________________
માક્ષમાળા
૧૯૭૯
ઉપાધિ આપી શકે. પોતાના દેહ પર માત સિવાય પણ નાના પ્રકારના રોગના સંભવ છે. માટે કેવળ નિગ્રંથ, “ ખાહ્વાયંતર પરિગ્રહના ત્યાગ, અલ્પારંભને ત્યાગ એ સઘળું નથી થયું ત્યાં સુધી હું મને કેવળ સુખી માન નથી. હવે આપને તત્ત્વની દૃષ્ટિએ વિચારતાં માલૂમ પડશે. કે લક્ષ્મી, સ્ત્રી, પુત્ર કે કુટુંબ એ વડે સુખ નથી; અને એને સુખ ગણું તે જ્યારે મારી સ્થિતિ પતિત થઈ હતી ત્યારે એ સુખ કયાં ગયું હતું ? જેના વિયેગ છે, જે ક્ષણુભંગુર છે અને જ્યાં એકત્વ કે અવ્યાખાધપણું નથી તે સુખ સંપૂર્ણ નથી. એટલા માટે થઈને હું મને સુખી કહી શકતા નથી. હું બહુ વિચારી વિચારી વ્યાપાર વહીવટ કરતા હતા, તેપણ મારે આરંભેાપાધિ, અનીતિ અને લેશ પણ કપટ સેવવું પડ્યું નથી, એમ તે નથી જ. અનેક પ્રકારનાં આરંભ અને કપટ મારે સેવવાં પડ્યાં હતાં. આપ જો ધારતા હા કે દેવેાપાસનથી લક્ષ્મી પ્રાપ્ત કરવી, તે તે જો પુણ્ય નહાય તા કોઈ કાળે મળનાર નથી... પુણ્યથી લક્ષ્મી પામી મહારંભ, કપટ અને માનપ્રમુખ વધારવાં તે મહાપાપનાં કારણ છે; પાપ નરકમાં નાખે છે. પાપથી આત્મા, પામેલા મહાન મનુષ્યદેહ એળે ગુમાવી દે છે. એક તે જાણે પુણ્યને ખાઈ જવાં; ખાકી વળી પાપનું બંધન કરવું; લક્ષ્મીની અને તે વડે આખા સંસારની ઉપાધિ ભાગવવી તે હું ધારું છું કે વિવેકી આત્માને માન્ય ન હેાય. મેં જે કારણથી લક્ષ્મી ઉપાર્જન કરી હતી, તે કારણ મેં આગળ આપને જણાવ્યું હતું. જેમ આપની ઈચ્છા હેાય તેમ કરે. આપ વિદ્વાન છે, હું વિદ્વાનને ચાહું છું. આપની અભિલાષા હોય તે ધર્મધ્યાનમાં પ્રસક્ત
