________________
મોક્ષમાળા બે માસા સેનું લેવા આવ્યો હતો તે જ માગી લેવું. આ તે જીવ બહુ થઈ. તૃષ્ણાસમુદ્રમાં તે બહુ ગળકાં ખાધાં. આખું રાજ્ય માગતાં પણ તૃષ્ણ છીપતી નહોતી, માત્ર સંતોષ અને વિવેકથી તે ઘટાડી તે ઘટી. એ રાજા જે ચકવતી હોત તે પછી હું એથી વિશેષ શું માગી શકત? અને વિશેષ જ્યાં સુધી ન મળતા ત્યાં સુધી મારી તૃષ્ણા સમાત પણ નહીં જ્યાં સુધી તૃષ્ણા સમાત નહીં
ત્યાં સુધી હું સુખી પણ ન હોત. એટલેથીયે મારી તૃષ્ણ ટળે નહીં તે પછી બે માસાથી કરીને ક્યાંથી ટળે? એને આત્મા સવળીએ આવ્યો અને તે બે, હવે મારે બે માસાનું પણ કંઈ કામ નથી; બે માસાથી વધીને હું કેટલે સુધી પહોંચે ! સુખ તે સંતેષમાં જ છે. તૃષ્ણ એ સંસારવૃક્ષનું બીજ છે. એને હે જીવ, તારે શું ખપ છે? વિદ્યા લેતાં તે વિષયમાં પડી ગયે; વિષયમાં પડવાથી આ ઉપાધિમાં પડ્યો, ઉપાધિ વડે કરીને અનંત તૃષ્ણસમુદ્રના તરંગમાં તું પડ્યો. એક ઉપાધિમાંથી આ સંસારમાં એમ અનંત ઉપાધિ વેઠવી પડે છે. આથી એને ત્યાગ કરે ઉચિત છે. સત્ય સતેષ જેવું નિરપાધિ સુખ એકે નથી. એમ વિચારતાં વિચારતાં તૃષ્ણ શમાવવાથી તે કપિલનાં અનેક આવરણ ક્ષય થયાં. તેનું અંતઃકરણ પ્રફુલ્લિત અને બહુ વિવેકશીલ થયું. વિવેકમાં ને વિવેકમાં ઉત્તમ જ્ઞાન વડે તે સ્વાત્માને વિચાર કરી શક્યો. અપૂર્વ શ્રેણિએ ચઢી તે કૈવલ્યજ્ઞાનને પામ્ય કહેવાય છે.
તૃષ્ણ કેવી કનિષ્ઠ વસ્તુ છે! જ્ઞાનીઓ એમ કહે છે કે તૃષ્ણ આકાશના જેવી અનંત છે. નિરંતર તે નવયૌવન
