________________
દ્વિતીય સ્તબક/શ્લોક-૨૩થી ૪૦, ૪૧થી ૧૪ ભોગથી તે સુખ પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી અને કષાયોની ઉત્કટતાને કારણે પાપપ્રકૃતિઓ વૃદ્ધિ પામે છે. આ લોકમાં તેનાથી થતા અનર્થોને જોઈ શકતો નથી. પરલોકના અનર્થોને પણ જોઈ શકતો નથી. વળી તેને પૂરતા પ્રમાણમાં ધનાદિ મળ્યા હોય તોપણ અધિક અધિક ધનની પ્રાપ્તિની ઇચ્છા શાંત થતી નથી. તેથી કેવલ ધનઅર્જનના ક્લેશોને કરીને મનુષ્યજન્મ નિષ્ફળ કરે છે. વળી, સંસારમાં અનંતી વખત આ વિષયો ભોગવ્યા, તોપણ ક્યારેય તૃપ્તિ થતી નથી, તેથી ભોગથી સંતોષની પ્રાપ્તિ ક્યારેય થતી નથી. વળી, લૌલ્યથી ભોગોને ભોગવીને કર્મસંચય કરે છે અને કર્મ ઉદયમાં આવીને જ્યારે જીર્ણ થાય છે ત્યારે નરકાદિ દુઃખોને આપે છે, છતાં તે જીવ બાહ્ય ભોગોમાં જ સુખ માનનાર હોવાથી તે ભોગોને સુંદર માને છે. ઉપશમના પરિણામરૂપ ચારિત્રના સ્વાદને લેશ પણ જાણતો નથી. ભગવાનના શાસનની પ્રાપ્તિ પૂર્વે સર્વ જીવો આવા જ ક્લિષ્ટભાવવાળા હોય છે. છતાં, કંઈક કર્મ અલ્પ થાય છે, ત્યારે કર્મના ક્ષયોપશમથી તેઓ ભગવાનના શાસનને પામે છે, તેના પૂર્વે ધનાઢ્ય હોય તોપણ પરમાર્થથી દ્રમક તુલ્ય જ છે. ર૩થી ૪૦ શ્લોક :
तत्र च नगरे राजा, सुस्थितनामा त्रिलोकविद् भगवान् ।
सत्त्वानामुपकारी, कुरुते राज्यं सुखप्राज्यम् ।।४१।। શ્લોકાર્ચ -
અને તે નગરમાં સુસ્થિત નામના રાજા=સિદ્ધમાં ગયેલા આત્મભાવમાં સુસ્થિત થયેલા રાજા, ત્રણે લોકને જાણનાર ભગવાન જીવોના ઉપકારને કરનાર=સિદ્ધભગવંતોનું અવલંબન લઈને જેઓ યત્ન કરે છે, તેઓને દુર્ગતિઓથી રક્ષણ કરીને સુગતિમાં સ્થાપન કરવા રૂપ ઉપકાર કરનાર, સુખપ્રાજ્ય એવા=સુખ ઘણું છે જેમાં એવા, રાજ્યને કરે છે=આત્મિક સુખને ભોગવવા સ્વરૂપ શ્રેષ્ઠ રાજ્યને કરે છે. ll૪૧II. શ્લોક -
सदनमथास्य प्राप्तः, शासनमयमनभिदृष्टपूर्वश्रि । प्रावेशयत् कृपालुः, स्वकर्मविवरश्च तं द्वाःस्थः ।।४२।।
