Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAvanA kalpalatA bhAga 1 AcArya zrI viSNuvAsari
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) // zrI nemipadma graMthamAjA puSpa - 9 2 // mo namaH zrI siddhaprAya | tapAgacchAdhipati-zAsanasamrATra-sUricakracakravarti-jagadgurU-AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkara vineyANu zrI vijayapadmasUripraNItA. ||zrI bhAvanApalatA|| bhAga 1 lA [anitya bhAvanA 5 : Arthika sahAyaka : ze huThThI.saMha kesarIsiMhanA pautra za dalavA maganabhAnA smaraNArthe temanA sadharmacAriNI suzrAvikA lakSmIbAI 9. jesa gabAinI vADI : amadAvAda. Wan : prakAzaka : zrI jaina graMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka ze. IzvaradAsa mUlacaMda [e ] 110 HAV
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ---- -- --- ------ - -------- amadAvAda dhI navaprabhAta prinTIMga presamAM zA. maNilAla chaganalAle chApyuM The. ghIkAMTADa, nevelTI TokIjha pAse - nanananananananano+---- nanananana+nananana naM--
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ che bhavya jIvoe savAre uThatAM A pramANe bhAvanA bhAvavI joIe | harigIta chaMda che sAgara same A bhava kahe prabhue ucita te jANaje, bahu janma ghaDapaNa maraNa pAmI tyAM bharela vicAraje; Adhi upAdhi vyAdhi jala kalela moTA uchaLe, bahu bheda cAra kaSAya jalacara cAra dizie saMcare. 1 huM koNa? kaI rIte banyo? durlabha manujabhava A mane, daSTAMta daza durlabhapaNAmAM jANa tuM gurUnI kane, jinadharma pAmyo prabala puNya jIva! je suratarU sama, tasa sAdhanA kevI karI? tyAM prema che ke aNagama. 2 nija lALanA taMtu thakI vIMTAya jema kaLIo, Adhi upAdhi taMtuothI muja vIMTAya AvaDe nIca mehanA julma karI bhava kedakhAnAmAM paDyo, baLiye chatAM huM rAMkaDa thaI cAra gatimAM Atho . 3
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAhe ryAM jIlme ghaNA agIAramAM guThAthI, bhalabhalAne bhoMya paTakayA nA ThagAiza ehathI; huM ane mArUM A maMtre AMdhaLI duniyA karI, vanamAMya peThA tAya mAhe AtmaciMtA nA karI. 4 bhavamAM TakayA kAyama nahi kAi bhale tIrthaMkarA, cakrI hari baladeva paMDita mUkha raiyata nRpa bhalA; rUpa ke nIrUpa Ayu tUTatAM parabhava phare, calanA na reNA mAdha vacanA budha janA nA vismare. pa karatA, gulAmI sarvanI AzA taNA kiMkara anI, dravyanA lAbhe tane paravA jarI nA pApanI; sAcA sukhA jhaTa sAdhaje dAsI banAvI Azane, nita bhAvaje nRpa edhadAyaka satanA dRSTAMtane. 6
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvatantrasvatantra-zAsanasamrATa-sUricakracakravarti jagadagurU tapagacchAdhipati-bhaTTAraka AcArya zrI vijayanemisUrIzvaraH janma-vi. saM. 1929 gaNiSada-vi. saM. 196 0 kArtika zu. 1 mahuvA dIkSA-vi. saM. 1945 kArtika vada 7 paMnyAsapada -vi. saM. 1960 jyeSTa suda 7 vaLA (vahUbhipura) mAgasara suda 3 bhAvanagara sUripada-vi. saM. 1964 vaLA (valabhipura) jayeSTa suda 5 bhAvanagara KRISHNA PRINTERY. AHMEDABAD
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ // OM arjunamaH | / / zrI gurUmahArAjanA hastakamalamAM samarpaNa | madIyAtmoddhAraka, parameApari, paramagurU, sugRhIta nAmadheya, pUjyapAda, prAtaHsmaraNIya, zrIgurU mahArAja ! ApazrIjI madhumatI ( mahuvA ) nagarInA rahIza pitAzrI deva gurU dharmAnurAgI zeDa lakSmIcaMda ane mAtuzrI dIvAlIbAinA kuladIpaka putra che. vi. sa. 1929 nI kAntika suda ekamanA janma dinathI mAMDIne lagabhaga sAla varSanI nAnI uMmare sasAne kaDavA jheranI jevA nAnIne agaNya sadguNu nidhAna paramagurU zrI vijayajI (zrI vRddhicajI) mahArAjanI pAse zrI bhAvanagaramAM vi. sa. 1945 nA jeTha suda sAtame siMhanI paDe rahI antane parama kalyANakArI ane hRdayanI kharI dahIthI bharelI pratrayane ( dIkSA) pUrepUrA ullAsathI grahaNa karIne siMhanI peThe sAdhI rahyA che, ane ApazrIe agAdha buddhibalathI jaldI svapara siddhAMtane uMDo abhyAsa karyAM, ane nyAya vyAkaraNAdi vividha viSayanA puSkala vizAla che.nI racanA karIne suMdara sAhitya sevA karavA uparAMta apUrva dezanA zaktinA prabhAve abhayarasika, umA gAmI agaNya mahArAdi bhavya vAne saddharmanA raste dArIne hadapAra upakAra karyA che. temaja ApazrIjInA agaNya sadguNAne joine moTA gurUbhAi, gItA zirAmaNi, zramaNukulAvata - saka, paramapUjya, panyAsajI mahArAja zroga'bhIravijayajI gaNivare tamAma siddhAMtAnI yAgaDhahanAdi kriyA vigere yathArtha vidhAna karAvIne mahA prAcIna zrI dhrubhIpura ( vaLA ) mAM ApazrIjIne vi. saM. 1960 nA kArataka vadI sAtame gaNi
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ padathI ane mAgazara suda trIje paMnyAsapadathI vibhUSita karyA. ane zrI bhAvanagaramAM vi. saM. 1994 nA jeTha suda pAMcame tapAgacchAdhipati, bhaTTAraka, AcAryapadathI alaMkRta karyA. ApazrIjI ratnanI khANa jevA zrI saMghanI ane tIrthAdinI sevA pahelAMnI mAphaka hAla paNa pUrepUrA ullAsathI karI rahyA che. tathA ApazrIjInA amegha upadezathI devagurU dharmAnurAgI saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI vigere ghaNAe bhavya jIvoe charI pAlatAM vizAla saMgha samudAya sahita tIrthAdhirAja zrI zatruMjayAdi mahAtIrtha yAtrA aMjanazalAkA vigere uttama dhArmika kSetramAM lakSmIne sadupayoga karyo ane kare che. temaja ApazrIjIe mArA jevA ghaNue bhavya jIvonI upara zrI jenendrI dIkSA, dezavirati vigere mekSanA sAdhane daIne kadI paNa na bhUlI zakAya tevA anahada upakAra karyA che ane kare che. vigere lakattara guNothI AkarSAIne ane ApazrIjIe mArI upara karelA ananta upakArene yAda karIne ApazrIjInA pasAyathI banAvele A zrI bhAvanA ka95latA nAmane sArvajanika sarala graMtha parama kRpAlu ApazrIjInA karakamalamAM samapIne huM mArA AtmAne dhanya mAnuM chuM, ane niraMtara eja cAhuM chuM ke ApazrIjInA pasAyathI (1) prAkRta saMskRta gujarAtI vigere bhASAmAM AvA sArvajanika sarala graMthanI racanA karIne zrI saMghAdi pavitra kSetranI bhakti karavAne zubha avasara (2) ApazrIjI jevA gurUdeva (3) zrI jene zAsananI sevA (4) nirmala nirabhilASa saMyama jIvana (5) paropakAra vigere saMpUrNa AtmaramaNatAnA sAdhane mane bhAbhava maLe. nivedaka: ApazrIjInA caraNakikara nirguNa vineyANu pavanI vaMdanA.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapagacchAdhipati-zAsanasamrATa-sUricakracakravRtta jagaddagurU-AcArya mahArAjazrI vijayanemisurizvara caraNakiMkara vinayANu-vijayapadyasUri janma--vi. saM. 1955 vaizAkha suda 3 amadAvAda dIkSA-vi. saM. 1971 mAgazara vada 2 talAjA (zobhAvaDa) gaNipada--vi. saM. 1982 phAgaNa vada 5 pATaNa paMnyAsapada--vi. saM. 1982 phAgaNa vada 12 pATaNa upAdhyAyapada-vi. saM. 1988 mahA suda 5 serIsAmahAtIrtha AcAryapada-vi. saM. 1992 vaizAkha suda 4 amadAvAda. Krisbea Printery, Ahmedabad.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 oM namAmIjIleTivAMya / / // Nago tavagaNa gayaNa diNayara - sUricakkacakkavaTTi - nAnu--paramapujana-maMjiyA-pamanu.-bAriya siri vijayaNemisarINaM // prastAvanA / / AryAvRttama sugahi nAma dhijjaM, titthuddhArapaTTikappayaruM // parasamayaviSNANaM tavagacchAhIsare vihaM // 1 // sIlamugaM sarIraM, samayapayatthovaesagaM dhIraM || AryasajIvaNaM taM vaMde guruNemirima || 2 || dharmavIra priya baMdhue ! ApaNuM advatIya avicchina saMbhAvanA thI trikAlAmAdhita vizvamaMDala vijayavaMta satyAya darzana darzana vyApI zrI nendra darzana tamAma datta DhI temAM zreSTha gaNAya che, te vyAjIja che. kAraNa ke teja (jaina darzana ) khInta tamAma danAne koine paNa padma lIdhA sivAya cagya nyAya devAne samartha che. mATenuM nAma niSpakSa darzana suprasiddha che. tathA teja tamAma padArthonA vya guNa pAyAnI satya ane saMpUrNa khInA niSpakSapAta bhAve jaNAve che. Aja muddAthI tenI samasta vizvama DelamAM vijayadhvajA pharakI rahI che. ane A (jaina darzana )nI sAthe hariphAi karI zake, tevuM eka paNa dana cheja nahe. mATe ja A (jaina darzana) dvitIya ( ajoDa) kahevAya che, ane dareka padArthanA pUrepUruM tattva badha meLavavAne mATe jema bIjA sAdhanAnI jarUra paDe che, tevI rIte apekSA jJAnanI tethI paNa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ?? A vadhAre jarUriyAta jaNAya che. AvI tamAma apekSAonI tarapha lakSya rAkhIne sacATa vastu tattvane samajAvanArUM eka jaina darzana ja che. mATe te syAdvAda dana " AvA nAmathI paNa aneka svapara zAstromAM oLakhAyuM che. khIjAe jema jaNAve che, tema A jaina darzana ema paNu nathI kahetuM ke-AtmAdi ane dharmAstikAyAdinuM svarUpa Amaja che. A muddAthI Ane " anekAMta dana " paNa kahI zakAya. khAmatamAM vividha prakAre padA tattvane sacATa samajAvavAne saMskRtAdi bhASAmAM sADI traNa kroDa zlAka pramANe triSaSThi zalAkA purUSa ciratra, dhyAzraya kAvyAdi vividha graMthonI racanA karIne samasta vizvamaMDalamAM je mahA samartha pratibhAzAlI mahApurUSe anahada upakAra karyo che, temaja jemanA saMbaMdhamAM punAnI Dekkana kAlejanA preAphesara DA. pITarsane hAiskulamAM bhaNatA brAhmaNa vidyAthI enI pAse bhASaNa karavAnA prasa`ge A pramANe jaNAvyuM hatuM ke-" he mArA vhAlA vidyArthI e ! Aje huM je mahApurUSanuM citra kahevAne tamArI AgaLa upasthita thayA chuM, te Adarza jIvana caritrane sAMbhaLavAmAM tame lagAra paNa bedarakArI karaze! nahi. jo ke te mahApurUSa tamArA ( brAhmaNu) dharmanA na hatA, te paNa mAre nikhAlasa hRdayathI jarUra kahevuM joIe ke- A bhAgyavaMtI bhArata bhUminA caLakatA kAhInUra (hIrA) hatA. " te kANuM ? teA ke" kalikAla sarvajJa AcArya mahArAja zrI hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAja" A pramANe (pITarsa ne) muktakaOM prazaMsA karI hatI, temaja evA eka paNa viSaya ( khAkhata ) avaziSTa ( khAkI rahela ) nathI, ke jenI upara teezrIe potAnI lekhinI ( lekhaNa;
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalama) na calAvI hoya. eTale nyAya vyAkaraNa sAhitya caritrAdinA apUrva puSkala graMthanA banAvanArA te sadguNasaMpanna mahApratibhAzALI kalikAlasarvajJa AcArya mahArAja zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAje "anyagavyavaccheda dvAtrizikA" nAmanA nyAyagarbhita stutigraMthamAM trizalAnaMdana kAzyapagotrIya carama tIrthakara zAsanAdhirAja samatAnidhAna prabhu zrI mahAvIradevanI stuti karatAM jaNAvyuM che ke | tivRtta| II anyo'nyapakSapatipakSabhAvAd / yathA pare matsariNaH prvaadaaH|| nayAnazeSAnavizeSamicchan / na pakSapAtI samayastathA te // 1 // spArthahe prabho ! bIjA darzane eka bIjAnA matanuM khaMDana karavAmAM vhAdurI mAnI rahyA che. ane ekeka nayanA vicArane gera vyAjabI chatAM) vyAjabI gaNIne judA judA nAmane dhAraNa kare che. ahIM daSTAMta tarIke samajavuM ke ekalA trAjusUtra naya nAmanA cothA nayanA vicArane AdhAre bauddhadarzana prakaTa thayuM. bIjA saMgraha nayamAMthI vedAMtamata prakaTa thaye. tathA pahelA naigamanayamAMthI sAMkhyane gamatA ane vaizeSika mata (A be mata) prakaTa thayA. ane zabda 1 janma vi. saM 114pa kArtika suda 15 dhaMdhukA, nAma caMgadeva. dIkSA vi. saM. 1150 mAM, zrI devacaMdrasUrijInI pAse, nAma munizrI somacaMdra sUripada vi. saM. 1166 akhAtrIja vijya muhUrta, nAma zrI hemacaMdrasUrijI, svargavAsa vi. saM. 1229 mAM 84 varSanI uMmare.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahma jJAnIne mata zabda nayamAMthI prakaTa the. paraMtu jenadarzana eka evuM uttama darzana che ke je sarva nathI guMthAeluM che. eTale tamAma none bhegA karIne dareka padArthonA nirdoSa spaSTa svarUpane jaNAve che, mATe ja te badhA darzanemAM ghaNuM zreSTha che, ema pratyakSa dekhAya che. A bAbatamAM juo sAkSipATha- (AvitrItivRtta) bauddhAnAmRjusUtrato matamabhUdvedAntinAM saMgrahAt / sAMkhyAnAM tata eva naigamanayAdyogazca vaizeSikaH // zabdabrahmavido'pi zabdanayataH savairnayairgumphitA / jainI dRSTiritIha sArataratA pratyakSamudvIkSyate // 1 // A pramANe jema teo judA judA nAmane dhAraNa kare che, tema "mAruM e sAcuM " A kahevata pramANe aghaTita (geravyAjabI) vicArane paNa sAcuM TharAvavAne mATe khUba tanatoDa mahenata kare che. ane chevaTe pUrNa samajaNanA abhAve padArtha tatvane kharekhara saMgIna nirNaya na thAya, tyAre teo eka bIjAnI tarapha jANe ISya bhAva ke abhimAna dhAraNa na karatA hoya, tevA dekhAya che. A badhAe karatAM nyAyAdhIza jevuM jaina darzana pakSapAta rAkhyA vagara sAcI bhUla samajAvIne dareka naya (darzana)ne samAgamAM cAlavA zAMti bharI zIkhAmaNuM Ape che. A muddAthI ApazrIjInuM parama pavitra tripuTI zuddha (jena) darzana niSpakSapAtI (pakSapAta vagaranuM) kahevAya, emAM navAI zI? ane Ape te saMpUrNa jJAna (kevalajJAna) prakaTa thayA bAda prakAzya che, tethI temAM kaI paNa bAbatanI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagAra paNa ochAza saMbhavatI ja nathI. A prasaMge e paNa jarUra yAda rAkhavA jevuM che ke-jevI rIte eka paiDAthI ratha calAvAya ja nahi, ane eka hAthathI tAlI vAge nahi, tathA eka sUtaranA tAMtaNAthI kUvAmAM paDelA (loTA vigere) padArtha hAra kADhI zakAya ja nahi, tema (A traNa daSTAMta karIne) *tamAma dravya guNa paryAne barAbara sacoTa ane sAce bedha ekeka nayanA AdhAre koI divasa thaI zake ja nahi. AvA AvA ghaNuM muddAonI tarapha lakSya rAkhIne mahAzIla pUrvadharAdi pUrvAcArya bhagavaMtoe jenadarzanane samudra (sAgara)nI jevuM kahyuM che, ane bIjA darzanene nadIonI jevA kahyA che. Aja bInAne eka mahAkavie nIce jaNAvelA lekamAM kahI che. te A pramANe 1 udadhAviva sarva siNdhvH| samudIrNAstvayi nAtha ! dRSTayaH // na ca tAsu bhavAnpradRzyate / pavibhaktAsu sritsvivoddhiH||1|| 1. mAladhArI zrI hemacaMdrasUrijI mahArAje zrI anugadvAra sUtranI sarala TIkA banAvI che. temAM paNa A leka kahyo che. zrI anugadvAra sUtra ane zrInaMdIsUtra sarva Agama zAstromAM praveza karavAne mATe kaMcI jevA che. ahIM anayogadvAra sUtramAM upakrama nikSepa anugama nayAdinI ane zrI naMdIsUtramAM pAMca jJAnanI bInA vadhAre pramANamAM Ave che. A sUtranI prAkRtamAM cUrNi che. tenA AdhAre zrI haribhadrasUrijI mahArAje TIkA banAvI ane te baMnenI mAladhArI zrI hemacaMdrasUrijI mahArAje sarala TIkA banAvI che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 spaSTAtha-he nAtha! jevI rIte samudramAM ghaNuM nadIo samAI jAya, tevI rIte ApanA mahAsAgaranI jevA jainadarzanamAM (nadIonI jevA) bIjA badhA darzane samAI jAya che. ema hAthamAM rahelA AmaLAnI mAphaka pratyakSa anubhava siddha jaNAya che. vaLI bIjA dareka darzanamAM hAla paNa je AgIyA jIvanA zarIranA prakAzanI je je lAITa dekhAya che, te paNa potAnA vicArane anusAre jainadarzanamAMthI grahaNa karelA ekeka aMzane ja AbhArI che. tethI spaSTa jaNAya che ke bIjA darzane adhUrA che. ane pUrepUruM vyAjabI ApekSika jJAna daI zaktA nathI. Ama jaNAvavAnuM tAtparya e che keanya darzana tarIke prasiddha evA dareka darzananA netAo saMpUrNa jJAnavALA nathI. kAraNa ke mahAdi cAra ghAtI karmone dUra karyA nathI. eTale AThe karmomAM mehanIya karma mukhya che. jema lazkaramAM senAdhipatinI mukhyatA hoya che, tevI rIte ahIM paNa mehanIya karmanI mukhyatA che ane te duHkhe karIne jItI zakAya, tevuM che. mATe ja kSapakazreNimAM pahelAM mehanIya karmane kSaya karavo paDe che. ane tyAra bAda jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, ane aMtarAya karmane kSaya thAya, tyAre kevalajJAna thAya. AvuM jJAna jene prakaTa thayuM hoya, tenA kahevAmAM lagAra paNa pheraphAra ke ochAza hoya ja nahi. satya paristhiti Ama hovAthI ekAMtavAdIoe ekAMtavAdane jaNAvavAnA avasare aneka bAbatamAM anekAMtavAda svIkAryo hAya, ema temanA ghaNA graMthomAM dekhAya che. A bAbatane ahIM vistAre kahevAne hAla prasaMga nathI, avasare jaNAvIzuM. AmAMthI sAra e nIkaLe che ke parama tAraka zrI jenendra darzane ja
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 meAkSAdinA sAdhana vigerene kaSa cheda tApanI zuddhine jaNAvavA pUrNAMka pUrepUrI nirdoSa sarala paddhatie jaNAvavA samartha che. AvA ja vizAla AzayathI maMtrIzvara vastupAle peAtAnA maraNanI najIkanA TAIme sarva jIvAne khamAvarAvyA, (1) 1. vastupAla tejapAla e baMne ba'e dheALakanA vIradhavaLa rAjAnA maMtrIe hatA, temaNe 1300 navAM jinamaMdire, ane bAvIsase jIrNoddhAra karAvyA. savA lAkha jinabiMba bharAvyA. tathA zrI AjInI upara karoDa rUpiyA kharacI jinamadira baMdhAvyA. ahIM vastupAlanI strI anupamAdevIe ane tejapAlanI strI lalitAdevIe zrI neminAthanA maMdiramAM pesatAM be bAju aDhAra lAkha rUpIA kharacI e gAkha (lA) karAvyA. hAla te ' derANI jeThANInA gAkhalA A nAmathI eLakhAya che. ane matrIoe 984 pauSadhazAlAe adhAvI hatI. ane sAta karADa sAnAmhArA kharacIne senAnI tathA masInI zAhIthI tADapatra ane uttama kAgaLAnI upara AgamanA graMthA lakhAvIne sAta sarasvatI bhaMDAra karAvyA. temaNe vi. sa. 1285 mAM zatruMjaya girinAranI catuvidha sadhasahita vhelIvAra yAtrA karI, tyAre temanI sAthe (1) hAthIdAMtanA miMdA 24, (2) lAkaDAMnA madirA 120 hatA. (3) gADAM 4500 (4) pAlakhIe 700 (5) kArIgarA 300 (6) AcArya bhagavaMtA 700 (cha) zvetAMbara munivarA 2000, tathA digabarA 1100 ane sAdhvIe 1900 tathA 4000 gheADA, be hajAra uMTa, sarva maLI yAtrALu cha lAkhanA pramANamAM hatA. pahelI yAtrAnI khInA jaNAvI. e pramANe adhika adhika ADa MbarathI sADIbAra yAtrAe karI hatI. vizeSa khInA vastupAla caritra, prabaMdha ciMtAmaNi, vividha tIrthaMkalpa, upadeza tara`giNI vigere graMthAmAMthI joI levI. matrI vastupAla vi. sa. 1298 bhAdrapada suda dazame svargavAsa pAmyA.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI arihaMta (2) siddha (3) sAdhu (4) kevalI bhagavaMte kahela tripuTI zuddha dharma A cAra zaraNane aMgIkAra karyA. duSkRtyanI gaha ane sukRtanI anumodanA karIne tIrthodhIzvara parama pUjya anaMta tIrthakara gaNadharAdi samalakRta zrI siddha girirAjanI sAme baMne hAtha joDIne A pramANe bhAvanA bhAvI hatI ke - yanmayopArjitaM puNyaM, jinazAsanasevayA // jinazAsanasevava, tena me'stu bhave bhave // 1 // spaSTArtha- prabhe! ApanA parama pavitra zrI jina zAsananI sevA karIne je kaMI puNya pedA karyuM hoya, tenA phala rUpe huM eja cAhuM chuM ke-parama kRpAla devAdhideva ApanA pasAyathI A bhavathI mAMDIne jyAM sudhI huM muktipadane pAmuM, tyAM sudhInA vacalA dareka bhavamAM mane Aja zrI jinazAsananI sevA kamalaje-1 1. juo saMthArA parisImAM "vattA saraLa pavarSAri, arihaMte saraNaM pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhUsaraNaM pavajjAmi, kevali paNNattaM dhamma saraNaM pavajjAmi // 1 // 2. A bAbatane vistAra zrI paMcamUtramAM jaNAvyuM che tyAM yuM che -tassa puNa vivAgasAhaNANi causaraNagamaNaM, tukArA, mukAbumo ItyAdi || 3. AvI mAgaNInuM nAma niyANuM na kahevAya. sAMsArika padArthonI je cAhanA te niyANuM kahevAya. ema zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM, che. prazasta cAhanA karavAnuM te zrI jaya vIyarAya sUtramAM "vAripha jaivi niyANa-baMdhaNaM vIyarAya! tuha samae / tahavi mama tevA, meve re tu jauruf . 2. A gAthAthI spaSTa. samajAya che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 AgaLa vadhIne pote laghutAgarbhita bhAvanA A pramANe, bhAve che ke - na kRtaM sukRtaM kizcit-satAM saMsmaraNocitaM // manorathaikasArANA-mevameva gataM vayaH // 2 // spaSTArtha-meM uttama puruSane yAda karavA lAyaka (sukRta eTale puNyanA kAryo kaMI na karyo. ane sArA sArA mArathI karavAmAM mArI uMmara cAlI gaI. AmAMthI rahasya e nIkale che ke maMtrI nirabhimAnI hatA. ane temaNe ghaNAe dhArmika kAryo karyA hatA, chatAM dina pratidina adhika dhArmika kArya karavAnI cAhanA rAkhatA hatA. 2 AvA kAraNathI mane maraNane bhaya che nahi, ema maMtrI jaNAve che - labdhAH zriyaH sukhaM spRSTaM-mukhaM dRSTaM tanUruhAm // pUjitaM zAsanaM caiva-na mRtyorbhavamasti me // 3 // spaSTArtha-vyavahAra daSTie meM lakSmI meLavI, ane sukha bhegavyuM, tathA putranuM meMDhuM joyuM. Atmika draSTie mahAprabhAvazAlI zrI jainendra zAsananI paNa parama ullAsathI (hRdayanA umaLakAthI) sevanA karI, tethI he prabho ! have mane maravAne bhaya che ja nahi. 3 AmAMthI bedha e levAne ke adhama ne ja maravAne Dara hoya che. kAraNa ke temaNe potAnI jIMdagImAM ghaNuM pApanA kAryo karyA che, tethI temane maratI veLAe A pazcAttApa thAya che ke-arere? meha ane ajJAnane vaza thaIne rAcI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAcIne meM ghaNAM pApakarmo kyo, tethI have mAruM zuM thaze ? durgatimAM javuM paDaze ane tenA AkarA duHkhe kaI rIte bhegavAze? Ama kheda kare te paNa durgatinuM AyuSya bAMdheluM hovAthI marIne teone durgatimAM javuM ja paDe che ane AkarA bhayaMkara duHkhe rIbAI rIbAIne bhagavyA vinA temane chUTakAre thato nathI. paraMtu jeo zrI jinazAsananI AnaMdathI ArAdhanA kare, temane maraNano bhaya tala bhAra paNa hoto nathI. kAraNake jevI rIte eka mANasane lAkha rUpiyAnI kamatane baMgalo cheDIne tethI paNa bahu sArA daza karoDa rUpiyAnI kIMmatanA baMgalAmAM javAnuM hoya, to tene AnaMda thAya, tevI rIte dharmiSTa bhavya jI je cAlu sArI sthiti hoya, tenA karatAM bahuja sArI sthitine eTale uttama devAdi gatinA sukhane pAme che. maMtrI bhAvagane nAza karanArA sAdhanonI mAgaNe A pramANe kare che- gurubhiSagyugAdIza-praNidhAnaM rasAyaNaM // sarvabhUtadayA pathyaM-saMtu me bhavarugbhide // 4 // spaSTAthe...he prabhe! mAMkhI jema baLakhAmAM cUMTe, tema saMsAranA mehaka azuci padArthonA meha rUpI kAdavamAM ja tAva kSaya bhagaMdara vigere dravyaregane dUra karavAne mATe jevI pravRtti kare che, tema karavA huM cAhata nathI, paNa mArI te tIvra utkaMThA eja che ke prabala puNyodaye daza daSTAte karIne durlabha evA manuSyabhavane pAmIne huM kaI paNa upAye deva 1-svargane ke mokSane.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ gati manuSyagati tiryaMcagati narakagati rUpa cAra gativALA saMsAramAM rakhaDapaTTI karavA rUpa bhAvagane dUra karIne parama zAzvata zAMtimaya mukitapadane pAmuM. dravyaregano IlAja karatI velAe jevI rIte (1) vaidya (2) davA (3) paththabhejana eTale Arogyane pamADanArA AhAra vigere, A traNa sAdhananI jarUra paDe che, tevI rIte bhAvagane haThAvanArA A uttama traNa sAdhane mane bhAbhava mela -te A pramANe 1 kaMcana kAminInA sarvathA tyAgI, mahA sadguNa saMpanna gurUmahArAja, te vaidya (2) ApazrI yugadIza (zrI AdIzvara bhagavaMta) nuM uttama nizcala dhyAna te davA. (3) tathA jagatabharanA badhA jIvene mArA jevA gaNIne temanI upara dravya-bhAva dayA rAkhuM, e paththabhejana. A traNa sAdhane mane bhavobhava malajo. 4 maMtrI Atmahitakara sAta padArthonI mAgaNI A pramANe kare che - ( eNvAntavRtta ) zAstrAbhyAso jinapadanatiH saMgatiH sarvadA''yaiH / / sadvRttAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunaM // sarvasyApi priya hitavaco bhAvanA cAtmatattve / saMpadyantAM mama bhave bhave yAvadApto'pavargaH // 5 // spaSTArtha-(1) jaina zAstrAdine abhyAsa eTale 1-paththabhojananuM varNana "bhAvaprakAzamAM" A pramANe karyuM che-" pathye sati gadArtasya kimauSadhaniSevaNam ? // pathye'sati gadAtasya, kimauSadhaniSevaNam // 1 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ munipaNamAM AgamanuM bhaNavuM ane sAMbhaLavuM, tathA zrAvakapaNamAM adhyayana vinAnA zravaNa (sAMbhaLavuM) vigere. (2) devAdhideva prabhu zrI tIrthakarAdi ISTa devanA caraNa kamalane nimala bhAvathI dararoja namaskAra karavo. AmAM prabhu pUjAdine paNa samAveza thAya che. eTale namaskAra padathI prabhu pUjA vigere paNa laI zakAya. (3) je kArya karavAthI pApakarmane baMdha thAya, tevA hiMsAdi adharmanA kAryane prANAMta kaSTamAM paNa jeo naja kare, te Arya purUSa kahevAya. temanI sAthe sebata (parIcaya). (4) sadAcArI mahA purUSanA uttama zIladAna tapazcaryA saMyama vigere guNa samudAyanuM niraMtara guNagAna karavuM, temanA jIvanamAMthI sAra grahaNa karIne pitAnA jIvanane nirmala banAvIne mAnava bhava saphala kare. (5) bIjA mANasanI niMdA karavAnA prasaMge mauna rahevuM. kAraNa ke emAM kaMI paNa lAbha nathI. AvA avasare ema vicAravuM ke - che duho che burA jagameM ke nahI, burA apanA khela che khela apanA sudhAra le te, galIe galIe sahela.1 athavA bIjo artha ema paNa thaI zake che ke sAme mANasa ApaNI niMdA karato hoya, tyAre mauna rahevuM, ne tevA TANe ema vicAravuM ke 1-A vAtane aMge zrI zrAddha pratikramaNa sUtranI "visNciypaavpnnaasnniii, bhavasayasahassamahaNIe // cuviisniva7itha6, voraMtu je vidyA che ? . A gAthA yAda rAkhavA jevI che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 | | duho che niMdA hamArI je kare, mitra amArA seya che bIna sAbu bIna pAnI, mela amArA beya (6)vyAvahArika vAtacIta karavI ke sajjana purUSanA samudAyamAM bolavAnA prasaMge badhAnI AgaLa hitakArI-sAMbhaLanArane hAlA lAge tevA, ane khapa pUratA vacana bolavA. (7) AtmA tatvanI vicAraNuM karavI eTale (1) huM keNa chuM? (2) pAchalA bhavamAM kaMI puNyAI karI haze, eTale puNya karmanI muMDI ekaThI karI haze, tyAre huM AvI uttama sthitine pAmyo chuM. (3) AvatA bhavamAM sukhI thavAne mATe have kaMI dharmArAdhana karI navI puNyanI muMDI pedA karuM. kAraNa ke jUnI muMDI to khAlI thavAnI taiyArImAM che. (4) AtmA, e zuM cIja che (5) tene mAnavAmAM kyA kyA pramANe che. (6) tenI sthiti hAla kevI che? (7) ene karma lAgavAnuM zuM kAraNa? (8) ane AtmAne karmathI alaga karavAne mATe kyA kyA sAdhanAnI sevA karavI joIe? (9) saMsAramAM TakAvanArA cAra kaSAne jItavAne mATe he jIva! tuM prayatna kare che ke nahi. ? (10) samatA guNane vadhAravAne mATe uttama sAdhanonI sevA kare che ke nahi. zrI zrAvaka dharma jAgarikAmAM jaNAvyA mujaba dravyAdinI vicAraNA karavI. A sAta vAnAM mane bhAbhava maLaje. AvI uttama bhAvanAmAM maMtri vastupAla samAdhimaraNa sAdhIne devatAI sukha pAmyA. pUrepUrA umaMgathI zrI jinazAsananI ArAdhanA karatAM sarvottama mokSanI ke mahaddhika devatAI sAhibI pAmIe,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra0 emAM te navAI zI? paNa je tenI upara akhaMDa rAga rAkhIe, to te paNa bhava samudramAM tene jaladI pAra pAmavAne mATe sTImaranA jevuM kAma bajAve che. eTale bhava samudrane pAra pamADe che. AvA AvA ghaNAM vizAla AzayathI mahA tArkika zimaNuM nyAyAcArya pUjyapAda mahA mahopAdhyAya zrI yazovijayajI. gaNIdhare zrI jaina darzananI stuti karavAnA prasaMge pitAnI laghutA jaNAvatAM be lekamAM kahyuM che ke | AryAvRttajU II asmAdRzAM pramAdagrastAnAM, caraNakaraNahInAnAm // abdhau pota iveha, pravacanarAgaH zubhopAyaH // 1 // spaSTArtha-he prabhu! bahuja prAcIna kAlanA sAtizaya guNavaMta mahA zramaNa nirgathenI apekSAe ame pramAda rUpI kIcaDamAM khUlyA chIe. ane caraNa karaNa sittarInI yathArtha saMpUrNa ArAdhanA paNa karI zakatA nathI. Ama chatAM paNa jevI rIte mahAsAgaramAM hANano AdhAra hoya che, tevI rIte saMsAra samudrane tarI javAne amArA hAthamAM hANuM (sTImara vigere)nA jevuM uttama AlaMbana e che ke ApanA pravacana (dharma, zAsana, Agama)nI upara nizcalapaNe (aga) prazasta rAga dhAraNa kare. viSayAnubaMdhabaMdhura-manyanna kimapyahaM kalaM yAce // kintvekamiha janmani, jinamatarAgaM paratrApi // 1 // spaSTArtha- he prabho ! mane pUrepUrI khAtrI che ke zabdAdi bheganA sAdhane (strI vigere) uparathI ja suMdara
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 dekhAya che, paNa aMdarathI kevala azucimaya che. mATe huM tevA padArthonI mAgaNI karatAja nathI. jemAM aMdara kaMi sAra na dekhAya, tevA sudara khAradAnavALA padArthAne joine muMjhAvu, e te moTAmAM meTI mUrkhAi kahevAya. Aja muddAthI zuddha bhAve eja cAhuM chuM ke-- A bhavamAM ane have pachInA (mukti padane pAmyA vhelAMnA) dareka bhavamAM ApanA mata (zAsana)mAM akhaMDa rAga niraMtara TakI rahe. 2-AvA tamAma trividha tApane zamAvanAra ane uttama darzana jJAna kriyAnA sAttvika Ana Mda laherInA dhAdha pravAhathI bharelA-tathA bhAva saMpattidAyaka zrI jainendra zAsanamAM saccidAna Mdamaya padmanA lAbha (1) samyagdarzana (2) samyajJAna (3) samyakcAritra A traNe sAdhanAnI ekaThI sAdhanA karavAthI thai zake che. kahyuM che ke--"sabhya nijJAnacaaritraanni mokSamArga : ,, A sUtramAM kahelA samyagdarzana guNane prakaTa karavAne mATe (1) jIva (ra) ajIva (3) puNya (4) pApa (5) Azrava (6) saMvara (7) nirjarA (8) khaMdha (9) meAkSa ema nava tattvAnuM jJAna jarUra meLavavuM joIe, mATeja kahyuM che ke je bhavya jIva jIvAdi nava padArthane jANe, tene samyakatva hoya che. A nava tattvAmAM sAtamu nirAtattva kahyuM che. tenA sattAvana bhedamAM anitya bhAvanA vigere khArabhedya gaNyA che. A uparathI samajavAnuM e ke-bhAvanA karma nirjarAnu apUrva sAdhana che. prabhu zrI tIrthaMkara deve AtmakalyANane karavA mATe je je sAdhanA kramAvyA che, te badhAnI saphalatA paNa uttama bhAvanAne AdhIna che. bhAvanAnA uttama saMskArI capala
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 dAkhala manane sthira kare che, ane AtmaguNu ramaNutA karAve che. A muddAthI prAcIna mahA purUSoe A bhAvanAne vistArIne prAkRta saMskRtAdi bhASAmaya graMthAdi svarUpe gADhavI che. AvA graMthAmAM bhava bhAvanA, zAMta sudhArasa vigere mukhya che. sa MkSepa zailI ane bhASAnA alpa pracAra tathA kaThInatA vigere kAraNAne laine badhA jIvA tevA graMthAnA pUrNa lAbha na laI zake, e saMbhavita che. A vicArathI zrI gurU mahArAjanA pasAye meM A zrI bhAvanA kalpalatA nAmanA graMtha banAvye che. temAM paNa A bukamAM eka anitya bhAvanAja karI che. zarUAtamAM deha dhana viSayAdghinI yathArtha sthiti darzAvIne (1) zarIranI anityatAnA kayA kayA bhanya jIvAe vicAra karyAM ane (2) zarIranA mAhu chaDIne sarva virati vigere dharmanI nirmUla sAdhanA karIne kyA kayA jIvAe Atmahita sAdhyuM ? (3) zarIranI mamatAmAM sAIne kyA jIvAe Atmahita bagADayuM (4) zarIra upara mamatA bhAvane vadhAranArA ane ghaTADanArA sAdhanA kayA kayA ? (5) e pramANe kayA kayA jIvAe dhanane anitya jANIne zrI jinAlayAdi sAta kSetramAM kaI rIte keTalA pramANamAM lakSmI vAparI ? ane tethI temaNe kevA lAbha meLavyA ? dhArmika sAte kSetrAmAM kai rIte vivekathI lakSmI vAparavI ? (7) lakSmInA mAha kevI kharAkhI kare che ? (8) tevA mADhu rAkhIne kayA kayA jIvAe satinA sukha gumAvyA ane durgatinA du:khA pAmyA. (9) kayA kayA sAdhanAnI sevanAthI lakSmIne mehu utare? ane vadhe ? (10) pudgalAnadI jIvAne vadhAre gamatA viSayeAnA kdAmAM na sAtAM vairAgya bhAva dhAraNa karIne kayA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3 kayA puNyazAlI puNyAtmAoe kaI rIte kevuM Atmahita sAdhyuM? (12) viSaya rAga rUpI dIvAmAM jhapalAIne mahIjIva rUpI pataMgiAo kaI rIte jIMdagI barabAda karI ane kare che? (13) manane jItavAne upAya za? (14) kAmanI utpattinuM mULa kAraNa zuM? jene jANuMne kAmane jItI zakAya. (15) viSayI jIvone pariNAme ke kheda thAya che? (16) viSayI jIvanI bilADInA sAthe kaI rIte sarakhAmaNI thaI zake? (17) sukhanI cAhanAthI bhegane sevanArA cha sukhane pAme che ke duHkhane ? je duHkhane pAme che, te te kevA kevA duHkhane pAme che ? je sAMbhaLIne bhala bhalAne paNa vairAgya bhAvanA jAge (18) udaya kSaNa ane baMdha kSaNamAM svAdhIna kSaNa karyo? (19) AzAnA gulAma banelA jIvonI kevI sthiti thAya? te daSTAMta daIne samajAvI che. (20) sAcuM jJAna ane sAce jJAnI keNa kahevAya? (21) viSaya kayA dhanane care che? ahIM jarUrI daSTAMta paNa ApyuM che. (22) bhaga tRSNanuM yathArtha svarUpa zuM? te jIvane kevI kanaDagata kare che? manane vaza karavAthI zA zA lAbha thAya? bhega tRSNane choDanArA uttama jIvonuM svarUpa ane bhega tRSNAnA julma, tathA strInA zarIranuM svarUpa zuM? (23) bhagatRSNA manane vAMdarAnA jevuM capala banAve che. enuM svarUpa zuM ? (24) cakavatInA daSTAMte tyAgamAM kevo AnaMda paDe che? (25) kharI rIte mamatA kayAM rAkhavI joIe? (26) viSa viSayamAM adhikapaNuM kaI rIte? (ra7) zabdAdi pAMcamAMnA kayA kayA viSayamAM kayA kayA jI Asakita dhAraNa karIne bhava bagADa? (28) jAgatAnI bheMsa ane uMghatAne pADe
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 A kahevatanuM tathA gADarIyA pravAhanuM rahasya zuM? (29) idrine ane manane vaza karavAnA sAdhane kayA? (30) viSathI jIve lIMbaDAnA kIDA jevA ane mAMkhI jevA kaI rIte samajavA? (31) kaI rIte rAgane bUro kahI zakAya? ahIM daSTAMta karyuM? (32) kAmanI dazA kaI kaI? A bAbatamAM bhagavadgItA paNa zuM kahe che? (33) reganA nava kAraNe kayA zAstramAM kahyA che ? te vAta ahIM jaNAvavAnuM zuM kAraNa? tathA rezanA pAMca kAraNe kyA kyA? (34) bedhaka zilIe madhubiMdunuM daSTAMta kaI rIte samajavuM ? tenA jevuM viSaya sukha kaI rIte kahI zakAya? saMsAranA mehI jIvomAM A daSTAMta kaI rIte ghaTAvI zakAya ? kuzala pUchanArane maMtrI vastupAle ke viveka bharele javAba Apyo? (35) maraNanI bhAvanA kaI rIte karavI? jethI viSaya rAga ghaTe (36) A bhavamAM paNa viSayanA pApe kevA kevA bhayaMkara rege bhegavavA paDe che? A bAbatanA daSTAMte jANavAne karyuM Agama sAMbhaLavuM joIe ? (37) viSayarAga ghaTADavAne prabhue kevI hitazikSA ApI che ? (38) ziyalanI bAbatamAM majabUta rahevA mATe kaI kaI bInA dhyAnamAM rAkhavI joIe ? (39) satI rohiNI kAmI naMda rAjAne kaI yuktithI sanmArgamAM lAve che? A bInA zIla dharma rasika zrAvikAee jarUra yAda rAkhIne jIvanamAM utAravA jevI che. ema AgaLa kahevAze tevI baMne zIlavatInI bInA paNa tevIja che. jinapAlane zIlamAM majabUta rahevAthI zuM lAbha thayo? (41) A daSTAMtane AtmAmAM kaI rIte ghaTADavuM? (42) maithuna sevanathI pAMce vratane kaI rIte nAza thAya? (43)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijaya zeThanA jIvanamAMthI ze bedha levo joIe? (44) svachaMdI nArIne vizvAsa karavAthI kevA kevA dukha jogavavA paDe ? (ahIM sukumAlikAnuM dRSTAMta TuMkAmAM ApyuM che.) (45) valkalacIrInA jIvananuM rahasya zuM ? (46) kAmAMdha kevI burI dazA bhegave che? (47) karma jIvanI pAse kevA bUrA kAma karAve che? ahIM TuMkAmAM aDhAra nAtarAnI bI jaNAvI che. (48) zIlavatI cAra maMtrIne gya zikSA karIne kaI rIte zIlane bacAve che ? (49) kalAvatI be navA hAthe kaI rIte pAme che ? (50) zaMkharAjAe rANInA hAthe chedAvyA, enuM zuM kAraNa? (51) malayAgiri satIe A pattinA TAIme paNa kaI rIte zIlanuM rakSaNa karyuM. (2) mehathI elA putrane kevA kevA duHkha bhegavavA paDayA ? kaI bhAvanAthI tene rANIne naTaDIne ane rAjAne kevalajJAna thayuM? (53) IzvaranI liMga pUjAnI pravRtti kayA nimitte kayArathI thaI ? (54) satyakie jinanAma zAthI bAMdhyuM? (55) te kayAre keTalAmAM tIrthakara thaze ? (56) kayA daSTAMte strInI kapaTa kaLA yathArtha samajI zakAya ? je samajIne pite sAvaceta rahe. (57) kAmIjananI kevI durdazA thAya che? (58) maithunanA bhayaMkara de kayA kayA? (59) kaI rIte kAmane jIta? (60) hRdayamAM tIvra vairAgyabhAva jamAvavAne vairAgI jIvo strIsaMgane kaI rIte tiraskAra kare che? (61) rAjA muMjanuM daSTAMta Atmika daSTie ke bedha (hitazikSA) Ape che? (62) dravyazIla ane bhAvazIlanI caubhaMgInuM dAkhalA sahita zuM rahasya che? (63) e cAra bhAMgAmAMnA kayA bhAgamAM naLa rAjA, bhavadeva, vijayazeTha, pRthvIcaMdra guNasAgaranA draSTAMta
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 joDavA ? (64) lagna prasa Mge cArI vigerenI racanAmAM ze muddo rahyo che? (65) kai bhAvanAthI pRthvIcaMdra rAjA vigere bhavya jIvAe kevalajJAna meLavyuM? (66) prabhuzrI mahinAtha cha mitrAne kevI yuktithI dharmanA raste dore che? tenI ... pUrva bhavamAM kevI sthiti hatI. (67) zrI jakhUsvAmIjI pUrvabhavamAM kANu hatA ? (68) tyAM nAgilA munipaNAmAM temane kaI rIte sthira kare che ? (69) zrIjakhUsvAmI ATha kanyAonI sAthe pANigrahaNa thayA khAda te strIoe pUchelA praznonA ane prabhava cAranA praznonA kevA javAkha Ape che? ane kai rIte te badhAne saMyama levA taiyAra kare che ? (70) vIrasaMvata vigere saMvatanI apekSAe zrI jakhUsvAminA janma vigerenI kai sAla samajavI tathA te badhA saMvatAmAM mAMhAmAMhe keTalA keTalA varSanA kraka samajaveA ? (71) zrI jaMbUsvAmIne dIkSAparyAya, yugapradhAna paryAya vigere khAkhatamAM keTalA keTalA varSI levA ? (72) zeTha samudattanI patnI zIlavatI zIlane acAvavAnI khAtara kai yuktithI brAhmaNa, kATavAla maMtrI vigerene ThekANe lAvI? (73) sAdhvI rAjImatIe rathanemine kevA vacane kahIne saMyamamAM TakAvyA ? (74) zrI rAjImatIe 901 varSanuM AyuSya kai rIte saphala karyuM ? eTale keTalI uMmare dIkSA lIdhI ? te satIne chadmastha paryAya ane kevalI paryAya keTalA ? (75) malayAsuMdarIe rAjA kadane kevA hitavacanA kahyA ? te na mAnavAthI tenI kevI durdazA thai ? (prasaMge zIlanA mahimA paNa vadhu khyA che) (76) sthUlibhadra mahArAje kai rIte kAmane jItyA ? (77) viSayAdinI jema AyuSya ane jIvAnI vigerenI paNa kSaNikatA kaI rIte
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajavI? A badhA praznonA khulAsA A graMthamAM spaSTa rIte ApyA che. chevaTe zrI uttarAdhyayana sUtramAMthI vairAgyabhAva vadhAranAre lIlA ane pIlA pAMdaDAMne kAlpanika saMvAda sArAMza sAthe TUMkAmAM Ave che. tathA juvAnImAM pApa karanAranA behAla, ane jaldI cetIne juvAnI saphala karavAne mATe dharmArAdhana karavAne upadeza, tathA vRddhAvasthAnI sthiti, anityatAne samajAvanArA vividha daSTAMte, vaLI anityabhAvanA bhAvavAthI karakaDuM vigere mahA purUSe vipula saMpatti pAmyA. vigere bInA jaNAvIne chevaTe graMthane pUro karavAnA avasare jarUrI sUcanA karI che ke he jIva! A pramANe anitya padArthonI svabhAva vigere bInA jANIne tuM nitya ane parabhavamAM sAthe AvanAra-ekAMta hitakArI-mokSamArganI jarUra sAdhanA karaje. jethI te alpa TAIme muktipada pAme. prAkRta mUla ane saMskRta TIkA e rIte paNa meM A graMthanI racanA pahelAM karI hatI. te nahi bahAra pADatAM A gujarAtI graMthane "bAlajI pracalita bhASAmAM vadhAre samajI zake" A IrAdAthI hAra pADyAM che. A prasaMge mAre spaSTa kahevuM joIe ke Arthika sahAyakAdinI anukUlatA jALavavA khAtara ghaNe ThekANe meM saMkSepa karyo che. bhAvanA che ke avasare tene paNa vistArane yathArtha saMpUrNa svarUpamAM beThavavI. chevaTe namra nivedana eja karuM chuM ke-bhavya jIvo A graMthanA paThana pAThana ane nididhyAsana dvArA sAcI nityatA ane anityatA samajIne sanmArgamAM Ave, ane tenI parama ullAsathI nirmala sAdhanA karIne, meha rAjAne harAvIne,
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijaguNa ramaNatAmaya paramapadane pAme ema hArdika nivedana karI A TUMka prastAvanene saMkSepI lauM chuM. chadmastha jIne jJAnAvaraNIya karmanA pratApe anAga janya skUlanA thavAne saMbhava che. kahyuM che ke - manuSyavRram | avazyaM bhAvino doSAH, chamasthatvAnubhAvataH // samAdhi tanvate saMtaH, kiMnarAzcAtra vkrgaaH||1|| tethI A artha sahita graMthanI racanA mudraNa saMzodhanAdimAM guNagrAhI madhyastha buddhizALI vAcaka vargane je kaMI gya bhUlacUka jaNAya, tene mahAzaye sudhArIne vAMcaze, ane kRpA karIne jaNAvaze te bIjI AvRttimAM gya sudhAre paNa thaI zakaze. : nivedaka : rAjanagara ] paramagurU sugahIta nAmadheya AcArya vi. saM. 195 - mahArAjazrI vijayanemi sUrIzvara aSADha vadi 9 | kikara viyANa vijayasUri
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAnavIra zreSTivarya haThIsiMha kesarIsiMhanA potra zeTha dalapatabhAI maganabhAI janma-vi. saM. 1920 phAgaNa suda 6 ravivAra svaga-vi. saM. 1971 kArtika vada 10 Honeet Pointery-Ahmedabad.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ che jemanA smaraNArthe A graMtha chapAye te zeTha dalapatabhAI maganabhAI ! jenonA vizAla samudAyathI ane puSkala bhavya jinAlayAdithI tathA hajAre nararatnathI zobhAyamAna zrI amadAvAdanA itihAse ghaNuM atihAsika graMthonuM apUrva gaurava vadhAyuM che. bIjI rIte ema paNa jarUra kahI zakAya ke amadAvAda e ratnanI khANa jevuM che. jema ratnanuM utpatti sthAna ratnanI khANa hoya che, tema A amadAvAda e hajAro Adarza jIvana gujAranArA pavitra saMyamI mahApurUSenI ane udArAzayI dAnavIra purUnI tathA mahAsamartha pratibhAzAlI paMDita varganI paNa janmabhUmi che. A amadAvAdanA rahIza ane dIlhI daravAjAnI vhAra bhavya bAvana jinAlaya jinamaMdiranA baMdhAvanArA zeTha haThIsiMha kesarIsiMhanA patra zeTha dalapatabhAI maganabhAIne janma vi. saM. 1970 nA phAgaNa suda 6 ravivAre thayo hate. dharmiSTha kuTuMbamAM janmelA jInA dharma saMskAra vibhAve ja sArA hoya che. e pramANe zeTha dalapatabhAInA paNa dhArmika saMskAre janmathI mAMDIne uMca koTInA hatA.gya uMmare vyAvahArikAdi zikSaNane pAmyA bAda teo sTAra ane vImAne dhaMdho karatA hatA. ane tIvra buddhibele pitAnI Arthika sthitimAM paNa sArAmAM sArA vadhAro karI zakyA hatA. amadAvAdanI agragaNya vyaktiomAM teo gaNavA lAyaka hatA. avicchinna prabhAvazAlI trika - bAdhita zrI jinezvara deve kahela pavitra jinadharmanA teo
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ananya upAsaka hatA. ane sAdhu sAdhvI vigere sAte dhArmika kSetrane pASatA hatA tathA teo ahIMnI akhila bhAratavIya zeTha ANu MdajI kalyANajInI peDhInA pratinidhi ane zrI tattva vivecaka samAnA paNa mAnanIya meMbara hatA. parameApakArI AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI temaNe zAradA bhuvana nAmanI pAThazALA paNa sthApI hatI. jemAM hAla sekaDA sAdhvIe zrAvikAo ane mAlikA uMca prakAranuM dhArmika jJAna lai rahyA che. Aja hetuthI amadAvAdanAM tamAma pAThazALAomAM A zAradA bhuvana uMca kATInu gaNAya che. zeTha dalapatabhAie karelI vyavasthA mujaba hAla temanA sadharmacAriNI ( dharmapatnI) zrAvikA lakSmIbAInI dekharekhamAM te cAle che. zeDa dalapatabhAi maganabhAie sArvajanika kAryomAM ghaNI lakSmI vAparI che. kudaratanA evA niyama che ke dharmio tIkSNa buddhizAlI bhavya chavAnuM kayAM te (1) thADuM Aukhu hAya, athavA temane (2) putrAdi 'tatinI prAye khAmI hAya, (3) ke vyAdhinI pIDA hAya, (4) athavA ninapaNuM (diradratA ) hAya. kahyu` che ke (anuSTupRtta) pumAnatyatamedhAvI, caturNAmekamakSute || alpAyuranapatyazca, vyAdhirdAridryameva ca // 1 // A subhASitane anusAre zeTha dalapatabhAInuM AyuSya nirmANa thADuM thayeluM, ke jene laine teo vi. sa. 1971nA kArtika vadI dazame samAdhi pUrvaka svargavAsa pAmyA. jaina kAmamAM temanI na pUrI zakAya tevI khATa paDI. zeTha dalapata
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAIne saMtatimAM eka dIkaro ane zazIbena nAme dIkarI hatA. temAM putra nAnI uMmaramAM gujarI gayuM hatuM. ane putrI zazIbena hAla hayAta che. zazIbena deva gurU dharmanA ananya upAsikA che. ane karmaprakRti vigere jene dharmanA sUkSma tattvajJAnane jaNAvanAra vizAla graMthonA jANakAra che. zeTha dalapatabhAInA sadharmacAriNI zrAvikA lamIbAI DezIvADAnI poLamAM IdrakeTanA rahIza deva gurU dharmAnurAgI jhaverI bAlAbhAI sAvacaMdanA dIkarI thAya. zeTha dalapatabhAInI mAphaka zrAvikA lakSmIbAI paNa deva gurU dharmanI ArAdhanA karavAmAM, varSItapa vigere AkarI tapazcaryA karavAmAM, tIrthAdhirAja zrI zatruMjayanI navANuM yAtrAdi dharma sAdhana karavAmAM, zrI jinAlayAdi sAte kSetromAM lakSmIne vAparavAmAM pUrNa utsAhathI bhAga letA AvyA che, ane le che. paramapakArI paramapUjya AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanI pAse vi. saM. 1975nA Aso mahinAmAM pitAnA kharace upadhAna vahananI kriyA karAvI, temAM pote paNa upadhAna vahananI kriyA karI. tathA tApe garachAdhipati AcArya mahArAja zrI vijyanemisUrIzvarajInA upadezathI temaNe zeTha dalapatabhAInA smaraNArthe lAkha rUpiyA kharacIne talAjAnA DuMgaranI upara zrI pArzvanAthanuM vizAla bhavya jinAlaya baMdhAvyuM. ane gurU mahArAja AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajInA paTTadhara AcAryazrI vijayadarzanasUrijI mahArAjanA hAthe vi. saM. 1980 vai. sudI dazame ghaNI dhAmadhUmathI pratiSThA karAvI. te vakhate temaNe potAnI taraphathI ujamaNuM paNa mAMDyuM. A baMne dhArmika kAryomAM temaNe hajAro rUpiyAne
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ savyaya karyAM hatA. svAdhIna lakSmIne A pramANe dhArmika kSetrAmAM vAparavI e akhaMDa dharma prema sivAya naja manI zake.. jagatabharamAM dula bha AvA virala dhI jIvAne dhanyavAda ghaTe che. zrAvikA lakSmIkhAIne zeradalAla jesa gabhAi kAlIdAse chUpAvelI zrI zrAvaka dharma jAgarikA vAMcIne AvA sarala graMtha chapAvavAnI tIvra lAgaNI pedA thaI, te pramANe temaNe zeTha dalapatabhAi maganabhAinA smaraNArthe A zrI bhAvanA kalpalatA nAmanA apUrva graMtha chapAvavAmAM Arthika sahAya karI che, te temanA hAthe khapI jIvAne vinA mUlye ApavAmAM Avaze. zrAvikA lakSmIbAinI mAphaka khIjA paNa bhavya jIvA A pramANe lakSmInA sadupayoga kare. li. zrI jaina graMtha prakAzaka sabhA.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAMka pUrNAMka 1 1~3 2-13 3-30 31 31-32 19-20 32-35 - 17 18 21-23 35-30 37-38 38-48 45-49 49-50 50-51 29-31 11-53 32--34 53-55 35 55-56 36-37 56-57 57-58 58-59 5-6 0 24 25 26 27 28 38 39 40-41 4ra 60-}1 anukramaNikA. viSaya maMgalAcaraNa tathA abhidheyAdi. bhAvanAonI upamAo sAthe pAMca AcAranuM svarUpa. prasannacaMdra rAjanuM caritra. puNya pApanI caubha'gI. bhAvanAonuM phaLa jaNAve che. anumedanAnuM phaLa. anumAdanA upara alabhadra rathakAra ane haraNanuM dRSTAnta bhAva vinAnI tapazcaryAdika kriyA niraka che tema jaNAve che. bhAvanAonI anya upamAo. uttama bhAvanA bhAvanAra vAnAM dRSTAntA. kayA jIvA zAka karavA ceAgya nathI. saMsAranI vicitratA jaNAve che. dharmIne kevI rIte leAkA saMbhAre. agIyAra kAryonAM nAma. bAra bhAvanAonAM nAma. maitrI vagera cAra bhAvanA. sthitabuddhinuM lakSaNu. Atmika zAMti kANu pAme. zarIranI kSaNabhaMguratA zarIranA mehamAM phasAIne jIvA kevAM kevAM pApa kare che. zarIranI bAbatamAM karavAnI vicAraNA.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAka pRSThakA 61-63 43 44 44-50 14-74 74-77 78 51 para 53-56 57-58 78-82 82-85 60-61 62-66 85-86 [86-77 87-92 92-94 67 viSaya zarIra uparanA mehathI thatA geralAbha upara marIcinuM daSTAnta. zarIranI mamatA TALavAne muddo. pArtha prabhune tathA mahAvIra svAmIne thaelA upasargo. skaMdhakasUrinA 500 ziSyonuM daSTAnta. mahAbalane thaela upasarga. gajasukamAlanA upasarganI bInA. sukosala muninI hakIkata. dehanI mamatA dUra karavAne upAya. dehane saphaLa karavAne upAya. dhananI asthiratA. aizvaryanA mada upara dazArNabhadra rAjAnuM dAnta. asthira dravyane sthira kevI rIte banAvavuM. _pApAnubaMdhI puNya ane puNyAnubaMdhI puNya upara dRSTAnta. dhananI mUchathI chava zuM kAma kare che te jaNAve che. puNyAnubaMdhI puNyane prabhAva. puNyAnubaMdhI puNya baMdhAvAnuM kAraNa puNyazALI chanuM svarUpa sAta kSetronAM nAma. kevA biba kevI rIte bharAvavA. saMprati rAjAe biMba bharAvyAnI hakIkata.. kumArapALa rAjAebiMba karAvyAnI hakIkata. 94-95 95-98 69-70 71-75 98-101 76 77 78 101-102 102-103 103 103 -104 14 105-108 . 108 82
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 gAthAka 83 pRSTAMka 109 109-110 110-111 111 87-90 111-113 92 114 115 115-116 116-118 119 94-96 97 viSaya vastupAla tejapAle biMba bharAvyAnI hakIkata. AMgI racavAne muddo. prabhunA pUjanamAM dravya kharacavAnuM kAraNa jinamaMdira kevI rIte baMdhAvavuM? dhanavaMta zrAvakoe kevuM jinamaMdira baMdhAvavuM. jinamaMdira kevA sthaLe baMdhAvavAM. jinamaMdira baMdhAvavAne lAbha jaNAve che jinamaMdira baMdhAvavAnuM phala. jIrNoddhAramAM lakSmI vAparavA viSe. bharatacakrIe zatruMjaya upara derAsara baMdhAvyA te viSe. ghara derAsara baMdhAvavA viSe. jinamaMdira baMdhAvanAranAM dRSTAnta. jIrNoddhAra karAvanAranAM dRSTAnta AmarAjA, vimalamaMtrI pethaDazA vageree baMdhAvelA derAsaranuM varNana. kumArapAla mahArAjAnA snAtranuM varNana. bAhaDa maMtrIne tIrthoddhAranuM varNana. AbhaDa zrAvake baMdhAvelA maMdiranuM varNana. vastupAle baMdhAvela derAsarenuM varNana. rANapuranA jinAlayanuM varNana. Adhunika maMdira baMdhAvanAranAM daSTAnta jIrNoddhAra karavA vize daSTAnta. 98 119-120 120 100-102 120-121 103-111 122-127 112-113 127-129 129 115 129-130 114 116-117 130-132 118 132 119-122 132-135 123-128 135-138
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya gAthAka pRSmaka "129-138 138-145 '139 14-143 146-148 144-146 148-150 147-154 150-154 155 154-155 156-157 155-156 158 156-157 159-161 157-158 162-164 159-160 zrutajJAna lakhAvavAmAM lakSmI vAparavA viSe. sAta kSetramAM lakSmI vAparavA viSe. sAdhu sAdhvInI bhakti karavA viSe. zrAvakAdinI bhakti karavA viSe. pauSadhazALA baMdhAvavA viSe. sAdhama baMdhuone jJAnAdinA upakaraNe ApavA viSe. bAlazAlAdinI sthApanA viSe. zrAvikAnI bhakti karavA viSe. strI jAtinA prazno saMbaMdhI khulAsA. satI strIne prabhAva tathA uttama zrAvikAnA guNe tathA zrAvikAnI bhakti kevI rIte karavI. sAdharmikanI bhakti karavA upara vimalavAhananuM dRSTAnta. AbhU saMghavI, vikramarAjA, vastupAla, kumArapALa, dezaLazA vagerenA saMdhanI hakIkata. anukaMpA dAnamAM lakSamI vAparavA viSe. anupama devInuM buddhi cAturya. dhanavaMtane zIkhAmaNa. viSayabheganI anityatA. mananI mukhyatA. vidhyarAgI jIvanuM svarUpa. 16pa-166 161-162 167-181 162-169 182 170 183-184 170-171 185-186 172-173 187 173 188 189 174 174
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAka pRSTAMka 190-191 175-176 19ra 176-177 194 193 177-178 178 195 178-17 196-198 179-181 199 181 200-204 182-184 205 184-185 206 185-186 207 208-209 186-187 33 viSaya bhogathI sukha nahi paNa kheda thAya. che te jaNAve che. udaya vakhate zeka karavo nakAme che te viSe. yogInuM dRSTAta. sAcuM jJAna karyuM ? viSayo cora samAna che. bhoga tRSNa jIvane pApa karAve che.. manane vaza karavAthI thatA phAyadA. bhaga tRSNa viSe. niSkAmavRtti sukhadAyaka che. cakravartInI uttama bhAvanA. tyAgamAM kharuM sukha. kaye sthaLe mamatA rAkhavI tathA viSa karatAM viSayanI adhiktA. viSayamAM Asakta thavAthI duHkhI thanAranAM dRSTAMta. eka eka IndriyanA viSayathI maraNa thavAnAM dRSTAMta. pramAda tathA gADarIyA pravAhane choDavA. viSe. indriyane vaza karavAnuM sAdhana. viSayanI viDaMbanA. rAga bUrI cIja che tenuM daSTAnta.. kAmanI daza dazAo rogane jItavAnA pAMca kAraNo. 210 187-188 211-213 188-189 214 215 190-191 216 191 217-218 192-193 219-222 193-195 223 195-195
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAMka pRSyAMka 224-333 196-202 234-236 202-204 237 204 232-244 204-209 245-246 209-210 247-250 210-213 251 213 252-254 213-215 255-265 215-221 222 222-223 223 223-224 224 224225 266 267 268 269 270 201 272-274225-227 227-228 228-229 277-280 230-234 281-282 234-236 293-285 236-237 286-293 237-242 294-296 242244 275 276 290 244 298 244-245 34 viSaya madhubindunuM dRSTAnta viSaya sevananA geralAbha tathA tenAthI thatA du:khA jaNAve che. viSayane tyAga karavAnI zikhAmaNa. zIyalannata upara rAhiNInuM dRSTAMta. zIyala sabaMdhI upadeza. jinapAla ane jinarakSitanI hakIkata. viSayathI tApasanI kharAkhI. maithunathI pAMce vratAnA nAza thavA viSe. vijayazeTha ane vijayAzeThANInuM dRSTAnta bhatR hira vagerenAM udAharaNa. AtmAne hitazikSA. strInAM aMgenuM kharuM svarUpa. viSayanI bhAvanA dUra karavAnA upAya. strInA jIlmA. strIne vizvAsa nahi karavA viSe. valkalacirInuM dRSTAnta. kAmAMdhanI aMdhatA. kuberadatA (18 nAtarAM)nI khAnA. zIlavatInuM dRSTAnta. kalAvatInuM dRSTAnta. caMdana malayAgirinuM dRSTAnta. elAcIkumAranuM dRSTAnta. satyakInuM dRSTAnta. nUpura paDitAnuM dRSTAnta. vairAgyamaya zikhAmaNa. .
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 gAthAMka pRSTAMka 299-303 245-248 304-305 148-249 306 249-250 307-312 250-254 313-321 254-259 322-325 250-261 326-358 261-281 359-365 281-285 366-372 285-289 373-388 288-298 389-390 288-299 391 300 392 300-307 393 301 384 301-302 395-396 301-303 37. 303 398-401 304-306 viSaya kAmI jananI durdazA vigere. muMjarAjAnuM dRSTAnta strIno svabhAva. zIlanA cAra bhAMgA. mallInAthanuM dRSTAnta. bhavadevanuM dRSTAnta. jaMkhakumAranuM dRSTAnta. samudradattanI patnI zIlavatInuM dRSTAnta rAjImatI ane rathaneminuM dRSTAnta. malayAsuMdarInuM daSTAnta. sthUlibhadranuM dRSTAnta. prabhAtamAM zIlavaMtanA nAma saMbhAravAM. AyuSyanI capaLatA. uttama jIvana kayuM? buddhizAlInuM lakSaNa. acAnaka maraNa thavA viSe. bAlya vayanA saMskArane prabhAva. pramAdI jIvone tathA taka cUkanArane khedano prasaMga dRSTAMta sAthe. juvAnImAM pApa karanAranA thatA behAla. juvAnInI saphaLatA kaI rIte thAya. jhaTapaTa cetIne cAlavA viSe. juvAnI kene sukha Ape. mUrkha jananI bhAvanA. ghaDapaNamAM thatI avasthA. sAhibInI kSaNikatA. 402 306 403 307 404-405 307-308 406 308-309 407 3 09 408-410 310-311 411-413 311-312
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAka pRSNaka 414 312-313 415 313 416 314 417 314-315 418 315 419-427 316-321 428 321 429 321-322 viSaya dhanAdine garva nahi karavA viSe. dhanAdi tajIne parabhavamAM javAnuM che. vAhanAdinI anityatA. saMsArane pAra kANu pAme. anityatAnuM daSTAnta. sAmAnya hita zikSA. anitya bhAvanA bhAvanAranAM dRSTAnta. A anitya bhAvanA konA AdhAre banAvI. manane jItavA viSe. granthakArane upadeza tathA laghutA. grantha kyAre banAvyo te granthakAra jaNAve che. 430 431 432 323 323 323-324
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ || OM namaH zrI siddhacaya | sugRhIta nAmadheya-zrutayAga sa'patsaMpAdaka-paropakAra paramagurU AcArya mahArAja zrIvijayanemi abhyio name| nama: saddatizayAnvita sadgurUsUricakra cakravati AcArya zrI vijayanemisUrIzvara caraNaNika kara vinayANu vijayapadmasuri praNItA zrI bhAvanA kalpalatA. graMthakAra mAMgalAcaraNa tathA abhidheya vigere mInA jaNAve che: ( higIta chaMda ) sura surabhi zubha matranenamI nemisUri gurUcaraNane; zubha bhAvanA rUpa kalpavallI huM racuM dharI harSane; ekASTa citta bhAvIe je sAla te zubha bhAvanA, nija Atmatattva vivekane prakaTAvanArI bhAvanA, 1 artha:kAmadhenunI jevA uttama zrI sUrimatrane tathA parama pUjya paramapakArI pUjyapAda gurU mahArAja AcArya zrI vijayanemi sUrIzvarajInA caraNa kamalane namaskAra karIne Da dharIne eTale AnaMda pUrvaka bhAvanA rUpa ( jemAM bhAvanAonuM svarUpa jaNAveluM che te ) sudara kapa velaDInI
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadmasurikRta huM (vijaya padmasUri) racanA karuM chuM. ekAgrapaNe eTale eka cittathI je bhAvIe-vicArIe te bhAvanA kahevAya che. tevI zubha bhAvanAo 16 che. A bhAvanAe AtmatatvanA eTale AtmAnA svarUpanA vivekane eTale yathArtha samajaNane prakaTAvanArI-pragaTa karAvanArI che. prAcIna mahApurUSo ema samajatA hatA ke dareka kAryanI zarUAta karatAM jarUra maMgala karavuM jeIe. kAraNa ke ema karavuM e ziSTa purUSane AcAra che. Ane muddo e che ke je TAIma graMtha banAvavAnI zarUAta karI, tyArathI mAMDIne te pUre thAya, tyAM sudhImAM kaI paNa jAtanuM vizna AvI paDe te graMtha adhUrI rahI jAya. Ama na thAya mATe jarUra maMgala karavuM joIe. vyavahArika kArya prasaMge paNa cakavatI vigere zalAkA purUSe paNa mahAnidhi vidyA vagerene meLavavA mATe jarUra yathAyogya maMgala kare che. jema ujavala padArthone DAgha lAgavAne saMbhava rahe ema sArA kAryomAM prAye vigha saMbhave che. AvA vidanene nAza karavAmAM maMgalAcaraNa samartha che. A prasaMge jarUra yAda rAkhavuM joIe ke graMthamAM uttama vicAro (nI zreNi) goThavavAnA (nI) che. mana je cepyuM hoya, te tema karI zakAya. manane cekhuM banAvavAnAM aneka sAdhanAmAM maMgalAcaraNane paNa gayuM che. eTale mArAthI pUjya purUSa adhika (caDhiyAtA) che. A bhAvanA jema jema vadhatI jAya tema tema maMgala karavAmAM vizeSa karIne pravRtti thAya che. pariNAme mana cerkha bane, graMthamAM uttama vicAre goThavI zakAya, ane graMtha pUro thAya tyAM lagI vidhra paNa naDatuM nathI. A badhe maMgalane prabhAva kahI zakAya. ema maMgalanuM rahasya
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA jaNAvyuM. pitAnI mAphaka ziSya vigere bhavya jIvo paNa zarUAtamAM maMgala karIne ja pravRtti kare, A irAdAthI graMthamAM maMgalane goThavavAmAM Ave che. nivRttimaya jIvana pAmIne pitAnuM hita cAhanArA bhavya che A graMthanA. adhikArI che. tathA bhAvanAnA savicAre hRdayamAM utAravAthI heya ane upAdeyanI samajaNa meLavIne bhavya jIvo je karma nirjarA saMteSa vigere guNothI bhareluM nivRttimaya jIvana pAme e A graMthanuM prayajana kahI zakAya. ane kamasara anitya bhAvanA vigerenI bInA ahIM kahevAnI che. e A graMthanuM abhidheya (ahIM kahevAnI bIne) jANavI. tathA A graMthane (tenA) arthanI sAthe vAcya vAcaka bhAva saMbaMdha che. eTale graMtha vAcaka (arthane kahenAra) che, ane artha vAca che. temaja bhAvanAnuM yathArtha svarUpa e kArya, ane tene (bhAvanAnA svarUpane) jANavAnuM sAdhana A graMtha che. mATe te kAraNa kahevAya. ema baMne (graMtha ane artha) ne kArya kAraNabhAva saMbaMdha paNa kahI zakAya. A (1) maMgala (2) adhikArI (3) prayojana (4) abhidheya ane (5) saMbaMdhanI bInA jANIne zrotA vigerene khAtrI thAya che ke-A graMtha mArA ISTanuM (AtmahitanuM) sAdhana che. tyAra pachI teo graMthanA adhyayana (bhaNavuM) zravaNa (sAMbhaLavuM) vigere kAryamAM joDAya che. 1 A gAthAthI bhAvanAonI upamAo samajAve che - nija tarapha rAkhI najara AcAranI je sAdhanA, tehI kahyuM adhyAtma tene zuddha karatI bhAvanA,
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadhasUrikRta savi karma rUpa vAdala haThAve pavana jevI bhAvanA, ne azubha bhAva timira bhagADebhAna jevI bhAvanA. 2 artha -nija tarapha eTale AtmA pratye najara rAkhIne eTale AtmAne (A kriyA mane) hitakArI che ke nahi? tenI vicAraNA karavA pUrvaka AcAranI eTale kriyAnI je sAdhanA karavI te adhyAtma kahevAya che. A bhAvanA te adhyAtmane zuddha (nirmala) banAve che. ane jema pavana vAdaLAMone vikherI nAkhe che tema bhAvanA rUpI pavana tamAma karmarUpI vAdaLane vikherI nAkhe che. eTale bhAvanA karmone dUra kare che mATe tene pavananI upamA ApI che. vaLI jema bhAnu eTale sUrya aMdhakArane nAza kare che tema bhAvanA azubha bhAvarUpI aMdhakArano nAza kare che. eTale zubha bhAvanA bhAvavAthI manamAM utpanna thatA azubha pariNAme dUra thAya che ane azubha pariNAma aTakavAthI azubha karma baMdha rekAya che mATe bhAvanAne sUryanI upamA ApI che. yAda rAkhavuM joIe ke ajJAnAdi aMdaranA aMdhakArane dUra karavAne sUrya asamartha che, tyAre bhAvanA ajJAnAdi svarUpa atyaMtara aMdhakArane jarUra dUra kare che. A apekSAe sUrya karatAM bhAvanA caDhIyAtI gaNAya. ahIM zarUAtamAM je adhyAtmanI vyAkhyA (zabdArtha) jaNAvI che, temAM "mAtmAnanadhitva, vaMcAvIramA" A pUrAve che. AnuM rahasya e che ke AcAranI sAdhanA karatI vakhate vicAravuM joIe ke huM je AcAranI sAdhanA karuM chuM, te mArA AtmAne
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA lAbhadAyI che ke nahi? je lAbhadAyI jaNAya to tevI AcAranI sAdhanA jarUra karavI joIe. pAMce AcAranI bIne TuMkAmAM A pramANe jANavI - 1. jJAnAcAra-samyajJAna pite bhaNe ane bIjAne bhaNAve ane je bhaNatA hoya tenI anumodanA kare. yathAzakti jJAnanA sAdhane daIne madada kare. bhaNavAmAM ane bhaNuMvavAmAM syAdvAda zailI tarapha jarUra lakSya rAkhavuM joIe. bhaNavA bhaNAvavA vigeremAM upayogI kRtajJAna che. mutajJAna bhaNavAthI heya upAdeya ane reyanuM svarUpa jaNAya. pachI heyano tyAga karavA pUrvaka upAdeyanI sAdhanA karI zakAya. ema AtmAdi yanI paNa samajaNa paDe, emAM abhyAsaja kAraNa kahI zakAya. e pramANe bhaNAvavAthI bhaNeluM sthIra thAya. paropakAra, karma nirjarA zrIjina zAsanane TakAva, apUrva darzanAdi guNanA AvirbhAva (prakaTa thayuM) tathA sthirIkaraNa vigere ghaNAM phAyadA thAya che. - 2. darzanAcAra-je sAdhananI sevana karavAthI samyagdazana guNa prakaTa thAya, vadhe, majabUta thAya, tevA sAdhananI sevana karIne navuM darzana pAme. pAmyo hoya to te guNane vadhAre, majabUta kare. bIjA bhavya jIvone te guNa pamADe, samyagdarzananA sAdhanonI prabhAvanA kare tathA darzana guNane meLavanAra bhavya jIvonI anumodanA kare. 3. cAritrAcAra-je sukhatyAgamAM che te sukha kaI paNa kAle bhegamAM hoI zake ja nahi. saMsAra aneka upAdhiothI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadvarita bharele che, ema samajIne pote cAritra dharmanI sAdhanA kare karAve ane anumode. AnuM nAma cAritrAcAra kahevAya. 4. tapAcAra-aNAhArI padanI vAnakI jevuM tapa che. nikAcita karmone paNa tapathI haThAvI zakAya che. te mahAmaMgalika ane viziSTa labdhi siddhi vigere devAne samartha che. ema samajIne pote tapa kare, karAve, ane anumode. AnuM nAma tapAcAra kahevAya. 5. vIryAcAra-dharmArAdhana karavAnA TAIme AtmavIrya pherave, bIjAne tema karavA preraNuM kare, tathA tevI rIte pravRtti karanAranI anumodanA kare. 2 nija AtmakaMcana zuddha karavA ajeivI bhAvanA, bhavasAgare bUDanArane paNa tAranArI bhAvanA savi siddhi sAdhanazubha samAdhi prakaTa karatI bhAvanA, ciMtAmaNinI jema vAMchita ApanArI bhAvanA, 3 artha -jema agni senAne cekhuM banAve che eTale temAMnA melane bALIne nAza kare che, tema A bhAvanA pitAnA Atma rUpI sonAne svaccha kare che. eTale AtmAnA karmarUpI melane bALI nAkhe che mATe te bhAvanAne agninA jevo kahI che. vaLI A bhavasAgara eTale saMsAra rUpI samudramAM DUbatA bhavya jIvone A bhAvanA tAranArI che. ahIM daSTAMta e ke Arta raudra dhyAnamAM caDhelA pUjya zrI prasannacaMdra rAjarSine narakamAM jatA aTakAvI zula dhyAna rUpI bhAvanAe mekSanI prApti karAvI. tathA tamAma siddhionuM sAdhana bhAvanA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA che. eTale sarva Rddhi siddhione denArI A bhAvanA che. ane te uttama samAdhi eTale cittanI sthiratAne paNa pragaTa kare che. vaLI A bhAvanA cintAmaNi ratnanA jevI che. kAraNa ke jema cintAmaNi ratna manamAM cintayelA padArthIne Ape che tema bhAvanA paNa vAMchita athavA ISTane Ape che. eTale te badhA maneratha pUre che. ahIM prasannacaMdra rAjiSanI bInA jANavA jevI che, te prasannacaMda rAjiSanI kathA TUMkAmAM A pramANe jANavI:--- pAtanapura nAmanA nagaramAM prasannacaMdre rAjA rAjaya kare che. eka vakhata zrI mahAvIra prabhu e ja nagaramAM maneArama nAmanA bagIcAmAM same sayA. vanamAlIke vadhAmaNI ApI. ghaNA ADaMbarathI catura'gI ena! sahita prasannacaMdra rAjA prabhune vaMdana kA AvyA ne prabhune upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmyA. bALa vayanA kumArane rAjya gAdIe besADI pote dIkSA lIdhI. ati ugra tapazcaryA sahita sUtrArtha nA abhyAsa karIne prasannacaMdra rAjarSi zAstronA pAragAmI (gItA) thayA. vihAra karatAM karatAM eka vakhata prabhunI sAthe rAjagRha AvyA, te vakhate te rAjadhI rAjagRha nagaranI bahAra ekAnta sthaLe eka page ubhA rahI be hAtha uMcA karI sUryanI AtApanA le che. e rIte prasannacaMdra rAjaSi ahiM je vakhate nimala dhyAnadazAmAM varte che, te vakhate parivAra sahita zreNika rAjA ( ke je rAjagRhI nagarInA rAjA che te) prabhune vaMdana karavA mATe e ja mArgathI caturaMgI senA sahita cAlyA jAya che. e senAmAMthI eka sumukha nAmanA sainika sipAI prasannacaMdra rASine dhyAnadazAmAM joine khelyA ke ahA! A dhyAnI munine dhanya che. temane svarga meAkSa ke mahARddhie kaija
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasurikRta dUra nathI, A rIte bolatA sipAIne karmathI ne nAmathI paNa duSTa mukhavALA durmukha nAmanA sipAIe kahyuM ke-A te dhyAnI ke tapasvI zAne? A te mahA avicArI ne adhamI che, kAraNa ke ANe potAnA nAnA dIkarAne rAjya gAdI upara besADI dIkSA lIdhI che. nhAnA putranI paNa jene dayA nathI te tapasvI kema kahevAya? nhAnA bALakane rAjyagAdI saMkhyA bAda rANuM koI sthAne nAsI gaI che, ane maMtrIo zatru rAjAne maLI gayA che. tathA zatru rAjAe nagarane ghero ghAlyA che, ane nagaranI prajA paNa trAsa pAmI rahI che. mATe A rAjAe te dIkSA laIne meTa adharma karyo che. ane A rIte pAkhaMDa kare che, AnuM te moTuM paNa na jevuM joIe. A rIte durmukhe kahelI bInA sAMbhaLI prasannacaMdrarAjarSi zubha dhyAnathI calAyamAna thayA. kharAba vicArazreNinA cagaDene caDhIne potAnI mUla sthiti bhUlI gayA ane potAnA bALaputranI uparanA mohane laIne vicAravA lAgyA ke mArA bALaputranuM rAjya zatruo jhuMTavI levA taiyAra thayA che? maMtrIo paNa rAjyanA lUNaharAmI banyA? huM e zatruone ane maMtrIone sahana nahiM karuM, vigere vikapa utpanna thatAM "huM sAdhu chuM, dhyAnamAM chuM, meM mastake leca karyo che, mArUM sAdhuliMga che." vigere muni avasthA jANe sarvathA bhUlI gayA hoya tema kharAba vicAramAM ne vicAramAM zatruonI sAthe mana vaDeja laDAI karavA lAgyA. jANe zatru rAjAnI sAthe aneka zastrAdi sAmagrIthI yuddha khelI rahyA che, bhayaMkara yuddha khelatAM
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA chevaTe hathiyAra paNa khUTavA AvyAM te vakhate potAnI pAse eka paNa zastra na hovAthI mAthA para mugaTa utArI zatruene haNuM, ema vicArI mugaTa levA jatAM ja potAnuM levALuM mAthuM jANIne pazcAttApa karatAM karatAM pharI zubhadhyAnI thayA. rAjapa dudhyAnamAM hatA, tyAre zreNika rAjA caturaMgI senA sahita eja raste thaIne prabhune vaMdana karavA jAya che. tyAM mArgamAM ja prasannacaMdra rAjapane "A muni mahA dhyAnI ane monI che vigere zubha bhAvanAthI vaMdanA karIne prabhu pAse gayA. rAjadhine yAda karIne zreNike prabhune pUchayuM ke he bhagavan! mArgamAM meM jyAre prasannacaMdra munine dhyAnAvasthAmAM joIne vaMdanA karI, te vakhate je te kALa kare to kaI gati pAme? prabhue kahyuM sAtamI narake jAya. te sAMbhaLI zreNika rAjA Azcarya pAmI vicAravA lAgyA ke sAdhune narake javAnuM hoya nahi, jethI meM kaMI barAbara sAMbhaLyuM nahi hoya mATe pharI pUchyuM ke A samaye kALa kare te kayAM jAya? prabhue kahyuM ke sarvArthasiddha vimAne jAya. A sAMbhaLIne vadhAre Azcarya pAmIne pUchayuM ke he prabhu kSaNa vAra pahelAM Ape sAtamI nake javAnuM kahyuM ne hamaNuM turta sarvArthasidadhe javAnuM kaho che te kaI rIte saMbhave? javAbamAM prabhue kahyuM ke te vakhate ane atyAre te rAjarSinuM dhyAna jUduM juduM hatuM. kAraNa ke prathama durmukha senAnInI vAta sAMbhaLI muni kodha pAmyA hatA, tethI te vakhate karelI vaMdanAnA samaye te muni sAtamI narake javAne lAyaka hatA, ne tamo ahiM AvyA te daramyAnamAM munie sarva zastro khUTatAM zatrune mugaTathI haNavAnA vicAre mastaka para hAtha mUkatAMja mastake laca jANIne dhyAnathI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadharita pAchA pharyA ne AtmaniMdAmAM magna thaI vicAravA lAgyA ke aho A pramANe meM laDAInA vicAra karyA te taddana geravyAjabI che. kAraNake huM to sAdhu chuM, meM rAjyane tyAga karyo che, ane karmakSayArthe ahiM AtApanA levA u chuM. mATe mAre AvA kharAba vicAre naja karavA joIe. AvA zubha dhyAnamAM te magna hatA tyAre teM bIjIvAra pUchayuM te vakhate sarvArthasiddha vimAne javAne lAyaka hatA. A rIte vAta cAle che teTalAmAM deva duMdubhine avAja saMbhaLAtAM prabhune pUchyuM ke A zuM? tyAre prabhue kahyuM ke prasannacaMdra rAjarSine kevaLajJAna utpanna thayuM che, tene mahimA deva kare che, tethI e devaduMdubhi vigerene dhvani saMbhaLAya che. apUrva Atmikabedhana denAruM A daSTAMta che. AmAMthI hitadha e maLe che ke-jema sArA nimittenA AlaMbanathI jIva uMca keTImAM dAkhala thAya che, ema kharAba nimittanI asara paNa tevI ja thAya che, eTale kharAba nimittamAM paDele AtmA pramAdI banI jaIne halakI gatimAM javAnI lAyakAta dharAve che. durmukhanA vacana sAMbhaLyA, tethI ja rAjarSi bhagavaMta zrI prasannacaMdrajI mahArAja durthonamAM caDhI gayA. mastakanI lecavALI sthiti (dravyacAritra)ne joIne sAvadhAna thayA, ane AtmaniMdA karavA lAgyA. zubha bhAvanAmAM AgaLa vadhyA. sarvArthasiddha vimAnamAM javAne yogya thayA. ethI paNa zubha bhAvanA AgaLa vadhI, aittihAsika daSTinA vicAre A zrI prasannacaMdra rAjarSie IsvI sananI pahelAM 555 mA varSe eTale varaprabhunA janma varSathI mAMDIne 43 mA varSe dIkSA lIdhI, ema kahI zakAya.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA. jethI temane kevalajJAna thayuM. AmAM zubha bhAvanA mukhya che. mATeja kahyuM ke saMsAra samudramAM buDatA bhavya jIvone tAranArI bhAvanA che. 3 nija sugaNa jala varasAvavAne megha jevI bhAvanA, rAgAdi viSane TAlavAne maMtra jevI bhAvanA; puNyAnubaMdhi puNyane baMdhAvanArI bhAvanA, Apatti tApa zamAvavAne caMdra jevI bhAvanA. 4 artha -jema megha-vAdaLa pANI varasAve che, tema bhAvanA nija suguNa jala eTale potAnA uttama guNo rUpI jaLane varasAve che. bhAvArtha e ke bhAvanAthI durgaNe nAza pAme che ane sadgaNonI vRddhi thAya che. mATe bhAvanA megha samAna jANavI. tathA A bhAvanA maMtra samAna che, kAraNa ke maMtrathI jema sarpAdikanA jherane nAza thAya che, tema bhAvanAthI rAgAdi eTale rAga, dvaSa meha vigerenuM jhera utarI jAya che. bhAvArtha e ke bhAvanA bhAvanAranA rAga dveSAdi antaraMga zatruo. ochA thatA jAya che. vaLI A bhAvanA puNyAnubaMdhI puNyane baMdhAvanArI kahI che. (je puNya bhegavatAM bIjuM navuM puNya baMdhAya tene puNyAnubaMdhI puNya kahe che.) tathA A bhAvanA caMdra jevI che. jema caMdra sUryanA tApathI tapelAne zItaLatA Ape che, tema bhAvanA jIvanI Apatti eTale saMsAranA saMkaTo rUpI sUryanA tApane dUra karIne zAMti Ape che mATe tene caMdranI upamA ApI che. A lokamAM bhAvanA puNyAnubaMdhI puNya baMdhAvanArI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapaddhasUrikRta che ema jaNAvyuM, te uparathI puNya ane pApanA cAra bhAMgA paNa samajavA jevA che tenI vigata TuMkAmAM A pramANe jANavI - 1. puNyAnubaMdhI puNya-pAchalA bhavamAM bAMdhelA puNyane bhegavavAnA vakhate je jIvo dAna zIla tapa bhAva prabhupUjA vigere uttama sAdhanene sevIne navuM puNya bAMdhe, te puNyAnubandhI puNya kahevAya. A bAbatamAM daSTAnta e ke mahArAjA bharata cakravatI pAchalA bhavamAM bAMdhelA puNyanA phaLa rUpe cakavartInI Rddhi pAmyA ane temaNe cAlu bhavamAM caturvidha saMgha sahita tIrthayAtrA karI ane aneka jina maMdIra baMdhAvyA, ane dAnAdi dharmanI sAdhanA karI tathA Adarza bhuvanamAM kevaLajJAna pAmI muktipada pAmyA. temaja zAlIbhadra pAchalA bhavamAM supAtra dAnathI baMdhAyelA puNyanA pratApe viziSTa Rddhi meLavI, ane vartamAna bhavamAM paNa saMyama vigerenI sAdhanA karIne sarvArthasiddha vimAnamAM divyasukha pAmyA. vigere daSTAnta zrI upadeza prAsAda vigeremAM jaNAvyAM che. 2. pApAnubaMdhI puNya-pAchalA bhavamAM bAMdhelA puNyanA pratApe vartamAna bhavamAM jIve ke sukhamaya sthitine pAme che, paraMtu ahiM pApakarmane AcaravAthI navuM pApakarma bAMdhe te pApAnubaMdhI puNya kahevAya. A bAbatamAM daSTAnta tarIke subhUma cakravatIM laI zakAya, temaNe pAchalA bhavamAM puNyakarma bAMdhyuM hatuM tenA phaLa rUpe je ke cakravatIpaNuM meLavyuM, paraMtu A cAlu bhavamAM jIvahiMsA vigere karIne navAM pApakarma bAMdhyAM, jenA pariNAme te subhUma cakavatI sAtamInareke gayA. * subhUma cakravartInI bInA jANavAne mATe A cauda bela
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 3 puNyAnubaMdhI pApa-pAchalA bhavamAM pApakarma bAMdhyuM hatuM tene lIdhe je jIvA cAlu bhavamAM nirdhanatA vigerenuM du:kha bhogave, paNa cAlu sthitine pApanuM phaLa mAnIne je veA dAnAdi puNyakarmo kare te puNyAnubaMdhI pApa kahevAya. A bAbatamAM caMDakauzika sarpanI mInA jANavA jevI che, te pAchalA bhavamAM pApakarma karavAthI cAlu bhavamAM sarpa paNuM pAmyA, parantu ahi prabhuzrI mahAvIra devanI zAntimaya "vuA vunna voziya" e vANI sAMbhaLIne pratibeAdha pAmyuM, ane teNe kobiMdu azubha pariNAma dUra karI atyaMta kSamAbhAvane dhAraNa karavA pUrvaka kIDIenA upasargane sahana karyA, ane te anazana karIne AThamA sahasrAra devaleAke gayA, zAstramAM bIjA paNa aneka dRSTAntA ApyAM che. 4 pApAnubaMdhI pApa--je jIvA pAchalA bhavamAM bAMdhelA pApanA phaLa rUpe ahiM kharAba sthitine pAme ane duSkarma karIne pharI navAM pApakam khAMdhe te pApAnukha zrI pApa kahevAya. A bAbatamAM vizeSe karIne vAgha siMha bilADA vigerenAM dRSTAnta prasiddha che. bhAvanA kalpavatA avazya dhyAnamAM rAkhavA jevA cheH 1 nAma-suma cakravatI. 2 vANArasI nagarI ( janmabhUmi ), 3 pitA kItivI 4 mAtA tArA rANI. 5 AyuSya 60000 ( sAr3a hAra ) vanuM, dehamAna 28 dhanuSa. cha kumArAvasthA 5000 ( pAMca hajAra ) varSa, 8 maMDaLika rAkhtapaNAmAM 5000 ( pAMca hajAra ) va. huM dezasAdhanA cAraso varSa, 10 rAjyAvasthA 49600 va 11 strIratna dAmazrI rANI, 12 dIkSA grahaNa karI nathI, 13 gati-maraNa pAmIte sAtamI narake gayA. 14 tIrthaM-zrI aranAtha prabhunA zAsanamAM thayA.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta A cAra bhAgAnA saMbaMdhamAM paramapUjya AcArya mahArAja zrI haribhadra sUrijIe zrI aSTaka nAmanA prakaraNamAM nIcenA cAra leka jaNAvyA che te A pramANe- gehAdgehAntaraM kazcicchobhanAdadhikaM naraH / yAti yadvat sudharmeNa, tadvadeva bhavAdbhavam // 1 // gehAda gehAntaraM kazcicchobhanAditarannaraH / yAti yadvadasaddhArmAttadvadeva bhavAd bhavam // 2 // gehAda gehAntaraM kazcidazubhAditarannaraH / yAti yadvatsudharmeNa, tadvadeva bhavAd bhavam // 3 // gehAda gehAntaraM kazcidazubhAdadhikaM naraH / yAti yadvanmahApApAttadvadeva bhavAd bhavam // 4 // artha -jema keI manuSya sArA gharamAM rahetA hoya, ane te ghara badalIne tethI paNa vadhAre sArA gharamAM jAya, tema je jIva cAlu uttama manuSyAdi bhavamAM jIvadayA vigere dharmArAdhana kare che, ane te dharmArAdhananA phalarUpe ahIMthI marIne pahelAMnA sthAna karatAM vadhAre sArUM devAdi bhAva rU5 (caDhIyAtuM) sthAna pAme. eTale pAchalA bhavamAM je puNyakarma bAMdhyuM tethI ahiM uttama manuSyapaNuM vigere pAme che, ane bhavAntaramAM uttama devatAI Rddhi vigere pAme te puNyAnubaMdhI puNya kahevAya, ane te jJAnapUrvaka niyANA rahita uttama anuSThAnanI sAdhanA karavAthI baMdhAya che. A bAbatamAM zrI bharata mahArAjA vigerenI bInA atyaMta prasiddha che. te 15 jema keI manuSya sArA gharamAM raheto hoya te ghara
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kAlatA 15 badalIne narasA gharamAM jAya, tema je je pAchalA bhavanI puNyAithI uttama manuSyapaNuM vigere sAmagrI pAme, paraMtu ahiM te tarapha bedarakArI rAkhIne pApakarma karavAmAM Asakti dhAraNa kare che, tethI cAlu bhava karatA bahu kharAba narakAdi bhava paraMparAne pAme che. A bAbatamAM prathama kaheluM subhUma cakavatInuM ane bIjA brahmadattara cakavatI vigerenA dAtA jarUra yAda rAkhavA joIe. e 2 che jema keI mANasa pahelAM kharAba gharamAM raheto hoya, ne pachI amuka TAIme te ghara badalIne sArA gharamAM rahevA 1 zrI bharata cakravartIne 14 belanI bIne A pramANe-1 nAma bharata cakravartI. 2-janmabhUmi vinItA (ayodhyA) nagarI. 3-pitA zrI RSabhadeva prabhu. 4-mAtA sumaMgalA. 5-coryAzI lAkha pUrvanuM AyuSya. zarIranI uMcAI 500 dhanuSya pramANa. 7-kuMvarapaNAmAM 77 lAkha pUrva. 8-maMDalikapaNumAM 1000 varSa.9-cha khaMDa sAdhanAne TAIma 60 hajAra varSa. 10-cakravatti rAjyakAla eka hajAra varSa jUna 6 lAkha pUrva. 11-trIratna subhadrArANI. 12-ArIsAbhuvanamAM kevalajJAna pAmyA. eka lAkha pUrva dIkSA pAlI. 13-mekSamAM gayA. 14-prabhuzrI RSabhadevanA vakhatamAM thayA. che 2 brahmadatta cakravartInA 14 bola A pramANe-1 nAma-brahmadatta. 2 nagarI kaMpIlapura, 3 pitA brahmarAjA, 4 mAtA cUlANI, 5 AyuSya sAtaso varSa, 6 kumArapaNuM aThThAvIsa varSa 7 maMDaLikapaNuM chappana varSa, 9 dezasAdhanA soLa varSa sudhI, 10 rAjya cha varSa, 11 strIratna kurmatI, 12 dIkSA nathI lIdhI, 13 gati-sAtamI narake gayA, 14 tIrtha-neminine pAzvajinanA AMtarAmAM thayA.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadhasUrikRta jAya, evI rIte pUrva bhavamAM ajJAna mehAdine AdhIna thaIne jeoe pApakarmo sevyA hatA. tene laIne te ja vartamAna bhavamAM kharAba sthiti pAme, paNa ahIM uttama purUSonI sebatamAM rahe, temanI vANI sAMbhaLIne jIvanamAM utAre, vigere sArA AlaMbananI sAdhanA karIne uttama devAdi bhava paraMparAne pAme, e puNyAnubaMdhI pApa kahevAya. A bAbatamAM caMDakozika sarpa vigerenuM daSTAMta jANavuM, temAM caMDakauzikanI bIne TUMkAmAM jaNAvI che. zrI triSaSThi zalAkA purUSacaritra tathA zrI gazAstramAM vistArathI kahI che. che 3 che jema kaI mANasa hAla kharAba gharamAM raheto hoya, ne amuka TAIme te tenA karatAM paNa vadhAre kharAba gharamAM rahevA jAya. ema cAlu bhavanI pahelAMnA bhavamAM je pApakarmo karyA, tethI cAlu bhavamAM tiryacapaNuM vigere kharAba sthiti pAme, ne ahIM paNa mahA prANAtipAtAdine sevI rahyo che, tethI marIne pahelAM karatAM paNa vadhAre kharAba sthitine pAme, eTale narakAdimAM jAya. AnuM nAma pApAnubaMdhI pApa kahevAya. mahA hiMsaka vAgha bilADI vigerenI tevI ja sthiti thAya che. kAraNa ke teo pAchalA bhavanA pApakarmone udaye ahIM kharAba bhava pAme ane navAM pApakarma karIne bhayaMkara durgatimAM jAya che. A prasaMge tiryaMcapaNuM koIne paNa hAluM na lAge, mATe tiryaMcagatine pApatatvanA 80 bhedamAM lIdhI che. tirthane pitAnuM AyuSya priya lAge che. kAraNa ke mAMkaDa vigerene pakaDavA jatAM tarata te bhAgI jAya che. A muddAthI tiryagAyune puNyatatvanA kara bhedamAM gayuM che. ke 4 4 che
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 13 Atama taNA AnaMdane prakaTAvanArI bhAvanA, vaLI satyane olakhAvanArI nirmalI A bhAvanA, saMsArathI nirveda mati vikasAvanArI bhAvanA, sukhanA samayamAM sAvaceta rakhAvanArI bhAvanA. 5 artha: A bhAvanA AtmasvarUpa samajavAthI utpanna thatA je AnaMda tene pragaTAvanArI athavA utpanna karanArI che. vaLI A zuddha bhAvanA "satya zuM che ? " tene elakhAvanArI athavA samajAvanArI che. temaja A bhAvanA saMsAra pratye nirveda mati eTale arUci bhAva athavA verAgyane vikasAvanArI-vadhAranArI che. tathA sukhanA samayamAM eTale ahika saMkhanAM sAdhananI prAptinA vakhatamAM A bhAvanA jIvane sAvaceta rAkhanArI che. eTale sukhanAM sAdhano maLe chate "he jIva ! A tane prApta thae sukha sAmagrI nAza vaMta che. te vAstavika sukha ApanArI nathI mATe emAM tuM Asakti rAkhIza nahi. enI aMdara tuM phasAIza nahi. emAM phasAye to tAro uddhAra nathI" e pramANe jIvane sAvadhAna rAkhanArI A bhAvanA che. A vAtane dhyAnamAM rAkhIne bhavya jIe dararoja A graMthamAM jaNAvelI bhAvanA bhAvavI joIe, ane pitAnA jIvane nirmala banAvavA jarUra sAvadhAna rahevuM joIe. prazna-Atmika AnaMda kaI rIte prakaTa thAya ? uttara-te te jJAnAdi paryAyane pAme, te AtmA kahevAya. A AtmA ema vicAre ke huM zuddha Atma dravya
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI vijayapadmasUrikRta svarUpa chuM. ane mArA nirmala jJAna darzana cAritra guNA che. strI kuTuMba DhAlata vigere padArthoM mAhya bhAva che. eTale e padArtha mArA che, ema je mAnavuM e kevala mehanAja vilAsa che. huM je padArthane janmatI velAe sAthe lAvyeA nathI te padArtho para bhavamAM jatI velAe sAthe paNa AvatA nathI. ane para bhavamAM gayA bAda A jIvane yAda paNa AvatA nathI. eTale gayA bhavanA strI putra vigere zuM karatA haze? dolatanuM zuM thatuM haze? vigere kaI paNa yAda AvatuM nathI. AvA padArthAne mArA tarIke mAnavAja na joie. huM ane mArU eTale A ghara, bAga, mhela, lakSmI vigerene huM mAlIka chuM ane te padArtho mArA che, AvI mamatA rAkhavA rUpa mAne laine jagata AMdhaLA jevuM khanI gayu che. ane tethI meAhita jIvAnI sthiti " jIvaDA gayA paNu raMgaDA tA rahyA" Ama kahenArA mIMyAbhAinA jevI dekhAya che. te khInA TUMkAmAM A pramANe jANavI. eka mIyAMjI khIkhIne paraNIne ghera javA nIkaLyA. rastAmAM nadI utaravAnI AvI. mIyAMjI vicAre che ke khImInA page medI lagADI che. je paga pANImAM paDaze, teA medInA ra Mga cAlyeA jaze. mATe IbInA paga khabhe upADIne nadI utarUM AveA vicAra karIne te aNasamajI mIyAMjI bIgInA paga khabhe ane mehu pANImAM rahe, e rIte nadI utarIne kAMThe AvyA. bIbIne elAvavA lAgyA, paNa te khAle zAnI ? nadI utaratAM mehu pANImAM rahyuM, tethI temAM pANI bharAi gayuM, ane muMjhAine marI gai. mIyAMjIne A vAtanI khabara nathI. tethI te vAraMvAra ghAMTA pADIne te bIbIne lAve che. paDakhe ubhelA mANase 27
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 bhAvanA kalpalatA 46 bIbI marI gai che, ema jANIne kahyuM ke-miAMjI ! bIbIkA jIvaDA cala gayA. A sAMbhaLIne miyAMjI kahe ke- are bhAi ! jIvaDA gayA paNa ragaDA teA rahyA." ahIM daSTAMta pUruM thAya che. AmAMthI sAra levAnA e ke-mehanA pagamAM sapaDAyelA saMsArI jIvA paNa mIyAMnA jevA vicAravALA dekhAya che. jema sIyAMne bIbInA jIvanI paravA hatI nahi ane meMdInA raMga tarapha tenuM lakSya hatuM, tevI rIte A jIva meAhune laine peAtAnuM Atmahita karavAnuM kArya bhUlI jAya che, ane ra MgaDAnI jevA Nika padArthamAM meha rAkhe che. he jIva! jyAM sudhI tuM ( bIbInA vaDAnI jevA ) uttama danAdi svarUpa mekSa mArganI sAdhanAmAM ujamAla thate nathI tyAM sudhI tuM paNa mIyAMjInA jevA ja gaNAiza. ema vicArI bAlaceSTAne cheDI daine Atma ramaNatAnA sAdhaneAnI sevanA karanArA bhavya jIvA jarUra Atmika Anadane anubhava karI zake che. yAda rAkhavuM joie ke-jeTalA pramANamAM pugala ramaNutA ghaTe, AchI thAya)teTalA pramANamAM A Atma ramaNutAmAM jarUra vadhArA thAya che. samajavAnI khAtara mAnI le ke pudgala ramaNatAnuM mApa 35 zera ane A Atma ramaNatAnuM mApa pAMca zera che. jyAre ghaTatAM ghaTatAM pudgala ramatA 20 zera rahe, tyAre Atma ramaNutAmAM 15 zeranA vadhArA thAya, jethI 20 zera (bA maNu ) thAya. e pramANe pudgala ramaNutAmAM jeTale ghaTADA thAya, teTalA Atma ramaNatAmAM vadhAro thAya. A krame Atmika Ana MdamAM paNa jarUra vadhArA thAya che. jenendra zAsanamAM je je karma kSayAdinA sAdhane batAvyA che te badhA satya (sAcA) che. ema bhAvanAthI jaNAya che. temaja saMsAra
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikA e kedakhAnuM che, ane sukhanA TAIme lakSmI vigerane sadupayoga paNa bhAvanAja karAve che. ema samajIne bhAvanAne jarUra bhAvavI joIe. 5 duHkhanA samayamAM ghe dIlAso jarUra AvI bhAvanA, nija hadayanI zubha bAdazAhIne pamADe bhAvanA vaLI bheda tema abhedane samajAvanArI bhAvanA, A zuddha tema azuddhanI vaheMcaNa karAve bhAvanA. 6 artha:-vaLI A bhAvanA duHkhanA samayamAM jIvane dilAso-AzvAsana Ape che. te ema jaNAve che ke he jIva! A saMsAramAM kharuM sukha to keIna che ja nahi. ane tuM jene dukha mAne che te duHkha paNa tArAM pUrve karelAM karmonuM phaLa che. mATe tevA dukhe tAre have na joItAM hoya te tuM karma baMdha karatI vakhate sAvadhAna rahe. phaLa bhogavatAM hAya ya karavAthI te dUra thatAM nathI paNa ulaTAM tema karavAthI tevAM duHkhadAyI navA karmone vizeSa baMdha thAya che. moTA moTA cakravatI rAjAo ane tIrthakarone paNa du:kho bhegavavAM paDayA che. temaja A bhAvane pitAnA hRdayanI zubha bAdazAhI eTale kharI phakakaDatAne pamADanArI che. vaLI A bhAvanA bheda tathA abhedane samajAvanArI che. bheda eTale AtmAthI judAM zarIra, kuTuMba, dravya, baMgalA vagere jene jIva potAnAM mAne che ane tene lIdhe garviSTa bane che te to tenAM nathI. tene jIva sAthe laIne Avyo nahoto ane sAthe laIne javAne nathI, mATe te AtmAthI judAM che. ane jJAna, darzana, cAritra
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA je AtmAnA guNo che tenI sAthe AtmAne abheda che ema A bhAvanA samajAve che. temaja e bhAvanA A zuddha ane A azuddha evI vaheMcaNa karAve che. A zarIra azucinuM sthAna che te nahAvAthI koI divasa zuddha thatuM nathI, mATe kharI zuddhi AtmAnA karma mala dUra thAya tyAre ja thAya che evI samajaNa A bhAvanA Ape che. 6 nija raMga jaMga jagAvanArI jANa uttama bhAvanA, saha karmanAM kAraNe badhAM samajAvanArI bhAvanA; vaLI Avene rokavAnI zIkha Ape bhAvanA pachI nirjarA rUpa raMga maMDapamAM ramADe bhAvanA. 7 artha:-A uttama bhAvanA nija raMga eTale AtamaramaNanA rUpa guNano jaMga jagAvanArI che. eTale te meLavavA mATe udyama karavAne jIvane taiyAra karanArI che. vaLI A bhAvanA AThe karma AvavAnAM sarva kAraNe mithyAtva, avirati, kaSAya, ga, pramAda je AvonA nAme oLakhAya che te sarvane samajAve che. temaja A A ne kevI rIte zekavA? tenI ane Avone rokavA te saMvara kahevAya che, tenI paNa zIkha eTale samajaNa Ape che. ane e samajaNa AvyA bAda nirjarA eTale karmane dhIme dhIme kSaya che te rUpI raMga maMDapamAM ramADanArI-ramaNatA karAvanArI bhAvanA che. ahIM tAparya e che ke A rikavAthI bhaviSyamAM baMdhAtAM navAM karmo aTakI jAya che. ne te sAthe bhUtakALamAM asaMkhya bhava sudhInAM bAMdhela prAcIna karmo kSaya thavA mAMDe che. jethI paryate
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrI vijyapadrasUrita, sarvathA karma kSayane prasaMga Ave che (prAcIna karmono kSaya sAthe navIna karmabaMdha na aTake te mekSane ja abhAva thAya.) mATe evI te bhAvanA saMvara ane nirjarA samakALe pravartAvIne nirjarA rUpa raMga maMDapamAM ramADanArI che eTale atyaMta nirjarA karAvanArI che. e 7 5 sahu vizva kerI sakala racanA dIla ThasAve bhAvanA, atyaMta durlabha koNa? e dekhADanArI bhAvanA; saddharmanA upadezakone elakhAve bhAvanA, tima yogya dharma svarUpane batalAvanArI bhAvanA. 8 artha:-bhAvanA vizva eTale cauda rAja leka tenI saghaLA prakAranI racanA-svarUpane dIlamAM ThasAve che eTale nizcita svarUpe samajAve che. vaLI A dunIyAmAM durlabha-dukhe prApta karAya tevuM keNa che? te paNa bhAvanA samajAve che. tathA saddharma eTale AtmAne hitakArI che jena dharma tenA upadeza karanAra je arihaMtAdika temane paNa bhAvanA samajAve che. (oLakhAve che) temaja dharmanA gya-sAcA svarUpane paNa bhAvanA batAvanArI che. 8 traNa yogane nirmala banAve kataka jevI bhAvanA, vaLI mehanAM tophAna TALe zAMti Ape bhAvanA; savi bhUla DAgha bhusAvavA Adarza jevI bhAvanA, nija Atmagauravane vadhAre jarUra AvI bhAvanA. 9 artha-mana vacana kAyAnA garUpI jaLane zuddha
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kaSalatA ra3 karavAmAM bhAvanA katacUrNa jevI che, kAraNa ke jema katakacUrNa jaDImAM rahela bagADane dUra karIne jaLane svaccha banAve che. tema A bhAvanA mane vacanaga ane kAyayoga e traNa garUpI pANIne nirmaLa banAve che. bhAvArtha e ke azubhamAM pravRtti karatA vegone rekIne zubha pravRttimAM joDe che jethI AtmAnI nirmaLatA thAya che. vaLI bhAvanA mahanAM tophAna { rAga kepa, mamatva vagere) ne dUra kare che. eTale bhAvathI miDanuM jora narama paDI jAya che. ane tethI vairAgyamaya zAMtinI prApti thAya che. temaja vaLI bhAvanAne cATalAnA jevI kahI che. jema darpaNa vaDe potAnA caherA upara paDelA DAdha je zakAya che ane jene dUra karI zakAya che. tevI rIta A bhAvanAthI jIva paNa potAnI bhUlArUpa DAghane joI zake che. ane te bularU pI DAghane sudhArI zake che. AvA prakAranI nAvano patAnuM Atma gaurava eTale AtmAnI unnati athavA caDhatIne jarUra vadhAre che. 9 nija satya sukhane mArgane dekhADanArI bhAvanA: zubha dIrdhadaSTi vadhAranArI jANavI A bhAvanA: pudgala ramaNatA dUra karIne nija ramaNatAne dIe, samatA vadhe cAre kaSAyo bhAvanAthI ThArIe. 10 artha --A bhAvanA AtmAnuM satya sukha eTale 5 zrI sakalAIna nAmanA stotramAM vimadasvAmino vara vitara : eTale traNa jagatanA jInA citta rUpI jaLane zuddha karavAmAM zrI vimala jinezvaranI vANI kataka cUrNanA jevI kahI che. ahIM taka zabda prayoga karyo che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI vijayapadhasUrikRta AdhyAtmika AnaMda te prApta karavAnA rastAne jaNAvanArI che. dhana, delata, kuTuMba, parivAra, baMgalA, vADI vagere dvArAe maLatuM je sukha te vAstavika athavA Atmika sukha nathI paraMtu te nAmanuM sukha che. tevA sukhamAM nahi phasAtA AtmAnuM svaguNamAM ramaNatA karavA rUpa je sukha che te satya sukha che. ane te satya sukha kevI rIte prApta karAya te bhAvanA jaNAve che. sAMsArika sukha jIvane saMsAramAM cIkaNuM karma baMdhAvIne rajhaLAve che. mATe jeo temAM nahi phasAtAM tene tyAga kare che teoja vAstavika athavA satya sukha meLavI zake che. vaLI bhAvanA uttama dIrgha daSTine vadhAranArI che. koI kArya vagara vicAre nahi karatAM A kArya karavAthI pariNAme hAni thaze ke lAbha thaze te saMpUrNa vicAra karAvanArI je daSTi te dIrdhadaSTi kahevAya. vaLI bhAvanA pudagala rameNutAne dUra karanArI che. pudagala eTale zarIra, dhana, dhAnya, baMgalA bagIcA vagere paugalika padArthomAM ramaNatA-mamatvabhAva rAkhe eTale tenI prApti thatAM je rAjI thavuM te pudgala ramaNatA kahevAya. bhAvanA tene dUra kare che, kAraNa ke bhAvanAthI A badhI padgalika vastuo nAzavaMta che, AtmAthI jUdI che, tene jIva sAthe laIne Avyo nathI ane sAthe laIne javAne nathI evuM jJAna thAya che. pariNAme temane viSe rahelI Asakti dUra thAya che. ane bhAvanA nija ramaNatAne eTale AtmAnA guNone viSe ramaNatA karAve che. tathA samatAne athavA samabhAvane vadhAre che. vaLI bhAvanAthI cAre kaSAyo (krodha, mAna, mAyA, leba) zAMta paDe che eTale ochA thAya che. 10
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvane kapalatA Atamavaze sukha emaniTasamajAvatI zubhabhAvanA, vAtAvaraNa cAre dizAnuM dhyAna lAve bhAvanA je heyane choDAvatI Adeya raMga vadhAratI, te bhAvanA viya vastu tattvane samajAvatI. 11 artha:-zubha bhAvanA huMmezAM ema samajAve che ke je AtmAne svAdhIna hoya te sukha kahevAya. kAraNa ke mehamAM phasAelA pachI keTalAka dhanamAM sukha mAne che, paraMtu dhanamAM kharuM sukha nathI. kAraNa ke je dhana vaDe pote kapelAM sukha meLavAtAM hatAM teja dhana kuTuMbamAM kaleza karAvanAruM tathA koIka vakhate maraNa denAruM paNa thAya che. keTalAka ja putrAdikathI sukha mAne che, paraMtu temAM paNa kharuM sukha nathI. kAraNake putrAdika sadaguNa hoya to ochI upAdhi rahe che, nahi to tenAthI kapita sukhane badale ulaTo duHkhane anubhava kare paDe che. e pramANe kharUM sukha kaI paNa prakAranI pagalika vastumAM nathI paNa te pitAmAMja raheluM che evI khAtrI zubha bhAvanA karAve che. A bAbatamAM juo sAkSipATha-" cvazaM du: supa vALanamaNa" ane "gharajhu maer, nija mArU" | vaLI bhAvanAthI cAre taraphanuM vAtAvaraNa lakSyamAM Ave che, vaLI A bhAvanA heya ( AtmAne nukasAna karanAra hovAthI tajavA lAyaka) ne tyAga karAve che. tathA Adeya (AtmAne hitakArI hovAthI grahaNa karavA lAyaka ) ne viSe raMga vadhAre che. eTale AdarabhAva
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrI vijayapadmasUriSkRta (lAgaNI ) karAve che. temaja vijJeya eTale jANavA lAyaka jIva ajIvAdi padArthAnA sArane samajAve che. 12 jaga jIva kevA veSa bhajave bhava taNA ceAgAnamAM, e khyAla mana para lAvatI zubha bhAvanA vistAramAM; nija jIvananA uddezane samajAvanArI bhAvanA, A vikaTa doDAdoDane saMhAranArI bhAvanA. 12 a:--vaLI zubha bhAvanA bIjA kayA kayA lAbha pamADe che te jaNAve che:----uttama bhAvanA sava rUpI cAgAnamAM jIva kevA kevA veSa bhajave che? te bAbatanA vistAra pUrNAMka spaSTa ) vicAra manamAM ThasAve che. Anu rahasya e che ke karmane vaza paDelA A saMsArI jIve. peAte karelA karmane anusAre keTalAka deva thAya che keTalAka manuSya thAya che teA keTalAka tiryaMca ane keTalAka nArakI thaIne aneka prakAranI vedanAe sahana kare che. e pramANe saMsArI jIvA 1 A gAthAmAM heya jJeya ne upAdeya e traNa vastu vibhAgamAM bhAvanAne sa Mbadha darzAvyA. 1 1 vairAgyazatakamAM kahyuM che ke na sA jAI na sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jattha, savve jIvA aNaMtaso // 1 // jIve tevI kArya jAti nathI, kAI yAni nathI ne tevuM kAi kula nathI ke jyAM hAya ke maryA na heAya. eTale sajAti janma maraNa karyA che.) nathI, tevuM kAI sthAna anantavAra janmyA na vigeremAM jIve anantA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA karmane laIne navA navA veSa bhajave che. keIka purUSa, kaIka strI ane keika napuMsaka thAya che. keI moTA zarIravALA to keIka dekhI paNa na zakAya tevA sUkrama zarIravALA thAya che. A badhI spaSTa bInA bhAvanA vaDe jANI zakAya che, vaLI bhAvanAthI A manuSya jIvanano uddeza eTale muddo karyo che te jaNAya che. athavA manuSya bhava pAmIne tenI saphaLatA mATe zuM zuM karavuM joIe tene bhAvanA samajAve che. tathA bhAvanA A mATe vikaTa eTale AkarI athavA du:khadAyI doDAdeDa ( saMsAranI upAdhinI khoTI dhamAla ) nI saMhAranArI eTale nAza karanArI che. 12 parama lakSya vadhAranArI pAvana A bhAvanA, vaLI cAne pragatine karAvI zairya detI bhAvanA nija pramAdabhAva bhagADanArI jANavI zubha bhAvanA, jIvanataramAM siMcanI nivRttirasane bhAvanA. 13 -A pAvanA eTale pavitra bhAvanA paramAtmA lakSya (AtmAnuM kharuM lakSya eTale sAdhya) je jJAna, darzana cAritra, te ne vadhAranArI che. temaja dhyAna eTale dharmadhyAna tathA zukla dhyAnamAM jIvane pragati karAvIne eTale uMcI hade laI jaIne dhairya eTale sthiratAne (dharmamAM daTha AsthAne) ApanArI che. uttama bhAvanA jIvane dharmadhyAnAdi zubha dhyAnanI zreNimAM TakAve che. vaLI potAnA nidrA, vikathA vagere sarva prakAranA pramAdane bhagADanArI eTale dUra karanArI bhAvanA che. Ane bhAvArtha e ke bhAvanA bhAvanAra jI.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 zrI vijayapadmasUriSkRta dhIme dhIme pramAdane dUra karIne apramatta bane che. vaLI jIvanatarU eTale manuSya jIvanarUpI jhADamAM nivRtti rasa athavA zAMtirUpI rasanu siMcana karanArI bhAvanA che. eTale bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM peAtAnuM jIvana parama nivRtti (saMteSa)maya banAvI zakAya che. Atta dhyAna tathA raudradhyAnanA vicArAmAM guMthAIne hAyavAya karavI enuM nAma jIvana kahI zakAya ja nahi. yAda rAkhavuM joie ke dharmanI nirmala ArAdhanA karAvanArA aneka sAdhanAmAM nivRtimaya jIvanane mukhya gaNyuM che. he jIva! jeTalA mAthA eTalI vedanA ema zeSa nAganu dRSTAMta zrI zrAvaka dharma jAgarikAmAM kahyuM che. te yAda karIne tAre vadhAre upAdhimAM paDavuM ja nahi. 13 jima citrakAra prathama banAve zuddha lIsI bhIMtane, citrAmaNA citarI maneAhara pAmatA bahu dravyane; tima hRdaya rUpI bhIMtane nila manAve bhAvanA; suguNa citra cItarIne heAya bhAgI lAbhanA 14 a:--jema citrakAra--citArA citra cItaravAnI zarUAtamAM bhItane lIsI eTale suMvALI banAve che. kAraNa ke bhIMtane lIsI banAvyA sivAya tenA upara citrA kharAkhara uThatA nathI. mATe prathama bhIMtane lIsI banAve che ane tyAra pachI manehara--suMdara citrAmaNA eTale citrA ALekhIne (cItarIne) ghaNuM dravya prApta kare che. tema bhAvanA paNa zarUAtamAM jIvanA hRdayarUpI bhIMtane nirmaLa banAve che. eTale manane sAMsArika upAdhiomAMthI bahAra kADhe che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 29 athavA manane potAnA sAdhya tarapha AdaravALuM kare che. tyAra pachI jIva tenA upara suguNa eTale sArA guNorUpI citro citra che. ane sAMsArika upAdhiothI dUra khasIne jIve pitAnA kharA sAdhyane sAdhIne lAbhanA bhAgI eTale Atmika sukhane meLavanArA thAya che. 14 tarkahINA vaidya lakSaNa hINa jima paMDita janA, bhAvanAhI dharma hAMsI pAtra tima bele jinA; zubha bhAvanAmRta alpakiriyA paNa duritane saMhare, nAno chatAM paNa sUrya jima jhaTa timira! jene hare. 15 artha-jema tarkahANa eTale rogane pArakhavAnI bAbatamAM vicAra karavAnI zakti vinAnA vaidha hAMsIpAtra- mazkarInuM dAna thAya che, kAraNa ke te tarkavaDe roganuM nidAna nahi karI zakavAthI daradInA rogane pArakhI zakato nathI ane tethI tenI davA phAyadA karI zakatI nathI ane jema lakSaNa haNa eTale sArA AzaraNa vinAnA athavA zabdanA lakSaNarUpa vyAkaraNanAM bodha vinAnA paMDita purUSe hAMsI pAtra bane che, kAraNa ke vidvAna hovA chatAM tenAM AcaraNa sArAM na hoya te pote bIjAne je pramANe vartavAne kaheto hoya te pramANe pote Acare nahi. temaja paMDita nAma dharAvI vyAkaraNa vinA azuddha artha vigere karavAthI hAMsI pAtra thAya. tema bhAvanA vinA karele dharma paNa hAMsI pAtra bane che e pramANe jinezvaree kahyuM che. kAraNa ke bhAvanA yuta
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadrasUrita 30 eTale bhAvanA sahita karelI thoDI kriyA paNa ghaNAM duritamala eTale pAparUpI kAdavane dUra kare che. ahIM daSTAMta e ke-jema nAne jaNA e sUrya paNa timira pujene-aMdhakAranA samUhane jaldI nAza kare che. tema uttama bhAva (ulAsapUrvaka thoDI kriyA karAya te paNa te ghaNAM cakaNAM karmone haThAve che naSTa kare che). 15 zubha dharma nRpanAM aMga cAre, dAnazIlatapabhAvanA, dAnAdine jIvADanArI prANa jevI bhAvanA; karma IdhaNa bAlavAne agni jevI bhAvanA, satkRtya bhejanamAMhi ghInA jevI A bhAvanA. 16 artha -STa dharmarUpI rAjAnAM dAna, zIla, tapa ane bhAvanArUpI mukhya cAra aMga che. temAM prathamanA dAna zIla tapa A traNene jIvADanArI hovAthI bhAvanA e traNanA prANu samAna kahI che. bhAvArtha e che ke bhAvanA vinA karelA dAna zIla ane tapa phaLadAyI thatA nathI. vaLI bhAvanA duSkarmarUpI iMdhaNa eTale lAkaDAne bALavA mATe agni jevI che. kAraNa ke agni jema lAkaDAne bALI nAkhe che tema bhAvanA vaDe duSkarmone nAza thAya che. tathA jema bhejananI aMdara ghI vaDe svAdiSTapaNuM Ave che tema satkRtya eTale satkAryo rUpI bhejananI aMdara bhAvanA ghInA jevI che. kAraNa ke bhAvanAthI dAnAdi karatAM Atma viyollAsa jarUra vadhe che. tethI ghaNeja AnaMda thAya che. 16
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapilatA bhAvanA jalasiMcatAM zIla dAna tapa tarU jhaTa phale, bhAvanAthI uddabhave saMtoSa tRSNA vili Tale, devAya dravye dAna zIla tapa sAdhanA sarve karI, bhAvanA svAdhIna je sAdhya prabhue uccArI. 17 artha - sadabhAvanA rUpa jaLa dAnAdi vRkSomAM siMcIe te e zubha dAnAdirUpa vRkSa (supAtradAna vagere) jaladIthI uttama phaLa Ape che. eTale jema bhAva pUrvaka karelAM dAnanuM uttama phaLa jaladI maLe che. tevIja rIte bhAva pUrvaka pALeluM zIla ( sadAcAra) tathA bhAvapUrvaka kareluM tapa jaladIthI uttama phaLadAyI thAya che. tathA dravya athavA po hoya te dAnadharma banI zake che. paraMtu paisA vinA dAna ApI zakAtuM nathI. mATe dAnadharma parAdhIna kahyo che. kAraNa ke jenI pAse paiso na hoya te dAna ApI zakatA nathI. e pramANe badhA che dAna dharmane lAbha laI zakatA nathI. ema zIla dharma tathA tapa dharmanI sAdhanA uttama Atmika sattvaguNa (AtmAnI daDhatA) vaDe thaI zake che ane sarva guNa paNa badhAmAM nahi hovAthI te paNa badhAthI banI zake tema nathI mATe parataMtra che. paraMtu cA bhAvanA dharma darekane svAdhIna che. tethI meje eTale AnaMda pUrvaka sAdhI zakAya tevo che e pramANe prabhue kahyuM che. 17 dAnAdithI je lAbha have teha che anumodanA, vacana ApekSika samaja hevAla hariNAdika taNa dAnAdi jyAM na banI zake tyAM je kare anumodanA, te lAbhasara jANio, adhika guNo dAnAdinA. 18
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta a:--vaLI AgaLa jaNAvAtI apekSAe karIne dAnAdithI eTale dAna, zIla tathA tapa karavAthI je lAbha thAya che te dAnAdika karyA sivAya tenI prazaMsA karavAthI maLI zake che. he bhavya jIva! A khAmatamAM hariNAdika taNA eTale alabhadra muni ( kRSNa mahArAjanA moTAbhAi )nI sAthe pharanAra hiraNu vagerenA ApekSika hevAla ( mInA) jarUra samajaje. te apekSA A pramANe 32 je sthaLe dAna vagere pAtAthI na banI zakatAMhAya tyAM tevAM prakAranAM supAtradAna vagere karatA bIjA bhavya jIvAne joine tenI anumeAdanA kare teA te anumeAdanA karanArane paNa te dAnAdika karanArane thatA lAbha jeTale lAbha maLe che, parantu chatI sAmagrIe anumeAdanA mAtra kare, ne dAnAdika na kare teA te anumeAdanA dAna denAranA lAbha jeTaleA lAbha ApatI nathI. mATe chatI sAmagrIe kevaLa supAtra dAnAdika dAna Ape teAja dAnanA vizeSa lAbha maLe. ema dAnAdinI sAmagrI na heAya tyAre anumodanAnA lAbha dAnAdinA sarakhA jANavA. AthI ema samajavuM ke-sAdhana saMpanna dazAmAM dAnAdikanI sAdhanA adhika guNAne denArI che. ema vicArIne jarUra dAna zIla tapanI sAdhanA karavI // 18 5 grAhaka hatA alabhadra tima rathakAra dAyaka haOthI, dAnane anumAtA mRga hRdayanA zubha bhAvathI; jo heAta nara huM to jarUra rathakAranI mAphaka mane, malata AvA lAbha mAnuM dhanya A rathakArane. 19
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpavatA 33 artha:--alabhadra muninu rUpa joIne strIe meAhita thaine potAne karavAnu kArya paNa bhulI jatI hatI. athavA karavAnuM kArya viparIta rIte karatI hatI. A hakIkata jANIne balabhadra munie evA abhigraDa dhAraNa karyo ke " mAre gAmamAM ke nagaramAM gocarI levA javuM nahi. phakta jaMgalamAM kAma mATe je maNusA AvyA hAya temanI pAsethI sUte ahAra no tA grahaNa karavera te araNyanAM eka haraNane balabhasuti pratye ghaLuM sneha thayA. te haju temanI sAthe sAthe ra che. ati tyAM jAya tyAM te paNa jAya che eTaluM ja nahi paNa cIne vAta thAya tyAre jaMgalamAM je kAI mANo AvelA hoya to tenI tapAsa karIne munine te napha laI ya che. eka ne eka kAra "dha manAvanAra sutAra kAkaDA maTe te vanamAM AvelA che. lAkaDA mATe eka jhADanI noTI DALI kApavA mAMDI che. te purI kApI rahyo nathI eTalAmAM evA bhUkha lAgavAthI sAthe lAveluM bhAtuM kADhIne khAvAnI taiyArI karIne rahyo che. te vakhate tenA manamAM evA vicAra Ave che ke A vakhate jo kei munirAja Ave te temane vhArAvIne jammu, AvA vicAramAM te beThe che te lakhatu gecarI mATe nIkaLelA alabhadra muni hiraNanI sAthe tyAM AvI caDe che. thakAra munine joine rAjI thAya che. ane bhAva pUrvaka temane vhArAve che. A prasaMgane jaNAvatA gadhakAra kahe che ke alabhadra muni jevA grAhaka hatA eTale dAnana! lenAra hatA. tathA rathakAra harSa thI-AnaMda pUrvaka athavA ullAsathI dAyaka eTale dAna ApanAra hatA. ane te vakhate eka bAjue ubhelA peleA haraNa hRdayanI zubha 3
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 zrI vijayapadhasUrikRti bhAvanA pUrvaka te supAtra dAnanI anamedanA karato hato ke je huM paNa A rathakAranI peThe manuSya hota te mane paNa ahiM A supAtra dAna ApavAne lAbha maLata mATe A rathakArane dhanya che ke jene AvA zubha avasaranI prApti thaI che. huM tene dhanya mAnuM chuM. tene manuSya janma saphaLa che." 19 evI kare anamedanA tyAM traNa upara DAlI paDe, jIvanadorI tUTatAM sahu brahma suraleke caDe, dAnAdi rUpa prAsAdanI daDha thaMbha jevI bhAvanA, dAnAdi Ape pUrNa phalane je bhale bhalI bhAvanA. 20 artha egaNIsamA lekamAM kahyA pramANe hariNa anumodanA karI rahyo che te ja vakhate pavanane jhapATo lAgavAthI te kApatAM adhurI rahelI DALI te traNenA upara ekadama paDI. teja vakhate te traNenI jIvana dorI eTale AyuSya tUTatAM athavA purUM thaI rahevAthI traNe jaNa eka sAthe kALadharma pAmyA. ane marIne te traNe brahmadeva loka nAmanA pAMcamA devalokamAM devapaNe utpanna thayA. A pramANe dAna lenAra munirAja ane dAna karanAra rathakAra tathA anumodanA karanAra haraNa e traNene eka sarakhuM phaLa maLyuM. tathA dAnAdi rUpa mahelanA thAMbhalA jevI bhAvanA kahI che. jema thAMbhalA vinA mahela hAya nahi, tema bhAvanA vinA uttama dAnAdika paNa saMpUrNa thAya nahi. ahIM tAtparya e che ke dAnAdikanI sAthe
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 35 bhalI bhAvanA eTale sArI bhAvanAne sacAga thAya te te dAnAdika saMpUrNa phalane ApanAra thAya che. 2 phkela nArInA kaTAkSeA rAga rahita purUSa viSe, caDI tUTe daDI na chUTe. kRSNanI karavA dhase; duHkhA sahIne sevanA patthara viSe tima vAvavuM, kamalA taNuM khArA pradeze vRSTi ke'varasavuM, 21 artha:jema rAga raDita eTale nIrAgI purUSa pratye strIe pheMkelA kaTAhyA niSphaLa jAya che, kAraNake te srI nIrAgI purUSane kaMipaNa viparIta asara karI zakatI nathI. vaLI 'camaDI tUTe paNa damaDI na chUTe" evA kRpaNunI athavA kasanI je mANasa du:kheA sahana karIne sevanA-cAkarI karavA mATe se eTale tatpara thAya paraMtu te niSphaLa Aya che. kAraNa ke te kaMjusa taraphathI tene badalAmAM kAMi maLatuM nathI. A bomananAM dRSTAMta e che ke--eka zeTha gAdI upara kheDA che, tenI AgaLa eka garIba mANasa AvIne kahevA lAgyA ke huM ze ! hu garIba mANusa chuM. mATe mArI AvikA calAvavA mATe maherabAnI karI mane kaI Ape. zeTha kaMjUsa hatA. garIbanA dInatA bharelA veNu sAMbhaLIne paNa tene dayA na AvI. te vicAra karavA lAgyA ke huM sAla eDhIne sUI jaiza, to TADhA pANIe khasa jaze, eTale A cAhyA jaze. ema vicAra karIne zeTha sUi gayA. munIma paDakhe beThA che. garIbe vicAryuM ke huM zeThanI pagaca MpI karU tA te rAjI thane mane kai Apaze. A irAdAthI te zeThanA paga dukhAvavA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 zrI vijayapadmasUriSkRta lAgyA. A vAtanI zeThane khabara nathI. theADeA TAima vItyAbAda zeThe munImane pUchyuM ke-" e khalA gaI ke nahi ? javAba detAM munIme kahyuM ke e malA gaI nathI paNa page vaLagI che. eTale tamArA paga dabAve che. garIke ghaNI vAra paga dabAvyA, te paNa zeTha uDayA ja nahi. chevaTe te thAkIne nirAza thai cAlyeA gayA. kaMjUza mANasanI sthiti evI hAya che ke jyAM sudhI te jIvatA hAya, tyAM sudhI te eka pAi paNa sArA kAmamAM na vApare. jema (1) siMhanA kesarA (2) kulabAlikAnuM zIla (3) zeSa nAganA maNi jIvatAM na lai zakAya, e pramANe kannUzanu dhana tevuM hAya che. eTale jIMdagImAM te sArA kAmamAM lakSmI vApare niha. ane marIne tiryaMca ke nArakI thAya che. tathA pattharane viSe kamaleAnu vAvavuM te paNa nakAmuM che. pattharane viSe kamala uge ja nahi. vaLI khArI jamInamAM varasAdanuM varasavuM nakAmuM che. kAraNa ke varasAda varase teA paNa te khArI jamInamAM ghAsa vagere ugatAM nathI. 21 e phUMkavuM tima sevanA valI vAvavuMtima varasavuM, nA lAbhadAyaka jema tima prabhubhakti tapanuM sAdhavuM; ne dAna adhyayanAdi kiriyA niSphalA viSNu bhAvanA, karaNI karelI bhAva pUrvaka hAya salI sajjanA ?-rara a:--AgalI gAthAmAM kahyA pramANe ( nIrAgI pratye kaTAkSanuM) pheMkavuM, kRpaNanI sevA, ( pattharamAM kamalanuM) vAvavuM temaja (ukhara bhUmimAM varasAdanuM) varasavuM jema lAbhadAyaka eTale phAyadAkAraka nathI tevI ja rIte prabhubhakti-prabhunI sevA,
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 37 tapanuM sAdhavuM eTale aneka prakAranA tapa karavA ane dAna tathA adhyayanAdi eTale abhyAsa vagere kriyAo bhAvanA vinA nakAmA jANavA. tethI he sajajana purUSa! je je kiyA bhAva pUrvaka karavAmAM Ave che, teja saphala nIvaDe che. ema tamAre jarUra samajavuM joIe. 22 kalyANaneja vadhAravAne pArabhava jalanidhi taNo, je pAmavA citte cahene saMga ziva ramaNI taNe; te nitya bhAve bhAvanA budha vAta mATI nA kare, jimavaravinAnI jAtimaviNabhAvanA kiriyA khare.ra3 artha -he jIva! je tuM tArA kalyANane eTale hitane vadhAravAne IcchatA hoya, tathA saMsAra rUpI samudrane pAra pAmavA mATe cittamAM IcchA rAkhato hoya, temaja ziva ramaNI eTale makSa rUpI strInI sabatane Icchato hoya eTale je tane A saMsAra du:khadAyI lAgato hoya ane tethI saMsAra pratye vairAgya thavAthI karmane nAza karIne mokSe javAnI IcchA hoya to tAre haMmezAM bhAvanA bhAvavI. kAraNake budha eTale paMDita purUSe moTI moTI vAto karavAmAM vakhata kADhatA nathI paNa kAryanI siddhi mATe prayatna kare che. tathA jema vara vinAnI jAna zobhatI nathI tema bhAvanA vinA karelI kiyA paNa kharekhara zebhatI nathI eTale nisteja jaNAya che. 23 vinayavana nIpajAvavAne nIka jevI bhAvanA, vaLI prazamasukha prakaTAvavA saMjIvinI A bhAvanA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 zrI vijayapadmasUrikRta je viSaya dAvAnala bujhAve jalada jevI bhAvanA, siva karaNa rUpa hayarAkhavA vaza khalina jevI bhAvanA.ra4 a:--vaLI bhAvanA vinaya rUpI vananI utpatti karavAne tathA vRddhi karavAne pANInI nIka samAna che. jema nIka dvArAe AvatA pANI vaDe vana eTale bAganAM vRkSeA utpanna thAya che ne vRddhi pAme che, tema bhAvanA rUpI pANInI nIka vaDe vinayanI utpatti ane vRddhi thAya che. tathA bhAvanA saMvinI auSadhi samAna che. jema sajIvinI auSadhi mRtaprAya (maravAnI taiyArImAM AvelA) jIvane maratA bacAvI tene zAMti Ape che tema bhAvanA paNa saMsAranAM du:khathI kaTALelA jIvamAM prazama sukha eTale zAMti rUpI sukha pragaTAve che. tathA jema dAvAnala ( vanamAM lAgelA dava ) jalada eTale medhanI vRSTithI elavAi jAya che tema bhAvanA rUpI meghathI je viSaya rUpI dAvAnala te hAlavAi jAya che. eTale bhAvanAthI viSaye zAMta paDI jAya che. vaLI te bhAvanA indriya rUpI gheADAne vaza rAkhavAne lagAma jevI che. jema haya eTale gheADA lagAma vaDe vaza thAya che. tema karaNa eTale indriyA rUpI gheADAe sAvanA rUpI lagAma vaDe vaza thAya che. 24 uttama bhAvanA bhAvanAra jIvAnA daSTAnta kahe che:bharatarAya ilAcI putra mRgAvatI marUdevatA, zreyAMsa jIraNa caDarUdrAcAya ziSya vinayI hatA; tema kUrmAMputra gRhapati bhAvadevAdika ghaNA, A bhAvanAthI sAdhatA sukha muktinA tima svarganA. rapa
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 39 artha:-1 zrI bASabhadeva prabhunA putra bharata cakravatI 2 1 A darekanA daSTAne anya graMthamAM vistArathI ApelA che. ahIM te temaNe kevI kevI rIte bhAvanA bhAvI teja TuMkamAM dekhADAya che:-- bharatacakravartI-prabhuzrI RSabhadevanA e pumAM vaDIla putra bharata nAme hatA. temano janma ayodhyA nagarImAM thayo hato. temanI mAtAnuM nAma sumaMgalA hatuM. pAMcase dhanuSya pramANu kAyAne dhAraNa karanArA te bharatakumAra 77 lAkha pUrva sudhI kuMvarapaNAmAM rahyA, ane eka hajAra varSa maMDalika rAjApaNe rahyA. avasare bharata rAjA dakSiNa bharatanA lavaNa samudranI pAsenA traNa khaMDa sAdhIne vaitADhayanI timitrA guphAnA raste uttara bhAratamAM dAkhala thayA. ahIMnA traNa khaMDa sAdhIne (vaitADhayanI bIjI guphA ) khaMDaprapAtanA raste thaIne dakSiNa bhAratanA madhya khaMDamAM AvyA, ema 60 hajAra varSa chae khaMDane sAdhIne te cakravata thayA. temanI RddhinuM varNana TUMkAmAM A pramANe jANavuM. 14 mahArane 1-caka, 2-daMDa, 3-azva, 4-senAdhipati, 5-purohita, 6-gRharatna, 7-vardhaka (suthAra) 8-carma, 9-maNi, 10-kAkiNa, 11-khaga-(taravAra) 12-hAthI, 13-chatra, 14-subhadrA nAme strIratna. A dareka ratnanA adhiSThAyaka yakSa deve ekeka hajAra hoya che, tathA temane nava nidhi hatA. te A pramANe-1-naisarpa, 2-pAMDuka, 3-piMgala, 4-savaratnaka, pa-mahApadma, 6-kAla, cha-mahAkAla, 8-mANava, 9zaMkhaka. dareka nidhinA hajAra hajAra adhiSThAyaka yakSadeve jANavA, tathA temane 64 hajAra strIo hatI. temAM 32 hajAra rAjakuMvarI ane 32 hajAra badhA dezanI prajA putrIo hoya che, ane 32 hajAra mukuTa baddha rAjAothI te sevAtA hatA. dareka nATakanA piDAMmAM 32-32 pAtro haya, evA 32 hajAra nATakanA piDAM temane hatA. 16000 aMgarakSaka deva, hAthI, gheDA, rathanI saMkhyA 84 lAkha, 96 koDa
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta elAcI kumAra. 3 mRgAvatI sAdhvI. 4 marUdevA mAtA. pa 40 pAyadala, 32 hajAra deza, 72 hajAra meTAM nagara, 48 hajAra pattana, 99 hajAra droNamukha ( cArasA gAmeAmAM je mukhya gAma hAya, te droNamukha kahevAya ) 24 hajAra kadegTa, ( eTale AThasA gAmeAmAM mukhya gAma athavA paryaMta vizeSa ) 24 maDaba, ( eTale dhULanA gaDhathI vIMTAceluM gAma ) 20 hajAra khANa, 16030 kheTa ( eTale nAnAM gAmeA athavA kheDUtanA rahevAzavALA gAmeA ) 14 hajAra sabAdha te kula kroDa grAmanA adhipati hatA. 18 zreNi prazreNi, 363 rasAyA, 49 kurAjya, pa6 dvIpa gAme temane hatA. zrI bharata cakravartIe AvI sAhikhI eka hajAra varSa nyUna 6 lAkha pUrva sudhI bhAgavI eka vakhata te alaMkArAdita pherIne ArIsA bhuvanamAM beThA hatA, tevAmAM eka AMgaLImAMthI vIMTI nIkaLI nIce paDI gai. vIMTIvinAnI AMgaLI taddana nisteja joine mahArAjA bharate enuM kAraNa zodhI kADhayuM ke-vIMTI nIkaLI gaI tethI AMgaLI nisteja dekhAya che. vizeSa khAtrI karavA mATe temaNe bIjI vIMTIe kADhI nAMkhI te nave AMgaLIe paNa tevI jhAMkhI dekhavA lAgI. A banAva jotAMnI sAthe te anyatva ( anitya ) bhAvanA A pramANe bhAvavA lAgyA-he jIva! vIMTIthI AMgaLI, ane AMgaLIthI hAtha zAbhe, hAthathI zarIra zAbhe, ema para pudgalathI zarIra zAbhe che, paNa vAstavika rIte zarIra suMdara cheja nahi. hAla je kAMti dekhAya che, te cAmaDInI che, te zarIrane DhAMke che. AvI parAdhIna zelAne kharI zeAbhA tarIke kai rIte mAnI zakAya. tuM je zarIra upara mamatA dhAraNa kare che, te zarIrane cAmaphInI ane tene kAMtinI apekSA che, ane te paNa vastrAla kAranI apekSA rAkhe che, AthI sAkhIta thAya che ke zarIra kharI rIte suMdara cheja nahi, tenI upara tAre zA mATe samatA rAkhavI joie ? eTale naja rAkhavI joie, kAraNake te kevala kharAba paddArthAthI bharelA durgaMdhamaya kAthaLA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 bhAvanA kalpalatA zreyAMsa kumAra. 6 jIraNu zeTha. 7 zrIca DarUdrAcAryanA mahA jevuM che, te kAinuM thayuM nathI ane thaze nahi, kAraNa ke parabhava jatAM te sAthe AvatuM nathI. vastusthiti Ama chatAM mAre kSaNika padArthomAM meha rAkhavA, enA karatAM meAkSamArganI sAdhanAmAM meha rAkhavA e vyAjakhI che. atyAra sudhI meM khATI vastunA meAhe karIne dhaNuM gumAvyuM. have mAre jarUra cetavAnI jarUra che. dhanya che mArA pitAjIne ane nAnA baMdhuone ke jeeA vhelAsara cetI gayA, ane saMsArane tajIne ni`la sayamanI ArAdhanA karavAmAM tatpara thayA. huM kAine nathI ane mArUM kAi nathI. sagAMne samAgama e te pa`khInA meLA jevA che. khAdya vastu e vibhAva che, tenA snehane laine mArA jIve ghaNAM du:kha bhogavyA. A pramANe bhAvanA bhAvatAM kSapaka zreNimAM ArUDha thaine bharata mahArAjA kaivalI thayA. devAe ApelA muniveSane dhAraNa karyo. eka lAkha pUrva sudhI nirmUla dIkSA paryAya pALIne chevaTe paramAnandamaya muktipadane pAmyA. 2 elAcI kumAra----bhyi nAmanA zeThanA putra hatA. eka vakhata naTa lA nRtya karavAne AvelA che, te vakhate naTanI putrIne joine tenA upara mAhita thayA. zeTha vageree vAryA chatAM naTa pAse dhana daine tenI putronI mAgaNI karI. te vakhate naTa leAkeA kahe che ke A kanyA amArA akSayabhaMDAra che. te kema apAya ? chatAM tenI IcchA hoya te| amArI sAthe cAle. A sAMbhaLIne te naTaDI uparanA mehane lIdhe AbarUnI paNa darakAra karyA sivAya naTa leAkeAnI sAthe gAme gAma phare che ane nRtyakaLA zIkhe che, evI rIte zIkhatAM zIkhatAM te nRtyakaLAmAM bahu pravINa thayA. pharatA pharatA naTa leAkA eka meTA nagaramAM AvI caDhayA. tyAM naTaDI mATe elAcIkumAra mAgaNI kare che. naTa leAkeA kahe che ke ahIMnA rAjA AgaLa nAca karI tene rIjhavIne dAna meLavA te ame tene tamArI sAthe paraNAvIzuM. have rAjA tathA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta 4ra vinaya guNu dhAraka ziSya. 8 kUrmAMputra. 9 bhAvadeva nAmanA nagaranA leAkeA samakSa elAcI kumAra meATA vAMsa upara caDhIne nAca kare che ane naTaDI nIce DhAla vagADe che te vakhate rAjAnI najara te naTaDI upara paDe che ane te tenA upara mAhita thAya che. rAjA vicAre che ke jo vAMsa upara nRtya karatA elAcI kumAra tyAMthI paDIne maraNa pAme te naTaDI mArA hAthamAM Ave, AvA vicAramAM paDelA rAjAnI pAse ghaNI vAra ghaNA ghaNA khukhIvALA nAce elAcI kumAra kare che te chatAM rIjhatA nathI. AvI rIte elAcIkumAra vAMsa upara caDhIne jyAre nRtya karI rahyo che te vakhate elAcI kumArane pratikheAdha pamADanAra banAva banyA te A pramANe: te sthAnanI sAme Avela eka zeDane ghera sAdhu munirAja gocarI mATe AvelA che, tee bAraNAmAM ubhA che te vakhate rabhA samAna rUpavALI zeThANI hAthamAM mAdakanA thALa laine munirAjane vaheArAve che. munirAja nIcI najara karIne ubhA che ane te strI pratye najara sarakhI paNa karatA nathI. A prasaMga joIne elAcIkumAra bhAvanArUDha thAya che ane vicAre che ke A sAdhu munirAjane dhanya che ke jee sAme ubhelI ati rUpavatI strInI sAme najara paNa karatA nathI. jyAre huM mArA uttama kuLanI lAja maryAdA mUkIne A halakI jAtanI naTaDInI upara meAhita thaine bhamyA karUM chuM, mATe mane dhikkAra che ane A munine dhanya che. e pramANe bhAvanA bhAvatA kSepaka zreNie caDhIne dhAtIkanA kSaya karI te vAMsa uparaja kevalajJAna pAmyA. ahIM kevalajJAnanI prApti thavAmAM bhAvanAnI mukhyatA naNavI. 3 mRgAvatI--te ceDA rAjAnI putrI ane kauzAmbI nagarInA zatAnIka rAjAnI rANI thAya. teNe vairAgya pAmI zrI mahAvIra svAmI pAse dIkSA lIdhI, ane mahAvIra svAmIe caMdanabAlA sAdhvIne ziSyA tarIke sAMpyA. eka vAra caMdanabAlA tathA mRgAvatI ane vIra
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 43 gRhapati vagere ghaNAM jIve A uttama bhAvanAne bhAvatAM rAta paDI prabhune vAMdavA samavasaraNamAM gayAM che. tyAM sUrya ane caMdra potAnA mULa vimAna sAthe prabhune vAMdavA AvyA che. vakhata thayA eTale caMda nabAlA sAdhvI potAnA sthAnake cAlyA gayA, paraMtu rAta paDavA chatAM sUrya caMdra tyAM hovAne lIdhe mRgAvatI sAdhvI ajavAsane laine hajI divasa che ema jANIne tyAMja besI rahyA. thADI rAta gai tyAre sUrya caMdra prabhune vAMdIne peAtAnA vimAna sAthe gayA. eTale gai che, evuM jANIne mRgAvatI sAdhvI peAtAnA sthAne AvyA. te vakhate caMdanabAlA paNa pratikramaNa karIne saMthArA perisI bhaNAvIne mRgAvatInI ciMtA karI rahyA che eTalAmAM mRgAvatI AvyA, temane caMdanabAlA ThapakA Ape che ke atyAra sudhI tame tyAM kema besI rahyA ? moDI rAta sudhI besI rahevAnA ApaNA AcAra nathI. e pramANe ThapakA ApyA tyAre mRgAvatI kahe che ke mArI bhUla thaI che. havethI A pramANe pharIthI bhUla karIza nahi. sUrya caMdranA vimAnane lIdhe mane rAtanI khabara paDI nahi, mATe mArA aparAdhanI kSamA Ape. caMdanabAlA te sUi gayAM, paNa mRgAvatI te potAnI bhUlaneA vAravAra pazcAtApa kare che, ane te pazcAtApa karatAM karatAM kSaSakazreNie caDhI ghAtI ka khapAvIne rAtrImAMja kevalajJAna pAmyA. 4 marUdevI mAtA---te prathama tI kara zrI RSabhadeva prabhunI mAtA thAya. putre dIkSA lIdhI hAvAthI tenA meAhane lIdhe vAraMvAra rUdana karavAthI AMkhe paDaLa caDhI gayA che. eka vakhate bharata cakravartIne kahe che ke tuM AvI sAhikhI bhAgave che ane mArA putranI tA lagAra paNa khabara rAkhatA nathI. e pramANe vAraMvAra ThapakA Ape che. kevalajJAna thayA pachI RSabhadeva bhagavAna vinItA nagarInI bahAra sameAsaryAM che. ahIM devAe samavasaraNanI racanA karI, te vakhate bharata cakravartIe marUdevA pAse AvIne kahyuM ke he mAtAjI ! tame mArA RSabha
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyaparikRta bhAvatAM mokSanA athavA svarganA sukhane pAmyA che. 25. mAre RSabha karI rahyA che te cAle tamane tamArA putranI addhi dekhADuM, e pramANe kahIne marUdevAne hAthI upara besADIne samavasaraNanI tarapha laI jAya che. duMdubhinA zabda sAMbhaLIne harSanAM AMsu Ave che, ane putrane samavasaraNamAM beThelA juve che. putranI Rddhi jaIne rAjI thAya che, paNa eTalAmAM vicAra Ave che ke huM te putra putra karIne lagabhaga AMdhaLI thaI gaI ane A apUrva Rddhine bhagavanAra putra te mArI khabara paNa letA nathI. ATalA de sevAmAM chatAM eka devane paNa mArI khabara kADhavA mokalyo nahi, te AvA prakAranA mArA eka pakSIya snehane dhikkAra che. A putra to vItarAga thayo che eTale eNe te rAgadveSa jItyA che pachI ene mArA pratye rAga kayAMthI hoya. bhUla to mArI ja che ke huM tane lIdhe A vAta atyAra sudhI samajI nahi. A saMsAramAM koI koInuM nathI, putra kANu ane mAtA koNa? AvI bhAvanAmAM ArUDha thaelA marUdevA mAtAne hAthI upara beThAM beThAMja kevalajJAna utpanna thayuM, ane te ja vakhate AyuSya paNa pUrNa thayuM hovAthI aMtagaDa kevalI thaIne mekSe gayA. 5 zreyAMsa kumAra --te zrI RSabhadevanA putra bAhubalInA putranA putra thAya, temane prabhuzrI RSabhadevanI sAthe pUrva bhathI saMbaMdha hatA. RSabhadevanA vakhatamAM yugalika dAnadharmane jANatA na hatA. kAraNake teo bhakika hatA. prabhue dIkSA lIdhA pachI teo hAthI, ghoDA, hIrA, mANeka vagere prabhu AgaLa mUke che, paNa prabhu to tyAgI hovAthI e vastu letA nathI, paraMtu prabhune eSaNIya AhAra ApavAnI koIne samaja paDatI nathI, tethI prabhune lagabhaga bAra mAsanA upavAsa thayA che. prabhu vicaratA vicaratA zreyAMsakumAranA mahela pAsethI jAya che. tyAre kolAhalathI prabhu AvyAnA samAcAra jANI ekadama uThIne prabhune vAMdavA jAya che. prabhune veza jotAMja te ema vicAre
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA kayA jIve zeka karavA yogya nathI te jaNAve che - prabhuvIrane gotama gaNI pUche karIne aMjalI, je zeka karavA yogya na huve teha jI kuNu valI; che, ke A veza meM joele che. ekAgratA thatAM tarata jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. e vakhate koIke AvIne zreyAMsakumAranI AgaLa zeraDInA rasanA 108 ghaDA bheTa tarIke mUkyA. zreyAMsakumAre te zeraDInA rasanA ghaDA prabhune harAvyA. prabhunA be hAthanA khobAmAM rasa harAvyuM, paNa temAMthI prabhunA atizayathI eka paNa TIMpu jamIna upara paDayuM nahi. vaizAkha suda trIjanA divase zreyAMsakumAre pAraNuM karAvyuM tyArathI vaizAkha suda trIja akSayatRtIyA kahevAI, ane tyArathI varasI tapanuM pAraNuM te divase thAya che. jAtismaraNa jJAnathI prabhune oLakhIne zreyAMsakumAre potAnA pUrva bhava tathA prabhunI sAthe saMbaMdha ja, ane bhAvapUrvaka rasa baherAvI AtmakalyANa karyuM. 6 aNu zeTha:--jinadatta nAme parama zrAvaka hato, paNa tene vaibhava hIna thayo hovAthI leka ene "rNa zeTha" evA nAmathI belAvatA. eka vakhata te zeTha pitAnI vizAlA nagarInA bahAra udAnamAM gayA hatA, tyAre teNe tyAM zrI vIraprabhune kAryotsargamAM rahelA joyA. prabhunA darzana thavAthI ghaNe harSa pAmIne vAMdyA, ane pitAnA manamAM vicAra karavA lAgyA ke prabhu Aje upavAsa karI dhyAnamAM rahyA che te AvatI kAle mAre ghera pAraNuM kare to sAruM. evI IcchA pUrvaka roja vIra prabhu pAse AvIne vAMdIne he prabhu mAre tyAM vahoravA padhArajo ema kahIne jAya che. e pramANe karatAM comAsu pUrNa thayuM tyAre chelle divase paNa pitAne ghera pAraNu karavA vinati karIne gayo. pAraNAnA divase zeTha "Aje prabhu mAre ghera pAraNA mATe Avaze evI bhAvanAthI prabhunA AgamananI rAha joI rahyA che, ane vicAre che ke prabhune huM Aje mArI jAte vaherAvIza. huM dhanya chuM ke Aje prabhu
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadharikRti saMkSepamAM uttara dIe agIAra kAryo sAdhatA, bhavyo bane nahi zecanIya maraNa kSaNe khuzI thatA. ra6 mAre ghera padhAravAnA che. prabhu Avaze eTale emane vAMdIne ane harAvIne huM kRtArtha thaiza. Aje mAro janma kRtArtha che. AvI bhAvanA bhAve che. paraMtu zeThanI bhAvanA pramANe kArya thayuM nahi. kAraNake prabhue te abhinava (pUraNa ) zeThanA ghera pAraNuM karyuM. AkAzamAM vAgatI deva dudubhInA zabdo sAMbhaLIne zeThanI bhAvanAnI dhAra aTakI gaI, ane dAnano lAbha na maLavAthI pazcAtApa karavA lAgyA ke nibhaMgI evA mArA nasIbamAM prabhune dAna devAnuM kathI he.ya? dhanya che te navIna zeThane ke jenA ghare prabhue pAraNuM karyuM. je zeThe duMdubhinA zabada sAMbhaLyA na hota to caDhatI bhAvanAvALA ja zeDane kevalajJAna thAta, e pramANe pArzvanAtha prabhune saMtonIka pa paranA ziSya ) kevalI prabhue kahyuM che. navIna zeThe bhAvanA pUrvaka prabhune vahorAvyuM nahotuM. jo ke vIraprabhue temane tyAM pAraNuM karyuM te chatAM kharo lAbha te jINu zeThane maLyo, te dharma sAdhIne bAramA devale ke gayA, ane tyAMthI anukrame mokSe jaze. - cha caMDarUdrAcArya ane temano ziSya --kulavAna zeThane dIkare pitAnAM mitrone sAthe laIne upAzraye sAdhu mahArAjanI pAse vaMdana karavA gaye. vaMdana karIne eka mitre mazkarImAM sAdhuone kahyuM ke A navA paraNelAne dIkSA Apa. tyAre zive kahe che ke sAme amArA gurU beThA che temanI pAse jAo. mitro tyAM jaIne tane dIkSA ApavA mATe caMDarUdrAcAryajIne kahevA lAgyA. gurU kAMI bolyA nahi. be traNa vakhata kIdhuM eTale gurUne kodha caDe, eTale te navIna paraNelane pakaDIne gurUe tenuM mastaka jhAlI leca karI nAkhe. maccharImAMthI AvuM baneluM je mitro te tarata tyAMthI nAsI gayA. pachI te navIna ziSya gurUne kahe che ke have ahIM rahevuM yogya nathI, kAraNa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA artha:--gautama gaNI eTale zrI gautama gaNadhara ajali karone eTale e hAtha joDIne zrI mahAvIra svAmIne pUche ke mArA mAtapitAne khabara paDaze te upadrava karaze. gurUe kahyuM ke mArAthI cAlI zakAya tema nathI. tyAre ziSye temane ucakI lIdhA. e pramANe te baMne jaNA tyAMthI cAlI nIkaLyA. rastAmAM rAtrI hAvAthI ane khADA TekarAvALA rastA heAvAthI gurU ziSyanI upara gusse thaine kahevA lAgyA ke tuM barAbara cAlatA nathI. mane herAna kare che, e pramANe kahI gurU ziSyane tADanA kare che. para Mtu ziSya tA te sahana kare che ane manamAM pazcAtApa kare che ke mAre lIdhe gurUne herAna thavuM paDe che. mAreAja vAMka che. e pramANe pazcAtApa kare che, paNa gurUne sAmeA javAba ApatA nathI. A pramANe bhAvanArUDha thayela te ziSyane rastAmAMja kevalajJAna thayuM, tethI mA jANavAthI have barAbara cAle che, eTale gurU kahe che ke mAra paDayeA eTale kevuM sIdhuM cannAya che. mAra AgaLa sarvAM sIdhA cAle che. ziSya kahe che ke jJAnathI huM sIdheA cAluM chuM. gurU kahe che ke kayA jJAnathI ? ziSya javAba Ape che ke kaivalajJAnathI. e pramANe sAMbhaLI gurU tarata nIce utarI gayA ane pazcAtApa pUrvaka ziSyane khamAve che, ane pAte kevalInI AzAtanA karI meATuM pApa bAMdhyuM. e pramANe pazcAtApa karatAM temane paNa dhruvalajJAna thayuM. 47 8 kurmAputra--kurmAputra pUrva bhavamAM durgAmapura nagaramAM droNa rAjAnI dhrumAdevI rANInA durlabhakumAra nAme putra hatA. rAjyamada ane yauvana mathI unmatta banele e rAjaputra nagaranAM bALakAne krIDA tarIke peTaluM bAMdhIne AkAzamAM uchALe che, pa`nta avasthAmAM cAritra laI sAtamA devalAkamAM utpanna thaI tyAMthI cyavI rAjagRhI nagarImAM mahendra rAjAnI kUrmAMdevI rANInA putra thayA. pitAe dharmadeva nAma pADayuM, parantu pUrvabhavamAM dhaNA bALakAne poTalAM bAMdhI AkAzamAM uchALelA hAvAthI te duSkarmanA udayathI be hAtha pramANunA vAmana zarIravALA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrI vijayapadmasuriSkRta che ke A jagatamAM je jIvA zeka karavA ceAgya nathI te jIvA kANu che? tyAre zrI vIra paramAtmA gautamasvAmIne TuMkANamAM javAba Ape che ke je bhavya jIvA agiAra kA (jenAM nAma ra9-30 A zrlAkamAM gaNAvelAM che) sAdhe che te jIve zeAcanIya-zAka karavA lAyaka manatA nathI, kAraNa ke te dayA Adi sadguNeAvALA ane Atma ramaNutAvALA hAvAthI Ana MdamAM jIvana gujAre che, ane tethI sukhI hAya che mATe kAi jIvane zeAcanIya nathI. zeAcanIya jIvA te te hAya che ke je jIvA mahA Ara Mbha samAra bhathI paravAne haNutA hAya, tethI atyanta du:khI ane daradrI hAya, tevA ( DhIMgaNA ) thayA, tethI lAkAmAM kUrmAMputra nAma prasiddha thayuM. kUrmAMputra bAlyAvasthAthIja uttama sadAcArI hatA ne viSayathI virakta hatA. eka divasa rAjamahelanI pAse upAzrayamAM muniene bhaNAvatA ( bhaNatAM ) sAMbhaLIne "AvuM kayAMka sAMbhaLyuM che" ema uhApAha karatAM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, tethI pUrvabhavanuM peAtAnuM svarUpa dekhI saMsAranI asAratA bhAvatAM anukrame zukaladhyAnanA pratApe kevaLajJAna pAmyA. tyAra bAda vicAravA lAgyA ke jo huM hamaNAMja dhara cheoDI daiza tA mAtA pitAne bahu duHkha thaze, te maraNa pAmaze. mATe hAla temane pratimAdha pamADavA gharamAM rahuM, ema vicArI 6 mAsa sudhI kAI kevalI na jANe e pramANe municaryAthI dharamAM rahyA, tyAra bAda indre AvI kUrmAputrane veSa ApyA, ane mApatAne paNa saMsAranI asAratA samajAvatAM temaNe cAritra lIdhuM. e rIte kurmAputra saMsAra bhAvanAthI kevaLajJAna pAmyA. 9 bhAvadeva-bhAvadeva paNa bhAvanAthIja Atmahita karanArA thAya che, emanuM dRSTAnta anya gra MthAmAMthI jANavuM.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 4 jIva bIjA ne zocanIya (karUNApAtra) hoya che, paraMtu dhamI jIvo duHkhI nathI, AraMbha samAraMbha karatA nathI, tema daridrI paNa nathI tethI bIjAone zocanIya nathI. vaLI e dhama che dharmanA prabhAve siddhigati ke uttama devatAI sukha pAme che, te siddhigati vigerene pAmyA pachI e jIve bIjAne zocanIya kaI rIte hoya? temaja dhamI che to pitAnA maraNa vakhate paNa AnaMdI hoya che. tethI paNa bIjAne zocanIya nathI. 1 26 che saMsAranI vicitratA jaNAve che - jyAM janmakAle pAraNAmAM rUdana pate te kare, hasatAM sagAM karatAM jamaNa kaMsAranuM meje phare; e spaSTa cAlA mohanA janmI aDagadhama bane, be bheda para upakAra sAthe vizva cAhe temane. ra7 artha:-janma vakhate janmeluM bALaka te pAraNAmAM rUdana karI rahyuM hoya che. te vakhate putra janmanI khuzAlImAM sagAMo hase che ane kaMsAranuM jamaNa jamI AnaMda pUrvaka phare che. paraMtu te janma vakhate rUdana karanAra bALaka aDagaAsthAvALo dhama bane ane je be bhedavALA popakArane sAdhanAra bane che te tamAma jagatanA che tene cAhe che. ahIM upakAranA be bhedanI sUcanA karI che te be bheda A pramANe jANavA. 1 dravya upakAra. 2 bhAva upakAra. dhana dhAnya vastra vigerenuM dAna daIne je upakAra karIe, te dravya upakAra kahevAya. ane hiMsAdi pApamaya vyApAra karatA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 zrI vijyapaddhasUrikRti jIvane zAMti ane prema bharelA vacane kahIne dharmanA raste deravA, ane dharmane pAmelA jIne dharmamAM sthira karavA ane teone dharma kriyAmAM uttejana ApavuM te bhAva upakAra kahevAya. saMsAranA mahI jIvo bAlaka janme, tyAre mehane laIne jamaNavAra vigere kare. paNa e to vyavahAra che. janmanAra bhavya jIvonI pharaja e che ke teNe dhamI banIne paropakAramaya jIvana gujAravuM. jethI pitAnuM bhaluM thAya. ane bIjA ke tenA guNone yAda kare. 27 kaI rIte loke dhamIne saMbhAre che, te jaNAve che - e marata te e nitya janatA belatI dAnI gayA, je garIbanA duHkha TAlanArA sadaguNa cAlyA gayA; Adarza jIvana jIvanArA janma saphala karI gayA, sukha dhAma sadgatine lahyA paNa amaranAma karI gayA. 28 artha -27 mA lekamAM kahelA e popakAra guNavALA mANasa maraNa pAme, tyAre janatA-jana samudAya te cAlyo gayo A kAraNane laIne zeka kare che, ane kahe che ke dAna-dAna karanAra gayA. garIbane mATe jemane lAgaNI hatI tevA garIbanA duHkhane dUra karanArA saguNa cAlyA gayA. Adarza (uttama prakAranuM bIjAne dhaDe levA lAyaka) jIvana jIvanArA teo potAne janma saphaLa karIne gayA che. teo sukha dhAma-sukhanA sthaLa rUpa sadagatine je ke pAmyA che. paNa pAchaLathI pitAnuM nAma amara karIne gayA che. A pramANe je janma vakhate rUdana karato hato, paraMtu meTI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA uMmare te Adarza jIvana , tethI maraNa vakhate pite AnaMda pUrvaka maraNa pAme che. ane bALakanA janma vakhate jeo hasatA hasatA hatA teo te Adarza jIvanavALA (je pahelAM bALaka hatuM. te) purUSanA maraNathI vilApa kare che, e rIte jeo zarUAtamAM retA hatA, teo ane harSa pAme che ane jeo zarUAtamAM hasatA hatA, teo ane rUdana kare che. ema A lekamAM bIjI hakIkata kahI, te uparAMta saMsAranI vilakSaNatA paNa jaNAvI. 28 have be gAthA vaDe pUrvokta 11kAryonAM nAma gaNAve che - ahiM caraNa sAdhaka zrutavacana bhaNanAra sukRta sadA kare, ne aNuvratAdika sAdhake sAhasmi vaccha Adare; dAnAdinA denAra karatA madada zruta bhaNanArane, mananA umaMge bhAvanArI bhAvanAne pratidine. ra9 artha:-26 mA lekamAM kahela agiyAra kAryonA nAma jaNAve che -1 caraNa sAdhaka eTale cAritranuM ArAdhana karanAra. 2 mRta vacana bhaNanAra eTale siddhAnta athavA zAstrane abhyAsa karanAra ane sAMbhaLanAra 3 sukRta eTale satkAryone haMmezAM karanAra. 4 tathA aNuvratAdika eTale zrAvakanA sthUla vrato tathA bIjA paNa vratane sAdhanAra. pa sAhezmI vacchala eTale sAdharmika bhAIonuM vAtsalya karanAra. 6 dAna dharma vagerenI sAdhanA karanAra. 7
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadhasUrikRta zrutajJAna bhaNatA hoya tene madada karanAra. 8 temaja dararoja ullAsa pUrvaka bhAvanAne bhAvanArA. 29 zubha nyAyathI pedA karelA dravyathI ullAsathI; jeo lakhave zrata khamo sarvane AnaMdathI; ajJAna lebhAdika bele bAMdhela saghalA pApane, AlecanArA teha bhavya zecanIya na anyane. 30 artha - uttama nyAyathI eTale anIti ryA sivAya. utpanna karelA, (nyAyathI kamAelA arthAta lokone ThagyA sivAya svAmidroha, mitradroha, keInI thApaNa oLavavI, corI karavI vagere anItinA kAryo karyA sivAya meLavelA) dhana vaDe ulAsathI-AnaMda pUrvaka jeo atajJAna lakhAve, dhArmika pustaka chapAve te. 10 sarva jIne AnaMda pUrvaka mana vacana ane kAyAthI khamAvanAra. tathA 11 -ajJAnanA vazathI athavA lobhAdika kAraNane laIne bAMdhelA saghalA pApone AlocanArA-eTale gurUnI pAse pazcAttApa pUrvaka pApane pragaTa karIne prAyazcitanI sAdhanA karanArA evA bhavya jI bIjA ne zecanIya eTale zoka karavA lAyaka thatA nathI. kAraNa ke e dhamI che pavitra mAnava jIMdagInA sAdhyane sArI rIte sAdhIne gayA che. tethI bIjA ne dhamI jInA saMbaMdhamAM lagAra paNa dIlagIrI thatI nathI 30 kuda mAvA nuttI pada agIAra kAryomAM ahIM, zubha bhAvanAne bhAvanAra zocanIya bane nahI;
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 bhAvanA kempalatA ethI kare viparIta tee zeAcanIyaja pravacane, asamAdhi maraNe maraNa pAme tirigati ke nirayane. 31 a:--e pramANe AgaLanA e le!kamAM gaNAvelA 11 prakAranA kAryani karanArA jIvAmAM "suhaiM mAvaLAnuttAka e padathI zubha bhAvanA yukta eTale zubha bhAvanAne bhAvanArA jIvA zeka karavA lAyaka banatA nathI ema kahyuM che. AthI bhAvanAno mahimA jaNAvyeA. A gaNAvelA 11 kAryothI e viparIta eTale ulaTI rIte vartanArA heAya che. teo zAcanIya ja-zeka karavA lAyaka ja mane che e pramANe siddhAntamAM kahelu che. AvA viparIta vana karanArA asamAdhi maraNe maraNa pAme che. maratI vakhate teene cittanI sthiratA athavA zAMti hAtI nathI. teo marIne tiryaMca gati athavA naraka gatine pAme che. 31 ,, have traNa gAthA vaDe khAra bhAvanAo gaNAve che:-- ke yAvanAdika adhIra ema anityatAnI bhAvanA, parabhAva e sAcuM zaraNa nahi ehu azaraNu bhAvanA; zamazAnanA lADu samA bhava eha bhavanI bhAvanA, huM ekalo AvyA jaIza huM ekatAnI bhAvanA. 32 artha:--(1) covana vigere eTale juvAnI, dhana, dolata, kuTuMba vagere asthira-nAzavaMta che evuM bhAvavuM te pahelI anitya bhAvanA kahevAya (ra) parabhAva eTale pudgala ramaNutA athavA paulika padArtha zaraNu rUpa nathI evuM je bhAvavuM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadrasUrikRta te bIjI azaraNu bhAvanA kahevAya (3) mazAnanA lADunA jevA cAra gati rUpa bhava eTale saMsAranuM svarUpa vicAravuM te trIjI bhavanI-saMsAranI bhAvanA jaNavI. (4) huM ekalo Avyo chuM ane eka javAna chuM. A saMsAramAM kaI keInuM nathI evuM je bhAvavuM te cethI ekatva bhAvanA kahevAya. 32 A zarIra Adika anya eanyatva kerI bhAvanA, che gadakInI gaTara kAyA eha azuci bhAvanA je kamahetu vicAraNe te AzrAnI bhAvanA, te karma kAraNa rokavA e zreSTha saMvara bhAvanA. 33 artha -(5) he jIva! A zarIra, dhana, delata jene tuM tArAM mAne che te tArAM nathI. jJAna darzanAdi guNa tArA che ane te sivAyanI tamAma paugalika vastuo AtmAthI judI che evuM je bhAvavuM te pAMcamI anyatva bhAvanA kahevAya. (6) dudhamaya padArthonI gaTara jevuM eTale azucithI bhareluM A zarIra che. te game teTalI vakhata sAbu vagerethI chevAya, te paNa pavitra thatuM nathI evuM bhAvavuM te chaThThI azucitra bhAvanA kahevAya. (7) je kamahetu eTale karmabaMdha thavAnA kAraNo te saMbaMdhI vicAra kare. kayA kayA mithyAtva avirati kaSAyAdika kAraNothI kayA kyA karmano baMdha thAya che vagerenI vicAraNA karavI te sAtamI Azrava bhAvanA jANavI. (8) A sAtamI bhAvanAthI ulaTI bhAvanA eTale karma baMdha thavAnA kAraNone kevI rIte rokavA. jemake kSamA vaDe krodha
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA reko vagere vicAraNA te AThamI uttama saMvara bhAvanA jANavI. 33 je karma deza kSaya vicAre nirjarAnI bhAvanA, je vizvaracanA ciMtanA te rUpanI bhAvanA; zraddhAdi durlabha bhAvavA e bodhi durlabha bhAvanA, tIrthapati tasa dharma durlabha dharma kerI bhAvanA. 34 artha?--jenAthI karmane deza kSaya eTale dhIme dhIme nAza thAya, te nirjarA ema je vicAravuM tenavamI nirjara bhAvanA jANavI. (10) vizva racanA eTale cauda rAjalakanA svarUpanI je vicAraNA karavI te dazamI loka svarUpa bhAvanA kahevAya. (11) A saMsAramAM cakipaNuM vagere pAmavuM sahela che paNa zuddha zraddhA rUpa samakitanI prApti thavI ati durlabha eTale muzkela che evuM bhAvavuM te agiramI badhi durlabha bhAvane kahevAya. (12) tathA uttama tIrthanA nAyaka je tIrthakara arihaMta deva ane temaNe prarUpele dharma pAmavo durlabha che evuM je bhAvavuM te bAramI dharmabhAvanA. e pramANe ghaNA TuMkANamAM bAra bhAvanAnuM svarUpa jaNAvyuM. 34 chellI trI vigere cAra bhAvanAnuM svarUpa TUMkANamAM jaNAve che- sukha zAtine pAmokalajana eha maitrI bhAvanA, guNavaMtanA guNa joI harakho te pramAdanI bhAvanA; paraduHkhamAM rAkhe dayA karUNya kerI bhAvanA, saMkliSTa karma upekSaNA mAdhyacca kerI bhAvanA. 35
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapaddhasUrikRta artha:-(13) A lekanA saghalA ja sukha tathA zAnti pAme mAre teonI sAthe zatrutA nathI. A sarva cho mArA mitre che. evuM je vicAravuM te mitrI bhAvanA kahevAya. (14) guNavAna purUSanA guNe jaIne AnaMda pAmave, khuza thavuM te pramAda bhAvanA jANavI. (1pa) bIjA duHkhI jIvane joIne temanA upara dayA ciMtavavI te trIjI kArUNya bhAvanA. (16) saMkilaSTa karma eTale bIjA jIvane duHkha thAya tevA karmo karanArajIne samajAvatAM chatAM na samaje te temanA tarapha tiraskAra nahi karatAM te jIvo karmAdhIna che athavA bhAre kamI che evuM jANuM samabhAva rAkhavo te mAdhyathya nAmanI cothI bhAvanA jANavI. 35 anitya bhAvanA jaNAvavAnA prasaMge sthitabuddhinuM lasaNuM kahe che - he jIva! sele bhAvanA saMkSepamAM je varNavI, vistArathI kamasara kahuM te nitya raMge bhAvavI; sthitabuddhi banaje bhAvanAne bhAvatAM doSa harI, zAnta citte tattva ThAvI jIMdagI kara nirmalI. 36 artha: he bhavya jIva! meM e pramANe soLe bhAvanAonuM saMkSepamAM eTale TuMkANamAM varNana karyuM. have te bhAvanAonuM kamasara-anukrame vistArathI varNana karU chuM. A bhAvanAo haMmezAM raMge eTale AnaMdapUrvaka bhAvavI-vicAravI. ane A bhAvanAo bhAvIne sthitabuddhi (Ane artha AgalI gAthAmAM jaNAvyuM che.) banaje. tathA te bhAvanAo
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 57 bhAvIne potAnI bhUlane harI eTale dUra karIne zAMta cittathI, tattva ThAvI eTale jIva ajIva vagere ane heyAdi tattvanuM svarUpa jANIne potAnI jIMdagI nirmala karaje eTale pavitra banAvaje. 36 duHkhanA samayamAM jena hokhinna sukhanA samayamAM, nirabhilASa bane harabhaya krodha rati rahI zAtimAM teha sthitabuddhi jana nija jIvana zuddha gujAratA, sAbu taNI jevA banI zraddhAlunA mala TAlatA. 37 ' arthaH--jeo du:khanA samayamAM eTale saMkaTa Ave tyAre khinna na hove eTale dIlagIra thatA nathI, tathA sukhane samaya Ave tyAre nirabhilASa bane eTale navI navI pArgolika sukhanI icchA na kare. ane zAMti rAkhIne bhaya, krodha tathA rati eTale prItine dUra kare teo sthitabuddha kahevAya che. teo potAnuM jIvana pavitra rIte gALe che. temaja temane svabhAva sAbu jevo hoya che, kAraNa ke jema sAbu vastrane lAgela mela dUra karIne tene svaccha banAve che tevI rIte te sthitabuddhi manuSya paNa zraddhAvALA jananA saMzayAdi rUpa abhyantara mala athavA kacarAne dUra karI temane pavitra banAve che. 37 jIva Atmika zAMtine pAme? A praznano javAba Ape che - zAnti pAme koNa? uttara ema jIva! ThasAvaje, karmabaMdhanane tajIne nispRhAzaya vRtti je;
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI vijayapadmasUriSkRta mada mAnane alagA kare te bhavya nizcala zAntine, jarUra pAme deSa vAme sama gaNe dIna dhanikane, 38 a:--he jIva! kharI zAMti kANu pAme tenA uttara A pramANe manamAM ThasAvaje eTale manamAM dhArI rAkhaje. je jIvA kabaMdhanA kAraNeAthI dUra rahIne kAi paNa prakAranA paudgalika padArthonI spRhA athavA IcchA karatA nathI, ane ATha prakAranA mada tathA abhimAnane dUra kare che tevA bhavya jIvA je zAMti AvyA pachI javAnI nathI, tevA sthira zAMtiguNune jarUra pAme che, tevA uttama zAMta purUSA dASAne dUra kare che ane garIba tathA dhanavAnane samAna gaNe che. 38 anitya zarIranI kSaNabhaMgura sthiti jaNAve che-- keLanA je garbha tenA jehA A deha che, kSaNa vAramAM bahu raMga dhAre teha kAraNa kSaNika che; sAjo ki mAMdA Dika jAvAna gharaDA heAya che, parabhava jatAM sAthe na Ave khAkha rUpe thAya che. 39 a:--keLanI aMdara rahelA gabha jevA A deha eTale zarIra che. kAraNake jema keLanA garbhane sukAI jatAM (vinAza pAmatAM) vAra lAgatI nathI tema A zarIrane paNa sukAi jatAM ( nAza pAmatAM ) vAra lAgatI nathI. vaLI A zarIra kSaNikakSaNa mAtramAM nAza pAmanArUM che, kAraNake kSaNe kSaNe bahuraMga eTale judI judI avasthAne dhAraNa kare che. ghaDIkamAM sAjuM jaNAya che eTale rAga rahita hAya che ane ghaDIka pachI mAMdu paDI jAya che eTale rAgavALu thAya che. tenI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA pahe avasthA paNa badalAya che pahelAM bALa hAya che, pachIthI jIvAna thAya che ane aMte vRddha-gharaDuM thAya che. vaLI A zarIra parabhava jatAM sAthe Avatu nathI, paraMtu tenI te ahIM khAkha eTale rAkha thaI jAya che. athavA mATI sAthe maLI jAya che. 39 saMsArI jIvA zarIranA me!hamAM sAine kevA kevA pApa kare che, te TUMkAmAM jaNAve che-- he jIva ! te te deha kAje chaLa prapaMcA bahu karyAM, niyama lIdhelA tane dhama sAdhana dUra karyAM; khAdhAM abhakSya padArtha maryAdA tajI kuladharmAMnI; rAcI adharma vihaMsA AkarI paNa nA gaNI. 40 atha:--he jIva! vhelAM jaNAvelA svarUpavALA zarIranA rakSaNane mATe te ghaNA prakAranA chaLa prapaMce eTale kapaTA karyAM, ane tene mATe lIdhelA niyameAnA paNa tyAga karyAM, ane dharmanAM sAdhanAne paNa dUra mUkayA, tathA nAzavaMta zarIra mATe abhakSya eTale nahi khAvA cAgya padArtho peAtAnA kuladharmonI maryAdAnA tyAga karIne khAdhA, tathA adhanA kAryomAM rAcI eTale AnaMda mAnI nirdaya paNe jIvahiMsA karavAmAM paNa teM kacAza rAkhI niha. 40 zarIraneA mAhu zu zu kAma karAve che ? te jaNAve che:-- je divasanA e sahasra rUpiyA phI lie te paNa dai, sIvIla sarajana pAsa upacArA karAve mana i;
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 zrI vijayapadmasUrikRta nija dharma khAdhaka kIMmatI esaDa ghaNAMe vApare, tAe sudharavA mAMhi zakAkSaNika ciMtA zIda kare? 41 artha:--he jIva! tuM je sIvIla sarjana eka divasanA be be hajAra rUpI xii le teTalI z2I ApIne paNa tenI pAse pUratI kALajI rAkhIne upacArA (davA ) karAve che tathA peAtAnA dharmane AdhA karanArI ghaNA prakAranI kIMmatI davAo paNa vApare che. ATalI ATalI ii AparvA chatAM tathA dharmaAdhaka kIMmatI davAo vAparavA chatAM paNu zarIra sudharavAmAM zakA rahelI che, kAraNake zarIrane du:kha ApanAra azAtA vedanIya karmonA udaya vigere nimitto je baLavAna hAya tA davAonI asara thatI nathI, tA AvA prakAranA nAzavaMta zarIra mATe kSaNe kSaNe he jIva! tuM zA mATe ciMtA karyA kare che? A anitya zarIra mATe ciMtA karavAnI kaMi jarUra nathI. eTalI ciMtA-AtmAne nirmala karavA mATe jarUra karavI joie. 41 zarIranI khAkhatamAM A pramANe vicAravuM, ema kahe che-- jarUra AvI bAlaceSTA durgatine ApatI, AvA vicAre budha janAne tyAM naraja mamatA thatI; teo vicAre ema AnI madadathI mukti male, tethI karI pAMce zarIramAM mukhya kIdhuM jinavare. 4ra a:-upara jaNAvI tevI zarIrane mATe doDadhAma karavAnI khAla ceSTAo eTale ajJAnIne ucita kAryo narakagati tathA tiryaMca gati jevI durgaMti eTale kharAba gatine Ape
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA i che. ema samajIne mudhanA eTale DAhyA manuSyAne A nAzavaMta zarIra pratye jarA mAtra mamatva bhAva thate! nathI ke jene laine dharma Adhaka davA vigere vAparavAnA prasaMga Ave. teo tA . eve vicAra kare che ke A nAzavata audyArika zarIranI madadathI mukita maLe che. eTale A nAzavaMta zarIra dvArAe paNa jo ucita dharmarAdhana karavAmAM Ave, te te dharmArAdhanathI mekSanI prApti thAya che mATe mekSa prAptimAM A zarIra kAraNa che. Aja kAraNathI ApaNA audArika zarIrane jinezvara bhagavate pAMca zarIramAM pradhAna kahyuM che. kAraNa ke audArika sivAya bIjA zarIra dvArAe mekSa prApti thatI nathI. mATe dharmonI nirmala sAdhanA karavA tarapha lakSya rAkhIne dArika rArIrane sACka karavuM. paNa viSayalAgeAne begavavAnI tarapha lakSya rAkhIne zarIranI upara meADa rAkhavA niha. 4ra dehamAM meha rAkhatAM thatA geralAbha dAkhalA daine samajAve che te kSaNikanA mAhe karI akSaNikane nA hArIe, akSaNika jJAnAdi traNa Ima zAstrathI avadhArie; nija dehamAM mamatA dharIne bahu janA bhavamAM bhamyA, dRSTAMta bahu marIci pramukhanA pUrvadhara purUSe kahyA. 43 aH--mATe kSaNika ( kSaNabha Mgura athavA nAzavaMta ) evA zarIranI upara meha rAkhIne eTale zarIra taraphanA mamavaMthI akSiNukA eTale nAzarahita AtmAnI sAthe rahenAra uttama jJAnAdi guNAne hArIza nahi, eTale akSaNika Atmika guNAne sAdhaje. jJAnAdi traNa eTale jJAna, darzana ane cAritra
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara zrI vijayapadmasUrikRta e traNa guNA akSaNika avinAzI che ema zrI yogazAstrAdi graMthAthI avadhArIe eTale nizcaya karI zakAya che, kAraNake A traNa parabhavamAM paNa AtmAnI sAthe jAya che, ane zarIra te ahI AMja paDayuM rahe che. zarIra upara mamatA athavA mAha rAkhIne ghaNAM jIveA A saMsAra rUpI aTavImAM rakhaDayA che te upara caurjA pUdhara zrI bhadrabAhu svAmI AcArya vigere bhagavAe zrI AvazyakAdimAM marIci vigerenAM ghaNAM dRSTAntA kahyAM che. marIcinuM dRSTAnta TukamAM A pramANe:-- prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanA pautra ane bharata cakravInA putra marIci nAme hatA. temaNe prabhuzrI RSabhadevanI dezanA sAMbhaLIne vairAgya pAmI temanI pAse dIkSA lIdhI, paraMtu cAlatA vihAra karavA, TADhu uttu khAvuM, bhoMya sUi rahevuM vigere dIkSAnA kaThIna niyamAnu pAlana na thaI zakavAthI temaNe dIkSA mUkI devAnA vicAra karyAM. lajjAne lIdhe ghera teA jai zakAya nahi, tethI temaNe tridaMDIne navA veza dhAraNa karyo. A pramANe zarIra upara mAha rAkhavAthI cAritrane tyAga karyA, eTaluMja nahi paraMtu tyAra pachI paNa te zarIranA mAhe temane kevI rIte phasAvyA ? te sAMbhaLe. te prabhunI sAthe vihAra kare che, bIjAone dharmopadeza ApI khUjhave che, ane khujhanAra jIva jyAre cAritra mATe mAgaNI kare, tyAre tene prabhunI pAse dIkSA apAve che. mArAthI cAritra pALI zakAtuM nathI. e pramANe peAtAnI khAmI khIjAe AgaLa
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA jAhera kare che e pramANe keTaleka vakhata gayA pachI eka vAra marIcI mAMdA paDyA, te vakhate kaI sAdhu temanI vaiyAvacca karatA nathI, kAraNake saMyamIdhI asaMyamInI vaiyAvacca thAya nahi. te vakhate marIcInA manamAM evA pariNAma thayA ke A sAdhuenI AgaLa huM bIjAone bujhavIne dIkSA apAvuM chuM, paNa A sAdhue to mArI koI paNa prakAranI saMbhALa letA nathI mATe have je kaI buke to tene mATe ziSya banAvuM. sAjA thayA pachI kapila nAmanA rAjakuMvare temanI dezanAthI vairAgya pAmI dIkSA levAno vicAra jaNAvyuM, tyAre marizIe prathama to tene prabhu pAse dIkSA levA javAne kahyuM, paraMtu teNe jyAre pUchayuM ke prabhunA mArgamAM dharma che ane tamArA mArgamAM dharma nathI? tyAre maricIe vicAryuM ke A mANasa mAro ziSya thavAne lAyaka che mATe javAbamAM kahyuM ke tyAM paNa dharma che ane ahIM paNa dharma che. " pite jANe che ke prabhune mArgaja satya che ane potAne mArga te khoTo che te chatAM upara pramANe javAba Ape. A javAba apAvanAra zarIra uparanI mamatAja hatI, kAraNake pite kadAca pharIthI mAMdA thAya te potAnA zarIranI saMbhALa lenAra hoya te sArU evI bhAvanAe ja temane upara pramANe khoTe javAba apAvyuM, ane e pramANe khoTe javAba na Ape te te temanA ziSya thAya nahi. A pramANe utsutra prarUpaNA karavAthI ghaNuM ghora karma bAMdhyuM, jethI karIne ghaNu bhava sudhI saMsAramAM rakhaDavuM paDayuM. A marIcija bhaviSyamAM carama tIrthakara zrI mahAvIra svAmI thAya che. 43
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta - kayA muddAthI zarIranI mamatA TALavI joIe? te jaNAve che - baddha karma khapAvavAne citta thIra banAvavA, deha mamatA TALaje zubha tattvaSTi TakAvavA zrI pArzvavara baMdhaka taNA ziSyo mahAbala jANie, dRSTAMta gajasukumAla metAraja taNuM saMbhArIe. 44 artha -baddha eTale bAMdhelA karma khapAvavA athavA sarvathA karma apAvavA mATe ane cittane sthIra banAvavA mATe tathA sArI evI tatvadaSTi TakAvavA mATe he jIva! tuM dehanI mamatA TALaje-dUra karaje. ema kahevA muddo e che ke zarIranI mamatA TaLI hoya to citta sthira bane, ane cittanI sthiratA thAya tyAre zubha daSTine TakAva thAya ane zubha daSTine TakAva thavAthI ghaNuM karmonI nirjarA thAya. A dehanI mamatA TALavAnA saMbaMdhamAM daSTAto A pramANe jANavA.1 trevIsamA zrI pArzvanAtha prabhu, 2 cevIsamA zrI mahAvIra svAmI, 3 skaMdhaka muninA 49 ziSya, 4 mahAbala, 5 gajasukumAla tathA 6 metAraja muni vigerenAM daSTAnta saMbhAravA. AnI hakIkata AgaLa vistArathI jaNAvIe chIe. 44 anukrame pahelA jaNAvelA daSTAtanI bInA jaNAve che - zrI pArzva prabhu devane upasarga sahastAkSAMtithI, prabhu vIrane gevALa laIne rAza atizaya kedhathI; te mAravAne doDato zulapANi trAsa pamADate, ne caMDakaeNzika sUrya sAme najara karIne DaMkhate. 45
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 bhAvanA kalpalatA a:--1 pUrva bhavanA vairI kamaDa tApasanA jIva je ajJAna tapa karI marIne meghamALI nAmane deva thayeA hatA, teNe kAusagga dhyAnamAM rahelA prabhudeva zrI pArzvanAthane ghaNA prakAranA upasI karyA. chevaTe ati ghera meghanI vRSTi karI. tenuM pANI prabhunI nAsikA sudhI AvyuM. te chatAM paNa prabhue tenA pratye leza mAtra rASa nahi karatAM kSAMtithI eTale kSamA rAkhIne te upasargo sahana karyAM. ahIM yAda rAkhavAnuM ke dehanI mamatA tajI heAya teja upasa sahana karI zakAya, ane manebala majabUta hoya teja deDanI mamatA TALI zakAya che. aMte prabhune aDaga joine nirAza thaine teNe prabhune mAnyA. have mahAvIra svAmIe kevA dhAra upasargo sahana karyA te jaNAve che: kAusagga dhyAnamAM rahelA prabhune mAravAne mATe govALa baLadanI rAsa (doraDuM) laine doDaye zUlapANI nAmanA yakSe prabhunA upara ghaNA upasargo karyA, khInA phUMkAmAM A pramANe:-Arthika nAmanA gAmamAM zUlapANi nAme yajJanuM maMdira hatuM. te yakSa ghaNuM! niya hatA. maMdiramAM rAtavAsA rahenArane te mArI nAkhatA. prabhu vihAra karatA karatA te sthaLe AvyA tyAre gAmanA le!kAe prabhune kahyuM ke e sthaLa mUkIne khIje ThekANe rahevuM. paraMtu prabhu te lAbha jANIne nIDarapaNe tyAMja kAusagga dhyAne rahyA. zUlapANi yakSa prabhune joine vicAravA lAgyA ke, mArA sthAnamAM koi paNa manuSya jIvatA rahI zakatA nathI, evu jANyA chatAM paNa A muni ahIM rahyA che, mATe Ane mArA pa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta anAdara karavAnuM phaLa cakhADuM. teNe prathama te prabhunI AgaLa bhayaMkara aTTahAsya karyuM. jethI sAmAnya manuSya to tarataja bhaya pAme. paraMtu prabhu deva to jarA paNa kSebha na pAmyA. tyAra pachI vikarALa hAthInuM pizAcanuM rUpa karyuM. paNa prabhu kSobha na pAmyA tyAre bhayaMkara sarpanuM rUpa karIne zarIre ghaNuM DaMkha mAryA, e rIte prabhune caLAvavAne ghaNA prayatna karyo. paraMtu kaI rIte prabhu lagAra paNa canyA nahi tyAre Akhare thAkIne teNe prabhunI AgaLa pitAnA aparAdhanI kSamA mAgIne nAcavA lAge. vaLI prabhu mahAvIrane caMDakauzika sarpo jheranI javALA vadhAravAne sUrya sAme joI joIne DaMkha dIdho. te chatAM prabhue tenA pratye jarA paNa reSa na karyo. te caMDakauzikane TuMka hevAla A pramANe -A sapane jIva pUrva bhavamAM tapasvI sAdhu hato. ghaNA prakAranA tapa karatA hatA. eka vakhata ziSya sAthe gocarI levA jatA temanA paga nIce nAnI deDakI kacarAI. ziSya jevAthI te vAta gurUne kahI. paNa gurUe dhyAnamAM lIdhuM nahi. upAzraye AvyA, tyAre paNa IriyAvahI paDikkamatAM te pApa AlekhyuM nahi tyAre ziSya pratikramaNamAM AlecavAnuM jaNAvyuM. pratikamaNamAM paNa na AvyuM tyAre ziSya zuddha buddhie te vAta saMbhArI. ema vAraMvAra kahevAthI gurUne krodha caDo. krodhamAM bhAna bhUlIne ziSyane mAravA doDyA, paraMtu vacamAM thAMbhalA sAthe mAthuM athaDAyAthI maraNa pAmyA. tyAMthI deva thaIne cavIne tApasapaNe upajyA. tyAM kauzika evuM nAma pADayuM. paNa pUrvanA saMskArane
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA lIdhe bahu kodhI hovAthI caMDakauzika nAma prasiddha thayuM. tyAM tenA krodhathI badhA tene mUkIne jatA rahyA. eka vakhata te sthaLe rAjakumAra kIDA karavA AvyA hatA. cIDavavAthI krodhamAM AvI te temane mAravA de. paNa vacamAM AvelA khADAmAM paDI maraNa pAmI teja sthaLe mahA bhayaMkara daSTivipa sarpa thaye. tyAMthI jatAM AvatAM manuSya tathA pazu paMkhI sarvene te pitAnI daSTithI mArI nAkhato, tethI te sthaLa taddana ujajaDa thaI gayuM. keI tyAMthI jatuM AvatuM nahi. A sthaLe AvIne prabhu kAusagnamAM rahyA. sApe potAnI daSTithI prabhune mAravA prayatna karyo. paraMtu tenI asara na thaI tyAre page DaMkha dIdhe. paNa prabhunA zarIramAMthI dUdha jevI lehInI dhArA nIkaLatI joIne te vicAramAM paDe. tyAre prabhue tene caMDakauzika "bujajha bujajha e vacane vaDe baMdha pamADe. sarpane jAtismaraNa jJAna thayuM ane deva thaye. 4pa sudaMSTranA ane lATa dezanA upasargo jaNAve che - te siMha kero jIva marIne sura sudapaNe thatA, je nAvamAM beThA prabhujI teha zIdhra DUbAvato; vaLI lATa deza taNAM ghaNAM jana ghara upasargo kare, nirmama prabhu haze sahe samatA dharI raja nA Dare. 46 artha:-zrI mahAvIra svAmI pUrva bhavamAM tripRSTha nAme vAsudeva hatA te vakhate temaNe je siMhane ho te siMha marIne sudaMdra nAme deva thayA. teNe pUrva bhavanA cheSanA kAraNe prabhu je nAvamAM beThA che te nAvane DUbAvavAno prayatna karyo. te bInA A pramANe -alpagrIva
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadyasUrikRta nAme prativAsudeva hato. tene nimittioe kahyuM ke amuka ThekANe rahele siMha je kheDutonA zAlInA (DAMgaranA) khetaramAM nukasAna kare che te siMhane mAranAra (vAsudevane jIva) tamane haNaze. te uparathI prativAsudeve prajApati (jeo tripRSThanA pitA hatA.) rAjAne siMhane haNavA mATe hukama karyo. tyAre pitAne badale tripRSTha gayA. tyAM kSetramAM siMhane je ne te niHzastra hovAthI pote paNa zastra rahita thaIne siMha sAme yuddha karavA lAge, ane tenA baMne heThane pakaDI tene vastranI jema cIrI nAkhe. e siMha tyAMthI marI narakAdinA aneka bha karI, mahAvIra svAmInA vakhatamAM sudaMSTra nAme nAgakumAra deva thayo hato. eka vakhata prabhu chadmasthapaNumAM vihAra karatA gaMgA nadInA kAMThe AvyA. ane sAme kAMThe javA mATe eka nAvamAM beThA. te vakhate sudaMSTra nAgakumAre avadhijJAnathI prabhune "patAne siMhanA bhavamAM mAranAra jANIne " kodhAvezamAM AvI mahAvAyu vistArIne te nAva DUbAvavA lAgyA. paraMtu prabhu te bIlakula bhaya pAmyA nahi. te vakhate saMbala ane kaMbala nAmanA be devoe te sudaMSTra sAthe yuddha karI tene harAvI nasADI mULe, ne nAvanI rakSA karI. vaLI jyAre prabhue lATa dezamAM vihAra karyo tyAre tyAMnA ghaNu manuSyae ghaNuM jAtanAM ghora-bhayaMkara upasargo karyA. paraMtu nirmama eTale jemane zarIra pratye bIlakula mamatA nathI evA prabhue to haze (A upasargo potAnA karmanI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 nirjarAmAM kAraNa rUpa che ema jANI ) samatA pUrvaka eTale upasarga karanArA pratye manamAM lagAra paNa dveSa karyA sivAya te upasargo sahana karyo. ane jarA mAtra paNa DaryA nahi. 46 bhAvanA kalpalatA vyatarInA upasarga jaNAve che: aNamAnItI rANI marIne vyaMtarI rUpe thatI, ThaMDI taNAM upasarga karatI kreAdhathI rAtI thatI; te mitra mAnIne sahI leAkAvadhi prabhu pAmatA, bahu gADha ka khapAvatA ne najIka kevala lAvatA. 47 artha:----eka vAra mahAvIra prabhu zAlizI nAmanA gAmanI pAse udyAnamAM kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA. te vakhate pahelAM tripRSTha vAsudevanA bhavamAM temanI aNumAnItI je rANI hatI te keTalAka bhava karIne te sthaLe bya taradevIpaNe utpanna thaelI che. prabhune joine pUrvabhavanu vera yAda karIne krodhathI rAtI thaine eTale dhamadhamIne prabhunA upara ThaMDInA upasarga karyo. barapha jevu DuM pANI karIne prabhune AkhI rAta tenAthI palALyA. AvI ThaMDIthI khIjA kAcA pocAnu tA maraNu thaI jAya paraMtu prabhu lagAra paNa chInyA nahi. prabhue tA tenA pratye odha karavAne badale tene mitra jevI mAnI, kAraNa ke upasargAne te prabhu karmanI nirjarAnA hetu gaNatA hatA. tethI sama bhAve te upasargane sahana karIne prabhu lekAvadhi eTale caudarAja leAkanA rUpI dravyane jaNAvanArU avidha jJAna pAmyA. evI rIte gADha eTale cIkaNAM karmo khapAvIne prabhu kevalajJAnane najIkamAM lAvyA. 47
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrI vijayapadmasUriSkRta traNa kSeAkamAM saMgamanA upasargo jaNAve che- prabhunI prazaMsA nA sahI saMgama sure AvI ahIM, rAtamAM upasarga vIsa karyAM adhika krodhe dahI; (1) AhArane anucita karI puSkala kanaDagata paNa kare, tAe vaLe zuM? tenuM prabhu thIra rahe merU pare. 48 artha : saudharmendre sudharmA nAmanI potAnI sabhAmAM prabhu zrI mahAvIradevanI A pramANe prazaMsA karI ke temane calAyamAna karavAne kAi samartha deva paNa zaktimAna nathI. IndranA AvA vacana saMgama nAmanA daiva sahana karI zakaye nahi. te kahevA lAgyA ke deva AgaLa manuSyanA zA bhAra che? hamaNAM ja jaine temane calAyamAna karUM chuM. evuM kahIne tyAMthI nIkaLIne prabhu jyAM kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA. tyAM AvIne krodharUpI agnithI khaLelA eTale kApelA evA te saMgama sure eka rAtrIne viSe prabhune AkarA vIsa upasargo karyo. te A pramANe: (1) prabhu je je sthaLe jAya tyAM tyAM yAgya AhArane paNa anucita (eTale sAdhune na khape tevA ) karyAM. ema bIjI paNa ghaNI jAtanI kanaDagata eTale herAnagati karavA lAgyA. para'tu jema game tevA tAkAnI pavananA jhapATAthI parvata calAyamAna thAya nahi, tema merU parvata samAna nizcala manavALA prabhunI AgaLa tenuM kAMI paNa cAlyuM nahi. 48.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA (2) (3) (4) ahulano varasAda kIDI DAMsa tima dhImelanA, (}) (19) (4) 9 vIMchI taNA tima neALiyAnA sarpanA uMdara taNA; 11 12 10 13 14 hasti kariNIpizAcanAvali vAdhanA trizalAdinA, 71 1+ 16 17 nRpa chAvaNI vaTAliyAnA vAyunA caMDAlanA. 48 artha:--(2) bIje nA varasAda varasAvyo. tevA prakAre phUlanI vRSTi karI ke prabhunA nAka kAna vagere pUrAi gayA; jethI zvAse!zvAsa levAmAM paNa aDacaNa paDe; teA paNa prabhujI jarAye dhyAnathI caDyA nahi. (3) trIje kIDInA upasarga. tevA prakAranI ja mukhavALI aneka kIDIe viSuvI ke je tIvra DA devA lAgI tathA zarIramAM sAMsarI ArapAra javA lAgI. (4) cothA upasargamAM aneka DAMsa vikruo. te prabhunA zarIre caTakA bharI le!hI cUsavA lAgyA (5) pAMcamA dhImeleAne upasarga karyA. te prabhunA zarIrane vaLagI tIvra caTakA bharavA lAgI. (6) tyAra pachI te sa Mgama deve vIchIe viSuvyo. teo AkarA DaMkha devA lAgyA. (7) sAtamA neALIyAnA upasarga karyo. tIkSNa dAMtavALA A nALIyAe prabhunA zarIramAMthI mAMsanA khaMDa tADavA lAgyA. (8) ADamA sapanA upasarga karyA. vikarALa phaNAvALA moTA sarpa viSuvyo. te prabhunA zarIre majabuta vIMTAyA ane peAtAnI jherI dADhA vaDe DaMga devA lAgyA. (9) udarAnA navamA upasarga karyA.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta teoe peAtAnA tIkSNa nakha ane dAMta vaDe prabhunA zarIre pIDA karI. (10) dazamA hasti eTale hAthInA upasarga thayA. te hAthIe prabhunA zarIrane suMDhathI pakaDIne AkAzamAM uchAnyuM. ane bhAMya paDatAM pakaDIne dAMta vaDe prahAra karavA mAMDayA teA paNa prabhu jarA paNu calAyamAna thayA nahi. (11) te pachI agiArame kiraNI eTale hAthaNInA upadrava karyo. teNe paNa potAnI suMDha vaDe ghaNA prakAranI kadanA karI paNa kAMi cAlyuM nahi. (1ra) tyAra pachI te saMgama deve 12me upasarga mATA vikarALa pizAca viSuvI ne karyuM. paraMtu tenI bhayaMkaratA tathA adyahAsya prabhu AgaLa kaMi paNa saphaLa thayA niha. (13) terame upasa vAghanA karyA. teNe bhayaMkara garjanA tathA tIkSNa nakha ane dAMta vaDe upadrava karyo. tethI paNa prabhujI jarA paNa canyA nahi. (14) caudamA siddhArtha rAjAnuM tathA trisalA rANInuM rUpa dhAraNa karIne karyA. temaNe prabhu AgaLa karUNa AkraMda karyuM ane dIkSA mUkI devA jaNAvyuM. paraMtu jJAnathI satya vAta jANanArA prabhujI tA dhyAnamAM ja rahyA. (15) padaramA upasarga chAvaNI viSuvI ne karyA. temAMnA mANasAe rAMdhavA mATe prabhunA e paga vacce agni saLagAvyeA. te e paNa prabhujI jarA paNa DagyA nahi. (16) vaLI seALame vaTALIyAnA upadrava karyAM. teNe prabhudevane gALa cakkara bhamADI bhamADIne herAna karyA tA paNa prabhujI lagAra paNa DagyA nahi. te pavane upADI upADI nIce pachADayA, paNa prabhu dhyAnathI caLyA nahiM. (17) sattaramA 72
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA caDALanA upasarga karyo, te caMDALAe prabhunA kAna vigere bhAgamAM nAnA pakSIonAM pAMjarA bharAvyA. te pakSIAe prabhunA zarIrane viSe cAMca mArIne tathA nakha mArIne prabhunuM zarIra chIdrovALu karyuM, teAe paNa te prabhujI lagAra paNa calita thayA nahi. 49. 73 18 19 20 kAlacakra prabhAta suranI RddhinA upasargane, te deha mamatA cheDanArA prabhu sahe dharI khatine; jAnu pramANe jamIna mAMhI kAlacakre pesatA, teAye na pAmyA ehu kaMi evI dayA prabhu rAkhatA. 50 artha:- (18) aDhAramA kAlacakranA upasarga karyAM. atyaMta vajanadAra te leAtAnu kAlacakra upADIne deve prabhunI upara nAkhyuM. tenA bhArathI prabhu DhIMcaNu sudhI jamInamAM pesI gayA. dehanI mamatA cheDanArA prabhue te upasane ti eTale kSamA pUrvaka sahana karyA. (19) tyAra pachI egaNIsame prabhAtanA upasarga karyo eTale te sagama deve rAtrI hatI tA paNa jANe dIvasa thayA haiAya tema prabhAtanA jevuM ajavALuM vikrutyuM. ane prabhune kahevA lAgyA ke huve dIvasa ugyeA che mATe kAusagga pArI ahIMthI vihAra kare. paraMtu viziSTa jJAnI prabhutA kAusagga dhyAnamAM ja rahyA. (20) tyAra pachI vIsameA suranI RddhinA upasarga karyo. devanI Rddhi viSuvIne te kahevA lAgyA ke huM tamArU dhaiya joine rAjI thayA chuM. ane A devanI Rddhi tamane Apu chuM. have
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI vijayapadmasUrikRta tapa karavAnI kAMI jarUra nathI. zarIrane bahu duHkha ApanAra A tapazcaryA mUkI do. A pramANe upasa karyo te chatAM jyAre prabhu jarA paNa calAyamAna thayA nahi tyAre Akhare te daiva thAkIne cAlyA gayA. AvA 20 ghera upasagna karyA chatAM paNa prabhu teA tenA pratye jarA paNa kApyA nahi. eTaluM ja nahi paNa prabhujI vicAra karavA lAgyA ke A deva mArI pAse AvyA chatAM ghaNA karmo bAMdhIne kAMI paNa pAmyA sivAya gayA. e pramANe tenA upara dayA ciMtavavA lAgyA. 50 geAvALa vigerenA upasargo jaNAve che~~~ geAvALa khIlA kAna mAMDe ThAkatA e vedanA, sahatA na rAkhe deha mamatA jaladhi samatArasa taNA; skaMdhaka surinA cArasA navvANu ziSyA AkarI, dhANI taNI pIDA sahIne pAmatA kevalalisira, 51 a:--vaLI geAvALe prabhunA kAnamAM khIlA ThokayA. tenI vedanA samatA rasa eTale zAMti rasanA jaladhi eTale samudra samAna prabhue sahana karI, paraMtu deha mamatA eTale zarIra upara jarA paNa mamatvabhAva rAkhyA nahi. vaLI ska dhaka sUrinA cAraseA navANu ziSyAe ghANImAM AkarI-bhayaMkara vedanA sahana karI, tethI ghAtI karmonA kSaya karI kevala jJAna rUpI lakSmI prApta karI. govALe prabhunA kAnamAM khIlA ThAkayA, tenuM kAraNa A pramANe:- prabhue peAtAnA tripRSTha vAsudevanA bhavamAM potAnA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka5latA 75 zadhyApAlakanA kAnamAM tapAveluM sIsuM reDAvyuM hatuM tethI tIvra azAtA vedanIya karma bAMdhyuM hatuM. zayyApAlakane jIve prabhunA vakhatamAM govALapaNe upanyA hatA. prabhu jyAre paNamANi gAmanI bahAra kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA tyAre te (zadhyApAlakano jIva) govALa prabhunI AgaLa baLada mUkI gAye dehavA gaye, baLado to caratA caratA ghaNe dUra jaMgalamAM gayA. govALa pAcho Ave tyAre baLada joyA nahi, tethI A bAbata prabhune pUchavA lAgyA. paNa prabhu te kAMI uttara ApatA nathI. e pramANe vAraMvAra kahyA chatAM paNa jyAre prabhue javAba na Ape tyAre te vALa ghaNe gusse thayetethI kAzaDA nAmanI jhADanI saLIo lAvIne prabhune baMne kAnamAM nAkhI. evI rIte ThokI ke jethI te baMne saLIonA cheDA ekameka sAthe mahAmahe maLI gayA, tathA bane saLIonA bahAra dekhAtA cheDA paNa kApI nAkhyA jethI keIne khabara paNa paDe nahi. pachI te vALa tyAMthI cAlyA gaye. samatAdhArI prabhue to tenA upara jarA paNa krodha ko nahi. kaMdhakasUrinA cArase navANuM zikhyAnuM daSTAnta TuMkANamAM A pramANe zrAvastI nagarInA jitazatru rAjAne dhAriNI nAme rANI hatI. temane skaMdaka nAme putra ane puraMdarayA nAme putro hatI. te putrIne kuMbhakArakaTaka nAmanA nagaramAM daMDaka rAjAne ApI hatI. te (daMDaka)ne pAlaka nAmane purahita hatuM. te purohita kAma prasaMge jitazatru rAjAne tyAM AvyuM hatuM, te vakhate pAlaka sabhAmAM dhArmika carcA thavAnA prasaMge nAsti
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ .76 zrI vijayapadhasUrikRta kamatanuM sthApana karavA lAgyuM. sabhAmAM beThelA skaMdaka kumAre jaina dharmanA sacoTa siddhAntone jaNAvIne tene nirUttara (mauna) karyo, tyAre te pAlaka manamAM skaMdaka upara kodhe bharANe. paNa tenuM kAMI cAle tema nahi hovAthI skedaka kumAra upara manamAM dveSa rAkhIne kArya pUruM karIne pAcho svasthAne gayA. munisuvrata svAmIne upadeza sAMbhaLI skaMdaka kumArane vairAgya upajavAthI temanI pAse dIkSA lIdhI. te vakhate temanI sAthe bIjA pAMcaso rAjaputroe dIkSA lIdhI. teo temanA ziSya thayA. skaMdaka muni saMyamanI ArAdhanA karatA karatA zAstronA pAragAmI thayA tyAre temane AcArya padavI ApI. teo ugravihArI hatA. eka vakhate pitAnI bena ane banevane pratibaMdha pamADavA mATe ziSyo sAthe kuMbhakArakaTaka nagaramAM javAnI prabhunI pAse anujJA mAgI. prabhue kahyuM ke tyAM tamane prANAMta kaSTa thaze. te sAMbhaLI skaMdakasUrie pUchayuM ke huM te vakhate ArAdhaka thaIza ke virAdhaka? tyAre prabhue kahyuM ke tamArA sivAya saghaLA ArAdhaka thaze. tyAre kaMdakasUrie kahyuM ke mAre lIdhe bIjA ArAdhaka thatA hoya te huM lAbha mane ja maLe samajIza, eTale anujJA laI te tarapha vidAya thayA. skaMdasUri vihAra karIne pitAnI tarapha Ave che evuM jANuM AcArya upara krodhe bharAelA pAlaka puhite verano badalo vALavA mATe avasara Avyo che ema jANuM vera levA mATe taiyArI karavA mAMDI. je upavanamAM sAdhue utaratA hatA.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA palatA 77 A te ThekANe kAi na jANe tema rAtrIne viSe teNe tyAM vividha prakAranAM zastro ghaTAvyA. ane jamIna sarakhI karI dIdhI. AcArya ziSyA sAthe tyAM utaryo. rAjA munine vaMdana karavAne javA mATe taiyAra thayA. tyAre purahite kahyuM ke muni mahu! pAkhaMDI che. te teA tamArU rAjya lai levA icche che. rAjAe sAbitI mAgI tyAre palake kahyuM ke tame muniAne tyAMthI khaseDA. rAjAe yuktithI muniene bIje khaseDayA. pachI pAlake tyAM jaIne jamIna kheAdAvIne dATelA hathiArI dekhADayA. A uparathI rAjAe pAlakane hyuM ke sAdhue ne tane rUce tema sajA kara. pachI te pApI pAlake manuSyane pIlavAnI ghANI maMgAvI. temAM te sAdhuone pIlavA mAMDayA. kadakAcArya petAnA ziSyane upadeza Ape che ke A zarIra tAM nAzavata che. tenA bhADA vaheleA nAza tA thavAnA che. A tA karma khapAvavAnA rUDA avasara Avye che. mATe samatA bhAva rAkhavA evI rIte pAlake 498 ziSyAne pIlyA. chelle eka nAnA ziSya rahyo tyAre AcArye kahyuM ke tuM prathama mane pIla pachI tene pIlaje. paNa pAlake te teneja pahelA pIlyeA. e pramANe chellI vinati paNa jayAre na mAnI tyAre gurUe niyANuM karyuM ke huM tane mAranArA thAuM. pAlake temane paNa ghANImAM pIlyA. marIne agnikumAra deva thayA. avadhijJAnathI pUrvanuM svarUpa jANIne, pAlaka sahita nagarane ALI nAkhyuM. temanI ene sUrinA leAhIthI kharaDAyelA AghAne joine peAtAnA bhAinuM svarUpa jANI vairAgyathI dIkSA lIdhI. 51
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ .78 zrI vijaya padvarita nirmoha mahAbalanA upasarganI bInA jaNAve che - munivara mahAbala vATikAmAM kAussagga viSe rahyA, tyAM kanakavatIe bALavAne lAkaDAM bahu goThavyAM; cophera agrI saLagatAM muni roSa raja nA rAkhatA, saLagAvanArI nArIne paNa mitra jevI mAnatA. para artha:-mahAbala nAmanA muni bagIcAmAM kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA. te vakhate temane mAravAnA IrAdAthI bALavA mATe kanakavatIe lAkaDAM goThavyAM. pachI cAre taraphathI agni saLagAvya, te paNa munie tenA pratye leza mAtra roSa-rIza karI nahi. eTaluM ja nahi paraMtu saLagAvanArI strIne paNa pitAnA mitra jevI gaNatA hatA. zarIra pratye jene leza mAtra paravA na hoya tathA jeNe zarIranuM nAzavaMtapaNuM-nityapaNuM jANyuM hoya teja AvI parama zAMti ne samabhAva jALavI zake. para mahAbalanI bIne pUrI karIne gajasukumAlanI bInA jaNAve che -- sakala karma khapAvatA te chevaTe mukti jatA, Ima suNI Asannasiddhika mehane dhikkAratA; kRSNanA laghubhAI gajasukumAla nemi jiNaMdanI, suNI dezanA vaiirAgyathI IcchA kare cAritranI. 53 1. mahAbalakumAra-malayA suMdarInA pati thAya vigere bInA zrI malayA suMdarI caritramAMthI jANI levI. A caritra mahA vairAgyamaya ane bodhadAyaka che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA artha -e pramANe mahAbala muni anitya bhAvanA tathA maitrI bhAvanA bhAvatA kSepaka zreNie caDhIne pitAnA saghaLAM karmo khapAvIne aMte mekSe gayA. A pramANe mahAbala muninI hakIkata sAMbhaLIne jeo najIkamAM ja mokSe javAnA che, te Asanna siddhika jI mohane jarUra dhikkAre che. ahIM mahAbala muninuM TuMka daSTAnta A pramANe mahAbala kumAra malayA suMdarInA pati hatA. A malayAsuMdarIne kanakavatI nAme oramAna mA hatI. A kanakAvatI ghaNI kapaTI tathA halakaTa hatI. teNe malayAsuMdarInI upara rAkSasIno Aropa mUka hato, paNa mahAbala kumAre te Aropa che sAbIta karI batAvyo hato. kanakavatIe khoTa rAkSasI veSa paherI mahAbala kumAranA pitAne chetaryA hatA. A khabara paDavAthI rAjAe kanakavatIne kADhI mUkI hatI. tyAra pachI ghaNA varSe mahAbala kumAre dIkSA lIdhI. pharatA pharatA mahAbala kumAra jyAM temano putra zatabala rAjya karatA hato te sAgaratilakapuranI bahAranA udyAnamAM AvI kAusagga dhyAne rahyA. daivayoge kumArathI apamAnita thaelI kanakAvatIe temane joyA, ane tene muni upara cheSabhAva Avyo. rAtre nagaranI bahAra udyAnamAM kAusagga dhyAne rahelA muni pAse jaIne tyAM paDelAM lAkaDAM muninI pharatA cAre tarapha mastaka sudhI gaThavI temAM agni saLagAvyuM. A vakhate munie tene oLakhI che. pite mahA baLavAna che ane A upasargathI bacavAne samartha che te paNa jemane zarIra upara jarA paNa meha nathI, tathA zarIra ane AtmA judA che e pratyakSa
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta 80 anubhava jemane thayela che evA munie A upasarga samabhAve sahana karyo, ane zukaladhyAnAgnithI ghAtI karma kSaya karI kevalajJAna meLavyuM. aMtagaDa kevalI thaI kSe gayA. munirAje kanakavatI pratye bIlakula kola karyo nahi paraMtu tene potAnA karmanA kSayamAM heturUpa mAnIne potAnA mitra jevI gaNI have gajasukumAlanuM daSTAnta kahe che.--kRSNa vAsudevanA nAnAbhAI gajasukumAle bAvIsamA tIrthakara zrI neminAthanI dezanA sAMbhaLI, te sAMbhaLIne temane vairAgyathI prabhunI pAse dIkSA levAnI IcchA thaI. 53 traNa lekamAM paNa eja gajasukumAlanI bInA jaNAve che - prabhu pAsa dIkSAne lahI madhyAhna samaya niNaMdane, pUchI rahe zamazAnamAMhI kAussage thIra mane, sAMja te raste thaI somila sasare nija ghare, jAtAM munine dekhatAM bahu krodhathI Ima uccare. 54 artha-AgalI gAthAmAM kahyA pramANe gajasukumAle prabhunI pAse dIkSA lIdhI. tyAra pachI madhyAhna samaye eTale bapore jinezvara zrI neminAthane pUchIne mazAnamAM jaIne ekAgratAthI kAusa dhyAnamAM rahyA. dIkSA lIdhA pahelAM A gajasukumAla kumAranA lagna samila nAmanA brAhmaNanI putrI sAthe thayA hatA, te temane sasare somila sAMjanA vakhate jyAM muni kAusaggamAM rahyA che te smazAnane raste thaIne ghera jato hato teNe kAusagnamAM rahelA munine joyA, tyAre tenA manamAM muni pratye ekadama kodha caDhaye. tethI krodhAvezathI A pramANe bolavA lAgyuM. 54
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 bhAvanA kalpalatA muja bAlikA mUkI rakhaDatI jeha saMyama Adare, lajjA vinAnA mRtyune paNa cAhatA te A re; Ava jAnathI kAinI paNa vALavAnA verane, lAga muja uttama maLyo huM zIghra sAdhu kAryane. papa aH--mArI putrIne rakhaDatI mUkIne jeNe dIkSA aMgIkAra karI te A lajjA vinAnA eTale zarama rahita mRtyune paNa cAhe che. atyAre A mArge koi Avatu jatuM nathI tathI vera vALavAneA mane atyAre sArA lAga maLyA che. mATe A maLele avasara cUkayA vinA huM mArA kAryane ( A munine mAravArUpa) jaldI sAdhu-pAra pADuM, kAraNa ke Ave! lAga vAre vAre maLatA nathI.55. tevitra mAthe pALa khAMdhI lAla aMgArA bhare, vara vALI ema nija raste paDe paNa bahu re; muni AkarI e vedanA samatA dharIne bhAgave, dIkSA divasanI prathama rAte nANu kevaLa meLave. pa6 artha:--pachI te somila brAhmaNe potAnuM vera vALavA mATe kAusaggamAM rahelA te muninA mAthe mATInI pALa bAMdhI tenI aMdara lAlaceALa aMgArA bharyA. A pramANe vera vALIne tyAMthI teNe jaldI peAtAnA ghara tarapha cAlavA mAMDyu. paraMtu pote mahA pApa karyuM hAvAthI manamAM te ghaNA bhaya pAmavA lAgyuM. A tarapha mAthA upara dhagadhagatA aMgAra bharelA hAvAthI munine AkarI vedanA thavA lAgI. te paNa te muni te brAhmaNa pratye khIlakula rASa karatA nathI. paraMtu
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 zrI vijayapadhasUrikRta tene ulaTA pitAnA upakArI gaNe che. kAraNa ke te vicAravA lAgyA ke A zarIra te game tyAre eka divasa nAza pAmavAnuM ja che. ahIM A samila te nimitta mAtra che. kharI rIte te A mArUM ke azAtA vedanIya karmaja udayamAM AveluM che. ane te bhagavyA vinA chUTake nathI ja. to pachI te karma hAyavoya karIne Arta dhyAnathI nahi jogavatAM samatA bhAve ja bhegavavuM lAbhadAyI che. kAraNa ke ArtadhyAna to bIjA navIna karmabaMdhanuM kAraNa che, jyAre samatA to saMvara eTale karmone dhIme dhIme paNa nAza karanArI che. AvI rIte samatA rAkhIne dharma dhyAnamAM lIna thavAthI eTalI hada sudhI pariNAmanI vizuddhatA vadhatI gaI ke dharma dhyAnathI zukala dhyAnamAM ArUDha thaIne te dIkSAnA divasanI pahelI ja rAtrIe kevaLajJAna pAmyA. ane te vakhate AyuSya pUrNa thavAthI anaMta sukhanA sthAna rUpa mokSane meLavyuM. A pramANe dehanI mamatA tajIne thoDA samayanA du:khane samabhAve bhagavavAthI temane anaMta sukhanI prApti thaI. 56 have be kalAkamAM zrI sukozala munie sahana karelA upasarganI bInA jaNAve che - pati uparanA dveSathI tima putranA viraha karI, mAtA marI vAghaNa thaI gati karmanI jeje kharI; muni sukozala kIrtidhara e suta janaka kramasarahatA, jaMgala viSe caumAsa tapa tapatA caraNane sAdhatA. 27
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA artha-pitAnA pati upara dveSa karavAthI temaja pitAnA putranA virahathI eTale viyegathI mAtA marIne jaMgalane viSe vAghaNa thaI. he jIva! tuM karmanI vicitratAne kharekhara vicAra kara. sukezava muni tathA kIrtidhara e baMne anukrame putra ane pitA hatA. baMne jaNAe dIkSA lIdhI. te baMne jaNa jaMgalanI aMdara caumAsI tapa kare che, ane cAritranI sAdhanA kare che. pa7 pAraNA dina gocarIe saMcare vAghaNa jue, bhaya pADI beunA tana khAya ati nirdaya paNe; dehanI mamatA vinAnA beu muni samatA dhare, kSapakazreNimAM haNI cau ghAtine kevala vare. 58 artha -umAsI tapa pUrNa thayA bAda baMne jaNA pAraNAnA divase gerI mATe jaMgalamAM nIkaLyA. te vakhate pUrva janmanI mAtA je vAghaNa rUpe utpanna thaI che te baMnene jue che. jene pUrva janmanA saMskArane lIdhe te baMne upara vairanI lAgaNI utpanna thavAthI ekadama te baMnenA upara humale kare che ane atyaMta nirdayapaNe eTale kuratAthI te baMnenA zarIranuM bhakSaNa karavA lAgI. te vakhate jemane zarIra upara lagAra paNa mamatA nathI evA baMne munivaro samatA. dhare che eTale vAghaNa pratye bIlakula dveSa karatA nathI. paraMtu atyaMta dhIratAvaDe te duHkhane sahana kare che. evI rIte samatA bhAve duHkhane sahana karatA te baMne jaNA kSepakaNimAM cayA; ane cAra ghAtI karmono kSaya karIne kevalajJAna pAmyA che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI vijayapadmasUriSkRta sukeAzala muninI kathA nIce pramANe:-- ayeAdhyA nagarImAM kIrtidhara rAjA hatA, tene sahadevI nAme paTarANI ane sukeAzala nAmanA rAjaputra hatA. sukeAzala khaLaka hatA, tyAre ja kIrtidhara rAjAe dIkSA lIdhI. sukeAzala meATA thayA tyAre rAjA thayA. te rAjA thayA pachI eka vakhata temanA dIkSita pitA munizrI kIrti dhara mahArAja vihAra karatAM ayeAdhyAmAM AvyA. geAcarI mATe ayeAdhyA nagarImAM pharatA te munine joine sahadevI rANIe vicAryuM ke sukeAzala peAtAnA pitAne joze te te jarUra temanI pAse dIkSA lai leze. AvA vicArathI sukeAzala temane na jIve mATe munine nokara pAse nagara bahAra kaDhAvI mUkayA. A vAta jANIne sukeAzalanI dhAvamAtA rUdana karavA lAgI. te joine sukezale rUdana karavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre dhAvamAtAe kIrti dhara muninI hakIkata kahI. te sAMbhaLIne sukeAzala munine vAMDhavA meTA ADaMbarapUrvaka gayA. munine dharma dezanA ApI. je sAMbhaLIne vairAgya AvavAthI sukeAzale temanI pAse dIkSA lIdhI. AthI sahadevI rANIne putrane viyoga thavAthI ane pati upara dveSabhAva thavAthI te maraNa pAmIne keAi vanamAM vAghaNu thaI. eka vakhate manavA ceAge te muni thaelA pitA putra teja vanamAM AvIne caumAsI tapa karIne rahyA. tapa pUrNa karI pAraNAne divase geAcarI mATe jatAM te ene vAghaLuM joyA. eTale pUrvabhavanA vairanA saMskArathI tathA jAti svabhAvathI te tene mAravA doDI. ane muni kAusagga dhyAnamAM rahyA. te vakhate vAghaNe prathama sukeAzala munine pADI nAMkhI temanuM bhakSaNa
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kazelatA karavA mAMDayuM. sukezala muni te zarIranI anityatA bhAvatA ekAgra dhyAnathI kevalajJAna pAmI mokSe gayA. tyAra pachI kIrtidharanuM paNa bhakSaNa karavA mAMDayuM. te paNa zukala dhyAnArUDha thaI kSapakazreNi mAMDI mekSe gayA. kIrtidharanA zarIranuM bhakSaNa karatAM temanA suvarNathI maDhelA dAMta jeI vAghaNane IhApoha karatAM jAtismaraNa upanyuM. pUrva bhavanA patine oLakhI pazcAtApa thayo. anazana karIne marIne AThamA devalekamAM utpanna thaI. 58 deDanI mamatA dUra karavAne upAya tathA mehane vadhAranArA kAraNothI alaga rahevuM, ema jaNAve che - satsamAgama jina vacana zravaNAdi zreSTha nimittathI, dehathI mamatA TaLe nirNaya thaye Ima zAstrathI; ziMgAra rasane poSanAra pustakAdika hetuthI, dehanI mamatA vadhe alaga rahe je ehathI. pa9 artha-satsamAgama eTale sajjana purUSanI sabata karavAthI, temaja jinavacana zravaNAdi eTale jinezvaranA vacane sAMbhaLavA vigere kAraNe sevavAthI zarIra uparane meha nAza pAme che, ema zAstrathI nirNaya karIne kahuM chuM. ane jemAM IndriyenA viSaya sukhonuM varNana hoya tevA zuMgAra rasanuM poSaNa karanArA pustaka vagere eTale novela nATakanI buka sInemA vagere kAraNone sevavAthI zarIranI mamatA vadhe che. mATe evA zarIranA mamatvane vadhAranArA sAdhanothI he jIva! tuM alage raheje eTale dUra raheje. e pramANe (1) zarIra upara moha rAkhavAthI kevI viDaMbanA jogavavI paDe che? (2)
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 zrI vijyapadhasUrikRta zarIrane meha choDavAthI kevA uttama lAbha kyA jIve meLavyA? (3) mamatAne TALavAnI IcchAvALA bhavya jIe kyA kyA. sAdhane sevavA joIe (4) mehane vadhAranArA kyA kyA sAdhana che? ke jene jANI ApaNe tenAthI alaga rahI. zakIe. A bAbatane spaSTa khulAse karI dIdho. 59 | cAlu prasaMge zikSAvacana ane dehane saphala karavAne upAya jaNAve che - he jIva!hitazikSA suNI nA dehamamatA rAkhaje, zreSTha mAnava dehathI tuM dharma karI sukhiye thaje; pUjyane vaMdana karI mastaka vacana prabhunA suNI, kAna dei dAna karane netra nirakhI zubha guNI. 60 artha:-he jIva! pUrve kahelAM daSTAntane bhAvArtha samajIne zarIra uparanA mamatvane tyAga karaje, ane teja mAnavadehathI eTale manuSyarUpI zarIra vaDe dharma kArya karIne sukhI thaje. ane te mAnava dehathI A pramANe dharma kAryo karIne mastaka vigerene saphala karaje. mastaka vaDe pUjya evA deva tathA gurUne vaMdana karaje. jethI tArA mastakanI saphaLatA thAya. vaLI prabhunA vacana sAMbhaLIne tArA kAnane kRtArtha (saphala) karaje. tArA hAthane dAna devA vaDe ane cakSuone zubha guNI eTale sArA guNavAna purUSonA darzana karIne saphaLa. banAvaje. 60 pUjyanA guNa gAIne rasanA pavitra banAvaje, tIrthayAtrA bahu karIne paga prazasya banAvaje;
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA jima kSaNika A deha temaanidhana avadhArIe, lakSmI ane nArI kadApi koInI nA jANIe. 61 artha:pUjya evA deva tathA gurUnA guNa gAIne tuM tArI jIbhane pavitra banAvaje, tathA ghaNA prakAranA tIrthanI yAtrA karIne tArA pagane prazasya eTale vakhANavA lAyaka pavitra banAvaje. e pramANe zarIranI kSaNabhaMguratAne vistArathI samajAvIne te bAbatamAM avasarocita hita zikSA paNa ApI. have Aja paddhatie dhananI anityatAne samajAvIe chIe. te A pramANe-he jIva ! jevI rIte A zarIra kSaNika eTale kSaNamAM nAza pAmanArUM che, tevI rIte dhana paNa anitya eTale eka ThekANe sthira rahenAra nathI ema avadhArIe eTale nakakI jANaje. kAraNa ke kahevata che ke lakSmI eTale pise ane nArI eTale strI kadApi kedanI thaI nathI ane thavAnI nathI e avazya jANIe eTale khyAlamAM rAkhaje. A bAbatamAM eka kavie paNa kahyuM che ke (harigIta) je aMdha mAyAmAM banyA, te satya samajAze nahi; nArI ane lakSamI kadApi, kedanI thAze naDi. 61 jema parapoTA vinazvara pANInA dekhAya che, ke jota jotAM svarUpa palaTe tehavuM dhana hoya che; iMdrajAla taNI pare vibhrama pamADe jIvane, kSaNamAM ahIM kSaNamAMhi bIje jANa asthira dravyane. dara artha -jevI rIte pANImAM thatA parapoTA vinazvara
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta eTale nAzavaMta jaNAya che. eTale te jotAM jotAmAM nAza pAmI jAya che, tevI rIte dhana paNa vinazvara jANavuM. eTale dhana kayAre AvyuM ane kayAre jatuM rahyuM tenI paNa khabara nathI. jema koi indrajAla jovAthI jIvane te sAcuM nahi chatAM sAcuM jaNAya che ane tethI jIva bhrAntimAM paDe che tevI rIte dhana paNa jIvane vibhrama eTale bhramaNamAM nAkhe che. gheADI vAramAM amuka ThekANe tA thADI vAramAM tene mUkIne khIje ThekANe cAlyuM jAya che. mATe dehanI jema dravyane paNa tu asthira-capaLa jANuje. A vAta te taddana samajAya tevI che. kAraNa ke keTalAya dhanavAna gaNAtA zeThIAene paNa devALAM kADhavAnA prasaMga Ave che. ane keTalAya mANusA jene kAi oLakhatuM paNa hAtuM nathI tevA jIvA acAnaka paisAdAra paNa thai jAya che, je ApaNe ghaNIvAra najare joie chIe. 62 88 vikaTa unhALA viSe pakSitaNuM gaLu jevuM, siMhanI jIbha havI tuM jANu dhanane tehavuM; pedA karatA duHkha sAcavatAM jatAM paNa duHkha dIe, evu vicArI dravya kerA meAhane jhaTa DIe. 63 aH--he jIva! bhara unALAmAM jema pakSInuM gaLu uMce nIce thayA ( hAlyA ) kare che eTale sthira rahetuM nathI, athavA siMhanI jIbha jema capaLa rahyA kare che, eTale sthira rahetI nathI, tema dhanane paNu tuM asthira athavA anitya jANuje. AvuM asthira dravya pedA karatAM eTale kamAtAM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA paNa duHkha Ape che, kAraNa ke Akho dahADo aneka prakAranA kAyika, vAcika ane mAnasika udyama kare tyAre dravya kamAya che. dravya kamAyA pachI tene sAcavatAM paNa aneka prakAranI ciMtA karavI paDe che. kAraNake bheguM kareluM dravya ke rakhe corI jAya athavA kaI ghAlI jAya, tevI ciMtA rahyA kare che. ane bheguM kareluM dhana kadAca jatuM rahe, to paNa duHkha thAya che, eTale dhana vinA mArI zI dazA thaze ? have huM zuM karIza? vagere prakAranI cintA dhana javAthI thAya che. A pramANe badhI rIte dhana duHkhadAyI che evuM vicArIne dhananI upara meha rAkhIza nahi. 63 dhananuM dolata evuM nAma zAthI paDyuM ? te jaNAve che - AvatAM pAchaLa jatAM paNa lAta mAre chAtImAM ne kAraNe dolata kahI mamatA na karaje dravyamAM agni bALe cera core rAjadaMDa dhana jatAM, mamatAvazejana duHkha lahevali bhAgiyAne vaheMcatAM. 64 artha -dhana AvatAM tathA pAchuM jatAM ema be rIte chAtImAM lAta mAre che. dhana Ave tyAre mANasanI chAtI garvathI kulAya che. eTale vAMsAmAM dolata mAre, tethI chAtI akkaDa rahe che. ane tyAre te jatuM rahe che tyAre mANasanI chAtI besI jAya che. kAraNake chAtImAM lAta mArIne dolata jAya che. ema do eTale be, lata eTale lAta mAratuM hovAthI dhananuM dalita evuM nAma kahevAya che. mATe tevA prakAranA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha0. zrI vijyapadhasUrikRti dravyamAM tuM mamatva karIza nahi. vaLI agni tene bALe che tyAre, cera leka dhana carI jAya tyAre, rAjAnA daMDathI dravya jatuM rahe tyAre, temaja valI bhAgIAone dhananA bhAga karIne vaheMcavAnuM hoya tyAre mANasa mamatA vaze eTale dhana pratyenA mehane lIdhe duHkha pAme che. AvA vividha prakAranA duHkhone dhana Ape che, ema samajIne dhananI upara mUcha na karavI joIe. 64 pavana prerita megha jima nija pApanA udaye karI, dhana jatAM mahI paricaya kulInatA na gaNe valI; rUpa kula krama zIla paMDita dharma paratA nA gaNe, sendarya dAna vyasanitA cirasnehane paNa nA gaNe. 65 arthajema megha eTale varasAdanA vAdaLAM pavananI preraNuM (jhapATA) thI cAre tarapha vIkharAI jAya che tevI rIte dhanavAnane paise paNa pitAnA pApano udaya thAya tyAre ja rahe che. te vakhate te dhana upara mamatva rAkhanAra jIva paricaya eTale pUrvanA saMbaMdhane paNa gaNato nathI. jemakeIne devALuM kADhavAne vakhata Ave tyAre devALuM kADhatAM pahelAM potAnA jeTalA oLakhItA hoya teonI pAsethI paisA bhegA karI levAnI IcchA rAkhe che, vaLI te kulInatA eTale pitAnI khAnadAnI kevI che? AvA prakAranA vartanathI pitAnI khAnadAnIne kalaMka lAgaze, tene paNa te vicAra rAkhatuM nathI. tevI rIte rUpane, kula krama eTale pitAnA kulanA AcArane, zIlane, paMDitatA, dharma parAyaNatA (dharmiSThANuM) saundarya
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 1 eTale suMdaratA, dAna vyasanitA eTale dAna ApavAnI Tevane tathA cirasneha eTale ghaNA lAMbA vakhatanA parasparanA premane paNa te gaNatA nathI. 65 AcAra uttama tattvaSTi sattvateja gumAvatA, dravyanI mamatA nacAve vibudha ema vicAratA; svapnamAM Avela paNa dhana deha milana banAvatuM, dRSTAMta carUne pAmanAre ema zAstra jaNAvatu. 66 a:--vibudha eTale paMDita purUSA evA vicAra kare che ke dravyanI mamatA peAtAnA uttama AcaraNane, uttama tattvanI kinA, sattva eTale dhairyanA ane tejaneA nAza kare che ane manuSyane marajI mujaba nacAve che. pratyakSa dekhAtu dhana A pramANe kare che, eTaluMja nahi paNa svapnamAM maLelu (joela) dhana paNa potAnA zarIrane malIna banAve che. ahIMAM te viSe zAstramAM jaNAveluM carU pAmanAranuM dRSTAnta jANavuM. carU pAmanAranuM daSTAnta A pramANe:--eka mANasa dhanane vicAra karatA sUi gayA. tene rAtamAM svapna AvyuM. svapnamAM te thaDila javA gayA. tyAM jamIna uparanI dhULa ADI avaLI karatAM carU dekhAye!. tene mhAra kADhIne sAph karavA taLAva upara carU laine gayA, te sApha kare chetevAmAM AvAnuM TALu tyAMthI nIkaLyuM. temaNe pUchyuM ke A zuM che, pelA mANasane lAgyuM ke kharU kahIza to mArAmAMthI bhAga
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra zrI vijayapadmasUriSkRta paDAvaze, ema vicArIne kaMI nathI ema kahevA lAgyA, bAvAoe sAnAmahArA dIDI tethI kahevA lAgyA ke Ate seAnAmahArA che. mATe amane bhAga Apa, e pramANe rakajhaka cAle che tevAmAM sipAio AvI pahoMcyA. carU na khatAvavAthI teoe te mANasane cAbuka mArI tene carU jhuMTavI lIdheA. cAbukanA mArathI te mANasane jhADA pezAba thai gayA. A pramANe svapnamAM hakIkata banyA pachI te mANusa uMghamAMthI jAgyA, tyAre bIjI kAMI paNa jovAmAM AvyuM nahi, paNa jhaDA pezAma te pathArImAM sAkSAt thai gayA hatA, te teNe joyA, A pramANe svapnamAM maLelu dhana paNa zarIrane malIna banAve che, teA pachI dekhAtuM dhana mAhI jIvanA jIvanane magADe emAM navAi zI ? ema samajIne dharmanI ArAdhanA karavAmAM mAha rAkhavA, jethI ApaNuM kalyANa thAya. 66 vivala banAve jIvane mada dhana taNA madirApare, rAjA dazANu taNuM nidarzana sAMbhaLI mada kuNa kare; A tattva citta ThasAvanArA dhana taNI mamatA hare, jina vacananA sunArane mamatA kanaDagatakima kare. 17 a:--dhananA mada eTale abhimAna manuSyane hlila eTale vyAkuLa anAve che, mATe dhanane midarA eTale dArU jevuM kahyuM che. jema dArU pInArane pAte keNu che tenuM bhAna rahetuM nathI tema dhana paNa mANasane hitAhitanuM bhAna bhUlAvI Dhe che. A dhananA maDha upara zAstrakAra bhagavaMte kahelA dazANu bhadra nAmanA rAjAnuM dRSTAnta sAMbhaLIne kANu dhananA mada kare ? A pramANe
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA dhana saMbaMdhI kahelA tatvane je jIvo cittamAM barAbara ThasAve che teo dhananI mamatA haze eTale dUra kare che. teone dhana upara mamatva hoto nathI. kAraNa ke jeo jinezvaranA vacananA sAMbhaLanAra che teone mamatA kanaDagata eTale herAnagati kevI rIte kare ? athavA naja kare, eTale prabhu devanA vacanane sAMbhaLavAthI dhananI mUrNa ghaTADI zakAya che. dazArNabhadra rAjAnuM daSTAnta: dazArNa nAmanA dezamAM dazArNa pura nagaramAM dazArNabhadra nAme rAjA hatA, temane pAMca rANIo hatI. eka vakhata eka sevake AvIne kahyuM ke AvatI kAle savAre zrI vIraprabhu ApaNA udyAnamAM padhAravAnA che. tenAM A vacana sAMbhaLI rAjA ghaNe harSa pAmyA, te vicAravA lAgyo ke atyAra sudhI keIe prabhune na vAMdhA hoya tevI moTI ddhi vaDe (dhAmadhUma; ThAThamATha vaDe) huM prabhune kAle vaMdana karavA jaIza. bIje divase savAre rAjAe senAnI, cAMdInI tathA dAMtanI suMdara pAlakhIomAM pitAnI strIone besADI, tathA ghaNA hAthI, ghoDA, pAyadaLa tathA dhvajAo sahita moTA ADaMbara pUrvaka prabhune vAMdavA cAlyo. tenA manamAM potAnA dhananuM abhimAna che ke AvI addhi vaDe keIe prabhune vAMdyA nathI. AvA mada sAthe samavasaraNamAM jaIne prabhune vAMdyA. A vakhate iMdra avadhijJAnathI A rAjAnA abhimAnanI vAta jANuM. tethI tenA abhimAnane dUra karavA mATe IMdra mahArAje maTI addhi vikuva. je addhinI AgaLa dazArNa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasuriSkRta bhadranI Rddhi kAMI hisAbamAM naheAtI. AvI daivI Rddhi jemAM hAthI, gheADA, paTarANIe, sAmAnya manuSyA vagerenA hisAba nahAtA. atyaMta maneAhara nATaka cAlI rahyAM che. evI atyaMta mATI Rddhi vaDe ghaNA ADaMbara pUrvaka samavasaraNamAM AvIne iMdre prabhune vaMdana karyuM. AvA prakAranI IMdranI smRddhi joine dazA bhadra rAjA vicAravA lAgyA ke me' nakAme kheATA mada karyA. A idranI RddhinI AgaLa mArI Rddhi te kAMi hisAbamAM nathI, enA eka hAthInI RddhinI AgaLa mArI badhI Rddhi paNa kAMI gaNatarImAM nathI, A pramANe peAtAnI hAra thaelI joine rAjAe vicAryuM ke iMdre bAhya RddhimAM mane harAvyA che paNa have huM mArI aMtaraMga Rddhi vaDe prabhune vAMduM jethI IMdra mane harAvI zake nahi. AvI bhAvanAthI rAjAe prabhunI pAse dIkSA lIdhI. paraMtu IMdra te! aviritanA doSane laine dIkSA laI zake tema nathI, tethI iMdre rAjAnI stuti karI ke tame dhanya che|. tamane jItavAne samartha nathI, e pramANe iMdra stuti karIne peAtAnA sthAne gaye. bhAvArtha e ke Rddhine gava karavA nakAmeA che. te kayAre nAza pAmaze tenA nizcaya nathI mATe lakSmI maLe tyAre harSa na karavA ane na maLe ke jAya, tyAre dIlagIra na thavuM joie. 67 tame ziSya gurUne pUchatA jethI draviNa nizcala ane, kalyANa kAraNa zubhavipAka ane jaNAvA te mane; uttara kahAM gurU ima dIe tevA ghaNAM che sAdhanA, paNa puNyazAlI jIvane melApa hAve temanA. 68
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA artha-ziSya gurUne prazna kare che ke AvA prakAranuM asthira dravya kaI rIte nizcala eTale sthira, ane kalyANanuM kAraNa tathA zubhavipAka eTale sArA phaLane ApanAruM bane te mane kRpA karIne jaNAve. te vakhate gurU mahArAja javAba Ape che ke-tevA ghaNA prakAranA sAdhano che, paraMtu puNyavaMta jIvane tevA prakAranA sAdhanene melApa thAya che. eTale puNyazAlI che tevI anukULa sAmagrIne pAme che. bIjA jevo pAmI zakatA nathI. 68 je puNyathI dhana pAmie be bheda bhAkhyA tehanA, pApAnubaMdhI puNya valI puNyAnubaMdhI bhUla nA; pApAnubaMdhI puNyathI dhana pAmanArA nara ghaNAM jANie daSTAMta puSkala subUma mammaNa pramukhanA. 69 artha--zrI jinezvara prabhue je puNya vaDe dhananI prApti thAya che te puNyanA be bhede kahyA che. (1) eka to pApAnubaMdhI puNya ane (ra) bIjuM puNyAnubaMdhI puNya. temAM prathama pApAnubaMdhI puNyathI dravya meLavanArA ghaNA cho che. ane te viSe dAnto paNa ghaNuM che. paraMtu te paikI ahIM subhUma cakavartI ane mamaNa zeTha vagerenAM daSTAne jANavA jevA che. subhUma cakavatanI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI. A AThamA cakavatI' hatA. te cha khaMDa pRthvI jItane cakavatI thayA. paraMtu teTalAthI paNa temane saMtoSa na thayuM. tethI vicAravA lAgyA ke saghaLA cakIo cha khaMDa pRthvI to jIte
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRti che. huM te dhAtakI khaMDanA cha khaMDa paNa chatuM. mArI sahAyamAM ATalA badhA devatAo che ane meTuM sainya che te mAre zuM asAdhya che. evA vicArathI teNe pitAnA carmaratnane vistArI tenA upara potAnA sainyane besADayuM. ane deva pAse te carmaratna upaDAvI lavaNa samudra upara thaIne dhAtakI khaMDa pratye cAlyuM. te carmaratna jyAre lavaNa samudramAM AvyuM tyAre tene upADanAra eka devane evo vicAra thayo ke ATalA badhA de A carmaratnane upADe che, temAMthI huM ekalo je Ane mUkI dauM te tethI te darIyAmAM paDaze nahi. e pramANe vicAra karI teNe te carmaratna mUkI dIdhuM. Aja vicAra te carmaratna upADanAra badhA dene paNa AvyuM, tethI badhA dee carmaratna ekaja vakhate mUkI dIdhuM. jethI subhUma cakravatI pitAnA badhA sainya sAthe samudramAM DUbIne maraNa pAmyA. marIne narake gayA. A pramANe pApAnubaMdhI puNyathI meLavelI meTI Rddhi chatAM te tene upayoga karI zakyo nahi. mammaNa zeThanI paNa bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI:eka vakhata rAtre zreNika rAjA ane cellaNuM rANuM mahelanA gokhamAM beThela che. te vakhate muzaLadhAra varasAda paDI rahyo hate. ane ghera aMdhAruM hatuM. te vakhate vijaLInA camakArAmAM celaNa rANIe sAme AvelI nadInA pANImAM eka mANasane taNAI AvelAM lAkaDAM vINata je. te joIne callaNa zreNikane kahevA lAgI ke tamArA rAjyamAM AvA paNa du:khI mANaso che ke jeo AvI aMdhArI rAte jyAre
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA gharamAMthI bahAra nIkaLavuM paNa na game te vakhate varasatA varasAdamAM TADhanI aMdara lAkaDAM vaNe che? mATe tamAre tevA mANasanuM duHkha dUra karavuM joIe. te uparathI zreNike potAnA mANasane mokalIne te mANasane potAnI pAse bolAvyo. teNe AvIne rAjAne kahyuM ke mAruM nAma mammaNa che. mAre ghera ratnanA be baLada che, temAM eka baLadanA zIMgaDAmAM ratna khUTe che. tene mATe huM AvI rAtre lAkaDAM vINuM chuM. vaLI paisA bhegA karavA mATe huM coLA ane tela khAuM chuM. tathA mArA mANasone paNa teja be rAka ApuM chuM. rAjA bIje divase tene ghera ratnanA baLada jevA gaye. je joIne te chaka thaI gayo. kAraNa ke tenA sarakhAM kIMmatI ratna pitAnA rAjya bhaMDAramAM paNa nahotA. zreNikane A mANasanI bhayaMkara kaMjUsAIthI Azcarya thayuM. AnI pAse ATaluM dhana che te chatAM sArUM dhAnya paNa khAto nathI, vastra paNa phATatuTa pahere che. paraMtu lebha mANasane nahIM karavAnAM kAryo karAve che. e pramANe mammaNa zeThe pApAnubaMdhI puNyathI ghaNuM dravya meLavyuM. te chatAM te tene dharmanA kAryomAM upayoga karI zakyo nahi. 69 pUrvanA puNya karI lakSmI lahe tevA ne, sukRta raja nA Acare bahu meha rAkhe dravyano; cora narapati bhAgiyAthI yAcakothI paNa Dare, dharma kerI TIpamAM zakti chatAM paNa nA bhare. 30 ' artha-upara kahelA pApAnubaMdhI puNyavALA manuSya pUrvabhavamAM bAMdhelA puNyanA ge lamI meLave che, to paNa
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 zrI vijayapadmasUriSkRta te dravya vaDe teo sukRta eTale uttama dharmanA sArAM kAryo raja eTale jarA mAtra paNa karatA nathI, vaLI te peAtAnA paisA upara ghaNe! mamatva ( meha ) rAkhe che. teo rakhe amArUM dhana cAro carI jAya tevA bhaya rAkhyA kare che. rAjA paNa kayAre amArUM dravya harI leze tenI zaMkAthI bhaya pAmyA kare che, peAtAnA dravyanA bhAgIdArathI Dare che, mAgaNane jIve teA paNa rakhene kAMi devuM paDaze, tevA bhaya rAkhyA kare che. vaLI pAtAnI zita hAya te chatAM dharmAdAnA athavA puNyanA kAi kAryanI TIpamAM paNa dravya bharatA ( ApatA ) nathI. 70 vaLI keAI dhananI mUrchAthI jIva zu zu kAma kare che? te pAMca zlArkamAM jaNAve che: yukita prayukita karI draviNa muja sAdhu dhArmika mArgamAM, kharcAvaze e Azaye nA jAya muninI pAsamAM tima gADha sUrchAthI vicAre agni A dhana mALaze, jalarela vaLI tANI jaze cArAdi tima cArI jaze. 71 a:--jo huM sAdhu munirAjanI pAse jaIza tA sAdhu mahArAja yukti prayukti vaDe game tema samajAvIne mAro paisA dharmanA mArgomAM eTale jIvadayA vagerenI TIpamAM kharcAvaze eTale vaparAvaze. AvuM vicArIne te upAzrayamAM sAdhu mahArAja pAse jatA nathI. vaLI dhana upara gADha eTale AkarI mUrchA hAvAthI te evA vicAro kare che ke agni mArUM A dhana ALI te nahi nAkhene ! jalarela eTale pANInI rela mArA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka5latA dhanane tANuM to nahi jAya? vaLI cera gaThIo vagere mArA dravyane corI to nahi jAya? 71 e vicAre rAtamAM te ekale jhaTa UThate, paramAM na vizvAsI thatuM ne khADa UMDI kheda tyAM draviNa dATI pUrI mATI jamInane sarakhI kare, para na jANe ema tenI upara kacare pAthare. ura artha:-upara kahyA tevA prakAranA dhanane nAza pAmavAnA vicArathI te jyAre rAtamAM badhA mANaso bhara uMghamAM paDyA hoya, tyAre ekalo chAne mAne jaldI uThe che. bIje keIrakhe tene joI jaze, evA vicArathI bIjA keIne vizvAsa rAkhyA sivAya te ekale ekAMtamAM UMDo khADe khode che. te khADAmAM pitAnuM dhana dATe che, tenA upara mATI nAkhIne khADA pUrI nAMkhe che, ane pachIthI jamInane sarakhI karI nAMkhe che. tathA bIjA kaIne kaI jAtane vahema na Ave teTalA mATe tenA upara kacaro nAkhe che 72 avasare pote ja jANe ema nIzAnI kare, kAraNe para jAya tyAM te te tarapha joyA kare; te svabhAve dekhate te phALa manamAM tasa paDe, jAyuM haze teNe arere ? ema ciMtAmAM paDe. 73 artha-dravya ye sthaLe dATayuM che te avasare eTale pitAne kADhavAnI jarUra hoya, te vakhate potAne te sthaLa tarata jaDe teTalA mATe jethI te sthaLane poteja oLakhI zake
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 zrI vijayapadmasUriSkRta tevI nizAnI kare che. eTalI cAkasI pAtAnA dhananA rakSaNa mATe karyA chatAM tenA manamAMthI te dhananI prIkara AchI thatI nathI. kAraNake tene evI ciMtA thayA kare che ke mane kAi dhana dATatAM joI gayuM te nahi hAya? janAra mANusa mArUM te dhana kADhI gayA niha hAya ? ane A vicArathI kAI paNa mANasane te dhana dATelA sthaLa tarapha jatA jue che, te tenA manamAM saMzaya Ave che. janAra te saheje te tarapha jAya che teA paNa dhana dATanAra tenA tarapha vhema rAkhI joyA kare che. kAikane svAbhAvika te sthaLa AgaLa ubheleA jue tA paNa tenA manamAM tenA dhana saMbaMdhI phALa paDe che, ane zuM A mANase mArI hakIkata jANI haze ? evI tenA manamAM ciMtA thavA mAMDe che. 73 hRdaya maLatAM rAtamAM uMdhe nahI te thala jai, dhananA carUne bhAra kADhI anya jagyAe jai, cAre dizAne pekhatA bIjo jue che ke nahI, nirNaya karIne dADhatA raja lAbhine zAMti nahI. 74 artha :AgalA leAkamAM kahyuM tema dhananI ciMtAne lIdhe te ( leAbhI ) nuM hRdaya banyA kare che. te jaMpIne besatA paNa nathI. rAte tenI uMgha uDI jAya che tethI rAtamAM uDIne te sthaLe jAya che, pachIthI cAre tarapha jotA jotA dATelA dhananA carUne bhAra kADhe che, pachI te carU laine khIjI jagyAe jAya che, tyAM pAchA cAre dizAmAM kharoSThara jue che, ke keAI mane dekhatuM te nathIne ! pachIthI jyAre ene khAtrI thAya che
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 101 ke keI mane jotuM nathI, tyAre te dhanane te jagyAe dATe che ane bahAra bIjA keIne zaka (vahema) na paDe tevI rIte barobara vyavasthA kare che. A pramANe dhananA lebhIne eTale dhana upara mamatAvALA jIne jarA paNa zAMti hatI nathI. 74 tanathI kare para kArya paNa te tyAMja rAkhe cittane, paradezamAM jAvA na cAhe dravya kerA sthAnane; apara dekhe ke grahe dhana te barADA pADIne, ratAM raDAve anyane pAme kadApi maraNane. 75 artha--te dhana lebhI jIvanuM tanathI eTale zarIrathI parakArya eTale bIjAM kAma karatAM paNa tenuM citta te tyAM ja eTale jyAM dhana dADhyuM che tyAM ja hoya che, tene paradezamAM javAnI IcchA thatI nathI, kAraNake tene tenuM dravya keI haraNa karI jaze tene haMmezAM bhaya rahyA kare che. je kaI bIje tenA dravyanA sthAnane juve ane tenuM dATeluM dravya grahaNa kare to te moTethI barADA pADIne rUdana karavA lAge che. bIjAne paNa rUdana karAve (rovarAve) che, ane keTalAka to kadAca vilApa karatAM karatAM maraNane paNa zaraNa thAya che. AthI ja dhanane agiAramA prANanI upamA ApavAmAM AvI che. 75 puNyAnubaMdhI puNyane prabhAva jaNAve che - tIvra Asakti taNA e hAla hadaye rAkhie, dharmamAM kharcAya nA e dravya Ima avadhArie;
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI vijyapadvarita puNyAnubaMdhi puNya durlabha atizayeIma jANie, dhanane vadhAre thIra kare ethI adhanane dhana male. 36 artha -evI rIte dhana upara tIvra eTale atyaMta Asakti rAkhanAranA AvA hAla thAya che e vAta hadayamAM avazya rAkhavI, vaLI he bhavya jIva! A pApAnubaMdhI puNyathI maLeluM dravya dharmakAryamAM paNa kharacI zakAtuM nathI ema avadhArIe eTale nizcaya karIe. have bIjuM puNyAnubaMdhI puNyanuM svarUpa kahIe chIe, te A pramANe te puNya ghaNuM durlabha che eTale badhA ja saheje na bAMdhe mATe te muzkela che ema jANavuM, kAraNake A puNyAnubaMdhI puNya dhanamAM vadhAro kare che, vaLI tene sthira kare che eTale tenI pAsethI dhana jatuM rahetuM nathI. A puNyathI dhana rahitane paNa dhananI prApti thAya che. 76 AvuM puNya zAthI baMdhAya? te kAraNe jaNAve che - jIvadayA vairAgya vidhie pUjya kerI pUjA, zIlavRtti nirmala anyane karatAM nahI saMtApanA; karatAM damana nijacittanuM zubha lAbha parane ApatAM, puNyAnubaMdhi puNya bAMdhe dhanya purUSe bAMdhatAM. 77 artha -(1) badhA jenI upara dayAbhAva rAkhave, (2) vairAgyabhAva dhAraNa kare. (3) vidhi pUrvaka pUjya eTale pUjavA lAyaka prabhu devAdinI pUjA karavI. (4) nirmala eTale vizuddha zIlavRtti rAkhavI, vaLI (5) bIjAne saMtApanA eTale
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 103 pIDA niha karavI, (6) peAtAnA mananuM damana karavuM eTale dAna devuM. mukhya A 6 kAraNeAne ullAsathI sevanArA jIveA puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe che. AvuM puNyAnubaMdhI puNya dhanya purUSA eTale bhAgyazALI purUSAja khAMdhe che. 77 puNyAnubaMdhI puNyazAlI jIvAnu svarUpajaNAve che:-~~ A bhave ke parabhave A puNya mAdhyu je tare, tehanuM dhana thIra hAve merU zikhara taNI pare; te gaNI dhana tuccha mala sama kSaNika harSe vApare, zubha kSetramAM ullAsathI ke aApaNu raja nA kare. 78 artha:--je manuSye A bhavamAM athavA parabhavamAM A puNyAnubaMdhI puNya mAMdhyu hAya tenuM dhana merU parvatanA zikharanI peThe sthira rahe che athavA te manuSyanuM dhana tenI pAsethI jatuM rahetuM nathI. vaLI te manuSyane dhana upara mamatvabhAva hAtA nathI tethI te dhanane tuccha eTale halakuM tathA mala sama eTale mela samAna tajavA lAyaka ane kSaNika eTale asthira jANe che. tethI te manuSya harSa eTale AnaMdathI ghaNA ullAsathI jIbha kSetramAM ( sAta kSetrAmAM) dhanane vApare che. vAparavAmAM jarA paNa kaMjUsAi karatA nathI. paNa Te hAthe te dhananA upayAga kare che. 78 sAta kSetranA nAma ane khaMkha bharAvavAnI vAta jaNAve che:-- biMba jina prAsAda jainAgama caturvidha saMdha e, mukhyatAe sAta kSetrA zAstra vacane jAei;
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI vijyapadyasUrikRta vajendra nIlAMjana zazi ravikAMta riSTAMtaNA, paravAla karketana rajata kaMcana upala caMdana taNa. 79 zubha kSetre kyA kyA te gaNave che - artha -1 biMba eTale jinezvaranI pratimA, 2 jinaprAsAda eTale daherAsara, 3 jainAgama eTale jena siddhAMta athavA jena zAstra, tathA 4-7 caturvidha saMgha eTale sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA e cAra maLI kula sAta kSetrone mukhyatAe zubha kSetra kahyAM che. ema zrIgazAstrAdinA vacanathI jANavuM. temAM prathama biMba eTale jinezvaranI pratimA kyA kyA padArthonI bane che? te jaNAve che-vajI ratnanI, IndranIlanI, aMjanaratnanI, zazikAMtaratnanI (caMdrakAMtaratnanI) rijharatnanI, aMkaratnanI, paravAlAnI, kaketana ratnanI, rajata eTale rUpAnI, kaMcana eTale senAnI, upala eTale pattharanI tathA caMdananI pratimA bharAvI zakAya che. 79 kaI rIte kevA biMba bharAvavA? te jaNAve che - zreSTha mRttikAdinA, zubha lakSaNothI zobhatA, suMdara bharAve biMba guNijana dravya asthira mAnatA; zakitabhAva pramANa kharacI bahu umaMge rAcatA, naradeva bhavanA pUrNa vibhava mekSane jhaTa pAmatA. 80 artha -ane uttama mATI vagerenA sArA lakSaNothI zebhAyamAna evA sarasa jinabiMba eTale pratimAone dravyane asthira mAnatA guNijana eTale guNa purUSe bharAve che. e
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 105 pramANe pitAnI zakti pramANe bhAvathI dravya vAparIne ghaNuM utsAhathI rAcatA eTale AnaMda pAme che. temaja te sajana purUSe manuSya bhavamAM tathA deva bhavamAM saMpUrNa vaibhava bheLavIne jaldI mokSa sukhane paNa meLave che. 80 konA upadezathI koNe keTalA jinabiMba bharAvyA, te jaNAve che - saMpratie sAMbhaLI upadeza Arya suhastine, jinabiMba keDa savA bharAvyAbhAva ANIne ghaNo; pittala taNI pratimA sahasa paMcANu teha bharAvatA, darzana karAvI Atmadarzana zuddha ema banAvatA. 81 artha:pUrve kahyA mujaba saMprati mahArAjAe paramapUjya AcArya mahArAja zrI Arya suhastisUri mahArAjane upadeza sAMbhaLIne ghaNe bhAva lAvIne savA koDa jinezvara bhagavAnanI pratimAo bharAvI. temAM paMcANuM hajAra pittaLanI pratimA teoe bharAvI che. evI rIte bIjA bhavya jIvone pratimAnA darzana karAvIne saMprati rAjAe Atmadarzana eTale pitAnA samakitane nirmaLa banAvyuM. ahIM saMprati mahArAja ane Arya suhastisUrinI TuMkI hakIkata A pramANe-rAjA saMprati pAchalA bhavamAM bhikSaka hatA. kauzAMbI nagarImAM pharatA pharatA te bhikSuke munivarane joyA. sAdhunA vyavahArathI te ajANyo hate. tethI teNe munienI pAse AhAranI mAgaNI karI. javAbamAM temaNe jaNAvyuM ke-A bAbatamAM amArA guru mahArAja tane
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 zrI vijayapadmasUrikRta spaSTa khulAsA jaNAvaze. munienI sAtha te gurU (Arya suhastisUri)nI pAse AvyA. ne AhAranI mAMgaNI karI. javAba detAM gurUe jaNAvyuM ke jo tuM sAdhupaNuM a'gIkAra kare, teA ame tane AhAra dai zakIe. bhUkhyA evA teNe gurUmahArAjanuM vacana kabula karyuM. ane dIkSA aMgIkAra karI. dIkSAnA divase gajA uparAMta AhAra karavAthI te ja rAtrIe maraNa pAmyA. ekaja divasanI dIkSA ( avyakta sAmAyika )nA paNa eche| prabhAva nathI ja. te sAdhu maraNa pAmIne traNa khaMDa pRthvIne rAjA thayA. 1 caMdragupta 2 biMdusAra 3 aze ka 4 kuNAla 5 saMprati A krame rAjA caMdraguptanI pachI pAMcame nakhare saMprati kahI zakAya. aitihAsika avaleAkananA pariNAme jANI zakAya che ke khIjA khIjA graMthAmAM tenA apAlita, saMgata, sAti, saMprati vigere nAmeA paNa jovAmAM Ave che. avasare rAjya pAmyA bAda eka vakhata rAjA saMprati jharUkhAmAM esI ujjacinI nagarInI zaiAbhA joi rahyA che. A vakhate pUjya zrI A suhastisUrijI mahArAja rathayAtrAnA varagheADAmAM rAjamArge cAlyA jAya che. temane dekhatAM saMprati vicAramAM paDI jAya che. vizeSa UhApAtu karatAM karatAM jAtismaraNu jJAna pAmyA. te dvArA pUrvabhavanI khInA jANIne nIce AvI upakArI gurUmahArAjane vaMdana karI pUchyuM ke-he bhagavan!
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 107 avyakta sAmAyikanuM phala zuM ? gurUe kahyuM ke he rAjana ? rAjyAddhi vigere. Ama pUchavAne mudde zrI gurUmahArAje jANI lIdhe. tema rAjAe paNa tamAma bInA jaNAvI dIdhI. Arya suhastisUrinA upadezathI te jenadhama banyA. maurya sAmrA jyanI zarUAta vI. ni. saM. 21pamAM thaI. (Aja sAlamAM AryamahAgirijI yugapradhAna banyA.) saMpratinA samaya sudhI te AbAda rahyuM hatuM. ane tyAra pachI tenI paDatI thavA lAgI. rAjA saMpratie dAnazAlA jinabiMba bharAvavA tathA jinamaMdira banAvavA, jIrNodvAra vigere sAte kSetromAM sArI rIte lakSmI vAparI hatI. ane khaMDiyA rAjAone paNa jenadhana banAvyA hatA. anArya dezone paNa sAdhu vihArane gya banAvyA hatA. takSazilAmAM kuNAlatR5 baMdhAvyuM. jenadharmane pracAra karavAmAM te satata udyamI hatA. temanA janmAdinI bInA TuMkamAM A pramANe saMbhava che.-vInisaM. 273 thI 281nA madhya kAlamAM rAjA saMpratine janma thayo hoya. vI. ni. saM. 281mAM AryasuhastisUrinA upadezathI jainadharmI banyA. ane saMi 301mAM teno rAjyAbhiSeka thaye. saM. 3mAM trikhaMDane samrATuM thaye, jainadharmane pracAra karyo, temanA kuTuMbIoe dIkSA lIdhI. ane saMbhave che ke lagabhaga vI. niga saM0 317mAM te svarge gayA. vizeSa hakIkata zrI pariziSTaparva tathA zrI paryuSaNa vizeSAMkamAMthI jANavI. AryasuhastisUrijInI bInA TuMkAmAM A pramANe akhaMDazIvratadhArI parama pUjya zrI sthUlibhadrajI mahArAjanA mukhya be zikhyAmAM meTA zrI AryamahAgirijI mahA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 zrI vijyapadhasUrikRta rAja hatA. rAjA saMpratinA pratibaMdhaka ane zrIavaMtIsukumAlane dIkSA ApanAra zrI AryasuhastisUrijI mahArAja hatA. temanI vI. ni. saM0 221mAM dIkSA thaI ane teo saM. 24pamAM yugapradhAnapada pAmyA. vi. ni. saM. 273tho 281nA madhyakAlamAM temaNe avaMtI sukumAlane dIkSA ApI hoya, ema saMbhave che. temane susthita ane supratibaddha nAmanA be mukhya ziSya hatA. te baMnene ga7 soMpIne chevaTe vI. nisaM291mAM sarvAyu 100 varSa 6 mAsa 6 dinanuM pUruM karI devatAI sukha pAmyA. vIni. saM. 300mAM Aryasusthita ane supratibaddhathI kaTika gacchanI utpatti thaI. tapagacchanA 1 nirgatha, 2 kaTika, 3 caMdra, 4 vanavAsika pa vaDa, A pAMca prAcIna nAme mAM bIjuM nAma keTika Ave che. vizeSa bInA zrI pariziSTa parvAdimAMthI jANI levI. 81 sAMbhaLIne veNa uttama hemacaMdra sUrIzanuM, aMgula vAsa mAna uMcuM biMba nemi niNaMdanuM rAjarSi zrAddha kumArapAla bharAvatA vidhie karI, pratimA ratana senA taNI rUpA taNa cAvIsa valI. 82 artha-kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryane upadeza sAMbhaLIne dezavirati dhAraka zrAvaka gurjarezvara paramahaMta kumArapAle savAso aMgula pramANu uMcuM bAvIsamA zrI neminAtha bhagavAnanuM biMba vidhipUrvaka sthApana karyuM. vaLI ratananI sonAnI tathA rUpAnI covIsa vIsa pratimAo paNa bharAvI, ema zrIkumArapAla prabaMdhAdimAM kahyuM che. 82
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 pratiSThA pUjanAdimAM dravya vaparAya e uttama lAbha che, ema jaNAve che:-- bhAvanA kalpalatA vastupAle tejapAle biMba lAkha savA bhalA, heze bharAvyA jANa jIvatu dhanika sAcA e kharA; taka bhalI vila sAcave biMba pratiSThAmAM ane, AMgI samana pramukha mAMhe vApare Ima dravyane. 83 artha: :--gujarAtanA rAjA vIradhavalanA maMtrIzvare zrI vastupAla ane tejapAla nAmanA be bhAioe zeAbhita savA lAkha jina pratimAo! ghaNA umaga pUrvaka bharAvI hatI. mATe he jIva! teja kharekhara sAcA dhanavAna kahevAya, ema tuM jANaje. vaLI temaNe te pratimAenI pratiSThAnA prasaMga paNa sArI rIte sAcavyA hatA. eTale pratiSThA maheAtsava paNa ghaNI sArI dhAmadhumapUrvaka ujanmyA hatA. tathA te prabhunI AMgI tathA samana eTale pUjA vageremAM paNa peAtAnA dravyane ullAsathI vAparatA hatA. 83 AMgI racavAnA muddo jaNAve che:-- traNa avasthAnA krame AMgI jarUrI jANaje, AMgI taNI zI jarUra evA veNa phAgaDha mAnaje; bhavya AMgI joine prabhu rAjavaibhava bhAvatA, eha chaDI caraNa dharatA zrAddha ema vicAratA, 84 a:--prabhunI traNa avasthA kahelI che--1 janmAvasthA, 2 rAjyAvasthA, 3 zramaNAvasthA. temAM prabhune nhavaNu
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 zrI vijayapadhdhaphrikRta karatI vakhate janmAvasthA bhAvavI. ane bIjI rAjyavasthA bhAvavAne mATe AMgInI racanA karavAmAM Ave che. mATe nirAkAra niraMjana evA prabhune AgInI zI jarUra che? evA vacana phegaTa eTale nakAmA jANavA. kAraNa ke bhavya purUSa prabhunI AMgI joIne evI bhAvanA bhAve che ke prabhue pitAnI AvA prakAranI rAjyaRddhinA vaibhavane paNa tyAga karIne cAritrane dhAraNa karyuM hatuM, mATe ApaNe paNa vaibhava tyAga karIne prabhunI jema karIe. AMgInI racanA karavAmAM A kAraNa che. vaLI AMgI uttama pariNAmanI dhArA vadhAre che ane TakAve che. 84 prabhunA pUjanamAM dravya kharacavAnuM kAraNa samajAve che - aSTabhede pUjanAmAM dravya kharace je narA, vipula saMpada pAmatA te TALatA duHkha AkarA; pUjA nakAmI mAnanArA bhavyane samajAvatA, ciMtAmaNinA dAkhalAthI tattva citta ThasAvatA. 85 artha -je manuSya ATha prakAranI pUjAmAM pitAnA pisAne upayoga kare che te vipula aTale vizALa saM5ttine pAme che ane AkarA eTale bhayaMkara duHkhane dUra kare che. ema prabhu pUjAne nakAmI gaNanArA bhavya jIvone upara jaNAvyA mujaba he bhavya jIva ! tamAre samajAvavuM. ane kahevuM ke ciMtAmaNiratnanA jevI prabhudevanI pUjA che. jema ciMtAmaNinI pUjA karanArA jIva potAnI bhAvanAne anusAra mane vAMchitane pAme che, tema prabhunI pUjA karanArA bhavya che paNa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 111 jevA jevA bhAvathI pUje, te pramANe lAbha pAme che. zrIgazAstrAdimAM A vAta vistArathI jaNAvI che. 85 keNe kaI rIte jinamaMdira baMdhAvavuM? te jaNAve che - zalyAdi zedhI jALavI jayaNA dayAnA raMgathI, sUtradhArAdika janane teSatA edAyathI; baMdhAvatA prAsAda Ihi baMdhAvanArA be kahyA, dhanika tima sAmAnya pahelAM bhArata nRpa jevA grahyA. 86 artha:-jamInamAM rahela hADakA vigere zalyane dUra karIne, tathA jyaNuM jALavIne eTale koI paNa jIvane kaI rIte duHkha na thAya tevI rIte upayoga pUrvaka dayAnA pariNAma rAkhIne, derAsara bAMdhanAra sUtAra, salATa majura vagerene yathAzakti udAratA pUrvaka saMtoSa pamADavA pUrvaka uttama zrAvako capala dhanane lhAvo levA mATe prAsAda eTale derAsarane baMdhAve. ahIM derAsara baMdhAvanAranA be bheda kahyA che. eka dhanika ane bIjA sAmAnya. temAM bharata cakavatI vagere pahelA bhedanA jANavA. 86 dhanavaMta zrAvake kevuM jinamaMdira baMdhAve? te cAra kalekamAM jaNAve che - tevA udArAzaya narA prAsAdane baMdhAvatA, sonA taNuM kaThThima viSe vararatna zilA yojatA; pagathiyA tima thaMbha maNimaya have bahu dIpatA, ratnamaya teraNa vaDe prAsAdane zobhAvatA. 87
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 zrI vijaya padmasurikRta artha:-(AgalI gAthAmAM jaNAvyA tevA) udArAzaya eTale jemane udAra svabhAva che tevA mahA dhanavaMta manuSya jinezvaranA prAsAda eTale maMdirane baMdhAve te derAsaranuM kuTrima eTale pharasabaMdhI sonAnI banAve che. ane tene viSe uttama ratnonI zilA joDe che, vaLI tyAM jina maMdiramAM ghaNuM zobhitA maNinA pagathIyA tathA thAMbhalA goThave che, tathA tenA bAraNAne viSe ratnanuM teraNa bAMdhI maMdirane zobhAve che. 87 bAvalA zAlA putaLio zobhatI thaMbhAdimAM, dhUpa paNa mahakI rahyA jyAM mukhya pradezamAM teha uMce jAya tyAre vAMdaLAM sama lAgata, ema mAnI mara kere pUrNa kolAhala thatA. 88 artha-temaja te maMdIranA sthaMbhAdimAM eTale thAMbhalA vageremAM bAvalAe, zAlAo tathA putaLIo ketarAve, vaLI tyAM mukhya mukhya sthaLamAM dhUpadhANAM goThave, jethI tene sugaMdha dhUpa cAre dizAmAM phelAya. te dhUpamAMthI nIkaLatA dhUmADe jyAre uMco jAya che, tyAre tene dekhAva vAdaLAM je jaNAya che. ane te dhUmADAne vAdaLAM mAnIne mera AnaMdamAM AvI TahukA kare che, ane bahuM kolAhala macAve che. 88 vAjiMtra cAre vAgatA metI taNAM vara jhUmaNAM, caMga caMdaravA viSe laTake na zobhAmAM maNA; kalyANakAdi taNAM ghaNAM citra mane rama zobhatA, zikharanA bhAge pravara dhvaja lekane bolAvatA. 89
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 113 artha:-vaLI te derAsaramAM thAra prakAranA vAjiMtra vagaDAve. temaja uparanA bhAgamAM bAMdhelA suMdara caMdaravAne viSe uttama jhumaNA laTakAve. jethI maMdiranI zobhAmAM lagAra paNa khAmI rahe nahi. tathA jinamaMdiranA bhIMta di bhAgamAM prabhunA kalyANaka vagerenA ghaNA suMdara citrAmaNe citrAve. ane te jinamaMdiranA zikharanI upara uttama dhvajadhajA pharakI rahI hoya, te jANe lokone paramopakArI prabhunA darzana karavA mATe bolAvatI na hoya, tevI zobhe. AvuM bhavya maMdira dhanika zrAvake karAve. 89 kaike kheMcAyelA sura asura kinara tima surI, pUrNa harSe zarU kare saMgIta jhINo svara karI; gaMdharva gIta kvani dIe AnaMda abhinayamana hare, tevA jinAlaya dekhatAMnI sAthe acarija bahu kare. 90 artha-upara jaNAvelA svarUpavALA jina prAsAdane joIne tyAM AzcaryathI kheMcAelA vaimAnikAdika devo ane bhuvanapatyAdika deva tathA kinara jAtinA deva vaLI surI eTale devAMganAo pUrNa harSathI jhINuM madhura svara sAthe saMgIta zarU kare che. gaMdharva eTale gAnArA dene gAyanane. avAja AnaMda Ape che. temanA vividha prakAranA abhinaya (nAca) manane haraNa kare che. AvA jinAlaya eTale jinamaM. dira jatAMnI sAthe dekhanAra bhavya jIne bahu AzcaryamAM garakAva kare che. 0 AvA maMdiro kyAM baMdhAvavA? tathA A bAbatamAM
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrI vijyapadvarita sAmAnya dhanike kaI rIte kevA jinamaMdira baMdhAve? te jaNAve che - uga giri pura grAma kalyANaka thele baMdhAvatA, vipuladhaniko anya bhavanuM puNyaIma ghaNuM bAMdhatA; tRNakuTI kASTAdinA prAsAda sAdhAraNa narA, nija zakitane anusAra baMdhAve umaMgI thaI kharA. 91 artha-mahAdhanika bhavya che AvA prakAranA ke jinAlaye uga eTale uMcA parvatonI upara athavA nagaramAM, gAmamAM ke prabhunA janmasthaLa,dIkSAsthaLa, kevalajJAna prAptinAM sthAna, mokSasthAna vagere kalyANakanA sthaLone viSe baMdhAve che. uMcA parvatane viSe baMdhAvavAthI Atmika zAMtine apUrva lAbha maLe che tathA te parvatanAM derAsarane varasAdanI rela vagerene bhaya nahi hovAthI te ghaNA varSo sudhI kAyama rahe che. tathA prabhunA kalyANukenA sthAne jinamaMdiro baMdhAvavAthI apUrva bhAvollAsa vadhe che. AvI rIte pitAnA dravyane vyaya karIne te dhanike ghaNuM puNya upArjana kare che. have sAmAnya saMpattivALA je sAdhAraNa manuSya hoya teo paNa kharA eTale bhAvapUrvaka rAjI thaIne pitapotAnI zaktine anusAre ghAsanI jhuMpaDI jevuM jinamaMdira tathA kASTAdinA eTale lAkaDA IMTa, cunA vagerenA jina maMdira baMdhAve. 91 baMnene jinamaMdira baMdhAvavAmAM lAbha ? te jaNAve che -
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA tRNa taNI paNa varakuTI baMdhAvatA je vali dIe, eka phUla paNa nAthane tasa puNya agaNita jANie; tethI viziSTa jinAlaya baMdhAvanArA zubhamati, bahu namra bhavya jana vizeSe dhanya TAle bhavatati. 2 ' arthA-tRNa taNI eTale ghAsanI paNa uttama kuTIra baMdhAvIne je manuSya traNa lekanA nAthane eTale jinezvara bhagavAnane eka phUla paNa bhAvapUrvaka caDhAve, tene agaNita ghaNuM puNya baMdhAya che ema jANavuM. tenA karatAM uttama zreSTha jinamaMdira baMdhAvanArA sabuddhivALA ghaNAM namra evA bhavyajano vizeSa karIne dhanya che ane teo potAnI bhavatati eTale bhavanI paraMparAne dUra kare che athavA teone A saMsAramAM ghaNe TAIma rakhaDavuM paDatuM nathI. ahIM "bahanamra" A padathI ema samajavuM ke jina prAsAda baMdhAvavAmAM bahu lakSmIne vAparIne paNa evuM abhimAna na karavuM joIe ke mArA jevA keI nathI. temaNe laghutAnA vicAra karavA te A pramANe-zrI bharata mahArAjA zreNika rAjA kumArapAlarAjA vigere mahAdhanikee A jinaprasAda baMdhAvavA vigeremAM jeTaluM dravya vAparyuM, tenI AgaLa meM vApareluM dhana zA hisAbamAM? ema bhAvanA bhAvavI joIe. 92 jinamaMdira taiyAra thayA pachI tenA nabhAvane mATe zuM karavuM? te jaNAve che - hoya je baMdhAvanAra bhUpa zreSTi mahA dhanI, te jinAlayane nabhAve tehavA sAdhana taNI;
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 zrI vijayapadmasuriSkRta karatA vyavasthA vipula pura bhaMDAra geAkala ApatA, grAma kSetra dukAna ghara prAsAdanA karI thApatA. 93 a:--jinamaMdira baMdhAvanAra jo rAjA heAya athavA ghaNA dhanavALe! zeTha hAya te! pAte baMdhAvelA jinAlayanA jethI kAyamaneA nibhAva thAya, tevA sAdhananI jogavAi jarUra karavI joie eTale jemAMthI jinezvaranI pUjAnA aMge thatA kharaca tathA kAMi bhAMge tUTe te samarAvI zakAya tevI Avaka kAyamanI Ave tevI vyavasthA kare che. ane tene mATe amuka pura eTale nagara Ape, ke jenI Avaka derAsaramAM vaparAya. tevI rIte bhaDAra, geAkula eTale gAyanuM kuLa, gAma, khetara, dukAna, ghara vagere prAsAdanA eTale derAsaranA karI. thApatA eTale derAsarane arpaNa kare che. jethI bhaviSyamAM peAtAnA aMdhAvelA jinamaMdiranA nabhAvamAM ane prabhunA pUjanAdi kArya nirvighne cAlu rahe. 93 jIrNoddhAramAM paNa anitya lakSmIne vAparavI, ema jaNAve che:-- prAsAda hAve jINuM teA uddhAra tAsa karAvatA, na virAdhanA gaNatA jarI gaNanArane samajAvatA; kuTuba pASaNa kAja je dhanane upAje te nare, dhanane saphala karavA nimitte te ucita AvuM kare. 94 jIrNoddhAra zA mATe karAvavA te kahe cheH-- aH--jo derAsara jINu heAya eTale junu thaI gayuM hAya ke tenA amuka bhAga paDI gayA hAya athavA paDe tevA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalatA 117 thaI gaye hoya to tene uddhAra karAvatAM pUjAnI mAphaka virAdhanA na gaNAya. ane jeo jIrNoddhAra karAvavAmAM virAdhanA gaNatA heya temane ema samajAvavuM ke-je manuSya kuTuMbanA pioSaNa mATe dhana upAmyuM hatuM te manuSya potAnA te dhanane jIrNoddhAra vagere dhArmika kAryomAM vAparIne saphala kare, te vyAjabIja che. jIrNoddhAra karAvanArane meTA puNyane baMdha thAya che, evuM jANIne dhanikee AvA kAmamAM potAnA anitya dravyane jarUra vAparIne sala karavuM. 94 jIrNoddhAra karAvavAnuM phala jaNAve che:-- ratna kerI khANa jevA saMdha ahiMyA Avato, prabhune apUrava bhAvathI vividha prakAre pUjato; vatane lie nigraMtha uttama dezanAne ApatA, jihane baMdhAvanArA lAbha bahu Ima pAmatA. 9pa artha-A navA ke samarAvelA derAsaramAM jene zrInaMdIsUtrAdimAM ratnanI khANanI upamA ApelI che (kAraNa ke jema ratnanI khANamAMthI vividha prakAranA rane nIkaLe che tema saMgha rUpI dANumAMthI paNa uttama zrAvaka, prabhAvika AcAryo, parvadhare, tIrthakaro vagere utpanna thAya che) te saMgha pUrNa ullAsathI prabhunI judA judA prakAranI pUjA kare temAM tene baMdhAvanAra nimitta hovAthI te paNa tenA puNyamAM bhAgIdAra thAya che. vaLI saMghanI aMdara rahelA nigraMtha eTale sAdhu munirAja uttama dharmopadeza Ape che, te sAMbhaLIne bhavya je vairAgya pAmIne dIkSA vigerene uttama lAbha pAme che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zrI vijayapadhasUrikRta evI rIte prabhu devanuM derAsara baMdhAvanArA puNyazAlI Ave. ghaNe lAbha meLave che. 95 A cAlu prasaMge jayaNA vigere rAkhavI ema kahe che -- baMdhAvanAra gRhastha jayaNa tIvra karUNa rAkhatA, sUkSma paNa jIva bacAve te na jIva virAdhatA; pAriNAmika baMdha nizcaya ema manamAM mAnatA, bharata cakrI pramukhanA daSTAMta khUba vicAratA. 96 artha -zrI jaina derAsaranA baMdhAvanAra gRhastha jayaNa eTale upaga rAkhe. vaLI tIvra karUNA eTale atyaMta dayAnA bhAva rAkhe che. tathA nAnA jIvane paNa bacAve. ema nirdayapaNe jIvanI virAdhanA na thAya tema pravarte. vaLI manamAM e vAta sArI rIte samaje che ke baMdha to nizcaya pariNAmika eTale pariNAmane AdhIna che. jevA prakAranA zubhAzubha pariNAma cAlatA hoya tevA prakArane zubhAzubha karmabaMdha thAya che. tethI derAsara baMdhAvanArane te te baMdhAvatI vakhate zubha pariNAmanI dhArA cAlatI hoya che. tethI derAsara baMdhAvatAM jayaNa sAcavatAM chatAM paNa ajJAnAdi kAraNe kadAca kAMI jIvahiMsA thAya te paNa tene te uttama puNyabaMdhAdine lAbhaja maLe che ane teo AvA derAsara baMdhAvanAra bharata cakravatI vagerenA dAMtene khUba vicAra kare che. 96 koNe kyAM jinaprAsAda baMdhAvyA? te jaNAve che -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 bhAvanA kalpalatA bharatacakrI Adi bhavyeA siddhagiri Adi sthale, maMdira vizAla jinezanA dhAvatA saMpanna vare, siddhagiri mAhAtmya Adika zAstrathIima jANie, zreNike prAsAda baMdhAvyA kahyuM Avazyake. 97 artha :--RSabhadeva bhagavAnanA putra mahArAjA bharata cakravatI vagere bhavya jIvAe zrI zatruMjaya parvata vagere sthaLe! upara jinezvara prabhunA meTAM meTAM suzebhita derAsarA aMdhAvyA che ane tenA phaLarUpa apUrva Atmika saMpattine meLavI che. ema zrI zatrujaya mAhAtmya vagere zAstronA vacanathI jaNAya che. vaLI zreNika mahArAjAe paNa prAsAde eTale derAsarA baMdhAvyA che e pramANe zrI Avazyaka sUtramAM kahyuM che. 97 kANe ghara daherAsara karAvyuM ? te jaNAve che:-- yogazAstra vRttimAM paNa ema bInA varNavI, gAbhadra roDa nija dhare maMdira karAvyuM khUza thai; zAlibhadra cAritramAMthI joi lejo A mInA, prabhAvatI paNa ima kare e veNu Avazyaka taNA. 98 aH--yAgazAstranI TIkAmAM paNa A pramANe hakIkata jaNAvI che ke gAbhadra zeThe pAtAnA gharamAM bahu rAjI thaine jinama Mdira karAvyuM. A hakIkata zrI zAlibhadra ciratramAM paNa jaNAvI che. vaLI prabhAvatI rANI paNa e
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 zrI vijayapadmasUriSkRta pramANe kare che eTale mhelamAM jinamadira baMdhAve che. ema Avazyaka sUtranA vacanathI jANI zakAya che. 98 vhelAMnI mAphaka navA jinamaMdira khaMdhAvanAranA dRSTAMtA Ape che:-- purimatAla nagara viSe kharacI umaMge dhana ghaNuM, dAnavIra vAgura zrAvaka mallinAtha jinezanuM, maMdira karAve ema Avazyaka viSe je varNavyu, teja varNana haimavIra caritranI mAMhe kahyuM, 99 a:--purimatAla nAmanA nagarane viSe umaMgathI eTale AnaMdapUrvaka ghaNu dhana kharacIne dAna devAmAM agresara vAgura nAmanA zrAvake egaNIsamA jinezvara zrI mallInAthanuM derAsara baMdhAvyuM ema Avazyaka sUtrane viSe varNana kareluM che. ane teja bAbatanuM varNana AcArya zrI hemaca'drAcArya racita zrI vIra caritranI aMdara paNa karyuM che. 99 cAlu prasaMge choddhAra karAvanAranA hRSTAMtA jaNAve che:-- navIna jina prAsAda lAkha savA sahasachattIsa valI, prAsAda jUnA uddharyAM. nRpa saMpratie hita kalI hAla paNa dIse bahu prAsAda saMprati bhUpanA, upadeza Arya suhastinA bahu pADe kalpAdika taNA.100 artha:--saMprati mahArAjAe pAnAnuM Atmahita samajIne savA lAkha navA jinezvaranA prAsAda eTale derAsara aMdhAvyA tathA chatrIsa hajAra junA derAsarAnA aNu ddhAra
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA phalpalatA 11 karAvyA. temAMnA hAla paNa saMprati mahArAjAnA khaMdhAvelA ghaNAM derAsarA hayAta jaNAya che. A pramANe saMprati mahArAjAe derAsara baMdhAvyA temAM Arya suhastisUrinA upadeza hate. A bAbatamAM kalpasUtra vagere zAstronA ghaNAM pATha maLI zake che. 100 niSka ogaNIsa lAkha kharacI tIvara siddhAcale, ekasA ne A vikrama sAlamAM uttama pale; zeDa jAvaDazAha tIthe dvAra kArya karAvatA, prabhu pratiSThA vajasvAmi gurU kaneja karAvatA.101 artha :--vikrama saMvata ekasesa ne AThamAM sArA muhU egaNIsa lAkha niSka eTale seAnAmaheArA kharacIne jAvaDazAha nAmanA zeThe tIrthAdhirAja zrI siddhAcaLane tIrthoddhAra karAvyA. ane prabhu zrI RSabhadeva svAmInI mUrtinI pratiSThA pUjya zrI vajasvAmIjInI pAse karAvI. 101 tIrthoddhAra karanArane dAkhalA Ape che:-- zeDa samarAzAha saMvata terasA teraseA ekAttare, tema karmAzAha paMdarasA ane satyAzIe bhavya tIrthAMhAra kharacI dravya sArthaMka karI nara janmane saMpatti pracura karAvatA, nizcala pAmatA.102 a:--vikrama saMvata terase keAteranI sAlamAM samarAzAha nAmanA zeThe, tathA saMvata paMdarasA satyAsInI sAlamAM karmAMzAha nAmanA zeThe pracura eTale ghaNuM dravya khara
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 zrI vijyapadvarita cIne zrI zatruMjaya tIrthane bhavya-mane hara tIrthoddhAra karAvyo. e pramANe asthira lakSmIne dharmakAryamAM sadupayega karIne potAne manuSya janma sArthaka eTale saphaLa karyo. ane tethI teo nizcala saMpatti eTale trAddhine bhaviSyamAM pAmaze. 102 Ama rAjAnA maMdiranuM varNana kare che:-- gepagaDhanA Ama rAjA gepagaDhamAM vIranuM, eka ne eka kara uMcuM jinAlaya suMdara; gurUbampa bhaTTa taNA vacanathI hoMzathI baMdhAvatA, dasa ATha bhAra pramANa kaMcanabiMbane padharAvatA.103 artha-pagaDhanA me nagaranA Ama nAmanA rAjAe pagaDhanI aMdara zrI mahAvIra svAmInuM suMdara jinAlaya eTale derAsara baMdhAvyuM. te jinAlaya ekaso eka hAtha uMcuM hatuM. A derAsara AmarAjAe pitAnA gurU zrI bapabaTTa sUrIzvaranA upadeza vacana sAMbhaLIne hasathI-AnaMdapUrvaka baMdhAvyuM. ane te derAsarane viSe aDhAra 1bhAra pramANa kaMcananA eTale sonAnA pratimAjIne mahotsavapUrvaka padharAvyA. 103 A maMdiranA raMgamaMDapa vigerenI bInA jaNAve che.--- gavIsa lakha paNavIsa sahasapramANa senAherane, kharacI karAve mukhya maMDapa raMgamaMDapane aneka 1 cAlu rIti pramANe 40 telAne zera, 40 zerane maNa, ne 24 maNane bhAra hevAthI eka bhAra 38400 telane thAya.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 123 navalakha siMhAsananI upara gurUrAjane besADIne, ga kaDi pacavIza lAkhanAra zrI gurUpUjane.104 artha vaLI Ama rAjAe te derAsaramAM dugavIsa lai eTale bAvIsa lAkha ane raNavIsa sahasa eTale pacIsa hajAra pAnAmahoro kharIne mukhya maMDapa ane raMgamaMDapa karAvyA. tyAra pachI navalakha eTale nava lAkha mahoranI kiMmatavALA siMhAsana upara potAnA gurU zrIbapabhaTTasUrimahArAjane Ama rAjAe besADyA. ane zrI gurUpUjanane vi rAjAe eka kaMDa ane parIsa lAkha sonAmahoro mUkI. 14 vimalamaMtrInA daherAnuM varNana kare che - nRpa mUkatA te dravyathI te se jinAlaya udvare. gurunA vacanathI ma prabaMdha graMthamAM gurU ucca vimalazAha pradhAna gurjara deza nRpa bhImadevanA, dharmiSTha dAnI zIrAmaNi thIra thaMbhajinazAsanataNA.105 artha-tyAra pachI gurUnA vacanathI te dravya vaDe Ama rAjAe e derAsarane jIrNoddhAra karAvyuM. A pramANe zrI prabaMdha graMthamAM eTale zrI prabaMdhaciMtAmaNi vigere aitihAsika ghaNu graMthomAM te te graMthanA banAvanAra gurUmahArAja jaNAve che. e pramANe AmarAjAe baMdhAvelA derAsaranI hakIkta jaNAvI. gurjara deza eTale gujarAta dezanA bhImadeva (pahele)
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zrI vijyapadhasUrikRta nAmanA rAjAnA vimalazAha nAmanA pradhAna hatA. A vimalazAha maMtrIzvara dharma upara zraddhAvALA, dAna ApanArAomAM agresara ane zrI jinazAsananA majabuta staMbha eTale thAMbhalA athavA agresara hatA. 105 vimalamaMtrIe kaI sAlamAM Abu upara jinAlaya baMdhAvyA? vigere jaNAve che - bAra koDI lAkha tepana mAna rUpiyA vAparI, abuMda giripara maMdira baMdhAvatA dhana cala kalI; Iga sahasa aThyAsI vikrama sAla kerI vAta e, dekhatAM e maMdiro manamAM acaMbe pAmie-106 artha -A vimalazAha maMtrIzvare pitAnA dhanane cala kalI eTale asthira jANune zrI abdagiri (Abu) upara bAra koDa ane pana lAkha rUpIA kharacIne maMdire eTale derAsara baMdhAvyA. ane te derAsaramAM evI uttama kArIgarIo karAvarAvI ke je maMdiranI kArIgarI ane kalA joIne jenAranA manamAM ghaNuM Azcarya thAya che. A derAMo baMdhAvyAnI vAta vikrama saMvata eka hajAra aThayAsInI sAlanA vakhatanI che, arthAt e deharAsara vi. saM. 1088nI sAlamAM baMdhAvyAM che. 106 pithaDazAnA maMdironuM varNana cAle che:-- maMDapAela devagiri siddhAcalAdika zubha sthale, prAsAda corAzI karAvyA pethaDe zubha avasare;
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 125 zrI dharmaghoSa sUrIzano upadeza teNe sAMbhaLI, AvAM ghaNAMe kAryamAM ochAza nathI rAkhI jarI.107 artha:-maMtrI pethaDazAhe maMDapAela gaDha eTale mAMDavagaDha, devagiri ane siddhAcala vagere uttama sthAnamAM zubha avasare eTale sArA mukRtamAM corAsI prAsAda eTale derAMo baMdhAvyA. A pethaDazAhe AcArya zrI dharmaghoSasUrIzvarano upadeza sAMbhaLIne AvA prakAranA ghaNA dhArmika kAryo karavAnA ane karAvavAnA prasaMge dravya vAparavAmAM jarA paNa e che eTale uNapa AvavA dIdhI nathI. 107 siddharAje paNa navA jinamaMdira baMdhAvyA, te kahe che:-- agIArasI ne temAM nRpa siddharAje pattane, prAsAda rAjavihAra nAme Adi prabhuno zubha mane; paMcAzI aMgula mAna pratimA RSabhanI padharAvatA, kaMjAne ma kharacavAno dAkhalo besADatA.108 artha:-vikama saMvata agIAra ne tenI sAlamAM gujarAtanA rAjA siddharAja jayasiMhe pATaNa nagaramAM prathama tIrthakara zrI AdinAthane rAjavihAra nAmano prAsAda sArA bhAvathI banAvarAvyuM. ane te jinAlayamAM RSabhadeva prabhunI paMcAsI AMgala pramANa pratimA padharAvI ane te prasaMge ghaNA dravyane kharaca karIne te rAjAe kaMjUsone paNa dravya. kharacavAne dAkhalo besA. 108
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 zrI vijayapaghasUrikRta nAhaDe baMdhAvelA jinamaMdiranuM varNana kare che -- karaMTakAdika zubha sthale zrI devasUri upadezathI, hetera "nAhaDa vasahi" Adi maMdire umaMgathI; maMtri nAhaDa bhUri dhanane vAparI baMdhAvatA, biMba pratiSThA devasUrinI pAsa tema karAvatA.19 artha:-AcArya mahArAja zrI devasUrijInA upadezathI nAhaDe (keraTA vigere) sArA sArA sthaLomAM nAhaDa vasahi" vagere nAmathI bahotera derAsare AnaMdathI baMdhAvyA. ane A derAsare baMdhAvavAmAM te maMtrIe pitAnuM ghaNuM dravya vAparyuM. tathA te derAsaranI pratimAonI pratiSThA paNa teja zrI devasUrijInI pAse karAvI hatI. 109 kumArapAle baMdhAvelA navA jinamaMdiranuM be lekamAM varNana kare che -- zrI hemacaMdra sUrIzanA upadezathI siddhAcale, tAraMgatIthe staMbhatIrthAdika ghaNAM uttama sthale; zrAddha bhUpa kumArapAla sahasa upara zata cAra ne, cummAli navya jinAlaye baMdhAvatA dharI khaMtane 110 artha -kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvaranA upadezathI parama zrAvaka thaelA gurjarezvara kumArapAle zrI siddhAcala tIrtha upara, tAraMgA tIrthane viSe, tathA staMbhatIrtha (khaMbhAta) vagere ghaNuM uttama sthAnane viSe eka hajAra
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA cAra ane cummAliza navA jinAlaya eTale derAsara ullAsapUrvaka aneka kaTi dravya kharacIne baMdhAvyAM. 110 nija janakanA smaraNArtha hotera devakulikAe karI, bahu zobhato prAsAda vali baMdhAvatAvidhi mana dharI; tribhuvana vihAra prasiddha maMdira, deva kulikAmAM ane, khuza thatA ratnAdinA botera biMba sthApine.111 artha -kumArapAle potAnA pitAzrI tribhuvanapAlanI yAdagIrI rAkhavA mATe hotera (72) devakulikA eTale derIo vaDe zobhAyamAna prAsAda eTale jinAlaya vidhi pUrvaka mana dharI eTale ghaNuM umaMgathI baMdhAvyuM. te devAlayanuM nAma "tribhuvana vihAra" rAkhyuM. kAlakrame te nAmathI te prasiddha thayuM. ane te derIomAM ratna vagerenA bahotera bibe eTale pratimA sthApana karIne rAjI thayA. 111 - kumArapAlanA snAtranI bInA be lekamAM jaNAve che -- dravya cha-- koDa sonAmahora temAM kharcatA, sahasa aDadAsa zrAvakonI sAthe snAtra bhaNAvatA Amradeva kuberadatta udAyanAdika bhUpanI, sAthe rahe te snAtra samaye nyUnatA nahi vidhi taNI.112 artha -te tribhuvanavihAra nAmane prAsAda baMdhAvavA kumArapAla mahArAjAe cha-- kroDa sonAmahoreno kharca karyo. ane te prAsAdamAM aDhAra hajAra zrAvakenI sAthe snAtra mahetsava karatA hatA. te snAtra vakhate tyAM Apradeva (aMbaDa)
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI vijayapadmasukRita maMtrI kuberadatta, tathA maMtrIzvara udAyana ( udA mahetA ) vagere matrIe rAjAnI sAthe ubhA rahetA hatA. e snAtra maheAtsavamAM tee vidhinI eTale snAtranI kriyAmAM kAi paNa jAtanI nyUnatA ( echAza ) rAkhatA nahi. 112 mahu snAtriyA vAjiMtrasAthe gIta gAtA nAcatA, prabhubhakita mAhe ramaNa karatAM sAttvikAnadI thatA; Atmika ramaNatA pAmatA pudgala ramaNatA ThelatA, AvA samaya malo bhavAbhava bhAvanA Ine bhAvatA.113 a:--tyAM ghaNA snAtrIyA eTale snAtra bhaNAvanArAo vividha prakAranA vAjiMtrA vagADatA hatA. gIta gAtA hatA ane nRtya karatA hatA. evI rIte prabhunI bhakitamAM ramaNa karatAM eTale tallIna banatA sAtvikAna Mdane pAmatA hatA. je AnaMda prabhunA bhaktibhAvathI utpanna thAya che, te sAtvikAnaMda jANavA, sAtvikAnadI thaine Atmika ramaNatA pAmatA hatA, jenI aMdara AtmAnAM jJAnAdi guNAne viSe ramaNatA eTale tallInatA hAya, te Atmika ramaNatA jANavI, ane teo Atmika ramaNatAne pAmIne pudgala ramaNatA ThelatA eTale dUra karatA hatA. pudgala eTale jenA pUraNu galana athavA mIlana vIkharaNa guNa che, je anitya ane nAzavaMta che tevA dhana, dhAnya, vastrAdikamAM jIvanA je piraNAma varte te pudgala ramaNatA kahevAya. jIva jyAre peAtAnA jJAnAdika svabhAvamAM ramaNatA kare tyAre tenI pudgala ramaNutA nAza pAme che. ane Atmika ramaNutA thavAthI savar ane nirA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 19 thAya che ane te vakhate te snAtrIyA vicAre che ke AvA uttama avasara amane bhaveAbhava malajo. 113 bAhaDamatrinA tIrthodvArAdinuM varNana kare che:-- vaLI khArasA ne temAM siddhAcale uddhAramAM, matrIza bAhaDa kreDa e saga nevuM lakha rahI huImAM; niSka kharce lAkha tesaDa niSkanA kharace karI, raivatAcala pagathiyAM madhAvatA hoMze karI,114 artha :--vikrama saMvata khArasAne tenI sAlamAM mahuDa nAmanA maMtrIzvare tIrthAdhirAja zrI siddhAcalanA uddhAramAM e kroDa ane sattANu lAkha seAnA maheza ghaNA AnaMda pUrvaka kharacI. vaLI raivatAcala eTale zrI giranAra parvata upara javAnA raste kaThIna hAvAthI tresaTha lAkha seAnA maheArA kharacIne ghaNA ullAsa pUrvaka pattharanAM pagathIyAM dhAvyAM. 114. AbhaDa zrAvake aMdhAvelA maMdiranu varNana kare che:-- cAvIsa prabhu prAsAda cAvIsa zrAddhavara pATaNataNA, AbhaDa guNI badhAvatA sAcA dhanika e dhanA; lakha nevuM sAnAmhAra sAte kSetramAM te vApare, hi bharesA kAlanA im bhAvatAM DhIla nA kare,115 a:--gujarAtanI prAcIna rAjadhAnI pATaNanA guNavata uttama zrAvaka AbhaDe zrI RSabhAkrika cAvIsa jinezvarAnA cAvIsa prAsAda eTale derAM baMdhAvyAM. e pramANe je dhana kharace, teo jaina dharmanA sAcA dhanavAna kahevAya. temaNe sAta kSetramAM nevuM -
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 zrI vijyapadhasUrita lAkha sonAmahoro vAparI ane kAlane ze bhare ? ema vicArIne te dharma kAryone sAdhavAmAM jarI paNa DhIla karatA na hatA. 115 vaLI vastupAlAdinA maMdAdinuM varNana kare che - vaLI vastupAla sutejapAla jinAlaya baMdhAvatA, temAM navIna zatatera jIrNoddhAra bAvIsaso hatA; jinabiMbalAkhasavA bharAvyA AbunAjinamaMdira, keDe taNA kharace karAve Ima suNI dhanamada hara 116 artha-maMtrIzvara vastupAla tathA temanA bhAI tejapAla e baMne gujarAtanA maMtrIoe zata tera eTale terasa maMdIre te navAM baMdhAvyAM. tathA bAvIsaso maMdIrenA jIrNoddhAra karAvyA. vaLI savA lAkha jinabiMba eTale prabhunI pratimAo bharAvI. A kAryomAM aDhaLaka dravya vAparyuM. tathA Abu upara koDa rUpIA kharca karIne suMdara kArIgarIvALA jinamaMdira baMdhAvyA. jenI kArIgarI joIne A jamAnAnA manuSyo paNa Azcarya pAme che. ane jenI kArIgarI jevAne hajAre manuSyo A tIrthane viSe Ave che. A hakIkata sAMbhaLIne he dhanavaMtA bhavya jIvo! tame tamArA dhananA abhimAnane tyAga kare. ane sAte kSetramAM lakSmIne vAparIne tame tamAre mAnava janma saphala kare. 116. derANI jeThANInA gekhalAnuM varNana kare che- varabuddhi nArI anupamAM maMtrIza vastupAlanI, tema lalitA tejapAla taNI aDaga rUci dharmanI
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 131 dravya aDadasa lAkha kharacI gekha beu karAvatI, derANi jeThANi taNA zubha gokhalA kahe janatati.117 artha:--vastupAla maMtrIne uttama buddhivALI anupamAM devI nAme patnI hatI. tathA tejapAlane lalitAdevI nAme patnI hatI. A baMnene dharma upara ghaNI zraddhA hatI. A derANI jeThANIe paNa aDadasa eTale aDhAra lAkha dravyane mArca karIne be gokhalA uttama kArIgarIvALA taiyAra karAvyA. jenI kArIgarI karatAM pattharane jeTalo bhuke paDe teTalI cAMdI kArIgarone ApavAmAM AvatI hatI. A baMne gekhalAone janatati eTale mANasone samUha derANI jeThANInA gekhalA AvA nAmathI oLakhe che. vastupALa tejapALane derAsaramAM paisA vAparavAmAM preraNA karanAra paNa A anupamAdevI ja hatI. jenI TUMka hakIkata A pramANe-eka vakhata baMne bhAIo temanI baMne patnIo sAthe caturvidha saMgha sahita zrI zatruMjayanI jAtrA mATe nIkanyA che. raste jatAM cAranA bhayane laIne temane vicAra ye ke badhuM dravya sAthe laI javA karatAM jarUra pUratuM dravya sAthe laIne bAkInuM dravya ke I na jANe te pramANe jamInamAM dATI devuM evo vicAra karIne rAtrI dravya amuka jagyAe kATavA lAgyA. khADo khodatAM bhAgya cage kInuM ghaNuM dhana te ThekANethI nIkaLyuM. baMne bhAIo vicAramAM paDyA ke ApaNe ApaNuM dravya dATavAne vicAra karIe chIe, tyAre u8 ApaNane bIju dravya maLe che. have A navA dravyanuM karavuM che.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta 13ra A bAbatamAM anupamAdevIne pUchyuM tyAre te kahevA lAgI ke Ama dhanane jamInamAM dATavA karatAM badhA leke jue te chatAM cAra paNa cArI na jAya tevI rIte A dravyane parvata upara vApare. eTale ke A dravyanA tame parvata upara jinamaMdiza khAMdhavAmAM sadupayoga karo. jethI kAi tene upADI na jAya. ane bhAiene A vAta pasaMda paDI, tethI badhuM dravya Akhu vigere tIrtha upara derAsara baMdhAvavAmAM vAparyuM. 117. rANapuranA jinAlayanuM varNana kare che: ni dhanAzA pAravADe tI rANakapura viSe, nalinIgulma vimAna sama prAsAda adhAvyo dIse; zahera amadAvAdanA guNi nagarazreSThI je hatA, teha zAMtidAsa bahu jina caityane dhAvatA.118 aH--dhanI eTale dhanavAna dhanAzAha nAme pAravADa hatA. teNe rANakapura nAmanA tIne viSe nalinIzukSma vimAna sarakhA prAsAda eTale jinAlaya baMdhAvyuM. te ghaNuM zAbhItuM che. gujarAtanI hAlanI rAjadhAnI amadAvAda athavA rAjanagaranA guNuvAna nagarazeTha zAMtidAsa nAme hatA jemaNe ghaNA paisA kharacIne bahu derAMe khaMdhAvyAM hatAM. 118 Adhunika maMdira baMdhAvanArAnAM hRSTAMte cAra zlokamAM jaNAve che:-- haThIsiMha zeDa vizAla vara bAvana jinAlaya caityane, tema rAjanagara taNI dhAvatA dharI harSane;
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA Smi pratiSThA paNa tihAM bahu dravyanA kharace karI, raMge karAve jANavI enI kamANI zubha kharI.119 133 aH--teja amadAvAda zaheranA rahIza zeTha haThIsiMha kesarIsiMha nAmanA ezavAla zeThe rAjanagara eTale amadAvAdanA dilhI daravAjAnI mahAra ghaNuM vizAla eTale mehu ane pharatI bAvana derIe vaDe ze|bhAyamAna evuM uttama derAsara ghaNA ullAsa pUrvaka baMdhAvyuM. je derAsara hAla ahAranI vADInA dezasara' tarIke prasiddha che. vaLI te derAsaramAM ghaNA dhanane! vyaya karIne teja zeThe zrI jinami banI pratiSThA ghaNuA umaMga ka karAvI- AvA dhArmika kAryamAM peAtAnA paiseA vAparanAranI kamANI kharekhara uttama gaNAya 119 muja pUjya gurUvara nemisUrinI dezanAne sAMbhalI, prAggATa manasukhabhAi zeThe kaleAlamAM dhana vAparI; maMdira karAvyuM nija gRhe paNasvaparanA hitakAraNe, tema jIIdvAra pramukhe vAparyuM bahu dravyane.120 aH H--mArA parama pUjya gurUvarya zrI vijayanemisurIzvaranI dezanA eTale dharmopadeza sAMbhaLIne prAggATa eTale pAravADa jJAtinA AbhUSaNa samAna devagurUdharmAnurAgI dAnavIra zeTha manasukhabhAi bhagubhAie kaleAla nAmanA gAmanI aMdara peAtAnu dhana vAparIne ma Mdira eTale jinAlaya baMdhAjyuM. vaLI peAtAnA ghara (maMgalA)mAM paNu svaparanI eTale potAnA temaja para (kuTuMba)nA hitanI khAtara derAsara baMdhAvyuM.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta hAra vagere dhAmi~ka kAryomAM paNa peAtAnuM 134 vaLI temaNe ghaNuM dhana vAparyuM hatuM. 120. kadaMbagirimAM zeTha karmAMzA zramaNa prabhuvIranA, ze tArAda dharI Anada Adi jinezanA: roDa mANekalAla amadAvAdanA naminAthanA, prAsAdane aMdhAvatA aMge karI zAsana taNA.121 a:--zrI zatruMjaya tIrthanI pAse AvelA kada bigira tIrthane viSe karmAzAha nAmanA zeThanA smaraNArthe temanI putrI puMjI hene zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne prAsAda eTale derAsara khaMdhAvyuM. jAvAlanA tArAcaMda nAmanA zeThe AnaMda pUrvaka prathama tIrthaMkara zrI AdinAthanuM derAsara dhAvyuM tathA amadAvAdanA zeDa mANekalAla manasukhabhAie jinazAsananA rAgane laine ekavIsamA jinarAja zrI naminAthanuM derAsara baMdhAvyuM. e pramANe derAsara baMdhAvanArA bhavya vA zrI jainazAsananA prabhAvaka kahevAya. 121. haThIAha kesarIsiMha pAtra zreSThi dalapatabhAInA' zreyAtha lakSmIbAi tAladhvaja upara zrIpArzvanA prAsAdane aMdhAvatA rUpiyA hajAro vAparI, biMba pratiSThA paNa karAve pUrNa zraddhAne dharI.1rara a:--119mA zlokamAM jaNAvelA zeTha DuDIsiMha kesarIsiMhanA pautra zeDa dalapatabhAI maganabhAInA zreyAtha eTale kalyANanA mATe temanI supatnI zeThANI lakSmIbAie
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 135 zrI zatruMjya tIrthanI TuMka (sajIvanaphUTa) gaNAtA zrI tAladhvaja (taLAjA) girine viSe tevIsamA zrI pArzvanAtha prabhunuM devAlaya hajAro rUpiA vAparIne baMdhAvyuM. vaLI pUrNa zraddhA pUrvaka te pArzvanAtha prabhune biMbanI pratiSThA paNa ghaNI dhAmadhumapUrvaka karAvI. 12. jIrNoddhAranI bInA traNa kalAkamAM jaNAve che:-- jIrNa madirane dhanika dhana vAparI samarAvatA, kArIgarI jaLavAya prAcIna kIMmatI evuM thatAM; prAcIna vastu Take ghaNuM jana pUjanAdikane karI, pAvana kare narajanma paNa INa jIrNa uddhAra karI.123 artha -dhanavAna bhavya jI pitAnuM dhana vAparIne jIrNa thaelA maMdirane samarAve eTale jarUra sudharAve. kAraNa ke jINuM derAsarane jIrNoddhAra karAvavAthI atyaMta kiMmatI evI prAcIna kArIgarI sacavAya che. tema prAcIna eTale junI vastuno TakAva thAya che. vaLI tene ceDA kharace nAza thato aTake che. ghaNAM manuSyo tenI pUjA karavAthI pitAnA manadhya bhavane paNa pavitra kare che. mATe dhanavAnoe pitAnA dravyane jIrNoddhAramAM avazya upayoga karavo joIe. 123. lAbha bIjA paNa kahyA vistArathI bahu zAstramAM, navIna karatAM ATha guNa phala jIrNanA uddhAramAM tAtparya enuM Ima samaja maMdira na hove je sthale, bahujano prabhubhakti Adika nA kare tevA sthale.124
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 zrI vijyapadhasUrikRta artha -zAstramAM jIrNoddhAranA bIjA paNa ghaNA prakAranA lAbha jaNAvyA che eTaluM ja nahi paNa je jINuM eTale jUnA derAsarano uddhAra karAve che tene navIna derAsara baMdhAvanArane je phaLa thAya te karatAM AgaLa kaheze, tevI apekSAe karIne AThagaNuM adhika phaLa (phaLa) maLe che. ema zrI zrAddhavidhi vigeremAM kahyuM che. enuM tAtparya eTale bhAvArtha e che ke-je sthaLe jinamaMdira na hoya tevA sthAnane viSe ghaNu manuSya prabhunI bhakti vagere karatA nathI. mATe jIrNoddhAra karavAnI jarUra che. 124 prAcIna tIrthAdika viSe maMdira navIna baMdhAvatAM, badhilAbha pramukha lahe puSkala jane khuzI thatAM, AvA aneka vicArathI maMdira navAM baMdhAvie; ekAMtanA kadi kheMcIe ne lAbha hAni vicAri.125 artha -prAcIna eTale jUnAM tIrthAdikane viSe eTale je sthaLe prabhunA kalyANakAdi thayAM hoya tevA sthAnamAM navAM derAsara baMdhAvavAthI dhilAbha eTale samakti vagere uttama guNone ghaNuM bhavya jIvo khUzI thatAM eTale umaMgathI meLave che. AvA aneka eTale ghaNA vicArathI navA maMdire eTale derAsara baMdhAvIe. ahIM kadApi ekAMta kheMca nahi eTale jIrNoddhAra ja karAve athavA navIna derAsaraja karAvavuM, evo ekAMta kadAgraha na kare. paraMtu lAbha hAni eTale jIrNoddhArathI vadhAre lAbha che ke navIna derAsara karAvavAthI vadhAre lAbha che tene vicAra jarUra karo. eTale dhanika zrAvake e baMnemAM dhana vAparavuM joIe. 125
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 137 jIrNoddhAra karAvanAranA daSTAMta traNakamAM jaNAve che - bahu lAbha dvAramAM Ima jANatAM nRpa saMprati, sahasa navyAzI jinAlaya udvarI lahe sagati; IgakeDi nike bhUpa vikrama gurUcaraNane pUjatA, tethI ghaNuM prAsAdano uddhAra teha karAvatA.126 artha -jinarAjanA derAsaranA jIrNoddhAramAM ghaNe lAbha rahe che, evuM jANIne saMprati rAjAe navyAsI hajAra jinAlayono jIrNoddhAra karAvyo ane sadgati meLavI. vaLI vikrama rAjAe eka koDa sonAmahora vaDe pitAnA gurU mahArAjanA caraNa kamalanI pUjA karI. ane te dravya vaDe temaNe ghaNAM jinamaMdirano jIrNoddhAra karAvyuM. 126 Ama rAjA se jinAlaya udvare tima sola, zrAddha bhUpa kumArapAla suvastupAla duvAsa; vAbha siddhAcala taNA uddhAranI Adi kare, tevA prasaMge anyanI jima bhIma mUMDI vApare.127 artha Ama nAmanA rAjAe eka jinAlayane jIrNoddhAra karAvyuM. temaja gujarAtanA rAjA kumArapAla mahArAje tela jinamaMdirone jIrNoddhAra karAvyuM. tathA vastupAla maMtrIzvare duvIsase eTale bAvIsase jinAlayane uddhAra karAvyo. vaLI vAglaTTa maMtrorame zrI siddhAcaLa tIrthanA uddhAranI zarUAta karAvI. te prasaMgenI anumodanA karIne bIjA zrAvakonI mAphaka bhIma nAmanA zrAvake paNa potAnI ghaNI muMDI vAparI. 127
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI vijayapadmasUriSkRta tenA pratApe nidhi lahe tima zakunikA prAsAdanA, aMkhaDa kare uddhAra karIne kharca puSpala dravyanA; zeTha jamanAbhAi mANekalAla manasukhabhAie, uddharyAM prAsAda mAtarastaMbha tIrthArdika viSe.128 artha:--te jarNoddhAranA pratApathI te bhIma zrAvake nidhi eTale bhaDAra meLaLyeA. tevIja rIte akhaDe zakunikA prAsAdanA ghaNA dhananA kharaca karI uddhAra karAvyA. vaLI amadAvAdanA zeTha jamanAbhAi bhagubhAie ane zeTha mANekalAla manasukhabhAie anukrame mAtara tIrtha nA tathA staMbhatIrthAdika eTale kha MbhAta vagerainA jinAlayeAnA hArA rUpIA kharacIne chaNeNaMddhAra karAvye. A pramANe navIna derAsara baMdhAvavAnuM tathA chIddhAra karAvavAnuM vistArathI varNana karyuM te ema jaNAvavAne mATe ke jo ke dhana anitya-asthira-caMcaLa che. te chatAM tenI sAmagrI jene maLI heAya te jo upara kahyAM tevAM dhArmika kAryomAM tenA upayAga kare teA ghaNA sArA phaLane meLave che. 128 have zrutajJAna lakhAvavAmAM lakSmI vAparavI; ema jaNAvatAM AgamanA mahimA jaNAve che:-- Agama azubha bhAvA haThAve tima jaNAve vastune, dvIpa suratarU dIpa jevA sulabha nA e sane Agama pramANe deva gurU ne dhama nirNaya dhArie, Agama taNA bahumAnathIdevAdi bahumatajANie.129 aH--Agama eTale jinezvare prarUpaNA karela
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA siddhAnta azubha bhAvone eTale Arta tathA raudra sthAnanA pariNAmone dUra kare che. temaja vastune eTale jIva ajIva vagere dravyane jaNAve che. eTale siddhAnta kArAe cha e dravyAdi padAnuM svarUpa samajAve che. e siddhAntane dIpanI, suratarU eTale kapalanI tathA dIpa eTale dIpakanI upamA zAstramAM ApelI che. vaLI A Agama badhAne sahelAIthI maLI zake tevuM nathI. A Agamane dvIpanI upamA ApavAnuM kAraNa e che ke jema samudramAM batA mANasane tapa (beTa) AdhAra rUpa thAya che tema A saMsAra rUpa samudramAM DUbatA jene Agama AdhAra rUpa thAya che. vaLI siddhAntane kalpavRkSa samAna kahevAnuM kAraNa e ke jema kalpavRkSa manavAMcchita AhArAdi vastu Ape che, tema siddhAnta paNa mumukSu jIe lAM jJAnAdi athavA mekSa Ape che. tathA siddhAntane dIpakanI upamA e kAraNathI ApavAmAM Ave che ke jema dIpaka De aMdhArAmAM rahelI vastu dekhI zakAya che. tema siddhAnta rUpa dIpakathI paNa vastuonuM yathArtha svarUpa jANI (dekhI) zakAya che. A AgamanA pramANathI sudeva ane kudeva, guru ane kugurU tathA sudharma ane kudharmanA svarUpane nirNaya karI zakAya che. vaLI A Agama upara bahumAna eTale laktibhAva rAkhavAthI deva gurU dharmanuM paNa bahu mAna jaLavAyuM ema samajavuM. 129 zreSTha kevalanANathI paNa zrata adhika prAmANyathI, upayogavaMta azuddha lya kadi te khavAya jinezathI;
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140. zrI vijyapadvarita tema na kare te Thare zrata apramANa vaLI have, bhavanAzakAraka eka paNa Agamavacana pariName.130 artha sarva jJAnamAM kevalajJAna zreSTha kahyuM che. tethI paNa apekSAe atajJAna zreSTha gaNAya che. kAraNa ke kevalI bhagavaMto paNa zrutajJAnane pramANa tarIke svIkAre che, te A pramANe-topagI eTale zratajJAnanA upagavaMta muni kadAca pitAne zuddha jaNAya te chatAM kevalInI daSTie azuddha hoya te AhAra grahaNa kare te paNa te kevalajJAnI vApare (khAya) che. kAraNa ke je te pramANe karavAmAM na Ave to kRtajJAna apramANa che ema sAbIta thAya. vaLI AgamanuM eka paNa vacana je yathArtha paNe pariName eTale samajIne te pramANe vartana karavAmAM Ave to te bhavanAzakAraka eTale saMsArano nAza karanAruM thAya che. 130 siddhi lahyA che anatA eka sAmAyika pade, Agama taNI zraddhAbale kalyANa hoya pade pade; pravacana taNA abhyAsathI adaSTa artha pramANie, vichinna hAla jaNAya temAM kAla doSa vicAri.131 artha -siddhAntanI aMdara AvelA eka sAmAyika (karemimata vagere) pada vaDe paNa anantA cha siddhi padane pAmyA che. kAraNa ke Agama eTale siddhAntanI upara zraddhA rAkhIe to tenA dareka pada vaDe kalyANa (Atmahita) thAya che. A Agamane abhyAsa karavAthI adaSTa artha eTale
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 141 nahi dekhAtAM dravyone paNa pramANie eTale zraddhApUrvaka jANI zakIe chIe. hAla je ke siddhAntane ghaNo bhAga vicchinna thaye che, temAM hAlanA avasarpiNInA pAMcamA du:khama nAmanA ArAne deSa che ema vicAravuM. 131 A kAraNe nAgArjunAdika pustake te thApatA, Ima vicArI lakhAvatA zrAvaka niraMtara pUjatA; tema karatAM durgatine TALatA sUgApaNuM, nA pAmatA aMdhApaNune jaDa paNuM matihIna paNuM. 32 artha -A kAraNathI eTale A avasarpiNI kAlamAM mANasanAM buddhi bala vagere ghaTatAM hovAthI zrI nAgArjuna skaMdilAcArya vigere mahApurUSoe te siddhAntano jeTalo bhAga meDhe hato te pustake sthApe eTale tADapatra tathA pAnane viSe lakhAvyo. e pramANe lakhAvavAthI siddhAntane nAza thata bae. evuM vicArIne zrAvako paNa pustake lakhAve che. ane te pustakArUDha AgamanuM haMmezAM pUjana paNa kare che. A pramANe AgamanI bhakti karavAthI zrAvako narakAdi durgatine dUra kare che. temaja muMgApaNuM athavA bobaDApaNuM ane totaDApaNuM nAza pAme che. vaLI Agamabhakti karanArA zrAvake AMdhaLApaNuM, jaDapaNuM eTale ajJAna ane matihIna paNuM eTale buddhirahitapaNuM paNa pAmatA nathI. 102 AvaraNa kSaya upazama lahI savizAstrane avadhAratA, sarvabhAva prakAzatA ne muktipada paNa pAmatA;
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI vijyapadhasUrikRta pAThakataNuM vastrAdithI sanmAna karatAM bhaktithI, sarvajJa padavI pAmIe meM ema jANyuM zAstrathI.133 artha:--AvaraNa eTale jJAnAvaraNI karmane kSaya upazama eTale kSapazama pAmI sarva zAstrane nirmala abhyAsa kare che. tethI sarva bhAve eTale padArthonuM athavA avasthAonuM svarUpa pragaTa jaNAve che. ane bIjA bhavamAM nirvANa eTale mekSa paNa meLave che. vaLI jeo pAThataNuM eTale vidyAgurUnuM vastra vagerethI bhaktipUrvaka sanmAna kare che, teo sarvajJa padavIne pAme che e pramANe meM zrI jenendra zAstrathI jANyuM che. 133 bahu mAnathI nirmala dhane huMziyAra lekhakanI kane, zrI tADakAgada pramukhamAM aMgAdi uttama zAstrane cekhA lakhAvI vAMcavA saMvi guNi gItArthane. bahumAna dharIne Apie suNie vidhAne pUjIne.134 artha-bahu mAna pUrvaka heziyAra sArA akSara lakhanAra lekhaka eTale lahIyAnI pAse tADapatra tathA kAgaLa vagerene viSe zrI AcArAMga vagere aMge ane upaga rUpa zrI jinarAja praNIta uttama zAstrone lakhAvavAM. e rIte pitAnA nirmala eTale nyAyathI upArjana karelA dhanane upaga kare, ane e pramANe cokhA eTale zuddha lakhAvIne saMvigna eTale vairAgyavAna ane guNavAna gItArthane eTale sUtra arthanA yathArtha jANakAra gurUne zrAvakoe bahumAnathI
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 bhAvanA kalpalatA vaheArAvavAM. ane vidhAne eTale vidhipUrvaka pUne vinayathI sAMbhaLavAM. 134 aga pethaDa sAMbhaLe zrI dharmadhApara kane, gAyamA paDhAra mUke paMcamAMge pUjane; chatrIsa sasa tedravyathI Agama samasta lakhAvatA, bharUcAdi kSetre jJAnanA bhaMDAra sAta karAvatA.135 * a:--zrI dharma gheAya nAmanA AcArya mahArAjanI AgaLa pethaDakumAra jyAre pAMcamuM aMga sAMbhaLe che te vakhate te 'camAMge. eTale zrI bhagavatI sUtramAM jyAre ' gAyamA 'pada Ave tyAre te padmanI pUjAmAM sthira manathI eka eka seAnAmaheAra mUke che. te * gAyamA' pada sAMbhaLIne mUkelI 36 hajAra seAnAmaheArAthI samasta eTale saghaLAM Agamane lakhAvyAM. tathA bharUca vagere sAta kSetrane viSe jJAnanA sAta bhaMDArA karAvyA. 135 vaLIzrAdhdhabhraSa kumArapAla chalAkha adhikA zAstranI. pratie karI pratyekanI IMgavIsa gurUkRta zAstranI, tyAM sAtaJA laDIyAkaneja lakhAvIne nidhi nANanA; gavIsa karAve eha sAcA bhaktira MgI jJAnanA.136 artha :-vaLI zraddhAMta parama zrAvaka kumArapAla rAjAe AgamAdi zAstronI cha lAkha adhika (9 lAkha 36 hajAra ) pratA lakhAvI, temAM dareka AgamanI sAta sAta prate sAnAnI lakhAvI, ane gurU zrI hemacandrAcArye sADA traNa kroDa zloka
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI vijayapadhasUrikRta pramANa vyAkaraNa Adi sarva zAstro banAvyAM, te vyAkaraNa AdikanI darekanI ekavIsa ekavIsa pratio lakhAvI. e sarva pratio sAtaso lahIyA rAkhIne temanI pAse lakhAvI. ane nAnA-jJAnanA ekavIsa nidhi-bhaMDAra karAvyA, mATe e pramANe je zrAvako jJAnanI bhakti kare teja jJAnanA sAcA bhaktirAgavALA jANavA. 136 matimaMdatAnA kAraNe pustaka vinA cAle nahi, te kAraNe zrAvaka lakhAve zAstra e saMgata sahI; A jJAnathI pratimA mahattA dAnazAlA dharmanI. bhaMDAra vidvattA maLe je bhakti karIe jJAnanI.137 artha A pAMcamA du:khama nAmanA ArAmAM matimaMdatA eTale buddhinI ochAzathI pustaka vinA cAlatuM nathI. te kAraNathI zrAvake zAstra lakhAve te vyAjabIja che. A zrata jJAnathI pratimA mahattA eTale pratimAnuM mAhAtya samajAya che. tathA jJAna bhaMDAra e dharmanI dAnazALA samAna che. kAraNa ke tethI jainadharma ane Atmatatva vigere padArtho saMbaMdhI jJAna meLavI zakAya che. temaja jJAnanI sAcI bhakti karavAthI vidvattA (paMDitAI) prApta thAya che. 137 Ima sAMbhaLI zrI vastupAla aDhAra keDI dravyane, vAparI traNa nidhi karAve jJAnamAM dharI nehane, zeTha AbhU vAparI traNakeDi dhana savi sUtranI. ekeka prata senerI sahIthI ghaNI prate paragraMthanI 138
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 aH--e pramANe jJAnanI mahattA sAMbhaLIne zrI vastupAla mantrIdhare aDhAra kroDa pramANu dravya kharacIne jJAnamAM neha eTale sneha dhAraNa karIne traNa jJAnabhaMDArA karAvyA. vaLI Abu zeThe traNa kroDa dhana vAparIne sarva sUtranI eTale sarva AgamAnI eka eka prata sAnerI akSare lakhAvI. tathA teNe para graMthanI eTale bIjA graMthAnI paNa ghaNI pratA lakhAvI. 138 bhAvanA kalpalatA sAta kSetromAM anitya lakamI vAparavAnuM jaNAve che:--- zubha sAdhu sAdhvI zrAvakeAtima zrAvikA zrI saMdhae tyAM zresacama sAdhanArA sAdhu sAdhvI ei; dhanavAna azanAdika davA dharmadhvajAdika pAtarAM, dAMDA pramukha munine dIe nahi zakti chUpAve jarA.139 artha:----uttama sAdhu, sAdhvI, zrAvako tathA zrAvikA e cAne caturvidha saMgha kahela che. temAMthI saMyama eTale cAritrane sAdhanArA sAdhu ane sAdhvIne zreSTa jANavA. kAraNu ke teoe pApavALA badhA vyApAranA tyAga karyo che. mATe pAtAthI zreSTa evA sAdhu sAdhvIne-dhanavAna zrAvakAe azanArdika eTale AhAra, pANI, khAdima tathA svAdima, ApavA. vaLI keIne davAnI jarUra hAya tA davA ApavI. tathA dharmanI dhvajA rUpa AdyA pAtarAM, dAMDA vagere peAtAnI zakti pramANe Ape. temAM jarA paNa zakti chupAve nahi. eTale zakti pramANe munine upakaraNeA Ape, parantu chatI zaktie supAtradAnanI upekSA ( avagaNanA ) na kare 5 139 5 10
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta sAdhunI bhakti kai rIte karavI? te jaNAve che:-- zubhadravya kSetrAdika vicArI AzrayAdika ApatA, cAritra levA sajja putrAdika valI vhArAvatA; muni jema sayama sAdhanA sAdhI zake tevuM kare, te dhanika zrAvaka nizcaye zivasa MpadA vege vage.140 146 aH--vaLI zrAvake sArA dravya, kSetra vagerene vicAra karIne munirAjane utaravA mATe makAna vageremAM Azraya ApavA. tathA anukrame cAritra levAne sajja eTale tatpara thayelA evA peAtAnA putra vigere temane vhArAvavA. vaLI je sthAne utArA ApyA hAya tyAM munirAjane saMyama sAdhanA eTale cAritra sAdhavAmAM aDacaNa na paDe paNa yeAgya anukULatA thAya tevI vyavasthA karI ApavI. A pramANe dhanavAna zrAvaka muninI bhakti sAcave tA te jaldI zivasaMpadA eTale mekSa sukha meLave. 140. sAdhvInI bhakti karavAnA vidhi jaNAve che:-- tima vAravA muni ni dukAne sajja rahe zakti chatAM, evI rIte sAdhvI taNI paNa bhaktine nA bhUlatA; azanAdine vhArAvatA karoDi sAtA pUchatA, e muni pathanA beu sAdhaka ema pratidina bhAvatA.141 artha:--uttama zrAvakA muni nidA eTale munirAjanI nindA karanArane peAtAnI zakti pramANe vAravAne eTale rokavAne tatpara rahe. A pramANe dhanika zrAvaka muni
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 147 rAjanI bhakti kare te sAthe e sAdhu mahArAjanI kahelI bhakti pramANe sAdhvI varganI eTale sAdhvIonA sUmUhanI paNa bhaktine bhUle nahi. temane paNa azanAdika tathA saMyamanA upakaraNo herAvavA. baMne hAtha joDI sukhazAtA pUchavI. ane dararoja evI bhAvanA bhAve ke sAdhu munirAja tathA sAdhvIjI e baMne muktipathanA eTale mokSa mArganA sAdhanArA che. mATe he jIva ? te baMnenI tuM jarUra bhakti karaje. 141 vaLI utaravAne ucita ghara nigeha pAse dIjIe, nAstika durAcArI na phAve eja muddo jANie; strI varga pAse temanI bhalI bhakti nitya karAvie, parivAra paNa jina dharma raMgI thAya evuM ke jIe.142 artha:-vaLI sAdhvIjIne utaravAne mATe pitAnA ghara pAse ucita ghara eTale jyAM sAdhvIonI maryAdA sacavAya tevuM sthAna ApIe. ahIM mukhya muddo e dhyAnamAM rAkhavAne ke nAstika tathA durAcArI eTale kharAba AcAraNavALA pitAne duSTa hetu sAdhavAmAM phAvI na jAya. vaLI strI varga eTale pitAnA gharanAM bairAM (mAtA, bahena, putrI strI vagerenI) pAse haMmezAM temanI sArI rIte bhakti karAvIe. tathA zrAvake potAnA putra, putrI vagere parivAra paNa jina dharma raMgI eTale jina dharmane viSe rAgavALe thAya tevI yojanA karIe. 14ra cAritra levA sajaja putrI Adi jhaTa harAvIe, ne smAraNAdika sAdhane nija mArgamAM thira kIjIe,
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI vijaya padvarita putrAdithI paNa adhika A be emanizcaya mAnIe, ahiM zAlibhadrAdika taNAM dRSTAMta bahu saMbhArIe. 43 artha:-cAritra levAne sajaja eTale sAdhvIjInI pAse dIkSA levAne tatpara evI potAnI putrI vagerene jaldI vaharAvavI. ane sAdhu sAdhvIne smAraNAdika eTale temanA mArganuM smaraNa-smaraNa karAvavuM vagere sAdhana vaDe nija mArgamAM eTale potAnA muni mArgamAM thira eTale nizcala karavA. A be eTale sAdhu tathA sAdhvIjI putra, putrI vagerethI paNa adhika che ema nakkI mAnavuM. A munibhaktine viSe zrI zAlibhadra vagerenAM ghaNuM daSTAnta saMbhAravAM. 143 traNa lekamAM zrAvakAdinI bhakti karavAnuM jaNAve che - zrAvaka taNA sAdharmi zrAvaka zrAvikA avadhArie, bahu lAbhadAI saMga paNa sAdharmine nA bhUlIe; tasa ucita bhakti lAbha adhiko ApatI acarija nahI sAdharminI sAcI sagAI prabhu taNA zAeN kahI.144 ' artha-zrAvake pitAnA sAdhamika (samAna dhamI) zrAvaka tathA zrAvikA avadhArIe eTale jANavA e sAdhamikano saMga-meLApa ghaNe lAbha ApanAra che te vAta bhUlavI nahi. kAraNa ke sAdharmikane dharma kArya karatAM joIne ApaNane paNa dharma kArya karavAmAM preraNA maLe che. mATe sAdharmikanI karelI gya bhakti Adhake lAbha Ape che temAM jarA paNa Azcarya nathI. ane AthI ja karIne prabhunA
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 149 zAstramAM sAdhamikanI sagAIne sAcI sagAI kahI che. kAraNa ke A sagAI jIvane ucca sthitie caDhAvavAmAM hetu rUpa bane che. je saMsAranI sagAI te te svArthanI sagAI che. 144 putrAdinA janmotsave lagnAdimAM dharI harSane, karIne nimaMtraNa bhUSaNAdika ApavA sAdharmine; nija saMpadAnA bhegathI paNa temanAM duHkha TAlIe, lakSmI jatAM tanamanadhane tapUrva bhUmi pamADIe.145 atha-putra vagerenA janma mahotsavanA prasaMgamAM, temaja lagna vigere vyavahAranA prasaMge paNa sAdharmika bhAIne harSa pUrvaka nimaMtraNa karavuM temaja temane ghareNAM vastra vagere ApavAM. ane pitAnA ghananA bhege paNa sAdharmika bhAInA duHkha dUra karavA. sAdharmika bhAI pApanA udaye tenI lakSamI jatI rahevAthI garIba thaI gayuM hoya to tene tenI prathamanI avasthA prApta karAvavA mATe pitAnA tana mana ane dhanathI banI zake teTalA prayatna kare. te tarapha bedarakArI rAkhavI nahi. 145 vaLI dharmamAM sadAya te daDha kIjIe sAdhana bele, smaraNAdika yojIe tima jima pramAda badhe Tale, vrata piSadhAdika ucita paSadhazAla pramukha karAvIe jyAM dezanAdika lAbha puSkala ema karatAM pAmIe.146 artha: _vaLI je sAdharmika bhAI dharma karavAmAM sIdAto hoya eTale dhArmika kAryomAM bedarakAra raheto hoya
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1500 zrI vijyapadrasUrikRta athavA pramAda sevo hoya to tene smaraNAdike jIe eTale smAraNa, vAraNuM vagere sAdhana vaDe tene dharma kAryamAM jeDIe. mAraNa eTale saMbhArI ApavuM ke he bhAI ! A dharma kArya avazya karavuM joIe. A kAryamAM bedarakArI karavI yogya nathI. tathA vAraNA eTale ke Ika agya kArya karato hoya tene kahevuM ke A kArya ApaNA jevA dhamI jIthI na thAya. eTale AvuM kArya ApaNane zobhe nahi. ema samajAvIne te kArya karatAM reke e pramANe ceyaNA eTale dharma kArya mATe mIThAzathI ekavAra preraNA karavI ane pratiyaNa eTale kaThera zabdathI paNa vAraMvAra dharma kArya karavAmAM preraNA karavI, evI rIte tene badho pramAda-ALasa dUra thAya tema yatna kare. e pramANe sAdharmika bhaktinI bInA jaNAvI have pauSadhazALAnI bInA zarU thAya che te A pramANe pauSadhAdika vrata eTale pauSadha, pratikamaNa vagere dharma kAryane ucita pauSadhazAlA vagere karAvavAM. kAraNa ke e pramANe pauSadhazAlA karAvavAthI te sthaLe guru mahArAja dharmopadeza vagere Ape tethI ghaNA jIvana ane pitAne ghaNe lAbha thAya. 146 pauSadha zAlA zI vastu che? te jaNAve che:-- je puNya kerUM hATa piSadhazAla zrAddha gharAka e, je kameja ananta lAbha die vratAdi puNya te; kharIdatAM jima snehine paNa yuddhamati kurUkSetramAM, adhamane paNa dharma buddhi tema piSadhazAlamAM.147 artha-pauSadhazAlAne puNyanA hATanI upamA ApI
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 151 che. te puNya rUpI hATanA zrAddha eTale zrAvaka gharAka che. te pauSadhazAlAmAMthI vratAdi eTale pauSadha sAmAyika, pratikramaNa rUpI paNya eTale kariyANAM kharIde che. ( dharma kAryo kare che. ) te dharmakArya anukrame ananta lAbha Ape che. ane jevI rIte snehIne paNa kurUkSetramAM yuddhamati eTale laDavAnI buddhi utpanna thAya che tevI rIte adhama eTale dharma rahitane paNa poSadhazAlAmAM jatAM dharma karavAnI buddhi jAgrata thAya che. kAraNa ke AvI bhAvanA thavAmAM te sthaLanuM zuddha vAtAvaraNu mukhya kAraNa che. 147 pauSadhazAlA baMdhAvanAra bhavya jIveAnAM nAma jaNAve che:-- sidhdhi lalanA pAmavA varamAla paiSadhazAla e, tene karAve hAMzathI je dhanya tene jANIe; vimala bodhi bIja kamalA pAmine bhavane tare, Ama sAMtU de AbhaDa bhIma zrAvakane smare,148 artha:--siddhi lakSanA eTale meAkSa rUpIsIne meLavavA mATe pauSadhazAlA namAlA samAna che.ne je pauSadhazAlA karAve te purUSane dhanya jANavA. tene janma saphaLa che. kAraNu ke pauSadhazAlA karAvavAthI nirmala edhibIja eTale samakti pApta thAya che ane tenA vaDe eTale pauSadhazAlA banAvIne zrAvaka bhava tare eTale saMsAra samudrane tare che. A viSe Ama rAjA sAMmaMtrI, dedazeDa, AbhaDaze, tathA bhIma zrAvakanAM daSTAMtA yAda karavAM. 148 jemAM hajArA thaMbha sAdhu zrAddha zrAvikA traNe, Ave sukhe jima jAya evAM geADavI traNa dvArane;
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra zrI vijayapadhasUrikRta tyAM ghaMTa zobhe madhya bhAge sAdhu jANe vAgatAM, prati lekhanAdika samayane svAdhyAya kSaNa paNa jANatAM149 atha-jemAM hajAre thAMbhalA mUkelA hatA ane jemAM sAdhu, zrAvaka tathA zrAvikA e traNe sukha pUrvaka AvI zake tathA jaI zake evI rIte traNa dvAra goThavelAM hatAM, jenA madhya bhAgamAM ghaMTa zobhI rahyo hato, te ghaMTa vAge tyAre sAdhuo pratilekhanAdika eTale paDilehaNa vagerene samaya tathA svAdhyAya eTale abhyAsa karavAne kSaNa eTale samaya paNa jANatA hatA. (AvI pauSadhazAlA Ama rAjAe baMdhAvI hatI.) 149 varya piSadhazAlane zrI AmabhUpa karAvatA, tehamAM vyAkhyAna maMDapamAM trilakha dhana kharacatA; maNizilA kamivaDe bahu bhavya teha banAvatA, jethI nizAe bArasUranuM teja munijana pAmatA.150 artha-upara jaNAvyuM tevA prakAranI uttama poSadhazAlA Ama rAjAe karAvI. te pauSadhazAlAmAM rAjAe vyAkhyAna maMDapanI racanA karAvavAmAM traNa lAkha dhana kharacyuM. ane maNizilAnI kuTrima eTale pharasabaMdhI karAvIne tene bahu bhavya eTale zobhAyamAna banAvI. jenI caLatI pharasabaMdhImAMthI rAtrIe bAra sUryanuM teja munijane pAmatA. eTale rAtrIe paNa divasa jevuM ajavALuM lAgatuM. 150 zrita vAMcatA vali jIva bacAve raja ujheDI doSanA, upadezano mahimA sakala e bappabhaTTa sUrIzanA;
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 153 maMtrisAt ka corAsI sahasa ullAsathI, khI banAve ghara nahi vakhaNAya zrI gurUrAjathI.1pa1 artha:--je pauSadhazAlAmAM rAtrIe te pharasabaMdhInA prakAzamAM zrata eTale sidhAntane abhyAsa munio karatA hatA. temaja prakAzane lIdhe eno bacAva thato. tathA jarA ujeDI doSa lAgato nahoto. A badhA zrI bappabhaTTa sUrIdharanA upadezane mahimA hato. kAraNa ke temanA upadezathI Ama rAjAe te pauSadhazALA baMdhAvI hatI. ane zAMtu maMtrIe corAsI hajAra TaMka kharcIne ghaNA ullAsa pUrvaka ghara baMdhAvyuM. paNa zrI gurU mahArAje tenAM vakhANa karyA nahi. 151 Ane upAzraya je kare te pUjyagurUjI vakhANatA, AvAM vacana mANikaya munivara avasare uccAratA; Ima suNI karatA supaSadhazAla maMtrI te kSaNe. gurUdeva sUri vakhANa karatA dhanya tuM tuja laphamIne.1para artha --"je A gharane upAzraya karavAmAM Ave che. guru mahArAja tenAM vakhANa kare" AvA prakAranAM vacana zrI mANikya nAmane munirAje regya avasare maMtrIne saMbhaLAvyAM te vacana sAMbhaLIne maMtrIzvare te gharane popadhazAlA banAvI. te vakhate gurU zrI devari mahArAje te maMtrInI prazaMsA karatAM kahyuM ke tane dhanya che tathA tArI lakamI paNa saphala che. upara hemacaMdrasUrIza pAse zeTha AbhaDa parigrahe, traNa lAkha dhanano niyama letAbhAgyathI koTI lahe;
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI vijyapadhasUrikRta bhavya piSadhazAla corAzI vizAla karAvatA, lAkha nevuM dravya sAte kSetramAM paNa kharacatA.153 artha-AcArya mahArAja zrI hemacaMdra sUrIzvarajInI pAse AbhaDa zeThe pAMcamAM parigraha parimANa vratane viSe traNa lAkha pramANa dhanane niyama lIdhe. traNa lAkhathI vadhAre dhana thAya te dharmakAryamAM vAparavuM. bhAgya ge zeThe koDa dhana meLavyuM. (kareDAdhipati thayA) te dravya vaDe temaNe moTI ane bhavya eTale suMdara cirAsI pauSadhazAlAo baMdhAvI temaja sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA derAsara, pratimA tathA jJAna e sAta kSetramAM nava lAkha dravya kharaca karyo. 153 vastupAle sAtase bhIma zrAvake khaMbhAtamAM, zreSTha auSadhazAla baMdhAvI rahI audAryamAM dedazeThe devagirimAM sahasa bAvana TaMkane, kharacI supiSadhazAlane baMdhAvatA dharI harSane.154 artha-vastupAla manjhIzvare sAtase pauSadhazAlAo baMdhAvI. tathA bhIma zrAvake khaMbhAta nagaramAM udAratA pUrvaka dravya kharacIne uttama poSadhazALA baMdhAvI. temaja deda nAmanA zeThe devagirine viSe bAvana hajAra TaMka kharacIne harSa pUrvaka sArI pauSadhazAlA baMdhAvI. e pramANe pauSadhazAlAnI bInA TuMkAmAM jaNAvI. 154 sAdhami baMdhuone jJAnAdinA upakaraNa ApavA ema jaNAve che - jJAnAdinA upakaraNa daIe hoMzathI sAdhamine, pAThazAlA bAlakanI tema kanyAzAlane;
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 155 thApatAM zrAvaka taNA putrAdi baha dhamIM bane, A bhave jinadharma sAdhI parabhave ce mukitane. papa arthajJAnanAM upakaraNa eTale upayogI sAdhane jevAM ke pustaka vagere te sAdhamI baMdhune hoMzathI eTale umaMgathI ApatAM. ane bAlakane bhaNavA mATe pAThazALAonI temaja kanyAone bhaNavA mATe kanyAzAlAnI sthApanA karavI jethI karIne zrAvakanAM bALako tathA bAlikAo dhamI eTale dharmamAM AsthAvALA bane. jethI A bhavamAM jaina dharmanI sAdhanA kare ane tethI parabhavamAM muktine eTale mokSane meLave. keNe dhArmika bAlazIlAdinI sthApanA karI? te jaNAve che -- nemisuri gurUrAjanA upadezane avadhAratA, zeTha manasukhabhAI dhArmika bAlazAlA thApatA bAlaka hajAro dharmanA saMskAra uttama pAmatA, dezavirati sarvavirati sAdhIne sukhiyA thatA. pa6 artha-mArA gurUvarya AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvaranA upadezane dhyAnamAM laIne poravADa vaMzanA vibhUSaNa rUpa zeTha manasukhabhAI bhagubhAIe bAlakane bhaNavA mATe bAlazAlA tathA kanyAzAlA eTale nizALanI sthApanA karI. jemAM abhyAsa karatA hajAro bAlake ane bAlikAo dharmanA uttama saMskAra pAmyA ane pAme che. ane tenAja pratApe dezavirati dharma tathA sarvavirati dharma sAdhIne sukhI thayA ane thAya che. 15
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 zrI vijayapadhasUrikRta zeTha kasturabhAI "gaMgAbAI kanyAzAlane, thApatA zubha Azaye kharacI hajAre dravyane; bAla saMskRti kAma Ave vinAdika kAlamAM, jhADa kumaLuM jema vALo tima vaLe tye dhyAnamAM 157 arthazeTha kasturabhAI lAlabhAIe potAnA dAdImAnI yAdagirimAM hajAro rUpIAne kharaca karIne bALAone dharmane sArA saMskAra paDe evA sArA IrAdAthI "gaMgAbAI kanyAzAlA" nAmanI kanyAzAlAnI sthApanA karI. bALapaNamAM dharmanA sArA saMsakAra je paDyA hoya to te yauvana avasthAmAM eTale juvAnImAM bahu upayogI nivaDe che. kAraNa ke kumaLA jhADane jema vALavuM hoya tema vALI zakAya che paraMtu jhADa moTuM thayA pachI jema tene vALI zakAtuM nathI tema nAnapaNamAM bALako upara jevA saMskAra pADavA hoya tevA pADI zakAya che. paraMtu moTA thayA pachI tevA saMskAra pADI zakAtA nathI. A kAraNathI dhArmika pAThazALA tathA dhArmika kanyAzAlA vigeranI jarUra sthApanA karavI joIe. 157 zrAvikAnI bhakti kaI rIte karavI ? te jaNAve che - zrAvaka taNI jima zrAvikA vAtsalyapaNuM nA bhUlIe, jJAnAdi zIlazubha sAdhatI sAdharmiNa avadhArie sarva nArI doSa kerI khANa ima na mAnIe, dIrdha daSTi vAparIne zAstra vacana vicAri.158 artha-jevI rIte zrAvakanuM vAtsalya karIe tevI rIte
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 157 zrAvikAnuM vAtsalya karavAnuM paNa bhUlavuM nahi. je zrAvikAe jJAnAdi eTale jJAna darzana vigerene sAdhatI hAya tathA sArA zIyala vrata vigere uttama guNAne dhAraNa karatI heAya te zrAvikAAne sAdhu iNI jANavI. strIne doSanI khANu kahI che. te mATe sarva srIne doSanI khANu na mAnavI. kAraNa ke zAstramAM kahelA vacananA ekAMta vicAra-nirNaya na karatAM syAdvAdazailIe dI daSTithI ni ya karavA, athavA khIjA samajI vaDIleAnI pAsethI meLavavA. 158 strI jAtinI bAbatamAM thatA praznAnA khulAsA traNa zlAkamAM kare che:-- rAga karavA niha purUSe ehamAM A Azaye, zAstrakAre zAstramAM niMdI adhika zAstre dIse; amuka tArI vargomAM dekhAya deSo jima ghaNA tema dASA dhAranArA amuka purUSA paNa dhaNA.159 artha :--strIne doSanI khANu kahI che temAM e Azaya rahelA che ke purUSAe srIne viSe rAga karavA nahi. kAraNu ke strIne viSe je manuSyA Asakta thAya che te aMte du:khI thAya che mATe zAstrakArae zAstramAM strInI adhika niMdA karelI jaNAya che. jema amuka strIomAM ghaNA dASA dekhAya che. tema dASAnA dhAraNa karanArA purUSA paNa ghaNA jaNAya che. 159
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasukRita guNadRSTithI guNa lIjIe A vibudha rIte jANIe, jJAnAdi rUpa zivamArga sAdhana beumAMhI dekhIe; dAkhavatA amuka hAve taNa " dhA tevAja zu? dAvatI amuka have tikSNa badhI tevIja zu ?160 158 a:--dareka strI athavA purUSamAM saMpUrNa guNA hAtA nathI. mATe guNanI dRSTi rAkhIne doSa tarapha nahi jotAM guNune grahaNa karavA joie. AvA prakAranI vidrAna purUSonI rIta che, strI ane purUSa baMnemAM ziva mAnA eTale meAkSa mAnAM sAdhana je jJAna darzana cAritra te jaNAya che. amuka purUSa doSavALA che mATe zuM badhA purUSa dAvavALA kahI zakAya? na ja kahevAya. tevI ja rIte amuka strIA doSavALI jaNAya, tethI zu` badhI strIe doSavALI kahevAya ? eTale badhI strIe dvASavALI na ja kahevAya. 160 dRSTAMta prabhunI mAtane bhAve stave muni suravarA, anya paNa AvuM kabUle satya kema phare ! jarA; vizvagurU heAnAra addabhuta garbhane strI dhAratI, te dhanya nArI ima prazaMsA anya darzanamAM thatI.161 artha :-ahIM daSTAnta A pramANe:--muni eTale sAdhu mahArAja tathA suravarA eTale devendro paNa prabhu eTale tIrthaMkaranI mAtAnI bhAvathI stuti kare che ke A pRthvIne viSe prabhune janma ApanAra hai ratna kukSiNI mAtAjI! tamane dhanya che. kAraNa ke tamArI kukSine viSe tIrthaMkare janma lIdhe
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 159 che. khIjAe paNa Aja pramANe kabula kare che. jaina sivAyanI bIjA darzanAmAM paNa A pramANe strInI prazaMsA karI che ke vizvanA gurU thanAra evA uttama purUSanA garbhane dhAraNa karanArI te strIne dhanya che. 161 satI strIne prabhAva jaNAve che:-- zIlavaMtI nAra pANI jevA agna kare, sthaLa banAve pANine gajane ziyAla same kare; dAraDI samasane amRta samuM vaSane kare. ethIja cAluM aMga uttama zrAvikA zruta uccare 162 artha :--uttama zIyaLane dhAraNa karanArI zrI zIlanA prabhAvathI agnine pANI jevA ThaMDA banAve che. pANI hAya tyAM sthaLa banAvI zake che. hAthIne ziyAla jevA manAvI de che. ane sarpane dvAraDI jevA eTale viSa rahita banAve che. tathA jhera paNa amRta samAna kare che eTale jheranI paNa asara thatI nathI. Aja kAraNathI siddhAntamAM uttama zrAvikAne caturvidha saMghamAM ceAthuM aMga gaNavAmAM AvyuM che. 162 uttama zrAvikAnA guNeA jaNAve che:-- jinadharmI mAMhi aDaga khulasA zrAvikA ne revatI, prabhudeva iMdrAdika thakI nijaguNa prazaMsA pAmatI; jinanAma uttama bAMdhatI mithyAne paNa thakavatI, amuka te bhavaamuka betraNa bhava karI ziva sAdhatI.163 artha :--sulasA zrAvikA tathA raivatI zrAvikA jaina
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijyapadyasUrikRta dharmanI aMdara aDaga eTale nizcala zraddhAvALI hatI. jemanI prabhu mahAvIra svAmIe tathA IMdra vageree prazaMsA karI. jemaNe uttama jinanAma karmane baMdha karyo. tathA jemanI zraddhA Agala mithyASTie paNa thAkI gayA. tathA zrAvikAemAM paNa keI jhI te bhavamAM mekSane sAdhe che. to kaI be traNabhava karIne mokSe jAya che. 163 kaI rIte zrAvikAnI bhakti karavI? te jaNAve che - AvA vicAre nAra moTI mAta jevI mAnine, sarakhI uMmaranI vhana jevI putrI sama laghunArane vAtsalya karavuM jarUra kharacI dravyane dharI harSane, ema karatAM lAbha uttama sAMbhaLe dRSTAMtane.164 artha:-AgalI gAthAmAM jaNAvyA pramANe strIomAM paNa uttama zIlavaMtI strIo hoya che mATe badhI strIo deSavALI nathI evuM vicArIne pitAthI meTI strIone pitAnI mAtA samAna gaNavI. lagabhaga sarakhI uMmaranI je strIo hoya temane bahena jevI tathA pitAthI nAnI sIone putrI samAna mAnavI. evI rIte zrAvikAne viSe harSa pUrvaka eTale umaMgathI dravya kharacIne sAdhamIvAtsalya karavAthI ghaNe uttama lAbha maLe che. te viSe daSTAntane sAMbhaLo. 164 sAdharminI bhakita koNe karI? ke lAbha meLavyuM? te jaNAve che --
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 161 ghAtakI varakhaMDamAM airavrate kSemApurI, tyAM vimalavAhana nRpatie zubha bhAvanA hRdaye dharI; bhejanAdika deIne sAdharminI bhakti karI, jinanAma bAMdhI Anate suraddhi pAmyA te kharI.165 artha - jaMbUvIpa pachI bIje ghAtakIkhaMDa nAme dIpa Ave che. baMnenI vacamAM lavaNa samudra Avela che. A dhAtakI khaMDamAM avrata nAmanuM kSetra che. tene viSe kSemApurI nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM vimalavAhana nAmane rAjA hato. te rAjAe uttama bhAvanA pUrvaka sAdhamI bhAIone bhejana vagere ApIne temanI bhakti karI. te sAdhamakanI bhaktinA pratApathI teNe jinanAma karmane baMdha karyo. tathA chevaTe Anata nAmanA navamA devalokanI samRddhi meLavI. 165 Anata devaloke gayA pachInI bInA tathA jagasiMhanuM daSTAMta jaNAve che - tyAMthI cavI trIjA jinezvara deva saMbhava prabhu thayA, cyavana kAle prabhu prabhAve jagatanAM duHkhaDAM TalyAM jagasiMha traNa sATha vANotara kare nijanI samA TaMka bahotera sAhasa kharacI devagiri zubha nagaramAM 166 artha:-te Anata devalathI AvIne A bharatakSetranI cAlu vIzImAM trIjA saMbhavanAtha nAmanA jinezvara thayA. temanA vana vakhate prabhunA prabhAvathI jagatanAM duHkho dUra thayAM. vaLI jagasiMha nAmanA zeThe devagiri nAmanA zreSTha 11
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI vijayapadhasUrikta nagarane viSe bahotera hajAra TaMka (sonAnA sikkA) kharacIne traNaso sATha vAtane (gumAstAone) pitAnA sarakhA banAvyA. 166 AbhUsaMghavInI bInA jaNAve che- temanI pAse karAve bhakti sAdharmika taNI, varSa dina sama lAbha letA dhanya mAtA ehanI, ema AbhUsaMghavInI bhakti uttama jANIe, navakAranA gaNanArane sAga sonaiyA dIe. 167 artha-te jagasiMha zeTha te vANotaranI pAse anukrame 360 divasa sudhI sAdharmika bhAIonI bhakti karAvato hato. e pramANe varSanA traNaso sATha divasa eTale lAbha meLavo hate. AvA uttama purUSanI mAtAne dhanya che. evI rIte AbhU saMghavInI sAdharmika bhakti apUrva hatI. temaja sAraMga nAmanA zeTha navakAranA gaNanArane senAmahora ApatA hatA. 167 rUNya kaMcana parvate moTA bhale zA kAmanA, niMbAdi caMdanamaya banAve malaya AkharI nAmanA; dhanika dhanane tIrtha yAtrA tIrthamAladaghaTTane, jarUra kharace yAda karI govAlanA dRSTAMtane. 168 artha--rUpAnA athavA senAnA meTA parvate bhalene heya paNa te zA kAmanA eTale nirarthaka jANavA. paraMtu je lImaDA vagere anya jAtinA vRkSone paNa caMdanamaya banAve
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 163 che te malayagirinI ja kharI prasiddhi jANavI. tevI rIte je dhanavAna purUSe pitAnA dhanane tIrthayAtrA tIrthamAM bhAlodaghATana, sAdhama vAtsalya vagere dharmakAryomAM vAlanA daSTAMtane saMbhALIne vApare che temanA ja dhananI sArthakatA jANavI. 168 saMgha sAthe yAtrA karanArA koNa? vigere jaNAve che-- nayarI ayAthI bharata nRpa saMghane laIAvatA, siddhAcale bahu ThAThathI yAtrA karI sukhiyA thatA; te saMghamAM batrIsa sahasa nRpa mukuTabaddha virAjatA, lAkha corAzI turaMgama teTalA hAthI hatA. 169 ' artha-ayodhyA nagarImAMthI kaSabhadevanA putra bharata cakavatI caturvidha saMghane sAthe laIne zrI siddhAcala-(zatrujaya) tIrthane viSe gayA. tyAM ghaNu ThAThamAThathI tIrthanI yAtrA karI te sukhI thayA. A saMghanI aMdara batrIsa hajAra te mugaTabaddha rAjAo zobhatA hatA. vaLI corAsI lAkha turaMgama eTale ghaDAo tathA teTalAja hAthIo hatA. 169 teTalA rathe tema vAjiMtre apUrava vAgatA, koDa chanuM pAya daLa ima ThATha suMdara rAkhatA; mArgamAM bahu dAna detAM karata dharma prabhAvanA, prabala puNya huM lahyo taka ema bhAve bhAvanA.170 1 A kathA zrI zrAvakadharma jAgarikAmAM jaNAvI che te tyAMthI joI levI. dhana vigere padArthonuM anityapaNuM samajavAne A daSTAMta bahuja upayogI che.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta a:--vaLI te saMgha sAthe 84 lAkha ratha hatA. te saMghanI aMdara apUrva prakAranA vAjiMtrA vAgatA hatA tathA channu kroDa pAyadaLa hatuM. evI rIte ghaNe! sarasa ThATha rAkhyA hatA. tIrAjanI yAtrAe jatAM rastAmAM ghaNAM jIvAne dAna ApIne dharmanI prabhAvanA karatA hatA. vaLI manamAM evI bhAvanA bhAvatA ke mahA puNyAye mane AvI suMdara taka ( prasaMga ) maLI che. 170 164 siddhasena vacana suNI vikrama laI ne sadhane, siddhagiri yAtrA cAle vApare bahu dravyane; saMdhamAM se| upara agaNAtera kaMcana pAMcasAtAdimaya AzraryakAraka madirA. 191 darA, a:--siddhasena divAkaranAM vacana sAMbhaLIne vikrama rAjA sadhane sAthe laIne siddhagirinI yAtrA karavAne nIkaLyA. ane ghaNuM dravya vAparyuM. te saMghamAM ekase! agaNe tera (169) senAnAM maMdire eTale daherAM hatAM. ane AzcaryamAM garakAva karanArA bIjA paNa dAMta vagerenAM pAMcase jina madirA hatA. 171 vikrama rAjAnA saMghanI mInA cAle che-- sahasa paNa AcArya cAda nareza zreSTha mukuTadharA, pravara zrAddha kuTuMba lakha sittera khAmI nahi jarA; IMga keDi dasa lakha paNa sahasa gADAM hatAM te sadhamAM, lAkha aDadasa azva chatrIsa sA karI paNa sAthamAM. 192
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA phalpalanA 15 sittera lAkha uttama zrAvakAnA jarIpaNu khAmI na hatI eka hajAra gADAM hatAM. aDhAra lAkha hAthIo hatA. 172 a:vaLI te vikrama rAjAnA saMdhamAM pAMca hajAra te! AcAryA hatA. tathA zreSTha muguTabaddha cauda rAjAe hatA. kuTu be hatA. teonA utsAhamAM kroDa daza lAkha ane pAMca gheADAe hatA ane chatrIsase vastupAlanA saMghanI khInA traNa leAkamAM jaNAve che-- Aja anumAne karI vRSabhAdi mAna vicArIe, vastupAla kumArapAla nareza paNa sabhArIe; pravarakIrtti kAmuThThImAM kAvya ekAzI karI, vastupAla taNI prathama yAtrA kahI bahu vistarI, 173 a: :~--AgalA kSeAkamAM vikrama rAjAnA saMghamAM AcAryo vagerenI je saMkhyA kahI tenA anusAre vRSabhAdi mAna eTale baLada vagerenI saMkhyAnuM pramANu jANavuM. vaLI maMtrIzvara vastupAle tathA kumArapAla mahArAjAe kADhela! sadyAnuM paNa smaraNa karavuM. temAMnA vastupAla maMtrIzvare karela prathama cAvAnuM " kI. kAmudI' nAmanA uttama graMthamAM ekAzI kAvye vaDe vistArathI varNana karyuM che. 173 teno sakSepa mi avadhAra e huM vijanA ?, dattaya prAsAda cAvIsa; ekamA vIsa kASThanA; zakaTa pIstAlIsaJA tima pAlakhIe sAtasA pAMcase kArIgare AcAya saMkhyA sAtasA, 174
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta a:--he bhavya janA! te maMtrIzvara vastupAlanA saMghanuM TuMkamAM varNana A pramANe jANavuM. te saMghamAM cAvIsa tA dAMtanA jinAlayeA hatA. ekasesa ne vIsa lAkaDAnA derAsare| hatA. pIstAlIsa se! gADAM hatAM. sAtase pAlakhIe hatI. pAMcase kArIgarA hatA. ane AcArya mahArAjanI saMkhyA sAtasA hatI. 174 166 6 hajAra zvetAMbara zramaNa tima sAdhavI egaNIsasA, cau sahasa gheADA digaMbara jANavA agIAra sA; 2 huM sahusa sAta lakSa janA apUrava pADathI, prathama yAtrA ema karatA varatupAla vinAdathI. 195 a:--vaLI te vastupAla maMtrIzvaranA saMghamAM e hajAra zvetAMbara matanA sAdhue hatA ane egaNIsa se sAdhvIjI hatA. cAra hajAra gheADA hatA. agIArasI digambara matanA sAdhuo hatA. be hajAra uMTa hatA. tathA sAta lAkha mANusA hatA. AvA apUrva ThAThamAThathI maMtrIzvara vastupAle AnaMdapUrvaka zrI zatru Mjaya mahAtIrtha nI pahelI yAtrA karI 17pa kumArapAlanA saMghanu varNana kare che:-- ema sADIbAra yAtrA vadhata vadhatA vistare, pAlatAM paTarI karatA zrAvidhi ima uccare; zrAddha bhUpa kumArapAle siddhagiri girinAranA, sadha kADhayA tehamAM Atera rANA AdinA 176 artha:--e pramANe sADI bAra yAtrAe vadhatA vadhatA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA vistArathI paTarI eTale cha,rI pALIne karI. have kumArapAla mahArAjAe siddhagiri eTale zatruMjayane tathA girinArA saMgha kADhayA, 'zrAddhavidhi' nAmanA graMthamAM tenuM varNana A pramANe karyuM che:--temanA saghamAM khaDAMtera rANA hatA. 176 desalazAnI bInA jaNAve che- 167 ahu hADa tema aDhAra sA phATI vrajo sAthe hatA, ratnamadira IMga sasa aDasA cumotera dIpatA; zatruMjayArdika sAta tIthaeN cAda kADI dravyane, vAparI yAtrA karatA cAda desalazA ane. 197 a:--te kumArapAla bhUpAlanA saMghamAM te chara rANAenA ghaNA ThATha hatA. sAthe aDhArase kATImbo eTale kroDAdhipati hatA. eka hajAra AThasA cumetera ratna vagerenA maMdire zezabhatAM hatAM. tathA zeTha desalazAe zatrujaya giranAra vagere sAta tIrthomAM cauda kroDa dravyanA kharaca karIne coda yAtrAo karI. 177 AlU zeDanI bInA jaNAve che~~ zrImAli AlU zeDa kADI bAra mhArA vAparI, sadha sAthe vimaliigara yAtrA karatA zama dharI; 1 charI A pramANeH-- 1-ekAhArI-ekAsaNuM karavuM joie. 2-bhUsaMstArI-bhAMya saMthAro kare. 3-sacitta parihArI-sacittane tyAga karavA joie. 4-nArI saMga rihArI-ziyala pALe 5-pAdacArI gurUsAthe page cAle. 6-samakita dhArI-samyakatva da rAkhavuM.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI vijayapadhasUrita te saMghamAM prAsAda saga saya cau sahasa gADAM hatAM, chatrIsa sUri azva pAMca hajAra uttama dIpatA.178 artha--zrImAlI AbhU zeThe bAra koDa sonAmahore. vAparIne caturvidha saMghanI sAthe vimalagiri mahAtIrthanI yAtrA samatA pUrvaka karI, te saMghanI aMdara sAtaso jina prAsAda hatA. cAra hajAra gADAM hatAM. chatrIsa AcAryo hatA. tathA pAMca hajAra uttama ghaDAo hatA. 178 vIsamA saikAmAM saMgha kADhanAranA nAma jaNAve che - zeTha choTAlAla lalubhAI rAjanagara taNA, kharecI hajAre saMdha kADhe bhAvamAM na jarI maNA; zeTha mANekalAla manasukhabhAI lAkhA dravyane, kharacI apUrava saMgha kADhe dhanya AvA dhanikane.179 artha -rAjanagara eTale amadAvAdanA rahIza esavAla zeTha choTAlAla lalubhAIe hajAro rUpIA khacI saMgha kADho. temaNe udAratAmAM leza mAtra khAmI rAkhI na hatI. vaLI mArA gurU mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajInA upadezathI zeTha mANekalAlabhAI manasukhabhAIe lAkho rUpIA kharacIne A jamAnAmAM apUrva vizAla zrI zatruMjayatIrthane saMgha kADhaye hate. dhanya che AvA dhanavaMta zrAvakane 179 zeTha mANekalAlanA saMghanI bInA jaNAve che - temAM zramaNa zramaNI chaso dasa sahasa jana mAne hatA, zakaTAdi paNa terase vara beMDa DaMkA zobhatA;
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 169 bhAvanagara nareza dhAMgadhrA nareza taNI dIse, palTana jinAlaya dra davaja ratha cAMdInA sAthe vase.180 artha:-temanA saMghamAM AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI vigere meTA AcAryAdi sAdhu tathA sAdhvIonI saMkhyA se hatI. yAtrALuonI saMkhyA daza hajAranI hatI. gADAM vigere vAhanonI saMkhyA paNa terasonI hatI. sAthe uttama beMDa vAjiMtra tathA nizAna DaMkA zobhI rahyA hatA. te sAthe bhAvanagaranA rAjAnI ane dhAMgadhrAnA rAjAnI paTane cAMdInuM jinAlaya, Indradhvaja tathA cAMdInA ratha vigere paNa saMghamAM zobhatA hatA. 180 hAthI vadhAre saMgha zebhA dAna paNa raste dIe, nemisuri gurUnA vacanathI sAta kSetra sAcave; tIrthamAlA paheravAmAM paNa draviNane kharacie, prAgvATa jagaDuzA pramukha dRSTAMta nita saMbhArIe.181 artha -A saMghamAM hAthI paNa sAthe hato. saMghavI mANekalAla manasukhabhAI dAna paNa ApatA hatA. saMghamAM sAthe AvelA gurU mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajInA upadezathI sAte kSetromAM ullAsathI dravyano sadupayoga karatA hatA e pramANe tIrthamAlA paheravAmAM paNa anitya dravyane jarUra vAparavuM. A bAbatamAM bhavya jIe poravADa jagaDuzA vigerenAM haMmezAM yAda karavAM. 181
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasukRita anukaMpA dAnamAM lakSmI vAparavI ema jaNAve che-- lAvI yA du:kha dIna jananAM dravya bhAge TAlIe, pAtra tema kupAtrane AvA kSaNe na vicArae; kUpajalanA jevuM dhana tA vadhe jo vApare, aMdhAya teA gaMdhAya budhajana hAtha ghasatA nA mare.182 artha :--bhavya jIvoe garIba du:khI manuSyanAM du:khA peAtAnA dravyanA be!ge paNa dUra karavAM. tevA prasaMge pAtra kupAtranA vicAra karavA nahi. kAraNa ke dAnamAM vAparatAM dravyanA ghaTADA thatA nathI paNa jema vApare tema vadhArA thatA jAya che. zAstrakAre dhanane kUvAnA pANI jevuM kahyuM che. jema kUvAmAMthI pANI kADhavAmAM Ave che te chatAM khUTatuM nathI ane navuM svaccha pANI Ave tathA nirmala rahe che. pANI mAMdhyuM rahe teA gaMdhAya che tema dravya paNa mAMdhI rAkhavAmAM Ave eTale vAparavAmAM na Ave te! chevaTe nAza pAme che. AthI paMDita samajI purUSo hAtha ghasIne maratA nathI athavA dravyane dATI nahi rAkhatAM sadupayAga kare che. 182 170 anupamA devInu buddhicAturya jaNAve che-- anupamA devI vicakSaNa buddhizAlI je hatI, maMtrIza vastupAlane te ima zikhAmaNu ApatI; nA dATIe lakSmI kadApi mastake ghala nAMkhavI, dATavAno artha e tima nA kare budha mAnavI.183 a:--matrIzvara vastupAlanI patnI anupamAdevI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 191 ghaNI buddhizALI hatI. teNe jyAre vastupAla peAtAnu dhana jamInamAM dATavAne vicAra karatA hatA. tyAre zikhAmaNu ApI ke lakSmIne kadApi dATavI nahi. kAraNa ke lakSmI dATavAne artha tenA 'mAthAmAM dhULa nAkhavI. ema thAya che mATe paMDita mANasa e pramANe karatA nathI eTale lakSmIne ghATatA nathI. 183 lakSmI rIsAe ema karatAM jarUra zubha tine dharA, koi nAMkhe phUla tamArA mastake tA zu kare ? ; laphamI ughADI rAkhIe maMtrI suNI A vacanane, jinama MdirAdika dhama kAye jhaTa kharacatA dravyane,184 artha:--lakamIne jamInamAM dATavAthI ghATanAra upara lakSmI rIsAya che mATe jarUra sArI buddhine dhAraNa kare. tamArA mAthA upara kAi dhULa nAkhe te tame zuM karo ? eTale ApaNA mAdhA upara dhULa nAkhanAra upara ApaNane rIsa caDhe tema lakSmIne paNa tene dATanAra purUSanI upara rIsa caDhe che eTale te tenI pAsethI jatI rahe che. mATe lakSmIne ughADI rAkhavI. eTale tene dAnAdi satkAryomAM upayAga karavA athavA evI rIte khullI rAkhavI ke jethI badhA tene joi zake ane tenI cAra cArI karI zake nahi. A pramAUnAM anupamA devInAM vacana sAMbhaLIne matrIzvare jinamaMdira khaMdhAvavA vagere dharma ka.cImAM jaldI peAtAnA dhanane vAparyuM. 184
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta dhanavaMtane zIkhAmaNa Ape che-- duHkhanA samayamAM dhaiya rAkhe prabhu vacanane dIla dharI, sukhanA samayamAM dharma mAge vApare dhana pharI pharI; mAnI ane nA aMzathI paNa je viveka guNA dhare, sAceAja nANI teha ima jinarAja pravacana uccare.185 172 a:--jinezvara bhagavaMtanA vacanane dIlamAM dhAraNa karIne je bhavya jIve du:khanA vakhate dhIraja dhAraNa kare, temaja peAtAnA sukhanA samaya hAya eTale peAtAnI pAse dhanAdikanuM sAdhana hAya, tyAre peAtAnuM dhana vAraMvAra dharma kAryomAM vApare. caDhatInA samayamAM leza mAtra paNa abhimAnI na bane tathA viveka guNane dhAraNa kare AvA prakAranuM uttama vartana rAkhanAra bhavya jIva sAcA jJAnI kahevAya che. e pramANe jinezvaranuM Agama kahe che. 185. sukhanA ane duHkhanA prasaMge zuM vicAravuM ? te jaNAve che: anubhava karatA za`nA puNyAi khAlI thAya che, tA e tane asesane badale harakha kima thAya che; anubhava karatAM pApanA te kama khAlI thAya che, tA e tane AnaMdane badale arUci kima thAya che.186 artha:--he jIva! jyAre tuM sukhanA anubhava kare che tyAre tArI puNyAi eTale prathama mAMdheluM zubha karma khAlI thavA mAMDe che te chatAM tane zeka thavAne badale ulTA harakha
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpavatA 173 kema thAya che? athavA te prasaMga harakhanA nathI paNa zekane che. vaLI jyAre tu du:khane ogave che te vakhate te prathama aMdhelA tArA pApa karmo khAlI thavA mAMDe che. te prasage tane mAnada thavA joie tene badale tuM dIlagIra zA mATe thAya che. athavA te AnaMdanA prasaMga che ema tAre samajavuM joie. 186 viSaya (beganA sAdhana) nI anityatA vigere jaNAve che --- dehu dhananI jema kAraNa viSayanAM na Take sadA, tina zabda rUpa se gaMdha sparze java dhAme ApadA; saMkalpanA cALe ja upaje kAma karI vAsanA e kAnA saMkalpo hatAM jarUra Taro kAmanA.187 aH--jema A zarIra ha MmezAM TakI rahetu nathI tathA jema dhana paNa kAyama sthira rahetu nathI tenI jema viSayanA kAraNe athavA sAdhano paNa haMmezAM kAyama rahetAM nathI vaLI zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza vaDe chatra du:khane pAme che. tathA vikrayanI vAsanA eTale icchA te saMkalpanA yAgathI eTale mananA vicArathI utpanna thAya che. mATe kAma sapA eTale viSaya vAsanA (bhagatRSNA ) dUra thatAM kAmanA eTale viSaya vikAra paNu nAza pAme che. 187 cAlu prasaMge mananI mukhyatA jaNAve che: mananI madadathI kriyA nija viSaya pratye dADatI, nimittavAsI AtamAnI tehavI vRtti thatI;
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI vijyapadhasUrikata kAraNa taNe anusAra have kArya e nA bhUlIe, niMba bIjane vAvatAM kima zelaDIne pAmIe.188 artha:-ApaNI Indriya mananI madadathI eTale manamAM utpanna thatA saMkalpathI pota potAnA viSaye pratye doDe che eTale pota potAne iSTa viSayanI IcchA kare che. A AtmA paNa nimittavAsI che eTale jevuM nimitta maLe tevI AtmAnI vRtti eTale pariNAma thAya che. yAda rAkhavuM ke-kAraNa ne anusAra kArya thAya che eTale jevuM kAraNa maLe tevuM kArya nIpaje che. e bhUlavuM nahi. kAraNa ke je lIMmaDAnuM bI vAvyuM hoya to temAMthI zelaDI zI rIte meLavAya? eTale temAMthI zelaDI na maLe. ema cAlu prasaMge ema samajavuM joIe ke dhana ane viSayAdinI mamatA duHkhanuM kAraNa che. tevI mamatAthI sukha maLe ja nahi. vairAgya, tapa, saMyamanI nirmala sAdhanA prabhupUjA-sAmAyika-pratikamaNa, pauSadha, upadhAnavahana dAna-zIla, bhAvanA vigere sukhanA sAdhanene sevIe, te ja sukha maLI zake. 188 | viSayarogI jInuM svarUpa jaNAve che - jima bilADI dUdha pItAM lAkaDInA bhArane, viSayarogI jIva paNa tima maraNa bhayane nA gaNe; duniyA taNA puSkala padAthe bhaya sahita Ima dIsatA, teye adhe mUDha jI satyane nA samajatA.189 arthaH--jevI rIte bilADI dUdha pItI hoya te vakhate
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA ' 175 tene kaI lAkaDI mAravA jAya tyAre te bilADI mAranA bhayane paNa gaNakAratI nathI tevI rIte viSayamAM Asakta thaele jIva paNa maraNanA bhayane gaNakArato nathI. teja pramANe A duniyAnA ghaNuM paudgalika padArtho bhaya sahita jaNAya che te chatAM bIna samajaNane laIne mujhAelA saMsArI che te te padArthanA kharA svarUpane samajatA nathI. 189 gathI sukha hoyaja nahi. vigere jaNAve che - he bhAI? tuM sukhiyo thavAne sevate bahu bhegane, paNa samajaje ke jarUra deze te bhayaMkara rogane; tenI pIDAo vedatAM caturAI tuja zA kAmanI, pApa karatAM cetavuM nA e nizAnI khedanI.190 artha-he bhAI! tuM sukhI thavAne mATe ghaNuM prakAranA bhegonuM sevana kare che, paraMtu tuM cokkasa jANaje ke te viSaye tane bhayaMkara rogamAM sapaDAvaze. pachI te reganI pIDAne bhegavatAM tArI caturAI zA kAmamAM Avaze. eTale reganI pIDA bhogavatAM tArI caturAI tane bacAvI zakaze nahi. mATe pApa karatI vakhate je cete nahi eTale te pApa kArya karatAM pAchA na haThe te te kharekhara pastAvAnI nizAnI jANavI. athavA pApa karatAM cetavuM e khedanI nizAnI nathI. eTale jeo pApa karmane karatI vakhate samajIne dUra khase, te te bhayaMkara rogonI pIDA bhogavatA nathI. ane evI sAvacetI na rAkhe, te duHkhI thAya che. 190
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 zrI vijayapadmasukRita kheda kevA thAya? e batAve che. cetyA nahi huM badha samaye udayakSaNa DahApaNa dharU, zA kAmanuM ? paNa adha samaye rAkha DahApaNa te kharuM; kapha vyAdhivALA khAi dahIne jema pIDA bhAgave, khAtAM na rAkhe bhAna tima tuM baMdha udaye jANaje,191 a:--ka baMdhanI vakhate huM caityo nahi athavA pApa kArya karatI vakhate meM kAMI vicAra na karyo, tyAre A te karmanuM phaLa udaya AvyuM ane jyAre duHkha AvavA mAMDayuM tyAre DahApaNa rAkhuM ke meM pApa karma na karyAM hAta tA mAre AvuM du:kha lAgavavAne vAre| AbyA na hAta. AvuM DahApaNu udaya vakhate zA kAmanuM ? athavA te vakhate A DahApaNu kAmamAM AvatuM nathI. kAraNa ke AvA DahApaNuthI du:kha nAza pAmatuM nathI. mATe pApane baMdha karatI vakhate DahApaNu rAkhavu eTale pApa kArya karatAM cetI javuM joie. jevI rIte nA vyAdhivALA jIva dahIM khAtI vakhate vicAra na kare ke dahIM khAvAthI mane pIDA vadhaze ane svAdane lIdhe dahIM khAya pachI dahIM khAvAthI thatI pIDA bhAgave. ahIM jema rogIne dahIM khAtAM sAvaceta rahevu joie, tema tAre karmane bAMdhatI vakhate DahApaNu rAkhavu joie. 191 svAdhIna kSaNa che madhanA, nA udayanA che tevA, nita cetaje adhakSaNe khalavAna kSaNa che udayanA;
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA AzA taNA je dAsa te nara sajaMganA dAsa che, dAsI banAve tene je sajaMga tasa dAsa che.192 197 a:--hai jIva? madhanA eTale karmabaMdhanA kSaNa e svAdhIna kAla che eTale karmabaMdhathI bacavuM e peAtAnA tAkhAnI vAta che. kAraNa ke pariNAme khaMdha kahyo che. mATe zubha pariNAmaDe azubha khaMdha thatA aTakAvI zakAya che. tethI badha vakhate cetaje eTale cetatA raheje. paraMtu udayane kSaNa tevA nathI. kAraNa ke udayane rokI zakAtA nathI. uDDaya samaya alavAna che mATe te bhAgaLyA sivAya chUTakeA nathI. A prasage AzAnA ( icchA, tRSNAnA ) dAsa thaelA che sarva jagatanA dAsa che. eTale jyAM suMdhI AzA dUra karavAmAM AvatI nathI tyAM sudhI jagatamAM gulAma jevI sthiti bhAgavavI paDe che. ane jee AzAne dAsI banAve tenI AgaLa sarva jagatanA jIvA dAsa thaine rahe che. 192 yAda rAkhaje ke-jee te cAlu vAtamAM yAgInu dRSTAMta jaNAve che-- jANaje A avasare nrupa cAginA dRSTAMtane, rAjakuMvarI paraNavA rAjA gulAma same ane; AgI kahe je satya khInA tehane nRpa sAMbhaLI, vairAgya pAmI yAgicaraNe karata vaMdana pharI pharI,193 a:--A prasaMge turAjA ane yAgInA DhaSTAntane jANuje. rAjakuMvarIne paraNavAnA leAbhathI rAjA yAgInA 12
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI vijayapadhasUrikRta - = gulAma je banyuM. paraMtu yogIe je sAcI bInA jaNAvI, te sAMbhaLIne rAjA vairAgyane pAme. ane megInA caraNamAM vAraMvAra vaMdana karavA lAgyuM. 193 sAcuM jJAna kayuM? vigere jaNAve che-- te jJAna kima kahevAya jemAM rAga mastI Adare, tyAM timiranI zakti kihAM jyAM sUrya kiraNo vistare jJAnanuM phala virati IDa heya viSayAdika rati, mohe nahi lepAya je jana teha nANI zubha mati.194 artha -je jJAnanI hayAtImAM rAga mastI Adare eTale paugalika bhAvomAM Asakti vadhe, tene jJAna kevI rIte kahI zakAya? athavA sAcuM jJAna hoya tyAM rAganI ochAza thavI joIe. kAraNa ke jyAM sUryanAM kiraNonI jyota phelAya, tyAM aMdhakAra raheja nahi. athavA aMdhakAra dUra thAya ja. mATe ja "jJAna pArTa vile" ema kahyuM che tethI heya eTale tyAga karavA yogya je viSayAdika tenI prItine tyAga kare. ane je mANasa mehamAM Asakta thAya nahi te zubhamati eTale sArI buddhivALo jJAnI jANa. 194 viSaye ceranA jevA che, ema daSTAMta daIne samajAve che:-- jJAnAdi dhanane coranArA viSaya saghalA jANie, zeTha zeThANa taNAM dRSTAMtane saMbhArIe, - 1 rAjA ane yogInuM daSTAnta meM zrI siddhacakrapUjAmAM jaNAvyuM che te tyAMthI joI levuM.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA cAra dhana laine gayA paNa zeTha " jANuM chu " kahe, jANyuM have zA kAmanu ? nita cetatAnuM dhana rahe.195 a:--badhA viSayeA AtmAnA jJAna, darzana, cAritra rUpI dhanane cAre che,ema navuM. A bAbatamAM zeTha ane zeDANInuM prAnta yAda karavuM. cAra zeThanA gharamAMthI dhana cArIne jatA rahyA tA paNu zeDa ThaMDa sudhI vaNuM chuM ema kahyA kare che. paraMtu te jANyuM zA kAmanuM? athavA jANyA chatAM paNa dhana na sacavAya to te dhananuM jANavuM zA kAmanuM? mATe je cetatA rahe che, tenuM dhana sacavAya che. 195 ( pApanu kAraNa ane tenuM svarUpa jaNAve che-- pApa karavAnI kuTeva paDI tane bahu kAlathI, tehija karAve bhAga tRSNA cheDa tene AjathI; 199 1 zeDa zeThANInuM dRSTAnta A pramANeH--ziyALAnI rAte zeDa rokANI vigere sUI gayA che. aDadhI rAtre cAra gharamAM peDe. te jANIne zeNIe zeThe kahyuM ke cera AvyA. tyAre zeTha kahe che ke ' jANuM chuM.' paNa ALasathI uDatA nathI. tyAra pachI cAre paTArAnuM tALu teDavA mAMDayuM te vakhate rokANIe vhelAMnI mAphaka karyuM tyAre paNa geae 'naNuM chuM' ema kahyuM. tALu teDIne paTArA ughADayo tyAre paNa NuM chuM' kahyuM. chevaTe ceAra dAgInA laIne javA lAgyA tyAre naNuM....' kahyuM. paNa zeDa phaMDayA nahi ane cera dhana laine palAyana thai gayA. te vakhate zekANIe zene kahyu ke, heH--jANuM jANuM zu kare, tArA jANapaNAmAM paDI dhULa; zeThANI kahe zeDane, cAra dhana laI gayA dUra. AmAMthI samajavAnu eke-je sAvaceta thaIne viSayAdine na seve, te bhavya jIveja uttama jJAnAdi dhanane sAcavI zake che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 zrI vijayapadhasUrikata agni dharAye lAkaDAthI nahi jaladhi jima vArithI; bhego ghaNAe bhegavyA paNa teha raja ghaTatI nathI.196 artha:-he jIva! tane ghaNA vakhatathI pApa karavAnI kuTeva eTale kharAba Teva paDelI che te tane bhegaNuM eTale viSayanI IcchA ja karAve che, mATe te bhagatRSNAne AjathI cheDI de. jema agni lAkaDAthI saMtoSa pAmato nathI, tathA samudra jema pANIthI saMtoSa pAmatuM nathI tevI rIte teM ghaNuM ghaNuM viSaye bhegavyA, te paNa te bheganI lAlasA jarA paNa nAza pAmI nahi. 196 bhagatRSNAnuM svarUpa samajAve che - rajanI vadhAre timirane tRSNA tathA rAgAdine, tenA ja yoge jIva karate niMdha saghalA karmane, zabdAdi bhogavavA thakI tRSNa kadI zamaze nahi, jalamAM rahelA caMdrathI tuja kArya kadi saze nahI.17 ' artha-he jIva! jema rAtrI aMdhakArane vadhAre che tema tRSNA eTale viSayanI IcchA rAga dveSa vagerene vadhAre che, ane tethI karIne jIva saghaLI jAtanA niMdavAyegya pApa karmane kare che. jevI rIte pANImAM rahelA caMdrathI tAruM kArya siddha thAya nahi tema zabda rasa vagere indriyanA viSayone bhegavavAthI tArI tRSNA-viSaya lAlasA kadApi zAMta thaze nahi. ema tAre nakakI samajavuM. 197
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 181 bhega tRSNAe A jIvane ke herAna karyo? te jaNAve che - sArI gaNIne bhegatRSNa mohathI mehyA narA, A vikaTa saMsAre bhame na nirAMtathI japatA jarA; ANe banAvyo jIva ! tane kaMgAla bhIkhArI same, tethIja dhArmika kArya karatAM rAkhate tuM aNagamo 198 ' artha-manuSya mohane lIdhe bhagatRSNane sArI gaNIne muMjhAI jAya che, tethI A bhayaMkara saMsArane viSe rakhaDayA kare che. ane keI ThekANe zAMtithI jarA paNa japatA nathI. he jIva! A tRSNae tane garIba bhIkhArI je banAvyuM che, ane tethI karIne dharmanAM kAryo karatAM tene kaMTALo thAya che. 198 manane vaza karavAthI thatA phAyadA jaNAve che - rajhaLAvanArI bhIma bhavasAgara viSe muja jIvane, evuM vicArI deha gharathI dUra kADhI tehane, jeha manane vaza kare te TALatA savi duHkhane, savi karmabaMdhana dUra pheMkI pAmatA nirvANane.19 artha -A tRSNa mArA jIvane bhayaMkara bhavarUpI samudramAM rakhaDAvanArI che, evuM vicArIne zarIrarUpI gharamAMthI tene dUra kADhIne je jIva manane vaza kare che te potAnA sarva duHkhane dUra kare che. ane pitAnAM saghaLAM karmanAM baMdhanone dUra karI eTale saghaLAM karmone nAza karIne mekSa meLave che. 19
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta bhAga tRSNAne cheADanArA jIvAnI uttama sthiti jaNAve che:je bhAgatRSNA cheDanArA teja jagamAM vadha che, tene vaza je thayA te sa janathI nidha che; anukUlatA AnI dIe che duHkhane pratikUlatA, sukhazAzvatA jhaTa ApatI samajI nA samajI jatA.200 182 a:--jee bhAgatRSNAne tyAga kare che teeja jagatamAM vaMdana karavA yAgya ane che. ane e bhAgatRNAne vaza thayA che teo badhA sajjanA vaDe niMdavA lAyaka ane che. A bhAgatRSNAnI anukUlatA du:khane Ape che eTale je ajJAnI jIvAne viSayabhAge!nI sAmagrI maLe che tee tenA upabhAgamAM Asakta thavAthI duHkhI thAya che ane Asakti rahita manIne jo viSayAnI pratikUlatA kare, eTale svAdhIna viSayanA sAdhanAmAM paNa je bhavya jIve! Asakti rAkhatA nathI, te zAzvatA sukhane eTale meAkSa sukhane meLave che. A vAta samajI purUSa! tarata samajI jAya che. 200 bhAga tRSNAnA jIhmA jaNAve che:-- dIlamAM vasI A jyAM sudhI jIva tyAM sudhI saMsArane, sAre| gaNe bIna samajathI narasA gaNe che meAkSane; te bhAga tRSNA dUra thatAM saMsAra dhULa jevA gaNe, agaDayuM ghaNuM he jIva! tArUM ceta jhaTa tu N A kSaNe,201 a:--he jIva! jyAM sudhI A bhAgatRSNA tArA dIlamAM rahelI che tyAM sudhI tuM saMsArane sArA gaNe che ane
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpavatA 183 samaja nahi hAvAthI meAkSane narasA-azubha gaNe che. paraMtu jyAre bhAgatRSNA dUra khase che, eTale jyAre lAgatRSNA nAza pAmeche, tyAre tuM saMsArane dhULa jevA asAra gaNe che. he jIva ! atyAra sudhomAM tArUM dhaNu bagaDayuM che, mATe have A avasare tu jaldI ceta. pramAdane dUra kara ane tArA kantavya aAvavAmAM sAvadhAna thA. 201 strInA zarIranuM svarUpa vigere jaNAve che:-- viSThA ane mUtre bharelA deha A che nArA, mukha AdinA dekhAva kevala piMDa mAMsa rUdhira taNA; A bhAga tRSNAnAja pApe mukha kamalaziza sama gaNe, vila hADakAM rUpa datagaNane kalikA sama gaNe.2 02 a:--A strInu zarIra viSThA ane mUtrathI bharelu che, mATe apavitra che. mukha vagere avayavAnIje ze!bhA jaNAya che te tA phakta mAMsa ane lAhInA piMDa che. te chatAM A bhe!gatRSNAnA ja pApa laine tu mAMsa ane leAhInA anelA mukhane kamala ane caMdramA jevuM gaNe che. tathA hADakAMnA anelA dAMtanA samUhane kuMda eTale megarAnI kalikA jevA gaNe che. 202 begatRSNA manane capala kare che, ema jaNAve che:-- dArU pIdhelA vAMdarAne 'khatA vIMchI ane, bhUta vaLagyuM ehanA jevuM samajaje cittane bhAgatRSNAthI athIra thai satra jagyAe bhame, dUra karatA tene zuM azuci puje mana rame ?203
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 zrI vijayapadhdhati artha:-vAMdarAnI jAta ghaNuM caMcaLa che, eka ThekANe sthira rahetI nathI. jema te vAMdarAne dArU pAye hoya, vaLI tene vIMchI karaDe ane bhUta vaLage, tyAre te jema cAre tarapha kudAkUda karI mUke, tenA jevuM tuM cittane samajaje. eTale citta ghaNuM caMcaLa che, tethI te jarA vAra paNa capaLatA mUkatuM nathI. ane jogatRSNAne laIne sarva sthaLe bhamyA kare che. paraMtu te bhegatRSNane dUra karavAmAM Ave to azucipuMja eTale apavitra vastunA DhagalA samAna strI vigerenA viSayabhemAM mana zuM AnaMda mAne? eTale te viSamAM AnaMda naja mAne. ra03 bhagatRSNA bhayaMkara pApa karAve che ema jaNAve che - sarakhuM manujapaNuM beumAM dekhAya che A AMkhathI, tyAM dAsa thaIne niMdhakarma karAya eka manuSyathI; temAMhi hetu bhegatRSNA tehane je parihare, te nA kadApi pApa karatAM sarva sthala moje phare. 204 artha -A ApaNuM AMkhathI baMne manuSyamAM manuSyapaNuM sarakhuM jaNAya che, chatAM temAMnA eka manuSya vaDe nokara thaIne niMdya-niMdavAlAyaka kAryo karAya che temAM hetu rUpa lagatRSNAja kahI zakAya. paraMtu te bhagatRSNane je dUra kare che te kadApi paNa pApakarmo karatA nathI. ane dareka sthaLe mojathI phare che. 204 niSkAmavRtti sukhadAyaka che, ema jaNAve che - tehIja nAyaka IMdranA vakhaNAya paMDita vargathI, te saMta sAcI zAMti pAme cakine paNa te nathI;
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 185 tRSNa vagaranA sAdhuone jeha sukha ahiMyAM male, te dhanika meTA kima lahe? tRSNAnale teo balera05 artha -te gatRSNA rahita uttama manuSya IndranA paNa nAyaka gaNAya che ane paMDitenA samUhuthI vakhaNAya che. tRSNanA abhAve santa purUSe je kharI zAMtine pAme che te zAMti cakavatane paNa hotI nathI, e pramANe tRSNA eTale kaI paNa prakAranI AzA rahita nirabhilASa sAdhuone ahIM je sukha maLe che te moTA dhanavAnane paNa kayAMthI maLe? eTale meTA dhanavAnane paNa te sAcuM sukha hotuM nathI, kAraNa ke teo te tRSNanalathI eTale tRSNa rUpI agnithI baLI rahyA che, jethI temane saMtoSa nahi hovAthI kharuM sukha (tene) maLatuM nathI. ra05 cakravattInI uttama bhAvanA jaNave che jene vaDIla haThAvatA te kAmane kima poSIe, ema nIca gaNAIe tiNa vRddha mArge cAlIe; evuM vicArI cakravartI sakala Rddhi cheDatA, Apa kuNaIma pUchatAM huM bhikSu chuM Ima belatA.26 a -pitAnA vaDIla zrI bhadeva prabhu vigere maDApurUe je kAmane harAvyuM, (haThAvyo) eTale vine tyAga karyo, teja viSayenuM mArAthI kevI rIte piSaNa karI zakAya? arthAta te viSayane tyAga karavo joIe. je e pramANe na cAlIe, te ame nIca gaNAIe tethI amAre vRddha purUnA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI vijayapadmasUriSkRta mArge cAlavu joie.evuM vicArIne bharata cakravatI vigere bhavya jIvAe peAtAnI cha khaMDanI Rddhi vigerenA tyAga karyo. ane bhikSuka banyA eTale cAritra dharmane aMgIkAra karyo. ane tame keNu che ? ema pUchavAmAM Ave tyAre huM bhikSaka chuM e pramANe kahetA. eTale cakavatI karatAM paNa bhikSukapaNAmAM temane parama zAMti sukhane anubhava thatA hatA. 206 44 kharU sukha tyAgamAMja che, ema jaNAve che:-- "huM cakravatta" ema kahetAM je na pAme harSane, 'huM bhikSu " AvuM bolatAM te adhika pAme harSane AthIja sAbIta thAya che sukha tyAgamAM nahi bhAgamAM, vakhaNAya dhanya munIzatiNa Ima jANa navamA aMgamAM.ra07 artha :--cakravatI paNAmAM 'huM cakravatI chuM ' ema kahetAM je sAttvika harSa pAmatA naheAtA, tevA sAttvika AnaMda 'huM bhikSu-sAdhu chuM.' A pramANe khelatAM te pAme che. AthI te sAbIta thAya che ke tyAga (saMyamanI sAdhanA ) mAM kharUM sukha paNa bhAgamAM kharU sukha nathI. A kAraNathI evA guNuvaMta dhanya munIzvaranAM navamA aMgamAM ( anuttarAvavAimAM ) bahu vakhANa karyA che. 207 che. mamatA rAkhavAnuM sthala jaNAve che:-- viSayAdimAM jevI ramaNatA tema dravyAdika viSe, tevIja athavA teA vadhAre rAkho zAsana viSe; teA nizcaye thADA kSaNe huM jIva ? thADI mhenate, pAmIza avicala mukti kerA zama vAjate gAjate,ra08
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 187 a:--he jIva! tane viSayAdimAM tathA strIdravya vagere sAMsArika padArthAne viSe jevI ramaNutA-Asakti che tevI athavA tethI vadhAre je tuM zAsanane viSe eTalejinadhanI ArAdhana! karavAmAM rAkhe, tA tuM nakkI theADA vakhatamAM ane gheADI mhenate avicala eTale nAza rakSita meAkSanA sukhane vAjate gAjate eTale ati AnaMda pUrvaka pAmIza. 208 viSa karatAM viSayanI adhikatA vigere jaNAve che: viSane viSayamAM jo taphAvata jhera khAtAM mAraze, paNa A viSaya te dhyAvatAM paNa maraNa bUrU Apo; jethI vIMTAe jIva cIkaNAM karmathI vyutpatti e, bhAkhI prabhue viSayanI jo je vicArI zAMtie.ra09 a:--he jIva! tuM ' viSa 'ane ' viSaya 'e nenA taphAvata jarUra vicAraje. viSa eTale era teA khAya tyAre khAnAra mANasa maraNa pAme che, paraMtu A - viSaya ' tA dhyAvatAM eTale yAda karatAM paNa khUruM eTale kharAba maraNu pamADe che. ' viSaya nI vyutpatti eTale zabdArtha prabhue A pramANe kahyo che:-jenAthI jIva cIkaNAM karmo vaDe vIMTAya te viSaya kahevAya. mATe tuM zAMtithI tene vicAra karIne tevA tIvra du:khadAyI zabdAdi viSayAne jarUra tyAga karaje. 209 viSayathI kayA kayA javA du: khI thayA ? te jaNAve che:~ viSayA vinazvara niye vikarAla duHkhane ApatA, ahiM` bhUlanArA A kuMvare saMcame khAdhI khatA;
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI vijayapadhasUrikRta rAvaNa sarIkho rAjavI paNa naraka cethI pAmiyo, A bhava viSe paNa tehanI vahAre na keI Aviyo.ra10 artha - vinazvara eTale nAzavaMta vize nizcaya vikarALa eTale bhayaMkara duHkhane ApanAra che. A muddo bhUlI janArA AdrakuMvare saMyamane viSe khattA khAdhI eTale cAritrathI bhraSTa thayA. rAvaNa je rAjA paNa viSayanA pApane lIdhe cothI narake gaye, temaja A bhavamAM paNa tenI madade kaI AvyuM nahi. 210 viSaya maraNa pamADe che, vigere daSTAMta sAthe traNa mAM jaNAve che - eka paNa viSayAnurAge jIva mRtyu pAmatA, pAMca viSaye mAMhi rAgI nara maraNa bahu pAmatA; sparzamAM Asakti karatAM hasti darakhiyo thaI raDe, hAthiNI citarela jeI kAma vaza khADe paDe.ra11 ' artha-pAMca IndriyonA zabdAdi viSayamAMnA eka paNa viSayathI ja mRtyune vaza thAya che, to pachI zabdAdi pAMce viSayamAM Asakta manuSya ghaNIvAra maraNane pAme. ahIM darekanAM daSTAMta A pramANe-eka sparza IndriyanA viSayamAM Asakta thavAthI khADAmAM paDelo hAthI duHkhI thaIne raDe che, tethI te AnaMdathI harI pharI zakatA nathI, ane manuSyanA baMdhanamAM rahevuM paDe che. hAthI khADAmAM citarelI hAthaNa joIne kAmavaza thaI khADAmAM paDI ghaNuM dukhe gave che.211
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 189 mAchaluM rasanA rasa jhaTa kaNakane khAvA jatAM, kAMTA viSeja bharAya jIbha kapAya mRtyu pAmatA; vaza thAya zIgha zikArIne zabda zravaNa rAge karI, hariNa chevaTa mRtyu pAme vedanA sahI AkarI.ra1ra artha:-rasanA rase eTale jIbhanA svAdamAM Asakta thaeluM mAchaluM kAMTAmAM bharAela kaNakane khAvA jatAM tenI jIbha kAMTAmAM bharAI jAya che, tethI kapAIne maraNa pAme che, tathA zabda sAMbhaLavAna rAgane laIne haraNIyA jahadI zikArIne vaza thAya che, ane AkarI vedanA sahana karIne aMte mRtyu pAme che. 212 vaLI gaMdha kerI lAlace bhamarA kamaLa DADA viSe, bIDAi mRtyu pAmatA dIvA taNI jyoti vize jhapalAI marata pataMgiyA dekhI dIpakanI tane, A bhAvanA hRdaye utArI ceta jIva! tuM cetane.2013 artha -vaLI nAkanA viSaya gaMdhane viSe Asana thaelA bhamarA kamaLanA DoDAne viSe bIDAIne mRtyu pAme che. tathA AMkhanA viSaya rUpane viSe Asakta thavAthI pataMgIyA dIpakane prakAza dekhI tene viSe jhaMpalAIne maraNa pAme che. A pramANe eka eka IndriyanA viSayamAM Asakta thavAthI duHkha ane maraNanI prApti thAya che e bhAvanA eTale vicAraNAne hRdayamAM utArIne he jIva! tuM cetaje.eTale indriyane viSayamAM lagAra paNa Asakti rAkhIza nahi. 213
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta pramAdane ane gADariyA pravAhane cheADavAnuM kahe che:-- jAgatAnI bheMsa pADA dhatAnA vAta e, suNIne tajI paramAda gADaravAha veNu vicAraje; maniyAnI kANamAM rANI nRpati Adi gayA, mInA gadheDInA zizunI sAMbhaLo dIlagIra thayA.214 190 a:- jAgatAnI bhesa" ne uMghatAne pADA" e kahevata sAMbhaLIne pramADha cheADe!, temaja evI gADarIyA pravAhanI paNa vAta che te A pramANe--jevI rIte gADarIyA pravAhanI jema rAnta rANI vagere madanIyAnI kANumAM gayA. para Mtu tyAM gadheDInA baccAnA maraNanI vAta sAMbhaLIne dIlagIra thayA. eTale temane pastAvA thyA, tethI gADarIyA pravAhunI mAphaka vagara vicAre kAI kArya karavuM nahi. 214 iMdriyAne vaza karavAnuM sAdhana jaNAve che:-- jinavacana rUpa lagAma iMdriya azvane vaza rAkhatI, ne caraNapathai deAratI mananI capalatA TALatI; 1 eka bheMsane pADI viAI te vakhate pADeAzInI bheMsane pADe ALye, vhelI bheMsane mAlika uMghatA jANIne khIjI bheMsanA jAgatA mAlike pADIne ThekANe pADA mUkI dIdhA, khIje divase khabara paDatAM pADAzIe kahyuM ke e te jAgatAnI bheMsa ne uMdhatAne pADA. 2 A kathA meM saMvegamAlAnA amAM jaNAvI che te tyAMthI joI levI. a sahita te zrI jainadhama prasAraka sabhAe chapAvI che.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 191 A kAraNe parataMtratA Agama taNI nita rAkhIe, jima AtmavilAsa vadhatAM moha bhUpa harAvIe.215 artha-jinezvaranA vacana rUpI lagAma indriya rUpI ghaDAne vaza rAkhe che. ane cAritranA mArge laI jAya che, ane mananI caMcaLatAne dura kare che. A kAraNathI AgamanI parataMtratA eTale AgamanA vacanane anusAre cAlavApaNuM haMmezAM rAkhavuM, jethI AtmAnA vIryane ullAsa vadhavAthI meha rUpI baLavAna rAjAno nAza karI zakAya. 215 viSayanI viDaMbanA samajAve che - niMbakITaka niMbane kaDavo chatAM maDhe gaNe, viSaya kaDavA te chatAM mohI jano mIThA gaNe, baLakhA viSe jimamAMkha coTe viSaya baLakhAmAM tathA, ajJAna jana ceTI jatAM mohe lahai puSkale vyathA.216 artha:-jevI rIte lIMbaDAmAM utpanna thaelo kIDo lIMbaDo kahe chatAM tene mIThe gaNe che, tevI rIte viSe paNa kaDavA eTale du:khadAyI hovA chatAM mahAsakta manuSya te viSayane mIThA eTale sukha ApanArA che, ema mAne che. jema lIMTanA baLakhAmAM mAkhI cuMTe che tema viSaya rUpI baLa bAmAM ajJAnI manuSya cuMTe che eTale viSayamAM Asakta thAya che. jethI karIne ghaNI vedanA bheLavIne taraphaDI taraphaDIne maraNa pAme che. 216
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapa sUriSkRta rAga e khUrI cIja che, ema daSTAMta ine e zleAkamAM samajAve che. 192 jIvana alpa karAvanArA sAta hetu samRhamAM, rAga adhyavasAya bhAkhyA viSayarAgI viSayamAM, karatAM pravRtti ghaTADatA priya jIvanane nA bhUlaje, ne parakhavALI nAranuM dRSTAMta khUba vicAraje,217 a:--AyuSyane ochuM karanArA sAta hetuomAM rAganA adhyavasAyane paNu gaNAvyA che. samajavAnuM e ke viSayamAM rAganA adhyavasAya karanAra jIva viSayamAM pravRtti karIne peAtAnA priya jIvanane eTale AyuSyane AchuM kare che, e vAta bhUlIza nahi. ane zrI leAkaprakAzamAM rAganA adhyavasAyathI maraNa pAmanAra parakhavALInuM daSTAnta kaheluM che tene tuM khUkha vicAra karaze. 217 parakhavALI strInu dRSTAnta A pramANe:-- jalapAna karavA eka mAnava parama sthAne AviyA, tyAM parabavALI nArine bahu rAga jotAM jAgiyo; jala pI janArA purUSa dizie viSaya rAge dekhatI, cheTe jatAM nA dekhatAM jhaTa maraNa bUrU pAmatI.ra18 artha:- eka mANasa parakha AgaLa pANI pIvAne ALye, mANasane joI parakhavALI strIne tenA upara ghaNA rAga-kAmarAga utpanna thayA, te mANasa pANI pIne tyAMthI cAlI nIkaLye . te je dizA tarapha jatA hatA te tarapha te parakhavALI strI
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka5latA 193 viSaya rAgathI joI rahI che. te purUSa jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI tenA tarapha te joI rahI, paraMtu cheTe jatAM jyAre te dekhAte baMdha thaye tyAre tarata ja te strI burA-azubha maraNane pAmI. A pramANe viSayanA rAge karIne parabavALI strI maraNa pAmI, ema samajIne he jIva! lagAra paNa viSayamAM prema rAkhIza nahi. ra18 kAmanI daza dazA spaSTa rIte samajAve che - kAma kerUM prabala sAdhana rAga Ima zrI vIra kahe, rAgi mAnava kAmanI aMtima dazA mRtyu lahe; te kAmanI che daza dazA tyAM prathama ciMtavanA kare, bIjI dazA te dhArie je dekhavA IcchA kare. 219 artha:--trizalAnaMdana zrI mahAvIra prabhue kahyuM che ke kAma eTale viSayanuM mukhya baLavAna sAdhana rAga che. ane te rAgavALo mANasa kAmanI chellI dazA mRtyune paNa pAme che. te kAmanI daza dazAe A pramANe -(1) rAgI jenI pratye rAga-viSaya vAsanA jAge tenI cintavanA athavA vicAraNA kare che. ane (2) bIjI dazAmAM te rAgI jIva sAmAne jovAnI IcchA kare che. 218 e daza dazAnuM ja varNana cAle che- lAMbA nIsAsA nAMkhavA e jANavI trIjI dazA, tAva Ave eha cethI tanu dahe paMcama dizA;
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 zrI vijayapadmasukRita khAtAM arica hAve dazA chaThThI jiSNudA khelatA, sAtamI mUrchA kahI tima AThamI che gAMDachA.rara0 artha :--(3) trIjI dazAmAM te rAgI lAMbA nisAsA nAkhe che. (4) cethI dazAmAM tene tAva Ave che. (5) zarIra banyA kare te pAMcamI dazA tathA (6) mAvA upara arUci-aprIti upaje che te chaThThI dazA jANavI, e pramANe jinezvarA kahe che (7) sAtamI dazAmAM tene mUrchA Ave che. hitAhitanuM bhAna rahetuM nathI. (8) gAMDachA eTale jema tema ele te kAmI purUSanI AThamI dazA jANavI. 220, chellI be dazA ane cAlu prasaMge gItAnI paNa saMmati jaNAve che: bezuddhi navamI maraNa pAme eha dazamI jANie, rAganA pariNAma AvA viSayaratine cheDIe; A vAta paNa rUpAntare gItA kabUle ehanI, TUMkamAM bInA suNIne cheADa vRtti viSaya taNI.rara1 aH--navamI dazAmAM tene bezuddhi Ave che eTale ke tene bhAna rahetuM nathI. tathA maraNa thAya te tenI chellI dazamI avasthA jANavI. rAganA piraNAma AvA du:kha Ape che, evuM jANIne viSaya rati eTale kAma krIDAnA tyAga karavA. Aja vAtane rUpAntare eTale bIjI rIte gItA paNa kabUla rAkhe che. tenI hakIkata TuMkamAM sAMbhaLIne tuM viSayanI vRtti eTale bhAvanAnA tyAga karaje. 221.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 195 gItAnI bInA TakamAM jaNAve che - viSayo taNI ciMtA karaMtA prema temAM saMpaje, premathI nIca kAma prakaTe koi kAme upaje, kodhathI saMmahi AthI mati taNe viSama have, mati vibhrame laya buddhino nija nAza buddhilaye have rarara artha -viSayonI vicAraNA karavAthI tenI upara prema utpanna thAya che. premane laIne nIca kAma eTale viSaya bhoganI IcchA pragaTa thAya che. kAmane lIdhe kodha utpanna thAya che. kodhathI saMmeha thAya che. saMmeDane lIdhe buddhino dibrama thAya che. jethI gyAyegyanI vicAraNA nAza pAme che. mativibhrama thavAthI buddhine nAza thAya che. ane buddhine nAza thavAthI chevaTe pitAno nAza thAya che. 222. regane jItavAnA pAMca kAraNo ane roganA 9 kAraNa jaNAve che - zAe kahyA che. pAMca kAraNa rogane jItavA taNAM, viSayAM temAM gatima pravara zrI sthAnAMganA, navamAdhyayanamAM ukta gada nava kAraNomAM gaNadhare, viSaya lelupatA jaNAvI mUDha te nA parihara rara3 artha:-siddhAntamAM rogane jItavAnAM pAMca kAraNe jaNAvyA che tenI aMdara viSayajaya eTale viSayone jItavA athavA IdrinA vikArone rokavA ema paNa eka kAraNa jaNAvyuM che. tathA uttama zrI sthAnAMga sUtranA navamA adhya
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zrI vijyapadhasUrikRta yanamAM gaNadhara mahArAje reganI utpattinA nava kAraNo jaNAvyA che. temAM viSayanI lolupatAthI rega thAya ema kahyuM che. chatAM mUrkha jI viSayeno tyAga karatA nathI, e Azcarya che. he jIva! uparanI bInA yAda rAkhIne jarUra kAmarAgane choDaje. ra23 madhubiMdunuM daSTAMta daza lekamAM jaNAve cheviSayanA upabhogathI bahu duHkha Ima jinavara kahe, sarSapa taNAM dANAM thakI paNa bahuja thoDuM sukha lahe; dRSTAMta madhunA biMdune AsvAda karanArA taNuM, vairAgya raMga vadhAravA saMkSepathI huM te bhaNuM rara4 arthaviSayanA sevanathI mahI ne ghaNuM duHkha bhegavavuM paDe che e pramANe jinezvare kaheluM che. tathA teo sarasavanA dANuthI paNa ghaNuM thoDuM sukha meLave che, A bAbatamAM madhubiMdune svAda cAkhanAra jIvanuM daSTAnta jANavuM te daSTAnta vairAgya bhAvanA vadhAravA mATe TuMkANamAM huM AgaLa jaNAvuM chuM. 224 sArtha bhUlyo eka jana jaMgala viSe dAkhala thatAM, tehane je bhayaMkara hAthIe joyA chatAM mAravAne doDate AkAzamAMhi uchALa, jAna jALavavA kUvAmAM purUSa paDatuM mUkato.rapa artha_eka mANasa cAlatAM cAlatAM rastAmAM pitAnA sArtha (sathavArA)thI jUde paDI gaye. AgaLa jatAM te eka
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 17 jaMgalamAM dAkhala thaye. tyAM te mANasane eka bhayaMkara hAthIe je. joIne tene mAvAne doDayo. te tene pakaDIne AkAzamAM uchALavA lAge, mahA mahenate chUTelA te mANase potAne jIva bacAvavA mATe rastAmAM Avela kUvAmAM paDatuM mUkayuM. rapa kukiMTha viSe labaDatI vaDa taNI vaDavAIne. avalaMbatAM nIce nirakhatAM nirakhate ajagara ane cAre khuNAmAM cAra sapa upara vaDanI DALane, veta kALA beu uMdara chedatA karI yatnane rara6 artha:-te kRvAnA kAMThAne viSe ugelA eka vaDanI vaDavAI pakaDIne te labaDI rahyo. nIce najara karI te kUvAmAM teNe eka moTA ajagarane mahIM pahoLuM karIne potAne gaLI javA taiyAra thaIne rahelo joye. ta. kUvAnA cAra khuNAmAM cAra sarpone joyA. vaLI teNe vaDanI te DALane vaLagIne eka kALo uMdara ane eka dhULa uMdara ema be uMdare te DALane kApI nAkhavAne udyama karatA joyA. 226 gaja halAve DALa thI mAravAne tane, ima thatAM tyAM madhapuDAnI mAMkha mAre DaMkhane, nIkaLavAne hAra uMcuM mukha kare kaMTALIne. madhubiMdunA AsvAdathI paNa mAne kaI zarmane rara7 artha -te kuvAnA kAMThe AvI pahoMcele hAthI te mANasane mAravAne mATe pitAnI sUMDha vaDe vaDanI DALane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 zrI vijyapadyasUrikRta halAvavA lAgyo. te DALa hAlavAthI te vaDamAM DALane caTela madhapuDe hato temAMthI madhamAkhe uDIne tene DaMkha mAravA lAgI. A pramANe te mANasa cAre taraphathI vedanA bhagavI rahyo che. chevaTe kaMTALIne bahAra nIkaLavAne rastA jevAne teNe uMcuM mukha karyuM. te vakhate tenI uparanA bhAgamAM AvelA madhapuDAmAMthI madhanuM eka TIpuM tenA moMmAM paDyuM. tenA svAdathI AvI duHkhI avasthAmAM sapaDAele chatAM paNa te sukha mAnavA lAgyA. rara7 duHkhamaya sthiti A joIne vidyAdhare karUNA karI, kahyuM muja vimAne besIne tuM thAsukhI ciMtA harI; kaMpajana bole jarA muja rAha jAo biMdune, cATI lauM rekAya khecara toya na taje svAdane.rara8 artha:-A pramANe madhanuM TIpuM paDe che temAM te mANasa sukha mAne che. paNa cAre tarapha duHkhathI gherAe che tene tene vicAra nathI. AvI duHkhavALI avarathAmAM rahelA tene upara thaIne jatA vidyAre jevAthI tene tenA upara dayA AvI, tethI teNe kahyuM ke he bhAI ! tuM mArA vimAnamAM besa ane tArI ciMtA dUra karIne tuM sukhI thA. tyAre te. kUvAmAM vacce labaDI rahelA mANase kahyuM ke huM hamaNAM AvuM chuM. jarA mArI vATa jue. kAraNa ke A madhanuM bindu paDavAnI taiyArImAM che, tene huM cATI lauM. te sAMbhaLIne te vidyAdhara thoDI vAra reko. to paNa te kUvAmAM labaDele mANasa madhanA bindune cATavAnI lAlasA choDato nathI. ra28
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 199 madhubiMdunuM dRSTAMta ghaTAve che:-~~ prathama jema javAba muNatAM chevaTe te thAkone, nija naga mAM jAya ema ghaTAvaje dRSTAMtane; sAthe bhUlelA manuja sama viSaya rAgI bhavijanA, gaja teDu mRtyu nI keDe bhame tu bhUla nA.ra9 aH--thADI vAre te vidyAdhare tene kahyuM ke huM bhAi have te! cAla A mArA vimAnamAM besIjA. tyAre teNe pharIthI paNa helAMnI mAphka javAba ApyA. ema vAraMvAra kahyA chatAM na mAnavAthI chevaTe te vidyAdhara kaTALIne peAtAnA sthaLe cAlTe gayA. ane te mANasa tyAMne tyAM rahyo. A dRSTAntanA bhAvArtha A pramANe ghaTAvave:-sAthe eTale TALAthI bhUlA paDI gayelA mANasanA jevA viSayamAM Asakta bhavya jane taNuvA. hAthInA jevuM mRtyu jANavuM, je sa jIvAnI pAchaLa bhamI rahyuM che. he jIva ! e vAta tuM bhUlIza nahi. 229 vastupAla praznanA javAba Ape che: maMtrIza vastupAlane pUche kuzala bIjA janA, Ayu ghaTe che nita kuzala kayAM ? ghe javAba vivekanA; IMdranA aAMsane te besatA zreNika gayA, maraNanA na dilAja janmyA jeha teha marI gayA.ra30 artha:--A prasaMge yAda rAkhavA jevI khInA e che ke khIA mANusA maMtrIzvara vastupAlane kuzala samAcAra pUche che
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI vijayapadmasUriSkRta tyAre mantrIzvara vivekapUrvaka javAba Ape che ke hu MmezAM kSaNe kSaNe mAruM AyuSya ghaTatuM jAya che, teA kuzaLatA kayAMthI hAya ? IndranA ardhA Asana upara je besatA hatA te zreNika mahArAjA paNa cAlyA gayA. maraNuthI kheMcavAne kAi upAya nathI, kAraNa ke jeTalA janmyA teTalA avazya maravAnA che. kAi amara rahyu nathI. 230 AyuSya vadheja nahi, ema dRSTAMta daine jaNAve che;-- alpa jIvanane vadhAre e surapati vInave, vIra prabhu uttara dIe traNa kAla ima nA saMbhave jinarAja cakrI kezavA baladeva alavatA hatA, paNa AukhuM saMpUrNa hAtAM maraNapathai cAlatA,ra31 artha :--yAre vIraprabhunA maraNu kAla najIka Avye tyAre indra mahArAje bhagavAna zrI mahAvIra svAmIne kahyuM ke he prabhu ! Apa ApanuM AyuSya jarAka vadhArA, tyAre prabhu mahAvIra deva javAba Ape che ke traNe kALamAM ema banI zakeja nahi. eTale bhUta kALamAM koinuM AyuSya vadhyuM nathI, vartamAna kALamAM kAinuM vadhatuM nathI ane bhaviSya kALamAM kAinuM vadhaze nahi. kAraNa ke tIrthaMkarA cakravatI A kezavA eTale vAsudevA tathA baladevA jee baLavAna hatA, tee paNa jyAre pAtAnuM AyuSya pUrepUruM lAgavAi rahyuM. eTale teonu AyuSya jyAre pUrU thayuM tyAre bIjA manudhyeAnI peTheja maraNanA mArge saMcaryo che. eTale ahIMthI marIne bIjA bhavamAM gayA. 231.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvane kapalatA. 201 cAlu prasaMge maraNane kAyade vigere samajAve che - sarva jaganA jIvane A kAyado lAgu paDe, dhanavaMta ke nirdhana bhale telAya savi eke ghaDe; upa te saMsAra gamanAgamana jalapUre bharyo, te bhayaMkara narakabhUmi jeha ajagara ahIM kAra3ra artha-pAchalA lokamAM jaNAvyuM ke jeTalA jamyA te badhAne maraNa pAmavAnuM che. A kAyado tamAma jagatanA jIvane lAgu paDe che. kAraNa ke dhanavAna hoya ke dhana rahita hoya te badhA ekaja dhaDe tolAya che, eTale badhAne AyuSya pUruM thaye maraNa avazya AvavAnuM che. pUrve jaNAvelA madhubiMdunA daSTAMtamAM kuve te A saMsAra jANe. ane te gamanAgamana eTale eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM javuM ane tyAMthI AvavuM te rUpa pANIthI bhareluM che. tathA kuvAmAM meMhuM pahoLuM karIne raheze je ajagara kahyo ne bhayaMkara narabhUmi jANavI. ra3ra cAlu daSTAMtanI ghaTanA samajAve che - sa" teha kapAya vaDanuM jhADa jIvana jANavuM, hu uMdara che te ajavAliuM aMdhAriuM, madhamAkho te vividha vyAdhi jANavI saMsAramAM, kIdhuM madhanuM te viSayano rAga sukha vairAgyamAM.ra33 artha-cAra te cAra kapAye jANavA. ane vaDanuM jhADa te potAnuM jIvana (AyuSya) jANavuM. tathA be
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 zrI vijayapadhasUrikRta uMdare je vaDanI DALI kApI rahyA che te be uMdaranA jevuM ajavALIyu ane aMdhArI3 (be pakSa) jANavuM. tathA madhamAkhIo te saMsAramAM jIvane utpanna thatI judA judA prakAranI vyAdhio (ge) jANavI. tathA madhanuM TIpuM te indriyanA viSaye taraphano rAga-Asakti jANavI. ema vicArIne jarUra samajavuM ke kharuM sukha te vairAgyamAM eTale tyAga dazAmAM ja raheluM che. 233 bheganA duHkho vigere samajAve che - nigodAdika duHkha AgaLa devasukha paNa alpa che, svargathI cavanArane paNa bhramaNakAla anaMta che; kaMTha sudhI khAnArane laMdhana vigere dukha ghaNuM devane bhAvi vikaTa sukha kAma bhegAdika taNuM ra34 artha -A prasaMge he jIva! tuM yAda rAkhaje ke jIvane nigodAdika eTale nigoda vagere ekendriyamAM paDatA duHkha AgaLa devatAnAM paNa vaiSayika sukha kAlanI apekSAe alpa eTale DAMja kahevAya. ane svargamAM vadhAremAM vadhAre AyuSya 33 sAgaropamanuM hoya che te paNa pUruM thaI jAya che. ane svargamAMthI evelA che anaMtakALa sudhI paNa saMsAramAM rakhaDe che. jema gaLA sudhI khAnArane peTamAM duHkhavuM athavA lAMghaNa karavI vagere ghaNuM duHkha jogavavAM paDe che tema dene viSayanA sukho pariNAme bhayaMkara dukha Ape che. 234
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 203 viSayasevanathI thatA geralAbha jaNAve che: kaMpa bhramane ardhya alakSaya kheda glAni kera e. rAjayamAdika vipAkA dhune avadhAra e; khavipAka taNA nidarzana viSayaroga huDAvatA, khaNavA samuM che viSayasukha Isa dhadAsa prabhASatA.235 artha :-maithunanuM sevana karanAra ajJAnI mAhIchavAne zarIranA kaMpa, cittabhrama, mUrchA AvavI, khalanI hAni thavI, kheda thavA, glAni thavI, phera AvavA tathA rAja yamAdika eTale kSaya vagere bhayaMkara rAgeAnI pIDA bhogavavI paDe che ema he jIva! tu nakkI jANaje. zrI vipAka sUtramAMthI duHkharUpI phaLane pAmanArA jIvAnA dRSTAMtA sAMbhaLIne viSayanA rAgane dUra karavA joie. A bAbatamAM dharmadAsa gaNue kahyuM che ke viSayanuM sukha NavA jevuM che. jema gaNavAthI zarUAtamAM sArU lAge che paraMtu ante baLatarA maLe che tevI rIte viSayasukha zarUAtamAM sukhAbhAsa rUpa lAge paNa ante temAMthI reganI utpatti thAya che. 235 viSayanA pApe keTalAeka narake paNa jAya che, ema jaNAve che: ww prabhu dravyanA bhakSaka ane paranArI gAmI vaDA, narakanA saga vAra duHkha bhogave thai rAMkaDA panAra sAthe jeTalA cAlA kare AMkhA taNA, te pramANa hajAra kalpa sudhI lahe duHkha narakanA.236
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta artha :--prabhudravya eTale devadravya, tenuM bhakSaNa karanArA jIvA tathA paranArI gAmI eTale pArakAnI strInI sAthe viSaya sevana karanArA jIvA rAMka jevA manIne sAta vAra narakanA du:khAne lAgave che. vaLI jee parastrI sAthe AMkhA mIcakArIne jeTalA cALA kare, teTalA hAra kapa sudhI te jIvA narakanA AkarA du:khAne bhogave che. 266 204 viSayanA tyAga karavA zikhAmaNa Ape che.-- he jIva ! AvuM dIla rAkhI viSaya bhUrA chaMDaje, sAttvika jIvanane pAmavA zIladhAriguNa sabhAra je; saMskAra sArA jima Take tevI pravRtti rAkhaje, naradeha jinazAsana taNuM durlabhapaNuM nita mAnaje.237 a:--hai bhavya jIva ! upara jaNAvelI khInA dhyAnamAM rAkhIne khurA eTale bhayaMkara du:kha ApanArA viSayeAnA tuM tyAga karaje. tathA sAttvika uttama jIvanane meLavavA mATe uttama zIlane dhAraNa karanArA bhavya jIveAnA uttama guNAnuM tuM smaraNa karaje, vaLI sArA saMskAra jevI rIte TakI rahe tevI pravRtti athavA AcaraNa rAkhaje, temaja manuSyadeha ane jainazAsana maLavuM ghaNuM durlabha che e vAta haMmezAM jarUra vicAraje. 267 ziyalavatanA daSTAMtA jaNAve che: rAhiNIne joine nRpa naMda jhA mAhI mane, nija kArya siddhi kAjadAsI mAkale satInI kane;
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA ra05 dAsI vacanane sAMbhaLI dharI kheda ema vicAratI, dhikkAra che mamatA tane tuM bhUpabuddhi bagADatI.ra38 artha:- rehiNIne joIne naMda rAjA teNInA upara jaladI mohita thayo. tyAra pachI teNe pitAnA kAryanI siddhine mATe rohiNI satInI pAse potAnI dAsIne mokalI. dAsIe AvIne rohiNIne naMda rAjAnAM vacana saMbhaLAvyAM, te sAMbhaLIne zokAtura thaelI te satI A pramANe vicAravA lAgI. he mamatA eTale viSayecchA tane dhikkAra thAo. kAraNa ke te rAjAnI buddhine bagADI dIdhI. 238 | rohivaTInuM daSTAMta cAle che sanmArgamAM bhUpatine lAvavA uttara dIe. A bhale nRpa Aja rAte ima suNI dAsI kane; khuza thaIne rohiNInA ghera nRpati Avato, satkAratI satInA vacanathI bhUpa jamavA besate.ra39 artha:-tyAra pachI yogya vicAra karIne rAjAne sanmAna gamAM eTale sAcA rastA upara (ThekANe) lAvavA mATe resahi e dAsIne javAba Ape ke Aje rAtre rAjA bhale Ave. A javAba laIne dAsI rAjA pAse gaI ane 1 A rehaNI eka zeThanI strI hatI. tene dhaNI paradeza gayo hate. tevAmAM eka vAra te potAnA gharanA gokhamAM beThelI hatI tene joine naMda rAjA tenA upara mohita thaye. ane pitAnI dAsIne tenI pAse mokalIne pitAnI IcchA tene jaNAvI.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 zrI vijayapadmasUriSkRta dAsI pAsethI AhiNInA vacana sAMbhaLIne ghaNA khuzI thaine rAjA rAhiNInA ghera Avyo. rAhiNIe rAjAne Adara satkAra karyA. tyAra pachI satI rAhiNInA kahevAthI rAjA jamavA beThA. 239 rahiNI nada rAjAne zikhAmaNa Ape che.-- eka sarakhA svAda joi bhUpa camakI cittamAM, zahiNIne pUchatA tAtpa zuM? A kAryamAM, uttara dIe A vividha bhAjana sthAnathI ne ragathI; jIdA chatAM rasamAM taphAvata jima jaNAtA raja nathI.ra40 a:--jamavA beTheleA rAjA adhI judA prakAranI rasoInA eka sarakhA svAda anubhavIne cittamAM ghaNe camatkAra pAmyA. ane rAhINIne pUchavA lAgyA ke A kAryamAM eTale ke AvA prakAranI rasoI banAvavAnuM tAtpa athavA sAra zeSa che ? A pramANe rAjAe prazna pUchyo tyAre rAhINIe javAba ApyA ke jema A judAM judAM prakAranAM lAjanA sthAnathI tathA raMgathI judAM che te chatAM te darekanA svAdamAM jarA paNa phAphera jaNAtA nathI athavA te dareka rasoinA svAda sarakhA che. 240 nRpati ! tima strI jAtimAM veSAdithI ze| bheda che ? bhrAMtazazi dRSTAMtathI judAI e tA bhrAMti che; strI jAti eka ja che chatAM kAma bhrame kAmIjanA, tene anekapaNe nirakhatA cheADa cALA mehanA.241
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 207 artha -he rAjA ! jema raIne raMga judo chatAM tenA svAdamAM phera nathI tema strI jAtimAM paNa veSa vagerethI che jeda che? eTale strI jAtimAM koI rUpavaMtI ke kadarUpI hiya, koI sapheda ke kaI kALI hoya tethI strI jAtimAM beda paDato nathI. ahIM "brAMta zazInA dakAntathI je judAI jaNAya che te to bramaNA samajavI. strI jAti te ekaja che athavA sarakhI che chatAM paNa kAmI purU kAmanI bramaNAthI eTale viSaya IcchAnI AturatAthI tene anekapaNe eTale judA judA svarUpe nihALe che, mATe he rAjA mohana cALAne tuM tyAga kara. brAMtazazinA daSTAMtanI bInA TekamAM A pramANe AMkhanA regavALe mANasa caMdra eka chatAM bhramaNAne laIne aneka caMdramA che ema jue che, tenA jevA kAmI jIvo jANavA. 241 khAtI vakhata kipAkaphaLa mIThAM bhale paNa mAratA, tevA viSayanA bhaMga samaju sahejamAM samajI jatA; kAka jevA viSayI jIvo haMsa jevA saMyatA, rohiNInA vacana AvA naMdanA mana pesatA.24ra arthaH--jema kipAkavRkSanA phaLa khAtI vakhate je ke svAdiSTa lAge che paraMtu pariNAme maraNa Ave che, tevI ja rIte viSayonA upago paNa tenA jevA che, eTale bhegavatAM sukhane AbhAsa jaNAve che paraMtu tenA phaLa rUpe raMganA ga thaIne maravuM paDe che. e pramANe samaju mANasa jaldI samajI jAya che. ane he rAjana ! viSayI jI kAgaDAnA jevA
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zrI vijayapadmasUriSkRta che. kAraNake teo jyAM tyAM gaMdakImAM peAtAnI cAMca eLe che, ane sayatA eTale indriyAne vaza rAkhanAra jIvA huM sa jevA kahelA che, A rAhINInAM AvAM vane naMda rAjAnA manamAM dAkhala thayAM. jethI rAjAnI maneAvRtti sudharI gai.242 rAjA rAhiNInAM A pramANe vakhANu kare che: bhAga karI bhAvanAne nRpati te jhaTa kADhatA, pApanA upadezA bahu vizvamAMhe dIsatA; paNa kAi viralA hitataNA upadezakA Ima bolatA, te satInI zAlavRtti harSabhera vakhANatA.243 artha :--upara pramANenAM satI rAhiNInAM vacana sAMbhaLIne rAjAe viSayabhAganI abhilASAnA tarata tyAga karyo. jagatamAM pApanA kAcanA upadeza karanArAo tA ghaNA jaNAya che, paraMtu bIjAne hitakArI upadeza ApanAra tA viralA eTale ghaNA gheADA manuSyeA hoya che e pramANe kahIne naMda rAjAe satI rAhiNInAM zIyalavratanAM AnaMdapUrvaka ghaNAM vakhANu karyA. 243 rAhiNInI chevaTanI khInA vigere jaNAve che:-- teja zIla prabhAvathI nadI pUrane nadI pUrane utAratI, dha jIvana zAlane nija prANa jevuM mAnatI; sahasa yajJAthI maLe nahi je sadagati te maLe, IMga rAta paNa zIla dhAratAM paradezanI ima uccare 244 a:--Aja zIyalavratanA prabhAvathI rAhiNIe
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kazyalatA nadInA pUrane utArIne potAnA satIpaNAnI khAtrI karAvI. kAraNake rohiNIne pati je vepAra arthe paradeza gaye hato, te jyAre pAcho Avyo ane tene khabara paDI ke pitAnA ghera naMda rAjA rahigInI pAse rAtrIe rahyA hatA, tyAre tene rohiNI pratye tenA zIyala viSe zAkA utpanna thaI hatI. kAraNake tenuM mAnavuM evuM hatuM ke ekAMtamAM purUSanI sobatamAM thI zIyaLa sAcavI zakAya nahi. paraMtu jyAre rehi e nadInA pUrane aTakAvyuM tyAre tene paNa teNInA satIpaNAnI khAtrI thaI, evI rIte rahiNIe dharmane jIvana samAna zIyalavratane potAnA prANa jevuM mAnyuM. A bAbatamAM paradarzanIe paNa ema kahe che ke hajAra yajJo karavAthI je sadgati na maLe tevI uttama gati eka rAtrI paNa zIyaLa pALanArane maLe che. 24 ziyalanI bAbatamAM upadeza Ape che - nArInA aMge vikAre pUrNa te jovA nahi, dekhavuM e rAga kAraNa tema aDavA paNa nahIM; paMthe jatAM paNa pAlavo mana daSTi saMvarane sahI, mardana karI gayoninuM gomUtra paNa levuM nahI.ra4pa artha:-he jIva! tAre vikArathI bharelA evAM strInAM aMga upAMgone vikAravALI daSTithI jevAM nahi. kAraNake jevAthI tenI upara rAga thAya che, tathA strInAM aMgene aDakavuM paNa nahi, kAraNake tethI paNa vikAra pedA thAya che. mArge jatAM 14
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 zrI vijyapadhasUrikRta paNa acAnaka te tarapha najara jAya to manasaMvara (mana rokavuM) ne daSTisaMvara (daSTi rekarI) e banne saMvara pALavA -AcaravA, temaja gAyanI yoninuM mardana karIne eTale masaLIne gAyanuM mUtra paNa levuM nahi, kAraNake tethI paNa vikAra jAgrata thAya che. 24pa svapnamAM kuzIlabhAva thAya, tene upAya jaNAve che - kArya prasaMge cittanI ekAgratA karavI nahI, svapnamAM strIbhaga hatAM jhaTa karI IriyAvahI; ekasone ATha zvAsocchavAsanA kAussage, nijazuddhi karavI rAkhavI zIlabhAvanAnita ragarage.246 ' artha-strInI sAthe kaI jarUrI vyAvahArika kAryane prasaMga AvI paDe te paNa tene viSe cittanI ekAgratA karavI nahi eTale manamAM tenI vicAraNA karyA karavI nahi. kadAca svapnamAM strIbheganI citavanA thaI jAya te jaldI IriyAvahI paDikamIne ekaso ne ATha zvAsozvAsane kAusagna karI eTale sAgaravara gaMbhIrA sudhI 4 logassane kAussaga karIne Atmazuddhi tarata karavI. e pramANe pitAnI ragerage haMmezAM zIyalanI bhAvanA rAkhavI. 246 jinapAlAdinI bIne jaNAve che - sAvacetI rAkhIe strI sAthe bhASaNa vArIe, zIlarakSA ema karatAM kIrtAi anahada pAmIe;
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 211 jinapAlajinarakSita jaladhimAM ratnadvIpanIdevInA, jue bAyo Azaro laI teha lika yakSanA.ra47 a --e pramANe potAnA zIlanuM rakSaNa karavAnI cetI rAkhavI, ane strInI sAthe bhASaNa eTale bInajarUrI bolavuM nahi. A pramANe zIyalanuM rakSaNa karavAthI vANI kItanI prApti thAya che. jinapAla ane jinarakSita samudranI aMdara ratanadIpanI devInI jALamAM phasAIne teNInA trAsathI duHkhI thayA, paraMtu caulaka nAmanA yakSano teone Azaro maLe. 247 ziyalathI jinapAlane thayela lAbha jaNAve che - sukha pAmatA paNa yakSa kerUM veNa jinarakSita nahI, pALe mare devI taNa haste na kAme sukha sahI; jinapAla yakSataNuM kahyuM karatAM lahe nija gehane, A bhAva AtmAmAM ghaTe kahyuM joI jJAtA sUtrane.248 artha: - yakSano Azaro malavAthI teo sukha pAmyA, para tu jinarakSite devInA mehamAM phasAI yakSanuM vacana pALyuM nahi tethI devInA hAthe tenuM maraNa thayuM. AthI samajI levuM ke viSayamAM nakakI sukha nathI. jinapAle devInA mehamAM nahi phasAtAM cakSanuM kahevuM mAnyuM, tethI te pitAnA ghera pahoMce ane sukhI thayA. A daSTAntanuM rahasya AtmAmAM paNa ghaTe che, ema zrI jJAtAsUtra joIne meM kahyuM che. 248
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 zrI vijayapagharikRta A daSTAMta AtmAmAM be kalekathI ghaTAve che - zabdAdi kerA bhegane je cAhatA te bhava bhame, vAsanAne choDanArA muktimAM jaIne rame, yakSa pITha samAna jinapati vacana uttama mAnIe; jaladhi te saMsAra nija ghara teha mukti jANie.ra49 arthaH--je ja zabda vigerenA bhegane cAhe che te bhavamAM bhamyA kare che, ane jeo vAsanAne (viSaya vikArano) tyAga kare che teo muktimAM jaIne AnaMda pAme che. yakSanI pITha jevA jinezvaranAM uttama vacano jANavAM, samudra je saMsAra jANa, ane potAnA ghara jevI mukti jANavI. 249 mahinI nArI samI te dvIpa devI dhAri, AsaktajinarakSita samAviSayIjano avadhArieka jinapAlasamazubhazIlajano nijadharasamI muktilahe, teja pAme zAMti sAcI nirvikArI je rahe.rapa0 artha:-ratnadvIpanI devInA jevI mohinI nArI eTale mAyA athavA viSayavAsanA jANavI, te devI upara Asakti rAkhanAra jinarakSita sarakhA viSayamAM Asakta che, jANavA. teo viSayamAM Asakta thaIne duHkhI thAya che. jina 1 ahi ratnadvIpamAMthI zailaka yakSa jinapAla jinarakSitane pitAnI pITha upara besADI samudranA kAMThe laI jatA hatA, mATe pITha zabda che.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA pAla saraNA sArA zIlavaMta cho jANavA. jeo sArA AcAthI jinapAlanA ghara jevA mekSane meLave che. A chatane sAra e che ke jeo nirvikArI eTale viSaya vAsanAthI dUra rahe che, te bhavya jaja sAcA zAMtisukhanA apUrva Atmika AnaMdane anubhave che. 250 viSayathI tApasanI kharAbI thaI ema jaNAve che - tApasInI cAhanAthI dvAramAM mukha nAkhIne, mRtyu lahe tApasa purA dekha liMga purANane; kAma pApe tApase choDI nahI caMDALaNuM, vistAra mATe vRtti je je haribhadrASTakataNI.rapa1 artha:-tApasInI upara Asakti rAkhavAthI tApasa gharanA bAraNAmAM mukha bharAvIne maraNa pAme. A bAbata liMgapurANamAM vistArathI kahI che. kAma pApe eTale viSaya vAsanAnA pApane lIdhe tApase caMDAlIne paNa choDI nahi, athavA te tApase cAMDAlANI sAthe viSaya sukha jogavyuM. A bAbatane vistAra jANavA mATe pUjyazrI haribhadrasUrIzvarakRta aSTaka prakaraNanI TIkA jevI. rapa1 mathunathI paheluM vrata nAza pAme ema jaNAve che:badri lakSa pRthakatva nArIyoni mAMhe upajatA, mane naLIne saLInI jema te jhaTa viNasatA nava lAkha garbhaja upajatA adhikAyu jI jIvatA, bhaMga pahelA vrata taNe Ima zeSa jIva viNAsatA.rapara
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta aH--strInI ceAnine viSe lakSa pRthakatva ( bethI nava lAkha) beIndriya jIvA upaje che. tee maithuna sevana karavAthI jema naLInI aMdara rahelA rUmAM tapAvelI saLI nAkhavAthI rUbaLI jAya tema jaldI nAza pAme che. tathA nava lAkha gaja jIvA utpanna thAya che, temAM jemanuM AyuSya vadhAre heAya te AvatA rahe che ane bAkInA jIvA vanAza pAme che. evI rIte jIvAnA nAza thAya che. AthI sAkhIta thayuM ke viSaya sevana karavAthI vhela prANAtipAta viramaNa vrata kRSita bane che. 25ra 214 maithunathI bIjA vratane! ane trIjA vratanA nAza thAya che ema kahe che:-- gi vezyA cAra vyabhicArI ntugArI jADanA, ghara jANiye nAstika sipAi jADa vade kAmIjanA; he mumukSu ! cheDa maithuna ima kahe zruta nAthanuM, maithune gaNIe virAdhana ema trIjA vratataNuM, 253 artha :--vANIyA, vezyA, cAra, vyabhicAra sevanAra, jugAra ramanAra A badhA jUThanA ghara jevA jANavA. eTale te jUThu khelyA vagara rahetA nathI. e pramANe nAstika sipAi tathA kAmI purUSA paNa jUThThuM bole che ema bIjI vrata nAza pAme che. tathA prabhu zrI tIrthaMkaradeve me!kSAbhilASI bhavya jIvee maithunanA jarUra tyAga karavA joie ema kahyu che. ema nAtha eTale gaNadhara bhagavaMte racelA AgamA jaNAve che. AmAMthI samajavAnu e ke maithuna 6
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 215 sevavuM" e zrI tIrthakaranI AjJA nathI. AthI virUddha je karAya, te tIrthakara adatta kahevAya. ema maithuna sevanathI trIjuM vrata na Take. eTale trIjuM adattAdAna viramaNa vrata paNa dUSita thAya che ema jANavuM. rapa3 thunathI cothuM vrata ane pAMcamuM vrata nAza pAme ema jaNAve che - strIsaMga mUcha viNa nahI mUcha parigraha jANie, pAMcamuM vrata ema bhAMge pAMca eke beIe; bahudoSa athuna ema jANI jIva! te tuM choDaze, daSTAMta zreSThI vijaya vijayA rANInuM nA bhUlaje.ra54 artha -mUcha eTale mamatva vinA strI saMga na karAya. athavA strIsaMgamAM mUrNa rahelI che. ane mUchane parigraha kaDyo che. tethI ane saMga karavAthI cothA vratanI sAthe pAMcama parigraDa parimANa vratano paNa jarUra nAza thAya che. evI rIte A eka viSaya sevanathI pAMce vratano bhaMga thAya. A thuna ghaNA doSavALuM che ema jANIne he jIva! teno jhaTa tyAga karaje. A bAbatamAM vijaya zeTha ane vijaya rANInuM daSTAnta tuM bhUlIza nahi. 254 vijayazeDanI bInA jaNAve che - siddhi saMpada ApanArU zIla sura sevaka kare, muni pAsa AvuM sAMbhaLIne vijaya zreSThI uce; nijaramAM saMtoSa vratamAM zIlavata ajavAlie, Ima jaNAvI cAhanA zubha niyamane hoze lIe.ra55
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 zrI vijayapatrasUrikRta artha-zIyala vrata mokSa sukhane ApanAruM che. te zIla devane nekara--tAbedAra banAve che evuM munirAjanI pAsethI jANIne vijaya zeThe gurUmahArAjanI AgaLa kahyuM ke mAre ajavALIyAmAM svadArA saMtoSa vrata pALavAne niyama levAnI IcchA che. ema jaNAvIne zeThe te uttama niyama hoMzathI lIdhe. 255. | vijayArANInI bInA jaNAve che - sAdhvI kane vijayA sutI zIlano mahimA ghaNe, kRSNapakSe niyama letI bhAviyege beune; lagnano saMbaMdha hatAM vijaya vijayAne kahe, zukalapakSe niyama kerA traNa divasa bAkI rahe256 artha -vijyAe sAdhvIjInI pAse zIyalane ghaNe mahimA sAMbhaLe. tethI teNe kRSNa pakSa eTale aMdhArIyA pakhavADIyAmAM zIyala pALavAne niyama lIdhe. bhavitavyatA vege (banAva jege) te vijaya zeTha ane vijayAne para spara lagna saMbaMdha che. rAtre vijaya zeTha vijayAne kahe che ke mAre ajavALIyAmAM zIyala pALavAno niyama che tenA traNa divasa bAkI rahyA che. 256 vijyA vijayane pitAne niyama vigere kahe che - Ima suNIne khinna thaI te zIlane aMdhArie, mAre niyama vijyA kahe suNatAM vijaye dhare khedane; bIjI ramAne paraNavA vijayA ghaNuM samajAvatI, vijaya bole nA janakanA Agrahe A sthiti thatI.ra57
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 217 artha - vijaya zeThanAM AvAM vacana sAMbhaLIne vijayAe dIlagIrI pUrvaka kahyuM ke mAre aMdhArA pakhavADIyAmAM zIyala pALavAne niyama che. A pramANe hakIkata sAMbhaLIne vijaya zeTha paNa zakAtura thayA. te vakhate vijyA zeThANIe zeThane bIjI strI paraNavA mATe ghaNI rIte samajAvyA topaNa zeThe bIjI strI paraNavAnI nA kahI. ane kahyuM ke AvI sthiti (lagna) pitAnA Agrahane lIdhe thaI che. 257 be kalekamAM vijayazeDa viyAne pitAno vicAra jaNAve che - zarUAtathIja muja bhAvanA cAritra levAnI hatI, jANyaviSayathI Aya kerI vRddhiraja paNa nathI thatI; preta jima vaLagI ramAne sarva aMge thakavatA, sukha hoya kima ! Ima vizeSAvazyakAdika bhASatA.ra58 artha-mArI bhAvanA to zarUAtathI ja cAritra grahaNa karavAnI hatI. paraMtu pitAnA Agrahane lIdhe mAre lagna karavuM paDyuM. viSaya sevanathI AyuSyanI jarA paNa vRddhi thatI nathI e meM joyuM che. vaLI bhUtanI peThe pIne vaLagIne zarIranA sarva a ne thakavanArA vidhaya gathI sukha kayAMthI hoya? athavA viSaya sevanathI sukha hetuM nathI. ema zrI vize vayakAdika sUtramAM kahyuM che. 258 ugatI juvAnI dharma raMge sAdhatAM saphalI bane, viSayasevA kheMceSTA ema karatAM nara ane;
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 zrI vijayapadharikRta pazumAM dIse ze bheda? ANe bhegavyA surabhegane, tae na pAme tRpti jIvo dekha lokaprakAzane.ra59 artha dharmane AnaMdapUrvaka sAdhavAthI navI juvAnI eTale yuvAvasthA saphala bane che. ugatI juvAnI viSayavAsanAmAM gALavI te to mUrkha eTale aNasamaju mANasanI ceSTA che, ema jANavuM. kAraNake e pramANe vartanAramAM ane pazumAM zo bheda gaNAya. A jIve devatAI gone lagavyA to paNa saMtoSa pAme nahi, athavA A bhego evA che ke game teTalA lAgo to paNa santoSa thato nathI, eTale jene zAMti thatI nathI, mATe bhegene tyAga karavAmAM kharuM sukha rahyuM che. A bAbatanA purAvA mATe prakAza graMtha je joIe, eTale A bInA zrI lekaprakAzamAM kahI che. 259 devonA bhogasukhanuM varNana kare chekalpavAsI devane ekavAra bhoga kriyA viSe, vahI jAya varSa hajAra be zatapaMca daza sama jyotiSa sahasa vyaMtarane varisa zatapaMca bhuvanAdhIzane, alpa Ayu ApaNuM dharie sadA vairAgyane.26 artha -kalpavAsI eTale bAra devalokanA vaimAnika devatAonuM eka vAranI gakiyAmAM be hajAra varSa pramANa AyuSya cAlyuM jAya che. jyotirSi devatAonuM paMdara varSa pramANa AyuSya, vyantara devatAonuM pAMcaso varSa pramANa AyuSya eka vAranI gakriyAmAM cAlyuM jAya che. ane he priyA ! ApaNuM
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 219 - - AyuSya to ghaNuM thoDuM che mATe haMmezAM jarUra vairAgya dhAraNa kare che athavA viSayono tyAga karavo joie ra60 vijaya vijayane hitazikSA Ape che - pudagala janita sukhate parAdhIna yoga jAta kSaNikae, satyasukhanA viSayathI te duHkha rUpa avadhArieka vAstavika sukhanijaramaNatA siddhaprabhune mAnIe, yoga tema viyoga sAta sAtanA phala jANIe.ra61 artha:- pugala janita eTale pudgalanA saMyogathI thatuM sukha te parAdhIna eTale paravaza che, ane saMgathI thAya che mATe te sukha kSaNika jANavuM. viSayathI satya sukha hoyaja nahi, ema vicArIne te duHkha rUpaja che ema nakkI jANavuM. vAstavika eTale kharuM sukha te nija ramaNatA eTale pitAnA uttama jJAna darzana cAritra vagere guNomAM lIna thavA rUpa che ane te sukha siddha paramAtmAne hoya che. ega eTale sukhane anubhava tathA viga eTale duHkhane anubhava te anukrame sAtA vedanIya tathA asAtA vedanIyanuM phala jANavuM. 261 baMne jaNA saMpUrNa zIla pAlavAno vicAra kare che - dehanA viraha kharuM sukha ehathI te strI ! mane, viSaya gamatA ja nathI pAlIza huM have zIlane na jaNAvavI A vAta jananI janakane kadi ApaNA jANaze te AdarazuM zuddha saMyama sAdhanA.ra6ra
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 zrI vijayapadhasUrikRta artha:-upara pramANe upadeza vizeThe vijaya zeThANane ApIne kahyuM ke he strI ! dehanA virahamAM eTale jyAre A jIva dehathI sarvathA mukta thAya tyAre ja kharuM sukha pAme che. mATe ane viSaye jarA paNa gamatA nathI, tethI huM have saMpUrNa zIlane pALIza. A vAta ApaNA mAtA pitAne ApaNe bIlakula jaNAvavI nahi, ane jANaze te ApaNe zuddha saMyama mArgane sAdhIzuM. 262 be lekamAM vijyAdinI pavitra zIla bhAvanA jaNAve che - nija prANathI paNa adhika vahAluM zIla baMne pAlatA, eka zamyAzayana te paNa bhAva cokhA rAkhatA; ekAMtamAM paNa zIlapara guNa pharI pharI saMbhAratA, bhAva saMyama caMga raMga taraMga saritA mahAlatA.263 artha:-e pramANe baMne jaNA pitAnA prANathI paNa vadhAre vahAlA zIyaLane pALe che, ane je ke ekaja pathArImAM sUI rahe che to paNa bhAva nirmala rAkhe che. ekAMtamAM paNa zIladhara eTale zIyaLa pALanAra bhavya jInA guNone vAraMvAra saMbhAre che. tathA gRhasthapaNAmAM rahyA che te paNa bhAva saMyama eTale cAritra levAnA pariNAma rUpa suMdara AnaMdanA mejAevALI nadImAM mahAle che. ra63 A daMpatine kevalizrI vimalazramaNa vakhANatA, ImasuNI jinadAsa karatAM bhakti abhigraha pUratA
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA helpalatA jinadAsa vacane temanA mAtApitA A vAtane, jANatA tehIja kSaNe te beu lai cAritrane 264 221 a:- eka vakhate kevalajJAnI zrI vimala nAmanA munimahAtmAe A daMpatInA eTale dhI purUSanA vakhANu kA ke vijayageDa ane vijayA zeThANI jevA zIyala pALanArA kAika hAya che. ema sAMbhaLIne jinadAsa temanI bhakti karIne potAnA abhigaDa pUrNa kare che jinadAsanA vacanathI te da MpatInA mAtA pitAe A vAta jANI, ane te vakhate te ane jaNAe cAritra grahaNa karyuM. 264 sIne kAmavAsanA vadhAre hAya che, ema jaNAva che: Atma vIoNllAsane bahu pheravI lye siddhine, ema jANI java ! jhaTa tu dhAraje zubha zIlane; AhAra khamaNeA purUSadhI strIne zarama li cauguNI, vyavasAya che guNA kAma ADe guNI natRptikAmanI,radha artha :--AtmavIyezrviAsa eTale peAtAnI AtmazaktinA vikAsa karIne te daMpatIe siddhipada meLavyuM, evuM jANIne huM jIva ! tuM sArA zIlavratane jarUra dhAraNa karaze. strIne purUSa karatAM bamaNeA AhAra hAya che ane zarama eTale lA cAra guNI heAya che tathA vyavasAya cha guNe! hAya che ane kAmavAsanA ATha guNI hAya che, tethI tene kAmanI tRpti thatI nathI. 265
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara zrI vijayapadhasUrikRta bhartuhari vigerenA udAharaNa jaNAve che - amara phaLane joIne bhartuhari tyAgI banyo, "nA" taNo uttara suNIne vipra paNa sAdhu thaye; caMDapradyatana taNI tima ATha rANI mRgAvatI, sAthe lIe saMyama umaMge kAmane dhikkAratI.ra66 ' artha-pitAnI priyA piMgalA pANIne ApeluM amaraphaLa bIjAnI pAse jaIne vairAgya pAmIne bhatRharI rAjAe grahavAsa choDayo, temaja potAnI bahena je pAMcaso coranI strI banI hatI te chatAM ce. tenA pratye dayA lAvI bIjI strI lAvyA tyAre te strIne kuvAmAM nAkhI dIdhI ane jenuM svarUpa vacanathI paNa pUchI zakAyuM nahi tethI bhagavaMtane zA sA ema TUMkAmAM prazna pUchatAM bhagavaMte kahelA "sA nA evo uttara sAMbhaLI brAhmaNa paNa sAdhu thayo. vaLI caMDa pradyatana rAjAnI ATha rANIoe mRgAvatI rANInI sAthe kAmano tiraskAra karI umaMga pUrvaka cAritra grahaNa karyuM. ra66 AtmAne A pramANe zIlazikSA devI joIe: nArI taNAM mukha Adi joI jIva ! rAjI thA nahI, khuza karavAnAja bahAne vikaTa durgati ghe sahI; kavi kahe strInA vadanane caMdra paNa leSmAdithI, bharapUra naraka prayANa mukha e leza paNa juThuM nathI.ra67
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 223 artha-he jIva! strInAM mukha vagere avayavone joIne tuM rAjI thaIza nahi. kAraNake khuza karavAnA bahAnAthI te bhayaMkara durgati (narakagati Adi) ne nakakI Ape che. kavi strInA mune bhalene caMdranI upamA Ape, paraMtu bhaleSmAdika eTale kapha zuM vigerethI bhareluM e mukha narakamAM gamana karAvavAnuM sue ( hAra) che emAM jarA paNa be TuM nathI. ra67 nA aMgenuM kharuM svarUpa A pramANe vicAravuM - mukti jatAM ADI paDelI sarpiNI A kezanI, veNI tathA sImaMta Ape pIDa sImaMta narakanI; nAsikA sukhanAsikA cuMbana ghaTADe Ayune, kuca kuMbha AliMgana diIe jhaTa naraka kuMbhIpAkane.268 ' artha:-- vALanI veNI ( Da) te te mokSa tarapha jatA mArgamAM vacamAM ADI paDelI sApaNa athavA nAgaNa sarakhI che, tathA sImaMta eTale mAthAnI vacamAM paDele seMtha sImaMta nAmanA narakAvAsanI pIDA ApanAra che, ane grInI nAsikA to sukhanAzikA eTale sukhane nAza karanArI che. temaja cuMbana AyuSyane ochuM kare che. kucakuMbha eTale stana rUpI kaLaza:(ghaDo) jaladI narakanA kuMbhIpAkanI pIDAne Ape che. ra68 viSayanI bhAvanAne dUra karavAno upAya jaNAve che niyaMtra thakI nikalatAM garbha kerI vedanA, je vicAre jIva ! te cAlA Tale savi viSayanA
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224. zrI vijayapadhasUrikRta siMhAdi kerA duHkhathI paNa strI paricaya duHkhane, bahu samaja samatAnA jIvanane darzanAdithI haNe ra69 artha --he jIva! strInI yoni rUpI candramAMthI nIkaLatAM garbhane je vedanA thAya che tene je tuM sAce vicAra kare te viSayanA sarva cAlA eTale ceSTAo dUra thAya. siMha vagere hiMsaka prANIonA duHkha karatAM paNa strInI sabata adhika duHkhane Ape che, ema tuM samaja. kAraNake strI darzana vagerethI jIvanA samatA jIvanane eTale zAMtimaya jIvanane nAza kare che. 26 strInA julmane daSTAMta daIne samajAve che - svacchedi nArI nara upara julma gujAre te nahI, kuddha siMhAdika kare, sukumAlikA smara tuM ahIM; patibAha kerUM lehI pItI tema sAthaLamAMsane, khAtAM chatAM gaMgA pravAha pheMkatI nija nAthane ra70 artha-vecchAcArI strI purUSa upara je jue gujAre che tevA julame kepelA siMha vagere paNa karatA nathI. A bAbatamAM tuM sukumAlikAnuM daSTAMta yAda karaje. teNe pitAnA patinA hAthanuM lehI pIdhuM, tathA sAthaLanA mAMsane khAdhuM te chatAM potAnA dhaNIne gaMgA nadInA pravAhamAM phekI dIdhe.ra70 strIne vizvAsa kare nahi, ema jaNAve che - guNavaMtane paNa jAlamAMhI phasAvatI kapaTI ramA, zubha mArga karI sAdhanAmAM vizna karanArI ramA;
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapala ra5 he jIva tajaje pArvatI zaMkara nacAve sura hase, menakAne joI vizvAmitra viSayI dhasamase. ra71 artha - kapaTathI bharelI strI guNavAnane paNa pitAnI meha rUpI jALamAM phasAve che. tathA strI zubha mArga eTale sAcA mArganI sAdhanAmAM vina eTale aDacaNa karanArI che. mATe he jIva! teno tyAga karaje. strIcaritra je. pArvatI zaMkara eTale mahAdevanI kane nAca karAve che ane devatAo hase che, tathA menakAne jene viSayAsakta thaelA vizvAmitra tenI pAchaLa doDe che. ra71 cIrAganuM pUruM phala ane valkalacIrInI bInA traNa kalekamAM jaNAve che - strI taNA anurAgathI ApAThabhUti araNike, tima AkuMvare sA cukyuM saMya na TakI zake? bhUlI pitAne ahIM rahyo dhikkAra svAthIA mane, Aja iMdriya pApa bhAva ema vInave bhAIne.ra7ra artha: strI uparanI prItithI ASADhabhUti muni, araNika muni tathA AdrakumAra nAmanA muni potAnA sAdhya eTale Atmonnati karanAra saMyama sAdhanA rUpa sAdhya biMduthI cUkyA ane cAritramAM sthira rahI zakyA nahi eTale lIdheluM cAritra choDIne gRhastha banyA. tathA valkalacirI nAmanA tApasa je vezyAonA bharamAvavAthI pitAnA vRddha tApasa pitAne choDI 14
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 zrI vijayapadmasUriSkRta vezyAnI putrI paraNIne peAtAnA bhAi prasannacaMdra pAse rahyA hatA te vicAravA lAgyA ke huM pitAne cheDIne ahIM bhegA bAgavavAne rahyo mATe mane dhikkAra che kAraNa ke huM svAI anyA chuM. A indriyAnA viSayeAmAM Asakta thavAnuM pApa che e pramANe vicArI peAtAnA bhAi prasannacaMdra rAjAne A pramANe vinati kare che. 272 namavA janakanA caraNane muja cAhanA AvuM suNI, aMdhu sAtha prasannacaMdra nareza bhakti dharI ghaNI; vade pitAnA caraNane valkalacarI upakaraNane, samA tA jAti smaraNathI pUrva bhavanI vAtane.273 artha :-he pUjya moTAbhAi! pitAnA caraNamAM namaskAra karavAnI mArI ghaNI icchA che e pramANe valkalacarInAM vacana sAMbhaLIne prasannacaMdra rAjAe paNa temanI sAthe jaMgalamAM rahelA pitA pAse jaIne ghaNI bhakti pUrvaka pitAnA caraNamAM namaskAra karyo. tathA valkalacirI paNa peAtAnA upakaraNAnI samAnA karavA lAgyA. te vakhate tApasapaNAnA vastrAdine joine tenA uparathI AvAM vastra me pahelAM joyAM che e vigere prakAranA uhApADa karatAM jAtismaraNa jJAna pAmyA, ane temaNe tethI peAtAnA pAchalA bhavanI bInA jANI. 273 jANe "ahA ? meM pUrvabhavamAM zrIviSaya rAge karI, cAritra cheDayuM. tehane dhikkAra " A dhyAne karI,
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA kevala lahI upadeza suNIne somacaMdra caraNa lahe, bhavyajana ima sAMbhaLIne zIlamAM majabuta rahe.ra74 artha -AtismaraNa jJAnathI pitAne pUrva bhava A pramANe jAye-are ! pUrva bhavamAM meM cAritragrahaNa karyuM hatuM paNa strI uparanA rAgane lIdhe meM tene tyAga karyo, mATe cAritrano tyAga karanAra evA mane dhikkAra thAo. AvA prakArano pazcAtApa karatAM zukala dhyAnamAM ArUDha thaI kSapakaANi mAMDIne ghAtAMkane kSaya karI kevalajJAna pAmyA, ane dharmopadeza devA mAMDyA. te sAMbhaLIne temanA pitA somacaMdra tApase tApasapaNAne tyAga karI kharuM cAritra grahaNa karyuM. A hakIkata sAMbhaLIne bhavya purUe viSayeno tyAga karI ziyalavratamAM majabuta rahevuM joIe. ra74 badhI jAtanA aMdha purUSomAM kAmAMdha mahA kharAba cheema jaNAve che:janmAMdha lebhAMdhAdimAM kAmAMdha adhika zAstramAM, bheda na gaNe Dhora jevo mAta dIkarI benAmAM dora ne namAM taphAvata zubha viveka guNe karI, che. jIva ! bujha daSTAMta aDadasa nAtarAMnuM sAMbhalI.235 -(1) janyathI AMdhaLo hoya te janmAMdha kahevAya. (ra) lobhathI viveka bhUlI jAya, te lebhAdha kahevAya. (3) kodhathI bhAna bhUlanAra kIdhAMdha kahevAya. mAnAMdha mAyAdha vigere AMdhaLAomAM kAma eTale tIvra viSayavAsanAne laIne
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 zrI vijyapadhasUrikRta je aMdha bane che te kAmAnya kahevAya, tene zAstramAM sauthI meTe AMdhaLo kahyo che. kAraNake Dhera sarakhe banela te manuSya mAtA, putrI agara bahenamAM bheda gaNato nathI. kAmAnya nara teo pratye paNa strInA jevI buddhi rAkhe che tethI kAmAbdhane Dhera jevo kahyo che. manuSya ane heramAM taphAvata e che ke manuSyamAM zubha viveka eTale sArAsAra samajavAnI zakti che tyAre tiryaMcamAM te viveka nathI tethI te jema potAnI mAtA, tathA putrI sAthe strInI jema vate che, tema kAmAnya manuSya paNa viveka guNane tyAga kare che tyAre Dhera jevuM vartana kare che, mATe he jIva! aDhAra nAtarAMnuM daSTAnta sAMbhaLIne tuM bodha pAmaje, ane viSaya vAsanAne jarUra jaldI tyAga karaje. ra7pa kuberadattAnI bInA TUMkamAM jaNAve che - sogaThAbAjI ramaMta kuberadattA vIMTIne, pArakhI vairAgya raMge sAdhatI cAritrane avadhithI jANI aDhAra sagAI spaSTa batAvatI, nijabaMdhu sAdhu baneja vezyA zreSTha zrAvikA thatI.ra76 artha:-bhavitavyatAne ye ajANa dazAmAM kuberadatta ane kuberadattAnA (sagA bhAI bahenanA lagna thAya che. tenI sAthe segaTAbAjI ramatAM vIMTIne oLakhI pitAne bhAI che ema jANI kuberadattAe vairAgya pAmIne cAritra sAdhavA mAMDyuM. te (plena) sAdhvIe avadhijJAnathI potAnA bhAIne potAnI mAtA
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 9 sAthe viSayasevana karavAthI putra thayA che" ema jANIne tyAM jai spaSTapaNe aDhAra sagAie batAvI. je sAMbhaLIne tene bhAi kuberadatta sAdhu thayA. ane vezyA kuberasenA zreSTha zrAvikA thai. 26 1 aDhAra nAtarAMnI prasiddha kathAnI bInA TukamAM A pramANe:mathurA nagarImAM erasenA nAme eka vezyA hatI, teNIne rahelA garbhathI eka putra ane eka putrIne sAthe janma thayA. vezyAe mAtAnA kahevAthI te baMnenuM daza divasa pAlana karIne temane tajI dIdhAM. putranI vI'TImAM eradatta ane putrInI vIMTImAM eradattA evA nAmavALI vITIe paherAvIne temane eka peTImAM pUrI yamunA nadImAM vahetI mUkI. nadImAM taNAtI te peTI sau`pura pAse AvI. tyAre e gRhasthAe te peTI bahAra kaDhAvI eke putra ane bInae putrIne rAkhI. tyAre te gRhasthAne tyAM ucharIne tee yauvana avasthA pAmyA tyAre te anenA lagna thayAM. eka vakhate jyAre te ane sAgaTAbAjI ramatA hatA tyAre kuberadattanI AMgaLIethI tenI vITI eradattAnA kheALAmAM paDI. te vIMTI ane potAnI vITI sarakhI hovAthI teNIe kahyuM ke ApaNe aMte bhAi ena heirazuM. baMnee peAtAnI ( ucheranAra ) mAtAne pUchavAthI te vAtanI khAtrI thai. kuberadattAe vairAgyathI cAritra lIdhuM. kuberadatta vyApAra arthe paradeza gayA. te mathurApurImAM AvyA. tyAM tenI mAtAnI (jete te eLakhatA nathI tenI) sAthe tene sabaMdha thaye. ane tenAthI te vezyAe eka putrane janma ApyuM. cAritra pALatAM kuberadattAne adhijJAna thayuM. tenAthI " peAtAnA bhAine mAtAnA saMbadhI eka putra thayA che tevuM '' jANI pratiSedha karavA mATe te mathurAmAM gai ane pAraNAmAM sUtelA chokarAnI AgaLa C
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 230 zrI vijayapadhasUrikRta zIlavatIe karelI zIlarakSA vigere cAra lekamAM jaNAve che - zIlabhaMga sAdhanakAlamAM paNa jeha zIla TakAvatI, nijanAthathI saMtoSa rAkhe teha paNa jANo satI; nA bhUlaje te zIlavatIne pati gaye ja yuddhamAM, puSpa mAlA jaIne rAjA pakSe AzcaryamAM.ra77 artha:-pitAnA zIyalanA khaMDana thavAno prasaMga Ave tyAre paNa je strI maraNathI paNa bhaya nahi pAmatAM pitAnA zIyalanuM rakSaNa kare ane potAnA patithI saMtoSa mAne paNa bIjA koI purUSane sevavAnI IcchA na kare, tene paNa he bhavya jIva! zreSTha satI kahevAmAM Ave che ema tuM hAlaraDAM gAvA lAgI. temAM pitAne te putranI sAthe ja sagAI, vezyAnI sAthe cha sagAI tathA bhAInI sAthe cha sagAI thAya te hAlaraDAmAM gAyuM, je sAMbhaLIne kuberadatte kahyuM ke he sAdhvI AvuM ayukta saMbaMdha vinAne zuM bole cho ? tyAre teNIe uparanI hakIkata tene jaNAvI ane potAnI sagAIo gaNAvI te A pramANe bALakanI sAthenI cha sagAI:-1bhAI, 2 putra, 3 dIyara, 4 bhatrIjo, pa kAke, 6 putrane putra. bAlakanA pitA sAthe 6 sagAI. A pramANe -1 sahedarabhAI, 2 pitA, 3 pitAmaha (dada) 4 svAmI, 5 putra, 6 sAsare. vezyA sAthe 6 sagAI A pramANe mAtA, 2 pitAnI mAtA, 3 bhAbhI, 4 vahu, 5 sAsu, 6 sapatnI (zakya) A pramANe 18 prakAranI sagAI gaNAvI. je sAMbhaLIne kuberadatta vairAgyabhAvathI dIkSA lIdhI ane kuberasenA uttama zrAvikA thaI.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 231 jANu. A bAbatamAM te zIlavatIne tuM bhUlIza nahi ke jenA pati yuddhamAM gayA hatA ane rAjA AzcaryamAM paDayA hatA. ra77 puSpanI mAlA joine aroka kAmAMkura ane lilatAMga tikelI valI, gIla parIkSA kAja AvyA dhana alakha sahu laI nija zuddha zIkSa bacAvavA khADA viSe e cArane, yukti karI jhaTa nAMkhatI maMtrI dhare bahu khedane.278 a:--zAka, kAmAMkura, lilatAMga ane ritikelI e cAra natrIe anukrame peAtAnI sAthe aDadhA lAkha aDadhA lAkha dhana laine zIlanI parIkSA karavA mATe AvyA tyAre zIlavatIe peAtAnA zIyalanuM rakSaNa karavA mATe e cArene yukti karIne khADAmAM nAkhyA. te vakhate te matrIe! ghaNA zeka karavA lAgyA. 278 bhUpa jamavA zIlavatInA ghera Ave jamI rahI, " thaI jAva" AvA zabdanA artha ma trIne ahIM pUchatAM kahe matrI thayuM A cAra yakSa taNA ale, lai jAya bhUpanija mhela tyAM tAsakala zakAda Tale,29 artha:--zIlavatInA pati maMtrI ajItasenanA AkhuM traNathI rAjA zIlavatInA ghera jamavA AvyeA. zIlavatIe raseAinI evI geAThavaNI karI hatI ke * thai jAva ' evuM kahetAnI sAthe te rasoi taiyAra thaine tarata rAjAnI pAse hAjara thAya. jamI rahyA pachI " thaI jAva " e zabdanA ze a (
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 zrI vijayapadmasUriSkRta hatA e pramANe matrIne pUchyuM. tyAre matrIe kahyuM ke A badhuM (je cAra matrIene zIlavatIe khADAmAM nAkhyA hatA) te cAra cakSeAnA prabhAvathI thAya che. rAjAe e cAra yakSeAnI mAgaNI karI. maMtrI pAsethI temane laine peAtAne mahele gayA. tyAM tenI badhI zaMkA dUra thaI. 279 zIlavatInu zIla vakhANe tema mAlA tattvane, buddhi prakAzavatI satI ahA ! dhanya AvI nArane; chevaTe sAdhI pravrajyA brahmasvarga sukha lahe, mukti paNa jhaTa pAmaze zrotA suNI zIlane vahe,280 a:--rAjA zIlavatInA zIlanuM tathA puSpamALAnA tattvanuM vakhANu karavA lAgyA ane nirmala buddhine prakAzanArI AvI satI strIne dhanya che ema zIlavatIne paNa vakhANI. avasare satI zIyalavatIe pati sAthe dIkSA laine tenu sArI rIte ArAdhana karyuM. marIne pAMcamA brahma devalAkamAM devapaNe utpanna thayA. tyAMthI cavIne thADA vakhatamAM meAkSane paNa pAmaze. A pramANenI zIlavatInI hakIkata sAMbhaLIne 1 zIlavatInI kathAne TuMka sAra A pramANeH-- naMdana nAmanA nagaramAM ratnAkara nAmanA ze!te ajitasena no putra hatA. tene zIlavatI nAme strI hatI. te zIlavatI zakunazAstra vagere bhaNelI hovAthI tene anusAre teNe dravya batAveluM hovAthI gharamAM te adhiSThAtrI jevI hatI. ajitasena paNa peAtAnA buddhibaLathI te nagaranA siMhanAme rAjAnA maMtrI thayA. eka vakhata paDeAzanA rAjA sAthe sImADAnI takarAra thatAM rAjAe tenA upara caDAi karI te
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA hai bhavya jIvA! tame uttama zIyala guNane jarUra dhAraNa karo. 280 233 vakhate ajitasena maMtrIne peAtAnI sAthe AvavA AjJA karI, jatI vakhate ajitasene zIlavatIne kahyuM ke mAre rAjAnI sAthe javu paDaze. tuM ekalI kevI rIte rahI zakIza, kAraNa strInuM zIla purUSa pAse hoya tyAM sudhIja rahe che. AvAM maMtrInA vacana sAMbhaLI zIlavatIe kahyuM ke tamAre mArA pratye AvI AzaMkA rAkhavI nahi. mArI parIkSA mATe huM tamane A phUlanI mALA paherAvuM chuM te mArUM zIla akhaMDa haze tyAM sudhI karamAze nahi. tyArapachI maMtrI rAjAnI sAthe gaye|. tyAM ma`trInI phUlanI mAlA karamAtI nahi hovAthI rAjAe potAnA mANasane pUchyuM. tyAre teee kahyuM ke A maMtrInI strInA zIyalane prabhAva che. te jANIne sabhAmAM jyAre bIjA maMtrIe sAthe ajItasena beThe| hatA tyAre matrIenA sAMbhaLatAM rAjAe hAsyavinedamAM kahyuM ke ApaNA ajitasena ma`trInI zrI sAcI satI che. te vakhate eka matrI elyeA ke strIomAM satIpaNuM cheja nahi. maMtrIne te temanI strIe bhoLavyA che. mATe jo tamAre tenI parIkSA karavI hAya ! mane mekaleA. rAjAe te azeka nAmanA maMtrIne aDadhA lAkha dravya ApI zIlavatInI parIkSA mATe mekalyeA. azeka maMtrI te nagaramAM pA AvyA. ane mAlaNa dvArAe zIlavatInI pAse tenA prema mATe mAgaNI karAvI. zIlavatIe paNa para strI bhAgavavAnI icchA karanArane pApanuM phaLa batAvavA mATe te vAta kabUla karI tenA badalAmAM aDadhA lAkha dravya lIdhuM, ane maLavAne divasa nakkI karyAM te vhelAM zIlavatIe potAnA dharamAM aMdhArA eraDAmAM uMDA khADA kheAdAvyA, te khADA upara pATI vagarane mAMce mUkayA.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- ----- - 234 zrI vijayapadvarita kalAvatInI bInA jaNAve che - deva gurU ne tattva sarva taNA javAba daIne, zaMkhabhUpa kalAvatIne paraNatA dharI harSane; ane tenA upara pace poce ochADa pAtharyo. vakhata thaye te maMtrI Avyo, tene dAsIe gharamAM laI jaI khATalA upara besavA kahyuM. maMtrI beThe ke tarata ja te khADAmAM paDyo. te maMtrI bhUkhyo thAya tyAre zIlavatI tene khAvA mATe khapparamAM rAkhIne anna khADAmAM nAMkhatI hatI. e pramANe ghaNo TAIma gayA pachI kAmAkura, lalitAMga tathA ratikali nAmanA traNa maMtrIo paNa anukrame aDadho aDadha lAkha dravya laIne AvyA. temane paNa zIlavatIe prathamanI yukita vaDe khADAmAM nAMkhyA. te khADAmAM rahelA te cAre duHkhI thaIne divaso kADhavA lAgyA. keTalAka samaya vItyA bAda siMha rAjA zatrune jItIne pAchA pharyA. te vakhate kUvAmAM paDelA te maMtrIoe zIlavatIne kahyuM ke ame tamAruM zIla joyuM tathA te badale duHkha paNa bhogavyuM. mATe have tame amane bahAra kADho. tyAre zIlavatIe kahyuM ke jyAre huM thaI jAva" (bhavatu) ema kahuM tyAre tamAre paNa thaI jAva" (bhavatu) e pramANe kahevuM te huM tamane kADhuM. te cAre maMtrIoe e vAta kabula karI. tyAra pachI zIlavatIe potAnA pati dvArA rAjAne bhajana mATe AmaMtraNa ApyuM. jamavA AvavAnA AgalA divase badhI rasoI teyAra karAvI te khADAvALA oraDAmAM rAkhI. jamavA AvavAnA divase devatA paNa saLagAvyA nahi. rAjA jamavA beThe te vakhate zIlavatI paNa hAthamAM mALA laI beThI ane bolI ke rAjAne jamavA mATe amuka amuka miSTAnna thaI jAva. te vakhate aMdara rahelA cAre maMtrIo paNa "thaI jAva' ema kahe che ane te te miSTAno rAjAnA thALamAM pIrasAya che. rAjA te ghaNuM Azcarya pA. rAjAe jamI rahyA pachI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA zIlanI zakA dharI rANI taNAM be bAhune chedAvate grupa zIlathI pAme navA be bAhune.281 235 artha:--deva, gurU tathA satva ane tattvanAM javAba ApIne zaMkha rAjA Anada pUrvaka kalAvatIne paDyA. amuka lakhata gayA pachI rAjAe kalAvatInA zIlamAM zakA lAvIne rANInA be hAtha kapAvI nAkhyA, paraMtu kalAvatIne zIlanA prabhAvathI be navA hAthanI pharIthI prApti thai. 281 zaMkha kalAvatI pUrvabhavamAM kANu hatA ? te jaNAve che.-- pAMkha zukanI pRrvabhavamAM rAjaputrI suleAcanA, chedatAM AvuM lahe duHkha jIva! e la karmanA; zaMkha ve zuka kalAvatI hAya teDu mulAcanA, vAta A citta dharIne cheDa cALA mAhanA.282 artha:--kalAvatIe peAtAnA pUrva bhavamAM jyAre te suleAcanA nAme rAjaputrI hatI tyAre popaTanI be pAMkhA ajItasenane A hakIkata pUchI tyAre teNe potAne tyAM cAra yakSA che temane A prabhAva kahyo. rAjAe Agraha pUrvaka te yakSonI mAgaNI karavAthI zIla te e cAre matrIone khADAmAMthI kaDhAvI cArene meTA kaDAo mAM pUrI rAtane sepyA. rAkha temane potAne mahele laI gaye. ane rasa kavAnI sAine nA kahI. bhAjana vakhate rAjAe yakSonI pAse miSTAnna mATe mAgaNI karI. paNa kAMI miSTAnna AvyuM nahi. tyAre kaDIA khAlI jotAM cAre matrIone joi rAjA badhI hakIkata samajye! ane zIlavatInA zIlanI tathA muddhi cAturyanI prazaMsA karavA lAgyA.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 zrI vijyapadrasUrikRta kapAvI nAkhI hatI. te vakhate bAMdheluM karma kalAvatIne A bhavamAM udaya AvyuM tethI du:kha pAmI, mATe he jIva! tuM karmanA phalane vicAra kara. te pipaTane jIva marIne zaMkha nAme rAjA che. ane te rAjaputrI sucanA marIne kalAvatI thaI. mATe A vAta manamAM barAbara yAda rAkhIne tuM mehanA cALAne choDa eTale dUra kara. 282 caMdana malayAgirinI bInA traNa lekamAM jaNAve che - daMpatI zubha zIlavaMta puNyayoge ima bane, karmaphaLa duHkha temane kadI paNa lahe jhaTa zarmane sArthavAhe lebha Ape teya malayAgiri satI, prANathI paNa adhika vahAluM zuddhazIla TakAvatI.ra83 artha-puNya geja sArA zIlavaMtA sI bharatAra hAya, evuM bane che. kadAca teone pUrve bAMdhelA karmanA phalarUpa duHkha legavavuM paDyuM hoya, to paNa teo jhaTa sukhane meLave che. A bAbatamAM daSTAMta e ke-sArthavAhe satI malayAgirine ziyalathI bhraSTa karavAne lebha dekhADe, te paNa teNe potAnA prANathI paNa vahAlA zuddha ziyala guNanuM rakSaNa karyuM. 283 agnimAM paDavuM bhaluM tima jhera khAvuM paNa bhaluM, kUve paDI maravuM bhaluM paNa zIla khaMDana nA bhaluM; bhUpa caMdana karmaga viga rANIne lahe, jalapUra taNAtAM beu dIkarA tehanA alagA rahe ra84
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kapalatA 237 artha -kahyuM che ke agnimAM paDIne maravuM sAruM, tathA jhera khAIne maraNa pAmavuM te paNa sAruM, temaja kUvAmAM paDIne maraNa pAmavuM te paNa sAruM paNa zuddha zIlanuM khaMDana karavuM te sAruM nathI. pUrva karmanA bhegathI caMdana rAjAne rANIne viyega thayo. temaja nadImAM pANInuM pUra AvavAthI tenA baMne dIkarA paNa judA ( vikhUTA) paDI gayA. 284 puNyakerU jera vadhatAM zrIpurane rAjA bane, malayAgiri be putra laIne AvatI tenI kane, duHkhanA samayamAM zIla pAle dhanya e naranArIne, zaNagAra jinazAsana taNA huM nitya vaMdu temane.ra8pa atha-paraMtu aMte puNyanuM jora vadhavAthI athavA prabala puNyane udaya thavAthI te zrIpura nagarane rAjA thaye. temaja malayAgiri paNa baMne putrane laIne tyAM AvI pahoMcI. evI rIta viyoga pAmelA te baMne ekaThA maLyA. duHkhanA prasaMgamAM paNa zIyalanuM pAlana karyuM mATe te rAjA ane rANI baMnene dhanya che. jinazAsananA AbhUSaNa samAna athavA jaina darzanane zobhAvanAra te baMnene huM vaMdanA karuM chuM. 285 elAcI putranI bInA sAta kalekamAM jaNAve che - mAravA cAhe paraspara eka strI mATe jano, AvuM vicArI jarUra tajaje saMga nArI jAtino; Ima kare che teha nANI dhanya elAputrane, nAca karatAM mAha chaDI kevalI jhaTapaTa bane.ra86
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI vijayapadhasUrikRta artha_eka strI mATe mANaso eka bIjAne mAravAnI IcchA kare che (ane eka bIjAnAM khUna paNa karI nAkhe che.) AvuM vicArIne nArI jAtinI eTale strInI sobata karavAne tuM tyAga karaje. e pramANe strInI sobata cheDe te jJAnI jANu. A bAbatamAM juo daSTAMta nAca karatAM karatAM sAdhu munirAjane joIne uttama bhAvanA bhAvatA bhAvatAM mehano tyAga karIne jeNe zIdhra kevalajJAna meLavyuM te elA (elacI) putrane dhanya che. 286 elAcI kuMvaranI bhAvanA 3 kalekathI jaNAve che - bhUpa cothI vAra nAca karAvatA cetI ja, dhikkAra kAmadazA nRpa mane bhAva jasa aNachAjatAM zreSTha kula meluM karyuM, e kArya avicArita thayuM, meha lazkara thApa mArI Atmadhana luMTI gayuM ra87 artha -elAcI putre vAMsa upara caDIne traNa traNa vakhata navA navA nAca karyA te chatAM nAca jevA beThela rAjA rAjI thaye nahi, kAraNa ke te rAjAnI icchA evI hatI ke je naTa vAMsaDA upara nAca karatAM paDI jaI maraNa pAme to mane naTaDInI prApti thAya. AthI rAjAe cothI vakhata tene nAca karavAnuM kahyuM. te vakhate elApu rAjAnA pariNAma jANyA. tethI te cetyo ke A mArI kAma dazAne dhikAra che. tathA rAjAne ane mane dhikAra che. kAraNa ke amArA baMnenA pariNAma maDA kharAba che. me mArAM uttama
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 239 kulane malIna karyuM. te vagara vicAranuM egya kArya thaI gayuM. maha rAjAnuM lazkara mane thApa mArI eTale bhulavIne mArUM ghaNuM Atma dhana luMTI gayuM che. ane mehane vaza thaIne meM mArA AtmAne lagAra paNa vicAra karyo nahi. 287 elIkuMvara munine joIne A pramANe bhAvanA bhAve chebAjI badhI bagaDI gaI A mohanA vizvAsathI, ema vairAgI banI munine jue te dUrathI; dekhatAMnI sAthe bhAve dhanya A munirAjane, strI saMgathI nyArA rahe je jANatAM nija tattvane.ra88 artha - A mehano vizvAsa karavAthI mArI badhI bAjI bagaDI gaI. athavA A naTaDInA mehamAM phasAIne meM mAruM jIvatara nakAmuM gumAvyuM che. e pramANe vairAgya pAmIne cothI vAra nAca karavA vAMsa upara caDhele te cheTethI munirAjane dekhe che. jene pitAnA manamAM vicAra kare che ke A muni mahArAjane dhanya che, ke je Atma tatvanA svarUpane samajIne strInI sebatathI cheTA rahe che. 288 eja bhAvanA cAle che - dehanI darakAra na kare mekSa icchA paNa kare, suMdara ramA vaherAvatI paNa dRSTi pAtra viSe dhare,
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra40 zrI viparita rAgAMdha ke nIca huM naTaDI viSe rAgI thayA, dhikkAra AvA kAmane Ima bhAvatAM kevala lo.ra89 artha -je munirAja pitAnA zarIranI darakAra karatA nathI eTale jemane potAnA zarIra tarapha mamatA nathI paraMtu mekSa meLavavAnI jemanI IcchA che, tathA temane naTaDI karatAM paNa vadhAre mane hara suMdara strI herAve che te chatAM muni te strI pratye bIlakula najara paNa karatA nathI, ane tene pAtrAnI upara rAkhe che. rAgamAM aMdha thaele huM ke nIca chuM ke mAruM uMcu kuLa chatAM huM A naTaDIne viSe Asakta che. AvA kAmane-viSayane dhikakAra thAo. A pramANe bhAvanA bhAvatAM kSepakaNimAM ArUDha thaIne teNe tyAMja kevalajJAna meLavyuM. 289 kevalI elAcI putra pAchalA bhavanI vAta kahe che dezanAne ApatAM nija rAga hetu jaNAvatA, muja pUrva bhavanI nAraA jAtitaNo mada bahu thatA; naTaDI banIrAgI thayo huM naTa boja vaNiga chatAM, naTaDI lahe jAti smaraNane khyAna Aja vicAratAM. ra0 artha kevalajJAna pAmI dharmopadeza ApatAM pitAne A naTaDI upara rAga zAthI thayo? tene uttara jaNAvatAM kahyuM ke A naTaDI pUrva bhavamAM mArI strI hatI. te vakhate teNe potAnI jAtine ghaNe mada karyo. tethI karIne te marIne A naTaDIne bhava pAmI. huM vaNiga-vyavahArI athavA vepArI
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 241 chatAM pUrvabhavanA saMskArane laIne A naTaDI upara rAga utpanna thavAthI huM naTa thaye. A hakIkata sAMbhaLIne tene vadhAre vicAra karatAM karatAM naTaDIne jAtismaraNa jJAna thayuM. 290 rANanI tathA naTaDInI bhAvanA jaNAve che - dhikkAra A muja rUpane dhanI putra rAjAdika ghaNAM, je joIne rAgadha hatA bhAvatI Ima bhAvanA; jJAna kevala pAmatI rANI viSaya tarachoDatI, naTaDI viSe mahI banelA bhUpane dhikkAratI.ra91 artha - have naTaDI vicAra kare che ke A mArA rUpane dhikAra che ke je rUpane joIne dhanavAna zeThane putra tathA rAjA vagere ghaNu jaNa mArA zarIra upara rAgane lIdhe AMdhaLA thayA che. eTale mArA rUpa upara mohI paDyA che. A pramANe bhAvanA bhAvatAM te naTaDI paNa kSapakazreNie caDhIne kevalajJAna pAmI. te vakhate rAjAnI sAthe jovA AvelI rANuM paNa viSayene tyAga kare che, ane naTaDInA upara mahIta thaelA rAjAne paNa dhikkAre che. 291 rAjAnI bhAvanA jaNAve che - bhAvanA Ima bhAvatI te jJAna kevala pAmatI, nRpa vicAre jehane naTaDI upara prIti thatI; te dravya kerI lAlace ahIM nAcavAne Avate, dhikkAra A muja Atmane je nIca nArI cAhata 292 - artha -rANuM viSane tyAga karIne bhAvane
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra zrI vijayapadvarita bhAvatAM kevalajJAna pAmI. rAjA paNa te vakhate vicAra kare che ke jene naTaDI upara prema baMdhAye te esAputra dravya meLavavAnI lAlacathI nRtya karavAne mArI pAse AvyA tenI nIca strI (naTaDInI) upara mehAMdha thanAra A mArA AtmAne dhikkAra thAo. 292 mene tarachoDavAnuM kahe che:kAmane dhikkAratA nRpa jJAna kevala pAmatA, jJAnI elA putra Ima bahu bhaLyajanane tAratA; he jIva! A dRSTAMtane bahavAra tuM saMbhAraje, karmane lajajA kihAM tiNa mehane vaza nA thaje.ra93 artha-kAmane eTale viSaya sevanane dhikkAratA ane bhAvanAmAM caDhelA te rAjAne paNa tyAM kevalajJAna thayuM. evI rIte jJAnI banelA elAcI kumAre ghaNA bhavya janane A saMsAra samudramAMthI tAryo. he bhavya jIva ! A elAputranA daSTAntane tuM ghaNuvAra yAda karaje ane vicAraje ke karmane zarama hotI nathI. te karma jIvanI pAse nahi karavAnAM kAryo karAve che. mATe mehane vaza thaIza nahi. 29 satyakInI bIne 3 lekamAM jaNAve che - maMtravacanarasAdi siddhi kIrti Adika zubha guNe, mithune jhaTa nAza pAme dAkhalo satyakI taNe; maraNa pAme viSaya rAge narakanI pIDA lahe, rUdra e agiArama zrI vinaya vAcaka Ima kahe relI
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 243 artha:-maMtrasiddhi vacanasiddhi vagere siddhio, tathA kIti vigere sArA guNe mithunathI eTale viSaya sevanathI jhaTa nAza pAme che. A bAbatamAM satyakIne dAkhala (daSTAnta) jANo. viSaya sevananA rAgathI maraNa pAmIne te narakanI pIDA pAme. upAdhyAyajI mahArAja zrI vinayavijayajI lokaprakAzamAM ema kahe che ke te satyakI agiAramo rUdra gaNAya (tha) che. ra94 kALasaMdIpaka hatA te mitra satyakIne khare, mitranA anurAgathI rAjAdine thaI Akare; dhamakAvate mithuna dazAnI pUjanA phelAvate, jema Izvara liMga pUjAne pracAra ghaNe thate ra5 artha -te satyakIne kALasaMdIpaka nAme sAce mitra hato. mitra taraphanI prItine lIdhe satyakIne nAza karanAra rAjA vigere tarapha ke pAyamAna thaIne dhamakAvIne maithuna dazAmAM eTale viSaya sevana vakhate te satyakInuM maraNa thayuM hovAthI teNe maithuna dazAmAM rahelA liMganI pUjAne pravartAvI. te satyakI Izvara athavA mahAdeva tarIke prasiddhi pApe ane tyArathI IzvaranA liMganI pUjAne vadhAre pracAra thaye ra95 pUrva bhavamAM satyakIe kAla traNa jinapUjanA, bhAve karI jina nAma bAMdhyuM AvatI covIzInA; suvrata nAme tIrthapati agIAramAM uttama thaze, samavasaraNe besIne daI dezanA jana tAraze.ra6
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 zrI vijyapadvarita artha -pUrva bhavamAM A satyakIe savAra, madhyAnha. ane sAMja ema traNe kAla jinezvaranI pUjA bhAvapUrvaka karI hatI. tethI temaNe jinanAma karma bAMdhyuM, jethI AvatI. covIsImAM suvrata nAmanA agiAramAM uttama tIrthaMkara thaze. ane samavasaraNamAM birAjamAna thaI dharmopadeza ApIne aneka jIvone uddhAra karaze. 296 nUpura paMDitAnI bInA jaNAve che - DAhyA nara paNa nA kale jhaTa kUDakapaTa nArI taNuM, yAda kara dRSTAMta nUpura paMDitA nArI taNuM; tApasI pati chetarIne jAranI sAthe rame, nRpa pramukha traNane tajI aTavI viSe rANI bhame.ra7 ' artha-DAhyA manuSya paNa strInA kUDakapaTa eTale chaLa prapaMcane jhaTa jANI zakatA nathI. A bAbatamAM napurapaMDitA nAmanI strInuM daSTAMta te yAda karaje. A nUpurapaMDitA tApasI potAnA patine ThagIne jAra (strIe rAkhelA purUSa) nI sAthe kAmakIDA karatI hatI. tathA eja nagaranA rAjAnI duSTa rANuM paNa rAjAne tathA bIjA be jArane (mahA vatane ane cerane) ema traNa jaNane cheDIne jaMgalamAM rakhaDatI thaI. e paNa viSayanuM ja pApa jANavuM. 297 vairAgyamaya zikhAmaNa Ape che - viSayI jananI daza avasthA duHkhathI pUrI bhaNI, viSayamAM bahu pApa jANuM kara na icchA tehanI,
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA kAmathI buddhi phare du:khadAyIne sukhakara gaNe, je je ramAne dekhatA kAmI cahe te tehane.ra98 artha :--viSayamAM Asakta manuSyAnI du:khathI bharelI daza avasthAe zAstramAM kahI che. A viSaya sevanamAM ghaNuM pApa che ema jANIne he jIva! tuM te viSayanI icchA karIza nahi. A viSaya sevanathI buddhi pharI jAya che. athavA ucita anucitanuM bhAna rahetuM nathI. tathA je vastu du:kha ApanAra che tene viSayI jIva sukhakArI gaNe che, kAmI ( viSayamAM Asakta ) purUSA je je strIne jIve che, tenI tenI teo icchA kare che. 298 245 kAmI jananI durdazA jaNAve che: tasa jIva nita asthira rahe jo vAyuthI cala jhADane, pakSinI paNa duzAne joI taja tuM viSayane; garbhavatI lAkha nAra taNA taNA udarane udarane phADine, garbha TaLavaLatA huNa'tA jeDa khAMdhe pApane.ra99 a:-kAmI purUSanA jIva nitya asthira rahe che. te khAbatamAM vAyuthI capala evA vRkSane jo. eTale jema pavanathI jhADa asthira rahe che tema kAmInuM citta asthira rahe che. eTale tene kAi ThekANe zAMti hAtI nathI. viSayanI icchAthI pakSInI paNa kharAma hAlata thAya che e joine huM jIva! tuM viSayAnA tyAga karaje. kAIka mANusa eka lAkha garbhavALI strIonA peTa cIrIne temAMnA taDatA garbhane mArIne jeTaluM pApa bAMdhe (AgaLanI mInA 300mA zleAkamAM che) 299
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 zrI viparita bIjI rIte maithunanA doSa jaNAve che - tehathI bahu pApa nava gaNuM sAdhune strI sevatA, pApa hAya hajAra gaNuM IgavAra sAdhvI sevatA; paNa tIvra rAge tema karatAM pApa keDi gaNuM ane, nAza pAme bedhi bIja kahuM kalI siddhAMtane.300 arthaAgalI gAthAmAM kahyA mujaba garbha haNanArane jeTaluM pApa lAge che tenAthI nava gaNuM pApa sAdhune strInuM sevana karavAthI lAge che. ane je sAdhu sAdhvInI sAthe eka vAra viSaya sevana kare to tethI hajAra gaNuM pApa lAge che. paraMtu tIvra rAga eTale atyaMta Asakti pUrvaka tema kare te kroDa gaNuM adhika pApa lAge che. ane tenuM dhibIja paNa nAza pAme che. A hakIkata siddhAntane jANIne kahuM chuM 300 kAmane jItavAne upAya jaNAve che - niyaMtre sUkSma jaMtu upajatA A maithune, pIDAya maratA ema jANI choDa bhaI tuM tehane; je ne cheDe nirasa bhojI bhikSane te kAmane, jItavAnuM eka sAdhana sevavAM sunimittane. 31 artha--A mithune eTale viSayasevanathI yonimAM utpanna thatA sUkSma jIvo paNa pIDA pAmIne maraNa pAme che ema jANune he bhAI! tuM te viSaya sevanane tyAga karI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kamalatA 27 kAmane julma eTale badho che ke sukha bhaMjana karanAra bhizune paNa te kAma choDato nathI. athavA bhikSu paNa jenI AgaLa jitAya che tevA kAmane jItavAnuM mukhya sAdhana e che ke sArA nimittone haMmezAM sevavA joIe 301 zIlanI bAbatamAM hitazikSA pharamAve che - kaDavA phale strIsaMganA hRdaye utArI bhAvathI, strIsaMga tyAgI brahyacArI ema jANyuM zAstrathI; bAMdhela ghoDe zIla pAle brahmacArI te nahI, deSa kerI khANa DAkaNa nAra mAyAvI sahI.302 artha-strInI sebatanAM kharAba pariNAma bhogavavAM paDe che e hakIkata yathArtha paNe hRdayamAM dhArI rAkhIne strInI sebatano tyAga karanAra bhavya jIvo brahmacArI kahevAya che ema meM zAstrathI jANyuM che. jema ghoDAramAM bAMdhela gheDa zIyala pALe tethI te brahmacArI na kahevAya, tevI rIte bhAva vinA ziyala pAle te brahmacArI na kahevAya. tathA strI deSanI khANa che, DAkaNa, ane nakakI mAyAvI eTale chaLakapaTathI bharelI che, ema samajIne he jIva! tevI strInA paricayathI tuM alaga raheje. 302 vairAgI jIva strIsaMgane tarachoDe che - strI saMga cAlyo jA ane teM muMjane duHkhI karyo, bhIkha mAgato paNa teM karyo AvI phasAyo te maryo;
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI vijyapadvarita strI pAse bhikSA mAgatAM te muMjane tarachoDatI, muja mana samajI gayo gogaNa bele mAnI thatI.303 artha:-he strI saMga! are tuM cAlyA jA, kAraNa ke te muMja rAjAne duHkhI karyo. tene bhIkha mAgato paNa te karyo. tArI jALamAM AvIne je phasAye te maleja jANa. muMja rAjAe strInI pAse bhikSA mAgI tyAre teNe tene tiraskAra karyo. muMja tenA manane bhAva samajI gayA ke A strI gogaNa eTale gAyenA samUhanI mAlIka hovAthI abhimAnI thaI che. 303 muMja rAjAnI bInA pahelAMnI mAphaka be lethI jaNAve che - nAra ! dekhI gAya garva dharIza nA ke thIra rahyA, coda chotera hAthI muMjanA cAlyA gayA; eka nArI roTalAne kara laI baTakuM bhare, tehathI dhRta biMdu Tapake joI A nRpa uccare.304 artha--te strI! tArI gAyane joIne tuM abhimAnI banIza nahi. kAraNake keNa sthIra rahyuM che. athavA A badhI paugalika vastu anitya che. yAda rAkhaje ke A muMja je mAlavA dezane mahArAjA hate tenA caudaso ne chetera hAthIo paNa cAlyA gayA, vaLI A muMja rAjA bIjI eka strI pAse bhikSA mAgavA gayA tyAre te strI jeTalAne hAthamAM
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 249 laI khaTakuM bharatI hatI, tethI temAMthI ghInAM TapakAM lAMca paDatAM hatAM te joine muja rAjA reTalAne uddezIne kahevA lAgyA. 304 he rATalA ! ANe mane khaMDita karyAM A hetuthI, tuM rA nahI strI jAtie khaDacA ghaNAM raja jUDa nathI; raiTIAnA svara suNIne muja kheAle tehune, ANe bhamAvyA bahu mane AthI na ra| ima bhAvane.305 artha:- he roTalA ! A strIe tane khaMDita karyo AthI tuM raDIza nahi. kAraNa ke strI jAtie ghaNAe mahAna purUSone khaMDita karyA che teA tArA te Aaa hisAba ? A mArA kahevAmAM jarA paNa kheATu nathI. tyAra pachI eka ThekANe reMTIyAnA svara saMbhaLAtA hatA te sAMbhaLIne muja rAjA kahe che ke huM reMTIyA ! A strIe tane ghaNA bhamALyA mATe tuM raDe nahi, kAraNake tAre A khAmatamAM Ave ( AgalI gAthAmAM jaNAvAtA ) tricAra karavA joie. 305 strInA svabhAva jaNAve che: netrayugala kaTAkSathI bharamAvatI je purUSane, hAtha pakaDI kheMcatI jasa hAtha mUka tasa vAtane; caMdrarekhA sama kuTila saMdhyApare kSaNarAgiNI, saritApare nIca thala janArI heAyanA kadi kAinI.306 a:- je strI pAtAnI eAMkhanA kaTAkSa vaDe purUSane --
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrI vijyapadhasUrikRta bharamAve che eTale vaza kare che te strI je purUSane hAtha pakaDIne kheMce, te purUSanA zA behAla thAya, tenI te vAtaja mUkI de. athavA te purUSa to sarvathA strIne vaza thaIne potAnuM tamAma jIvana bagADe che. je strI caMdranI rekhA sarakhI kuTila eTale vAMkI che, tathA saMdhyAnA raMganI piThe kSaNa mAtra rAga athavA prItine dhAraNa karanArI che. eTale jenI prIti eka purUSa pratye TakI rahetI nathI. tathA jema nadI nIcA sthAna pratye jAya che tema je nIca purUSa pAse paNa jAya che te strI kadApi keInI thaI nathI ne thatI nathI. 306 zIlanA cAra bhAgAmane pahele bhAge jaNAve che - dravya bhAve zIlanA be bheda ubhaMgI suNe, dravyathI nahi bhAvathI bhe dAkhala bhavadevane; nalabhUpa hove zramaNa paNa damayaMtI kerA rAgane, nahi choDatA pratibodhathI thaIthIra sAthe svargane.307 artha--te bhavya che ! zIlanA be bheda che, 1 dravyathI 2 bhAvathI. tenI caturbhagI athavA cAra bhAMgA thAya che te tame sAMbhaLe. pahelo bhAga dravyathI zIla pALe paNa bhAvathI na hoya. ahIM daSTAnta bhavadevanuM jANavuM, jeNe cAritra lIdhuM che, paNa mane ghera mUkIne Avela potAnI strI nAgilAmAM hatuM. bIjuM daSTAnta nala rAjAnuM jANavuM. jo ke te sAdhu thayA hatA paraMtu damayaMtI uparanA rAgane choDaze nahato. damayaMtIe paNa dIkSA lIdhI hatI. temane joIne nala rAjAne
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 251 rAga utpanna thavAthI damayaMtI anazana karI sva mAM gaI, tyAMthI AvIne nala rAjAne pratidha pamADayA, tethI cAritramAM sthIra thaine sacama sAdhIne chevaTe svargamAM gayA. 307 bIjo bhAMge traNa STAMta ine cAra zlAkamAM jaNAve che:-- -- dharatA zIlane; bhAvathI nahi dravyathI ahI dAkhalA vijayA taNeA. lagnaTANe jaMbUsvAmI bhAva lagnanI cArI viSe pherA guNajaladhi pRthvIcaMdra vadu hAtha joDI pharI pharI.308 pharatA kevalI, aH----mIo bhAMgeA bhAvathI zIyala che ane dravyathI nathI. A bhAMgAnA dAkhalA vijayA zeThANInA jANuvA. tevAja bIjo dAkhaleA ja khUsvAmInA paNu jANavA. kAraNake te lagna karatI vakhate paNa zIlanI nirmala bhAvanAne dhAraNa karatA hatA. tathA lagnanI cArImAM pherA pharatAM kevalajJAna meLavanAra guNusAgara tathA pRthvIcaMdrane huM be hAtha joDIne vAravAra namaskAra karUM chuM. khIjA bhAMganA cAlu varNanamAM A paNa trIjuM dRSTAMta jANyuM. 308 lagnanI cArInA muddo vigere jaNAve che:-- vAMsa dasa thApIne cAre dize cArI kare, cAra gatine sUcave pherA pharatA avasare, kanyA ane vara sAvadhAna vacana suNI ima geAranA, sAvadhAna ane samajI nara veNu A paNa medhanA.309
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI vijayapadhasUrikRta artha:-lagna vakhate cAre dizAmAM cAra cAra vAMsa sthApIne corI banAvavAmAM Ave che, temAM varakanyAne cAra pherA pheravavAmAM Ave che te pherA cAra gatine jaNAve che, vaLI pherA pharatI vakhate gera kanyA ane vara sAvadhAna e pramANe bele che. A pramANenuM geranuM vacana sAMbhaLIne samaju manuSya to sAvadhAna bane che. eTale "vara kanyA sAvadhAna " A vacana sAMbhaLIne Atmahita sAdhavAmAM ujamAla thAya che. kAraNake upara jaNAveluM geranuM vacana apUrva bedhadAyaka che. 309 goranI sUcanA zo baMdha Ape che, te jaNAve che - gAra sUcave daMpatine lagnagraMthi paDI nathI, tyAM sudhImAM cetazo to rakhaDapaTTI raja nathI; pagathiyA nahi jehamAM te kRSi jevA lagnane, guNajaladhi jevA puNyazAlI kema iche? samajane 310 artha -vaLI gora A prasaMge daMpatIne eTale varakanyAne jaNAve che ke jyAM sudhI lagnagranthi eTale hastamelApa thaye nathI tyAM sudhImAM je cetaze eTale saMyama sAdhIne Atmahita karazo, te tamane jarA paNa saMsAranI rakhaDapaTTI thavAnI nathI. je lagna rUpI kUvAmAM pagathIyAM nathI tevA lagna rUpI kuvAne guNasAgaranI jevA puNyavatA jI kevI rIte che? eTale naja che. 310
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 253 lagnagraMthimAM joDAelA jIvonI sthiti jaNAve che - lagnagraMthimAM paDelA jIva mAMkhInI pare, lapaTAya sAdhe dharma nA narabhava prayajana vismare, zAMti sukha cAritrage tAsa sAdhana narabhave, ema bhAvI beu kevala pAmatA na bhame bhave 311 artha -lagna rUpI gAMThathI baMdhAelA cha mAkhI jema baLakhAmAM lapaTAya ne nIkaLavAne yatna kare tema tema vadhAre lapaTAya tema sapaDAI jAya che, jethI dharma sAdhI zakatA nathI, tathA manuSya bhava meLavIne tenuM prayojana eTale phala pAmavAnuM bhUlI jAya che. cAritranA vegathI zAMti rUpI sukha maLe che ane te cAritra ArAdhavAnuM sAdhana A manuSyabhava che, evuM vicArIne te guNasAgara ane pRthvIcaMdra kevalajJAna meLavyuM. A pramANe je bhavya jIvo potAnA jIvanane uMca keTImAM joDe, temane saMsAramAM bhamavAnuM hoyaja kaI rIte? 311 zIlano trIjo tathA ce bhAge jaNAve che:-- vairAgyamaya A jIvanane suNanAra vairAgI bane, tima vIratA sAcI dharIne dUra bhagADe mehane, dravyathI ne bhAvathI zrI malliprabhu rAmatI, dravya bhAve paNa nahi evA jano dIse ati 31ra artha-zrI pRthvIcaMdra guNasAgaranA vairAgya upajAvanArA A jIvanacaritrane sAMbhaLanArA bhavya cha jarUra vairAgyavALA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 zrI vijayapadhasUrita bane che, ane sAcI zUravIratA dhAraNa karIne teo meha rUpI zatrune nasADI mUke che. have dravyathI ane bhAvathI ema baMne rIte zIyala pALanArane trIjo bhAge jANavA jevuM che, temAM zrI mallInAtha bhagavAna tathA rAjamatInAM dRSTAnta jANavAM, tathA cotho bhAMge jemAM dravyathI paNa zIyala nathI ane bhAvathI paNa zIyala nathI te bhAMgAmAM to ghaNuM saMsArI jI jANavA. 312 cAlu prasaMge tIrthakarane dAkhala Ape che-- avadhinANe te bhave nivaNa jANe te chatAM, tIrthapati paNa zIla pAle svaparahita bahu mAnatAM te anya saMsArI janoe zIla dharavuM nehathI, malli prabhunA dAkhalAne samaja jJAtA sUtrathI. 313 artha:-jeo tIrthakara thavAnA che teo pitAnA chellA manuSya bhavamAM avadhijJAna sahita upaje che ane pitAne te bhavamAM mokSa maLavAnuM che te nakkI jANe che, chatAM paNa pitAnA ane paranA hitane dhyAnamAM laIne tIrthakara bhagavAna zIyalavatane pALe che, to pachI bIjA sAmAnya saMsArI jIe te jarUra AnaMda pUrvaka zIyala pALavuM joIe emAM navAI zI ? A bAbatamAM zrI jJAtA sUtramAM kahela zrI mallInAtha prabhunA dAkhalAne tAre sArI rIte samaja. te bInA TuMkAmAM have pachInA lekamAM huM jaNAvIza. 313 zrI mallinAthanA pAchalA bhavanI bInA jaNAve che -
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 255 nRpa mahAbala pUraNAdi cha mitra sAtha muni bane, tapakAlamAM mAyA karaMtA bAMdhatA strIvedane; vIsasthAnaka sAdhatA jina nAmakarma upArjatA, sAte muni aMte jayaMte deva bhAve upajatA.314 artha-mahAbala nAmanA rAjAe potAnA pUraNa vagere cha mitra sAthe dIkSA lIdhI. ane te sAte jaNa ekaja prakAranuM tapa sAthe kare che. temAM mahAbala rAjA tapa vakhate kapaTa karIne pAraNuM nahi karatAM bIjAone chetarIne adhika tapa kare che, tethI teNe mAyAnA prasaMgathI strI vedane baMdha karyo, ane eja bhavamAM vIsa sthAnaka tapanI ArAdhanA karI jinanAma karmane baMdha karyo. ahIMthI te munio jayaMta nAmanA trIjA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. 314 temanA cha mitra vigerenI bInA jaNAve che -- tyAMthI mahAbela malli nAme kuMbhanI dIkarI thatA, acalajIva pratibuddhi caMdrachAya bhUpa dhAraNa thatA; pUraNa rakamarAya vasuno jIva zaMkha nRpati bane, vaizravaNano jIva zreSTha adIna zatru nRpa bane.315 artha -tyAMthI cavIne mahAbala rAjAne jIva pUrve bAMdhela strI vedanA udayathI kuMbha nAmanA rAjAnI mallI nAme putrI paNe utpanna thaye. acalane jIva pratibuddhinAme rAjA, tathA dharaNane jIva caMdrachAya nAme rAjA, ane pUraNa jIva rUkamI nAme rAjA, temaja vasune jIvazaMkha rAjA, tathA vaizravaNano jIva uttama adInazatru nAmanA rAjA rUpe utpanna thayA. 315
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUrikRta yuddha vigerenI khInA jaNAve che.-ajitazatru hAya jIva abhicaMdranA kAMpilpamAM, khanA suNI dUta mokale dharI rAga mallIkuM varImAM nRpa mAgaNIne avagaNe tiNu yuddha karavA AvatA, mallI upAya batAvatI ethI janaka nibhayathatA.316 256 aH--abhica`dra nAme mitranA jIva kAMpilyapura nAmanA nagaramAM ajitazatru nAme rAjA thayA. A chae rAjAoe pUrva bhavanA snehane lIdhe malTIku MvarInI mAgaNI karavA mATe dUta mAkalyA. paraMtu kuMbha rAjAe teonI mAgaNInI avagaNanA karI tethI teo yuddha karavA mATe kuMbha rAjAnA deza upara caDhI AvyA, te vakhate malTIkuMvarIe upAya jaNAvavAthI kuMbha rAjA nirbhIya eTale bhayarahita thayA. 316 zrI madyIku MvarI pitAne yukti khatAve che:--- dUta dvArA daIza putrI ema suNatAM Avaze, samajAvatAM zubha yuktithI te bedha jhaTapaTa pAmaze; vhelAM avadhithI mitravArtA jANIne zrI mallie, putaLI banAvI yuktithI te geAThavI uttama dhare. 37 66 artha :--malTIkuM varIe rAjAne samajAvyuM ke huM pitAjI ! tame dUta dvArAe " huM putrI ApIza " e pramANe kahevarAvA je sAMbhaLIne teo ahIM Avaze. pachI sArI yuktithI peAtAnI eka uttama putaLI banAvI ane sArA gharamAM tene gADhavI. 317
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 257 -------- zrI mallikuMvarI putaLI batAvIne mitrone pratibaMdha kare che - uparanA bAkA viSe nita kaLiye prabhu nAkhatA, nRpa AvatAM ja ughADatA durgadhithI kAyara thatA; nAsikAne maraDatA A avasare prabhu bolatA, nRpa ! kare kima Ama bahu durgadha hetu jaNAvatA.318 artha -te putaLInA uparanA bhAgamAM rAkhelA bAkorAmAM prabhu haMmezAM anAjane koLIyo nAkhatA hatA. jyAre te rAjAo temanI pAse AvyA, tyAre te putaLInuM bAkoruM ughADayuM, tethI temAMthI nIkaLelI durgandhithI teo kaMTALI gayA ane pitAnuM nAka maraDavA lAgyA. te vakhate prabhu teone kahetA ke he rAjAo! tame Ama zA mATe kare che? tyAre teoe tema karavAnuM kAraNa ghaNuM dudhi che ema jaNAvyuM. 318 prasaMge dehanI azuci bhAvanA jaNAve che - he baMdhuo! vara bhejyane huM grAsa pratidina nAkhatI, durgadharUpa pariNAmanipajo ehavI tananI sthiti, sAta dhAtuthI banelA deha dArika viSe, kavalane pariNAma kevo? te vicAre mana viSe.319 artha:-- he bhAIo! huM haMmezAM uttama bhejya eTale khAvA gya padArthone A putaLImAM nAkhatI hatI, paraMtu te bhejya padArtho durgandha rUpe pariNAma pAmyA, A zarIranI 17
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI vijayapadharita paNa tevI ja sthiti thAya che. tethI sAta dhAtuthI banelA A audArika zarIrane viSe nAkhelA anAjanA koLIAne ke pariNAma thAya ? tene tame tamArA manamAM vicAra kare. 319 zrI malliprabhu pitAno vicAra mitrone jaNAve che - muja upara tuma moha rAkha nArIdehe sAraze? deva sukhanI pAse narasukha alpa nizcaya jANaze; prabhue kahelA pUrvabhavane sAMbhaLI jAti smRti, pAmatAM huM laIza dIkSA cAhanA zI narapati.3ra0 artha -tame mArA upara moha rAkho che, paraMtu A strInA zarIramAM zuM sAra che? devatAonA sukhanI AgaLa A manuSyanAM sukha thoDA athavA asAra che e nakkI jANaje, tathA prabhue kahelA pUrva bhavanA svarUpane sAMbhaLIne teo jAti smaraNa jJAna pAmyA. prabhue temane kahyuM ke he rAjAo! have huM te dIkSA laIza. tamArI zI IcchA che? (te rAjAo prabhune zo javAba Ape che. te AgaLa jaNAve che.) 320 prabhunA vicArane chae jaNA mAna Ape che - A praznanA uttara viSe teo kahe suvivekathI, Apa je karaze ame paNa tema karazuM raMgathI; ema belI nija nagara jaI rAjya soMpI putrane, kevalI malli prabhunI pAsa dhye cAritrane 321
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka5latA 258 artha-A praznanA javAbamAM teoe vivekapUrvaka jaNAvyuM ke Apa je pramANe karaze, teja pramANe ame paNa AnaMda pUrvaka karIzuM. e pramANe kahIne potAnA nagaramAM jaI potAnA putrane rAjya seMpI te badhA rAjAoe kevalajJAnI mallInAtha bhagavAnanI pAse dIkSA lIdhI. 321 pahelAM kahelA bhavadevanI bInA jaNAve che - ardha zaNagArela nArI nAgilAne pariharI, bhavadattanA Agrahavaze bhavadava tye dIkSAtarI; cAritranI ArAdhanA kare dravyathI nahi bhAvathI, bhavadatta deva thayA pachI te bhagna hove caraNathI.322 artha --bhavadatta ane bhavadeva be bhAIo hatA. temAMthI bhavadatte dIkSA lIdhI tyAra pachI bhavadeve lagna karyuM ane bhavadattanA AgrahathI ardha zaNagAra karela nAgilAne tyAga karIne dIkSAtarI eTale cAritra rUpI vahANa grahaNa karyuM, eTale dIkSA lIdho. dIkSA laIne te bhavadevamuni cAritranI ArAdhanA bhAvapUrvakanahi karatAM dravyathI kare che. kAraNake jIva te ghera aDadhI zaNagArIne mUkI Avela nAgilAmAM rahyo hato. keTalAka samaya vItyA bAda bhavadatta svarge gayA pachI te cAritrathI patita thayA, eTale ghare AvyA. 3rara nAgilA bhavadevane sthira kare che - vAta bhejananI samA A bhegane cAho nahi, Ima kahIne nAgilAe thIra karyA zIlamAM rahI;
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta aMtamAM siMdharma svaga hoya surasukha anubhavI; ziva kuMvara nAme hoya nRpane putra te tyAMthI cavI.323 artha:-tame bhegane tyAga karIne tyAgI banyA che mATe vamelA bhejananI jevA A bheganI IcchA rAkhe nahi, e pramANe upadeza ApIne ghera AvelA patine nAgilAe cAritramAM sthira karyA. pachI zubha saMyamane sAdhIne aMte saudharma devalokamAM deva thayA. tyAM devatAnAM sukha jogavIne tyAMthI AvIne zivakuMvara nAmanA rAjaputra thayA. 323 bhavadattanI ane zivakumAranI bInA jaNAve che - bhavadatta svarga thakI cavIne vadatta cakI taNo, suta hoya dekhI meghane vairAgya dharI manamAM ghaNe; dIkSA lIe gurU pAsa pAmI avadhine vicare mahI, ziva kuMvara jharUkhAnI nIce thaIne jatAM munine lahI.324 artha-bhavadattane jIva svargamAMthI avIne vAdatta nAmanA cakravartIno putra thayuM. tyAM vAdaLAne dekhAva joIne manamAM ghaNe vairAgya utpanna thavAthI teNe gurUnI pAse dIkSA lIdhI, anukrame avadhijJAna pAmIne pRthvI upara vicaravA lAgyA. te vakhate jharUkhAmAM beThelA zivakuMvare nIce thaIne jatA munine joyA. temane joIne zivakuMvarane muninI upara neha Utpanna thaye. 3ra4 zivakuMvara munine snehanuM kAraNa pUche chesneha kAraNa pUchatAM muni sarva vAta jaNAvatA, mAtA pitAnI pAsa saMjama kAja ANuM mAgatA;
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 bhAvanA helpalatA aphala hAtAM kheda pAmI chaThTha tapane sAdhatA, pAraNe AMkhela karIne bhAva sayama pAlatA.325 a:--jyAre zivakuMvare muni upara sneha Utpanna thavAnuM kAraNu pUchyuM tyAre munie avadhijJAnathI pUrva bhavanI sarva vAta jaNAvI. tethI vairAgya bhAva jAgrata thavAthI mAtA pitAnI pAse cAritra levAnI AjJA mAgI. paraMtu mAtA pitAe AjJA nahi ApavAthI zAkAtura thaIne chaThThuM chaThThanA tapa karavA mAMDayeA. tathA pAraNAne viSe AyaMbila karavA lAgyA. e pramANe ghera rahIne bhAva saMyama pALavA lAgyA. 325 zivakuMvara devabhavanI pachI jaMbU kuMvara thAya che, ema jaNAve che.-- brahma svarge zreSTa vaghungAlI nAme sura ane, devanA sukha bhogavIne dharata ja bU nAmane; rAjagRhImAM RSabha zeTha taNA tanaya heAve krame, sAMbhaLI gurU dezanA vairAgyabhAve pariName.326 artha:--evI rIte bhAva munipaNuM pALIne te zivakuMvara ( bhavadevanA jIva) pAMcamA brahmadevaleAkane viSe vidyujhmAlI nAmanA deva thayA. tyAM devanA sukha lAgavIne AyuSya pUrNa ye tyAMthI cavIne rAjagRhI nAmanI nagarImAM RSabhadAsa zeThanA ja bukumAra nAme putra thayA. tyAM temaNe sudharmA svAmInI dharmadezanA sAMbhaLI. te ja khU kuMvarane vairAgya rUpe pariNamI, eTale dezanA sAMbhaLIne ja khUkuMvara cAritra levAnI icchAvALA thayA. 326
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta jakhu kuMvara saMyama levAnI icchA jaNAve che:-- zIlavrata lai ghera AvI pAsa jananI janakanI, bAle tamArI AthI pAse sudharmAM svAminI; cAritra levA huM cahuM suta veNa AvAM sAMbhaLI, mAtA pitA samajAvatA cAritra duSkaratA vaLI.327 262 artha:--tyAra pachI gurU mahArAjanI pAse zIla pALavAnu vrata ( ziyalata) laine ghera AvyA, ane mAtA pitAnI pAse jaine kahevA lAgyA ke tamArI AjJAthI sudharmA svAmI pAse huM cAritra levAnI icchA rAkhuM chuM. AvA prakAranA putranAM vacana sAMbhaLIne mAtA pitA putrane samajAvavA lAgyA ke cAritra pALavuM ghaNuM duSkara che. tArI nAnI uMmara che mATe tArAthI TADha taDake veDhAze nahi. 327 mAtA pitAne jammU kuMvara samajAve che: zUrane zuM hAya duSkara saMyame sava mala jatA, ima putranA vacana suNIne janaka jananI khelatA; prathamathI nakkI karelI ATha kanyA paraNIne, pUrA manoratha kara amArA kara pachI rUcatuM tane 328 a:--zUravIrane duSkara ( du:khe karAya tevuM) zu hAya ? zUravIrane kAi kArya duSkara nathI. cAritravaDe badhA mela eTale pApa rUpI mela nAza pAme che. AvAM putranAM vacana sAMbhaLIne mAta pitA kahevA lAgyA ke amee pahelethI je ATha kanyAonI sAthe tArA vivAha nakkI karyAM che, temanI sAthe
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9yelatA 263 tuM lagna kara, ane amArI lAMbA vakhatanI IcchA pUrNa karIne pachIthI tane jema egya lAge tema karaje. 328 kayA abhiprAyathI mAtA pitAe jaMbune lagna karavAne Agraha karyo? te jaNAve che - strI rAganA phaLe paDele putra muni banaze nahI, A Azaye baMne jaNae evI vANI kahI; pANigrahaNanA pUrvakAle bhAvanA jaMbU taNI, jANatI ramaNI kahe na phare kadI jaMbU dhaNI.329 artha-strInA mehapAzamAM phasAela putra dIkSA leze nahi, AvA IrAdAthI mAta pitAe tuM paraNyA pachI dIkSA leje evAM vacana kahyAM hatAM. pANigrahaNa karavAnI pahelAM jaMbU kumAranI bhAvanA dIkSA levAnI che e jANavA chatAM te strIo kahetI hatI ke amAre jaMbU pati kadApi pharaze nahi, eTale ame jan kumAra sivAya bIjo pati karazuM nahi. 329 lagna thayA bAda strIo jaba kuMvarane zuM kahe che te jaNAve che - jaMbU kare pANigrahaNa mAtA pitAnA Agrahe, zayanaghara nArI kane paNa nirvikArI te rahe; kAmapIDita ATha nArI snehabhAva vadhAratI, ATha vArtA bolatI paNa te badhI niSphaLa jatI.330 artha -jaMbUkumAre mAtA ane pitAnA AgrahathI te AThe strIo sAthe pANigrahaNa karyuM. zayanagharamAM strIonI
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 zrI vijyapadhasUrikRta sAthe rahetAM chatAM paNa te vikAranA tephAnathI alaga rahyA hatA. kAma vAsanAthI pIDAelI ATha strIo snehabhAva vadhAravAne mATe ATha vArtAo kahe che, paraMtu te badhI vArtAo. ahIM niSphaLa gaI eTale te strIo jaMbu kumArane saMyama levAno nirNaya kaI rIte pheravI zakI nahi. 330 jaMkha kuMvara strIone pratibaMdha kare che - jeha jevA hoya che tevA karaNa mahenata kare, paNa kuMvara kerUM citta saMyama bhAvanAthI nA phare; Atmika ramaNatA jAsa haIe pUrNa rUpe uchaLatI, te kuMvara virAgyanI vArtA kare mana ThAratI.331 artha -je mANasa jevA prakAranA hoya che te bIjAne pitAnI jevA karavAne mahenata kare che. tevI rIte kAmavAsanAvALI strIo jaMkha kuMvarane saMsAramAM rAkhavA mahenata kare che, paraMtu jaba kuMvaranuM mana saMyamabhAvanAthI phare evuM nathI. AvA avasare jenA hRdayamAM AtmaramaNatA saMpUrNa svarUpe vatI rahI che te jaMbU kuMvara strIonA cittane zAnta kare evI vairAgyanI vArtAo kare che. 331 prabhava coranuM zuM thayuM? te jaNAve che - parivAra sAthe prabhava vidyA balathakI A avasare coravA Ave badhAne devatA staMbhita kare prabhava A vArtA jANI nija cittamAM Ima ciMtave, taMbhita karyA ANeja amane vinayathI Ima vInave33ra
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 265 - artha:-rAtre zayanagRhamAM jaba kumArane potAnI paraNelI strIo sAthe vArtAlApa thaI rahela che te vakhate prabhAva nAmane cora vidyAnA balathI potAnA parivAra sAthe cerI karavA mATe AvyuM. te badhAne devatAe khaMbhita karI dIdhA. te paNa A vArtAlApa sAMbhaLIne potAnA cittamAM ema vicAre che ke A kumAreja ApaNane ahIM staMbhita karI dIdhA che, ema vicArIne vinayathI te A pramANe kuMvaranI AgaLa vinaMti karavA lAgyo. 332 jaba kuMvarane prabhava cora zuM kahe che?-- Apa vidyA be laine oNbhinI vidyA mane, Ape javAba kuMvara dIe cAritra levAnI mane; tIvra IcchA hAla vatte laIza saMjama gurUkane, vidyAbhilASI huM nahI taMbhita karyo nahi meM tane.333 artha -Apa mArI pAsenI be vidyA laIne mane oNbhinI vidyA Ape. te vakhate kuMvara javAba Ape che ke mane cAritra levAnI ghaNuM ja IcchA hAlamAM vate che mATe huM gurU pAse cAritra laIza. huM vidyAnI IcchAvALo nathI temaja meM tane khaMbhita (sthira) paNa karyo nathI. 333 jaMbu kuMvara prabhavane javAba Ape che - deva A saMbhave bhavane vadhAre ehavI; vidyA kadI lete nathI jJAnAdi vidyA jANavI; kuMvaranI vAto suNIne prabhava khUne kahe, puNyathI pAmela bhege bhegAvyA viNa kuNa rahe.334
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 zrI vijayapadhdhasUrikRti artha -keI deve tamane badhAne thaMbhAvyA hoya ema saMbhave che. huM bhavanI vRddhi karanArI vidyA kadApi leto nathI. uttama jJAna vagerene sAcI vidyA tarIke kahyA che. A pramAzenI kuMvaranI vAta sAMbhaLIne te prabhava cera jaMbune kahe che ke puNyathI meLavelA bhegone bhegavyA sivAya koNa rahe? athavA bhegene kaNa tyAga kare? 334 ja kuMvara prabhavane zAMtithI samajAve che - jogavIne bhega dIkSA dhAravI huM mAnata, jabUdIe uttara sarala te prabhava kAne dhArate; kipAka jevA viSayane DAhyA jAne nA bhegave, madhubiMdunuM dRSTAMta teo nija hRdayamAM gaThave 335 artha-mATe maLelA bhege bheLavIne dIkSAne levI te huM yegya mAnuM chuM. A bAbatamAM jaMbu kumAra prabhavane sarala rIte javAba Ape che, te prabhava cera kAne dhAre che eTale citta daIne sAMbhaLe che. jaba kumAra tene kahe che ke kipAka vRkSanA phaLa jevA bahArathI suMdara jaNAtAM paraMtu pariNAme duHkhadAyI evA viSayone DAhyA mANase bhegave? eTale DAhyA purU viSaye bhegavatA nathI ne te saMbaMdhamAM teo madhubindunuM daSTAnta potanA hRdayamAM khUba vicAre che. 335 jaMbUkuMvara "aputranI gati nathI " A vAkyane khoTuM TharAve che -
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 bhAvanA kalpalatA asutanI hAve gatinA ehuthI suta jyAM sudhI, hAya nA dIkSA na levI kuMvara ! tAre tyAM sudhI; jabU dIe uttara prabhavane putrathI jo saddagati, sarpa sUkara pramukhanI heAveja nizcaya zubha gati.336 artha:--prabhava cAra ja khUkumArane kahe che ke asutanI eTale putra rahitanI ( aputrIyAnI ) sadgati thatI nathI, mATe huM jakumAra ! jyAM sudhI putra na thAya tyAM sudhI dIkSA levI nahi. te vakhate ja khUkumAra prabhava cArane javAba Ape che ke jo putrathIja sati thatI hAya tA sarpa ane sUkara eTale bhUDa vagerene ghaNA khaccAMo thAya che teA temanI jarUra sArI gati thavI joie. paraMtu evuM kAMi thatuM nathI. kAraNu ke sArI gati maLavI ke na maLavI te putrane AdhIna nathI. paNa pAte karelAM sArAM athavA narasAM karmone AdhIna che. 336 jaMbU kuMvara samudrazrIne javAma Ape che:---- ahIM mahezvara vANiyAnA dAkhalA samajAvatA, puSNe maLelu dravya chAMDI kema dIkSA cAhatA; AvuM samudrazrI kahe uttara kuMvara Ima ApatA, caraNa cAhuM vIjaLI sama dravyane huM jANatAM.337 artha:--uparanA javAbamAM jakhUkumAre mahezvara vANIcAnA dAkhale paNa samajAvye. tyAra pachI samudrathI nAmanI temanI strIe kahyuM ke-A badhI samRddhi tamAe
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 zrI vijyapadhasUrikatA tamArA puNyathI meLavI che to te puNyanI kamANuM choDIne tame dIkSAnI cAhanA kema kare che? tyAre kuMvara uttara Ape che ke meM A dravyane vijaLI samAna jANyuM che eTale te to vijaLInI jema kSaNa mAtra camakAre karIne jatuM rahe evuM che athavA nAzavaMta che. mATe huM te tevA dhananI IcchA karUM chuM ke je sadA kAyama rahe, ane tevuM dhana cAritrathI ja prApta thAya che A IrAdAthI huM cAritra levAnI IcchA karuM chuM. mahezvara vANIyAnuM daSTAnta TUMkAmAM A pramANe vijayapura nagaramAM mahezvara nAme zeTha hato. tenA pitAe maratI vakhate putrane kaheluM ke mArA zrAddhanA divase eka pADAne mArIne tenuM mAMsa ApaNA sarva parivArane jamADavuM. tethI putre (mahezvara vANuAe) zrAddhane dina Ave tyAre jaMgalamAMthI pADo maMgAvyo. daivayoge zeThane pitAja marIne jaMgalamAM pADe thaelo teja pADe zrAddhanA nimitte pakaDI lAvyA. ane tene mArI tenA mAMsa vaDe parivArane jamADadevAmAM AvyA. ahIM putraja pitAnA maraNamAM nimitta thaye. mATe putrathI sadgatinI prApti kahevI te vAta taddana khATI che. 337 jaMbU pavazrIne javAba Ape che - tema padmazrI kahe gRhidharma uttama savi mate, teha jhaMDI caraNa levuM Apane zuM yogya te, grahidharma uttama che nahI sAvadya kiriyAthI bharyo, gRhi sAdhu dhameM pharaka sarSapa merUnA jevo kahyo.338
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 269 * a:--tyAra pachI padmazrI nAmanI strI kahevA lAgI. ke gRhastha dharmane sarva matavALAe uttama kahyo che. tevA uttama gRhastha dharmane cheDIne cAritra levuM, te zuM Apane ucita (yAgya; ghaTita) che? eTale AvA uttama gRhastha dharma ne jarUra sAdhavA joie. tyAre jakumAra javAba Ape che ke gRhastha dharma uttama nathI kAraNa ke te teA sAvadya eTale pApavALA vyApArAthI bharelA che. tethI jemAM sa pApavALA vyApAranA tyAga rahelA che evA sAdhu dharmamAM ane pApa kriyAvALA gRhastha dharmamAM merU ane jeTaluM mATu AMtarUM (taphAvata) kahyuM che. eTale gRhastha dharmAM sarasava samAna nAnA ane sAdhu dharma merU jevA mATe che. 338 padmasenAne ja khU kuMvara javAkha Ape cheH-- pAsenA beAlatI Ima caraNa kerA kaSTane, na sahI zake sukumAra tana A nA graheA cAritrane; cala kRtaghnI dehamAM prIti kare kuNa budha narA, palakamAM bahu raMga palaTe jima gaganamAM vAdaLAM,339 sarasava artha:--te pachI padmasenA eTalI ke A tamArUM zarIra ghaNuM sukumAra eTale keAmaLa che. te zarIrathI cAritranA kaSTA TADha taDaMkA sahana karavA, vihAra karavA vigere sahana karI zakAze nahi, mATe tame cAritrane grahaNa kareA nahi. tenA uttaramAM kumAre kahyu ke cala eTale nAzavaMta ane karelA upakAranA nAza karanAra evA A zarIra upara kayA paMDita purUSA prIti rAkhe. A zarIra teA AkAzamAM rahelAM vAdaLAMnI
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 zrI vijayapadhasUrikRta jema kSaNa mAtramAM ghaNA raMga paTe che. jema vAdaLAMne raMga sthAyI raheto nathI tema zarIranI avasthA paNa eka ja prakAranI rahetI nathI. paNa mAMduM sAju, juvAna, vRddha vagere ghaNI avasthAone pAme che. 329 kanasenAne jaMbu kuMvara be kalAkamAM javAba Ape che - kanakasenA ima kahe jinarAja bhege bhegavI, cAritra letA te tame zuM sAdhaze mukti navI; avadhivALA prabhu hatA dIkSA samayane jANatA, hAthIsamA e kharasamAM sAmAnya Ima budha bolatA.34 artha:-have kanakasenA nAme strI kahevA lAgI ke keTalAe tIrthakaroe rAjya Rddhi meLavI hatI, ane teo paraNyA hatA. temane putra hatA ane sAMsArika sukho bhegavIne temaNe pachIthI cAritra lIdhuM to zuM tame temanAthI paNa judI navI mukti-mekSa sAdhavAnA che. tyAre ja khUkumAre uttara Apyo ke te tIrthaMkara prabhu to avadhi jJAnavALA hatA. jethI pitAnA dIkSA samayane jANatA hatA. tethI jyAre pitAnA bhegAvalI karma kSINa thayA tyAre teoe dIkSA grahaNa karI. te mATe budha eTale paMDita purUSa kahe che ke e tIrthakare to hAthI samAna hatA ane upara pramANe tIrthakara devanuM anukaraNa karanArA sAmAnya manuSya temanI AgaLa khara eTale gadheDAnI jevA kahevAya. mATe A cAlu prasaMge te pUjya purUSane dAkhale daI zakAya ja nahi 340 AvI acAnaka kAla taskara jIvana uttama ratnane, corato AthI vibudhajana sevine cAritrane
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka9palatA 271 jyAM kALano raja bhaya nahIM tevuM paramapada pAmatA, dhanya te je bAlya vayamAM viSayavIrane jItatA.341 arthakAla taskara eTale mRtyu rUpI cera acAnaka (akasmAta) AvIne jIvana rUpI uttama ratnane care che. eTale mRtyu kayAre Avaze tenI ApaNane khabara nathI. tethI vibudha jana eTale samaju mANaso cAritra sevIne eTale dIkSA laIne jyAM kALane leza mAtra bhaya nathI tevA paramapada eTale mokSane meLave che. mATe teone dhanya che. ane jeoe bAlya vayamAM eTale nAnI uMmaramAM viSaya rUpI moTA vIrane athavA vaiddhAne jItyA che tevA dharmavIra bhavya jIvone paNa dhanya che. 341 jaMbU kuMvara nabhasenAne javAba Ape che - svAdhIna sukha chaDI co kima tana vihvaNu zarmane, ema nabhasenA kahe ce kuMvara ema javAbane regAdinI pIDA ghaNI jyAM tehavA naradehamAM, zuM zama ? ISTa samAgame samaju samajatA zAnamAM.34ra artha -have nabhasenA nAme strI kahe che ke he kumAra! svAdhIna eTale pitAne prApta thaela sukhane choDIne tanavihRNuM eTale zarIra rahita avasthAnA (siddhanA) sukhane tame kema cAho che. A viSayabhega vagerenA sukha te zarIra vaDe anubhavAya che ane te tamane maLelAM che te cheDIne tame mekSanuM sukha cAho che. tyAM te zarIra nathI . ane zarIra
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhasUrikRta na hoya te sukha kevI rIte anubhavAya ? mATe hamaNAM prApta thaela svAdhIna viSaya sukhane bhega. tyAre kumAra javAba Ape che ke jyAM regAdinI eTale roga vagerenI pIDA, tathA ciMtA vagerethI thatI mAnasika pIDA ghaNI rahelI che, tevA nara dehamAM eTale manuSya zarIramAM ISTanA samAgamamAM paNa zuM sukha raheluM che ? arthAt nathI ja. A hakIkata samajI eTale zANA purUSe IsArA mAtrathI samajI jAya che. 34 jaburkavara kanakazrIne sADItraNa lekamAM javAba Ape chetema kanakazrI kahe pratyakSa sukha A Dine, kima ho ?, nivaNanA adaSTa evA zarmAne; dIkSA taNAM phala bhega te tamane malyA to bhegA, saheje malyuM te khIrasamuM Agraha kadI nA rAkhavA.343 artha:-vaLI kanakazrI nAme strI kahe che ke prApta thaelA A pratyakSa sukha mUkIne tame nahi dekhAtA (maLaze ke nahi maLe tenI khAtrI vinAnA) nirvANanA eTale mokSanA sukhane zA mATe cAho che ( Icacho che. ) atyAre tamane je bhega sukha maLyAM che te dIkSAnA phala rUpa che te te sukhane tame bhega. bhego meLavavAne mATe dIkSA levI tenA karatAM dIkSAnA phaLa rUpa bhego je saheje eTale svAbhAvika maLyAM che te khIra samAna gaNune bhega. maLelA paNa sukhane tajIne dIkSA laIne pharIthI te meLavavAne Agraha karavo nahi. 343 anna pAke vRSTithI te kuNa kuvAthI vArine, kheMce jarUra vicAra karaje svastha karIne cittane,
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA kuMvara uttara ima dIe A veNu tuja sArAM nahI, naradeha ziva tima svarga Ape saphala cAritre sahI.44 aH--jo vRSTithI eTale varasAdanA pANIthI anAja pAkatuM hAya teA kUvAmAMthI vAri eTale pANI kADhIne te anAjane pAvAnI mahenata kANu kare? athavA kAi na kare. mATe tame cittane manane zAMta karIne A mAmatanA vicAra karo. te vakhate kumAra uttara Ape che ke huM kanakazrI! A tArAM vacana sArAM nathI. kAraNa ke cAritra vaDe A manuSyadeha meAkSa tathA svargane nakkI Ape che. e pramANe cAritranI sAdhanA karavAthIja A dehanu la pAmI zakAya che. 344 273 bhAga sukhamAM je gumAve tene ajJAnathI, mUla dhana khAnAra jevA jANavA raja jADa nathI; tema karatAM duHkha maLe mahu eha kAraNa he priyA ! dehathI cAritra sAdhaka puNyavaMta tarI gayA.345 aH--jeo A uttama manuSya dehane ajJAnathI viSaya sukha bhAgavavAmAM phAgaDha gumAvI de che teo mUla dhana (mUDI) khAnAra mANusanA jevA che. temAM jarA paNa khATu nathI. kAraNa ke jeo mULa mUDI sAcavyA sivAya temAMthI khAnArA che te te mULa dhana khavAI jAya tyAre ghaNA du:khI thAya che. te kAraNathI hepriyA ! je puNyavAna jIvAe peAtAnA manuSya dehathI cAritranI sAdhanA karI che te saMsAra samudrane tarI jAya che. teone A saMsAramAM phrIthI janma levA paDatA nathI. 345 18
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI vijayapadrasUrikRta khUkuMvarane kanakavatI samajAve che - tima karIza huM jima bhaviSya kheda nA prakaTe mane, kImatI avasara maLyo saMyamataNe kahuM chuM tane kanakavatI nArI kahe nija hAthano rasa DhALine, jema kAMThA pAtra kerA cATavA A uktine.346 artha-mATe huM te tevI rIte vartIza ke jethI mULa dhana khAnAranI peThe mAre kheda karavAne eTale cintA karavAne athavA duHkhI thavAne bhaviSyamAM prasaMga Ave nahi. mATe huM tane kahuM chuM ke A manuSya deha pAmIne cAritrane sAdhI levAne A uttama avasara Avelo che. te vakhate kanakAvatI nAme strI kahevA lAgI ke "pitAnA hAthamAM rahela rasane DhaLI nAkhIne vAsaNanA kAMThA cATavA" A ukita eTale kahevatane he svAminAtha ! tame sAcI karI batAve che. 346 kuMvara kanakavatIne javAba Ape che - sAcI karI he nAtha ! Ape kuMvara ema javAbane, hAthamAM AvyA chatAM paNa bhega pAme nAzane ehatho svAdhIna kima kahevAya tema manAya? nA, mAnanArA bhUtagrasta samA priyA ! tuM bhUla nA.34 artha - zrI aMbU kumAra kanakavatIne A pramANe javAba Ape che ke hAthamAM AvelA bega paNa nAza pAme che mATe te bhego svAdhIna che, ema kahevAya ja nahi, tema svAdhIne kevI rIte manAya? athavA svAdhIna manAya ja nahi. mATe he priyA ! jeo A viSayane svAdhIna mAne che teo
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 275 bhUtagrasta eTale bhUta vaLagavAthI ghelA thaelA mANasanI jevA jANavA. A vAta bhUlIza nahi. 347 jayazrI potAnA vicAre be lokamAM jaNAve che -- Ima vicArI je taje bhAkhyo vivekI tehane, avivekathI nA jeha cheDe bhega cheDe tehane bole jayazrI parataNA upakArarUpa vara dharmane, sAdhanArA Apa karavA tema para upakArane 348 artha -e pramANe vicAra karIne je viSaya bhegone tyAga kare che, tene vivekI athavA samaju kahevAya che. paraMtu je avivekI eTale aNasamaju bhegene choDato nathI tene lege poteja taje che. tyAra pachI jayazrI nAmanI AThamI strI bolI ke he svAmI! Apa pArakAnA upakAra karanArA uttama dharmane sAdhanArA cho, to parepakAra eTale amArA upara upakAra karavA mATe paNa tame mane sevo eTale bhega bhagavo. 348 seve mane tarU meghanA dRSTAMtane saMbhArIne, meghanA saMgathI jima kSAra jala amRta bane; tima ApanA saMgathI pAmela bhega badhA mane, sukhakAja haze sarvane mUke have haThavAda,349 artha -tarU eTale vRkSanA ane megha eTale varasAdanA daSTAntane yAda karIne mane se eTale bhega bhega. jevI rIte meghane saMga maLavAthI kSAra jala eTale khAruM pANI te paNa amRta samAna bane che, tevI rIte Apane saMga
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 zrI vijayapadhasUrikRta maLavAthI prApta thaelA saghaLA bhego mane sukhane mATe thaze. eTaluM ja nahi paNa A badhI strIone sukhadAyI thaze. mATe have Apa Agrahane mUkI de. 349 jaMbu kuMvara jyazrIne saTa javAba Ape che - he priyA! kSaNamAtra sukha chebhogamAM paNa duHkha bahu, ehathI huM svapnamAM paNa bhegane kadI nA cahuM zuM lAbha? tamane paNaviSayathI ahitakarAe jANie, duHkha vipAke viSayathI bahu duHkha kahyA saMbhArie.350 artha -have jaMbu kumAra uttara Ape che ke he priyA! viSaya bhAgamAM kSaNa mAtra (bahuja a85) sukha che, paraMtu pariNAme ghaNuM duHkha che, eTalA mATe huM tene svapnamAM paNa kadApi bheganI cAhanA karatuM nathI. tamane paNa e viSaya sevanathI zuM lAbha thavAnuM che. kAraNa ke e viSaye mane ekane ja nukasAnakArI che emaja nahi paraMtu tamane paNa nukasAnakArI che. viSaya sevanathI tenA pariNAme ghaNuM du:khanI prApti thAya che. zrI vipAka sUtramAM kahyuM che ke-viSayanA pApe jIvane bahuja AkarA duHkhe bhegavavA paDe che. vigere bInA dukha vipAka nAmanA zrataskaMdhamAM ghaNA dAkhalA daIne samajAvI che. 350 jaMbUkuMvare samajAvavAthI AThe strIo zuM kare che, te jaNAve che -
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 277 bhAvanA kalpalatA 'javacana AvA sUNI ADe ramA vairAgyane, pAmI kabUla kare kuMvaranA mArga levA zubha mane; joI Aja banAva bhAve prabhava dharI savegane, dhanya jakhU ! je taje svAdhIna lakSmI bhAgane.351 artha:--AvA prakAranA ja khU kumAranAM vacane sAMbhaLIne AThe strIe vairAgyane pAmI, ane tethI kuMvare kahelA saMyamamArga levAne mATe te AThe strIoe parama ullAsathI kabUla karyuM. A badhA banAva joine prabhava cAra je te vakhate ja. kumAranA gharamAM cArI karavA mATe AveleA hateA te pazu sa Mvegane eTale saMsAra pratye udAsInatA AvavAthI bhAve eTale vicAra karavA lAgyA ke A jammUkumArane dhanya che ke je peAtAne svAdhIna rahelI lakSmInA ane svAdhIna viSayalAgAne tyAga kare che. 351 prabhava cAra zuM vicAre che? te jaNAve che-- huM cahuM chuM. dravyane paNa te mane malatu nathI, ima vicArI te kuMvarane ima kahe vara vinayathI; karavuM have zuM ? mAhare jhaTa hukama pharamAvA mane, je huM karUM te tAhare karavuM kahe Ima prabhavane.3para a:--vaLI te prabhava cAra A pramANe vicAre che ke huM dravya meLavavAnI icchA karUM chuM te chatAM paNu mane te maLatuM nathI, ane A kumAra tA maLelA dravyanA paNa tyAga karavAne taiyAra thaela che, AvA vicAra karIne te prabhavakumAra
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 zra va vapadmasUriSkRta uttama vinayapUrvaka kuMvarane A pramANe kahe che:-he kumAra ! mAre have zuM karavuM te viSe mane jaladI hukama pharamAvA eTale AjJA karI, tyAre jakhu kumAra prabhavane kahe che ke huM je pramANe karUM te pramANe tAre paNa karavuM. 352 kuMvara dIkSAnI pUrva kriyA zuM zuM kare che ? te jaNAve -- saMdhAdi pUjI svajananuM sanmAna karIne nhAine, caMdana vilepana zveta vastrAbhUSaNAne vherIneH kuMvara besI pAlakhImAM dAna dInane ApatA, sura anAdata caraNu occhava karata manamAM harakhatA.353 artha :--evI rIte pAtAnI ATha strIone tathA prabhava cArane saMsAranI asAratA samajAvIne saMghAdi eTale prabhudevanI saMgha tathA vaDIleAnI pUjA karIne ane svajana eTale sagAMonu sanmAna karIne tyAra pachI ja. kuMvare snAna karyuM. te pachI caMdananuM vilepana karyuM. pachI zveta-ujavala vastro tathA AbhUSaNa paheryA. tyAra pachI kuMvara pAlakhImAM beThA. ane garIbane dAna ApavA lAgyA. A avasare anAhata nAmanA deve bahu ja rAjI thaine zrI ja>> kumArAdine dIkSA maheAtsava karyo. 353 pAMcaseA satyAvIsanI sAthe ja khue dIkSA lIdhI ema jaNAve che:-- ATha patnI janaka janakanI kuMvaranA mAtApitA, prabhava paNa saya cAra sAthe paMcasaya sagavIsa thatA,
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 bhAvanA kalpalatA piravAra sAthe sAla va taNI vaye mahu hatA, svAmi sudharmAM gurU kane cAritra laine sAdhatA.354 artha:--(8) peAtAnI ATha patnIe (16) te AThenAM mAtApitA maLIne cAvIsa thayA. te sAthe ja kumAranAM mAtA pitA (2) ane pAMcasA cAra sAthe prabhava cAra (501) maLI kula pAMcaseA vIsa thayA. tathA eka peAte ema badhA maLIne pAMcase satAvIsa jaNAMnI sAthe kuMvare ghaNuAM harSa pUrNAMka sudharmA svAmI pAse jaine cAritra aMgIkAra karyuM. A vakhate ja.kumAranI uMmara seALa varSanI hatI. siMhanI peThe zUravIra banIne cAritrane aMgIkAra karIne te badhA parama ullAsathI tenI sAdhanA karavA lAgyA. 354. ja khUsvAminA vIra janmanI apekSAe janmAdghi samaya jaNAve che:-- vIra prabhunA janma saMvatathI sattAvana vatsare, janma jaMbUnA caraNa te teramA saMvatsare; tAMNumA varSe laDe kevala tathA ye muktine, ekasA chatrIsa varSa jANa Ima itihAsamAM 355 artha :----mahAvIra svAmInA janmanI sAlathI sattAvana varSa ja busvAmInA janma thayA. ane tAMteramA varSe temaNe cAritra lIdhuM. eTale seALa varSanI uMmare cAritra lIdhuM. tathA tANamA varSe kevalajJAna pAmyA. eTale sADatrIsa varSanI uMmare ja. svAmIne kevalajJAna thayuM. temaja ekaso chatrIsamA varSe mukti pada pAmyA eTale esIme varSe peAtAnuM AyuSya
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 zrI vijyapadrasUrikRta pUrNa karI mekSe gayA. zrI jaMbusvAmijI mahArAjanA 80 varSa pramANa sarjAyunI saMkalana A pramANe jANavI. 1gRhastha paryAya-16 varSa, 2-vata praryAya-20 varSa, 3-yuga pradhAna paryAya-44 varSa. 355 vIranirvANa saMvatanI apekSAe te bInA jaNAve che - nivaNi saMvatanI apekSA ema mana avadhArie, mukti pUrve sela varSe kuMvara janma pichANIe; vIra nivRti varSamAM dIkSA varasa ekavIsame, kevala lahe nivaNa jaMbusvAmI cesamA sAme.356 artha -have zrI vIra prabhunA nirvANa saMvatanI apekSAe zrI jabasvAminA janma vigerenI bInA A pramANe jANavI. prabhu kSe gayA, te pahelAM soLa varSe jaMbakuMvarane janma thaye. athavA jabakuMvaranA janma pachI soLa varSe vIraprabhu mekSe gayA. tathA je vakhate prabhu mekSe gayA te varSe jaMbUku mAre dIkSA lIdhI. eTale seLa varSanI uMmare jaMbaku mAre dIkSA lIdhI. vIraprabhunA nirvANa pachI ekavIsamI varSa eTale pitAnA sADatrIsamA varSe kevalajJAna pAmyA. ane viraprabhunA nirvANathI cosaThamA varSe jaMbusvAmI mekSe gayA. eTale temanuM saMpUrNa AyuSya eMsI varSanuM hatuM, te pUruM thayuM. 356 vIra saMi vigeremAM paraspara pharaka jaNAve che:-- vIra saMvatamAM ane vikama nRpatinI sAlamAM, cArase sittera kera bheda Ima itihAsamAM
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 281 isvI sanamAM tema vikrama sAlamAM chappana taNo, bheda varSa taNe vicArI samaya jANe sarva.357 artha:-vIraprabhunA saMvatsaramAM ane vikama rAjAnA saMvatsaramAM cAra sItera varSane taphAvata che. tathA IsvIsana ane vikrama saMvatsaramAM chapana varSane taphAvata che. e pramANe ItihAsanA graMthamAM kahyuM che. A bInA dhyAnamAM rAkhIne eTale (varSanA bhedano vicAra karIne) he bhavya cho! sarva keIne samaya jANa. 357 jaMbune yuga pradhAnakAla vigere jaNAve che - chadmastha bhAve varSa vIsa gurUrAjanI sevA kare, varSa cummAlIsa jaMbU yuga pradhAnapaNe phare; varSa eMzI jIvana pUrI pAmatA zivasaMpadA, A jIvana zIlane TakAve sarva TALe ApadA,358 artha-jaMbusvAmIe vIsa varSa sudhI chadmastha bhAve rahIne gurU mahArAjanI sevA karI. tathA te cummAlIsa varSa sudhI yuga pradhAna paNe vicaryA. kula eMsI varSanuM AyuSya pUrNa karIne zivasaMpadA eTale mekSa lakSamI pAmyA. AmAMthI bodha e levo ke je bhavya jIvo TheTha jIMdagI sudhI nirmalaziyala pALe, te tamAma Apattione jarUra dUra karI zake che. 358 samudradattanI patnI zIlavatInI bInA jaNAve che-- zIlavatI dRSTAMtathI duHkhamAM TakAve zIlane, samudradattanI teha patnI dhAratI daDha zIlane,
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 zrI viparita pati jAya sAthe mitranI paradeza sAdhI kAryane, mitra pAcho Avate zubha patra tene laIne 359 artha:--zIlavatInA daSTAntathI du:khanA samayamAM paNa pitAnA zIyala vratane TakAvI rAkhavuM joIe. te daSTAnta A pramANe zIlavatI samudradattanI patnI hatI. ane nAma pramANe daDha zIyalane dhAraNa karatI hatI tene pati mitranI sAthe paradeza gayA hatA. tyAM kArya pUruM karIne mitra tenA patinA zubha samAcArane patra laIne pAcho Avyo. 359 kaI yuktithI zIlavatIe zilarakSA karI? te jaNAve che -- patra levA jAya zIlavatI joIne mahI bane, rAtanA pahelA praharamAM AvavuM kahe tehane; jAya senApati kane paNa tyAM jatAM tevuM bane, bIjA praharamAM AvavuM evuM kahe satI tehane 360 artha: zIlavatI patra levA tenI pAse gaI tyAre te brAhmaNa mitra tene joIne tenA upara mahIta che. tethI teNe teNInI pAse bheganI prArthanA karI. yukti goThavIne tene potAne ghera rAtrInA pahelA pahore AvavAnuM kahI te zIlavatI tyAMthI senApati pAse gaI tyAre senApati paNa tenuM rUpa joI mehata thavAthI tene rAtrInA bIjA pahere AvavAnuM zIlavatI satIe kahyuM. 360 teja zIlayuktinI vAta cAle che - trIjA ane cothA praharamAM AvavA nRpa maMtrine, kahI ghera sAsune vade cethA prahara jatAM mane,
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA khAlAvajo Ima uccarI taiyAra vAsagRhe prathama prahare vipra Ave kAma jenA mana rahe, 283 he,361 artha :--tyAMthI te anukrame matrI ane rAjA pAse gai, tyAre mAhita thayelA evA temane zIlavatIe anukrame rAtrInA trIjA ane cethA pahAre AvavAnuM kahyuM. pachI ghera AvIne peAtAnI sAsune " ceAthA pahAre mane khelAvo " ema kahyuM. rAtrI paDI eTale peAtAnA AvAsa gharamAM taiyAra thaine rahI che. prathama paheA2e te brAhmaNu mitra ANye. tenu mana kAmarUpI agnithI maLI rahyuM hatuM. 361 viprAkrine paTArAmAM saMtADe che, ema jaNAve che:-- snAnAdi karatAM phAra vItyA AvatA senApati, ema jANI vipra mahu gabharAya tene zIlavatI; peTI taNA khAnA viSe bahu yuktithI saMtADatI, pUrvanI mAphaka vItAve prahara bIje paNa satI, 362 artha:---te vipranI zIlavatIe sArI rIte AgatA svAgatA karI. pachI snAna vagere karAvavAmAM vhelA paheAra pUrA thayA te vakhate senApati Avo pahoMcyA. senApati Ave che ema jANIne te vipra ghaNA gabharAvA lAgyA ane teNe zIlavatIne kahyuM ke mane kAi paNa ThekANe saMtADI de. tethI zIlavatIe pAtAnI pAse khAnAvALA paTArA hatA. tenA eka khAnAmAM tene ghaNI yuktithI saMtADI dIdhA. teTalAmAM senApati AvI pahoMcyA, tene paheAra paNa zIlavatIe prathama paheAranI jema snAna vigere karAvavAmAM pUrA karyA. 362
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 . zrI viparita zIlavatIe cArene paTArAmAM pUryA bAda zuM karyuM? te jaNAve che:-- senApati maMtrI nRpatine zeSa traNa khAna viSe, Ima krame saMtADIne jhaTa baMdha karIne dUra khase; bahAra AvI rUdana karatI svajana pUche hetune, svAmi kerI duHkha vAta jaNAvatI dharI pairyane 363 artha-tyAra pachI trIjo pahora thayo tyAre maMtrIne AvelA jANIne senApatine te paTArAnA bIjA khAnAmAM saMtADe, maMtrIne trIjo pahera paNa snAna vageremAM pUro thayo tevAmAM rAjA AvyA. te jANIne bhaya pAmelA maMtrIne paTArAnA trIjA khAnAmAM saMtADa. tyAra pachI rAjAne paNa satkAra karI nAna vageremAM cothe pahora vItAvyuM. saMketa pramANe zIlavatIne sAsue belAvI. A sAMbhaLIne rAjAe zIlavatIne saMtADavA kahyuM. tethI tene paTArAnA cothA khAnAmAM saMtADIne paTAre jaldI baMdha karIne gharamAMthI nIkaLIne bahAra AvIne rUdana karavA lAgI. tyAre sagAMo rUdananuM kAraNa pUchavA lAgyA. tyAre dhIraja dhAraNa karIne pitAnA patinA maraNanI duHkha vArtA jaNAvavA lAgI. 363 sagAMo darabAramAM jAya che ema jaNAve che - zeTha sutahIna maraNa pAmyA Ima sagajana khabarane, darabAramAM devA gayA paNa nA jue nRpa Adine; kuMvarane tyAre jaNave zIdhra te AvI ghare, bhUri karata tapAsa peTI joI lAve nija ghare.364
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 185 aH----zIlavatInI te hakIkata sAMbhaLIne zeTha putrahIna (aputrIyA) maraNa pAmyA che e khabara ApavAne sagAMe rAjAnA darabAramAM gayA, paraMtu tyAM rAjA vagerene joyAM nahi, tethI te hakIkata rAjAnA kuMvarane jaNAvI. te kuMvare jaldI zIlavatIne ghera AvIne ghaNI tapAsa karI ane jemAM rAjA vagerene pUryA hatA te paTArAmAM dhana bhareluM che ema jANI peAtAnA mhelamAM maMgAvI lIdhI. 364 zIlavatInI aMtima khInA jaNAve che:-- udhaDAvatAMnI sAthe cAre peTImAMthI nIkaLatA, bhUSa brAhmaNa Adi traNane derA bhAra nIkAlatA; zIlavatI satkAratA tasa zIla adhika vakhANatA, bhavya vA ema jANI zIlabhAva TakAvatA.365 aH--paTArAmAM zuM dhana bhareluM che te jovAne paTArA ughaDAvyeA, te temAMthI te cAre jaNA mahAra nIkaLyA. rAjAe brAhmaNu, senApati tathA maMtrI e traNane dezanIkAla karyA ane zIlavatIne ghaNuMA satkAra karyo. ane tenA zIyalanI ghaNI prazaMsA karI. A pramANenI hakIkata jANIne bhavya jIvAe peAtAnA zIla bhAvane hRDha karavA. 365 rAjImatIe rathanemine saMyamamAM sthIra karyA te A pramANe rAjImatI rathanemine A pramANe hitazikSA Ape che:-- rAjImatI rathanemine mIThA vacanathI kheAlatI, A bhAva narake lai janArA zu tamArI pharI mita,
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 zrI vijayapadmasUriSkRta mAtA janaka rAjyAdinI parivAranI mamatA tajI, pharI teja cAhA he munijI ! zuM tame lajjA tajI,366 artha:--dIkSA lIdhA pachI sAdhvI rAjImatIjI eka vAra rastAmAM varasAdane laIne kapaDAM palaLI javAthI guphAmAM AvIne vasa sukave che te vakhate te guphAmAM rahelA rathanemine aMdhakArane lIdhe rAjImatIe joyA nathI. paraMtu rathanemi rAjImatIne vajrarahita jovAthI pAte cAritra lIdhela che chatAM mehAtura thayA ane rAjImatInI pAse leganI mAgaNI karavA lAgyA. tyAre rAjImatI rathanemine mIDA vacanathI A pramANe zIkhAmaNa Ape che:--tamArA A bhAva (icchA) narake laI janArA che. zuM tamArI buddhi pharI gaI che? tame mAtA, pitA rAjya vagerenI tathA parivAranI mamatA tajIne cAritra lIdhuM che, ane have he munijI ! tame pharIthI teja vastuone cAhA che? zuM tame lajjAnA paNa tyAga karyA che? 366 cAlu prasage daSTAMta Ape che:-- sA~ agadhana vaMzanA ti capaNuM che te chatAM, casaze vamelA jhegne zuM? dehanA TukaDA thatAM; tenA thakI halakA tame zuM ? je taLelA bhAgane, pAchA caheAnilajja thaine A ucita zuM Apane 367 artha :--agadhanakulamAM utpanna thaelA sa tiryaM capaNuM pAmelA che chatAM teo zuM vagelA jherane cUme che? athavA te sarpo potAnA zarIranA kakaDA thatA hAya ane
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 287 - agnimAM baLI maravAnuM hoya te kabula kare paNa pote jene karaDayA hoya tenuM jhera pharIthI cUsatA nathI. te tame uttama kulamAM upajavA chatAM ane uttama manuSyapaNuM pAmavA chatAM paNa te tiryaMca kulanA nAgathI paNa zuM halakA cho? jethI je negone tame tajI dIdhA che teja begone lajajA mUkIne pharIthI jogavavAnI IcchA kare che ? ApanA jevA uttama manuSyane zuM Ama karavuM ucita che? 367 vairAgyanA vicAre jaNAve che -- gurUdevane zaramAvanArUM tema jananI tAtane, A kArya nakkI jANaje se zivAsuta pAyane; durgandhamaya dravya bharelI kothaLI jANe mane, dham purUSanI mukhyatA saMbhALaje cAritrane 368 artha--tamAruM A kAma tamArA deva, gurU tathA mAtA pitAne paNa zaramAvanAruM che e nakkI jANaje. mATe tame zivA mAtAnA putra nemanAtha prabhunA caraNanI sevA karo. A mArA zarIrane to durgandhI padArthothI bharelI kethaLI jevuM jANe. dharmamAM purUSanI mukhyatA kahI che, mATe tame tamArA cAritranuM rUDI rIte pAlana kare. 368 rAjImatI pitAnI ladhutA jaNAve che -- zIkhadevA yogya nahi huM evuM kAraja ApanuM, paMca sAme AdaryuM saMyama tame kahuM zuM ghaNuM; je sAtavAra naraka viSe laI jAya tevuM kima kare, bhAvI sudhAre ApanuM prabhu mArga sAdhI pAMsare 369
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasukRita artha :--tamane zIkhAmaNa ApavAne mATe huM ceAgya (lAyaka ) nathI. paraMtu e kArya tA tamArUM che. tame paMcanI sAkSIe cAritra grahaNa karyuM che. mATe have AthI vadhAre tamane zuM kahuM? je sAta vakhata narakamAM laI jAya tevuM cAritrane tajavAnuM kAma tame kema karo che? mATe prabhue kahelA sIdhA mArga sAdhIne ApanA bhaviSyane sudhArA. 369 vagara vicAryuM kAma karavAthI thatA geralAbha jaNAve che:-- sahasA karatA kArya cukAe supatha vivekanA, aviveka Apatti pamADe mArga tyA suvicAranA; saMpatti labdhi te lahe kAryo vicArI je kare, prabhuneminA bAMdhavatame je janmathI zIlavrata dhare.370 a:--vagara vicAre Avezane vaza thaine kArya karavAthI vivekanA sArA mArga cUkI javAya che. hitAhita bhUlI javAya che. aviveka Apatti eTale saMkaTane pamADe che, mATe suvicArane athavA vicAra pUrvaka kArya karavAnA mArga grahaNa karo. je mANusa vicAra pUrvaka kArya kare che, te sapatti tathA labdhine meLave che. yAda rAkhavuM ke-jemaNe janmathI zIyalavrata dhAraNa kareluM che, te zrI neminAtha prabhunA tame bhAi che. tethI tamAre bhAganI cAhanA karavI ja nahi. 370 rathaneminI chevaTanI khInA jaNAve che--hAthI huve vaza a'kuze satInA vacana aMkuza samA, hAthI samA ratha nemi banatA thIra saMyama mArgImAM, prabhu pAsa jaI nirmala ane AjJA vahI zrI neminI, mukti pAme sacame saMpUrNa ullAsI banI.391 288
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 289 artha:-hAthI jema aMkuzathI vaza thAya che, tema rAjImatI satInAM vacana paNa aMkuzanA jevA che tethI hAthI sarakhA zrI rathanemi muni rAjImatInAM vacanathI saMyama mArgamAM sthira thayA, ane zrI neminAtha prabhunI pAse jaIne temanI AjJA aMgIkAra karIne prAyazcita laI nirmaLa thayA, ane saMyamane sAdhavAmAM saMpUrNa ullAsI banIne (saMpUrNa parAkrama pheravIne) mekSa pada pAmyA. 371 rAjImatInuM jIvana jaNAve che - varSa cau saya ghara viSe iga varSa chadmasthatvamAM, kevala lahI saMya paMca varSa sudhI vicaratI vizvamAM varSa navase eka Ayu pUrNa karIne te satI, mukti mahele mahAlatI ne nAma ahiMyAM rAkhatI.37ra artha --rAjImatI satI 400 varSa grahavAsamAM rahyA. 1 varSa chadmasthapaNe rahyA. tyAra pachI kevaLajJAna pAmIne 500 varSa sudhI kevalipaNe pRthvI para vicaryA, e pramANe 901 varSanuM Ayu pUrNa karIne te satI mekSanA sukha pAmyA. ane temaNe satI tarIke ahIyAM amara nAma rAkhyuM. 372 malayAsuMdarI kaMdane samajAve che - kaMdarpanI najare caDhI dukhiyArI malayA suMdarI, aha dakhadetaviSayI bhUpa jasa dIlamAM na dayA jarI; duHkhane vadhAvI le satI te eka zIlanA kAraNe, bolatI nRpa Agale mi vacanane nirbhayapaNe.373 19
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 zrI vijayapaghasaritA artha:-atyaMta duHkhI malayAsuMdarI ekavAra kaMdarpa rAjAnI najare caDhI. (kaMdarpa rAjAe dekhI) tethI jenA dilamAM jarA paNa dayA nathI evA te nirdaya viSaya rAgI kaMda" rAjAe tene ghaNuM ghaNuM duHkha dIdhuM, chatAM eka zIlavata sAcavavAnA kAraNe te satIe badhAM duHkhe vadhAvI lIdhAM paNa zIlathI DagI nahiM, ane teNIe nirbhaya banIne rAjAnI AgaLa AvAM vacane kahyAM. (je vacane AgaLa kahevAya che.) 373 zIlane mahimA jaNAve che - deha khaMDa khaMDa hAya vinaSTa mIlkata paNa bhale, paNa samajaje nararAya ! muja daDhazIla buddhi nA phare; parabrahmanuM A mukhya kAraNa zIla bhagavaMte kahyuM, cAritranuM valI prANa jevuM teha zIlane meM grahyuM.374 artha:-he rAjana ! mArA zarIranA TukaDA thaI jAya tema mAruM sarvasva nAza pAme (sarva mAlamilakata lUMTAI jAya) to bhale, parantu he rAjan ! tuM eTaluM nakkI samajaje ke mArI zIlavatanI daDha buddhi (majabUla zIyala) kadI paNa pharavAnI (pharavAnuM) nathI. zIlavata e para brahmanuM (paramAtma svarUpa pAmavAnuM) mukhya kAraNa che. ema zrI bhagavaMte kahyuM che, ane cAritra rUpI jIvananA prANa sarakhuM che, evA zIyala vratane meM aMgIkAra karyuM che, tene have huM koI paNa upAya cheDIza ja nahiM. 374
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA zIlanuM phala jaNAve che - zalaparane pUjya pUje IMdra vAMde hoMzathI, saMDANa tima saMghayaNa sArUM dIrgha Ayu zIlathI; ela teja uttama zIlathI varabuddhibala paNa zIlathI, A dehano zaNagAra uttama zIla sama bIje nathI.375 arthazIyala vrata dhAraNa karanArA AtmAthI bhavya jIne pUjya purUSa paNa pUjA-satkAra kare che, Indro harSathI vandana kare che, temaja zIlavratathI uttama saMsthAna (samacaturastra saMsthAna) tathA uttama saMghayaNa (varSabhanArAca) prApta thAya che, lAMbuM zubha AyuSya pAmI zakAya che. tathA zIla vratathI ati uttama baLa ane teja prApta thAya che, ane sarvathI zreSTha buddhibaLa paNa zIlathI thAya che, tathA A zarIrane zIla rUpI zaNagAra vinA bIjo koI uttama zaNagAra nathI. 375 kulavaMtanI rItabhAta jaNAve che - paranAra sAmuM nA jue ne hAsyathI bele nahi, A Teka che kulavaMtanI dRSTAMta bhAkhuM huM ahIM sItA haraNa hotAMja pUche rAma lakSmaNa baMdhune, kaMkaNa ane kuMDala tapAse tyAM kahe zrIrAmane.376 artha -je uttama kulavAna purUSa hoya che te para strInI svAmuM jotA nathI ane hAMsI-mazkarInuM vacana bolatA nathI, evI kulavAna purUSanI Teka hoya che. te saMbaMdhamAM huM
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadhArita eka daSTAnta kahuM te sAMbhaLo. sItAnuM rAvaNe haraNa karyuM te vakhate rAme potAnA bhAI lakSmaNane pUchayuM ke sItAnAM kakaNa ane kaMDalanI tapAsa kare. 376 malayAsuMdarI lamaNanI bInA jaNAve che - pUjya baMdhu ! kuMDala tima kaMkaNa jANuM nahIM, pagamAM paDI vaMdana karUM tethI nUpura jANuM sahI; AthIja sAbIta thAya che sItA taNuM mukha hAthane, nA jue AthIja lakSmaNa ema bele baMdhune.377 artha -tyAre lakSmaNe vaDIla babdha rAmane vinaMti pUrvaka namratAthI kahyuM ke he pUjya baMdhu ! sItAnAM kaMkaNane ne kuMDaLone huM oLakhatA nathI, paraMtu huM pagamAM paDIne dararoja vandana karato hato tethI jhAMjharane te oLakhuM chuM. lakSamaNunA A javAbathI ja sAbIta thAya che ke rAtAnA hAtha ne mukha tarapha lakSmaNanI daSTi jatI nahotI. tethI ja badhune (rAmane) lakSmaNe evo javAba Ape. he kaMdarpa tuM AmAMthI boSa laIne tArA jIvanane sudhAraje. 377 satI para purUSa pratyenA vicAra jaNAve che - para purUSa mAMhI jeha moTA te janaka jevA gaNuM, nAnA gaNuM putra samA sarakhI uMmaranA bhaI gaNuM tyAre mane te bahena jevI mAnavI kula rIta e; kipAka phala jevA viSaya A narakadAyaka jANIe.378 artha:-malayA suMdarI rAjA kaMdane kahe che ke-para
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 purUSAmAM je meTA che te sarvane huM pitA sarakhA gaNuM chuM, nhAnAne putrA sarakhA gaNuM chuM, ne sarakhI umaranA purUSAne bhAi sarakhA gaNuM chuM, mATe tyAre teA hune vhena jevI gaNavI joie. eja uttama kuLanI rIti che. vaLI A viSayA tA ki pAkanA phaLa sarakhA narakane ApanArA che ema tuM jarUra jANuje. 378 bhAvanA kalpalatA viSayanA kaDavA la jaNAve che: madhulika asine cATatAM chedAya jima A jIbhaDI, tevA viSaya rAgIjanA duHkha bhogave ahu raDI raDI; tima ahIM nA dekhatAM heAnAra vadha adhAdine, AvA ghaNAM dRSTAMta suNa tuM bhUpa ! sUtra vipAkane 379 artha :-- madhathI lepAyalI khaDganI dhArane cATatAM jema A jIbha chedAya che, tema viSayanA rAgavALA purUSA viSayanA kaDavA sukhane anubhavIne pariNAme dutinAM maha!duHkha pAmatAM te du:khAne ghaNuM ghaNuM rUdana karIne bhegave che. temaja ahIM paNa viSayanA ja pApe karIne je vadha baMdhana vigere puSkala duHkhA lAgavavA paDe che, tene paNu dekhatA nathI. ane evAM ghaNAM dRSTAnta vipAkasUtramAM dekhADayAM che te tuM zrI gurUmahArAjanI kane jarUra sAMbhaLaje. 379 uttama purUSAnI kArya karavAnI paddhati jaNAve che:sajjana karatA kArya tenuM bhAvi prathama vicAraze, jenuM pariNAma bUrUM tehavu nA sAdharo;
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 zrI vijyapadvarita cAle najara nIcI karI strIne svabhAve dekhatAM, pApa prajale temane haMmeza bhAve vaMdatAM.380 artha:-sajana purUSe je kArya kare che tenuM bhAvI pariNAma zuM Avaze te prathama vicAre che, ane je kAryanuM bhAvI pariNAma mAThuM jaNAya to tevuM kArya kare ja nahiM. vaLI sajjana purUSa svabhAvathI ja strIne joI nIcI najare cAle che, ne strInI hAkuM dekhatA paNa nathI, AvA sajjana purUSone haMmezAM bhAvathI vaMdana karatAM cIkaNuM pApa karmo paNa jarUra baLI jAya (nAza pAme) che. 380 temane sadAcAra jaNAve che - uttama purUSa ALasu have durita karavA kSaNe, vadha prasaMge pAMgaLAM niMdA vacana jyAre suNe; tyAre badhira jevA aparanI nArane paNa dekhavA, jamAMdha jevA hoya tevA sevaje sukha pAmavA. 381 artha:-vaLI uttama purUSa pApa karavAnA TAIme ALasunI jevA bane che, hiMsAnA (bIjA ane haNavAnA) prasaMgamAM pAMgaLAnI jevA banI jAya che. nindAnAM vacana sAMbhaLavAne avasara Ave tyAre herA jevA banI jAya che, ane para strIne dekhavAnA prasaMgamAM janmAMdha purUSanI jevA bane che. he rAjana ! je tAre uttama sukha pAmavAnI IcchA 'hiya, te evA sajjanenI jarUra sevA karaje. 381
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 25 zIlane mahimA be lekamAM jaNAve che:A deha dArika mAnyo je muktinuM sAdhana kahyo, zIlathI saphale bane te nRpa vicAra karI juo; zIlathI yazakIrti cAra dizA viSe bahu vistare, vahAlo badhAne teja lAge zIla uttama je dhare,382 artha:-(malayAsuMdarI kahe che) he rAjana ! je mekSa mArganI sAdhanAmAM sAdhana bhUta evuM A audArika zarIra maLyuM che te zIla (sadAcAra) pAlavAthI ja saphaLa thAya che mATe jarA vicAra kare. je mahApurUSo uttama zIla vratane aMgIkAra kare che teonI yazakIti zIla vratanA prabhAvathI cAre dizAmAM atyaMta phelAya che. ane te zIlavaMtA bhavya jI sarva janene hAlA lAge che. 382 kanaka koTIne dIe jina bhavana senAnuM karyuM, je puNya tethI puNya puSkaLa zIlavratane Adaryo; lehacuMbaka lehane tima zIla kheMce sarvadA, savi labdhi siddhi buddhivimalA AtmakerI saMpadA.383 artha:-kareDa senayAnuM dAna ApatAM ane sonAnuM jina maMdira baMdhAvatAM je puNya (lAbha) thAya che, tethI ghaNuM puNya zIlavratane ze pAlavAthI thAya ( baMdhAya) che. lehacuMbaka jema lehane kheMce che tema zIlavata haMmezAM sarva labdhi siddhi tathA nirmala buddhi ane AtmAnI uttama jJAnAdi saMpadAone kheMce che. meLavI Ape che (pamADe che.) 383
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasurita svadArA saMtASanuM svarUpa jaNAve che:kAyA thakI paNa zIla dharatAM brahmalAke jaI rame, temAM bhaLe jo bhAvanA teA mukti lalanAne game; nija nAra sa MtASI banI viSaye virAgI zrAddha je, gaNadhara kahe te sAdhu jevA ima suNI nrupa ! bUjhaje.384 artha :--mana vacana ne kAyAthI zIyalavrata pALavuM e zreSTha che. tema na banI zake te kevaLa kAyAthI zIlavrata pALe te paNa pAMcamA brahma devaleAke jaI AnaMda kare che ane emAM jo bhAvanA bhaLe teA tevA jIvA meAkSarUpI strIne paNa game che tathA je zrAvaka peAtAnI strImAM saMtASa rAkhI para strInI viSaya lAlasAthI vairAgyavALe thAya teA, zrI gaNudhara bhagavAna kahe che ke te sAdhunI sarakhA kahevAya che ema sAMbhaLIne huM kaMdarpa rAjA ! tuM samaja, ne A parastrInI 296 icchAnA tyAga kara. 384 sAcuM bhUSaNa jaNAve che:karUNA samA nahiM dharma para sateASa jevu N vrata nahIM, satya viSNu para zAca nA zIlanA samuM bhUSaNa nahIM; zIla sAcuM dranya sAcA kalpatarU paNa zIla che, rAga saMkaTa siva haThAve zIla mahimA adhika che.385 a:--jema dayA sarakhA kAi uttama dharma nathI. sarakhI kAi pavitratA AbhUSaNu nathI, ane saMteASa jevuM kAi trata nathI. satya nathI, tema zIlavratanA sarakhuM kAi zIla eja kharUM dravya ( satya padArtha ) che, temaja sAcA
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 297 kalpavRkSa paNa zIlavrata che, ane zIlavata sarva prakAranA roga ane sarva prakAranA saMkaTa dUra kare che. zAstramAM zIlavatano mahimA ghaNe jaNAvyuM che. 385 | cAlu prasaMge dAkhalo Ape che - ciMtA analane ThAravAne megha jevuM zIla che, jaya vijayane teja Ape zIla guNa saradAra che; sItA analamAM homatI nikAyane paNa nA bale, agni banyo jalarUpa tuM te jANazubhazIlanA bale.386 artha -cintA rUpI agnine zAMta karavA mATe zIla megha eTale varasAda sarakhuM che, te zIlanA prabhAvathI jaya ane vijaya maLe che. tethI zIlane guNenA saradAra sarakhuM eTale zreSTha kahyuM che. satI sItAe kasoTI mATe potAnA zarIrane agnimAM nAMkhyuM, paraMtu te zarIra banyuM nahi. kAraNake tene sArA zIla guNanA baLathI agnija pANuM rUpa thaI gaye. 386 utkRSTa bhUSaNa jaNAve che - ezvaryanuM bhUSaNa madhuratA vacana gupti zairyanuM, zama nANunuM mRtanuM vinaya che tima saralatA dharmanuM akrodha tapanuM ne kSamA balavaMtanuM bhUSaNa bhaluM, utkRSTa bhUSaNa sarva guNanuM jANu zIla sulaMkarUM.387 artha:--vaLI vaibhava prApta thavAthI je ThakurAI maLI tenuM bhUSaNa jema madhuratA che, ane zUravIra purUSanuM bhUSaNa vacanagupti che, tathA jJAnanuM bhUSaNa samatA che, ane zruta
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta hRdayanI sarakaravA te) che, tema zIlavrata zIlavrata ja 298 jJAnanuM bhUSaNa vinaya che, tema dharmanu bhUSaNa LatA che tathA tapanu bhUSaNa kSamA (krodha na ane jema aLavAna purUSanu bhUSaNa kSamA che, sarva sadguNAnuM utkRSTa AbhUSaNa che, ane sarva sukha ApanAra che. 387 kaMdarpInI chellI khInA jaNAve che: ima vinayathI samajAvatI bahu vAra malayAsu darI, viparIta buddhi vinAza kAle paNa samajatAnA jarI; ta kula matsyataNI pare nIca bhAva te nahi cheADatA, aMte paDI agni viSe duHkha durgaMtinA pAmatA.388 (6 ,, artha:--e pramANe malayAsuMdarIe kaMdarpa rAjAne vinaya pUrvaka ghaNAe samajAvyeA parantu " vinAza kALe viparIta buddhi " (jyAre jenA vinAza kALa najIka Ave che tyAre tene viparIta buddhi sUjhe che.) e kahevata pramANe rAjA jarA paNa samajatA nathI. tandula macchanI mAphka peAtAnI nIca vRttine te rAjA lagAra cheADatA nathI, tyAre ante agnimAM paDIne durgatinAM duHkha pAmyA ( ahiM malayAsuMdarIne mahAmaLanA meLApa thayA che. ne mahAmaLe ArAdhelA devanI sahAyathI kada` rAjAne agnimAM nAkhyA che. AnA vistAra malayAsuMdarI caritramAMthI jANavA. ) 388 zrI sthUlibhadrajInI aunA bIjA e zlAkamAM jaNAve che:vezyA sadA rAgI chatAM nija veNane mAne chatAM; bhAjana bhaluM khAtAM chatAM prAsAdamAM vasatA chatAM;
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 299 ugatI juvAnI che chatAM kSaNa vRSTino paNa te chatAM, kaMdarpa jItatA sthAlibhadra virAgatAne dhAratA.389 artha:--zrI radhUlibhadrajI mahArAja je vezyAne ghera comAsu rahevA gayA che te vezyA haMmezAM sthUlibhadra upara rAgavALI che; temaja sthUlibhadrajInuM vacana mAnya kare evI che. temaja temane khaTarasa bhejana khAvAne maLe che, ane te kAmarAga utpanna thAya evI citrazALA vALA mahelamAM rahe che. tathA skUlibhadrajInI yuvAvasthA paNa ugatI-navIna che. (bharajuvAnI che), ane kAma vAsanAne poSanAra varSohatu. jevo samaya che. e pramANe sarva sAdhane kAmarAgane utpanna kare evA che chatAM paNa daDha vairAgyane dhAraNa karIne zrI sthUlibhadra comAsAmAM potAnI anurAgI vezyAne tyAM rahIne kAmadevane jItyo 389 vezyA banI vrata dhAriNI rathakArane pratibodhatI, ratna kaMbala khAla pheMkI sAdhune pratibodhatI; karI nAca sarSapa rAzimAM rathakArano mada TAlatI, pAlIne jina dharma hete bhava saphalatA sAdhatI.36 artha -dhUlibhadra kAmadevane che eTaluM ja nahiM paraMtu potAnA upadezathI vezyAne paNa bAra vrata dharanArI zrAvikA banAvI. ane e zrAvikAe rAjAe mekalelA suthArane paNa pratibaMdha pamADe. tathA sthUlibhadranI IrSyAtha comAsu rahevA AvelA sAdhune kAmI banAvI tenI pAse mahAkaSTa prApta thatI ratnakaMbala maMgAvI tene khALamAM pheMkI daIne te sAdhune pratibaMdha pamADa. tathA sutAre pitAnI
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 zrI vijayapadhasUrikRta kaLA dekhADavA AMbAnI laMba teDI tyAre vezyA zrAvikAe sarasavanA DhagalA para saMya goThavI tenI upara nAca karI sutArane garva utAryo. tyAra bAda ghaNAMja hetathI jainadharma pALI vezyAe pitAne manuSya bhava saphaLa karyo. 390 . zIlavaMtanA nAma saMbhAravA, ema kahe che - UThI prabhAte bhAvanA e bhAvavI zIladhArInA, vali nAma levA hoMzathI rAgI banIne zIlanA; zrI malli nemi jinezvarA zrI jabUsvAmI kevalI, zrI yUlibhadrAdika namIe sati subhadrAdika valI.391 artha:-haMmezAM savAre uThIne zIlanI bhAvanA bhAvavI, ane zIlavratanA anurAgI banIne je je guNavAna AtmAee zIlavrata pALyAM che teonAM harSathI nAma levAM. zrI mallinAtha neminAtha jevA jinezvare tathA jaMbusvAmI kevalI ane sthUlibhadra vigere mahApurUSone tathA strIomAM subhadrA satI Adi mahAsatIo, A badhAe adbhuta zIlanuM pAlana karyuM che. mATe temane namaskAra karavo. 391 AyuSyanI capalatA jaNAve che - pavanathI asthira dhajA sama jIva ! jIvita jANaje, nirUpakramAyu alpa sepama ghaNuM avadhAraje saMvega mAlAmAM kahelA sAta upakramane smarI, jhaTa sAvadhAna thaje pharaja saMbhAraje tuM pharI pharI.32 artha-he jIva! A jIvatara pavanathI Ama tema hAlatI dhajAnI jevuM capala (kSaNika) che, ema jANaje. vaLI nirUpakama ane sopakama AyuSyavALA jImAM nirUpakama
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA ka95latA 301. AyuSyavALA jI ghaNuM thaDA hoya che, ane sapakrama. AyuSyavALA jI ghaNuM hoya che, ema samajaje. tathA saMvagemALAmAM sAta prakAranA upakrama kahyA che, tene saMbhArIne jaldI sAvadhAna thaje. ane tArI pharaje kaI kaI che ? te. vAraMvAra yAda karaje. 392 jIvananI uttamatA samajAve che - je jAya jIvita sAdhatAM jina dharma tene jANaje, uttama ane te niMdha jIvita pApa karatAM jAya che, ratno karaDe ApatAM paNa kSaNa gayele nA male, ceta jIva! tuM ceta jhaTapaTa ALase zuM dI vaLe.393 artha -je jIvatara zrI jainadharmane sAdhatAM sAdhatAM jAya (vIte) te jIvatara uttama jANavuM, ane je jIvatara pApa karatAM karatAM jAya, (vIte) te jIvatara niMdanIya (niMdApAtra) jANavuM. ane karoDo ratna ApatAM paNa gayela kSaNa--avasara pAchA maLato nathI, mATe he jIva! tuM jaladIthI ceta ceta, ALasa karavAthI tAro zuM dI (divasa) vaLavAne che, eTale hArUM zuM bhaluM thavAnuM che? 393 buddhizAlI jananuM lakSaNa jaNAve che - eka paNa nija Ayuno kSaNa je pramAda vaDe karI, ni gumAvatA te buddhizAlI kara vicAra TharI TharI; puNya paye deha hoDI teM kharIdI bahu kSaNe, bhedAya te pahelAM utAvaLa kara tuM karavA dharmane.394 artha je bhavya jIvo pitAnA AyuSyane eka kSaNa- samaya paNa pramAdavaDe karIne eTale pramAdamAM-ALasamAM gumA--
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 zrI vijyapadvarita vatA nathI, teo ja buddhizAlI DAhyA kahevAya. A bAbatane tuM bahu sthira thaIne vicAra kare che. vaLI he jIva! puNyarUpI kiMmata ApIne ghaNAM kALe te A mAnava deharUpa heDI kharIdI che, mATe te hoDI bhedAya eTale kANa thAya, athavA hoDI athaDAIne bhAgI jAya te pahelAM ja tuM dharma kAryo karavAne utAvaLa kara, parantu ALasa na karIza. 394 be kalAkamAM acAnaka maraNa thaze, ema jaNAve che - kSaNa jAya lAkheNo gaNIne jIva! jhaTa tuM cetaje, traNa rAkSase keDe paDyA janmAdine nA bhUlaje; jemanI sAthe ramyo huM teha gharaDA thaI gayA, jemanI sAthe jo huM teha paNa cAlyA gayA.35 artha - he jIva! tAre lAkheNe avasara (lAkha rUpIA jeTalI kiMmatane samaya) nakAme vahI jAya che, ema vicArIne tyAre jaladI cetavuM joIe, kAraNa ke janma jarA ne maraNa e traNa rAkSaso hArI pAchaLa paDelA che. te bhUlIza nahiM. tathA tAre ema paNa vicAravuM ke- jemanI sAthe huM bALapaNamAM rame hato teo have kALa jatAM gharaDA thayA. ane jemanI sAthe besIne huM jamyo hato, te paNa kALa jatAM pahelekamAM cAlyA gayA. e pramANe vicArIne tuM paNa have jaladI cetI jA. 3lpa je kAma karavA kAla cAhe Aja te leje karI, madhyAha kerUM kAma tuM parabhAtamAM leje karI;
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhAvanA kalpalatA (303 ANe karyuM ANe karyuM nA kArya evI koInI, vATa jote mRtyu nA saMbhAra zikSA vIranI.396 artha-je uttama kAryone AvatI kAle karavAnI IcchA rAkhe che, tene AvatI kAlano bharoso na rAkhatAM Ajeja karI le, ane je kArya tuM madhyAnha-bapore karavA Icche che te kArya jhaTa savAramAM ja karI le, kAraNa ke mRtyurUpI rAkSasa A ja kArya karI lIdhuM che ne A jIve kArya nathI karyuM evI koInI rAha joto nathI. e pramANe zrI viraprabhunI zIkhAmaNa-upadeza che, tene tuM yAda karaje. 396 bAlyavayanA saMskArano prabhAva jaNAve che - matta karinA kAna jevI jIva! juvAnI jANIe, balyamAM saMskAra jevA vaiAvane te pAmIe saMskAra sArA jima Take tevA nimitte sevIe, nirdoSa ciAvana jehanuM te puNyazAlI mAnIe.37 artha - he jIva! madonmatta hAthInA capaLa kAna jevI A juvAnI che ane te jarUra javAnI che ema jANaje. temaja bALapaNamAM jevA sArA ke narasA saMskAra paDayA hoya tevA saMskAra yuvAvasthAmAM paNa Ave che, mATe je rIte sArA saMskAra TakI rahe tevAM sArAM nimitto-sAdhane sevavAM ane evAM uttama sAdhana tathA saMskArathI jenuM yauvana nirdoSa vattatuM hoya, teja jIvane bhAgyazALI jANa. 397
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 zrI vijyapadhasUrikRta pramAdI che A pramANe kheda kare che - joyA sInemA nATake vaivana made ghelA banI, gAyA adharmi gAyane mastAna gAvAmAM banI; zabda kenegrAphanA ne reDiyAnA sAMbhaLyA, karma bAMdhyA AkarA te dharma dina cAlyA gayA.398 artha:--juvAnInA madamAM gAMDA banIne teM ghaNuMe nATaka joyAM, ghaNAM sInemA joyA, ghaNAM nAcaraMga joyA, temaja gAyana gAvAmAM mastAna-gulatAna banIne anIti (adharma)ne poSanArA ghaNue zugArI gAyana gAyAM, phenegrAphanA ane reDIyeAnA ghaNA zabda sAMbhaLyA, eTale temAM gavAtAM anItinAM gAyane ane bhASaNe ghaNAMe sAMbhaLyAM, te sAMbhaLIne atizaya cIkaNuM ghaNuM karma-pApa bAMdhyAM, ane khare dharma je juvAnImAM sAdhavAne hoya che te juvAnInA divasa to hArA e rIte mojamajAhamAM cAlyA gayA. 398 uttama taka cUke, tenI sthiti jaNAve che - dharma kAryo sAdhavAnA tuja pramAde rahI gayA, jAtAM juvAnI jema vRddhajano Adhaka dIlagIra thayA; evuM na hove jema jIva ! tuM tema cetI cAlaje, dAnAdi hoMze sAdhIne nija Rddhine vikasAvaje.399 artha:-upara kahyA pramANe dharmakArya sAdhavAnA juvAnInA divaso lhArA pramAdamAM rahI gayA athavA vahI gayA, ane juvAnInuM jora jyAre cAlyuM gayuM tyAre vRddhAvasthAmAM te vRddhajane upara kahyA pramANe vicArIne atyaMta
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kahepalA 305 dIlagIra thAya che, ane kahe che ke yuvAvasthAmAM kaMI paNa dharma sAdhI zakAya nihu, ane have kAyamaLa zithila thatAM dharma sAdhana joie tevu vadhAre thaI zakatuM nathI, mATe he jIva! e pramANe pAchaLathI pastAvA na karavA paDe tema cetIne cAlaje, ane Ana MdathI dAna vigere cAra prakAranA dharmane sAdhIne pUrepUrA puNyAye prApta thayelI hArI Rddhine tuM vikasvara karaje eTale dharmakAryamAM kharacIne saphaLa karaje. athavA uttama jJAnAdi guNAne ujvala manAvaje. 399 cAlu prasaMge jarUrI dRSTAMta e lekamAM jaNAve che:jeI pIlAM pAMdaDAMne hasata lIlAM pAMdaDAM, mAle tamArU rUpa gayuM kyAM ? kima thayA tuma rAMkaDAM ? uttara dIe hAMsI kareA nA hAla heAge amasamA, nakkI tamArA nAcavuM nA rahI jIvAnI tAramAM.400 artha:--keTalAMka vRkSanAM pAna pAkAM thAya tyAre prIkAM ne pILAM paDI jAya che, tyAre te prIkkAM ane pILAM pAMdaDAMne lIlAM pAMdaDAM hasIne khele che ke tamArUM rUpa kayAM gayuM ? ane tame Ama rAMka kema anI gayA ? tyAre te pILAM pAMdaDAM javAba Ape che ke huM lIlAM pAna! tame amArI hAMsI na karA, kAraNake thADAja TAIme tamArA hAla paNa amArA jevAja thavAnA che ema nakkI jANajo, mATe tamAre atyAre juvAnInA abhimAnamAM AvIne nAcavuM nahi" athavA rAcavuM nahi. 400 !*
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 zrI vijayapadmasuriSkRta kAlpanika dRSTAMta A paNa bAdha uttama ima dIe, jema pIlAM pAMdaDAM evAja vRDhA jANIe; jema lIlAM pAMdaDAM tevA jIvAne mAnIe, vRddhanI karavI na hAMsI nityacetI cAlIe,401 artha:--e dRSTAnta jo ke tAttvika nathI, paraMtu kalpanAvALuM ( ge!ThavIne kahyuM) che te paNa e STAnta ghaNAja uttama e!dha ( zikhAmaNu ) Ape che, te A rIte ke jema pILAM pAna kahyAM tenA jevA gharaDA mANaseA jANavA, ane jema lIlAM pAMdaDAM kahyAM tenA jevA juvAniyA jANavA. uparanI khInA yAda rAkhIne jIvAnAe vRddhonI hAMsI naja karavI. parantu vRddhonI vRddhAvasthA joine juvAna purUSAe jarUra cetIne cAlavuM joie. kAraNake jIvAnI jota jotAmAM jarUra cAlI javAnI che. 401 juvAnImAM pApa karanAranA behAla jaNAve cheHArAgyamAM ajJAnathI bhUlI sakala AcArane, pApA kare aNachAjatA udaye dhare bahu khedane; mAMdA paDe du:khe saDe kRtaka bhAgavavA paDe, DahApaNa have zA kAmanuM vaLaze na raja puSkaLa raDe,402 a:--he jIva! jyAre hArI dharmane sAdhavA lAyaka nirAgI avasthA hatI, tyAre e avasthAmAM tuM bInasamajaNathI sarva sadAcArane bhUlIne tAre karavA na chAje ( na zele) tevAM aneka pApakarmo karatA hatA, ane jyAre te pApakarmI udayamAM Ave che, tyAre tuM bahu kheda kare che,
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA ' 307 temaja te pApanA udayathI tuM mAMdA paDe che, duHkhamAM saDe che, ane e rIte pUrvakRta karmanA phala bhegavavAM paDe che, te vakhate tuM ghaNuM rUdana kare che, paNa atyAre hAruM DahApaNa zA kAmanuM? tuM ghaNee raDIza paNa hArUM kaMI vaLavAnuM nathI. 402 kaI rIte juvAnI saphala karavI? te vAta jaNAve che - dharmathI Arogya te Arogya dharma vaDe phale, pApa bhaya rAkhI viveke cAlatAne sukha male; bhara juvAnI teha paNa nara bhavataNI puNya malI, dharma sAdhana mAMhi tene joDaje nija hita kalI.403 atha-zarIranuM niregIpaNuM pUrve karelA dharmathI prApta thAya che, ane te nigIpaNuM (Arogya) dharma karavAthI saphaLa thAya che, mATe pApane bhaya rAkhI viveka pUrvaka cAle tene jarUra sukha maLe che, tethI he jIva ! manuSyabhavanI je A bharajuvAnI te pUrve karelA puNyathI tane maLI che, mATe tuM mhArAM pitAnAM hita-kalyANa karavA tarapha lakSya rAkhIne te juvAnIne dharmakAryamAM joDaje. 403 * jhaTapaTa cetIne cAlavAnuM be lekamAM jaNAve che - regathI herAna hAya na deha ghaDapaNa jyAM sudhI, nija viSayane jANavA zrotrAdi sAjI jyAM sudhI; tUTI nathI tuja jIvana dorI jyAM sudhI te kAlamAM, Atmahitane sAdhaje he jIva! samajI zAnamAM404 artha:-he jIva! lhArUM A zarIra jyAM sudhI regathI
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 zrI vijyapadhasUrikRta pIDAya nahi, temaja jyAM sudhI ghaDa5Na Ave nahi, ane zrotra (kAna) vigere Indriye jyAM sudhI potAnA viSaye jANavAne sAjI hAya (samartha hAya), tathA jyAM sudhI hArI jIvanadarI (hArA AyuSyanI dorI) tUTI nathI, tyAM sudhImAM eTale teTalA kALamAM he jIva! tuM e upadezanuM tAtparya eka IzArA mAtramAM jaldI samajI jaIne lhArUM Atmahita jarUra sAdhI leje. 404 tema je na karIza te hadapAra pastAvo thaze, kuTatAM sara teja TANe pALa kuNa kima bAMdhaze; prathama cetI jeha bAMdhe pALa te nIDarapaNe, jIvana gujAre ema vahelAM ceta jIva ! jhaTa cetane.405 artha:--jIva! je tuM upara kahyA pramANe nahi, kare, te tane anahada-atizaya pastA (kheda) thaze, kaI mANasa sarevara phUTe te vakhate pALa bAMdhavA jAya to te bAMdhI zakaze kharo ke? eTale nahija bAMdhI zake ema che paNa maraNanI najIkanA TAIme dharmasAdhana karavA cAhIza, te te zI rIte banI zakaze? tethI je bhavya jIva sarevara kuTatA pahelAM pALa bAMdhavAnI mAphaka pahelethI ja cetIne cAle che, te ja nirbhayapaNe potAnuM jIvana gujAre che, vitAve che, mATe he jIva! tuM e pramANe hele cetI jA. 405 juvAnI kene sukha Ape? te jaNAve che - saMyamAdika sAdhanAne vaivane je sAdhatA, temanA pagamAM paDIne namana kara rAjI thatA;
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 309 mUDhane te ghe anarthe bhavya sukha vairAgIne, jaMbusamA jIve taNuM uttama juvAnI jANane 406 - artha je ja yauvana avasthAmAM saMyamAdika dharmanI sAdhanA kare che temanA page paDIne he jIva! tuM rAjI thaIne namaskAra kara. vaLI je juvAna avasthA che te mUDha purUne (ajJa ane mohavALA purUSone ) kAma vAsanAdikanA kaMdamAM phasAve che, tethI anartha ApanArI che ane vairAgyavaMta jIne uttama sukha ApanArI che, A bAbatamAM daSTAnta e che ke jaMbusvAmIne juvAnI (te dvArA saMyama sAdhavAthI) sukha ApanArI thaI ema jANavuM. 406 mUDha jananI bhAvanA jaNAve che - dharma karaNI huM karIza nizciMta thaIne ghaDapaNe, mUDha jana evA manoratha rAkhatA nita yAvane; artha kAma upArjatA nA sevatA raja dharmane, vikaTa deze maraNa pAme paNa nahI navakArane 407. artha-mUDha ja juvAnImAM dararoja evA vicAra rAkhe che ke jyAre huM vRddha thaIza tyAre ghaDapaNamAM nizcita paNe nirAMte dharmakArya karIza, e pramANe vicArIne dhana ane viSayanAM sAdhano meLavyA kare che, paraMtu zrI jinadharmane lagAra paNa sAdhatA nathI, tethI chevaTe kaI evA vikaTa sthAnamAM (samudra vana vigeremAM) maraNuM pAme che ke jyAM navakAra sarakhe paNa pAmavA nathI. 47
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 zrI vijyapaddhasUrikRta ghaDapaNanA hAla traNa lekamAM jaNAve che - ghaDapaNa taNI pahelAM parAkrama jeha tananuM dIsatuM, jalapUra mAphaka ghaDapaNe te vegathI cAlyuM jatuM; Aja sAdhIza dharma kAle ema karatAM vaya gaI, ghaDapaNe to lobha lavalava lAlace vadhatI gaI408 artha:-zarIranuM je baLa vRddhAvasthAnI pahelAM juvAnImAM dekhAtuM hatuM te baLa-parAkrama vRddhAvasthA AvatAM pANInA pUranI mAphaka zIdhra cAlyuM jAya che, ane dharmasAdhana Aja karIza kAle karIza ema vAyadAmAM ne vAyadAmAM ummara cAlI (pUrI thaI) jAya che, ne ghaDapaNamAM to lobha lAlaca ne lavarI e traNa lakAra vadhatA jAya che. 408 AvI jarA tyAM to thayo saMkoca saghalA gAtramAM, cAlatAM khAve lathaDiyA zithilatA valI daMtamAM; cakSu teja svarUpa vighaTe lALa mukhamAMthI paDe, veNa mAne nA sagAMo hADakAM savi khaDakhaDe.409 artha:-jyAM vRddhAvasthA AvI ke turta sarva zarIramAM saMkeca thavA lAge (aMga saMkecAvA lAge), cAlatAM cAlatAM lathaDIyAM khAya, dAMta DhIlA paDavA mAMDe, AMkhanuM teja ne svarUpa (dehanI kAMti) ghaTavA lAge, mukhamAMthI lALa gaLe, sagAM saMbaMdhie kahyuM mAne nahiM, ane sarva hADakAM, khaDakhaDavA mAMDe. 409 nija nAra bhakti kare nahi ne putra paNa tarachoDate, teo na tRSNa choDate nA dharmane raja sAdhate;
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 bhAvanA kalpalatA sva'mAM paNa jIvitAdika kSaNika saghalA bhALatA, deva moTA paNa tajIne sa` parabhavamAM jatA.410 a:--vaLI vRddhAvasthAmAM peAtAnI strI paNa sevA cAkarI kare nahiM, putra paNa tiraskAra kare, A badhuM kaSTa anubhave tAye vRddhajanA tRSNA cheADatA nathI ne lagAra paNu dharma sAdhana karatA nathI, vaLI devaleAkamAM devAnAM lAMbA AyuSya vagere paNa vinazvara (nAza pAme tevA) jANavA, kAraNake meTA meATA devA paNa devale'ka cheDIne khIjA manuSyAdinA bhava pAme che. 410 sAhikhInI kSaNikatA traNa zlAkamAM hRSTAMte daIne jaNAve che:khAla retImAM banAvI mhela Adi mAjhamAM, ramatA ane te bhAMgatAM jima saMcare parasthAnamAM; kAla thoDA sAhibI savi bhAgavIne tima bhavI, kane anusAra rakhaDe pAmIne sthiti navI navI.412 aH--jema nhAnA bALaka harSathI retImAM ke dhULamAM mhela vigere banAvI rame che, vaLI bhAgI nAkhe che, ane khIje ThekANe cAlyA jAya che, tevI rIte jIva paNa thADA vaibhava lAgavIne pAta peAtAnA karelA karmane anusAre navI sthiti ( navAM navAM sthAna) pAmIne sa'sAramAM rakhaDe che.411 svapnamAM rAjyAdi pAmI eka kSaNa harakhe janA, khinna hove jAgatAM jima tima kSaNika rAjyAdinA; saceAgathI harakhe ane dIna hoya vali te vidhaTatA, mAhathI saMcAga jenA taLa viyAga na samajatA.412
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 zra vijyapadharita artha-jema svapnamAM rAjya vigere pAmIne kSaNa vAra jIva harSa pAme che, paraMtu jAge tyAre kaMI paNa dekhAtuM nathI tyAre te kheda pAme che, tema kSaNa vanAzI rAjya vigere maLatAM mUDha jIva harSa pAme che, paraMtu jyAre te vinAza pAme che, tyAre te mehavALA jIvo jene saMga hoya tene viyoga paNa heya ema na samajatAM dIna udAsIna banI jAya che. 412 Idra jAle kaMcanAdi jaNAya bahu kSaNa nA rahe, kSaNa daSTa naSTa svarUpavALA dhana pramukha Imaprabhu kahe; saMdhyAzvarAga sureza cApa samA dhanAdika jANatAM, he jIva! kema muMjhAya? jaladI cetakIMmatI kSaNa jatAM.41 artha:-vaLI jema indrajALanI vidyA vaDe mATI patthara Adi zudra vastuo suvarNa ratnAdi svarUpe thaDe TAIma dekhAya paNa vadhAre kALa Take nahi, e pramANe dhana vigerenA vaibhavo paNa kSaNa mAtra dekhAya ne vaLI ghaDIkamAM nAza pAme evA che ema zrI jinendra prabhu kahe che. AvA prakAranA prabhunA vacanathI dhana vigere vaibhava saMdhyAnAM-vAdaLAMnA raMga jevA ane IndradhanuSa (meghadhanuSa) nI jevA jANIne he jIva! tu zA mATe e vaibhamAM muMjhAya che? e mehamAM tAro kiMmatI avasara cAlyA jAya che mATe tuM jaldI sAvadhAna thA. 413 dhanAdine garva nahi karavAnuM kahe cheprAsAda zAlA yukta vara gAMdharva nagara tati ahIM, dekhAya sthira Rddhi paNa tArI have sthira te sahI;
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 313 dhana svajanane dekhatAM unmatta jevA tuM thai, zuM kAma phAgaDha gava dhAre lAbha ethI nahi kaMi,414 a--vaLI AkAzamAM zALA sahita prAsAdAvALI gaMdhava nagarAnI zreNi je dekhAya che te jo sthira TakI rahe te A hArI Rddhi paNa sthira rahe, parantu jema gAMdha nagaranI zreNi sthira rahetI nathI tema thArI Rddhi paNa kAyama rahevAnI nathI, te evAM asthira dhana svajanAdine joine gAMDA jevA unmatta thaine tu nakAmA ga zA mATe kare che? yAda rAkhaje ke evA gava karavAthI kaI paNa lAbha nathI. 414 chevaTe dhanAdine tajIne parabhavamAM javAnu kahe che:alpa kAle tuM nahI ne svajana tArUM dhana nahI, bhUta kAla anaMta cakrI vAsudevAdika ahIM; cAlyA gayA te sava chaDI kANu tu tuja sAhikhI, zA hisAbe teAya na taje mAha eha ajAyabI.415 a: alpakALamAM evA vakhata Avaze ke je vakhate tuM nahi. hAya, tema svajana ane dhana paNa te vakhate hArUM nahi rahe. bhUtakALamAM anaMta cakravartIe ne vAsudevA vigere peAtAnI sarva Rddhi ahi cheDIne cAlyA gayA tA tenI apekSAe tu kANu ? ane thArI sAhikhI, Rddhi zuM hiMsAtramAM che? chatAM paNa thArI alpa mAyAne tu cheDI zakatA nathI e moTuM AvyuM che. 415
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 zrI vijayapadhasUrikRta vAhanAdinI anityatA jaNAve che - vAhanAdi na nitya kayAre koInuM rakSaNa kare, tanayAdi prIti subhagatA paNa kSaNika Ima prabhu uccare; saMsAra mAMhi jeha suMdara teha asthira jANIe, nitya jinavara dharmane vinayAdithI ArAdhIe.416 artha -hAthI ghoDA vigere vAhano Adi addhi anitya che, ane te koI paNa vakhate kaI paNa jIvanuM rakSaNa karavA samartha nathI. temaja putra vigerenI prIti ane sibhAgya paNa kSaNavinAzI che ema prabhue kahyuM che. vaLI A saMsAramAM je je suMdara padArtho dekhAya che te badhA asthira jANIne he jIva ! tuM haMmezAM uttama vinaya vigerene jALavIne prabhudeve kahelA zrI jinadharmanI jarUra ArAdhanA karaje, jethI tArUM kalyANa thAya. 416 kyA jIvo saMsAra samudrane pAra pAme ? te jaNAve che - A bhAvanAnuM tatva khuba vicAraje raja bhUle nA, A dehathI zubha lAbha pAme cetanArA guNijanA; jIMdagI thoDI tihAM cALA are zA mohanA, zAzvatA traNa ratna sAdhaka tIra lahe bhava jaladhinA.417 artha: he jIva! tuM A upara kahelI bhAvanAnuM kharUM rahasya bahuja vicAraje. ema karavAmAM tAre bhUla karavI nahi. kAraNake je guNavaMtA bhavya che pahelethI cetIne cAle che, te ja A zarIrathI sAre lAbha meLave che. tuM yAda rAkhaje
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 315 ke jIMdagI ghaNuM zeDI bAkI rahI che, te thoDA jIvatarane mATe mohanA A cALA zA? thoDA jIvanamAM Ama tophAna karavuM te cheDI de, tArA jevAne tema karavuM na joIe. je jIvo zAzvatA evAM uttama darzana jJAna cAritra rUpI traNa ratnane sAdhe che teoja bhavasamudrane pAra pAme che. A vAta jarUra lakSya (dhyAna) mAM rAkhaje. 417 daSTAMta daIne anityapaNuM samajAve che - kamala jeha prabhAtakAle harSa ghe jenArane, bIDAI jAtAM tema nA vali dekha mAtA baLadane; bhara juvAnI kAlamAM te dhArate sandaryane, ghaDapaNe nisteja lAge jANa IA dehAdine 418 artha -kamaLanuM phUla savAre sUryanA kiraNathI vikasvara bane (khIle) che. tethI te jenArane eTale harSa Ape che, teja kamaLanuM phUla sAMjare saMkecAI jAya che tyAre dekhanArane teTalo harSa ApatuM nathI. vaLI mAtelA sAMDhane ke baLadane paNa dekhaje. temAMthI A bedha leje ke juvAnImAM Akhalo. vA baLada jeTale tejasvI dekhAya che eTale tejasvI gharaDe thAya tyAre dekhAto nathI, e pramANe he jIva! tuM bhara juvAnInA kALamAM je suMdara dekhAte hate. ghaDapaNamAM te karatAM tuM eTaloja nisteja dekhAya che. A daSTAMtathI zarIrAdika vastuone e pramANe kSaNika samajIne jema tuM nirvANa pada pAmete rIte nirmala dharmanI ArAdhanA paramaullAsathI jarUra karaje. 418
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 zrI vijayapaghasarita be kalekamAM hitazikSA pharamAve che - saMpattinAM TANe lahe je mAna lakSmI bele, ema jANe te chatAM tasa neha raja kima nA Tale, mehane tajavA taNI kima vRtti navi prakaTe tane, sanmArga paNa zodhe nahi ne oLakhe na anityane.19 artha -he jIva! tuM je mAna sanmAna pAme che te hArI pAse saMpatti hoya te vakhateja saMpattinA baLathI pAme che. nirdhana hoya, te vakhate te kaI mAna ApatuM nathI ema tuM jANe che te chatAM te saMpattine neha saheja paNa kema ghaTato nathI? ane te dhana AdikanA mehane tajavAnI IcchA tane kema pragaTa thatI nathI? tathA tuM sAcA mArgane kema zodhato nathI? ane sAMsArika padArthonA anityapaNane paNa tuM kema oLakhate nathI? 419 vasavAnuM kAyama A bhave mAre dhare Ima bhAvanA, ghara Adino mAlIka huM dhana Adi mArA bhAvanA; huM ane mAruM kahe paNa jIva! jIvana tapAsaje, dehAdi tArA kayAM sudhI ? A prazna khuba vicAraje.4ra0 artha - he jIva! hArI bhAvanA evI che ke tuM ema jANe che ke, mAre haMmezane mATe A bhavamAMja rahevAnuM che, ane maravAnuM cheja nahiM. ghara Adikano mAlika huMja chuM ane dhana vigere vastuo mArI ja che. e pramANe rAta divasa huM ane mAruM e be vacana bele che, paNa he jIva! hArUM jIvana-AyuSya keTaluM che? tene vicAra kara, ane A
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 3 tArA zarIra vigere padArtho karyAM sudhI rahevAnA che? athavA parabhavamAM jatAM te tArI sAthe raheze ke nahi ? e praznanA khUba vicAra kara. 420 che tAharI duniyA laghu niMdA prazaMsA tehanI, sAMbhaLI gu McavAya karIne citanA nita tehanI, aTavAi manamAM muja vinA duniyA kadI cAle nahI, bhAvanA AvI nakAmI kara tuM nija ciMtA sahI.421 a:--he jIva! thArI A kuTuMba kabIlAnI dunIyA ahu nhAnI che, tenI niMdA ane prazaMsA sAMbhaLIne tu manamAM guMcavAya che ane e thArI nhAnI duniyAnAM bharaNu pASaNAdi saMbaMdhI ciMtA darareAja karIne temAMne temAM aTavAyA kare che ( athaDAyA kare che-bhamyA kare che), kAraNake tu manamAM ema jAge che ke mArA vinA A duniyA kadI cAlavAnI nathI, parantu thAre e duniyAnI ciMtA karavI nakAmI che, kharI rIte te huM keNu chuM ? mArA AtmAnA hitane mATe mAre zuM karavuM joie ? vigere AtmaciMtA karaje. 421 viSaya sukha sArUM gaNe tuM bhara jIvAnI kAlamAM, vikaTa duHkha mizrita gaNI te rAca na rahI mehamAM; jo na mAnIza te jarUra tu lahIza pazcAttApane, tehuthI alagA rahIne sAdhaje jina dharmane4rara artha :--tuM bharajuvAnI TAime viSayasukhane sArU' gaNe che parantu te viSayasukha bahu bhayaMkara (mahu parizramavALA)
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 zrI vijyapadrasUrikRta dukhothI bhareluM che, ema jANIne tevA sukhamAM tuM rAcIza nahiM. tuM A hitazikSAne je nahi mAne te tAre jarUra pastAvuM paDaze, mATe te viSayothI alaga rahIne eka jena dharmanIja AnaMdathI ArAdhanA karaje. 422 bhara juvAnI vaza paDelo jIva paravazatA lahe, huM koNa? mAruM kArya zuM ? tasa bhAna tene nA rahe; buddhi paNa badalAya tenI vaDIla sAm nA jue, pastAya pariNAme bahu A vRttine tarachoDIe.kara3 a -ajJAnathI bhara juvAnInA pAzamAM sapaDAe jIva dareka prakAranI paravazatA-parAdhInatA bhagave che, ane tene huM koNa? mAruM kArya zuM? te bAbatanuM bhAna rahetuM nathI, vaLI tevA viSayarogI jIvonI buddhi paNa badalAI jAya che. ane te vaDIlenA svAmuM paNa jeto nathI ane ane ghaNe pastAya che, A vAta dhyAnamAM rAkhIne he jIva! tevI viSayanI nIca bhAvanAne tuM jarUra dhikakAraje. 423 viSayane choDIza nahi te jarUra tajaze te tane, kAmadeva nacAvato nA choDato te vRddhane; mAnelasukha tuja hoyasthira to mehakara ucita che, paNa tima nathI dIrdhAyu deva aMtamAM pastAya che.424 ' artha - he jIva! tuM je viSayane nahiM che te te viSaya have te jarUra cheDaze, ane A kAmadeva (viSacarAga) vRddhane paNa choDato nathI. vaLI teM je viSayane
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 319 bhAgavavAmAM sukha mAnela che, tArU te sukha paNa jo sthira rahetu hAya, teA viSayamAM mAThu rAkhavA ucita che paNa tema tA cheja nahi. kAraNake bhAgamAM Asakta ghaNA meATA AyuSyavALA devA paNu ante ( maraNu vakhate ) pastAya che (ghaNAM ciMtAtura ne du:khI thAya che.) 424 devanuM tima tAharU sukha jIvana! jarUra sarakhAvaje, tuccha sukhamAM mADhu rAkhI nija viveka na bhUlaje; gAThIyA mAtA pitA strI Adi paNa cAlyA gayA, ema bhAvI cetaje ALasa viSe bahu dina gayA.425 aH--he jIva! jayAre AvA dhruveA paNa ante pastAya che te hArUM sukha kANu mAtra thArA sukhanI ane mahaddhika devAnA sukhanI jarUra sarakhAmaNI karaje. tethI tane khAtrI thaze ke te mAneluM sukha thADu ane tuccha che, temAM mAha rAkhIne tu hArA vivekane bhUlIza nahi, vaLI tArA mitrA mAtA pitA strI vigere sarve cAlyA gayA ema tAre paNa meDA vhelA jarUra cAlyA javAnu che, ema bhAvIne (vicArIne jANIne) have tuM caita, kAraNake ALasamAM thArA ghaNA divasa vahI gayA che. 425 nayana khullAM te chatAM khADe paDe te mUrkhane, upadeza bahu zuM ApIe ! DAhyA lahe sArAMzane; vividha rUpa bhavanI ane paramANunI ahuvidhasthiti, bhAvanArA jIvane sAcI kSaNikatA bhAsatI.426
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra0 zrI vijayapagharita. artha:-je bhavya jI AMkha khullI hoya te chatAM (dekhatI AMkhe) khADAmAM paDe to evA mUrNa jIvane ghaNe upadeza zuM Apo? je DAhyA purUSo hoya teo ja A upadezane sArAMza-tattva samajI zake che, vaLI je bhavya jIvo. vividha prakAranA svarUpavALA saMsAranI ghaNI vicitra sthitieno ane tevI ja rIte paramANunI paNa ghaNA prakAranI vicitra sthitione yathArtha vicAra kare che, te bhavya jIvone kSaNikatAnuM satya svarUpa bhAse che (arthAt tejI ja kSaNikatAne yathArtha samajI zake che.) 426 kSaNika mUcha pariharIne nitya vastu sAdhaje, jJAnAdi traNane sAdhIne sukha mukitanA jhaTa pAma je; cIja tArI tuja kane nA koInI pAse rahI, hAtha joDI anya pAse mAgavA jevI nahI.4ra7 artha he jIva! tuM kSaNika mUcha eTale nAzavaMta padArthonA mamatva bhAvano tyAga karIne nitya vastu eTale nAza nahi pAmanAra AtmAnA uttama jJAnAdi guNonI sAdhanA karaje. tathA te jJAna, darzana ane cAritra e traNane sAdhIne jhaTapaTa mokSa sukhane meLavaje. tArI cIja je jJAnAdi guNo te tArI pAse ja rahe che, eTale bIjA koInI pAse te jatA nathI. te kadApi tArAthI judA paDatA nathI, A hetuthI ja te guNe koInI pAsethI laI zakAtA nathI. athavA pitAmAM rahelA guNo bIje laI zakto nathI ane bIjAmAM rahelA jJAnAdi te ApaNAthI laI zakAtA nathI. mATe ja te tArI cIja bIjAnI
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 321 pAse be hAtha joDIne mAgavA jevI paNa nathI. ema samajIne vibhAva ramaNatAne tyAga karI tuM nija guNa ramaNatA karavA tarapha jarUra lakSya rAkhaje. 4ra7 bharata caThI bhAvanA A bhAvatAM kevala lAhyA, karakaMDa vRSabha taNI sthitine joI jhaTa cetI gayA; moha khUba hato zarIrane cakri sanatakumArane, te banyuM viSamaya palakamAM pAlatA cAritrane.428 ' artha-prabhu jhaDaSabhadevanA putra bharata cakravatI A anitya bhAvanAne bhAvatAM bhAvatAM kevalajJAna pAmyA, tathA karakaMDu rAjA baLadanI vRddhapaNAmAM thaelI avasthA joIne eTale juvAnI nAzavaMta athavA anitya che ema jANIne jhaTa cetIne saMyamanI sAdhanA karavAmAM ujamAla thayA. sanakumAra cakravartIne potAnA zarIra upara ghaNo moha hato eTale mAruM zarIra kevuM khUbasurata che ? evuM temane abhimAna hatuM, paraMtu teja zarIra zeDa ja vakhatamAM rogathI bharAI gayuM athavA zarIra kadarUpuM thaI gayuM jethI teo samajyA ke zarIranI suMdaratA paNa anitya che, tethI temaNe paNa nirmala cAritrane aMgIkAra karyuM. ane chevaTe tenI sAdhanA karIne sanakumAra devalokamAM mahaddhika deva thayA. 428 prathama bhAge bhAvanArUpa cheTha kalpalatA taNuM, gaMbhIra arthe bharela zAstro joI pahelI bhAvanA, varNavI meM sva para hita rUpa hetune laI dhyAnamAM, yAcuM kSamA bhUlacUkanI nija bhadra bhAvI cittamAM 429
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ harara, zrI vijayapadvarita artha evI rIte jemAM bhAvanA rUpa sarva vAMchita denArI uttama ka95latAnuM varNana kareluM che, evA bhAvamAM kapalatA" nAmanA A graMthanA prathama bhAgamAM, gaMbhIra eTale mahAbu ddhizAlI jIvothI jANavA lAyaka evA arthathI bharelA zAstrane joIne meM pahelI anitya bhAvanAnuM varNana karyuM. jo ke A graMthanI racanA kALajI pUrvaka karI che, to paNa anupayoga bhAve kadAca kaMI bhUlacUka thaI hoya, te "mANI mAganArA bhavyajI potAnA AtmAnuM hita sAdhI zake che." A hitazikSAne manamAM vicArIne zrI caturvidha saMghanI ane zrI gurU mahArAjanI sAkSIe huM parama ullAsathI mAphI mAguM chuM. 429 he bhavya jIva!anityatAnI bhAvanA nijabhAvaje, "nA huM na meM A mahajApaka maMtra jhaTapaTa sAdhaje; manajItanArA moha te bhAvanAnI sahAyathI, vijaya manano ehaanubhava meM lallo jinazAstrathI 430 ' artha-he bhavya jIva! tuM A anitya bhAvanAne haMmezAM bhAvaje-vicAraje; temaja "nA huM na me eTale kaIne nathI ane mAruM kaI nathI e mahane jItAvanAra maMtrane tuM jhaTa sAdhaje, eTale jagatane herAna karanAra mohane tyAga karaje, A bAbatamAM zrI jJAnasAramAM kahyuM che ke:-ahaM mati mantro'yaM, mohasya jagadAndhyakRt // ayameva hi napUrvaH, ttimatrofpa mAnatu zA yAda rAkhaje ke manane jItanArA eTale vaza karanArA bhavya cha mahine jIte che. ane
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanA kalpalatA 3ra3 bhAvanAnI madadathI mananA vijaya thAya che. A pramANe mane jinazAstranA abhyAsathI saceTa anubhava thayA che. 430 heya tajajo grAhya bhajano jJeyane paNa jANo, Adarza jIvana jIvIne nija nitya lakSmI pAmo, nahi bAdha muja majabUta te ye gurUcaraNa anubhAvathI, zrI saMdha sevA muja malI malajo bhavAbhava AjathI.431 aH--he bhavya jIveA ! tame uparanA upadeza sAMbhaLI heya eTale tyAga karavA lAyaka hiMsAdina tyAga karajo. temaja grAhya eTale grahaNa karavA lAyaka sacamAdine graheNu karajo ane sAdho. tathA jJeya eTale jANavA lAyaka jIvAditatvAne paNa tame sArI rIte jANajo. tathA Adarza eTale bIjAne dhaDA levA lAyaka uttama sadAcAramaya jIvana jIvIne peAtAnI nitya lakSmI je jJAnAdi guNA temane meLavajo. jo ke mArA medha eTale zAstranu jJAna ghaNuM majabUta nathI, te chatAM mArA AtmAddhAraka paramapakAri zirAmaNi pUjyapAda zrI gurU mahArAjanA caraNa kamaLanI sevAnA pratApathI A graMthanI racanArUpa zrI saMghanI sevA mane Aje prApta thai. (maLI) AvI uttama zrIsaMghanI sevA mane lavAbhava maLajo. 431 vedAMka nidhi zazimAna varSe iMdrabhUti kevaladene, zrI rAjanagare zIghra sAdhI nemisUri gurUmaMtrane vidyAprabhAdika ziSya saMdha taNI vinayI vijJaptithI, padmasUri banAvatA dhura bhAvanA ullAsathI.432
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayapadmasUriSkRta atapAgacchAdhipiti zAsanasamrAT sUricakracakravRtti jagadgurU madIyAtmAhAraka parameApakAzirAmiNa parama kRpAlu pUjyapAda prAta:smaraNIya sugRhItanAmadheya paramagurU AcArya mahArAjazrI vijyanemisUrIzvarajI mahArAjanA caraka kara vineyANu vijayapadmasUrie ziSyamuni vidyAprabhavijaya vigere ziSyAnI ane jainapurI rAjanagaranA rahIza devagurUdharmAnurAgI zrAvaka saMdhavI zeTha mANekalAla manasukhabhAi, zeTha cImanabhAi lAlabhAi, zeTha pratApasiMha mahAlAlabhAi, zeradalAla sArAbhAi, jesI gabhAi kAlIdAsa vagere zrI sa MghanI vinayavatI vinaMtithI veda ( 4 ) aMka ( 9 ) nidhi (9) ane zazI ( 1 ) pramANuvAlA varase eTale vikrama saMvata 1994nI sAlamAM sabdhi nidhAna parama pUjya zrI gaitama svAmI gaNudhara bhagavaMtanA kevalajJAnanA divase eTale kArtika suda ekame parama pUjya gurUmahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA pavitra nAma rUpI prabhAvika gurUmaMtrane ekAgratAthI sAdhIne gujarAtanA pATanagara jainapurI zrI rAjanagara(amadAvAda)mAM parama ullAsathI A zrI bhAvanA kalpalatA nAmanA vizAla graMthanA pahelA bhAga (anitya bhAvanA)nI racanA karI. bhavya jIvA A graMthane vAMcIne peAtAnu jIvana nirmala banAve. A graMthanI racanAnA lAbha rUpe huM eja cAhuM chuM ke sarva jIvA nijaguNu ramaNutAnA apUrva Anadane pAme. 432 iti parameApakArI pUjyapAda paramagurU AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakikara vinayANu vijayapadmasUri praNItAmAM bhAvanA kalpalatAyAM prathamabhAvanAvaNlRtmaka: prathama vibhAga: samApta: i 324
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
_