________________
૩૫
દ્વિતીય સ્તબક/શ્લોક-૪૫થી ૬૪, કપથી ૧૨૩ પરમાર્થથી પ્રવેશ કરશે અને જ્યારે સમ્યગ્દર્શન થાય છે ત્યારે તે જીવને સંસારમાં સિદ્ધઅવસ્થા જ અત્યંત સાર જણાય છે. તેના ઉપાયભૂત અંતરંગ ગુણસમૃદ્ધિ જ=કષાયોના ક્ષયોપશમથી થનારી આત્માની પરિણતિ જ, તત્ત્વ જણાય છે. જગતના અન્ય સર્વ ભાવો નિઃસાર જણાય છે. આથી સમ્યગ્દષ્ટિનું ચિત્ત પ્રાયઃ મોક્ષમાં હોય છે, કાયાથી સંસારમાં હોય છે. વળી, જીવને જૈનશાસનમાં સ્થૂલથી પ્રવેશ મળ્યા પછી તેના પારમાર્થિક સ્વરૂપને જાણવાની જિજ્ઞાસા થાય છે તે જ સિદ્ધઅવસ્થામાં રહેલા સિદ્ધભગવંતોની તેના ઉપર કૃપાદૃષ્ટિ છે; કેમ કે સિદ્ધઅવસ્થાની પ્રાપ્તિને અનુકૂળ એવી આ જિજ્ઞાસા હોવાથી તે જીવની સર્વ પ્રકારની હિતની પરંપરા તે સિદ્ધભગવંતની કૃપાદૃષ્ટિથી થાય છે અને આ જિજ્ઞાસા જ ભગવાન પ્રત્યેના બહુમાન સ્વરૂપ છે અને જેઓને તેવી જિજ્ઞાસા લેશ પણ થતી નથી તેઓ ઘણાં શાસ્ત્ર ભણે તોપણ તેઓનો વિપર્યાસ નાશ થતો નથી. આથી શાસ્ત્રો ભણીને હું બહુશ્રુત છું ઇત્યાદિ કષાયો કરીને તે જીવો મોહની વૃદ્ધિ કરે છે પરંતુ જિનતુલ્ય થવા લેશ પણ યત્ન કરતાં નથી. II૪૧થી ૧૪ શ્લોક :
तां तत्र राजदृष्टिं, निपतन्तीं तन्महानसनियुक्तः । निरवर्णयदुपयोगादाचार्यो धर्मबोधकरः ।।५।। दध्यौ चायं चित्रं, किमिदं यद्दर्शनेन विश्वविभोः ।
भवति त्रिभुवनविभुता, बीभत्सोऽयं पुनमकः ।।६६।। શ્લોકાર્ચ -
ત્યાં-તે દ્રમકના વિષયમાં, પડતી એવી તે રાજદષ્ટિને તેના સુસ્થિત રાજાના મહાનસ નિયુક્ત એવા આચાર્ય ધર્મબોઘકરે ઉપયોગથી જોઈ= આચાર્ય ધર્મબોધકર સન્મુખ આવેલા અને ઉપદેશને સાંભળતા જીવોને તત્ત્વજિજ્ઞાસા થઈ છે કે નહીં એ પ્રકારે ઉપયોગ મૂકે ત્યારે તે જીવના મુખના ભાવો આદિથી સુસ્થિત રાજાની દષ્ટિ તે જીવ પર પડતી જુએ છે. અને વિચાર્યું. શું આ આશ્ચર્ય છે ? જે કારણથી વિશ્વવિભુના
