________________
મેક્ષમાળા
લાયક છે! સંસારમાં અશરણુતા અને અનંત અનાથતા છવાઈ રહી છે, તેને ત્યાગ ઉત્તમ તત્વજ્ઞાન અને પરમ શીલને સેવવાથી જ થાય છે. એ જ મુક્તિના કારણરૂપ છે. જેમ સંસારમાં રહ્યા અનાથી અનાથ હતા; તેમ પ્રત્યેક આત્મા તત્વજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ વિના સદૈવ અનાથ જ છે. સનાથ થવા સદેવ, સતધર્મ અને સતગુરુને જાણવા અવશ્યના છે.
શિક્ષાપાઠ ૮. સદેવતત્ત્વ
ત્રણ તત્વ આપણે અવશ્ય જાણવાં જોઈએ. જ્યાં સુધી તે તત્વસંબંધી અજ્ઞાનતા હોય છે ત્યાં સુધી આત્મહિત નથી. એ ત્રણ તત્વ તે સદેવ, સધર્મ, સતગુરુ છે. આ પાઠમાં સદેવસ્વરૂપ વિષે કંઈક કહું છું.
જેઓને કેવલ્યજ્ઞાન અને કૈવલ્યદર્શન પ્રાપ્ત થાય છે; કર્મના સમુદાય મહાગ્રતપિપધ્યાન વડે વિશાધન કરીને જેઓ બાળી નાંખે છે, જેઓએ ચંદ્ર અને શંખથી ઉજજ્વળ એવું શુક્લધ્યાન પ્રાપ્ત કર્યું છે; ચક્રવર્તી રાજાધિરાજ કે રાજપુત્ર છતાં જેઓ સંસારને એકાંત અનંત શેકનું કારણ માનીને તેને ત્યાગ કરે છે કેવળ દયા, શાંતિ, ક્ષમા, નીરાત્વિ અને આત્મસમૃદ્ધિથી ત્રિવિધ તાપને લય કરે છે. સંસારમાં મુખ્યતા ભેગવતાં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મોહનીય અને અંતરાય એ ચાર કર્મ ભસ્મીભૂત કરીને જેઓ સ્વસ્વરૂપથી વિહાર કરે છે સર્વ કર્મનાં મૂળને જેઓ બાળી નાખે છે, કેવળ મેડિની જનિત કર્મને ત્યાગ કરી નિદ્રા જેવી તેવી વસ્તુ એકાંત ટાળી જેઓ પાતળાં પડેલાં કર્મ રહ્યા સુધી ઉત્તમ