________________
ભાવનાબાધ
જેને ત્યાં પ્રધાન કુળદીપક પુત્રના સમુદાય હતા; જેની સેવામાં લાખાગમે અનુચરા સજ્જ થઈ ઊભા રહેતા હતા; જે પુરુષ જ્યાં જ્યાં પ્રવેશ કરતા, ત્યાં ત્યાં ખમા ખમા, કંચનફૂલ અને મૌક્તિકના થાળથી વધાવાતા હતા; જેના કુંકુમવર્ણી પાદપંકજના સ્પર્શ કરવાને ઇંદ્ર જેવા પણુ તલસી રહેતા હતા; જેની આયુધશાળામાં મહા યશેામાન દિવ્ય ચક્રની ઉત્પત્તિ થઈ હતી; જેને ત્યાં સામ્રાજ્યના અખંડ દીપક પ્રકાશમાન હતા; જેને શિરે મહાન છ ખંડની પ્રભુતાના તેજસ્વી અને ચળકાટમાન મુકુટ વિરાજિત હતા. કહેવાનો હેતુ કે જેનાં દળના, જેના નગર–પુરપાટણના, જેના વૈભવના અને જેના વિલાસના સંસાર સંબંધે કાઈ પણ પ્રકારે ન્યૂનભાવ નહાતા એવા તે શ્રીમાન રાજરાજેશ્વર ભરત પોતાના સુંદર આદર્શજીવનમાં વસ્ત્રાભૂષણથી વિભૂષિત થઈ મનેહર સિંહાસન પર બેઠા હતા. ચારે બાજુનાં દ્વાર ખુલ્લાં હતાં; નાના પ્રકારના ગ્રૂપના ધૂમ્ર સૂક્ષ્મ રીતે પ્રસરી રહ્યો હતા; નાના પ્રકારના સુગંધી પદાર્થા ધમધમી રહ્યા હતા; નાના પ્રકારનાં સુસ્વરયુક્ત વાજિંત્રો યાંત્રિક કળા વડે સ્વર ખેંચી રહ્યાં હતાં; શીતલ, મંદ અને સુગંધી એમ ત્રિવિધ વાયુની લહરીએ છૂટતી હતી; આભૂષણાકિ પદાર્થોનું નિરીક્ષણ કરતાં કરતાં એ શ્રીમાન રાજરાજેશ્વર ભરત તે ભુવનમાં અપૂર્વતાને પામ્યા.
૩૧
એના હાથની એક આંગળીમાંથી વીંટી નીકળી પડી. ભરતનું ધ્યાન તે ભણી ખેંચાયું; અને આંગળી કેવળ અડવી જણાઈ. નવ આંગળીએ વીંટી વડે કરીને જે મનહરતા ધરાવતી હતી તે મનેાહરતા વિના આ આંગળી પરથી
