________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
૪
ગુણનાં બાધક કર્મોની નિર્જરાથી થાય છે. જેનાથી જીવમાં ઉત્તમ ગુણો પ્રગટે છે અને પોતાનામાં પ્રગટ થયેલા સમ્યજ્ઞાન, તત્ત્વની રુચિ અને અસંગભાવને અનુકૂળ ચિત્ત ઇત્યાદિ ગુણોના બળથી અનુમાન થાય છે કે સઅનુષ્ઠાનના સેવનથી મને નિર્જરા થઈ છે જેના કાર્યરૂપ આ ગુણો મારામાં પ્રગટ્યા છે અથવા અન્ય જીવમાં પણ તેવા ગુણોના દર્શનથી તે જીવમાં પ્રગટ થયેલ નિર્જરારૂપ નિરાશ્રવધર્મનું અનુમાન થાય છે. અને કાર્યધર્મ સર્વ જીવોને પ્રત્યક્ષ છે, ફક્ત આ ધર્મનું કાર્ય છે તેવો જેને બોધ નથી તેઓ સ્વભાવધર્મનું આ કાર્ય છે તેમ જોઈ શકતા નથી તોપણ પુણ્યના ઉદયથી પ્રાપ્ત થયેલી સર્વ સુંદરતા અને મોહનીયના ક્ષયોપશમથી થયેલી અંતરંગ ગુણસમૃદ્ધિ તે સર્વ કાર્યધર્મ છે. II૬૫થી ૧૨૩
શ્લોક ઃ
इतरद्द्द्वयसंपादकमिह सदनुष्ठानमेव चादेयम् । गृहियतिधर्मविभेदाद् द्विविधं सम्यक्त्वमूलं तत् । ।१२४।।
શ્લોકાર્થ ઃ
અહીં=ધર્મના વિષયમાં, ઇતર દ્વયનું સંપાદક=સ્વભાવધર્મ અને કાર્યધર્મનું સંપાદક, સદ્ઘનુષ્ઠાન જ સેવવા યોગ્ય છે. તે=સઅનુષ્ઠાન સમ્યક્ત્વમૂલ ગૃહીના=ગૃહીધર્મના, અને યતિધર્મના ભેદથી બે પ્રકારનું છે. [૧૨૪II
શ્લોક ઃ
પુનરાહ્વાસો ભાવન્ ! ‘ િસમ્યવત્ત્વ’ ? ન તન્મયાઽવધૃતમ્ । ગુસ્તાદ ભદ્ર ! દેવઃ, સર્વજ્ઞો ધ્વસ્તમારિપુઃ ।।૨।।
શ્લોકાર્થ :
વળી, આ=દ્રમક, કહે છે – હે ભગવન્ ! સમ્યક્ત્વ શું છે ? તે મારા વડે અવધારણ કરાયું નથી. ગુરુ કહે છે ભાવરૂપી શત્રુ જેણે એવા સર્વજ્ઞ દેવ છે.
હે ભદ્ર ! નાશ કર્યો છે
—
૧૨૫
