Abhidhan Rajendra kosha Part 1

Author(s): Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha

Page 924

अरंइरह अभिधानराजेन्द्रः ।
अरहंत भरभर-भरतिरति-स्त्री० । मोहनीयोदयाचित्तोवेगोऽरतिः, | अरजम्-त्रि० । स्वाभाविकरजोरहिते, स० । कल्प० । प्रकाश रतिः मोहनीयोदयाच्चित्तप्राप्तिः । इति छन्दः । कल्प०६ रजोगुणकामक्रोधादिशून्ये , धूलीशून्ये च । वाच० । त्रयःसप्तक० । रत्यरत्योद्धे, “एगा भरतिरती " | अरतिश्च तितमे महाग्रह, 'दो अरया" स्था०२० ३ उ०। चं० तन्मोहनीयोदयजश्चित्तविकार उद्वेगनक्कणः, रतिश्च तथा- प्र० कल्प० । सू०प्र० । ब्रह्मलोकस्थविमानप्रस्तटभेदे, न०। विधानन्दरूपा%; अरतिराति श्त्येकमेव विवक्षितम् , यतः स्था० ६ ग०। कुमुदविजयस्थराजधान्याम, "कुमुदे विजये कचन विषये या रतिस्तामेव विषयान्तरापेकया परति व्यपदि- अरजाराजधानी"जं०४ वक्कारजसोऽभावे (अव्य० न०) शन्ति, एवमरतिमेव रतिम, श्त्यौपचारिकमेकत्वमनयोरस्तीति।
उत्त०१८ म०। (समा० स० न०) रत्यरत्योरेकतायाम, स्था० १ ग०१००।
श्ररत-त्रि० । प्रारम्भनिवृत्ते, निर्ममत्वे च । आचा१श्रु०५ भरइसह-अरतिरतिसह-पुं० । अरतिरती सहते इत्यरति
अ०३० । सूत्र। रतिसहः । रत्यरत्योहर्षविषादावकुर्वाणे, कल्प०५०।
भरयंबरवत्थधर-अरजोऽम्बरवस्खधर-त्रि०। अरजांसि रजो. अरइसमावएणचित्त-अरतिसमापनचित्त-त्रि० । संयमे रहे।
रहितानि च तानि अम्बरवस्त्राणि स्वच्छतयाऽऽकाशकल्पवगगताभिप्राये, दश० १ चू।
सनान्यरजोऽम्बरवस्त्राणि, तानि धारयतीति यः स तथा । अरंजर-अरजर--न० । लजरमिति प्रसिद्ध उदककुम्ने, स्थान तथाविधवस्त्रधारके देवादी, भ०३श०२१० । उस०। प्रग।
शा० । । अरक्खरी-(अरक्षापुरी)-स्त्री०।चन्द्रध्वजनृपपलिते स्वनामख्या- परयणि-अरनि-पुं० । वितताङ्गसौ करे, स्था०४ ग०४ उ ते प्रत्यन्तनगरे, “ततः प्रत्यन्तनगरे,अरक्वरीति नामनि। अस्ति | अरविंद-अरविन्द-न० । पद्मविशेषे [ कमले, ] श्रा० म०प्र० मारामलिकस्तत्र, जिनचन्द्रध्वजाभिधः" ॥ १४ ॥ प्रा०क० ।
प्रका"पुप्फेसुवा अरविंदं पहाणं"। सूत्र०१ श्रु०६ अास्था। मा०चू० । आव०। भरगाउत्त-अरकायुक्त--त्रि० । अरकैरभिविधिनाऽन्विते,भ०३
अरस-अरस-न० । अविद्यमानाहायरसे हिङ्ग्वादिभिरसं
स्कृते, प्रभ०५ सम्बद्वा०। अप्राप्तरसे, द०५ ०२०। श०१ उ०।
का० भ०।ौ०। अरगानत्तासिय--अरकोत्रासित-त्रि० । अरका उन्नासिता |
अरसजीवि (ए)-अरसजीविन्-पुं० अरसेन जीवितुं शीमास्फालिता यत्र । आस्फालिताऽरके, भ० ३ श० १ उ०।
लमाजन्माअप यस्य स तथा । अरसाऽऽहारे, स्था० ५ ग. अरज्जुयपास-रज्जुकपाश-पुं०। रज्जुकं विना बन्धने, तं०।। भरक्रिय-अहित-त्रि० । निरन्तरे , “राज्झयाभितावा
अरसाल-अरसाल-त्रि. विरसे, 'अरसासं पि भोयणं सुनं तहषी तर्विति" अराहतो निरन्तरोऽनितापो दाहो येषां तेऽर-| गंधजुत्तं"नि चू०२ उ०। हिताभितापासूत्र०१श्रु०५१०१उ०। भराणि-भराण-पुं० । अन्यथै निर्मन्थनीयकाष्ठे, नि० ३ वर्ग।
अरसाहार-अरसाहार-पुं० अरसं दिवादिभिरसंस्कृतमाहाविशे० । आव० । झा । “ अरणि महिऊण अग्गि पामेश"
रयन्तीति भरसो वाहारो यस्यासापरसाहारः। तथाविधाप्रा० म०वि० । “अस्थि गं घाणसहगया अरणिसहगया"।
भिग्रहविशेषधारके, स्था० ५ ठा०१ उ० न० श्री० । अरणिरम्यर्थ निर्मन्थनीयकाष्ठं तेन सह गतो यः स तथा ।
अरह-अरहम-पुं० । न विद्यते रह एकान्तो गोप्यमस्य, सकलभ० २५ श० ८ ०।
सनिहितव्यवहितस्थूलसूक्ष्मपदार्थसार्थसाक्षात्कारित्वात,श्त्यभरणिया-अरणिका-स्त्री० । स्कन्धबीजवनस्पतिभेदे, प्रा
रहा। स्था०४०१ उ० । न विद्यते रहो विजनं यस्य सर्व
रुत्वादसावरहा। स्था०६ ठा० । चा० १ ० १ ० ५ उ०। भरण-अरण्य-न०। कान्तारे, स्था०१ग०१3०1 उत्त०। अर्हत-पुं० । अशोकाद्यष्टमहाप्रांतिहार्यादिरूपां पूजामतीयभाव । निर्जने, अष्ट० ४ अष्ट० । वने, उत्त०१४ मा ईन् । पा० कल्पना स्थानसा अशोकादिप्रातिहार्यपूजाभरपवर्मिसग-अरण्यावतंसक-न० । एकादशदेवसोकवि-- योग्ये, कल्प०६० | सूत्र०। इन्छादिनिःपूज्ये,उत्त०६०। मानन्नेदे, स. १२ सम ।
तीर्थकृति, सूत्र०१७०६ अ० । जिन, स्था० ३ ठा०४ उ०।
"तो परहा पम्पत्ता। तं जड़ा-मोहिनाणभरहा, मणपज्जवभरत-रक्त-त्रिका रागरहिते, प्राचा०१ श्रु०३ १०२०।
णाणभरहा, केवलणाणअरहा" । स्था० ३ ग० ४ उ० । भरतमुट्ठ-अरक्तद्विष्ट-न० । रागद्वेषरहिते, दर्शाध००।
|अरहंत-अर (र) हत-पुं० । अर्हन्ति देवादिकृतां पूजापरय-अरक-पुं० । अवसर्पिएयुत्सर्पिणीलकणस्य कासचक्रस्य
मित्यहन्तः । अथवा नास्ति रहः प्रच्छन्नं किञ्चिदपि येषां सुषमसुषमाऽदिरूपे द्वादशे जागे,तिका अरशब्दार्थे,प्राथमद्विका | प्रत्यकझानित्वात्तेऽरहन्तः शेष प्राग्ववत्। पते च सलेश्या अपि भरकाणां परस्परसारश्यं यथा-" कुरुगि हरिरम्मयदुगि, भवन्तीति । स्था०३०४ उ०। अमरवरनिर्मिताऽशोकादिहेमबएरवगि विदेहे ॥ कमसो सयाऽवसप्पिणि, अरय- | महाप्रातिहार्यरूपां पूजामहन्तीत्यर्दन्तः । अविद्यमानरहस्येषु, चनका समकासो" ॥१०८ ॥ लघुक्केत्रसमासप्रकरणे। अनु० । दशा १०। पं० स०।