra dravyAsoM athavA parajIva dravyasoM to bhinnapano bhayo nAhIM / tAkA. uttara ai he ve cAra dravya to anAdi kAlase ThikAnA bAMdha aDola tiSTe haiN| para jIvAMkA saMyoga prata nyArA hai / so bhinna hoya tAsoM kAMI bhinna kahiye eka pudgala dravya hI kA urajhAva hai / tAta yAhI kU bhinna karanA ucita hai| ghanA vikalpa kara kAI jAnavAvAlA thor3A hImeM jAneM / aru na jAnavAvAlA ghanImeM bho na jAne tAteM yaha bAta siddha bhaI yaha bAta kalA kara sAdhya hai / balakara sAdha naahiiN| bahuri yaha AtmA zarIrameM basatA iMdriyoMke dvAra aru manake dvAra kaise jAne / soI kahiye hai jaise eka rAjALU kAhU balavAna vairIne bar3A mahalamAMhi baMdIkhAne diyA so usa mahalameM pAMca to jharokhA hai / aru eka bIcameM siMhAsana haiM / so kaise hai jharokhA aru siMhAsana so U jharokhAke aisI zaktine liyA casamA lagA hai / aru aisI saktane liyAM siMhAsanake ratana lAgA hai so kahiye hai / so rAjA anukrama so siMhAsana para baiTho huvo jharokhA ora dekhato hUvo so prathama jharokhAmAMhiM dekhatA to saparasake ATha gunane liyAM padArtha dIse hai / aru sesa padArtha dIseM naahiiN| bahuri dUnA jharokhA mAMhi nirakho siMhAsana Upara baiTha taba pAMca jAtake rasa dIse haiM / avazeSa aura kachU na dIsA bahuri siMghAsana Upara baiTha tIjA jharokhA mAha dekho taba gaMdha jAtake doya padArtha dekhe zeSa dekhyA nAhIM / bahuri cauthA jharokhAmAhiM dekhA Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 253 taba pAMca jAtake varna dekhyA / avazeSa kachU na dekhA / bahuri pAMcamAM jharokhA siMhAsana Upara baiThA dekhyA taba sAta jAtake zabda dekhyA avazeSa kichU na dekhyA so jaba siMhAsana Upara baiTha dRSTi pasAra bicAre taba vAsUM jAke padArtha to yaha mUrtIka aru AkAra amUrtIka sarva da se| aru jharokhA binA vA siMhAsana binA koI padArthaneM jAneM nAhIM / aru vaha rAjA jaba baMdIkhAne chor3A aru mahalabAreM kADheM to ve rAjAneM dasUM disAkA padArtha aru mUrtIka amUrtI vinA vicAra sarva pratabhAse so ye svabhAva dekhavAkA rAjAkA hai / koI mahala tAko nAhIM / apUThA mahalakA nimitta kara jJAna AchAdyA jAya hai / aru koI ika aisI nirmala jAtakI paramAnUM vA jharokhA aru siMhAsana ke lAgI hai| tAkA nimitta kara kiMcit mAtra jAnapanA rahe hai / dUjA mahalakA prabhAva to sarva jJAnako ghAtavA kA hI hai / tyoMhI I zarIrarUpI mahala viSeM yaha AtmA karmana kara bandIkhAne diyA hai / tyoMhI aiMTheM pAMca indrIrUpa to jharokhA haiM / aru manarUpa siMhAsana hai / taba yaha AtmA jo indrIke: dvAra avalokana kare tihiM tihi indrIke viSeM I mAphaka padArthakuM dekhe aru manake dvAra avalokana kare taba mUrtIka va amUrtIka sarva padArtha pratibhAse hai aru yaha AtmA zarIra rUpI baMdIkhAne rahita ho taba mUrtIka amUrtIka lokake trikAlameM baMdhI carAcara padArtha eka samaya meM yugatIya pratabhAseM hai ye svabhAva AtmAkA hai koI zarIrakA to nAhIM / zarIrakA nimitta kara apUThA jJAna ghAtA jAya hai / aru indrI manakA nimitta kara kiMcita mAtra khulayA rahe haiN| aise hI nirmala jAtakI paramAnUM indrI vA manakUM lAgI haiN| Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 jJAnAnanda zrAvakAcAra / / tAkara kiMcita mAtra dIse hai| aru zarIrakA svabhAvakA jJAnakU bhI ghAtavA kAhI haiN| bahuri jAteM nija AtmAkA svarUpa jAnyA hai| tAkA yaha cahu hoya hai / so aura to guna AtmAmeM ghanA hI hai| aru ghanA hIneM jAneM hai| parantu tIna guNa vizeSa haiM / tAko jAneM to ApanA kharUpa jAneM hI jAne aru tAkA jAnyA vinA kadAca trikAlameM bhI svarUpakI prApti hoya nAhIM athavA tIna guna vinA doya guna hI ko nIkA jAne to bhI nina sahanAnaMdakI pichAna hoya gunakI pichAna vinA svarUpakI prApti nAhIM soI kahiye hai / prathama to AtmAkA svarUpa jJAtA dRSTA jAneM yaha jAnapanA hai| soI maiM hUM soI jAnapanA hai / aisA niHsaMdeha anubhavanameM Ave hai so to yaha aru dUnA yaha jAne yaha to rAgI dveSIrUpa AkUla hoya paranave hai / soI maiM hU~ karmanakA nimitta pAya kaSAyarUpa paranAma huvA hai / aru karma nimitta halakA par3e taba paranAma sAMtarUpa paranameM haiM / jaise nalakA mvabhAva nirmala hai so agnikA nimitta pAi jala upnarUpa paranave kadAcakA nimitta hai yAya vaha jala gaMdharUpa paranave tyoMhI yaha AtmAkA jJAnAvaranAdikA nimitta kara jJAna ghAtA jAya aru kaSAyanakA nimitta kara nirAkulita guna ghAtA jAya hai jyoM jyoM jJAnAvaranAdikA nimitta halkApare tyoM tyoM nirAkulita paranAma hotA jAya / so yaha khabhAva jinaneM pratyakSa jAnyA aru anubhavA so hI samyaka dRSTi nijasvarUpakA bhogatA hai / bahuri tInA svabhAva yaha bhI jAne ki maiM asaMkhyAta pradezI amUrtIka AkAra hUM / jaisA AkAsa amUrtIka hai taisA hI maiM amUrtIka hUM parantu AkAsa sanar3a Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hai. maiM caitanya huuN| so kaisA hai AkAza kATA kaTe nAhIM tor3A TUTe nAhIM pakar3A Ave nAhIM rokA ruke nAhIM chedA chide nAhIM bhedA bhide nAhIM gAlA gale nAhIM bAlyA bale nAhoM yAne Adide koI prakAra, bhI nAsa nAhIM / maiM asaMkhyAta pradezI pratyakSa vastU chU aru merA jJAna guna aru paranamana guna pradesanake Azraya hai je deza nAhIM hoMya to guna kisake Asare raheM / pradeza vinA gunakI nAza hoya taba svabhAvakI nAsa hoya jaise AkAsake virSe koI vastu nAhIM tyoM hoya jAya so maiM chU nAhIM / maiM sAkSAt amUrtIka akhaMDa padane dharacA hUM / aru tA viSaM jJAna gunakU liyA hUM, aisI tIna prakAra lakSana saMyukta maiM merA zarIrakU nIkA jAnUM hUM / anabhavU hUM kaise anabhavU hUM / so yA tIna gunAkI mere AjJA kara pratIta hai| aru jJAna aru paranAmanakI mere anubhavana kara pratIta hai kaise pratIta hai soI kahiye hai koI mere tAI Aya aisA jhUTha hI kahe ke tUM caitanya svarUpa nAhIM yaha bAta phalAnA granthameM kahI hai| aisA mokU kahe taba maiM usaku~ aise kahUM re durabuddhi re buddhi kara rahita re moha kara ThagAyA huvA tere tAI kachU sudha nAhIM / terI buddhi ThagI gaI hai taba vaha kahe maiM kAMI karUM phalAnA granthameM kahI hai aisA kahe to bhI pratakSa caitanya vastu parakA dekhana jAnanahArA so kaise mAnUM taba yaha jAneM jo zAstrameM aisA mithyA kahe nAhIM aru Age hosI nAhIM aru mere tAI yA kahe "Ana sUrna zItala UgA to maiM kaise mAnUM phira kadAca yA to mAnUM parantu mere tAIM jhUThA kahe tU caitanya nAhIM tere paranamana zakti nAhIM / so kadAca mAneM nAhIM ye doI gunakA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - - mere anubhava hai / ye do guna hI kA maiM pinDa hUM / so yA doya guNAkI mere AjJAkara bhI pratIta hai / aru anubhavana kara pramAna hai / kaiso maiM yA jAnUM sarvajJakA vacana jhUThA naahiiN| tAteM to AjJA pramAna hai aru maiM yA jAnUM mere tAI merA amUrtIka AkAra mokU dIsatA nAhIM to AjJA pramAna hai parantu maiM anumAna kara aisA pradesanake Azraya vinA caitanya guna kisake. Asare hoi / pradeza vinA guna kadAca bhI na hoya / yaha nema hai jaise bhaumikA vinA. rUkhAdika kisake Azraya hoMya tyoM hI pradeza vinA guna kisake Azraya hoya aisA vicAra kara anubhavanameM bhI Ave hai aru AjJA kara pramAna ha bahuri pramAna hai / bahuri koI mere tAI Anakara jhUThI kahe phalAnA granthameM yA kahI hai| ye Age tIna loka pramAna Atma pradezakA zradvAna kiyA thA maiM aise niHsahAya jo AtmAkA pradeza dharma dravyakA pradezA soM ghATa hai / to maiM aisA vicArUM sAmAnya zAstra so vizeSa zAstra balavAna hai / so aisA hoyagA mere anubhavanameM to koI niradhAra hotA nAhIM aru vizeSa jJAnI yahAM dIse nAhIM / tAtai sarvajJakA vacana pramANa karU huuN| paraMtu mere tAIM yA kahe tUM jar3a acetana hai vA mUrtIka hai| vA parinamanate rahita hai to yAmeM kichU mAneM nAhIM yaha mere saMdeha hai| jAsoM brahmA viSNu nArAyana rudra kor3a kor3a Aya kahaiM / yAmeM yAhI jAnoM ki ye saba bAvalA bhayA hai| ke mone DigAvA AyA hai| ke merI parIkSA lehe maiM aisA mAnUM / bhAvArtha-yaha jo jJAna paranati ApahIke hoya hai / so jAkU jAneM soI samyakadRSTi hai / yAkU jAne vinA-mithyAdRSTi hai / aura aneka prakAra gunAkA svarUpa va Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 257 paryAyakA svarUpa jyoM jyoM2 jJAna hoi tyoM jAnavo kAryakArI hai| parantu mukhyapane yA doyakA to jAnapanA to avazya caahiye| aisA lakSana jAnanA bahuri vizeSa guna aiseM jAnanA so eka gunameM ananta guna haiM / aru ananta gunameM eka hai / muna gunaso mile naahiiN| aru saba gunameM milyA hai jaise sovarnameM pIlA ca kanAne Ada deya aneka guna haiM / so kSetrakI apekSA to sarva gunAmeM to pIlA guna pAiye / aru pIlA gunameM kSetrakI apekSA sarva guna pAiye / aru kSetrakI apekSA gunaso guna mila rahA hai| aru sarvakA pradeza eka hI hai / aru svabhAvakI apekSA sarva nyAre nyAre haiM / so pIlAkA svabhAva aura hI hai aru cIkanAkA svabhAva aura hI hai| so aise AtmAmeM jAnanA vA aisA dravyAmeM bhI jAnanA vA aneka prakAra artha paryAya vA vinana paryAyakA svarUpa yathArtha zAstroMke anusAra jAnanA ucita hai / abasesa jAnapanA kara samyaka nirmala hotA jAya hai / bahuri yA jIvake sukhakI badhavArI vA gharabArI doya prakAra hoya hai soI kahiye hai / jetA jJAna hai tetA sukha hI hai / so jJAnAvaranAdikA udaya hote to sukha dukha donyo kA nAsa hoya aru jJAnAvaranAdikakA to kSayopazama hoya aru moha karmakA udaya hoya taba yA jIvakeM dukha vizeSa utpanna hoya so sukha to AtmAke nija guna karma udaya vinA hai / aru dukha karmIkA nimittakara hoya hai so jIvasakti karma udaya daba gaI aru dukhasakti karmakA udaya te pragaTa hoya hai tAtai vastukA dravyatva svabhAva hai / bahuri phera zipya prazna kare hai / he svAmI he prabhU tere tAI Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / % 25 dravyakarma vA nokarmasoM to merA svarUpa bhinna tumhAre prasAda kara darasyA aba mere tAI rAgadveSa sUM nyArA dikhAvo so aba zrIguru kahe haiM he ziSya tU suna jaise jalakA svabhAva to zItala hai aru agnike nimitta kara usna hoya taba apanA zItala gunane khove AtApa rUpa hoya paranave aurAne bhI AtApa upanAve pAche kAla pAya agnikA saMyoga miTe tyoM jalako svabhAva zItala hoya aurAMkU AnandakArI hoya tyoMhI yaha AtmA kaSAyoMkA nimitta kara Akula vyAkula hoya paranameM taba nirAkulita guna davi jAya taba aniSTa rUpa lAge bahuri jyoM jyoM kaSAyAkA nimitta miTatA jAya tyoM tyoM nirAkulita guna pragaTa hoya taba iSTarUpa lAge so thor3AsA kaSAyako meTaneteM bhI aisA zAntIka sukha pragaTa hoya to na jAne paramAtmA devake saMpUrna kaSAya miTe aru ananta catuSTaya pragaTa bhayA kaisA sukha hogI aru thor3AsA nirAkulita svabhAvako jAnyA saMpUna nirAkulita svabhAvakI pratIta Aye suddhAtmAke aisA saMpUrNa nirAlita svabhAva hosI aisA anubhavanameM nIkA Ave hai / bahuri phera ziSya prazna kare hai he prabhU bAhya AtmA antara AtmA paramAtmA inakA pragaTa cinha kahA tAkA svarUpa ka ho so guru kahe haiM / jaise koI janama tAI bAlakane taikhAnAmeM rAkhyA taiThA hI badhAyo ketAka dina pIche rAtra samaya bAreM kAr3ho aru bAlakane pUcho sUrya kisa disAne U~ge che tAko prakAsa kaiso hoya che aru sUrya keso cha / taba ve kaheM maiM to na jAno disA va prakAsa va sUryakA vimba kahA kahAve / taba haThakara pUcho taba aura sU aura batAve pAche sUrya Ugo taba phera kahI taba vAne kahI jahAM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / . 259 pahile prakAza bhayo te tau pUrva disA che, aru teThI yaha sUrya hai so sUna vinA aisA prakAza hotA nAhIM / tyoM tyoM sUrya UMcA caDhe hai tyoM tyoM prakAsa nirmala hotA jAya hai / koI Aine jA kahe sUrya dakSina disAmeM hai aThIne sUrya nAhIM to kadAca mAneM nAhIM auranakuM bAvalA gine ki pratakSa rAha sUryakA prakAsa dIse hai / maiM yAkA kahA kaise mAnUM yaha mere saMdeha hai / sUryakA bimba to mere tAI ninara AvatA nAhIM pana I prakAra sUryakA asta hoya hai / so niyamakara sUrya AThA hI haiM aisI aba gAr3ha pratIta Ave hai| bahuri phera sUryakA bimba saMpUrNa mahAteja pratApane liyAM dedIpamAna praSTa bhayA taba prakAsa bhI saMpUrNa bhayA padArtha bhI jaisA thA jaisA pratibhAsavA lAgA taba pUMchanA tAchanA rahA nAhIM / nirvikalpa hoya cukyA aise dRSTAke anusAra dRSTAnta jAnanA soI kahiye hai mithyAta avasthAmeM puruSane pUMchA tU caitanya hai jJAnamaI hai taba ve kaheM caitanya jJAna kahA kahAve kA caitanya jJAnamaI hUgo kAI thA zarIra meM aru momeM kyA bheda hai / zarIra hai soI maiM hUM vA sarvajJakA ye ye asa hUM vA china chinameM upaje vinase hai vA sUnya hai| to aise hI mAneM aise hoyagA mere tAI kichU khabara nAhIM yaha hirAtmAkA lakSana hai| bahuri kAI gurukA upadeza kara aisA zraddhAna Ave jo maiM pragaTa jJAnamaI AtmA yaha merA jJAnakA prakAza pragaTa sabakA dekhana jAnanahArA maiM jJAna vinA aisA jAnapanA zarIrameM to naahiiN| yaha jJAnakA prakAsa jahAMsU a yA hai| tahAM hI AtmA hai jyoM jyoM jJAna prakAsa badhatA jAya tyoM tyoM tatvakA jAnapanA nirmala hoya. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 260 jJAnAnanda shraavkaacaar| - - wwwwww aisA zraddhAnave so aMtaraAtmA hai| bahuri kevala jJAnarUpI sUrya dedIpamAna (udota) hoya taba lokAlokake carAcara padArtha nirmala jaisAkA taisA pratibhAse hai / aru apanA asaMkhyAta pradesa bhI tyoM. kA tyoM pratibhAse so yaha paramAtmAkA lakSana hai / aisA tIna prakAra AtmAkA svarUpa jAnanA bahuri phera ziSya prazna kare hai he prabhU mokSameM aura sukha to cha pana indrInanita sukha nAhIM taba zrI guru kahe haiM / he ziSya saMpUrna indrInanita sukha muktimeM saMpUna cha / aiso aura Thaura naahiiN| kaise hai so kaheM haiN| indrInako sukha jJAnate jAnoM taba sukha hoya so siddha mahArAnake saMpUrna jAnapanA cha indrInakA viSaya va manakA viSayarUpI padArtha eka samayameM sarva jAne haiN| so inakA sukha auranake na jAnanA taba phera zipya kahe hai he prabhU AtmajJAna aisA hI hai so bArabAra jJAtA dRSTAMkU avalokanA / bhAvArtha-jo AtmAko jJAna meM dekhanA iha dekhana jAnanahArA hai soI maiM huuN| maiM hUM soI dekhana jAnanahArA hai| momaiM aru jAmeM dunAyagI nAhIM / ekatva tadAtmapanA hai| jaisA avalokana niraMtara lagA rahe / phera phera bAhIkU dekhe jaise gAya apanA vakSAko dekhatA chinamAtra bhI nAhIM bhUle vAraMvAra vAhIkU dekhe jyoM jyoM dekhe tyoM tyoM atyaMta Ananda hI hoya / so AnandakI bAta gauhI jAne taise samyakadRSTi vAraMvAra apanA rUpane dekhato tRpti nAhIM / aru apanA svarUpakA avalokana karatA gadagada zabda hoya azrupAta cala Ave aru romAMca hoya aru citta zAnti hoya mAnUM grISma RtumeM megha chUTA aisI zAntitA hoya Ave so jJAna hI gamya hai kahavAM mAtra nAhIM aura ziSya prazna kare hai he prabhU Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Ca AtmAke karma kaise baMdhahaiM / zrIguru kahe haiM jaise eka siMha ujAr3ameM tiSTe thA tahAM eka maMtravAdI apanI icchA soM bhrameM cho so siMha vaha maMtravAdIkU dekha kopita ho| taba maMtravAdI eka dhUlakI cimaTI maMtrI nAharakA sarIra Upara nAkha dInI so tAkara nAharakI dekhana zakti vilaya gaI / aru dUsarI cimaTI kara bAvalo sArakho hUvo yA jAne maiM syAla huuN| eka cimaTI kara calanazakti nAsa gaI so cala na sake aru eka cimaTIkA nimita kara nAharako AkAra hI aura bhayo aru eka cimaTIkA nimitta kara nAhara Apane nIca UMca mAnavA lAgo aru eka cimaTIkA nimitta kara apanA vIrya kSIna jAnato hUbo aise ATha prakAra jJAnAvaranAdi karma jIva rAgadveSa kara jIvAkA jJAnAdi ATha gunako ghAte haiN| aise jAnanA aise ziSyane prazna kiyA tAkA guru uttara diyA so aise bhavya jIvAMne apanA svarUpa viSe lIna honoM ucita hai / siddhAMkA svarUpameM ApanA rUpameM sADhasyapano hai / so siddhAMkA svarUpane dhyAya aru nija svarUpakA dhyAna karanA ghanI kahavAMkara kAIM aise jJAtA svabhAvakU jJAtA jAne haiM / saMpUrna / Age kudevAdikakA svarUpa nirNaya kariye hai / so he bhavya tuM sUNa so dekho jagameM bhI yaha nyAya hai / ke to ApasoM gunakara adhika hoyake Apano upagArI hoya tAkoM namaskAra kariye vA pUjiye jaise rAjAdika to guNAkara adhika haiM / aru mAtA pitA upagArI haiM / tAkari jagata pUje hai aru vaMde hai / aisA nAhIM ki rAjAdika bar3e puruSa raiyata vA raMka puruSane vaMde vA pUje aru mAtA pitA putrAdikakU vaMde yA pUrne so to dekhiye nAhI aru kadAca matikI maMdatA Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / kara rAnAdika bar3e puruSa hoya kara nIca puruSako pUje aru mAtApitA bhI buddhikI hInatA kara putrAdikaLU pUje to vaha jagatameM hAsyakara nindAkU pAve kauna dRSTAnta jaise siMha hoya aru syAlakI sarana cAhe / to vaha hAsyane pAve hI pAve yaha jugata hai hI tAmaM dharmameM arahaMtAdika utkRSTa devane chor3a aru kudevane pUje to kAI I lokameM hAsyane na pAve pAve hI pAve / aru paralokameM nAnA prakArake narkAdikake dukha aru klesakU nAhIM sahe avasya sahe / so kyoM sahe so kahiye hai / jo ATha karmoM meM moha nAmA karma sarva karmokA rAnA hai| tAke doya bheda haiM eka to cAritramoha eka darzanamoha so cAritramoha to I jIvako nAnA prakArakI kaSAyAM kara AkulatA upajAve hai / so kaisI hai AkulatA aura kaisA hai yAkA phala so koI jIva nAnA prakAra saMyama kara saMyukta hai| aru vA virSe kapAya pAvaje haiM to dIrghakAlake saMyamAdika kara saMcita punya jaise agnimeM ruI bhasma hoya taise kaSAyarUpI agni viSe punyarUpI ruI bhasma hoya hai aru kaSAyavAna puruSa I jagatameM mahAM nindAne pAve hai / bahuri kaisI hai kaSAya SoTI strIkA sevanamUM bhI tAkA pApa ananta gunA pApa mithyAtakA hai / aru yo jIva anAdikAlako eka mithyAta kara I saMsAra vi. bhrameM hai / so mithyAta uparAnta aura saMsAra virSe utkRSTa pApa hai nAhIM / aru sAstroM vi eka mithyAtako hI pApa likhyA hai / so jAne mithyAtvakA nAsa kiyA tAne sarva pApa nAsa kiyA aru saMsArakA nAsa kiyA so aisA 'jAna sarva prakAra kudeva kuguru kuzAstrakA tyAga karanA / so tyAga kahA ki deva arhata guru nigraMtha tila tusa mAtra parigrahasoM rahita aise Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 263 aru dharma ninapranIta dayAmayI vItarAga sivAya sarvako dUra hI te tananA prAna jAya to jAvo pana namaskAra karanA ucita naahiiN| Age ahaMtAdikakA svarUpa varnana kariye hai| so kaise haiM arahanta prathama to sarvajJa haiN| jAkA jJAnameM samasta lokAlokake carAcara padArtha tIna kAla saMbaMdhI eka sayayameM jhalake haiN| aisI to jJAnakI prabhutva zakti hai / aru vItarAga haiN| sarvajJa hotA aru vItarAga na hotA to rAga dveSa kara padArthakA sarUpa .. aura sU aura kahatA to vA virSe paramezvarapanA saMbhavatA naahiiN| aru vItarAga hotA sarvajJa na hotA to bhI padArthakA svarUpa yathArtha na kahatA to aisA doSa kara saMyukta tAko paramezvara kauna mAnatA tAsU tAmeM ye doSa hoya eka to rAgadveSa aru ajJAnapanoM te paramezvara nAhIM tAteM ye doSana kara rahita ahaMta deva hI haiM / soI utkRSTa haiM soI sarva prakAra pUjya haiM / aru sarvajJa vItarAga hotA aru tAravAne samartha na hotA to bhI prabhutvapanAmeM kasara pdd'tii| so to jAmeM tArana zakti aisI hai / jo koI jIva to bhagavAnakA sumarana kara hI bhava samudrateM tire kaiI bhakti kara tireM kaiI stuti kara tire ityAdi eka eka guna* ArAdha mukti padhAreM parantu prabhUkU kheda raMca bhI na bhayA so mahaMta puraSanakI aciMta sakti hai / jo Apane to upAya karanI par3e nAhIM / aru tAkA atizaya kara sevakajanAkA svayameva bhalA ho jAya / aru pratikUla puraSAMkA svayameva burA ho jAya aru zaktihIna puruSa haiM te DIlA jAMya aru pelAkA bhalA burA kare taba vesUM kArya siddha hoya / so bhI nema nAhIM hoya va na bhI hoya / Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 . jJAnAnanda zrAvakAcAra / ityAdi ahantadeva aneka guna kara sobhita haiM / bahuri Age jinavAnIke anusAra aisA jo jaina siddhAnta sarva doSa kara rahita tA viSe sarva jIgaMkA hitakArI upadesa hai / aru tAmeM sarvatatvakA nirUpana hai| aru tA virSe mokSamArgakA mokSasvarUpakA varnana hai / aru pUrvApari. doSa kara rahita hai ityAdi aneka mahimAM kara sobhita mina sAsana hai| Age nirgrantha gurukA svarUpa kahiye hai so rAjalakSmIne chor3a mokSake artha dIkSA dharI hai| aru aNimA mahimA Adi de riddhi jAke phurI haiM / aru mati zruti avadhi manaHparyaya jJAna kara saMyukta hai / aru mahAM duddhara tapakara saMyukta hai / aru niHkaSAya hai dayAlu hai chayAlIsa doSa TAla AhAra lehe| aru aThAisa mUla guna tA viSaM atIcAra bhI na lagAve hai IryA samitine pAlatA thakA sAr3A tIna hAtha dharatI sodhatA vihAra kre| bhAvArtha-kAhU jIvane virodhe nAhIM / bhASA samiti kara hita mita vacana bole hai / tAkA vacana kara koI jIva dukha na pAve aise sarva jIvAkI rakSA viSaM tatpara hai aisA sarvotkRSTa guru deva dharma tAne chor3a vicikSana puruSa haiM te kudevAdikane kaise pUje paratakSahI jaga take viSaM jAkI hInatA dekhiye hai / je je jagatameM rAgadveSa Adi auguna haiM te te sarvase hiMsA jhUTha corI kusIla AraMbha parigraha Adi je mahAM pApa tAkara hI svargAdikakA sukhane pAve to narkAdikakA dukha kauna kara pAve so to dekhiye naahiiN| aura kahiye hai dekho bhAI jagatameM utkRSTa utkRSTa vastu thorI hai| so pratakSa dekhiye hai| hIrA mAnika pannA jagatameM thor3A hai kaMkara patthara bahuta hai / bahuri rAjA pAtazAha Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Adi mahaMta puruSa thor3A hai raMka Adi zUdra puruSa bahuta haiM / aru dharmAtmA puruSa thor3A haiM pApI puruSa bahuta haiM aisA aisA anAdi nidhana vastukA svabhAva svayameva banyA hai / tA svabhAva meMTanA saka koI nAhIM / tAsoM tIrthaMkara deva utkRSTa haiM so eka kSetrameM eka koI kAlameM eka pAje aru kudevAdikakA vRMda kahiye samUha vartamAna kAlameM bahuta pAje / kaisA kaisA kudevAne pUje cha / paraspara rAgI dveSI ve to kahe moneM pUno aru pUjavAvAlA kane khAvAMkU mAMge aru jA kahe maiM ghanA dinakA bhUkhA ch / so ve hI bhUkhA to aurAne utkRSTa vastu devAM samartha kaise hoMya / jaise koI raMka puruSa kSudhA kara pIr3ita ghara ghara anyakA dAnA vA roTIkA DhUMka jhUThA mAMgatA phire / aru koI ajJAnI puruSa vA kane utkRSTa dhanAdika sAmagrI mAMge vAke artha vAkI sevA kare to vaha puruSa jagatameM hAsya na pAvai pAvai hI tAsU zrIguru kahe haiM / he bhAI tU mohake basa kara AMkhyA dekhI vastune jhUThI mata mAne yaha jIva aisI bhrama buddhi kara anAdi kAlakA saMsArameM bhUlA rule kaise rule hai / jaise koI puruSake dAhajvarakA tIvra roga hoya tAkoM koI ajJAnI kuvaidya tIvra uSNa auSadha deya to vaha rAgI kaise zAntitA pAve tyoM hI ye jIva anAdi taiM mohakara dagdha bhayA hai / so mohakI vAsanA to yA jIvake sarvasa binA upadesA hI banI rahe hai| tAkara to Akula vyAkula mahAdukhI hai hii| phera.Upara soM grahIta mithyAtakA phala ananta gunA khoTA hai| so to gRhIta mithyAta dravya liMgI muni sarva prakAra chor3e haiM aru grahIta mithyAta tAke bhI anantaveM bhAga aisA halakA agrahIta mithyAta tAke pAvaje Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / hai aru nAnA prakAra duddhara duddhara tapazcarana kare hai / aru aThAIsa mUla guna pAle hai vAIsa parIsaha sahe haiM / aru chayAlIsa doSa TAra AhAra le hai aru aMsamAtra kaSAya na kare / sarva jIvAke rakSapAla hoya jagatameM pravata aru nAnA prakArake zIla saMyamAdi guna kara bhUSita hai / aru nadI parvata guphA masAna nirjana sUkA bana tAmeM jAya dhyAna kareM / aru jAke eka mokSahIkI abhilASA aru saMsAra soM bhayabhIta eka mokSahIke artha hI rAnavibhUtine chor3a dikSA dharI hai / aise hote saMte bhI mokSa kadAca pAve nAhIM / karanA hI pAve yAke mahAM sUkSma kevalajJAna gamya aisA mithyAtakA aMsa lagA hai / tAtai mokSa pAve nAhIM jhUThA hI bhrama vuddhikara mAnyA to garna sare naahiiN| kauna dRSTAnta jaise bAla ajJAna mATIkA hAthI ghor3A baila banAve aru vAko sAMcA mAnakara vAsU bahuta prIta kare aruMvA sAmagrIkU pAya bahuta khumI hoya pAche vAkoM koI phor3e le jAya to bahuta soka kare rove chAtI mAthA Adi kUTe vAke aisA jJAna nAhIM ki ye to jhUThA vikalpa haiM / tyoM hI yaha ajJAnI puruSa soI huvA bAlaka so kudevAdikane tArana tarana jAna seve hai / aisA jJAna nAhIM ke aihI tiravAne asamartha to hameM kaise tArasI / bahuri aura dRSTAnta kahiye hai| koI puruSa kAMca khaDane pAivA viSe cintAmana ratnakI buddhi karai hai aru yA jAneM yaha cintAmana ratana hai / so moneM bahuta sukhakArI hosI yai mone manavAMchita phala desI so bhrama buddhi kara kAMcane cintAmana mAno tA kara kAI hUvo aru kAI vesU manavAMchita phalakI siddha huI kadAci na hoI kAma par3avA para bajArameM Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / becasI to kaur3I bhI prApta na hosI / tyoMhI kudevAdikane AchA jAna jIva seveM haiM / pana vAsU kichU bhI garaja sare naahii| apUThA paralokameM nAnA prakArake narakAdikake duHkha sahanA par3e tAsoM kudevAdikakA sevana to dUra hI raho parantu vA nikaTa rahanA bhI ucita nAhIM / jaise sAdika krUra janAvarAkA saMsarga ucita nAhIM / tyoMhI kudevAdikakA saMsarga ucita naahiiN| so sAdikameM kudevAdikameM itanA vizeSa hai| sarpAdikakA saMgati su ihI prAna nAsa hoya aru kudevAdikake sevanateM paryAya paryAyameM ananta vAra prAnakA nAsa hoya / aru nAnA prakAra jIva naraka nigodake dukhakuM mahe / tAteM sarpAdikaka sevana zreSTha hai aru kudevAdikakA sevana aniSTa jAnanA tAtai vicakSana puruSa apanA hetane vAMkSate zIghra hI kudevAdikakA sevana jo bahuri dekho ye saMsAra meM ye jIva aimA myAnA hai jo damar3IkI hAr3I kharIde to tIna TaMkAra de sarva Thaura sAjI dekha grahaNa kare aru dharma sArakhI utkRSTa vastukA sevana kara anaMta saMsArake duHrUsU chUTe tAkA aMgIkAra karanemeM aMsamAtra bhI parikSA kare naahiiN| so lokameM gAr3arI pravAhakI nAI aura loka pUjeM / taise hI ye bhI pUjeM so kaisA hai gAr3arI pravAha jo gAr3arake aisA vicAra nahIM jo Age khAI hai ki kUpate ki siMha hai ki vyAghra hai aisA vicAra vinA eka gAr3arIke pIche sarva gAr3arI calI jAya / so agalI gAr3ara khAI kUpameM par3e to pichalI bhI jAya par3e aru je agalI gAr3ara nAhara vyAghrakA sthAnakameM jAya par3e tyoM hI pichalI bhI jAya par3e tyoMhI ye saMsArI jIva haiM / jo kulakA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / Age khoTe mAraga cAlyA to ye bhI khoTe mAraga cAle / aru bar3A AchA mAraga cAle to AchA cAle pana yAke aisA jJAna nAhIM ke AchA mAraga kauna aru. khoTA mAraga kauna aisA jJAna ho to khoTAkU chor3a AchA grahaNa kare / jagatameM eka jJAnahIkI bar3AI hai jAmeM jJAna vizeSa hai soI jaga kara 'pUjya hai / tAhIkU saba seve haiM aru jJAna hI jIvanakA nina svabhAva hai jAsUM dharma parIkSA kara grahana karaneM / aba Age kudevAdikakA lakSana kahiye hai so he bhavya tUM jAna jAmeM rAgadveSa hoya sarvajJapanAkA abhAva hoi te te sarva kudevAdika jAnanA kahAM tAI yAkA varNana na kariye doya cAra dasa bIsa tarahake hoyaM to kahanA bhI Ave / tAteM aisA nizcaya karanA sarvajJa vItarAga haiM-teI deva haiM / aru tAhIkA vacana anusAra sAstra haiN| so sAstrAnusAra pravarte so dharma hai aru tAhI anusAra dasa prakAra bAhya parigraha caudaha prakAra aMtaraMga parigraha rahita nigraMtha bArake agrabhAgake saumeM bhAga bhI parigraha naahiiN| vItarAga svarUpake dhAraka teI nigraMtha guru haiM / Apa bhava samudatai tire aurAMne tAre dharmase ye isa lokameM jasa bar3AI kichU cAheM nAhIM / aru paralokameM svargAdikakU bhI cAheM nAhIM / eka mukti hU ko cAheM aisA deva guru dharma uparAnta avazeSa rahA so sarva kuguru kudharma kudeva jAnanA Age aura kahiye hai| keI to khudAkU sarva sRSTi kA karatA mAne haiM / kaii brahmA, biSnu, mahezakU bhele - karatA mAne haiM / koI ekalA nArAyanakU kartA mAne haiM kaiI eka zaMkara kahiye mahAdeva tAkoM karatA mAne haiM / kaiI bar3I bhavAnIkU Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / kartA mAne haiM / keI paramabrahmakuM kartA mAne haiM ityAdi kartA mAne tAko kahiye hai / jaisA yehI tIna lokakA kartA hai to eka naiM tIna lokakA kartA kaise kahA aru khudA hI tIna lokako kartA hai to hinduyoMne kyoM kiyA aru bisnu Adi hI tIna lokakA kartA hai to turaka kisane kiyA hindU to khudAkI nindA kare aru turaka bisnukI nindA kare koI kahe karatI bAra khabara na karI ta kU kahiye hai / karatI bakhata khabara na rahI to paramezvara kyoM kara ThaharAyA jAke etA hI bhI jJAna naahiiN| aru tIna lokakA kartA hI to koI duHkhI koI sukhI koI nara koI tiryaca koI nAraka koI deva aisA nAnA prakArakA jIva paidA kyoM kiyA taisA taisA hI sukha duHkha phala devAMke anusAra paidA kiyA to yAmeM paramezvarakA karatavya kaise rahA karmahIkA karatavya rahA so keto paramezvarahIkA karatavya kaho ke karmakA hI karatavya kaho ke doIkA bhelA hI karatavya kaho / hamArI mAM aru bAMjha aise to bane nAhIM / bahuri jIva to pahilI na hotA zubhAzubha karmakU na bAMdhA yAmeM bhI kartAkA abhAva bhayA bahuri jagatameM doI cAra kArya kariye / to bhI AkulatAkA sadbhAva vizeSa hoya aru AkulatA hai tahAM tahAM bar3A duHkha hai / aru jA paramezvarakU tIna lokameM ananta jIva va ananta pudgalAdi padArtha tAkA kartA hotA aru aneka prakAra judA judA paranamatA aru tAkI judI judI yAda rAkhanI aru judA judA sukha duHkha denA apanA saMkaleza paranAma karanA,. aisA kartA hoya tAkA duHkhakI kAI pUMchanI sarvotkRSTa duHkha tAhIke bATeM AyA to paramezvarapanA kAhekA rahA bahuri eka puruSasU Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - aisA kArya kaise bane / koI kahegA jaisA rAnAke jude jude cAkarana kara aneka prakArakA kArya kara leya aru rAjA sukhI bhayA mahalameM taSTeM hai / taise hI paramezvarake aneka cAkara haiM / te sRSTikU upanAveM haiM vinAseM haiM / paramezvara sukhasU vaikuMThameM tiSTe hai tArUM kahiye hai| re bhAI aise saMbhave nAhIM jAkA cAkara kartA bhayA to paramezvarako kartA kAheko kahiye aru paramezvara ve kuTumbameM hI rAstA tiSTe hai| to aisA kaise kahiye paramezvara makSa kakSa Adi bairiyoMkA mAravAM vAste vA bhaktana kI -sahAI vAste caubIsa avatAra dharayA aru ghanA bhaktiko kheta Ana panAyo aru narasiMha bhakti Aya darsana diyo aru draupatIko cIra bar3hAyo aru TITaIke aMDAkA sahAI kara aru hastIne kIcameMso nikAlo / aru bhI nIkA useyA phala khAyA ityAdi kArya aiThe AyA vinA kUne kiyA so aimA viruddha vacana yahAM saMbhave nAhIM bahari koI yaha kahasI paramezvarakI aisI hI lIlA che tAko kahiye hai| re bhAI lIlA to so kahiye jAmeM mahAnanda upaje so sarva jana... priya lAge paramezvarakU to aisA cAhiye jo sarva hIkA bhalA karai / aisA nAhIM ke vAhIkU to paidA kare vAhIkU nAsa kare yaha paramezvarapanA kaisA sAmAnya puruSa bhI aisA kArya na vicAre bahuri koI sarva jagatakU zUnya kahiye nApta mAne hai / tAkU kahiye hai re bhAI tU sarva jagata* nAsa mAne to tUM nAstikA kahanahArA koI vastu hai / aise hI ananta jIva ananta pudgalaM Adi pramAna kara vastu pratakSa dekhiye hai tAkU nAsti kaise kahiye / bahuri koI aise kaheM haiM jIva to china chinameM upanai aru china chinameM vinase hai| Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / 271 ta.kU kahiye hai / re bhAI china chinameM jIva upaje hai to kAlakI bAta AjakUne jAnI / aru meM phalAnA chA so mara deva hU cho aisA kUne kahA bahuri koI aise kahe prathvI apa vAyu tena AkAsa ye pAMca tatva mila eka caitanya zakti upaja ve hai / jaise haldI sAjI mila lAla raMga upajAve / athavA nIla haradI mila harA raMga upajAve tAkU kahiye hai re bhAI prathvI Adi pAMcoM tatva teM kahA so to yaha acetana dravya hai soyA kara acetana zakti upaje hai| yaha nema hai / so to pratyakSa AkhAM dekhiye hai aru nAnA prakArake maMtra jaMtra taMtra Adike dhAraka je kipta hI pudgala dravyako nAnA prakAra paraNavAve haiM, aisA Aja pahilI koI dekhyo nAhIM, phalAnoM deva vidyAdhara maMtra auSadhi paMca Adi pudgalako caitanya rUpa paranavAyo so to dekho nAhIM aru AkAza amUrtIka aru prathvI Adi cAroM tatva mUrtIka padArtha kaise nipajai / aise hoya to AkAza pudgalakA to nAsa hoya aru AkAza pudgalakI jAMyagAM sarva caitanya dravya hoya jAya so to dekhI nAMhI caitanya pudgala sarva nyArA 2 padArtha AkhyAM dekhiye hai / tALU jhUThA kaise mAniye / bahuri koI aise kahe haiM eka brahma sarva vyApI hai| jalameM thalameM sarva ghaTa paTAdi meM eka brahmakI sattA hai| tAkU kahiye hai re bhAI aisA hoya to bar3A doSa upajai kaI padArthacaitanya dekhiye hai kaI padArtha acaitanya haiN| so eka padArtha ce tana acetana kaise hoya aru cetana padArtha bhI nAnA prakArake dekhiye hai aru acetana padArtha bhI bahudhA dekhiye hai| so sabanakU eka kaise mAniye bahuri jo eka hI padArtha hoya tAkU kahiye ki phalAno naraka gayo, palAno svarga gayo, phalAno Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 jJAnAnanda zrAvakAcAra / manuSya bhayo, kalAno tiryaMca bhayo, phalAno mukti gayo, phalAno dukhI, phalAno sukhI, phalAno caitanya, phalAno acaitanya ityAdi jude jude padArtha jagatameM dekhiye hai / tALU jhUThA kaise kahiye aru je sarva jIva pudgala ekasA hotA to ekake duHkhI hote sarva duHkhI hote aru ekakA sukhI hote sArA hI sukhI hoya / aru caitanya padArtha che tAke bhI sukha duHkha hoya so to dekhyA naahiiN| bahuri je sarva hI padArthakI eka sattA hoya to aneka nAmakU pAve aru phalAnA khoTA karma kiyA phalAnA cokhA kiyA aisA kyUMne kahanA par3e sarva maI vyApaka eka padArtha havA to ApakU Apa duHkha kaise diyA / so koI trailokameM nAhIM jo ApakU Apa du kha diyA cAhe / jo Apaku~ Apa duHkha devAmeM siddha hoya to sarva jIva duHkhane kaise cAheM tAsU nAnA prakArake judA judA padArtha svayameva anAdi nidhana banyAM hai / koI kisIkA kartA nAhIM sarva vyApI eka bRhmakA kahavAmeM bar3I viparIti pratyakSa dIkhe hai / tAte he sUkSma buddhi terA zraddha na mithyA hai pratyakSa vastu AkhyAM dekhiye tAmeM saMdeha kAI tAmeM prazna kAI AkhAM dekhI vastune bhUle hai / jo pratyakSa mara gayA tAkU Ana mAne to vA sArakhA mUrkha saMsArameM aura nAhIM / aru tUM yaha kahasI maiM kAI karUM phalAnA zAstrameM kahI hai yaha sarvajJakA vacana hai tAkU jhUThA kaise mAniyeM / tAkU kahiye hai re bhAI pratyakSa pramAna * viruddha hoya tAkA Agama sAkSI naahiiN| ajha ve AgamakA kartA pramAnIka puruSa nAhIM / yaha niHsaMdeha hai jAkA Agama pratyakSa pramANasoM mile so Agama pramAna hai aru vaha AgamakA kartA puruSa pramAna hai| Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda shraavkaacaar| - 273 - ~ ... ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ aru puruSa pramAnakA vacana pramAna so puruSa pramAna hoya / tAsoM jo koI sarvajJa vItarAga hai teI puruSa pramAna karavo jogya hai so sarvajJakA vacanameM to yo kahA hai / jIva pudgala dharma adharma AkAza kAla ye chahoM dravya mila trailoka nipajA hai ye chahoM dravya anAdi nidhana haiM inakA koI kartA naahiiN| inakA koI kartA hotA to kartA kisakA kiyA thA aru koI kahe kartA to anAdi nidhana haiM to ye chahoM dravya bhI anAdi nidhana haiN| tAsoM yaha nema ThaharA koI padArtha kisI padArthakA kartA naahiiN| sArA padArtha apane apane svabhAvakA kartA hai / aru apane apane svabhAva rUpa svayameva paranave hai / caitanya dravya to caitanya rUpa hI para nave aru acetana mUrtIka dravya acetana rUpa hI paranave mUrtIka dravya rUpa he| amUrtIka dravya amUrtIka rUpa rahe aru jIva dravya caitanya rUpa rahe pudgala dravya jar3a svabhAva hai / dharma dravyakA calane meM sahakArI svabhAva hai aru adharma dravyakA sthirakarana svabhAva hai jIva dravya to ananta pradezI hai pudgala avagAhana svabhAva hai / kAladravyakA vartanA svabhAva hai jIva dravya to ananta hai pudgala tAsU anantAnaMta gunA hai| adharma dravya dharma dravya ekahI hai| AkAsa dravya bhI ekahI hai| aru kAlakI anu bhI asthita hai / eka eka jIva dravyAMkA pradesa tIna tIna loka pramAna hai / pana saMkoca vistAra zakti hai| tAteM karmake nimittakara sadaiva zarIrakA AkAra pramAna hai| eka kevala samudghAta pUrana samayameM tIna loka pramAna hoya anyakAlameM nema kara zarIrake pramAna rahe / avagAhanA zakti kara tIna loka pramAna AtmAkA AkAra zarIrakI avagAhanA divaM samAya jAya / arU Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 jJAnAnanda zrAvakAcAra / S 1 pudgalakA AkAra eka ruIkA tArakA agra bhAga ke asaMkhyAtaveM bhAga gola SaTakona dharai hai / aru dharma dravya adharma dravyakA AkAra tIna loka ke pramAna hai / aru AkAsa lokAloka pramAna hai nAMhI vAste yA sarva vyApI kahiye aru kAla amUrtIka pudgala sAdRsyakAlAnu dhAre hai / bahuri jIva to caitanya dravya hai avazeSa pAMcoM acetana dravya haiM / bahuri pudgala to mUrtIka dravya hai / bAkI pAMcoM amUrtIka dravya haiM / bahuri AkAsa loka aloka viSaM sAre pAvaje hai / vA pAMcoM loka viSe pAvaje hai / bahuri jIva pudgala dharma dravyakA nimitta kara kSetra soM kSetrAMtara gamanAgamana kare hai / adharma dravyakA nimitta kara sthita bhI kare aru jIva pula vinA avazeSa cAra dravya anAdi nidhana dhruva kahiye sthira rUpa tiSTe haiM / bahuri jIva pudgala to svabhAva vibhAva rUpa paranave haiM / avaseSa cAra dravya svabhAva rUpa hI paranaveM vibhAvatArUpa nAhIM paranameM bahuri jIva to sukha dukharUpa paraname haiM avazeSa pAcoM sukha dukharUpa nAhIM paranave haiM bahuri jIva to Apa sahita sarvakA svabhAva tAkoM bhinna bhinna jAne hai avazeSa pAMcoM dravya Apako jAne na parako jAneM bahuri kAla dravyakA nimitta kara pAMcoM dravya parana meM hai / aru kAla dravya ApahI kara Apa paranave haiM / bahuri jIva pudgala dravyakA nimitta kara rAgAdika svabhAvarUpa paranave hai / aru pudgalakA nimittakara jIva asubhabhAva rUpa paranave hai bahuri jIva karmAkA nimitta kara nAnA prakArake dukhakUM sahe hai / vA saMsAra viSe nAnA prakArakI paryAyakUM dhare hai / aru bhramana kare hai aru karmakA nimitta karahI jJAna AkSAyA jAya hai / tAhIko upAdhika bhAva kahiye hai / Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / ........... ....marriamarnamahamam a c0000 aru karma rahita hUvA jIva kevala jJAna saMyukta anaMta sukhakA bhoktA ho hai / aru tIna kAla saMbaMdhI samasta carAcara padArtha eka samaya viSe jugapata jAne hai / aru doI paramAna Adi skaMdhakU asuddha pudgala kahiye hai / aru ekalI paramAnUne suddha pudgaladravya kahiye hai / bahuri tIna loka pavanakA vAtavilAke AdhAra hai,| aru dharma dravya adharma dravyakA sahAI kahiye nimitta hai| aru tIna loka paramAnUnakA eka mahAskaMdha nAmA skaMda hai| tAkara tIna loka jar3a rahA hai / ve mahAskaMdha ketAika to sUkSmarUpa haiN| ketAika bAdara rUpa haiM / aisA tIna lokakA kArana jAnanA yahAM koI kahe tAkA kArana to kahA pana aitA tIna lokakA bojha adhara se rahe / tAkU samajhAiye hai re bhAI e notiSI devAMkA asaMkhyAta vimAna adhara dekhiye hai ara bar3A bar3A pakheru adhara AkAsameM ur3atA dekhiye hai / so ye to nIkA bane haiM aru vAsukIrAnAke AdhAraloka mAniye so yaha na saMbhave / jo vAsukI vinA AdhAra kAhe pai rahe aru jo kaMdAca vAsukIkU aurake AdhAra mAne to yAmeM vAsukIkA kahA karatavya rahA anukramateM paraMparAya AdhArakA anukrama AyA hai / tAteM yaha nema saMbhavai nAhIM pUrva kahA soI saMbhava hai / ye chahoM dravyakA racanA jAnanI ye chahoM dravya uparAnta aura koI nAhIM / aru chahoM dravya mAMhIsU ekako kartA nmaaniye| to bane nAhIM so ye nyAya saMbhavai hai / aise hI anumAna pramAnameM Avai hai / yAhI te AjJA pradhAnIse parikSA pradhAnI sire kahA hai| aru parikSA pradhAna puruSahIkA kArya siddha hoya hai| aise SaT mata viSe judA judA padArthoM kA svarUpa kahA hai| parantu Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / wnwe cuddhivAna puruSa aise vicAre chahoM mata virSe koI eka mata. sAMcA hosI / chahoM to sAMcA nAhIM chahoM meM paraspara viruddha hai| tAtUM kisA AgamakA AjJA mAniye so yAto baneM nAhIM tAsoM parikSA karavo ucita hai parikSA kiyA anumAna bAta milasI soI pramAna cha / soI jo chahoM matameM koI sarvajJa vItarAga hai| tAkA matameM padArthAkA svarUpa kahA cha soI unameM mile hai tAte sarvajJa vItarAgakA mata pramAna hai / aura matameM vastukA svarUpha. kahA hai so unmAnameM tulai nAhIM / tA apamAna hai mhAre to rAgadveSakA abhAva che / jaisA vastukA svarUpa chA taisA hI anumAna pramAna kiyA hamAre rAgadveSa hotA to maiM bhI anyathA vyAkhyAna karatA rAgadveSa gayA anyathA shrddhaa| hoya nAhIM jaimAne jaisA kahiye to rAgadveSa nAhIM / rAgadveSa to kahiye jo vastukA svarUpa aura aru rAgadveSa kara kahe to aura so mhAre jJAnAvarana karmakA kSayopasama kari jJAna yathArtha bhayA haiM / aru maiM bhI sarvajJa hoM kevala jJAnI sArasau hamAro nijasvarUpa hai| avAra cAra dina karmAkA udaya kara jJAnakI hInatA dIse hai / to kAI vo vastukA dravyatva svabhAvameM phera nAhIM aba bhI hamAre jJAna che so kevala jJAnako bIja chai / tAteM mhArI buddhi ThIka che jAme saMdeha nAhIM / aisA sAmAnyapane paTa matakA svarUpa kahA Age saMsArI jIva candramA sUrya Adi devakU taranatArana mAne hai tAkU kahiye haiM ye candramA sUrya Adi jagatakoM dIse haiN| so ye to vimAna hai so anAdi nidhana sAsvatA hai| yA Upara candramA sUrya anantA hoya gayA candramAkA vimAna sAmAnapane aThArAsai kosa caur3A hai| suryakA sau kosa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / caur3A hai ! aru graha nakSatra tArAkA vimAna pAMcasai kosa jaghanya savAsai kosa caur3A hai / aru AdhA golAke AkAra gola hai| adhobhAgameM sakar3A hai Upara caur3A hai / ye vimAna pAMcoM hI jAtike jotiSI devanake haiM / ratanamaI ina Upara nagara haiM jinameM ratanamaI khAI haiM / ratanamaI koTa ratanamaI daravAjA ratanamaI mahala aneka khana saMyukta uMcA bar3A vistArane liyAM vimAna virSe sthita hai| tA nagarameM asaMkhyAta devAMganA baseM haiN| tAkA svAmI jyotiSI deva haiM / bArA varasake rAjaputra putrI sAhasya manuSya kaisA AkAra bhoga bhogate tiSTeM haiM aitA vizeSa manuSyakA zarIra hAr3a mAMsa lohU malamUtra saMyukta hai jyotiSI devakA zarIra mahAM sundara ratanamaI sugaMdhamaI komala Adi aneka gunakara saMyukta hai / devanake mAthe mukaTa hai ratanamaI vastra pahare haiM / vA aneka ratanamaI AbhUSana pahine vA ratanamaI mahAM sugaMdha pahupanakI mAlA pahareM tAkA zarIrameM kSudhA tRSAdi koI prakArake roga naahiiN| bAla dasAvata Ayu panata deva devAMganAkI ekasI dasA rahe hai / bhAvArtha- devAMke jarA na vyApe hai / bahuri vimAnakI bhUmakAmeM nAnA prakArakI pannA sAhasya harayAlI dIse aru nAnA prakArake bana bAvar3I nadI tAlAva kuMDa parvata Adi aneka prakArakI sobhA pAje bahuri kaThe hI pahupa bAr3I sobhe kahIM nava nidhi vA cintAmana ratana so) / kahIM pannA mAnaka hIrA Adi nAnAprakArake ratana tAke puMna somaiM haiM / aru aThe madhyalokameM bar3A maMDalezvara rAjA rAna kare hai / taise hI vimAnameM jotiSI devarAja kare haiM / tAkA punya cakravartasU anantagunA adhika hai / tAkA vanana kahAM tAI kahiye Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Manparampan * 278 jJAnAnanda zrAvakAcAra / jyotiSI deva bhI asaMkhyAta varSakA Ayu pUrI kara cayeM haiM so manuSya vA tiryaca Ana upajai haiM / so jyotiSIdeva koIne tAravA samartha naahiiN| so ApahI kAlake basa aurAMne kaise rAkheM aru kaise aurAMkI sahAi kareM so vastukA svabhAva to aise aru jagatake. jIva bharma buddhi kara mAneM aise so candra sUryAdikakA vimAna AkAsameM gamana karai hai / so bar3A vimAnasU yA kahe hai ye candramA sUrya gAr3Ake paiyA samAna hai / aru tArA kUr3A samAna hai / so mheM candramA sUryane pranAma karUM yaha mhAMko sahAI karasI so ajJAnI jIvAMke aisA vicAra nAhIM / jo doya cAra kAgadAkI guddI AkAsameM dosai cArasai hAtha UMcI ur3e hai / so bhI nakasI kAgalA sADhasya dIse to solA lAkha kosa to sUryakA vimAna UMcA hai aru satarA lAkha ATha hajAra kosa caMdramAkA vimAna UMcA hai aru tAroMkA vimAna pandrA lAkha asI hajAra kosa UMcA hai| so aitI dUraso gAr3AkA paiyA samAna vA. kUr3Ake pramAna kaise dIkhatI aru ye AkAsa sAhasya hamAro bhalo kaise karasI aura bhI udAharana kahiye hai so dekho doya tIna kosa vA pAMca cAra kosakA UMcA parvata dharatImeM nIce tiSThe so dasa vIsa kosa paryaMta nijara Ave phera na Ave / aise indrI jJAnakI aisI sakti hai / tAtai dhanI dUra soM nirmala dIkhe naahiiN| kevala jJAna avadhi jJAna dUra pravartI sUkSma vastu bhI nirmala dIse hai to candramA sUrya tArAkA vimAna aisA choya hoya aitI dUra soM kaise dIse yaha nema hai / bahuri koI yA kahe / yaha jotiSI deva graha nakSatra hai / aru saMsArI jIvAkU dukha deya haiM / so jAne pUjA jAke artha dAna diyA sAMtatA hoya hai / Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | 1 279 . tAkUM kahiye hai re bhAI tere bharama buddhi hai / ye jotiSI devAMkA vimAna ar3hAI dvIpameM merusUM dUra golake kSetrameM pradakSanArUpa bhramana kare hai| to koIkA vimAna to zIghra gamana kare hai koIkA maMda gamana kare hai / tAkI cAlakUM dekha aru vAkI cAlakUM dekha aru vAkI cAlavitre koIkA janmAdika huA dekha vizeSa jJAnI agAU hotavyatA kUM batAveM haiM / jAkA udAharanakU batAveM haiM / udAharana kahiye sAmudraka cinhakUM dekha vAkA hotavya batAve tathA sona asoMna batAve taise hI hotaMvyatA batAve, ATha prakAra ke nimitta jJAna haiN| tAmeM eka jotiSa nimitta jJAna hai| ye ATha prakArake nimitta jJAna koI Iti bhIti karavAne samartha to nAhIM / jo samartha hoya to pUjiye jaise hirana syAla kalasaI ityAdikakA saguna agAU hotavyatAkA batAvanekA kArana hai / soyAkoM pUjiye to kAI hotavyatA miTe kadAca na miTe tyoM hI jotiSI devAMne pUjavAM tAkA artha dAna diyAM Ita bhIta bhI asamAtra miTe nAhIM / ulaTA ajJAna tAkara mahA karmakA baMdha hoya tAkara vizeSa dukha hoya dukhakA devAMvAlAno asubhakarma hai so jinezvaradevakuM pUjyA zAnti hoI aura upAya trikAla triloka meM nAhIM aru jIvake bharama buddhi aisI hai / jaise koI puruSake mahA i dAvahai aru phera ani Adi unatAkA upAya kare / to puruSa kaise zAntitA pAvai tyoM hI mithyAta karato jIva Age hI grasita huA aru phera mithyAta hI kUM seve to kaise sukha pAvai / aru kaise yAkA kArya hoya bahuri koI mahAdeva kUM ajonI zaMbhU marana tArana mAne hai / aru tAkara jaga kA nAsa mAneM haiM / I Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - -~ ~ - ~ aru yAkU mahA kAmI mAneM haiM so kaisA kAmI mAne soI kahiye hai| mahAdevakA AdhA zarIra strIkA hai AdhA puruSakA hai| tAsU yAkAnAma agI kahiye aiso strI soM rAgI hai / tAkU kahiye hai re bhAI aiso duSTa sarva sRSTakA mAravAvAlA aru mahAM virUpa aiso puruSa tAravA samartha kaise hoya / tAkA nAma sunatA hI duHkha upajai to darsana kara kaise sukha upanai / yaha jagatameM nyAya hai jaisA kArana mile taisA hI kArya nipajai ! so udAharana kahiye hai jaise agnikA saMjogasoM dAha upaje aru jalakA saMjogasoM zItala. tAhI upajeM / aru kuzIlavAna strIkA saMjogakara vikAra bhAva upanai aru zIlavAna puruSakA saMjogasU vikAra bha va vilaya jAya / aru viSaya kaSAya kara prAnakA nAsa hoya aru amRtakA pIvAMkara prAnakI rakSA hoya / siMha vyAghra hastI sarpa cora Adika saMbhoga kara bhaya tApa hI upanai / aru daya lu sAdhunanakA saMjoga kara nibhai Ananda hI upanai / aisA nAhIM ki agnikA saMbhoga kara to zItalatA hoya aru jalakA saMjoga kara usnatA hoya / ityAdika jAnanA tAsU he bhAI hama mahAdevakA asala nina svarUpa jo hai so kahiye haiM so ye mahAdeva kahiye rudra so ye cauthA kAlameM jJArA (11) upaje haiN| tAkI utpati kahiye hai jo jainakA nirgrantha guru aru arjakA ai doU bhraSTa hoya kuzIla seveM pAche muni to tatkSaNa hI prAyazcitta leya che doya sthApana kara munipadakU dhara zuddha hoya / aru arjikAkU garbha rahe / so garbhakA nipAtta kiyA jAya nAhIM / tAte eka jAyagA nava mAsa parata garbha badhAi pIche bAlaka bhayo koI strI puruSane soMpa arjikA bhI Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | 281 pIche vaise hI dikSA dhare / aru zuddha hoya / pAche ve bAlaka ATha dasa varSakA bar3A hoya tatra yAkUM na mAya na bApa aise lar3akA batalAi hAsya kareM | taba vaha bAlakajIke pale tIne jAya pUcheM mhArA mAtA pitA kauna hai taba ve jyoM kA tyoM muni arjikAkA vRtAnta kheN| taba vaha bAlaka ApanA mAtA pitA muni arjikAne jAna vAhI muni pAsa dikSA ghare - so Age to muni arjikAkA vIrya soM upajyA tAteM mahA parAkramI thA hI pAche nAnA prakAra ke muni saMbaMdhI tapazcarana kara aneka riddha phureM vA aneka vidyA siddha hoya pAcheM kevalI va avadhi jJAnI muni tAkA mukha thakI yA sune yo mahAdeva strI ke saMyoga kara munipada bhraSTa hosI / pAche yaha mahAdeva pani bhraSTa hovAkA bhaya thakI ekAnta jAyagA dhyAna dhare pAche honahArakA joga kara uThAM hI vidyAdharAkIM kanyA Ave tahAM ve snAna Adi kIr3A kare / taba ve kanyA kahe he kA jAnA hamArAM pitA jAne / taba mahAdeva kahe thArA pitA paranAve tatra bhI the paranolI taba una kahI paranasI taba aiso kauna -karAya vastra diyA taba ve kanyA jAya apane mAtApitAne mahAdeva muniko sakala vRtAnta kaho / taba kanyAkA mAtA pitA ne jAnI yaha mahAdeva mahA parAkramI hai / na paranAyeM to mahA upadrava karasI aiso jAna kanyA paranAya pAche vo mahAdeva sau strIne bhogaI so mahAdeva mahAparAkramI hai| so mahAMdevake vIryake teja kara ve mara gaIM / pAcheM aura bhI rAjaputrI paranyA so anukrama kara sagalI mara gaI pAche anta samaya meM eka parvatanAmA rAjAkI putrI pAravatI paranI soyAkA bhoga kara yA TikI soI pAravatIne rAtadina cAhe Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 282 jJAnAnanda zrAvakAcAra / jabe bhogave / koIkI saMkA rAkhe nAhIM tAptoM yA viparItatA sabai nagarakA strI puruSa dekhavA desa desakA rAjA yA bAta suna ghanI dukhI hUvA aru yAkA jItavAne asamartha huvA tAtai nizeSa dukhI pAche pAravatIkA mAtA pitA pAravatIne puuchii| tUne mahAdevajIne pUMchathAMsoM vidyA kabhI dUra rahe che taba pAravatI jAnavene pUchI. taba mahAdeva kahI / eka bhoga karatI vAra dura rahe che aura kabhI dUra na rahe hai| ai samAcAra pAravatIne pitAsU kahA taba rAjA paravata ApanI dAva jAna mahAdevane mArayo taba IkA iSTadAtA deva chAneM nagarameM pIr3A krii| aru yA kahI mhAkA dhanI the mArayA tava nagarakA logA yA kahI mAro so to pIcho Ave nAhIM aba the kaho sohI karo kaba kA vyaMtara devAM kahI bhaga (yoni) sahita mahAdevake liMgakI pUjA karo taba pIr3AkA bhaya thakI nagarakA loga aisI hI AkAra banAya pUjA karavAM lAgA aisehI vyaMtaradevAMkA bhaya thakI ketAika kAla tAIM pUjatA ivA pAche gAr3arI pravAha sArakho jagata hai so dekhAdekhI sArA mulaka pUjatA huvA so vAhI pravRtta aura calI Ave che / aru jagatake jIvAMke aiso jJAna nAhIM jo maiM kaunane pUnoM choM / aru yAko phala kAI chai so mithyAtvakI pravarti vinA calAI calI Ave chai aru dharmakI pravarti calAI calAI cale nAhIM so yaha nyAya hI hai / saMsArameM to ghanA jIvAneM rahanoM hai aru saMsArasoM rahita thor3A jIvAne honoM chai / aru dekho strIkA svabhAva dagAbAja so jagatake dikhAvane aisI lajyA kare jo sarIrakA AMgopAMga aMsa mAtra bhI dikhAve naahiiN| aru mAtA pitA bhAI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 3A 000 jJAnAnanda zrAvakAcAra / 283 2 Adike dekhatA mahAdevake liMgakI aru pAravatIkI bhagakI cauhaTe nisaka pUjA kareM / aru kAhUkI haTakI ma neM naahiiN| so yaha bAta nyAya hI hai sarva saMsArI jIvAke viSayakA AsaktatA to svayameva mohakarmakA udayakara vinA sikhAI bana rahe hai pAche jAmeM viSaya pokhayA jAya aisA koI batAve dharma to vaha kyoM na kare / pana aisA jIvAke jJAna nAhIM ki jAmeM viSaya pokhyA jAya tAmeM dharma kaise hoya jo viSaya kaSAyameM dharma hoya pApa kauna bAtameM hoya so yaha zraddhAna ayukta hai / Age aura kahe haiM kRSNa sRSTikA kartA aru paramezvara hai aru pAche vAkU aise kahe haiM / kRSNanI Dhora carAyA aru mAkhana cora khAyA aru parastrIsU ramayA parastrImeM krIr3A karI tAsU kahiye haiM re bar3A mahanta puruSa hoya aisA nIca kArya kabhI na kare yaha nema hai / nIca kArya kare to bar3A puruSa nAhIM kAryake anusAra puruSoMmeM nIcapanoM dIse hai / aisA nAhIM ki nIca kAraja kareM prabhutA hoya vA UMca kAraja karatAM prabhutA ghaTe yaha jagatameM pratyakSa dIkhe haiM eka doya gAMvakA ThAkura hote bhI aisA ninda kArya kare nAhIM / to bar3A prathvIpati rAjA deva vA paramezvara hoya kaise kare yaha prakRti svabhAva hai bAlaka hoya taruna avasthA kaisA vA vRddha avasthAkA kArya na karai aru taruna. hoya bAla vA vRddha avasthA kaisA kArya na kare / vA vRddha hoya taruna hoya bAla avasthA kA kArya na karai / ityAdi aise sarvatra jAnanA so kRSNanIkA prabhutva saktikA varnana jaina siddhAnta virSe .. . varnana kiyA hai / aura matoMmeM aisA varnana naahiiN| so vaha kRSNa-... jI tIna khaMDakA svAmI hai aru ghanAdeva vidyAdhara aru hajArAM mukaTa , Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / baMdha rAjA tAkI sevA kareM aru koTazilA uThAvAM sArakho yAmeM bala hai| nAnA prakArakI vibhUti kara saMyukta hai / aru nikaTa bhavya hai| zIghra hI tIrthakara padako dhara mokSa jAsI so bhI rAyarAja avasthA virSe namaskAra karavo jogya nAhIM / namaskAra karavA jogya doya pada hai| ke to nigraMtha guruke kevalajJAnI tAsaM mokSake artha rAjAne namaskAra kaise saMbhave / aura kRSnanI galI galI meM gopyAM saMyukta nAcatA phirA aru vAMsurI bajAvatA phirA ityAdi nAnA prakAra kriyA karI kaheM so kaise haiM soI kahiye hai / bhAIkA sanehakara balabhadranI svarga loka sUM Apa nAnA prakArakI ceSTA karI so vaha pravarta calI Ave hai / aru jagatakA yaha svabhAva hai jaisI dekhe jasI mAnavA lAga jAi naphA ToTA gineM nAhIM so ajJAnatAke basa jIva kAI ye yathArtha zraddhAna na karai / age aura kahe haiM ki brahmA viznu mahesa tInoMkI sthApanA chai tIna mila sRSTi racI hai / kaI yA kaheM haiM eka jota cha tAmAhi soM coindrI utAra nikasyA hai kaiI yA kaheM bar3A bar3I bhaI hai kaiI yA kahai haiM ki cauvIsa avatAra bhaye batAve aru coIsa pIra ekai kahai kahavA mAtra nAmasaMjJA hai| para vastu bheda nAhIM kaiI gaMgA jamunA sarasvatI gayA gaumatI ityAdi saratAko tarana tArana mAne haiM / kaI to puSkara prayAga Adine taranatArana mAne haiN| kaI go Adine tarana tArana mAne haiM aru gau pUMchameM tetIsa koTa deva mAneM kaiI jala thala prathvI pavana vanasapati yAneM paramezvarako rUpa mAneM kaiIka bhairava kSetrapAla hanUmAna yAne deva mAne kaiI ganesane pAravatIko putra mAne aru candramA samudrako putra mAneM aisA vicAre naahiiN| jo gaMgAdi Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - - - - - - nadI jar3a acetana kaise tArasI aru gAya tiryaMca kaise tArasI arU tAkI pUMchameM tetIsa kor3a deva kaise rahasI aru pArvatIke hAthI putra kaise bhayo aru samudra to ekendrI jala tAke candramA putra kaise hosI / keIka hanUmAnakoM pavanakA putra batAveM so ekendrI pavanake paMcendrI mahAparAkramI deva sArakhA manuSya kaise hosI yaha hanUmAna hI pavanaMjayanAmA maMDalezvara rAnA tAko putra hai / yA bAta saMbhave hai aura bAla sugrIva hanUmAnAdi bAMdara vaMsI mahAparAkramI vidyAdhara rAnA haiM / so inako pasu rUpa banAve so inake asI hajAra vidyA haiM / tAkara aneka acarajakArI ceSTA kareM kaiIka yA kaheM ye to bAMdara haiM so aisA vicAreM nAhIM ki tiryaMcake aisA bala parAkrama kaisa hosI aru saMgrAmameM lar3avAkA vA rAmacandrAdi rAnAna mUM batalAvAkA jJAna kaise hosI aru manuSyana kaisI bhASA kaise bolasI aru aise hI rAvanAdi rAkSakavaMsI vidyAdharoMkA rAjA aru tAkI rAkSasI vidyA Adi hajAroM vidyA tAkara bahu rUpa banAya nAnA bhAMtikI krIr3A kare tAkU kaheM ye rAkSasa haiM aru koI yA kahe kanakakI laMkA so hanumAnane agni suM jArI aisA vicAre nAhIM suvarNa kI chI to agni so kaise jarI aru koi yA kahe hai ki. vAsukI rAjA dharatI phanape dharai hai aru yaha dharatI sadA acala hai| aru sumera bhI acala hai parantu kRSnajI sumerakU rAI kInI aru vAsukI rAjAko noto kiyo aru samudra matho tAmeM sUM lakSmIko staMbha mani pArajAtaka kahiye phUla surA kahiye madarA dhanaMtara vaidya candramA kAmadhenu gAya airApati hAthI raMbhA kahiye devAMganA sAta mukhako oDo amRta dhanuSa paMcAyana saMkha viSa ye caudA ratna kAr3hayA so Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 jJAnAnanda zrAvakAcAra / aisA vicAre nAhIM / vAsukI rAjAne dharatI talesU kAr3a liyo jaba dharatI kaunake AdhAra rahI aru sumera ukhAro taba sAsvato kyoM raho aru candramA Adi caudA ratna aba tAI samudramAhIM cho tA candramA vinA AkAsameM gamana kauna karai cho aru cAMdanI kaunakI chI aru aikai roja Adi pandraha tithi vA ujAlo adhayAro va mahIno varaSa yAkA pravarta kauMna chI aru lakSamI vinA dhanavAna puruSa kaise chA soto e pratyakSa hI viruddha so satya kaise saMbhave aura kaiI kahe haiM / koI rAkSasa dharatIne pAtAlameM le gayo pAche vAraha rUpa dha ra pRthvIkA udhAra kiyA so aisA vicAra nAhIM jo yaha pRthvI sAsvatI to rAkSama hara kaise le gayo koI jA kahe sUrya to kAsyapa rAnAko putra che / aru bunhi candramAko putra chai arU zanIcara sUryako putra che aru hanUmAna aMjanIkumArake kAnakI Ar3ImeM ho janmA aru dopadIkU kahe yaha mahA satI hai parantu yAke pAMca pAMDava bharatAra haiM / so aisA vicAre nAhIM ke kAsyapa rAjAke aite manakA vimAna garbha meM kaise rahasI aru ye candramA sUrya to vimAna haiM tAke zanicara vA buddhi kaise hosI aru kumArI strIke kAnakI Ar3I putra kaise hosI aru dropadIke pAMca bhartAra huvA to satIpano kaise raho so ye bhI pratyakSa viruddha so yA bAta satya kaise hotI ityAdi bharma buddhi kara jagata bharama rahA hai| tAkA varnana kahAM tAIM kahiye so yA bAta nyAya hI hai / saMsArI jIvAMke bharma buddhi na hoya to aura kaunake hoya koI paMDita jJAnI puruSAMke to hove nAhIM aru aise hI bharama buddhi paMDita jJAnI puruSAMke hoya to saMsArI jIvameM aru paMDitoMmeM vizeSa kAI dharma che Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra / - lokAntara ch| bhAvArtha-lokakI rItiso dharmakI pravRti ulaTI hai| lokakI pravRtile aru dharmakI pravRttike paraspara viruddha hai| aisA jAnanA aura bhI Age jagatakI viTaMbanA dikhAiye hai| kaiIkato bar3a pIpara AMbarI Adi nAnA prakArake vRkSa ekendri vanaspati tAkU manuSya paMcendrI hoya pUje haiN| aru pUjavAMkA phala cAhe so ghano phala pAvasI to paMcendrI soM ekendI hosI seo yaha jukta hI hai / jo koI hajAra rupayAko dhanI hai koI vAkI ghanI sevA kara aru vaha ghanA saMpTa hoya to hajAra rupayA de ghAle kichU aura badha devAne samartha nAhIM tyoM hI ekendrIkI paryAyasoM mara ekendrI hosI aru gAya hAthI ghor3A balada yAne pUjyA yA sArakhA hosI sivAya phala to kichU mile nAhIM / ghaTa hI bhale mile, kaiI lakar3Ike lattA lagAya gAr3e pAche IMdhana cora cora kATa chenA bhelA kare tAIM mAtA kaha pUjeM bahuri agni kara jalAve mahA burA gIta gAve mAthAmeM dhUla ghAla viparItarUpa nAce mada khAya madonmatta hoya kAma vikArarUpa pravarte mAtA mosI bahina bhojAI saba lAna na kareM aru Apa nAnA prakAra parakI mAra khAya pezAne dhUla pAnI kIca kara mAreM / arU gardhavakI savArI kareM / aru harSita hoya kAkI bhojAI vA choTA bhAIkI strI ityAdi parastrInameM nAnA prakArakI krIr3A kreN| aru kAmaceSTA kara Akula vyAkula hoMya mahA narkAdika pApane upArne aru ApakU dhanya mAne aru phera paralokameM aisA pApa kara zubha phala cAheM aise kaheM mheM holI mAtAne pUnAM chAM so mhAMne Acho phala desI aisI viTambanA jagatameM AMkhA dekhiye hai| so aisA vicAra saMsArI jIva kareM nAhIM / so aisA mahA pApa Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 jJAnAnanda zrAvakAcAra / mmmm kArya kara Acho phala kaise lAgasI so yaha holI kauMna chai / so holI eka sAhUkArakI putrI chI seo dAmIkA nimittasU para puruSaso rati huI so vaha puruSasU niraMtara rame pAche holIne apane manameM vicArI jo jA bAta aura to koI jAne nAhIM dAsI jAneM hai| seo yA bhI kahIM kaha desI to hamAro jamAro kharAba hosI tAtai dAsIne mAra nakhoM aiseo so vicArakara pAche Ine animeM jalAya dInI so dAmI mara vyaMtarI huI pAche vyaMtarI avadhikara pUrvaloM sAro vRtAnta jAnoM taba yaha mahA krodhakara nagarakA sArA logAMne roga kari pIr3ita kiyA pAche venagarake loga vInatI karI jo bhAI koI deva hohu to pragaTa hohu jo the kaho soI karatavya kareM taba jA pragaTa huI aru sAro pAchalo holIko vRtAnta kaho taba nArake logAM kahI aba theM sabane AchA karo tUM kahe so mheM saba mila karasI taka devI inakU nIkA kara kahI kAThakI to holI banA aura ghAsa phUsa lagAya bAla dyo saba mila jAke apavAda gAvo ama yAkoM bhAr3a karo aru mAMthe dhUla ghAla nAco aru jAkI varasa prati sthApanA karo taba ve bhayakA mArA nagarakA loga aise hI karatA bhayA so jIvAneM aisI viSaya ceSTA nIkI lAge hI tApara yaha nimitta milyA sarva karavAM lAgA bahuri sarva desoMmeM phaila gii| so avArahI calI Ave hai / aisA jAnanA aisI ganagora divAlI rAkhI sAMjhI ityAdi nAnA prakArakI pravRti jagameM phailI chai / / tAkA nivAravAne koI samartha nAhIM / aura bhI jIvAMkI ajJAnasAkA svarUpa kahiye hai / jo zItalA voharI Adi zarIra virSe Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAnanda zrAvakAcAra | - 289 - - - - - lohUkA vikAra hai / tAsUM ajJAnI jIva kaheM yaha to devakI sakti upajI hai / isI buddhi kara vAkU paje pAche pUjatA pUnatA hI putra putrI mara ja ya aru kaiI na pU tinako jIvatA dekhiye hai / to bhI ajJAnI jIva vAna deva hI mAne aura kahIM e chAdanA kIlAror3I cAkI paner3I daher3I patharavAr3I gAyakI vAdanI davAta vahI kuladevI cautha gAMja bIja ananta ityAdika dhanI hI vastune anurAga kara pUjeM haiM / aru satI auta pitara ityAdika kudevAkA kahAM tAI varnana kariye aba sarva kudeva tinakA sarva pUjavAMvAlA tinakA kauna buddhivAna paMDita varnana kara sake eka sarvajJa jAnavAne mamartha cha / mo jA jIvane ajJAna tAkA basa kara vA lobha dRSTi kara kAMI kAI khoTA kArja karai aura kauna kauna para dInatA na bhASe aru kauna kauna yA matameM mastaka na dhAre so avazya navAve hI navAve so yaha mohakA mahAtma hai| aru moha kara anAdi kAlako saMsAra viSaM bhrame haiM / aru narka nigodAdikakA dukha sahe hai / tyA dukhako varnana karavAM samartha zrI ganadhara deva bhI nAhIM / tAtoM zrI guru paramadayAlu kaheM haiM he bhAI he putra jo tU apanA hitane vAjhaM mahA sukhI hUvA cAhe to mithyAtvakA sevana tana ghanI kahavAM kara kAI vicakSana puruSa to thor3AmeM hI samajha jAya aru je dhIra puruSa haiM tyArane cAhe jitano kaho ve eka bhI na mAMne so yaha nyAya hI hai jaisI jIvakI honahAra hoya taisI hI buddhi upanai / aise saMkSepa mAtra kudevAdikakA varnana kiyA Age kudharmakA varnana kahiye hai| kudharma kone kahiye jAmeM hiMsA jhUTha corI vuzIla parigrahakI vAMkSAmeM dharmasthAmeM aura duSTa jIvaM kU vairayAkU sanama Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 jJAnAnanda zrAvakAcAra | karAnI aru bhagatAkI sahAI karanI aru rAgadveSa rUpa pravarti aru apanI bar3AI parakI nindA aisA ja meM vanana hoya / pAMcoM indriyAMke poSanameM dharma jAneM / aru tAlAba kuA bAvar3I Adi nivA navA bAgAdi banAvanemeM dharma mAne aru zrAddhakA karavAmeM aru rAtribhojana karavA viSe dharma mAne aru jagya karavA vi dharma mAne tAkA nA virSe vanana hoya aruyoM kara prAga Adi tIrthakA karavA viSe aru viSaya kara Asakta nAnA prakArake kadeva tAkA pUnavAM viSaM dharma mAneM tAkA jA viSaM varnana hoya aru dasa prakArakA khoTA dAna tAkA vyoro strI dAsI dAsako dAna hAthI ghor3A UMTa aimA baladha gAya meMsa aru dharatI grAma havelI bahuri churI kaTArI barachI tarava.ra lAThI rAhu ketu gRhake nimitta loha tila tela vastrAdi denA aru gAr3hA ratha vahala AdikA denA daMDa vA rUpA sonA Adi dhAta vA tAkA gahane banAya denA kAkar3I kharabUnAdika phalakA denA marA sakarakaMda surana Adi kaMdamUlakA denA aru nAnA prakAra harita kAyakA denA aru brAhmana bhojana karAvanA bahuri kula AdinyAnakU nivAvanA lAhana AdikakA karanA ityAdi aneka prakArake khoTA dAna haiM / tAkA jAmeM varnana hoya yA na jAne ki ye dAna pApakA kArana haiM / hiMsA kaSAya viSayakI AsaktatA vA tIvratA yA dAna diyA hoya che / tAteM ye dAna pApakA kArana chai jAkA phala narkAdika hai aura jAmeM aMgAra gIta nRtyAdi aneka prakArakI kalA caturAI hAvabhAva kaTAkSa jAmeM tAkA varnana hoya aru vastuko svarUpa aura bhAMta aru kahai aura bhAMta aisA anathArtha pArthameM banana hoya ityAdi jIvako bhava bhavameM dukhake kArana tAkA jAmeM dana / hosI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnagananda zAvakAcAra / A - - ~ - ~ ~ - ~ paramArthakA kichU kathana nAhIM / aise zAstrakA nAma kuzAstra hai so yA zAstrakU sunyAM aru mAnyAM jIvakA nemakara burA hI hoya bhalA aMsamAtra bhI nAhIM / aise kuzAstrakA svarUpa kahA Age kugurAMkA svarUpa kahiye hai / so kaise haiM kuguru kaiIyaka to parigRhI ha kaiIka mahAkrodhI haiM, kaiIka mahAmAnI haiM, kaiIka mahA mAyAcArI haiM kaiIka mahAM lobhI haiM, kaI mahAM kAmI parastrI bhogatA sake nAhIM / bahuri kaise haiM kuguru kaiI paMcAnakara ghanA jIva bAreM haiN| kaiIka anachAnA pAnI sUM sapar3a dharma mAne haiM / kaiIka sArA zarIrakU khAka lagAveM haiM / kaiI jaTA badhAbeM haiM kaiIka ThAr3esvarI kahiye eka vA doya hAtha UMcA kiye haiN| kaiIka agni Upara oMdhA mukha kiye haiM kaiIka grISma samaya bAlU retameM loTe haiM kaiI jhajhAra kaMthA pahare haiM / kaiIka bAghaMvara dhAreM haiM / kaiIka tilaka chApA dhAre haiN| kaiIka laMbI mAlA gale dhAreM kaiIka khai kA raMgA vastra dhAreM / kaIka sveta vastra dhAre haiM kaiIka lAla vastra dhAreM haiM / kaiIka kaTATaI dhAreM kaI ghAsakA kapar3A dhAreM kaIka mRgakI cAma dhAreM haiM / kaiIka siMhakI khAla dhAre haiN| kaiIka nagna hoya nAnA prakArake vastra dhAreM haiM / kaiIka banaphala khAya haiM kaiIka kUkarA Adi tiyaca rAkhe haiN| keIka mauna dhAre haiM kaiIka pavana car3hAveM haiM kaiIka jotisa vaidyaka maMtra yaMtra taMtra kare haiM / keIka lokanako dikhAvaneke liye dhyAna dhAreM haiM / kaiIka ApakU mahanta mAne haiM kaiIka ApakU siddha mAne haiM / kaiIka ArakU pujAyA cAheM kaiIka rAjAdikakA pUjyA thakA rAnI hoya haiN| kaiIka na pUje tApara krodha kare kaiI kAna phar3Aya bhaguA vastra dhAreM kaiIka maTha baMdha hai Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 jJAnAnanda zrAvakAcAra / - vvvvvvvvv.. lAkhoM rupaiyAkI daulata rAkhai haiM / aru gurukI Thasaka rAkhe haiM aru bholA jIvoMne pagAM par3Ava haiN| ityAdi nAnA prakArake kUguru pAIye hai / tALU kahAM tAI kahiye / aura jugati kahiye hai| jo naMgA raheM kalyANa hoya to tiryaMca sAsvatA naMgA rahe haiM yAkA kalyAna kyoM na hosI jAsoM yathArtha pratIta vinA sarva nirphala hai| jaise ekA vinA biMdI kAmakI nAhIM aura zrIguru kaheM haiM he putra tUne doya bApako beTo kahe to dukha lge| aru doya guru thAre kahe to raMcamAtra bhI dukha na lahai / so mAtA pitA kAi svArathakA sagA aru bAmuM eka paryAya kA sambandha tAkI to pyAre aisI mamatva buddhi chai / aru suru jAkA sevana jaga maranakA dukha vilaya jAya aru svarga mokSakI prApti hoya tAkI tumhAre yA pratIta tAsUM thArI paranati thAne dukhadAI naahiiN| tAsUM go tUM apanA hitane bAMkSe chai to eka sarvajJa vItarAga jo ninezvara deva tAkA vacana aMgIkAra kara aru tAke bacanake anusAra deva gurU dharmakA zraddhAna kari / iti kudevAdika varnana saMpUrNa bhayA / // iti zrI paM0 rAyamallaMjI kRta zrIjJAnAnaMda zrAvakAcAra grantha saMpUrNa / zubhaM maMgaH // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabodha ratnAkara kAryAlaya (sAgara)meM milane vAlI pustakoM kA suuciiptr| AdipurANa (mahApugaNa pUrNa) bar3e TAipa au' mUlya 16) harivaMzapurANa-(jaina rAmAyaNa) pakkI jilda aura mUlya 6 bhAratavarSIya di0 jaina DArekTarI, mUlya 8) ratnakaraNDazrAvakAcAra mUlya 5) padmanaMdipaccIsI mUlya 5) jJAnArNava pakkI jilda aura mUlya 4) syAdvAdamaMjarI saMskRta aura bhASATIkA sahita mUlya 4) ArAdhanA-kathAkoSa-Ta0 1162, mUlya sirpha 4) jaina saMpradAyazikSA-pakkI nilda mU. 3 // 1) artha prakAzikA-uttama chapAi, moTe kAgana aura 3 // ) pravacanasAra-bhASATIkA mU. 3) / puNyAsravakathAkoSa-pRSTha 3 4 0 mU0 3) sAgAradharmAmRta (paM0 AzAdharakRta pUrNa graMtha) mU0 2 // ) nATaka samayasAra-mU0 2) dharmapraznottara (zrI sakalakIrtikRta ) mU0 :) zreNikamahArAnakA bRhat jIvanacaritra-mU, sirpha 1 // ) pANDava purANa-chandabaddha 2) cArudatta caritra mU0 1) kriyAkoSa- mU0 1) Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) dayAnaMdachalakapaTadarpaNa-(AryamamAjakA khaMDana ) 2) puruSArthasiddhayupAya-bhASATIkAsahita / mUlya 1) paMcAstikAya-mUlya 2) saptabhaMgItaraMgiNI-bhASATIkAsahita / mU0 1) bRhadrvyasaMgraha-bhASATIkA / mU0 2) gommaTasAra-mUlya jIvaka NDa 2 // ) karmakANDa 2) trilokasAra-(bhASATIkA) pakkI jilda mUlya 5 // ) labdhisAra (kSapaNAsAragarbhita) mUlya 1 // ) paramAtma-prakAza bhASATIkAsahita mUlya 3) ninazataka-mUlya ) tatvajJAnataraMgiNI-hindI bhASATIkA mU0 1 // ) Atmapabodha-hindI anuvAda mU0 2 / / ) subhASitaratnasandoha-bhASATIkA / mU0 2 // ) yogasAra-bhASATIkA mUlya 2) paramAdhyAtmataraMgiNI-bhASAvacanikA / mUlya 3 // ) makaradhvanaparAjaya-hindI anuvAda / mU0 // -) ArAdhanAsAra bhASATIkA-mU0 1 / ) jinadattacarita-mU. 1) saMskRta-pravezinI-mU0 2) dharmaratnodyota-kavitAgrantha / mU0 1). jainabAlabodhaka-prathamabhAga mU0 / ) dvitIyabhAga |) bhASAnityapAThasaMgraha-mU0|-) paMcaparameSThIpUjA-mU0 / ) Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) traivarNikAcAra - marAThI TIkA mU0 3) paMcAdhyAyI - bhASATIkA sahita pakkI jilDa mU0 5 |) jJAnAnaMda zrAvakAcAra - mU0 1 // ) bhaktAmarakathA - mUlya 1 ) candraprabhacarita - hindI anuvAda / mUlya 1) nemipurANa - hindI meM anuvAda | mU0 2 ) samyaktva - kaumudI - mU0 1 =) sudarzana caritra - mU0 // -) yazodharacarita - mUlya |) pavanadUta - hindI anuvAda | mU0 !! zreNikacaritasAra - =) sukumAracaritasAra-)|| akalaMkacaritra - mUlya =) nAgakumAracaritra - mUlya 1 ) cauvIsaThANA - carcA caubIsa daNDakasahita / mUlya || ) niyama pothI ) || hindI kalyANamaMdira - 1 chahaDhAlAsArtha-=) hindI bhaktAmara -- - ) | karmadahana vidhAna - mU0 pAMca Ane anubhavAnanda - adhyAtma grantha mU0 // suzIlA upanyAsa - mU0 11) gRhastha dharma - mU0 1 =) samayasAra - zItalaprasAdajI kRta | TIkA mU0 2 || ) dazalakSaNa dharma mU0 (-) solahakAraNadharma mU0 1 ) Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlacarita naMdIdharatratakA apUrva maha tmya mU0 // mahAvIracarita hindI anugada mU0 1 // ) bhArata di0 jenayAtrAdarpaNa mU0 2) dharmasaMgrahazrAvakAcAra bhASATIkA mU0 2) jambUsvAmI carita) SaTpAhur3a mU. 1) vasunaMdizrAvakAcAra mu0 // ) paramAtmaprakAza mU0 -) puruSArthasiddhayapAya bhASa TIkA mU: / ) AptaparIkSA bhASATIkA mU0 / -) jaina tIrthayAtrA vivaraNa nakazA sahita mU0 /-) samayasAra nATaka bhASATIkA sahita mU* 2 // satyArthayajJa mU0 // saMzayatimirapradIpa (terahapaMthakA khaNDana) mu.|| manamodana paMcazatI mU0 10) siddhakSetrapUnAsaMgraha mU0 // ) paJcamaMgala sArtha mU0 =) . pUnAvidhAnasaMgraha mU1) aThArahanAte mU0 -) indriyaparAnaya zataka mUla aura hiMdI anuvAda mU0 ) kalyANamaMdira stotra mU. 1) mokSamArgakI kahAniyAM mU0/-) bAlabodhajainadharmazikSaka prathama bhAga - // , dvitIyabhAga - Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) devadarzana mU0 ) paMcAmRta prakSAla arthasahita mU0 -) / pratiSThAmArodvAra mU0 1 // -) tIsacaubIsI pATha paM. vRdAvanajIkRta mU0 3) parIkSAmukha bhASATIkA / ) hiMdI bhaktAmara aura prANapriya kAvya mU: - giranAra-mahAtmya ||-) bAlabodha janadharma prathama bhaag)|, dvitIya bhAga -', tRtIya bhAga-), caturtha bhAga / -, sItAcarita-) pradyumnacaritasAra / ) dvAdazAnuprekSA ) yazodharacarita bhASATIkA 2) terahadvIpa pUnAvidhAna 2 // ) prAcIna jainaitihAsa pahalA bhAga mU0 // 1) zrAvikAdharma ) dhanyakumAracaritra ) paMcakalyANa vidhAna paM bakhatAvaralAlakRta mU0 / -) jainArNava / 100 pAThoM kA saMgraha / mU0 1) jainasiddha nta saMgraha-100 viSayoMkA saMgraha mU0 1 // ) sammedazikhara mahAtmya -(pUnana vidhAna) mU0 / ) AtmAnuzAsana-pakkI nilda 2) cauvIsIpATha mUlya 18) Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) jinendra paMcakalyANaka-mUlya -) jainapadasaMgraha pahalA bhAga-mU0 =) jainapadasaMgraha dUsarA bhAga-mU0 / ) . jainavivAhavidhi-mU0 ) tatvArthasUtrakI bAlabodhinI bhASATIkA-mUlya ||-) darzanakathA-bhArAmallanIkata mU0 sADhe tIna Ane darzanapATha mU0 -) bhaktAmara aura tatvArthasUtra-mU0 ) dAnakathA- cAra dAnakathA) mU0 ) dravyasaMgraha-mU0 pAMca Ane / dyAnatavilAsa-(dharmavilAsa ) mU0 1) nizibhojanakathA-mU0 ) nirvANakANDa-mU0 ) nityaniyamapUjA saMskRta tathA bhASA-mU0 / ) niyamasAra-bhASATIkAsahita mU0 2) / nemicarita-mUlya / ) trepana kriyA vivaraNa -)11) nyAyadIpikA-mU0 // ) pArzvapurANa-mU0 1) prabacanasAra paramAgama-mU0 11) bhaktAmarastotra sArtha mUlya |-) bhASApUnAsaMgraha-mU0 // 2) samAdhimaraNa aura mRtyumahotsava-mU0 / / mokssmaargprkaashk-muu01||) ratnakaraMDa zrAvakAcAra sAnvayArtha-mU0 ) Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) vinatI saMgraha-mU0 / ) vRndAvana-vilAsa-mU0 ) sAmAyika pATha aura AlocanApATa-mU0 eka AnA / sUktamuktAvalI mUlya chaha AnA / jJAnasUryodaya nATaka-mu0 // zatrunaya pUjanAdi guTakA -) jinaguNagAyanamaMjarI / ) ravivrata kathA -) sallekhanA-mRtyumahotsava / ) dIpamAlikA vidhAna (dIvAlI pUjana) -) bRhatasvayaMbhUstotra (artha sahita) // ) budhajana satasaI 1-) mahAvIra caritra (pUjana sahita) - // jaina upadezI gAyana (pra0 bhAga) - dvi0 bhAga 2) prAtaHsmaraNa maMgala pATha ) jaina strIzikSA pra. bhAga -) / dvI. bhAga =) zrAvikA dharma -) jaina nitya pAThasaMgraha (rezamI guTakA) / / prabhaMjana caritra ) dharmacarcA saMgraha |) ArAdhanA svarUpa / ) kevala saMskRta grantha laghIyastrayAdisaMgraha mU0 (-) sAgAradharmAmRta mU0/-) Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) AcAramAra-1-) trilokasAra - 1 |II) tattvAnuzAsanAdisaMha - mU0 ||| - ) aSTamasrI - mu0 3) vizvalocanakoza - mU0 1 =) gommaTasAra jIvakANDa mUla aura saMskRta chAyA mU0 =) sarvArthasiddhi - 2) tattvArtha rAjavArtika mU0 4 || ) zloka vArtikAlaMkAra - mUlya 4 ) auSadhidAna. cAra prakAraka auSadhadAna pradhAna / prANa to deya saba abhaya azana aru jJAna // "sAgara meM eka pAramArthika digaMbara jaina auSadhAlaya karIba 2 sAlase sthApita hai isa auSadhAlaya se saikar3o rogI rogase nirmukta ho rahe haiM jina bhAIyoM ko davAioMkI AvazyakatA ho nimnalikhita pate para rogakA nAma nidAna Adi likha kara magA sakate haiM unako sirpha DAka mahasUla aura pekiMga kharca denA par3egA / isake sivAya jo mahAzaya auSadhi dAna karanA cAheM arthAt sahAyatA denA cAheM vaha bhI isa pate para sahAyatA pradAna kareM / patA - maMtrI jaina auSadhAlaya, Thi0 sadUbodha ratnAkara kAryAlaya-bar3AbAnAra, sAgara (sI0 pI0 ) Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabodha ratnAkara siriij'| 1. jJAnAnaMda zrAvakAcAra-mUlya 1 // ) 2. jaina siddhAMta saMgraha-isameM 100 pustakoMkA saMgraha hai| e. 400 mUlya 1) 3. pradyumna caritra-zrI kRSNAjIke jyeSTha putra pradyumna kumArakA saMkSipta caritra hai| bhASA sarala aura suMdara hai mUlya ) 4. sItA caritra-isakI bhASA sarala aura manohAri hai| pratyeka strIko ekavAra avazya par3hanA cAhie / mUlya 3) 5. dvAdazAnuprekSA-bAraha bhAvanAkA vrnnn| mUlya 1-) 6. bAlazikSA-isameM iSTachattIsI, AlocanA pATha, paMcakalyANaka pATha aura chaH DhAlAkA saMgraha hai| mUlya ) 7. jinaguNagAthanamaMjarI--mUlya / ) milanekA patA mUlacaMdra mainejara sabodha ratnAkara kAryAlaya bar3AbAjAra, sAgara-(sI. pI.)