________________
૨૩૦
સક્ષમાળા
આવે ત્યારે મૌનતા સિવાય તેઓ પાસે ખીજું કંઈ સાધન . રહે નહીં. જે સત્પુરુષાનાં વચનામૃત અને યાગબળથી આ સૃષ્ટિમાં સત્ય, દયા, તત્ત્વજ્ઞાન અને મહાશીલ ઉડ્ડય પામે છે, તે પુરુષા કરતાં જે પુરુષ શૃંગારમાં રાચ્યા પડ્યા છે, સામાન્ય તત્ત્વજ્ઞાનને પણ નથી જાણતા, જેના આચાર પણ પૂર્ણ નથી તેને ચઢતા કહેવા, પરમેશ્વરને નામે સ્થાપવા અને સત્યસ્વરૂપની અવણૅ ભાષા ખેલવી, પરમાત્મસ્વરૂપ પામેલાને નાસ્તિક કહેવા, એ એમની કેટલી બધી કર્મની અઢોળતાનું સૂચવન કરે છે! પરંતુ જગત માહાંધ છે, મતભેદ છે ત્યાં અંધારું છે; મમત્વ કે રાગ છે ત્યાં સત્યતત્ત્વ નથી એ વાત આપણે શા માટે ન વિચારવી !
હું એક મુખ્ય વાત તમને કહું છું કે જે મમત્વરહિતની અને ન્યાયની છે. તે એ છે કે ગમે તે દર્શનને તમે માના; ગમે તે પછી તમારી દૃષ્ટિમાં આવે તેમ જૈનને કહો, સર્વદર્શનનાં શાસ્રતત્ત્વને જીએ, તેમ જૈનતત્ત્વને પણ જુઓ. સ્વતંત્ર આત્મિકશક્તિએ જે ચેાગ્ય લાગે તે અંગીકાર કરે. મારું કે ખીજા ગમે તેનું ભલે એકદમ તમે માન્ય ન કરો પણ તત્ત્વને વિચારો.
શિક્ષાપાઠ ૯૯. સમાજની અગત્ય
આંગ્લભૌમિએ સંસાર સંબંધી અનેક કલાકૌશલ્યમાં શાથી વિજય પામ્યા છે? એ વિચાર કરતાં આપણને તત્કાલ જણાશે કે તેના બહુ ઉત્સાહ અને એ