________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मात्रामेळ.
४५
उंदार्णवमां प्रारंभमां बे लघु मात्रा लाववा केहेछे पण वाणीभूषणमा प्रारंभमां इसन गण (Iss) वर्ण्य करीने पांच मात्रा लावबा कत्युंछे, तो कुसुमगण (151) लाववाने हरकत नथी एम समजायछे, पण ते मत उचित नथी.
छंदोवृत्तमुक्तावलीमा उपरनुं माप आपी यतिविषे कंइ लख्युं नथी.
छंदोवृत्तमुक्तावलीमां हरिगीतना मापमांथी अंतनो गुरु कमी करतां बाकी २६ मात्रानो अनुहरिगीत थायछे, एम कत्युं छे. विशेषमा तेमां लख्यु छे के अनुहरिगतिना मापमां आरंभे बे मात्रा वधारवाथी (२८ मात्रानी) मंद्रगीत जाति थायछे, अने ते (अनुहरिगीत) मांज वे मात्रा घटवाथी (२४ मात्रानी) लघुहरिगीत जाति थायछे.
१६,१२ यति=२८ मात्रा तेमां अन्ते रगण अथवा गुरु आणवा कही तेनुं नाम हरिगीत आपवानुं जे पिंगळमां होय ते बरावर नथी एम उपरना नियम
थी जणाशे. ११३ गिया,गीता,गीयऊ, हरिगीता, गियामालती, वेताल, वैतालिक, गीतक. ९,७,१२ यति =२८ मात्रा, तेमांअंते गुरु.
३, ६, १०, १३, १७, २०, २४, २७ मात्राए ताल. गण चार चोकल, बार तेपर रगण के गुरु राखजो, १०८८६५ नव सात द्वादश, विरति जेमां, ताल हरिगीतनी सजो; ११७४२८ बताल, गीया, हरिगीता वळी, गियामालती भाखजो, १०५८3८ गीतक कहे मरु देशमा ए, वात गोखी राखजो.१२६. ७७७३८
+ रूपदीपमां "कर चार चौगुन धार, संख्या बहरी वारही लीजिये.” एम जणावी अन्ते रगण लाववा केहेछे.
मागधी छंदःशतकमां ए बने नाम छे. *मारवाडमां ए नाम आफैछे.
वृत्तमौक्तिकना कर्त्ताना पिताए पिंगळविवृत्तिमा १४, १४ यति बीजा हावियोनी सम्मतिये राखेली छे. छंदःप्रभाकरमा हारगीतिका जाति छ, तेमां १६,१२ यति= २८ मात्रा. अन्ते रगण अथवा लघु गुरु लाववा केहेछे. अमने मळेल ग्रंथोमा आवी कोइ जाति नथी. ११४ हरगीत. ६+६+५+५+३+ ग, ग-२८ मात्रा.
१,५, ९, १३, १७,२१,२५ मात्राए ताल. अठ्ठाविश कल प्रति पदमाहे सकल सरस सट आवे, ७३६५७
For Private And Personal Use Only
