________________
માસમાળા
૧૭૭
ખાતર
ત્રણ પુત્ર થયા. વહીવટ પ્રમળ હાવાથી અને નાણું નાણુાને વધારતું હાવાથી દશ વર્ષમાં હું મહાકટયાવધિ થઈ પડ્યો. પુત્રની નીતિ, વિચાર અને બુદ્ધિ ઉત્તમ રહેવા મેં બહુ સુંદર સાધના ગાઠવ્યાં, જેથી તેઓ આ સ્થિતિ પામ્યા છે. મારાં કુટુંબીઓને યાગ્ય ચેાગ્ય સ્થળે ગાઠવી તેઓની સ્થિતિને સુધરતી કરી. દુકાનના મેં અમુક નિયમ ખાંધ્યા. ઉત્તમ ધામના આરંભ કરી લીધા. આ ફક્ત એક મમત્વ કર્યું. ગયેલું પાછું મેળવ્યું; અને કુળપરંપરાનું નામાંકિતપણું જતું અટકાવ્યું, એમ કહેવરાવવા માટે આ સઘળું મેં કર્યું. એને હું સુખ માનતે નથી. જોકે હું બીજા કરતાં સુખી છું; તાપણુ એ શાતાવેદની છે; સત્સુખ નથી. જગતમાં બહુધા કરીને અશાતાવેદની છે. મેં ધર્મમાં મારા કાળ ગાળવાને નિયમ રાખ્યા છે. સત્ત્થાઓનાં વાંચન, મનન, સત્પુરુષના સમાગમ, યમનિયમ, એક મહિનામાં ખાર દિવસ બ્રહ્મચર્ય, ખનતું ગુપ્તદાન, એ આદિ ધર્મરૂપે મારો કાળ ગાળું છું. સર્વે વ્યવહારસંબંધીની ઉપાધિમાંથી કેટલાક ભાગ બહુ અંશે મેં ત્યાગ્યા છે. પુત્રાને વ્યવહારમાં યથાયેાગ્ય કરીને હું નિગ્રંથ થવાની ઈચ્છા રાખું છું. હમણાં નિગ્રંથ થઈ શકું તેમ નથી; એમાં સંસારમેાહિની કે એવું કારણ નથી; પરંતુ તે પણ ધર્મસંબંધી કારણ છે. ગૃહસ્થધર્મનાં આચરણ બહુ કનિષ્ઠ થઈ ગયાં છે; અને મુનિ તે સુધારી શકતા નથી. ગૃહસ્થ ગૃહસ્થને વિશેષ ખેાધ કરી શકે; આચરણથી પણ અસર કરી શકે. એટલા માટે થઈને ધર્મસંબંધે ગૃહસ્થવર્ગને હું ઘણે ભાગે બધી યમનિયમમાં ભણું છું. દર સપ્તાહે આપણે ત્યાં પાંચર્સે જેટલા સગૃહસ્થોની સભા ભરાય છે. આઠ દિવસના નવેા અનુભત્ર અને બાકીના આગળના
૧૨
