________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
. मात्रामेळ.
n/AAAAAAAAA
७ अर्थहीन होय ते-दुर्बळ केहेवाय. ८ जेमा कर्णकठोर अक्षर आवे ते-केंकर केहेवाय, ५ ओज, प्रासाद, श्लष, आदिथी हीन होय तो ते काण (काणो) . केहेवाय.
उपर लखेला दोषो काव्यजाति अने षट्पदी जे तेनाज उपरथी थायछे; तेना प्रसंगमा नागपिंगळ अने वृत्तमौक्तिक आदिमा जणान्या छे, परंतु सामान्य रीते सर्व प्रकारनी कविताने पण ते लागु पडेछे. - काव्यजातिमा ३२ लघु सुधीना भेद होय ते ब्राह्मणी जाति केहेवाय, ४० लघु सुधीना क्षत्रियाजाति केहेवाय, ४४ लघु सुधीना वैश्याजाति अने ते उपरांतना शूद्राजाति केहेवाय. ८९ रोला, रोडा. ११,१३ यति= २४ मात्रा.
१,५,९,१३,१७,२१ मात्राए ताल. ___४+४+४+४+४+४=२४, तेमां अंते गुरु (चिं.पि.) चोकलिया गण छ कर, रची गुरु अन्ते एमां, १२११ अगियारे यति आण, पछी तेरे छे जेमां; प्रथम उपर छे ताल, पछी चच्चारे आवे, रोला, रोडामांह, कला कवि चोवीश लावे. १०२.७८९७
११ गुरू ने २ लघुना चरणवाळी कुन्द जाति थाय, तेना बधा मळीने ४४ गुरू तथा ८ लघु थइने ९६ मात्रा थाय; तेमांथी अकेक गुरू ओछों थाय तथा बब्बे लघु बधे, ए क्रमथी कर्णाशल आदि ११ भेद थाय. एम वागवल्लभ अने मागधी नागपिंगळमां जणावेछे. म, त, र, म, ग. एम लाववा लखपतजससिंधु तथा गौडपिंगळमां केहछे, ते तेर अक्षरना अतिजगति छंदनो १६१मो वस्तु नामे भेद थाय, पण जो तेने अक्षरमळ ठरा. पवामां आवे तो पछी तेना भेद थइ शके नहि. मनहरपिंगळमां ६+४+४ +४+४+२=२४ मात्रा लाववा केहेछे. पण वागवल्लभ, छंदशास्त्र अने वृत्तमौक्तिकमां कशा नियम विनानी मात्र २४ मात्राज लाववानु केहेछे, भने मागधी नागपिगळ अंते गुरु लाववा केहेछे.
छंदःप्रभाकर केहेछे के-“कोइ कोइ कवियोनुं मत एम छे के, एना
For Private And Personal Use Only
