________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रणपिंग
धोकलिया गण+१ लघु+एक चोकल मण+१ गुरु आवे छ। अर्थात् बीनादलमा छठा गणने स्थाने मात्र एक लघु आणवों तथा बने दलमा १ला, ३जा, दमा, अने ७मा एटले विषम स्थानोमा जगण' आणवोज नहि. आयर्थाना पूर्वार्द्धमा छठा गणने स्थाने विप्र (नगण) अथका जगण ज जोइये जो विप्रगण होय तो तेना प्रथम अक्षरे विराम आवे, तेमज जो सातमो गण विप्र होय तो छठ्ठा गणना छेल्ला. अक्षरे यति आवे, पछी ते छछो गण जंगण होय तोपण चिंता नहि. तेमज उत्तरार्द्धमां पांचो न (विप्र)गण होय तो चोथा गणना छैल्ला अक्षरे यति आके. आ ऊपरथी एम समजवानुं छे के-गाथानी पेठे १२ अने. १८ सेमन १२ अने. १५ मात्राए पद छूटा पडतां नथी, पण उपर कह्या प्रमाणे ज्यां ज्यां विराम कह्या छे, त्यां त्यां पंदनी समाप्ति थायछ, अने बीजा पदनो प्रारंभ थाय छे. छठ्ठो अन सातमो बंने गण न.(विप्र) गण आवे तो प्रथम विराम मुख्य समजी त्यां आमळ पदनी समाप्ति समजवी, अने. बीजो विराम मौण समजवो.
पिंगळाचार्यना मत प्रमाणे पण आयर्यानां पूर्वार्द्ध अने उत्तराई एवां केदल केहेबामां आवेछे, पण पाद ठरावदामा आवतां नथी..
वृत्तरत्नाकरनी नारायणभट्टी टीकामां कयुं छे के - “ जे आर्यामां एकज जगण हाय ते कुलीना (कुळवती), बे जगण होय तो कुलटा (अथवा वीजा ग्रंथोना मत प्रमाणे धरुणी, संगृहिणी अथवा अभिसारिका केहेवाय.) बेथी वधारे जगण आवे तो वेश्या अथवा वारांगना कहवाय अंने एके जगण न आवे तो रंडा अथवा विधवा केहेवाय." केमके जगणनुं नाम नायक पालु छे. तेथी नायक अथवा धणी विनानी ते विधवा.
For Private And Personal Use Only
