________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
४० શ્લોકાર્થ :
આ અનાદિ અનંત લોક છે, જીવ તેવા પ્રકારનો છે=અનાદિ અનંત છે, આનોકજીવનો, કર્મકૃત ભવ છે. તે-કર્મ, પુણ્ય અને પાપના ભેદથી બે પ્રકારનું સુખ અને દુઃખનો હેતુ છે. તે કારણથી સુખનો અર્થી જીવ ધર્મમાં પ્રયત્ન કરે છે, વળી અધર્મથી નિવર્તન પામે છે. આ ઉપદેશનું રહસ્ય ભિક્ષાના આહ્વાનની ઉપમાવાળું જાણવું.
જીવ તત્ત્વ જિજ્ઞાસાથી સન્મુખ થાય છે ત્યારે ઉપદેશક સંસારનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ, જીવનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ, કર્મકૃત જીવની વિડંબનારૂપ વાસ્તવિક સ્વરૂપ, હિતાર્થીએ શું કરવું જોઈએ તેનો યથાર્થ બોધ થાય, તે પ્રકારે જિજ્ઞાસુ સન્મુખ પદાર્થનું નિરૂપણ કરે તે ભિખારીને ભિક્ષાના માટે આહ્વાન જેવું જાણવું. ll૭૪-૭પ શ્લોક -
जगदसदिदमित्याद्या, वचनमिदं शृण्वतोऽस्य रोरस्य । क्षीयन्ते कुविकल्पा, अनादिदुर्वासनाजनिताः ।।७६।। नष्टा विडम्बनपरास्तदमी दुर्दान्तडिम्भसङ्घाताः । जातोऽथाभिमुखोऽसौ, सुश्रुषुस्तद्वचः किंचित् ।।७७।। परहितकरणैकरतः, प्राह ततः प्रभुमहानसनियुक्तः ।
आचार्यः शिष्टा मे, प्रमाणमिति मन्यमानं तम् ।।७८।। શ્લોકાર્ધ :
આ વચનને સાંભળતા શ્લોક-૭૪, ૭૫માં જે ઉપદેશનું રહસ્ય બતાવ્યું એ વચનને સાંભળતા, આ રાંકડાને આ જગત અસત્ છે ઈત્યાદિ અનાદિ દુર્વાસનાથી જનિત કુવિકલ્પો ક્ષય પામે છે. ll૭૬ll
તે કારણથી આ રાંકડાના કુવિકલ્પો ક્ષય પામે છે તે કારણથી, વિડંબનામાં તત્પર આ દુર્દાત બાળકોના સમૂહો નાશી ગયા. આથી સાંભળવાની ઈચ્છાવાળો આ કંઈક તેના=ધર્મબોધકરના, વચનને અભિમુખ થયો. Il૭૭ll