________________
૧૨૨
માક્ષમાળા
માશ ઉપાય નથી, નહીં તે હું ગમે તેટલે ઊંચે હાય ત્યાંથી મારી વિદ્યાના મળ વડે કરીને લાવી તારી ઇચ્છા સિદ્ધ કરું. ચંડાળણીએ કહ્યું રાજાની મહારાણીના ખાગમાં એક અકાળે કરી દેનાર આંખા છે; તે પર અત્યારે કેરીઓ લચી રહી હશે, માટે ત્યાં જઈને એ કેરી લાવા. પેાતાની સ્ત્રીની ઇચ્છા પૂરી પાડવા ચંડાળ તે ખાગમાં ગયા. ગુપ્ત રીતે આખા સમીપ જઈ મંત્ર ભણીને તેને નમાવ્યો; અને કેરી લીધી. બીજા મંત્ર વડે કરીને તેને હતા તેમ કરી દીધા. પછી તે ઘેર આવ્યો અને તેની સ્ત્રીની ઇચ્છા માટે નિરંતર તે ચંડાળ વિદ્યાખળે ત્યાંથી કેરી લાવવા લાગ્યા. એક દિવસે ફરતાં ફરતાં માળીની દૃષ્ટિ આંખા ભણી ગઈ. કેરીએની ચારી થયેલી જોઈને તેણે જઇને શ્રેણિકરાજા આગળ નમ્રતાપૂર્વક કહ્યું. શ્રેણિકની આજ્ઞાથી અભયકુમાર નામના બુદ્ધિશાળી પ્રધાને યુક્તિ વડે તે ચંડાળને શેાધી કાઢયો. પાતા આગળ તેડાવી પૂછ્યું', એટલાં બધાં માણસા બાગમાં રહે છે છતાં તું કેવી રીતે ચઢીને એ કેરી લઈ ગયે કે જે વાત કળવામાં પણ ન આવી? તે કહે. ચંડાળે કહ્યું, આપ મારા અપરાધ ક્ષમા કરો. હું સાચું બેલી જઉં છું કે મારી પાસે એક વિદ્યા છે તેના યાગથી હું એ કેરીએ લઈ શકયો. અભયકુમારે કહ્યું, મારાથી ક્ષમા ન થઈ શકે; પરંતુ મહારાજા શ્રેણિકને એ વિદ્યા તું આપ તે તેને એવી વિદ્યા લેવાના અભિલાષ હાવાથી તારા ઉપકારના બદલામાં હું અપરાધ ક્ષમા કરાવી શકું. ચંડાળે એમ કરવાની હા કહી. પછી અભયકુમારે ચંડાળને શ્રેણિક રાજા જ્યાં સિંહાસન પર બેઠા હતા ત્યાં લાવીને સામે ઊભે રાખ્યેા; અને સઘળી વાત રાજાને કહી બતાવી. એ વાતની
