________________
૨૮
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨
પ્રવાદીઓના વિજયથી ઉત્કૃષ્ટ સિંહનાદને બતાવતા, ધર્મના દિવસમાં આનંદરૂપી વાજિંત્રના સમૂહને વગાડતા લોકો તે દ્રમક વડે જોવાયા એમ અન્વય છે. પII શ્લોક :
तत्र नृपा बहिरन्तः शान्ता दीप्ताश्च सूरयो दृष्टाः ।
मन्त्रिवरा ज्ञातारो, गूढार्थानामुपाध्यायाः ।।५२।। શ્લોકાર્ચ -
ત્યાં=સ્વકર્મવિવર દ્વારપાળ દ્વારા પ્રવેશ કરાયેલા દ્રમક વડે જે લોકો જોવાયા ત્યાં, બહિર અંતરંગ શાંત અને દીપ્ત સૂરિઓ રાજાઓ છે એમ જોવાયા–તે નગરમાં રાજાઓના સ્થાનીય સૂરિઓ છે જેઓ બહિરંગ વ્યાપારથી અત્યંત નિવૃત છે અને અંતરંગ મોહથી અનાકુળ હોવાને કારણે બાહ્ય પદાર્થોથી અસંશ્લેષવાળા છે તેથી શાંત છે અને ગુણોથી શોભાયમાન છે તેવા સૂરિઓ તેદ્રમક વડે જવાયા. ગૂઢ અર્થના જાણનારા ઉપાધ્યાયો શ્રેષ્ઠ મંત્રીઓ જોવાયા=મંત્રીઓ જેમ સૂક્ષ્મ રાજ્યવ્યવસ્થાના મર્મને જાણનારા હોય છે તેમ ઉપાધ્યાય ભગવાનના શાસનના ગૂઢ અર્થને જાણનારા હોય છે તેથી મંત્રી સ્વરૂપે જોવાયા. IRપશા. શ્લોક :
गीतार्था वरयोधाः, परेतभर्तुः पुरोऽपि भयरहिताः ।
भावापन्मग्नानामुद्धर्तारः कुलादीनाम् ।।५३।। શ્લોકાર્ધ :
યમરાજ આગળ પણ ભયરહિત, ભાવ આપત્તિમાં મગ્ન એવા કુલાદિઓના ઉદ્ધાર કરનારા વરયોધાઓ ગીતાર્થો જોવાયા ગીતાર્થ સાધુઓ મોહની સામે સુભટની જેમ લડે છે, સાક્ષાત્ મૃત્યુથી પણ ભયરહિત થઈને મોહની સામે યુદ્ધ કરે છે અને અગીતાર્થ સાધુરૂપ કુલાદિ છે તેઓ કોઈ વિષમ સંયોગમાં આવે ત્યારે મોહનાશને અનુકૂળ ઉધમ કરવામાં અસમર્થ બને ત્યારે ઉત્સર્ગ-અપવાદનું સભ્ય આલોચન
