________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
૧૩૪
જેના હૈયામાં તેમને પરતંત્ર થવાની ભક્તિ વર્તે છે તેને વશ એવા ગુરુઓ, અત્યંત પ્રસાદ કરે છે. તે ભવ્યપુરુષો સર્વ શ્રેયના પાત્ર થાય છે. II૨૭૬II
શ્લોક ઃ
किं तच्चित्रं गुरुरिह महाशास्त्रसंदर्भवेदी,
न स्वायासं गणयति रतो नित्यमन्यार्थसिद्धौ ।
अम्भोवाहो व्रजति जलधौ क्रामति व्योम विद्युत्, तापव्यापं वहति हृदये तत्र कः स्वार्थलोभः ।।२७७।। શ્લોકાર્થ ઃ
તે કારણથી=ભક્તિ એવશ ગુરુ છે તે કારણથી, શું આશ્ચર્ય છે. અહીં=સંસારમાં, મહાશાસ્ત્રના સંદર્ભને જાણનારા ગુરુ હંમેશાં અન્યના અર્થની સિદ્ધિમાં રત પોતાના શ્રમને ગણતા નથી. મેઘ સમુદ્રમાં જાય છે, વિદ્યુત્ આકાશમાં આક્રમણ કરે છે, હૃદયમાં તાપના વ્યાપને વહન કરે છે=ગુરુ શિષ્યની ચિંતારૂપ તાપના વ્યાપને વહન કરે છે, ત્યાં—શિષ્યની ચિંતામાં સ્વાર્થ લોભ ક્યો છે ? કોઈ લોભ નથી. માત્ર શિષ્ય પ્રત્યેની દયા જ કારણ છે. II૨૭૭II
શ્લોક ઃ
जडमपि कृतिनं गुरुर्विधत्ते,
कुटिलमपि प्रगुणीकरोति सद्यः ।
धवलयति धरातलं हिमांशुः,
कुमुदवनस्य भिनत्ति मंक्षु मुद्राम् ।।२७८।।
શ્લોકાર્થ ઃ
ગુરુ જડ પણ શિષ્યને બુદ્ધિમાન કરે છે, કુટિલ પણ શિષ્યને પ્રગુણી કરે છે. ચંદ્ર પૃથ્વીતલને ધવલ કરે છે, કુમુદવનની મુદ્રાને શીઘ્ર ભેદ કરે છે.
