________________
દ્વિતીય સ્તબક/શ્લોક-૨૪૨-૨૪૩-૨૪૪
૧૧૯ દક્ષિણ તરફ આવર્તવાળું ન હતું. વળી સંયમ ગ્રહણ કર્યું ત્યારે સાધુનું આયુષ્યરૂપી ભાજન આત્માના નિરાકુળ સ્વભાવ તરફ જનાર થયું તેથી દક્ષિણ તરફ આવર્તવાળું થયું તેથી ગૃહસ્થના આયુષ્યના ભાજનથી સાધુના આયુષ્યના ભાજનનો ભેદ છે. એ કથન શાસ્ત્રથી સિદ્ધ છે. ll૨૪શા શ્લોક :
तच्च महाकल्याणकपूर्णं चक्रे महाव्रतारोपात् ।
जिनचैत्यसंघपूजामहोत्सवस्तद्दिने ववृधे ।।२४३।। શ્લોકાર્ચ -
અને મહાવત આરોપથી મહાકલ્યાણકથી પૂર્ણ એવા તેને=આયુષ્યરૂપી ભાજનને, કર્યું. તે દિવસમાં=મહાવ્રતના આરોપણના દિવસમાં, જિનનાં ચેત્ય, સંઘપૂજા, મહોત્સવાદિ વૃદ્ધિ પામ્યાં.
સંયમ ગ્રહણ કરવા તત્પર થયેલા જીવમાં ગુરુ આયુષ્યરૂપી ભાજનને આલોચનાથી શુદ્ધ કર્યા પછી પાંચ મહાવ્રતો ઉચ્ચરાવે છે અને દીક્ષા ગ્રહણ કરનાર મહાત્મા દૃઢ પ્રણિધાનપૂર્વક તે પ્રતિજ્ઞાને સ્મરણ કરે છે જેનાથી હવે પછી આ મહાવ્રતોની મર્યાદાથી જ મારે મન, વચન, કાયાને પ્રવર્તાવવાં જોઈએ તેવો સંકલ્પ થાય છે. અને મહાવ્રતોના સૂક્ષ્મ બોધપૂર્વક કરાયેલો તે સંકલ્પ હોવાથી તેનું આયુષ્ય વીતરાગગામી ઉપયોગવાળું બને છે. તેથી તે આયુષ્યરૂપી ભાજન મહાકલ્યાણકથી પૂર્ણ છે તેમ કહેવાય છે અને તેવા ઉત્તમ સંકલ્પને કારણે તે દિવસે જિનચૈત્યમાં પૂજા કરાય છે, સંઘપૂજા કરાય છે, મહોત્સવ કરાય છે જે સર્વ પ્રવૃત્તિઓ મહાવ્રતો પ્રત્યેનો બદ્ધરાગ સ્થિર કરવાના અંગભૂત એવી ક્રિયાઓ રૂ૫ છે. ll૧૪૩ શ્લોક -
मेदस्विनी सुबुद्धिर्जाता मुदितश्च धर्मबोधकरः ।
उल्लसिता तस्य दया, प्रीतं नृपमन्दिरं निखिलम् ।।२४४।। શ્લોકાર્ચ - સુબુદ્ધિ મેદસ્વિની થઈ=પૂર્વમાં જે સુબુદ્ધિ હતી તે અતિનિર્મલતર થઈ,