________________
ભાવનાબેધ
૨૧
વિલાપના શબ્દથી રાજમંદિર અને સામાન્ય ઘર છવાઈ ગયાં છે. માત્ર તારી દીક્ષા એ જ એ સઘળાનાં દુઃખને હેતુ છે. પરના આત્માને જે દુખ આપણાથી ઉત્પન્ન થાય તે દુખ સંસાર પરિભ્રમણનું કારણ ગણીને તું ત્યાં જા. ભેળે ન થા.
નમિરાજ – ગૌરવ ભરેલાં વચનોથી) હે વિપ્ર ! તું જે કહે છે તે માત્ર અજ્ઞાનરૂપ છે. મિથિલા નગરીમાં એક બગીચે હતું, તેની મધ્યમાં એક વૃક્ષ હતું, શીતળ છાયાથી કરીને તે રમણીય હતું, પત્ર, પુષ્પ અને ફળથી તે સહિત હતું, નાના પ્રકારનાં પક્ષીઓને તે લાભદાયક હતું, વાયુના હલાવવા થકી તે વૃક્ષમાં રહેનારાં પંખીઓ દુઃખાર્ત ને શરણરહિત થયાથી આદિ કરે છે. વૃક્ષને પિતાને માટે થઈને જ તે વિલાપ કરતાં નથી; પિતાનું સુખ ગયું એ માટે થઈને તેઓ શાકાર્ત છે.
વિપ્ર – પણ આ જ ! અગ્નિ ને વાયુના મિશ્રણથી તારું નગર, તારાં અંતપુર, અને મંદિરે બળે છે, માટે ત્યાં જા અને તે અગ્નિને શાંત કર.
નમિરાજ –હે વિપ્ર ! મિથિલા નગરીના, તે અંતઃપુરના અને તે મંદિરના દાઝવાથી મારું કંઈ પણ દાઝતું નથી; જેમ સુત્પત્તિ છે તેમ હું વડું છું. એ મંદિરાદિકમાં મારું અ૫ માત્ર પણ નથી. મેં પુત્ર, સ્ત્રી આદિકના વ્યવહારને છાંડ્યો છે. મને એમાંનું કંઈ પ્રિય નથી અને અપ્રિય પણ નથી.
વિપ્ર –પણ હે રાજા! તારી નગરીને સઘન કિલ્લો કરાવીને, પિળ, કોઠા, અને કમાડ, ભેગળ કરાવીને અને શતઘી ખાઈ કરાવીને ત્યાર પછી જજે.
