________________
મોક્ષમાળા
૭૫
વર્ણ છે! એનું કેવું મનહર રૂપ છે! એની કેવી અદ્ભુત સૌમ્યતા છે! આ કેવી વિસ્મયકારક ક્ષમાને ધરનાર છે ! આના અંગથી વૈરાગ્યને કે ઉત્તમ પ્રકાશ છે! આની કેવી નિર્લોભતા જણાય છે ! આ સંયતિ કેવું નિર્ભય નમ્રપણું ધરાવે છે! એ ભેગથી કે વિરક્ત છે! એમ ચિંતવ ચિતવતે, મુદિત થતે થતે, સ્તુતિ કરતે કરતે, ધીમેથી ચાલતે ચાલતે, પ્રદક્ષિણા દઈને તે મુનિને વંદન કરીને અતિ સમીપે નહીં તેમ અતિ દૂર નહીં એમ તે શ્રેણિક બેઠો. પછી બે હાથની અંજલિ કરીને વિનયથી તેણે તે મુનિને પૂછ્યું કે “હે આર્ય! તમે પ્રશંસા કરવા ગ્ય એવા તરુણ છે; ભેગવિલાસને માટે તમારી વય અનુકૂળ છે; સંસારમાં નાના પ્રકારનાં સુખ રહ્યાં છે, ઋતુ તુના કામલેગ, જળ સંબંધીને વિલાસ, તેમજ મનેહારિણી સ્ત્રીઓનાં મુખવચનનું મધુરું શ્રવણ છતાં એ સઘળાને ત્યાગ કરીને મુનિત્વમાં તમે મહા ઉદ્યમ કરે છે એનું કારણ? તે મને અનુગ્રહથી કહે.” રાજાનાં આવાં વચન સાંભળીને મુનિએ કહ્યું : “હે રાજા! હું અનાથ હતે. મને અપૂર્વ વસ્તુને પ્રાપ્ત કરાવનાર તથા વેગક્ષેમ કરનાર, મારા પર અનુકંપા આણનાર, કરૂણાથી કરીને પરમસુખને દેનાર, એ મારે કઈ મિત્ર થયે નહીં, એ કારણ મારા અનાથીપણાનું હતું.”
શિક્ષાપાઠ ૬. અનાથી મુનિ–ભાગ ૨
શ્રેણિક, મુનિનાં ભાષણથી સ્મિત હસીને બેઃ “તમારે મહા રિદ્ધિવંતને નાથ કેમ ન હોય? જે કઈ નાથ નથી