________________
વૈરાગ્રકલ્પલતા ભાગ-૨
શ્લોકાર્ચ -
ત્યારપછી દૈન્યનું અવલંબન લઈને તે કહે છે, ભગવાનનું આચાર્યનું, આ વચન=કદન્નના ત્યાગાદિનું વચન, મને પ્રમાણ છે. ક્લેશથી અજિત એવું આ ભોજન ત્યાગ કરવા માટે વળી શક્ય નથી. II૧૪all શ્લોક :निर्वाहकमिदमशनं, मम भवतां त्वेकदिवसमुपयुक्तम् ।
तत् सत्यस्मिन् देयं, यदि दित्सा भवति पूज्यानाम् ।।१४४।। શ્લોકાર્ચ -
મારું આ અશન=ભોજન, નિર્વાહક છે. વળી, તમારું અશન એક દિવસ ઉપયુક્ત છે. તે કારણથી આ હોતે છતે આપવું-પરમાન્ન આપવું, જો પૂજ્યોને આપવાની ઈચ્છા છે. II૧૪૪ ભાવાર્થ -
વળી, સદ્ગુરુએ ત્રણ ભેદવાળું ધર્મનું સ્વરૂપ બતાવ્યું ત્યારપછી ત્રણ પ્રકારના ધર્મમાંથી ક્યાં યત્ન કરવો ઉચિત છે ? તે બતાવવા અર્થે કહે છે – સઅનુષ્ઠાન જ સ્વભાવધર્મ અને કાર્યધર્મનું સંપાદક છે; કેમ કે દઢ પ્રણિધાનપૂર્વક કરાયેલું સદ્અનુષ્ઠાન પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનો સંચય કરીને નિર્જરા કરાવે છે, જેના ફળરૂપે સુદેવત્વ અને સુમાનુષત્વરૂપ ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. અને તે ધર્મ સમ્યક્તપૂર્વક ગૃહસ્થધર્મ અને યતિધર્મના બે ભેદવાળું છે. તેથી દ્રમુકને જિજ્ઞાસા થાય છે કે બે પ્રકારના ધર્મનું મૂલ સમ્યક્ત કેવા પ્રકારના સ્વરૂપવાળું છે. એથી ગુરુ તે જીવના બોધને અનુસાર સંક્ષેપથી કે વિસ્તારથી વીતરાગ દેવ એ જ દેવ છે, તેમના કહેવાયેલા જીવાદિ પદાર્થો જ તત્ત્વ છે. અને ભગવાને કહેવાયેલો રત્નત્રયી રૂપ મોક્ષમાર્ગ ધર્મ છે, તેમ બતાવે છે અને તેને આચરનારા પાંચ સમિતિ, ત્રણ ગુપ્તિવાળા મુનિઓ વંદનીય છે, આવી સ્થિર બુદ્ધિ સમ્યક્ત છે, તેમ સુગુરુ કહે છે તેથી જેઓને જગતમાં આ જ ભાવો તત્ત્વ છે અન્ય સર્વ અતત્ત્વ છે. તેવો સ્થિર નિર્ણય થાય છે, અને શંકા, આકાંક્ષાદિ દોષ રહિત તે બુદ્ધિ સ્થિર થાય છે તે જીવોમાં દેવ, ગુરુ, ધર્મ પ્રત્યે સ્થિર શ્રદ્ધા થવાને કારણે