________________
૧૩૪
મોક્ષમાળા ૧૦. વિમાસણદોષ–ગાળામાં હાથ નાખી બેસે ઈ. તે “વિમાસણદોષ”.
૧૧. નિદ્રાદોષ–સામાયિકમાં ઊંઘ આવવી તે નિદ્રદોષ”.
૧૨. વસંકોચનદેષ–સામાયિકમાં ટાઢ પ્રમુખની ભીતિથી વાથી શરીર સંકેચે તે “વત્સસંકોચનદોષ'.
એ બત્રીશ દૂષણરહિત સામાયિક કરવી, પાંચ અતિચાર ટાળવા.
શિક્ષાપાઠ ૩૯. સામાયિકવિચાર–ભાગ ૩
એકાગ્રતા અને સાવધાની વિના એ બત્રીશ દેષમાંના અમુક દેષ પણ આવી જાય છે. વિજ્ઞાનવેત્તાઓએ સામાયિકનું જઘન્ય પ્રમાણુ બે ઘડીનું બાંધ્યું છે. એ વ્રત સાવધાનીપૂર્વક કરવાથી પરમ શાંતિ આપે છે. કેટલાકને એ બે ઘડીને કાળ જ્યારે જાતે નથી ત્યારે તેઓ બહુ કંટાળે છે. સામાયિકમાં નવરાશ લઈ બેસવાથી કાળ જાય પણ ક્યાંથી? આધુનિક કાળમાં સાવધાનીથી સામાયિક કરનારા બહુ જ થોડા છે. પ્રતિક્રમણ સામાયિકની સાથે કરવાનું હોય છે ત્યારે તે વખત જ સુગમ પડે છે. જોકે એવા પામર પ્રતિક્રમણ લક્ષપૂર્વક કરી શક્તા નથી. તેપણ કેવળ નવરાશ કરતાં એમાં જરૂર કંઈક ફેર પડે છે. સામાયિક પણ પૂરું જેઓને આવડતું નથી તેઓ બિચારા સામાયિકમાં પછી બહુ મૂંઝાય છે. કેટલાક ભારે કર્મીઓ એ અવસરમાં વ્યવહારના પ્રપંચે પણ ઘડી રાખે છે. આથી સામાયિક બહુ દેષિત થાય છે.
