________________
મોક્ષમાળા
શિક્ષાપાઠ ૨૪. સત્સંગ
સત્સંગ એ સર્વ સુખનું મૂળ છે, “સત્સંગ મળે” કે તેને પ્રભાવ વડે વાંછિત સિદ્ધિ થઈ જ પડી છે. ગમે તેવા પવિત્ર થવાને માટે સત્સંગ શ્રેષ્ઠ સાધન છે, સત્સંગની એક ઘડી જે લાભ દે છે તે કુસંગનાં એક કોટયાવધિ વર્ષ પણ લાભ ન દઈ શક્તાં અધોગતિમય મહા પાપ કરાવે છે, તેમજ આત્માને મલિન કરે છે. સત્સંગને સામાન્ય અર્થ એટલે કે, ઉત્તમને સહવાસ. જ્યાં સારી હવા નથી આવતી ત્યાં રેગની વૃદ્ધિ થાય છે, તેમ જ્યાં સત્સંગ નથી ત્યાં આત્મવેગ વધે છે. દુર્ગધથી કંટાળીને જેમ નાકે વસ્ત્ર આડું દઈએ છીએ, તેમ કુસંગથી સહવાસ બંધ કરવાનું અવશ્યનું છે; સંસાર એ પણ એક પ્રકારને સંગ છે, અને તે અનંત કુસંગરૂપ તેમજ દુઃખદાયક હેવાથી ત્યાગવા યેગ્ય છે. ગમે તે જાતને સહવાસ હોય પરંતુ જે વડે આત્મસિદ્ધિ નથી તે સત્સંગ નથી. આત્માને સત્ય રંગ ચઢાવે તે સત્સંગ. મોક્ષને માર્ગ બતાવે તે મૈત્રી. ઉત્તમ શાસ્ત્રમાં નિરંતર એકાગ્ર રહેવું તે પણ સત્સંગ છે, સતુંપુરૂષોને સમાગમ એ પણ સત્સંગ છે. મલિન વસ્ત્રને જેમ સાબુ તથા જલ સ્વચ્છ કરે છે તેમ આત્માની મલિનતાને શાસ્ત્રબધ અને પુરુષને સમાગમ, ટાળી શુદ્ધતા આપે છે. જેનાથી હંમેશને પરિચય રહી રાગ, રંગ, ગાન, તાન, અને સ્વાદિષ્ટ ભેજન સેવાતાં હોય તે તમને ગમે તે પ્રિય હોય તે પણ નિશ્ચય માનજે કે, તે સત્સંગ નથી
દિ. આ૦ પાડા–૧. “સત્સંગને લાભ મળ્યો”
