________________
માણમાળા
૧૨૩
રાજાએ હા કહી. ચંડાળે પછી સામા ઊભા રહી થરથરતે પગે શ્રેણિકને તે વિદ્યાને બેધ આપવા માંડ્યો; પણ તે બંધ લાગે નહીં. ઝડપથી ઊભા થઈ અભયકુમાર બોલ્યા : મહારાજ! આપને જે એ વિદ્યા અવશ્ય શીખવી હોય તે સામા આવી ઊભા રહે અને એને સિંહાસન આપે. રાજાએ વિદ્યા લેવા ખાતર એમ કર્યું તે તત્કાળ વિદ્યા સાધ્ય થઈ.
આ વાત માત્ર બોધ લેવા માટે છે. એક ચંડાળને પણ વિનય કર્યા વગર શ્રેણિક જેવા રાજાને વિદ્યા સિદ્ધ ન થઈ, તે તેમાંથી તત્વ એ ગ્રહણ કરવાનું છે કે, સવિદ્યાને સાધ્ય કરવા વિનય કરે. આત્મવિદ્યા પામવા નિગ્રંથગુરુને જે વિનય કરીએ તે કેવું મંગળદાયક થાય!
વિનય એ ઉત્તમ વશીકરણ છે. ઉત્તરાધ્યયનમાં ભગવાને વિનયને ધર્મનું મૂળ કહી વર્ણવ્યો છે. ગુરુને, મુનિને, વિદ્વાનને, માતાપિતાને અને પિતાથી વડાને વિનય કરે એ આપણું ઉત્તમતાનું કારણ છે.
શિક્ષાપાઠ ૩૩. સુદર્શન શેઠ - પ્રાચીન કાળમાં શુદ્ધ એક પત્નીવ્રતને પાળનારા અસંખ્ય પુરુષે થઈ ગયા છે. એમાંથી સંકટ સહી નામાંકિત થયેલે સુદર્શન નામને એક પુરુષ પણ છે. એ ધનાઢય, સુંદર મુખમુદ્રાવાળ, કાંતિમાન અને મધ્ય વયમાં હતે. જે નગરમાં તે રહેતું હતું, તે નગરના રાજ્યદરબાર આગળથી કંઈ કામ પ્રસંગને લીધે તેને નીકળવું પડયું. એ જ્યારે ત્યાંથી નીકળે ત્યારે રાજાની અભયા નામની રાણી
