________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आईसम
मात्रा मळ.
कुसुमगण ( 1511 ) नी आणवी; पण छंदः कामदुधावत्समां मात्र टंगण पांच मात्राज लाववा कह्युं छे; छंदोलताना पण दोहाना प्रत्येक दल उपर जल (iii) आणवानुं कथुं छे; प्राकृतपिंगळसूत्र, वाणीभूषण, अने श्रीधरकृत पिंगळमां पण उपर प्रमाणे पांच मात्रा आणवानुं कथुं छे, पण छंदरला - बलीमा तेरे अने सोके यति आणवानुं कयुं छे.
२२ उडुराजा १९, १४ यति = २९ मात्रानुं प्रत्येक दल.
१, ५, ९, १३, १८, २२, २६ मात्राए ताल.
૧૫ ५४
दल तिथि मनु यति ओगणत्रीश, कल एम बने उडुराजा;
५३.
५
शशि शर नव जख ताल अढार, वाविश छव्विशपर ताजा. ३२
सोरठाना वे दलनां प्रारंभमां वचारं मात्रा वधारवी, अने तेनी छेटी मात्रा लघु छे, ते गुरु करवी.
२३ रुचिरा. जगणे सिवायना ७ डंगण+ग=३० मात्रा, प्रत्येक दलमां १६, १४ यति. १, ५, ९, १३, १७, २१, २५, २९ मात्राएं ताल.
.४
सात गणपर एक गुरु करो, कुल कल त्रीश पूरी जाणो:' सोळे चौदे यति रुची सारी, जगण न झडमां कदि आणो. ३६ प्रथम पछी चच्चारे चडता, कुल तालो आठे आवे; रुचिरा रूडी द्विपदी पूरी, बहु रागे गातां फावे.
३४
आ जाति वे दलनी छे; छंदः शास्त्र, वृत्तमौक्तिक अने वाग्म यतिनो नियम बताव्यो नथी. अमारी पासे संवत् १८५४ मां लखेलं चिंतामणीकृत भाषा पिंगळ छे, तेमां सात चोकलिया गण उपर एक गुरु raवानो नियम करेछे, पण तेमां यति बतायी नथी. तथापि घणुं करीने १६, १४ यति मळेछे, माने ए प्रमाणे यति पाळवामां आवे तो ठीक छे, पण एवो नियम करवानो विशेष आधार नथी. अतिजगती छंदमां रुचिरा नामनुं वृत्त अक्षरमैळमां छे, तेथी के गमे ते कारणे नागपिंगळ, मनहरपिंगळं अने लखपतजशसिंधुमां आ जाति नथी.
८
For Private And Personal Use Only