Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ પ્રત્યયિકી ... દ્વેષ પ્રત્યયિકી ક્રિયા બે ભેદે - ક્રોધ પ્રત્યયિકી, માન પ્રત્યયિકી. (આ રીતે 36 પેટા સૂત્રો થયા.) સૂત્ર-૬૧ ગહ અર્થાત્ પોતાની ભૂલ કે પાપ નો સ્વીકાર કરવો તે, તે બે ભેદે છે - કેટલાક મન વડે ગહ કરે છે, કેટલાક વચન વડે ગહ કરે છે. અથવા ગર્તા બે ભેદે - કોઈ લાંબો કાળ ગહ કરે છે, કોઈ અલ્પકાળ ગહ કરે છે, સૂત્ર-૬૨ પચ્ચકખાણ અર્થાત્ પાપ પ્રવૃત્તિ ન કરવાનો અથવા પ્રમાદ ત્યાગ કરીને ધર્મ આદરવાનો નિયમ લેવો તે. તે બે પ્રકારે છે તે આ રીતે - કોઈ માત્ર મનથી પચ્ચકખાણ કરે છે, કોઈ માત્ર વચનથી પચ્ચકખાણ કરે છે અથવા પચ્ચકખાણ બે ભેદે - કોઈ દીર્ઘકાલીન પચ્ચકખાણ કરે છે, કોઈ અલ્પકાલીન પચ્ચકખાણ કરે છે. સૂત્ર-૬૩ બે ગુણ વડે યુક્ત અનગાર અનાદિ, અનંત, દીર્ઘકાલીન, ચાર ગતિવાળા સંસાર કાંતારને ઉલ્લંઘે છે. તે આ પ્રમાણે વિદ્યા વડે અને ચારિત્ર વડે. સૂત્ર-૬૪, 65 આરંભ અને પરિગ્રહ બે સ્થાનને જાણીને અને પ્રત્યાખ્યાન પૂર્વક તેનો ત્યાગ ન કરે ત્યાં સુધી આત્મા... 1. કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મને સાંભળવા પામતો નથી. 2. આત્મા શુદ્ધ બોધિ પામે નહીં તે. 3. આત્મા મુંડ થઈને, ઘરથી નીકળીને અણગાર પ્રવ્રજ્યા ન પામે 4. શુદ્ધ બ્રહ્મચર્યવાસમાં ન વસે. 5. શુદ્ધ સંયમથી સંયમિત ન થાય. 6. શુદ્ધ સંવરથી સંવરે નહીં. 7. પરિપૂર્ણ મતિજ્ઞાનને ન પામે. 8. પરિપૂર્ણ શ્રુતજ્ઞાનને ન પામે. 9. પરિપૂર્ણ અવધિજ્ઞાનને ન પામે. 10. પરિપૂર્ણ મન:પર્યવજ્ઞાનને ન પામે. 11. પરિપૂર્ણ કેવલજ્ઞાનને ન પામે. 12. આત્મા કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મને શ્રવણપણા વડે પ્રાપ્ત કરે એવી રીતે યાવત્ કેવલજ્ઞાનને ઉત્પન્ન કરે... સૂત્ર-૬૬ બે સ્થાનથી આત્મા કેવલિપ્રજ્ઞપ્ત ધર્મશ્રવણપણાને પામે - સાંભળીને અને અવધારીને. એ જ પ્રમાણે વિશુદ્ધ બોધિથી કેવલજ્ઞાન સુધીના સર્વે સ્થાનોને પ્રાપ્ત કરે છે. સૂત્ર-૬૭ થી 19 (67) બે સમયો કહ્યા છે - અવસર્પિણી કાળ અને ઉત્સર્પિણી કાળ. (68) ઉન્માદ બે ભેદે છે - યક્ષના આવેશરૂપ અને દર્શન મોહનીયકર્મના ઉદયથી. તેમાં જે યક્ષાવેશ ઉન્માદ છે તે સુખેથી વેદાય છે અને સુખેથી તજી શકાય છે અને જે ઉન્માદ મોહનીયકર્મના ઉદયથી જે ઉન્માદ છે તે દુઃખવેદ્ય અને દુત્યાજ્ય છે. (69) દંડ બે કહ્યા છે અર્થદંડ-(પ્રયોજનવશ હિંસા આદિ કરે) અને અનર્થદંડ-(નિપ્રયોજન હિંસા આદિ કરે) નૈરયિકોને બે દંડ કહ્યા છે - અર્થદંડ, અનર્થદંડ. એ રીતે ચોવીસે દંડકમાં યાવતુ વૈમાનિકને જાણવું. સૂત્ર-૭૦ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 11
