________________
૩૩
દ્વિતીય સ્તબક,બ્લોક-૪૧થી ૧૪ શ્લોકાર્ચ -
માર્ગાનુસારિતાથી ભદ્રકભાવમાં પ્રવર્તમાન એવા જીવને ભગવાનના બહુમાનના ભાવથી આ ભગવાનનું દર્શન છે.
જીવમાં તત્ત્વને જોવામાં બાધક કર્મો કંઈક અલ્પ થાય છે ત્યારે માર્ગાનુસારિતા પ્રાપ્ત થાય છે જેનો પ્રારંભિક ગુણ અદ્વેષથી થાય છે અને તેવા ભદ્રકભાવમાં વર્તમાન જીવને જ્યારે ગુણનું કંઈક દર્શન થાય છે જે ભગવાનના બહુમાનભાવ સ્વરૂપ છે અને તેનાથી વિશેષની જિજ્ઞાસા થાય છે તેથી ગુણનું અલ્પ દર્શન એ ભગવદ્ દર્શન સ્વરૂપ છે. III શ્લોક :
भगवदवलोकनेयं, प्रोक्ता मार्गप्रणालिका सद्भिः ।
द्रव्यश्रुताद् विनैनां, स्थूलज्ञानं न चान्ध्यहरम् ।।६४।। શ્લોકાર્ચ -
આ ભગવાનની અવલોકના સજ્જનો વડે દ્રવ્યમૃતથી માર્ગપ્રણાલિકા કહેવાઈ છે અને આના વગર ભગવાનની અવલોના વગર, સ્થૂલજ્ઞાન આંધ્યને હરનાર નથી.
પૂર્વમાં કહ્યું કે તત્ત્વની જિજ્ઞાસા થઈ એ ભગવાનનું દર્શન છે તે દ્રવ્યશ્રતથી યોગ્ય જીવોને પ્રાપ્ત થાય છે તે ભગવાનની અવલોકના માર્ગની પ્રાપ્તિની પ્રણાલિકા રૂપ છે=માર્ગપ્રાપ્તિમાં પ્રબલ કારણભૂત અવસ્થા છે અને જેઓને તેવી તત્ત્વની જિજ્ઞાસા થઈ નથી તેઓ શાસ્ત્ર ભણે, સ્થૂલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે તોપણ તે જ્ઞાન આંધ્યને હરનારું નથી.
કષાયોની આકુળતા દુઃખ છે અને ઉપશમ સુખ છે તે પ્રકારના પરમાર્થને જોવામાં બાધક એવું જે અંધપણું છે તેનો નાશ કરનાર તે શાસ્ત્રજ્ઞાન નથી. II૬૪ ભાવાર્થ
અનાદિ કાલથી ભગવાનના ધર્મની પ્રાપ્તિ પૂર્વે મોક્ષમાર્ગને અનુકૂળ લેશ પણ ગુણ નહીં હોવાથી ભાવથી દરિદ્ર એવા આ જીવો સંસારમાં ભટકે છે તે નગરના સ્વામી સિદ્ધભગવંતો છે; કેમ કે જે રાજા હોય તે પ્રજાનું પાલન કરે
