Abhidhan Rajendra kosha Part 1

Author(s): Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha

Page 934

(७६५) भरिटनेमि अभिधानराजेन्द्रः।
अरिष्टनेमि अथ निकमणस
म्तं वन्दितुमाययो । राजीमत्यपि तत्रागता। अथ प्रभोर्देशजे से वासाणं पढमे मासे चुच्चे पक्खे सावणमुके, तस्स
नां निशम्य वरदत्तनृपः सहस्रद्वयनृपयुतो व्रतमाददे । हणं सावणसुद्धस्स बडीपक्खेणं पुन्वएहकामममयंसि उ
रिणा च राजीमत्याः स्नेहकारणे पृष्टे प्रर्धनवतीनवादा
रभ्य तया सह स्वस्य नवभवसम्बन्धमाचष्टे । तथाहि-प्रथत्तरकुराए सीयाए सदेवमणुासुराए परिसाए समणुग
मे भवेऽहं धननामा राजपुत्रः, तदेयं धनवती नाम्नी मम्ममाणेजाव बारवईए मऊ मझेणं निग्गच्छ । निग्ग- त्पती अनूत् । ततो द्वितीये भवे प्रथमे देवलोके आवां च्छइत्ता जेणेव रेवयए उज्जाणे तेणेव उवागच्छ । उ
देवदेव्यौ । ततस्तृतीये भवेऽहं चित्रगतिनामा विद्याधरः,
तदेयं रत्नवती मत्पनी ३ । ततश्चतुर्थे नवे चतुर्थे कल्पे द्वाबागच्चइत्ता असोगवरपायवस्स अहे सीयं गवे।ठावेदत्ता
वापदेवी ४ । पञ्चमे भवेऽहं अपराजितराजा, एषा प्रियसीयामोपच्चोरुहार । पच्चारुहत्ता सयमेव आभरणमवाल- तमा राझी ५। षष्ठे एकादशे कल्पे द्वावपि देवौ ६ । सकारं ओमुय। ओमुयत्ता सयमेव पंचमुहियं लोयं करेइ । क- समेऽहं शलो नाम राजा, एषा तु यशोमती राशी ७/रहेत्ता छट्टेणं नत्तणं अपाणएणं चित्ताहिं नक्खत्तेणं जो
टमेऽपराजिते द्वावपि देवौ ८ । नवमेऽहमयम्, एषा राजीम
ती ।। ततः प्रतुरन्यत्र विहृत्य कमात्पुनरपि रैवतके समगमुवागएणं एगं देवदूसमादाय एगेणं पुरिससहस्सेणं स
बासरत् । अनेकराजकन्यापरिवृता राजीमती तदा रचनेमिदि मुंडे भविता श्रागाराओ अणगारियं पव्वइए ॥१७॥ श्च प्रतुपावें दीका जगृहतुः। अन्यदा च राजीमती प्रक्षु न. (जेसे वासाणं पढमे इत्यादि) योऽसौ वर्षाकालस्य प्रथमोमासो तुं प्रतिव्रजन्ती मार्गे वृष्टया बाधिता । एकां च गुहां प्राविशत् । द्वितीयः पक-श्रावणस्य शुक्रः पक्षः। तस्य श्रावणशुरूस्य षष्ठीदि- तस्यां च गुहायां पूर्व प्रविष्टं रथनेमिमजानती सा क्लिनानि षसे पूर्वाहकालसमये उत्तरकुरायां शिबिकायां स्थितो देवम- घस्त्राणि शोपयितुं परितश्विक्षेप । ततश्च तामपहसितत्रिदशनुभ्यासुरसहितया पर्षदा समनुगम्यमानो यावद् द्वारषत्या | तरुणीरामणीयका साकात् कामरमणीमिव रमणीयां तथा नगर्या मध्यभागे निर्गच्छति । निर्गत्य यत्रैव रैवतकमुद्यानं तत्रैव विवसानां निरीक्ष्य भ्रातुर्वैरादिव मदनेन मर्मणि इतः कुललसपागच्छति । उपागत्य अशोकनामवृक्षस्य अधस्तात् शिविका
ज्जामुत्सृज्य धीरतामवधीर्य रथनेमिस्तां जगादस्थापयति। संस्थाप्य शिविकातःप्रत्यवतरति। प्रत्यवतीर्य स्खयमे.
"अयि ! सुन्दरि! किं देहः, शोभ्यते तपसा त्वया । घाभरणमाल्यालङ्कारान् अवमुश्चति,अवमुच्य स्वयमेवपञ्चमी
सर्वाङ्गभोगसंयोग-योग्यः सौभाग्यशेवधिः ॥१॥ ष्टिकं लोचं करोति । कृत्वा च षष्ठेन भक्तेन अपानकेन जमरहितेन
आगच्छ स्वेच्छया भद्रे !, कुर्वहे सफलं जनुः॥ चित्रायां नको चन्द्रयोगमुपागते सति एक देवदूष्यं गृहीत्वा
आवामुभावपि प्रान्ते, चरिष्यावस्तपोविधिम्" ॥२॥ एकेन पुरुषाणां सहस्रेण साई मुण्मो नत्वा प्रचुरगारात्रिक
ततश्च महासती तदाकार्य तं दृष्ट्वा च धृताद्भतधैर्यानं प्रत्युवाचम्य साधुतां प्रतिपन्नः ॥ १७३ ॥ कल्प०७ १० । स०।
'महानुभाव! कोऽयं ते-ऽनिलाषो नरकाध्वनि । अथ केवसोत्पादः
सर्वे सायद्यमुत्सृज्य, पुनर्वाचन लज्जसे ॥१॥ अरहा अरिहनेमी चड़प्पन राशंदियाइं निच्चं वोसहकाए अगन्धनकुबे जाता-स्तियञ्चो ये नुजङ्गमाः।
तेऽपि नो वान्तमिच्छन्ति, त्वं नीचः किं ततोऽप्यसि?" ॥॥ तं चेव सव्वंजाब पपपनगस्स राइदियस्स अंतरा वट्टमा
इत्यादिवाक्यैः प्रतिबोधितः श्रीनमिपावे तदुश्चीमानोच्य णस्स जे से वासाणं तच्चे मासे पंचमे पक्खे आसोयबहु
तपस्तप्त्वा मुक्तिं जगाम । राजीमत्यपि दीकामाराध्य शिवशले, तस्स णं आसोयबहुलस्स पन्नरसीपक्खणं दिवसस्स ख्यामारूढा,चिरप्रार्थितं शाश्वतिकश्रीनेमिसंयोगमवाप । यदाहपच्चिमे लाए नजितसेलसिहरे वेयसस्स पायवस्स श्री "छमस्था बत्सरं स्थित्वा, गेहे वर्षचतुःशतीम् ।
पञ्चवर्षशतीं राजी, ययौ केवलिनी शिवम्"॥१॥१७४॥ अहमेणं जत्तेणं अपाणएणं चित्ताहिं नक्खत्तेणं जोगमु
(कृष्णाग्रमहिषीप्रवाजनम् 'अमामहिसी'शम्देऽस्मिन्नेव नागे बागएणं जाणंतरियाए वट्टमास्स अणंते जाव जाण
१७४ पृष्ठे उक्तम) माणे पासमाणे विहरइ ॥ १७४ ॥
अथ गणादिसंपत्(अरहा रिटुनेमी इत्यादि ) बहन अरिष्टनेमिः चतु
अरहोणं अरिहनेमिस्स अट्ठारस गणा पश्चाशत् अहोरात्रान् यावद् नित्यं व्युत्सृष्टकायः तदेव-पूर्वोक्तं सर्व वाच्यं यावत् पञ्चपञ्चाशत्तमस्य अहोरात्रस्य अन्तरा
अट्ठारस गणहरा हुत्या ॥ १७५॥ वर्तमानस्य योऽसौ वर्षाकालस्य तृतीयो मासः, पञ्चमः पक्षा-1
( अरहोणं अरिटुनोमिस्स सि ) अर्हतोपरिष्टनेमेरष्टादश आश्विनस्य कृष्णपक्कः, तस्य आश्विनबदुलस्य पञ्चदशे दि. गणाः, अष्टादश गणधराश्व अभवन् ॥ १७५॥कल्प०७०। षसे दिवसस्य पश्चिमे भागे मजयन्तनामशैलस्य शिख.
अथ श्रमणश्रमणीसंपत्रे वेतसनामवृत्तस्य अधस्तात् अष्टमेन भक्तेन अपानकेन ज
भरहओ णं अरिहनेमिस्स वरदत्तपामुक्खाओ अट्ठारस लरहितेन चित्रायां नको चन्द्रयोगमुपागते सति शुक्लध्यानस्य मध्यजागे वर्तमानस्य प्रनोरनन्तं केवलज्ञानं स
समणसाहस्सीओ उकोसिया समणसंपया इत्था ।१७६ । मुत्पन्नं यावत् सर्वनावान् जानन् पश्यंश्च विहरति, तत्र (अरहोणं अरिटुनेमिस्सेत्यादि) महतोऽरिष्टनेमे वरदत्तप्रकेवलकानं रैवतकस्थे सहनाम्रपणे समुत्पेदे, तत सद्यान- मुखाणि अष्टादश भ्रमणानां सहस्राणि, उत्कृष्टा एतावती श्रमपालको विष्णोय॑जिकपत् । विष्णुराप महा जगव-| सम्पदा अभवत् ॥ १७६ ॥