________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४५२.
रणपिंगळ.
समवृत्त.
केवी रीते योजना करवी, ए कर्त्ताना ज्ञान, अनुभव, सुघडता, सहृदयता, अभ्यास अने निपुणता उपर आधार राखेछे. ए विपे व्रजभाषाना कवि पद्माकर, पजनेस, तथा बुदेलखंडी किशोरादिनां कवितोनी गति सारी मार्गदर्शक थशे.
३० अने ३३ अक्षरनां कवित घणा कवियोना काव्यमां जोवामां आवतां नथी. अने ते कानने पण विशेष रुचिकर थतां नथी. तेथी ते विषे विशेष वर्णन करवा उचित धारता नथी. जे नियमो ३१ तथा ३२ वर्णना कवितोने माटे नक्की करवामां
आव्याछे, तेज ३० अने ३३ वर्णनां कवितोने पण लागु पडेछे. ___ ३१ वर्णना कवितमांथी एक अंत्याक्षर कमी करवाथी ३० अक्षरवाळु कवित बनी शकेले. अने ३२ अक्षरवाळा कवितना अंतमां एक अक्षर वधारवाथी ३३ अक्षरवाळु कवित थायछे. परंतु ३.३ अक्षरवाळा कवितमां अंतना त्रण किंवा वधारे अक्षरो लघु होवानी आवश्यकता जणायछे. अथवा वीप्सा थवा माटे त्रण लघु अक्षरवाळो शब्द बे वार आवे तो ते अत्युत्तम छे.
यति विचार. विशेषे करीने प्रत्येक ग्रंथमां कवितमां १६ अक्षरे यति मानी छे एटले "मनहर घनाक्षरी"ना एक चरणमां १६,१५ अने “रूपघनाक्षरी"ना प्रत्येक चरणमा १६,१६ अक्षरे यति आवे, एज रीते ३० अक्षर वाळा कवितमा १६ १४, अने. ३३ असरवाळा- कवितमा १६, १७ अक्षरे यति आवेछे. कोइ कोइ कविये ८,८,८ उपर त्रण यतियो मानी छे, पण ते नियम सुप्रसिद्ध कवियोनां कवितोमां पण सर्वत्र पळायो स्थी. एटले सर्वसंमत नथी. वळी १६ अक्षर उपर यति नक्की.
For Private And Personal Use Only
