________________
પ૪
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
શ્લોકાર્ચ -
હવે બલાત્કારથી પણ હિત કરવાયોગ્ય છે એ પ્રમાણે જાણતા પણ કૃપાપરિત મનવાળા તે ગુરુએ, સ્વસામર્થ્યથી તેના મુખમાં તે પાણી-તત્ત્વપ્રીતિકર પાણી, નાંખ્યું. II૧૧ા. શ્લોક :
द्रव्यश्रुतसंप्राप्तौ, सम्यक्त्वगुणोपवर्णनं सम्यक् । उदकनिमन्त्रणकल्पं, धर्माचार्यस्य विज्ञेयम् ।।११३।। दृष्टत्यागादृष्टाश्रयणाभ्यां किं स्ववञ्चनेन मम ।
इति या शङ्का श्रोतुस्तुच्छत्ववशादनिच्छेयम् ।।११४ ।। શ્લોકાર્ચ -
દ્રવ્યશ્રતની સંપ્રાપ્તિ થયે છતે સમ્યફ પ્રકારે સખ્યત્ત્વના ગુણનું વર્ણન ધર્માચાર્યનું ઉદકનિમંત્રણ તત્વપ્રીતિકરણ પાણીના નિમંત્રણ, રૂપ જાણવું.
દષ્ટના ત્યાગ અને અદષ્ટના આશ્રયણ દ્વારા સ્વવંચનથી મને શું, એ પ્રકારની તુચ્છત્વના વશથી શ્રોતાની જે શંકા અનિચ્છા છે તત્વપ્રીતિકર પાણી પીવાની અનિચ્છા છે.
દ્રમકના કથાનકમાં ગુરુ તત્ત્વપ્રીતિકર પાણી પિવડાવવાની ઇચ્છા કરે છે, અને દ્રમક તેને પીવા ઇચ્છતો નથી તેનું તાત્પર્ય સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે. દ્રમક
જ્યારે ફરી ગુરુના આગ્રહથી ઉપાશ્રયમાં પ્રતિદિન આવે છે ત્યારે ગુરુના વિષયમાં ધન લેવાની શંકા દૂર થાય છે. આ મુનિ નિઃસ્પૃહી છે તેમ જણાય છે તેથી નિઃસ્પૃહતાદિ ગુણોનું જે બોધ છે તે દ્રવ્યકૃતની સંપ્રાપ્તિરૂપ છે અને તેવી દ્રવ્યકૃતની પ્રાપ્તિ થયા પછી ગુરુ તે જીવને સમ્યક્તના ગુણનું યથાર્થ વર્ણન કરે છે અને કહે છે કે ભૂતાવિષ્ટ પુરુષ જેમ ઉન્માદવશ વિહ્વળ હોય છે તેમ સંસારી જીવ કર્મોના વશથી વિહ્વળ થઈને અને દેહને પરવશ થઈને સર્વ પ્રકારના કષાયોના ક્લેશને અનુભવે છે અને ચાર ગતિની વિડંબના પામે છે
