________________
૯૪
મોક્ષમાળા બાહુબળ નામના પિતાના બે પુત્રને રાજ્ય સેંપી વિહાર કરતા હતા. ત્યારે ભરતેશ્વર ચક્રવર્તી થયે. આયુધશાળામાં ચકની ઉત્પત્તિ થયા પછી પ્રત્યેક રાજ્ય પર પિતાની આસ્રાય બેસાડી અને છ ખંડની પ્રભુતા મેળવી. માત્ર બાહુબળે જ એ પ્રભુતા અંગીકાર ન કરી એથી પરિણામમાં ભરતેશ્વર અને બાહુબળને યુદ્ધ મંડાયું. ઘણુ વખત સુધી ભરતેશ્વર કે બાહુબળ એ બન્નેમાંથી એકે હક્યા નહીં, ત્યારે ક્રોધાવેશમાં આવી જઈ ભરતેશ્વરે બાહુબળ પર ચક્ર મૂકયું. એક વીર્યથી ઉત્પન્ન થયેલા ભાઈ પર તે ચક્ર પ્રભાવ ન કરી શકે, એ નિયમથી ફરીને પાછું ભરતેશ્વરના હાથમાં આવ્યું. ભારતે ચક મૂકવાથી બાહુબળને બહુ ક્રોધ આવ્યો. તેણે મહા બળવત્તર મુષ્ટિ ઉપાડી. તત્કાળ ત્યાં તેની ભાવનાનું સ્વરૂપ ફર્યું. તે વિચારી ગયે કે “હું આ બહુ નિંદનીય કરું છું. આનું પરિણામ કેવું દુઃખદાયક છે! ભલે ભરતેશ્વર રાજ્ય ભગવે. મિથ્થા પરસ્પરને નાશ શા માટે કરવો? આ મુષ્ટિ મારવી ગ્ય નથી; તેમ ઉગામી તે હવે પાછી વાળવી પણ
ગ્ય નથી.” એમ કહી તેણે પંચમુષ્ટિ કેશલુંચન કર્યું, અને ત્યાંથી મુનિત્વભાવે ચાલી નીકળ્યું. ભગવાન આદીશ્વર
જ્યાં અઠ્ઠાણું દીક્ષિત પુત્રોથી તેમજ આર્ય આર્યાથી વિહાર કરતા હતા ત્યાં જવા ઈચ્છા કરી; પણ મનમાં માન આવ્યું. ત્યાં હું જઈશ તે મારાથી નાના અઠ્ઠાણું ભાઈઓને વંદન કરવું પડશે. તેથી ત્યાં તે જવું ગ્ય નથી. પછી વનમાં તે એકાગ્ર ધ્યાને રહ્યો. હળવે હળવે બાર માસ થઈ ગયા. મહાતપથી કાયા હાડકાંને માળો થઈ ગઈ. તે સૂકા ઝાડ જેવો દેખાવા લાગે; પરંતુ જ્યાં સુધી માનને અંકુર તેને અંતઃકરણથી ખસ્ય નહેાતે ત્યાં સુધી તે સિદ્ધિ ન
