________________
મેક્ષમાળા
૧૨૭
છે, અને એથી એ ગુણેનું ચિંતવન કરવાની યેજના હેવાથી બારને નવે ગુણતાં ૧૦૮ થાય છે. એટલે નવકાર એમ કહેવામાં સાથે એવું સૂચવન રહ્યું જણાય છે કે, હે ભવ્ય ! તારાં એ આંગળીના ટેરવાંથી નવકારમંત્ર નવ વાર ગણ– કાર એટલે કરનાર એમ પણ થાય છે. બારને નવે ગુણતાં જેટલા થાય એટલા ગુણને ભરેલે મંત્ર એમ નવકારમંત્ર તરીકે એને અર્થ થઈ શકે છે, અને પંચપરમેષ્ટી એટલે આ સકળ જગતમાં પાંચ વસ્તુઓ પરમત્કૃષ્ટ છે તે કઈ કઈ? તે કહી બતાવી કે અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ. એને નમસ્કાર કરવાને જે મંત્ર તે પરમેષ્ટીમંત્ર; અને પાંચ પરમેષ્ઠીને સાથે નમસ્કાર હેવાથી પંચપરમેષ્ઠીમંત્ર એ શબ્દ થયે. આ મંત્ર અનાદિ સિદ્ધ મનાય છે, કારણ પંચપરમેષ્ઠી અનાદિ સિદ્ધ છે. એટલે એ પાંચે પાત્ર આવરૂપ નથી. પ્રવાહથી અનાદિ છે, અને તેને જપનાર પણ અનાદિ સિદ્ધ છે, એથી એ જાપ પણ અનાદિ સિદ્ધ કરે છે.
પ્ર—એ પંચપરમેષ્ટીમંત્ર પરિપૂર્ણ જાણવાથી મનુષ્ય ઉત્તમ ગતિને પામે છે, એમ સપુરુષે કહે છે એ માટે તમારું શું મત છે?
ઉ –એ કહેવું ન્યાયપૂર્વક છે, એમ હું માનું છું. પ્ર–એને કયા કારણથી ન્યાયપૂર્વક કહી શકાય? ઉહા . એ તમને હું સમજવું ઃ મનની નિગ્રહતા અર્થે એક તે સર્વોત્તમ જગદ્દભૂષણના સત્ય ગુણનું એ ચિંતવન છે. તત્વથી જોતાં વળી અહસ્વરૂપ, સિદ્ધસ્વરૂપ, આચાર્યસ્વરૂપ, ઉપાધ્યાય સ્વરૂપ અને સાધુસ્વરૂપ એને વિવેકથી વિચાર કરવાનું પણ એ સૂચવન છે. કારણ કે
